Co można znaleźć w archiwach

Gromadzenie archiwaliów podlega dwóm podstawowym zasadom: zasadzie przynależności terytorialnej,

mówiącej o poszanowaniu związku zespołów archiwalnych z terenem, na którym powstały oraz zasadzie
przynależności zespołowej, mówiącej o niepodzielności zespołu archiwalnego. Dlatego też poruszanie się po
zasobach archiwalnych w poszukiwaniu potrzebnych archiwaliów wymaga odpowiedniego przygotowania.

Pomocą służą opracowania z zakresu historii i archiwistyki, wydawnictwa źródłowe oraz drukowane pomoce
archiwalne, wśród których wyróżnia się: przewodniki, informatory o zasobie archiwów, inwentarze archiwalne,
przewodniki i informatory tematyczne. Towarzyszą im nieliczne pomoce o większym stopniu szczegółowości,
takie jak katalogi, inwentarze tematyczne lub sumariusze. Wiele informacji o zasobie publikowanych jest w
czasopismach naukowych, szczególnie w "Archeionie" - półroczniku wydawanym przez Naczelną Dyrekcję
Archiwów Państwowych. Istnieje "Bibliografia archiwistyki polskiej do roku 1970" opracowana przez J.
Pakulskiego, R. Piechotę, B. Ryszewskiego (Warszawa-Łódź 1984).

Każde archiwum państwowe posiada: spis zespołów archiwalnych, kartotekę zespołów archiwalnych oraz
inwentarze archiwalne dla opracowanej części zasobu, a także - dla niektórych zespołów - różnego rodzaju
skorowidze. Niektóre archiwa państwowe gromadzą też informacje oraz kopie (mikrofilmy, kserokopie)
poloników przechowywanych w archiwach zagranicznych. Większość polskich archiwów państwowych posiada
już własne strony internetowe. Informacje o zasobie archiwów państwowych na poziomie zespołu w postaci
baz danych SEZAM oraz Inwentarze dostępne są już w Internecie.

Wydział Ewidencji i Informacji Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych prowadzi m. in. centralną kartotekę
zespołów archiwalnych przechowywanych w archiwach państwowych, a także gromadzi egzemplarze
inwentarzy archiwalnych przekazywane przez archiwa państwowe. W ramach Ośrodka działa biblioteka, na
której zasób składają się czasopisma archiwalne (polskie i obcojęzyczne), drukowane pomoce archiwalne i inne
wydawnictwa informujące o zasobach archiwów polskich i zagranicznych.

Podstawowe dane obejmujące adres archiwum, dni i godziny przyjmowania interesantów oraz informacje o
warunkach udostępniania zbiorów w archiwach polskich i archiwach instytucji polonijnych zawiera publikacja
"Archiwa w Polsce. Informator adresowy", którego pierwsze wydanie ukazało się w 1994 roku. Ostatnie
wydanie Informatora drukiem ukazało się w 2004 r. Aktualne dane dotyczące archiwów państwowych znajdują
się w elektronicznej wersji Informatora Adresowego oraz w dziale Archiwa państwowe.

Informacji o archiwach polskich i polonijnych oraz ich zasobach udziela także Wydział Ewidencji i Informacji:

ul. Rakowiecka 2D, 02-517 Warszawa,

Warunki udostępniania zasobu archiwum

Udostępnianie archiwaliów we wszystkich archiwach jest bezpłatne. Odbywa się ono w pracowniach
naukowych w dniach i godzinach określanych indywidualnie przez każde archiwum.

Archiwa państwowe przeprowadzają też kwerendy (poszukiwania) dla instytucji i osób prywatnych. Większość z
nich wykonywana jest bezpłatnie lub za opłatą skarbową, lecz niektóre dla osób prywatnych (genealogiczne i
majątkowe) są płatne według cennika obowiązującego w danym archiwum państwowym
Zgodnie z zarządzeniem nr 7 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych od dnia 3 lipca 2000 r.
cudzoziemcy nie muszą otrzymywać zgody Naczelnego Dyrektora Archiwów na korzystanie z akt o charakterze
genealogicznym i własnościowym. Zgody w tym wypadku udziela dyrektor danego archiwum państwowego.

Tutaj możesz ustalić położenie miejscowości w Europie Centralnej lub Wschodniej (opis wyszukiwania - tylko w
wersji angielskiej), a tutaj znajdziesz spis archiwów państwowych w Polsce.

Materiały archiwalne udostępniane są po 30 latach od ich wytworzenia. W uzasadnionych przypadkach

kierownik danej placówki może wyrazić zgodę na ich wcześniejsze udostępnianie. Reprografia (mikrofilmy,
fotokopie, kserokopie) materiałów archiwalnych dokonywana jest odpłatnie.