اندرا امر جليل جو ڪهاڻيون

‫ امر جليل‬: ‫اندرا‬
www.sindhsalamat.com 1
‫اندرا ‪ :‬امر جليل‬
‫اندرا‬
‫۽ ٻيّـ اقائهي ڪِاڻيّـ‬
‫اىط حهيم‬
‫ڪاڇّ پتهيڪيؾً‬
‫ڪطاچيۿ غٍڌ‬
‫ڊجيٽل ايڊيشن‪:‬‬
‫سنڌ سالمت ڪتاب گهر‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪Dedication‬‬
‫ارپنا‬
‫رتً تالُء پطائيطي اغڪّؾۿ ڪطاچيَء حي ٌانيۿ حتي ‪2491‬ع کاـ ‪2491‬ع تائيً ىّـ ذًُ کػي‬
‫قغيً ۽ ر قح کي رقؽػً ڪٍػصڈ پٍٍِخػي تٍهييػي زٌػصايَء حػا پِطرػاـ چػار غػاؾ اػضاررا ُ ػا رقزاٌػّ‬
‫ڪالس ؽطقع ٿيڻ کاـ اڳۿ اغييتهيَء ۾ اغيً ٻَ تطاٌا ڳائيٍصا ُ اغيً پِطرً راةٍصر ٌاپ ٽيگّر حػّ‬
‫تطاٌّ‪:‬‬
‫حً اً ىً اڅرٍارڪۿ‬
‫ڀارت ڀاايَ قڅاتا‬
‫۽ ٻيّ ٌالىَ اكتاؾ حّ تطاٌّ‪:‬‬
‫اسرےاہجںےسااھچدنہناتس رامرا‬
‫دنہیںیہ مہونطںیہ اسرااہجںرامرا۔‬
‫رتً تالُء پطائيطي اغڪّؾ ۾ تٍهيو غاـ اڎ اغاـ کي ذب انّنٍيَء حا درس ڇٌا قرٍصا ُ ػا اغػاـ‬
‫حي ؽٍّر ۽ الؽٍّر ۾ قرِخي قرّ ُّ تَ قنً اغاـ حي ىاُء „ُي ىاُء حّ قرُػاوّ ٿػي ٌػَ غػگٍِصق „ُػي‬
‫اغيًۿ غٍصس اقالد قراُخي قرٍصا „ُيّـ‬
‫سنڌ سالمت پاران ‪:‬‬
‫سوڌ سالمث ڊجُٽل ةٌڪ اَڊَشن سلسلٍ جٌ ڪحاب همتر (‪ )962‬اويان اڳُان پُش‬
‫ڪجٍ ٿٌ‪ .‬يٍ ڪحاب ”اهدرا“ هامُاري لُکڪ‪ ،‬ڪًاڻُڪار ۽ داهشٌر امر جلُل صاحب‬
‫جٍ لکُل اوائلٍ ڪًاڻُن جٌ مجمٌعٌ آيٍ‪” ،‬اهدرا“ امر جلُل جٍ پًرَن ڪًاڻٍ آيٍ‬
‫جُڪا ‪6296‬ع ۾ هٌاةشايى مان هڪرهدڙ رسالٍ ”ادا“ ۾ ڇپٍ يئٍ‪.‬‬
‫امر جلُل لکٍ ٿٌ ” اوائلٍ ڪًاڻُن جٌ ڪحاب مخحُار احمد مالح جٍ محتحن ۽‬
‫کٌجوائن جٍ ڪري اويان جٍ يٿن جائُن پًحٌ آيٍ‪ .‬اوائلٍ دور جٍ ڪًاڻُن کٍ مٌن‬
‫وساري ڇڏٌَ يٌ‪ .‬ڪوًن ةى ڪًاڻٍَء کٍ پوًوجٍ ڪوًن ڪحاب ۾ مٌن جاِء هى ڏهٍ يئٍ‪.‬‬
‫ائُن سمجًٌ جى ايٍ ڪًاڻٌُن موًوجٌُن رد ڪُل ڪًاڻٌُن يٌُن‪ .‬مخحُار مالح جٍ‬
‫ڳالًى مٌن کٍ دل سان لڳٍ جڏين ين چٌُ جى پڙيودڙ کٍ پوًوجٍ لُکڪ جٍ ادةٍ اوسر‬
‫ةاةث ختر يئڻ گًرجٍ‪ .‬مٌن اوائلٍ ڪًاڻُن کٍ ڪحاةٍ صٌرة ۾ آڻڻ الِء حامٍ ڀري‬
‫ڇڏي‪“.‬‬
‫ين ڪحاب جٌ ٽٌُن اَڊَشن ڪاڇٌ پتلُڪُشن پاران ‪9169‬ع ۾ ڇپاٌَ وٌَ‪ .‬اسان‬
‫ٿٌرائحا آيٌُن فُستٌڪ جٍ پُج ”فُوس آف امر جلُل“ جٍ اَڊمن سارهگ امداد ۽ ٻُن‬
‫دوسحن جا جن يٍ ڪحاب ڪمپٌز ڪري سوڌ سالمث ڪحاب گًر ۾ پُش ڪرڻ الِء‬
‫مٌڪلٌُ‪ .‬ٿٌرا سائُن امر جلُل جا جوًن ڪحاب پُش ڪرڻ جٍ اجازة ڏهٍ ۽ هٌجٌاهن‬
‫الِء اجسايى ۽ امُدن ڀرَل پُغام ڏهٌ‪.‬‬
‫محمد سليمان وساڻ‬

‫مينيجنگ ايڊيٽر ( اعزازي )‬
‫سنڌ سالمت ڊاٽ ڪام‬
‫‪sulemanwassan@gmail.com‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
‫فىرست‬
‫‪7‬‬ ‫‪.1‬‬
‫دؾ تي نکيم درس‬
‫‪01‬‬ ‫‪.2‬‬
‫ڪِاڻيً حي ڪٿا ػ ىٍٍِخي „تو ڪٿا‬
‫‪32‬‬ ‫‪.3‬‬
‫اٍاَُ‬
‫‪37‬‬ ‫‪.4‬‬
‫ُّؽّ ؽيصيَء حي „سطي ؽاؿ‬
‫‪22‬‬ ‫‪.5‬‬
‫اُڃارم‬
‫‪27‬‬ ‫‪.6‬‬
‫قري راد „را‬
‫‪23‬‬ ‫‪.7‬‬
‫ٌّرت‬
‫‪25‬‬ ‫‪.8‬‬
‫اٌڪار ةَ „ ػ اكطار ةَ „‬
‫‪32‬‬ ‫‪.9‬‬
‫ُّني‬
‫‪33‬‬ ‫‪.10‬‬
‫ٻَ چّر‬
‫‪41‬‬ ‫‪.11‬‬
‫غطذص‬
‫‪47‬‬ ‫‪.12‬‬
‫غٍڌق غخاڳ ٿيٍصق‬
‫‪52‬‬ ‫‪.13‬‬
‫ةطؼ حّ تاج ىرم‬
‫‪63‬‬ ‫‪.14‬‬
‫اڂ تي پيار پڄارّـ‬
‫‪63‬‬ ‫‪.15‬‬
‫قرطاـ دؾ حي دٌيا‬
‫‪70‬‬ ‫‪.16‬‬
‫پٿط ۽ پيار‬
‫‪75‬‬ ‫‪.17‬‬
‫چطٻٽ ۽ ُڪ ىصاري‬
‫‪013‬‬ ‫‪.18‬‬
‫ىٍٍِخي ىرتت ۽ ىاـ‬
‫‪003‬‬ ‫‪.19‬‬
‫دقنتۿ ٌاىّس ۽ ُڪ ڪٍّارق‬
‫‪007‬‬ ‫‪.20‬‬
‫اٌصرا‬
‫اعتراف‬
‫اقائهي ڪِاڻيً حّ ڪتاب ىشتيار اذيص ىالح حي ىرتتً ۽ کّحٍائً حي ڪطي اقُاـ حي‬
‫ُٿً تائيً پِتّ „ُي ُڪڏي ڇرًٍِ ىٍٍِخيً اقائهي ڪِاڻيً ۽ ٻيً نکڻيً حّ كشيو ىػّدق ىّـ‬
‫قټ کڻي „رّ ىشتيار ىالح کي كشيو ڪتاةً الِء حع „ُي ىّـ غٍصس كشيو ڪتابۿ ”غٍڌي‬
‫ادب تي ُڪ ٌيط“ۿ ”غٍڌي ادب حي تاررز حّ حصرص ىهانٍّ“ۿ حٍطؾ ٌانيج ۽ پتهڪ غطقس‬
‫ڪييؾً حي اىتراًٌ الِء تياري ڪطائيٍصڈ ڪتاب ڇٺا „ًُ ىٍٍِخيً اقائهي ترطرطـ حّ ىػّدق ةَ‬
‫غٍصس ٻيً ڪتاةً قاٌگط كشيو ُّ‬
‫چ ً پٍخً ترطرطـ کي ڇڎي ىشتيار ىالح االِء ڪي ً ۽ ڪٿاـ ىٍٍِخي ؽطقٌاتي دقر حّـ‬
‫ڪِاڻيّـ ۽ ىشتهف ترطرطقـ ُٿ ڪيّـ ُيّـ! ارڎي حاکّڈ ڪّةَ ؽشؿ حضةي حي غچائي ۽‬
‫ىرتت کاـ غّاِء ڪطي ٌَ غگٍِصق „ُي‬
‫اقائهي دقر حي ڪِاڻيً کي ىّـ قغاري ڇڎرّ ُّ ڪًٍِ ةَ ڪِاڻيَء کي پٍٍِخي ڪًٍِ‬
‫ڪتاب ۾ ىّـ حاِء ٌَ ڇٌي ُ ي ائيً غيخِّ تَ اُي ڪِاڻيّـ ىٍٍِخيّـ رد ڪيم ڪِاڻيّـ ُيّـ‬
‫ىشتيار ىالح حي ڳانَِ ىّـ کي دؾ غاـ نڳي حڎًُ ًُ چيّ تَ پڏٍُصڈ کي پٍٍِخي نيکڪ حي ادةي‬
‫اقغط ةاةت ستط ُ ڻ اِطحي ىّـ اقائهي ڪِاڻيً کي ڪتاةي ـّرت ۾ „ڻڻ الِء ذاىي ڀطي ڇڎي‬
‫پِطئيً قانيّؿ الِء ڪِاڻيً حي چٌّڊ ىّـ پاڻ ڪ ي „ُي ائيً ةَ ٿي غگِيّ ٿي تَ غيّررّـ‬
‫اقائهي ڪِاڻيّـ ُڪ ئي ڪتاب ۾ ڇحً ُا پط پِّء ڪتاب حي كييت چار پٍج غ ّ رپيا ٿي قڃي‬
‫ُا پڏٍُصڈ حي پِچ کاـ ٻاُط ٌڪطي قڃي ُا ىّـ ُييؾَ ڪّؽؼ ڪ ي „ُي تَ حڎًُ ةَ ىٍٍِخّ‬
‫ڪتاب ؽارً ٿ ي ڪتاب حي كييت پڏٍُصڈـ حي پِچ ىهاةق ُخي‬
‫ٌخب حِڏي ڳانَِ „ُي تَ ًُ ڪتاب ۾ ؽاىم ڪِاڻيّـ ىشتيار اذيص ىالحۿ پتهؾط ىريص ٌهي‬
‫ىاحص ۽ اقُاـ اڪثط پڏٍُصڈـ حي ڄيڻ کاـ اڳ حّـ نکيم „ًُ‬
‫„تو ڪٿا‬
‫دل تي لکيل درس‬
‫ىاـ ىًٍِ قرائي اضري قرم اڅ ـصيَء کاـ ڇُاڪّ کً غاؾ اڳتػي ڇغػاـ ٿػّ رتػً تػالُء اّرٌييٍػٽ‬
‫الق در دررػً ۽ ةػانڪٌّيً ىػاـ ڀٍڀػٽ ڪػطي اُڀػطي‬
‫پطائيطي اغڪّؾ ڪطاچي کي ةاَُ ڇٌػي اٿػائّـ اُ َ‬
‫رُيا „ًُ ُخّؿ ۾ ُڪ ڇًُ ٻارًُ غانً حّ ڇّڪطق ذيطت ۽ اچطج قچاـ ةاُػَ حػي ڀٍڀػڏً ڇاٌِػً‬
‫ڇغي رُيّ „ُي پطرؾػاٌيَء غػتب ُػّ تػّائي ٿػي قرػّ „ُػي کيع ڪخِػَ غػيخَِ ۾ ٌػَ ٿػّ اچػي تػَ ڇػا‬
‫ڪطي! ُّ اُڀطٌصڈ اُالئً ڇاًٌِ قڅي ٿّ ىاڻِّ کيع رقڪيۿ ڇڪيۿ پّئتي ڪً ٿا ىاڻًِ حػي ٻػاًٌِ ۾‬
‫حڪڏرم ڇّڪطق رڈرّـ ڪطي رُيّ „ُيۿ ”ڇّ܁ ڇّ܁ ڇّ܁“‬
‫‪ 2491‬ىارڂ را اپطرم حّ ىِيٍّ ٽيِٺ چُّٺ غاؾ اضري قرا „ًُ ِاـ ڳانَِ کي اُـ قكػت تػائيً‬
‫اغاـ حي ڪچڏي ذًُ ۾ اٌگطرظـ کي ٍُصغتاـ ىاـ ڪڍڻ حػّـ ڳػانِيّـ ُهٍػصرّـ ُيػّـ قڇـ حػي‬
‫اقغ ي پاغي قرٍِصي را نٍگٍِػصي ىهػڪ کػي اٌگطرػظـ حػي الىػيَء کػاـ „زاد ڪػطائڻ حػّـ ڳػانِيّـ‬
‫ُٻڌةيّـ ُيّـ پػِّء االِء ڇػا ٿػي پيػّ! اٌگطرػظـ کػي ىهػڪ ىػاـ نػّڅي ڪػڍڻ ةػصراـ ىهػڪ قراُػڻ حػّـ‬
‫ڳانِيّـ ٌڪطي پيّـ چيائّـ پي تَ ٍُصغتاـ کي ٻَ ڀاوا ڪٍصا ُڪ ڀاوي ۾ ٍُصق رٍُصا ٻ ي ڀاوي‬
‫۾ ىػهي اـ رٍُصا ٻٍِي ڀاوً کي حصا رکڻ الِء قڂ ۾ ڪا غطذص ڇڪيٍػصاۿ رػا ڀػت ةيِاررٍػصا اـ كػػو‬
‫حي ڳانِيً اغاـ ڇّڪطـ کي ىٍخِائي قڅق ُّ‬
‫ارػػً حػػي قي ُػػاِء اغػػڪّؾ حػػي ٽيػػٍع ڪػػّرټ تػػي ٽيػػٍع ةػػاؾ غػػاـ ڪطڪيػػٽ راٌػػص ڪػػطي‬
‫غاٌخِيَء قرهي غٍيص ىٍظؾ قټ اچي ةيٍِصا ُ اغيً ۽ ىاذّؾ ۾ ارٍصڈ تتػصرهيَء کػي ىرػػّس ڪٍػصا‬
‫ُ اغيً اغاـ حي اقڈي پاڈي ۾ رٍُصڈۿ ۽ اغػاـ حػي اِػط ارٍػصڈ قرٍػصڈۿ پٍِػٍخً ٌظرػظـ کػاـ قڅرػڪ‬
‫قرخِيً ٍُصق فييهيً ىػهياٌي قرع قڳا پائي قرتا ُ ا ُطدؿ کهڻ ۽ ىطڪڻ قارـ چِطـ تي سّؼ حػا‬
‫پاڇا اُڀطي „را ُ ا ذطاس غٍصـ اِطـ تي ڇاٌ خي قرّ ُّ اُڏي يط رليٍيَء قاري ىػاذّؾ ۾ ىٍٍِخػي‬
‫ذٍُي اقغط ٿي رُي ُ ي‬
‫ُڪڏي ڇرًٍِ غٍيص ىٍظؾ حي ڪٍڊ قټ ىػاڻًِ کػي ٽػّنً ٽػّنً ۾ ةي۽ػيۿ ۽ غطاّؽػيّـ ڪٍػصي‬
‫ڇٺّغيً ڪطاچيَء ۾ ةطٌع رقڄ تي ڪخِػَ ٍُػصق فييهػيً تػي ىخاُػصـ سػٌّي ذيػال ڪيػا ُ ػا ِاتػي‬
‫ڪًٍِ قڇي قاڪ چيّۿ ”رتً تالَء اغڪّؾ کي ةاَُ ڇٌي اٿائّـ “‬
‫ِاـ ُڪ ُحيهي ىٍٍِخي ارٍصڈ زٌصايَء حي حٍو پتطي نکي ڇڎي – ىٍٍِخً الڈـۿ َرقرًۿ رليػًٍ ۽‬
‫اٌتلادـ حّ تٍيً ڪطي ڇڎرّ تياؿ ٌٍڍڈي ڄيار ۾ ىّـ ىضُتً حي ٌاني ۾ ٌفطتً کي ةػصتطرً رقٽ ۾‬
‫ڇغي قرتّ ُّش ٌُّصي ةَ ىاـ ةيِّش ةٍصر رقڄ نتاڈيۿ ٽييپم رقڄ تاـ ڄقڈٌػصي رتػً تػالُء اغػڪّؾ „ڇق‬
‫قڃػي ةيػ۽ع ُخػػّؿ ۾ ڪخِػَ ىػاڻِّ ٍُڀّؽػػيّـ ُڻػي ٌٍػطا ةهٍػػص ڪػطي رُيػا ُ ػػا – ''ےلےکرںیہے‬
‫اپاتسک '' ڪخَِ ىاڻِّ ىاٺ ڪطي اغڪّؾ حػي درـ دررػً ىػاـ اُٿ ڇاٌِػً اڀطٌػصڈ اُ َ‬
‫الق ڇغػي رُيػا ُ ػا‬
‫ڪخَِ درط کاـ پِّء فائط ةطايڊ حّـ ٻَ ااڇرّـ „رّـۿ ۽ ةاَُ قغائي ُهيّـ قرّـ‬
‫ىاـ اِط ىّ ٽي „رّ ُػّس اىػاـ غػاـ چٍتػڏي رقئػي پيػّ ُػّس ىػّـ کػي ڇاچق ڇ ٿيػّ ُػّ – ڇاچي‬
‫ِِ ڦاڈي رئاـۿ رڈرّـ ڪطراـ ىٿػي ۾ ىڏػي قحِػاـ! اُـ ؽػاؿ کػاـ‬ ‫تڪهيف پِتي ُ ي دؾ پي چاُيّ ُاـُء‬
‫پِّء „رم رات ڇاچي ڀّائتي ُ ي اکيػّـ ةٍػص ڪطرػاـ تػَ اغػڪّؾ کػي نڳػم ةاُػَ حػا ڀٍڀػٽ ٌيػط اچػً‬
‫اکيّـ کّنياـ تَ پاڻ کي پڄطٌصي ىرػّس ڪطراـ‬
‫اـ كػو حي ڀّائتي ڪيفيت يط ىٍيّني ُ ي رتً تالُء اغڪّؾ ىٍٍِخّ پِطرّـ درغػگاَُ ُػّ‬
‫رتً تالُء اغڪّؾ حا ٽيچط ىٍٍِخػا پِطرػاـ پِطرػاـ اغػتاد ُ ػا رتػً تػالُء اغػڪّؾ ۾ پِطرػاـ پِطرػاـ‬
‫دقغت ىهيا ُ اۿ اٌصراۿ ارحًۿ پطؽػّتو ۽ غؾػيم رتػً تػالُء اغػڪّؾ حػي راٌػصرً قاري ىيػصاـ ۾ ىػّـ‬
‫پِطرً دفٍي فڏتاؾ کي ٿڎا ٍُيا ُ ا – ۽ ةيٽ ُٿ ۾ کٍ يً ُ ي ـتد حّ غاچي ٌػّرً نڳػي اغػڪّؾ‬
‫حي اغييتهي ٿيٍصي ُ ي چػ ً درحػً حػا اغػيً ؽػااطدۿ ڇػّڪطا ۽ ڇّڪطرػّـ چػار كهػارقـ ٺػاُي‬
‫ةيٍِصا ُ اغيً ُيڊ ىاغتط ڄاِي پّؾ غاـ ٻڌؾ رغيّـ ڇڪي ٽً رٌگً قارق حٍِػڊق حِّالئيٍػصق ُػّ‬
‫چار ؽااطد اقؾ را ةٍصر ٌاپ ٽيگّر حّ تطاٌّۿ َحً َىً اًَِۿ ۽ پػِّء ٌالىػَ اكتػاؾ حػّ تطاٌػّۿ اسرےاہجںےس‬
‫ااھچدنھناتس رامرا ڳائيٍصا ُ اۿ ۽ كهارـ ۾ ةي۽م ؽااطد ًٍُ غاـ ُغط ۾ ُغط ىالئيٍصا ُ ا غڀٍي ؽااطدـ الِء‬
‫ىٍخٍِػػص حػػي ىػػاٌي اِػػطاـ ارٍػػصي ُ ػػي اغػػيً ٌٍػػڍڈرّـ ٌٍػػڍڈرّـ ٽّنيػػّـ ٺػػاُيۿ ڪػػڎًُ ٻػػَ ڄڻػػاۿ تػػَ‬
‫ڪڎًُ چار ڄڻا پاڻ ۾ قٌڊي قراُي ىاٌي کائيٍصا ُ اغيً ٽيچطس کاـ ٌَ ىهٍصي ُ ي ڇڏٻۿ ٌَ ىهٍصا‬
‫ُ ا دڈڪا ڪالس ُهٍصي ىّكٍي ىِم غاـ ٽيچط اغاـ کي ؽٍّري تطةيػت ڇرٍػصا ُ ػا – څرتػي اغػاـ‬
‫حػػي ىػػاُء „ُػػي – پٍٍِخػػيَء ىػػاُء کػػي اٌگطرػػظـ حػػي الىػػيَء کػػاـ „زاد ڪطائڻػػّ „ُػػي – اٌگطرػػظـ کػػي‬
‫پٍٍِخي ىهڪ ىاـ څڪي ڪڍڻّ „ُي – اغاـ حّ ىطڻ حي ڻ ىاُء غاـ „ُي‬
‫اُڏي ىاذّؾ ۾ ىّـ پيڏَُ قاري پٿط حِڏا چار غاؾ اضاررا ُ ا ُيٍ ط ىػاـ چػُّتط غػانً حػّ اچػي‬
‫ٿيّ „ُياـ اًٌِ چُّتط غانً ۾ ىّـ اٌيڪ الُا چاڈُا ڇٺا „ًُۿ پػط ىػاـ رتػً تػالُء اغػڪّؾ ۾ اػضاررم‬
‫چار غاؾ قغاري ٌَ غگِيّ „ُياـ اځ ةَ ىٍٍِخي الؽٍّر ۾ نّح تي ىرفّظ ٿيم „ُػي تػَ حػًٍِ څرتػيَء‬
‫تي ىّـ حٍو قرتّۿ غا څرتي ىٍٍِخي ىاُء „ُي ىاـ ‪ 2491‬۾ ڄائّ ُّس اُـ قكػت پاڪػػتاـ حػّ ٌػانّ‬
‫ٌؾاـ ٌَ ُّ فلم ٍُصغػتاـ ُػّ تػًٍِ ڪػطي ىػاـ پيصائؾػي ٍُصغػتاٌي ‪ُ„ Born Indian‬يػاـ ِاُػا‬
‫تاررشي ذليلت „ُيۿ حًٍِ ۾ ڪًٍِ ةػَ كػػو حػي تتػصرهي „ڻػڻ اىڪػاـ کػاـ ٻػاُط „ُػي ‪ 2491‬۾‬
‫ىػهياـ غياغتصاًٌ ىٍٍِخي ىاُء کي ٻَ اڅ ڪطائڻ ۾ ڪاىياب ٿيا ِاـ ڳانَِ کي ٽيِٺ غاؾ اػضري قرػا‬
‫„ًُ پط ىاـ پٍٍِخي ىاُء حّ قرُاوّ كتّؾ ڪطي ٌَ غگِيّ „ُياـ ىاُء حّ قرُاوّ ٿي ٌَ غگٍِصق „ُػي‬
‫غٍصس ٻار قراُخي قرٍصا „ًُ‬
‫رتً تالُء اغڪّؾ کي ڇٌم ةاَُ فائط ةطايڊ حّـ ٻَ ااڇرّـ قغائي ُهيّـ قرػّـ ُيػّـۿ پػط ىٍٍِخػي‬
‫قحّد ۾ غّچً حّ َى ُچ قغائي ٌَ غگِيّـ ُيّـ ىٍٍِخّ رتً تالُء اغڪّؾ ٍُصق ُّۿ ٌَ ىػػهياـ ُػّۿ ٌػَ‬
‫ىٍصر ُّۿ ٌَ ىػخص ُّۿ پِّء ىٍٍِخي اغڪّؾ کي ةاَُ ڇّ ڇٌػي ُ ػائّـ܁ څرتػيَء کػي ىػاُء ى ػڻ حػّ درس‬
‫ىّـ کي ِاـ اغڪّؾ ىاـ ىهيّ ُّ ىّـ پٍٍِخي ىاُء حّ قرُاوّۿ حيتّڻيڪ تػاررشي ذليلػت „ُػيۿ پػط‬
‫كتّؾ ٌَ ڪيّ „ُي ىاـ ىاُء حي غطرط تي ٌڪتم غطذصـ حّ ىٍڪط „ُياـ ىاـ ةادؾ „ُياـ غػطذصـ‬
‫ڪٿ ۾ ٌَ „ڻيٍصق „ُياـ ىاـ قاُء قاٌگط ىٿاـ اُڇاىٍصق رٍُصق „ُياـ‬ ‫کي َ‬
‫ىٍٍِخي تفّر حي ڪاةَ ذص ىلػطر ٿيػم ٌػاُي ىٍٍِخػي „تيػاۿ ىٍٍِخػّ رقح „زاد „ُػي ىػاـ ةٍػا‬
‫پاغپّرټۿ ةٍا قرظا حي ڪطاچػيَء ىػاـ اُڇاىػي ڪهڪتػي حػي ارػڊـ اػارڄـ ۾ ڪطڪيػٽ ىػيچ ڇغػي‬
‫ىّٽي ارٍصق „ُياـ ىاـ ىڌقةً ۽ ىٿطا ىاـ ٿي ارٍصق „ُياـ ڪاؽيَء ىاـ تيطپ راتطائّـ ڪطي ارٍػصق‬
‫„ُيػػاـ ةٍػػصرا ةػػً قرٍػػصق „ُيػػاـ ىػػاـ پػػٌّي حػػي اِڏػػيَء اِڏػػيَء ۾ اـ حػػاِء کػػي ڳّنيٍػػصق „ُيػػاـ حتػػي‬
‫ىٍٍِخيَء ىاُء حٍو قرتّ ُّ ىاـ ىيت يَء ۾ اُـ پاڈي الِء غطاطداـ رٍُصق „ُيػاـ حتػي ىٍٍِخػي ىػاُء قڇي‬
‫ٿي ُ ي تڎًُۿ ىّـ قټ ٌَ ٌُّصق „ُي پاڪػتاٌي پاغػپّرټ ۽ پاغػپّرټ تػي نڳػم ٍُصغػتاٌي قرػظا‬
‫ىٍٍِخّ تفّر غطذصـ حّ پاةٍص ٌػاُي ىػاـ ‪ 2491‬۾ ڄػائّ ُػّس ىػاـ پيصائؾػي ٍُصغػتاٌي ‪Born‬‬
‫‪ُ„ Indian‬ياـ ىاـ کڻي ڪٿي ةَ رُػاـۿ پػط ٍُصغػتاـ ۾ „زاديَء غػاـ اچػڻ قڃػڻۿ اِيػڻ ڦػطڻۿ رُػڻۿ‬
‫راتطائّـ ڪطڻ ىٍٍِخّ ةٍياديۿ اٌػاٌيۿ اسالكػيۿ ۽ پيصائؾػي ذػق „ُػي ىػاـ غػيخِاـ ٿػّۿ ىرػػّس‬
‫ڪطي غگِاـ ٿّ تَ ِاـ كػو حي ذٍُي ڪيفيت ىّـ کػي ڪػًٍِ ٌػَ ڪػًٍِ ڇرػًٍِ درػّاٌگيَء حػّ در‬
‫ڇرکاررٍصي‬
‫اىط حهيم‬ ‫‪B-702, Sand View Homes‬‬

‫‪Frere Town‬‬
‫‪ 21‬ى يۿ‬ ‫‪Clifton-Karachi, Sindh.‬‬
‫‪E-mail:‬‬
‫‪1222‬‬ ‫‪amarjaleel@cyber.net.pk‬‬
‫ڪطاچي‬ ‫‪amarjaleel36@gmail.com‬‬
‫„تو ڪٿا‬
‫ڪىاڻين جي ڪٿا‬
‫منىنجي آتم ڪٿا‬
‫ڪّةَ پيٍڏط را „رٽػٽ پٍٍِخي اقائهي دقر حّـ تفّرطقـ پٍٍِخي „رټ ايهطيَء ۾ ٌَ نڳائيٍصق‬
‫„ُي غاڳي نطح ُڪ ؽاٌط را نيکڪ اقائهي دقر دقراـ تشهيق ٿيم ترطرطـ کي پٍٍِخي ڪًٍِ‬
‫ڪتاب ۾ حاِء ٌَ ڇرٍصق „ُي ىّـ ةَ اځ تائيً ائيً ڪيّ ُّ غً ‪2411‬ع ۾ پِطرً ڪِاڻي اٌصرا‬
‫کاـ قٺي ‪2411‬ع ۾ نکيم ٻً ؽطىٍصق ۽ پؾيياـ ڪٍصڈ ڪِاڻيًۿ غطذص ۽ غٍڌق غخاڳ‬
‫ٿيٍصق تائيً ڇًُ غانً ۾ نکيم ڪِاڻيً کي (ُڪ ٻً کي ڇڎي) پٍٍِخي ڪًٍِ ةَ ڪتاب ۾‬
‫ؽاىم ٌَ ڪيّ غً ‪ 2411‬۾ ةيت ي ىاـ ٌڪطٌصڈ ”ڪٌّج“ رغاني نطفاـ ڪطارم ٍُص غٍڌ ڪِاڻي‬
‫کي پِطرّـ اٌٍاؿ ىهيّ ُّ اُا ڪِاڻي ىٍٍِخي ُڪ‬‫چڏا ڀيڏي ۾ ىٍٍِخي ڪِاڻي غّحِطق‬
‫ڪتاب ۾ ؽاىم „ُي ٻي ڪِاڻيۿ ارقڈ حّ ىػت کي ”رقح رُاڻ“ رغاني نطفاـ غاؾ ‪ 2419‬حي‬
‫ةِتطرً ڪِاڻي كطار ڇٌّ قرّ ُّ ارقڈ حّ ىػت ةَ ىٍٍِخي ڪًٍِ ڪتاب ۾ ؽاىم „ُي ةاكيۿ‬
‫ىاـ ٌَ ٿّ غيخِاـ تَ پِطرً ڇًُ غانً دقراـ نکيم ڪا ڪِاڻي ىٍٍِخي ڪًٍِ ڪتاب ۾ ؽاىم‬
‫„ُي‬
‫غً ‪2411‬ع کاـ ‪2411‬ع تائيً اضاررم ڇَُ غاؾ ىٍٍِخي زٌصايَء حا ىلهطبۿ ىٍتؾط ۽‬
‫ارڊقرٍچطس (ىِيخّئي) غاـ ڀطرم غاؾ ُ ا اًٌِ ڇًُ غانً ىّـ کي ىطقڈيۿ ڄاُيۿ ٺاُي اُڏي‬
‫ڪانب ىاـ ڪڍرّ حي ڪّ ُط اضرٌصڈ اِڏيَء غاـ اڎ غشتگيط ٿيٍصق قرّ اًٌِ ڇًُ غانً دقراـ‬
‫ىّـ پٍٍِخي زٌصايَء ۾ ارڎق اّڈ ۽ اِيػاـ پيصا ڪيّ حًٍِ حا پڏالَء اځ تائيً ىّـ کي ٻڌڻ ۾ ارٍصا‬
‫„ًُ ىّـ پاڻ پٍٍِخي زٌصايَء ۾ ارڎا زنظال „ٌصا حّ اځ تائيً پيطـ ُي۽اـ زىيً ىّـ کي څڇٌصي‬
‫ىرػّس ٿيٍصي „ ُي ىّـ پاڻ کي ارڎا قڇا دقکا ڇٌا حّ اځ تائيً ٻيّ ڪّةَ ىهيم دقکّ ىّـ کي قائڏق‬
‫ڪطي ٌَ غگٍِصق „ُي ىّـ الڳيتّ فٍا حّ در کُڏڪارّ ُّۿ پط در ٌَ کهيّ ُّۿ ىاڻِّ چٌّصا „ًُ تَ ىٍخظا‬
‫ٿيٍصا „ًُ ىّـ ىٍخظق ٿيٍصي ڇٺّ „ُي قرٌَۿ ڪّ غتب ڪٌِّي حّ ٌاٌگً ةالئً حي ٻطـ ۾ ُٿ‬
‫قحِڻ کاـ پِّء ىاـ ةچي غگِاـ ُا ىّـ زٌصايَء کي اقڈاَُ ۾ اڇالئڻ الِء ڪا ڪػط ٌَ ڇڎي ىّـ‬
‫پٍٍِخي الِء پهفطاط ٺاُي قرتيۿ حًٍِ تاـ رقزاٌّ نٍگِڻ ىٍٍِخّ ىلصر ٿي پيّ „ُي‬
‫ادةي زٌصايَء حي پِطرً ڇًُ غانً (‪ 2411‬کاـ ‪ )2411‬قاري دقر حا تففيم کّني قر۽ع تَ پِّء‬
‫اقائهي دقر ح ي ڪِاڻيً ةصراـ اقُاـ کي پڏُڻ الِء ىٍٍِخي „تو ڪٿا حّ ُڪ نّرم ةاب پڏُڻ الِء‬
‫ىهٍصق ىّـ کي اُا ةَ ستط „ُي تَ غهػهيّار ۽ رقارتي „تو ڪٿا نکڻ حّ قكت ىّـ کي ڪڎًُ ڪٌَّ‬
‫ىهٍصق ىاـ ىِاڳًۿ ىليًٌّ ۽ اٌڏطقرّز ۾ پٍٍِخي „تو ڪٿا ةياـ ڪٍصق رُيّ „ُياـ ۽ ڪٍصق‬
‫رٍُصس ُتيۿ پِطرً ڇًُ غانً حّ غطغطي ذڪط ڪٍصس‬
‫ٌؾق حڎًُ اٌتِا تي پِچٍصق „ ُيۿ تڎًُ حٍّـ ٿي پٌّصق „ُي ۽ۿ حٍّـ درّاٌگيَء حي غطذص‬
‫„ُي زٌصاي ُّؽيٍصي ۽ پاڳهپڻي حي قڂ ۾ څڪا کائيٍصي رٍُصي „ُي ىاـ پٍٍِخي پِطرً ٌؾق‬
‫حّ اٌيڪ دفٍ ا ذڪط ڪطي چڪّ „ُياـ ڪطڪيٽ ۾ ىّـ کي زٌصايَء حّ ڀطپّر فهػفّ ڇغڻ ۾‬
‫ارٍصق „ُي پاڪػتاـ حّ پِطرّـ قڪيٽ ڪيپط ةيڏع ىيً اىتياز اذيص ىٍٍِخي الِء رقؾ ىاڄؾ ُّ‬
‫ًُ قاٌگط اٿڻ قرِڻۿ ُهڻ ڦطڻۿ ًُ حِڏق ٌيط اچڻ الِء اُُڏق ئي نتاس پائڻۿ قارـ حي اغڏائيمۿ ةيڏٍگۿ‬
‫۽ قڪيٽ ڪيپٍگ حّ اٌصاز ىّـ پاڻ تي ناري ڪطي ڇڎرّ ُّ ىاـ ارً حي قي ُاِء اغڪّؾ ۾ ئي‬
‫ُّس حّ ڪطڪيٽ حي حٍّـ ۾ ىتتال ٿي قرّ ُّس ىيڏطڪ پاس ڪطڻ ةَ ىٍٍِخي الِء ىٍخظي کاـ‬
‫اِٽ ٌَ ُّ‬
‫ىّـ کي ڪا ستط ٌَ ُ ي تَ ىيڏطڪ کاـ پَّء ڇا پڏٍُصسۿ „رٽع را غائٍع܁ ىٿاُيً غهد تي‬
‫ڪطڪيٽ کيڎڻ کاٌػّاِء ىٍٍِخّ ٻيّ ڪّ ٌفب انٍيً ٌَ ُّ ةاةا ىّـ کي ڄي حي غائٍع ڪانيج‬
‫۾ داسم ڪطارّۿ اـ سياؾ غاـ تَ اٌخٍي ط ٿيٍصس‬
‫ُڪ تَ ىاـ حڎقۿ ىٿاـ قري ڪطڪيٽ حّ حٍّـ غط تي غّار! غائٍع غيخَِ ۾ ٌَ ارٍصي ُ ي‬
‫اًٌِ ئي ڇرًٍِ ۾ اقچتّ ُڪ سياؾ ىٍٍِخي ُّش ۽ ذّاغً تي ڇاٌ خي قرّ اىتياز اذيصۿ ىٍٍِخّ‬
‫ُيطق ۽ رقؾ ىاڄؾۿ ار ط فّرس ۾ پائهيٽ ُّ ىاـ پٍٍِخي غاِءۿ نڪ ڇپ ۾ۿ ةاةا کي ٻڌائڻ کاٌػّاِءۿ ار ط‬
‫فّرس ۾ پائهيٽ ٿيڻ حي تياررً ۾ نڳي قرع اـ دقراـۿ االِء ڪي ً فطغٽ ار ط حّ اىتراـ پاس‬
‫ڪيو ىّـ کي پڪ „ُي تَ ىٍٍِخي پاس ٿيڻ ۾ ةاةا حي غفارش حّ دسم ُّ ةي اٌتِا پيار ڪٍصق‬
‫ُّ ىّـ غاـ‬
‫ىٍٍِخي ۽ ادا حي ٌيط ۾ پٍصرًُ غانً حّ فطؽ ُّ ىاـ حيػتائيً ىيڏطڪ ۾ پِتع تيػتائيً‬
‫ادا „ىطرڪا ىاـ ارو ارع غي ڪطي „رّ ۽ ٌّڪطيَء غاـ قڃي نڳّ ۽ ؽادي ڪطي ٻارـ ٻچً حّ پيُء‬
‫ٿي پيّ غٍصس پّغڏٍگ ةَ غٍڌ حي ڇقراًُ ؽِطـ ۾ ٿيٍصي ُ ي اڪيهي اِط ۾ ةاةا حي غڄي‬
‫تّحَِ ىّـ نطؼ ٌُّصي ُ ي ىٍٍِخّ ُط اٌگم پّرق ڪٍصق ُّ ُڪ دفٍي كص ٻڌي ةي۽ع تَ ىّـ کي‬
‫نيً ُڏً „ٽّ اطاؼ ةيٽ ۽ نيظني اريظ حا قڪيٽ ڪيپٍگ اهّز اِطائي ڇرّ اُي ؽيّـ اٌگهيٍڊ ىاـ‬
‫ىهٍصرّـ ُيّـ ةاةا حي ڀائطـ کاـ قڅرڪ پياري دقغت ڄاڪڏط چّئٿطاؿ حيػاڻيَء حّ قڇق پٽ قؽٍّ‬
‫نٍڊـ ۾ پڏٍُصق ُّ ةاةا ىِيٍي کً ۾ ةيٽ ۽ اهّز ىّـ کي اِطائي ڇٌا ٻ ي ؽيّـ تياؿ ىِاٌگيّـ‬
‫ُيّـۿ ۽ فلم ٽيػٽ ڪطڪيٽ کيڎٌصڈ راٌصرگط اغتٍياؾ ڪٍصا ُ ا‬
‫ٌٍڍي قُيَء ۾ۿ ساص ڪطي تڎًُۿ حڎًُ ٌؾق حّ حٍّـ غط تي غّار ٌُّصق „ُي تڎًُ‬
‫ُّؽيٍصيَء قاري ڪا ڳانَِ غيخَِ ۾ ٌَ ارٍصي „ُي زٌصايَء ۾ ڪًٍِ کي رقؾ ىاڄؾ (پٍٍِخّ ُيطق)‬
‫ڪطي قٺڻ تياؿ غّنّ „ُي „ُػتي „ُػتي اغيً ُيطق حي ؽشفيت ۾ او ٿي قرٍصا „ُيّـ تڎًُ‬
‫اغيً قغاري ڇڎرٍصا „ُيّـ تَ كصرت اغاـ غڀٍي کي ُڪخِڏي ڇات ڇر ي پيصا ٌَ ڪيّ „ُي نيً‬
‫ُڏً ةيٽ ۽ نيظني اريظ حا اهّز سطرص ڪطي غگِخً ٿا ڪپڏي نڏيۿ چاؾ چاؾۿ قارـ حي اغڏائيم‬
‫غاـ اىتياز اذيص حِڏق ٌيط تَ اچي غگِخي ٿّۿ پط اىتياز حِڏي ڇات ڪٿاـ „ڻخي܁ اىتياز قاٌگط‬
‫راٌص ڪي ً ڪخي܁‬
‫ىٍٍِخي ٌٍڍپڻ حي دقغت ىفط ڪاىييَء کي دنيپ ڪيار ڇاچق قڻٍصق ُّ ُّـَء ةَ دنيپ اٌڊرً‬
‫فهو اٌڊغڏطيَء حّ درّتا ٌُّصق ُّ ُط ٌّحّاـ حي دؾ دىاغ تي ناري ٌُّصق ُّ ىفط ڪاىيي دنيپ‬
‫حي ذات ۾ اُڏي ٌيٌّي او ٿي قرّۿ حي ً ىاـ اىتياز اذيص حي ذات ۾ او ٿي قرّ ُّس ڪپڏي نڏيۿ‬
‫چاؾ چاؾۿ قارـ حي اغڏائيم کاٌػّاِء ًُ دنيپ قاٌگط ڳانِائڻ ؽطقع ڪطي ڇڎرّ چِطي حا تاثطات ةَ‬
‫دنيپ حِڏا ٿي قرع رقىاٌڏڪ ُيطق ٿيڻ الِء ڪًٍِ ٌَ ڪًٍِ ڇّڪطيَء غاـ ٌؾق كطقر ڪٍصق‬
‫ُّ اغاـ قاري دقر ۾ ارً حي قي ُاِء اغڪّؾ ۾ ڇّڪطرّـ ۽ ڇّڪطا اڎ پڏٍُصا ُ اۿ رٍٍي ڪّ‬
‫ارخّڪيؾً ُ ي تًٍِ ڪطي ىفط کي ٌؾق ڪطڻ الِء ڪا ٌَ ڪا ڇّڪطي ىهي قرٍصي ُ ي‬
‫رقؾ ىاڄؾ حي پيطقي ڪٍصي ىفط اڃا ةَ ڪخَِ اڳتي ٌڪطي قرّ اغيً غڀي ي ىيڏطڪ حي‬
‫تياررً ۾ ُ اغيً حّ ىفط قڃي الُّر کاـ ٌڪتّ الُّر حي فهو اٌڊغڏطي ۾ ڪاُي پيّ ُڪ ٻً‬
‫فهيً حا ڪٍڏطرڪٽ ةَ ىهيع پطۿ اداڪاري ىفط حي قس حي ڳانَِ ٌَ ُ ي ًُ ۾ اداