PRESENT SIMPLE (czas teraźniejszy)

- zdania ogólne (Cats like milk.)

- czynności powtarzające (I go to school)
- czynności stałe (I work in a bank)
- długotrwałe zajęcie (She reads books)
- cecha charakteru (John is lasy)
- instrukcje, zalecenia, rady (Then you take bus No. 17.)
- relacje z bieżących wydarzeń lub czynności (I see him. He enters the garage)
- Opisujemy znane prawdy, fakty (Earth goes around the Sun. - Ziemia krąży wokół Słońca.)
- Czynności dziejące się w dłuższych okresach czasu, np. (Tom lives in New York. - Tom mieszka w Nowym
Yorku.)
- Opisywanie, streszczanie filmów (narracja)
- W przysłowiach.
- Oficjalnie ustalony termin wydarzenia, (The match starts at 10 tomorrow. - Mecz zaczyna się jutro o 10.)
- W wyrażaniu uczuć: to love (kochać), to like (lubić), to hate (nienawidzić).

PODMIOT + ORZECZENIE (ES/S)+ RESZTA ZDANIA

I LIVE IN OLSZTYN

PODMIOT + DO/DOES NOT ORZECZENIE + RESZTA ZDANIA

I DON’T LIVE IN OLSZTYN.

DO/DOES + PODMIOT + ORZECZENIE + RESZTA ZDANIA

DO YOU LIVE IN OLSZTYN?

Czasu tego NIE UŻYWAMY mówiąc o czynnościach, które odbywają się w tej chwili.

• Always (zawsze)
• Often (często)
• Usually (zwykle)
• Sometimes (czasami)
• Never (nigdy)
• Early (rzadko)
• Once a week (raz w tygodniu)

Przykładowe zdania
• I often visit my parents. - Często odwiedzam swoich rodziców.
• She gets up at 8 a.m. - Ona wstaje o 8 rano.
• I don't like Mondays. - Nie lubię poniedziałków.
• He doesn't work, he studies. - On nie pracuje tylko studiuje.
• Do you want to go to the cinema with me? - Czy chcesz ze mną iść do kina?
• Does he talk to you? - Czy on się do Ciebie odzywa?
 PRESENT CONTINUOUS (ing)

• czynnościach, które odbywają się w chwili mówienia o nich –

(w tej chwili czytamy książkę albo uczymy się angielskiego, "now" albo "at the moment");

• stanach chwilowych
(np. I'm staying in a hotel until I find a new flat. - Zostaję w hotelu dopóki nie znajdę nowego mieszkania.)

• Narzekaniu na czyjeś zachowanie,

(np. Why are you being so naughty today? - Dlaczego jesteś dzisiaj taki niegrzeczny?(Oznacza to, że zwykle
osoba ta jest grzeczna, a w danym dniu wyjątkowo inaczej się zachowuje. Gdyby zawsze była niegrzeczna,
zastosowalibyśmy czas Present Simple bo określałby on czynność powtarzającą się.)

• Zmianie stanu bądź o rozwóju

(np. People are drinking more and more coffee. - Ludzie piją coraz to więcej kawy.)

• Zaplanowanej od pewnego czasu czynności

(np. I'm going to the cinema tonight. - Idę do kina dzisiaj wieczorem.)

Podmiot + "to be" (w odpowiedniej formie) + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania
I + am + eating + chocolate now.
- you are = you're

Podmiot + "to be" (w odpowiedniej formie) + not + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania
I + am + not + eating + chocolate now.

"To be" (w odpowiedniej formie) + podmiot + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania?
Am + I + eating + chocolate now?

