Professional Documents
Culture Documents
210 Całek Nieoznaczonych Z Pełnymi Rozwiązaniami Krok Po Kroku
210 Całek Nieoznaczonych Z Pełnymi Rozwiązaniami Krok Po Kroku
V A //V
F.ihliateczka Opracowań M aiem atyczir
0000060268
210 całek nieoznaezoiwch
%/
z pełnymi rozwiązaniami
krok po kroku....
______________________________________ ^
ZESZYT \
Biblioteczka Opracow ań Matematycznych
Wydawnictwo Bila ^
ISBN 83- 92233 - 0-3
i ! i 1 1
3 li._ A 0 1
ISBN 83-922733-0-3
Copyright © b y W y d a w n ictw o # ^ ^
AAhO ZS
Wszystkie prawa zastrzeżone.
Printed in Poland W y p o ż y c z a ln ia s k r y p t o n
03M
X O O <c> 1C d 5 5
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
Całka nieoznaczona
1. Całkowanie bezpośrednie oraz przez rozkład
(1.2) X
(1.3)
\a xdx = +C f— = In | x | +C
3 In a 3X
-3-
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
(111> r-d x
= arcsinx + C J I14-
+ jr-r
= -arccosx + C
(1.16) d ^ fd x = fd x .
+ 6 \xdx + 10 f— = — + 10 In | * | +C = — + 3 x 2 +
J J x 6 2 3
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
+ 10ln |x|+ C .
■20x'° + 5 , r20x 10 , f 5 , rx 10 , , rdx
2/
■2x
x
, r 5xJ 2x"2 5 „ -I 5
“ 2J* * ■ — + c " ' r r + 57r + c ' P " + s T + c
4/ jfc itlŁ ft. J^ A ł 2 j^ > ł f 3
X
+ 2 1 n |x |- ~ + C
2x
4 6
x 3 2x*
— j(Vx^ + 2Kfx^łx = J x 3cfx + 2 j x 5dx = — + • X - + C =
^ + ** L + c - l \ f r + ł * I 7 +c
4 3 4 3
6/ 10 2 , 10 r dx
1U fffl „, f <£r
tor 10
iu r y
- f , 3Vx”-+ Vx1”,
dx = T )— + 2 J — = T J * } dx
X3 X3
10 f i
-3 X ■) J J. I __
2 Jx ’ = 3 - + ~ - + C = 5 x ’ + 6 x r + C = 5Vx1 + 6 V 7 + C
t r
-5 -
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
U
= 2 j e ’dx - j 2e^ ' dx = 2 j e ’dx - 2 J V :<ic =
2x~‘ 2
= 2e ‘ - ^ - + C = 2e‘ + —+ C
-1 x
8/
4 cos 2x . 4 rcos"x - sin2 x , 4 rcos2
r x - l + cos' x
dx = — --------------z— dx = - I <tx =
3 cos2 xsin 2 x 3 3 cos' xsin' x 3 3 cos2 xsin2 x
4 f 2 cos2 x - dx
= 2f ° s * A - l f - - ” .., . i 8f -r£ L
dx -
" 3 ■*cos2 x sin 2 3 J cos x sin x 3 3 cos x sin x 3 3 sin .v
(1.17) , (1.18)
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
sin2 x + cos: x = \
Uwaga:
Najczęściej pojawiającym się błędem przy stosowaniu wzoru
(1.1) jest pomniejszanie wykładnika potęgi o wykładniku
ujemnym oraz stosowanie wzoru (1.1) dla n = -1.
3Jfcostó/ = 15 jcosfc/r =
=3J dx
5
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
13/ 8.x-5 =t
J(8.x-5) dx = Sdx = dl = f , ^ =i f , ^ = i l +C = f c 5 t +C
J 8 8J 48 48
dx= *
8
14/
3*: + 5 = / dt
r 4*</r
6xdx =dt
J3xJ +5 = 4J f = f ^ 7 = ł ln|,l+ c = f lnl3iJ+5|+c
15/ xdx~±
2 + 5e3' = t dt
2eudx
I2 + Se3r 15e3xdx = dt = 2 p - = — f— = — ln|/| + C = — ln|2 + 5e3‘| + C
Jt 15 1 t 15 11 15 1 '
e3*dx =
15
16i
cos* , sin* = /
\ctgxdx = f —
^ —dx
d c == = j ~ = ln|/| = ln|sin *|+ C
J J cin
sin *v cos xdx = dt
17/
4 x -l = / 2
4dx = 2/c//
J-v/4* - 1c/r = , /<* r tdt 1 f , 1, -7(4*—l)
= J\t —9 = ?- J[r<A = -Af 3+C = ^ ------
A ^-+C
dx = —
2
-v/4.t- 1 = i
18/
10-2* = /4
—2dx = 4t}dt
JVlO-2*otc = = J/(- 2/Vr)= - 2 JrV /= — - + C
dx = -2 t3dt
/ = VlO-2*
- 8 -
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
-x
19/ ■= /
4
-jf -*
-d!r
je 4 dx = = -4jV dr = -4 e'+ C = - 4 e 4 +C
4
c/r = -4t//
20/
U>I
J l 3 ) 3 J 3
2j ~ dl
x dx =----
21/
V 7=/
dx
= dt = 2 fe '/7-^L= 2[e'd/ = 2e, +C = 2e'/’ +C
2yfx yJX J
dx
= 2dt
22/
2jt5+ 10 = /4
10at4A = 4/3^
JV2x5+10jc4<&=
xadx =— t,dt
10
= V2? + 10
-9-
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
23/ 3+x3 = /5
3x2rfr = 5/VJ
r lx 2dx
f/,d = - l ‘ + C = - # + ? ) r +C
xrdx = - t*dt J / 3 J 12 6 V '
3
= ^ 7
24/
I -3 x J = f2
- 6.rt/v = 2/<// -td t
C 12xdx
- 12 J—j — = -4 jdt = -4 / + C = -4>/l - 3x2 +C
xć£c =
- -td t
3
= VT^ 3a:2
sin x = t sin x
Jsin ~x cos xdx = = Jr d t = j + C = +C
cos xdx = dl
- 10-
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
cosx= t
29/ Jcos xsinx<ir= = - [ t id t = - - + C = - - c o ł x + C
- sinxdx=dl J 6 6
30/ . ^ cos x = t
psinxdx
-ś\nxdx = dt = [-=- = - fdt =— +C =----- — +C
JC
i OS X Jr J 4 4 cos x
sin xdx =-dt
31/
sin x = /
j2 e i"'x cos xdx = = 2 je 'd t = 2e' +C = 2e,WI +C
cos xdx = dl
32/ x5+ l = /
JlOe'>+,xV r = 5x*dx = dt = 10 fe' — = 2 \e'dt = 2e' + C = 2e*>+l + C
4i dt
x dx = —
33/ 5
lgx = l
ę2tgxdx d!r
j PftC
dx , = 2 jtdt = t2 +C = tg2x+ C
cos2xV J cos2x — =dl
cos* x
Ml
ę dx ax ę dx _ ę ax dx _ ę e xdx ex = t dt
' e x +e ~ i . T ~~ J e__+_1
+1 “ Je*‘
J +1 \exdx = dt - h + 1
ex ex
= arctgt + C = arctg(ex) + C
35/ 10 + In|x| = / 2
yiO + lnM^. 1 JlO + ln|x| _
— = 2,d, = - f2r d t = jr d t =
f 2x 2J x X
t = Vl0+lnx
3 3
- 11 -
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
37/ 5 + 3 In X = r
3dx _ .
