You are on page 1of 232
EBOOKBKMT.COM HO TRO TALLIEU HOC TS. LE QUOC CUGNG, THS. BO VAN VIET EM, THS, PHAM QUOC HOP HE THONG THONG TIN QUANG (Tép 1) EBOOKBKMT.COM HO TRO TAI LIEU HOC TAP NHA XUAT BAN THONG TIN VA TRUYEN THONG LOI GIGI THIEU Khi ching t6i dang hoan thank cuén sdch “Hé thing thong tin quang” thi duge biét tién st Charles K. Kao, 75 tudi, duge nhdn gidi Nobel vat I ném 2009 do cé.céng phat hién céich truyén tin higu dnh sing qua sgi thiy tinh e6 a6 day teong dusong téc ngudi vao nam 1966. Khi dé dng lam vige tai Trung tam thi nghi¢m Standard Telecommunications & thanh phé Harlow (Anh). Trung tam nay tngc thuge cng ty Standard Telephones and Cables (Anh). Phat hién cita éng dat nén tang cho sue ra d6i va phat trién ciia cde mang lui vién thong cdp quang, Nhitng mang leéi nay truyén tai dm thanh, video va dit ligu Internet tbe a6 cao vong quanh thé gigi. Truyén dan thong tin bang edp soi quang tit khi ra doi dén nay da trai qua nhiéu théi kj phat trién. Ban dau la sgi quang da mode cé suy hao cao voi cu ly tragyén din vai kn én soi quang don mode cé suy hao thdp véi cx ly trayén din cb thé kéo dai dén hang chye km, thim chi lén dén hang tram km. Cap quang la gidi phép seu tién cho hé thong vién thong duedng dai ve quéc 18 cé téc dé truyén dén cdo va rdt cao, siz dung trén dat lién va vugt dai dwong. Véi siz bing né thong tin trong thé kj 21, edp soi quang khéng cin xa la cho cde mang tray nhip bing ring. Cép quang da phat trién dén nha thué bao. Richard Epworth, ngudi timg lam vige cing tién st Kao tai Trung tam thi nghiém Standard Telecommunications, da ndi “Banh xe 1a nén ting cita giao thong vén tai, con soi quang la nén tang cla cde mang lui vién thing. Sei ‘quang cho phép ching ta truyén thang tin voi ndng lnong 16i thiéu 16i nhimg noi rat xa voi tc db nh sng”. . Voi ly do dé ching 161 mong muén gibi thigu véi déng dio ban doc cuén sdch “He thong théng tin quang”, nham gibi thigu m6t cach day dit va chuyén séu cdc van dé lién quan dén hé théng thong tin quang. Cuén sdch nay gém hai tép: “HE thing thang tin quang - tp 1” va “Hé théng thong tin quang - Gp 2”. “HE théng thang tin quang - tp 1” sé trinh bay cic kién thite co ban nhdt vé linh vec théng tin quang, bao gdm nim chang: ©) Chwong 1: Tang quan vé kj thugt thong tin quang. Chisong nity i thigu sie ra déi va phat trién cita link vue truyén din bang cdp soi quang, cau tric tong quat cia mOt hé théng thong tin quang va cde tg dung ctia théng tin quang. © Chiong 2: Spi quang. Chirong nay tim hiéu cau tao soi quang va cdp soi quang, nguyén I) truyén dén dnh sang trong sgi quang va cdc thong 86 co ban cla soi quang. Trong chuong nay o6 dé cép téng quan vé If thuyét quang sing 46 gidi bai todin ma If thuyét quang hinh khéng gidi quyét duge. * Chuong 3: BG phat quang. Chuong nay nghién cite nguyén ly bién A6i quang dign, tim hiéu edu tao, nguyén Ii hoat ding va cdc thong sé dién hinh cia cde nguén quang, chit yéu lit LED vd LASER, hai logi linh kign sie dung thong dung nhdt trong céc hé thing thong tin quang hign nay. © Chong 4: BG thu quang. Tin higu quang sau khi dén ddu thu cdn dege chuyén déi thanh tin hiéu dign, Nguyén 1) hoat dong va cdc théng s6 ctia linh kign thyc hign chit ning nay gém cé PIN va APD duoc khéo sit & chong ndy, Ngodi ra, chuong 4 con khdo sdt cdc loai nhiéu va cach dénh gid chat hugng tin higu & bé thu, © . Chwong 5: Hé thang théng tin quang. Chuong nay khéi quit cdc loai hé “théng théng tin quang, Ngodi ra trong churong nay cén trink bay phuwong phap tinh todn curly théng tin quang theo qui céng sudt va theo quy thdi gian. Do khuén khé gidi han ciing niu tinh tmg dung thye té ctia tai liéu, cdc mé hinh todn hee duce tinh bay trong cudn scch nay a6i khi chi la cdc két qué cudi cing, dupe gid -hich va minh hoa bang ede nghia vat ly cu thé. Dé hidu thém vé viée dén xudt va ching minh cde két qué nay, dpc gid cé thé doc thém cdc tai liéu tham Khao. Do tinh chdt phite tap ciing niue se phat trién nhanh chéng cia cng nghé, cudn stich "He théng thong tin quang.— tip 1" khéng thé trénh khoi nhiing thiéu sot. Chiing 16i xin chan thanh cm on tdt cd cdc § kién ding gép ciia cic ban doc dé hoan thién hon trong lan xudt ban sau, - HOC VIEN CONG NGHE BUU CHINH VIEN THONG Myc LYC CHUONG 1: TONG QUAN VE KY THUAT THONG TIN QUANG..13 GIGI THIEU.... 1 LICH SU PHAT TRIBN HE THONG THONG TIN QUANG Il, GIGI THISU HB THONG THONG TIN QUANG BIEN HINH 1. So dé khdi co ban hé théng théng tin quang .. 2. Uu nhuge diém ciia hé thong théng tin quang IIL. UNG DUNG VA XU THE PHAT TRIEN . 1. Ung dung trong Vién théng. 2. Ung dung trong dich vu tong hop . TOM TAT... CAU HOI ON TAP VA BAI TAP. CAU HOI TRAC NGHIEM .... TAI LIEU THAM KHAO CHUONG 2: SOI QUANG... GIGI THIEU .. 1. MOT SO VAN DE CO BAN VE ANH SANG 1.Séng dign tie, 2. Quang hinh. i. MO TA QUANG HINH QUA TRINH TRUYEN ANH SANG TRONG SGI QUANG... 1. Céiu tao co ban spi quang. 2. Khéu d6 s6 NA... 3. Phan logi soi quans II, TRUYEN SONG ANH SANG TRONG SQ] QUANG. 1, Hé phucong trink Maxwell... 8 He théng théng tin quang 2. Phuong trinh séng dc trang cho sy lan truyén cia song dign tie (EM) trong méi treéng suy hao .. 3. Phuong trink song dac trang cho su lan trayén cia sing dis trong Ong dan song chit nhdt ... 4. Phuong trinh sing dic tring cho sgi quang .. 5. Hiéu thém vé mode.... Iv. CAC DAC TINH TRUYEN DAN CUA SQI QUANG . 3. Céc higu ing phi tuy V. MOT SO LOAI SOI QUANG MG! 1. Soi quang dich chuyén tan sic khc khéng (NZ-DSF) G.65. 2. Si quang dién tich hiéu dung 11 lon LEAF, 3, Cdc sgi quang tan sde Gm va dong... VL CAP SGI QUANG .. 1. Sn xudt soi quang. 2. Cu tnic cap sqi quang. CAU HOI ON TAP BAITAP.... TAI LIEU THAM KHAO... CHUONG 3: BO PHAT QUANG......... 1. NGUYEN LY CHUNG VE BIEN DOI QUANG DIEN 1. Mite nding luong ... 2. Cae nguyén ly bién déi quang dién . 4, Ving nding heong... 4. Naud quang ban dén 2 Déc tinh P-I cia LED... 3. De tinh phé chia LED. 4. Céu tric cia LED.. Myc Ine” : 9 2. Hoe cing hudng Fabry-Perot. 3. BG kiuéch dai quang... 6. Nhiéu trong Laser. Iv. CAC DAC TINH KY THUAT CUA NGUON QUANG 1. Dac tuyén P-I clta nguén quan; 2, Gée phat quang..... V. CAC NGUON LASER BAN DAN DON MODE 1. Laser hdi tiép phan bé DFB..... 2. Laser phan xa Bragg phan bé DBR. 3. Laser ban dan héc cng huang ghé VI. BO PHAT QUANG. 1. So dd khdi b6 phat quang. 