You are on page 1of 118

Odpowiedzi do zadań 291

Odpowiedzi do zadań
1 inkcja liniowa
Proporcjonalność prosta
1.1. a )ta k ;o = i b) nie c)ta k ;o = 2V3 d) tak;o = - |

1.2. k(x) = 2,lx, gdzie x e {0, 1, 2, 3, 4, 5}


1.3. L(a) = 4o, gdzie a - długość boku kwadratu; a > 0
1.4. tak; współczynnik proporcjonalności wynosi n
1.5. P(h) = 2h, gdzie h> 0
1.6. a) 6850 litrów b) 85 625 litrów
c) y - liczba litrów wody wypompowanej, y = 6850 •x, x e /?+
1.7. a) 9 b) 432 c) y - liczba detali, y = 144 • x, x e N+

1.8 a) 26^ km b) 2 godz. 24 min. c) 5 - długość drogi [km], S(f) = 64 • t, t e /?*

1.9. a) 160 km b) 20,4 litra c) y -zużycie paliwa w litrach, y = 0,08 x, x e R+


4
1.10. a)67,5kg b)0,72kg c) y-liczba kilogramów płótna lnianego, y = — x ,x g /?+

Funkcja liniowa. Wykres funkcji liniowej


111 funkcje liniowe to b), c), f), i)
112 a)a = l;ć> = 7 b) o = - l ; £>= 1 c)o = V 2 ;b = 0 d)o = 0;b = - 4 e)o = l- ;ł> = -2

f) o = - l - ; b = 2
4
114 a) rosnąca b) malejąca c) malejąca d) stała e) malejąca f) rosnąca

1 15 a)m g ( - 1 ,+oo) b) m g -oo, y - c) m = 2 d) m e f , +» ) e)m g (-o o ,-3)

f )m g R
1 18, a) a > 0, b > 0 b) o < 0, b > 0 c) a > 0, b < 0 d) o = 0, b > 0

1.19. a )y= -2 x+ 3 b )y = 3 x -4 c)y = ^ x + l d)y = -x - 4 e)y = 3 f ) y = |x


5
1 20. a) a = 5, b = 2 b) o = 0, b = -3 c) a = 6, b = -2 d) a = - 2 , b = 1
e) a = 0, b = 0 f) o = *J2, b = ^ 2.
1.21. a) o = - l , b = 4 b) o = 0, b = 3 c) a = 3, b = 0 d) o = 9, b = - 6
_2
1.22. a) o = 2 b) o = 3 c) o = 0 d)o = - l e) o = f) o = —4i
"3
1.23. a) m = 2, a = - l b) m = 1, o = - 5 c) m = 2, o = -2 d) m = 1,,o = 2
e) m = 10, a = - 5 f) m = - 4 , o ==96
1 24. a) 3 b) 16 c) 7 d) -19 e) 7 f) -18
1 25. m g (2,10)
1.26. m g (3, 4)
292 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

1.27. k e (1, 5)

1.28. k e [ - c o , - i j

1.29. m g (-4, 6)
1.30. m = - 2
1.31. m = - 3
1.32. m g (-4, -1) u (1, 4)

Miejsce zerowe funkcji liniowej. Własności funkcji liniowej

1.33. a) 1,5 b) c) każda liczba rzeczywista jest miejscem zerowym funkcji

1
d )l e) funkcja nie ma miejsc zerowych f) 0
3

1.34. a) m = -1 b) m -= 2 v m = -2 c) m = 3 d) m = e) m = 0

f)m = 2^3 v m = -2^3


1.35. a) m = 3 b) m = -1 c) m = 0,5 d) nie istnieje
1.38. a) 4, C - ta k , 6 - n ie b) (0, 7) c) 1,75
1.39. a) 18 b) x g (6, +co)
1.40. a )-1,5 b) x G (- 0,5>
/ .— \
1.41. a) x g # ■ 4 b) jest wymierna

1.42. a) o = 2,8 b)o = 2 -


8
1.43. a) fo e (-oo, 10) b) b e (2, +oo)
1.44. a )x e (- o o , 3) b) x e (2,5; 4)
1.45. a )x = -2 ,/(-2 ) = g(-2) = 2 b ) ( - 4 ,- l)
1.46. m = 4 ;( l ,6 )
1.47.
Odpowiedzi do zadań

d)
i _ i

y=M
y=/X)
V
_ _ -2
_4's 2-1 0 Ju ;n 3 x
-1
_ _
z 36X

1.48. y = - 3x + 6; tak

1.49. y 1—x + 4—; tak


5 5
1.50. np. y = - x + 7; nie
1.51. n p.y = 2x + 4; nie
1.52. tak
1.53. nie
1.54. nie
1 55. tak
1.56. a )x < 0 ,8 b )x < 3 i c )x < - ^ d )x < li e )x < l^ j-

f) każda liczba rzeczywista jest rozwiązaniem nierówności


Znaczenie współczynników we wzorze funkcji liniowej
1.57. a) 60° b) 45° c) 150° d) 120° e) 30° f) 135°
1.58. a) 13° b) 147° c) 73° d) 97° e) 67° f) 141°
/a
59. a )y = — x + l b) y = - x - l c) y = —v^3x+ 1 - V I d )y = 7
3
. —s/3
e) y = — x f)y = x - 2 j
4

50. a) y = - x +1 — b) y = 1 - x -1 8 c) y = - 2 - x + 20
4 2 8 2
. -11 ,4
d) y = 2 - x - 1 - lub y = - 2 - x - 6 - e y = ---- x - 3 -
5 5 5 5 60 5
1 1 1 1
f ) y = l i x + 5 i lub y = - l - x —
3 6 3 6
1.51. a) a * 152° b )a « 7 9 ° c )a = 0° d) a » 62°
152. a) tak b) tak c) nie d) tak

53. a) k e (0,1) b) k e ( —J 3, c) k e (- 00,1 ) d) k e (0, V I)


294 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

Równoległość i prostopadłość wykresów funkcji liniowych o współczynnikach


kierunkowych różnych od zera
1.64. a )g (x )= -5 b)g(x) = - x + 9 c)g(x) = -2x + 3 d) g(x) = 0,1 2 5 x+ 18
4

1.65. a)g(x) = l,5 x + 7 b )g (x)= x-3 V 3 c) g(x) = -0,25x + 9,5 d )g (x )= - lix + 4

1.66. nie

1.67. a )m = - 0 ,5 b )m = - l c) m = 2 d)m = 10 e)m = - l f ) m = - l- 2 v '3

1.68. a) m = - ~ b)m = 13 c)m = l i d)m=-1 + — e)m = l f ) m = - lv m = - 3


3 4 2
1.69. a)o = - 7 v o = - l b)o = 4 v o = 6 c)o = 2 d) a = 2^ v o = 11^
2 2
1.70. a) b = -2 v b = 8 b)b = 3 v b = 5 c )b = - 1 0 v b = -6 d )b = - 7 - 4 V 3

1.71. /(x) = -2x + 4, g(x) = ^x + 4

1.72. f(x) = - - x + 13, g(x) = 4x - 4


4
1.73. a )- l b)/(x) = - x - 1, g(x) = x + 1
Zastosowanie wiadomości o funkcji liniowej w zadaniach z życia codziennego
1.74. x - liczba dni; f ( x ) = 14000 - 200x, x e N i x< 70
1.75. t - czas oszczędzania [miesiące],/(f) = 120 + 28t, t e A/+ i t< 24; po 15 miesiącac'
1.76. t - czas jazdy [h],/(t) = 180 -4 5 f, t e (0, 4}
1.77. d) t - czas [min], V(t) = 40 - 5t, t e (0, 8)
1.78. b) v(t) = 240 - 201, t e (0 ,1 2 )

1.79. a) 50 I b) 15 min c) v(t) = 10 + 4t, gdzie t e (0, 25) d) w 62,5 min


Odpowiedzi do zadań

1.80. t - czas w minutach, V(t) = 20 + 15t, t e (0; 12)

turysta przebył 12 km
0 dla 0 < x < 800
1.82. /(* ) = 0,05x - 4 0 dla 800 < x < 2000
0,2x -340 dla x >2000

/(1800) = 50; /(5800) = 82


1 83. a) 1) 13,50 zł 2) 9 zł 3) 1530zł
b) w(x) = 1530 + 13,5x, gdzie x - liczba nadgodzin, x e {0 ,1 , 2 ,..., 30}
1 84. a) MULTI - TAXI: k[n) = 3,6 + l,6(n - 1);TRANS - TAXI: k(n) = 4 + l,4(n - 1);
gdzie n e N- i n < 40 b) 3 km c) TRANS-TAXI
1 5. a) k —opłata miesięczna [w zł], x - liczba impulsów, x e N \ n< 1000
I. k(x) = 28 + 0,12x II. K(x) = 0,47x b) należy wybrać I wariant c) 80
1. 6. a) korzystniejsze warunki pracy wybrała Magda b) 40
Równanie liniowe i nierówność liniowa z jedną niewiadomą
1.87. a) m e /?- {-1}, x = —-— b) m e R - {4}, x = m c) m e R - {0}, x = 0
m +1 m -4
2 1
d)m e (0, + o o ),x= -= e )m e / ? - { - 3 ,3 },x = ------ f)m e /? -{-2 },x = m -2
Vm m+3
296 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

1.88. a) a = -2 b) a = -5 c) 0 6 (- 1 ,0 ,1 ) d) nie istnieje takie a


e) a = 3 f) o e (0, 6}
1.89. a) k = 0 b)k = 2 c) nie istnieje takie k d) nie istnieje takie k
e) k e {- 4 4} f) nie istnieje takie k
1.90. a) m' e R {0} b) m e R c) m e /? —{3} d) m e /? - {-2, 2} e) m e R
f) m e R (-1, 0}
1
1.91. a) jeśli m € / ? - { - 2, 2), to równanie ma jedno jeśli m = -2, to
-m
równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań (każda liczba rzeczywista jest roz
wiązaniem równania); jeśli m = 2, to równanie nie ma rozwiązań
b) Jeśli a e R - { 8), to równanie ma jedno rozwiązanie x = —— ; jeśli o = 8, to równanie
o -8
me ma rozwiązań
c) jeśli k e R - {0, 1}, to równanie ma jedno rozwiązanie x = -----; jeśli k = 0, to

równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań (każda liczba rzeczywista jest roz­


wiązaniem równania); jeśli k = 1, to równanie nie ma rozwiązań
d) jeśli b e R - { - V3, V3), to równanie ma jedno rozwiązanie x = 0; jeśli
b e {—v/3,V3}, to równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań (każda liczba rze­
czywista jest rozwiązaniem równania)
a i)2+ 4
e) jeśli o e R - (2), to równanie ma jedno rozwiązanie x ; jeśli a = 2, to

równanie me ma rozwiązań
f) jeśli b e / ? - (-6 , 6), to równanie ma jedno rozwiązanie x = —— ; jeśli b = 6, to
b +6
równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań (każda liczba rzeczywista jest roz­
wiązaniem równania); jeśli b = - 6, to równanie nie ma rozwiązań
g) jeśli p e R - (-1), to równanie ma jedno rozwiązanie x = p + 1; jeśli p = -1 , to
równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań (każda liczba rzeczywista jest roz­
wiązaniem równania)
1
h) jeśli m e / ? - | - i , ^ j ' t0 równanie ma jedno rozwiązanie x = ^ ——; jeśli

m= to równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań (każda liczba rzeczywista


1
jest rozwiązaniem równania); jeśli m = to równanie nie ma rozwiązań

i) jeśli k e R - (-3, 3), to równanie ma jedno rozwiązanie x = — —; jeśli k = 3, to


k +3
równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań (każda liczba rzeczywista jest roz­
wiązaniem równania); jeśli k = -3, to równanie nie ma rozwiązań
m +m -2
j) jeśli m e / ? - (-1 ,1 ), to równanie ma jedno rozwiązanie x = ; jeśli m = 1,
m -1
to równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań (każda liczba rzeczywista jest roz­
wiązaniem równania); jeśli m = —1, to równanie nie ma rozwiązań
Odpowiedzi do zadań 297

“2Jd
1.92. a) jeśli a * O i b e R, to równanie ma jedno rozwiązanie x = — , jeśli a = b = 0, to
a
równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań; jeśli a - 0 i b * 0, to równanie nie ma
rozwiązań
b) jeśli m * 1 i k e R, to równanie ma jedno rozwiązanie x = ------ ; jeśli m = 1 i k = 0, to
1-m
równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań; jeśli m = 1 i k * 0, to równanie nie ma
rozwiązań
c) jeśli d^-2c, to równanie ma jedno rozwiązanie x = 0; jeśli d = -2c, to równanie ma
nieskończenie wiele rozwiązań
k +1
d) jeśli p * 5 i k e R, to równanie ma jedno rozwiązanie x = ----- ; jeśli p = 5 i k = - l , to
5 —p
równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań; jeśli p = 5 i k 1, to równanie nie ma
rozwiązań
e) jeśli b * c , to równanie ma jedno rozwiązanie x = ----- Je ś li b = c= 0, to równanie
b -c
ma nieskończenie wiele rozwiązań; jeśli b = c i b * 0, to równanie jest sprzeczne
f) jeśli o * - b , to równanie ma jedno rozwiązaniex=----- ; jeśli a = b = 0, to równanie
a +b
ma nieskończenie wiele rozwiązań; jeśli a = -b i a ± 0, to równanie nie ma roz-
w ią z a ń

1 .9 3 . a )^ -o o , 2 | J b) R c) ^ co, ■2.
ii

1 .9 4 . a) , + °o j b) R c) (0 , +co)

1 ,9 5 . a) (-oo, 1 ) b )R c)R
196. a) (2 , +oo) b) 0 c) 0
1 .9 7 . a) m = - 5 b) m e ( - 2 , +oo)

1 .9 8 . a) m = 3 ^ b) m e ( 1 - , +oo 1
4

1 .9 9 . a )/c = 3 b) ke ( - 5 , +oo)

L00. a) m = 3 b) m e ( ^ » , 2 }

1 .1 0 1 . a) m = 1 b) m =-l
1. L0 2 . a) m = 0 b) n ie is t n ie je t a k ie m

1 .1 0 3 . a ) m = - 2 b) m = 3

1. L 0 4 . a) m = - 5 b) m = 5

1.105. a)m = 2 b)m = 4 c) nie istnieje takie m d) m e {-1 ,1 } e )m = - 4 f)m = 2


Równania i nierówności z wartością bezwzględną
1.106. a )x e { - 1 0 ,- 2 ,2 ,1 0 } b ) x e { - 2 ,0 ,2 } c ) x e { 2 ,4 } d ) x e { - 9 ,7 }
e ) x e { 0 ,3 } f)x e { - 6 , - 3 , - 2 , 1 } g) równanie sprzeczne h ) x e { 2 ,6,10}

1107,a)x = - l b) x= 1- c ) x e { - 3 ,1} d) równanie sprzeczne e)x = -2


298 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

f ) x e { - 4 , 0} g) x g (-2, +oo) h )x e (l,+ o o )

1.108. a )x e < - 3 ,l> b ) x e < - l ,l> c ) x e { 0 ,2 ) A)x e l l - . - A -

e) x e •{ - 8 , - f) równanie sprzeczne g ) x e ( l , 3} h ) x e ] - 2 - ,4

1.109. a) x e {0, 5} b) x e {-4 , 2} c) x = 1,5 d) x e (4, +oo) e) x e -1)


f) x e {-1, 5} g ) x e { - 5 , 1} h) x e <1, 3)
1.110. a) x e (- 3 ,5 ) b) x e (-00, -7) u (1, + oo) c) x e ( - 9 , -7) u ( - 3 , -1)
d) x = 1 lub x = 5 e) x e (-oo, -3) u (1 , 3) u (7 , + oo)
f) X e (- 0 0 , - 3 ) u (5 , + co) u {1 } g)x e (-4, 2) u (2, 8)
h) x e (-oo, -6) U (-5, 0) u (1, +oo)

1.111. a) x e (O , +oo) b )xe(-o o ,-2) c )x e ^ ,+ o o j d )x e d

e) x e (-oo, 3) u (7, +oo) f) x e (-14, -2) g ) x c (-4, 5)


-4 -4
h) x e -oo, — u -— , +oo

1.112. a )x e l - , 2 b ) x e ( l,2 > c )x e - , 1 d ) x e ( - o o ,l )

e) x e ( - l,l> f) x e (-oo, -2 ) u ( 2 , 3 - J u ( 6 , +co)

1.113. a) x e ( -c o , -4) u ( l , +oo) b )x e (- 2 ,4 > c) x e (-o o , -12) u (2 0 , +oo)


d )x e /? e ) x e ( - l,5 ) ) x e ( - c o , l ) u (5 , +oo)

1.114. a) x e I 1 | , +oo b) x e (-oo, - 4 ) u (O, +oo) c) x e (-oo, -6 ) u (2, 4)

d )x e (-oo, 3) e ) x E (-1, 3) f) x e (O, 2) U (4, +oo)


1.115.
Odpowiedzi do zadań 299

1 ----1 1 !
- ! 5 -! 5 - ! 4 - 3 - 2 - 1

i.......
300 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

1.116. a) jeśli m e (2, +oo), to równanie ma dwa rozwiązania, jeśli m = 2, to równanie ma


nieskończenie wiele rozwiązań (rozwiązaniem jest każda liczba rzeczywista nale­
żąca do przedziału (0, 2)), jeśli m e (-oo, 2), to równanie nie ma rozwiązań
b) jeśli m e (-3, 3), to równanie ma jedno rozwiązanie, jeśli m e {-3, 3}, to równanie
ma nieskończenie wiele rozwiązań, jeśli m e (-oo, -3) u (3, +oo), to równanie nie ma
rozwiązań
c) jeśli m e (-3, +co), to równanie ma dwa rozwiązania, jeśli m = -3 , to równanie ma
jedno rozwiązanie, jeśli m e (-oo, -3), to równanie nie ma rozwiązań
d) jeśli m e (-oo, 2), to równanie ma dwa rozwiązania, jeślim = 2, to równanie ma jed­
no rozwiązanie, jeśli m e (2, +oo), to równanie nie ma rozwiązania
1.117. a) m = l b) m e (-2, 3)
1.118. a) jeśli m e (-oo, 1), to równanie ma 2 rozwiązania; jeśli m e (1, 5), to równanie ma
jedno rozwiązanie: jeśli m e (5,+oo), to równanie nie ma rozwiązań b)x e {-2 4}
1.119. a) jeśli m e (-oo, 1), to równanie ma 2 rozwiązania; jeśli m e (1, +oo), to równanie nie
ma rozwiązań b) x e {-3, 7}
1.120. a) m e (1, 2) b) m e (2, +oo)
1.121. a) m e (-2 ,1 ) b) m e(-oo, -2)
1.122. a) Równanie ma rozwiązanie dla każdej wartości parametru m.
b) Dla m e R równanie jest sprzeczne.
c) Równanie ma rozwiązanie dlam e (-oo, -1) u (1, +00).
d) Równanie ma rozwiązanie dla m e (- 2 ,0 ).
e) Równanie ma rozwiązanie dlam e (-o o , 0) u (2, +oo).
f) Równanie ma rozwiązanie dla m e (- 4 ,0 ).
Równanie pierwszego stopnia z dwiema niewiadomymi
1.123. w przykładach b), d), f)
1.125. a ) x - y = -3 b )2 x - 4 y = 0 c )0 x + 2 y = 3 d )l- x - - y = 0
3 6
Odpowiedzi do zadań 301

1.127. a )x + 0y = -3 b)0x + y = 2 c )- 3 x + 2 y = 6
wykresy funkcji są w przykładach b) oraz c)

1.128. a ) f x , - | x + l | l , x e f ? b ) ^ x ,- |j,x e R c ) ^ x ,|x j,x e « d) ^ l | , y j . y e R

1.129. a) np. 5 x - y = 7 b )n p .x + 0y = 9 c )n p .0 x - y = 2 d ) n p .6 x - y = 0
1.130. a)m = 5 b ) m = - 4 lu b m = 2
1.131. a) m = 3 b)m = l lub m = 7
1.132. AB: y = x - 5; BC: y = -x + 3; AD: y = - x - 3; DC: y = x + 5

1.133. AC: y = 0; AB: y = - | x + 6; 6C: y = | x + 6

1. ,34. y = - ^ x + 4, x = -2, y = - l lub y = - ^ x + 4, x= 10, y = 5

1.135. a) AB: y = - —x - 1 - ; DC:y = - - x + 8 - ; S C :y = - x - 3 ; 4 D :y = - x + 3 -


7 7 7 7 2 2 2
302 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

1.138.

Układy równań pierwszego stopnia z dwiema niewiadomymi


1.139. a) (-1 ,1 ) b) (1, 0) c) (1, 4) d) (x, - x - 12), x e R
1.140. a) (1, -2) b) (1, -1) c) (1, 2) d) układ sprzeczny
1.141. a) (- 4 ,- 2 ) b) układ sprzeczny c) układ nieoznaczony ( x ,x - 6), x e R d) (2,10)
1.143. a )-2 b) 3 c) 26 d) 13
Odpowiedzi do zadań 303

_ -17 ,1 4 15ą/ 3 +8
x = 2— x = -6 — x =
* ~ 41 17 19 17
1.144. a) b) c)- d)
23 -1 0 3 12 20-4^ 3
y =2— y = -3 —
V=4l 17 19 17
3ą/2 +1
X =-
x =— x =5 | x =0 3
e) 23 g) h)
V =7 I y = —V3 V 2 -2
y =-8

1.145. a) (7, 5) b) (2, 0) c) (4, 2) d) (7, 5)


1.146. a) o = 1, fa = 5 b)o = 2, b = 4 c)o = -3, b = 5 d) a = 2 ,b = 3

x = -2 y = -x +2
y =3 3
1.147. a) - 2 ,1 § | b) ;|2 |,3
y = - x +3 y = 2x - 2 -1' 1!
4 y = — x +1
3
X =1 x =1 f X = —1 fx = —1 f x = —3 x =3
1.148. a) lub lub iub lub
y = -2 y= 2 [ y = -2 |LV =~2 1y = 0 y =0
x =2 x = —2 (x =2 r.x = - 2 f x =1 x = —3
c) lub lub lub 1 lub
y =3 y =3 [y = -3 [y = 3 1 y =2 y =2
x = —1 x = —1 x =3 x =3
e) lub lub lub
y =- i y= l y = -1 y =1
X = -1 x = —1 x =4 x =4
f) lub lub lub
y = -2 y =4 y =4 y = -2
i .. yt k
X = --- /!/
3 X =1 6
1 .49. a) v _5

y =5 — (i 5}

y=3f 6

A
- 5- 4 - 3 -2 " L° r ....
, X

____ .... ____

x =0 x =2
b)
y =4 y =4
304 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

X =1-
3
1
y = ~3

Jy = x + 1
[x e ( - 2 ,2 )

[y = 3 [y = - l I

Ix =5 x =5
1.150. a v\ c) układ sprzeczny
1y = 5 1y = 3
Odpowiedzi do zadań 305

X = X =1-
x =3 [x =4 X = —1 5
d) "3 V J X= 1 f) V •
y = -4 V l = - 3
y= i: y =-1 y=i y =-:

Układy równań pierwszego stopnia z dwiema niewiadomymi z parametrem


3
X ——
1.151. a) jeśli m e R - { —2, 0}, to układ ma jedno rozwiązanie m ; jeśli m = -2, to układ
y =0
ma nieskończenie wiele rozwiązań, które są parami liczb postaci (x, 2x + 3), gdzie
x e R; jeśli m = 0, to układ jest sprzeczny
6m - 3
x =
b) jeśli m e R-< -}-, to układ ma jedno rozwiązanie< 2m 3 ; jeśli m= to układ
4 2
y =
2m - 3
jest sprzeczny
1
x =
c) jeśli m e R - { - 1,1}, to układ ma jedno rozwiązanie m+ jeśli m = l , to układ
y=
m +1
ma nieskończenie wiele rozwiązań, które są parami liczb postaci (x, x - 1); gdzie
x e R; jeśli m = - l , to układ jest sprzeczny
m(m + 1)
x =
d) jeślim e R - {1 }, to układ ma jedno rozwiązanie <m - D 2 , jeśli m = l , to układ
m(m -3 )
y=
jest sprzeczny (m - l ) 2
■3m
X =
e) jeślim e R - { 6}, to układ ma jedno rozwiązanie 2(m jeślim = 6, to układ
2(m - 3)
y =
jest sprzeczny m -6
m
x =
m -1
f) jeślim e R - { - 1,1}, to układ ma jedno rozwiązanie ; jeślim e {—1,1},
2-m 2
m 2- 1
to układ jest sprzeczny
-3
o -4
1 152. a) jeśli a e R - {—4,4}, to układ ma jedno rozwiązanie < ; jeśli o = -4, to
cr2+6o +8
o 2- 16

układ ma nieskończenie wiele rozwiązań, które są parami liczb postaci |^x, 2x |,

gdzie x e R; jeśli a = 4, to układ jest sprzeczny


306 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

x =
o -3 . ...
b) jeśli a e R - { - 3, 3}, to układ ma jedno rozwiązanie , ; tesli o = -3, to
a 2- a - 12
y =■
9 -o '
układ ma nieskończenie wiele rozwiązań, które są parami liczb postaci
x, -2 x gdzie x e R; jeśli o = 3, to układ jest sprzeczny

( x = —1
c) jeśli o e R - {-6}, to układ ma jedno rozwiązanie < ; jeśli a = -6, to układ ma
U =i
nieskończenie wiele rozwiązań, które są parami liczb postaci! x , - | x - i ], gdzie

x eR
x = -3
d) jeśli a e R - {O, 3}, to układ ma jedno rozwiązanie o 2- 2 o - 3 ; j eślio = 3, to
°(o -3 )
układ ma nieskończenie wiele rozwiązań, które są parami liczb postaci
1
x , - - x + - I, gdzie x e R; jeśli o = O, to układ jest sprzeczny

2(o2- 6)
x =
e) jeśli o e /?-{-2 ,2 }, to układ ma jedno rozwiązanie- ; jeśli o e {-2,2},

to układ jest sprzeczny


0 +1
x =■
f) jeśli o e R —{0}, to układ ma jedno rozwiązanie < ; jeśli x = O, to układ ma
o -1

nieskończenie wiele rozwiązań, które są parami liczb postaci ( x ,x - l) , gdziex e R

1.153. a)k e (1, +oo) b )k e ( - o o , - ! ) c ) k e ( - l,l)


1.154. m e (2, + oo)
1.155. m e (- 1 ,8 )

1.156. o e | -5 , - 3 j b)o e | - w , u ^,+co

1.157. k e | -9 ,

1.158. k e I 4 —, 4 —
1 3 2
1.159. m = O
3 7
1.160. k e
8 '8
Odpowiedzi do zadań 307

1.161. k = - - lub k = - -
2 4
Zastosowanie układów równań liniowych do rozwiązywania zadań tekstowych
1.162. 240 oraz 560

1.153. —
39
1 ! 54. pyły: 0,69 min ton; gazy: 3,15 min ton
1.165. 3 godziny; 2,5 godziny
1. 66. ojciec ma 32 lata, syn ma 5 lat
1. 67. 15 lat; 40 lat; 65 lat
1. 68. 5 cm, 4 cm
1. .69. 273 i 35
1. 70. 594 wierzby, 1666 m
1 71. 120 uczniów, 18 ławek
1.172. 800 zł, po 10 miesiącach
1 .73. dla dzieci kupiono 9 biletów, a dla dorosłych kupiono 7 biletów
1 .74. Pan Kwiatkowski wpłacił 800 zł, pan Kowalski wpłacił 9200 zł
1 .75. 6000 kurtek damskich, 1000 kurtek męskich
1.176. na 32 pytania
:. L77. 2 kg roztworu o stężeniu 25% oraz 6 kg roztworu o stężeniu 45%
L78. 1,8 g stopu 40% oraz 7,8 g stopu 80%
1.179. 18 gramów
1.180. 3 : 1
1 181. 4,2 litra; wskazówka: skorzystaj z bilansu cieplnego:
cm iti + cm2t2= c(rrti + m2) ■t3, gdzie c oznacza ciepło właściwe wody
1 182. 275
183. Wojtek idzie z prędkością 3,5 km/h; Jacek idzie z prędkością 2,5 km/h
1 184. 30 km/h, 6 godzin, 180 km
185. prędkość własna statku jest równa 10,5 km/h; prędkość prądu rzeki jest równa 2,5
km/h
186. 9 km/h; 5,4 km/h
187. 15 kg wafli czekoladowych oraz 5 kg wafli waniliowych
1 188. 20 godzin
1.189. było 6 pracowników; przepracowali 5 godzin
1.190. jest pięć takich liczb: 39; 48; 57; 66; 75
1.191. co najmniej 1,5 litra i nie więcej niż 2 litry
1.192. 13
308 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

Nierówność pierwszego stopnia z dwiema niewiadomymi i jej interpretacja geo­


metryczna. Układy nierówności liniowych z dwiema niewiadomymi
1.193. a) x+ 3y < 0 b )x - y > 5 c) 0,3x + 0,05y > 3 d) 2(y-0 ,2 5 x) < 0
1.194. a) B, C b) A, B c) A , B , C d) A, C
2 -i
1.195. a ) y > _ x + 2 b )y < - - x + 3 c)y< 2 d )y > -2 x -3 e )y < 2 x -2 f)x< 3
1.196.
Odpowiedzi do zadań 309

1 198.
a) b) c)

y < 2x + 4
y >0 y <x +3
-5 < x < 4 y >2x - 4
x <5 y < -x + 7
-2 < y <3 y < -2 x +4
y >1
y < -x +2 y > -2 x - 4
5
y <x +7
2 22 -2 < y < 4
y <— x +—
7 7
x > -4
y > -x-5
.5 4 y <— x +7
y >-x — 2
6 3
y > -3x - 13 y > x -4
y < -x +3 y < x + 1
2 y>|x-3
y < -2 x + 10 1 1
y < - - x + 3-
y < - 3 x + 17 C) 4 2
y > ---- x — 1 1 ,3
10 5 y < -x + 2 y > - - x -2-
3 4 4
310 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

y <— x +2 y > -3
3 x > -2
x > -4
. 23 c3
y < ---- x + 5 - -5 < y < 3
d) 15 5 y < ——x + 3 - f)
3 3 y < -2 ,5 x + 15,5
y > — x -4
3 y > 0,75x -7 ,2 5
y< -l-x+ 8-
y <3x + 12 4 4

b) A ( - 4, -6 ), 6(5, -6 ), C(-4, 3) c) P = 40,5 d) y = x - 2


i ~ r" ~~
c
V
A -3

v
\
5 - 4 -3 - 2 - 1 0
“I
\3
.

k
i [ ! X

Ą
T
1 A
k

2401
--------71
144

28
e)r =
V l06 +2 -jl
Odpowiedzi do zadań 311

1.204. k e ( 3, 6)
1.205. k e ( 1, 3)

1.206. m e / - | , l | \

Zastosowanie układów nierówności pierwszego stopnia z dwiema niewiadomymi


do rozwiązywania zadań
1.207. a) najmniejsza wartość: 7 największa wartość: 24
b) najmniejsza wartość: -1 największa wartość: 20
c) najmniejsza wartość: -40 największa wartość: 5
d) najmniejsza wartość: -13 największa wartość: 26
1. 38. a) najmniejsza wartość: -22 największa wartość: 7
b) najmniejsza wartość: -5 największa wartość: 14
c) najmniejsza wartość: -2 największa wartość: 43
d) najmniejsza wartość: -28 największa wartość: 32
1 09. najmniejsza wartość: 0 największa wartość: 32
1 10. najmniejsza wartość:-10 największa wartość: 14
1. 11. najmniejsza wartość:-1 największa wartość: 6
1 12. najmniejsza wartość: 0,5 największa wartość: 4
1. 13. najmniejsza wartość:-30 największa wartość: 16
1. 14. najmniejsza wartość: 6 największa wartość: 24
1 15. 3350 zł
1 16. 58 „leszczynek" i 81 „jagodynek"
1 17. 120 telefonów modelu „PhoneForAH" i 20 telefonów modelu „PhoneForYou"
1. 18. 1872 zł
1 19. 5 pokoi 1-osobowych i 20 pokoi 2-osobowych
1 120. 22 kajaki i 8 łódek
1 121. 24000 dużych butelek i 72000 małych butelek; zysk 22560 zł

Test sprawdzający do rozdziału 1.

Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
dpowiedź C A D C A A B B D C
Nr zadania 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Odpowiedź B D B A B D A D D C

Zadania powtórzeniowe do rozdziału 1.


1.222. a)/(x) = - 2 x + 6 b )g (x )= - 2 x - 8
1.223. o = l, b = 8
1.224. a)/(x) = - 0 ,5 x - 2 b) są współliniowe c )x e (- c o ,- 2 )

1.225. a) a e f-oo, i b) a = -0,25 c ) x s ( - 1 5 , 35)


312 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

1.226. b e (-oo,-3) u (3, 5)

1.227. a) 2 b)/(x) = i x —1, g ( x ) = - |x + l

1.228. /(x) = | x - 4 ; x = 2 ,x = 6

1.229. f(x) = j x - 8 ; x e (7, 13>

1.230. a) o = 2, b= - 4 b )/?(*) = 2x + 44
1.231. a) f ( m ) = |m + 6|, m * - 6 b) P(-1, -2), Q(3, -2) lub P(-5, -10), Q(-9, -10)
1.232. k : y = 2 x + 2
1.233. /4i(5, -2)
1.234. a) 8 litrów b) v(x) = 40 - 0,08x, x e (0, 500) c) fr(v) = 12,5v, v e <0, 50)
1.235. a) (1 ,-1 ) b) a = -0,75 b = l l
1.236. o = -11,5
1.237. w hurcie: papryka kosztowała 4,40 zł, jabłka kosztowały 3 zł;
w detalu: papryka kosztowała 5,50 zł, jabłka kosztowały 3,60 zł
1.238. 30%, 60%
1.239. 576
1.240. jest 7 takich liczb
1.241. babcia ma 58 lat, dziadek ma 64 lata, wnuk ma 4 lata
1.242. Vx= 22 km/h, V2=10 km/h lub IĄ = 17,2 km/h, \/2 = 14,8 km/h

x <2

1.243.J y < - x + 2^ P = 31,5


7 7

y <-x +5
2
1
1.244. a) l y ź ~ x + 3 b )P = 1 6

x <0
y >0

y < -V 3 x + 6^ 3+ 3
1.245. a) ] y < V 3 x - 3 b) 9V3 c) Pw = 3tc; Pd = 12jr
y >0
Odpowiedzi do zadań 313

1.247. a) jeśli o e R - { 3}, to równanie ma jedno rozwiązanie x = o + 3; jeśli o = 3, to równanie


ma nieskończenie wiele rozwiązań (każda liczba rzeczywista jest rozwiązaniem
równania)
1
b) jeśli a e R - { - 1 ,0 ,1 }, to równanie ma jedno rozwiązaniex = ----- ; jeśli a e {-1 ,0 },
o -l
to równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań Każda liczba rzeczywista jest roz­
wiązaniem równania); jeśli o = 1, to równanie jest sprzeczne
1.248. m = 2
1.249. a) m e (-<», -3 ) b) m e (-9, +oo)
1.250. m = - l
1
1.251. a )x = 6 b ) x e - j- 3 - ,2 c) x e (-3, 2) d) x 6 {-1 ,1 }

e) równanie sprzeczne f ) x = -2
1.252 a) x e (-2, 22) b) x e -1) u (5, 7)
1.253. a) jeśli m e (-oo, 3), to równanie nie ma rozwiązań, jeśli m = 3, to równanie ma jedno
rozwiązanie; jeśli m e (3, +oo), to równanie ma dwa rozwiązania
b) k e (-4, -2) c) a s (1, + oo)
1.254. a) x e H » ,l) U (5, +co) b)o = 6
1.255. m e (-5, +oo)

1.256. a ) k = ~ b) k e( - <c , 8)

1.257. a) suma dwóch prostych określonych równaniami x —2y = 0, x + 2y = 0


b) suma dwóch prostych określonych równaniami x = 4, y = 3x
1.258.

8 -o
x
o +l
1.259. jeśli a e R - {-7, -1}, to układ ma jedno rozwiązanie ; jeśli o = - 7,
-3
o+l
x +4
to kład ma nieskończenie wiele rozwiązań, które są parami liczb postaci | x,

x e R; jeśli o = -1, to układ nie ma rozwiązań


314 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

2. Funkcja kwadratowa
Własności funkcji kwadratowej y = ax2
2.1. funkcjami kwadratowymi są funkcje z punktów a), d), e)
2.2. a) o = - 4 , b = 0, c = 0 b) a = ( 1-2^2) , b = 0, c = -8 c) a = 1, b = 571, c = 0
d) o = - l , fa = 3, c= 13
2.4. punkty B i C

2.5. A(x) = -2 x2 f 2(x) = - | x 2 /3(x )= V 2 x 2 /4(x ) = | x 2

2.6. a )y = 3x2 b )y = -x 2 c )y = ^ x 2 d )y = ~ x 2 e )y = 2x2 f)y = x2

2.7. a ) A ( - ^2 ,l ) ,B ( 2, 2) b M ^ , 2 0 8 ^ 3 ,2 0 C ^ - l|,g j

2.8. a) {-2, 2} b) {-3, 3} c) {0 ,1 } d) {0, 2}


2.9. a) x e (^ » ;-2) u (2 ;+oo) b) x e /? c) nierówność sprzeczna d ) x e ( —1:1)
2.10. a ) x e ( 0 ; l ) b )x e (-^»;0)u(2;+co) c ) x e ( - 2 ;4 ) d)x e (^ » ;- 3 )u (2 ; +oo)
Wzór funkcji kwadratowej w postaci kanonicznej
2.12. a)y = (x —2)2 b)y = ——(x+ 3)2 c)y = 2 x2- 5 d)y = - i x 2+ l e)y = —(x-t-3)" ^
2 4 3
f) y = - 5 (x - 8)2- 6

2.13. a ) y = | x 2, u = [-6 ,0 ] c) y = 8x2, v = [0, -1] e) y = V3x2, v = [ j ł , ^3]

2.14. a) W (-3 ,0), x = -3 b) W (0,-4), x= 0 c) W (l,-2 ), x= 1 d) W (-2 ,-4 ),x= -2


e) W(-3, 1), x = -3 f) W(4, 2), x = 4
2.15. a) prosta o równaniu x= 3 b) prosta o równaniu y = x
c) prosta o równaniu y = -4 d) prosta o równaniu y = -2x
2.16. a) ZW={ -co; 0); funkcja rosnąca w przedziale (-oo; -3 ), malejąca w przedziale (-3; -
b) ZW =(0; +oo); funkcja rosnąca w przedziale (1; +oo), malejąca w przedziale (-oo; 1
c) Zl/V=(-l;+co); funkcja rosnąca w przedziale (0;+oo), malejąca w przedziale (-oo;
d) ZW= (—oo; -1 ); funkcja rosnąca w przedziale (-ao; -3 ), malejąca w przedziale
(-3; +oo)
Odpowiedzi do zadań 315

e) Z147=(2; +°o); funkcja rosnąca w przedziale (0; +oo), malejąca w przedziale {—oo; 0)
f) ZW= (-oo; 2); funkcja rosnąca w przedziale (^»; 4), malejąca w przedziale (4; +a>)
2 17. a) ZW= (-7; + »); 14/(0, -7); x = 0; funkcja rosnąca w przedziale (0; +co),
malejąca w przedziale (-oo; 0>
b) ZW= (-<»; 0); 14/(8, 0), x = 8, funkcja rosnąca w przedziale (-co; 8),
malejąca w przedziale (8; +oo)
c) ZW = (-1; +oo), 14/(—\/2, -1), x = —y/2, funkcja rosnąca w przedziale <—s/2; +oo), ma­
lejąca w przedziale (-oo; -V2)

2 18. /(x) = | ( x - 3)2- 8

2.19. /(x) = —4 (x —2)2 + 5


2.20. /(x) = ( x - 1)2+ 4
2.21. /( x )=-3( x - 4 ) 2+ 1

2.22. a)/(x) = |( x + 3 ) 2 b)/(x) = -8x2- 4 c)/(x)— | ( x - 2 ) 2 d)/(x) = ^ (x + 1 )2+ 4

2.23. /(x) = | ( x - 2 ) 2- 3

2 24. / ( x ) = - i( x + 5)2- 8

2.25. /(x) = - 2 (x - l ) 2 + 18

2 . 26 . /(x) = ±(x + 3)2


O
Związek między wzorem funkcji kwadratowej w postaci ogólnej a wzorem funkcji
kwadratowej w postaci kanonicznej
2.27. a)/(x) = 3x2+ 12x + 6 b )/(x)= -2x2+12x c)/(x)= x2+ 1 0 x + l d)/(x)= * x 2- 2 x 8

e) /(x) = - - x 2- 3x - 1 0 f) f(x) = - X 2 + l - x + 3
4 7 7
•i

2.28. a )y = -x 2- 2 x + 3 b )y= x2- 4 x + 4 c )y = - x 2- 4 x + 6 d)y = -3x2+ 12x-5

2.29. a)/(x) = ( x - l ) 2- l b ) / (x ) = - 2 ^ x - |j+ 5 | c)/(x) = - ( x - l ) 2 + 9

d) /(x) = 3 (x - 4 )2 + 2 e)/(x) = i ( x + 3)2- 4 f)/(x) = - ^ ( x - 4 )2 + 6


2 4
2.30. a) f(x) = 9x2 - 12x + 4, A = 0 b)/(x) = -16x2 + 1, A = 64
c) f(x) = 2x2- 2x - 12, A = 100 d) /(x) = 12x2 - 12x, A = 144

e) /(x) = -8x2 + 4x + 4, A = 144 f) /(x) = ^x2- x +1, A = - -

2.31. a) 147 b) 147(0, -4) c) 147(5,0) d) 147(3,-4) e ) M 7 ^ ,i | J f) l47(-2,-5)


316 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

2.32. a )/(x )= -(x + 3 )2 + 2 b)/(x) = i ( x + 4)2- 3 c) f(x) = -8(x - 4)2

d)/(x) = - (x + 12)2 - 36 e) /(x) = 2 (x - 1 )2 + 10 f)/(x) = - 4 f x - - 1 + 6 -


4 V 4

2.33. a )y = -10x2, u = [1 ,8 ] b ) y = f x 2, u = 3 .- 7 1 c) y = -3x2, v = -2, s


b 2 3

d ) V = | x 2, v = [- 4 , -6]

2.34. a) y = - x 2 + 8 x - 13 b) y = 2x2- 2 x + l i c )y = 6x2- 5 d )y = 3 x 2 + 6x

e) y = x2- 3x - 4 f)y = 5 x 2- 3 x + |

2.35. a )o > 0 ,b < 0 ,c> 0 b)a<0,b>0,c<0 c)a<0,b<0,c<0 d )o > 0 ,b > 0 ,c> 3


2.36. a)ZW =(-8;+oo) b) ZW = (-oo; -10) c) ZW= ( - 6 ;+ao) d)ZW=(-oo; 20
1 /3
2.37. a )x = 4 i b )x = -2V2 c )x = ^ - d )x = 0

2.38. a) o = 2, b = -4 , c = 0 b) o = 14, b = 0, c = -5 c) o = - l | , b = 2 | , c= |

d) o = —1, b = -4 , c = -3
2.39. a) są dwie funkcje: /(x) = x 2 + 6x + 5 (f(x) = (x + 3)2- 4) oraz g(x) = x2 - 6x + 5
(g(x) = (x —3)2—4) b) wykresy funkcji/i g są symetryczne względem osi OY

Miejsca zerowe funkcji kwadratowej. Wzór funkcji kwadratowej w postaci


iloczynowej
2.40. a) 2 b) 0 c) 1 d) 1 e) 0 f) 2

2.41. a) —5; 1 b) —1; — c )- 4 d) nie ma miejsc zerowych e) —8; 2 f) —3; 1

2.42. a) 0; 2 b) -24; 0 c) 0; i d) 0; 4 e) -2 ; 0 f) 0; 9

2.43. a )-3; 3 b ) -2^2; 2^2 d ) - i;| e)

f) nie ma miejsc zerowych


2.44. a) -5 b) 1 c) -8 d) -3 e) nie ma miejsc zerowych f) 2

2.45. a)/(x) = i ( x + 10)(x + 2) b)/(x) = - i ( x - 4 ) ( x - 1) c)/(x) = | ( x +6)(x + 3)

d) nie istnieje e)/(x) = —4(x —l)(x —9) f)/(x) = i ( x - 7)(x+ 3)

2.46. a )/ (x )= - |^ x - 0 x + | l b)/(x) = | x ( x - 4) c)/(x) = - |( x + 3 ) ( x + 3)

d) nie istnieje e)/(x) = -V Ź x(x + V 2) f)/(x) = | ( x - 9 ) ( x + 9)

2.47. e)0 ; 1 - ^ 3 f ) -1 - J i ; -3 + -Ji

2.48. c)/(x) = i { x - 7 ) 2 e)/(x) = | ( x - l + V2)(x-l-V3)


Odpowiedzi do zadań 317

2.49. a ) / ( x ) = - |x 2- 5 | x + 6 b) f(x) = | x 2 + 8x c) f(x) = i x 2 - 4x + 8

d)/(x) = | x 2 + | x - 5 e )/ (x )= - ^ x 2 + 4 f) f(x) = - ± x 2 - +6
6 6 4 2 2
2.5C. a )f(x) = (x - 3 )(x + 1) b )/ (x )= - l(x + 6)x c)/(x) = 4 ( x - 7 ) ( x - 3)
d)/(x) = -9(x + 4)x e) nie istnieje f) nie istnieje
2.51. a)/(x) = (x+ 2)2- 9 b)/(x) = - ( x - l ) 2 + 25 c)/(x) = 2(x + 3)2- 8

d)/(x) = ~ ( x —10)2 + 128 e)/(x) = | ( x + 2 ) 2- 5 | f) / ( x ) = - | (^x - 3 1 J + |

2.52.

Wzór funkcji kwadratowej/w postaci:


iloczynowej ogólnej kanonicznej

a)/(x) = ~ ( x + 4 ) ( x - l ) /(x)=_ix2- ^ x + l /(x) = — fx + 1— 1 + 1 —


4 4 y' 4^ 2) 16

. 2 2 14 .
b)/(x) = |(x-5)(x-2) /(x) = |f x - 3 | j -0 3
J 5 5

c)/(x)=-|x(x-3) /(x) = --X2 + -X


2 5 5

d)/(x) = |(x+ 3)(x-2) /(x) = ix2+ i x -2


J 3 3

2.53. l 4 ^ - | , o j ; x0 = - |

2.54. /(x) = 16x2 - 1; Xx = -0 ,2 5 , x2 = 0,25; 14/(0,-1)

Szkicowanie wykresów funkcji kwadratowych. Odczytywanie własności funkcji


kw adratowej na podstawie wykresu
2.57.
318 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.
Odpowiedzi do zadań
319

C) w Yt
\ i,= -

_
_5 - 1.
0
_1 j fi
- T

... ...

2.60. a) (-00; 1), ( 3 ; +oo) b) 0, 2, 6 c)/(x) < 0 dla x e (0; 2) u (6; +00)

b) ZWf = (-00; 2) c )- 6 d) x e (-3; -1 )


2.62. a) funkcja rosnąca w przedziale (1; +00), malejąca w przedziale 1)
b) funkcja rosnąca w przedziale <1; +00), malejąca w przedziale (-<»; 1)
c) funkcja rosnąca w przedziale (-00; 3), malejąca w przedziale (3; +00)
d) funkcja rosnąca w przedziale (-00; 10), malejąca w przedziale (10; +00)
2.64. a) wartość najmniejsza: -1 ; Z\N= (-1; +00)

b) wartość najmniejsza: ZtV =

c) wartość największa: l i i ; ZW =
320 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

d) wartość największa: —; ZW =

e) wartość najmniejsza: 1; ZW= (1; +oo)


f) wartość największa: —10; ZW= (^»; -10}
2.66. y = -0,25x2 - 2 ,5 x - 4
2.67. y = -2x2 + 2x + 12
2.68. a )-30; 4 b )x = -13 c)funkcja rosnąca w przedziale (-13; +oo),
malejąca w przedziale (—oo; -13}
2.69. a )-3; 15 b )x = 6 c) funkcja rosnąca w przedziale (-oo; 6},
malejąca w przedziale (6; +co)

2.70. y = - - x 2 + 2 x - 5
5

2.71. a )x = -3 b) y = -3x2- 12x-8

2.72. a) 5 b ) y = | x 2- 3 x + 2| c)[°'2fj

1)
2.73. a)ZkV/=(-oo; 6} b ) y = - |( x + 3)2+ 6 c)x1= - 3 - 2 j 3 , x 2= -3 + 2 j 3 d) 0,1
2)

2.74. a )x i = -2, x 2 = 4 b) y = —(x —4)(x -t- 2)


4

d) funkcja malejąca w przedziale (-oo; 1}, rosnąca w przedziale (1; +co)


2.75. x = 0 o ra z x = 2
2.76. b) x e -2) u (0; +oo) c)xe(-2;0)
2.77. x e (1; 3}
2.78. x e (-oo; 0} U (4; +oo)

Najmniejsza oraz największa wartość funkcji kwadratowej w przedziale


domkniętym
2.79. a) najmniejsza wartość: -1 , największa wartość: 2
b) najmniejsza wartość: -6, największa wartość: 2
c) najmniejsza wartość: 1, największa wartość: 5
d) najmniejsza wartość -1, największa wartość 8

e) najmniejsza wartość: 0, największa wartość: 2 -


Odpowiedzi do zadań 321

1 3
f) najmniejsza wartość: - 6 - , największa wartość: -5 —

2.80 a) najmniejsza wartość: 4 - , największa wartość: 5

1 2
b) najmniejsza wartość: — , największa wartość: 1 -

4 9
c) najmniejsza wartość: 1 0 -, największa wartość: 11 —

d) najmniejsza wartość: -10, największa wartość: -10


10
2.81 a) najmniejsza wartość: -24-^3, największa wartość: -9*j3
b) najmniejsza wartość: 3V2, największa wartość: 4V2
c) najmniejsza wartość: -4 ,8 , największa wartość: -4,5
d) najmniejsza wartość: -4,8^2 + 4, największa wartość: 4,8^2 + 4
2.82 a) najmniejsza wartość: 2, największa wartość: 6
b) najmniejsza wartość: 2, największa wartość: 4
c) najmniejsza wartość: -6 , największa wartość: -2

d) najmniejsza wartość: —1—, największa wartość: 5 + 5V2


8
2 83. a) wartość największa 108, dla argumentu -2
c) wartość największa: 105, wartość najmniejsza: 96
2.84. a) wartość największa, dla argumentu 2
b) wartość największa: 3, wartość najmniejsza: 0
Badanie funkcji kwadratowej - zadania optymalizacyjne
2.85. 4m
2.86. o lO 00
2.82. a ) 4 4 m b) 11 m/s
2.87. 50; 50
2.88. 5m

2.89. ,= ■!'
2 r
2.90. 50; 50
2.91. 15; (-15)
2.92. 9; 9
2.93. 16 uczniów
2.94. a) P(x) = - x 2 + 3x + 40; DP = (0; 8) b) x = 1,5 cm, P = 42,25 cm2
2.95. a) P(x) = -8x2+ 100x; DP= (0; 10) b) x= 6,25 cm, P= 312,5 cm2
2.96. 15 cm, 15 cm
2.97. wymiary placu: 21 m x 21 m; P = 4,41a
2.98. 17,5 cm x 16,5 cm
322 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

2.99. 3 m na 6 m; P = 18 m2
2.100. 20 cm x 15 cm
2.101. 1,5 m x 2 m
2.102. a) P(x) = 2x2 - 8x + 16, DP = (0; 4) b) K, L , M , n - środki boków kwadratu ABCD

2.103. a)/(x) = ^^-x2-1 5 V 3 x + 100^3, x e (0; 20) b) M, N, P-środki boków trójkąta ABC

2.104. N, M - środki przyprostokątnych


2.105. 6 cm, 6 cm
2.106. 25 cm, 25 cm
400 100tt
2 .1 0 7 . ----- cm, ------cm
71 + 4 71 + 4

2.108. - m, 1 - m
7 7

2.109. m, 32<3^ - 4>m


11 11
2.110. — m; — m
49 49
7t + 4 8
2.111. a) P(x) = — x+2x b ) x e 0, c) ----- m
TT + 2 7t + 4

2.112. m

2.113. 170 zł
2.114. wysokość czynszu: 1320 zł, miesięczny przychód: 217 800 zł
2.115. a) 55 b) 52
3
2.116. odległość między samochodami będzie najmniejsza po upływie — h i będzie wynosić

ok. 2,8 km
wskazówka: oznacz przez t [h] —czas jazdy obu samochodów, od momentu, w którym
samochód jadący na wschód mija punkt P. Wówczas odległość między samochodami
podaj wzór: d(t) =^(5 —60t)2+ (40t)2, t> 0. Funkcja ta przyjmuje wartość najmniejszą
wówczas, gdy wyrażenie podpierwiastkowe przyjmuje wartość najmniejszą.
2.117. ^6 + 3^ 2—73 je m

2.118. trójkąt równoboczny o boku 2 cm; pole trójkąta V3 cm2

Równania kwadratowe
1 1
2.119. a) xe c) równanie sprzeczne d)x e
2' 2

e) równanie sprzeczne

2.120. a) x e c) x e {0, 4}
Odpowiedzi do zadań 323

e) x e { 0 , 1} f) x e <O,

2 . 121. a ) x = 5 b)x=l-z)x=- d )x= l: e) x = f ) x - i


2 3 t
2 . 122. a ) x e { - 5 , 1} b ) x e ) - 3 , 7} c)xe -4, 1 d)x e-j-4, l |

2.123. a)x € | - 2 , b )x e |l, l^ j c) równanie sprzeczne d )xe j-2 , |

f i l
e) równanie sprzeczne f)xe j — , —

2 324. a ) x e ^ ~ , l | b )x e |- |,3 d) x e ■
{ ——, 3

e )x e |-2 -,- f ) x e { - 2^ 2, 72}


1 3 4

2125. a ) x e \ - 3 ± Ą c ) x e \ -3^, l | i d) x e {-11, 9}

e )xe (-4 ,l} f)x e ^ -5 |,|

2.126. a) x e {-2, 8} b)xe<|-|,il C>xe-U ' 2 ^

2.127. a ) x e {3, 7} b)xe {-2 -V lT ,--2+ V n} d) x e { - 6 —*/2,-6 + V2}

2.128. a) x e {- 1 ,1 } b)xe -2 ,1 - c)xe{-5,2} d)xe -,1

e) x e {-4 , - 1 } f)xe - 1 ,-

2-129. a ) x € - j l | , l | b) x e \ - 5 , - 0 , ^ - 1 . lM d)*e 2 | , i

e)xe -7, f)x e ^ -4 ,|

- 2 - ^6 - 2 + V6
2.1 SO. a ) x e f 5 , - l - b) równanie sprzeczne c) x e

d) x e -J - , 4 e )x e -{|,ll f) x e | - 1 i , !

2.131. a ) x e f - , - b )xe ^ -4 -,7 f c)xe4-,lf d)xe -6 -,0


' 24

-3--J21 - 3 + V21 1 1
e) x e f) X i
2' 2
324 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

2.132. a) równanie sprzeczne b) x e <{- , 1 d )x e { - 12 , 0 }

f) równanie sprzeczne
6 X£ _3

2.133. o = - b)o = - 3 - c)o = - l v o = l d)o = - 3 v D = l


4 2

Równania prowadzące do równań kwadratowych


2.135. a) x e {-3 ,3 } b )x e {- V 2 , ^2} c) x e {-4 ,-3 , 3,4} d) równanie sprzeczne

2.136. a) x e c) x e
4 #|
(
d) x e

2.137. a) x e { S , S , V5} b ) x c {- 2 , -1, 1, 2 } c) x e {- 1 , 1 }

d) x e
{-#■ #)
2.138. a) x e {1, 2}
b) x e {-3, -1}
c) x g {-2, 2}
d) x e {V30, -V30}
2.139. wskazówka: podstaw t = V x, gdzie x > 0.

a) x g {1,16} b ) x e ji,9 l c ) x e j^ ,4 l d) x G

2.140. a )x = 5; wskazówka: podstaw t = - J x - 1 , gdzie x> 1 .


b) równanie sprzeczne; wskazówka: podstaw t = V x + 2, gdzie x > - 2 .
c) x e {- 2 , 1 }; wskazówka: podstaw t = ~Jx~+3, gdziex> -3.

d) x = 5^; wskazówka: podstaw t = -«Jx - 5 , gdzie x > 5


4
2.141. a) x g {0,125}; wskazówka: podstaw t = \fx.
b) x g { 8, 27}; wskazówka: podstaw t = \fx.
c) x = 6561; wskazówka: podstaw t = \[x, gdzie x > 0 .

di x S { £ i6} ; wskazówka: podstaw t = \[x, gdzie x > 0 .