— = 2 tdt
r ~JS + 3 ln x _ J_ r V 5 + 3 In x r 1 r 2tdt 1 r/■V/
' 2~x ' * dx 2 . = 7 J '~ T ~ = I J
— = —tdt
x 3
I = V5 + 3 ln x
9
38/ j V +e~v) <&= J(e2r + 2 e V x +e~lx]dx= je 2xd x + 2 je xe Xdx+ jcj 2V x
= —e2x + 2 x - —e~Ji +C
2
39/ , , X4 = /
r J ta r r 4 1 r £// 1 1 4
4x3ć£r = dt = —^5—= — ---- — = —tgt +C = —tgx + C
•*cos2 X* J cos 2t 4 ^cos t 4 4
dl
c3dx = —
4
dx x =t2 r 2/<* r tdt (•/t +
+ 5—
- 55 . _ f .
— J = ------ = 2 -------= 2 dt = 2 \ d t -
5+ dx = 2 tdt J S j
’5 +t ./ J U l
} 5 +t J 1+ 5 J
X+ 1= /
41/
r x 3dx X= / - 1 fO-l Y d t (r3 - 3 / 2 + 3 / - l U
J(x+ l)10 x3 = o - i y J ,1 0 " J T5
■$
u
|2 / 3x 2 + 4x +10 = / dt
i-— 3.y + ---- ^ _ +4 ^ _£
I r 12 + 44xr +10
'1 3x + 10
dt
{3x + 2)dx = ^
= ^ln|3x2 +4x + 10| + C
43/ i=
4Z
r dx _ 1 c dx dx 1 r -Jbdt _ y/6 r dt
dt =
•>6 + x 2 " ó" ' ~ 6 J 1 + / 2 " ~6~ J I + t 1 ~
1+
(t t ) dx = y[6dt
1 „ \ X
= — arct et + C = —7= arctg —==• + C
Vó Vó Vó
44/ 4
t dx f ____ 1 f dx dx J_ f 4 dt
= dt
~ TT ' r - n! 16 J t 1 +
JJ f * V
W " “ (f) + I dx = 4 dt
Ir dt 1 „ I X_
= — —— = —arctgt+C arctg—+ C
4 V +1 4 5 4 *4
=t
TT
= di
TT
1 r -s/Fy* VF r dt _ . X
= —7= . ■■-:-■=■= —7= . arcsin / + C = arcsin - 7 = + C
V F J VT^77 V 5JV i^ r VJ
-13-
Biblioteczka O pracowań M atem atycznych
46/ x’ + IO = / 2
J x J Vx’ + 10 dx = 3 x 'd x = 2 tdl = — fr<#
l . =—
2t, + c„ = —^
2 V(^-----------^-+
+10) „ c
•? j 9 9
xUx = 2 dl
x2 = I
47/ f xdx 2xdx = di
dl I „ 1
----= —arctgt + C = —arcigx * + C
2 _
J x4 + 1 ■ ifp +I 2 s 2 ^
xdx « * -
2
49/
x3 =t dt
■5x*dx_
3x'dx = dt =5 f- -3 =- [ = —arcsin/ +C = —arcsinx3+C
'S T : 6
i. dl
x dx = —
( 1.22)
- 14-
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
Całkowanie przez części stosuje się wówczas, gdy pod całką występuje
iloczyn funkcji algebraicznej lub przestępnej. Całkowanie przez części
odbywa się według wzoru:
= —x cos x + sin x + C
u = .x du = 2xdx
J x 1 cos xdx = = x : sin x —2 J .Vsin xdx =
51/ dv = cos xdx v = sin x
= x 2 sinx + 2 x cosx-2sin x +C
u = x’ du = 3 x 3<fr
J x ie , dx = = x 3e x - 3 j x 2e xdx =
53/ dv = e xdx v = e'
= x 3e ‘ - 3 = x 3e 1 —3(x2e ' - 2 \ x e ‘d x) =
dv = e ' dx v=e
= x łe x -3 x* eM+ 6 \x e ‘dx = x3e* - 3xle ‘ + ól “ = X du = =
3 Id v = e ‘dxv = e‘
- 15-
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
u = ex du = exdx
54/ | exs\nxdx= = - e x cosx + je 1cosxdx =
|ć/v = sinx<iv v = -cosxi
u =e‘ du=exdx,
- - e cosx+ =-excosx+e'sinx- Je'sinxcfr
]dv=zosdx v=sinx
A zatem biorąc pod uwagę początek i koniec obliczeń mamy:
e x sin x - e x co sx
Je* sin xd x =
= -3sin / cos/ + 3 jcos2/<* = -3sin / cos/ + 3 J(l -sin 2/)// = -3sin / cos/ + 3 jdt -3 JsinVc*
3 jsin 2tdt = -3 sin / cos / + 3/ - 3 Jsin 2tdt
-16-
Biblioteczka O pracowań M atematycznych
X X
- sin - cos
-3 s in /c o s / 3/ fs in ! - = ------- 2------ L + £
jsin'ftfr = ------------------ i---- J •? 1 6
6 K K 6
58/
u = InJt du = —
JVx In xdx = jr
I 2 1 = | J ta |* |-f J— * = f ^ t a H - f j A f c
dv = x 2dx v = —x 2
= -x ^ ln |x |--x ^ + C
3 '1 9
tir
u = In UI du =
J ln |.t |tir = = jt ln | jt | - J tir =x In |x | - x + C
59/ dv = dx v= x
u = In |.rI du = -----
J(ln|jr|)dr = J ln \x| In |x \dx = x
60/
dv = In |jt |tir v = x ln |jt | —x
= _ (in k IX j
’" k i ___ L_
_ i •■
4x4 8 x 4 32 x 4
62
n = m2|x| a . U hM * . t 2 In 1 |x| , . x 2 ln2 x
j x In : |x|t& = - - J.t In xdx =
dv = xdx
. \ , cos(lnx)
u = sin(ln.v) du = ——-----
= xcos(]nx)+ x = x cos(łn x)+x sin(ln x) - |cos(ln x)a&r
dv = dx V=x
r /. xcos(lnx) xsin(lnx) _
Jcos(lnx)źt = ----- ^ ^ ----- + C
- 18-
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
66/ dx
u = arcsnx du = x<&
J arcsin xdx =
dv = dx
VTT
V = X
= x arcsin
in x - |
Vl-.
|l-x2= r
xdx = -tdt
= x arcsin x +
J— xarcsin x + Vl - x 2 + C
dx r x<ir
Z li J arctgxdx = u = arctgx du =
1+ x = xarc/gx - I ------ r
dv = dx V = X
J 1+ x l
dt 1 rdt
= xarctgx - I + x = / 2xd[v = <// xrir = = xarctgx ——J— =
= xarctgx - yln|l + x 2| + C
u = arctgx du =
68/ j.tarc/,£Xi2r = l + x2 x 2arctgx I r x 2dx _ x2arctgx
JT2 ł2JJ1+ x
</v = xdx v= —
2
II
Jc,are/*x
3 3 Jl XI l + x 2 T " 3 6 3 2 xdx = dt
- 19-
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
70/
xdx u =x du = dx
, dx
f av = — — v = -ctgx = -xctgx+ ^ctgxdx = ~xctgx+ lnjsin x\ +C
sin' x
■xarccosrtic , „ r—t „_
= xarccos x -V l-x 2arccosc - Ja!r+ J: =xarccoSx-2Vl-x arccoa-2x+C
74/
dx
. x « = arcsin^ du =
arcsin- 2
f ■J2-X 2<łx = 2,11
¥ = -2V2 - x arcsin—+ f-^2. A.t/v
2 J Z:
d v = -£ =
V 2-x
v= f<A’= -2 V 2 -x
J
H
Pomocniczo obliczymy całkę:
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
f V2-x 2+x=z*
tif= =4 fe t=4JlT^c+C
dx=2zdz
'fi7
arcs in —
f—, ~dx = 4V2 + jt - 2V2- x arcs in ~ + C
J 2
75/
k=x du=dx
jxsinxcosr«ft=- f2xsinxcosx<ft=- fxsin2xd!r=- , ._ , -cosłr =— coś2x+
■T 2J 2J 2“v=s,n2-rt“ v=-------- 4
76/
A
( 1.24) (x - a Y nazywamy ułamkiem prostym pierwszego rodzaju.
' T b m a tI
PRZYKŁADY CAŁKOWANIA
77/ r dx _ 2 x -5 =t
I( 2 x - 5 ) 3 ~ 2dx = dt
= 2- fJ/43 = - - 4/2
r + c = - 4(2x-5)-
/ 1 V +C
78/ 6x + 5
f ;0Ar+ 3 dx = ln|3x2 + 5x - 3| + C
] 3x2 + 5 x - 3 1 1
791
f 4* ~ 20-----<& = ln|2x! -2 0 x + 100| + C
J 2xj -20x+100 1 1
80/
§2^ [ 6 + x ,dx = - \ 2^ + X\ d x = - f 12 + 2x2<fr = -ln |l2x + x2| + C
J12x + x2 2 ' 12x + xJ 2 JI2x + xJ 2 11
-22-
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
81/
f * r * - x +2 = t -+ C
J x2 + 4x + 4 J (x + 2)2 3t 2 t x +2
ll
82/
f dx f dx
—x 2 + 6 x - 5 J(x- -5X*-1)
Pomocniczo rozkładamy funkcję wymierną na ułamki proste. A zatem:
1 A B /< (x -l)+ 5 (x -5 ) x{A + B ) - A - 5 B
(x-5Xx-l) x-5 x -1 (x-5Xx-l) (x-5Xx-l)
.4 + 5 = 0 A=-
4
Stąd: 1-/4-55 = 1 I
5 = ----
4
1 r dx 1 r dx 1
/ =- - + - f— = - - l n |x - 5 |+ - ł n |x - l |+ C
4 x-5 4 Jx - l 4 1 1 4 1 1
83/ f— ^L-^= r _ * — ,
' 4 x - 5jc2 Jx(4-5x)
_ 1 ___ _A_ B x {B -5A )+ 4A
x (4-5x) x 4 - 5 * x(4-5x)
A=—
5-5,4 = 0 4
4/4 = 1
5=*
4
, _ i t* + Ł f - lnH H 4 - 5*! r
4 J * 4->4-5x 4 4
M/ 2/? - l U l l
^ tfx = — \ —^ —^—dx + — \ - j — ——=
' xz - x - 2 3 x3 - x - 2 2 3x 2 - x - 2 23x2- x - 2
r 2) 4
-2 3 -
Biblioteczka O pracowań M atem atycznych
85/ f . \ 4— *&=/
J(x-2X x-3)
x -4 ,4 B x{A + B )-3 A -2 B
(x -2 \x -3 ) x -2 x -3 ( x - 2X^-3)
| , =
= 2
.4 + 5 = 1
- 3 / ł - 2 S = -4
/ = 2 l ^ - J ^ = - 21n^ - 2 |- ln |x - 3 | + C
' x - 2 Jx - 3
r z2xx + 7/ , (-2X + 1+ 6 , r ^ 2xx + il , r 6 dx
' x- + x - 2
= In|x2 + x - 2 | + 7
6 /) g x(/4 + g )-/4 + 25
x2+ x - 2 x + 2 x —1 (x + 2X-JC-l)
A +B =O JA = - 2
-.4 + 25 = 6 { 5=2
- 2d!* r 2<&
/=^ +fe =~21n|A
:+2|+21n|jf"l|+C
J 2 dx = In|x2 + x -2 |-2 ln |x + 2| + 21n|x- l| + C
1x + x - 2
3x + 2x-3 r3x2- l + 2 x -2 f3x2- l , f 2x-2 ,
87/ 1 x -x
1 ^ .4 ( B x(A + B)+ A
x(x + l) X x + l x{x + l)
-4+5 = 0 ^4= 1
A=1 5 = - I
/ = 2 J T - 2/ ^ T =21n|xl - 2lnlx + ,l
3x2+ 2x-3
f a!x = ln|x5-x|+2ln|x|-21n(x + l|+C
-24-
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
M
7x+l
J^^=(x+4+F^}&= l ' + 4 x + ^
7x + l A B _ x( A+B)-B
^ dr = T +4jc+/
Il - 5 = 1
A+B = 7 j ,4 = 8
|/J =-1
/= J - ^ = 8 ln|x|-ln|x-l| + C
89/ J - r ^ Ą ---- T = l
I * XA + XB Cx + D x \ A +C)-x '- ( A- B- D) +x( A- B) +B
x2(x2- x + l) x + x3 + x: - x + l x3(x3- x +l)
.4+ C = 0 >4= 1
-A + B + D = 0 5= 1
>4-5 = 0 C = -l
5 =1 0 = 0
*& (■<&
1 7r + Jf er2 J r 2 —x + 1 11 X
; r , n * w ( l l j ] +i L * — <ic
x2—x+l X2 —x + l 2^.vJ-x + l 2-*xJ- x + l 2 ' ' 2^
-a r* :
= i ln|x2- x + 1| + — f l r c f g - j - + C
VJ 2x-l
/ = ln |x |---^ ln |x 3- x + l|- — arc/g —- i +C
90/ „ _ x - 2 =t
— r 2x+5
<tx= dx =dl = l * Ż ^ =l ^ = 2 ^ +9 j f =2\nH --+ C
j(^ r
x =t+ 2
-25-
Biblioteczka O pracowań M atem atycznych
= 2ln|x-2| ——+C
x z i |
91/ X -1
d,fi - l l J)' , 1 [ »»-«
J 4x - 4x +1 4x2- 4x +1 8 J4x - 4x +1 2 14x - 4x +1
dx 2x - 1= /
= - InUx2—4x + 1| —— f ^ = -In|4xJ - 4x + 1| - — = -łn|4xJ- 4 x + lj
8 1 1 2 J ( 2 x - l ~f ~ 8 2dx = dt 8 1 1
1 tdt I. i.
- - p i = iln|4x: - 4x + l| - I + c
4 ' t1 8 1 4(2x-l)
2x3 - 5x +1
92/ f— dx=l
Jr3- 2xJ +x
- 26 -
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
Jr3- 2x-
x+2 x+2 A B C
x3-2 x 2 “ *2(x -2 ) ' x x x - 2 2(x -2 )
4+C = 0 /<= -l
B -2 A =1 fi = -l
-2 5 = 2 C= 1
r - dx , f - dx r <ix 1
X 1 J x 2 ’ ' 2x - 2 " x
96i
JJx~- 2= j(^
J +—x - 2 )^ =
97/
2 >
+1
i
= — - k 'x - k a r c tg - +C
2x + x + 4 2x2 + x+ 4 r 2x +x
ZX +X + 4
98/ bx3+ x2+4 x + 4
-dx
1
= J«
f-
■*x2(x + l)+4(x + l) > ♦ 0
*&= /
2x2+ x + 4 A B x+ C x 2(A + B )+ x (B + C )+ 4 A + C
(x2 + 4j(x + l) x +1 x2 +4 (x 2 + 4^x + l)
A +B = 2
5+C = !
4y<+C = 4 c li ' ’ I ^x +7I ł Jx
I ^ T+4I = l"la :łll ń lnl*’ +4lłC
/- — f— +J-J*----i-*,-L|„^
12 J jr+2 ^ x 1 —2 x + 4 12
+2|- —f_[il--łlii.X|„|J+2|-
1 24 121
10(1/ f 3x1+ 2i + 1 ,
J(r + l J t ’ + l f
3x? + 2t+l _ A B Cx+D x?(A+C)+x?{A+B+2C+D)+x(A+C+2D)+A +B+l)
(jt+lJ^ + l) x+1 (x+l)2 JT+1 (x +^(x2 +1)
A +C = 0 A =- 1
A + B + 2C + D = 3 fi = l
A + C + 2 D =2 C= 1
A+B+D=1 D= 1
-28-
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
A B Cx+D S{ a - b - ć \ + Ą a + b - e)+*{ a - b +ć i + a + b +d
102/ U* -« /
x*+4i
Ax + B Cx + D
1 1
x 4 +4 (x2 - 2 x + W + 2x + 2) x 2- 2 x + 2 x 2 + 2x + 2
x , (A + C ) + x 1(2A + B - 2 C + D)+x(2A + 2B + 2C - 2 D ) + 2 B + 2D
x* + 4
A +C = 0 A =-
2A + B - 2 C + D = 0
2A + 2B + 2 C - 2 D = 0 5 =1
4
2B + 2D = \ c= I8
£>= -
4
1 1 1 1
--JC + - -jr + -
jr + 2
/ = f _ 8- ^ +[ | 4 <ćr = - - f X~2 Z!"
'x‘ - l x + 2 ■>;r + 2jr + 2 8 ■*x2 - 2jc + 2 8 J:r2 + 2* + 2 88
Biblioteczka O pracowań M atem atycznych
x 2 +1
+ — [■:— ---- = -lnljr2 - 2 | — -In l*1+2jt2 + 4| +—^=arctg— +C
2 J(x2 + l)2+ 3 6 1 1 12 1 1 2V3 * V3
(1.27)
~ ~ x 2+2x + 5 ~ /2
dx X+1 f 2dt 1r dt
I 2 42fr’ + t f 8 J(
J ___t _ l _ f dl I X+ 1 1 x+l
HK> I
oo |
~ 16 / 2+l + 16 - V +1 16 / 2 +1 16 + 2x + 5 16
Ostatecznie więc:
x+ l 1 x+ l -x -9 1 x+l „
/= - 1 1
-2 +2x+5 « 7 T 5 ^ T u '" * — '
Uwaga:
Najczęściej pojawiające się błędy przy wyznaczaniu całek funkcji wy-
-miemych to: błędy obliczeniowe, błędne propozycje rozkładu funkcji
wymiernej na ułamki proste.
Poniżej podano dodatkowo kilka propozycji rozkładu funkcji wymiernej
na ułamki proste.