2. Mach phat diéu bién euéng d6 true tiép. 3. BG diéu ché ngodi.... CAU HOI ON TAP. TAI LIEU THAM KHAO CHUONG 4: BO THU QUANG.....s000 GIOI THIEU... I. KHAI NIEM CO BAN. 1. Nauyén If chang. 2. Nhimg thing sé eo bén eta linh kign tich sing quang. 3. Sor dé khdi b6 thu quang .. 4. D6 dap img phan tt chuyén d6i quang-diéh 157 5. Thoi gian dap ting phan tt chuyén 158 1 CAC LINH KIEN BIEN DOI QUANG - DIEN BAN DAN 149 149 AST 157 (PHOTODIODE)... 159 1. Photodiode P-N 159 2. Photodiode PIN. 160 3, Photodiode APD. 164 10 He théng théng tin quang IIL DAC TINH KY THUAT CUA PHOTODIODE.. 7. Dign dp phan cue. 8. Tém tat Iv. CAC BO TIEN KHUECH DAI 1, BG tién khuéch dai tro khdng thdp. 1. BG tién khuéch dqi tro khéi *2.B6 tién khuéch dai h V. NHIBU TRONG BO THU QUANG. 1. Nniéu né.. 2. Nhiéu nhiét. 3. Ti sé tin higu trén nhiéu 4. Cong sudt nhiéu tuong diton, 5. Mét sé vi du.... Vi. CAC THAM SO TRONG BO THU QUANG 1, Ti sd 16i bi 2. Méi quan hé gitta BER va SNR. VIL MOT SO VAN DE KHAC TRONG THIET KE BO THU QUANG... 182 1, BG lec... 2. Mach quyét dinh.. TOM TAT... CAU HOI ON TAP VA BAI TAP. CAU HOI TRAC NGHIEM.. TAI LIEU THAM KHAO, CHUONG 8: Hf THONG THONG TIN QUANG. :..00...005 1. CAC KIEN TRUC HE THONG THONG TIN QUANG. 1. Tuyén diém néi aiém... Myo Ine u 2. Mang quang bd va phan bo... 3. Mang cuc b6 LAN... 1. MOT SO VAN-DE TRONG THIET KE HE THONG THONG TIN wl THONG TIN QUANG 1. Nhiéu mode. 2. Dain xung do tan sd 03 3. Nhiéu phan chia mode 4. Chirping . 5. Nhiéu phan xa. IV. CAC HE THONG THONG TIN QUANG. 1. Phan chia hé thong theo dang tin hiéu.. 2. Phan loqi theo chudn ghép kénh 3. Phan logi theo phucong phdp di TOM TAT...... CAU HOI ON TAP VA BAI TAP. CAU HOI TRAC NGHIEM .. TAI LIBU THAM KHAO DAP AN VA GOI ¥ TRA LOI MOT SO CAU_HOI ON TAP VA BAI TAP oe PHY LUC A: MOT SO PHEP TOAN VECTO .. PHY LUC B: HAM XAC SUAT L61.. PHY LUC C: MOT S6 HANG S6 THONG DUNG.. cAc cut vitt TAT... " CHUONG1I . TONG QUAN VE KY THUAT THONG TIN QUANG GIGI THIEU Th6ng tin bing cép sci quang ngiy cing sit dung rng rai trong céc inh ve nur vign thong, truyén sé ligu, truyén hinh cép,... Trong chong nay ching ta sé tim hiéu sy ra ddi va phit trién cia théng tin quang, cdu tric téng quat cha hé théng thOng tin quang, cdc wu diém va nhuge diém cha cép si quang va céc linh vye tng dung cong nghé thong tin soi quang. 1. LICH SU PHAT TRIEN HE THONG THONG TIN QUANG Vige théng tin lién Igc bang anh sing da som xudt hign trong sy phét trién Lodi - ngudi khi con ngudi truée dé da lién Igc v6i nhau bing céch ra du (Hand signal). ‘Lién lac bing cach ra dau cing ld mét dang cia théng tin quang: boi vi khong thé ra déu trong bong t6i. Ban ngay, mét trdi la nguén Anh séng cho hé théng nay (hé thong “Hand signal”), Théng tin duge mang tir ngubi giri dén ngudi nbn dya vao sy bite" _ xa mit trdi. Mat Ja thiét bj thu théng digp nay va b6 nfo xtr ly théng diép nay. Thong tin truyén theo kiéu nay rit cham, khodng cach lan truyén 6 gidi han va 16i rét lon. Mét hg théng quang sau 46, 06 thé c6 duéng truyén dai hon, la tin higu khéi (Smoke signal). Thong digp durgc giti di bling cach thay 46i dang khdi phat ra tir lira, Miu khoi niy mot lin nita doe mang 4én phia thu bing anh sing mat trbi. Hé théng nay ddi hoi m6t phurong phép mi hoa phai duge dat ra, mA nguéi giri va ngudsi thu thong digp phai durgc hoc né. Diéu nay cé thé so sinh voi hé théng ma xung (pulse codes) sit dung trong.hé théng sé (digital system) hign dai. Trai qua mt thdi gian dai tir khi con ngudi sir dyng énh séng mit troi va lira dé lam théng tin lién fac 4én nay lich si ca thong tin quang 44 qua nhting bude phat trign va hoan thign cé thé tom tit biing nhiing méc chinh sau day: * Nam 1775: Paul Revere 3 sir dung anh sang dé béo hiéu quan di Anh tir Boston sip kéo téi. © Nam 1790: Claude Chappe, ky sw ngudi Phép, 4 x4y dung mot hé thing di¢n ‘bao quang (optical telegraph). Hé théng nay gdm mét chudi cdc thap voi cac dén bdo higu trén d6. Thdi dé tin tire duge truyén véi tin higu ndy vugt ching dudng 200 km trong vong 15 phiit. ‘H@ théng théng tin quang Nam 1854; John Tyndall, nha vat ly ny nhién ngudi Anh, da thyc hién thanh cong mot thi nghiém ding chi ¥ nhat la dnh sang cé thé truyén qua mét mdi trudng dién mdi trong suét. Nam 1870: ciing John Tyndall di chimg minh duge ring anh sing co thé din Sugg.theo mot voi nude dn cong dua vao nguyén ly phan xa toan phan. ‘Nim 1880: Alexander Graham Bell, nguoi MY, da phit minh ra mét hé théng thong tin anh sing, 46 lA hé théng photophone. Ong ta da sit dung anh sing mat trdi tir m§t guong phing méng da diéu ché tiéng néi dé mang tiéng néi di. méy thu, anh sing mat troi di duge diéu ché dap vao té bao quang din, selen, né (S@ bién di thong digp thanh dong dién. BO thu méy dign thoai hoan tat hé théng nay, Hé théng photophone chua bao gi’ dat duoc thanh céng trén thong mai, mie di né da lim vige t6t hon, do ngudn nbigu qua 16n lam gidm chat lugng dténg truyén. . Nam 1934: Norman R.French, ky su nguéi My, nhin dugc bang sang ché vé hé thong théng tin quang. Phuong tign truyén din cilia Ong 1a thanh thiy tinh, ‘Vao nhiing nim 1950: Brian O’Brien, Harry Hopkins va Nariorget Kapany d3 phat trién soi quang cé hai iép, bao gém lop Idi (Core) bén trong (anh sing lan truyén trong kip nay) va 16p boc (Cladding) bao xung quanh bén ngoai lép 16i, nhim nhét dnh sing ¢ J6i. Sgi miy sau dé durge ede nha khoa hoc trén phat trién thanh Fibrescope uén cong (mét logi kinh soi bing soi quang), mét thiét bi c6 kha ning truyén mt hinh anh ti du soi dén oui soi, Tinh uén cong cla fiberscope cho phép ta quan sat mét ving ma ta kh6ng thé xem mgt cdch binh thudng dugc. Bén nay, hé théng fiberscope vin con duge sir dung rong rai, dic bigt trong nganh y ding dé soi bén trong co thé con ngudi, Vio nim 1958: Charles H.Townes 44 phét minh ra con Laser cho phép ting oudng va tép trung nguén sing 44 ghép vao sgi. . Nam 1960: Theodor H.Maiman dura laser vio hoat déng thinh c6ng, Lim ting dung lugng hé théng théng tin quang rét cao. ‘Nam 1966: Charles K.Kao va George Hockham thugc phdng thi oghiém Standard Telecommunication cia Anh thye hign nhigu thf nghiém ¢é chimg minh ring néu thnly tinh durgc ché tao trong suét hon bing céch giam tap chat trong thay tinh thi Su suy hao anh sing s® duge giém 18i thiéu, Va ho cho ring néu sqi quang duge ché tao di tinh khiét thi anh sang c6 thé truyén di xa nhidu km. Nam 1967: suy hao soi quang dirgc bio cdo li 1000 dB/km. Nim 1970: hang Coming Glass Works 4a ché tao thanh cng sgi SI cé. suy hao nhé hon 20 dB/km 6 buéc séng 633 nm. Nam 1972: loai sgi GI duge ché tao voi suy hao 4 dB/km. Nam 1983: sgi SM (Single Mode) durge sin xuat & My. Chuong 1: Téng quan vé ky thuat théng tin quang. 