QUANG BINH UNIVERSITY

DEPARTMENT OF FOREIGN LANGUAGES

PRACTICE ON TRANSLATION
UNDERGRADUATE UNIVERSITY CLASS

(INTERNAL USE)

Lecturer: Nguyen Thi Lan Anh, MA

Year 2014
1
UNIT 1 INTRODUCTION TO THEORY OF TRANSLATION

1 Definition of translation

1 What is translation?

- Translation is the expression in another language (target language) of what has

been expressed in one language (source language), preserving semantic and
stylistic equivalencies. (By Roger T. Bell).

- Translation is the replacement of a representation of a text in one language by a

representation of an equivalent text in a second language. (By Roger T. Bell).

- Translation is rendering a written text into another language in a way that the
author intended the text. (By Bui Tien Bao- Hanoi National University)

“ Translators are concerned with written texts. They render written texts from
one language into another language. Translators are required to translate texts
which arrange from simple items including birth certificates or driving licences
to more complex written materials such as articles in journals of various kinds,
business contracts and legal documents.” (Bui Tien Bao- Hanoi National
University).

- Translation, by dictionary definition, consists of changing from one state or form

to another, to turn into one’s own or another’s language. (The Merriam-Webster
Dictionary, 1974). Translation is basically a change of form. When we speak of the
form of a language, we are referring to the actual words, phrases, sentences,
paragraphs, etc. The forms are referred to as the surface structure of a language. It
is the structural part of language which is actually seen in print or heard in speech.
In translation the form of the source language is replaced by the form of the
receptor/target language. But how is this change accomplished? What determines
the choices of form in the translation?

2. Form and meaning

There are certain characteristics of languages which have a very direct bearing on
principles of translation. First, let us look at the characteristics of meaning
components. Meaning components are packaged into lexical items, but they are

2
packaged differently in one language than in another. In most languages there is a
meaning of plurality, for example the English -s. This often occurs in the grammar
as a suffix on the nouns or verbs or both. In Vietnamese, however, plurality is
expressed in an isolated word ‘ những/các’. Many times a single word in the source
language will need to be translated by several words. For example, a projector was
called the thing that shows pictures on the wall by the Chipara Bolivia.

Second, it is characteristic of languages that the same meaning component will

occur in several surface structure lexical items. In English, the word ‘sheep’
occurs. However, the words ‘lamb’,’ ram’ and ‘ewe’ also include the meaning
‘sheep’. They include the addition meaning components of young (in ‘lamb’, adult
and male in ‘ ram’ and adult and female in ‘ewe’. In Peru, ‘lamb’ would need to be
translated by ‘sheep its child’, ‘ram’ by ‘ sheep big’ and ‘ewe’ by ‘sheep its
woman’.

Third, it is further characteristic of language that one form will be used to

represent several alternative meanings. This again is obvious from looking in any
good dictionary. For example, the Reader’s Digest Great Encyclopedic Dictionary
gives 54 meanings for the English word ‘run’. Most words have more than one
meaning. There will be a primary meaning-the one which usually comes to mind
when the word is said in isolation-and the secondary meaning-the additional
meanings, which a word has in context with other words. In English, we can say ‘
the boy runs’, using ‘run’ in its primary meaning. We can also say ‘ the motor runs,
the river runs, and his nose runs’, using runs in its secondary meanings.

 Notes

Form-based translation: dịch dựa vào hình thức hay cấu trúc

Meaning-based translation: dịch dựa vào nghĩa, dựa vào nội dung cần chuyển
tải

Source language: ngôn ngữ gốc

Receptor language: ngôn ngữ dịch

Principle of translation: nguyên tắc dịch/kỹ thuật dịch

Meaning component: thành tố nghĩa

3
Surface structure: cấu trúc bề mặt

Primary meaning: nghĩa chinh/nghĩa gốc

Secondary meaning: nghĩa sinh

3. Practice

 Questions for discussion

1. What is translation? What definition do you think is the most appropriate? Can
you give your own definition of translation?

2. What is a literal translation? Can you give some examples of literal translations?

3. What is an idiomatic translation? Give some examples of idiomatic translations.

4. What characteristics of language affect translation?

5. What are the secondary meanings? Give ten sentences, each of which contains a
word used in a secondary sense.

6. What is the primary meaning? Give ten sentences, each of which contains a
word used in a primary sense.

 Exercises

A. Identify change of meaning versus change of form. Some of the following pairs
of sentences differ in their form. Some differ in meaning. Indicate if the primary
change is in the form or in the meaning.

Example: They robbed the old man.

The old man was dropped by them.

Answer: Change of form

1. Her skin was as soft as feather.

Her skin was as soft as velvet.

2. She was as quiet as a mouse. I didn't even know she'd come in.

4
 She was as quiet as a night. I didn't even know she'd come in.

3. Adults often look back on their childhood as a gold age.

Adults often look back on their childhood as a golden age.

4. He was a really unpleasant man and as ugly as sin.

He was a really unpleasant man and as ugly as a ghost.

5. They're not blood relations, - they're only connected by marriage.

They're not blood relationship, - they're only connected by marriage.

6. The students like to listen to music.

The students like listening to music.

7. I heard one dog barking his loudest.

I heard three dogs barking their loudest.

8. The man who is walking down the street is her uncle.

The man walking down the street is her uncle.

9. You ate too fast, and your stomach will hurt.

You ate too fast; your stomach will hurt.

10. I saw him sometime yesterday.

I sometimes saw him yesterday.

B. List as many grammatical forms as you can which realize the same meaning as
the one given below. Then put the same meaning into a language other than
English in as many forms as you can.

Example: the cat is black

the black cat

the cat, which is black

5
1. the jug water

2. John bought a car

3. a hot day

4. mother’s long blue dress

5. Peter’s house

C. All of the following have the same grammatical form. With the change of lexical
items, there is a change of meaning which is signaled by that lexical item, apart
from the referential meaning of the word itself. What meaning is signaled in each
of the following possessive phrases? Answer by restating. How can that meaning
best be expressed in another language which you speak?

Example: The man’s car - the man owns the car

The man’s eye - the eye is part of the man

1. the doctor’s office

2. the doctor’s patient

3. the doctor’s book

4. the doctor’s brother

6
UNIT 2 STRATEGIES FOR TRANSLATORS

1. Kinds of Translation strategies

The following strategies have been suggested by translators, commissioners of

translations, and others involved in translating as ways to approach difficulties in
translations from English into Vietnamese.

1. STRATEGY 1 : How to deal with non-equivalence at lexical level

It is often the case that no direct equivalents can be found in Vietnamese for
English words. It may be that the concept or idea is new to Vietnamese translators,
as in the case of ‘gender’, which is, in fact, a relatively new concept in general, and
a very difficult concept to understand and explain in many languages. It may also
be that the concept is known or understood but there is no specific word in
Vietnamese used to express it. Another difficulty is that, in addition to their
concrete meaning, some words have special connotations that are not conveyed by
the Vietnamese word for the same thing. The strategies listed below can be used to
handle cases of non-equivalence.

1.1 Translating by a more specific word

In some cases, it may be appropriate or necessary to use a more specific word to

translate an English word into Vietnamese. This usually involves choosing among
several different words, as there may be many Vietnamese words that correspond
to the general category or meaning expressed by English word. For instance,
Vietnamese has many words that mean “to carry” with distinction being made
depending on the size and shape of the object; its animate (e.g. a child as opposed
to a box); and how it is carried (e.g. in the hand, or in the arms...). Similarly, the
English word for “rice” can be translated by many different Vietnamese words,
depending on whether one is planting it, harvesting it, cooking it, or eating it. In
these cases, the English word alone is not enough to determine the appropriate
Vietnamese translation, and it is necessary to examine the English context.

1.2 Translating by a more general word

In other cases, it may be appropriate to use a more general word to translate an

English word with no specific Vietnamese equivalent. For example, English makes

7
distinctions among mopeds, scooters, and motorcycles, the latter having larger
wheels and engines than both mopeds and scooters. Vietnamese, on the one hand,
refers to all two-wheel, motorized vehicles as “xe máy”. Similarly, the English
words “paw”, “foot”, or “leg” may all be translated by the Vietnamese word
“chân”, which does not suggest any problems of comprehension in Vietnamese, as
it should be clear from the context which of these words is meant. Another
example can be found in a manual on community development, which translates
the word “matrix” by the Vietnamese word “ma trận”. However, in Vietnamese,
“ma trận” has a specific use in mathematics only, and does not have the additional
sense of a model or a plan according to which something is developed. In this
example, “matrix” is better translated “bản”, which is a more general word used to
classify a written plan or formula.

1.3 Translating by cultural substitution

This strategy involves replacing a culture-specific item or expression with one of

the different meanings but similar impact in the translated text. Because of their
self-described “respect” for the original text, most Vietnamese translators object to
this strategy and tend to translate directly, even though it is in appropriate. For
example, a farmer’s manual that has been translated into Vietnamese suggests the
planting of different types of fruit trees which are not even grown in Vietnam. The
original manual, which was developed in other parts in Asia, was not modified at
all for the Vietnamese context. Though some translators argue that it is not the
responsibility of the translator to chance the text in this way, the translator is in fact
playing an important role in this task. Translators should be encouraged to consider
the appropriateness of the documents they are translating and suggest changes to
make them more culturally appropriate. However, this is not only

of the translator, but also of the commissioners of the translation and the editor.

1.4 Translating by using a loan word plus explanation

There is some objection to this strategy in Vietnam, as many translator prefer to

coin new words in Vietnamese rather than borrow English words. However, this
strategy is very useful when the translator deal with concepts or ideas that are new
to Vietnamese audience, culture-specific items, and proper names of diseases or
medicines that are widely known in English names. For instance, HIV and AIDS
are two loan words that are frequently used in Vietnamese, as they are referred to

8
by their English names in almost every part of the world. Because these words
have been in common used in Vietnam for a long time, they are often used without
any accompanying explanation. Whenever a loan word is used , it is better to give
an explanation. Another example is the acronym for oral dehydration salts, or
ORS, which is printed on every package and hence easily recognized; this is
normally written in English with an explanation in Vietnamese : ORS (muối bù
mất nước)

1.5 Translating by using a paraphrase

This strategy can be used when we translate an English word or concept that does
not exist in Vietnamese, or when the Vietnamese term for it does not include all
the meanings conveyed by the English term for the same concept. For example, in
the sentence: “ Pregnant women should avoid alcohol.”, the English ‘alcohol’
includes all alcoholic drinks in its meaning. The Vietnamese word ‘rượu’ does not
include beer in its definition, so the Vietnamese translation should add the word
beer to reflect the full meaning of the source language sentence. Another example
is that the English words ‘abuse’ and ‘neglect’ signify a whole range of behaviors,
some of which are not conveyed by the Vietnamese words alone. As a result, the
English sentence: “Children should be protected from abuse and neglect.” cannot
be translated as simply as “trẻ em nên được bảo vệ khỏi sự lạm dụng và lơ là.”.
This translation does not account for their full meaning , which must be unpacked
for better understanding. This can be done by paraphrasing as a translator has
attempted in the following translation: “trẻ em cần bảo vệ chống lại mọi hình thức
bạo lực, gây tổn thương hay xúc phạm, bỏ mặc hoặc xao nhãng trong việc chăm
sóc”. Back translated roughly into English, this sentence reads, : “Children must be
protected from all forms of violence causing harm or offense, and from
abandonment and negligence in their care.”

1.6 Translating by omission

Though some translators may reject this strategy as too drastic, it is sometimes
appropriate to omit words or phrases that are not essential to the meaning or impact
of the text. This is especially true for words that would require lengthy
explanations, awkward paraphrases, or literal and unnatural translations, which
would interrupt the flow of the text and could distract the reader from the overall
meaning. For example, the sentence “ Much can be done even without being
physically present in the meeting.” is best translated into Vietnamese by, “ nhiều

9
việc có thể làm ngày cả khi không có mặt tại cuộc họp” which omit the word
“physically” in the translation. The difference in meaning between “ being
physically present” and being present” is so minimal that it does not justify
translation into Vietnamese, which cannot easily express the slight emphasis
implied here by the author, and would not do so by emphasizing the physicality of
a person’s presence.

