You are on page 1of 17
; _____ CHUONG 4 DIEU KHAC RANG BANG PHUONG PHAP GOT BOT TS.BS. Tran Thi Nguyén Ny BS.CKII. Lé Hién Cam Trang BS. Huynh Thanh Tién Myc tiéu: Diéu khac got bét tit xa phong 14 rang vinh vién bén phai ding hinh thé gidi phau. 157 Scanned with CamScanner THU'C HANH GIAI PHAU RANG 1. DUNG CY, VAT LIEU VA QUY TRINH DIEU KHAC RANG GOT BOT 1.1. Dung cy, vat ligu ~ Dung ey bao gdm: dao got thach cao, dao 3 va duo 7, c9 quét xi phing, bit ling dau nét manh, thude é ke e6 vach mm, keo dan gidy va chuan bj cdc hinh vé ng ciia ring cdn digu khic véi kich thuéc x2 ciia cdc mat (mat ngoai, mit trong, mit gan, mit xa) (Hinh 4.1). - XA phong dé digu khic: c6 rat nhiéu loai banh xa phong trén thj trudng Viét Nam, Khi chon mua x4 phOng ding dé digu khéc, nén chon nhimg logi x4 phong dim bao kich thude cia rng can diéu cing nhu tinh chat dimg qua cimg va dimg qua mém, vi cd hai tinh chat nay déu gay kho khan trong qua trinh diéu kh. Chi phi cing la vin dé cdn lu ¥ khi Iva chon xa phong. Vé phuong dién diéu khéc rang, mOt logi xa phong dat gia kh6ng cé nghia la loai phit hop nhat. Hinh 4.1. Dung cy va vat ligu diéu khc rang got bét. 1.2. Quy trinh digu khdc ring got bét tir x4 phong 1.2.1. Bude 1: chudn bj - Tinh toan sin kich thuéc nhn d6i cia ring can diéu khic, c6 thé ghi chi ra! (Xem lai Bang kich thuée ring & phan Phu Iyc). = Chon loi bénh xd phong phi hop véi kich thuée nhiin d6i ring edn digu khie = Chuan bj day dit dyng cu nhu Hinh 4.1. ify Scanned with CamScanner DIEU KHAC RANG BANG PHUONG PHAP GOT BOT iN Hinh 4.2. Chon banh xa phong phi hop véi kich thuée nhan di rang can diéu khac. ‘A. Xa phong kich thuée nhé phi hop voi diéu khdc nhém rang civa, nhém rang nanh va nhém. rang c6i nh. B. Xa phéng kich thudc Idn phi hop voi diéu khdc nhém rang céi lon. 1.2.2. Buée 2: Got tao khdi chit nhgt cé kich thiéc nhén déi kich thie ring can diéu khac - Khi got bénh xa phong tgo khdi chit nhat véi kich thuée nhan déi ring cn diéu khac, dau tién kiém tra lai kich thuéc, vé va do dac chinh xdc theo kich thuéc trén kh6i x phong véi thudc é ke (Hinh 4.3). Got khdi xa phong chit nhat nén thyc hién 6 nha dé tranh mit théi gian thyc hanh tai chd. A + Hinh 4.3, Banh dau va got khdi chi nhat kich thu@e nhan ddi kich thuéc rang cn diéu khdc. A, Dung cy (dao got thach cao, thudc é ke) va vat ligu (xa phong). B, Bo dac va vé chuan bj khdi xa phong diéu khc. C, Khdi xa phong chir nhat da hoan tat vOi kich thud nhan déi so véi kich thu6c rang cn diéu khdc. 1.2.3, Bude 3: Got tao khéi blocking-out hay con goi la khdi réng vuéng Khéi blocking-out, hay khéi ring vudng 1a khdi tao dang so khéi cd dang vudng ding kich thuéc va hinh dang. Khi got khéi rang vuéng, sé tién hanh got timg cip mat gin - xa rdi dén ngoai - trong. pju tién, dan hinh vé di chudn bi lén mat ngoai va mat trong, dinh dau cée méc Ken khdi xa phong (ving chtra diém 14i tdi da, dudng kéo dai qua mat bén, dudng gitta) (Hinh 4.4), sau tién hanh got lan lugt mat gan (Hinh 4.4B) va mat xa (Hinh 4.4C). Scanned with CamScanner THYC HANH GIAI PHAU