15 © Nam 1988: Cong ty NEC thiét lip mot mang dudng dai mdi 06 tde 46 10 Gbit/s trén chigu dai 80,1 km diing soi dich tn sic vA Laser hdi tiép phan bé._ + Hign nay, soi quang cé suy hao ot bing, thim chi nhd bon 0,2 dB/Km bude séng 1550 nm va c6 nhimg logi sqi de bigt c6 suy hao thip hon gia tej nay rét nhieu. HI. GIGI THIEU HE THONG THONG TIN QUANG BIEN HiNH 1, So dé khdi co ban bé thong théng tin quang Hink 1.1 Cdu hinh cia mét hé thang thong tin quang. Twi Twi Hinh 1.1 bigu thj cdu hinh co ban ciia mot hé théng théng tin quang. Néi chung, tin higu dign tir may dign thos, tir céc thiét bi déu cusi, s6 liu hoge Fax duge dua én bo EVO dé chuyén thinh tin higu quang, sau 46 gui vio cp quang. Khi truyén qua sgi quang, cdng suit tin bigu (dnnh sng) bj suy yéu dan va dang song bi rong ra. Khi truyén t6i dau bén kia soi quang, tin hiéu nay duge dura vao b6 O/E dé tao Iai tin higu dién, kh6i phyc Iai nguyén dang nhu ban dau mA méy dign thogi, sé figu va fax . da gui di. Nhu vay, céu tric co ban cia mot hé théng théng tin quang cé thé duge md ta don gidn nhu hin 1.2, gdm: © BO phat quang. + Bg thu quang. © M6i trudng truyén din 1a cdp soi quang. Trén hinh 1.2 chi mdi minh hoa tuyén truyén dan quang lién Ipc theo mét hudng. Hinh 1.3 minh hoa tuyén truyén din quang.lign lac theo hai buépg. Nhw vay, 6 thyc hign truyén din giita hai diém cn o6 hai s¢i quang. Néu cy ly thong tin qué dai thi trén tuyén cé thé cé mét hode nhiéu tram Kp (Repeater). Céu tric don gidn cia mot tram lap (cho mot huéng truyén din) durge minh hoa éhinh 1.4, 16 Hé théng théng tin quang Hinh 1.2 Céu tric co ban ciia m6t hé théng théng tin quang. Tin higu ign: ngé vao Tin higu din ng6 ra Ngdvao1 : Ng6 ra 2. Ng vao 2 Hinh 1.4 Céu inic don gidn cha mét tram Ip quang. = mp SEs Dusi day sé t6m tit chtre ning ota cdc khéi trong so dd trén. « Khéi E/O: b6 phat quang c6 nhiém vu nhén tin higu dién dua dén, bién tin higu dign 46 thanh tin higu quang va dua tin higu quang nay lén dudng truyén (soi quang). D6 la chic ning chinh cia khéi E/O 6 b6 phat quang. Thuong ngudi ta goi khéi E/O 1a ngudn quang. Hign nay lin kign duge sit dung lam nguén quang la LED va LASER. © Khéi O/E: khi tin higu quang truyén dén dau thu, tin higu quang nay sé duge thu nbn va bién tré Iai thanh tin higu dign nhur 6 d4u phat. D6 fA chite ning cia khéi O/E 6 b6 thu quang. Cac linh kign hign nay duge sit dung 48 lim chite ning nay li PIN va APD va ching thudmg duge goi ld linh kign tach séng quang (photo-detector). © Tram Ip: khi truyén trén sgi quang, céng sudt tin bigu quang bi suy yéu din (do soi quang cé 9 suy hao). Néu cy ly thong tin qué dai thi tin higu quang ndy ©6 thé khong dén duge dau thu hoc dén dau thu voi céng sudt con rét thép diu thu khéng nbn biét duge, hic nay ta phai sit dung tram lip (hay con goi IA tram tiép van). Chite ning chinh cia tram Ifp 1A thu nha tin hig quang da suy yéu, tdi tg0 ching tré lai thanh tin higu dién. Sau 46 sita dang tin higu dig nay, khuéch dai tin higu da stra dang, chuyén ddi tin higu da khuéch dai thinh tin Chuong 1: Téng quan vé ky thugt théng tin quang 7 higu quang. Va cudi cing dua tin higu quang nay lén dudng truyén 4é truyén tiép dén dau thu. Nhu vay, tin higu 6 ngé vao va ngé ra cia tram lip déu o dang _ quang vA trong tram [gp c6 ci khdi O/E va E/0. 2. Uu nhuge diém cia hé théng théng tin quang Uu didn Suy hao thAp, Suy hao th4p cho phép khodng cach lan truyén dai hon. Néu so s4nh véi cap déng trong mt mang, khoang cach Ién nhdt d6i vi cap déng duge kbuyén c4o 14 100 m, thi di v6i cép quang khoang céch 46 1a 2.000 m. M6t nhuge diém oo ban cia cdp ddng 1a suy hao ting theo tin sé cia tin higu. Dieu nay c6 nghia 1a tc dé dot ligu cao dan dén ting suy hao cng sudt va gidm khoang céch lan truyén thye té, Ddi voi cép quang thi suy hao khéng thay ddi theo tin sé cila tin héu. Dai thong rng. Sqi quang cé bang thong rng cho phép thiét tgp hé thing truyén din sé téc 46 cao. Hign nay, bang tin ciia sgi quang cé thé Ién dén hing THz. Trong hrgng nhe. Trong lugng ctia cép quang nhd hon so véi cép déng. Mot cép quang c6 2 sgi quang nhe hon 20% dén 50% cdp Category 5 06 4 &6i. Cép quang c6 trong hugng nhg hon nén cho phép lip dat dé dng hon, Kich thuée nbd. Cép soi quang c6 kich thude nho sé dé ding cho vige thiét ké mang chat hep vé khong gian lip dat cép. Khéng bj can mhiéu séng dign tir va dign cong nghigp. Tinh an toan. Vi sgi quang 14 mot chat dign mdi nén n6 khong din dién. Bang 1.1. So sdnh giita cdp quang va cap dong, Bic tinh Cap ding Cap quang Sgidamode | Soi don mode Dai thong oo wz __[ 7 GHz > 100 GHz, Cy ly truyén en_[ 100m ‘2000 m 40.000 m uyan kenh C6 Khéng, Trongivong | Néng hon [ Nhe hon Kich thud Lén hon Nhé hon Tinh bao m§t. Sgi quang rit khé trich tin higu. Vi né khOng bite xq nding Iuong dign tir nén khéng thé bi trich dé [dy trém thong tin bing cic phong tién dién thong thudng nbu sy dan dién bé mat hay cdm tng dién tir va rt kkhé trich tay thong tin & dang tin higu quang, Tinh linh hogt. Cac hé théng thong tin quang déu kha dung cho hdu hét cdc dang théng tin sé ligu, thogi va video. 18 : Hé théng théng tin quang. Nhuge diém Van ad bién dai dign-quang. Trudc khi dua mét tin higu théng tin dién vio soi quang, tin higu dién d6 phai duge bién déi thanh s6ng anh sang. ¢ Dén, dé gly. Soi quang sit dung trong vign théng duge ché tao tir thy tinh nén don va dé gly. Hon nita kich thuéc sgi nbd nén vige han néi gip nhiéu khd khan. Muén han ndi cn c6 thiét bj chuyén dung. ¢ Van a@ sira chita. Cac quy trinh stxa chita 46i héi phai cd mOt nhém ky thuft vién c6 ky ning tét cing cac thiét bi thich hop. Van ad an toan lao d9ng. Khi han néi soi quang cn 48 céc minh cit vao Ie kin 4é tranh dam vao tay, vi khong 6 phuong tign nao cé thé phat hién manh thiy tinh trong co thé, Ngoai ra, khong dugc nhin tryc dign ddu sgi quang hay cdc khép ndi dé hé phong nga o6 dnh sng truyén trong soi chiéu tryc tiép vao mit. Anh sing sir dung trong hé théng théng tin quang [a énh sang héng ngoai, mit ngudi khong cdm nhén dirgc nén khong thé diéu tiét