2. STRATEGY 2 : How to deal with idioms and set expressions

Idioms and set expressions can be dealt with in the ways similar to those
mentioned above. With idioms, however, there is another difficulty that the
translator may not realize that s/he is dealing with an idiomatic expression, since
more idioms may make sense when translated literally.

2.1 Using an idiom or a set expression of similar meaning and form

It is sometimes possible to find a Vietnamese idiom or expression with a similar

meaning to an English idiom or expression, and which is expressed in the same
way. One example is the idiom “ to fight like cats and dogs”, which is expressed
using the same words in Vietnamese: “ cãi nhau như chó với mèo.”; another is “
Better than never.”, which is translated : “Thà muộn còn hơn không đến”. It is
ideal if such a match can be found, but this kind of correspondence is not common,
and it is usually necessary to use other strategies in dealing with idioms and set
expressions.

2.2 Using an idiom or a set expression of similar meaning but different form

It is possible and easy to find a Vietnamese idiom with a similar meaning for an
English idiom or set expression. A good example can be found is the translation for
to carry coals to Newcastle”: “Chở củi về rừng.", which is translated as “ to carry
firewood to the forest.” The meaning here is clearly the same for both idioms- to
bring something to a place that has an abundance of that thing- but the way in
which each language expresses is bound to be the culture of that language. It is far
more cumbersome to translate this idiom literally into Vietnamese with an
explanation that Newcastle is a well-known coal-producing city in England (as was
suggested by some Vietnamese translators), which would unduly interrupt the flow
of the text and greatly diminish the idiom’s impact. By substituting a similar

10
Vietnamese idiom, then, the flow and the impact of the source text are retained in
the translation.

2.3 Translating by paraphrasing

When Vietnamese equivalents cannot be found, paraphrasing may be the best way
to deal with an idiom or set expression in English. A good example can be found in
an article on maternal mortality, which includes the sentence, “ But before the new
estimates replace the old as a way of packaging up the problem, it should be said
that a mistake has been made in allowing statistics such as these to slip into easy
language. The expression “packaging up the problem” caused the problems in
translation, as it was misinterpreted to mean “assembling” or “gathering”.
However, even if this phrase were clearly understood, it would be difficult to find a
precise equivalent in Vietnamese. In fact, it would be difficult to restate concisely
in English. This phrase is best dealt with by paraphrasing, which in English could
be understood as something like “summing up the problem by referring to it simply
as a number, which does not reflect its true magnitude or impact.” The expression
“to slip into easy usage” is problematic for the same reasons, and is also best dealt
with by paraphrasing, as a literal translation into Vietnamese would be
meaningless.

2.4 Translating by omission

This strategy could be used when we translate words or phrases that would require
lengthy explanations, awkward paraphrases, or literal and unnatural translation.
This strategy has also be used when we translate phases which has two meanings
one of the meanings may be sacrificed for the other. For instance, a book entitled “
Being Positive-Living with HIV/AIDS” causes problems in translate because of
the double meaning of “ being positive”. The meaning of the phrase could be that a
person is suffering from positive HIV and that s/he should have an optimistic
outlook on life. This may be clear to the translator , who may interpret the phrase
to mean that this book is for and about people who are HIV positive. However, the
double meaning should be made clear through collaboration with the
commissioner, after which a choice must be made between the two meanings, for it
would not be possible to translate both meanings by one Vietnamese phrase. As the
emphasis is on positive outlook on life but not on the fact of being HIV positive,
one translator has suggested the translation: “Hãy Sống Yêu Đời Dù Nhiễm HIV”.

11
This translation expresses the notion of being positive about life without
mentioning anything about being HIV positive status.

3. STRATEGY 3 : How to deal with voice, number and person

3.1 Voice

The passive voice is used very often in English and poses some problems in
Vietnamese translation. Passive voice can be translated from English into
Vietnamese in the following ways:

a. English : A is/was/has been done by B

Vietnamese: (i) A được+ động từ+(bởi B)

A được/do+(B)+động từ

(ii) A bị +động từ + bởi B

A bị +(B) + động từ

Example:

This house was built by Frank in 1930

Ngôi nhà này do Frank xây năm 1930

Tom is given a present by Mary

Tom được Mary tặng một món quà

Tom was attacked by a stranger last night

Tom bị một kẻ lạ mặt tấn công tối hôm qua

b. English : A is/was/has been done.

Vietnamese: (i) A được+ động từ

(ii) A bị+ động từ

(iii) Người ta/ai đó + động từ + A

12
Example:

Tom has been promoted recently.

Tom mới được đè bạt gần đây.

The CD has been broken.

Chiếc đĩa CD đã bị vỡ/ Ai đó đã làm vỡ chiếc đĩa CD.

The positive and negative connotation is not often conveyed in English, so it is

difficult to know what way used to translate into Vietnamese.

Example: The children were given injections.

Vietnamese translation : “Các cháu được tiêm.”, or “Các cháu bị tiêm.”

depending on whether the receiving injection is considered a positive or negative

experience. On the other hand, when the positive or negative connotation of the
sentence is clear it is more appropriate to retain the passive voice in Vietnamese.

In Vietnamese, there are some cases where one can see the words được/bị but they
are not translated into English passive sentences at all.

3.2 Number

Though both languages have similar notions of number and countability, each
language has its own way to express these notions. In English, number is expressed
as a grammar category; that is, there are different grammatical forms for singular
and plural nouns. In Vietnamese, however, no such distinction is grammatically
made.

Example : Phụ nữ: can mean either woman or women

In Vietnamese, some plural markers such as “các”, “những”, tất cả”, “mọi" ,”mỗi”
can be used in addition to the noun. “các” generally means all of the given
category of things, whereas “những” refers only to some of the total number of
things being discussed. “Mỗi” emphasizes the identity of the individual member of
the category without indicating anything of their totality; “mọi” expresses both the
individuality of the items and the totality of the category. If it is clear from the

13
English context which of these plural markers should be used in the Vietnamese,
then the translator should choose accordingly.

3.3 Person

Participants’ roles and forms of address are expressed in Vietnamese through a

very complicated system of personal pronouns based largely on kinship terms.
Unlike English pronouns, Vietnamese pronouns bear a number of semantic
components depending on the relationship within a family, age, sex, familiarity,
social status, and even one’s particular mood or attitude in a given situation. These
distinctions are not always explicitly expressed in English and can usually be
determined by the context in which the language operates. If it is not possible to
determine the distinctions of the English pronouns, the attention should be focused
on the tone and the overall purpose of the text to be translated.

Example: A book on health-care contains many sections written especially for

children and adults. In the sections for children the pronoun “you” is translated as
“em” or “các em”. In the sections for adults, “you” should be translated as “chúng
ta” .

4. STRATEGY 4 : How to deal with non-subject sentences

(Vietnamese- English translation)

The following techniques could be used to translate the non-subject sentences in

Vietnamese texts:

4.1. Passive voice

4.2. It + to be + Adj + to infinitive

4.3. There + to be...

4.4. Use the subject that is found in the previous sentence(s)

Example:

Cần đảy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Industrialization and modernization should be promoted.

14
 Or: It is necessary to promote industrialization and modernization

Vẫn chưa có cách chữa khỏi bệnh AIDS.

There has been no cure for AIDS.

5. STRATEGY 5 : How to deal with newspaper headlines

Some main characteristics of newspaper headlines are as follows.

5.1. Present tense = past events

5.2. Present participle = event in progress

5.3. To infinitive = future events

5.4. Past participle = passive voice

5.5. Nouns

5.6. Verb + noun

Example:

1. Chinese Professors Turn To Business

Các giáo sư Trung Quốc chuyển sang kinh doanh

2. US President Visiting Vietnam

Tổng thống Hoa Kỳ đang thăm Việt Nam

3. Oil Price To Rise?

Giá dầu sẽ tăng

4. Three More Investment Projects Licensed This Year

Thêm ba dự án đầu tư nữa được cấp giấy phép trong năm nay

5. Investment Boom

Bùng nổ đầu tư

15
UNIT 3 ERRORS IN TRANSLATION

1. Lexical errors

E.g. in English “to cook an account” translated as “nấu sổ sách” is meanigless and
it must be translated as “giả mạo sổ sách”. Lexical interference is very dangerous
because it can distort the meaning of a sentence.

1.1 Context

The context itself determines the meaning of words. Therefore, their meaning
should be solved in the context. It is commonly known that a word may have
equivalents and accordingly the analysis of its meaning has to be made carefully in
order to pick out the most appropriate word.

When translators are asked to translate these sentences into English

a. Kha Luân Bố đã tìm ra Tân thế giới vào năm 1842.

b. Tôi đang tìm cuốn sách.

c. Michael Faraday đã tìm ra máy phát điện.

Obviously, there are many equivalents in English for the word “tìm” such as
“seek”, “look for”, “search for”, “find”, “find out”. In addition, there are two more
words related to this meaning: “to invent” and “ to discover”. However, in sentence
(1) the word “tìm” has an equivalent in English as “discover”. In sentence (2) the
word “tìm” is understood as “look for”, search for” or “seek”. In sentence (3) the
word “tìm” has an equivalent as “invent”.

The three above-mentioned sentences can be translated as follows.

1. The New World was discovered by Christopher.

2. I am looking for my book.

3. Michael Faraday invented the generator.

It is characteristic of word that a single lexical item may have several meanings.
For example, the word “head” in isolation means something like” the upper part of

16
the body”. But the same word used in the context of talking about a company or an
organization has nothing to do with the human body though the idea of the upper
position of something still remains.

Example:

1. He is the former head of the Chemistry Section of the Australian Atomic

Energy Commission. (leader)

2. Although he is the head of the company, he has no head. (leader-intelligence)

The following examples show that the translators do not treat words in context but
rely on the meaning in dictionary:

1. “In 1999, some major commodities were stockpiled because of poor quality.” It
is not accurate at all when “stockpiled” was translated “lưu trữ”. Therefore, the
sentence should be translated as “Năm 1999 một số mặt hàng chủ yếu bị tồn kho
do chất lượng kém.”

2. “The Prime Minister has also assigned relevant agencies to formulate a law on
industrial zones to provide a complete legal background/frame for the operation of
Izs and EPZs in Vietnam.” was translated “Thủ tướng đã bổ nhiệm những chính
sách thích hợp để đưa ra luật về khu công nghiệp để cung cấp một bối cảnh hoàn
toàn hợp pháp cho các hoạt động của khu công nghiệp, khu chế xuất Việt Nam. ”.
This translation is quite vague in Vietnamese.

In fact, a word in source language has many equivalents in target language. The
word “ assign” is equivalent with “phân công/ bổ nhiệm”; “ relevant with “thích
đáng, thích hợp, có liên quan”; “ agency” with “ đại lý, cơ quan, chi nhánh”;
“foundation” “nền móng, nền tảng, cơ sở”.

For this reason, in this context it should be chosen the most appropriate equivalents
to create an idiomatic translation: “ Thủ tướng đã giao cho các cơ quan có liên
quan ban hành bộ luật về khu công nghiệp nhằm cung cấp một số cơ sở pháp lý
hoàn chỉnh cho việc hoạt động của khu công nghiệp và khu chế xuất ở Việt Nam.”

1.2 Word collocation

Each of language has its own principle in word collocation. For example, the word
“pretty” often goes with girls and women, while the word “handsome” often goes

17
with boys or men. Some translators do not realize this, which leads to wrong and
funny collocation. For instance, in Vietnamese the word “uống” (drink) can go
with many different kinds of liquid including water, beer, alcohol, medicine and
even poison. However, in English these are clear distinction as follows:

Drink beer/ water/ wine/ coffee.

Take medicine/ poison.

