Dokonano 5-krotnego pomiaru sztywności k sprężyny, uzyskując wartości:

 N 
k   0,246 0,244 0,249 0,242 0,243
 mm 
Wyznacz sztywność sprężyny k oraz jej złożoną niepewność standardową u C k  . Zapisz wynik
w postaci zalecanej przez GUM.
W zadaniu mamy do czynienia z serią pięciu pomiarów. Zakładamy, iż zostały one
wykonane w warunkach pełnej powtarzalności, a różnice wartości mierzonych wynikają z
oddziaływania na proces pomiarowy zakłóceń o charakterze przypadkowym.
W tym celu liczymy kolejno:
1 n 1 N N N
k  
n i 1
k i  1,224
5 mm
 0,2448
mm
 0,245
mm
Zaokrąglenia wartości średniej dokonano z taką dokładnością, z jaką wyrażone były
poszczególne pomiary w serii (w tym przypadku do 0,001 N mm ).

1 n
 2  1 N
Sk  k  ki  31  10 6  2 ,78  10 3
n  1 i 1 4 mm
n
 k  k i 
2
Obliczenia sumy występującej we wzorze na odchylenie standardowe S k
i 1
najwygodniej jest dokonać w tabelce pomocniczej (lub arkuszu kalkulacyjnym) jak niżej:

i ki k  ki k  ki 2
N mm N mm N mm  2

1 0,246 1  10 3 1  10 6
2 0,244 1  10 3 1  10 6
3 0,249 4  10 3 16  10 6
4 0,242 3  10 3 9  10 6
5 0,243 2  10 3 4  10 6
n 2

 k  k i 
2 6  N 
 31  10  
i 1  mm 
Uwaga
W obliczeniach w tabeli powyżej użyto modułu k  k i , ponieważ znak różnicy k  k i  nie
ma znaczenia (jest ona w kolejnym kroku podnoszona do kwadratu).
Wartość odchylenia standardowego S k zaokrąglono wstępnie (do trzech miejsc znaczących
zgodnie z zasadą iż wyników obliczeń pośrednich nie zaokrąglamy lub zaokrąglamy wstępnie.
W przypadku opracowania statystycznego serii pomiarowych, można generalnie przyjąć, że
końcową niepewność u C  x  zaokrąglamy do jednego miejsca znaczącego, składowe
niepewności u A  x  oraz u B  x  do dwóch, a odchylenie standardowe S x do trzech. W ten
sposób, w każdym kolejnym kroku dysponujemy zapasem miejsc znaczących, co zapobiega
zawyżaniu końcowej niepewności na skutek kolejnych zaokrągleń w górę.
Składowe niepewności obliczymy ze wzorów:
Sk 2,78  10 3
u A k     1,245  10 3 N mm  1,3  10 3 N mm
n 5
Niepewność typu B obliczamy w oparciu o dokładność ujawnienia wyniku pomiaru
sztywności k przyjmując  gr k   0,001 N mm :
 gr k  0,001
u B k    N mm  0 ,577  10 3 N mm  0,58  10 3 N mm
3 3
Składowe niepewności u A k  oraz u B k  zaokrąglono do dwóch miejsc znaczących
zgodnie z regułą podaną powyżej.
Złożona niepewność standardowa jest sumą geometryczną składowych:

u C k   u A k   u B k  
2 2
1,3 10   0,58 10 
3 2 3 2
 1,372  10 3 N mm
 2  10 3 N mm  0,002 N mm
Końcową niepewność zaokrąglono do (1) miejsca znaczącego.
Końcowy wynik w formie zalecanej przez GUM zapiszemy jako:
k  0,2452 N mm