Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Filologiczny
Katedra Filologii Romańskiej

Problemy z doborem i opisem jednostek

zapożyczonych z języków romańskich
w wybranych słownikach języka polskiego
na przykładzie zestawienia
słownictwa kulinarnego

We współczesnym świecie zdominowanym przez dążenie do coraz to szybszego

i  szerszego zasięgiem przekazu wszelkiego typu informacji, mnożą się także źró-
dła leksykograficzne nastawione na ekscerpcję autentycznych danych tekstowych
i tworzenie jak najbogatszych słowników dla potencjalnie nieograniczonego kręgu
odbiorców. Potrzeba podkreślenia bogactwa i autentyzmu zebranych danych skła-
nia zatem leksykografów i  językoznawców do uzupełniania tradycyjnej ekscerpcji
materiału leksykalnego z  uznanych i  rozpowszechnionych słowników, badaniami
ilościowymi i jakościowymi jednostek języka poprzez potwierdzanie ich aktualno-
ści i frekwencji w narodowych korpusach i źródłach internetowych. Takie działa-
nia pozwalają wzbogacić materiał słownikowy i  późniejsze hasłowniki obejmując
nie tylko literackie i publicystyczne źródła lecz także uwzględniając język mówiony
w znacznie większej mierze niż powstałe w poprzednich wiekach leksykony. Wraz
z przejściem w XXI wiek widać ponadto wyraźny wpływ nowoczesnych technologii
na wizję i konstrukt zasobów leksykograficznych. Język mówiony i jego żywiołową
wariantywność znajdujemy w zasobach komunikacji hipertekstowej, z której autorzy
lub twórcy słowników czerpią dane do korpusów. Tak rzecz się ma w dostępnych
szerokiemu gronu odbiorców słownikach PWN oraz Narodowym Korpusie Języka
152 Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

Polskiego. Poddane digitalizacji lub ekscerpcji fotograficznej słowniki są korelowane

miedzy sobą oraz z korpusami. Leksykografowie obszaru frankofońskiego również
projektują korpusy, które odzwierciedlają wariantywność języka francuskiego we
Francji i krajach lub prowincjach frankofońskich. We Francji powstał zasób o na-
zwie Frantext1 a w Quebeku baza Québétext. Dzięki wcześniej zapoczątkowanym
pracom, międzynarodowemu zasięgowi tych projektów badawczych i sporym środ-
kom finansowym przyznawanym na konstrukcję oraz aktualizację tezaurusów2 sko-
relowanych z bazami Frantext i Québétext można zaryzykować stwierdzenie, że są
to źródła bogatsze i  o  większym potencjale niż powstające w  Polsce analogiczne
zasoby. Realia polskie nie pozwalają na wystarczające i odpowiednio szybkie finan-
sowanie badań i  tworzeniem słowników internetowych pomimo specjalnych pro-
gramów takich jak Narodowy Program Rozwoju Humanistyki, z którego korzysta
Wielki Słownik Języka Polskiego oraz narodowe korpusy języka polskiego. Fakt ten
jest odnotowywany przez leksykografów i  językoznawców pracujących nad słow-
nictwem współczesnego języka polskiego, natomiast odbiorcy korzystający z profe-
sjonalnych słowników w sieci dziwią się często nieobecności w tych źródłach wielu
nie tylko nowych, ale także dobrze osadzonych w  polszczyźnie ogólnej wyrazów.
Dotyczy to także słownictwa kulinarnego. Aby temu stanowi rzeczy częściowo zara-
dzić, zwłaszcza w Polsce, grupy językoznawców, leksykografów i informatyków jak
również różnych hobbystów i miłośników języka, prowadzących blogi internetowe
i tworzących słowniki, dbają o dostarczenie potencjalnym czytelnikom coraz więk-
szej liczby słów czy też formacji językowych i starają się przyspieszyć proces eks-
cerpcji rywalizując między sobą pod względem liczby zebranych jednostek. Obok
tradycyjnych form cytatów i korelacji hipertekstowej pojawia się też forma fotocy-
tatu, która pozwala konstruować Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego. Badacze
z kręgów uniwersyteckich pilnują przy tym zachowania tradycyjnego w leksykografii
względu na opis systemowy, etymologiczny, frekwencję i normę użytkową ekscer-
powanych jednostek, a hobbyści dążą przede wszystkim do wzbogacenia i urozma-
icenia zasobów internetowych słownictwa, znacznie lżej traktując reguły i spójność
opisu, etymologię czy wreszcie zasady cytowania źródeł. Jednak z punktu widzenia
frekwencji danych, współczesnego uzusu oraz wyszukiwania kontekstów dla ba-
danego słownictwa także mniej uznane i  tradycyjne słowniki jak Słownik Języka
Polskiego on line3 stanowi dla graczy i  innych użytkowników zbiór przydatny do

1
Opisany przez Évelyne Martin w artykule podanym przez nas w bibliografii.
2
Trésor de la Langue Française informatisé, Trésor de la Langue Française au Québec (adresy
podajemy w bibliografii).
3
Pod adresem http://sjp.pl/slownik/dp.phtml można uzyskać informację o  kwalifikacji źródeł
słownikowych traktowanych jako podstawę dopuszczalności danej słowoformy w grach internetowych.
Oto podana tamże lista sześciu źródeł, z których nie należy korzystać sprawdzając dopuszczalność
danej formy w grze językowej: 1.”Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych”, W. Kopaliński
(wszystkie wydania) „Słownik języka polskiego”, 2.W. Doroszewski (pierwodruk 1958-69,
 Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich... 153

poszukiwań jednostek z różnych zakresów tematycznych z uwzględnieniem ekscer-

powanych z sieci wyrazów obcych.
W poniższych rozważaniach nad wstępną listą jednostek pochodzenia romań-
skiego, obecnych w wybranych polskich słownikach od drugiej połowy XX wieku,
wzięto pod uwagę szeroko rozumiane pole kulinariów. Ten latynizm, w Le Grand
Robert pod odnośnym, przymiotnikowym hasłem culinaire zawiera wskazanie ety-
mologiczne : 1546, Rabelais; du lat. culinarius, de culina « cuisine ». Bańkowski zaś
przytacza, zgodnie z założeniami swojego słownika etymologicznego, pełną podróż
tego słowa po Europie datując jego przyswojenie w języku polskim na pierwszą po-
łowę XIX wieku ze wskazaniem na rodowód łaciński i pośrednictwo Słowackiego
we wprowadzeniu tego leksemu. Artykuł hasłowy Bańkowskiego zawiera również
formy z innych języków europejskich nadając pośrednio temu słowu status interna-
cjonalizmu XXwieku4: „wł. culinario, fr. culinaire, ang. culinary, niem. kulinarisch;
por. też wł. culinaria ‘sztuka kucharska’” (Bańkowski 2000 t.1: 851). Termin inter-
nacjonalizm z kwalifikatorem internac. znajduje zastosowanie dla wyrazów o zbli-
żonej czy bardzo podobnej formie oraz takim samym bądź bardzo podobnym
znaczeniu w rożnych językach. Tak też przedstawia się opis przymiotnika kulinarny
w WSJP: ang. culinary, fr. culinaire, niem. kulinarisch z łac. culīnārius ‚kuchenny, ku-
charski’. Podobnie jak Bańkowski, twórcy WSJP podają dla internacjonalizmów
w pierwszej kolejności język bezpośredniego zapożyczenia i kolejno języki pośred-
niczące w procesie zapożyczania do języka polskiego. Podajmy jeszcze internacjo-
nalizm ABSYNT: ang. absinthe, fr. absinthe, niem. Absinth, z łac. absinthium ‚pio-
łun’ (hasło w  WSJP). Odnotowano ten wyraz w  leksykonach specjalistycznych
i wszystkich źródłach naszego zestawienia, choć w 2004 roku Małgorzata Szubert
włączyła ten leksem do Leksykonu rzeczy minionych i przemijających (str. 9). Tymczasem
wraz z nawrotem mody retro również w sztuce kulinarnej, powrócono w XXI wie-
ku w Krakowie do serwowania piołunówki à la française. Fakt ten został uwidocz-
niony w cytatach internetowych pod hasłem absynt w WSJP. Skłania to do refleksji
zarówno nad włączaniem do słowników ogólnych jak i prognozowaniem kariery
ksenizmów czy innych typów zapożyczeń z  zakresu kulinariów poświadczonych
w wielu źródłach. Jak słusznie zauważa Witaszek-Samborska: „współcześnie funk-
cjonujące nazwy pożywienia, ukształtowane przez różne, historycznie zmienne
wpływy i mody zewnętrznojęzykowe oraz wewnętrzną ewolucję języka, to mozaika
warstw genetycznych, odzwierciedlająca z  jednej strony trwałość podstawowych