Another example indicates that in Vietnamese the word “nói” (say) can be
collocated with “lời tạm biệt” “goodbye”, “lời chào hỏi” “hello”, “dối” “a lie”, “sự
thật” “ the truth”, “tiếng Pháp” “French”. However, in English it is quite different.

Say hello/ goodbye/ yes/ no.

Tell a lie/ the truth/ a story.

Speak English/ French/ Chinese.

In Vietnamese, the word “đàn” can be collocated with many different nouns such
as “cá”(fish) “chim” ( bird), “sư tử” (lion), “gia súc” (cattle). On the contrary, in
English there are many words meaning “đàn” as follows.

A flock of birds/ sheep: Đàn chim/ cừu

A herd of cattle/ buffaloes: Đàn gia súc/ trâu

A pack of dogs/ calves: Đàn chó/ bê

A school of fish/ chickens: Đàn cá/ gà

A pride of lions/ deer : Đàn sư tử/ nai

Similarly, the word “decision” can be collocated with many word such as “to
make/ to reach/ to arrive at/ to come to... a decision”. The following examples
show the wrong collocations of some translators:

1. Chính phủ đã tiến thực hiện nhiều biện pháp nhằm ngăn chặn việc buôn lậu ma
túy.

(The government has made many measures to stop the drug smuggling.)

18
2. Chúng tôi phải hoàn thành nhiệm vụ trước khi tổ kiểm tra chất lượng sản phẩm.

(We have to complete our duty before the investigators control the product
quality.)

3. Sau khi nghiên cứu thị trường, chúng tôi quyết định đưa ra thị trường một sản
phẩm gây ấn tượng có sức cạnh tranh với hàng ngoại nhập.

(After making a market research, we decided to launch an impressive product

which can compete against the imported ones.)

4. Từ khi Mỹ bỏ lệnh cấm vận Viẹt Nam, nhiều nước trên thế giới đx đầu tư vào
các lĩnh vực khác nhau.

(Since the USA abolished the embargo against Vietnam many foreign countries
have been investing in many different fields.)

It is the mother tongue interference that leads to the mechanic collocation which is
unacceptable in target language. In fact, each language has its own principles of
word collocation. Neither English nor Vietnamese is an exception. As a result, the
above-mentioned examples should be translated more accurately and idiomatically
as follows.

1. “The government has made many measures to stop the drug smuggling.” should
be corrected as “The government has taken many measures to stop the drug
smuggling.”

2. “We have to complete our duty before the investigators control the product
quality.” should be corrected “We have to fulfill our duty before the investigators
control the product quality.”

3. “After making a market research, we decided to launch an impressive product

which can compete against the imported ones.” should be corrected “After doing a
market research, we decided to launch an impressive product which can compete
against the imported ones.”

4. “Since the USA abolished the embargo against Vietnam many foreign countries
have been investing in many different fields.” should be corrected “Since the USA
lifted the embargo against Vietnam many foreign countries have been investing in
many different fields.”

19
In a word, it is inevitable for the translators to obey the principles of English and
Vietnamese word collocations. In order to avoid this type of errors, the translator
should read as many English books and magazines to take notes of collocated
words under the English standard.

1.3 Misuse of personal pronouns and prepositions

In Vietnamese, there are many ways to express the thoughts and feelings or
attitude which differ from those in English. The social status, age, sex, and the
family order are distinguished clearly and systematically. This is reflected in a
distinguished clearly and systematically. This is reflected in a number of words for
addressing such as “cụ, ông, bà, bác, cô, chú, thím, dì, dượng, cậu, anh, chị, ngài,
quí vị, mày, em, ..” such words are generally expressed by English people in one
word “you”.

a talk on history : một cuộc nói chuyện về lịch sử

be disappointed in : thất vọng về

be interested in : quan tâm về

lay emphasis/ stress on : nhấn mạnh về

be worried about : lo lắng về

be proud of/ take pride in : tự hào về

be famous for : nổi tiếng về

instead of “disappointed about”, “ proud about”, “famous about” as the translator

may use.

These are the typical errors made by the translators:

1. “According to Mr Thien, his plant currently produces lubricants under the API
(American Petroleum Institute) standards”

(Theo ông Thiện thì hiện nay nhà máy của ông đang sản xuất dầu nhờn dưới tiêu
chuẩn của

Viện xăng dầu Mỹ.)

20
2. “It is so easy to be misunderstood when talking on the phone.”

( Nói chuyện trên diện thoại thì dễ bị hiểu nhầm.)

3. “Tòa án Nhân Dân quyết định kết án chúng 15 năm về tội buôn lậu ma túy.”

(The People’s Court decided to condemn them to 15 years imprisonment about

the drug

smuggling.)

4. “Là giáo viên ưu tú trong nhiều năm, ông Nam có nhiều kinh nghiệm về việc
giảng dạy học sinh.”

(As a qualified teacher for many years, Mr. Nam is experienced about educating
and teaching the pupils.”

5. “Chúng tôi thành thật chia buồn về việc ra đi của bố bạn.”

(We really condole with you about the loss of your father.”

As can be seen from the above-mentioned examples, the translators tended to

choose the English prepositions basing on Vietnamese meanings without paying
attention to their variations. These errors could be corrected as follows.

1. “According to Mr Thien, his plant currently produces lubricants under the API (
American Petroleum Institute) standards” should be translated (Theo ông Thiện thì
hiện nay nhà máy của ông đang sản xuất dầu nhờn theo tiêu chuẩn của Viện xăng
dầu Mỹ.)

2. “It is so easy to be misunderstood when talking on the phone.” is equivalent

with (Nói chuyện qua điện thoại thì dễ bị hiểu nhầm.)

3. “Tòa án Nhân Dân quyết định kết án chúng 15 năm về tội buôn lậu ma túy.”
should be translated (The People’s Court decided to condemn them to 15 years
imprisonment for the drug smuggling.)

4. “Là giáo viên ưu tú trong nhiều năm, ông Nam có nhiều kinh nghiệm về việc
giảng dạy học sinh.” should be translated (As a qualified teacher for many years,
Mr Nam is experienced in educating and teaching the pupils.”

21
5. “Chúng tôi thành thật chia buồn về việc ra đi của bố bạn.” should be translated
(We really condole with you for the loss of your father.”

1.4 Misuse of synonyms

Some translators depend largely on the meaning in dictionary picking out the
synonyms without paying much to the context. In fact, the pairs of synonyms share
at least one sense in common but do not share all their senses. To some extent, they
can hardly substitute for each other. The misuse of synonyms makes the meaning
of one of the following sentences unacceptable.

“ You have my deep/ profound sympathy.( acceptable)

“ The river is deep.”( acceptable)

“ The river is very profound.” (unacceptable)

Another example shows that some translators do not realize the connotational
meaning, which leads to the distorting of the meaning of the sentence. Take
“famous”(nổi tiếng) and “notorious” (khét tiếng) as an example. While “famous”
means “well-known/ celebrated”, and therefore contains some features of positive
meaning, “notorious” means “well-known” especially for unfavorable reason &
negative meaning.

The following can be seen as the misuse of the synonyms by some of the
inexperienced translators.

1. “Cậu bé này rất bướng bỉnh.”

(This boy is very stubborn/unyielding.) ( right)

2. “Người Việt Nam có tinh thần bất khuất.”

(The Vietnamese people are really stubborn.) (wrong)

In Example 1 “stubborn” synonymous to “unyielding” means “cứng đầu/bướng

bỉnh” in Vietnamese.

In Example 2 “stubborn” fails to evoke the features of positive meaning which

praises the Vietnamese people on their heroism expressing the speaker’s
admiration. In contrast, it expresses the speaker’s anger and discontent.

22
1.5 Idioms & terminologies

The meanings of idioms are not definitely related to grammatical rules or the
lexical meaning of each word because they feature the metaphor and figures of
speech. For example, “ wet blanket” should be translated “người rầu rĩ” instead of
“cái chăn ướt” or “to read one’s palm” translated as “xem chỉ tay” instead of “đọc
cái gì ở lòng bàn tay”.

In fact, idioms can be translated satisfactorily by considering the context, if not, it

is difficult to find the exact meaning. An English idiom must be translated into
Vietnamese by an equivalent one. It is very important to be aware that we must not
choose the equivalents of every word forming the idiom but we do find the
equivalent ways of expression which exist in both languages. If we stick to each
word, the meaning becomes strange, unnatural and funny. For instance, “to sell
like a hot cake” is usually translated as “bán đắt như tôm tươi.” Instead of “bán
như bánh nóng”. “ There is no time like present.” is usually translated as “việc hôm
nay chớ để ngày mai” instead of “không có thời gian như bây giờ”. “Live and
learn” is usually translated as “còn sống còn học” instead of “sống và học”.

The following errors were found in some of the translated texts and should be
corrected.

1. “Every time, we have our children’s birth certificates signed at the local
People’s committee, we have to go though a lot of red tape.” was translated as
“Mỗi khi nhờ họ ký giấy khai sinh tại ủy ban nhân dân phường, chúng tôi phải đi
qua nhiều băng đỏ.”

2. “At first we intended to stay at home. On the second thought, we decided to go

out.” was translated as “Thoạt đầu chúng tôi có ý định ở nhà. Trong lần suy nghĩ
thứ hai chúng tôi quyết định đi ra ngoài.”

3. “ She rarely saves her time to do her homework. She often lets the grass grow
under her feet.” was translated as “Cô ấy hiếm khi tiết kiệm thời gian để làm bài
tập ở nhà. Cô thường để cỏ mọc dưối chân.”

2. Sentence Errors ----Structural problems

23
1 Dangling participles

The dangling participle is the most bizarre and comical of all sentence
errors. Because it is such a glaring error, it stops readers dead in their tracks.
The sentence lacks clarity, and the reader must take a moment to determine
the writer’s intention.

N. I saw fish sitting on a bench by the brook.

Y: I saw a fish while I was sitting on a bench by the brook.

N: I saw two stores and a move theater walking down the stess

Y: Walking down the stress, I saw two stores and a movie theater.

N: Harold watched the painter gaping in astonishment.

Y: Harold watched the painter and gaped in astonishment.

N: You can see the moon standing in the front yard.

Y: If you stand in the front yard, you can see the moon.

N: Sheila hung the towels dripping wet.

Y: Sheila hung the dripping wet towels.

N: He found a nest of tiny birds mowing the law.

Y: He found a nest of tiny birds while mowing the lawn.

N. Andy saw the ferryboat pulling into his parking space.

Y: Andy was pulling into his parking space when he saw the ferryboat.

N: No one noticed the danger, playing so enthusiastically.

N: No onr noticed the danger, because everyone was playing so

enthusiastically.

2 Lack off Parallel Structure

When ideas are similar, they should be expressed in similar forms. When
elements of a sentence are similar, they too should appear in similar form.

24
 N: She likes sun, the sand, and the sea.

Y: She likes the sun, the sand, and the sea.

N: The instructor explained the problem, method, and the tools that
we wera to use.

Y: The instructor explained the problem, method, and tools that we

wera to use.

N: George is alway singing, drumming, or he will play the guitar.

Y: George is alway singing, drumming, or playing the guitar.

N: Charlene’s car skidded, turned sideways, then comes to a stop.

Y: Charlene’s car skidded, turned sideways, and came to a stop.

N: The janitor stopped, listened a moment, then he locked the door.

Y: The janitor stopped, listened a moment, then lockes the door.

N: Why did you make Carl feel useless and as if he was

unimportant?

Y: Why did you make Carl feel useless and unimportant?

3. Errors to Avoid in Agreement

Do not be distracted by words that come between the subject and the verb.
Remember to always make the verb agree with the subject of the sentence.

N: The arrival of many friends promise good times

Y: The arrival of many friends promises good times

N: All the Democrats, including John, hopes Murray wins.

Y: All the Democrats, including John, hope Murray wins.

N: Every one of you know your subject well.

Y: Every one of you knows your subject well.

N: Mary, as well as the Joneses, are coming along.

