Professional Documents
Culture Documents
60 Anıl Çeçen 100 Soruda Kemalizm Başlangıçtan Günümüze
60 Anıl Çeçen 100 Soruda Kemalizm Başlangıçtan Günümüze
baskı
, ,
,
�
•
Prof. Dr. Anıl Çeçen, 1948 yılında Ankara'da doğdu. Ankara Koleji'ni ve AÜ
Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. 1971'de avukatlık stajını tamamlayarak Türkiye ve Or
tadoğu Amme İdaresi Enstitüsü'ne (TODAİE) asistan oldu. 12 Mart dönemi İdari
Reform Komisyonu'nda merkezi idare sekreterliği yaptı. Üniversite öğrenciliği
yıllarından başlayarak Ulus, Barış ve Halkçı gazetelerinde araştırmacı ve köşe ya
zarı olarak çalıştı. 1970-1978 arasında arkadaşlarıyla birlikte aylık Adım Dergi
si'ni yayımladı. 1972'de AÜ Hukuk Fakültesi'ne asistan oldu. 1974-1978 arasında
•
Sendikalizm (Ankara, 1970)
•
Türkiye 'de Sendikacı/ık (Özgür İnsan, Ankara, 1973)
•
Adalet Kavramı (May Yayınlan, İstanbul, 1981)
•
Sosyal Demokrasi (Devinim Yayınları, Ankara, 1984)
•
Kültür ve Politika (Hil Yayınlan, İstanbul, 1984)
•
Tarihte Türk Devletleri (Milliyet Yayınlan, İstanbul, 1986)
•
Türk Devletleri (İnkılap Yayınlan, İstanbul, 1986)
•
Atatürk ve Cumhuriyet (İmge Kitabevi Yayınları, 1995)
•
İnsan Hakları Rehberi (Ankara, 1999)
•
Atatürk ve Avrasya (Cumhuriyet Kitap, Mart 1999)
•
Halkevleri (Cumhuriyet Kitap, Kasım 2000)
•
İnsan Hakları (Savaş Yayınları, Ankara, 2000)
•
Çeçenistan Dosyası (Avrasya Yayınları, Ankara, 2002)
•
Ulusal Sol (Toplumsal Dönüşüm Yayınlan, Eylül 2005)
•
100 Soruda Kemalizm: Başlangıcından Günümüze (Kemalizm adıyla; Çağdaş
Yayınları, 2003; Fark Yayınlan, 2006; Kilit Yayınları, 2009)
•
Tiirkiye ve Avrasya (Fark Yayınlan, 2006)
•
Türkiyenin Avrupa Macerası (Fark Yayınları, 2007)
•
Türkiye'nin B Planı (Fark Yayınlan, 2007)
•
Tiirkiye Cumhuriyeti Ulus Devleti (Fark Yayınlan, 2007; Kilit Yayınlan, çıkıyor)
•
Kıbrıs Çıkmazı (Fark Yayınları, 2008)
•
Güncel Kemalizm (Kilit Yayınlan, 2009)
l 00 Soruda Kemalizm
- Başlangıcından Günümüze -
ISBN: 978-605-604-352-9
Hazırlayan
Suat Temizgiil
Sayfa Düzenlemesi
Yalçın Ateş
Kapak Tasanın
Ersinhan Ersin
Basıınevi
Sözkesen Matbaacılık
l. Baskı:
Çağdaş Yayınları
2-7. Baskı:
Fark Yayınları
8. Baskı: Eylül 2009
Genel Dağıtım
Kıta Bas. Yay. Dağ. Ltd. Şti.
Bayındır Sokak 38-5 Kızılay, Ankara
Tel: (312) 435 59 03 Fax: (312) 435 59 04
-
e-posta: info@kilakitap.com
Eserin tüm haklan Kıta Bas. Yay. Dağ. Ltd. Şti.'ne aittir.