wznowienie 1996-97, wersja elektroniczna 2000), 3.”Słownik języka polskiego” wyd. M. Arcta i inne
przedruki słowników przedwojennych, 4.”Popularny słownik wyrazów obcych”, Leszek Bogdan
Jawor, Printex, 5.”Słownik ortograficzny języka polskiego”, Mieczysław Szymczak, PWN - do 13.
wydania włącznie, 6.Słownik wyrazów obcych A-Z, Leszek Bogdan Jawor, IBIS.
4
Przykład fotocytatu dla lematyzowanej w  Narodowym Fotokorpusie Języka Polskiego formy
kulinaria znajduje się pod adresem: http://nfjp.pl/lemma/kulinaria .
154 Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

elementów kultury narodowej, z  drugiej zaś jej otwartość na kontakty i  asymila-

cję z innymi kulturami” (Witaszek-Samborska 2005: 76). Według obliczeń tej au-
torki, zapożyczenia stanowią około 50% haseł z  pola prawie pięciu tysięcy form
kulinarnych a galicyzmy 20% ze wszystkich pożyczek odnotowanych w pierwszym
dziesięcioleciu XXI wieku. Pozostałe języki romańskie w różnym stopniu użyczy-
ły na przestrzeni wieków i  użyczają obecnie polszczyźnie przede wszystkim lek-
semy kulinarne nacechowane kulturowo. Drugim statystycznie „dawcą” kulinariów
był już przed sześcioma wiekami język włoski obecny w  wielu powszechnie zna-
nych nazwach warzyw (BROKUŁ). Moda na potrawy śródziemnomorskie i  kuli-
naria włoskie dostępne w wielu sklepach spożywczych sprzyjają nasileniu, po 2000
roku, pojawiania się ksenizmów: (szynka) PROSCIUTTO; (pieczywo) CIABATTA,
GRISSINI; (przekąski) ANTIPASTI, (wino) BAROLO, (ryż) ARBORIO, (kluski
i makaron) FUSILLI, GNOCCHI, LASAGNE, TORTELLINI, TAGLIATELLE,
(sery) GORGONZOLA, MOZZARELLA itp. Częstym zabiegiem jest także kal-
kowanie połączeń wyrazowych włoskich szynka parmeńska, spaghetti po bolońsku sto-
sowane również do galicyzmów sos bearneński, (przykłady za Witaszek-Samborską,
2005: 77). Nowsze zapożyczenia odnotowane w leksykonach i zestawione przez nas
tabelarycznie wskazują na coraz bardziej modną obecnie egzotyzację słownictwa
kulinarnego. Czytelnik może potwierdzić obecną w korpusach i słownikach dostęp-
nych w  sieci tendencję do stosowania formy z  obcą ortografią pomimo istnienia
spolszczonego odpowiednika. I tak np. francuski eponim oznaczający nazwę sera
pleśniowego CAMEMBERT polecany jest jako częściej używany niż jego udomo-
wiony odpowiednik KAMAMBER. Obydwa warianty odmieniają się w pełni, a pre-
ferencje co do wymowy wskazują na formę fonetycznie obcą także pod względem
prozodycznym (w  transkrypcji wytłuszczono głoskę akcentowaną „[kamãber] lub
[kamamber]”WSJP5). Istnieją naturalnie użytkownicy tego typu pożyczek, którzy nie
korzystają ze słowników, nie znają języka francuskiego i wymawiają wzmiankowane
słowo z głoską t w wygłosie i polskim akcentem wyrazowym.
Tabela zamieszczona na końcu tekstu została skonstruowana w oparciu o słow-
niki specjalistyczne gromadzące i opisujące leksemy i część połączeń wyrazowych
zapożyczonych z  języków romańskich oraz wybrane ogólne słowniki języka pol-
skiego a także te nastawione na opis jednostek pochodzenia obcego w ujęciu prag-
malingwistycznym i ortograficznym. W tabeli zestawiono alfabetycznie 565 jedno-
stek pochodzących z leksykonów A. Bochnakowej (red.), M. Witaszek-Samborskiej
i M. Borejszo z uwzględnieniem 39 sekwencji o dwuczłonowej lub trójczłonowej
strukturze. Do tych ostatnich należą: À LA CARTE, AL DENTE, AU GRA-
TIN, AU NATUREL, BEMAR / BAIN-MARIE, BLANC-MANGER, BOEUF
STROGANOW / STROGONOW /STROGONOFF, BOLLITO MISTO,

5
Chronologizacja występowania leksemu w  źródłach leksykograficznych ujęta jest przy wariancie
camembert. Patrz WSJP http://wsjp.pl/do_druku.php?id_hasla=50950&id_znaczenia=5150997
 Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich... 155

BONNE-BOUCHE, CAFÉ AU LAIT, CAFFE LATTE, CHILI CON CARNE,

CORDON BLEU, CROQUE MONSIEUR, DEMI-SEL, DE VOLAILLE,
FINES HERBES, BISCOTTI FIORENTINI, FRITTO MISTO, FRUTTI DI
MARE, GRANA PADANO, GRAND CRU, HIERWA MATE / HERBA MATE /
YERBA MATE, JAMON IBERICO, JAMON SERRANO, LACRIMA CHRISTI,
LATTE MACCHIATO, OLLA PODRIDA, PARMIGIANO-REGGIANO, PE-
TIT-BEURRE / PETIT BEURRE, PIÈCE DE RÉSISTANCE, PIÑA COLADA,
POT-AU-FEU, SALSA MEXICANA, SALSA VERDE, SPÉCIALITÉ DE LA
MAISON, VINHO VERDE, VITELLO TONNATO, VOL-AU-VENT.
Przykłady wieloczłonowe i  te jednowyrazowe potwierdzają modę na obce
brzmienia, która nasila się nieprzerwanie od wejścia Polski do Unii Europejskiej.
Nawet języki takie jak portugalski i rumuński pojawiają się w ksenizmach na ety-
kietach win (np. portugalskie VINHO VERDE) lub w poradach z przepisami pol-
skich celebrytów kulinarnych i  słownikach internetowych (np. rumuńskie gołąbki
SARMALE odnotowane w naszej tabeli tylko w leksykonach i NKJP pojawiają się
u Roberta Makłowicza6).
Wśród powyższych sekwencji widać respektowaną w  zestawieniu warian-
tywność w  odniesieniu do form zmieniających się w  czasie i/lub przejrzanych
źródłach. Niektóre pożyczki noszą znamiona całkowitej integracji z  systemem
języka polskiego i  wówczas udomowiona słowoforma podana jest jako wariant
hasła (BEMAR/BAIN-MARIE) lub w odsyłaczu (np. dla eponimu szatobriand).
Można zaobserwować też w zestawieniu takie jednostki, które zarówno w języku
wyjściowym jak i po dostosowaniu do systemu języka docelowego są jedną sło-
woformą lecz tylko w języku obcym odgadnąć można sens poszczególnych ele-
mentów i wywnioskować znaczenie całości. W polszczyźnie ogólnej funkcjonuje
termin kulinarny ANTRYKOT, pochodzący od francuskiego entrecôte z  podaną
w słownikach ogólnych etymologią „1746 n. m. ◊ de entre- et côte”( hasło w Le
Grand Robert). Z  wyrazu przejrzystego semantycznie dla rodzimego użytkow-
nika, słowo to przeistacza się jako pożyczka w  zintegrowaną fonetycznie i  gra-
matycznie formę bez widocznej czy słyszalnej motywacji, na której można by
oprzeć intuicyjną etymologię zwaną ludową. Powyższy przykład ukazuje, że za
pośrednictwem leksemów zapożyczonych, stanowiących najczęstszy obiekt zain-
teresowania leksykografów, do języka docelowego przenikają także zawarte w ję-
zyku użyczającym lub języku pośredniczącym dźwięki i  cząstki słowotwórcze.
To, że proces zapożyczenia toczy się jednocześnie na płaszczyźnie leksykalnej,
fonetycznej, ortograficznej i morfologicznej obserwujemy w naszym zestawieniu
także w  sekwencji dwuczłonowej w  typologii zapożyczeń traktowanej jako cy-
tat lub wtręt obcy BAIN-MARIE. Formacja spolszczonego wariantu BEMAR