25
 Y: Mary, as well as the Joneses, is coming along.

N: Mr.Green, along with Miss Oakley and Mr.Smith, were late.

Y: Mr.Green, along with Miss Oakley and Mr.Smith, was late.

N: A color of many hues are most interesting.

Y: A color of many hues is most interesting.

In sentences in which the subject follows the verb, be especially careful to

determine the subject and make it agree with the verb.

N: In the back of the room sits many of my friends.

Y: In the back of the room sit many of my friends.

N: Into the dark stares her black cats.

Y: Into the dark stare her black cats.

3. Errors in style

1 Short, Choppy Sentences- Sentence Variation

N: People change. Places change. Alan felt this. He had been away for ten years.

Y: On returning after a ten-year absence, Alan had a strong feeling of how

people and places change.

N: She looked at the sky. Then she looked at the sea. They were too big. She
threw a rock in the ocean. She started to cry. Then she went home.

Y: The sky and the sea looked too big. She threw a rock into the ocean, and as
it disappeared she began to cry. Then she turned to go home.

N: I have a brother. He is older than I. Everybody thinks I look older. We fight a

lot. He doesn’t like it. Everybody thinks I look older than him.

Y: I have a brother. He is older than I, but everybody thinks that I look older.
He doesn’t like that, so we fight a lot.

26
N: I’m happy. The sun is shining. You said it was going to rain. Now we can paint
the boat.

Y: Didn’t you say it was going to rain? Look, the sun is shining; now we can
paint the boat.

N: Did you hear the wind? It was loud. It was whistling at the corners of the
house. I heard it last night. I was awake all night.

Y: Did you hear the wind last night? I heard it whistling at the corners of the
house. It was so loud that it kept me awake all night.

2 Wordiness

Effective writing means concise writing. Wordiness, on the other hand, de- creases
clarity of expression by cluttering sentences with unnecessary words. However,
repetition of words, sounds, and phrases should be reduce its bulk.Notice the
difference in impact between the first and second sentences in the following pairs.

N: The medical exam that he gave me was entirely complete.

Y: The medical exam he gave me was complete.

N: Larry asked his friend John, who was a good, old friend, if he would join him
and go along with him to see the foreign film made in Japan.

Y: Larry asked his good, old friend John if he would join him in seeing the
Japanese film.

N: I was absolutely, totally happy with the present that my parents gave to me at 7
a.m. on the morning of my birthday.

Y: I was totally happy with the present my parents gave me on the morning of
my birthday.

3 Rambling Sentenxes

A rambling sentence continues on and seems to never end.

N: The mountain was steep, but the road was clear; the sun was
shining, and we all had the spirit of adventure in our heart and a song of
the open road on our lips, so we took the turn that took our car up that
steep mountain road.

27
 Y: The mountain was steep, but the road was clear. The sun was
shining. All of us had the spirit of adventure in our heart and a song of
the open road on our lips. So we took our car up that took our car up
that steep mountain road.

N: Everyone knows a person like that, a person who has no concern

for others, who will pretend to be a fiend, but only because he profits
from the relationship, and he never really gives of himself, he just takes,
and one cannot call him a friend in any sense of the word.

Y: Everyone knows a person like that, a person who has no concern

for others. He will pretend to be a fiend, but only because he profits
from the relationship. He never really gives of himself, but he just
takes, and one cannot call him a friend in any sense of the word.

4. Practice

There are some errors by translators. Are they lexical, structural errors, or
style-errors? Correct the errors in each sentence.

Example:

The waiter made a fault over the bill.

The waiter made a mistake over the bill.

1. Fish does not keep well in hot days.

2. He went to France by means of a long boat.

3. She was concerned about Jamie and his many dogs.

4. Because he was wrong. That's why he was embarrassed.

5. The medical exam that he gave me was entirely complete.

6. She loved him dearly but not his dog.

7. Her reaction not only was strong but also immediate.

8. My uncle and your aunt's cats are nice.

9. Everyone knows the answer no one is willing to say.

28
10. I was absolutely, totally happy with the present that my parents gave to me at 7
a.m. in the morning of my birthday.

11. The table's legs will be broken.

12. He loved her dearly but not his house.

13. Let's see the both of them on Monday.

14. I like to sing. I used to sing in a band. The band broke up. Now I don't sing
very well.

15. Ms. Emerson is not enough experienced for this job.

16. My son, your daughter, and his nephew's teachers are intelligent.

29
UNIT 4 CROSS - CULTURE IN TRANSLATION

1. Cross - culture translation

Culture could be understood as the total set of beliefs, attitude, customs, behaviour,
social habits etc. of the member of a particular society. In the broad sense, it
includes mode of production, production activities, community organization,
spiritural life, knowledge of nature and society, emotions, and moral conceptions.

It is common ly known that “ao dai” is a traditional costume of the Vietnamese

women and we never find an equivalent word in English to translate “ao dai”.
However, some translators translated mechanically “ao dai” into “ a dress”. How
funny it is! It would be preferredcto writing down “ao dai” to express the cultural
feature to making foreign people misunderstand “ao dai” as”a dress”.

* “ Trang phục truyền thống của người phụ nữ Việt Nam là chiếc áo dài tượng
trưng cho sự duyên dáng.” should be translated as “ The traditional costume of the
Vietnamese women is “ao dai” which symbolises the grace.

Translation is a kind of activity which inevitably involves at least two languages

and two cultural traditions." As this statement implies, translators are permanently
faced with the problem of how to treat the cultural aspects implicit in a source text
(ST) and of finding the most appropriate technique of successfully conveying these
aspects in the target language (TL). These problems may vary in scope depending
on the cultural and linguistic gap between the two (or more) languages concerned.

2. Similarities and differences

1. Đen như mực as Black as ilk

2. Đen như than

3. Sáng như ban ngày

4. Nhanh như sóc/ flash

5. Sâu như giếng

6. Tròn như quả bóng

30
7. Nhẹ như bông feather

8. Nặng như chì /lead

9. Nóng như lửa

10. Vui như chim sáo / a lark

11. Ngọt như mật

12. Nhát như thỏ

13. Gầy như que củi

14. Câm như hến

15. Ướt như chuột lột

16. Xấu như ma

17. Nghèo rớt mồng tơi

18. Trong như chuông

19. Mềm như bún

20. Cao như tháp chuông

21. Giòn tan như kính

22. Di chuyển như mặt trăng

23. Sắc như dao cạo

24. Tự do như không khí

25. Mịn như nhung

26. Chua như giấm

27. Chặt như nêm

28. Đừng chở củi về rừng

29. Lạnh như tiền(xu)

30. Trơn như lươn

31
3. Translate and put them in the right column.

Similarities Differences

Eg. as Black as ilk as quiet as a fish

32
UNIT 5 SOME NOTES IN TRANSLATING SIMPLE SENTENCES

I. Simple sentences

1. Subject verb:

- Breeze blows.

2. Subject verb adjunct

- My uncle lives in that room.

3. Subject verb complement

- That sounds a good idea.

4. Subject verb object

- The boy ate the cake.

5. Subject verb object adjunct

- The university sent the students to Thailand.

6. Subject verb object object

- They gave me the book

7. Subject verb object complement

- I’ve made the sauce too thin.

Note: State of verb/ linking verbs: appear, seem, look, smell, taste, sound, remain,
become, get, go, turn ..

 Translate the following sentences into English.

1. Câu chuyện có vẻ thú vị.

2. Cậu bé có vẻ huyên thuyên.

33
3. Bạn tôi sẽ ở lại đây trong 3 tuần.

4. Chị ấy nếm món cá. Cá có vị ngọt và tươi.

5. Tôi hay nhầm bạn tôi với ba của bạn ấy trên điện thoại.

6. Ba mẹ cô bé đặt tên cho bé là Mai, nhưng thường gọi cô bé là Tí.

 Translate the following sentences into Vietnamese.

1. Patience is a golden key for success.

2. The more we get together, the happier we'll be.

3. An old person should be cared by at least one of his or her family members.

4. I had rather (that) no one smoked in our meeting room.

5. She stayed silent.

6. To be parents, we should rear our children before they become naughty / spoilt /
spoiled.

7. We buy security welfare insurance for each employee.

8. It is our pleasure to announce the establishment of our new subsidiary.

9. In honor of its fiftieth anniversary, intercontinental corporation requests the

pleasure of your company for a reception to be held on Saturday, the seventeenth
of March at five o'clock at Sai Gon Hotel.

Suggested answer:

1. Sự nhẫn nại là chìa khóa vàng cho sự thành công.

2. Chúng ta họp nhau càng đông thì càng vui.

3. Một người già nên được chăm sóc bởi ít nhất một người trong gia đình.

34
4. Tôi mong rằng tốt hơn không ai hút thuốc trong phong họp.
5. Cô vẫn ngồi lặng yên.
6. Làm cha mẹ, chúng ta nên giáo huấn con cái trước khi chúng trở nên hư hỏng.
7. Chúng tôi mua bảo hiểm phúc lợi sức khỏe cho mỗi người lao động.
8. Chúng tôi vui mừng tuyên bố việc thành lập công ty chi nhánh mới.
9. Nhân lễ kỷ niệm lần thứ 50, Công ty liên lục địa hân hạnh kính mời ông (bà)
tham dự bữa tiệc chiêu đãi được tổ chức vào thứ Bảy, ngày 17 tháng 3 lúc 5 giờ tại
khách sạn sài Gòn.
 Practice:

1. Flowers grow along the side of the wall.

2. Never put off till tomorrow what you can do today.

3. The heat has turned the milk sour..

4. Time hangs heavy on our shoulders.

5. The moon rises behind the village bamboo cluster.

6. Human life is like a dream.

7. Life is more precious than anything.

8. Girls and boys in their twenties are active

35
UNIT 6 SOME NOTES IN TRANSLATING COMPLEX SENTENCES

1. Translating the text (relative clauses)

The Land and the People

The United States is a varied land-of forests, deserts, mountains, high flat
lands and fertile plains. Almost every kind of climate may be found, but the
country lies mostly in the temperate zone. Including the states of Alaska and
Hawaii, the United States stretches 4,500 kilometers from the Atlantic Ocean on
the east to the Pacific Ocean on the west. It borders Canada on the north, and
reaches south to Mexico and the Gulf of Mexico. A fast railroad train, travelling
96 kilometers an hour, takes more than 48 hours to cross the country.

A jet plane crosses the continental United States from east to to west in
about five hours. Taking off from an Alantic coast airport, the plane is soon
flying over the gentle slopes of the Appalachian Mountains. Then, for hundreds
of kilometers it crosses the fertile fields of the farm belt of the Great Lakes located
between the United States and Canada. Continuing into the West, the plane flies
over vast prairies and rough cattle – grazing country. Soon the snow – topped
Rocky Mountains appear in the distance. After crossing these high ranges, the
plane can almost glide down into the rich valleys of California and, finally, to a
landing not far from the beaches of the Pacific Ocean.

The United States has long been known as a “melting pot”, because many of
its people are descended from settlers who came from all over the world to make
their homes in the new land. The first immigrants in American history came from
England and the Netherlands. Attracted by reports of great economic opportunities
and religious and political freedom, immigrants from many other countries flocked
to the United States in increasing numbers, reaching a peak in the years 1880 -
1914. Between 1820 and 1980, the United States admitted almost 50 million
immigrants.

Some 1,360,000 American Indian, descendants of North America’s first

inhabitants, now reside in the United States. Most live in the West, but many are in
the sound and the north central areas. Of the more than 300 separate tribes, the
largest is the Navaho in the Southwest.

36
 Black people were first brought to America from Africa as slaves. Their
descendants now make up nearly 12 percent of the population. They once lived
mainly in the agricultural South but now are scattered throughout the nation.

In Hawaii, more than a third of the residents are of Japanese descent, a third
are Caucasians, about 15 percent are of Polynesian background, and the others are
mainly Filipino, Korean and Chinese descent.