Basım Yeri ve Tarihi: Ankara - Türkiye
Y.S. Numarası: 12955
Kilit Yayınları, KITA Ltd. Şti.'nin bir markasıdır.
Prof. Dr. Anıl ÇEÇEN
Gözden Geçirilmiş
8. Baskı
İÇİNDEKİLER
Sunuş ........................................................................................ 11
5
20. Kuvay-ı Milliyc'nin reddettiği
Sevr Antlaşması ne getiriyordu? . .. .
... .......... . .. . . . . . . ............. 55
21. Türkiye, ilk olarak neden Rusya ile anlaşma yolunu seçti?. 5 7
39. Yeni anayasa ile nasıl bir düzen kuruldu? . ... . ... ... . .. .... . ..... 95
40. Siyasal devrime ne gibi tepkiler geldi? ..... . ....................... 97
iV. KEMALİST DEVRİ MLER . . . . ... . .... . . ... . .. ... . ........... . . ... . . . 99
41. Kemalist Devrim nedir? . . .
........... ................... . ....... ......... 1O1
42. Hukuk devrimi ile neler gerçekleştirildi? .. . .................... 1 03
43 . Eğitim devrimi ile neler getirildi? .......... . . ...... . . ............... 1 05
44. Kültür devrimi ile nc;:ler yapıldı? . . ..... .. ...... . ....... ........ ...... 1 07
45 . Sosyal alanda ne gibi devrimler yapıldı? . . .. ... .. . . .. . .... . . . . . 1 09
.
6
48 . Kemalist Devrim 'in dış dünyaya ne gibi yansımaları oldu?. 1 15
49 . Kemalist Devrim nasıl yorumlanabilir?. ........... . ..... .. . 1 1 7
. .. ..
7
74. II. Dünya Savaşı'nda nasıl bir
Kemalist yol izlendi? ..... ..
............. . . .......... . . . ....... .......... . 1 71
.
8
98. Ulusal demokratik devrimin, Kemalizmin amacı
doğrultusunda tamamlanması nasıl olabilir? .
...... ... . ....... 223
99. Kemalizmin evrensel boyutu nedir? ... . . . ...... . ..
.. .. . . . ... . . . . .. 225
1 00. Kemalizm, genel olarak nasıl açıklanabilir? ...... . . .. . .
.... ... 227
9
SUNUŞ
11
1 00 Soruda Kemalizm
Saygılarımla ...
12
1
Genel Olarak
Kemalizm
Genel Olarak Kemalizm
ise Kırmızı Hafız adı ile anılan Ahmet Efen di'dir. İlk ve orta
öğrenimini Selanik'te tamamladı. Lise tahsilini Manastri Askeri
Okulu'nda yaptı. Yüksek öğrenimini de 1 3 Mart 1 899 tarihinde
kaydolduğu İstanbul Harp Okulu'nda ve daha sonra devam ede
rek mezun olduğu Harp Akademisi'nde sürdürdü. 11 Ocak 1 905
tarihinde yüzbaşı rütbesi ile meslek yaşamına asker olarak baş
ladı. Aynı yıl Şam'da bulunan Osmanlı 5 . Ordusu'nun 30. Süva
ri Alayı'nda staja başladı.
15
l 00 Sornda Kemalizm
16
Genel Olarak Kemalizm
Mustafa Kemal
Kendisini Nasıl Tanımlıyordu?