6
Przepis na sarmale odnajdziemy pod adresem http://www.maklowicz.pl/pl/przepisy/z-podrozy/
sarmale
156 Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

odzwierciedla charakterystyczne odnosowienie samogłoski francuskiej co daje

uproszczenie fonetyczne przy jednoczesnym ucięciu drugiego członu poprzez apo-
kopę. Ten termin kulinarny, nieobecny tylko w jednym ze źródeł tworzących w na-
szej tabeli swoistą chronologizację, nie jest jeszcze ujęty w Wielkim Słowniku Języka
Polskiego i być może nigdy tam nie zawita jako uznany za zbyt specjalistyczny. Inna
formacja dwuwyrazowa z tabeli podana we francuskiej ortografii DE VOLAILLE
i ze spolszczonym wariantem DEWOLAJ została włączona do hasłownika, zlema-
tyzowana i poświadczona fotocytatem w NKJP7 co zwiększa jej szanse na zaistnie-
nie w ramach Wielkiego Słownika Języka Polskiego. Doskonała inicjatywa profeso-
rów Wawrzyńczyka i Wierzchonia sporządzenia fotokorpusu dwudziestowiecznego
języka polskiego pozwoli odzwierciedlić periodyczną frekwencję zadomowionych
form obcych z  ciekawymi poświadczeniami i  kontekstami oraz przejście części
z  nich do słowników z  poczekalni językowo-korpusowej. Jednak nieautomatycz-
na selekcja materiału zastosowana przez wyżej wymienionych badaczy i przez nas
również, choć zmierza do uzyskania ciekawych leksykograficznie wyrazów, wiąże się
zawsze z zainteresowaniami oraz wyborami jej autorów co trafnie komentuje Piotr
Wierzchoń: „wynotowanie danej jednostki uzależniamy […] po prostu od własnego
(czyli z natury rzeczy niezwykle ułomnego, fragmentarycznego, osobistego) poczu-
cia językowego, a mówiąc wprost: od tego, czy wydaje nam się, że dany wyraz jest
interesujący, czy też nie„ (Wierzchoń, 2005: XV). Tak też zestawienie tabelaryczne
form reprezentatywnych dla pola kulinariów zapożyczonych z języków romańskich
odnotowanych i funkcjonujących we współczesnej polszczyźnie bierze się z zainte-
resowań konkretnymi leksemami kulinarnymi. Wiele z przyjętych we frankofońskiej
przestrzeni językowej i obecnych nawet w życiu codziennym (na etykietach ogólno-
dostępnych produktów spożywczych) leksemów z pola kulinariów pozostaje nadal
w naszej poczekalni. Wymieńmy kuskus z arabskiego (o kaszy i potrawie) nieobecny
w tabeli lecz wprowadzony przed 2005 rokiem do poczekalni profesora Wierzchonia
i „fotocytowany” w  wersji testowej NKJP (kontekst drukowany w  Wierzchoń,
2005 : 91, fotocytat pod adresem: http://www.nfjp.pl/lemma/kuskus ). Le Grand
Robert notuje ten arabizm pod hasłem: „ couscous [kuskus] n. m. ÉTYM. 1649, in
Dauzat; coscosson, 1534, Rabelais; couchou, 1505; arabe maghrébin kǔskǔs”.
Wśród trudnych kwestii pozostających do rozstrzygnięcia, zauważalnych przez
leksykografów i ważnych dla odbiorcy każdego słownika zawierającego wyrazy obce
wymieńmy niejasne pochodzenie niektórych leksemów lub ich zagmatwaną podróż
między językami. W zestawieniu przed główną tabelą z chronologizacją ujmujemy
zaledwie 7 leksemów z  podwójnie przypisanym pochodzeniem w  zależności od

7
Czytelnik znajdzie fotocytat i  kwalifikację gramatyczną oraz diachroniczną frekwencję (krzywa
wskazuje częstość wystąpień na milion wyrazów w XX wieku) pod adresem: http://www.nfjp.pl/
lemma/dewolaj
 Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich... 157

decyzji i  przebiegu dociekań autorki danego leksykonu. Rozbieżności etymologicz-

ne pojawiają się w opisie tak znanego ksenizmu/egzotyzmu (terminy stosowane dla
zapożyczeń właściwych w Witaszek-Samborska 2005: 81) jak BANAN. Autor hasła
w  WSJP podaje francuski jako język-pośrednik pomiędzy portugalskim i  polskim
(fr. banane z port. banana) bez odniesienia do egzotycznego źródłosłowu z jednego
z języków bantu podczas gdy Bochnakowa (2012: 26) stwierdza portugalskie pocho-
dzenie w opisie hasła, choć jej opracowanie słownikowe dotyczy zapożyczeń z języ-
ka francuskiego. Leksem KEFIR włączony za Witaszek-Samborską (2005: 83) jako
galicyzm do zestawienia tabelarycznego jest opisany w  Le Grand Robert z  trzema
wariantami ortograficznymi jako słowo kaukaskie: „kéfir, képhir ou képhyr [kefiR]
n. m.; kéfir, 1901; mot caucasien”. Bańkowski (2000 t.1: 656) zapisuje ten wyraz z kwa-
lifikatorem kulin. jako dwudziestowieczne zapożyczenie bezpośrednie z  rosyjskiego
z  rodowodem kaukaskim. Przegląd współczesnych francuskich słowników elektro-
nicznych z  pewnością zawiera po części odpowiedź na tego typu problematyczne
kwestie i przyznaje należną rangę dialektalizmom bądź słowom przybyłym do fran-
cuskiego z języków mniejszości zamieszkałych na tym terenie co zdarza się rzadziej
w źródłach polskich opisujących leksemy pożyczone z języków romańskich. Byłoby
to cennym uzupełnieniem spekulacji etymologicznych lub niejasności w tym zakre-
sie w polskich słownikach ogólnych i specjalistycznych. Warto zastanowić się też nad
leksemami pożyczonymi z różnym pośrednictwem językowym w dwóch postaciach,
a odnoszącymi się do tych samych bądź bardzo zbliżonych realiów kulinarnych. Takim
przykładem może być obecnie używane słowo BEZA (o ciastku), zapożyczone z fran-
cuskiego za pośrednictwem języka niemieckiego. Wciąż notowana w  źródłach pol-
skich MERENGA (także o takim samym rodzaju ciastka) jest obecna w Le Grand
Robert ze wskazaniem na pierwszym miejscu polskiego pochodzenia z kwalifikatorem
p.-ê. (chyba, prawdopodobnie): meringue [mə.ʁɛɡ ̃ ] n. f., ÉTYM. 1691; orig. incert.,
p.-ê. du polonais marzynka. Kolejne poszukiwania i zestawienia słów poświadczonych
w badanym zakresie tematycznym dotyczyć muszą również najnowszych derywatów
w szerokim znaczeniu i hybryd z elementami obcymi. Pojawiają się one przez analo-
gię do innych znanych matryc: „ptiwerek” kieliszeczek (Wierzchoń, 2005: 73) kojarzy
się romanistom zainteresowanym kulinariami jako kreatywne odniesienie do leksemu
PTIFUREK ‘kruche ciasteczko, herbatnik’ (jeszcze dawniej PTIFUR). Obserwujemy
w tej formacji przenoszenie wszechobecnej w słownictwie rodzimym mody stosowa-
nia zdrobnień na formy zapożyczone i udomowione. Aby takie spostrzeżenia miały
walory choć zbliżone do naukowych konieczna jest dalsza ekscerpcja ze współczesnej
prasy oraz książkowych źródeł kulinarnych pojawiających się tam i przetwarzanych da-
lej leksemów ze szczególnym uwzględnieniem eponimów. Po pełniejszym zestawieniu
danych możliwe będzie zaproponowanie nowego podziału pola na subpola tematycz-
ne i uwzględnić obok nazw pożywienia i potraw również formacje opisujące naczynia
czy też sposoby przyrządzania potraw.
158 Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

Zestawienie romańskich terminów kulinarnych

z chronologizacją wybranych źródeł

Oznaczenia i symbole zastosowane w zestawieniu tabelarycznym:

• ewentualny tom i numer strony źródła drukowanego
• nawias kwadratowy przy występowaniu jednostki w innym znaczeniu niż kulinarne
• występuje w zasobie internetowym x
• nie występuje we wskazanym źródle –

1. Leksykony: Bochnakowa, 2012; Borejszo, 2007; Witaszek-Samborska, 2005.

2. Zapożyczenie z  języków romańskich: f-francuski, e-hiszpański, i-włoski,
r-rumuński, p-portugalski

280 francuskich
167 włoskich
87 hiszpańskich
17 portugalskich
7 rumuńskich
7 leksemy o niejasnej etymologii: BAJADERKA f/p, BANAN f/p, KARAMBOLA e/
p, MANIOK e/p, PARMEZAN f/i, PIPERADA f/e, SARDYNKA f/i