khi c nguén ning hrong nay do 46 s€ gay nguy hai cho mit. I. UNG DUNG VA XU THE PHAT TRIEN 1. Ung dung trong Vién thong Hién nay, cap soi quang duge sit dung trong céc mang sau: © Mang duong truc quéc gia. © Dudngtrung ké. © Dudng cdp tha bién lién quéc gia. © Mang n@i hat va thué bao. Bién hinh cia img dyng la bé thing FTTH, cép quang dén nha thué bao. 2. Ung dung trong dich vy téng hyp «| Truyén sé ligu, « Truyén hinh cap. Dui day minh hoa mét vai tng dung sit dyng cap sgi quang. Cép soi quang hign nay duge sit dung cho rit nhieu img dung khdc nhau. Ching han, nhiéu cong ty dign thoai dang sit dung cc tuyén cép quang dé truyén thong gitta cac ting dai, qua cdc thinh phd, qua cée mréc khéc nhau vi qua nhiing tuyén dai trén bigm (xem hinh 1.5). Hign nay & mot s6 mrdc da c6 ké hogch mé rong ofp quang dén cic hé gia dinh 48 cung cép cde dich vu videophone chat lurgng cao. Cac cong ty truyén hinh cép dang trigén khai cdc dutng cdp quang dé truyén tai nbiing tin higu chit fuong cao ti trung tam dén cdc vi tri trung chuyén phan bé xung quanh céc thinh phé (hinb 1.6). Si quang nang cao duge chit Iugng oiia céc tin higu truyén hinh va lam ting sé kénh kha dyng. Trong tuong lai cép quang cé thé Chong 1: Téng quan vé ky thuit théng tin quang néi tryc tiép dén cdc b6 gia dink cung cép nhiéu dich vy méi cho ngudi sir dung. ‘Nhing dich vy dya trén cap quang nhu truyén hinh tuong téc, giao dich ngan hang tai gia, hay Lam vige tik mt hé théng vin phong tai gia da dugc dua vio ké hoach sir dyng trong tuong lai. Hinh 1.5. Két néi cde tong dai bang cap soi quang. (Ce durdng day dian thoai Mach Ndi hat hién tai a cay a Ing. Tuong lai 1a edb so} quang “Tuyén op quang treo tn cae oot Mach vong ni hat hign ta Bay abng. Tong lal 6 thé la cép soi quang Hinh 1.6 Mang truyén hinh cép quang. Trung tam. phan phél Trung tam tray hin Trung tm. phan phdi — Cap quang = Cap abng trye (hign tai), ‘wrong fal ob thé la cdp quang ic ring dy ain thopi 20 H@ théng théng tin quang Soi quang li phuong tign ly tong cho truyén sé ligu tc d6 cao. Tin higu khong bj méo b6i nhiéu tir mdi trudng xung quanh. Tinh cach dign cia soi quang tao ra mot giao tiép an toan gitta cdc may tinh, cde thiét bj dau cuéi va cac tram lam viéc. Rat nhiéu trung tim méy tinh dang sir dung cdp soi quang dé cung cdp cdc dudng truyén sé ligu thc 46 cao & ce mang LAN. TOM TAT Voi dic tinh suy hao thdp, bing théng réng, kich thuée nhé, nhe, khéng bi can nhiéu song dign tir va dién céng nghiép lim cho sqi quang duge sir dung trong nhiéu Tinh vuc nhu vi8n thong: vién thong dwong dai, vién thong quéc té str dung cp quang vugt dai duong, mang trung ké, mang n6i hat thué bao; linh vire cOng nghié; dudng truyén tin higu diéu khién ty dong trong bé thong ty déng, cong nghiép dét; link vue y hoe; linh vyc quan su. Sgi quang chi cé thé truyén tin higu dui dang 4nh sang nén cdc ngudn tin higu dign duge chuyén thank 4nh sing bing céch sir dung LED hofe LASER. Qua trinh nay durge xir ly va dign ra o ddu phat va dugc goi 1A bd phét quang. Tin hiéu quang nay dugc ghép vao sgi va truyén dén b6 thu quang. Sau khi dén dau thu, cdc tin higu ndy duge chuyén tré Iai thanh tin higu ign thong qua linh kign PIN ho&c APD. Mic da sgi quang ¢6 suy hao thp nhung tin higu van bj suy yéu, do dé di lic trén hé théng ciing cin bé Hip quang, con goi tram tip van. ‘Voi tiém ning vé bing théng nén hé théng truyén din si quang da va dang phat trién trong hé théng truyén din s6 duéng dai, téc 46 cao ti hing trim Mbit/s dén hing Tit/s nhé sir dung céng nghé ghép kénh theo bude s6ng quang WDM. CAU HOI ON TAP VA BAI TAP 1.1. Trinh bay cau trac tng quat cla mt hé théng théng'tin quang. 1.2, M6 ta chirc ning cdc thanh phan trén hé théng théng tin quang. 1.3. Néu cdc wu diém ciia soi quang. 1.4. Néu cdc nhuge diém cia sqi quang. 1.5. Trinh bay cdc img dyng cita thong tin bang sgi quang. CAU HOI TRAC NGHIEM "Hay lya chon phiong én tra loi ding nhat. 1.6. Cau trac co ban cla mot hé théng théng tin quang bao gdm: a. May phat, mAy thu va méi trudng truyén din, b. May phat quang, méy thu quang va cép ddng trac. ¢. May phat quang, may thu quang va cép si quang. d. Caa,b, cdéu ding. Chuong 1: Téng quan vé kf thudt théng tin quang 21 1.7. Tin higu truyén trong sgi quang la dui dang: a. Dang dign. b, Dign ap. c. Anh sang. d. Caa,b,cdéu ding. 1.8. Linh kign tach séng quang cé nhiém vu: a. Khuéch dai inh sing. b. Bién déi tin higu quang thanh tin higu dign. c. ign di tin bigu dign thanh tin higu quang. d. Sita dang tin higu quang. 1.9. Ngudn quang cé nhiém vu: a. Bién adi tin hiéu dién sang tin higu quang. b. Bign ddi tin higu quang sang tin higu dign. ec. Khuéch dai doh séng. 4d. Stra dang tin higu quang. 1,10. Mét tuyén truyén din quang cAn str dung it nhat may soi quang? a. 1 sgiquang. b. 4 soi quang. c. 2syiquang. d° 8 sgi quang. 1.11. Soi quang cé wu diém gi? a. Dé gay. b. Suy hao thap. c, Bang théng hep. 4. | DE bj nhiéu. 1.12. B6 E/O 6 chite ning gi? a. Chnyén di tin higu dign thin anh sing. b. Chuyén déi Anh séng thanh tin hiéu dién. c. Khuéch dai anh sing. Chia tin higu anh sing. 1.13, BG O/E 6 chite ning a. Chuyén 44i tin higu dign thinh nh séng. b. Chuyén di 4nh séng thanh tin higu dign. c. Khuéch dai anh sang. 4. Chia tin higu anh sing. TAI LIEU THAM KHAO ‘ [1] J. M. Senior, Optical Fiber Communications: Principles and Practice, Second edition, Prentice Hall, 1993. 22 H6 théng théng tin quang [2] G. Keiser, Optical Fiber Communications, Third edition, McGraw-Hill, 2000. [3] J. Gowar, Optical Communication Systems, Second edition, Prentice-Hall, 1993. [4] G. P. Agrawal, Fiber-Optic Communication Systems, Second edition, John Wiley & Sons, 1997. [5] Max Ming - Kang Liu, Principles and Applications of Optical Communications, 2001. [6] Va Vin San, Hé thdng Thong tin quang, Tap 1, Nha xudt ban Buu dién, 7- 2003. [7] John G. Proakis, Digital Communications, Thitd edition, McGrawHill, 1995. [8] Herbert Taub, Donald L. Schilling, Principles of Communications Systems, McGraw-Hill, 1986. ° CHUONG 2 SQI QUANG GIGI THIEU Soi quang 1a mét mdi trrdng théng tin dic biét co thé so sinh véi cde méi trudng khac nlur cép dang hoiic khong gian tu do. Mat s¢i quang cung cdp mOt méi tnrdng truyén din suy hao thp trén mt dai tin sé rong 1én it nhat la 2.5 THz, hay cao hon véi céc logi sgi quang dic bigt, dai thong ciia né rong