17
1 00 Soruda Kemalizm
18
C�nel Olarak Kemalizm
"Mustafa Kemal 'in eseri II. Dünya Savaşı 'na kadar Türkiye
çapında değerlendirildi. Eski bir ülkenin modem bir ulus biçi
mine dönüştürülmesini tüm dünya takdirle karşılamıştı, II. Dün
ya Savaşı sonrasında ise Kemalizm uluslararası bir boyut ka
zanmış ve Moskova ile Pekin'in güdümüne girmeyen Üçüncü
Dünya uluslarına örneklik yapmaya başlamıştır. Kemalizm, ge
lişmekte olan ülkeler için komünizmin alternatifi olarak görün
meye başlamıştır. Geri kalmış ya da gelişmekte olan ülkelerde
liberal sistem doğru dürüst işleyemez. Görünüşte demokrasi olsa
da derebeyleri ya da geleneksel güçler gerçek iktidarı ellerinde
tutarlar. Siyasal demokrasi ancak ekonomik alanda belirli bir
gelişme düzeyinden sonra ciddi anlamda işlemeye başlar. Geri
kalmış ülkeler, Batı 'nın gelişmiş ülkeleri gibi liberalizmin ya da
kapitalizmin yollarından giderek aynı düzeye gelemezler. Bu
nedenle, geri ülkelerde komünizm kolaylıkla benimsenir. Ko
münizm, bu gibi ülkelerde çok rahat devreye girer, ama getirdiği
öneriler sistemin gelişmesi için çözüm üretemezler. Geçiş aşa
masında politik özgürlüklerin hepsini endüstrileşme uğruna feda
etmek fazla gerçekçi bir yol değildir. Bu yol, demokrasiye ula-
19
1 00 Soruda Kemalizm
20
Genel Olarak Kemalizm
Kemalizm Nedir?
21
J 00 Sanıda Kemalizm
22
Genel Olarak Kemalizm
23
1 00 Sonıda Kemalizm
24
Genel Olarak Kemalizm
Mustafa Kemal; hayatta her şey için, en gerçek yol gösterici ola
rak bilimi kabul etmiştir. Bilim ve bilimsel yöntem, Kemalizmin
temel dayanak noktasıdır. Bilimsel yaklaşım kendiliğinden pozi
tivizmi ana felsefe olarak gündeme getirir. Türkçe karşılığı, "ol
guculuk" biçiminde tanımlanabilecek olan pozitivizm, olguların
bilimsel yöntemle incelenmesi ve bunun sonucunda ortaya çıkan
gelişmelerin gene bilimsel yöntemlerle değerlendirilmesi biçi
minde açıklanabilir. Toplumsal ve siyasal olayların analitik yön
temle ele alınması, olaylar arasındaki bağlantıların belirli süreler
içinde gözlemlenerek kurulması, belirlenen ilişkiler arasında var
olan durumların deneysel gözlemlerden sonra açıklanması, pozi
tivizmin ana yöntemlerindendir. Pozitivizm; felsefede var olan
idealizm ve materyalizm ayrımını reddederek, insan toplumları
nın var olduğu gibi ele alınmalarını, sosyal ilişkilerin, gene sos
yal bilimin verileri ile değerlendirilmesini, siyasal gelişmelerin
ise siyaset biliminin verileri doğrultusunda ele alınmalarını ge
rektirir.