The American people are always on the move from one part of the country
to another, from one city to another, from farm to city, from the city to the suburbs.
One in five Americans moves to a new home every year seeking new job
opportunities, a better climate, or for other reasons.

Vocabulary

continental United tates lục địa Mỹ (không tính alaska va hawaii)

farm belt vành đai nông nghiệp

the middle west miền trung tây của Mỹ

the five great lakes ngũ đại hồ

TRANSLATION TECHNIQUE

Translating Attributive clauses Dịch mệnh đề thuộc ngữ

 Phân loại mệnh đề thuộc ngữ

Trong tiếng Anh, mệnh để thuộc ngữ được chia thành 2 loại: hạn định
(restrictive) và không hạn định (non-restrictive), đặt ở phía sau từ đứng trước
(antecedent). Giữa mệnh đề thuộc ngữ hạn định và từ đứng trước không bị ngăn
cách bởi cách bởi dấu phẩy; còn giữa mệnh đề thuộc ngữ không hạn định và từ
đứng trước thì có dấu phẩy nhằm giải thích, bổ sung cho từ đứng trước.

a. The United States has long been know as a "melting pot", because many of its
people are decended from setters who came from all over the world to make their
homes in the new land.

Nước Mỹ từ lâu đã được biết đến dưới cái tên là một "cái nồi hầm nhừ", bởi vì
nhiều người dân của đất nước này là con cháu của những người định cư từ khắp
nơi trên thế giới đến sinh sống ở miền đất mới.

37
b. Thus people of the entire community, not just the parents of the children who
attend, pay for public school, which are free and open to everyone.

Vì vậy, người dân cả cộng đồng, không chỉ phụ huynh của học sinh đang đi học,
đều phải trả tiền cho trường công, loại trường đón nhận mọi người vào học miễn
phí.

 Cách dịch cho mệnh đề thuộc ngữ hạn định

Mệnh đề với who, which, that thường được dịch thành định ngữ trong tiếng Việt:

a. Student in these schools, however, as well as those in private colleges, must pay
tuition, but the state schools are much less expensive than private ones, particularly
for students who are residents of the state.

Tuy nhiên, sinh viên ở các trường này, cũng như sinh viên ở các trường đại học tư,
phải đóng học phí, nhưng học phí ở các trường công thì rẻ hơn nhiều so với các
trường tư, đặc biệt đối với các sinh viên là cư dân của tiểu bang.

b. Would you please take away the magazine which is lying on my desk?

Vui lòng lấy cuốn tạp chí nằm trên bàn giấy của tôi đi nhé?

c. The term "college" refers to an undergraduate institution that confers a

Bachelor of Arts or Bachelor of Science dgree after four years of study.

Thuật ngữ "college" chỉ một cơ sở đào tạo sinh viên đại học cấp bằng Cử nhân
Khoa học xã hội hoặc bằng Cử nhân Khoa học sau bốn năm học tập.

Mệnh đề với when, where, why cũng được dịch thành định ngữ trong tiếng Việt:

d. I still remeber those happy days when we were at college.

Tôi vẫn nhớ những ngày tháng vui vẻ đó khi chúng ta đang học ở trường đại học.

e. The hotel where we stayed while in london was both cheap and comfortable.

Khách sạn nơi chúng tôi trọ khi ở Luân Đôn vừa rẻ vừa tiện nghi.

f. Tell us the reason why you refuse to co-operate.

Hãy cho chúng tôi biết lý do tại sao anh từ chối hợp tác.

38
  Cách dịch mệnh đề thuộc ngữ không hạn định
Dù bắt đầu bằng đại từ quan hệ hay trạng từ quan hệ thì mệnh đề thuộc ngữ không
hạn định cũng được dùng để bổ sung thông tin cho từ đứng trước. Ví dụ:

a. Other governmental activities are the responsibilities of the individual states,

which have their own constitutions and laws.

Các hoạt động quản lý khác là trách nhiệm của các tiểu bang riêng biệt, có hiến
pháp và luật pháp riêng của từng nơi.

b. Many aspiring to be elected as the party candidate employ top public

relations and advertising men, who invent clever catch phrases and set about
"selling" their man.

Nhiều người mong được bầu làm ứng viên của đảng thuê các chuyên gia quảng
cáo và giao tiếp hàng đầu phát minh ra những khẩu hiệu thông minh và bắt đầu
"quảng bá" ứng viên của mình.

c. The Prime Minister will visit the town in June, when he will open new hospital.

Thủ tướng sẽ đến thăm thành phố vào tháng sáu, trong thời gian đó ông ấy sẽ
khánh thành một bệnh viện mới.

d. They drove to the railwway station, where they departed.

Họ lái xe đến nhà ga xe lửa, nơi họ khởi hành.

Cần phải lưu ý là tác dụng của mệnh đề thuộc ngữ trong các câu tiếng Anh không
thể nào khái quát hết trong nội dung nêu trên, cách dịch rất đa dạng, không có quy
tắc nhất định.

2. Translating Participial Phrases Used as an Attributive

Dịch các cụm phân từ được dùng làm thuộc ngữ

1. Dịch các cụm phân từ được dùng làm thuộc ngữ thành định ngữ trong tiếng
việt

Các phân từ trong tiếng Anh gồm hai hình thức phân từ hiện tại (Present
Paticiple) là động từ thêm -ing và phân từ quá khứ (Past Participle) là động từ
thêm -ed. Các cụm phân từ dù là do phân từ hiện tại hay phân từ quá khứ tạo thành
đều có thể dùng làm định nghĩa bổ ngữ cho danh từ ở trước. Giống như mệnh đề

39
thuộc ngữ, những cụm phân từ như thế này còn thường được dịch thành từ bổ
nghĩa cho danh từ. Ví dụ:

a. Many aspiring to be elected as the party candidate (=who aspire to be elected

as the party candidate) employ top public relations and advertising men, who
invent clever catch phrases and set about "selling" their man.

Nhiều người mong được bầu làm ứng viên của đảng thuê các chuyên gia quảng
cáo và giao tiếp hàng đầu phát minh ra những khẩu hiệu thông minh và bắt đầu
"quảng bá" ứng viên của mình.

b. a fast railroad train, travelling 96 kilometers an hour (= which travels 96

kilometers an hour), takes more than 48 hours to cross the country.

Một chiếc lửa tốc hành, chạy với vận tốc 96 kilomet một giờ, phải mất hơn 48 tiếng
để băng ngang đất nước này.

c. To the north, on clear days, passengers may see the five Great Lakes located
between the United States and Canada (= which are located between the United
States and Canada).

Lên phía bắc, vào những ngày quang đãng, hành khách có thể nhìn thấy Ngũ Đại
Hồ nằm giữa Mỹ và Canada.

d. While there are literally thousands of stocks, the ones bought and sold most
actively (= which are bought and sold most actively) are usually listed on the New
York Stock Exchange.

Mặc dù có tới hàng ngàn cổ phiếu, những cổ phiếu được mua bán năng động nhất
thường được niêm yết ở Thị trường Chứng khoán New York.

e. The apple tree, swaying gently in the breeze, had a good crop of fruit.

Cây táo, đang đung đưa nhè nhẹ theo gió, nặng trĩu quả.

- Những cách dịch khác của các cụm phân từ được dùng làm thuộc ngữ

Giống như mệnh đề thuộc ngữ, các cụm phân từ được dùng làm thuộc ngữ khi dịch
cũng rất linh hoạt, không phải lúc nào cũng dịch thành định ngữ trong tiếng Việt,
nhất là khi điều đó sẽ khiến cho câu văn dài dòng, lủng củng hay không phù hợp
với cách diễn đạt trong tiếng Việt. Vì vậy, nên đối sang cách dịch khác, dịch thành
bổ ngữ hoặc một phần câu. Chú ý cách dịch cụm phân từ trong các câu sau đây:

40
 a. There are a lot of people doing morning exercises in the park.

Có nhiều người đang tập thể dục trong công viên.

b. A university generally is a group of colleges, each serving a special purpose: a

college of liberal arts, a college of business, a college of education, and the like.

Trường đại học tổng hợp thường là một nhóm các trường đại học, mỗi trường
phục vụ một mục đích đặc biệt: trường đại học khoa học xã hội, trường đại học
thương mại, trường đại học sư phạm, và đại loại vậy.

c. Government, at the federal, state, and local level, seeks to promote the public
security, assure fair competition, and provide a range of services believed to be
performed by public rather than private enterprises.

Chính phủ, ở cấp liên bang, tiểu bang, và địa phương, tìm cách đẩy mạnh an ninh
công cộng, bảo đảm cạnh tranh công bằng, và cung cấp một hệ thống dịch vụ được
cho là sẽ có chất lượng tốt hơn nêu do nhà nước quản lý so với tư nhân.

3. Translating participial phrases used as an adverbial

 Adverb clause
Mệnh đề trạng từ là mệnh đề làm công việc của một trạng từ. Giữa mệnh đề trạng từ
và mệnh đề chính là liên từ phụ thuộc (Surbodinating conjunction).

Example:

- I will go where you tell me. (Tôi sẽ đến nơi nào anh bảo tôi)
- He sat wherever he could find a seat. (Hắn ta ngồi bất cứ chỗ nào mà hắn tìm
được chỗ ngồi).
Note:

- Khi mệnh đề trạng từ chỉ nguyên nhân hay lý do bắt đầu bằng since, as, seeing
that thì nó thường đứng trước mệnh đề chính.
- Mệnh đề chỉ sự so sánh có thể là lối so sánh kép. Ta có các lối so sánh sau đây:
- Mệnh đề trạng từ chỉ điều kiện hay giả thuyết nối liền với mệnh đề chính bằng các
liên từ sau đây: if (nếu), unless (nếu không), as (so) long as (miễn là), provided that
(miễn là), on condition that (với điều kiện là), supposing that (giả sử như).
 Translating Participial Phrases Used as an Adverbial
Dịch các cụm phân từ được dùng làm trạng ngữ

41
Giống như mệnh đề trạng ngữ, cụm phân từ hiện tại và cụm phân từ quá khứ còn
có thể được dùng để chỉ thời gian, nguyên nhân, kết quả, điều kiện, sự nhượng bộ,
cách thức hoặc tùy theo tình huống, vì vậy khi dịch có thể xử lý cho thích hợp.

1, Phân từ trạng ngữ chỉ thời gian

a. Taking off from an Alantic coast airport, the plane is soon flying over the
gentle slopes of the Appalachian Mountains.

Cất cánh từ một sân bay ở bờ biển Đại Tây Dương, chẳng bao lâu máy bay sẽ bay
trên các sườn núi thoai thoải của rặng núi Appalachian.

b. Hearing the news, they immediately set off for the railway station.

Vừa nghe tin đó, ngay lập tức họ lên đường đến nhà ga xe lửa.

c. When copmpleted, the building will be the tallest in this city.

Khi hoàn tất, tòa nhà đó sẽ cao nhất trong thành phố này.

d. The work done, we went to the bathroom to take a shower.

Sau khi làm xong công việc, chúng tôi đi tắm.

2, Phân từ trạng ngữ chỉ nguyên nhân

a. Not knowing the language, she failed to understand what they were talking
about.

Do không biết ngôn ngữ đó, cô ấy không hiểu họ đang nói gì.

b. Attracted by reports of great economic opportunities and religious and

political freedom, immigrants from many other countries flocked to the United
States in increasing numbers, reaching a peak in the years 1880-1914.

Bị hấp dẫn bởi những lời đồn về các cơ hội kinh tế tuyệt vời, quyền tự do tôn giáo
và chính trị, người nhập cư từ nhiều quốc gia khác kéo đến Mỹ với số lượng ngày
vàng tăng, đạt đến đỉnh cao vào những năm 1880 đến năm 1914.

c. Deeply moved by the play, she could hardly keep back her tears.

Xúc động sâu sắc vì vở kịch, cô ấy không thể nén những giọt nước mắt.

42
d. While there are literally thousands of stocks, the ones bought and sold most
actively (= which are bought and sold most actively) are usually listed on the New
York Stock Exchange.