2.142. a) x g {-2^2, 2^2} wskazówka: podstaw t = ^x 2+ 1 .

b) x g {-4 , 4} wskazówka: podstaw t = ,J x 2+ 20 .

c) x g {—s/2 , V 2 } wskazówka: podstaw t = *Jx2+ 2 .

d) x g {- 2 , 6 } wskazówka: podstaw t = J x 2- 4 x + 6 .
Odpowiedzi do zadań 325

2. 43. a) x = 13; wskazówka: podstaw t = \lx + 3, gdzie x > -3 b) równanie sprzeczne


1
c) x e <2 , 6 d) x e { 6 , 86 }
16

Nierówności kwadratowe
2.144. a) x e (-4; 2) b) x e (-oo; -1 ) u (1; +co) c) x e (-3^2; -Jl) d ) x e ( 0 ;7 )

e) x e (-oo; 0) u^2^-;+coj f)x = -6

2.143. a) x e (-oo; 0) u f i ; +oo ) b ) x e ( 0 ;li\ c ) x e ( o ;i| d ) x e ( - 2 ;5 )

e) x e (-oo; -1 ) u ( l ^ ; + ooj f) x e (-oo; 0) U (V3; +oo)

2.145. a )x e (-1; 1) b) nierówność tożsamościowa c)x = 0 d )x e (-co;-2 ) u (2 ;+oo)


e) x e fi f)x e fi
2.147. a) x e (-2; 1) b) x e fi c) nierówność sprzeczna
d) x e (-oo; 1 - V3) u ( 1 +V3; +co) e )x = 3 - f)x £ fi

2.148. a ) x e fi b )x e fi- - c) x = - d) nierówność sprzeczna

e) nierówność sprzeczna f) x e fi

2.149. a ) x e f - o o ; - l i ] u f 2 i;+ o o l b) nierówność sprzeczna c )x e fi d ) x e ( - l ; 2)

e )x e (0 ; 2 ) f)x = -

2.130. a) x e (-oo; 3) u ( 3 - ; + co I b )x e |0 ; c) X i oo; — u - ; +oo

d ) x e ^ - 3 ;— j e )x = -5 f) nierówność sprzeczna

2.151. a) x = 3 b) nierówność sprzeczna c) x e fi d ) x e ( 0 ;1 0 )


e) x e (-2, 3) f) nierówność sprzeczna

2.152. a) x e (- 1 , 4) b) x e ( -oo, - ju (5, +co) c ) x e ( - ;,4 ) d )x e {- 3 }

e) x e fi f) nierówność sprzeczna
2.153. a) x e (1 ,4 ) b) x e -1) u (2, +oo) c) x e (-oo, - 4 ) u (O, +co) d )x e fi
2.155. o = -8

2.156. a = - 2 —
5
4
2.157. a ——1—
5
2.158. 4 = (^x>; 1} U ( 5 ;+co) B = (-oo; -4 ) U (1; +oo) 71 n B = (-oo; -4) n (5; +oo)
4 u B =R B - A = ( 1; 5)
326 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

2.159. A = (0 ;4 ) B = {- 2 ,- 1 , 0 , 1} A u B = {-2, -1 } u <0; 4) A n f i = {0 ,1 }

2.160. a) 0 = 8 b)D = (0 ;2 ) c) D = (-co; - 4 } u (1; +oo) d )D = j|j

2.161. m e (-4 ; 4>


Równania i nierówności, w których niewiadoma występuje pod znakiem pier
wiastka kwadratowego
2.162. a) x = - 8 b )x = - - c )x = - d )x = -3

2.163. a )x = 7 b )x = 4 c ) x e { 3 ,4 } d )x = l
2.164. a) x = 4 b )x = - l c) x e {-1, 3} d ) x e { 8, 7}
2.165. a) x = 6 b) x e {2, 34} c )x = 4 d )x = 6
2.166. a) równanie sprzeczne b) równanie sprzeczne c )x = 4 d )x = 1 6
2.167. a)x e {2 - 2V 2,2 + 2V2}; wskazówka: podstaw t = A/ x 2- 4 x , gdzie x e (-<x>,0)u(4,+ ).

b) x e (2 - y/2, 2 + V2); wskazówka: podstaw t = -yjx2- 4x + 3,


gdzie x e (-oo, 1) u {3, +oo).

c) x e J —\/5, , — , a/5 i ; wskazówka: podstaw t = - / r 2

gdzie x e {-oo, - 1 ) u ( 1 , +co).


..
d )x r 1
i 5 - V l4 5 5 - V 6 5 5 + V65 5 + V l45
; wskazówka: podstaw

t = ^/xJ- 5 x + 6 , gdzie x e (-co, 2) u {3, +co)

2.168. a) x e (2, 6 ) b ) x e { - 3 , 6) c ) x e { - 8 , -1) d) x e (-10, -9) u (-1, +oo)


2.169. a )x e (-oo,-7)u(l,+ oo) b )x e (3 , +oo) c ) x e ( l , 2) d )x e (-o o ,-2}u (3, +oo)

2.170. a) x e (1, 2) b ) x e |2 - ,3 j c) x e (-oo,-1 ) u {1} d ) x e ( 0 , 2)

2.171. a) x e (3, +oo) b) x e c) x e (4, 5) d) nierówność sprzeczna

2.172. a) x e (-17, - 8 ) u (8 , 17) b) x e (-10, - 6 ) U (6,1 0 )


c) x e (-1, 0) u (0 ,1 ) d) x e (-4, 4)
2.173. a) x e (3, 8 ); wskazówka: podstaw t = -Jx +1, gdzie x e (-1, +oo) i t > 0;
wówczas t2= x + 1 , skąd 5 +x-4^/x + 1 = (x + 1) —4V x + l + 4 = t2- 4 t + 4 = ( f - 2 )2
Analogicznie:
10 + x - 6V x + l = (x+ 1) - 6^1x + 1 + 9 = t2- 6 t + 9 = (t - 3 )2
Otrzymujemy równanie:
V ( t - 2 )2 + V (t “ 3)2 =1, skąd |t - 2 | + |t - 3| = 1
Równanie to spełniają liczby t e (2, 3). Skąd 2 < Vx + 1 < 3, czyli x e (3, 8).
b) x e (5 ,1 0 ) c) x e ( 8 , +oo) d) równanie sprzeczne
Odpowiedzi do zadań 327

Zadania prowadzące do równań i nierówności kwadratowych


2.174. (16 i 12) lub (-16 i -12)
2.175. -12, -10, - 8 lub 8,1 0 , 12
2.176. - 9 ,- 7 ,- 5 lub 5, 7, 9
2.177. 354
2.178. 23 lub 32
2.179. 141
2.180. 125
2.181. 7
2.182. 18
2.183. 6
2.184. 10
2.185. 5 klas
2.185. 30 m
2.187. 0,54 m2, 0,96 m2
2.183. 2,5 cm
2.189. 0,6 km; 0,8 km

2 191. w I beczce 120 litrów w cenie 4 zł za litr, w II beczce 80 litrów w cenie 6 zł za litr
2 192. 16 lub 48
2 .1 9 3 . p = 30
2 .1 9 4 . o 20%
2 .1 9 5 . 25 lat
2 .1 9 6 . 5 cm i 1 cm lub 6 cm i 2 cm
2 .1 9 7 . 63, 54, 45, 36, 27
2 .1 9 8 . sześć
2 .1 9 9 . 1 m

2 .2 0 0 . 7, 9
2 .2 0 1 . 3 cm, 4 cm

2 .2 0 2 . 4—
13
2 .2 0 3 . 6 cm, 8 cm
2.204. 84 cm2
2 .2 0 5 . 9 cm, 40 cm, 41 cm
2 .2 0 6 . 20 cm, 21 cm, 29 cm
o /-i r
2 .2 0 7 . obwód trójkąta: 9; promień R koła opisanego na trójkącie: R = ------
15
328 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

2.208. 7 cm, 5 cm, obwód 24 cm


2.209. |4C| e (2, 6 )

2 .2 10 . k = - \ u b k = -
3 2
2 . 2 11 . k = 2 -
3
2.212. 13 i 17
2.213. tak, 4

Wzory Viete'a
2.214. a) oba ujemne b) przeciwnych znaków c) oba dodatnie d) oba ujemne
2.215. a) -3, -2 b) -2, 4 c) 1, 7 d) 2, 10 e) -5, 1 f) -9, 3
2.216. a )a > 0 ,b < 0 , c >0 b )o < 0 ,b > 0 , c < 0 c )o > 0 ,b > 0 , c > 0 d )a < 0 ,b < 0 ,c < 0
e) a > 0, b < 0, c > 0 f) o < 0 , b < 0 , c < 0
2.217. a) b = 1,5; c = -2,5 b)b = -2; c = -6 3 c)b = -10; c= 21
d) b = 0,25; c = -0,375
2 218 3) 2^ + ^ b, 4 ^ 3 - 2 7 6 + 1 3 . 4 7 3 -2 7 6 + 1 3 .. 1 2 ^ + 1 3 ^ - 1 2
2 ' 3 2 ' 6
2.220. /(x) = 2x2 + 5x - 3
2.221. /(*) = -x 2 + 4x + 5

2 .2 2 2 . /(*) = i y 2- - x + 2
3 3

2.223. /(x) = - —x2+ - x + 3


4 4

2.224. /(x) = — x 2+ — x - — lub /(x) = 6x 2 + 18x + 6


J 11 11 11
2.225. a )x 2 - 2 x - 6 = 0 b )x 2 - 5 x - 3 = 0 c) 2x2 + 1 0 x - 1 = 0
d )x 2 - 2 7 lÓ x + 4 = 0 lubx 2 + 2 7 lÓ x + 4 = 0
2.226. a) takie równania to np.:
2x2 - 5x + 2 = 0; 2x2 +5x + 2 = 0; 2x2 - 3 x - 2 = 0; 2x2 + 3 x - 2 = 0
b) takie równania to np.:
x 2 - 3x + 1 = 0; x 2 + 3x + 1 = 0; x 2 - 7 5 x - l = 0; x 2 + 7 5 x - l = 0
2.227. abx2- (o2 + b2)x + ab = 0

2.228. p = -4 ^ , <7 = -3^


4 4
2.229. p = 15 i g = -11 lub p = 1 i q = 3
Odpowiedzi do zadań 329

Równania i nierówności kwadratowe z parametrem

2 dla m e | -oo, - 3 - I u (1,5) u (5, +co)

2.230. a) g(m) = 1 dla m e - 3 - , 1, 5

0 dla m e| - 3 - , 1

1kg[m)
--2 o—
--1 •

-I----1----1-------------1— 4—
0 '1• 2
H--- 1--- 1--- h
-7 -6 -5 —4 -s| —3 -2 -1 3 4 5 6 7 m
---1

2 dla m e R - {3, 4}
b)g(m ) =
1 dla m e {3,4}

2 dla m e ( - 1 , 1) u | 1 ,1 —

c) g(m) =« 1 dla m g \ - 1 ,1 ,1

0 dla m e (-oo, - 1) u | 1 - , +co

1 . 1
2 dla m e (-oo, -3) u - , 1 - u 1 - , +oo
2 2

d) g(m)-- 1 dla m e -j -3 , —,1 —


i 2 2

0 dla m e| -3 , -

2.231. a) m e R - {2} b) m e (-3, -2) u (-2, -1)

2.232. a) m e | - o o ,- 2 i | b )m e -co , - I c )m € |- c o , - i I d)m e ( - o o ,- l)u (l, +oo)

2.233. a) m e (1, +oo) b) m e (V2, 2) c) m g -2^/2) d) m e ^3,3^

2.234. a) m e f- l | , O ju (2, +co) b) m e (-oo, -^ 5 ) u (Vs, 3)

c) m e (-oo, -2) u |^0,1 - j d) m e (-7 ,1 )

2.235. a) m e (2, 3) b) nie istnieje taka wartość parametru m c) m e (-co,-2)

d) m e I - , +co
330 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

2.236. Ar = -64
2.237. k = - 1
2.238. p = -3,2 lub p = 4,8

2.240. m = -
2
2.241. m e (-2, —>/3) u ( a/3, + oo)
2.242. /r = 6 + 2VlÓ
2.243. k e <-5, -1) u (3, 4)

2.246. Ar = —4 —
3

2.248. p e (- 6, -3) u (1, 4)


2.249. p e {-2, 8 }
2.250. m e (-oo, -3^5} u <3^5, +°o)
2.251. m = 3
2.252. m = -3
2.253. m = 8
2.254. Ar = 1

2.255. k = -
5

2.257. m e (-5, -4) u (4, +oo)


2.258. m e (-oo, -2)
4 - V7 1 f 4 + V7
2.259. m e O, ---- — u ---- v— ,4
2 2
v / V

2.260. m e (-oo, -3) U (O, +co)

2.262. m e (1, 3)
2.263. m = 4
Odpowiedzi do zadań 331

2.264. m = -15
2.265. m = 2 - V l7 lu b m = 2 + V i7
n 3a/6 . . 3a/6
4 4
2.2 57. m = 31
2.258. m = l
2.259. m = 3

270. a) m e 0, b) m e | - , 1

V55 V55
2.271. a) m e (-36, 0) b ) m e ( - 7 ,l) c) m e d) m e (-oo, - 2 )
v' 2 ' 2 7

2.272. a) m e (-2, 6 ) b) m = 1 c) m e (0 ,1 ) d) m e | -oo, - 4 - | u (2, +oo)

2.273. m e | -oo, - -

2.274. m e |^1-, +co

2.275. a) y = - 5 x + 3 b )y = - x 2 + x + 5 c) y = -x 2+ 6x - 10 d )y = -x 2 + x - 5
2.276. m = 2
2.277. m e ( 0 ,1); wskazówka: zauważ, że:
A = (m2+ m + l ) 2- 4m(m + 1) = [m(m + 1) + l ] 2- 4m(m + 1) =
= [m(m + 1 )]2+ 2 m(m + 1 ) + 1 - Ąm(m + 1 ) = [m(m + l )]2 —2 m(m + 1 ) + 1 =
= [m(m + 1 ) - 1 ]2= (m2+ m - l )2
2.278. m e (-oo, 0) u (1, 5); wskazówka: zauważ, że:
A = (m2 - 3m + 2 )2 - 4m(2m - 6 ) = [m(m - 3) + 2]2- 8 m(m - 3) =
= [m (m - 3 )]2 + 4m(m - 3) + 4 - 8m (m - 3) = [m(m - 3)]2 -4m (m - 3) + 4 =
= [m (m - 3) - 2]2= (m 2- 3 m - 2)2

2.279. m e O ,-
332 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

Wykres funkcji kwadratowej z wartością bezwzględną


2.280. a) b)

c) d)
>

V- fffl

t _

-tL- -• - i ° X
-1
Odpowiedzi do zadań 333

2 28 1. a) wskazówka: narysuj najpierw b)


wykres funkcji g(x) = x2+ 2 x - 8,
a następnie wykres funkcji
f(* ) = |g(x)|.

d)
334 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

2.282. a) wskazówka: zauważ, że |x2| = x2, b)


czyli /(x) = x 2 - |x| = |x|2 —|x|.
Wystarczy najpierw narysować
wykres funkcji g(x) = x 2 - x ,
a następnie f(x) = g(|x|).

c) d)
Odpowiedzi do zadań 335

J 2 x 2- 1 dla x e(-oo, - 1) u ( l , +oo)


2.233. a) f(x )
1 dla x e ( - 1 , 1)

c) f ( x )
336 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

O dla x e (- 00, -3 ) u (O, +00)


d)/ (* )
j - 2 x 2- 6 x dla x e (-3, 0)

2.284. a) b)

c) d)
.........T ..... r ~ i
Ay ....*...... • :.... ikY

1
1
1
\

1 ! \

!_J __
- * -3 - 24 0 1 ! i 1 X
... j
— — — w-
- ł 3\ 2 - l /o 1/ X
. -2 _
-

~=T

' -3
Odpowiedzi do zadań 337

2.285.
3 d la x e (- c o , 2 ) U (2 ,

a) f(x) = 2 x 2- 5 d la ( - 2 , - 1 ) u ( 1 ,2 )

- 3 d la x e ( - 1 ,1 )

2 x 2- 3 d la x e

b)/(* ) = 1 d la x e
m
- 2 x 2+ 3 d la x e
338 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.
Odpowiedzi do zadań 339

2 -2 8 8 . a ) l . / i ( x ) = x 2 - 2 x - 3 ; / 2( x ) = A ( | x | ) ,

s t ą d / 2(x) = x 2 - 2|x| - 3

2- A M = IAMI, czyli A M = \x 2 - 2 \ x \ ~ 3|
3- A M = -A M , Sox,
z a t e m / 4M = ~\x2— 2|x| — 3|
4 . A M = A M + 2 , = [0 , 2 ],
w ię c A M = - |x 2- 2 |x| - 3| + 2
b)ZWf= (-<», 2 ); c z t e r y m ie js c a z e r o w e ;
P(0 , - 1 ) ; z n a k d o d a t n i; f u n k c ja n ie j e s t
r ó ż n o w a r t o ś c io w a , j e s t p a r z y s t a , n ie j e s t
n ie p a r z y s t a
2 .2 8 9 .

2x 2- x - 4 dla x e (-oo, -2) u (2, +oo)


a) / M =' - x + 4 dla x e (-2 ,0 ) u (1, 2)
- 2 x 2+ x + 4 dla x e (0,1)

b) ZWf = ( 2 , +oo); t r z y r o z w ią z a n ia ;

x e (-co, - 2 ) u ( 0 ,1 ) u (2 , +co)

Równania i nierówności kwadratowe z wartością bezwzględną


2. 290. a) x e {-1, 0 ,1 }; wskazówka: podstaw t= |x|.
b) x e {-1, 3, 7}; wskazówka: podstaw t = |x —3|.
c) x e {4} d) x e {- 8,- 5 ,- 2 }
2.291. a) x e {-3,3}; wskazówka: podstaw t = |x|. b) równanie sprzeczne
c) x e {-5, - 1 ,1 , 5} d) x e {-7, 7}
2.292. a) x e {2, 6 }; wskazówka: podstaw t= |x —4|.
b) równanie sprzeczne; wskazówka: podstaw t = |x + 2 |.

c) x e {-3, 0, 2, 5} d) x e j 1, | |

2 .2 9 3 . a) x e { - 6 , 2 }; wskazówka: p r z e d s t a w r ó w n a n ie x 2 + 4 x + |x + 2| = 1 6 w p o s ta c i

(x + 2 )2 + |x + 2| - 2 0 = 0 , n a s t ę p n ie p o d s t a w t= |x + 2|.

b) x e {-2 , 0} c) x e {- 3 , - 2 , 0 ,1 } d) x s {1 , 2 , 4 , 5 }

- 1 + V33
2 294. a | x s ] - 1 - — , -1 + — , — b )x =
’ 2 2 2

c) x e {- 2 , 2} d) r ó w n a n ie s p r z e c z n e
340 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

2 . 295 . a) x e {-1, 2} b) x e {-1 - j n , - 2 , 0, - 1 + V l7 } c ) x e { - l,5 }


d) x e {-3, 2 - a/7, 2 + ^7, 7}
2 . 296 . a) x e {- 3 ,- 1 } b) x e {0, 4, 8} c) x e {-1, 3, 5} d ) x e { - 5 ,-2}
2.297. a) x e (-°°> 0 ) u (2, +co) b) x e (—co, 2) u (6, +°°) c) x e (-3, 3) d )x s /f
2 . 298 . a )x e {-1 /2 ^ 2 - 1 } b) x e {-2, 2} c) x e {3} d) x 6 {- 5 ,- 2 , 0, 3, 5 ,8 }

2.299. a) x e {1 ,3 } b)x e {1 - ^ 3 ,2 - V 2 } c ) x e j - 5+y ^ ' 1^| d )x e { - - jl, l~ y 5 }

2.300. a) x e <-VŚ, “ \/2> U <2, ^5) b) x e (-oo, -3 ) U <3, +oo)

c) x e (-°°, u (3, +oo) d) równanie sprzeczne

2.301. a) x e {-1} b) x 6 {-2, 0,1} c) x e {2} d) x e

2.302. a) x e (-3, 0) u {0, 3) b) x e u {0} u

c) x e (-4, 0) u (0, 4) d) x e R
2.303. a) x e (-5, -2) U (2, 5) b) x e (-oo, -4) U (-3, 3) U (4, +oo)
c) x e (-4, 4) d) nierówność sprzeczna
2.304. a) x e H » , -1 ) U (3,+oo) b) x e <-2,- 1 ) u <3, 4) c) x e (-2, 0) u (1, 3)

2.305. a) x e (1,2) b )x e (-oo,-3 ) u (-2 , +oo) c) nierówność sprzeczna d )x e ff


2.306. a) x e (2 - 2 ^ 2 , 2 ) u (2, 2 + 2 ^ 2 ) b) x e (3 - 3^2, 3) U (3, 3 + 3 ^ 2 )

c) x e (-3, -2) u (-1, 0) d) x e (-7, -5 ) U ( - 1 ,1 )


-1 - V l 7 1 + V l7
2.307. a) x e u (-1, 0) u (0,1) u +00

b) x e (-9, -7) u (-3, -1 ) u (1, 3) u (7, 9)


c) x e (-4, 4)
d) x e (-oo, -4 ) u {3} u (4, +oo)
2.308. a) x e (1, 3) b) x e (-oo, -2) u (-2, 1) u (3, +co) c) x e (-4, -1)
d) x e (-oo, -5) u (0, +co)
2.309. a) x e (-oo,-2) u (2, +oo) b) x e (-oo, -2) c) x e (-oo,-2) u (-2 , +oo)

d) x e (-oo, -2) u / —1, | \ u (3, +oo)

Równania kwadratowe z wartością bezwzględną i parametrem


2.310. a) brak rozwiązań dla m e 0); dwa rozwiązania dla m e {0} u (1, +oo);
trzy rozwiązania dla m = 1; cztery rozwiązania dla m e (0,1)
Odpowiedzi do zadań 341

b) brak rozwiązań dla m e (- 00, 0); dwa rozwiązania dla m e {0} u (4, +00);
trzy rozwiązania dla m = 4; cztery rozwiązania dla m e (0, 4)
c) brak rozwiązań dla m e (- 00, 1); jedno rozwiązanie dla m = 1;
dwa rozwiązania dla m e (1, +00)
d) brak rozwiązań dla m e (- 00 , 0); jedno rozwiązanie dla m = 0;
dwa rozwiązania dla m e (0, +00)
2 311. a) brak rozwiązań dla m e 3); jedno rozwiązanie dla m = 3;
dwa rozwiązania dla m e (3, +co)
b) brak rozwiązań dla m e (- 00, -1); dwa rozwiązania dla m e {-1} u (8, +00);
trzy rozwiązania dla m = 8; cztery rozwiązania dla m e (-1, 8)
c) brak rozwiązań dla m e (3, +00); jedno rozwiązanie dla m = 3;
dwa rozwiązania dla m e (-co, 3)
d) brak rozwiązań dla m e (0, +co); dwa rozwiązania dla m e (-co, -1 ) u {0};
trzy rozwiązania dla m = —1; cztery rozwiązania dla m e (-1, 0)
2 312. a) dwa rozwiązania dla k e (- 00, -1) u (1, +00);
trzy rozwiązania dla k e (-1, 1}; cztery rozwiązania dla k e (-1,1)
b) brak rozwiązań dla k e (- 00, —v/3) u (- J s , +cc);

dwa rozwiązania dla k e (- a/2, -y/2 ) u {-V3, V3};

trzy rozwiązania dla k e { - a/2, a/2};

cztery rozwiązania dla k e (—>/3, —^ 2 ) u (V2, V3)

c) brak rozwiązań dla k e (- 00, 0) u (2, +00); dwa rozwiązania dla k e (0, 2};
trzy rozwiązania dla k = 1; cztery rozwiązania dla k e (0,1) u (1, 2)
d) brak rozwiązań dla k e (-2, -1);
dwa rozwiązania dla k e (^o, -4) u (1, +00) u (-2, -1};
trzy rozwiązania dla k e (-4 ,1 }; cztery rozwiązania dla k e (-4, -2) u (-1 ,1 )

2.3 13. m e j-1, - | |

2.314. m e H » , —s/3) U ( a/3, + co)

2.315. k e (—00, - l ) u | l i , l l | j
342 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

2.317. k e (-1, 5) u (5, +°o)


2.318. k e K / 7 , -VŚ) u { S , -fi)
2.319. m e (1 , +oo)
2.320. m e (-oo, 2) u {4}
2.321. m £ (-oo, -1) u (1, +oo)
2.322. m = - l;X i= - 8 , x2= 0, x3=8
m = 1; Xi = -4, x2 = O, x3 = 4
Test sprawdzający do rozdziału 2.

Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Odpowiedź D D D B C C D A D A
Nr zadania 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Odpowiedź B B D A A C D C B B

Zadania powtórzeniowe do rozdziału 2.


2.323. a)/(x) = -(x + 2 )(x + 4)
b) ZW= (-oo, 1); miejsca zerowe: -4, -2;
/(x) > Ojeśli x £ (-4 ,-2 );
/(x) < Ojeśli x e (-oo, -4) u (-2, +co);
funkcja/jest rosnąca w przedziale (-oo, -3),
zaś malejąca w przedziale (-3, +oo);
parabola ma z osią OY punkt wspólny
o współrzędnych (O, -8);
prosta o równaniu x = -3 jest osią symetrii wykresu funkcji/

2.324. a)/(x) = - i ( x + 3)2+ 8

b) miejsca zerowe: -7 oraz 1; W(-3, 8);


c) funkcja/jest rosnąca w przedziale (-oo, -3 ), zaś malejąca w przedziale (-3, +oo)
d) x = -3
2.325. a)/(x) = 2x2- 4 x + 5 b) największa wartość funkcji/w przedziale (4, 5) to 35

2.326. a)/(x) = | x 2+ | x - 4 ^ b) x e (-oo, -26) u (24, +oo)

2.327. a) y = - x 2 + 2x + 2 b )x = -2 c) x £ H » ; -4 ) u (0; +oo) d )- 6 oraz 2

2.328. a )y = -2 x2 + 1 2 x-1 9 b) (O,-19)


c) najmniejsza wartość: -73, największa wartość: -51
g(x) > /(x) <=>x e (—'oo; 3) (5; +co)
Odpowiedzi do zadań 343

2 330. f(x) = 2x2 + 12x + 16

2.331. f(x ) = 2x2 + 4x+ 2,f(x ) = 2(x + l)(x + l),/ (x ) = 2(x + l ) 2

2.332. b)o e {-4 , 4}

2.333. a) -12,5 b) y = - - x 2 - - x + 1 - c )x e < - 9 ;- 4 )


4 4 2
2.334. a)/(-3 ) = g(-3) = 0; / ( l ) = g (l) = 8 b) x e (-oo;-3) u (1 ;+oo)
2.335. a) e= 0,32 b) x e (-1; -0 ,6 ) c ) x e ( 0 ;l ,6 )
2.336. a) b = -2, c = -3 b )~ l, 3 c ) x e ( l;5 )
2.337. b e (-4; 4)
344 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

2.338. b e (-2; 2)

2.339. y= - ( x - 2)2- 8

2.340. a)f> = -2 ,e = -8 b )x s R - {l} c )x = 2

2.341. a) a = b =~ , c =4 b)/(x) = - ^ ( x + l) 2 + 5^ c ) x e ( - 2 ;0 )

2.342. di = d2 = 7 cm
2.343. Z(x) = 96x - K(x), stąd Z(x) = -5x2 + 90x - 160, gdzie x e {1, 2 ,..., 12}. Produkcja jest
opłacalna, gdy Z(x) > 0, czyli dla x e {3, 4 , . . . , 12}. Największy zysk dzienny osiągnie
zakład, gdy wyprodukuje 9 stołów. Zysk dzienny wyniesie wówczas 245 złotych.
2.344. 400 par, dochód maksymalny 16 000 złotych

2.345. a) P(x) = ^3- 6 •x2+ 3x


4

2.347. (12 + 6^3) cm


2.348. 12 cm2

2.349. a) 60 cm2; b) 9 — cm

2.350. 4 cm, 6 cm
2.351. 2V34cm
2.352. P= 20; r —3^5 - 5
2.353. 240 cm2
2.354. 5, 7,9
2.355. a) b = -2, c e (-4^2; 4V2) b) b = 4, c = 16
2.356. a) b e {-4 , 4} b) x e (-<»; -1) u (1; +co) c ) x = l lub x = 6
2.357. a )x = 3 b)/(x) = 4x2- 1 0 x - 6 ,/(x ) = 4(x + 0 ,5 )( x - 3)
g(x) = 4x2- 2x - 30, g(x) = 4(x - 0,25)2 - 30,25
2.358. wskazówka: Wykaż, że nierówność A > 0 spełnia każda liczba rzeczywista k.
2.359. wskazówka: Równanie kwadratowe jest sprzeczne, gdy A < 0. Wykaż, że jeśli A < 0,
to k e (-4, 4).
2.360. wskazówka: Zbiorem rozwiązań nierówności 2x2- (k+ 3)x + 8 >0 jest zbiór R wtedy,
gdy parabola będąca wykresem funkcji f(x) = 2x2- (k + 3)x+ 8 znajduje się nad osią
OX. Ponieważ a = 2 > 0, więc wystarczy wykazać, że jeśli A < 0, to k e (-11, 5).
2.361. wskazówka: Funkcja /przyjmuje największą wartość równą 1, jeśli x = xw; natomiast

Zatem wystarczy wykazać, że jeśli /(Ar) = 1, to k e (-2, 2}.


Odpowiedzi do zadań 345

2.362. wskazówka:
I sposób
Z równania o + b = 3 wyznaczamy b = 3 - a i podstawiamy do równania o • b = 1.
Otrzymujemy równanie kwadratowe a2 - 3o + 1 = 0, które ma dwa rozwiązania

Teraz wystarczy wykazać, że suma kwadratów otrzymanych par liczb wynosi 7.


II sposób
Przedstaw wyrażenie a2+ b2jako (o + b)2- l a b , a następnie skorzystaj z założenia.
2 36 3. wskazówka: Po podstawieniu o = 3 + 2b do wyrażenia a2+ bz, otrzymujemy wyrażenie
5b2+ 12b + 9. Wystarczy rozważyć funkcję f(b) = Sb2 + 12b + 9. Funkcja / przyjmuje
najmniejszą wartość jeśli b = -1,2 i wartość ta wynosi 1,8.
2 364. b) b = 2, x0 = -2

2.368. f(n) = 2n + 1, gdzie n e /V+- {1}


2.369. m = 0

2.371. m e (-oo, -6 ) U (0, +co)


2.372. m = - l

2.374. m e (-oo, -3 ) u (1, +co)

2.376. m e (4 ,+oo)

2.377. a ) x = b) x e (-oo, -3 ) U <5, +oo)


346 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

2.378.
, , |m 2+3 dla m e (-o o ,-1 ) u (l,+ o o )
g(m) = <
I -m + 5 dla m e (-1 ,1 )

2.379.
fm 2- 3 dla m e (-2 , 2)
g(m) = <
[ -m + 5 dla m e ( - qo, -2) u (2, +oo)

2.380. m e

2.381. m e (0, 2)
2.382. m e (-oo,-!) u {3}

3. Geometria płaska - czworokąty


Podział czworokątów. Trapezoidy
3.1. a) 60°, 80°, 130°, 90° b) 48°, 72°, 120°, 120° c) 80°, 60°, 75°, 145°
3.2. a) |<4| = 100°, \<B\ = 100°, |<C| = 60°, |<D| = 100°; tak
b) \<A\ = 100°, |<B| = 110°, |<C| = 60°, |<D| = 90°; nie
3.3. 44 cm
3.4. I. 0,5 m; 0,5 m; 0,8 m II. 0,8 m; 0,8 m; 1,2 m
3.5. 2,7 m
3.6. a) \AC\ = 4, \BD\ = V3 + 1 b) |4C| = 8^5, \BD\ = 6^5 c) |/1C| = 36, |BD| = 24

d) \AC[ = 1 0 |, |BD| = ^
Trapezy
3.7. 60°, 60°, 120°, 120°
3.8. 46°, 22°, 112°
3.9. |<4| = 52°, |<B| = 65°, |<C| = 115°, |<DI = 128°
Odpowiedzi do zadań 347

3.11. b) 60°, 60°, 120°, 120°


3.12. 12 cm
3 13. 13 cm, 4a/2 cm, 5 cm, 4^2 cm
3 14. 26 cm
3 15. 5 cm i 29 cm lub 12 cm i 22 cm
3 16. \AB\ = 10 cm, \DC\ = 6 cm, \AD\ = |BC| = 2^10 cm
3.17. a) 50 cm b) 15 cm
3 18. 21 cm, 16 cm
3 19. 1) podstawy: 5 cm, 14 cm; ramiona: 12 cm, 15 cm
13 4
2) podstawy: 12 cm, 19 — cm; ramiona: 5 cm, 9 — cm

3 20 a)\AB\ = A b) \AB\ = 7 c)j>4B| = 9 d)|4B| = 12


3 21 a) 15 cm b) 12 cm
3 22 10,5 cm
3 23. 10 cm lub 7,5 cm
3.25. 13 cm, 7 cm; wskazówka: skorzystaj z poprzedniego zadania.

Równoległoboki
3.26. 71°, 109°, 71°, 109°
3 27. 53°, 127°, 53°, 127°
3 28. 90°
3.29. 54°, 126°, 54°, 126°
3 30. 60°, 120°, 60°, 120°
3.31. a)(2V2 + 2)cm b)6cm
3.33. 19 cm, 3 cm
3.34. 60 cm, 11 cm
3.35. 3,5 cm
3.36. 4 cm, 12 cm
3.38. a) 16 cm b) 4 ^ 2 - 7 3 cm
3.39. 10 cm
3.40. 18 cm, 80 cm
3.41. 12 cm, 16 cm
3.42. 10 cm, 17 cm
3.43. |DB| = 4, |/4q = 2 + 2-n/3
3.44. o 25%
3.45. b)VlÓ cm
3.46. tak
3.47. a) równoległobok b) prostokąt c) romb d) kwadrat
3.48. a) nie; jest to czworokąt o prostopadłych przekątnych (np. może to być deltoid)
348 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

b) nie; jest to czworokąt o równych przekątnych


c) nie; jest to czworokąt o równych i prostopadłych przekątnych
Okrąg opisany na czworokącie
3.49. a) tak b) tak c) nie
3.50. a) tak b) nie c) nie
3.51. a)\< A \ =45°, |< B| =90°, |<C| =135°, \<D\ =90°
b) |< 4 j =120°, |< B| =40°, |<C| =60°, |<D| =140°
c ) \<A \ =45°, |< B| =90°, |<C| =135°, |<D| =90°
d ) \<A\ =150°, |< B| = 120°, |<C| =30°, |<D| =60°
3.52. a) 58°, 78°, 122°, 102°; b) 60°, 95°, 120°, 85°
3.53. a) kąty czworokąta: 80°, 60°, 100°, 120° kąt między przekątnymi: 80°
b) kąty czworokąta: 75°, 65°, 105°, 115° kąt między przekątnymi: 70°
3.54. 10
3.55. 6^2 + V3 cm
3.56. 6,25 cm
3.57. 124 cm
3.58. Odległości od podstaw: 7 cm, 1 cm; odległość od ramion: 3^5 cm
wskazówka: zastosuj twierdzenie Pitagorasa w trójkątach prostokątnych, w których
przeciwprostokątna ma długość R.
3.59. Obw = 8(1 + a/3 ) cm, R = V l9 cm

Okrąg wpisany w czworokąt


3.60. a) tak b) nie c) nie
3.61. a) 42 cm b)60cm
3.62. 6 cm, 12 cm, 18 cm, 12 cm
3.63. h = 12 cm, di = 4^13 cm, d2 = 6^13 cm
3.64. a) 3 cm b) 5 cm
wskazówka: niech ABCD będzie rom­
bem, DE - wysokością rombu, O -
środkiem okręgu oh F punktem stycz­
ności boku AB z okręgiem Oi.
Oblicz długość odcinka EB, następnie
wykorzystaj podobieństwo trójkątów
DEB i OFB do obliczenia |FB|.
3.65. 4 cm, 8 cm
3.66. 3 cm
3.67. 32 cm
3.68. 9 cm i 16 cm
3.69. 10 cm
3.70. 108 cm
3.71. 18,2 dm
Odpowiedzi do zadań 349

Okrąg opisany na czworokącie, okrąg wpisany w czworokąt - zadania na dowo­


dzenie
3.75. wskazówka: zauważ, że czworokąt to trapez równoramienny.
3.78. wskazówka: wykorzystaj twierdzenie o kątach: wpisanym i dopisanym, opartych na
tym samym iuku.
3.79. wskazówka: wystarczy wykazać, że kąt wpisany oparty na cięciwie AB jest kątem
prostym.
3.8C. wskazówka: wykaż najpierw, że przystające są trójkąty: AAON, ANOB i ANBM.
3.81. wskazówka: wykaż, że dwusieczne przecinają bok BC pod tym samym kątem.

Podobieństwo. Figury podobne


3.85. a) tak b) tak c) nie d) tak ) nie f) nie
3.86. a) nie b) tak

3.87. a) k= - b)k = ^ - c) k= — d )k = V5
3 2 2

3.88. a) k= - b) k = - c )k = —
6 5 17
10
3.89. ------cm
71+ 2
3.90. 10 cm, 25 cm, 5 cm, 15 cm, 20 cm
Podobieństwo czworokątów
3.91. a) tak, k- b) nie c)tak, k = - d) tak, k = l e) nie f) tak, /c = 2
2 2

g) tak, k = h) tak, k —2
3
3.92. a) o 80% b) o 15% c) o 62,5%
3.93. 9 cm
3.94. 10,5 cm
3.95. 10 cm

3.96.
5
3.97. 1 : 8 lub 8 : 1

3.98. k - b &
2
3.99. a) 6 cm b) 4 cm c) 12 cm
Test sprawdzający do rozdziału 3.

Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Odpowiedź B A D B C A C D D C
Nr zadania 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Odpowiedź B A D C A C D C B B
350 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

Zadania powtórzeniowe do rozdziału 3.


3.101. a) 14 :1 5 b) 84 cm; wskazówka: oznacz długość krótszej przekątnej jako 7x oraz
długość dłuższej przekątnej jako 2y i zauważ, że obwód powstałego czworokąta jest
równy sumie długości przekątnych deltoidu.
3.102. 12 cm, 18 cm
24
3.103. a) 8 cm b) — ; wskazówka: rozpatrz trójkąty prostokątne, w których jednym

z kątów jest kąt zawarty między bokiem a krótszą przekątną rombu.


3.104. 40 cm
5 3
3.105. 2 - cm, 9 -cm ; wskazówka: oblicz długość wysokości trapezu, a następnie wyko
8 8
rzystaj podobieństwo odpowiednich trójkątów.
3.106. 8(4 + V l7 ) cm
3.107. podstawy: 17 cm, 49 cm; ramię: 34 cm
3.108. 2 (3 +V5) cm
3.109. b) 18 cm
3.110. a) ABC, AFE, AFD, AED, DFC b) 30 cm
3.111. 6 cm; wskazówka: niech OE będzie promieniem okręgu. Oblicz długość krótszego
boku; następnie wykaż, że trójkąty OBE i ABD są podobne.
3.112. a) V3dm, V7dm b) + 2^2 dm c) ^5 -2^3 dm, ^5 + 2-v/3dm
3.113. 8 cm, 15 cm
3.114. wskazówka: uzasadnij najpierw, że AABM, ANCM i A NDA są przystające.
3.116. b) S :3
3.118. |<A| = 75°, \<B\ = 95°, |<C| = 105°, \<D\ = 85°
3.120. (3 + 2^/3) cm
3.121. a) 8 cm, 8a/3 cm b) 2 cm, 6 cm
3.122. 13 cm
3.123. 40 cm
3.124. 8 cm, 32 cm
3.125. a) 9 cm, 6 cm b) 3^6 cm c) 7,2 cm

4. Geometria płaska - pole czworokąta


Pole prostokąta. Pole kwadratu
4.1. 4 dm2

4.2. a) 1 : 2 (lub 2 :1 ) b) 2 (lub 2 + ^ )


2 + V3 2
4.3. a) (3, 2) b) (11,10) lub (5, 2)
4.4. a) 4 b) 12
4.5. a)25V 3cm 2 b) 25^/2 cm2 c) 25 cm2
Odpowiedzi do zadań 351

4.6. 30°
4.7. a) 90 cm2 b) 3(3-v/5 + 5) cm
4.8. a) 1,44 m2 b) 6,88 m
4.9. llc m 2; wskazówka: skorzystaj z podobieństwa trójkątów: AAED i AEBF i oblicz pola
tych trójkątów.
4.10. wskazówka: zauważ, że |<4FB| = 90° i skorzystaj z podobieństwa trójkątów AED
1EBC.
4.11. 32 cm2; wskazówka: zobacz wskazówkę do zadania 4.10.
Pole równoległoboku. Pole rombu

4.12. 1.5^ cm II. 3 cm


3
4.13. a )2 (V 6 6 1 + V ll7 )c m b )204cm 2
4.14. a) Obw = (18 + 2-v/21) cm, P = 4(6 + V21 ) cm2
b)O bw= 2(11+ V 21) cm, P = 6(14 - ^21) cm2
4.15. 60 cm2; wskazówka: zastosuj dwukrotnie wzór na pole równoległoboku dla dwóch
różnych podstaw i dwóch różnych wysokości hi i h2 równoległoboku; zauważ, że
hi —6 cm, h2 = 8 cm.
2
4.16. - ; wskazówka: jeśli przez P oznaczymy pole trójkąta DPM, wówczas pole trójkąta

PC/W jest równe P, pole trójkąta APD jest równe 2P, zaś pole trójkąta ABP jest równe
4P (wyjaśnij, dlaczego).
4.17. a) 6 cm, 2 cm b) 4 cm, 4 cm; 8V2 cm2
4.18 36^3 cm2; wskazówka: wyznacz miarę kąta równoległoboku przy wierzchołku D, po­
tem miarę kąta przy wierzchołku A. Zauważ, że jedna wysokość równoległoboku jest
równa 2|FO|, a druga - 2\EO\.
4.19. P= 120 cm2; Obw. = 52 cm
4.20. 4^2 cm

4.21. sin a = — (« 0,710), sin 45° = — (« 0,707); a e (45°, 90°)


169 2
11
4.22 a) 4,8 dm, 2 dm b) 10,4 dm c) 1— dm d) 0,6 dm2

4.23. 28 cm2
4.24. 10Vl3cm

4.25. 33^ cm2


3
Pole trapezu
4.26. a) 48 cm2 b) 450 cm2 c) 102 cm2 d) 140 cm2
2 1
4.27. a) 9 cm, 3 cm b) 3,5 cm, 8,5 cm c) 6 - cm, 5 - cm

4.28. 21(V3 - 1) cm2


4.29. 27(^3 + 3) cm2
352 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

4.30. a) 28 cm2 b j^ ^ c m c) 3^5 cm

4.31. a) 2,72 m b) 0,48 m2


4.32. wskazówka: rozważ pola trójkątów ABD i ACB.
4.33. a) 2 : 3 b) 62,5 cm2

4.34. a) 171- b) 14-


2 7
4.35. 56 cm2
4.36. 50 cm2
4.37. a) 18 cm, 10 cm b) 42 cm2
4.38. a) |<Mj = |< Bj =45°, |<C| = |<D| = 135° b) |>4B| = 27 cm, \DC\ = 9 cm
4.39. 10873 cm2; wskazówka: oblicz miarę kąta przy dłuższej podstawie trapezu.
4.40. 2 cm, 2 cm, 2 cm, 4 cm; wskazówka: niech AC będzie przekątną trapezu równo­
ramiennego ABCD, a DE jego wysokością. Zauważ, że trójkąt ACD jest równara-
mienny. Później oblicz miarę kąta DAB.
4.41. 99 cm2
4.42. a) podstawy: 2 cm, 6 cm; ramię 2765 cm lub podstawy: 4 cm, 12 cm; ramię 475 crr
b) podstawy: 3 cm, 9 cm; ramię 3 7 l7 cm; 72 cm2

4.43. a) 4 cm b H ^ cm c) 2 l i cm2
6 3
4.44. Obw= 2(7+ 572) cm, P = 49cm 2
4.45. 45 cm2
4.46. 8 cm, 5 cm, 2 cm, 5 cm
4.47 . 3671
4.48. 112,5 cm2

4.49. 3 6 ^ cm2; wskazówka: niech ABCD będzie danym trapezem ( | <DAB \= | <L4DC| = 9C ),

O - środkiem okręgu wpisanego w ten trapez. Wykaż, że trójkąt BOCjest prostokątny.


4.50. 5 7 2 - 7 2 cm

Pole czworokąta - zadania różne


4.51. 108 cm2
4.52. a) 9 cm, 9 cm b) 8 cm, 10 cm
4.53. a) 15 b) 24 c) 3573 d) 30
4.54. a) 45 cm2 b) 4573 cm2
4.55. a) 30° b) 60° c) 45° d) 90
4.56. 10 cm, 10 cm
4.57. 16973 cm2
4.58. a) 5 :7 b) 3 :13
Odpowiedzi do zadań 353

4.5 !. wskazówka: zauważ, że suma pól trójkątów EBF i HGD stanowi - pola czworokąta ABCD.

2
4.60. a) 45,5 cm2 b) 1 5 4 ^ cm2 c) 84 cm2; wskazówka: skorzystaj z zadania 4.59.

4,6:.. 37,44 cm2; wskazówka: zastosuj twierdzenie o siecznych okręgu do wyznaczenia


długości odcinka DC. Następnie oblicz pola dwóch trójkątów prostokątnych.
4,6:i. 2^5 cm; wskazówka: zastosuj twierdzenie o stycznej i siecznej okręgu do wyzna­
czenia długości odcinka BE. Następnie zauważ, że trójkąt BEC i trapez ABCD mają
wspólną wysokość poprowadzoną z punktu C.
4.64. wskazówka: przez punkt C poprowadź prostą równoległą do prostej SD, która prze­
tnie prostą AB w punkcie F. Wykaż, że pole czworokąta AFDE. jest równe polu pięcio­
kąta ABCDE.
Pola figur podobnych
4.64. = 3 cm2, P= 75 cm2
4.66. Pi = 153 cm2, P = 68 cm2

4.67. a) Ar = 1— b) k= 1,1 c) k= 0,8 d) k = l i


5 3

4.68. a) o 43-% b) o 36% c) 0 64% d) 0 ok. 49%


4
4.68. a) x= 2 cm, y = 3 cm b)196%
4.70. a) k = 2-JŚ b) 60V3 cm
4.71. a) 1 :2 b) 1 : 4
4.73. 27 cm, 12 cm
M apa. Skala mapy
4.73. 34,9 cm
4.74. 200 km
4.75. a) 1 :4 0 0 b) 1 : 200
4.76. a) 1 : 50 b) 2 cm, 3 cm
4.73. 5 cm2
4.70. 3 ha
4.80. 1240 km2
4.81. 3,5 cm2
354 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

Test sprawdzający do rozdziału 4.

Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Odpowiedź B C D A C B C B A D
Nr zadania 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Odpowiedź C C D B A A C B D A

Zadania powtórzeniowe do rozdziału 4.


4.82. 7 cm i 6 cm
4.83. a)2V5cm b) Obw = (7 + 375 ) cm, P = l l c m 2
4.84. 11273 cm2; wskazówka: wyznacz miarę kąta rozwartego równoległoboku; skorzystaj
z twierdzenia cosinusów.

4.85. 216 cm2, 1 4 - cm


5

4.86. cm2; wskazówka: oblicz pole czworokąta odejmując od pola rombu sumę pól
16
odpowiednich trójkątów.
84
4.87. a) 30° b) 60° c) 45 d) sin a = — , a » 81°
85
.2
4.88. 30 cm
.2
4.89. ok. 46,4 cm"
4.90. 3,5 dm; wskazówka: niech DE będzie wysokością trapezu. Oblicz | EB | i rozważ trójkąt
DEB do obliczenia |BD|.
4.91. a )l,2 d m b) 4,8 dm
4.92. a) 52 cm b) |AC| = 872 cm, |8D| =7353 cm
4.93. 338 cm2
4.94. 25 cm2, 40 cm2, 40 cm2, 64 cm2
4.95. a) 60 m b) 6300 m2

4.96. Obw = 22 cm, P = 2 2 - cm2


3
4.97. 8 cm2, 18 cm2, 32 cm2

4.99. a)k = - b) 16 razy


4
ab 73
4.100.
4
22573
4.101. ; wskazówka: wyznacz długość przekątnej DB i zauważ, że trójkąt ABC jest

równoboczny.
2
4.102. 30,72 cm

4.103. a) 51^ ^ cm 2 b) ji cm2; wskazówka: wykaż, że przekątna trapezu jest prosto­

padła do ramienia.
Odpowiedzi do zadań 355

4 104. 41,8%
4.105. 20 cm2; wskazówka: wykaż, że czworokąt ABCD jest deltoidem.
4 10S. a) 36;r cm2 b) 240 cm2
4.107. a) 144rr cm2 b) 30 cm, 20 cm c) 600 cm2
4.108. 12(^3+ 3) cm2
4.109. wskazówka: promienie poprowadzone do punktów styczności są prostopadłe do
boków rombu, b) Dorysuj przekątne rombu.
4 .1 1 0 . 40 dm2; wskazówka: oblicz najpierw długość odcinków DE i EC.

4 .1 1 L » ± *
7a+2b
4 .1 1 2 . a) 45° b) 13,5
wskazówka: zastosuj twierdzenie o siecznych okręgu do wyznaczenia promienia
okręgu. Następnie wykorzystaj twierdzenie cosinusów do wyznaczenia kąta OPC.

E Wielomiany
Wielomiany jednej zmiennej rzeczywistej
5.1. wielomianami są: a), b), e), g), h)
5 2. a) 8 b) 17 c) 48 d) 21
5.3. a) 3 b) 6 c) 5 d) 3
54 a) l4/(x) = 1 0 - x 2+ 8x4, st.l/l/(x) = 4, o0= 10, a1= 0, o2= - 1, o3= 0, o4= 8
d) W(x) = x2, st. I4/(x ) = 2, o0= 0, Oi = 0, a2= 1
55 a) W(x) = -5x4+ 5x2- 4x - 3, st.l4/(x) = 4, o4= -5, a3= 0, o2= 5, 0 i = -4, o0= - 3
b) W(x) = 8, st.l/l/(x) = 0, a0= 8
5.8. W(—3) = 56, W(-l) =-2, 14/(4) =-7, 14/(5) =-32
5.9. 14/(V2 + 1) = 3a/2 + 5; 14/(V3 -^ 2) = 2^6 + 9^3 - 11^2 - 4
5.10. np.: l4/(x) = 3xs + x2+ 8
5.11. np.: 14/(x) = x4- 2 x3+ 4x2- 12-4^2
5.12. a) 0 b) -1 c) 1 d) -32
5.13. o = 2
5.14. o = 4, b = l
5.15. o = -3, b = -5
5.16. o = l,b = 2
5.17. b = 4
5.18. o = 0
5.20. dla m e /? —{—7, 3), st.!4/(x) = 4; dla m = -7, st.l4/(x) = 3; dla m = 3, st.l4/(x) = 2
Dodawanie, odejmowanie i mnożenie wielomianów
5.21. a) F(x) = -x5+ 2x3+ x2- 2, st.F(x) = 5 b) F(x) = 12x5+ x4- 4x3- x + 1, st.F(x) = 5
c) F(x) = -4x2+ 2x + 3, st.F(x) = 2 d) F(x) = -2x3, st.F(x) = 3
356 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

e) F(X) = i , st.F(x) = 0 f) F(x) = 0,5x5- x4+ x3- 0,4x2+ 2,8, st.F(x) = 5


5.22. a) f(x ) = - 3x4+ X3, st.F(x) = 4 b) F(x) = -x6+ 6, st.F(x) = 6
c) F(x) = 8x3+ 0 ,lx , st.F(x) = 3 d) F(x) = - 2x6+ V2x5+ 2^/2x3+ 4x + 1, st.F(x) = 6
e) f(x ) = (V2 - l)x 4+ (1 - 3a/3)x 3+ (4 - V3)x2+1 + ^2, st.F(x) = 4
f) f(x) = -(2 + V2)x3 + (a /3 + l)x2 + x - V 2 - 1, st.F(x) = 3

5.23. a) 3x 6+ x 4- 2x 2- 2x + 1 b) 4 x --14 c)-3 x2+2x + 6 d)4x7- 6 x 3


e) -0,4x5+ 0,2x4- 0,2x3 f) -0,4x4- 0,2x3- l,6 x 2
5.24. d) F{x) = -3x4+ 7x3- 2x2- 3x + 1 e) F(x) = 3x5- 5x4+ 14x3+ 5x2- 3x
f) f(x) = -6x5+ 8x4+ 13x3- 14x2- 6x + 3
5.25. a) _ 3x3 + 4x2 + 8x - 1 b) 2x4 - 4x3 + 10x2 + 3x - 14 c) x4 + x3 + 2x2 - 5x - 6
d) 6x3 + 2x2 - x + 2 e) x4 - 5x3 + 4x2 + 2x - 8 f) x4 - 5x3 - 4x - 8
5.25. a) 3xs + 4x3 - 3x2 - 4x + 2 b) 4x5 - 3x4 + 9x3 - 10x2 + 5x - 1
c) 36x6- 27x5- 39x4+ 36x3+ 4x2- 12x + 4 d ) 3x8+ 10x6- 6x5+ 4x4- 8 x 3- 5 x 2+ 8x 2

5.27. a) x12- X11- x9 + x8 b) x16 + x 15 - x4 - x3 c) x12 - X11 + x10 - x9 - x5 - x3


d) x9 - x8 - x7 + x4 - x3 - x 2
5.28. a) 9x4- 16x2 b) 25x6- 60x4+ 36x2 c) 9x14+12x8+4x2 d)81x14- x 6
5.29. a) 27x6- 27x4+ 9x2- 1 b) x15+ 6xn +12x7+ 8x3 c) x12- 6 x 10+12x8- 8 x 6
d) 27x3+ 27x5+ 9x7+ x9
5.30. a) -4 x3 - 4x b) -12x3 - 8x c) 10x4 + 2x3 + 7x2 + 1 d) 5x4 - 4x3 + 25x2
5.31. a) x7 - x5 + 3x4 + x3 - 5x2 - 6x + 1 b) 3x7 + 6x5 - x4 - 3x3 - 12x2 + 17x + 5
c) x5 + 12x4 + 24x3 + 6x + 2 d) 9x3 + 6x2 + 2x - 5
5.32. a) st.l/l/(x) = 13, o0= -125, o13= -24 b) st.M/(x) = 10, o0=8, o10= 12
c) st. W(x) = 6, o0= -5, o6= 18 d) st. W(x) = 20, o0= 0, a2o= -18

Równość wielomianów
5.36. wielomiany są równe w punktach: a), b), d)
5.37. a) o = -2 b) nie istnieje c) nie istnieje d )o = -2
5.38. a) o = 1, b = 3b)o = 2,b = 3 c)o = - l , b = 2 d) nie istnieją
5.39. a) np.: Q(x) = 5x, 5(x) = 10x2, R ( x ) = - 1 b) np.: Q(x) = 3x2, R(x) = 6x5, S(x) =x2
5.40. a)o = -5, b = -5 b)o = -3, b = l
5.41. a) o = 2, b = -3 b)o = - l , b = 3
5.42. a)b = 2, c = 4 b) b = 5, c = l
5.43. 0 = 1, b = 5
5.44. 0 = 3, b = 1
5.45. a) o = 3, b = 3, m = 6, n = 15 lub o = -3, b =-3, m = -6 , n = 3
b) o = 2, b = 3, m = 10, n = 9
c) o= -3,b = -2,m = -6,n = 12 lub o = 3,b = - 2,m = 6,n=-12 lub o = - l,b = 2,
m = -2, n = -4 lub o = 1, b = 2, m = 2, o = 4
d) o= -2V 2,b = -l,m = - 4 V 2 ,n = 4V2 lub a = 2V 2 ,b = - l,m = 4V2,n=-4-s/2
lub o =-2, b = 1, m = -4, n = -4 lub o = 2, b = 1, m = 4, n = 4
Odpowiedzi do zadań 357