25
1 00 Soruda Kemalizm
26
Genel Olarak Kemalizm
27
1 00 Sanıda Kemalizm
28
Genel Olarak Kemalizm
29
1 00 Soruda Kemalizm
30
il
Ulusal Kurtuluş
Savaşı 'nda
Kemalizm
Ulusal Kurtuluş Savaşı 'nda Kemalizm
33
l 00 Soruda Kemalizm
34
Ulusal Kurtuluş Savaşı 'nda Kemalizm
10
35
J 00 Soruda Kemalizm
36
Ulusal Kurtuluş Savaşı 'nda Kemalizm
11
37
1 00 Sontda Kemalizm
38
Ulusal Kurtuluş Savaşı 'nda Kemalizm
12
39
1 00 Soruda Kemalizm
40
Ulusal Kurtuluş Savaşı 'nda Kemalizm
13
41
1 00 Soruda Kemalizm
42
Ulusal Kurtuluş Savaşı 'nda Kemalizm
14
43
l 00 Soruda Kemalizm
44
Ulusal Kurtuluş Savaşı 'nda Kemalizm
15
45
1 0 0 Soruda Kemalizm
46
Ulusal Kurtuluş Savaşı 'nda Kemalizm
16
47
1 00 Soruda Kemalizm
48
Ulusal Kurtuluş Savaşı 'nda Kemalizm
17
49
1 00 Samda Kemalizm
50
Ulusal Kurtuluş Savaşı 'nda Kemalizm
18
TBMM ' nin açılışından sonra ilk sözü alan Mustafa Kemal, izle
necek politikanın Osmanlı döneminden çok farklı olacağını, Os
manlı siyasetine yeni Türkiye devletinde yer olmadığını açıkla
mıştır. Daha sonra, çeşitli ulusları ortak ve genel bir ad altında
toplamanın ve değişik ulusları eşit haklar ve koşullar altında bir
araya getirerek devlet kurmanın aldatmaca olduğunu, hiçbir sı
nır tanımayarak dünyadaki bütün Türkleri tek bir bayrak altında
birleştirmenin ulaşılamayacak bir amaç olduğunu, bu amaç yü
zünden yüzyıllarca birçok savaş olduğunu ve çok kanlı olaylar
yaşandığını belirterek, Panislamizm ve Panturanizm politikala
rının başarıya ulaşamayacağını açıkça vurgulamıştır.
51
1 00 Soruda Kemalizm
52
Ulusal Kurtuluş Savaşı 'nda Kemalizm
19
53
1 00 Soruda Kemalizm
54
Ulusal Kurtuluş Savaşı 'nda Kemalizm
20
1. Dünya Savaşı ' ndan sonra, yenik düşen ülkelere teker teker ba
rış antlaşmaları imzalatılırken, Osmanlı Devleti 'nin payına da
Sevr Antlaşması düşüyordu. 433 maddelik antlaşmanın en önemli
1O maddesi şunlardır:
1. Azınlıkların haklan gözetilmezse, İstanbul Türklerden
alınacaktır.
55
1 00 Soruda Kemalizm
Ne var ki, Türkiye ' ye Batılı ülkeler sürekli olarak Sevr göz
lüğü ile bakmaya devam ettiler, ellerine fırsat geçince yeniden
Sevr ' i gündeme getirdiler. Sonra da Türk ordusunu görünce,
düşledikleri düzeni kuramayacaklarını anlayarak geri çekildiler.
56
Ulusal Kurhıluş Savaşı 'nda Kemalizm
21
57
1 00 Soruda Kemalizm
58
ili
Devlet Kuruluşunda
Kemalizm
Devlet Kuruluşunda Kemalizm
22
61
1 00 Soruda Kemalizm
62
Devlet Kuruluşıında Kemalizm
23
Anayasası ile
1 92 1
Nasıl Bir Devlet Kuruluyordu?
63
J 00 Soruda Kemalizm
64
Devlet Kıırıılıışıında Kemalizm
24
65
1 00 Soruda Kemalizm
66
Devlet Kıırııluşıında Kemalizm
25
67
1 00 Sornda Kemalizm
Son bölümde ise, Osmanlı ' nın B atılı ülkelere olan borçlan
ele alındı . B atılılar, Türkiye Devleti 'ni Osmanl ı ' nın bu alandaki
varisi olarak görüyorlar ve tüm borçlarının ödenmesini istiyor
lardı . Düyun-u Umumiye İdaresi kurularak, bu yoldan tüm borç
ların ödenmesi ilkesi kabul edildi . Türkiye buna uyarak, kendi
payına düşen tüm Osmanlı borçlarını ödedi . Kemalist yönetim
bu ödünleri vererek tüm dünyaya bağımsız Türkiye Devleti 'ni
kabul ettiriyor ve bu yoldan geri dönmüyordu. Lozan, Kemaliz
min en önemli baş arılarından birisidir.