hon dai théng cia cép ddng hay bat cit méi trong truyén din ndo. Dai thong nay cé thé truyén hang trim trigu cugc goi déng thdi, hoc hang chuc trigu trang web trong mét gidy. Dac tinh suy hao thap cho phép truyén tin higu & khoang céch dai véi tée 46 cao trude khi ching duoc khuéch dai. Vi hai dc tinh suy hao thép va dai thong cao nén hé théng théng tin soi quang 44 duge sir dung rong rai ngay nay. Khi hé théng trayén din phat trién 5 khodng cach xa hon va téc d6 bit cao hon, aot tén sic tré thanh mét hé s6 gidi han quan trong. Tan sac 1a hién tugng cdc thanh phan khdc nhau cia tin hiéu di chuyén vdi van téc khac nhau trong sqi quang. Dic biét, tan slic mau [a hign tung cdc thinh phan tin s6 (ho%c bude séng) cua tin higu di chuyén véi van téc khac nhau. Néi chung, tan sc dan dén viée xung bj trai r6ng ra va vi vay dap img xung cia cdc bit gin nhau giao thoa vi nhau. Trong hé thong théng tin, diéu nay dan dén sy chéng xung cta cdc bit gin nhau. Hién tugng nay duge goi Ia giao thoa gitta cdc ki ty gan nhau (InterSymbol Interference - ISI). Khi mét bé thing phat trién lén mot sé Ivgng lén bude séng, khodng cach va thc d6 bit cao hon, céc higu img phi tuyén trong sgi quang bat dau xiy ra. Nhu ching ta sé thdy, c6 sy tuong tac phite tap cia cdc higu img phi tuyén vidi tan she mau. Ching ta bit diu chuong nay bing céch thao ludn cdc nguyén ly co ban cia sur lan trayén anh sang trong sgi quang, bat dau tir m6 hinh quang hinh hoe don gin t6i mé hinh ly thuyét séng chung dya vao phuong trinh Maxwell. Sau d6 trong phan con lai cia chong nay ching ta sé tim hiéu cdc co sé tin sic mau va cdc hién trong phi tuyén trong soi quang. 1. MOT SO VAN DE CO BAN VE ANH SANG 1, Séng dign tir Anh séng nhu 1A song dign tir. Hinh 2.1 1a hinh anh tinh cua mOt song dign tt. 24 Hé théng théng tin quang Hinh 2,1 Song dign tit: (a) Theo thoi gian: T - chu kp, f = 1/T - tan sé (Hz); (b) Theo khong gian: A- buée song (m). ») Trong moi trudng khdng gian ty do, anh sing 1A séng dign tir ngang (TEM). Khai niém ngang (transverse) cé nghfa 1a cd hai vée to - dign trudng B va tir trating H - wong géc voi phuong truyén, tryc z trong hinh 2.1. ° Tinséd - Ky higu: £ - Don vj: Hz (Hertz), hay cps (cycle per second). © Bude sing - Ky higu: 2. = Donvim. Gitta tn s6 va buéc sng c6 méi quan hé sau: ¢ ¢ Ane hay f= > QD ‘Véic 1a van tc anh sing trong chin khéng, ¢ = 3.10° mvs. © Khodng cach tan sé (Af) va khodng cach buic sing (AA) Léy dao ham (2.1) theo tan sé trung tam Ao, ta thu duge méi quan hé gida Khoang cach tan sé va khoang cdch bude séng . (2.2) © Pho sing dién tie Bang 2.1 Céic being song v6 tuyén. Bang tan Tan sé () Buréc séng (A) VLF 3.KHz + 30 KHz 400 km + 10 km uF 30 KHz +300 KHz _| 10 km +1 km. —__i- eer okm+ikm | Chuong 2: Soi quang 25 Bang tan Tan sé () Bure séng (A} ME 300 KHz+3MHz | 1km + 100m HE 3MHz+30MHz | 100m+ 10m VHE 30 MHz +300MHz_| 10 m+ 4m UHF 300 MHz+3GHz_ | 1m+tdm ‘SHE 3GHz+30GHz | 1am+1om EHF 30 GHz +300MHz_| 1om+1mm Hinh 2.2 Phé song dién tie . Ving hing, Ving eye ngoai tim bea ei ~Anh sang ding trong théng tin quang Vung nh sng hin thy doe ~ Vang anh sdng nhin th4y durge: chiém dai phé tir 380 nm dén 780 nm. - Ving hing ngoai: chia lam 3 phan: > Vung héng ngoai gin: 780 nm + 1400 nm. > Ving héng ngoai gitta: 1,4 pm+6 pm. > Vang héng ngoai xa: 6 pm +1 mm. - Anh sang ding trong thng tin quang: 800 nm dén 1,600 nm (nhu vay nim trong ving hong ngogi gin va mét phn viing héng ngogi gitta), ~ Ba bude séng nh sang théng dung ding trong cac hé théng théng tin quang durge goi 14 3 cira sé quang: > Ciasé i: > Cia sd 2: > Cia sé 3: a, = 850 nm. 42 = 1.300 om. Ag = 1.550 nm. 26 ‘He théng thong tin quang 2, Quang hinh 21 Chiét sudt khiic xq (Refractive index) Anh sang c6 thé xem nhu 1a mit chitm tia sing. Cée tia sng Ian truyén trong cde mOi trudmg khac nhau véi van téc khae nhau. Cé thé xem ede moi trudmg khac hau ean tr sy lan truyén Anh sing bing cdc Ie khéc nhau. Digu nay duge dic trung bing chiét sudt khiic xq cha mdi truéng. Chiét sudt » cia mét moi trdng trong sudt duge xic dinh béi ti s6 gitta van téc ah sng lan truyén trong chan khOng v6i vén tée clia anh sdnh lan truyén trong moi trudng dy. © : (2.3) Voir - ni: chiét sudt cia méi truéng, khong cé don vi. - _ v: van téc dnh sang trong m6i tréng, (mm/s). Chiét sudt cua mot vai mdi trrgmg théng dung: * Khong khé: n = 1,00029 = 1,0. ©) Nube: n= 4/3 =1,33. «Thuy tinh: n= 1,48. Vivsenénn2 1. 2.2 Phan xa, khte xa, phan xg toan phan va dink ludt Snell Anh sang truyén thing trong mdi truéng dang nhit, bj phan xa va khic xa tai bién ngiin cach hai mi trréng déng nbét kh4c nhau. Nhw vay, ba dic diém co ban cla anh sdng la: « Truyén thing. «Phan xa. © Khic xa. Téng quat, khi mO¢ tia sing téi mat ngin céch gitta hai méi trxdng, tia sing nay bj tdch ra lam hai phan: mdt phin di lai mdi trudng diu (hign tugng phan xa), mot phin truydn tiép qua moi trong hai. Tia truyén tigp bj Iéch hudng truyén so véi tia ban dau (hién trong khtc xa). Digu nay duge minh hoa & hinh 2,3. * Dinh lugt phan xa énk sdng: dugc phat biéu tom tit nhu sau: - Tia phan xa nim trong mit phing téi. - Gée phan xa bing géc t6i (01' = 8). Chuong 2: Soi quang 27 Hink 2.3 Hign neong phiin xq va khate xq dnh sang. Tia phan xa Tia tdi Moi truéng 4 Méi truding 2 Tia knue xa © Dinh lugt khite xa dnh sding: - Tia khic xa nim trong mit phing téi. - Géc khic xq va géc tdi lién hé nhau theo céng thizc Snell: nysinO; = ngsin® (2.4) © Phan xg toan phan Xét hai trong hop sau: @) By Sm Hinh 2.4 Anh sdng di tir méi trong chiét sudt nhd sang mdi tredng chiét sudt len. Tia tei Méi trong 1 Moi trrang 2 Tia khde xa Tw phuong trinh (2.4) két hop ny < ng suy ra 6; > 02 (xem hinh 2.4). Nhu vay, khi anh sang di ti m6i trrdng 06 chiét sudt nhé sang mdi trudng cd chiét sudt lin hon, tia khic xa Igch vé phia gin phép tuyén hay léch xa mat ngin cach gitta hai m6i trutmg 1 va 2. b) n> my: Tir phurong trinh (2.4) két hop m > np suy ra 0; < 6» (xem hinh 2.5 (a)). ‘Nhu vay, khi dah sing di tir méi trudng cé chiét sudt lon sang moi trudng ob chiét sudt nho hon tia khiic xa Iéch vé phia xa phdp tuyén hay Iéch gan vé phia mit ngin cach gitta hai mdi trténg 1 va 2. Cho nén khi tng géc t6i @; = 8, < 90° thi @2 = 90° (hinh 2.5 (b)).. 