5x + 2 A B C D_ _£ F H
( x - 2 ) 3x ’(2x + l): x -2 (x -2 )3 x x2 x5 2x + l (2x + l)2
e/ całki postaci
ici r x~dx obliczamy korzystając ze wzoru:
(1.33) f ^ Ż _ , £ l ™ sini . - i V 7 3 p - +c
] y[ar ^ x 2 2 W 2 -
f/ całki postaci U a x 2 +bx +cdx gdzie a > 0 wyznaczamy ze wzoru:
(1.34)
JVat2+ kdx - —xyjx2+ k + —k In|^r -4-Vjc2+ *j + C
- 32-
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
r x 1dx
g/ całki postaci yjax'-+bx +c S^2‘e a > 0' wyznaczamy ze wzoru:
PRZYKŁADY CA ŁK OW AN IA
105/
4jr + l = /2 t1- 1
J dx = 4dx = 2tdt = f—2----- ,- dt = - fr1+ Wf = — +r+ C =
JVAr + l J / 2 4J 12
t2- \
2x =
_ Vfr+iy + V4x+T+ C
12
106/ | t/r
A = 6/5ćA
\fx + >/x = V + / 3 ' Jr2(l + r) Jl + t
= /\> /x = r
=6 jj^r2w + 1 ^ r = — - y - 6 1 i j / + 1 | + C = ^ - 3 ^ + 3 ^ - 6 1 i j V x +C
-33-
Biblioteczka O pracowań M atem atycznych
107/
Vx/Zr x = /* (r6 ifdt t t1di ,tr d t , r, , I .,
Px + W dx=6ifdl
x -l
108/ -= r
x -2
x -1 dx 1-2/* f -2//Z/ ( l - / 2)2 f -2/Z/
iM
*-2(x-i y
X=
l-/2 = ) ( i - , ■/ <• =)“ =
2 tdt
dx = -
O - / 2) 3
• - ł C . - ^ — +C . ^ £ 2 t C
/ ’~ lx - i ’ " V— 7
\ x -2
109/
3
f * f /Zr XH— = / r dt <1}0>, rr 1 „
2 = ;— = !n/+V/* — +C =
i ^^x^ +3x+21 dx = dl
x+- , -
4
3
= In X3---- h Vx2 + 3x 4- 2 + C
2
6
110/ -(5 -4 ) 6 x -~
5 x_____
-4 Ar. _ £5f_5
f_______________________ 6x-2
FV3x2-2 x + I ' 6 'V3x2-2 x + l
<Zr=-J- =<Zr = - f - =dx —
6AJJ V3x2- 2 x + li ‘“ ~ 6ń JJ V3x2-2 x + l
/Zr /Zr
-= -V 3x2-2 x + l - — [- = = -\/3 x 2 -2x+1
-U - 3 3J \2 2
3h r - r +- +—
3,/ 9
x— =/
3 . z £ f - * i V 5 r ^ _ M h L. K I +C =
/Zr = dt 9 J I, 2 3 9 V 9
/r+-
-34-
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
111/ 8
^(5x+2)t*r
r (5x+2)dx 5 r^5 _ 5j rf ^ . J5 f________
5 rfr_ f (4x+8)cfr
J1.riJłTo7
-Jlx2+8x-li 41 JV2x2+8x-I
J 4-'V2xJ+&x-l 4 V 2xJ+8.r-l
^dx x+2=/
-5 =-2V2^+8^-l-8f ^ =-V2r2+& r-l-— f-;—
4 \2r; +8x-l 4 J^.r+2)3-9 2 ^ L + t f - 9 dx-d(
- 1r
I f. = -y /\-2 x -3 x 2- l +C = - J \ - 2 x - 3 x 2 --a r c sin — +C
2 -Jl-2x -3 x 2
V3 , 3x+T
/ — f , A- ,-f * =L /3f^1l= = — arcsin|
JVl-2x-3:r ] U ( r( iYT V 3> 7T
- - V3 x + r
(1.36)
fP całkach 110/ - 112/ wykorzystano wzór (1.36).
Biblioteczka O pracowań M atem atycznych
115/
jVl - 4 x 2<fc = | ^ i - x Ij * = 2 j )| i - x I<& = -arcsin 2x + x J ^ xJ +C
116/
3
X— = /
It-H F
M v
3
2;
2
dx=di
arcsin——1 + ----------2.-\/lO+3x-x:+C
2
— + | * - j j j (* + f| Ą * --/5 f |» * j) +~dx=
9
5
x + - =r
3
dx = dt
+ IOx + 9 S , |3x2+ l0x + 9
IH F ----------+— ln
3 9 N + C = l £ l ł >/3x2+ 10x + 9 +
6
/ = f - x + —W 2- 5x+8 + — f
U I2j 8 J ■<j3x2-5 x + 8
, 55V3 r dt 55yf3, I 2 71 6 x-5 3x2- 5x + 8
/, = -------- -j= ------ ln/ + ,|r + — +c . M ta
24 J / 2+ Zi 24 « 36 24
T + 36
*ix - £ f flfr x + l =/
x2+ 2x + 2 + C
' 92 JJ Vx3 + 2x + 2 ~ 2? ^J (//x +. l f + l K = <6
-37-
Biblioteczka O pracowań M atem atycznych
121/ 1
-= /
X -d t
lr^*
f 1
■§
%
*—
*
II
1
11
1
1
1
JxVl0x- X‘ J I /10 1 J ll0 /-\ JVio/ -
dx =— V
/ / t2 1 r
10ł-l
10/-l =
= zJ
z2 ‘r ,-----
\Qdt = 2zdz (dz = - —z+ C = - —y l \ 0 i + C = - —./— - I +C = - - ° X~ X~ +C
, 53 5 5 5 Vx 5x
dt = —zdz
5
122/ dx 1 1 , j. dt r dt r di
----- =t, x = — 1, dx = —- = - 1—--------------- = - ,-=
J7(x+\yjx2+2x+2 x+i / 71 \ fTh7 J77+I
1 x +l
= -ln |/ + V r + l | + C = -ln -L + 1 + C = In +c
X+ 1 X +1 / l + V 7 + 2x + 2
l+VT+x2
= - - / V 7 7 + -ln|/ + v 7 + T j+ c -~ ^* + x -+—In +c
2 2 r I 2x: 2
Dla wyznaczenia całek 121/, 122/, 123/ zastosowano poniższe podstawienie:
Dla całek/-______ dx______
(x - k j -Jax2 +bx+c
-38-
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
du
125/ r__ * __ .
du I r du
1 2_”
*l + 3cosJx 1+ 3
uz +4
K , ; W +i du = 2 ±
1+ KJ UJ
4
UJ
1 u __
-li z2 + 1 21 2 2
Dla całki 124/ zastosowano wzory (1.38), a dla całki 125/ wzory (1.39).
Aby wyznaczyć niektóre całki zawierające funkcje trygonometryczne
należy przekształcać wyrażenia podcałkowe wykorzystując wzory try-
-gonometryczne. Wyznaczenie poniższych całek odbywa się z wykorzy
staniem wzorów trygonometrycznych.