68
Devlet Kuruluşunda Kemalizm
26
Kemalist Yapılanmada
Önderliğin Rolü Nedir?
69
1 00 Soruda Kemalizm
70
Devlet Kuruluşunda Kemalizm
27
Kurtuluş Sonrası
Dönüşümün Dinamikleri Nelerdir?
71
1 00 Soruda Kemalizm
Aynca Osmanlı ' nın son dönemlerinde Batı ' dan gelen dü
şünce akımlarının etkileri ile ülkede Avrupa tipi bir ulusal dev
let yaratmanın düşünsel ortamı da hazırlanmıştı. Mustafa Ke
mal, araştırıcı kişiliği ile bu düşünsel birikimi kendi önderliğine
taşımıştır. Daha önce ilan edilmiş olan Meşrutiyet dönemlerinin
getirdikleri de Cumhuriyet' in kuruluşunda önemli bir zemin ha
zırlamıştır. Ülkede uluslaşma süreci ile siyasallaşma olgusu da
atbaşı gelişmiştir. Tarihin belirli bir döneminde ortaya çıkan
ulusal bir kahraman, kendi döneminin dinamiklerinden yararla
narak ilk ulusal kurtuluş savaşını gerçekleştirmiş ve ulusal dev
letini kurmuştur . .
72
Devlet Kuruluşunda Kemalizm
28
73
1 00 Soruda Kemalizm
74
Devlet Kurıılıışıında Kemalizm
29
75
1 00 Soruda Kemalizm
şayan ulusun adı ile anılır bir anayasal düzen kurmuşlar ve böy
lece ulusal devlet niteliğini kazanmışlardır.
76
Devlet Kuruluşunda Kemalizm
30
77
l 00 Soruda Kemalizm
78
Devlet Kuruluşunda Kemalizm
31
79
1 00 Soruda Kemalizm
80
Devlet Kuruluşunda Kemalizm
32
81
l 00 Samda Kemalizm
82
Devlet Kunıluşunda Kemalizm
33
83
1 00 Soruda Kemalizm
84
Devlet Kuruluşunda Kemalizm
34
85
J 00 Soruda Kemalizm
86
Devlet Kuruluşunda Kemalizm
35
87
1 00 Soruda Kemalizm
88
Devlet Kıını/uşunda Kemalizm
36
89
1 00 Soruda Kemalizm
90
Devlet Kunıluşunda Kemalizm
37
91
1 00 Sornda Kemalizm
92
Devlet Kuruluşunda Kemalizm
38
93
1 00 Soruda Kemalizm
94
Devlet Kıırulıışıında Kemalizm
39
95
1 00 Soruda Kemalizm
96
Devlet Kuruluşunda Kemalizm
40
97
I 00 Sanıda Kemalizm
98
iV
Kemalist Devrimler
Kemalist Devrimler
41
600 yılı aşkın bir süre devam eden saltanat ile bundan daha
uzun sürüp giden halifeliğin kaldırılması olaylan siyasal anlam
da başlı başına devrim sayılabilir. İmparatorlukların ortadan
kalktığı ve tarih sahnesine çekildiği bir aşamada, eski bir impa
ratorluğun çöken yapısı üzerine, yepyeni bir cumhuriyet devleti
1 01
I 00 Soruda Kemalizm
1 02
Kemalist Devrimler
42
1 03
1 00 Soruda Kemalizm
1 04
Kemalist Devrimler
43
1 05
1 00 Sanıda Kemalizm
1 06
Kemalist Devrimler
44
1 07
1 00 Soruda Kemalizm
1 08
Kemalist Devrimler
45
1 09
l 00 Soruda Kemalizm
1 10
Kemalist Devrimler
46
Ekonomik Alanda
Hangi Atılımlar Yerine Getirildi?