Podzielność wielomianów
5.46 np.: P(x) = 2 x - 3
5.50 P(x) = 6x2- 7x - 3; wskazówka: W(x) = [(2 x-3 )(3 x+ l) ] 2
5.51. P(x) = 2x+ 1; wskazówka: zastosuj wzór na różnicę kwadratów, a następnie rozłóż
czynnik kwadratowy na czynniki liniowe.
5.52. np .:/?(x)= x+ 2
5.53 np.: R ( x ) = x - 1
5.54. np.: R(x) = x2+ x
5.55. np.: R(x ) = 5x 3- 2 x 2
5.56. a = 6,b = 9
5.57 a = 2, b = 0
Dzielenie wielomianów. Dzielenie wielomianów z resztą
5.58 a) x2 - 2x + 4 b )x2- 4 x + 7 c )x 2- x + l d )x 3- x 2- 5 x - 3
e) x3 + 5x2 - 3x - 3 f) x3 + 6x2 - 6x - 1
5.59 a) 100x2 - 80x + 15 b)38x2- 1 2 x - 2 c) 16x3 + 4x2 - 8x + 4 d)2x4- 2
5.60 a) x3 - 6x2 + 3x + 2 b)3x3 + 2 x - l c )x 3 + 8x + 4 d )x3 + 4

5.61. a )6 x - 2 b )x + i c )2 x - l d)12x + 4

5.62 a )x 3 + 2x b )x3- 3 c )x 3+ x 2 + 5 d) x3 - 1
5.63. a )x - 1 b )x4+ 1 c )x 3- l d )3x2- x - 3 e )x 3- l f)x 2- l
5.64. a) W(x) = x3+ 1 b) l/V(x) = x2+ 4 c) W(x) = x2- x + 1 d) W(x) = x2- 5
5.65 a )3 x - 8 ,/ ? = 1 7 b) -2x2- 2 x + 2, R = -1 c) 4x3- 4 x 2+ 7 x - 13, R = 16
d) -3x3- 7x2- 2 l x - 63, R = -185
5.66. a) x2 + 3, /?(x) = 3x+ 5 b )x6 + 2x3 + 3, R (x )= - 2 c )x 5 + x3 + 3,
R(x) = 3x2- x - 6 d)x2- 2 x + l , /?(x ) = 3x 4+ 5 e)x4- l , R(x )= x 3- 3 x 2+ 4x +1
f) x5 - 3x4 + 1, R(x) = x3 + 2x2 + 3x + 1
5.67. a )-9 b) 7 c) 10 d ) -17
5.ÓS a) 237 b )-5 c) 46 d )-1
5.59. m = - llu b m = 4
5.70 m = -3 lu b m = -2
5.71. o e (-o o ;-2 )u (l;+ o o )

5 73. W(x) = 2x5- x4- 15x3- 4x2+ 5x + 29


5 74. W(x) = -2x5- 8x4+ x3+ l l x 2+ 5x + 3
5 75. R(x) = - x + 3
5 76 R(x) = 2x - 1
5 77 R(x) = -12x - 16
5 78 R(x) = x - 4
358 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

5.79. 3.25. if?(x) = x 2 + 2x + 3


5.80. R(x) = - 3 x 2 + 2x + 5
5.81. /?(*) = x 2 - 4x + 3
5.82. R(x) = 7
5.83. «(x) = 22
5.84. ff(x) = -2
5.85. R(x) = 24
5.86. R(x) = 2x
5.87. R(x) = —X +1
5.88. a) o = -5 , b = l b) o = 4, b = 3 c) a = 2, b = 3 d) o = 7, b = -3
5.89. a) o = 2, b = 6 b) o = 7, b = 14 c )a = b = - l lub a = 4, b = -2
d) o = 6, b = l lub o = 3, b = 2
Dzielenie wielomianu przez dwumian liniowy za pomocą schematu Homera
5.93. a )x 2+3x + 4 b )x2+ x + l c)3 x2+ 2 x + 3 d )2x2+ x + 5
5.94. a) 3x3+ 2 x + 1 b)2x3+ 4x2+ 6 c)3 x3+6x + 9 d)5x3+10x2+5
5.95. a) x2+ x - 2 b)2x2- 4 x + 9 c )- x 2+ x + 3 d)5x2+ 10x+ 13
5.96. a) 2x3+ 2x2+ 2 x - 3 b )-3 x3+3x2- x + 1 c )- x 3+ 2x2- 4x + 11
d) x3- 3x 2- 6 x - 12
5.97 a) x4- x3+ x2- x + 1 b) x5+ x4+ x3+ x2+ x + 1 c) x6- x 5+ x4- x 3+ x2- * + 1
d) x7+ x6+ X5+ x4+ x3+ x2+ x + 1
5.98. a) 3x3+ 6x2+ 12x + 22, reszta 52
b) 5x4+ 5x3+ 7x2+ 7x + 7, reszta 14
c) -2x4+ 6x3- 14x2+ 42x -1 2 6 , reszta 384
d) 2x6- 2x5+ 2x4- 8x3+ 8x2- 8x + 13, reszta -12
e) 2x5+ 2x4+ 2x3+ 2x2+ 5x + 5, reszta -10
f) -3x3- 6x2- 12x - 22, reszta -28
g) -4x6+ 4x5- 4x4+ 4x3- 4x2+ 9x - 12, reszta 17
h) 2x5- 4x4+ 8x3- 22x2+ 44x - 83, reszta 173

Pierwiastek wielomianu
5.99. a), b), d) - tak, c) - nie
5.100. a) 3 b) 1 c )- V 3 , V3 d )- ^ 5 , ^5
5.101. a) o = 2 b) o = -6 c)o = - l d)o = -8 e)o = 2 f) o = 3
5.102. a) o = 3, b = -12 b)o = l , b = -9 c )a = 2, b = -2 d)o = 3, b = 4

5.103. a ) - 4 ,0 ,1 b ) - 3 , 3 c) i d ) - 5 ,1 e) -3, - 2 ,-V Ś ,

f) nie ma pierwiastków
Odpowiedzi do zadań 359

1 1
5 .1 0 4 .3 )1 -1 , - | , | , 1 b) -1 . 1 i 1 c) -2 ,
3' 3' 3' 3'
1 1 3
d H -3 , - | , -1, 1, - , 3
2 2 2

5.105. a ) b)~ c ) - l,- |,l d ) - l,|,l e) 1; f ) - 2 ,- 1

5.106. a ) - l , | , l b) - 3 ,- 2 ,1 c ) - 2 ,- l,2 d) - 2 , - l , | e) - | , 1 f)

Twierdzenie Bezouta
5.108. a) tak b) nie c)tak d)tak
5 109. a) k = 5b) Ar = 0 c) k e {-1, 2} d) k e {-6, 2}

5.111. a )- 6 ,- 1 , | b) 4 c ) - 3 ,1, 3^ d ) - l,- i, 2

5.112. a )-2, 5 b )-2V 2, 2a/2 c )-1,| d) nie istnieją

5.113. a) - 1 ,1 b) nie istnieją c) - 3 ,1 , 3 d) -4 , 4

5.114. a ) - b) —1 c ) - i,i d) nie istnieją

5.115. a )- 2 ,- 1 b) 2, 3 c) -3, -2 d) - 2 ,1

5.116. a )-3 b) -1 c) 1 d )- i

5.117. a) 2 b) - 2 ,- 1 , | c )- 3 ,4 d) -4, 2 - V 2, 2 +^2 e) 2 f) 1

g ) - 2 ,- V 3 ,- | ,V 3 h )-5 , 3

5.118. a) o = l , b = -16 b)o = - 3 ,b = -7 c)o = 4 ,b = -14 d)o = 0 ,b = - l


Pie wiastek wielokrotny
5.119. a) 0 - dwukrotny, 1 - trzykrotny, -5 - czterokrotny
1 1
b) - - jednokrotny, - trzykrotny

c) 3 - jednokrotny, -3 - trzykrotny d) ^ - trzykrotny


1
e) 1 -jednokrotny, (-2) - dwukrotny, 0 - sześciokrotny, - -jednokrotny

f) 5 - jednokrotny, (-5) - pięciokrotny


5.120. a) jest pierwiastkiem jednokrotnym b) jest pierwiastkiem dwukrotnym
c) nie jest pierwiastkiem d) jest pierwiastkiem trzykrotnym
5.123. a) o = 9 b)o = - 1 0 v o = 10 c)o = - l d)o = 16
5.124. a) o = -3, b = 3 b )o = 1 2 , b = 8 c)o = 54, b = 36
d) o = -60, b = -125 lub a = 60, b = 125
5.125. a) o = -10, b = 5 b)o = l , b = - 8 c)o = 2, b = - 8 d ) o = l, b = - 5
e) a = 5, b = 1
360 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

5.126. a) o = 2, b = - 1 b)o = -4, b = l


5.127. a) o = 4, fo= - 4, c = 3 b) o = 6, b = 4, c = 8
5.128. Wielomian ma jeden pierwiastek jednokrotny wtedy, gdy p e (-9, 3)
jeden pierwiastek dwukrotny ijeden pierwiastek jednokrotny wtedy, gdy p e {-9,3, :1
trzy pierwiastki jednokrotne wtedy, gdy p e (-oo, -9) u (3, 7) u (7, +co)
5.129. Wielomian ma jeden pierwiastek dwukrotny wtedy, gdy p e (-5, 3)
dwa pierwiastki dwukrotne wtedy, gdy p = -5
jeden pierwiastek czterokrotny wtedy, gdy p = 3
dwa pierwiastki jednokrotne i jeden dwukrotny wtedy, gdy p e (-oo, -5) u (3, +oc)
5.134. (-1) - czterokrotny
5.135. 2 - pierwiastek siedmiokrotny

Rozkładanie wielomianów na czynniki


5.136. a) W(x) = x2(x + 2) b) W(x) = x2(3x2 + 2) c) W(x) = 6x(x2- 2x + 3)
d) W(x) = 2x2(2x3- x 2+ 3)
5.137. a) W(x) = (x2+ 2)(3x - 2) b) W(x) = -(3x2 + l)(x+ 6)
c) W(x) = (x+ 2)(3x2 + 5) d) W(x) = (x + 3)(2x - V3)(2x + V3)

e) W(x) = ( x - l ) ( x - 2)(x+ 2) f) W(x) = (3 - 2x)(x2 + 8)


5.138. a) l/V(x) = (2x-3)(2x + 3) b) W(x) = (3x - 5)2; c) W(x) = - (5x+ 2)2
d) W(x) = -3(x + 5)(x - 1) e) W(x) = (x - 6)(5x + 4) f) W(x) = (x - l)3
g) W(x) = ( 2 x - 3 ) 3 h) W(x) = (1 + 2x)3 i) W(x) = (2x+l)(4x2 - 2 x + 1)
j)W(x) =(5x -2)(25x 2+ 10x +4)
5.139. a) W{x) = (x + 3)(x - 2)(x +2) b) W(x) = (7x + 2)(x - J Ś) (x + ^3)
c) W(x) = (9x - 4)(x - V3)(x + V3) d) W(x) = (x - l)(x2 + 1)
e) W(x) = ( x + l)(2x - l)(2x + 1) f) W(x) = (x + 2)(1 - 3x)(l + 3x)
g) W(x) = (3x + 4)(2-x)(2+x) h) W(x) = (2x- 3)(2x + 3)(5x + 3)
5.140. a) W(x) = (x — 2)(3x2+ 4) b) W(x) = ( 5 x - 4 ) ( x - l)(x+ 1)
c) W(x) = 4 ( x + l) ( 2 x - l) ( 2 x + l) d) W(x) = 9 (x - l)(x+ l)(2x+ 1)
e) W(x) = (3x - 7)(x- 3)(x + 3) f) W(x) = (2x + 3)(5x2+ 4)
g) W(x) = (1 - 2x)(2x2+ 3) h) W(x) = (3x + 8)(1 - 2x)(l + 2x)
5.141. a) W(x) = (x +2)( x - 1 ) ( x2+ x + 1) b) W(x) = (x + 3)(2x + l)(4x2- 2 x + 1)
c) W(x) = (x- l)(x - 3)(x2+ 3x + 9) d) W(x) = ( x - l) (5 x - 2)(25x2+ 10x+ 4)
5.142. a) W(x) = (x2+ l)(x- l)(x2+ x + 1) b) W(x) = (x-2)(x+ 2)(2x-l)(4x2+ 2x+ 1)
c) W(x) = (2x2+ 3)(x - 2)(x2+ 2x + 4) d) W(x) = (x - l)(x + l)(x - 5)(x2+ 5x + 25
5.143. a) W(x) = ( x - l ) 2(x+ 2); wskazówka: -3x = - x - 2 x
b) W(x) = (x - l)(x - 2)(x + 3); wskazówka: - 7 x = —x — 6x
c) W(x) = (x + l)(x + 3)(x - 4); wskazówka: -13 x = - x - 12x
d) W(x) = (x- l)(x2+ x + 5); wskazówka: 4x = - x + 5x
5.144. a) W(x) = (x + 3)(x + l)(x - l)(x - 3) b) W(x) = ( x - l)(x+ l)(x2 + 5)
c) W(x) = (x2 + l)(4x2 + 1) d) W(x) = (-3x2 - l)(x - l)(x + 1)
Odpowiedzi do zadań 361

5.145. a) W(x) = (x - l)(x + l)(x 2 + 1) b) W(x) = ( x - 3)2(x+ 3)2


c) W(x) = (x - l)(x + l)(x 2 + 3) d) W(x) = x3(x - 6)
5.146. a) tV(x) = (x —l)(x + 2)(x+ 3) b) W(x) = (x - l)(x+ 3)2 c) W(x) = (x+ l)(x+ 2)(x + 4)
d) W(x) = (x + 3)2( x - 2) e) W(x) = ( x + 2 ) ( x - l) ( x + 6) f) W(x) = (x + l ) 2(x + 5)
5 147. a)W(x) = 2x2(x—4 )(x + l) b) l/V(x) = (3x+ 4)(x-3 )(x + 3)c) W(x) = (x2+ 3)(x2+3)
d) W(x) = (5 x - 2 )3 e) W(x) = 5 x (x - l)(x 2+ x+ 1) f) W(x) = (x+ 3)(x+ l ) 2
g) M/(x) = (x + l)(2 x —3)(2x + 3) h) W(x) = (x+ 2)(x2- 2x + 3)
5 143. a) W(x) = (x2 - y'2x + l)(x 2 + -J2x + 1); wskazówka: x4 + 1 = (x2 + l ) 2- 2x2
b) W(x) = (x2 - V6x + 3)(x2 + V6x + 3) c) W(x) = 2(x2 - 2^2x + 4)(x2 + 2^2x + 4)
d) W(x) = (x2 + 6x + 18)(x2 - 6x + 18);
wskazówka: x4 + 324 = (x2)2 + 182= (x2 + 18)2- 2 ■18 • x2
5.14 9. a) W ( x ) = x ( x - l)(x + l ) ( x - 2)(x+ 2 )(x - 3)(x+ 3)
b) W(x) = x(x - l)(x + l)(x 2 + x + 3)(x2 - x + 3)
V2 —V io ][ V2 + V i ó ¥ x +
V2 + V i ó Y x + a/2 - V io
c) W ( x ) = x --
J\ 7V
(x 2- V 6 x + 2)(x 2 + VŚ x + 2)
d) W ( x ) = (x2 - 2x + 9)(x2 + 2x + 9)(x2 + 11 + 2VlÓ )(x2 + 11 - 2 V lÓ )

5 150. a) W ( x ) = (x - l)(x + 2)(x - 3)(x + 5); b) W ( x ) = ( x - 2)(x+ l)(x2+ 1);


c) I47(x) = (x + l)(x + 2)(x2 + 2x+ 6); d) W ( x ) = (2 x - 3)2(x2 + 4)

5.1.61. a) W(x) = - (x + l)(2 x2- 3x + 3) b) W(x) = i ( x - l ) ( x + 3)(x+ 2)

c) tV(x) = |( x + l)(2 x + 3 )( x + 2 ) d) lV(x) = ^ ( x + l) ( x - 2 ) ( l- 4 x )

5.1! 2. a) W(x) = ( x - l)(x + l ) ( x 2 + x + l ) ( x 2 - x+ 1); wskazówka: x 6 - 1= (x 3)2 - 1


b) W(x) = (x2+x+ l)(x 2- x + 1); wskazówka:x 4+x2+1= (x4+ 2x2+1) - x 2= (x2+ 1)2- x 2
c) W(x) = (x 2 - 3x + 3)(x2 + 3x + 3); wskazówka: - 3 x 2 = 6x2 - 9 x 2
d) W(x) = (x2+ l) ( x 2+ xV3 + l) ( x 2-xV 3 +1); wskazówka: x 6+1= (x2)3+1= (x2+1)
(x 4 - x 2 + 1) = (x 2 + l)[( x 4 + 2 x2 + 1) - 3 x 2] = (x 2 + l) [ ( x 2 + l ) 2 - 3 x2]
e) l/l/(x) = (x 2+ x+ 1)(x 2- x +1)( x 2+ xa/3 + 1)(x 2- x V3 + 1); wskazówka:x 4= 2x4- x 4
oraz przykład b)
f) W(x) = (x - l ) 2(x + l ) 2(x 2+ x + l ) 2(x 2 - x + 1)2; wskazówka: x 12 - 2x6 +1 = (x 6- 1)2
oraz przykład a)
5.153. W(x) = (X2+ x + l)(x 2+ x + 3)
5.154. W(x) = (x2- x + l)(x 2- 2 x + 3)
5.165. W(x) = (2x 2+ 3x + 5)(2x 2+ 2x + 3)
Równania wielomianowe

5.156. a) x e | —5, l j , 4| b) x g {-1} c) x e |-4, ~ , 4| d) x e {-2,-1, 3}

e) x g {-2,3} f) x g |-3,-|, i | g) x e |-l|, 0, | | h) xg |-l|, l ^ j


362 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

5.157. a )x e {- 1 ,1 } b )x e {- 2 ,2 } c )x e
-1-y/Ś - l + y/5
d )x e {- 3 ,- 1 ,0 }

e )x e { V ll,- l} f) równanie sprzeczne


5.158. a) x = 1; wskazówka: x = - x + 2x b) x = - 1 ; wskazówka: 3x = - x + 4x

c ) x e { - - , l i ; wskazówka: -3x = - 4 x + x d ) x e i - - \ / 6 , - — , — , *J6

e) x g {-2, 2} f) x e {3, -1 }

5.159. a )x e { - 4 ,- V 2 , a/2} b )x = 3 c )x = l d ) x e |- 2 ,- - ,2

e )x e - 2 ,- 1 ,- - f)x e -1 , - , 3 g |x e - l,- ,4 h)x e \ -5, --, 1

5.160. a ) x e < | - | , - 1 , 1 } b) x e \ -1 , ~ , 1 } c )x = ± d )x e { - 2 ,- 1 ,1 ,2 }

5.161. a ) x e { - 3 , b ) x e {- 6 ,- 2 , 2} c) x e i -1 , 2 - [ d) x e i - 2 - , -1, 3
3 3

5.162. a )x e < j | , | , l [ b ) x e ^ - l,i,2 |. c) x e { -2 , d )x e \ - 1 , 1 ± , 3

5.163. a) x e {- 6 ,- 4 ,- 2 } b ) x e { l , 3, 5} c) x s {-5, 2} d ) x e { - 2 , 6}

5.164. a) x e { - l , 2 , 3 } b) x e {-5,-3,-1} c) x 6 jl, 2,2^, sj d ) x e { - l,2 }

5.165. a )x s-j - | , - | , 3| b) x e {2, 3} c )x = - l d ) x e { - 4 ,2 }

5.166. a) x e {-2, 2} b ) x e - j- |,l[ c) x e {-2, -1 , 0, 1, 2} d) x e {-1, 2}

e) x £ {-1, 1} f) x e {-4 , -1 , 0 ,1 , 4}

5.167. a )x = 1 m 1 1 3
c) x e -j | , | , 1
2 [ 4 2 2

-1-V 7 1 - 1 + V7 |
d) x
2 ' 2' 2 J

5.168. x e {—1, -3 , 4}; wskazówka: zauważ, że a - a = 6.


5.169. 1, 2
5.170. o = -12, b = 6
5.171. o = 23, Xi = 1, x2 = 3, x3 = 5
5.172. o = -30, Xi = 1, x2 = -2 , x3 = 4, x4 = - 8
5.173. m = 8, Xi = 1, x2 = -2, x3 = 4
5.174. o = 28, Xi = 1, x2 = 3, x3 = 5
5.175. m = -24, Xi = 2, x2 = 3, x3 = 4
5.176. y 3 - y 2 - 2 y - 1 = 0; wskazówka: wykorzystaj wzory Viete'a.
Odpowiedzi do zadań 363

5.177. y 3- 2 y 2 + y + l = 0

5.178. a )x e {-1, 0} . b )x e - , O, i j d ) x e {O, - V 6 }


C>x 6 ' 4

5.179. a) x e {O, 2} b) x e {- 3 ,1 } c) x e {1, 3} d) x e {-5, -3}


5.1SO. a) x e {- 2 ,1 } b) x e {-2, 2} c) x e (- 5 ,- 1 ,1 , 5} d) x e {- 1 3 ,- 1 ,1 ,1 3 }
e) x e {-2, -1 , 5}
Zadania prowadzące do równań wielomianowych
5.181. o = -2 ; pozostałe pierwiastki: 3, 5
5.182. a = - l v o = l ; pierwiastki wielomianu:- 6 ,- 2 , 0

5.1S3. o = 2; pierwiastki wielomianu: -2, -1^, 1


5.184. —6 i —3 lub 3 i 6
5 .1 8 5 . -5, -2, -3
5 .1 8 6 . 10 cm, 10 cm, 4 cm
5 .1 8 7 . 28 uczniów
5.188. 5 cm x 5 cm
5 .1 8 9 . 7 m, 5 m, 4 m
5 .1 9 0 . 4, 6 i 8
5 .1 9 1 . 3, 5 i 7
5 .1 9 2 . wysokość 16 cm i promień podstawy 6 cm lub wysokość 4(V l3 - 2) cm i promień
podstawy 4-^2 + V l3 cm
5.193. fi = lm , H = 3m
Równania wielomianowe z parametrem
5.194. p e (-oo, 0) u (4, +oo)
5 .1 9 5 . p e {-1 , 7}

5.196. m e f -co, - J u f i , 1 j u (5, +oo)

5.197. m e (-oo, -6) U (-6, -5) U

f -5 -V 5 -5 +y r
5.200. m e -3 u (-3, -2) u
2 2 7

5.201. m e

5.202. m e

5.203. m e (0, 3)
5.204. m = 2
5.205. m = 0
364 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

5.206. m e (-5, 0) u

5.207. m e (-3, 0) U (0, 1)

5.208. m e (-1 ,1 ) U • { ! -

5.209. m e < (- 5 ,- 2 -

5.210. m e (-2, 3) u - j- 3 -

5.211. m e I - 1 - , 2-
2 2
5.212. m = - 3
5.213. m = 1
1, jeśli m e (1, 9)
5.214. g(m)= ■2, jeśli m e {0, 9}
3, jeśli m e (-oo, 0) u (0 ,1) u (9, +co)

Funkcje wielomianowe
5.216. a) W(x) = - ( x - l)(x + 3)(x2+ 2x+ 5) b) miejsca zerowe: -3 oraz 1
4

5.217. a) W(x ) = | x 3- 3 x 2+ 6 x

5.218. a) W(x) = -4x3+ 12x2- 9x + 2 b) R(x) = 2x - 1


5.219. lV(x) = x4- 6x2+ 8x + 24
wskazówka: Zapisz wzór funkcji w postaci: W(x) = (x+ 2)2 ■(ox2+ bx + c), gdzie
a * 0 i b2- 4 a c < 0. Skorzystaj z faktu, że W(-3) = 27, 171/(1) = 27, 147(0) = 24.
Odpowiedzi do zadań
365

5.220. a) W(x) = x3- 5 x 2+ 7x; wskazówka: W(x) = x(x2+ bx + c), gdzie b2 - 4c< 0;
b) (-1 ,-1 3 ), (3, 3)
5.221. a) W(x) = | x 4- 2x2 b) x e {-^ 6 , -^ 2 , -Ji, V6)

5.222. a) x e (-oo, -2) u (-2 ,1 ) b) W(x) = | x 3+ x2- 1 | c) x e {-2, -1, 0}

5.223. a) W(x) = x3- 3x2+ 3 x - 9


5.224. a) l/l/(x) = - x 3+ 3x - 2 b) x e (-oo, -2 ) u {1} c) (-3,16), (-2, 0), (3, -20)

5.225. a) W(x) = - —x4+ x 3- X2 b) W ( x ) = - \ ( x - J 7)(x+ V 7 )(x2+5)


4 ^
Nierówności wielomianowe

5.226. a )x e | - o o , , 2j b )x e ^ - c o , 1]

c ) x e (-5 , - l ) u f | , 3j d )x e ( - o o , - 6 ) u ( l , 2 ) u ( 5 , + °°)

5.227. a) x e ( - o o , - 2 ) u ( - 2 , - l ) u ^ | , 3 j b )x e(-oo, - l ) u ( 3 ,4 )

c) x e (-3, 2) u (3, + oo) d ) x e ( - 5 , 6) u (6, 8)


e) x e (—oo, -6) u (4, 6) U (6, +co) f)x e (—6, l ) u ( l , 3)^(3, 10)
5.228. a) x e (-2 , 3) b ) x e ( l , 5) c )x e (- 3 , - 2 ) u ( - l , 1) u (2, 3)
d ) x e ( - o o , 1) e ) x e { - l , 1}

f) x e (-oo, -4 ) u 1 + 2^ ) U (4 - +Qo)

5.229. a) x e (-2, 2) u (2, 4) b) x e ^-3, — ^ ^ j ' u ( o , H ^ l j u { 3 }

c )x e (-4 , - 3 )u ( - 2 , - l ) u ^ | , 3^ d )x e^-oo, | j u | l , 2 | J

e) x e R; f) nierówność sprzeczna

5.230. a) x e (-oo, -6) u (-2 , +oo) b) x e (-oo, 3) c) x e (-oo, -1 ) 'O

d )x e (- 3 , —l| ) u < 3 , +oo) e)(-oo, -4> u ( l | , 4

f) x e (-oo, -3) u ( - 2 - , 3

5.231. a) x e (- o o ,- 3 ) u | | | b) x e / 2 1 , + c o l u {1} c) x e / l | , +°°J u ^

d) x e (3, +oo)u i " 1 2 e x e -o o ,-l|)u {2 ) f) x e (-oo, -1) u -j -


366 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

d )x g (-00, -5) u (-3, -2) u (1, +co) e )x 6 (-4 , -2) f)x g ( - oo, l ) u ( 6 , +<*)
5.233. a) x e R b) x e (-oo, -2yf2) U {0} u (2^2, +oo) c) x g (—oo, 2)

5.234. a )x e / ? - {- 5 ,0 } b )x e (-oo,-3)u(3,+oo) c) x g (- oo,2) d)xG ( - » ,- 2 ) u ( - 2 , D

5.235. a) x e (-oo, -2) u {0} u (2, +co)

d )x e ff e )x g (- oo, -4 ) u { - l } u < 2 , +oo) f) x e < - 2 , 6)


5.236. a ) x e {-l}u< 2,+ oo) b) x g (-oo,-2) u (O, 2) c) x e (-3, 0) u (O, 3)
d) x e (-oo, -3)
5.237. a) x € {-2 , - V 3 , -JŚ, 2} b) x g R - (-5, -3, 3, 5} c) nierówność sprzeczna
e) x e R
5.238. a) x g (0 ,2) b)x g (-oo, l)u (3 ,+ o o ) c ) x e ( - 5 ,1) d )x e (-oo,-7)u<-3,+oo)
5.239. a) x e (-oo, -4 ) U < -1 , 1) U (4, +oo) b) x e (-oo, -3) u (-2 , 2) u <3, +oo)
c )x g -\/3) d )x e (- 2 , 3) e) x s (-oo, - l ) u { 0 } u ( 5 , +oo)
f) x e (-oo, 1)
Test sprawdzający do rozdziału 5.

Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Odpowiedź C A B B D D B C A C
Nr zadania 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Odpowiedź D D D B C A A D B A

Zadania powtórzeniowe do rozdziału 5.


5.240. o = 10, b = 3 lub o = 10, b = ~3
5.241. o = - l , b = l
5.242. a) fc = -4 b) l/l/(x) = (x - 2 )(x + l)(x + 2); W(x) = O o x = -2 v x = - l v x 2
5.243. a) o = -3 b) x e (1, 3}
5.244. a) fc = 4 b) W(x) = - 2 (x - 2 )(x - V2)(x + VŹ) c ) x e { 0 , 1}
i
5.245. a) a = — b )x = - 7 v x = - 3 v x = l

5.246. a) o = - l , p = 1, q = -2 b )x = 0
5.247. a) a = -7, b = 3, c = 3 b) F(x) = -(x - l ) 2(x + 3)
5.248. a) o = 0, b = -2 b ) x e { - 4 ,- 2 } c) x e {-1}
5.249. o = 2, b= l , x e (-1 ,1 , 3}
5.250. a) o = 2, b = 6 b) x e (- 2 ,1 , 3}
Odpowiedzi do zadań 367

5.251. o = l , W(x) = 2(x + 5)(x + 2)(x - 2)


5.252. R(x) = -5 x + 10
5.253. R(x) = 2x2+ 3x

5.254. a) x e {0, 2} b) me ( - c o ; -5) U U - & }u te il u (1; +<x>)


2) l 2 J
1 1
5.255. a) - - pierwiastek jednokrotny, 2 - pierwiastek dwukrotny b) m = 2, x = - -

5.256. m = 1, x e (^o, ~ J 3 ) u {0} u <V3, +ao)


5.257. m 6 ( - 5 , 1) U {-7}
5.258. m = 2

5.259. a) W(x) = 2x3- 2 x 2- 2 x + 2 b )x )


_0° ' _ 2/ U {1 }

5.260. a) W(x) = - x 3+ 3x2+ 9x+ 5 b )x e {1, 2, 8}


5.261. a) o = 6; pozostałe miejsca zerowe: -2 oraz 0 b) x e (-1, 0) u (0, 2)
5.262. a = -1, b = 3, c = 6, d = -8; x e (- 2 ,1 ) U (3, +oo)

5.263. a = 2, b = -2, c = -18, d = 18; x e (|-3, | \ U <3, +oo)

5.26i4. a) W(x) = - x 3+ 4x2+ 3x - 18 b) x e {-4 , 3} c) x e (-oo, -2 ) u {3}


5.268. 20 m x 8 m x 4 m
5.269. 318 lub 428
5.270. Janek ma 2 lata, Ola - 5 lat, Maciek - 10 lat

Jłamki algebraiczne. Równania i nierówności wymierne,


ikcje wymierne
Ułamek algebraiczny. Skracanie i rozszerzanie ułamków algebraicznych
6.1. a, b, e, f, h
6.2. a) D = R - { 2 } b) D = R ci ) D = R d)D = f l - { l , 5} e )D = R - { - 3 ,3 }
f) D = R - {-1} g) D = R - { - h) D = R
6.3. a)D = R - { 2 , 3} b) D = R - { c)D = « - { 9 } d) D = R —{-2, 2}
1 1
e) D = R - {2} f) D = R —| — g) D = R —{-1} h)D = / ? - { - ! , 1,3}
2' 2‘

6.4. a )- b) 0 c) 1 d) 1
3

6.5. a) 1 + - V2 b) —- —V3
3 2 2
6.6. a) x= 2; wartość wyrażenia: 2

6.13. a)m e (!;+<») b)m e -oo; -


| CT)
368 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

6.14. a) m e ^ -o o , - |J u , +ooJ b) m e ^ -o o , - 1 | J u <0, +<*>)

6.16. a> T ' X * ° b )ix ,x * 0 c )- ^ ,x * 0 d )i,x *0 e )-x * 0 f)x<x* 0


^ ^ x x 5
6.17. a) ,x*-2 b )5 -x ,x * -5 c ) - 2 x - 3 ,x * l i d ) 9 x - 2 x * - -
3 Z ' g
e )x -l, xt ^1 f )2 x - 3 ,x ^ li
2

6.18. a) 4X + ^ ° , x * 5 b) 4 , x ^ -7, x ^7 c) * ^ , x * - 3) X ^ 3
x -5 x +7 4x +12
,> 2x - 5 1 3x + l 1 3x + 5 2 2
d) — ---- x * - 2 - e ) ----------, x * ~ f -------- , x ^ - i £ X3t i z
2x + 5 2 3 x-l 3 6x - 1 0 3' 3
6.19. a) - — x * -2 i x * 2 b) - 4 ——-T; x * -5 i x * 5 c) ~3x + 12
—, x ^ —3
x—2 2 (x - 5) x +3
- 2x +2
d )T7----* * ~ 8 i x * 3
3 (x - 3) 4x +1 4 3x + 2 3 3
6 .20 . a) , x ^ - 4 ,x ^ 0 b) - ,x * - 5 ,x * 0 c) x ^_ x x ^0
^ 2 4x
2x - 4
d) - ,x * 0 e ) 4 x - 3 x 3, x * 0 f) : ,x * 0
x
x +x + 1 x +5
6. 21. x * - l, x ^ l b )2 x -4 c) d) 2 x + 6
2x + 2
x - 2x + 1 x -2x+ 4
e) - ,X * 1 f) x -2
x +x +l x z+ 4x + 4
6 . 22. a ) x - 2 , x * - 2 i x * - l b )x + 3 , x * 3 c) x + 1, x * -7 i x * 1

d )x - 5 ,x * - 5 ix * - 3 e) 2x + 3 ,x * 1 ,x * 1^ f) 5 x + l , x * - 2 x * -
2 ' 5
x +1 x 2—4 x 2+ 2
6.23. —— , x * - 2 , x * 0 , x * 2 b) —— , x e R c) — — ,x * - l,* * l
2x X 2+ 5 x 2- l

,x *■-3, x* -2, x * 2, x * 3
x -4
, 2x - 8 x + 3x + 2
6.25. a) 2 , , x * 0 , x * 4 b ---- ------- , x * - 1 , x * 0 , x * 1
x —4x x 3- x
x 2—2x + 1 3x 3- 9 x 2
c) — 5 ;-------— , x * -2 , x * 1, x * 2 d) , x * 0, x * 2
2x 3- 2 x 2- 8 x + 8 3x 3- 6 x 2
3 x3+ 6 x 2+4x +8 4x 3+16 x 2+9 x + 36
e) — 5---- ;---------- , x * 1 f) ,x ^3
3x - 3 x +4x - 4 4x 3- 1 2 x 2+9 x -2 7
3 x2 8x 81 - x
6.26. a )— r . * * 0 b) x * 0 c) , x ?t -9
5x3 -20x 27 + 3x
.. 5x -1 0 x -9
d) - - -- - , x * - 2 , x * 2 e) - ,x ^ 0 f) — , x * 0
x + 5x' x +3x
Odpowiedzi do zadań
369

x-9 x x -25*
6.27. a) , x & —3, x —l b) , x * 2, x * 5
x 2+4x + 3 x 2- 7 x +10
4 x 2+ 12x + 9 16 -5 6 x + 49x
2 , x * -1 -, x * 5 d) <x * -3 ^ 3;

-sJ/
2x 2- 7 x -1 5 2 12 -1 7 x - 7 x 2
3x - 3 x + x - 1 10x +5x + 8x +4
,x * 0 f) , x * -1
3x 3+ x 5 x 3+ 5 x 2+4x +4

Dodawanie i odejmowanie ułamków algebraicznych


3x —4 x +12 5x -1 2 x + 8 5x + 12x + 5
6.28. a) b) d )-
3
—x -8 x -1 3 x -2 3 3 x 2- l l x -2 2 -3 x 2- 8 x + 25
6.29. a) b) d)
------- i5 ------ 16 ~
6.30. a) —— x * - 2 b) - — - , x * 3 c ) — 2— x * 0, x * 8
x +2 x -3 x 3- 8 x 2

9 -4x
d) —------ ------, x * 1, x * 0 , x * - 4
x +3x - 4 x

6.31. a) 0, x * l b j^ L z I, x * 2 c) —2 x*4 d) X + ^ , x ^ 3
x -2 4 —x x -3
, . 3x +5 „ , . x +1 , 3 -x _ 3x - 5 . -
6.32. a) a ,x * - l b ) ----- , x * - 5 c ) ---- - , x * 2 d) ------7, x * - l
x +l x +5 x -2 4x +4
, 2x +16 . x -2 9 . . x + 10 _ , . 08 -^
-x „
e )—— ~ , x * 2 f) 7 ^ — — , x * - l g )----- — , x # - 2 h) -— - r ^/x # - 4
10-5 x 10x +10 8x +16 4x +16
, . -5 x-3 5 _ _ ,.x + 4 x - 1 2
6-33. a ) —-----— , x * 0 , x * - 5 b ——, x * 0 , x * 3
x x +5 x x -3
. 30x -1 0 x 1 2 .. x +5x _ l
c ------- —------- , x * x -
( 4 x - l)(3 x - 2 ) 4 3 d l Bx + l)(x-2)'” 2’ ,,‘ - 5
. - 2 x 2+ 10x + 2 „ 3 -x
e) - , w^---- —, x * - 4 , x * 6 f ) — ------ - , x * 0 , x * l
(x + 4) (6 - x ) 2x(x -1 )
2x
6.34. a) , x * -2 i x * 2 b) -— 5*w 9 x * -3 i x * 3
( x - 2 )( x + 2) (x —3)(x + 3)
. -5 x + 1 2x
c)^7“— r n — ——, x * - l i x * i d) , x * -2 i x * 2
2(x - l) ( x +1) 3(x - 2 )(x + 2)
-15 20x -4 0
6.35. a) ,x*l,x*4 b) , w - - ,x*-3.x*7
(X —l)(x —4) (x + 3)(x -7 )
_____ 2x 2x + 20
c) , x * -4, x * -3 d) , x * -2, x * 5
(4 + x)(3 + x) (x -5 )(2 + x)
-3 x -1 1
e) ,x * - 2 ,x * 3 f) — :*, x * - - , x * -
x +2 2x + l 2 2

6.36. a) -------- - , x * — 1\ A 1 -L » 4x +4 1
b ) --------- —, x * - l - c ) -----------x ^ —
(2x + 1)2 2 (2x + 3)2 2 (3x - 1 ) 2 3
370 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

x 2+ 6x - 8
d) , X ^ —1 —, X ^ 1 — e) x*-2~ , x * 2-
16- 9 x 2 4 x 2-2 5 2' 2
7_4x 4 4
f ---- 5---- , x * - - , x * -
25x 2-1 6 5 5
x 3+ x 2- 4 x - 3
6.37. a) , d la x * 0 i x * - l b) , dla x * O i x * 2
x 2(x + 1) x(x - 2)
5x + 2 1 . 2x - 5 x - 7
, d la x * - l- i x * l - d) , dla x * - 2 i x^ 2
4x 2- 9 4 -x
2x 2- 8 x + 15 2x - 5 x - 1
, dla x * 3 f) , dla x + O i x * 1
(x - 3 )2 x (x - l)2
2x 2+ x - 6 -4 x —3 x + 5
6.38. a) , dla x * O i x * 4 b) , dla x * O i x * 5
2 (x - 4)2 x(x - 5 ) 2
7x - 2
c) dla x * - l i x * 0 i x^ 2
(x + l) ( x -2 )
x 3+ 16x 2+ 30x + 9
d) , d la x * - 3 ix^ O ix ^ 3
(x - 3 ) 2x(x + 3)
16xr 32
6.39. a) d la x ^ -1 i x * 1 b) d la x * - l ix * 1
1 -X 1 l- x 3
5
, dlax * -5 i x ^ - 4 i x ^ - 3 i x ^ - 2 i x ^ - l i x ^ 0
x(x + 5)
x
, d la x * - l ix * 1
x -1
6.40. a) 2 dla x * O b )6 d la x * - l

c )X + - dlax e ( 0 ,1) u ( l , 2)u(2,+oo) oraz - — - dlax e (-oo,-2) u (-2 ,-1 ) ^


x +2 x -2

d)
x + l dla
--------
x e (-oo, -0); x - x - 2 dla x e (O, 2); x + x - 6 _ d|a x g (2, +°o)
x -2 x + 4x + 4 x 2 + 4x + 4
. 2 5 1 ,. 1 3 . ..
6.41. a )---------1- ----- , x +:— , x * 3 b )---- - + ---- -, x * 4, x * 2
2x + l x -3 2 x -4 x -2
. 3 5 . 3
C ------- h------- , X * - 1 , X * -
x +l 2x -3 2

Mnożenie i dzielenie ułamków algebraicznych


6.42. a ) ^ ,x * 0 b) —r — i x * O c) x *-l, x +O d) x*-3 3
2 2x x2 X -3
4 4x
e)x*0, x *l f ) ----- , x ^ 2
3 x -2
1
6.43. a ) - , d l a x * - l ix^ O i x * 1 b) 1, dla x * - 2 ix * O i x * 2

1 2
c) dla x * -7, x * -1, x * 7 d) dla x * -1 i x * 1
Odpowiedzi do zadań 371

e ) 10 , d l a x * - 3 , x * - 2 , x * 2 f) 10^, dla x * - l , x * 1 , x * 5

x +5x + 4 x + x -2
644. a) -/* * -3, x * -2, x * 1, x * 2 b)
x 2- 4 ,* * - 3 ,x * - 2 ,x * 2
x + x -6
3x + 13x + 12
c) i T~ ' ~ , X * - 1 - , X * - 1 , X * - - , X * - d )^ ^ 1 - - n - 2 2
2 x2+ 3x +1 3 2 2 5x - 2 ' X * ~ 1' X * - 5 ' X * 5
8x +8
e) f ) ^ ^ ^ ^ - 3 , x ^ - 1, x ^ | ,x * \
4x +1 , x ^ 2 , x , - ł , x . l i , x . 2

6 45' a) Tx T+s5 ’x *-*’x *-Z'**-l.x*l b) - ^ , x * - 5, x * - V 2, x * V 2


3 x 2+4x - 4 3x -1 i
c) -* * * - 3 , x * 2, x * 3 , x * 7 d) — ,* * - 3 ,x * - l,x * -
x -3

6 46. a ) ^ ,x * 0 b) ~ , x s R c ) - ^ - ,x * 0 ,x * l d ) 3 ,x * - l e ) ^ ,x * - 6

f) 8 - 4x, x * -2, x * 2 g) - — — , x * -5, x * 5 h) 3x - ,x ^ - 3 , x * 3


2x +10 x +3
6 47. a) x * -2 , x * -1 , x * 1, x * 2 b) 2x ~4x , x * - 3 , x * - 2 , x * 2
x +1 x + 5x + 6
. 25x - 5 _ i 3x+ 9 1 1
c ) -2 x - 6 x * - 3 , x * i , x * 3 d )— ,x # - - ,x ^ x # 2
5 20x + 10
. 2x + 5 _ i
e ) ------ , x * - 7 , x * - 2 , x * -,x * 2
x +2 3
2x 2+ 7 x + 6 i 1 1
O ~ 2 ’ x * ~lr< * * “ 1/ x ^ 1—, x ^ 5
3x - x - 4 2 7 3

48' ^ 2x + 2 ' x * _8 ' * * -3 , x * -1, x * 1 b) i , x * - 6 , x ^ 0 , x * 5

c) | , x * - l,x * 5 d) 7x ~ 1 4 , x ^ - 5 ,x * -2
2 2

6 49. a) - i — , x * - 3 , x * - 2 b) 20 ~ 2 x , x * -5, x * -3, x * O


X +2 X
. 4x 2- 5 x - 4 15x +7 1 1
c) -----;-------,x ^ - l,x ^ O ,x ^ 1
x -x d )1 ^ 7 2 ~ 'x ' x *~ 3' x * _1 ' x * ~ i ' x ^
, , x 2+ 3x + 1
6 50. a) --------------------— d lb)a x- * - l i x *dla
l x * -1 i x * O i x * 1
x +1 2x
1
c )---- - d l a x * - l i x * l i x * 2 d) 1 dla x * -2 i x * -1 i x * 1 i x * 2
x +1

e) x _ i dla x * O i x * 1 f) 1 dla x * —s/3 i x * 1 i x * ^3

Zadania na dowodzenie z zastosowaniem ułamków algebraicznych


6-52. wskazówka: zauważ, że 6ab —3o2= 2b2—ab jest równoważne wyrażeniu

3a(2b - a ) = b(2b - a), czyli (2b - a)(3a - b ) = 0. Stąd a = 2b lub a = i b.


3
372 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

6.53. wskazówka: rozwiąż równanie 3b2 - 8 a b - 3 a 2= 0 ze względu na zmienną b. Ponieważ


z założenia a > 0 i b < 0, więc b = - jO .

6.54. wskazówka: przekształć równoważnie równość —c + t korzystając z włas-


b d
ności proporcji.
6.59. wskazówka: z założenia a = - b - c , gdzie a, b, c e R - {0}. Podstaw a = -b - c do wyra-
a2 b2 c2
żenią - — h — + — i wykaż prawdziwość twierdzenia.
bc ac ab
6.60. wskazówka: lewą stronę tezy zapisz w postaci ułamka algebraicznego w następujący
sposób:
_ o(o3- l ) - b ( b 3- l ) _ (b - a ) —(b4*—o 4) _ [b - a ) - [ b - a ) ( b + a)(b2+ a 2)
(b3- l ) - ( o 3- l ) o 3b 3- ( o 3+ b 3) + 1 a 3b 3- ( a + b)(a2- a b + b 2) + 1
(b - o ) { l - ( b +o)-[(o + b )2-2ab]}
a 3b 3-(a + b )[(o +b )2-3ab] + 1
Teraz skorzystaj z założenia, że a + b = 1.
6.61. wskazówka: sprowadź ułamki występujące po lewej stronie równości do wspólnego
mianownika: (a - b)(b - c)(c - a), a następnie wykonaj dodawanie ułamków. Oti zy-
-(b —c)2—(c - a ) 2- ( a - b ) 2
masz ułamek: -. Po wykonaniu działań w liczniku ułamka
(ia -b)(b -c)(c - o )
. 2 (ab +ac +bc - a - b - c
otrzymasz ułamek postaci -. Zauważ, że
(a -b)(b —c)(c - o)
(a - b)(b - c ) + ( a - b)(c - o) + ( b - c)(c - o) = ab + ac + bc - a - b - c .
x v z x y z
6.62. wskazówka: równość —+ — + _ = l pomnóż kolejno stronami przez -
a b c a b c
x 2 v2 z 2 x 2 y2 z 2
Z otrzymanych równań wyznacz: — Otrzymaną sumę — + + — prze
a b c a b c
kształć tak, aby wykorzystać założenie.

6.64. wskazówka: skorzystaj z faktu, że 0 > Vab.

4 64 64
6.65. wskazówka: przedstaw lewą stronę nierówności w postaci sumy a + ——+ — .
o a
Skorzystaj z zależności między średnią arytmetyczną i geometryczną trzech liczb do­
datnich.
6 . 66 . wskazówka: wykaż, że jeśli o > 0 i b > 0, to wyrażenie (a3+ b3) - (a2b + ab2) przyjmuje
wartości nieujemne. Wyrażenie to zapisz w postaci:
(o3+ b3) - (a2b + ab2) = (o + b)(a2- a b + b2) - ab(a + b) = (a + b)(a2- lab + b2) =
= (o + b ) ( a - b ) 2.
6.67. wskazówka: tezę przekształć w sposób równoważny do postaci:
/
' o 2 b 2^ a b\
5 + — + 6[ - + -
y ° 2) b a)
Odpowiedzi do zadań 373

V b
Aby wykazać, że wyrażenie 5 6| ^ + ~ | - 22 jest nieujemne skorzystaj

o b
z twierdzenia: „Jeśli a, b e R+, to —+ - > 2".
b a
.68. wskazówka: obie strony nierówności są nieujemne, więc po podniesieniu obu stron
nierówności do kwadratu otrzymasz nierówność (o + c)(b + d ) > a b + 2 -Jabcd + cd
równoważną danej. Wykaż, że dla nieujemnych liczb o, b, c, d wyrażenie
(o + c)(b + d) - (ab + 2-Jabcd + cd) jest nieujemne.

6.69. wskazówka: mnożąc obie strony nierówności ~ + ~^= > -Ja + -Jb przez -Ja • -Jb,
-Jb -Ja
otrzymasz nierówność a-[a + bVó >a4b + b-Ja równoważną danej. Wykaż, że wy­
rażenie oVo + bjb - ajb - bja jest nieujemne, czyli (o - b)(-Ja - Jb) > 0. Aby to
wykazać rozważ przypadki: a> b, a = b oraz a <b, przy założeniu, że a, b e R+.
Równania wymierne

6.70. a )x = -2 b) równanie sprzeczne c) równanie sprzeczne d ) x e j- ,2

. 1
e) x = - f) równanie sprzeczne
2

6.71. a )x = - l - b )x = 4 c )x = 0 d )x = - l e )x = - f)x = - —
9 5
6.72. a ) x e { - 4 ,4 ) b)x= 3 c)x e A?—{2 } d ) x e f i- { 3 ) e) równanie sprzeczne
f) X 6 {-V7, V7}

6.73. a) x e {-2, 3} b ) x c | -5 , c) x= 1- d) x = - 2 : e) x e {1, 3}

f) równanie sprzeczne

5.74. a ) x e { 0 , 1} b) x e {0, 2} c ) x e - jl- ,7 d )x s 1,1

5.75. a ) x = - b )x = -1^
- - c)x s { 2 - J l , 2 + V2} d)x e j 3 ^ , 3 +2^
3 11

e) równanie sprzeczne f)x e 1, 1


11

6.76. a ) x e { - l , 2} b ) x e - j- l^ ,3 c)xe|--, 3 d) x e -J -2 - , 2

6.77. a ) x = l b )x = - l c )x = -3 d )x = 5

6.78. a) x e ■
{- , 1 b )x e {2, 3} c )x e <j- , 3 d) równanie sprzeczne

e)xe|-, 3 f) x = 3

6.79. a )x e { - 2 - V 2 , 1, -2 + V2} b )x = 3 c )x = l
374 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

d) x e - j - 2 - | V l 5 , -2 + ^ V l5 , 2

6.80. a) x e •! 1 - b )x 6 j-l- c ) x e ( - 2 ,3 } d) x e (-2, -3 }

6.81. a) x e {-1, 1, 2, 4}; wskazówka: x2- 3 x = t i x ^ 0 i x ^ 3 b ) x e {-1 ,1 , 3, 5}


c ) x e { - l , 1 ,5 ,7 } d) x e {- 3 ,- 2 , 1, 2}
6.82. a )x e { - 2 , 1 —^3 ,1 + a/3 }; wskazówka: korzystając ze wzoru a2+ b2= (a-b)2+2ab,

przedstaw lewą stronę równania w postaci x + 2x • . Otrzymane


x +1 x +1

równanie rozwiąż przez podstawienie: t = ----- , gdzie x e R - {1}.


x +1
-1 -V 3 -1 + V3
b) x e ; wskazówka: zastosuj wzór

a2+ b2= (a + b)2= (a + b)2- 2ab.


c ) x e { - 2 , 1} d) x e { - l - V 3 , 2, V 3 - 1 }
1 1
6.83. a) x e b) x e {-3, 3}; c) x e {0, 3} d) x e -J ^ , |
4' 4

e) x e {-3 ,3} f) x e {-1, 1} g )x e |- li,3 | h) równanie sprzeczne

6.84. a ) x = -----h i b)x=V5 c)x=2 d) x = 0 e )x = 4 f) x = —1

6.85. a )x e {- 3 } b )x e j-2 ^ ,5 j c ) x e | - | , ^ , 2! d ) x e ( 0 , 1)

Zadania tekstowe prowadzące do równań wymiernych


6.86. w pierwszym 20 zasłon, w drugim 12 zasłon
6.87. ojciec 15 dni, syn 60 dni
6.88. 20 godzin, 30 godzin
6.89. 20 dni
6.90. pierwszy w 2 dni, drugi w 3 dni, trzeci w 6 dni
6.91. praca miała być wykonana w ciągu 40 dni; dzienne przekroczenie planu wynosiło 25%
6.92. kran napełnia pusty zbiornik w ciągu 3 godzin, drugi zaś opróżnia pełny zbiór ik
w czasie 4 godzin
6.93. 2 m oraz 3 m
6.94. 54 km/h
6.95. 9 km
6.96. 3 km/h
Odpowiedzi do zadań 375

Nierówności wymierne
6.97. a) x e I -oo; ^ b) nierówność sprzeczna c) x e R d)xe -9; 1

6.98. a)xe(0;2) b)xe -l-;0 c)x e (-oo; 0) u (- ;+ o o

d)x i o o ;-l^ )u (0 ;+ o o ) e ) x e (-oo;-2) U (0 ;+oo) f)x £ (-oo; 0) u ( - ; +oo

6.99. a) x e (-2, 0) u ( 2 ,+co) b) x e -oo, — u 0, c) x e (-oo, 0)

d ) x e ( 0 , +oo) e) x e (-1, 0) u ( 1 ,+oo) f) x e


'"■I
1 2
6.100. a )x e -oo; - u(3;+oo) b )x e - ; - c) x e (-oo; 3) u 3 - ; +co
4 5

d) x e 2; 2 e) x e — ; 3) f) x e -oo; 2 - ) u (5; +oo)

6.101. a )x e (-oo; 0) u(3;+oo) b)xe - 2 ;- c )x e -o o ;l— u 2 —; +oo

d) x e (-oo; -2) u (1 ; +oo) e) x e (-oo; 0) u | - ; +oo

f) x e (-oo; - 6 ) U ^ - —; +oo

6.102. a) x e (-1 4 ;-5 ) b) x e (-oo; 2) u (2, +co) c) x e (- 3 ;- 1 )

d) x e | -5 ; - 2 -

6.103. a) x e (-oo; -2) u (3; +oo) b) x e (-oo; -5) u (-1; +oo) c) x e | -4 ; 1 -

d) x e I —; 2

6.104. a) x e (-oo; 0) b) x e (0; +oo) c) x e (-oo; -2) U (2; +co)

d) nierówność sprzeczna e )xe (l-;+ co | f)xe (-o o ;-l

6.105. a ) x e ( ^ » ;- l) u 1 - ; +oo b ) x e (-o o;-5)u - ; +oo c) nierówność sprzeczna

d)x£R-{-3} e)xeR -{-5} f)x e l-l;3 -

6 L06. a) x e (0, 1) u (4, +co) b) x e (-oo, -2) u (0, 6) c) x £ (0, 1) U (2, 3)


d) x e (-3, -1) u (0,1) e) x £ (-oo, -2 ) u (- 1 ,0 ) u (2, +co)
f) x £ (-oo, -3) U (0, 2) u (3, +co)
376 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

6.107. a) x e (-oo, 2) u (3, 5) u (7, +oo) b) x e (-co, -3) u (2 - V6, 3) u (2 + V6,+00|

c )x g ( - 1 - , 0) u f 1 - , +00 | d ) x e ( - l , 5)

6.108. a) x g (-oo, -1) u (-1 ,1 ) u (3, +co) b) x g (-oo, 1) u {5}


c) x g (-2 , 3) u (3, +oo) u {-3 } d ) x e f i - (-2, 1, 4}
6.109. a) x g (-co,-5) u (- 4 ,- 3 ) b) x e (-oo, 2) u (2 , +oo) c) x g (- 3 ,- 1 )

d) x g | -5 , - 2 -

1 -V 73 1 1 + V73
6.110. a) x g (- 3 ,- 2 ) u (-1 ,1 ) b) x e , -1 u
' 6

c) x g J^ - 1 , ~ 2J d ) x e (~ ° ° ' u (- 1 ' 0 ) u ^ - , +C°

6.111. a) x g (-oo, 1) u (7, +co) b) x g (-oo, - 4) u (1, 5) c ) x e (-8, -3) u (2, +o


d ) x G ( - 3 , -2 ) u (1, 4)
6.112. a) x g (O, 1) u (3, 5) b) x g (-oo, -4) u (-1, 0) u (2, +oo)
c) x g (-oo, -3) u (-2, -1) u (3, +oo) d) x g (-3, -2) u (-1, 5)
1
6.113. a) x g (—co, l ) u | 1 | , 2 b) x g (-oo, -7) u (-1, 0) u ( 0 ,1) u (3, +oo)

c) x g (—oo, -1) u (-1, 2) d) x g (—oo, -3 ) u (-2, -1) u (3, 5)


6.114. a) x e (-oo,0) b) x g (-1 3 ,-3 ) u (-1, 2) u (5, 8) c) x g (- 2 ,- 1 ) u (1, 2)
d) x g (-5, -3 ) u (1, 3)

6.115. a) x g - - , O u O, - b ) x G |- o o , - - ) u / - , +oo
l 3/ \3
c) x g (-8 ,1 ) u (1,10) d) x g (-oo, -10) u (6, +oo).

6.116. a) xG (-o o ,0 )u (l, +co) b)xG(0, 2) c) x g (- oo,0 ) u (1, +oo) d )xe|0, ^

X G (-00 , +ooj
u ( ‘ - 2i b| ' i,u H
/s )
c
1

d) x
3J \4 J
*.l* f) x G (-oo, -13) u ^ - 3 | , +oo
4 3M 4 4 )

(1, 8) u (8, +oo) b) X G (0, +oo) c) X G (—co, -


/ 3 .'I
d) x (-oo, -2) u (-2, 0) u ( l - , 2
g
Ul
Odpowiedzi do zadań 377

6.119. a) x e / ? - { - ! } b) x e (-5 ,-2 ) u (2, 3) u (3, 5) c ) x e H » , 3)

d) x e / —, 1) u (2, +oo)

o 20. a ) x e ( 1 | , 2 b) x i
_ 2 2/ U ^U +°°*

1 1
c) x e (-oo, -6 ) u |^-5, - j u , 4ooJ d )x e ^ -,-

5. 21. a) x e (-2 + V 6 ,1) U (1, 4) b) x e (-2, 0) u (O, 2)

c) x e |"-oo, - | 1 u (O, 4) d) x e (-1 - 2^2, -3) u (1, 3)

6. 22. a) x e I -co, 1 - l u j 2 - , +oo |; wskazówka: zapisz nierówność w postaci

x —1 x -l x -1
- 1 2 < 0; podstaw t = , gdzie x + 2; rozwiąż najpierw nierów-
x -2 x -2 x -2
x —1
ność kwadratową t + 1- 12 < O, a następnie nierówność-4 < <3,gdziex+2.
x -2

b )x e - 1 - , - - u - -,0 c) x e -oo, 2 - ) u (3 - , +oo

d )x e (2 -,4 |u
4' 4
Równania i nierówności wymierne z parametrem
6.123. m e <1, 2) u (2, +oo)

6.124. m e / - | , - | \ u { 0 }

6.125. m e (O, 2)
6.126. m e (2, +co)

6.127. m e
3 -yf~73
-1 u
fr 3 + V 7 3 )
{ 2 l' 2 J
6.128. m e ( - 7 , - 3 ) u ( - l , 1)
6.129. m e (^o, 1)
6.130. m e (-2 ,4 )
2 a
6.131. a e R - x=
2a - 1

6.132. m e

6.133. m e {-3 V2, 3^2, 18}


6.134. m e {-3, -2}
378 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

6.135. m e

1
6.136. m e (^», -5) U
3

6.137. m e R - { - 4, 0}

6.138. m e -oo, - 2 - u - 2 - , -2 U 0, - u -,

6.139. m e 4Z u | 4Z , 9
2 ' 8

6.140. m e f - 2 ,

6.141. m e (-oo, -7) U (-7, -6) u (3, 4)


6.142. m e (-oo, 0) U (1, +co)
6.143. m e (3, +co)
Proporcjonalność odwrotna
6.144. a) nie b) tak

6.145. a) -1, -150, 125, 2,5 a/2, 10 + 5V2 b) 210, 4^2, 0,5, 16^4, — , 0,125
256
6.148. 11 godzin
6.149. na 3 dni
6.150. 7h; 44 km/h
6.151. 7,7 l/min

6.152. a) 2100 obrotów b) ~ m


47T

Funkcje wymierne
6.153. funkcje wymierne: a), b), e), f)
6.154. a) R - {-3} b ) R - { 0 , 2, 3} c ) R - { - 2 ,-1 , 1, 2} d ) / ? - { - l, 1}
e) R - { - 2 , 2, 4} f) R —{-1} g) R -{ 4- 2 - s/ 6, 1, 4 + 2^6} h) R - { - 5 , 1}

6.160. m e (-oo, -2 ) u |3 —, +oo J

6.161. m e (-oo, -1) u (0, +co)

6.162. m e (-oo, -1) u

6.163. m e (-12, 4}
6.164. a) o = -14 b) 4 c) x e (-2, 4)
6.165. a) o = -3 b )- 3 ,- 2 , 3 c) x e (-oo, -3 ) U (-2, 3) u (9, +co)
6.166. a) nie b) nie c)tak d) tak
Odpowiedzi do zadań 379

6.16 7. a) nie są równe. Dw- R - { - 1}, DF=R

'i
V /

ł -3 -2 41 0 ■

—i

b) są równe

w
— 4 -3 -2 -1 o X

s-2
380 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

1
d) nie są równe. W(x) = Dw= R-{OY, F(x) = —, Df = R - { 0}
x ' x

6.168. a)o = 13,£> = - 6 b)o = 2,b = -2 c) a = 2, b = l , c=2 d)o = 2,b = - l , c = 4

6.169. a) ZW= (—1 ,1> b )Z W = /--^ ,lj

Funkcja homograficzna
6.170. funkcjami homograficznymi są: a), c), f)
6.171. a) o = 3, p = 2, q = 0 b) a = 2, p = 0, q = -1 c) o = -5, p = -2, q = 0
d) o = —1, p = 0, q = 8 e) o = 3, p = 10, p = - l f) o = -2 , p = -5 , q = - 6
7 1 1
6.172. a) o = -5, p = -1, q = 2 b) o = -12, p = 2, q = -3 c) a = — , p = - ~ , q = -
lb o z
1 1 % 43 1 2
d)o = 0,25; p = 0,5; p = 0,5 e ) o = - l- ,p = 0,p = - f)o = - — , p - - , q - -

6.173. a) F(x) = —---- f 1 b) F(x) = — -3


x —1 x +2
Odpowiedzi do zadań 381

c) F{x) = — +1 d) F(x) = — +2
x -4 x +3

6.174. u = [2 ,-1 ]

6.175. u = [-3,1]

6.176. a) b)V3
47

6.177. a) x e -2 , | | b) x e ( °o, -8) u (3, +oo) c) x e (-4 ,1 3 )

d) x e -oo, l | j u (2, +co)

6 178. a) x e - 2 , 11 U (2, +oo) b) x e ^-5, - 2 ^ J u (1, +oo)

6. .79. a) malejąca b) rosnąca c) malejąca d) malejąca


Zastosowanie wiadomości o funkcji homograficznej w zadaniach
6 .80. a) o = 3, b = 8 b) x e (-oo; -8) u (3; +oo)
6.181. a)b = 2, c = - l c)ZW = R - { 2 } d) x e (-oo; 1) u (3; +oo)
6. L82. a) o = 2, b = -3 b) ZW= R - {2}
6 L83. b = 1, B należy do wykresu funkcji

b) m e (-1 , +oo)
382 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

6.185. a) a = 2, b = -3, c = l b) x e

6.186. o = l , c = l , d = - 2 , x = - l
6.187. a) o = -4 , b = - 6, c = 1

c) brak rozwiązań dla m e (-co, 0); jedno rozwiązanie dla m e {0,4}; dwa rozwiązania
dla m e (0, 4) u (4, +co)

6.188. o = 3, b = -2

6.189. 2
Odpowiedzi do zadań 383
384 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

6.192. a) m e R~{~ 2, 2}

6.193. a) x e (-2, 3)
\ 1, jeśli x e (-2, 3)
b) G(x) -
-1, jeśli x g (-oo, -2 ) u (3, +oo)

6.194
Odpowiedzi do zadań 385

Test sprawdzający do rozdziału 6.

Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Odpowiedź D A B B C C B A C A
Nr zadania 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Odpowiedź D C C A C D D D C C

Zadania powtórzeniowe do rozdziału 6.


6.195. o + b, gdzie a * - b , a * b , b * 2 a
6 . 96. wskazówka: średnia geometryczna trzech liczb dodatnich a, b, cjest nie większa od
średniej arytmetycznej tych liczb: \Jabc < 0 + c .

97. wskazówka: średnia kwadratowa trzech liczb dodatnich a, b, c jest nie mniejsza od
a 2+ b 2+ c 2 a +b +c
średniej arytmetycznej tych liczb:

6 98. wskazówka: lewą stronę nierówności zapisz w postaci o3+ — + — + — . Skorzystaj


a a a
z faktu, że średnia arytmetyczna czterech liczb dodatnich jest nie mniejsza od średniej
geometrycznej tych liczb.
6. L99. a) równanie sprzeczne b) x e (-oo, 1) u {3} u (5, +oo)
c) x e {-2 + ^/l0, 2} d) x e (-oo, -2) u (1, +oo)
6 >00. V=52 km/h
6. >01. 65 km/h, 70 km/h
6 >02. 32 zł, 6 osób
6 >03. 11 dni
6 >04. 62 km/h, 80 km/h
6 205. m e (-3, -V2>

6.206.

6 207. m e (-6, - 4 ) u (3, 7) U (7, +oo)

6 208. m e (-oo, -4) u ^-4, 2^1 u (6, +oo)

6 209. m e (-3, -1)


6 210. m e (-oo, -1) u (0, +oo)
2x +11
6 211. a) F(x) = , gdziex^-4 b) 0, 2 c) —5— d ) x e - o o ;- 5 - u(-4;+oo)
x +4
—4x 4-10
6 212. a) F(x) = ---------- , x * 3 b) należy c) ujemna d)xe(3;4)
x -3
Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

6.213. m e ^-oo, - 3 ^ 1 u (1, 5) u (5; +oo)

G(m) = m e [ - c c , - 3 ^ j u (1, 2) u (2, 5) u (5, +co)


m-2 I 3j

6.214. m e (-oo, -2) u (1, +co)


x =0 x =4 x =12
6.215.
y= 0 y =2 y =3

7. Ciągi
Określenie ciągu. Sposoby opisywania ciągów
7.1. d)on = - ? —
n +1
7.4. a )o 2 = 0 io 3 = 0 b )o 7 = 0 c)o 4 = 0 d)Oi = 0 i a 5 = 0
7.5. d) o6, o7, o8, ...
7.6. a) o1; o2, o3 b) oł2, Oi3, o14, o15, ... c) o^ o2, o3, o4, o5 d) o3, o4, o5, o6, o7,
7.7. a) o4, o5, o6, o7, ... b) wszystkie wyrazy są ujemne c) o6, o7, a8, o9
d) Oi, o2 oraz a 14, 015, Oi6, ...
7.8. a) wyrazy o numerach parzystych b) Oi, o2, o3, o5, On c) Oi, o2, o3, o6 d)o2,
7.9. o2 = 17, o4 = 17; O! = 20, o8 = 20
7.10. o3, o4, o6, o12; o6 = 14
7.11. a) o3 = 0, o6 = 1 b) o2 = 0, o4 = 1, o10 = 2
n +3 n 1 _ 2/c + 2 2/c + 3
7.12. a) a„ +i - ; o„_!: ; 02/t— — ; 0 ^+ 1
3n + 3 3n - 3 6k 6/c + 3
,. 4n + 3 5 4n 1-8/c 8/c + 3
b)on+i= ------- o„_! = ; d2k — ; olk+1 —
3n +5 3n - 1 6/c + 2 6/c + 5
Odpowiedzi do zadań 387

c) an+1 = ■
- 4n2- 5n - 1 ; o„ _ i = ■
- 4n2+1 ln - 7; a2k =-16/c2+ 6/c; o2*+1=■-16/c2- 10/c - 1
d) o„ +j = 4n2 + 8n + 3; on_ i = 4n2- 8n - 3; o2* = 16/f2 - 1 ; a2k+ 1 = 16/c2 + 16/c - 3
e) a„+1 = o3+ 2/i2+ n; o„_i = n3- 4n2+ 5n - 2; o^ = 8/r3- 4/c2; a2k+i = 8fc3+ 8/c2+ 2k
f) on+i = -n 3 - 3o2+ n + 3; o „- i = -n 3 + 3n2 + n - 3; o2* = -8/c3 + 8k;
C72k+1= -8/c3 - 12/c2 + 2fc + 3
7.13. a)o„ = n + 3 b)a„ = 2n + 5 c)o„ = -3n + 8 d)a„ = ( n - l) 2 e)on= ^ —

4 -3 n
f) an= g) an = -2n2 + 7 n - 5 h) a„ = 5n2-10/7 + 9
4n - 3

7.14. 1, - , - , i
2 3 4
7.15. a)a„ = 3 n - l b)a„ = -n +2n
7.17. a) Oj = 5 b) S2 = 14 c )o 3= 16 d)56=140 e )o 7 = 64
(n +2 )(n + 3) (2/7 + 5)
f ) S n+1 = g ) 5 „ _ 1 = n ( n + 1 ) ( 2 n + 1 -) , A 7 > 2 h)o„ = (n + l)

.18. a )S 2- 1 b )a 2- ^ c) a6 ^ d) o„ ^

7.19. o4 = 64; a„ = n3
Monotoniczność ciągów
.22. a) ciąg rosnący b) ciąg nie jest monotoniczny c) ciąg malejący d) ciąg rosnący
e) ciąg niemalejący f) ciąg nierosnący
7.23. a) ciąg malejący b) ciąg stały c) ciąg niemalejący d) ciąg rosnący
\24. a) ciąg malejący b) ciąg rosnący c) ciąg malejący d) ciąg niemonotoniczny
e) ciąg rosnący f) ciąg rosnący
725. a) ciąg malejący b) ciąg rosnący c) ciąg malejący d) ciąg niemonotoniczny
e) ciąg rosnący f) ciąg niemonotoniczny
728. a) ciąg rosnący b) ciąg malejący c) ciąg rosnący d) ciąg malejący
Ciąg arytmetyczny
7.29. ciągi arytmetryczne: a), b), c), d), g), h), j)

7.30. a)Oi3 = 35 c )oi3= 5^

7.31. a) Oi = -29 b )0! = 4 c)Oi = 0,2 d )o i = -93,5

7.32. a) r = 4,5 b )r = 2 ^ c )r = -0 ,5 d )r = —3V3

7.33. a) n = 9 b) n = 13 c)n = 16 d)n = 24


7.34. 4 ,7 , 10,13, 16, 19, 22
7.35. 65, 62, 5 9 ,..., 38, 35
7.36. a) 172 b) 174 c) 130 d) 56
7.37. Oi = 1 1 5 , r = —16
7.38. Oj = 12 , n = 1 5
388 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

7.39. Oi = -3 , o = 46
7.40. 69
7.41. a) Oi = 3 i r= 3 lub Oi = 21 i r = -3 b) ox = 2 i r= 7 lub Oi = -93 i r= 7
7.42. 2, 6, 10
7.43. 6 ,8 ,1 0
7.45. 43°, 90°, 137°, 90°
7.46. 5,5 cm; 7 cm; 8,5 cm; 7 cm
7.47. x = -3
7.48. x= 1 lubx= 2
7.49. x = 3 lubx = 2V3, lubx = -2V3; (-1 8 ,-1 5 ,-1 2 )

Suma początkowych wyrazów ciągu arytmetycznego


7.56. a) 4185 b) 15 900
7.57. a) 11 325 b) 5700 c) 5625 d) 494 550
7.58. 156
7.59. a) 1378 b )-2670 c) 8690 d )-5346
7.60. a) -80 800; wskazówka: pogrupuj składniki sumy po dwa i zastosuj do każdej grupy
wzór skróconego mnożenia na różnicę kwadratów. b) -2 030 088
7.61. a) 15 750 b) 1188 c) 6700 d) 48 000
7.62. a) n —11 b) n = 19
td'

c) n = 15
UD
C
II

7.63. a) r = —2 b )r =2^ c) r = —5,5 d) r= 5


3
7.64. a) x = 27 b) x = 38 c) x = 24 d )x = 10
7.65. 1357
7.66. 79 900
7.67. 13
7.68. 93; 786
7.69. 97
7.70. 33
7.71. n = 20
7.72. 92,5 km
7.73. a) 1100 zł b) 21 m
7.74. 5050 dukatów
7.75. 12 sekund, 21 litrów
7.76. 12
7.77. a) r= 54° b )r= 5 6 ° c)r= 3 3 °3 0 '
7.78. 12

7.79. a) o„ = 6n - 4 b) an = 2rt -5 c)o„ = -2n + 6 d)o„ = - i n + ^

7.80. r = 2 , an = 2n - 1
Odpowiedzi do zadań 389

7.81. ~(m + o); wskazówka: wyznacz pierwszy wyraz i różnicę ciągu w zależności od m i n.

7.82. E9_Ź_ł; wskazówka: wyznacz pierwszy wyraz i różnicę ciągu w zależności od p i q.

Ciąg geometryczny

7.83. a) a„ = 6 • 2n_1 f)o n= | - f - | j

7.84. a) an= -3 ■2n l, ciąg malejący b)an= 5n_1, ciąg rosnący c) a„ = ———, ciąg rosnący
2 i
n-1
(— 3 )" 1
d) an = -— -— , ciąg niemonotoniczny e ) a n= , ciąg malejący

f) an = 1000, ciąg stały

7 85. a jOj b) Oi = 0,5 c)o i = -9 d)oi = 5 e)oi = - 0 ,7 fjo ^ - 1 2 0

7.86. a) q = i lub q = - i b) =2 c) q = 0,9 lub q = - 0 ,9 d) qr = 4

e) <7 = 0,25 lub q = -0,25 f)qi = l,2


7 87. a)n = 8 b)n = 5 c)n = 9 d)n = 4 e )n = 5 f)n = 12
7.88. a) Oi = 7 i qf = 4 b) Oi = 2 i q = 3 c) Oi = 2 i ą = -2 lub Oi = 2 i q = 2
1 1
d) Oi = 1280 i o = - lub Oi = 1280 i o = — lub Oi = 5 i ę = 4 lub Oi = 5 i q = -4
4 4

90. a) dla x = 10: (4, 10, 25), dla x = -10: (4, -10, 25) b) dla x = 8 | : j^l | , 5 ,1 5 J

c) dla x = -5: (-10, 30, -90), dla x = 5: (10, 30, 90)


d) dla x = -17: (-2, 8, -32), dla x = 17: (32, 8, 2)
7.91. 2
. , 2 4 8 16. , - 2 4 8 16
7.92.
3 27 243 2187 3 27 243 2187
7.93. 12, 36, 108, 324, 972, 2916

7.94. o, =5103, ę = |

7 95. 3, 6, 12 lub 12, 6, 3


7.96. 27, 18, 12
7.97. 3, 6,12, 24
7.98. 243 cm
7.99. b) 252 cm2
Suma początkowych wyrazów ciągu geometrycznego
115
7.106. a) 127 b) 547 c) 21,25 d)4 —

107. 16 400
59
108. 79 —
64
390 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

7.110. a) Oi = 100 b) 9 wyrazów


7.111. a) qf = 2 b) 10 wyrazów
7.112. 5000 zł, 4000 zł, 3200 zł, 2560 zł
1 1QR4 1 194
7.113. Oi = 64 i q = - lub Oi = ----- i q = — lub = 4 i q = 2 lub Oi = — - i g = -2
2 11 2 11
7.114. (2, 4, 8, 16, 32)
7.116. a) 86 415; wskazówka: przedstaw każdą liczbę jako sumę wyrazów ciągu geome-

i _i r\4
trycznego, np. 7777 = 7 + 7 ■10 + 7 • 102 + 7 • 104 = 7 • —— a następnie wyłącz

wspólny ułamek przed nawias. b) 4 938 268


, 10n+1- 9 n - 1 0 , , , ...............................
7.117. a) ; wskazówka: przedstaw każdą liczbę jako sumę wyrazów ciągu
81
„ 1 x in ± in 2 1 -1 0 3 . . 10n+l- 9 o -1 0
geometrycznego, np. 111 = 1 + 10 + 10 = —— — b ) ------- —------

. 40 100"+1- 9 9 n -100 ,,4 100"+1- 9 9 n -100


7.118.
99 99 33 99
Lokaty pieniężne i kredyty bankowe
7.123. 8100 zł
7.124. 17 583 zł
7.125. 12 lat
7.126. a) 34 264,87 zł 36 602,50 zł b) 34 478,30 zł 36 936,37 zł
c) 34 589,81 zł 37 112,64 zł
7.127. większą kwotę otrzymamy, lokując pieniądze na 4% przez 10 lat
7.128. 10%
7.129. 12%
7.130. a) 18 851,92 zł b) 18 302,84 zł c) 17 769,75 zł
7.131. tak
7.132. a) 6600 zł, 5200 zł b) 7200 zł
7.133. a) 5941,11 zł b) 7528,88 zł
Ciąg arytmetyczny i ciąg geometryczny - zadania różne
7.134. 4 - , 3, 1- lub-2 , 3, 8
8 8

7.135. (8, 20, 32) i (8, 20, 50) lub (8, 5, 2) i

1
7.136. a = b = 1 lub a
4
7.137. x = 2 ,y = 8 ,z = 1 4 lub x = l l , y = 8 ,z = 5
7.138. a = b = c
7.139. suma wyrazów ciągu arytmetycznego jest większa
7.140. (7,13,19 )
Odpowiedzi do zadań 391

7.141. (5,10, 20)

7.142. i
3

7.143. (3, 2 ,1 ) i• I( 1 2,12 I lub (1, 2, 3) i (1, 2, 4)

7.144. 2, 4, 8, 12 lub 1 2 -, 7 - , 4^, 1 -


2 2 2 2
7.145. b) Oj = 2
7.146. Xi = 5
Granica ciągu liczbowego
.147. c) 1) a249, 0250/ ° 251/ 2) O894, Oggs, 0 896, 3) O7999999, OgoOOOOO/ O8000001/

'A/łasności ciągów zbieżnych

7.149. a) 4 b)3 c )^

7.150. a) 12 b) 3 c) 10 d) 2 e) 9 f) -7

151. a) 0,2 b) 2,25 c )l- d) - l i e) 0,5 f) 9 g) 0,5 h) |

1 1 9
7.152. a) b )- | c) -2 d) 3a/2 e) 4 f -- g )- h) —
3 4 '25

7.153. a) 2 b )| c) 4 d) -1 e) 0 f) 2 g)V6 h )|

7.154. a) 1 b) -7 0f d )- l e)i f) 1 g )4 h) 1
O J

7.155. a) 0 b)0 c) | d )- ^ e) 0 f)--1 g) 3V2 h) 1

7.157. a) ciąg malejący; o = - l , b = 1 b) ciąg rosnący; o = -3^ , b = -2

1 1 1
c) ciąg rosnący; a = - - , ó = - d) ciąg niemonotoniczny; o = - , b = 1; wskazówka:

zbadaj dwa podciągi ciągu on: ciąg wyrazów o numerach parzystych oraz ciąg wy­
razów o numerach nieparzystych.
7.158. b) o = -2, b = 1 c) nie, bo lim b n 5* lim c„
n—
>oo n—
>cc
7.159. a ) -
6 O l d)2

Ciągi rozbieżne do nieskończoności


7.161. a) -oo b) +oo c) +oo d) -oo e) +oo f) +oo g )- °° h) -oo

h) -co
1

g)+00
o.

7.162. a ) +oo b) +oo


1
8
8

f) ~3
0

7.163. a) +oo b) -oo c) -oo d) +oo

7.164. a) p e (2, +oo) b)p =2, lim o„ = - - c )p e (-oo, 2)


n->oo 4
392 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

7.165. jeśli p e R - {-1, 1}, to granica ciągu jest równa 0; jeśli p = - 1, to granica ciągu jest
1
równa jeśli p = 1, to granica jest równa +oo

Szereg geometryczny
7.166. e ) i( 2 + V3)3 f) 4 + 3a/2

7.168. 6000 m
7.169. -
3
7.170. 11

7 .1 7 1 . ( 3 ,1 ,i ,

7.172. o = 3

7.173. x e (-oo, - 2 ) u l - | , +ooj

7.174. -4

7.175.
2
7.176. x e (-2, -1)
7.177. x e (1 , + co)

7.178. x e /0 , i j

7.179. x e (-1, 1)

7.180. x e 1
\3

7.181. x e^ -2 , ±

7.182. /(x) = x - 1, D/= (-oo, 0 ) u (2, +oo) b) ZW,= (-oo, - 1 ) u (1, +oo) c) tak

7.183. /(x) = - l x - 1, D / = (-o o ,- 1 ) b)ZWf J ~ , + a o ] c ) x e ( - 2 ,- l)

7.184./(x ) = - ^ (x + 3 )(x - 2 ), Df= (-oo, 1) b) ZWf = -o o ,3i

7.185. a)Z W = | — , +oo b) ZW=\

7 .1 8 6 .3 ) 2 ^ c )^

KO
7.187. a) na (2 + V2)
b» 2
7.188. a)6o(2 +V3) b )o 2V3
Odpowiedzi do zadań 393

7.189. |
1 3 9 27

7.190. q =-
6
7.191. tak

5o2
7.193. b) lim Ln = +oo, lim
3
Test sprawdzający do rozdziału 7.

N zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Odpowiedź C B A A B B D A A C
Nr zadania 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Odpowiedź A B C B D B C C B D

Zadania powtórzeniowe do rozdziału 7.


