13.-Testua-Clara-Campoamor-Diput...

user_3674698

Historia de España

1º Prueba de Acceso a la Universidad

EAU País Vasco

Reservados todos los derechos.

No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
 Clara Campoamor Diputatuak Gorte

Konstituziogileetan Emandako

Hitzaldia (1931-09-01)

«Utz iezaiozue emakumeari den bezala agertzen, ezagutzeko eta epaitzeko; errespeta

ezazue gizaki gisa duen eskubidea; (...) eta eskubide konstituziogileak, herri zibilizatuen

arau juriko gisa, bakoitza gehiago hurbiltzen bada askatasunaren kontzeptura, ez iezaguzue

inbokatu izaki desberdinen desberdintasunaren printzipio aristoteliko zaharkitua (...). Utz

iezaiozue, gainera, Zuzenbidean diharduen emakumeari, hori izango baita Zuzenbidean

hezten den modu bakarra, edozein delarik ere bere lehen behaztopak eta duda-mudak.

(...) Ni poztu egin naiz pentsatuz Konstituzio hau izango dela, bere garaiagatik eta bere

espioiagatik, orain arte mundu zibilizatuan existitzen direnen artean onena, libreena,

aurreratuena, eta horretaz ere pentsatu dut, behin-behineko Gobernuaren dekretu hartan

bezala, hamabost urterekin Errepublikak emakumeari justizia gehiago egin ziona Monarkiak

hogei mende egin zuena baino. Nire ustez, emakumeari botoa emateko eskubidea aitortuko

zaion lehen herrialde latindarra da, non Ganbera latindar batean emakume baten ahotsa

altxa daitekeen, bera bezalako ahots apal bat, baina egiaren aurak ekarri nahi dizkiguna,

eta harro nago emakumea askatzeko bandera hori nire Espainiak altxatzeko ideiarekin (...).

Eta nik diot, legegile jaunok: (...) ez dezazuela utzi beste nazio latindar bat izan dadin bere

Konstituzioaren buruan jar dezakeena, gutxi gorabehera, emakumearen askapena, zuen

kidea.

Espainiako Errepublika Eratzeko Gorteen Bilkuren Egunkaria, 1931ko irailaren 1ean egindako

bilkura.

a64b0469ff35958ef4ab887a898bd50bdfbbe91a-9546448

Reservados todos los derechos. No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
 TESTU IRUZKINA:
A) TESTUAREN KOKAPENA ETA SAILKAPENA

Testu hau lehen mailako dokumentu historiko gisa sailkatzen da, legebiltzarreko

diskurtsoaren forma hartzen du, eta gai sozialak jorratzen ditu. Identifikatutako banakako

Reservados todos los derechos. No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
egilea Clara Campoamor da, Espainiako politikari nabarmena eta militantzia feministan

aitzindaria, 1888an Madrilen jaioa eta 1972an Lausanan hila. Kolektibo bati zuzenduta dago,

eta helburu publikoa du. Erabakia Madrilen eman zuen, 1931ko irailaren 1ean, Gorteen

Jauregian, zehazki.

B) TESTUAREN ANALISIA

Gai nagusia emakumearen eskubideen aldarrikapena da, eta ideia nagusiak eskubide horien

proposamenaren arrazoiei eta emakumeen sufragiorako eskubidearen defentsari buruzkoak

dira. Ideia horietako bakoitza laburki zabaltzen dugu.

Testuak Clara Campoamorrek Diputatuen Kongresuan Luis Jiménez de Asúak aurkeztutako

Konstituzio proiektuari buruzko eztabaiden barruan egindako hitzaldietako baten pasarte

batzuk aurkezten dizkigu.

Lehenengo paragrafoan hainbat printzipioren aurka argudiatzen du («aristoteliar printzipio

zaharkitua»); printzipio horiek gizonen eta emakumeen arteko desberdintasuna bermatzen

dute, eta, gizaki gisa, gizonaren eskubide berberak dituela adierazten du. Horregatik,

Konstituzioak («zuzenbide konstituziogilea, arau juridiko juridiko gisa») berdintasun hori

bermatu behar du.

Bigarren paragrafoan, legebiltzarkideak animatu ditu emakumeen botoa beren gain hartzera

eta Konstituzioaren testuan sartzera. Horretarako, behin behineko Gobernuaren erabaki

batzuk goraipatzen ditu, "hamabost urterekin Errepublikak justizia handiagoa egin zion

emakumeari, Monarkiaren hogei mendeetan egin zutena baino", bai eta Konstituzioak izan

ditzakeen ontasunak ere, "bere garaiagatik eta bere espiatuagatik mundu zibilizatuan

a64b0469ff35958ef4ab887a898bd50bdfbbe91a-9546448

Plan Turbo - Eliminar los vídeos + 10 descargas sin publicidad por sólo 0,99€ / mes - Oferta limitada
Historia de España
Banco de apuntes de la
 dagoen onena izango da". Gaineratu du, gainera, bihotzak uxatzeko ahaleginean,

berdintasun hori onartuz gero, Espainia izango nintzatekeela emakumearen

sufragio-eskubidea onartzen duen lehen herrialde latindarra.

Reservados todos los derechos. No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
"Ez ezazue utzi, legegile jaunok, beste nazio latindar bat izan dadin" izeneko azken batekin

amaitzen du zatia emakumearen askapenaren arlo honetan aurreratzen dena.

C) TESTUINGURUAN KOKATZEA

II. Errepublika 1931ko apirilean legez kanpo aldarrikatua eta Alfontso XIII.a erregea erbestera

joana (bere eskubideei uko egin gabe), "Donostiako Ituna" (1930eko abuztuaren 17a) sinatu

zuten alderdietako kideek osatutako Behin-behineko Gobernua eratu zen. Bere zeregin

nagusia Gorte Konstituziogileetarako hauteskundeak deitzea izango da (1931ko ekaina).