28 ‘Hé théng théng tin quang Hinh 2.5 Hién tuong phan xa toan phan; (a): con tia khiic xa; (b): xudt hién tia phan xq (tia 3) Tia téi Tia t6i han Mai trong 1 Moi tutng 2 m2, Mas trvong 1 Mei trvong 2 = 90° * Tia kite xa Tia knic xa (a) (b) Va khi 0, > 8, thi tia t6i bj phan xa hoan toan vé méi trrdng 1 va duge goi la hign tuong phan xa toan phan (total reflection). 6, duge goi ld géc giéi han (critical angle). Tix phurong trinh (2.4) suy ra: n. in 0, =—2 sin, =o" (2.5) 2.3 Lugng tie * —M6i nguyén tir chi c6 thé chiém mt s6 mite ning hrgng rdi rac. Digu nay duge ign ta bing so dé mirc nang long nbu trén hinh 2.6. Hinh 2.6 So a mite nang huong Méi tnrdng 1 E et Eo Nang lweng ——p- ‘Trang thai co ban ¢ Nguyén ti c6 khmynh hudng tdn tai & mite ning Iwong thép nhit. * Dé kich thich nguyén ti nhdy lén mic ning lung cao hon, ching phai dug cung cp mt nang hrgng bén ngoai. Qua trinh nay goi la “bom”. © Khi nguyén ti nhay lén mic nang lugng cao hon, né hap thy mét lugng ning Iugng tir bén ngoai. Luong nay ding bing 46 chénh Iéch vé ning hrgng gitta hai mite cao va thip xay ra vig nhdy nay. Chuong 2: Soi quang 29 Khi nguyén ti roi tir mite ning lugng cao xuéng mét mirc ning lugng thép hon, n6 bite xq ra mét lugng tir nang lngng dign tir goi 1a photon (Diéu nay chi diing déi voi chuyén tiép cd bite xa). Photon la hat co ban di chuyén véi van téc anh sing ¢ va mang mt Iuong tit nang kong: E, =hf (0) hay Bap a6) trong dé # 1a hiing s6 Planck (6,6261x10™ J.s) va /la tan s6 cia photon. Anh sdng Ja dong photon, Mau sic cla né dugc xac dinh béi tin sé photon, dé cing la bude séng, boi vi AS =e. Nang lugng Ep cia photon bing 4 chénh Iéch ning lrong gitta mite bite xa cao ‘vA mire ndng ning hrong thap. Tan sé photon hodc bude séng photon duge xac dinh qua mite ning hrong cia vat cht duge sir dung. Cée mite ning lngng da tén tai ty nbién; vi vay chung ta o6 thé dat ede mau anh sang khéc nhau bang céch sir dung céc mite nang long cing vat ligu hoge ding cdc vat ligu khéc nhau, Photon duge hip thy bai vat ligu ma cdc khe ning Iugng cia ching ding bing ning lugng photon. Dé lim cho mdi trréng trong sudt, ching ta phai ya chon cde photon khdc (titc a anh sang min sic khac) hoe moi truémg khde. I. MO TA QUANG HINH QUA TRINH TRUYEN ANH SANG TRONG SQT QUANG 1. Cau tao co ban sgi quang Ung dung hién trong phan xa toan phan, soi quang duge ché tao co ban gdm cé hai lép: Lép trong cing o6 dang hin try tron, 06 duéng kinh d = 2a, lam bing thiy tinh 6 chiét sudt ny, duoc goi la 19i (core) soi. Lép thit hai cing cé dang hinh tru bao quanh Ii nén duge goi I lop boc (cladding), cé duémg kinh D = 2b, lam bing thiy tinh hoc plastic, 6 chiét suat M2 < ny. Cu tric téng quét nay duge minh hoa & hinh 2.7. Anh sang truyén tir déu nay dén ddu kia soi quang bing cdch phan xa toan phan tai mit ngin céch gitta 16i-lép boc va duge dinh huéng trong Ioi. 30 Hé théng thong tin quang Hinh 2.7 Cdu tic co’ ban soi quang, gém 16i (core) va Iép boc (cladding). Hinh 2.8 Anh sang lan truyén trong sgi quang 2. Khdu 46 s6 NA Sy phan xa toan phan s& xay ra trong 10i sgi quang chi déi véi nhimg tia sing cd g6c tei & dau sgi quang nhé hon Oar. Khdu 46 sé cia soi quang duge dinh nghia: NA = sinOmax 27) Déi voi soi SI ta tinh durge: NA=sin Oy =n? —n2 =n,y2A (2.8) Voi: - ny chiét sudt 16i soi quang; ~ ny: chiét sudt 16p boc soi quang; 2? . - ast 46 chénh lech chiét sudt trong déi. ny C6 thé tinh A don gian hon nur sau [3]: AMO n Voi: natty Chuong 2: S¢i quang 31 Hinh 2.9 Khau dé sé soi quang. {8} Mich haa 3 tinh hudng kh chidu arth sang vao sqi quang (0) Gée nhan anh sing bing 22m Vang nan anh sang (6) Ving ahgn anh sag 05 dang hinh nde Vi dy I: Mot syi quang ST cé: n; = 1,50; ny = 1,485. Tinh khdu a6 sé cia soi quang nay. . Gidiz Ap dung cOng thite (2.8), ta e6: NA®= sin@nax = Yn? ~n? = 1,507 -1,4852 = 0,21 Suy ra Omax = 12°. Ter day suy ra géc tiép nhdn dnh sing 26mx = 212° = 24°. Vi dye 2: Mét soi quang SI c6: NA = 0,12; m = 1,430. Tinh chiét sudt lép boc cita spi quang nay. 32 Hé théng théng tin quang Gidi: Ap dung cng thitc (2.8), ta 6: NA= sin®yuc= fn; —3 = 0,12 Suy ra: n? -n3 = 0,144 Ta tinh duge m = 0,1455. Khau d6 s6 cho ta biét diu kin dua anh sing vao sgi quang. Day la thong s6 co ban anh hung dén higu sudt ghép anh sang tw nguén quang vao soi quang. 3, Phan loai soi quang 3.1 Sy phan bé chiét sudt trong soi quang Chiét sudt cia l6p boc khong d4i va bing np. ‘Chiét sudt cia 16i néi chung thay déi theo ban kinh cia sgi quang (tam nim trén truc ca J6i). Sy bién thién chiét sudt theo bin kinh duge viét dudi dang téng quat sau [1]: afb A(z il rSa ny asrsb a(r)= (2.9) iét sudt lon nhat 6 16i, tue tai r = 0. Hay n(0) = ny. - np: chiét sudt lop bec. ~ t: khoting cdch tinh tir truc soi én diém tinh chiét sudt. - a: bin kinh 16i sgi quang. - b: ban kinh lop boc sgi quang. - gi hé sé ma. Gid tri cia g quyét dinh dang phan bé chiét suit cia soi quang, g > 1: > g=1: dang tam gic. > g=2: dang parabol. > g=oo: dang bac thang. 3.2 Soi chiét sudt béc SI (Step-Index) Soi ST1a sgi don gidn nhdt, 6 dang phén bé chiét sudt nhur sau (tuong img g= 00): Chuong 2: Sgi quang 33 a rsa ne a, asrsb (2.10) Hinh 2.10 Dang phan bé chiét sudt trong 160i soi SI. Anh s4ng di trong sgi SI nhu hinh 2,11. Hinh 2.11 Minh hoa anh sang di trong soi Sl. NON SOT SL 3.3 Sgi chiét sud bién adi GI (Graded-Index) G dang nay, chiét sudt cita Ioi ¢6 dang phan bd parabol (tuong img g = 2). r " : n= of-a(5) tsa 1) n, aSrsb Hinh 2.12 Dang phan bé chiét sudt trong (6i sai GI. Anh sang di trong soi GI nhy hinh 2.13, 34 Hé théng thong tin quang Hinh 2.13 Minh hoa anh sang di trong sgi SI. 3.4 Sgi da mode (Multi-Mode), sgi don mode (Single-Mode) a) Khai nigm mode M6t mode séng [i mét trang thai truyén én dinh cia dnh s4ng trong syi quang. Khi truyén trong soi quang, dnh sdng di theo nhidu dudng, trang thai truyén én dinh cia cdc duéng nay dug goi Ia cée mode séng. Co thé hinh dung gan ding mot mode img voi mét tia sang. Ching ta ding tir bic (order) dé chi céc mode. Quy the nhu sau: g6c lan truyén cia mode cing nh6 thi bac cla mode cang thap. Ro rang mode lan truyén doc theo truc trung tam ciia sgi quang 1A mode bac 0 va mode véi géc lan truyén 1a géc t6i han 1A mode bac cao nhat déi véi soi quang nay. Mode bic 0 duge goi la mode co ban. 3) Soi da mode © Dic diém ca soi da mode 1A truyén ddng théi nhigu mode séng. © 86 mode séng truyén dugc trong mot s¢i quang phy thugc vao céc thong sé cia sgi, trong dé c6 tan sé duge chudn héa V (Normalized Frequency). Tan s6 duge chun héa V duge x4c dinh nhu sau [1]: Ve 2B ana =kaNA (2.12) Voi: - a: bin kinh 16i sgi quang. = 2s bude s6ng lam vige. 2n ko x 2.13) - NArkbdu dé sé cia sgi quang. © MOt cach téng quat, sé mode séng truyén duge trong sgi quang duge xc dinh gin ding nhu sau: : (2.14) Chuong 2: Sgi quang 35 Voi g la s6 mii trong ham chiét suét. Tir dé suy ra: © Sé mode truyén duge trong soi SI: Nate (gc) (2.15) © $6 mode truyén duge trong soi GI: ve Ne 642) (2.16) © Sgida mode c6 during kinh I6i vi khéu d6 s6 lon. Gid trj didn hinh: + Duéng kinh Idi: d= 50 pm. ~ Duong kinh lép boo: D = 125 am. (Goi l sqi da mode 50/125 um), - Chiét sudt Wi: ny = 1,47 (A = 1300 nm). - Khau d6 sé: NA =0,2 + 0,29 + Anh sdng di trong sgi da mode nv hinh 2.14. Hink 2.14 Anh sang di trong soi da mode. oa (a) Sgi SI (b) Sgi GI ©) Soi don mode * Sgidon mode 44 soi trong dé chi c6 mét mode séng oo ban lan truyén. 36 ‘Hé théng théng tin quang ‘© Theo ly thuyét [2], didu kign 48 sgi lam vige & ché dg'don mode Ia thita s6 song V cia soi tai bude song Kim vige V < Ver = 2,405. © Sgidon mode cé dudng kinh loi va khdu 46 s6 nho. Gid tri dién hinh: + Dudng kinh li: d= 9 +10 wm, ~ Dudng kinh I6p bye: D = 125 pm. = Chiét sudt 16i: ny = 1,465 (A = 1300nm). Khiu d9 sé: NA= 0,13 + 0,18. Anh sing di trong sgi don mode nhu hinh 2.15. Hink 2.15 Anh sing di trong sqi don mode (SM). II. TRUYEN SONG ANH SANG TRONG SQI QUANG. 1. H@ phuong trinh Maxwell Soi quang 18 m6t bng din séng hinh try trong 46 anh sang lan truyén trén od sé cha ly thuyét mode. Cac mode la cée Ibi gidi ca céc phuong trinh Maxwell cho che diéu kign bin cy thé. Céc phuong trinh Maxwell xéc djnh méi lién hé gitta hai thinh phin cia anh sing 1a truéng dign E va trudng ttr H. Ly thuyét lan truyén song ign ti 1A phuong php tét nhat dé mé ta sy Ian truyén cia xung anh sdng lan truyén trong soi quang. Dé hiéu duge phuong phdp nay, ching ta cn gidi phuong trinh Maxwell cho Sng dn séng hinh tru Ly thuyét cia Maxwell dya trén mét t4p bin phuong trinh, 46 14 cde phuong trinh Maxwell. Tap phuong trinh nay, durge viét dur6i dang vi phan 18 (2]: vD=p @17 V.B=0 (2.18) vxeb =-28 (2.19) (2.20) Chuong 2: Sgi quang 37 Trong 46, ¥ nghia cla céc thudt ngit nhu sau: * Todn tir del V duoc dinh nghia: vai ssi a 2 © p: Mat d6 dign tich khéi [C/m*] © Bs Cudng 6 dign trudng [V/m] « .B: Vecto cam tng dién [C/m’]. FI: Cuong 46 tir trréng [A/m]. «© J: Vecto mit d6 dong dién mit [A/m’]. B: Vecto cam img tir (H/m]. Ta c6 B= pH véi p’ia dé thim tt. Vecto cam tg dign DB duge dink nghia véi hé thite: Beeb +3 2.21) Voir - P tavecto phan cyc dign. Déi voi méi truvng tuyén tinh, ding huéng hoe cudng 46 trudng dign khong qué lon ta cb: D=cE (2.22) Voi: - €18d6 thim dién cua méi trxdng [F/m]. €o chinh 1a 46 thim dién trong chan khong. Ta c6 & = 8854x107? Fim. Tuong ty 46i voi méi trrdng tuyén tinh, ding huéng hode cudng do trudng tir khong qué I6n ta c6: B=pit (2.23) Voir - la 9 tham tir ciia méi trxdng [F/m]. DO thiim tir trong chan khong urge goi 1d bling s6 tit po. po = 47.107 Him. Theo djnh lugt Ohm, J lin hé véi B bai hé thite: J=ocE (2.24) Voir - @1d6 din dign cia mdi trudng, do bing [A/V.m]. Phuong trinh (2.17) goi la dinh lugt Gauss 46i véi trrdng dign, Dinh lust nay phat biéu nhu sau: "Thong lnong cia vecto cim img dign qua mat kin bat ky bing . 38 ‘Hé thdng théng tin quang téng cae dign tich do phan bé trong thé tich bao biti mit kin 46". Divergence (todn tit del) cia trxéng dign bing mét d9 dign tich khdi cia ngubn. Phuong trinh (2.18) goi la dinh iuét Gauss déi voi trudng tit, Dinh tudt nay phit biéu nhur sau: "Théng lugng cia vecto cdm img tir giti qua mat kin tiy ¥ luén ludn bing 0”. Didu nay chimg t8: trudng vecto cém img tir B khong c6 nguén. Trong tr nhién khéng tn tai céc tir tinh 1a ngudn cia trong ti, giéng nhw céc dign tich [A ngudn cia triring dign, Phuong trinh (2.19) goi la djnh tuft cim img dign tit Faraday. Phuong trinh nay cho thdy: "Site dign dng cdm ting 06 gid tr] bing va nguoc dau véi tbc d6 bién thién tir thong giri qua dién tich gidi han béi vong day". Digu nay ching t6: trong tir bién di theo théi gian sinh ra trudng dign xody phin bd trong khng gian. Chinh méi ign hé nay din t6i qué trinh lan truyén trong dign tir trong khong gian tao nén song ign ti. : Phuong trinh (2.20) goi la inh lugt hm s6 Ampere. Dinh Int nay khing djnh: "Lum sé ciia vecto curing d9 trudng ti theo dudmg kin tly ¥ bing ting dai sé cudng 49 cde dong dign chay qua dign tich bao boi duong kin 46". Diéu nay chimng to: sx bién déi cua trudng dign theo théi gian Jam xudt hign truéng tit phan bS trong khéng gian, trudng nay cé tinh xody. Chinh méi lién hé gitta trrdng dién bién déi theo théi gian va truéng tir phan bé trong khéng gian dan t6i qué trinh truyén truong dién tir bién thién trong khéng gian. Déi v6i mdi trrdng c6 d6 din dign bing khong nhu sgi quang thi cée phuong trinh Maxwell duge viét Iai niu sau: v.D=0 : (2.23) VB=0 | (2.26) Vx s- B (2.27) . oD - VxH=— 2, x x (2.28) Thay thé va Btir cée phuong trinh (2.22) va'(2.23) 1 My opel cdc phuong trinh (2.27) va (2.28) ta 06: vx(vxé)= “wee . (2.29) vx(xii)= “ne : (2.30) Ap dung, dinh ly dinh ly Divergence.cho cic phuong trinh (2.25) va (2.26) véi tinh dong nhit vecto: Chuong 2: Sgi quang 39 vx(vx¥)= vv.)-v7(¥} ta thu duge céc phuong trinh song khong tan sic: VE = pede 31) 2 vx(vi)= eh (2.32) Voi V? 1d todn tir Laplace, Déi véi hé toa dé vudng géc Cartersian va tru, céc phuong jrinh sdng néi trén chita cdc cde thanh phan cua vecto truéng, mdi thanh phan thoa mn phuong trinh séng v6 hung: 1a viy= z ay (2.33) Véi w biéu dién thinh phin trdng dién E hoc trrdng ti H va v, la van téc pha . (van t&c lan truyén cita diém sng cé pha cé dinh) trong méi truémg dign mdi. Van téc pha duge tinh nhu sau: 1. it Ge) Gained” Voi pe, 618 6 thd tir va 6 thdm dign ty 46i cia mdi trudng dién mdi vA po, & la hing s6 tir va bling s6 dign cia khng gian ty do. Do dé van téc anh sing trong chan khong sé 1a: L “Ted ‘Trong trudng hop éng dan song phing, dugc biéu dién bling hé toa d6 vuéng _ géc Cartersian (x,y,z) hay si quang hinh try, duge biéu dién bing hé toa 46 tra (t,0,2), bién d6i Laplace 06 dang: Vv, = (2.34) (2.35) ay ot, Oy Va Setar (2.36) Hay: 2, 1 a . . vy ae oe ean tuong img. Lai gidi co ban cho phuong trinh séng nay [a s6ng sin, dang quan trong nbét cia né a song phiing déng dang: . YW = Wo expj(at - k.r) (2.38) 40 Hé thdng thong tin quang Voi w 18 tan sé géo, t la thoi gian, k 1a vecto lan truyén cho biét huéng fan truyén va téc d6 thay ddi pha theo khoang céch, cdn r la toa dO cita diém quan sat. Néu A la bude séng quang trong chin khong, thi bién d6 ciia vecto lan truyén hay hing s6 lan truyén pha trong chin khong & (voi k=Ik1) s& due cho béi: Qn ka 2.39) x (2.39) Cin phai luu y ring trong tring hop nay & con duge xem nbur Ia chi sé séng cia khéng gian ty do. 2. Phuong trinh séng die trung cho sy lan truyén cia séng dign tir (EM) trong méi truéng suy hao . ; Trong phan nay, ching ta s® khio sét sy lan ciia dign ti ngang (TEM) phiing trong mdi trong ¢6 suy hao. Trude khi di vao khdo sét chi tiét, ta nhc lai khdi niém vé song TEM phing, Séug TEM phing Hinh 2.16 minh hoa séng TEM. Hinh 2.16 Séng dign tit ngang (TEM). © Thugt ng phdng co nghia la céo séng duge phan cyc trong cing mét mit phiing. Trén hinh 2.16 trudag dién E duge phin cye trong m&t phing x-2 vi vay E thay 4di bién 49 nhumg khong thay di djnh hudng: né khong bao git roi khoi Chuong 2: Soi quang 4t mit phing x-z. Tuong ty trong tir luén Iuén nim trong mit phiing y-z. Ching tanéiE duge phan cyte x va H cé phan eye y. * Thudt ngit ngang c6 nghia {8 cdc vecto E va Ft déu vudng géc voi huéng lan truyén; tite IA true z trén hinh 2.16. Nhu vy, song TEM cé dang nhw sau (2]: E = 1,£,(z,t) H=i,8,(2,0 2.40) ‘Theo [2] trong trudng hop séng TEM lan truyén trong méi truéng c6 suy hao, 194 gidi phwong trinh Maxwell cho truéng dign trong cé dang: E,(2,t)=E,,emeto) 241) Voi: + Eq la bién d6 cia trudng dién. - gla hing sé suy hao. + B=o/v la bing sé lan truyén pha. + vi vn téc lan truyén cia anh sing trong méi truéng. Lay phan thyc cia (2.41), ta thu duge: Re {E, (2,t)}=E,,e°™ cos(wt-Bz) (2.42) Hinh 2.17 Séng dién tie ngang phaing tat dén. Tuong ty thanh phan tir duge biéu dién nhur sau: 42 ‘Hé théng thong tin quang Re {H, (2,1)} = H,se™ cos(at ~ Bz) 2.43) Céc két qua trén c6 thé phn tich nhw sau: ruéng TEM lan truyén trong méi tneéng e6 dang séng tat dén. Hinh 2.17 minh hoa diéu nay. 3. Phwong trinh séng dc trung cho sy lan truyén cia séng dign tir trong dng dan séng chi nhat ‘Ching ta da xem xét sy lan truyén ciia trugng EM trong méi trudng khong bj gidi han. Trén thye té sgi quang tap trung va din anh séng di trong Idi. Dé hiéu duvge sgi quang hogt déng nh thé nao, ching ta cn tim hiéu céch thie éng din séng din séng EM nhu thé ndo. Do dé trong phan nay ching ta s8 xem xét ngin gon vi du cd dién vé ly thuyét dng din séng hinh chit nhat. Ong din séng hinh chit nhft cé cdc thinh éng lim tir cdc vat din ly tuéng (46 din dign o—>), bén trong dugc lim day bing chat dién mdi ly tuéng (d9 din dign bing khéng). Hinh 2.18 cho thay mét éng din séng chit nhat c6 chiéu rng Ik a va chiéu cao la b, D6 day ciia thinh éng oé thé bé qua. Hinh 2.18 Ong dan song hinh chit nhdt, Bibi v6i dng dfn song hinh chit nhét, phuong trinh séng 06 dang [2]: WE+h'E=0 (2.44) Véib= 7 +K. 6 day y= a + jP fa hing sé lan truyén trong moi trudng khong bi gi6i han; con k 1a chi s6 séng duge dink nghia trong céng thite (2.39). Mode song . Téng quat, trréng dign ti trong éng din séng lA tng cia hai tradmg dge lap [2]: © Tnréng dign ngang hay s6ng dign ngang TE (con goi lA séng ti): 66 think phan doc E, = 0,H, #0. Chnrong 2: Sqi quang 43 © Trung ti ngang hay séng tit ngang TM (con goi la sng dién): ¢6 thanh phin doc E, #0, H,=0. Loi gidi cho vhvong trinh (2.44) cho cdc gid tr] rdi rac ciia h duge goi IA gid tri dic trumg: 2 2 he (*) + (=) (2.45) a 8 Vai |, m la céc s6 nguyén, a va b ld chigu rng va chiéu cao cita Sng dan sng. Lai giai cho phuong trinh (2.44) cho trudng dién ngang cé dang: norm) of) sor Hol (3 coe (SP) Be) wi Lom BED E,G.y)=0 ‘va tuong ty cho song tir ngang TM. Hinh 2.19 Sy thay d6i cde thémh phan tredng ctia mode TE. 5 44 Hé thong théng tin quang Phan tich cOng thitc (2.46), ching ta s& thdy ¥ nghia cia cdc sé nguyén 1 va m. Ching 1a s6 hrgng mira chu ky ma séng EM thyc hin qua éng dan séng. Vi dy, song diga ngang TE1o (I= 1 va m= 0) cé mot nita chu ky doc theo trpc y va khéng 06 niza chu ky nao doc theo truc x nhu duge minh hoa trén hinh (2.19) va (2.20). Hinh 2,20 Cac dudng site séng TE 19 trong éng dan sing. ‘Duong din trvdng ——— _Butdng ter trvdng Ti c6ng thite (2.46) va cde hinh (2.19) va (2.20) 06 thé rit ra hai két Ind quan trong sau: © Truong EM lan truyén doc theo éng din song cé cdc dang tring dn dinh, Cc dang truéng nay goi [é mode. Day 1A mét céch gidi thich khdc vé mode ma chiing ta 4a dinh nghfa trong phan II myc 3.4 nhu sau: mot mode séng IA mot ‘trang thai truyén én dinh cia Anh sing trong spi quang, Chnrong 2: Soi quang 45 « Khéng phai tit cd cdc s6ng didu hda déu c6 thé tdn tai trong dng din séng. Diéu kign dé tén tai m6t séng diéu hoa 1a mOt niza bude séng cua n6 phai phi hop véi lin chigu rong va chiéu cao cia éng dan séng. Diéu kign nay dugc goi [a digu kign cOng hudng, né xdc dinh sé hrong séng c6 thé Jan truyén trong éng din séng. Ditu kign ngwong Ching ta digu biét ring dng dn s6ng hinh chit nhat khong thé truyén dong dign xoay chiéu nhung lai cé thé truyén Anh sang. Véy thi sy khdc bigt gitta dang dign xoay chiéu va Anh sing la gi ? Ca hai déu la bite xa dign tir nhung ching khac nhau -vé tan sd, RO rang, mot dng din song chi cé thé hé tre bite xa tin sd cao. Nhu vay 6 mot tin sé mi nhé hon né thi dng dan song sé khong hd try duge. Tan sé nay goi la tan sé cat. Tit céng thitc (2.45) cdc dinh nghia h?= (7+ ) voi: year+ jp (BE (2.47) RG rang Khi tan s6 ciia trong EM thdp, y la s6 thye (y =o) do d6 truréng EM tit din, Khi tin s6 trudng EM cao, 7 ld thudn do (y = jB) va do 46 trong EM thn tai trong dang lan truyén séng diéu hoa khéng suy hao, Tir ghi nhdn trén, ching ta 6 thé xdc dinh tan sé cit f, bing céch dat y trong céng thite (2.47) bang 0. Ta thu duge: ®, 1 f,(liz) = t= —— OT) On aden Dé dinh nghia bude séng cét, ching ta cin phan biét ba trong hop sau: © Tring hop 1: bude séng trong méi truéng khéng bj gidi han 2. = vif voi v IA yan téc anh sang trong méi trréng khéng bi gidi han. Trong méi tnréng chin Khong 2= c/f. © Truong hop 2: bude séng trong dng din song hy = 2n/B voi B la hang sé Jan truyén (pha). Néu bidu din Pi thoo 2, f'va f, ta thu duyc: 2, ams f (2.48)

You might also like