7.194. o5 = 5
7. 95. a) ciąg niemonotoniczny b) ciąg malejący c) ciąg rosnący
7.198. o3 = 25; an = ( 2 n - l f
7.199. a) b7 = 361 b)/c=10

7.700. a) ciąg rosnący c) -31 —


32
7.201. a) 28 b)o„ = 4 3 - 3 n c) 15
\a. =4
7.202. aH ; nie b)o„ = 8 n - 4 ; tak c)a „ = 2n + 6; tak
[o„ = 8 dla n >1

7.203. 45, 40, 35, 30, 25, 20, 15

7 204. o1 = 5 ir = 5 lu b o i= 4 3 — i r = - 4 —
11 11
7 205. a) (1, 3, 5, 7) lub (-7, -5, -3, -1)
b) (2, 5, 8, 11) lub (11, 8, 5, 2), lub (-11, -8, -5, -2), lub (-2, -5, -8, -11)
c) (2, 3, 4, 5) lub (5, 4, 3, 2), lub (-2, -3, -4, -5), lub (-5, -4, -3, -2)
7 206. a) bn= (n + 5)(n + 12) b) 45 570
207. a) 30 b) 90
7.208. 0

7.209. a! = | , c? = 3

210. 11 i 7

7.214. (1, 3, 9, 27) lub (-1, -3, -9, -27)


394 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

7.215. oj = - i q = 3 lub Oj = - i q = -
2 2 3
7.216. 5, 5, 5 lub 1, 3, 9

7.217. --1
1 ,, 00,, 00 lub — - , -
5 5 5

7.219. 780
7.220. a) b = -3 ; wskazówka: zastosuj wzór Viete'a do iloczynu pierwiastków wielomianu
trzeciego stopnia, wówczas wyznaczysz jeden z pierwiastków tego wielomianu.
b) (1, -2, 4) lub (4, -2 ,1 )
7.221. a) o =-13, b= 13; wskazówka: zastosuj wzory Viete'a do iloczynu i do sumy pierwiast­
ków wielomianu trzeciego stopnia. b) ^3,1,

7.222. (- 3 ,- 1 ,1 , 3); p = -10; wskazówka: jeśli Xi jest pierwiastkiem wielomianu, to -X\ też
jest pierwiastkiem tego wielomianu, zatem ciąg ma postać (-d, -c, c, d), gdzie
c, d e N+. Zapisz wielomian w postaci iloczynowej i wyznacz cd.
7.223. wskazówka: przeprowadź dowód „nie wprost" zakładając, że liczby 1 i -1 są pier­
wiastkami wielomianu W(x) i jednocześnie ciąg (o, b, c, d) jest arytmetyczny.
7.226. 9
7.227. 6 cm, 2^3 cm, 4^/3 cm
10
7.229.30- litra

7.230. 75 000 zł, 55 000 zł


7.231. 700 zł i 150 zł
7.232. a) 1476 zł b) 1792 zł
7.233. 292 073,78 zł
7.234. ok. 793 022

7.235. a )-1 b )i c)-oo d) 12

7.236. a) o5= — b )-
22 5
n +1
7.237. a) o3= l^ b)crn = , ciąg malejący
n
7.238. a) wskazówka: zbadaj granice podciągów ciągu (on): ciągu wyrazów o numerach pa
rzystych i ciągu wyrazów o numerach nieparzystych. b) o = -2, b = 2
7.239. 32
7.240. x = 1 lubx = - l
7.241. x e (-oo, 0> U (6, +oo)

7.242. / (x) = —— + 1, Df = (-oo, -5) u (-1, +oo)


x +1
7.243. a)4o(2 +V2) b) 2o2
Odpowiedzi do zadań 395

Trygonometria
Miara łukowa kąta

8 1. a) 6 b) 2 c) — n d) —7i e) 2 f) 2^5
15 3 4
.7 3
8 .2 . \ n
a — b )- c )- — d) —3 7i e) - 71 fn) ---7
5t
h) 7i
10 9 90 5 5 3 4 6
8.3. a ) 126° b) 450 0 c) -40° d) -10° e )132° f) -1230'
5 7t .. 11 .71
8.4. a)1 — b ) ^ 71 C i) --
17 u d) — 71 e) —
12 18 18 24 36 «!
8.5. a) 220 b) 810 c) 505 d) 345 e) 1006 f) 101
45
8 6.
718

8 7. a) 15 obrotów b) — (=4) obrotów c) — (»16) obrotów d) obrotów


71 7t
F jnkcje trygonometryczne zmiennej rzeczywistej

8 8. a) ( cos a = — i tg a = 2 - i ctg a = — 1 lub


l 13 6 5 12 J
5 .t -2. 5
cos a = ---- i tg a = -2 - i ctg a = ------
13 5 12
3 3 1
b) I sina = - i tg a = — i ctg a = - l - | lub
5 4 3,
3 . 3. ,1
sin a = — i tg a = - i ctg a = 1 -
5 4 3
.f . 15 . 8 . 8 | . .
c) sina = — i cosa = — i ctga = — lub
17 17 15 1
15 . 8 . 8
sina = ---- i cosa — i ctg a = —
17 17 15
( 4 3 4 \ ( 4 3 4
d) sina = - i co sa = — i tg a = — lub sin a = — i co sa = - i tg a = —
1{ 5 5 6 3) { 5 5 5 3
e) (cosa = l i tg a = 0 i ctga nie istnieje) lub (co sa = ~ l i tga = 0 i ctga nie istnieje)
f) sin a = 0 i tg a = 0 i ctg a nie istnieje

g) | sin a = — i cos a = i ctg a = -2 - j lub


13 13 5)
( . 5 . 12 . .2
sin a = ---- i cos a = — i ctg a = -2 -
^ 13 13 5
. V5 „ 2-y/5 S
8 9. a) cos a = —— , tg a = — — , ctg a = - —

... V7 + y/7 „ 31/7


b sin a = — —, tg a = — , ctg a = — -
4 3 7
396 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

, . 2a/5 a/5 „ 1
c) sin a = ---- . cos a : :----- , ctg a = -
5 5 2
.. . 1 2^2 a/2
a) sin a = — , cos a = -- , tg a = -----
3 3 5 4
, . V io 3 V ió i
e sin a = ------ , cos a = ------ , tg a = —
10 10 3
. ^34 V2 „ V l7
f) sin a = -----, cos a = ctg a = - - —
6 6 17
_V 2
8. 10.
15
56
8. 11.
65
3 + V2 b )V 2 - l
8.12. d) 2^

'5B

2T
e) 0 f) 0

fN
c)

T—
1
3) 2 b) 2 C) 3 d) 3

8.13. a )- li d) —1 e l1' / f ) lj g )- V 3 h)!4


n

2 6 4 2 2
4 V 3 -V 2
8.14. a) ~ c) 0 d) --2 e) - i
2 4 4 4
, 5ti .. 471

i^ l10
,i n , 271 n 371
8.15. a) a = — b a =- c) a = — d a =— f)a = —
aj
«
4 3 3 3 ll 2
7 tc .. 2n
g\)a = —
371 I I 71
h a = ---- !)a = y
4 6 T
f. ^371 1
8.18. a) y b) 6Ti c) | d )| e) 2 g) Jt2 h)
3 4
8.19. a) parzysta b) nieparzysta c) parzysta d) nieparzysta e) parzysta
f) parzysta g) parzysta h) parzysta
8.20. a) <1, 3) b) (-2, 0) c) (-3, +0 0 ) d) (- 0 0 , 2) e) (-1 ,1 ) f) (0,1)
8.21.
-H I) b) (-3, 7) c) (-5, 3)
d> H -*D
8.22. a) (-1, 2 )
b)H ) c) <0, +0 0 ) d )< - 3 ,- l)

8.23. a) (7 ,1 5 )
b,K -°) c) (—4,+0 0 ) d) R

8.24. a) (-o o , -1 ) u (1, + oo ) b) (- o o , -3 ) U ( 3 , +oo) 4\


7/

Wykres funkcji y = sin x oraz y = cos x


. . 5 tt n 7n l i n
8.25. a) ^ —
3 3 3 3 b |- T ' - S ' T - - T
8.26. a) wyrażenie ujemne b) wyrażenie dodatnie c) wyrażenie ujemne
d) wyrażenie ujemne e) wyrażenie dodatnie f) wyrażenie dodatnie
g) wyrażenie dodatnie h) wyrażenie ujemne
Odpowiedzi do zadań 397

lin n n lin
8.27. a) - — b)
4 ' 4 '4 ' 4 6 ' 6' 6' 6
8.28. a) wyrażenie ujemne b) wyrażenie ujemne c) wyrażenie ujemne
d) wyrażenie dodatnie e) wyrażenie dodatnie f) wyrażenie ujemne
g) wyrażenie ujemne h) wyrażenie dodatnie

8.29. a) - - 7 t , - - 7t, - 7 i, - n b) 0 c) ( - ti, 0) u (n, 2n)


4 4 4 4

8.30. a) _ | 7t' “ | 7l' | 7t' | 71 b)cosf^ 7tl < c o s f - |T t j c)/~n,-n),(0,n)

n n\ J _ 3 ji 3n
d) x
2' 2/ | T ' T

.31. a) ——n, —n, —n b) sin 109° > cos 109°, sin 271° < cos 271°
4 4 4

d)(_f'0n f'2n
8.82. a)/(x) = 0 <=>x = kn, gdzie k e C b) x = —+ 2kn, gdzie k e C

c ) x = - - + 2 /c7 ilu b x= -^ + 2/ot, gdzie/re C d )x e (2kn,(2k + l)n), gdzie k e C


4 4

8.33. a) /(x) = 0 <=>x = ^ * ^ 7t, gdzie k e C b )x= (2/r+ l)n , gdzie /c e C

c) x = j +2kn lubx= ^ + 2foi, gdzie k e C d)x e / ( ^ L t J ł E / gdziek e C

Wykresy funkcji y = tg x oraz y = ctg x


3 1 1 3
8 34. a) 0, u b) iloczyn jest ujemny c) - - ti, - - ti, - ti, - ti

d>X 'U

8 35. a) ctg 3°, ctg 265°, ctg (-61°), ctg 178° d)x e f°<

8 36. a)
4 4 4 4

8 37. a )x = — + k n , k e C b) x = - — + kn, k e C

571
8.38. a )x = — + kn, k e C b) xe —+ /f7i, (/c + 1)tt , k e C
398 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

Przekształcenia wykresów funkcji trygonometrycznych


8.42.

a) D/ = / ? - | x : x = y + /r7tA/c ecj

b) Df = R - ł x : x = — A k e C

d) D/ = / ? - j x : x = ^ + k K A k e C
Odpowiedzi do zadań 399

8.45. a ) ( — i) b )<0,1) c )(- i l) d )(0 , e )< - l,l) f) (- V 3 ,V 3 )


2 2

Vb \ /V b
g) h) (-co, -V 3) u ( V I , +oo)
-00'-T/U
\T'
Proste równania trygonometryczne
8 46. a) x = — + 2kn, k e C lub x = — + 2kn, k e C
3 3

b) x= — + 2kn, k e C lub x = —— + 2/ctc, I t s C c) x = — + kn, k e C


3 3 4

d) x= — + kn, k e C
3

8.47. a )x = ^ - + 2 k n ,k e C b)x = 2 k n ,k e C c)x= ^ + k n ,k e C d ) x = ^ + kn, k e C

8.48. a) x= — + kn, k e C b) x = — + kn, k e C


2 4
c) x = — + 2kn, /c e C lub x = — + 2kn, k e C d) x = — + far, /r e C
6 6 4
8.49. a) x = — + /ctt, k e C
4
b) x= — + 2kn lub x = - — + 2kn lub x= — + 2/ctt lub x = —— + 2/ax, k e C
3 3 3 3
c) x= — + kn lub x = - — + far, k e C
' 6 6
d) x = — + 2kn lub x = — + 2kn lub x = — + 2kn lub x = + 2kn, k e C
6 6 6 6
400 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

8.50. a) x = — + ku lub x = — + kn, k e C


6 6

b) x = — + 2kn lubx = — + 2kn lub x = - — + 2kn lubx = - — + 2kn, k e C


1 4 4 4 4
c) x = — + kn lub x = + kn, k e C
4 4
d) x = — + 2kiz lub x = + 2kn lub x = — + 2kn lub x = + 2kn, k e C
6 6 6 6
371 71 5tt 571 71 771 117C . , 71 771 1571
8.51. a )x £ - > b )x s
4 4 4 6 6 6 C ,,e ^ 8 - T ' " T
, 71 71 977 i i 7T 67X
e x e ( —, — f) X € {2 - 71, 2, 2 + 7l}
d)x6'! - 5 'i- T ’ 7 7
,. 2kn . _
8.52. a) x = kn, k e C b )x= - y , k e C c) x = 2/c7i lub x = — + 71, k e C

d) x = — , k e C e) x= ^ + ^ 7l) k e C f) x= — + tot, £ e C
2 8 6
8.53. a) tti e (4, 5) b) m e (-oo, -2 ) U (2, +oo) c) 777 e (-3, 5)

d) m e (-10, -6 ) e) m -1 —, - l \ u / - — ,0 f) 777 e (2, 4)

8.54. a) 777 e {—y/3, ^3} b) 77 7 e {-1, 5} c) 77 7 e (3 - V lO , 0) u (6, 3 + VlO)


d) 777 e (0, l ) u ( l , 2)

8.55. o = 3, b = 2, c = y , d = l

8.56. a = -2,5, b = 3, c = —, d = 0,5

-371
8.57. a = -2,7, b = n, c - , d = - l,3

8.58. a = 2 ,l,b = | , c = —y , d = - l , l

Funkcje trygonometryczne sumy i różnicy


■ J3 + 2 J 2 .. V 3 - 2 a/2 .2^6-1 2V6 +1
8.59. a) b) d)
6 6 6
V3 -2V 2 V3 +2^2 2^6 + 1 2 ^ 6 -1
8.60. a) b) d)

0 - . 71 r\ K
8.61. a - —, p = —
4 ^ 12
V6 + yfc V6 + V2
8.62. a) b)

8.67. a) wskazówka: zastosuj wzór cos a = 2cos2y - 1.

;_2«
b) wskazówka: zastosuj wzór cos a = 1 - 2sin
Odpowiedzi do zadań 401

8.69. b) y/l - 1 ; wskazówka: zauważ, że tg — < 1.


8
8.70. b )2 -V 3

8.71. a )tg x = ^ b) tgx = ---

o 1. . -1 + 3V5
8.74. cos x = - lub cos x = ----------
4 8
Surny i różnice funkcji trygonometrycznych

8.76. a) 4cos f -n i^71 cc f n a ') f 71


— cos - + —
u 2J iJ " 2 J 2 1v6 4 ) U 4j
(
— + — •cos f -7
-1
71 CC]
c) 2V2cos2 ^ cos I ^ - a
2 V4 J cos a V12 2J U2 2)

8.77. 2 s in ^ 2 a - ^ j; wskazówka: zapisz dane wyrażenie w postaci 2 — sin2a - - c o s 2 a


2 2

cc fi y a fi Y
8.79. a) 4cos — cos — c o s - b) 4sin — sin — cos-
2 2 2 2 2 2

8.810. a)^ -V 2, V T) b) (-oo, -2 ) u (2, +co) c )^ - l^ , 2 d )(- V 3 , a/3)

Równania trygonometryczne

8.81. a) ( x = +knv x = +kn j a k e C


l 2 4 J

b ) ^x = + 4 kn v x = Tr + 4/crcja k e C

c ) x = — n + - k n /\k e C d )x = ——+ 3kn a k e C


16 2 2
, , ,, 5 2kn , , 7 2kn ,
8.82. a) x = 2n +4kn, k e C b )x = — n + ---- lub x = — tt + ---- , k e C
12 3 12 3

c) x = ke C d) x = (2/c —1)ti, k e C
6 2

8.83. a) x = k K , k e C b) x = — + 3/ctc lub x = + 3/ctt, k e C


2 2

c) x = - + — lub x = —, k e N d) x = 2 n + 6kn lub x = -2n - 6kn, k e C


8 2 8 2
e) x = — + 4^71 lub x = — + 4kn lub x = — + 4kn lub x = + 4kn, k e C
' 3 3 3 3
f) x = (2/c +1) ^ lub x = (2fc + 1)ti, k g C

n 5n 13tx 17711 1771 In 571 57T 7tt


b) x e |
OO|

1 2 'U '~ 1 2 ~ ' 12 j 18 ' _ 18' 18' 18 '


n 3n 57t) f n 3n 7jtl
c) X i d) x e
2 ' T ' T j { 8 ' ~8~' T J
402 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

8.85. a) x = - — + /C7T lub x = — + kn, k e C b )x = —— + kn lub x = — + kn, k e C


6 6 6 3
TT 3
c) x = — + 2kn lub x = - u + 2kn, k e C
4 4
,, TT kn . , 7i 2/ctt . , n 2kn , _
d ) x = — i--lub x= —+ ----- lubx = — + ----, k e C
6 3 9 3 93

8 . 86 . a) x = - —+ kn lub x = — + kn, k e C
4 3
7tt lin
b) x= 2/ctt lubx= —- + 2kn lu b x = ---- + 2kn, k e C
6 6

c) x = — + /c7r lub x = — + 2kn lub x = — + 2/ctt, k e C


4 3 3

d ) x = - - + /T7rlubx=- + 2kn lub x = — + 2kn, k e C


6 3 3

8.87. a) x = — + kn lub x = a + kn, k e C, gdzie a »


4 45

b) x = - — + kn lubx = a + kn, k e C, gdzie a « - —


4 10

8 . 88 . a) x = — + kn lub x = - — + kn, k e C
6 6

b) x = —^
— + 2/ctt lub x = - — + 2fc;r lub x = — + 2kn, lub x = — + 2kn, k e C
' 3 3 3 3

8.89. a) x = lub x = —+ 2kn lub x = - ^ + 2kn, k e C b) x = ^ + kn, k e C

c) x = —+ 2kn lub x = + 2kn lub x = — + 2kn lub x = — + 2kn, k <=C


6 6 6 6
d) x = kn lub x = —+ 2kn lub x = + 2kn lub x = + 2kn lub x = — + 2kn
4 4 4 4

lub x = —+ 2kn lubx = - —+2kn, k e C


2 2
8.90. a) x = 0,5 b) x = 2

8.91. a )x = kn, k e C - {0, 2} b) x = — + kn, k e C c) równanie sprzeczne


2

d )x =

8.92. a) x = — + 2/ctt lub x = - — + 2kn, k e C b) x = — + 2kn, k e C


24 24 3
71 , 2/ctt . _
c) x = - —+ 2/ctt lub x = — + 2kn, k e C d) x = — + ----, k e C
12 3
TT TT 3 tt | b)x J _ l l T T T tT ^ T T 5TT
8.93. a) x g
2 2 21 I 6 6 6 6
7T 71 7t 77T 37T
c) x e d) równanie sprzeczne
2 '~ 6 '2 'T 'T
Odpowiedzi do zadań 403

8.94. a )x = y + 4/c7ilubx = - y + 4*It' * G C

b ) x = 7t + 2kn lub x = y + 4kn \ubx = ~ +^ K k s C

c) x = — + kn, k e C d) x = (4*+ 1)«, k e C


ti , ku i _
8.95. a) x = k n , k e C b)x=- + y ^ eC

8.96. a ) x = * w l u b x - - J + f o i , * e C b)x= J + ^ Iu b x = ^ + /c7i Iu b x = g + / c 7 t , k e C

c j x _ * 5 ^ g c d ) x = - + 3 * 7 t l u b x = 7 t + 3/c7ilubx=—^ + 3 * t i lubx = 27i + 3 / c 7 i,/ c eC

8.97. a ) x = — + k n , k e C b ) x = ^ + 2kn lub x = (2/c + 1)tc, k e C


s ^
c) x = — + 2kn lub x= — + (2/c +l)7t, k e C d ) x = —■+ 2kn lub x = 2/c7i, /c e C
12 12 2

8 98. a) x = - + — , / c e C b) x = ^ + kn lub x = y + 2kn, k e C


4 2 4 ^
8 9 9 . a)x = — lubx = —+ /cjclubx = —^ + kn, k e C b) x = — - lubx = /m, k e C
3 3 3 3

c) x = — lub x = —+ 2/c7t lub x = + 2kn, k e C


' 2 6 6

d) x = — lub x = —+ 2/c7i lub x = ™ + 2/ctc, k e C


4 3 3
8.100. a) x = —+ — , k s C b )x = — lubx = ^ + ^ , / ceC
6 3 2 8 4

8.101. o e - j - l, fi
2 ' 2
r 1 A / ~\ /
1 V3 V3 2/3 >/| i
8.102. k 6 U u
2' 4 4 ' 4 4 ’2

8.103. /ce (- 2 ,- ^ 2 ) u (—>/2, 0)

8.104. m e U £ \ U
2J l 2 J
Nierówności trygonometryczne

8.105. a) x e (o, 2ti u


b) x e ( - 71, - y |u
-3’n

c ) x e (-2 ti, 2tt) I E # ZE, 5 5 } d) x e ( - + 2 k n , ^ + 2kn), k e C


2 2 2
. . 3 7 C 71 71 3 7 t
8.106. a) x e [ - j , y '] b ) x e / 0, ^ u ( /? ,2 7 r ' c)xe(-y , - - , - , y
404 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

In
d) x e | ^ + 2kn, ~ + 2knj, k e C

2^,
77t")

1^
3k 3n 71 tC

13
)u c) x e ( - — lu f*
T ' T i / l 6' 6, U 6 J
/
d) x i ~— + kn, - ^ + kn\ u l ^ + k n , ^ + k n \ , k e C
V

8.108. a)x e | -n , lufo, ^ j b)x e ~K u ( - | , 0

c) x e 0, d) x e f ^ + /c7i, ^ + kn |, k e C
- I - 0 '-

8.109. a) x e ( + 2kn, ^ + 2^7i\ u / ^ + 2fac, + 2/ai), k e C

r
b) x i + kn, - ^ + /f7i\ u + kn, j + kn | , k e C
V

c) x € | + 2kn, ^ + 2/f7tj u + 2kn, ^ + 2kn \, k e C

d) x e | ^ + 2kn, ^ + 2/c7rj u + 2kn, ~ + 2kn \, k e C

e) x e ( —^ + kn, ^ + knj, k e C f) x e ^ + Ar7C, ^ + kn \, k e C

8.110. a) x e(2kn, ^ + 2knj t j + 2kn, n + 2 k n ) , k s C

b) x e ( -7i + 2kn, - j + 2knj u ^ + 2/cti, 7i + 2kn J , k e C

c) x e | - j + 2kn, j + 2/orj, ( t e C d ) x e | ^ + 2kn, ^ + 2kn), k e C

8.111. a) x e I _ f + + C b) + y +fc7tl ' f c e C

n kn n kn\ , _ f kn n , /ctt , . _
c) x e
12 2 3 2/ l 3 18 3 1

e) x e + 4/f7r, ^ +4/cicj, k e C f) x e +4^7r, 17i + 4/or) , k e C

* f 4/r +1 /c + 1^1 , (2k - 1 3fc +1 , , _


8.112. a) x e I — -— , —— I, k e C b )x e | — - — , —-— |, k e C

c )x e (1 + 6/c, 2 + 6/c), /r e C d) |, * e C
l 2 ' 2

8.113. a) x e ( 0 , ^ ) u T '" b)x e U ,^ c)xe U f u f .2tc


Odpowiedzi do zadań 405

d) x e

8 .1 1 4 . a) x e

d) x e

e) x e

f) x E

Test sprawdzający do rozdziału 8.

Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Odpowiedź A D A B A D C C A C
Nr zadania 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Odpowiedź B D C D D A A B B D

Zadania powtórzeniowe do rozdziału 8.

8 .1 1 5 . a )— b) — c )- d)
9 9 9 9

8 .1 1 6 . a) 0, n

8 .1 1 7 . b) 2

8 .1 1 8 . b) 4 c) wyrażenie ujemne d) a e u {0 }

7 jt 571 371 7C 7T 371


8 .1 1 9 . a)
4 T T 4 '4 ' T

8 . 120.
10
8 .1 2 1 . a )Z W = {l} b)ZW=(3, 5) c)ZW=<-2,0> d)ZW=(-^2, -1 ) u (- 1 ,1 ) u (1, ^2)

8 .1 2 2 . a) x = —+ 2kn lub x = — + 2kn lubx = + 2kn lub x = — + 2kn, k e C


3 3 3 3

b) x = + 2kn lub x = — + 2kn, k e C

3 7T
c) x = a 0 + kn, gdzie tg a 0 = — , k e C lubx = — + kn, k e C
2 4

d) x = —+ kn lub x = — + kn, k eC
6 6
406 Matematyka. Zbiór zadań. Klasa 2.

.. n 2kn . , n 2kn . -
8.123. a) x = — + 2kn lub x = + 2kn, k & C b x = — H----- lub x = —+ -----, k e C
6 6 12 3 4 3
71
8.124. a ) x = a 0 + kit, gdzie ctga0 =- , k e Clubx = - + k7i, k e C; wskazówka: zauważ, że I cz-

by mające postać kit, k e C, nie są rozwiązaniami równania, a następnie podziel stro­


ny równania przez sin2x.
1 71
b) x = a 0 + kit, gdzie ctg a 0 = - , k e C lub x = —+ kn, k e C

8.125. a) x = — + 2kn, k e C b) x= (2k + 1)n, k e C


2

8.126. = — + kn, k e C b) x = : lub x= — + 2J


4 2
1 n n n 2k 57t 47l)
8.127. x e
1 3'4'3 ' 3 ' 4 ' 3 J
[7 ti 23
8.128. =— b x e <-- , --- 71
12 [12 12

8.129. = —k , k e C b )x = T ł c lubx = - — + 2kn lubx = — + — , k s C


2 3 8 2
8.133. b)2 +V3
8.134. wskazówka: cos a = co s[n - (/3 + y)] =-cos(/3 + y) = sin/? • sin y-co s/S • cosy, stąd
cos a + cos /3 ■cos y = sin fi ■sin y
Ostatnią równość podnieś stronami do kwadratu.
8.135. a) wskazówka: zapisz cos(4x)jako cos(3x+x) i zastosuj wzór na cosinussumy. Następ­
nie zastosuj wzory z zadania 8.73.

n
b) cos — = ---------------
24 2

8.136. a e I n

n n
8.137. a e
4 '2
1 1
8.138. m e -
24'3/

8.139. a) tak, T= 27t b) tak, T = n


c) nie; dowód (nie wprost): Załóżmy, że funkcja/jest okresowa i jej okresem jest I cz-
ba T. Wówczas prawdziwa jest równość cos h/2(x + 7)] +cos(x+ T) = cosa/2 x + cosx.
Równość jest prawdziwa dla dowolnej liczby rzeczywistej x, w szczególności dlax 0.
Mamy zatem cos [V2T] + cos 7= 2.
Równość taka może mieć miejsce tylko wtedy, gdy cos [V27] = 1 i cos 7= 1, stąd
2kn
( 1 ) dla pewnej całkowitej liczby k( k^O) oraz
V2
(2) 7= 2/777: dla pewnej całkowitej liczby m ( m * 0)
Odpowiedzi do zadań 407

k
Z równości (1) i (2) wynika, że = 2mn, czyli — = ~Jl, co jest niemożliwe, ponieważ
-Jl rn
liczba V2 jest niewymierna. Tak więc funkcja/nie jest funkcją okresową,
d) tak, T = J l n e) nie f) tak, 7"= 2
8.140.

a) najmniejsza 5 m, największa 9 m
b) od godz. 200 do godz. 10°° i od godz. 1400 do godz. 2200
c) 8 godzin
8.141. a) a = -3, b = —, c= 1 b) -4 ,0 ,4 , 8,12; wskazówka: zauważ, że tylko dla Ac= 1 rów-
4
nanie f(x) = k ma pięć rozwiązań.

8.142. a) a = 3,5, b = - , c = -1,5 b) x e <4, 12) u {-4}


8

8.143. a) o = 2,8, b = 0,5, c = - l ,4 b) x e (ę2n , u j^ , - y

8.144. a)o = -2 V 2 ,b = 0,5, c = V2 b )|,y

a -\/l + V5
8.145. a) a * 5 2 ° cos — = - ------—
2 2

8.146. a) x = ^ + y , k e C b) x e / y + kn, kn | u kn, —+ kn


4

8.147. x e ( -y/2, y y \ u , ^2
Wartości funkcji trygonometrycznych kątów ostrych

a sin a tg a ctg a co s a

1° 0,017 0,017 57,290 1,000 89°


2° 0,035 0,035 28,636 0,999 88°
3° 0,052 0,052 19,081 0,999 87°
4° 0,070 0,070 14,301 0,998 86°
5° 0,087 0,087 11,430 0,996 85'

6° 0,105 0,105 9,514 0,995 84°


7° 0,122 0,123 8,144 0,993 83°
8° 0,139 0,141 7,115 0,990 82°
9° 0,156 0,158 6,314 0,988 81°
10° 0,174 0,176 5,671 0,985 80°

11° 0,191 0,194 5,145 0,982 79°


12° 0,208 0,213 4,7 0 5 0,978 78°
13° 0,225 0,231 4,331 0,974 77°
14° 0,242 0,249 4,011 0,970 76°
15° 0,259 0,268 3,732 0,966 J j 75°

16° 0,276 0,287 3,487 0,961 74°


17° 0,292 0,306 3,271 0,956 - 73°
18° 0,309 0,325 3,078 0,951 72°
19° 0,326 0,344 2,904 0,946 71“
20° 0,342 0,364 2,747 0,940 70°

21° 0,358 0,384 2,605 0,934 69°


22° 0,375 0,404 2,475 0,927 68°
23° 0,391 0,424 2,356 0,921 67°
24° 0,407 0,445 2,246 0,914 66°
25° 0,423 0,466 2,145 0,906 65°

26° 0,438 0,488 2,050 0,899 64°


27° 0,454 0,510 1,963 0,891 63°
28° 0,469 0,532 1,881 0,883 62°
29° 0,485 0,554 1,804 0,875 6 °
30° 0,500 0,577 1,732 0,866 60°

31° 0,515 0,601 1,664 0,857 59°


32° 0,530 0,625 1,600 0,848 58°
33° 0,545 0,649 1,540 0,839 57°
34° 0,559 0,675 1,483 0,829 56'
35° 0,574 0,700 1,428 0,819 55°
36° 0,588 0,727 1,376 0,809 5 4'
37° 0,602 0,754 1,327 0,799 53°
38° 0,616 0,781 1,280 0,788 52°
39° 0,629 0,810 1,235 0,777 5 °
40° 0,643 0,839 1,192 0,766 50' j

41° 0,656 0,869 1,150 0,755 49°


42° 0,669 0,900 1,111 0,743 48°
43° 0,682 0,933 1,072 0,731 47°
44° 0,695 0,966 1,036 0,719 46°
45° 0,707 1,000 1,000 0,707 45°

cos a ctg a tg a sin a -

You might also like