ASR coe TE ABES JYYKHOCJIOBEHCKM ®MJIONIOF. NOBPEMEHH CNHC 3A CHOBEHCKY @YJIONOPYJY HW JEAHTBUCTHKY HaAAyE A BENMR YPEBYJY : A. BEN A, CT. M, KYJbBAKHH, CT. MBLUUA a @P. PAMOBLL KHbMrA XV een SMS AMOTEKA CEMMHAPA 3 JYNOZHABENSNE JEaNHE Ww OMuTY agro uro_ Le Hue. 6p. per Vil) Curt. — @UAOHOWIKY GAKYATET YHHBEPSHTETA ¥ BEOTPADY ‘ LUTAMIIA JIPXKABHE LUTAMMAPHJE KPAJDEBHHE JYTOCNABHJE BEOFPAY, 1936US >) CARPIKAJ XV KEbHPE Pacnpane u unanyu Iv P. Bourxosuk: Pagsutac cy@unca y jyskuos"” cnopeHcKoj jesuuxoj gajenunun- « - -. . . . . 2. M, Budimiry Redukcija €estih glasova i obimnih glasovnih skupova ese see ee ee 3. A. Beant: O pevsennutom axuenty y xactaB- CKOM TOBOPY © ee ee “Hpuaosn . 1. Munusoj Napnoswt: Hexe oco6une roprbo+ pekatickora rosopa’~ Tlopogzom jeanor ynanxa o Topwopexammma + ee ee 2. A. Kiai¢: O podravskom akcentu i kvantitetu . - Xpounxa 1, A. B.: Auroan Meje (wexponor) - . . . - + 2. A. Benut: IV-™ Mureprayuonanna nuareactaucn KOHFPEC 6 0 Kpuruka 1A. Beawh: Pasnuexn gujanexar wo nutama y Besn CARWM ee ee ey 3. A. Benn: Padocas Bowkosuk, Pasnurrax cy- buxca y jykHocnopencKoj jesmuxoj sajequniu, BuGmmotexa Jyvkw. Pun 6:0. 0 ee 4. A. B.: Baco Tomanosut, Axuenat y rosopy cena Jleneraia (Bora Kotopcxa). ~ Bu6anoteka Jy. unonora 7. — Tpewramnano us J XIV, 1937 r. oye CTPAHA 1-155 155—165 165—170 170-181 181-184 184—187 187-192 192—215 * 215 — 232 232--246 246-251. x cTPARA 5, A. Benuk: M. Hraste, Cakavski dijalekat ostrva : Hvara. — Budsnotexa Jyxnocnosenckor duno- nora 8. TIpewtammano us Jb XIV, 1935, 1-55. Ca jennom xaptom. Beorpan 1937 - + + + - - + 251-260 Bu6auorpapuja Ckpakennnie 1?) I @unosodpuja w jes 2 261 Pasputak cycpHKca y jyKHOCMOBeHCKO{ jeswuKoj sajeqniun Ho pacHOBeHCKOM jesuxy m cnosenckum jeguuuma 261 lil Erumonornje, uctopuja peu, TymMaveme pedH, gOupee pew ee ee 261 IV Hecmopenckn jesmug 6 ee ee ee ee 267 A V Crapocnopencey jeauk 69 Oumrn neo VI CpnckoxppaTcKn jesui a) Poneruica (excitepumeriransa, buswonouKa, 1. Ynopegua wayxa 0 cHOBeHCKMM jesHuMMa 3a pyro Huje mora qouomowka) + - + sore n+ 269 a yTBpIM wlTa ypakO SHayM aHaulba mpaKTu4na mu cTBapHa 6) Tpamatuka wW rpamaTuana miTata © + + + - 270 IMCKOCT JYKHOCIOBCHCKUX JesHKa: Ha AM iawaluthy jyKHOCHOBeHCKH B) CaBpemenv Kibn2xeBHH Jeet vee es 273 jesuuM upema jesuuyma WCTOUHe HM ganalHe CHOBEHCKe rpyne u y reie- r) Dujanexrm + + + Fo es 218 THHKOM Tordeny sae jeAHy UenHHY, Ha HM Ce, npema Tome, MorxKe a) TexcToeu cTapw H HOBH, WaRalba; HbHXOBa roBOpHTH O BajenAvyKO] enOCH HmHXOBA PasBuTKa, O jpacHocsoBenchom KpUTHKa, HOpeKno MTA. © + ee ee es 279 dipajesuky, wan je wuxosa MebhycoGi#a OnmcKocT camo Hapas Zounujer %) Mcropuja cpnckoxpsarcKor jeguka - - + - 282 reorpadckor, TepuTopujantor pacnopema cnopeticKux jesuxa, He VII Pesnuun cTapH u HOBH cpheKoxpparcKor jeauKa MHCAWM OBAe yaasuTH y KCTOpujaT Yeora OBOT MHTalba: He MHCTHM (cpnckoxps, “ Kor cTpanor jesnia) - sos 282 MBHOCHTH KAKO Ce NUTawe jyxXHOCHOBeHCKe jeauaxe sajemuuue Kpe- VII Buorpadbayje, ayroouorpacle HOCH. i Tpaba soe 283 alo OR Mpaux moyeTaka CnapucTuKe BO pamosa JaruheBux y IX Bu6anorpaduja - - - - + + 283 BOM Mpasuy. O rome unranay moxe Hah y pacnpapu npod. B e- X O crakopoumitey, Haceluma, HUXOBY nopeialy + + 284 » twha ,Jesuuxo jeauncrgo Cpéa, Xppata u Cnosenana kos, Tb. Ja- Xi Pagmm4HO + + tt so ee ee 285 _ Buynha“ (Jlanwuwhes .s6opuvk 28—72), uv y ananky Ban Bejxa XI Caopenagkn jeavie- 2 6 2 6 et te ee 286 »O stosunkach pokrewierstwa migdzy jezykami poludniowo-slowiar- skiemi* (Pr. fil, X! 94—113), — a upyre pagoge oBe BpcTe w He Pernerap cHomuibem. 3a Hac je BaxkHO jegHo: a je nuTatbe jyxnocnoBenckor 1 FlpemmetHu peructap - 2-5 + + eee es + 298 Mpajesuka seh mocne pacnpasa Jarntesux Ein Kapitel aus der Ii Pervcrap pewt «+ 0 ee ee ee es BOL Geschichte der siidslavischen Sprachen“ (A. sl. Phil. XVII 47—87) Ill Perucrap mucaua > + ee te es BOF u ,Einige Streitlragen“ (ib. XX 35—36) kao Guiliawe, yrnasiiom, CKUHYTO C WHeBHOra pega: jyKHOCHOBeHCKH Cy jesnum, npe Hero wro cy ce hopmupai y qanauibem CBom OGamKy, HpexuBenu jyxHo- cnopencey jeauucy sajeqnuuy. Anw. TO HH HajMatbe He aHayn ma cy 4 KapaxrepucTw4ne wpTe y WenoKynHoj] rpamMaTaaxo} cTpykrypa. aa- HalUtbMx jyKHOCHOBEHCKUX jesuka, OHE KOje Mx Mpema jesuuuma ucTOUHE “W-SallagHe CHOBeHCKe rpyne KapakTepuiny KaO jenMy reneTu4ey yemMHy;: Fprsocnonenct quasoaor XV 12 P. ,Bounconuth jow u manac cucremarckn npoyyene, Litapuie, moxe ce pehu na. ce y OBOM mpasuy usBan oueruke uv mopdonornje Huje Hu HuINO.. LUupoka oGnact jyxHocnopencke cuHTaKce, peuHHKa # Hacrasaka 3a Tpahetbe peut, Koja he Hecymib4go nara Hajpaue 3a pasymenatne: 4 gounnjer mebycoGuor omnoca jyxxHocnopencKux jesuka u ucto- PHCKOF OMHOCA CBUX HeHX KaO Lee Mpema OCTaNMM CHOBeHCKUM jesuunma — nuje rorogo Hn TanHyTa. H nema suxaxpe cymibe ma je. 4 cap CKenTHUNgam Mpema jykHocHOBeHicKom npajesucy omasno Of, Hipupowe CaMHx KpuTepuja Koj“x cy ce y nutatby jyxHocToBencKe jesnuxe wemune HayyHmuN apsxamH: on Tora urro je ysumana y oGaup camo gioxetiuka wu mopfiosotuja. U moxe ce pehi ua je on nonerne Guo u onpapnal; jep, 3aucta, raapha cbonetcKa upta Koja ce cMaTpa Kao |yKHOCHOBeHCKa, pasRuTak mpactOBeHCKHX rpytla er, ed, or, of + cons., lipe nud, Cama 3a ceGe yseta, Ha mpacmonenciy mvjanekaTcKy ugornocy Koja je OSyxsaTana w one AujanekTe mpacnosencKor jesnKa Kojm Cy y Mabem jesuuxom pagpatky manu ganaulisy yeuocnoBayKy tpyny, wero wa npogyKat cnenujando jyKHOcHOReHCcKe efloxe jesHuKor passurKa. OBO Bpesin u 8a CBE OCTane raacoBHe UpTe KOje ce HaBoNe Kao upTe jy KHOCHOBEHCKE: CBE ce One, y HaBECHO} Mepy, cpeTaly M HaBal jyxkHocaoBeHciux jesuka. A Ona Epyra rnapHa upta, Moxa HCTO TOAMKO choweTCKa KONMKO 4 MOpihoROWKa, pagBUTaK ,,#0sa4- How &, Ma KOKO 4 aKTHUKH Camo. jyKHocnoBeHcKa, OcTaje ycampbena. W KAO TakBa Hema MHOTO BpeHHOCTH Kad BHA fy KHOCAOBeHCKOr Npa- jesuxa. He rpeGa, ona, Hapounto HH ucTHaTH aa camo CUCTeMaTCKO: Hpoyvasarbe sajemunukux upta cBux jyatHocHoBeHCKUX jesuKa y r0- raely CubTakce, pewuMka H pasBuTka HaCTaBaka ga rpahetbe peux MOKe MATH Mpapy CAMKy sajequMyKor pasBUTKa jyKHOCHOBeHCKHxX jeauxa On MpacnosexcKor jeauxa gO HuxoBa usABajarba y sacedue CHOBeHCKe jesuKe. 2, Pexao cam neh wa ce o jysxnocaoBzencrom Npajesnny Rocag TOBOpMNO CaMO Ha OCHOBY choHeTcKHX H MopdonOWIKHX Upta. Kao. OnuuKa Herowe CHHTakce — ucTuuaH je camo BEAK pasBuTak CRese a (Jaruh, A. sl, Phil. XX 36). Moja pacnpasa Guna Ou NpBw noxcywaj Ha ce sajenHnuKn pasBuTax jyKHOCHOBeHCKHX jesHka NOKaKe M npeKo pasBuTKa HacTapaka 3a Fpahetbe peyw y tuma, Th wa ce u ca ope cTpane Lane Gnwxa Kapatrepuctuna jyxHocnoBencke enoxe jesuyxor pagpuTka. HW onmax hy pebu xa Ham: passurak uacrasaia 3a rpa- Bethe pews y jycuocnogenckum jesuuuma y eum cnyyajenuma sancta aje Curyphe NOKase O tHXOBY HeKazaubem sajemunuKom %KUBOTY- Ana MopaM 4 Momatu Ha je cam} untae, ga mt HacTaBun aa rpa- - BeHCKOr upajesuka y Horiezy pagBuTKa HacTaBaka 3a rpaketbe peu Pasautax cyduxca y jyxwocaoreuckoj jesuucoj sajexnnun ferbe pea Rajy HewWTO 38a OspehuBate jyxnocnopencKe jesnuxe | gajennwue Wit He, Kao MuTarbe Beh OnaBHO HOgUTHBHO pemeHO. [ao | je wa era WOsHTHBAaH OLrOBOp ApBu upod. Beauh y cpojoj pa- ciipapa O paaBuTKy MeMMHyTHBHHX WM aMMNcbuKaTHEHMX HaCTaBaKa y cnopenckim jeanyuma, ucraxapuim pagnuxy uamehy fyKHocno~ peHckux jesuKa ca jemve mM MCTOWHMX M ganaqHuX cHOBeHCKHX jeauxa ca upyre crpaie y norely passuTka gem“nyTuBuux nacta-.f Baka c etementuma k uc (A. sl Phil. XXII 136). Kaxo npod. Beau, y BaBHCHOCTH Of Mpupome cBoje pacnpane, y oBom npabuy Huje Dame. | wujao OL, Pope KONCcTaTauuje, ocrano je ma ce NoKaxKe H KOjH cBe HacTaBliM uMajy MpumeHe y onpebhupaiby sajennuuke enoxe jesmuKor: | pageuTKa CBHX jyKHOCHOBEHCKHX jeanka u KaKaB je HbHXOB sHataj. y oBOM norseny. To cam m yaeo 3a mpeamet ope cpoje pacupase. 3. OGnme Hacrapaka 3a rpaherbe peu, u KMeHHYKHX Hu IpHpeR~ ceux, GuTHa je KapakTepucTuka Mpacnopericxor jeauxa. Ymecto 98: HacTapaka MAsoeBponckor fpajesuka, mpacnopencky wx uma npeKo 150 (ucu. Kon Jloca, Gramatyka polska 11 8-9). To suaun ga je y wemy crTBopex 4 BenukH Gpoj HoBHX HacTapala, 6e3 O63upa Ha koji HaunH, Cad ce, mpema TOMe, HacTaBuM mpacnowencKor jesua | mory MOLeNuTH Ha [Be rpyne: Ha CTape, Hacnebere, uimoesponcKe M HOBe, CROBeHCKe HacTapKe. 3a Hac je oBa nogena om aHayaja | camo y jemHom npaBiy: 2a KOHCTaTyjemo 2a HacTasuM Koju cy Kapar- .{ TepwcTHYHH 8a jyKHOCMOBeHCKY enoxy jesnyKor pagBuTKa sonMpy: Hajmabe 0 mpacwopenckor jesuxa. Cau cy om, Hake, 43 rpyne HOBHX, Mpacnopevckux HacTagaxa. Tome Huje moTpeGHo Hapountor :f KomentTapa, Camo cy OBH HaCTAaBIM HAM NO CRojoj cemanTHYKO] ,,HeU3- pakenoctu“ — 10 cBojoj wupoKoj norpedu, — van no mopcbomouiKom: MpocTupaty ynorpeGe cBoje uiM 10 CBOjoj onwiTOj rmacoBHoj cTpyK- TYPH Mpy Kau MOTYRHOCTH Wa y HbUXOBY LOUNHjem UCTOPKCKO-YHKILHO~ HaNHOM pasBuTKy Zoe Wo uapaxkaja uspecHa HejeyHakoct Koja uma Hipumene y Opebubalby CpOLHMYKUX OHOCA Meby COBeHCKHM jesuuuma. Hapasuo He caH, Beh Camo Hexw Of tex. M ueno muTaibe paaBurica: HactaRaka 3a rpaheibe pewn y 3aceGHom sKMBOTY COREHCKHX jesuKa CBOLM Ce, y CTBapy, Ha HMMTabe (byYHKUMOHATHOr pasBuTKAa OBUX HOBHX. HacTaBaka Y fMMa M Ha OMHOC MOjeqMHMX -CHOBeHCKUX jesHKa y OBOM, npapuy mpema npacnoperckom cTatby. 4, Can fy, Ges uxaxsa wasber ygoga, npehu Ha came HaCTaBKe 3a KOje MHCHYM fa je HUXOB pasBHTak KapakTepucTuKa jyHocHO- yonurte. MH nogenuhy ux Ha jBe rpyne: \*4 P. Bomxosuh 1, Hactapuyy Koju cy camo byvkusouanno, no peauKkom paasuriy HEKUX BHAYeba CBOHX — jyscHocnoBelicKy, a no cRoMe nopekny, nponykar cy mpacnosencke enoxe jesuuxor paasria; on Cy TOTORO ‘BM O3HaTH HM OCTaAWM CROBeHCKHM jesnunma, 2, Hacrasun Koj cy 4 crpyictypHo, no cBoM ont Tem raacoBHom cimony, 4 YHKUMOHAIHO, TO CBOM CemanTH4KOM