Typowe okoliczniki czasu

• now (teraz),
• at the moment (w tej chwili),
• at present (obecnie)

Przykłady zdań
• I'm going home. - Idę do domu.
• Greg's going to the cinema with Pauline on Friday. - Greg idzie do kina z Pauliną w piątek. (to zdanie dotyczy
przyszłości, ustalonego spotkania)
• I'm not watching TV at the moment. - Nie oglądam TV w tej chwili.
• Susan's not reading a book. - Susan nie czyta książki.
 PRESENT PERFECT
(przeszłość z teraźniejszością)

• czynność, która dopiero co się zakończyła i nie ma podanego konkretnego momentu w przeszłości
(np. On właśnie wyszedł. - He has just left.);

• skutek czynności przeszłej widoczny w teraźniejszości

(np. Zjadłam dużo i nie jestem już głodna. - I have eaten a lot and I'm not hungry any more.);

• czynność, która rozpoczęła się w określonym momencie w przeszłości, ale trwa do chwili obecnej
(np. Nie widziałam jej od roku. - I haven't seen her for a year.);

• czynność, która rozpoczęła się w nieokreślonym momencie w przeszłości, ale trwa do chwili obecnej
(np. Zawsze ją lubiłam. - I have always liked her.);

• czynności przeszłe, w których nie zaznaczono kiedy miały miejsce

(np. Kupiłam samochód. - I have bought a car.)

Podmiot + have/has + III forma czasownika + reszta zdania

I + have + gone + to Scotland once.
(Pojechałam raz do Szkocji.)
- have - stosuje się dla 1 i 2 osoby liczby pojedynczej oraz wszystkich osób liczby mnogiej (I - ja, you - ty/wy, we - my, they - oni/one);
- has - stosuje się dla 3 osoby liczby pojedynczej (he - on, she - ona, it - to/ono).

Podmiot + have/has + not + III forma czasownika + reszta zdania

I + have + not + gone + to Scotland.

Have/has + podmiot + III forma czasownika + reszta zdania

Have + you ever + gone + to Scotland?

Typowe okoliczniki czasu

• since - od + określony moment w przeszłości (np. od poniedziałku - since Monday)
• for - od + okres czasu (np. przez 2 lata - for two years)

Przykłady zdań
• He has just finished his homework. - On właśnie skończył pracę domową.
• It is the first time I've eaten Chinese food. - Jem chińskie potrawy po raz pierwszy.

(Zawsze po wyrażeniu "It is the first time..." stosujemy czas Present Perfect, ponieważ mowa
jest o okresie całego naszego życia, czyli o okresie, który trwa obecnie.)

• I've worked in this company for three years. - Pracuję w tej firmie od 3 lat.
 PAST SIMPLE (ED/D/ II FORMA)
(przeszłe zdarzenia dokonane i nie ma związku z chwilą obecną)

Zdania twierdzące
Jeśli używamy czasownika "to be" - "być" (formy przeszłe to was/were), wtedy szyk zdania
wygląda następująco:
Podmiot + was/were + reszta zdania
I + was + here last Tuesday.
"to be": I, he, she, it - "was", pozostałe "were".

Jeśli w zdaniu występuje inny czasownik niż "to be", wtedy szyk zdania wygląda następująco:
Podmiot + czasownik (w II formie) + reszta zdania
I + went + there last Tuesday.

Zdania przeczące
"was/were not" ,"did" (did not) w przypadku pozostałych czasowników.
"Did" jest formą przeszłą od "do", dlatego czasownik ma już zwykła formę zamiast przeszłej.

Podmiot + was/were + not + reszta zdania

I + was + not + here last Tuesday.
(Nie było mnie tu w zeszły wtorek.)

Podmiot + did + not + czasownik + reszta zdania

I + did + not + go + there last Tuesday.
(Nie poszłam tam w zeszły wtorek.)

Pytania
Was/were + podmiot + reszta zdania
Was + I + here last Tuesday?
(Czy byłam tu w zeszły wtorek?)

Did + podmiot + czasownik + reszta zdania

Did + I + go + there last Tuesday.
(Czy ja tam poszłam w zeszły wtorek?)