— ^Jcos 2xcos 3xdx = —12 cos 2x cos 3xdx = —j (cos ar + cos bx\ix = 1
Wykorzystano wzór: ~
, „ ax + bx a x -b x
cos ar + cos bx = 2cos--------- cos--------
(1.40) 2 2
a +b ^
2 [o =5
2zA = 3 \b =-l
130/ K
f —4 rdf r dt _r dl _ 1 f dt
=2
■'COST J = = c r r ^ =J— 7 ^ 7 = 2 i ^ 7 =
IH sir 2sin cos sin __
2 2 2__2 __ 2
1
cos
-j+^c4 taKT+fJ+c
131/
2
-41 -
Biblioteczka O pracowań M atem atycznych
135/
smx = t dt
_ r, ~
-= cosjt = f J77* f dl f -d t (dt \ [ dt l f dt
*sin*
cm‘ xvccos x
1 ~ J^ r" ^ i w i
dx =
^ 7
sin x +1
= - - + -ln |/ + l |- - l n |/ - l | + C = - ~ — + - l n +C
/ 2 sin a: 2 sin x - l
136/
(•COS xdx rCOS X COSAT | . , .1 r(l-/2W f. . 2
;------ = 5---- fićr= sinx = / cosxćfr = ć/4 = U— - " = ( - 1 + - — )dt-
Js n‘ A+ 3 s n2x+l 1 1 3 r2+l 3 t z+ \'
= - jdt +2 j — — - - t + 2arctgt +C = -sin x + 2arctg(s\n x)+C
= ^ ■ 1
2
= - - ln|/gx + 2| + - ln|/g2x + l| + -orc/g(/gr )+ C
-42-
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
sin2 x+cos2x
= •'em
' sin" xr rcosx
ner «J™
* sin
en xcosx cosx ■* sin2x V4 2)\
140/
■^[tgxlx _ r yjigxax
ryigrax -Jlgxdx 1i p r jtgxdx COSX i1 rr/ t— COSX dx
— cc dx
= tgx=i dt=
J csin
in2^ x
r JJ^2 csinxcosx
in r r n c r 92 Jei1
Jsinxcosx cosx 2 sinx cos1x cos x
1 1 1
= - ft'r 'd t = t~2 + C = V ^ + c
PRZYKŁADY CAŁKOWANIA
141C
ex = / e‘ć6 r= dt dx = + /2] —= - - 2 / ‘2+C = -e I*-2cl2+C
i 3 3
142/
f £ l ± U = L ‘ =/ ^ = 4 = f— - = f - ^ x d > = /
r 71 J /- 1 / J t (/ - l )
-43-
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
= —— 2ex +4ln|eI + 2| + C
1437
r IX . . dt r dt f dt rdt \ r dt \ t dt
V x-<?x I * 7 V ( f 2- l ) V ( / 2- l ) V + 2->/-l 2 ^ + 1"
= U - ,n| / - ,| - - ,n|/ + I| = - L + - ln| e ' - 1| - - |n|er + ,| + C
Pomocniczo rozłożono funkcję wymierną na ułamki proste:
1 ,4 _8 _C^ P = i 1 _____1
r ł (fł - l ) / 7 !+ i-l+i ł r / I + 2(r-l) 2(/ + l)
144/
d x A = \ Ą * =f f \ * =
V +ex r J/ + l / V + 1 / y t t +\J 3i Jt2+1
u =x du = dx
= -xe~ł - 3x2e~x+ 6 jxe~xdx = - x 3e 1 - 3xV* + 6
dv = e x v = —e~x
= - r V ' - 3 x 2e"x -6xe~* +6 je~xdx = ~xe~x - 3x2e~x - 6xe~‘ - 6e 'x +C
-44-
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
1 4 6 / a‘dx dt _ r dt _ 1 r dt
a’ =l Ina' = In/ dx =
' a 2' + l ~ /Ina J Ina(r +l) lna-*r+l
= — arctgt + C = -^—arctg(ax)+ C
Ina Ina
147/ dx
u = ln x du = = ---- (a In or-ar)+C
In 3 dv = dx v= x In 3 v
Do wyznaczenia całki 147/ wykorzystano wzór:
3log,x = x In 3 log 3 x = In x log 3 x = *n * (1.43)
ln 3
148/ f ę ’-dx rt— 57 3e*dx J 22 2/ „ 2x/l +e'J* „
vl +e = / ----■ =-- - =di =— \dt =— +C = ------------ + C
3J 3 3
45-
Biblioteczka Opracowań Matematycznych
d-5«) / J ę = - “ fa + c
PRZYKŁADY CAŁKOWANIA
149/ &r = /
\stfAxdx= Lćr=- \cH&xdx--dx= — [chtd dt - ~ x = —sHfoc--x+C
3 3 2 23 2 16J dx= - 2 16 2
8
150/ jch2xdx = jchxcirxdx= Jc/u{l + sh2x)dx = |i/i.v = t chxdx = dt\ = |(l + t2\l( =
= t. + —
* + C = slvc+
I ------
S" X + C~
3 3
f----J = = = f* = sht Vx2 + 1 = chi dx - chtd\ = f-— ^ - = = -clhi + C
V 7 x2 + I 1 1 sh2tcht 3sh2l
, - ! * + c , . * ! ± I +c
sht x
i m . rVTTi
f— — '-dx = Lc = chi *Jx2- 1 = j/j/ = sW/| = — = i J—'-^-chtdt =
3 5x
Sr I I 5 3 chi 5 3ch2t
1 r sh2t sht = k 1 f k2dk 1 , 1 . _ 1 , 1 -
—— I—;---- chtdt = = - J——- = —k - —arctgk+C = —s h la rc tg sh t+ C =
5 3s h t + \ chtdt = dk 5 Jk 2+\ 5
1
= ~yjx2 - 1 - -a rc tg 'jx 2 - 1 +C
yJx2+9
= - f chltdt + - fdt =—sh2t +- t +C = — s h lc h l + - / +C = — +^ln +C
2J 2J 2 2 2 2 2 2
-46-
Biblioteczka Opracowań Matemat\’cinvch
9. Całki różne
/ “ Jv»2 - x pWx
A = — ~ y + C^, dla X G (' h,0]
-47-
Biblioteczka O pracowań M atem atycznych
r -t+ 1 B _____
C
f(2f - 1)2 / 2/-1 ’ (2/ - l )2
4.4 + 2 5 = 1
A =I
C —4 .4 - 5 = -1 2
^ =1 c=-2
/ = 2 | ^ _ 3J ^ + 3J _ ^ = 2|n|/| _ | l n|2/ _ 1| _ 2 = 2ln|x -V x2- x + l
= 2 J-
v - «wc/g/ = ^ a r c i g ^ ~ j - arc7g(/gx)+ C
7 1 1 +1
160/ "
j\xf e = F(x)
x, x>0 - +C, x>0
f '(*)=H = 0 x = 0 F(x)= C x =0
- x , x <0 - y + C, X< 0
Funkcja F(x) jest różniczkowalna w R, więc jest także różniczkowalna dla
x = 0. Stąd:
C, = C 2 = c
163/
arctg&t x=tgt u—t du-dt
[•X2arctgxdx
= Jngtdt= dv=tgtdt v= jtg?tdt= 7—\\jh=tgt-i
ir ~u?
6 - dt
= ttg t- 12 - jtgtdt + jtdt = arctgx(tg(arctgx))+ Injcostj - —(arctgx)2 =
-49-
Biblioteczka O pracowań M atem atycznych
164/ dx
u = arclgx du = -------r
Cxarctgxdx l+x arclgx If dx
= 2(l + x2)2+i Jó 7 ? 7 =
= -ln +C
x Vx
arcsinx f.