pagBuTKy — jyncHo- cROBEHCKH HACTABIM; 34 KOje, Hake, pyr cRoBeHcKH jeaunn —~ He BHaly. Y mppy rpyny wy: a) OemunyMubnu Haciiasye —~ Cem HactapKa ice — c enementlion c+ ico (ike) y CTapocnopencKom, cpackoxpsatckom 4 cHopenayom jeauxy, ica (& tha), vce (< oka), wce ( vko) ~ y ceuma yxnocao- BeHCKHM jeanuuma, b) nacrapak ica y moyuonoj cayacOu y Kateropyja waBeneHux pedi, YFaBHOM OH Ha ad> u afo —~ y cEuma jyxHocnoBeHcKuM jesunuma, C) teroe MepiBaT on-tca Kao HaCcTaBaK ga nomina loci — ucto Tako y cBvma jyxkHOcnoBencKum jeauunma Hu d) nactagak i’ — nemunyrneun HacTasaKk ¥ CTapocliogeHcKom {uuiie), CpaCKoxpaatcKom (ic) H CHoBeHaaKom jesmiy (ie). Y xpyry rpyny cnanajy: o) HactaBun l-oja (c RepmBatuma al-1ja, iL-eja) y GyrapcKom (ua), cpricxoxpaarcitom (Ifa, ilja, alja) u cnosenayKom (dja, iljasalja) jeanny ui aljka (iljka wt.) y cba Tpw Opa jesvia; nppu Kao HacTaRaK 3a nomina agentis, a Apyr Kao HacTabaK 8a nomina instrumenti Ys CpackoxpBat- CKOM H CHIOBCHAYKOM jesHKy, a 8a o6e KaTeropuje: u 3a nomina agentis u 3a nomina instrumenti — y Gyrapcicom Jesury, B) qemuHytTHBHH HacTaBaK ice (< bjece XS ice) y OyrapcKom, CPICKOXPBATCKOM H CROBeHAYKOM jesHiy, y) Hacrasum aca, ara (Z ace+a, ary +a) y CPNCKOXpBaTcKOM 4 chopenaixom jeauky; 06a, Kao u baja, 3a nomina agentis feminini 6) nactapak of@ waco HacTapax 3a Tpabetbe ancrpakTHux wme- HaUa ON MMEHWYKHX M MIpHReScKAX ONWTAX BenoBa, ONeT y cpricKo- XpsaTCKOM H CAOBeHauKOM jesuiy. 5. Ogaj pacnoper Hacrasaxa, Koju cam mo ceGu sHayH camo-cH- CTeMaTHKY bMXOBY M HUTA Buule, HOKaayje Be CTBapH: MpBO, Na Hema Hujennor Meby thuma Kojn Oa pagyeajao cpicKoxpsatcKH m cmoRe- Hadky Jeguk; OBa fBa jeauka May, BaKne, sajenno y cBMma cnyya- jesuma, 1 cea cy um Hactasun, una npBe una Apyre rpyne, noujemHiaxo nognatu. [pyro: aa on mer HacTanaka Koja cy 4 MatepHiantio, no Pasanrax cyuxca y jyxnocaonenckoj jesnuxoj sajeanmiw 5 cBoMe CKAOny, jyXHOCHOBEHCKM HaCTaBLA TPH OJ, HbUX cy cpnicKo- XpB.-cnoweayka nHoBalnja, a ABA Cy nogHaTa u GyrapcKom jesuxy. Camo y crapocaopeHcKom jesuKy He HanazuMmo Hujeman OM HacTaBaKa apyre rpyme. C apyre crpavie, mehy HabefeHum HacTaBuyma Hema HujeqHora Koja G4 OHO camo upTa OyrapcKor u crapocnosencKor jeanKa, Tj. Koj G4 oBa Ba jesnka OnBajao Kao wenHHy O4 cpncKoxpBaTcKor w cnopeHayxor jeguxa, Hanpotus, onm ce pasmunyjy m no omHocy fmpema CpnCKOXpBaTCKOM M CHOBeHauKOM jeauky y cnyyajesuma rae Ha- ReMeHH HACTABLM HHCY NosHaTH CBMMa jy%KHOCHOBeHCKHM jesuuuma. ’ Crapocnoperickn jeanx pesyjy 3a Opa Ba jeguka Hacranun it's u ich; KaO WTO Ce BHA, HBa CTapa, MpacmoBencka HacTasKa, 6y- TapcKom jesvky Henosnara. Byrapcxu jeaux, onet, HoBn, jyskHocao- BeHCKH HacTaBM: ja w ice, koje crapocnopercKu jeguk He HOsHaje; Tj. He “noskaje Nppu Kao ,cbemanuHanun" HacTaBax. To je npBo WTO Ham -faje roprbM npersex Hacrapaka, [[pyro, u3 wera ce BUI aa cy CaMO HacTaBiM [ppe rpyne, 4 TO camo OHM Nog a), b) C), NOsHaTH Cama jyKHOCAOBEHCKHM jeaunuma, H CTapocnozeHcKoM, w OyrapcKom, # CpmCKOXpBaTCKOM u CnoBeHaykom jeauiy. To 6u 3Ha~ YMNO Ta fyKHOCHOBeHCKH Npajesnk KapaKTepuue y Nornegy pasBuTKa HacTapaka 8a rpahetbe pew caMO BeAWKH pasBuTaK MemMuHYTHBHHX HacTapaka C elleMeHTOM ¢—.KaO HenuHe, 4 BEMHKK pasBHTak HaCTaBKat ica — noce6no. Ono x jecre