Horietatik errepublikarrek eta sozialistek osatutako koalizio bat atera zen garaile, eta haren

lehen zeregina Konstituzio berri bat idaztea izango zen. Luis Jiménez de Asúa abokatu

sozialista buru zuen batzorde parlamentario batek aurkeztutako aurreproiektua onartu zen

eztabaidatzeko.

Eztabaidak oso biziak izan ziren, bereziki «erlijio-auziari» dagokionez. Aipamen berezia,

aipatu dugun testuaren izaera dela eta, gizonen eta emakumeen arteko

eskubide-berdintasunaren gaia du, eta, ondorioz, baita bozketari buruzkoa ere. Gorteetan

465 diputatutik bi emakume baino ez nituen ezagutu: Clara Campoamor (Alderdi Erradikala)

eta Victoria Kent (Ezker Errepublikanoa). Urte horren amaieran sartu zen Margarita Nelken

(Alderdi Sozialista). Hiruretatik, Clara Campoamor, abokatua, emakumeen eskubideen

defentsan gehien inplikatu zena izan zen, eta zeregin garrantzitsua izan zuen emakumeen

sufragioari buruzko eztabaidan. Bere hitzaldiari esker, 25. artikuluak honako hau esatea

lortu zen: "Ezin izango dira pribilegio juridikoaren oinarri izan: natura, seme-alabatasuna,

sexua, klase soziala, aberastasuna, ideia poli", ezta erlijio-sinesmenak ere.

«Emakumeen botoari» dagokionez, aurreproiektuak emakume ezkongabeari eta alargunari

baino ez zien aukerarik eman. Proposamen hori A. Ossorio Gallardok defendatu zuen,

a64b0469ff35958ef4ab887a898bd50bdfbbe91a-9546448

Plan Turbo - Eliminar los vídeos + 10 descargas sin publicidad por sólo 0,99€ / mes - Oferta limitada
 senarrak bizitza polirako prest egon arte, emakumeen botoa etxeko liskar-iturri izan

zitekeela argudiatuz. Zentzu guztietako eztabaida luzeen ondoren (Clara Campoamorrek

emakumeen sufragismoa defendatu zuen, eta Victoria Kentek «ez emakumearen

gaitasunagatik, Errepublikaren aukeragatik baizik»), 34. artikulua – hogeita hiru urtetik

gorako sexu bateko eta besteko herritarrentzat hauteskunde-eskubideak parekatzea ezarri

zuena – onartu zen azkenean, aldeko 161 botorekin eta kontrako 121ekin. Alde bozkatu

zuten: Alderdi Sozialistak (salbuespen sonaturen batekin, Indalecio Prietorena kasu),

eskuinak eta errepublikar gune txikiek (katalanak, aurrerakoiak eta Errepublikaren

zerbitzura dagoen taldea); kontra, Acción Republicanak, eta erradikal-sozialistek eta

erradikalek (Clara Campoamor eta beste lau diputatu izan ezik).

Emakumeek parte hartu zuten lehenengo hauteskundeak 1933koak izan ziren, eta,

ezinbestean, eskuinaren garaipenaren errua egotzi zitzaien. Hala ere, azaleko ondorioa zen.

Nahiz eta onartu hautesleria femeninoaren zati batek eragina izan zezakeela 33ko

hauteskundeetako eskuindarren aldeko emaitzan, hauteskunde horietan emandako

ezkerreko boto guztiak gehituz gero, oraindik kontserbadoreenak baino askoz gehiago ziren.

Estrategia eta batasun arazo bat zen batez ere, 1936ko otsaileko hauteskundeak Fronte

Popularraren garaipenarekin frogatzeaz arduratu nintzen bezala.

D) TESTUAREN GARRANTZIA

Clara Campoamor diputatuak 1931ko irailaren 1ean emandako hitzaldian, Espainiako

Errepublikako Konstituzioa egiteko garaian emakumeen eskubideak aitortzeko eta

errespetatzeko premia nabarmentzen da. Bere hitzaldian, Campoamorrek emakumeak

benetan manifestatzen uztearen alde egiten du, gizaki gisa dituzten oinarrizko eskubideak

aitortzea eskatuz. Generoen arteko desberdintasunaren printzipio aristoteliko anakronikoa

kritikatzen du, eta emakumeek eremu publikoan, bereziki esparru juridikoan, aktiboki parte

hartzearen alde egiten du. Diputatuak Konstituzio berria mundu zibilizatuan aurreratuena

eta libreena izateko aukera ospatzen du, emakumeen sufragiorako eskubidea sartzea

aurreratuz. Clara Campoamorrek bere legegileei eskatu die emakumeen askapenean

egindako aurrerapen horren buru izateko, eta harro agertu da Espainia aitzindaria delako

a64b0469ff35958ef4ab887a898bd50bdfbbe91a-9546448

Reservados todos los derechos. No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.
 arlo politikoan genero-berdintasunerako bide horretan. Diskurtso historiko horrek 1931n

Espainiako Errepublikarako trantsizioaren esparruan emakumeen eskubideen alde egindako

borrokaren garrantzia nabarmentzen du.

Reservados todos los derechos. No se permite la explotación económica ni la transformación de esta obra. Queda permitida la impresión en su totalidad.

a64b0469ff35958ef4ab887a898bd50bdfbbe91a-9546448

Plan Turbo - Eliminar los vídeos + 10 descargas sin publicidad por sólo 0,99€ / mes - Oferta limitada