111
1 00 Sanıda Kemalizm
Cumhuriye� rej imi önce güçlü bir devlet, daha sonra da özel
sektör yaratma yolunu izledi. Devlet güçlü bir biçimde kurul
duktan sonra, devlet eli ile burjuvazi ve özel sektör yaratılarak,
çağdaş Batı toplumlarının benzeri bir yapı kurulmak istendi.
1 12
Kemalist Devrimler
47
1 14
Kemalist Devrimler
48
1 15
1 00 Soruda Kemalizm
cülüğünde girerken, Batı 'nın dışında kalan ülkelere iki ayn se
çenek sunan Kemalizm ve sosyalizm uluslararası entegrasyona
daha fazla önem vermek durumunda idi.
116
Kemalist Devrimler
49
1 17
1 00 Soruda Kemalizm
118
v
Kemalist İlkeler
Kemalist İlkeler
50
121
1 00 So111da Kemalizm
1 22
Kemalist İlkeler
51
1 23
1 00 Soruda Kemalizm
1 24
Kemalist İlkeler
52
1 25
1 00 Soruda Kemalizm
1 26
Kemalist İlkeler
53
1 27
1 00 Soruda Kemalizm
1 28
Kemalist İlkeler
54
1 29
1 00 Soruda Kemalizm
1 30
Kemalist İlkeler
55
1 31
1 00 Soruda Kemalizm
56
1 33
1 00 Soruda Kemalizm
1 34
Kemalist İlkeler
57
1 35
1 00 Soruda Kemalizm
1 36
Kemalist İlkeler
58
1 37
1 00 Soruda Kemalizm
1 38
Kemalist İlkeler
59
Kemalist rej im, Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldığı gün, kür
sünün arkasına "Egemenlik, kayıtsız şartsız ulusundur" ilkesini
yazarak, meclisin hangi anlayışla çalışacağını açıkça göstermiş
tir. Önceliği cumhuriyete vermesine karşılık gene de son amaçta
demokrasiyi kurmayı amaçlamıştır. Ulusal egemenliğin ana il
kelerden birisi olarak benimsenmesinin arkasında yatan neden,
Batı tipi bir demokratik cumhuriyetin kurulması hedefidir.
1 39
1 00 Soruda Kemalizm
1 40
Kemalist İlkeler
60
141
I 00 Soruda Kemalizm
1 42
VI
Dış Politikada
Kemalizm
Dış Politikada Kemalizm
61
1 45
1 00 Soruda Kemalizm
1 46
Dış Politikada Kemalizm
62
1 47
1 00 Soruda Kemalizm
63
Türkiye-Rusya Yakınlaşmasının
Dış Politikadaki Anlamı Nedir?
1 50
Dış Politikada Kemalizm
64
1 51
I 00 Soruda Kemalizm
1 52
Dış Politikada Kemalizm
65
1 53
1 00 Sanıda Kemalizm
1 54
Dış Politikada Kemalizm
66
1 55
1 00 Soruda Kemalizm
1 56
Dış Politikada Kemalizm
67
1 57
1 00 Soruda Kemalizm
1 58
Dış Politikada Kemalizm
68
1 59
1 00 Soruda Kemalizm
1 60
Dış Politikada Kemalizm
69
1 61
1 00 Soruda Kemalizm
1 62
Dış Politikada Kemalizm
70
1 63
1 00 Soruda Kemalizm
1 64
Dış Politikada Kemalizm
71
1 65
1 00 Soruda Kemalizm
1 66
Dış Politikada Kemalizm
72
1 67
J 00 Soruda Kemalizm
1 68
Dış Politikada Kemalizm
73
1 69
l 00 Soruda Kemalizm
İran 'da ise Kemalizmin etkileri daha farklı bir çizgide ol
muştur. Şahlık döneminde, devletin yönetimi monarşi olduğu
için İranlılar daha çok Kemalizmin çağdaşlaşma atılımlarını iz
lemişler ve Mustafa Kemal ' in Türkiye ' de yapmış olduğu dev
rimlerin benzerlerini uygulayarak Türkiye ' den geri kalmamaya
çalışmışlardır. İran ' da Kemalizmin etkileri daha çok aydınlar ve
yeni oluşmaya başlayan burj uvazi çerçevesinde gelişmiştir. İran
Kraliçesi, tıpkı Atatürk' ün fesi attığı gibi, başörtüsünü atarak
halkın içine çıkmıştır.