onmuta KapaxrepuctuKa jyknocnoBencKe enoxe jesHuKOr pasBHTKa fpema NpacnOBeHcKOM cTalsy; anu, Ha oner uCTaKHeM, KapakTepucTHKa legnha CaMG NpemMa MpacnOBeHCKOM CTatby. Osge. je, Hakne, no cpean BerMKH pasBuTak jee rpyne mpacno- BeHCKHX HacTaBaka y jy2kHO] rpynu cnopeHcKux jeauKa, KOj# yieHO MperTcTaBsba u jeauny pasnuxky usmeby jyxnocnoszenckux jesuka ca jeane 4 HCTOUHMX HM BanasMMx COBeHCKHX jegHKa ca gpyre cTpaHe y orneny pagBHTka CTapHx, mpacnoBeHcKWX HacTaBaka yonuiTe. Paaburax tipacsosenckux nactanana, mpema TOMe, Camo y OBOM CAyuajy uma fipumMene 3a Ofpehupate jeanuxux pagauka usmehy nojegunux rpyfa chopencKux jeania, Buaun, onga, la CaMO pasBYTaK CTapyx, MpacnoBeHCKMX HacTa~ Baka Cfaja Ca jemhe cTpave cBe jyKHOCHOBeHCKe jeauKe y jenny uennny, a Ca Bpyre crpatie wx OfBaja On jesuxa HCTOUHE H 3amasHe COBeHCKe tpyne. Wi To camo passuTak jexHe rpyne OBux HacTaBaka: Aemuny- THBHAX HaCTagaka C eHeMeHTOM c yommuTe u HactaBiKa ica — noce6Ho. Tlurathe je caja urra Opa] bakaT 3Ha4un: 3HaUH AM OH fa HacTaBLH Hae wpyre rpyie Hemajy HHKaKBa SHadaja 3a fyxHOCHOBeHCKY enOxy6 P. Bomxoau jesuuxor pageuTKa, HOWTO HuCy MOsHaTH CBMMa jyKHOCOBeHCKHM jesnuuma, wu na cy omuTe mpwanke KOM CTapux, mpacnopeHcKux HactTapaka camo y [py eMMNYTHBHAX HacTaBaka c eneMeHTOM ¢ Wu KOM HacTaBKa fea NpyXane moryhHocTu fa y tbuxoBy pasBvTkKy Hobe BO uspakaja Ratauine ABOjcTBO cHOBeHCKHX jesHKa y OBOM norneny. Hecymtbuso 080 gpyro, Camo cy wacTapuM c eslemeHTuma Aw ce, OHM KOjH Cy H yHKUMOHARHO.:HiHO. MOpsPONOWIKOM omeny ynorpe6e 6¥qH NOTAYHO umeHTHUHH; MpeTCTaBanA ,HHeanan® cayyaj HaCTabaykux LYGueTa; yi MpacnoBeHncKom jesurcy. Oun cy; mani ‘BO]O] riacoBHoj, MaTepnjanuoj cTpyKTypu Wasamm MoryhuocTi:na y mawem ucropuckom paaeuTky nojemunnx rpyna cHopeHcKMx jeauKka KON tux HOhy BO uapaxaja peayntaTn ugpeche pemapTuumje: YOMUITaRatbe ws HacTasaka ¢ esleMeHTom & Wiu HacTapaKa ¢ -eneMeHTOM ¢ y nojegunum rpynama. HW npema tum pesyntatuma Lavauiibl OHOC jyxHOcHoBeHcKux jeanKa mpema jeau- UvMa HCTOUHE H 3allahe ChOBeHCKe pyre MBpaxeH je OBHM OMHOCUMA: cl & won, memunyTuBHux Hactanaka, ica|[ka y Kareropuju nmenuuxe mouuje, enica|| ota (< bmia) y KaTeropuju nominum Loci, Kao wo ce BHBM, MpBa cy mBa OnHOCa M chopManHO Uspas jeauora MomenTa: OHM aHaye BesuBare nesecHux ynKunja y jesuaKom ocehamy 3a efemenat ¢ y jeaunuma jykHOcaoBeHCKe rpyne U BesHBaibe Tux ucTux yncynja sa enemevat & y jeauunma ucroure # 3anaque cnopencke rpyne, Tpehv ce OfHOC Of Hux pagmuKyje y TOMe WTO Huje mpoayKaT CeKyHmapHe penaptuusje neejy honerckux sapyjanara jequora ncTora HacrasKa, Beh mBajy dytKunonasHo MleHTAuHMX, a MaTepujanuo 4 reHeTH4KH pagAHYNTAX HacTaBaka, An UITO Ce Tuye jyKHOCHOBCHCKHX Jeska, OH Ce HU TO YeMy He pasauKyje om mpBa zea oguoca. H Koa tera je sa jyxnocsopencke jeanke KaparrepucraKa HacTaBka cyrmacnux c. Mpema Tome, ya KapakrepuctuKa jyxcHocno- BeHCKOY Mpajesuka y Nordedy passuTka HacTaBaka 3a rpahetbe pean Guna Ov BesMBarbe WeMMHYTHBHe H MOUMOHE cbyHKunje 3a enemenat ¢ KOM mpacwopencKux AyOneTa kil ec H pasenTak MecHor sHaderba KOU, nactapKa ica, Koju je oneT u3paz BenuKe DPOLYKTUBHOCTH HacTaBaKa ¢ enemenTOM ¢ y jyXHOCHOBeHCKHM jesuuMma yonurTe. 