Typowe okoliczniki czasu

• yesterday - wczoraj
• last week - w poprzednim tygodniu
• last year - w zeszłym roku
• last summer - poprzedniego lata
• 5 days ago - 5 dni temu
• in 2003 - w roku 2003

Przykłady zdań
• I had breakfast at 9 o'clock and then went to school. - Zjadlam śniadanie o 9, a potem poszłam do szkoły.
• I was at home yesterday. - Byłam w domu wczoraj.
• I wasn't at school two days ago because I was sick. - Nie było mnie w szkole dwa dni temu, bo byłam chora.
• Mark didn't see Joan this morning so he couldn't talk to her. - Marek nie widział się z rana z Joanną, więc
nie mógł z nią porozmawiać.
• Were you home alone? - Byłeś sam w domu?
• When did you go to Scotland? - Kiedy pojechałeś do Szkocji?
 PAST CONTINUOUS

- przeszłe zdarzenia niedokonane

- trwające w danym momencie w przeszłości
- czynności odbywające się w tym samym czasie bądź przerwane przez inną czynność
- opisując rozwijającą się sytuację (np. Robiło się ciemno. - It was getting dark.).

Podmiot + was/were + czasownik (z końcówką "ing") + reszta zdania

I + was + watching + TV at 7 pm.
(Oglądałam TV o 19.)
- was - przeszła forma "to be" stosowana dla 1 i 3 os. Lp.
- were - przeszła forma "to be" stosowana dla 2 os. Lp. oraz wszystkich osób w liczbie mnogiej

Podmiot + was/were + not + czasownik (z końcówką "ing") + reszta zdania

I + was + not + watching TV + at 7 pm.
(Nie oglądałam TV o 19.)
(was not = wasn't, were not = weren't)

Was/were + podmiot + czasownik (z końcówką "ing") + reszta zdania

Were + you + watching + TV at 7 pm?
(Czy oglądałaś TV o 19?)

Typowe okoliczniki czasu

• yesterday at 7 pm - wczoraj o 19
• then - wtedy
• at that time - w tym momencie

Przykłady zdań
• I was taking a shower when you came. - Brałam prysznic kiedy przyszedłeś.
(Czynność trwająca pewien okres czasu została przerwana przez przyjście znajomego).

• It was getting dark. - Robiło się ciemno.

(Sytuacja rozwoju.)

• When I was reading a book, Mary was talking on the phone. - Kiedy czytałam książkę, Mary rozmawiała
przez telefon.
(Dwie sytuacje trwające równocześnie.)

• Yesterday at 1 pm we were having dinner. - Wczoraj o 13 jedliśmy obiad.

(Czynność trwająca w pewnym momencie w przeszłości)
 Past Perfect Continuous
(czas przeszły niedokonany (zaprzeszły niedokonany)

• czynność trwająca do momentu rozpoczęcia innej czynności

(mp. I had been waiting for you for an hour before you came. - Czekałam na Ciebie godzinę zanim
przyszłaś.).
Podkreślamy przy tym ile dana czynność trwała;
• po "wish"
(np. I wish I hadn't been running so fast because now I'm tired. - Żałuję, że biegłam tak szybko, bo teraz
jestem zmęczona.);

• w zdaniach w III okresie warunkowym bądź w tzw. "mixach" składających się m.in. z III okresu
warunkowego
(np. You wouldn't be so tired now if you hadn't been running so fast. - Gdybyś nie biegła tak szybko, nie
byłabyś tak zmęczona.);

• w mowie zależnej, kiedy przytaczamy zdanie dotyczące przeszłości, wtedy cofamy czas Past Continuous do
Past Perfect Continuous
(np. He said that he had been waiting for his girlfriend for 3 hours. - Powiedział, że czekał na swoją
dziewczynę 3 godziny.).

Podmiot + had + been + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania

He + had + been + drinking coffee + before she came.
(On pił kawę zanim ona przyszła.)

Podmiot + had + not + been + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania

He + had + not + been + drinking coffee + before she came.
(On nie pił kawy przed jej przyjściem.)

Had + podmiot + been + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania

Had + you + been + drinking coffee + before she came?
(Czy piłeś kawę zanim ona przyszła?)