3. PSWP - Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, 1994-2005, Zgółkowa H.

(red.), t. 1-50, Wydawnictwo „KURPISZ”, Poznań.
4. ORT PWN 1994 - Słownik ortograficzny języka polskiego wraz z  zasadami pisowni
i interpunkcji, 1994, Szymczak M., Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
5. ORT PWN 2002 - Nowy słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji,
2002, Polański E. (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
6. ORT PWN 2004 CD ROM - Słownik ortograficzny PWN CD-ROM, 2004,
Kłosińska A. (oprac.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
7. WYR. OBC. 2009 CD ROM - Słownik wyrazów obcych z przykładami i poradami,
2009, L. Drabik L. (oprac.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
8. WSO PWN ON LINE - Wielki słownik ortograficzny http://sjp.pwn.pl/so/
lista/A.html
9. SJP PWN ON LINE - Słownik języka polskiego http://sjp.pwn.pl/
10. DOROSZ. ON LINE - Słownik języka polskiego, 1958-1969, Doroszewski W.
(red.) http://sjp.pwn.pl/doroszewski/lista/A.html
11. KORPUS PWN ON LINE - http://sjp.pwn.pl/
12. KORPUS NKJP ON LINE - http://nkjp.pl/poliqarp/
13. ENCYKLOPEDIA PWN ON LINE - http://encyklopedia.pwn.pl/
 LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

À LA CARTE f t.1, s.192 205 9 x x x x - x x -

ABSYNT f t.1, s.27-28 200 2 x x x x x x x x
ACEROLA e - - 2 - - x x - - x x
AIOLI f - - - - x - x - - x -
AL DENTE i - - - x x x x - x x -
ARBORIO i - - - - - - - - x x -
ALIKANT e - - - x - x - x8 - x -
AMARENA i - - - - - - - - - - -
AMARETTINI i - - - - - - - - - - -
AMARETTO i - - - - - x x - - x -
AMONTILLADO e - - - - - - - - - x -
ANANAS p t.2, s.26 210 16 x - x x x x x -
ANCHOIS f t.2, s.36 - 17 x x x x - x x -
ANGOSTURA e - - 18 x - x x - - x x
ANTIGURA e - - - - - - - - - - -
ANTIPASTO i - - - - x - x - - x -
ANTRYKOT f t.2, s.115 213 20 x x x x x x x -
ANTYPAST f t.2, s.161 - - - - - x x - x x
APERITIF f t.2, s.194 214 24 x x x x x x x x
ARACHID, -Y f - 215 25 x x x x x - x x
ARMANIAK / ARMAGNAC f t.2, s.265 217 27 x x x x - x x x
Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich...

ASADO e - - - - - - - - - x -
AU GRATIN f t.3, s.46 - 32 x x x x - - x -

8
159

ALEKANT / ALAKANT / ALKANT u Doroszewskiego

 160

LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

AU NATUREL f t.3, s.51 - 32 x x x x - x x -

AUSZPIK f t.3, s.57 220 32 x x x x x x x -
AWOKADO e t.3, s.118 - 35 x x x x x x x x
BAGIETKA f t.3, s.159 223 37 x x x x [x] x x -
BAJADERKA f/p t.3, s.164 223 37 x x x x x x x x
BALERON f t.3, s.196 224 39 x - x x x x x x
BALSAMICO i - - - - - - - - x x -
BANAN f/p t.3, s.233-234 225 40 x - x x x x x x
BARAKUDA / BARRAKUDA e t.3, s.257-258 225 41 x x x x x x x -
BAROLO i - - - - - - - - x x x
BATAT e t.3, s.320-321 227 44 x x x x x x x x
BATAWIA f - [227] - - - - - - [x] x [x]
BATON f t.3, s.325 227 44 x - x x x x x x
BEAUJOLAIS f t.4, s.10 - 45 x x x x - x x x
BEKAS f t.4, s.23 229 46 x x x x x x x x
BEMAR / BAIN-MARIE f t.4, s.41 229 47 x - x x x x x x
BERA f t.4, s.51 230 47 x - x x x x x x
BERBERYS f t.4, s.52 230 47 x x x x x x x x
BERGAMOTA i t.4, s.55 230 47 x - x x x x x x
Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

BESZAMEL f t.4, s.67 230 48 x x x x x x x x

BEZA f t.4, s.75 230 49 x x x x x x x x
BIJANKA i - - - - - - - x - x -
BISKWIT f t.4, s.326-327 237 57 x x x x x x x x
BISTRO f t.4, s.328 237 57 - x x x x x x x
BLAMANŻ / BLANC-MANGER / BLEMAS f t.4, s.18 237 58 x - x - x - - -
 LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

BLANSZOWAĆ f t.5, s.21 237 59 x x x x x - x x

BOEUF f - - - - - x x - x x -
BOEUF STROGANOW / STROGONOW /
f t.5, s.114 - 61 x x x x - x x -
STROGONOFF
BOLLITO MISTO i - - - - - - - - - - -
BOMBONIERKA f t.5, s.152-153 240 63 x x x x x x x -
BONITO e t.5, s.158 - - - - x x - [x] x x
BONKRETA f t.5, s.159 241 64 - - x x x - x x
BONNE-BOUCHE f - - - - - - - - - - -
BORDO / BORDEAUX f t.5, s.163 241 64 x x x x x x x x
BORLOTTO i - - - - - - - - - - x
BOUILLABAISSE f t.5, s.186 - - - x - x - x x x
BRANDADA f - - - - - - - - - - -
BRIE f t.5, s.247 243 67 x x x x - x x x
BRIOSZA f - - - - - - - - - x9 -
BROKUŁ i t.5, s.254 243 68 x x x x x x x x
BROSZETA f - - - - - - - - - - -
BRUSCHETTA i - - - - x x - - - x -
BRYNDZA r - 245 69 x x x x x x x x
BRYNDZYLKI r - - - - - - - - - - -
BRYZOL / BRIZOL f t.5, s.304 245 70 x x x x x x x x
Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich...

BUCATINI i - - - - - - - - x x -
BUDYŃ i - 246 71 x - x x x x x x

9
161

BRIOSZKA
 162

LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

BULETKA f - - - - - - - - - - -
BULION f t.6, s.21 247 73 x x x x x x x x
BURRITO e - - - - - - x - x x -
CABERNET f t.6, s.121 249 77 x x x x - x x x
CABRALES e - - - - - - - - - - -
CACHAÇA p - - - - - x - - - x -
CACIOCAVALLO i - - - - - - - - - x -
CAFÉ f t.6, s.126 249 77 x x x x - x x x
CAFÉ AU LAIT f - - - - - x - - - x -
CAFETERIA / KAFETERIA f t.15, s.229 249 /383 273 x x x x x10 x x x
CAFFE LATTE i - - - - - x - - x x -
CAIPIRINIA / CAIPIRINHA p - - - - - - - - - x -
CALZONE i - - - - - - - - - x -
CAMEMBERT / KAMAMBER f t.6, s.140 249 /385 78/276 x x x x x x x x
CAMPARI i - - - - x x x - x x -
CANNELLONE, CANNELLONI i - - - x - x x - x x -
CAPELLINI i - - - - - - - - - x -
CAPONATA i - - - - - - - - - x -
CAPPUCCINO i t.6, s.144 - 78 x x x x - x x” x
Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

CAPRESE i - - - - - - - - - x -
CARBONADA / KARBONADA e - - - - x - x - - x -
CARBONARA i - - - - - - - - x x -
CARPACCIO i - - - - x x x - x x -

10
KAFETERIA
 LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

CASSIS f t.6, s.150 - - x x x x - - x x

CAVA e - - - - - - - - x x x
CAYENNE f - - [79] [x] - x x - x x [x]
CAZUELA e - - - - - - - - - x -
CEDRAT i t.6, s.162 - 79 - - x x - - x x
CEZAR e [t.6, s.252] [252] [83] - [x] [x] [x] [x] [x] [x] [x]
CHABLIS f t.6, s.255 252 83 x x x x - x x x
CHAMBERTIN f - - 84 - - x - - - x x
CHANTILLY f [t.6, s.272] - [84] - - [x] x - - x [x]
CHARENTAIS f - - - - - - - - x x -
CHARLOTTE f - - - - - - - - - x -
CHATEAUBRIAND / SZATOBRIAND f t.6, s.291 [254] 85 /756 x x x x x11 x x x
CHAUD-FROID f - - - - - - - - - x -
CHERYMOJA / CHERIMOYA e - - - - - - - - - x -
CHÈVRE f - - - - - - x - - x -
CHIANTI i t.6, s.316 254 86 x x x x - x x x
CHICHA e t.6, s.317 - 86 x - x x - [x] x x
CHILI e t.6, s.320-1 - 86 x x x x - x x x
CHILI CON CARNE e - - - - - - x - x x -
CHINOISERIE f - - 86 x - x [x] - - x [x]
CHORIZO e - - - - - x x - - x -
Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich...

