Uhin higidura

ONDORIOAK?
 …
 …
 …
Uhinen sailkapena
irizpide ezberdinak….

Uhin mekanikoak
Hedatze ingurunea
Uhin elektromagnetikoak

Dimentsio bakarra

Hedapen dimentsioak Bi dimentsio

Hiru dimentsio

Zeharkako uhinak

Hedapen norabidea

Luzeratako uhinak
Uhinaren hedapen abiadura

𝑑𝑖𝑠𝑡𝑎𝑛𝑡𝑧𝑖𝑎
𝑣ℎ𝑒𝑑𝑎𝑝𝑒𝑛 =
∆𝑡

distantzia

Hedapen ingurunearen propietateen araberakoa:

Sokan: sokaren tentsioaren menpekoa
Soinu uhinetan: material elastikoaren dentsitatearen menpekoa
 Uhin harmonikoak eta haien ezaugarriak
Demagun soka bati lotzen diogula higidura harmoniko sinplea jarraitzen duen gorputz bat
perturbazioa sortzeko

Uhin harmoniko bat

sortuko da

Frekuentzia: segundu batean, zenbat

uhin-luzera (oszilazio) pasatzen diren
puntu beretik
Uhin harmonikoak eta haien ezaugarriak

Orain arte aztertu dugu uhina nola mugitzen den espazioan, baina gu grafiko berean
ezin ditugu desplazamendu bertikala (y), posizioa (x) eta denbora (t) adierazi

Bi grafiko

Freeze at t=t0 x0 puntuaren aldaketa t-ren funtzioan

 = uhin luzera T = periodoa

Oszilazio oso bat betetzeko behar
duen denbora ( distantzia ibiltzeko
Biak konbinatuz behar duen denbora)
(experimenta y aprende)
Uhin harmonikoak eta haien ezaugarriak

𝑑𝑖𝑠𝑡𝑎𝑛𝑡𝑧𝑖𝑎
𝑣ℎ𝑒𝑑𝑎𝑝𝑒𝑛 = bada…
∆𝑡
T denbora tartean uhinak egingo
duen distantzia,  izango da, beraz:

𝑑𝑖𝑠𝑡𝑎𝑛𝑡𝑧𝑖𝑎 𝜆
𝑣ℎ𝑒𝑑𝑎𝑝𝑒𝑛 = = = 𝜆𝑓
∆𝑡 𝑇

Uhin honetarako kalkulatu ondorengo

parametroak:

a) Anplitudea A=10 m
b) Uhin luzera  = 20 m
c) Periodoa T = 25 s
d) Frekuentzia f = 0.04 s-1
e) Hedapen abiadura v = 0.8 m/s
Uhin funtzioa
y (m)

x=0 puntuaren aldaketa t-ren

funtzioan aztertzen badugu
t (s)

y (x0,t) = A sin (wt + φ0)

x = v∙ ∆t

t +t∆t

x
t - ∆t
t

t aldiunean OX puntutik x distantziara kokatuta dagoen puntuaren elongazioa (y), OX puntuak t-∆t
aldiunean zeukanaren berdina izango da:

𝑥 𝑥
y x, t = y 0, t − = 𝐴𝑠𝑖𝑛 𝜔 𝑡 − + 𝜑0 = ⋯ = 𝐴𝑠𝑖𝑛[𝜔𝑡 − 𝑘𝑥 + 𝜑0]
𝑣 𝑣
Noranzko negatiboan mugitzen bada… 𝐴𝑠𝑖𝑛[𝜔𝑡 + 𝑘𝑥 + 𝜑0]
Uhin funtzioaren periodikotasun bikoitza
ARIKETA: 132.orrian 20.