1 70
Dış Politikada Kemalizm
74
1 72
Dış Politikada Kemalizm
75
Savaş sonrası dönemde Amerika Avrupa 'ya çıkınca bir daha ge
ri dönmedi ve kendisine bağımlı bir siyasal yapı oluşturdu. Sa
vaşın diğer galibi Sovyetler Birliği 'ne karşı, Avrupa'nın önde
gelen ülkelerini kendi liderliğinde birleştiren Amerika Birleşik
Devletleri, NATO adını taşıyan askeri birliği kurarak, Batı Blo
ku'nun önderliğini pekiştirdi. Tam bu sırada, Sovyet Rusya'nın,
Türkiye'nin doğu bölgesinden toprak istemesi, Türkiye'yi NA
TO'nun kucağına attı. Dünyayı iki kutuba bölen ABD-SSCB
antlaşması çerçevesinde belki de Rusya bu adımı, Türkiye'yi
geleneksel aktif tarafsızlık statüsünden uzaklaştırmak üzere at
mış olabilir, çünkü kendi egemenlik alanında da daha sonra
ABD'nin Sovyetler Birliği 'ne hoşgörü gösterdiğini ve bazı olay
lan görmezden geldiğini görüyoruz.
1 73
1 00 Soruda Kemalizm
1 74
Dış Politikada Kemalizm
76
_
Kemalizmin yakmış olduğu ulusal kurtuluş ışığı, emperya
lizme karşı ulusal kurtuluş savaşı veren tüm uluslara yol gös
termiştir. Tunus, Libya gibi Kuzey Afrika ülkelerinden As
ya 'nın bağımsızlık savaşı veren ülkelerine kadar, Kemalizmin
ulusal kurtuluş önderliği yaptığı görülmektedir. Sömürgelerin
tasfiyesi ve ulusal devletlere geçilmesi süreci, 20. yüzyılın önde
gelen siyasal dönüşümü olduğu için bu süreç içinde Kemalizm
sürekli olarak gündemde kalan bir seçenek oluşturmuştur. Kapi
talist ve sosyalist yolların dışında kalarak kendi ülkelerini, ulu
sal ve bağımsız bir siyasal yapıya dönüştürmek isteyen ulusal
önderler için Kemalizm, bir üçüncü seçenek oluşturmuş, özel
sektör ve devletçilik dengesinde hızlı ekonomik kalkınma için
1 75
1 00 Soruda Kemalizm
176
Dış Politikada Kemalizm
77
1 77
1 00 Soruda Kemalizm
1 78
VII
78
1 81
1 00 Soruda Kemalizm
1 82
Cumhuriyet Döneminde Kemalizm
79
Mustafa Kemal ' e düşman olanlar onun asker kökenli olması ne
deniyle, Kemalizmin askeri bir demokrasiyi savunduğunu öne
sürmüşlerdir. Ne var ki, daha Erzurum Kongresi 'ne girerken,
asker üniformasını bırakan, ordudan istifa eden Mustafa Kemal,
sivil bir halk önderi olarak hareket etmiş, siyasete atılan komu
tanların istifa etmesi zorunluluğunu getirmiş ve yaşamı boyunca
ordu ile hükümet işlerini birbirinden ayrı tutmuştur. Rej imin as
keri bir damga almaması için var gücü ile çaba göstermiştir.