CHOUCROUTE f - - - - - - - - [x] x -
CIABATTA i - - - - x x - - x x -

11
163

SZATOBRIAND
 164

LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

CIBORA i - 260 94 x x x x x x x x
CIECIORKA i - 260 95 x - x x x x x x
CLAFOUTIS f - - - - - - - - - - -
COINTREAU f - - - - - x - - x x x
COMTÉ f - - - - - - - - - - -
CONCHIGLIA / CONCHIGLIONE i - - - x - x - - - - -
CONFIT f - - - - - - - - - - -
CONSOMMÉ f - - - - - - - - x x -
CORDON BLEU f - - - - - - - - x - -
COTECHINO i - - - - - - - - - - -
COZIDO p - - - - - - - - - - -
CREMANT f - - - - - - - - - x -
CRÊPES f t.7, s.290 - - - - x - - - x -
CROISSANT f t.7, s.290 - 101 x x x x - x x x
CROQUE MONSIEUR f - - - - - - - - - x -
CROSTINO, CROSTINI i - - - - - - - - - x -
CRUDITÉS f - - - - - - x - - x -
CRUSTA i - - - - - - - [x] - - -
CUKINIA i t.7, s.305 264 102 x x x x - x x x
Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

CURAÇAO / CURACAO p t.7, s.310 265 102 x x x x - x x x

CYDR f t.7, s.318 265 103 x x x x x x x x
CYKATA i t.7, s.329 - 103 x x x x x - x x
CYTRON f - 267 105 x - x x - - x x
CYTRYNA i - 267 105 x - x x x x x x
CZEKOLADA i t.7, s.416-417 268 108 x - x x x x x x
 LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

DAIQUIRI e - - - - - - - - - x -
DEKOREK f - - - - - - - - - - -
DELIKATES f t.8, s.219 277 121 x - x x x x x [x]
DEMI-SEL f - - - - - - - - - - -
DESER f t.8, s.291 279 123 x - x x x x x -
DEWOLAJ / DE VOLAILLE f t.8, s.315 - - x x x x - x x -
DIABLOTKA f t.8, s.347 281 126 x x x x x - - x
DIGESTIF f - - - - - x - - - x -
DIJON / MUSZTARDA DIŻOŃSKA f - - - x - x - - x x [x]
DIUSZESA f t.8, s.384-385 282 128 x - x x x [x] [x] -
DOFINKI / DUFINKI / DAFINKI f - - - - - - - - - x -
DORADA f t.9, s.143 289 136 x - x x x - x x
DRAŻE / DRAŻETKA / DRAŻA f t.9, s.257 293 141 x - x x x12 x x x
DUSERY f t.9, s.382 296 146 x - x x x x x -
EKLER / EKLERKA / EKLEREK f t.10, s.280 307 160 x - x x x x x -
EMPANADAS e - - - - - - x - - - -
ENCHILLADA e - - - - x - x - - x -
ENTRÉE f [t.10, s.454-455] - 167 x x x x - x x [x]
ESKALOPEK / ESKALOPKA/ ESKALOP f t.11, s.55 - 170 x x x x - x x -
ESKARIOLA / ESKARIOL i t.11, s.56 314 170 - - x x - - x x
ESPRESSO i - - - - x x x - x x -
Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich...

ESPRESSO CORRETTO i - - - - [x] - - - x x -

ESTRAGON f t.11, s.66-67 315 170 x x x x x x x -

12
165

DRAŻETKA
 166

LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

FAJITAS e - - - - - - - - - x -
FALERNO i t.11, s.161 - 175 x x x x x x x -
FARFALLE i - - - - - x x - x x -
FARSZ f t.11, s.198 318 176 x x x x x x x -
FAWOREK f t.11, s.216 319 177 x - x x x x x x
FEIJOADA p - - - - - - - - x x -
FENI p - - - - - - - - - x -
FETTUCCIONE / FETTUCCINA /
i - - 179 x - x x - x x -
FETTUCCINE
FIGATELE / FIGATEL i - - - - - - - x13 - x -
FILET f t.11, s.276 321 180 x x x x x x x x
FINES HERBES f - - - - - - - - - - -
FINO e - - - - - - - - - x -
FIŻON p t.11, s.335 323 183 - - x x x - x -
FLAGEOLET, FLAŻOLETKA f [t.11, s.338; 346] - - - - x x - x x x
FLAN e - - - - - - x - x x -
FLORENTYNKA / BISCOTTI FIORENTINI i [t.11, s.362] [324] [184] [x] - - - - - - -
FOCACCIA i - - - - - - - - - x -
FOIE GRAS f - - - - - x x - - x -
Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

FONDUE f t.11, s.385 - 185 x - x x - x x -

FONTINA i t.11, s.395 - 186 - - x x - - x -
FRANGELICO i - - - - - - - - - - -
FRICANDEAU / FRYKANDO f - - - - x - x - x x x

13
FIGATEL
 LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

FRICASSÉE f - - - - - - - - - - -
FRISÉE f - - - - - - x - - x -
FRITTATA / FRYTATA i - - - - x x x - x x -
FRITTO MISTO i - - - - - - - - - - -
FRUTTI i t.12, s.36 - - - [x] [x] - [x] x [x]
FRUTTI DI MARE i t.12, s.36 - 190 x x x x - x x x
FRYKADELKA f - - - - - - - - - - -
FRYKAS f t.12, s.40 328 191 x x x x x x x -
FRYTKA, -I f t.12, s.42 328 191 x - x x x x x x
FRYTURA f t.12, s.43 328 191 x - x x x x x x
FUSILLI i - - - - - - x - x x -
GALANTYNA f t.12, s.104-105 330 194 x x x x x x x x
GAMBAS e - - - - - - - - - x -
GARMAŻERIA, GARMAŻERKA f t.12, s.151 332 196 x x x x x x x x
GARNIROWAĆ f t.12, s.156-157 332 196 x x x x x x x -
GAZPACHO e t.12, s.191 - 198 x x x x - x x -
GELÉE f t.12, s.208 - 199 x - x x - [x] [x] -
GNOCCHI i t.12, s.388 - - - - x x - - x -
GOFR, GOFRY f t.12, s.405 340 207 x x x x - x x -
GOFROWAĆ f t.12, s.405 340 207 x - x x x - - x
GORGONZOLA i t.12, s.436 342 209 x x x x - x x x
GRANA i t.13, s.45 - 213 x - x x - - x x
Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich...

GRANA PADANO i - - - - - - - - - x -
GRANADILLA / GRENADILLA e t.13, s.46 - - - - - - - - x -
GRAND CRU f (t.7, s.29114) - - - - - x - x x -
167

14
CRU
 168

LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

GRANITA / GRANITO i t.13, s.53 - - - - - x - - x -

GRAPPA i t.13, s.57 - 214 x x x x - x x x
GREMOLATA i - - - - - - - - - - -
GRENADYNA f t.13, s.68 345 [215] [-] x [x] [x] x - - -
GRISSINO i t.13, s. 72 - 215 - - x x - - x -
GRUYÈRE / GROJER f t.13, s.78 - 217 x - x x - x x x
GRYLAŻ / GRELAŻ f t.13, s.135 346 218 /215 x x x x x - x x
GRYLAŻOWY f t.13, s.135 346 218 x - x x x x - -
GUACAMOLE e - - - - - x x - x x -
GUARANA / GWARANA e t.13, s.181 348 219 /221 x - x x - x x x
GUAWA / GUAJAWA / GUJAWA / GWAJAWA e t.13, s.204 348 221 x - - x - x x -
HABANERO e - - - - - - - - - x -
HIERWA MATE / HERBA MATE / YERBA
e t.13, s.342 - 230 - x x x - x x -
MATE
HOCHEPOT f t.13, s.433 - - - - x - - - x -
HOMAR f t.13, s.452 358 236 x x x x x x x -
HORS D’OEUVRE f - - 238 x - x x - x x -
IMPERIAL f t.14, s.179 364 246 x - x x - x x x
JALAPEÑO e - - - - - x x - x x -
JAMON IBERICO e - - - - - - - - - - -
Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

JAMON SERRANO e - - - - - - - - - x -
JEREZ / XERES e t.15, s.126 - - - - x - - x x x
JUJUBA f t.15, s.180 380 270 x - x x x - x x
JULIENNE / ZUPA JULIENNE f t.15, s.182 - - - - - - - x x -
KABUL f t.15, s.207 382 272 x x x x x x x x
KAFEJKA f t.15, s.227 383 273 x - x x x x x -
 LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

KAKAO e t.15, s.240 383 274 x - x x x x x x

KALAFIOR i t.15, s.244 383 274 x - x x x x x x
KALAREPA, KALAREPKA i t.15, s.247-248 383 274 x - x x x x x x
KALORIA f t.15, s.271 384 275 x x x x x x x x
KALWILA f t.15, s.276 384 276 - - x x x - - x
KAMAMBER, CAMEMBERT f t.15, s.279-280 385 /249 276/78 x x x x x x x x
KANAPKA f t.15, s.311-312 386 278 x - x x x x x -
KANDYZ f t.15, s.322-323 386 278 x x x x x - x x
KANTALUP / KANTALUPA f t.15, s.333 387 279 - - x x x - x x
KARAMBOLA e/p t.15, s.385 - - - x - x - x x x
KARCZOCH i t.15, s.404 389 282 x x x x x x x x
KARD f t.15, s.405 389 282 x - x x x x x x
KARMEL f t.15, s.425 390 283 x x x x x x x x
KARMELEK f t.15, s.426 390 283 x x x x x x x -
KAROTA, KAROTKA f t.15, s.437-438 391 284 x x x x x x x x
KASSATA / CASSATA / CASSATE i t.16, s.13-14 392 286/79 x x x x - - x -
KASSAWA e t.16, s.14 392 286 - x x x - - x x
KAWIOR i t.16, s.70 394 289 x x x x x x x x
KEFIR f t.16, s.92 395 290 x - x x x x x x
KERGULENA f t.16, s.100 395 291 x x x x - - x x
KIWANO f t.16, s.191 - - - - x - - x x -
Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich...