RANG. —— Hinh 4.4. Dan hinh mat ngoai va mat trong lén kh6i chi nhat theo nguyén téc: durdng gitra gan xa cla mat ngoai khdi chi nhat tring voi dudng gitra theo chiéu gan xa cla hinh vé; dudng phan chia than chan clia mat ngoai va mat trong khdi chi? nhat tring voi duéng phan chia than chan cia hinh vé mat ngoai va mat trong. A, Banh du céc ving tam thoi chua got toi: ving chia iém Idi t6i da, vung chtra chép rang va ving chtra phia nhai hay phia can. B, Got mat gan. C, Got mat xa. Sau 46, din hinh hai mit gin, mit xa cia ring cdn diéu khie lén khdi xa phong 4 got mit gin va mit xa (Hinh 4.5 vi Hinh 4.5B) roi tién hanh got mat ngoai, mat trong theo nguyén tic tong ty mat gan va mit xa. Hinh 4.5, Dan hinh mat gin (A) va mat xa (B) dé cét mat ngoai trong. Trude khi got luon dan du cdc ving tam thoi khéng dung dén trong qua trinh diéu khdc: ving chia diém Idi tdi da mat nigoai, ving chia diém 166i da mat trong, ving chira chép rang va ving chira phia cn hay mal nhai. C: Hoan tat ct mat ngoai, D: Hoan tat cat mat trong va hinh thanh khéi rang vuéng (khdi blocking-out). 1.2.4. Bude 4: Diéu khite duing cé ring - Diing but léng dau nét manh vé dudng cé ring cia timg mat (Hinh 4.6). - Dénh dau trung diém dudng cé ring tai canh chuyén tiép hai mat ké cn. ~ Ding dao s6 3 lim lién tue dung cd ring cia 4 mat (Hinh 4.7). Scanned with CamScanner DIEU KHAC RANG BANG PHU'ONG PHAP GOT BOT Hinh 4.7. Dung dao s6 3 bat dau khdc tai vi tri trung diém cia canh giao tuyén néi chan duong Cy rang ¢ cia hai mat ké cn (vi dy gira mat ngoai va mat gan), sau dé tao hinh dudng cé rang ngoai gan. Tiép tuc tuong tu’ cho cdc géc cén lai: ngoai xa, trong gan va trong xa dé lam lién tuc 4 duéng cd rang. 1.2.5. Buéc 5: lam tron tao dang chan ring Dé lam tron chan rang, ching ta cn biét thiét dién cdt ngang cua chan rang, tir d6 danh diu ‘ya bo tron déu chan ring dé c6 thiét cat ngang cin dat duge. Thiét dién chin rang cé the cd dang tron, det, c6 vét 16m doc chin rang va c6 thé khac nhau theo timg ving. Do dé, can luu y thiet dién chan rang 6 vi tri 1/3 cd, 1/3 gitta hay 1/3 chop 8 ta0 dang cho chinh xc hinh thé chan rang (Hinh 4.8). i voi cdc rang nhiéu chan sé cé giai doan chia chan rang va sé m6 ta chi tiét 6 timg ring cy thé, 1.2.6. Bude 6: lam tron tao dang than rang Dé bo tron than ring, tirc lam tron cdc géc nhi dign, cn lam quen v6i viéc nhin than rang tir phia cin hay phia 1/3 gitva chan rang 43 nhin tir uhai (Hinh 4.9). phia can hay phia nhai. Scanned with CamScanner THY HANH GIAI PHAU RANG Hinh 4.9. Quan sét khdi rng vudng (kh6i blocking-out) R11 tl phia cn (A) va bo tron cdc g6e hi dién (gn ngoai, gan trong, xa ngoai va xa trong) dé cd duge than rang 11 khi nhin tir phia cn hoan tat (B). 