6. [la BunNMO Cala Kako cy CRa Tpw ropiba ogHOCa BaHac H (pakrH4KH HspaKeHa y COBeRCKYM jeanunma. Yeehy Hajnpe nemvnyTupHe HacTasKke. Kon tonx ogMoc c:k SanCTa MpeTCTaBsa YaHauith OHOC jyKHocHOBeHCKHX jesnka Tpema jesnuvma ucToue H Bafanne cHoBeHCKe rpyme y mormeny pasBuTKa Pasputax cyduxca y jymnocaosenckoj jesnuxoj sajeanaun 7 JleMMHYTUBHUX HacTapaka C enemeHtuma kw c y nojenunum rpynama CHOBCHCKUX jesuica. To 3HauH a TpacnopevcKH HacTaBayKu mMy6neTH ico, sco || ike, pk’, 3ke KON, MMeHHUa MyLuKOra posta, ica || ska, ska KOR wMeumua yxeHcKor pola ¥ bce |[oko, sho KOM MMeHHAa Cpentbera pola npeT- cTaBsbajy yjelHo u CHHKY Hounnjer omHoca jycHocnoBeHcKHx jeauka mpema HCTOWHMM M 3allaHaM CnOBeHCKHM jesniMma y normeny oBnx wactapaka. Van: wenokyna cnopetcKa jeauyxa oGnactT wena ce y BOM MOTWeHy Ha EBA Mena: MCTOWHH 4 BanayHn CHOBeHCKH jean Py10 BeNMKOM pagBuTKy HaCTaBaka C enemenTom & ugy aajeauo, a jyx- HOCHOBEHCKM jesvlM MO YOMLITaBaty ynotpe6e HacTaRaKka c ene~ “MeHTOM ¢ uy CBOjuM NyTeM, — sacedno, Oxaj daar, Tj. wo can KHOCHO- BeHCKUM jesuiiMMa H HaCTaBaka c enemertom & y jeauunma ucTouHe mw sanagne rpyne. Hema, Haume, HuKakBe cymibe ya je penapruiaja ” OBHX HacTaBaka Ha OCHOBY KapakTepHCTu4HOT CyrnacnuKa k umn c y OOM OGauKy KakaB Wanac wMa y CHOBeHCKum jeauyuma morna Ha- cTyNHTA Tek nocHe Tpehe naaTanusanuje. A ova je nanatannsanuja cCBakakO IipojlyKat jeqne of KacHHjHX efloxa pasBuTKa NpacaopencKor jesuxa, To ce Bug H nO HejexnakHm pesyntaTuma WesHHUM y CiO- BeHcKHM jeanumma. H ja cmatpam ace camo daxrom mTo je ropree YOUMTABare MOPNO OTHO“ETH PeMaTHBHO KACHO MMa TYMASWTH 4yBatbe Mw jemuux 4 Apyrax HacTapaia, M ONUX ca-k MW OHUX Ca ¢, y cBuma rpynama CNOBeHCKHX jesuia, 7. O wactapuuma iea ka y mounoHo] cayx6u uo @opmart~ CKOM Kapakrepy MpacnogencKe MoWWje youwTe onWwHpHO ce roBopH y oneKy O opmupary nojemuyux mouwoHHx onnoca y mpacno- Beuckom jesuxy. Crora hy ose pehu camo uta Ham Raje pasenTaK MOUMOHUX HacTaBaKa ica H ka 8a KapakTepuctuny jyxHocaoBencKe enfoxe jesu4kor pasautia. Y cymTHHn CBOjoj, wale OHO CTO WTO Ht Je- MUHYTHBHH HaCTaByA C enementTuma / Hc: MW OBJe MMAMO BesHBathe MO- Paspytak cydaxca y jyaciocuosenckoj jeanuxoj sajequnut a Motor BHauetba Ba esemeHaT Cc; Laksle, yONUITaBarbe ynoTpeGe HacTaBKa ica. W 3aycta, ocnosHu je MOWHOHH HacTaBak y KaTeropyju ycammeHux pew y jyxHocnosenckum jesuuuma ica, raxo a yotpeOa HacTaBKa ka y vouMa y OBOM Cllyuajy sHauH, y CTRapu, Camo OcTaTKe panujnx jesuuxux ognoca, Y ucrouHum mM Bananunm cnosencKum jeamuuma je oOpuyT cnyyaj: yhorpeGa uactapKa ica y OBoj KaTeropuju umennya y th¥Ma 3Ha4u 4yBatbe UpaCNOBEHCKHX NpWAMKa Y OBOM mpaBly, a OCHOBHH je MOUMOHH HacTagax ke. Koy napegenux peun camo je jouw BME OBaKaB pasBuTak HacTaBaka ica wu ka vapanken. Mcruna, ja cam y Habem ugnararby WMaO y BUY caMO BBe KaTeropyje usBenenux umeuvua, OHe KOje cy carpahene HacTapunma ace nu aro. U To n3 npocrora pasnora: 06a Ofa HaCTaBKa Mo3Hajy cau cnoBeHCKH jesmun W 06a Cy, OTMpunuKe, uCTe NPOLYKTHBHOCTH y CBMMa HhUMa — Cem pyckora jeguxa y Kojemy cy Henpogyxruenu, TIpema Tome, y oBHM ce Wpema KaTeropujama wajnemme. pug mn daxTHuxka pagnuka Meby nojezwnum rpyliama cnoBencKuXx jesuxa y norneny ynoTpede MouvoHHX nacTapaka ica M ka KO, MaBeMeHUX peYH youuITe, CBu gafanih HM MCTOUNK CHOBeRCKH jean pase femininum