KLAG r t.16, s.193 399 295 x - x x x - x x

KLEMENTYNKA f t.16, s.229 400 297 x - x x - x x -
KNEL f t.16, s.304-305 - 300 - - x x x - x -
KOKILKA f t.16, s.355 404 303 x x x x x x x x
169
 170

LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

KOMPOT f t.17, s.75-76 409 309 x - x x x x x -

KOMPOTIERKA f t.17, s.76 409 309 x - x x x x - -
KONFITURA, -Y f t.17, s.138 410 310 x - x x x x x x
KONIAK f t.17, s.149 411 311 x x x x x x x x
KORNISZON f t.17, s.328-329 416 318 x - x x x x x x
KOTLET f t.17, s.410-411 419 321 x - x x x x x -
KREM f t.18, s.43-44 422 326 x - x x x x x [x]
KREWETKA f t.18, s.63 423 326 x x x x x x x [x]
KROKANT f - - - - - - x - - x -
KROKIET f t.18, s.92 423 327 x x x x x x x x
KRONSELKA f t.18, s.100 424 328 x - x x x - x -
KRUSZON f t.18, s.148 425 330 x x x x x x x x
KRUSZTADKI f - - - - - - - - - - -
KUWERTURA f t.18, s.367 432 339 x - x x x x x x
KWINOA, QUINOA e t.18, s.415 - 341 - - x x - - x -
LACRIMA CHRISTI i - - - - - - - - - - -
LANGUSTA f t.18, s.466 435 344 x x x x x x x x
LANGUSTYNKA f - - - - - - - - - - -
LAPACHO e - - - - - - - - x x -
Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

LASAGNE i t.19, s.14-15 - - x x x x - x x x

LATTE MACCHIATO, LATTE , CAFE LATTE i - - - - - x - - x x -
LAWENDA i t.19, s.47 436 346 x x x x x x x x
LEMONIADA f t.19, s.97-98 438 349 x - x x x x x x
LIKIER f t.19, s.175 441 353 x x x x x x x x
LIMA e t.19, s.184 - 353 x x x x - x x x
 LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

LIMETA f t.19, s.187 441 353 x x x x - - x x

LIMETKA f - - - - - - - - - x -
LIMONA / LIMON f t.19, s.191 - - x x x x x - x -
LIMONIA i - - - - - - - x - - -
LIMONKA f - - - x x x x - x x -
LOLLO15 i - - - - - - - - x x -
ŁAZANKI/ ŁAZANEK, ŁAZANKA i t.19, s.437 449 365 x x x x x x x x
MACIS f t.20, s.80 - - - - - - - - x -
MADERA e t.20, s.86 453 371 x x x x x x x x
MAFALDE i - - - - - - - - x - -
MAIS f t.20, s.120 - - - - - - - - x -
MAJONEZ f t.20, s.127 454 372 x - x x x x x x
MAKARON i t.20, s.137 455 373 x - x x x x x x
MAKKARONI i - - - - - - - - - - -
MALAGA e t.20, s.159-160 456 374 x x x x x x x x
MALAKSER, MELAKSER f t.20, s.161 465 374 x x x x - x x x
MAŁMAZJA i t.20, s.179 456 375 x x x x x x x x
MAMAŁYGA r t.20, s.197 457 376 x x x x x - x x
MAMEA e t.20, s.197 457 376 - - x x - - x -
MANCHEGO e - - - - - - - - - x -
MANDARYNKA f t.20, s.206 458 377 x x x x x x x x
Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich...

MANDIOKA p t.20, s.208 - - - - - - - - - -

MANGO p t.20, s.214 458 377 x x x x x x x x

15
171

LOLLO BIANCO, LOLLO BIONDO, LOLLO ROSSO.

 172

LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

MANIOK e/p t.20, s.221-2 458 378 x x x x x x x x

MANTA e t.20, s.230 459 378 x - x x x x x x
MANZANILLA e - - - - - - - - - - -
MARAGO p - 459 379 x - x - - x x -
MARAKUJA / MARACUJA p t.20, s.240 - - x x x - - - x x
MARASKA i t.20, s.241 - - - - - - - - - -
MARASKINO / MARASCHINO i t.20, s.241 459 379 x x x x x x x -
MARASQUIN f - - - - - - - - - - -
MARCEPAN i t.20, s.243-244 459 379 x x x x x x x x
MARENGO f [t.20, s.247-248] [459] [379] [x] [x] [x] [x] [x] [x] x [x]
MARGARITA e - - - - - - - - - x -
MARGARYNA f t.20, s.249 459 379 x - x x x x x x
MARGHERITA i - - - - - - - - x x -
MARKIZA f t.20, s.261 460 380 x x x x x x x [x]
MARMOLADA f t.20, s.266 460 380 x - x x x x x x
MARSALA i - - - - - x - x x x [x]
MARTINI i - - - x x x x - x x -
MASCARPONE i - - - - x x x - x x -
MATAMBRE e t.20, s.344 - - - - - - - - - -
Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

MATE e t.20, s.345-346 - 383 x x x x x x x x

MATELOTE f t.20, s.347 - - - - - - - - - -
MAZAGRAN f t.20, s.379 463 384 x x x x x x x x
MEDOK f t.20, s.423 - - - - - - x - x -
MELASA f t.20, s.441 465 388 x x x x x x x x
MENAŻKA f t.20, s.458 466 389 x - x x x x x x
 LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

MENU f t.20, s.466-467 466 389 x x x x x x x x

MERENGA f t.20, s.469 467 389 x - x x x - x -
MERGUEZ f - - - - - - - - - x -
MERLAN f t.21, s.10 467 389 - - x x x - - x
MESCAL / MESKAL e t.21, s.15 - - x x - x - - x -
MEURSAULT f - - - - x x x - - x x
MIMOLETTE f - - - - - - - - - x -
MINESTRA i - - - - - - - - - x -
MINESTRONE i - - - x - x - - - x -
MIRABELKA f t.21, s.301 476 402 x x x x x x x x
MISTELA e t.21, s.309 - - - - - - - - - -
MISZKULANCJA i t.21, s.316 - 403 - - x - x x x -
MITITEI r - - - - - - - - - x -
MOJITO e - - - - - x - - - x -
MOJO e - - - - - - - - - x -
MOLE e t.21, s.406 - 407 - - x - - x x [x]
MORBIER f - - - - - - - - - x -
MORNAY f t.22, s.27 - - - - - x - [x] x [x]
MORTADELA i t.22, s.32 482 411 x - x x x x x x
MOTELA f t.22, s.45 483 412 - - x x x x x x
MOZZARELLA i t.22, s.66 - 413 x x x x - x x x
Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich...

MUL f - - - - x - x - x x -
MULE f - - - - - - x - x x -
MUS f t.22, s.127 486 416 x - x x x x x x
MUSOWAĆ f t.22, s.132 486 416 x x x x x x x -
173
 174

LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

MUSZKAT i t.22, s.135 486 416 x x x x x x x x

MUSZKATELA / MUSZKATEL i t.22, s.135-136 486 416 x x x x x16 - x -
MUSZTARDA i t.22, s.139-140 486 416 x - x x x x x x
NACHO / NACHOS e - - - - - x x - x x -
NAPOLEONKA f t.22, s.428 497 430 x - x x x x x -
NAVARIN f t.23, s.100 - - - - - - - - x -
NESKA / NESCA f t.23, s.207 506 /505 440 x x x x - x x x
NUGAT f t.23, s.396 534 474 x x x x x x x x
OBERŻA f t.23, s.449 535 477 x - x x x x x x
OBERŻYNA f t.23, s.449 535 477 x x x x x x x x
OLLA PODRIDA e - - - - - - - - - - x
OLOROSO e t.26, s.250 - - - - - - - - x -
OMLET / OMLECIK f t.26, s.270-271 558 502 x - x x x x x -
ORANŻADA f t.26, s.394 562 507 x - x x x x x x
ORECCHIETTE i - - - - - - - - - x -
OREGANO e t.26, s.406 - 508 x x x x - x x x
ORSZADA f t.26, s.443 563 510 x - x x x x x x
ORZESZKI PARÀ p - - - - - x x - - - -
OSSOBUCO i t.27, s.58 - - - x - x - - x -
Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