1 83
1 00 Soruda Kemalizm
1 84
Cumhuriyet Döneminde Kemalizm
80
1 85
1 00 Soruda Kemalizm
1 86
Cumhuriyet Döneminde Kemalizm
81
1 87
1 00 Soruda Kemalizm
Batı 'nın uzun yıllar sonra sahip olabildiği laik düzen, devlet
desteği ile kısa zamanda gerçekleştirilmeye çalışıldı . Kemalizm,
çağdaş dünyanın laiklik düzenini, Türkiye'ye getirirken ülke ko
şullarına uygun düşen farklı ve sentezci bir yaklaşım ile hareket
etmiştir.
Cumhuriyet Döneminde Kemalizm
82
1 89
l 00 Soruda Kemalizm
1 90
Cumhuriyet Döneminde Kemalizm
83
1 91
1 00 Soruda Kemalizm
84
1 93
1 00 Sanıda Kemalizm
5000 Halkevi 'nin yerini 50.000 din kursu alınca, ülkede la
iklik rej imi tehlikeye sürüklenmiştir. Sonraki yıllarda laik cum
huriyetten islam devletine, geçiş için bu durumdan yararlanıl
mak istenmiştir.
1 94
Cumhuriyet Döneminde Kemalizm
85
1 95
1 00 Soruda Kemalizm
86
1 97
1 00 Soruda Kemalizm
1 98
Cumhuriyet Döneminde Kemalizm
87
200
Cumhuriyet Döneminde Kemalizm
88
20 1
1 00 Soruda Kemalizm
202
VIII
Günümüzde
•
Kemalizm
Günümüzde Kemalizm
89
205
1 00 Soruda Kemalizm
206
Günümüzde Kemalizm
90
Küreselleşme Karşısında
Kemalizmin Konumu Nedir?
Batı 'nın dışında kalan diğer ülkeler gibi yeni dönemin küre
selleşme olgusuna hazırlıksız yakalanan Türkiye Cumhuriyeti,
uzun süren bir medyatik saldırıdan sonra gerçekleri görmeye ve
yeni dönemin koşullarının pek de öyle anlatıldığı gibi pembe
renkte olmadığını kavramaya başlamıştır. Küreselleşmeyi savu
nanların, Atatürk'ü ve Kemalizmi kendilerine başlıca hedef seç
meleri üzerine, ülke gündemine Kemalizm yeniden gelip otur
muştur. Türkiye ' yi uluslararası tekellerin çıkarları doğrultusun
da belirli yönlere çekmek isteyenler, ülkenin ve devletin teme
linde var olan Kemalist yapıyı yıkmayı hedeflemişlerdir. Türki
ye Cu m huri yeti, Mustafa Kemal ' in oluşturduğu temelden kaldı-
207
1 0 0 Soruda Kemalizm
208
Günümüzde Kemalizm
91
209
1 00 Soruda Kemalizm
21 0
Günümüzde Kemalizm
92
21 1
1 00 Soruda Kemalizm
212
Güniimiizde Kemalizm
93
Bölgeselleşme Sürecinde
Kemalizmin Yeni İşlevi Nedir?
213
1 00 Soruda Kemalizm
214
Giiniimiizde Kemalizm
94
Neoliberalizm Karşısında
Kemalizmin Yeri Nedir?
21 5
1 00 Son1da Kemalizm
216
Giiniimiizde Kemalizm
95
21 7
1 00 Soruda Kemalizm
21 8
Günümüzde Kemalizm
96
Postmodernizm Karşısında
Kemalizmin Konumu Nedir?
21 9
1 00 Soruda Kemalizm
220
Günümüzde Kemalizm
97
Kemalizmin Günümüzdeki
Genel Durumu Nedir?
221
1 00 Soruda Kemalizm
222
Günümüzde Kemalizm
98
223
I 00 Soruda Kemalizm
224
Günümüzde Kemalizm
99
225
1 00 Soruda Kemalizm
226
Günüm üzde Kemalizm
1 00
227
1 00 Soruda Kemalizm
228
Günümüzde Kemalizm
229