Mặc dù có tới hàng ngàn cổ phiếu, những cổ phiếu được mua bán năng động nhất
thường được niêm yết ở Thị trường Chứng khoán New York.

e. The apple tree, swaying gently in the breeze, had a good crop of fruit.

Cây táo, đang đung đưa nhè nhẹ theo gió, nặng trĩu quả.

3, Phân từ trạng ngữ chỉ kết quả

a. Attracted by reports of great economic opportunities and religious and political

freedom, immigrants from many other countries flocked to the United States in
increasing numbers, reaching a peak in the years 1880-1914.

Bị hấp dẫn bởi những lời đồn về các cơ hội kinh tế tuyệt vời, quyền tự do tôn giáo
và chính trị, người nhập cư từ nhiều quốc gia khác kéo đến Mỹ với số lượng ngày
vàng tăng, đạt đến đỉnh cao vào những năm 1880 đến năm 1914.

b. The mixture among consumers, producers and government change constantly,

making a dynamic rather than a static economy.

Sự đan xen vai trò của người tiêu dùng, nhà sản xuất và chính phủ liên tục thay
đổi, tạo nên một nền kinh tế động hơn là tĩnh.

c. In another development, the population and the labor force have moved
dramtically from farms to cities, from the fields to the factories, and above all to
service industries, thus providing more personal and public services.

Trong một diễn biến khác, dân số và lực lượng lao động đã di chuyển từ nông thôn
ra thành thị, từ các cánh đồng đến các nhà máy, và trên hết là đến các ngành công
nghiệp dịch vụ với số lượng lớn, và chính vì vậy đã đem lại nhiều loại hình dịch vụ
cá nhân và công cộng hơn nữa.

d. Countries that are more open to foreign competition and investment receive
grow-promoting benefits in two ways: their firms become more competitive and
efficient, raising productivity and incomes; and they also are in a better position
to absorb technology from abroad.

43
Các gia cởi mở hơn cho cạnh tranh và đầu tư nước ngoài nhận được những lợi ích
thúc đẩy sự phát triển theo hai cách: các công ty của họ trở nên cạnh tranh và hiệu
quả hơn, từ đó cũng làm tăng năng suất và thu nhập; và chúng cũng ở một vị thế
tốt hơn để hấp thu công nghệ từ nước ngoài.

4, Phân từ trạng ngữ chỉ điều kiện

a. Working hard, you will succeed.

Chỉ cần làm việc chăm chỉ, bạn sẽ thành công.

b. Turning to the right, you will see the post office.

Rẽ phải, bạn sẽ thấy bưu điện.

c. United, we stand; devided, we fall.

Đoàn kết, chúng ta tồn tại; chia rẽ, chúng ta sụp đổ.

d. Used economically, one tin will last for at least two months.

Chỉ cần dùng một cách tiết kiệm, một hộp sẽ dùng được ít nhất hai tháng.

5, Phân từ trạng ngữ chỉ sự nhượng bộ

a. Weingh almost one hundred pounds, the box was lifted by him one hand.

Có trọng lượng gần một trăm cân Anh, nhưng cái thùng đó vẫn được ông ấy nhắc
lên một tay.

b. Granting the achievements to be great, we have no reason to be conceited.

Dù công nhận các thành tựu đó là vĩ đại, nhưng chúng ta cũng không có lý do gì
để tự phụ cả.

c. Defeated, he remains a popular athlete.

Dù thất bại, anh ấy vẫn là một vận động viên được yêu thích.

d. Even if invited, I wouldn't go.

Cho dù được mời, tôi cũng sẽ không đi.

6, Trạng ngữ phân từ chỉ cách thức và dựa vào tình huống

44
 a. In fact, it has almost ceased to exist because people who, in earlier days might
have been servants, now get higher wages, working in factories.

Thật ra những điều đó đã gần như ngưng tồn tại bởi vì những người, ngày xưa có
thể là người hầu kẻ hạ, nay làm việc trong các nhà máy có lương cao hơn.

b. Wertern thinking is linear, moving from goals to strategy to tactics, or from

overview to details (or the reverse).

Tư duy phương Tây là tư duy tuyến tính, chuyển từ mục đích sang chiến lược, đến
chiến thuật, hoặc từ khái quát sang chi tiết (hoặc ngược lại).

c. Americans tend to answer question directly and literally, often ignoring

important underlying concerns.

Người Mỹ có khuynh hướng trả lời các câu hỏi trực tiếp và chính xác câu chữ,
thường lờ đi những mối quan tâm quan trọng nằm bên dưới lời nói.

d. Let's start as arranged.

Chúng ta hãy bắt đầu như đã sắp đặt.

e. He came back, utterly exhausted.

Ông ấy đã trở về, hoàn toàn kiệt sức.

4. Practice on translation texts

NHỮNG QUI ĐỊNH VỀ CÁC HOẠT ĐỘNG VĂN HÓA VÀ VIỆC PHÒNG
CHỐNG CÁC TỆ NẠN XÃ HỘI (77)

1. Nghị định 87/CP bao trùm một phạm vi rộnglớn các hoạt động, đã được ban
hành để đối phó với sự gia tăng trong các hoạt động văn hóa độc hại.
2. Các mục tiêu nhắm đến của nghị định là loại bỏ các hoạt động văn hóa độc hại
cũng như các bệnh xã hội nguy hiểm, thiết lập lại kỹ cương các hoạt động văn hóa
nơi công cộng, bảo vệ và hỗ trợ đặc thù văn hóa và truyền thông đạo lý của dân
tộc, đồng thời khuyến khích việc phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

3.Điểm chủ yếu của những quy định là ngăn cấm các sản phẩm và các hoạt động
được coi là khiêu dâm, kích động bạo lực hoặc có tính cách xúc phạm.

45
4.Các quy định cũng đề cập đến việc bảo vệ các quyền sở hữu trí tuệ và việc cấp
giấy phép cho các hoạt động cụ thể.

5. Việc lưu hành các loại phim ảnh, băng hình, băng nhạc và các đĩa compact, các
hoạt động văn hóa cùng vui chơi giải trí tại các nơi công cộng, việc bán cho thuê
sách báo, tạp chí và lịch, các hình thức quảng cáo và các bảng quảng cáo phải được
Sở Văn hóa Thông tin địa phương chấp thuận.

Câu 1:

 Nghị định = decree (n).(= sắc lệnh, sắc luật, chiếu chỉ..., tức mệnh lệnh do
người cai trị đưa ra hiệu lực như một đạo luật mệnh lệnh do người cai trị đưa
ra và có hiệu lực như một đạo luật [ = order given by a ruler and having the
force or a law].

TO DECREE = ra lệnh một cái gì đó như thể bằng sắc lệnh ( = to order sth as if
by decree).

Eg: - Ủy Ban Nhân Dân Tp. Đã ra lệnh cuốn phim đó không thích hợp cho trẻ
em = the city peoples’s Committee decreed the film unsuitablefor chil –
dren.

 Bao trùm một phạm vi rộng lớn các hoạt động = to cover awide range ofk
activities; to activites; to include (= to comprise...) a wide field of affairs;to
extend over alarge area of operation; to be adequate for different activities...

 Ban hành = to promulgate (vt); to isue (vt); to send out; to make public; to
announce officially (= publicly)...

 Để đối phó với = in response to : as reaction to;in reply to; as an answer to...
Eg :

 Hoạt động văn hóa độc hại = harmful cultural activity. Có thể thay harmful
= sinful(adj); ưởng; wicked;evil(adj)...

Câu 2:

 Các mục tiêu nhắm đến của Nghị định = the aims of the Decree; the targets
(=objectives [n]; purposes ...) of the decree .

46
 Loại bỏ = to abolish (vt); to put an end to; to do away with: to get rid of ; to
eliminate...Eg:

 Bạn có thể dùng bạo lực để loại bỏ bạo lực được chăng ? = Can you do ây
with violence by using violence?

 Thiết lập lại kỹ cương các hoạt động văn hóa nơi công cộng = to re –
institute 9= re – establish) cultural activities in publie places; to re – put
cultural... places in order; to maintain discipline [U] for cultural...

 Bảo vệ và hỗ trợ đặc thù văn hóa và truyền thống đạo lý của dân tộc = to
protect and promote culture indentity and moral tradition of the nation. Hoặc
: to preserve and support civilization of the nation...

- To re establish cultural activities...

Hoặc : the targets are abolishing harmful cultural activities..., re – instituting...

Hoặc : the Decree aims at doing away with wiched [wíkid] ecultural activities...

Câu 3:

 Điểm chủ yếu của những quy định = the main point(= the chief item...) of
the decree is to forbid products and ... hoặc the thrust ò the regulation í to
prohibit í to prohibit products and...

 Cô nàng đã lập gia đình mà không cần đến sự đồng ý của cha mẹ = she got
maried wthout parental consent.

 Bạn có nắm được ý chính của cuộc tọa đàm đó không ? = do you get the gist
[d ist] ò that conversation ?

 Được coi là = to be demed. Có thể thay demed = seen: considered;

regarded...

 Khiêu dâm = pronographic (adj).

Eg.

 Phim khiêu dâm cũng như tạp chí khiêu dâm dược làm ra chỉ để kích(thích)
(tình?) dục = pronographic films and magazines are designed to cause sexual
excitemment.(dùng “designed” đúng hơn dùng “made”). Eg:

47
 Tại Việt Nam , việc kinh doanh sách báo , phim ảnh... khiêu dâm bị nghiêm
cấm triệt để = the trsde in pornography is strictly banned in Vietnam.

 Có tính cách xúc phạm = ofensive (adj); rude (adj); insulting (adj):
unpleasant (adj)... Eg: Những lời bông đùa thô lỗ của mày có tíh cánh xúc
phạm đến con gái bà đấy = You erude Jokes were ofensive to hẻ daughter.

Câu 4:

 Đề cập đến : to deal with: to be about: to be concernedwith. To haver as a

subject; to cover... Eg:

 Quyển sách này đề cập đến những thành tựu kinh tế của Việt Nam = This
book deals with Vietnam’s economic achievements.

TO SPECIFY(vt) = chỉ rõ, định rõ một cách dứt khoát danh tánh hoặc các chi
tiết của một cái gì đó .... (= to mention definitely:to give the name or details
of..._.

Eg:

 thẩm quyền địa phương quy định cụ thể rằng những loại băng hình như vậy
không dược phép lưu hành = the local authoritoes specify that such video
tapes are not alloweed to be circulated.

 Sở Giáo dục và Đào tạo khẳng định cụ thể rằng tất cả thí sinh không được
phép sử từ điển trong kỳ thi = the education and Training Deparetment
speciifies that all contestants may not use a dictionnary in the examination.

Câu5:

 Việc lưu hành = circulation (n) [U].

Eg:

 Những loại sách báo và tạp chí như vậy đã bị thu hồi không cho lưu hành =
such books and magazines have been wiyh drawn(= taken back: revoked...)
from circulation.

 Mục tiêu chính của ngân hàng Nhà nước sẽ là giảm bớt lưowngj tiền lưu
hành để ngăn ngừa lạm phát = the mail aim ò the state bank will be to reduce
the amount ò money in cireculation to prevent inflation.

48
 Băng hình = video : video tape. (cũng viết : videotape). VIDEO[vidi eu]
vừa là (n) vừa là (vt).

 Bố con nhỏ đó sẽ không đời nào chấp thuận cuộc hôn nhân của nó với mày
đâu = her farthe will never approve of her marriage to you.
 Sowe văn hóa và thông tin địa phương = the local Department of Culture
and Infomation.

49
UNIT 7 TRANSLATING MESSAGES AND CARDS

1. Messages, notices. (Translate into Vietnamese and English)

1. Notice!
Attention please! There will be a meeting for all of the monitors of university and
college classes of English on Friday afternoon, on January 14, 2011 in the office of
the department of Foreign Languages. Hope all members can attend it on time.