OSTRYGA i t.27, s.83-84 567 514 x x x x x x x x

PAELLA e t.27, s.235 - - x x x x - x x x
PANCETTA i - - - - - - - - - x -
PANETTONE i - - - - - - - - - x -

16
MUSZKATELA
 LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

PANIEROWAĆ f t.27, s.323 574 524 x - x x x x x -

PANNA COTTA i - - - - - x - - - x -
PANZANELLA i - - - - - - - - - - -
PAPAJA e t.27, s.350-351 575 525 x - x x - x x x
PAPATACZ i - 575 525 - - x x x x x -
PAPILOT f [t.27, s.359-360] 575 526 x - [x] [x] [x] x x -
PAPPARDELLE i - - - - - - - - x x -
PARFAIT f t.27, s.407 - - - - - - - - x -
PARMEZAN f/i t.27, s.416 577 528 x x x x x x x x
PARMIGIANO-REGGIANO i - - - - - - - - - x -
PASTA i t.28, s.25 [579] [530] [x] - x x [x] x x [x]
PASTASCIUTTA i t.28, s.25 - - - - - - - - - -
PASTERYZOWAĆ f t.28, s.28 579 531 x x x x x x x -
PASTIS f - - - x x x x - x x -
PASTITSIO i - - - - - x x - - x -
PASTRAMI i - - - x x x x - - x -
PASTYLKA f t.28, s.34 579 531 x - x x x x x [x]
PATAT f t.28, s.44 580 531 x x x x x x x x
PATISON f t.28, s.49 - - x x x x - - x x
PECORINO i t.28, s.89 - - x - x - - x x -
PEJZANKA f t.28, s.107 581 534 x x x x x - - -
Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich...

PELATI i - - - - - - - - - x -
PELUR f [t.28, s.118] [582] [535] [x] - [x] [x] [x] - x [x]
PENNE i - - - - - x x - x x -
PEPERONATA i t.28, s.146 - - x x x x - x x x
175
 176

LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

PEPERONCIO i - - - - - - - - - x -
PEPINO e - - - - - - - - - - x
PERDUTA i - - - - - - - - - - -
PESTO i t.28, s.202 - - - x x x - x x -
PETIT-BEURRE / PETIT BEURRE f t.28, s.205-206 - - - x - x - x x x
PETITKI f - - - x - x - - x x -
PICADILLO e t.28, s.250 - - - x - x - x x -
PIÈCE DE RÉSISTANCE f - - - - - - - - - - -
PIKANTNY f t.28, s.372-373 589 545 x x x x x x x -
PIMENT f t.28, s.400 590 546 x x x x x - x x
PIÑA COLADA e - - - - - x - - - x -
PINIOLE / PINIOLA i t.28, s.403 590 546 - x x x - - x x
PINIOŁA i - - - - - - - x - - -
PINTO e - - - - - x x - [x] x [x]
PIPERADA f/e - - - - - - - - - x -
PIPIRANA e - - - - - - - - - - -
PIRI-PIRI p - - - - - - - - - x -
PISCO e - - - - - - - - - x -
PITAJA e - - - - - x - - - x -
Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

PIURE / PUREE f t.28, s.458-459 591 548 x x x x x x x x

PIZZA i t.28, s.464 592 548 x x x x - x x x
PIZZERIA i t.28, s.464 - 548 x x x x - x x -
PLOMBIR / PLOMBIERA f t.29, s.74 - - - x - x x x x -
POLENTA i t.30, s.183 610 570 x - x x x x x x
POMADA f [t.30, s.270] 613 574 x - [x] [x] [x] [x] x [x]
 LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

POMADKA f t.30, s.271 613 574 x - x x x [x] x x

POMARAŃCZA i t.30, s.274-275 613 574 x - x x x x x x
POMELO f t.30, s.282 - - - - - - - - x -
POMIDOR i t.30, s.285-286 614 574 x - x x x x x x
POR i t.30, s.458 619 581 x - x x x x x x
PORTO p t.31, s.69 621 583 x x x x x x x x
POSOLE / POZOLE e - - - - - - - - - x -
POT-AU-FEU f - - - - - - - - - - -
PRALINKA / PRALINA f t.32, s.249 640 604 x - x x x x x x
PRODIŻ f t.32, s.379 644 609 x x x x x x x x
PROFITROLKI f - - - - - - - - - x -
PROSCIUTTO i t.32, s.459 - - - - x x - x x -
PROSECCO i - - - - - - - - x x -
PROVOLONE i - - - - - - - - - x -
PTIFURKI / PTIFURY f t.35, s.23 676 643 x - x x x x x -
PTYŚ f t.35, s.23-24 676 643 x - x x x x x x
PUDER f t.35, s.37-38 676 644 x - x x x x x x
PULARDA f t.35, s.46 676 644 x x x x x x x x
PULPA f t.35, s.48-49 677 644 x x x x x x x x
PULPET / PULPECIK i t.35, s.49 677 644 x - x x x x x x
PULQUE e t.35, s.50 - - - - - x - - x x
Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich...

PUTTANESCA i - - - - - - x - x x -
QUESADILLAS e - - - - - - - - x x -
QUICHE / KISZ f t.35, s.132 - - x - x x - - x -
RACLETTE / RAKLET f t.35, s.220 - - - - - - - x x x
177
 178

LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

RADICCHIO i - - - - - - x - - x -
RAFINADA f t.35, s.203 681 652 x - x x x x x x
RAFINOWAĆ f t.35, s.204-205 681 653 x - x x x x x -
RAGU / RAGOÛT f t.35, s.207 - 653 x x x x - x x x
RATAFIA i t.35, s.251 683 654 x x x x x x x x
RATATUJA / RATATOUILLE / RATATUJ f t.35, s.251 - 654 x x x x - - x -
RAVIOLI i t.35, s.259 - 655 x x x x - x x x
RAWIGOT / RAVIGOTE f t.35, s.259 - - - x - x - - x -
RENETA f t.35, s.430 687 660 x - x x x x x x
RENKLODA f t.35, s.431 687 660 x x x x x x x x
RICOTTA i t.36, s.97-98 - - x - x x - x x -
RIGATONI i - - - x - x - - x x -
RISOTTO i t.36, s.101 691 664 x - x x x x x x
ROKAMBUŁ f t.36, s.159 692 666 - - - - - - x -
ROKFOR / ROQUEFORT f t.36, s.159-160 692 /693 666 /667 x x x x x - x -
ROKIETTA f t.36, s.160 - - - - x - - - x x
ROLADA f t.36, s.166-167 692 666 x x x x x x x x
ROMANESCO i - - - - - - - - - x -
Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

RONDEL f t.36, s.184-185 693 667 x x x x x x x -

ROSOLIS f t.36,s.199 - - - - - - x - x -
RUKOLA / RUCCOLA i - - - x - x x - x x -
RYWUŁA i t.37, s.314 - - - - - - x - - -
SABAYON f t.37, s.373 - - - - - - - - x -
SALAMI i t.37, s.395 714 693 x x x x x x x x
 LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

SALCESON i t.37, s.396 714 693 x - x x x x x x

SALSA e [t.37, s.405] - 693 x x x x - x x [x]
SALSA MEXICANA e - - - - - - - - - x -
SALSA VERDE i - - - - - - - - - x -
SALSEFIA / SALCEFIA i t.36, s.405 714 693 x - x x x x x x
SALTIMBOCCA i - - - - - - - - - x -
SAŁATA i t.36, s.409-410 715 694 x - x x x x x x
SAMBUCA i - - - - - - - - - x -
SANGRIA e t.38, s.28 - 697 x - x x - x x -
SARDYNKA f/i t.38, s.44 718 698 x - x x x x x x
SARMALE r - - - - - - - - - x -
SASZETKA f t.38, s.52 718 698 x x x x x x x -
SAUTÉ f t.38, s.60 - 698 x x x x - x x -
SAUTERNES f t.38, s.60 - - - - - - - x x x
SAVARIN f t.38, s.60 - - - - - - - - x -
SAVARINKA f - - - - - - - - - - -
SCAMORZA i - - - - - - - - - x -
SCAMPI i - - - - - - - - - x -
SEK i - - - - - - - x [x] x -
SEMOLINA i - - - - - - x - x x -
Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich...