Typowe okoliczniki czasu

• before – zanim
• after - po
• since - od + określony moment w przeszłości (np. od poniedziału - since Monday)
• for - od + okres czasu (np. przez 2 lata - for two years)

Przykłady zdań
• I had been driving for 4 hours before I got to Warsaw. - Jechałem przez 4 godziny zanim dotarłem do
Warszawy.
• When I looked out of the window, I saw it had been raining all day. - Kiedy wyjrzałam przez okno,
zobaczyłam, że cały dzień padał deszcz.
• They hadn't been talking to each other before they decided to meet. - Nie rozmawiali ze sobą bardzo długo
zanim zdecydowali się spotkać.
• If he hadn't been working so hard all year, he wouldn't have got promotion. - Nie dostałby awansu gdyby
nie pracował tak ciężko przez cały rok.
• Had it been raining all day before we came here? - Czy zanim tu przyjechaliśmy, deszcz padał cały dzień?
• How long had you been waiting before you called her? - Jak długo czekałeś zanim do niej zadzwoniłeś?
 PRESENT PERFECT CONTINUOUS

• czynność, która rozpoczęła się w przeszłości i nadal trwa

(np. Czekam na Ciebie już prawie godzinę. - I have been waiting for you for almost an hour.);

• skutek czynności przeszłej ciągłej widoczny bądź odczuwalny w teraźniejszości

(np. Jestem zmęczona, ponieważ biegłam przez 15 minut. - I am tired because I have been running for 15
minutes.);

Podmiot + have/has been + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania

I + have + been running + for 15 minutes.
(Biegłam przez 15 minut.)
- have – 1/2 os.lp i lm (I’ve)
- has - 3 os.lp (he - on, she - ona, it - to/ono).

Podmiot + have/has not been + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania

I + have not been running + for 15 minutes.
(Nie biegałam przez 15 minut.)

Have/has + podmiot + been + czasownik z końcówka "-ing" + reszta zdania

Have + you + been + running + for 15 minutes or half an hour?
(Biegłaś przez 15 minut czy pół godziny?)

Typowe okoliczniki czasu

• since - od + określony moment w przeszłości (np. od poniedziałku - since Monday)
• for - od + okres czasu (np. przez 2 lata - for two years)

Przykłady zdań
• She has been reading this book for over an hour. - Ona czyta tę książkę ponad godzinę.
• I've been eating dinner for 20 minutes and it's cold now. - Jem obiad przez 20 minut i jest już zimny.
 Future Simple
(czas przyszły prosty)
• w chwili mówienia podejmujemy decyzję o zrobieniu czegoś;
• przyszłe zdarzenie, o którym mowa, jest uważane za pewne;
• oferując pomoc, prosząc o pomoc.

Podmiot + will + orzeczenie + reszta zdania

I + will + come + to you tomorrow.

Podmiot + will + not + orzeczenie + reszta zdania

I + will + not + come + to you tomorrow.

Will + podmiot + orzeczenie + reszta zdania

Will + I + come + to you tomorrow.

"Will" i "shall"
Zwykle po podmiocie stosuje się "will", jednak w 1os. Lp./mn., w zdaniach +/-, możemy je zastąpić słówkiem "shall", co
jednak stosuje się wyjątkowo rzadko.
Forma ta jest częściej stosowana w pytaniach, w których grzecznie oferujemy swoją pomoc, np.:
Shall I open the window? - Czy mam otworzyć okno?

Forma "shall" może występować w pozostałych osobach oprócz I i we, jednak w tym przypadku ma formę rozkazu,
groźby bądź obietnicy, np.:
You shall go there at once. - Masz tam natychmiast iść.

Formy ściągnięte
Formy ściągnięte w zdaniu twierdzącym wyglądają tak samo dla "will" i "shall":
• I will/shall = I'll
• you will/shall = you'll
• he/she/it will/shall = he'll/she'll/it'll
• we will/shall = we'll
• they will/shall = they'll
•
Formy ściągnięte w zdaniu przeczącym:
• will not = won't
• shall not = shan't
 BE GOING TO
- nasze plany
- podjęte decyzje na przyszłość

Podmiot + TO BE (am,is,are) + GOING TO + czasownik + reszta

She is going to study next year.

Podmiot + TO BE (am,is,are) + NOT + GOING TO + czasownik + reszta

She isn’t going to study next year.

TO BE (am,is,are) + podmiot + GOING TO + czasownik + reszta

Iss she going to study next year?