2. Thông báo!
Vui lòng chú ý. Có một trận bóng chuyền giao hữu giữa sinh viên Khoa ngoại ngữ
và Khoa Âm nhạc -Mỹ thuật vào chiều thứ Bảy, ngày 15 tháng 1 năm 2011 lúc 4
p.m. tại phòng đa chức năng.
Xin hãy đến cổ vũ cho chúng tôi!
3. Thông báo
Toàn thể nhân viên của công ty được yêu cầu dự lớp tiếng Anh mở rộng. Lớp học
sẽ được tổ chức vào các ngày thứ 2, 6 sau giờ làm việc từ ngày 15 tháng 1 năm
2011 lúc 5 giờ chiều tại phòng họp trung tâm. Mong các học viên sẽ đến học đúng
giờ.
Phòng tổ chức
2. Translate the message into English.
1. Gửi cho: Ông Black
Từ: Ông Nam, trưởng phòng kinh doanh
Số: 0903464798
Ngày tháng: 8 / 1 / 2011
Thời gian: 9 giờ sáng.
Lời nhắn: Cuộc họp ngày mai sẽ hoãn lại đến cuối tuần sau vì giám đốc
phải đi công tác đột xuất.
Người nhận: Lê Mai

50
 2. Gửi cho: Cô Hoa
Từ: Ông White , trưởng phòng tổ chức
Số: 0914464789
Ngày tháng: 10 / 1 / 2011
Thời gian: 3 p.m.
Lời nhắn: Ông White muốn cô đặt một bàn ăn trưa cho 4 vị khách của
công ty trưa ngày mai.
Người nhận: Trần Tân

3. Postcards, greeting cards

51
52
53
54
55
UNIT 8 TRANSLATING EXERCISES

1. Commics
 Translate the following sentences into Vietnamese.

A beggar in debt

A beggar ate a big meal in a restaurant, and then took to his heels without
paying. The restaurant owner caught him and ordered him to pay his bill. The
beggar answered, “Let me go. I am going to beg for money now, and I’ll pay the
bill this evening”. When the restaurant owner said, “I don’t believe you”, the
beggar said, “Then just follow me, and we will go together to beg money from
door to door”

All a mess

Once a scholar was going to take the imperial examination the next day.
Before going to bed, he said to his servant: “Tomorrow I will go to take the exam.
Just for good luck, in the morning, when I ask ‘How is weather?” if it’s fine, you
answer, “The sky promises a lucky sunny day”. If it rains, you answer, “Wind and
clouds promise a good chance”. “Don’t forget”.

The next morning, the scholar asked, “How is the weather?”

The servant raised his head and looked at the sky. It was cloudy. So he shouted,
“Today it’s neither ‘the sky promises a lucky sunny day’ nor ‘wind and clouds
promise a good chance’, but all a mess.

A Really Long Dog

A blind man stepped on a dog which was sleeping on the ground. The dog
barked. A passerby told him, “You stepped on the head of a dog”.

The blind man walked on for some distance. Then he stepped on another dog.
This time he stepped on the dog’s tail. That dog also barked. The blind man was
surprised, “That dog is really long,” he said.

56
 Give me the burnt one

Once a blind man and a sighted man were eating sesame seed cakes. After each
of them had eaten one, the blind man asked for a second. “Give me the burnt one,”
he said.

The other man was puzzled: “Why do you want the burnt one?” he asked.

The blind man said, “You are sure to give me the burnt one, anyway. So it’s
more decent for me to ask for it myself.”

A man was promoted by the emperor. His friend heard the news and went to
congratulate him. But he pretended not to know his friend, asking, “Who are you?
Why have you come here?”

His friend asked, “Don’t you know me? I am your old friend. I heard you were
blind, and now I see that it’s true”.

I’ve been looking for you everywhere

There was a forgetful man who took his son out to play. He let the boy ride on
his shoulders. A moment later, he suddenly thought of his son. He asked people:
“Have you seen my son?” They thought he was joking, so nobody pay any
attention to him.

Then one of his neighbors laughed, “Isn’t the boy on your shoulders your son?”

The man pulled down his son, slapped him furiously, and shouted, “I’ve told
you not to run around. Where did you go just now? I’ve been looking for you
everywhere”.

2. News

 Translate into Vietnamese.

1. On June 3, 2014, with the support of the U.S. Embassy’s Office of Defense
Cooperation, Department of Defense – President’s Emergency Plan for AIDS
Relief (ODC/DoD PEPFAR), the Vietnam Ministry of National Defense, Military

57
Medical Department (MoD/MMD) organized the first workshop on strengthening
military laboratory management towards accreditation. Thirty two military
Vietnamese medical staff from 22 key military hospitals and preventive medicine
centers attended the three-day workshop in Hanoi, led by specialists from the U.S.
Centers for Disease Control and Prevention (CDC) and U.S. Armed Forces
Research Institute of Medical Sciences (AFRIMS) and National Institute of
Hygiene and Epidemiology (NIHE). The program supports the goals of advancing
bilateral defense cooperation between the U.S. and Vietnam, reaffirmed in the
Joint Statement by President Barack Obama and President Truong Tan Sang in
July 2013.
2. Hanoi, October 28, 2015 - The governments of the United States and Vietnam
celebrated a historic milestone today: the 20th anniversary of U.S.-Vietnam health
cooperation and normalized bilateral relations. U.S. Ambassador Ted Osius,
Minister of Health Nguyen Thi Kim Tien, and Vice Minister of Foreign Affairs Ha
Kim Ngoc attended the event and highlighted achievements in the health field
between the two nations over the past 20 years.

 Translate into English.

1. Hướng tới tương lai, Hoa Kỳ và Việt Nam đã và đang xây dựng quan hệ đối tác
ngày càng phát triển trong khuôn khổ Chương trình An ninh y tế toàn cầu (GHSA)
để phát hiện, ngăn chặn và đối phó tốt hơn với các đợt bùng phát dịch bệnh. Cùng
nhau giải quyết các vấn đề y tế toàn cầu không chỉ mang lại lợi ích cho hai quốc
gia, mà còn cho cả khu vực và toàn thế giới.

3. Environments

1. Environmental pollution is a term that refers to all the ways by which people
pollute their surroundings. People dirty the air with gases and smoke, poison the
water with chemicals and other substances, and damage the soil with too many
fertilizers and pesticides. People also pollute their surroundings in various other
ways. For example, they ruin natural beauty by scattering junk and litter on the
land and in the water. They operate machines and motor vehicles that fill the air
with disturbing noise. Nearly everyone causes pollution in some way.

2. Ngày nay ô nhiễm môi trường là một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất của
loài người. Đất, nước, không khí những thứ cần thiết cho sự sống của mọi loài sinh
vật - tất cả đều bị ô nhiễm phá hủy. Không khí bị nhiễm bẩn gây ra bệnh tật và
thậm chí tử vong. Nước bị ô nhiềm khiến cho cá và các loài sinh vật biển khác bị

58
chết. Đất bị ô nhiễm làm giảm diện tích đất đai có thể trồng trọt được. Ô nhiễm
cũng làm giảm mỹ quan của thế giới tự nhiên tươi đep của chúng ta.

3. Ai cùng muốn ô nhiễm giảm đi. Nhưng vấn đề ô nhiễm càng phức tạp bao nhiêu
càng nghiêm trọng bấy nhiêu. Nó phức tạp bởi vì phàm (đại bộ phận) những gì gây
ô nhiễm lại là những thứ mang lại lợi ích cho con người. Ví dụ như khói xe cộ thải
ra là nguyên nhân chính làm ô nhiễm không khí. Nhưng xe cộ lại là phương tiện đi
lại của hàng triệu người. Các nhà máy thải ra một lượng lớn các chất làm ô nhiễm
nước và không khí, nhưng nhà máy lại tạo công ăn việc làm cho dân chúng.
4.
There are many sources of pollution in our modern world. At present, the most
serious sources are acid rain, car exhaust fumes and oil spills.
Factory chimneys give out smoke that contains sulphur dioxide and nitrogen
oxide. These gases combine with the moisture in the atmosphere to form sulphuric
acid and nitric acid. When it rains, these acids dissolve in the rain and make it
acidic. Acid rain is believed to be the worst pollution problem of all. It has harmed
aquatic life by turning many lakes into lifeless bodies of water. In these areas, there
is no limestone in the rocks to neutralize the acid rain naturally. One remedy is to
pump limestone into the acidic lakes. However, it is not possible to do this on a
large enough scale to save all the lakes.
Car exhaust fumes contain carbon monoxide and lead which are highly
poisonous. In big cities, the exhaust fumes build up and pose a health hazard to
human beings.

59
 GUIDELINES FOR TRANSNLATING

UNIT 3

Answer

1. Fish does not keep good in hot days. (Lexical error)

2. He went to France by boat. (style - error)

3. She was concerned about Jamie and about his many dogs. Lexical error

4. He was embarrassed because he was wrong. Structural error

5. The medical exam he gave me was entirely complete. Style-error

6. He loved her dearly but he did not love her dog. Structural

7. Her reaction not only was strong but also was immediate. Structural

Her reaction was not only strong but also immediate.

8. My uncle's and your aunt's cats are beautiful. Lexical

9. Everyone knows the answer, but no one is willing to say. Structural error

10. I was totally happy with the present my parents gave me in the morning of my
birthday. Style - error

11. The legs of the table will be broken. lexical

12. She loved him dearly but she did not love his house. Structural

13. Let's see X both of them on Monday. lexical

14. I like to sing. I used to sing in a band, but the band broke up, and now I don't
sing very well. Style – error

15. Ms. Emerson is not experienced enough for this job. (Structural error)

Ms. Emerson does not have enough experience for this job. (Lexical error)

16. My son's, your daughter's, and his nephew's teachers are intelligent.
(Lexical error)

60
UNIT 6

 Translate into Vietnamese

Hoa Kỳ: Đất nước và con người

Hoa kỳ là một đất nước đa dạng – một đất nước của những mảnh rừng, sa mạc, núi
đồi, những vùng đất cao nguyên và những vùng đồng bằng màu mỡ. Hầu hết mọi
dạng khí hậu đều có thể tìm thấy, nhưng hầu như toàn bộ đất nước này nằm trong
vùng ôn đới. Nếu tính cả các tiểu bang Alaska và Hawaii, Mỹ chiếm diện tích 9
triệu ki lô mét vuông. Lục địa mỹ trải dài 4,5 ki lô mét từ Đại Tây Dương ở phía
đông sang Thái Bình Dương ở phía tây. Đất nước này tiếp giáp với Canada ở phía
bắc, và vươn tới phía nam tận Mêhicô và vịnh Mêhicô. Một chiếc xe lửa tốc hành,
chạy với vận tốc 96 kilômét một giờ, phải mất hơn 48 tiếng để băng ngang đất
nước này.

Một máy bay phản lực bay ngang lục địa Mỹ từ đông sang tây phải mất khoảng 5
tiếng đồng hồ. Cất cánh từ một sân bay ở bờ biển Đại Tây Dương, chẳng bao lâu
máy bay sẽ bay trên các sườn núi thoai thoải của rặng núi Appalachian. Sau đó,
máy bay bay hàng trăm kilômét ngang qua những cánh đống màu mỡ của vành đai
nông nghiệp miền Trung Tây rộng lớn. Lên phía bắc, vào những ngày quang đãng,
hành khách có thể nhìn thấy Ngũ Đại Hồ nằm giữa Mỹ và Canada. Tiếp tục đến
miền tây, máy bay bay trên những vùng cỏ bao la và vùng đồng quê nhấp nhô gia
súc. Chẳng bao lâu rặng núi Rocky đỉnh phủ tuyết xuất hiện ở phía xa. Sau khi bay
ngang qua những rặng núi cao này, máy bay gần như có thể lướt dần xuống các
thung lũng trù phú của California và cuối cùng, hạ cánh cách các bãi biển của Thái
Bình Dương không xa.