SERWIS f t.38, s.228-229 723 704 x x x x x x x x

SERWOLATKA f t.38, s.230 723 704 x - x x x x x x
SEVICHE / CEBICHE e - - - - - - - - - x -
179
 180

LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

SKORZONERA i t.39, s.67 731 715 x x x x x - x x

SOJA e t.39, s.309-310 738 724 x x x x x x x x
SOLA f t.39, s.316 738 725 x x x x x x x x
SOLFERINO i - - [725] - - [x] - - - x x
SONDA f [t.39, s.339-340] 739 726 x x x x x [x] x [x]
SORGO i t.39, s.348 739 726 x x x x x x x x
SOS f t.39, s.351-352 739 726 x - x x x x x x
SOSJERKA f t.39, s.352 739 726 x - x x x x x -
SPAGHETTI i t.39, s.375-376 740 727 x x x x x x x x
SPÉCIALITÉ DE LA MAISON f t.39, s.399 - 728 x x x x - x x x
SPUMANTE i t.40, s.121 - - - - - x - x x x
STRACCIATELLA i - - - - x x x - - x -
SUFLET f t.41, s.11 756 747 x x x x x x x x
SYROP f t.41, s.168 760 753 x - x x x x x x
SZALOTKA f t.41, s.201 761 754 x - x x x x x x
SZAMPAN f t.41, s.211 761 755 x x x x x x x x
SZARLOTKA f t.41, s.223 761 755 x - x x x x x -
SZEF (KUCHNI) f t.41, s.287 764 758 x - x x x x x -
Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

SZODON f t.41, s.385 766 761 x - x x x - x x

SZTUFADA i t.41, s.440 768 764 x x x x x x x x
TABASCO e t.42, s.207 - 774 x x x x - x x x
TABLETKA f t.42, s.209 776 774 x - x x x x x x
TACO e t.42, s.215 - - - - - - - - x -
 LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

TAGLIATELLE i t.42, s.219 - - - - x x - x x -

TAGLIOLINI i - - - - - - - - - - -
TAPAS e - - - - x x x - x x [x]
TAPENADA f - - - - - - - - - - -
TAPIOKA p t.42, s.271-272 778 777 x x x x x x x x
TARTA f t.42, s.292 - - x x x x - x x -
TARTELETKA / TARTELETTE f t.42, s.293 - - - - - - - - - -
TARTINKA / TARTYNKA f t.42, s.293 779 778 x x x x x x x x
TEQUILA e t.42, s.394 - 782 x x x x - x x x
TERRINA / TERINA / TERRINE f t.42, s.432 - - - - - - - - x -
TIRAMISÙ / TIRAMISU i t.42, s.461 - - - x x x - x x -
TOMAT e t.43, s.39 - - - - - - - - x -
TOPINAMBUR f t.43, s.57 787 787 - x x x x x x x
TORTELLINI i t.43, s.79 - - x x x x - x x -
TORTIGLIONI i - - - - - - - - x x -
TORTILLA e t.43, s.79 - 788 x x x x - x x x
TOSTADA e - - - - - - - - x x -
TOURNEDOS f t.43, s.86 - - - x - x - - x -
TURBOT f t.43, s.350 797 800 x - x x x x x x
TUTTI FRUTTI i t.43, s.365-366 798 801 x x x x - x x x
Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich...

TYMBALIK f t.43, s.398 - - x - x x - - x -

VALDEPEÑAS e - - - - - - - - - x -
VELOUTÉ f t.44, s.422 - - - - - - - - - -
181
 182

LEKSYKONY: BOCHNAKOWA,

1994
2002
ROM
LINE
LINE

PSWP
BOREJSZO, WITASZEK-SAMBORSKA

2009 CD

CDROM
KORPUS
KORPUS

SJP PWN
PWN ON

ORT 2004
WYROBC
NKJP ON

ON LINE
ON LINE
ON LINE
ON LINE

DOROSZ.

ORT PWN
ORT PWN
WSO PWN
ENC. PWN

VERMICELLI i - - - - - - - - - x -
VINHO VERDE p - - - - - - - - - x -
VITELLO TONNATO i - - - - - - - - - x -
10
VOL-AU-VENT f t.44, s.427 - - - - - - x x x -
WANILIA f t.44, s.477 816 826 x - x x x x x x
WAZA f t.45, s.48 818 829 x x x x x x x [x]
WERMISZEL f t.45, s.133 821 833 x x x x x x x x
WINEGRET / VINAIGRETTE f t.45, s.373 829 843 x x x x x x x x
ZABAIONE / ZABAGLIONE i t.47, s.394 - - x x x x - - x -
ZAMPONE i - - - - - - - - - x -
ZUCCOTTO i - - - - - - - - - - -
ŻELATYNA f t.50, s.272-273 907 934 x x x x x x x x
t.50, s.279-280,
ŻELEK / ŻELKA f - - - - x x - x x -
281
ŻELFIX f - - - - - - - - - - -
ŻĘTYCA r t.50, s.286 907 935 x - x x x x x x
Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

16
WOLOWANT
 Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich... 183

Bibliografia

Bańkowski A., 2000, Etymologiczny słownik języka polskiego, t.1-2, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa.
Base de données textuelles Québétext [on line]. Dostępna na stronach internetowych Trésor
de la langue française au Québec [dostęp w  grudniu 2016]: http://www.tlfq.ulaval.ca/
quebetext/
Bases de données textuelles FRANTEXT [on line]. Dostępne na stronach internetowych jed-
nostki badawczej ATILF (Analyse et Traitement Informatique de la Langue Française)
[dostęp w grudniu 2016]: http://www.frantext.fr/
Bochnakowa A. (red.), 2012, Wyrazy francuskiego pochodzenia we współczesnym języku polskim, Wy-
dawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Bochnakowa A., 1984, Terminy kulinarne romańskiego pochodzenia w języku polskim do końca XVIII wie-
ku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Borejszo M., 2007, Zapożyczenia włoskie we współczesnej polszczyźnie, Wydawnictwo Naukowe
UAM, Poznań.
Dictionnaire Le Grand Robert De La Langue Francaise version 2.0, 2005, A.Rey (red.). [CD-ROM]
Encyklopedia PWN [on line]. Dostępna na stronach internetowych Grupy PWN [dostęp w styc-
zniu 2017]: http://encyklopedia.pwn.pl/
Korpus NKJP [on line]. Dostępna na stronach internetowych Instytutu Podstaw Informatyki
PAN [dostęp w styczniu 2017]: http://nkjp.pl/poliqarp/
Korpus PWN [on line]. Dostępny na stronach internetowych Grupy PWN [dostęp w grudniu
2016]: http://sjp.pwn.pl/
Martin É., FRANTEXT, la base de données textuelles du français, Bulletin de l’EPI no 52, 184-201,
https://www.epi.asso.fr/fic_pdf/b52p184.pdf
Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego [on line]. Dostępny na stronach internetowych NFJP
[dostęp w grudniu 2016]: http://www.nfjp.pl/
Nowy słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, 2002, red. E. Polański, Wydaw-
nictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, 1994-2005, red. H. Zgółkowa, t. 1-50, Wydawnictwo
„KURPISZ”, Poznań.
Słownik języka polskiego [on line]. Dostępny na stronach internetowych Grupy PWN [dostęp
w grudniu 2016]: http://sjp.pwn.pl/.
Słownik języka polskiego, 1958-1969, red. W. Doroszewski [on line]. Dostępny na stronach internetow-
ych Grupy PWN [dostęp w grudniu 2016]: http://sjp.pwn.pl/doroszewski/lista/A.html.
Słownik języka polskiego, ortograficzny sjp.pl/.
Słownik ortograficzny języka polskiego wraz z  zasadami pisowni i  interpunkcji, 1994, Szymczak M.,
Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Słownik ortograficzny PWN, 2004, oprac. A. Kłosińska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsza-
wa [CD-ROM].
Słownik wyrazów obcych z przykładami i poradami, 2009, oprac. L. Drabik, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa.
184 Renata Jarzębowska-Sadkowska, Grażyna Olszaniec

Szubert M., 2004, Leksykon rzeczy minionych i przemijających, Muza SA, Warszawa.
Trésor de la langue française au Québec [on line]. Dostępny na stronie internetowej [dostęp w grud-
niu 2016]: http://www.tlfq.ulaval.ca/.
Trésor de la langue Française informatisé [on line]. Dostępny na stronach internetowych ATILF -
CNRS & Université de Lorraine [dostęp w grudniu 2016]: http://www.atilf.fr/tlfi.
Wielki Słownik Języka Polskiego http://wsjp.pl/.
Wielki słownik ortograficzny [on line]. Dostępny na stronach internetowych Grupy PWN [dostęp
w grudniu 2016]: http://sjp.pwn.pl/so/lista/A.html.
Wierzchoń P., 2005, Z  cudzysłowów do poczekalni leksykograficznej II, Semiosis lexicographica,
vol. XXVI, Wydawnictwo Takt, Warszawa.
Witaszek-Samborska M., 2005, Studia nad słownictwem kulinarnym we współczesnej polszczyźnie, Wy-
dawnictwo Naukowe UAM, Poznań.