rarcsinx arcsinx _ arcsin x , i+ V T v
J— 5— d x= - ln
W? + C = -------------In +c
166/
ex =1 . - ,—=
w-arcsin/ aa <*
rarcsine’ , rarcsinn/r Jl-t* arcsint r dt
e‘dx = dl
dt = f r’ = , dt i
dx =-
l * m7 t
arcsin e
+/
i
—= 2
t
1
/= f /= — f— j= S = = ^ ■=-ln|z+-v/rł - ł | = -ln-+J-4-1
J7 7 i^ r JI f i l ' V V/J
<* - Al
-50-
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
Ostatecznie otrzymujemy:
rarcsin e* _x . x , , r.— 5
-----—— dx = -e arcsine + x - l n l + v l - e +C
167/
dx
u=arclgx du- x*arclgx 1 ex*dx x*arclgx I / ^ _ )+_ |_ V
Jjr’arctgxcbe l+.x-
.4
dv=xsdx v= — 4 4-M+X2 4 4A 1+x2/
x*arclgx x’ x arc/gy 1x* - 1)arcigx - x i + x
+C
4 4 +4 4
168/
2dx _ I rc/w_ 1
u = arctglx du = ------ r -+C
H\+4x2\anclglxf 1+4x ~ 27 J,,2
Ju ~ 7,1
2u ~ larctglx
'
169/
u = arccos x
dx
JVT x arccos'x - * J u u arccos x
170/
u = ln(x+ Vx2 +l) du= , ^ xdx
Jln(r+\/x2+ l)fr = r ' >/x2 + 1 = x ln|x + Vx2+ l |- J~7=
dv =dx v=x Vx 2 +1
172/
------ r .
dx ln|x| = 1
f
= J-— - = arc/g/ + C = a/rfg (ln|x|)+ C
Jx(i + lna|x|) * - = dt ' J
X
-51 -
Biblioteczka O pracowań M atem atycznych
174/
u = Inbcl du = —
jx '2 ln|jc^& = x = - I ln jx |+ J — = - - |n (x |-|: +C
dx I
dv = —— v = —
X X
175/
u= ln|jc)
}(4 + 3jr)2lnj.rbLx = X
rfv = (4+3x)2 v = J(l6 + 24x+9x2}fr = 16x + 12x2 +3;r3
= ln|jc|(l 6x +1 2.r2 + 3x3 )- J(l 6 + 12.x+ 3x2 )ir = (3x3 + 12x2 +16 .r)ln|x| - 16x - 6 x 2 - .t3+ C
176/ 2xdx
« = ln(x2+3) du =—j
Jx3ln(x2+3)£t = x +3
dv = x'dx
l rdx 1r dx 1 >/3 X _
r 3”
3 JX J 3■?J.t3
J +3 " 37 ~ ^ a r c , g +
180/
f A' r < £ _______ _ -J2 r dr _ V3 r dx _ f dfr
Jjf4-J:;!-2 J (x 2+lXx-y2)(A+V2) ~ T ^ - V 2 2 ' a + V3 2 ^ + 1
Powyższe współczynniki otrzymano z rozkładu podcałkowej funkcji
wymiernej. A zatem:
J - — ^ = — ln|x - V2] - —V2,ln|jc + V3j - ^-arc/gx + C
181/
f_____■* , - 2jr + l = fI = f _ ^ _ = f * = f * - r ^ L = |aM-in|/ + l| + C
J(2 x+l)(l W 2 x + l] 2dx=2tdt J/2(l +/) Jf(l + f) Jf + 1
tgx = l dt
<&= ■<*
1+/3 J 4r J |- 3 / 2
* . 1
sin3 x = - 1+ /3
l + /3
A B j {a J Ś - B & ) + A + B
1—3/2 i-V3/ \ +S 1 1-3/
A=-
a S -b S = o 2
A +B = 1 B -l
2
' 4 / l ^ ł ł ^ = - J 7 3 tal ' - ^ h i 7 3 H ' ł ^ ^ =
1 1+V3/gx
+C
2V3 1- -Jltgx
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
183/
f— — = j.r -l= /: 3x'dx=2idt x3 =/ 2 +l| = - [ / f ' \ = - arctgt= —a r c tg j x ^ + C
ffiu
tgx = t dt
dx - filii - f dt - i
il+/^r dt
= dx J 1+/ J(l+/)(l+/2)
1+ /2
Pomocniczo należy rozłożyć funkcję wymierną na ułamki proste:
1 A Bt +C i 1(a + b )+ i ( b +C)+A + C
(l+/Xl+/2) 1+ł 1+ /2 (l + /Xl + t 2)
. =1
A +B = 0 2
B+C = 0 B .- l
2
A +C = l C=I
, 1 rrdt
dl 1 1 W t - r-F l1. i . i 1 r tdt 1 r dt 1 . 1. 1 1 , 1, 2| 1
I =— ---------- r = -ln l+ n — ---- 5-+— ---- 7 =—M + / — Iral+r\+-arctgt=
2 J1+/ 2 J1+ / 2 2 1 1 2 Jl+ r 2 J1+/2 2 “ 4 ' 1 2
cosx+sinx
= - ln|l +tff\- - ln|l +fg'*|+-+C = j x+ln =—ln cosx + -+ C
V1+&> 2 cos2 x+sin x 2
X 1 cos2:
= — 1- —Inlcos jt + sin x|+C
2 2 1 '
185/
'2 sinxcosxca!v _ r sin x . cosx=/
J = ^ .J ----i------ = 2 J— ^ dx — = - 2 j 4 = 4 + C = —K -+C
J COS X J COS X J COS X - sin xdx = dl Jr r cos2 x
186/
rln(cos.
ln(cosx)tźc u = !n(cos x) du =- S'n - dx
cosx = -ctgx lnjcosx| - J<ir = -ctgx lnjcosxj- x +C
J Sin2
sin2x dx
dv = v = -ctgx
187/
r v r i i rvL-!^ K^sin.r)A ^ r «sl S l =| sinjc='
1 J vl + sinx J Vl+sinx J vl+sinx |cosxdx = A
-5 4
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
/ {2,2+4 + 7 — ) ^ = — + 4^ 8j ? — = /
+c
/ = 2 ^ y7TT+i2>/7rT+2^ [n^ - ^ | + c
3 V7TT+V2
55-
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
192/
dx l - / 2= r
-1 = , dx tdt
hX2y[7 ^\ X X
= d!
- ljT — h r r - 1
.
-td t- —
±
1 rdz 1
= - J- t= = - 2>/7+c = V7 + c = VT^r + c = +C
2 J Vr 2
193/
r 4x+1 * 1r 4r+1 1r ^ , 1 1\ dx
, 4 |r dx
W +x^x J'x(x+lX2 x-l) J' X 3-1x+l 3-12 x-l ^ +3l^ +31^2
Do obliczenia całki 193/ wykorzystano rozkład funkcji wymiernej:
4x+l C x \ 2 A + 2B + C ) + x { A -B + Ć )-A
.t(x + lX2 x - l) x x +1 + 2x - 1 x(x +tX2 x - l)
Stąd 1 4
^ A = - 1, B =-, C =- .
3 3
194/
j]2* - 2|a!x = F(x) + C 2*
+ 2x + C, dla xe(-oo,I>
f - 2 r + 2 dla xe(-oo,l> F (x ) —
In2
r (x )= 21
[ 2 '-2 dla xe(l,oo). ------ 2x + C2 dla xe(l,oo)
ln 2
Aby funkcja F(x) była ciągła dla x = 1 musi być spełniony warunek:
21 2“
lim -— +2x + C. = lim------ 2x + C, = f(l)
ln2 1 ln2 w
x-+r x-+r
2 2
--------h2 + C. = -------2 + C\
ln 2 1 In 2 2
C, = —— 4 + C,
195/ 1 In 2 2
1 r dt
[-7 === =|x4 =/, 4X5ćfcc=ć/J = - =-arcsin +C=-arcsitr4+C
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
196/
\r ~S dx= filtńr= ( fil jf-i] dx = \ y ‘d x - \r 'd x =- — +— + c
1 10' J10' J10‘ Jl5 j J J In 5 In2
197/
2i3 2 t ddt 2d 2 rf / V 2 j t2 1, i, ,
, T a,a g l- 1 j ^ T orclg, - - ^ - — y , , - , „ c,g l- J - - b \ u ,
= —x ^ a r c t g y f x - ^ j r - - I n |l + r | + C
201/
Biblioteczka O pracowań M atem atycznych
e
= — +C
202/ 6 -2 x= t
J ( ó - 2 x) dx = , dt = - - \t'2dt = - — +C = - — (6 -2 x )l3+C
dx = ----- •> J 26 ?6
26
2
203/
ex' = l, 2xex dx= dt. ln e‘ = In l
| x V 'd x = = Jx2xel <£r = —Jlnfc// =
x 2l n e = l n / , jc2 = ln /
I
u = in/ du = = —/lnlfl-—ł + C = - e ' : ln<?,: - i **1 +C = -V '(x 2 - l)+C
t 5 1 7 7 7 '
dv = dt v - t
204/
_ 3 r & 2 , Gt dt
Jx2 V7x3 + 6 <£r= 7x + 6 = / , j: A = = - f/V/ = — + C = — V(7* 3 + 6 ) 7 +C
21 7J 49 4 9 vv 7
205/
x’ +3x + 5 = f
J(jc2 + l)cos(x3+3x + 5)dx = = |3(x2+ l)cos(x3+ 3x + 5]k£t = jcos/t// =
(3x2 + 3)dx = <//
sin / + C = sin (x3+ 3x + 5 + C
206
I—
x + rI - J<J' , - " | - Tx +7 l7 ) * = T - T +Jr- |^ + ,l+ c
207/
3dx
tg - = t, — r, sinj: = - cosx =
f3sinx + 4cosx + 5 2 1+ r 1+ / 1+r
2dt
dt
= 3 f------ ]+[‘ — ^ = 6 \-r — — = 6 f—^ - = - — + C = ----- — +C
^ 6?+ 4{l-r)+ 5 (l+ r) V+6/+9 J (/+3) f+3 tox +7
1+r *2
208/ dl
dt • i x = - t = j i + <2
f dx— igx = i, dx - sin
-11- sin 4 x 1+ r 1+/J
-58-
■W
Biblioteczka Opracowań Matemat\>cznvch
t \ '
11
= j i 4 i k , | i ± £ ^ , = j -+ o 1 r . 1 r dt 1 \ r dt
f dt =— \dt+- —— = - / + - — ^=
J 2r+l j 2/2+1 J 22 2/--HI
2r + l r 2 J 2 J2 / 2 +1 2 2 JJ 2 + 0
v
1 I f dt 1 V2 ' 2/ „ I -Jl rr ' _
=2 + 7 J7 — f = 7 ^ + 7 7 “flrc,g - ^ +C = -tgx +— cmg V2/gx + C
4v + I 2
2
209/ t dt
fSiruccosx<iv , dt ., /2
_ f1+ r l + r
------ —— =tgx=t, dx=----stn*x =-------- r, siru:cosx =
J 14 - c i n r 1-4-/“ U r 1+r (l+/2f +t*
C tdt /2= r - 1f * 1 ■ dz l [ dz
■>2 / 4 + 2 T + 1 2 /ć/f = ct 2 J2zJ +2z+I 2 J lV 1 4V IV
1 „ 1 . U. * A
YłiJ *5 HJ
210/
f sin3 X+COS3 X a} + b1 f .
~~dx = —------------ = a + b = (sinjc+ cosx)<ar =
J sin*
sin: xr -—sin
si xcosx + cos* x a' -ab+ b 3
JX X
j — = 27T + C
J\X
f— = lnbc| + C dla x 4- 0.
J x
f e rdx = e* +C
\axdx =— +C
■* In a dla a > 0. a ^ 1.
jsin xdx = - cos x +C
jshxdx = chx + C
r dx _
[ . — = ~clgx + C
J sin' x
Jcosjf(ix = sinx+C
jchxdx =shx + C
r dx
I---- — = tgx + C
J COS' X
dx dla -1 < x < 1.
= arcsinjr + C
r dx
= -arccosjf + C
> /T 7
dx
J l + *:
= arctgx + C = -arcctgx + C
dx
f .----- = ln[xWl + *3| + C
r 1
- 60-
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
dx 1 x-k
- = —f= arc tg —— + C
^ ( x - k f + b -Jb * -Jb gdzie b > 0.
r dx _ 1 x 2n-3 r dx
(xJ +1)1 2n-2 (x2+ i)T' 2n-2 ■'(Jr2+ |)T 1 dla n e N.
r dx . x „
, ■ = arcsin —+C
]4ar ^ x i H
r x 1dx k 1 . X X rr2 2 _
= — arcsm^-r — v* - x +C
2 |*| 2
+C
2 2 I
r 2 . x sin 2x _
cos x a x ~ —+ -------- + C
J 2 4
f . 2 , x sin 2x _
sin xc£c = ------------- + C
J 2 4
[sin"xa!x = - —sin"'1xcosx + - —- [sin" 2xdx
J n n J
jcos"xdfr = Jsin"[ —+ xjrfr
1
j tg nxdx = f g n~'x - \tg n 2xdx
n- 1
Jlogpjr<fr = -j— Jlnxotr
-61-
Biblioteczka Opracowań M atem atycznych
Spis treści
- 62-
Biblioteczka Opracowań M atematycznych
Bibliografia
l | M. Gewert, Z. Skoczylas, Analiza matematyczna 1,
Oficyna Wydawnicza GiS, Wrocław 2003.
2. R. Hajłasz, Metodyka rozwiązywania zadań z analizy'
M atematycznej, PWN, W arszawa 1988.
3. W. Krysicki, L. W łodarski, Analiza matematyczna w zadaniach,
PWN, W arszawa 1988.
4. M. Lassak, Zadania z analizy matematycznej, Wydawnictwo
Supremum, Bydgoszcz 2002.
5. W.P. M inorski, Zbiór zadań z matematyki wyższej, WNT,
Warszawa 1969.
6. K. Szalajko, M atem atyka t. II, PWN, W arszawa 1985.
7. W Żakowski, Ćwiczenia problemowe dla politechnik, WNT,
W arszawa, 1991.
-63-