Nước Mỹ từ lâu đã được biết đến dưới cái tên là một “cái nồi hầm nhừ”, bởi vì
nhiều người dân của đất nước này là con chúa của những người định cư từ khắp
nơi trên thế giới đến sinh sống ở miền đất mới. Những người nhập cư điều tiên
trong lịch sử Mỹ đến từ Anh và Hà Lan. Bị hấp dẫn bởi những lời đồn về các cơ
hội kinh tế tuyệt vời, quyền tự do tôn giáo và chính trị, người nhập cư từ nhiều
quốc gia khác kéo đến Mỹ với số lượng ngày càng tăng, đạt đến đỉnh cao vào
những năm 1880 đến năm 1914. Từ năm 1820 đến năm 1980, Mỹ tiếp nhận gần 50
triệu người nhập cư.

61
 Khoảng 1.360.000 người Mỹ bản địa, con cháu của những cư dân đầu tiên ở Bắc
Mỹ, hiện sống ở Mỹ. Hầu hết sống ở miền Tây, nhưng nhiều người sống ở khu vực
phía nam và phái bắc của miền Trung. Trong số hơn 300 bộ lạc riêng biệt, bộ lạc
lớn nhất là bộ lạc Navaho ở miền Tây Nam.

Đầu tiên người da đen được đưa từ châu Phi đến châu Mỹ làm nô lệ. Con cháu cảu
họ hiện nay chiếm gần 12% dân số. Họ đã từng sống chủ yếu ở miền Nam nông
nghiệp nhưng hiện nay thì sống rải rác ở khắp đất nước.

Ở Hawaii, hơn một phần ba cư dân là thuộc dòng dõi người nhật, một phần ba là
người Canada, khoảng 15% có gốc người Polynesia, và phần còn lại chủ yếu là
thuộc dòng dõi người Philipin, Hàn Quốc và Trung Quốc.

Người Mỹ luôn luôn di chuyển – từ vùng này đến vùng khác của đất nước, từ
thành phố này đến thành phố khác, từ nông thôn đến thành thị, từ thành thị ra ngoại
ô. Cứ năm người Mỹ thì có một người mỗi năm chuyển đến chỗ ở mới một lần để
tìm những cơ hội công việc mới, một khí hậu tốt hơn, hay vì các lý do khác.

 Practice.

Translating participial phrases used as an adverbial

1. The baby did not stop crying until he was fed.
2. The thief was arrested as he was leaving the bank.

3. Jones does a good deed every day since he took his oath.

4. By the time the boys put up the tent, the sun had sad.
5. He spoke as if he were a learned man.
6. He sold the car because it was too small.
7. Since you won’t help me, I must do the job myself.
8. As (since, seeing that) my secretary is away at present, I have a great many extra
letter to answer.
9. However hard he tried, he never seem able to do the work sastisfactiry.
10. Whether he works or not, I don’t think he will pass his examination.
11. On the way to my office I never stop no matter who calls me.
12. The more I hate him, the more he likes me.

13. He has such loud voice that he doesn’t need a loudspeaker.

14. I shall go if he asks me.

15. I shall go so long as (provided that, on condition that) he asks me

62
16. Supposing that he asked you, will you go?

 Translate in to Vietnamese

1. All things are difficult before they are easy.

2. The size of a man can be measured by the size of the thing that makes him
angry.

3. Man lives by habit indeed, but what he lives for is thrill and excitements.

4. Tolerance of differing opinion is the only attitude that makes possible a free
press.

5. An error doesn’t become a mistake until you refuse to correct it.

6. Humanity is not so adult that it can do without hero – worship.

7. Whoever has an idea has a bargaining tool.

8. Sometimes one pays most for the things one gets nothing.

9. When we have not what we like, we have like what we have.

10. Opinions cannot survive if one has no chance to fight for them.

 Practice on translation texts

1. The regulations on cultural activities and the prevention of social: (77)

1. Decree 87/CP, which covers a wide range of activities, was promulgated in

response to considerable in harmful cultural activities.

2. The aims of the Decree are abolishing harmful cultural activities and dangerous
social diseases, re-instituting cultural activities in public places, protecting and
promoting culture identity and moral tradition of the nation, and encouraging
socio-economic development of the country.

3. The thrust of the Regulations is to prohibit products and activities deemed

pornographic, violent or offensive.

4. The Regulations also deal with protection of intellectual property rights and
licensing of specified activities.

63
5. The circulation of films , videos, audio tapes and compact disks , cultural
activities and hire of book, newspapers, magazines and calendars, advertisements
and sign boards must be approved by the local Department of Culture and
Information.

UNIT 7 TRANSLATING MESSAGES AND CARDS

Thông báo!
Vui lòng chú ý. Có một cuộc họp các lớp trưởng của các lớp đại học và cao
đẳng tiếng Anh vào chiều thứ Sáu, ngày 14 tháng 1 năm 2011 tại văn phòng
khoa Ngoại ngữ. Mong tất cả các thành viên đến häp đúng giờ.
2. Notice!
Attention please!// There will be a friendly volleyball between students of the
department of Foreign Languages and Music - Art of department // on Saturday
afternoon, on January 15, 2011 at 4p.m at Multi-functional hall.
3. Please come and cheer on us!
All the staff are requested to have (attend) an English open class. // It will be held
on every Monday, and Friday after working hours from January 15th, 2011 at 5
p.m in the central meeting room. // All students will be expected to be (attend the
class) on time.
The Personnel Department

4. Translate the message into Vietnamese.

To: Mr. Black
From: Mr. Nam, a head of sales department
No: 0903464798
Date: J January 8th, 2011
Time: 9 a.m.
Message: Tomorrow's meeting will be delayed / put off to the next
weekend because the manager must go on urgent business.

64
 Receiver: Le Mai
5. Translate the message into Vietnamese.
To: Miss. Hoa
From: Mr. White, a head of Personnel department
No: 0914464789
Date: J January 10th, 2011
Time: 3 p.m.
Message: Mr. White would like you to book a table of four guests of the
company for tomorrow's lunch.
Receiver: Tran Tan

UNIT 8

4. Suggested answer

1. Trên 03 Tháng Sáu năm 2014, với sự hỗ trợ của Văn phòng Hợp tác Quốc
phòng, Bộ Quốc phòng Đại sứ quán Hoa Kỳ - Kế hoạch Khẩn cấp của Tổng thống
về Cứu trợ AIDS (ODC / DoD PEPFAR), Bộ Quốc phòng Việt Nam, Cục Quân Y
(MoD / MMD) tổ chức hội thảo đầu tiên về việc tăng cường quản lý phòng thí
nghiệm quân sự đối với công nhận. Ba mươi hai quân đội nhân viên y tế Việt Nam
từ 22 bệnh viện quân sự quan trọng và các trung tâm y tế dự phòng đã tham dự hội
thảo ba ngày tại Hà Nội, dẫn đầu bởi các chuyên gia từ Trung tâm Kiểm soát và
Phòng Bệnh (CDC) và lực lượng vũ trang Mỹ Viện nghiên cứu khoa học y học
(AFRIMS ) và Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương (NIHE). Chương trình hỗ trợ các
mục tiêu của tăng cường hợp tác quốc phòng song phương giữa Hoa Kỳ và Việt
Nam, khẳng định trong Tuyên bố chung của Tổng thống Barack Obama và Chủ
tịch nước Trương Tấn Sang vào tháng Bảy năm 2013.

2. Hà Nội, 28/ 10/2015 – Hôm nay, Chính phủ Việt Nam và Hoa Kỳ đã tổ chức
một sự kiện quan trọng: Lễ Kỷ niệm 20 năm Hợp tác Y tế Việt Nam – Hoa Kỳ và
bình thường hóa quan hệ song phương. Đại sứ Ted Osius, Bộ trưởng Y tế Nguyễn
Thị Kim Tiến, và Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc đã tham dự Lễ kỷ niệm và

65
cùng nêu bật những thành tựu trong lĩnh vực y tế mà hai nước đã đạt được trong 20
năm qua.

 Translate into English

Looking forward to the future, the U.S. and Vietnam have established a growing
partnership under the Global Health Security Agenda (GHSA) since last year, to
better prevent, detect, and respond to disease outbreaks. Addressing issues of
global health importance together not only benefits both countries, but also the
region and world at large.

1. Ô nhiễm môi trường là một thuật ngữ chỉ tất các cách con người làm ô nhiễm
môi trường xung quanh họ. Con người làm ô nhiễm không khí bằng khí độc và
khói, làm ô nhiễm nước bằng chất hóa học và các loại chất khác, và hủy hoại đất
bằng quá nhiều poại phân bón và thuốc trừ sâu. Con người cũng làm ô nhiễm môi
trường bằng nhiều cách khác nữa. Ví dụ như họ làm hỏng cảnh đẹp tự nhiên khi
vứt bừa đồ cũ và rác rưởi ra xung quanh. Họ vận hành máy móc và tầu xe làm
không khí ồn ào khó chịu. Gần như bằng cách này hay cách khác ai cũng gây ra ô
nhiễm môi trường.

2. Environmental pollution is one of the most serious problems facing humanity

today. Air, water, and soil-all harmed by pollution – are necessary to the survival
of all living things. Badly polluted air can cause illness and even death. Polluted
water kills fish and other marine life.

Pollution of soil reduces the amount of land available for growing food.
Environmental pollution also brings ugliness to our naturally beautiful word.

3. Everyone wants to reduce pollution. But the pollution problem is as complicated

as it is serious because things that benefit people cause much pollution. For
example, exhaust from automobiles causes a large percentage of all air pollution.
But the automobile provides transportation for millions of people. Factories
discharge much of the material that pollutes air and water, but factories provide
jobs for people. Too much fertilizer and pesticides are important aids to the
growing of crops.

66
4.

Khi xả rác trên vỉa hè hoặc dọc theo lề đường, nó có thể được rửa sạch trong cống
thoát nước sau một trận mưa lớn. Cuối cùng những dòng nước này chảy đến dòng
sông hoặc đại dương gần nhất. //Tất cả chúng ta ai cũng cần nước để uống và sinh
hoạt. Nếu nước trở nên ô nhiễm từ rác đó thì không còn hữu ích nữa. Động vật có
thể nhầm lẫn các loại rác nổi trên mặt nước như thức ăn và có thể bị chết nghẹt bởi
những thức ăn rác này. //Thực sự chúng không cố gắng ăn rác để có thể bị mắc
vướng vào nó.

Rác có thể rất bẩn. Nó không chỉ không nhìn đẹp mắt mà còn có thể mang đến
các mầm bệnh. // Các vi trùng này mang mầm bệnh từ những loài động vật bị thu
hút vào các khu vực có nhiều rác. Sau đó các loài động vật này tiếp tục truyền
bệnh đến cho người bệnh.

67
 REFENCES

1. Fogiel, M., (1995), REA's Handbook of English Grammar, Style, and Writing,
Researchand Education Association. .

2. Tuấn,Nguyễn Văn , Giáo trình Dịch 4,

3. Vân, Hoàng Văn. (2006), Translation: Theory And Practice, A textbook for

senior students of English, Nhà xuất bản giáo dục.

4. Lê Huy Lâm, Trương Hoàng Duy & Phạm Văn Thuận, (2009), Luyện dịch Anh-
Việt, Việt Anh , Nhà xuất bản tổng hợp TP. Hồ Chí Minh.

5. Lê Văn Sự, (2011), A collection of 692 passages for English- Vietnamese and
Vietnamese-English translation,( Tuyển tập 692 đoạn văn luyện dịch Anh – Việt và
Việt – Anh, Nxb Hồng Đức.

6. Phạm Phương Luyện, (2008), Để học tốt môn dịch, Theo giáo trình English-
Vietnamese Translation Material for Advanced Students of English, Vietnam
National University College of Foreign Languages.

Websites:

http://vietnam.usembassy.gov/
http://tailieu.vn/tim-kiem/tai-lieu/luyen%20dich%20anh%20viet.html

68
69
70
71