1.2.7, Bude 7: Hoan tit chi tiét va danh bong Sau khi di bo trén chan ring va bo trdn than ring, ching ta quan sat timg mat cia Ting, vé danh dau v6i bit 1éng dau Ién ring va hoan tat voi dao 3 cc chi tiét theo giai phau mé ti céc dic diém riéng cia ring diéu kha, Ring sau khi hoan tit co thé sit dung gidy nham min, gon hoc khan gidy min dénh bong véi bét talc (bét phn em bé), luru ¥ 1a dénh bong nhe nhang va lam tan hét bot trén rang. Phan ké tigp, chiing ti sé m6 ta cach thite diéu khac bon nhém rang cia b6 ring vinh : nhom rang cita, nhém ring nanh, nhém rang céi nhé va nhém ring céi lon. Ung véi mai nhém, chiing t6i sé di vio mé ta chi tiét ring chia khéa cia nhém ring 46 va nhimng ring cén lai cdch thtte diéu khic sé tuong ty. 2. DIEU KHAC GOT BOT NHOM RANG CUA Nhém nay c6 8 ring, gdm 4 ring cira trén va 4 ring cira dui, phan bd hai bén dudng giita (Hinh 4.10). Hinh 4.10. Cac rang ciza vinh vin nhin tir phia ngoai. Trong gidi han cita sich nay, chiing tdi sé mé ta cach thite diéu khac got bot ciia4 Hing cita bén phai (RII, R12, R41 va R42). 409 Scanned with CamScanner DIEU KHAC RANG BANG PHU'ONG PHAP GOT BOT 2.1. Ring cira gitta him trén bén phai (R11) Quy trinh diéu khic got bét R11 Céc bude trong quy trinh diéu Khic got bot tua thi quy trinh 7 bude da mé ta & phan 1.2. Trong qué trinh diéu khic, can xem lai cdc diém méc giai phiu va cdc dic diém hinh thai cla b6 ring vinh vién 6 phan Phy Iyc. Buéc 1: Chudn bj ~ Day di dung cu va vat ligu nhu m6 té & Hinh 4.1. - Tém gidy nh6 ghi kich thuée nhan déi cia R11 va céc hinh vé nét kich thude nhan déi mat ngoai, mat trong, m§t gin va mat xa R11 (Hinh 4.11). - Chon xa phdng: ding banh xa phong kich thuéc nhé. Hinh 4.11. Chuan bj tim gidy nhé ghi kich thuéc R11 nhan doi (mm) (A) va cat cdc hinh vé nét cia cdc mat R11 kich thudc nhan doi (B). Bude 2: got khéi chit nhGt cé kich theéc RU nhan doi - Kich thuée toan bg = 25,5 x 2= 51 (mm) - Kich thuéc gan xa than ring = 9 x 2 = 18 (mm) - Kich thuéc ngoai trong than ring = 7,8 x 2= 15,6 (mm) af | 7 Hinh 4.12. Bigu khdc khéi cho? nhat cé kich thu nhan 661 R11 tiv banh xa phng. Luu y: cc mat cin lam tron lang va ding thuéc é ke dé kiém tra d6 vudng géc cia ting mat. A, Hinh vé khéi chir nhat kich thuéc R11. B, Khéi x8 phng chi? nhat c6 kich thuée R11 nhan doi, 163 Scanned with CamScanner THYC HANH GIAI PHAU RANG Bude 3: got khdi blocking-out hay con goi la khéi rang vuéng RIT Got mat gan - mat xa: dan hinh mit ngoai va mit trong lén khéi chit nhat (Hinh 4.13) va dinh déu céc diém méc giai phiu (duéng ranh giGi than-chan ring, duong noi chan - co ring, ving chira diém 16i tdi da gan va xa, ving chita ria cn va ving chira chép chan rang) lan lugt 6 mit ngoai (Hinh 4.14) va mat trong (Hinh 4.15) gan tén trong cac diém méc da danh da it xa t6n trong cdc diém méc da dinh dau: cach thirc tuong ty mit gan. Hinh 4.13. Dan hinh vé mat ngoai - mat trong lén khéi xa phong chi nhat voi nguyén tac: duéng gitra cla mat ngoai khéi chi nhat tring voi dong gitra cia hinh vé R11; duong ranh gidi than chan cia mat ngoai khdi chi nhat tring véi dudng phan chia than chan cia hinh vé R11 6 cd hai mat ngoai (A) va trong (B). Hinh 4.14. Danh déu cdc diém méc lén khdi ch nhat R11 nhin tir mat ngoai. A, Budng ranh gidi than-chan rang va dwong néi chan-cd rang mat ngoai, B, Banh dau vung chia diém Idi t6i da gan (1/3 cdn thin v8 phia can); Budng ranh giéi than-chan rang