on MMeHMUA Carpakenvx HacTaBynma ace u afe nomohy HacTapKa ka; 3a ynotpe6y HactaBKa ica y OBOM cRyYajy — oH He aHajy. JyxHO- CHOBEHCKH Ce jesuiH, CBM HOsjeqHako, pagnuKyjy Of wax y OBOM norsieny ynorpedom 4 jenvora 4 Apyror HacTaBKa: KOM tbux je HOCHNaLL femininum-a y KatTeropHjm OBUX UMeHHIa W HaCTaBaK ica M HacTaBaK ka, Anw 4 meby ihuma Ma pagsnke y Morleny ynoTpede, opux HacTa~ Baka. HajGnuxe cTOjM OHOMEe CTalby Koje NoKasyjy HCTOUNH H 3anannK cnoseHcKH jesuun — Gyrapcun jeank. Wy memy je OcHOBHH moUHORH Hacrapax ka; Hactapax ica je cnopagwane ynotpede u japma ce nope, HacTaBka ka caMO KOM, WMeHHIfa MBBeqeHMX HACTABKOM ap. On jyxocnopencknx jeauKa, HajOnwKe croju 6yrapckom jeauxy y OBOM forneny cuOBeHaAUKU jesui, Y temy je, ACTHHa, OCHOBHM HaCTaBak KOX, OGe rpyne OBWxX WMenula — ica, aNH OH TaKO WCTO 3Ha H 3@ ynotpe6y HacTapka ka, 4 KOM uMeHHUa Ha aé HW KON MMeHHMYa Ha ar. Cpnckoxppatcxn je jeauk y norseay ynotpe6e HactagKa ica najawe oTumao. Y hemy ce Hactapax ka japsha nopeg HacrapKa ica Cemo KOA, HMCHHUA M3BENeHUX HACTABKOM ap, KOK WMeHHUe Carpabene Ha- crapKkom a pase femininum camo nomoky wactapka ica, Ja nperaocrassbam pa je ONO WTO ZaHac KapakTepuule GyrapcKH jesux y nornepy ynotpeGe vactasana ica u ka y wpema roprhum KaTeropujama wmeduua moveTHH CTagnjym y eBonyuyjn Hanopenne ynotpe6e opvx Hactapaka y jyKHOCHOBeHCKHM jeanumma KOZ MMe-10 P, Bouosnh _ Hula OBe BpcTe yonuiTe, a aa je Kpajieu peayaTaT Te eponyuyje Waal MHOC OBMX HacTaBaka y CpricKkoxpsaTciom jesuxy. Mpema TOMe, ONHOC Oyrapcku — CuloBeKa4KH — CpHCKOXxpBaTCKH jeauk y OBOM norneny — yienHo je cnuKa MCTOpUcKor pasBUTKa ynorpeGe mounonnx wactapaka ica v ka KOM, MMeHUUA WBBeMeHHX HaCTaBLMMa ach u afd y jesuuuma jyaxne cnopeucKe rpyne. 8. Tpehu Ham onHoc, snica || ela (< onia) y Kareropuja nominum loci, KOjM Tako HCTO 3HAYH OLHOC jyxuocnoseucwux jeauxa npema jesmuvma ucrouve 4 ganagne cnopeHcKe rpyne y norneny Hayuna Tpaherba one KaTeropuje umenmua, yaje, no Mome Muumerby, HajBuue 8a KapakTepacTuKy jykHOcuWOBeHCKOr mpajesnKa y norneny pasBuTKa hacTaBaka 3a rpaherme peu. Mpe csera, nica je aanac nonjenHaxo OCHOBHM HacTaBaK 8a rpaherse umenmua coje snaye nomina loci y couma Iyknocnopenceum jeauunma. Sarum, 8a tb ociliazu caonencku jesuut — J} 0Gauky aé-nica, ar-nica, al-nica --- vsyzenuim MoweKne tlonancKu KM pycitu jean, ne sxajy. Jyxtocnosenckom nica ofropapa y reuma y OBO] kaTeropuju HMeHula HacTapax fa (< ba-ja). To je cmucao daxruyke CTpae OBOr O4HOCa, AnH OH 8a jykHocHOBeHCKU npajeasH mHOrO Bhiwe Jaje y UpyroM npasuy: 3a ib je Began u ueo cbyneunonannn pasBuTak HacTaBKa sa ¥ CnoBeHcKum jeasuuuma. Ja mucnum, HavMe, ta je BesuBaibe HacTaBKa Ja 3a KaTeropuly nomina loci y onuM mUMja~ weKTHMa mpacnowenckor jesuka Koj cy y pamem pasBnTiy nana jesuke KCTOYHe H BanagHe rpyne 4 ‘ynoTpeda wactaBKa ica mecToO wera y HCTO] KaTeropuju umennua y Aujanexruma us Kojux “cy m0- cram jykHocropencnm jesaua suayuna Bek y mpacnopencKom A” @yiunonany Ougepenyujayujy kod nactiaska ya yotumle. Y jesu- luwMa mpBe Tpyne, on je kao Beh cemanTwuKn ugpaben uacTanal octao, YFaasHOM, Besay 3a TOMeHYTY KaTeropuly HMeHMUA HY Mamem pagsBUTKy HHXOBY — TaKO Ma je eroBa ynoTpe6a y apyrum cnyaa- jesuma, y cmncay ynotpeSe npogyxtusnor