Posizioarekiko periodikotasuna Denborarekiko periodikotasuna

t=t0 x=x0

y (x1,t0) = y (x1+n,t0) y (x0,t1) = y (x0,t1+nT)

n zenbaki osoa

Fasean : puntuen arteko distantzia n Fasean : puntuen arteko distantzia nT

nλ nT
Aurkako fasean: puntuen arteko distantzia Aurkako fasean : puntuen arteko distantzia
2 2

n zenbaki osoa
eta bakoitia
 Uhin funtzioaren periodikotasun bikoitza
FITXAN 9. (etxean 2,3,5,10)

Posizioarekiko periodikotasuna Denborarekiko periodikotasuna

t=t0 x=x0

Fase diferentzia (∆φ): puntuen egoeren arteko diferentzia adierazten du

y x1, t0 = 𝐴𝑠𝑖𝑛[𝜔𝑡0 − 𝑘𝑥1] y x0, t1 = 𝐴𝑠𝑖𝑛[𝜔𝑡1 − 𝑘𝑥0]

φ1 φ1
y x3, t0 = 𝐴𝑠𝑖𝑛[𝜔𝑡0 − 𝑘𝑥3] y x0, t3 = 𝐴𝑠𝑖𝑛[𝜔𝑡3 − 𝑘𝑥0]
φ3 φ3
∆𝜑 = 𝜑3 − 𝜑1 = −𝑘𝑥3 − (−𝑘𝑥1) ∆𝜑 = 𝜑3 − 𝜑1 = ꞷ𝑡3 − ꞷ𝑡1
2𝜋 2𝜋
∆𝜑 = 𝑘 𝑥1 − 𝑥3 = ∆𝑥 ∆𝜑 = ꞷ 𝑡3 − 𝑡1 = ∆𝑡
𝜆 𝑇
Fasean: ∆x= ∆φ=? Fasean: ∆x= ∆φ=?

Aurkako fasean: ∆x=/2 Aurkako fasean: ∆x=/2 ∆φ=?

∆φ=?
Uhin harmonikoen energia eta intentsitatea
𝒅𝒚(𝒙, 𝒕)
𝒗= = 𝑨 𝒄𝒐𝒔 𝒕 − 𝒌𝒙
𝒅𝒕

𝟏 𝟏
𝑬𝒛 = 𝐦 𝒗𝟐 = 𝒎 𝑨 𝒄𝒐𝒔 𝒕 − 𝒌𝒙 𝟐
𝟐 𝟐
 = 𝟐𝝅𝒇

𝟏
𝑬𝑴 = 𝑬𝒛 𝑴𝑨𝑿 = 𝒎𝑨𝟐𝟐 = 𝟐𝝅𝟐𝒎𝑨𝟐𝒇𝟐
𝟐

𝑬 𝟐𝝅𝟐𝒎𝑨𝟐𝒇𝟐
𝑷 [𝑾𝒂𝒕𝒕] = =
∆𝒕 ∆𝒕

𝑬
𝑷 ∆𝒕 𝑬
𝑰 𝑾 ∙ 𝒎𝟐 = = =
𝑺 𝑺 ∆𝒕 𝟒𝝅𝑹𝟐
Uhin fronte guztiek energia berdina izango
dute, baina energia hori frontea osatzen
duten partikula guztien artean banatuko da
Uhin harmonikoen energia eta intentsitatea
Uhin fronte guztiek energia berdina izango
dute, baina energia hori frontea osatzen
duten partikula guztien artean banatuko da

𝑹𝟏

𝑹𝟐

𝑬
𝑰𝟏 =
∆𝒕 𝟒𝝅𝑹𝟏𝟐 𝑰𝟏 𝑹𝟐𝟐
=
𝑬 𝑰𝟐 𝑹𝟏𝟐
𝑰𝟐 =
∆𝒕 𝟒𝝅𝑹𝟐𝟐
Bestetik,
𝒎 = 𝒅 ∙ 𝑽 ≈ 𝒅 ∙ 𝑺 = 𝒅 ∙ 𝟒𝝅𝑹𝟐

𝑬𝒇𝒓𝒐𝒏𝒕𝒆𝟏 = 𝑬𝒇𝒓𝒐𝒏𝒕𝒆𝟐
𝑬= 𝟐𝝅𝟐𝒎𝑨𝟐𝒇𝟐
𝟐𝝅𝟐𝟒𝝅𝑹𝟏𝟐𝑨𝟏𝟐𝒇𝟐 = 𝟐𝝅𝟐𝟒𝝅𝑹𝟐𝟐𝑨𝟐𝟐𝒇𝟐
𝑰𝟏 𝑨𝟏𝟐
𝑹𝟏𝟐𝑨𝟏𝟐 = 𝑹𝟐𝟐𝑨𝟐𝟐 =
𝑰𝟐 𝑨𝟐𝟐
𝑨𝟏 𝑹𝟐
=
𝑨𝟐 𝑹𝟏