va duéng ndi chan-cd rang mat ngoai kéo dai qua mat gan. C, Banh ddu ving chia diém Idi t6i da xa (phan giao gitra 1/3 can - 1/3 gitva), duéng ranh gidi than-chan rang va duéng néi chan-cé rang mat ngoai kéo dai qua mat xa. D, Ving chira ria can. E, Ving chira chép chan rang. Scanned with CamScanner DIEU KHAC RANG BANG PHUONG PHAP GOT BOT Hinh 4.15. Banh dau cdc diém méc lén khdi chi? nhat R11 nhin tir mat trong. A, Budng ranh gidi than-chan rang va duong néi chan-cé rang mat trong. B, Banh dau vung chia diém Idi toi da xa (phan giao gitra 1/3 can - 1/3 gitra), Duong ranh gidi than-chan rang va dudng néi chan-cd rang mat trong kéo dai qua mat xa. C, Danh du ving chtra diém Idi t6i da gan (1/3 cn thién vé phia cn), Duong ranh gid’ than-chan rang va duéng ndi chan-cd rang mat trong kéo dai qua mat gan. D, Ving chiva ria cn. E, Ving chira chép chan rang. Hinh 4.16, Got mat gan khéi chi nhat R11, A: Cat dudng dau tién tai giao tuyén cia mat gan (dvéng kéo dai duréng néi chan-cd rang mat ngoai qua mat gan). B: Got ti phia ria cn vé phia giao tuy&n mat gan. Tén trong vung chia diém Idi t6i da mat gan. C: Lam ré nét giao tuyén bang dau lu@i dao got. D: Got tir phia giao tuyén mat gan vé phia chdp. E, F, G: Hoan tat got mat gan va ton trong ving chia di&m Idi téi da phia gan. Scanned with CamScanner THY'C HANH GIAI PHAU RANG Hinh 4.17. Hoan tat got mat xa va t6n trong vung chia diém Idi t6i da & mat xa nhin tir mat ngoai (A), g6c nhj din gan-ngoai (B) va géc nhi dién xa-ngoai (C). - Got mat ngodi - mat trong: dan hinh mat gan va mit xa 1én khéi chit nhat R11 da got xong mat gan-xa va danh dau cac diém méc gidi phiu. Got mat ngoai va mit trong véi cach thite tuong ty nhu da got mat gan va mat xa truéc d6, Lun t6n trong cdc viing tam thoi chua thy hign tao dang (ving chita cdc diém méc giai phau). Hinh 4.18. Dén hinh vé mat gan (A) va mat xa (B) theo nguyén tic dudng gitra hinh vé tring duéng gitta khéi, dvang ranh giéi than-chan rng cua hinh vé tring véi dudng ranh gi chan rang cia khdi x phong dang diéu khdc. Scanned with CamScanner DIEU KHAC RANG BANG PHUONG PHAP GOT BOT Hinh 4.19. Banh dau cdc diém méc lén mat ngoai va mat trong: duéng gitta theo chiéu gan dudng ranh gidi than-chan rang ; ving chwa diém Idi tdi da (bu thudc 1/3 8 rang, nhung ving chia diém Idi téi da cua mat trong thién vé phia cd rang hon so voi mat _ngoai). A, Nhin ti géc nhj dign gan-ngoai. B, Nhin tty géc nhi dign xa-ngoai. C, Nhin mat ngoai. D, Nhin mat trong. E, Nhin ti géc nhj dién gn - trong va ving chira chép rang. F, Nhin ti géc nhj dién xa-trong va vung chira chép rang. G, Ving chtva ria can. Hinh 4.20. Got mat ngoai va mat trong. A, Cat dudng dau tién tai giao tuyén cia mat ngoai (Gudng ranh gigi than-chan rang 6 mat ngoal). B, Hoan tét got mat ngoai va ton trong céc diém méc da danh dau, C, Got mat trong véi cdch thie turong ty khi got mat ngoai. Scanned with CamScanner THUC HANH GIAI PHAU RANG Hoan tit va dinh déu cac diém méc Ién khdi rang vu6ng R11 (Hinh 4.21) Hinh 4.21. Khdi ring vudng R11 (khéi blocking - out). anh