HactTaBKa, Guna Beh THM CaMWm ocHaGibeHa; y jyxHOcmOBeHCKHM jesnuMMa HanpoTHB, Gap y ‘NOCH HhHxXOBa aajennuNKor paspuTica, OH je cauyBaO OCHOBHM KapakTep cboje npacnosercKe ynorpe6e: on je y teuma ocTao cAo60nHO rpa- MATHYKO CpelCTBO 3a Tpahelbe MMeHMa OX mpugescKux onwTHx Henopa WM Ha Taj HayHH nocTao jefaH Om HocHAalla xaTeropuje Adjektivabstrakta, Mi ja mucaum ga je pesyntaT uysBatba rmerone OCHOBHE NpacHOBeHCKe ynoTpede jou y jykHocnoBeHCKOM Mpajesuny {UMPOKA HPOAYKTHBHOCT HacTaBKa fa (< bya) y KaTeropujn nominum actionis y jymHocnopencKum jesuyuuma ca jemne u rpakerbe HacrapKa ofa y CpmcKOXpBaTCKOM HM CiOBeHAaYKOM jesuicy ca gpyre cTpane, Paspatac cycuxca y jyxnecaoseackoj jeawyKoj sajenmnium iL Tipema Tome, ja 4 OBa Ba HaCTaBKa, Aa u ot’a, IpBu Camo cbyHkuMoHanHo, a apyrn 4 @yHKUMOHAaAHO 4 CTPyKTypHO, CMaTpam, Gap no passosuma KojH Cy ZOBesH LO ynoTpeGe ORHOCHO rpafetba buxoBA y jy KHOCHOBeH~ ckam jesvuuMa, 3a Nponykar jyzkHOcHOBeHCKe enoxe jesuuKor pasBHTKa, Hactasax Ad je wv OHaKo y NomenyToj] ynoTpe6u cBojoj upra cBux jy RHOCHOBEHCKNX jesuca, camo ra ja 360r Beae terope ca yilo~ “spe6om HacTasKa ica y Kateropijn nominum loci y Bum jeauunna — WH y Moce6HOM Remy OBora pana HuCaM gace6HO MBmBajao. LUro ce Tuye HactaKa ofa, akat wTo je oH NOsHaT Camo cpr CKOXPBaTCKOM H CHOBEHAYKOM jeauKy He Cmarbyje, NO MoMe MULIIbeIby, _ Hw najmatbe meroBy jyxwocropencry ppegnoct. Mpe cera, Hu Mpyra HacTaBLH, ga KOje HeMa CyMtbe Wa Cy upTa jyxcHocaopeHcKe jesnaxe rpytte ka0 LenuHe, HUCY MOsHaTH CBuMa jy>xHocTOReHCKHM jesuuuma. Mu- caum Ty Ha HacTasue ice u ico. HW Kao rou urTO je Ho rpabeiba HacrasKa ice y jyknocnopencKum jeanuyma LOBera WMpOKa NpomyKTHBHOCT Le- |. MHHYTHBHOF oce Y HhuMa, aT He Y CBuMa, Beh Camo y CpricKOxpBaTCKom, -cnopeHaykom H GyrapcKom jesHKy; Kao rom LITO je MaTepHjanHa Besa © HacTaBKom ica ouyBana mpacuoBencKo ich y w¥Ma, aM, OneT, He Yy cBima, Beh CAMO y CT.CHOB., CpIICKOXpRaTCKOM H CiOReHauKOM jesnky, —- Tako je ucto 4 Lo rpabetba HacTapKa ofa y kaTeropujn ANCTPAKTHUX UMEHHILa MOTO ROM Camo y jyxkHocNOBeHCKHM jesHuMa, “TO y CBAMa IbuMa nogjenHako; jep je rpaketwe opora HacrasKa Tpoaykar wupoKe ysoTpeGe HacTaBKa 'a(ta) y Kateropuja ancTpakTHux umenuila y jyKHOCNOBeHCKO] enocH jeanyxor pasBHTKa, a TaxBa je ynorpeGa WeroBpa y RaibeM pasBHTKY NOjemMHUX jyKHOCHOBEHCKHX . jesuka Haulsia vgpasa Y KOHTamMHauMj4 OBOTa HacTaBKa 4 HaCTaBKa ofa Kao Waly HanopeaHAx Mv CbyNKUMOnaAHO MAeHTAYNYX HacTaBaKa. ‘Onapfe ce Bui fa je, nO pasmosuma KOjM Cy oO teroBa rpaherba openy, HacTaBak of'd jyKHOCHOBEHCKH MCTO OHOAHKO KOAUKO 64 TO 6vo na ce jana y cauma jesmuuma jyxnocnoBeHncKum, 9. Cag je camo nutarbe, KORMKO Cy HM OCTaJM HaCTaBUH HaWwe pyre rpyme, aca, afa wm leja, upta jyKHocAOBeHCKAX jesuKa Kao Yeauie; a mM je M tbMxOBO Tpahetbe upomyKat KaKBe omwTHje jyxHo- chopenicke Termenunie. Ja MUCHUM Da jecte, (pe ceera, cu cy OHM MocTamH Ha MCTH HaYHH: JLOfasarbem. wacTapka @ Kao HacTasKa 3a nomina agentis musculini Beh roToRum HacTapunma MyliKora pofa ace, afo n leji, Anw cam nojas RoRapatha uactaska a seh ToOTOBHM HacTaBuMma y jeanky Huje cneunjanHo jykuocnosencka upTa : jyKnocnopexcKa je y OBOM Horsey camo Besa oBora HacTaBKa C HacTapuuma acb, afe Ww leyi. To je jenuo. Ilpyro, a