dau lai duéng gitra, ranh gidi than- chan rang , ving chira diém Idi t6i da & mat ngoai (A) va mat trong (B). Danh dau lai dudng gitra, ranh giéi than-chan rang , ving chiza diém Idi t6i da va giao tuyén mat gan (C) va mat xa (D). E, Nhin tir phia can. Buée 4: diéu khite duéng cé ring RU - Vé dudng cé rang timg mat Hinh 4.22. Vé dung cd rang (mau 48). A, Mat ngoai: dang cung tron Idi v8 phia chép véi dinh clia duéng cé rng ngay duéng gitra mat ngoai. B, Mat trong: dang cung tron Idi vé phia chép nhé hon dung cé rng mat ngoai, dinh hoi thién xa. C, Mat gan: dang cung hoi nhon, lem vé phia chép, 46 cao cung nay Ién nhat so v6i cdc rang khdc (6 - 8 mm). D, Mat xa: duéng cd rang gidng & mat gan nhung it cong hon. - Ve duong c6 rang lién tuc: dénh dau trung diém cia cdc dung c6 ring noi canh chuyén tiép cia cdc mat, vé dung di qua dinh duong cé ring ciia timg mit va céc trung diém méi danh dau. Scanned with CamScanner DIEU KHAC RANG BANG PHUONG PHAP GOT BOT Hinh 4.23. Budng cd rang lién tc & cdc mat (dudng vé mau xanh duong) A: Mat ngoai; B: Mat trong; C: Mat gan; D: Mat xa. - Diéu khiic dudng cé ring lién tuc theo gidi han da vé. Hinh 4.24, Digu khdc dung of rang lién tyc. A, B: Cach sir dung dao 3 dé diéu khc dvéng cd rang lién tc. Dudng od rang hoan tat & céc mat theo thir ty Mat ngoai (C), Mat trong (D), Mat gan (E), Mat xa (F). Scanned with CamScanner THU'C HANH GIAI PHAU RANG Bude 5: lam tron tgo dang chan réing RI - Banh déu ving can bao tén khi got tao dang chan ring Hinh 4.25. Banh dau ving can bao tén khi tao dang chan rang. A: Mat ngoai: ving gitra hai vach 6 (2/3 kich thu6éc gan xa cb rang). B: Mat trong: ving t6 d6 (1/3 kich thuéc gan xa c3 rang). Mat gan: ving 6 dé (1/2 phia trong cia phan nia mat gan ve phia ngoai). D: Mat xa: ving t6 46 (1/2 phia trong cla phan niva mat xa vé phia ngoai). E: Thiét dign ngang chan rang cho thay tiét dién chan rang cé dang hinh tam giac vi day & mat ngoai va dinh & mat trong. = Bo tron cdc géc hj dign cia chan riing va tén trong cae ving da danh dau 6 trén Hinh 4.27. Cach si dung dao 3 4é bo tao dang chan rang. Buréc 6: lam tron, | tao dang than rang RI Diinh dau ving can bao tn khi got tao dang than ring: xéc dinh diém i noi chita diém 14i t6i da cia timg mat va vé duéng vong Ién nhat di qua Scanned with CamScanner DIEU KHAC RANG BANG PHUONG PHAP GOT BOT { i og Hinh 4.28, Banh d4u ving cn bao tén khi bo tao dang than rang. A: Mat ngoai: diém Idi t6i da & mat ngoai: theo chiéu nhai nuéu thudc 1/3 6; theo chidu gan - xa thuéc dudng gitra than rang: diém mau dé. Vé hai duéng ti 6 rang xuéng ria cén song song voi dudng gitra va khoang gifra hai dong nay chiém 1/2 kich thuéc gan xa than rang va chira diém Idi t6i da mat ngoai. Ve dang vong I6n nhat & mat ngoai. B: Mat trong: diém [di t6i da mat trong: theo chiéu nhai nuéu thugc 1/3 cé; theo chigu gan - xa lech vé phia xa: diém mau dé. Vé dudng vong lon nhat mat trong. C: Mat gan: dim Idi t6i da & mat gan: theo chigu nhai nuéu thuc 1/3 can thién vé phia cn; theo chiéu ngoai - trong thugc duréng gitra than rang: diém mau 46. Vé duéng vong lon nhat & mat gan. iém Idi t6i da & mat gan: theo chiéu nhai nuéu thudc phan giao gitra 1/3 gitra - 1/3 ie trong thudc duéng gitra than rang: diém mau dé. Vé dudng vong lon nhat - Lém tron cdc géc nhi dién ctia than rang: trong qua trinh bo tron va tao dang than ing, can ‘ap nhin quen vé phia cin in dé quan sit, dinh gié mic d6 bo tron. Dong L Hinh 4.29. Lam trén cde géc nhi dign ca than rang va tao dang than ring 11. A: So dé bo tron chuyén tir trang thai khdi rang vudng nhin tir phia cn sang rang hoan tat nhin tir phia can. B: Nhin ti phia can clla kh6i rang vudng R11. C: Bo tron cdc géc nhi dién. D: Hoan tat bo tron va tao dang than rang. Buée 7: hodn tat chi tiét va danh bong RIL Hoan tat chi tiét gidi phdu cia RIL - Mat trong: tao dang gidi phdu 6 mit trong R11: cingulum, gd bén gin, gd bén xa, hém lu6i, ria cn. Sir dyng dau tron cia dao 7 va dao sap théng dung dé tgo hinh. Scanned with CamScanner Hinh 4.30. Diéu khdc chi tiét gidi phu mat trong R11. A: V6 hinh dang cingulum, gidi han go’ bn, hém Iv6i cla mat trong, B: Sir dung dau tron cia dao 7 48 tao dang | mat trong. = Mat ngodi: c6 2 ranh can chia thinh 3 thiy: thay xa > thy gin > thy gitra. Vé 2 ranh can & mat ngoai va ding dao sép théng dung dé tao hinh 2 ranh can va3 thay 6 mat ngoai. Hinh 4.31. Digu khdc chi tit gidi phdu 6 mat ngoai R11. A: Ding dau dao sép thong dung a& tao hinh hai rnh can va 3 thy & mat ngoai. B: Dung co quét lim sach phan xa phong got bot. - Mat gan va mit xa: c6 mot Jém tam gidc can 6 mit gan than RIL, nam bén dudi cd ring. Mit xa khéng cé chi tiét nay. Nhin tir phia gin sé thay mét phan gi bén xa, nhin tir phia xa thi hon toan khéng thay mit trong. - Dinh bong RU: sau khi diéu khic hoan tat, c6 thé sir dung gidy nham rat min dé lam tron ling cdc mat va co quét lam sach rang, Sau dé sit dung b6t phdn rém v4 dang khan gidy min hoe gin dé danh bong ring. Hinh 4.32, Banh bong R11 da hoan tat. A: Lam sach rng véi co quét. B: Ding bot phdn rm a8 danh béng- Scanned with CamScanner DIEU KHAC RANG BANG PHU'ONG PHAP GQT BOT Rang 11 hoan tat: IVC) (anne) Hinh 4.33. Rang 11 hoan tat 2.2, Rang cira bén ham trén bén phai (R12) Cac bude digu khic got bét R12: Theo quy trinh 7 bude nhu da mé ti 6 phan 1.2. trén day, nhing bude tong ty nhur digu Khe R11 sé khong m6 ta chi tiét. Trong qua trinh diéu khéc, can xem lai cd diém méc giai phdu va céc dic diém hinh thai cia b6 ring vinh vign 6 phan Phy luc. Bude 1: chudn bj i yy di dung cy va vat ligu nhu mé ta 6 Hinh 4.1. = Chuan bj tim gidy nhé ghi kich thuée nhan di cia R12 va céc hinh vé nét kich thude nhan d6i mat ngoai, mat trong, mit gan va mt xa R12. - Chon xa phong. Buéc 2: got khdi chit nhat cé kich thirée nhan doi kich thuéc R12 - Kich thuéc toan b6 = 25,5 x 2 = 45 (mm) - Kich thudc gin xa than ring = 7 x 2 = 14 (mm) Kich thudc ngoai trong than ring = 6,7 x 2 = 13,4 (mm) Hinh 4,34. A: Hinh vé so dd khdi chi nhat kich thu@c R12. B: Khéi chi nhat diéu khdc tir banh xa phong cé kich thuée nhan déi R12. Scanned with CamScanner

You might also like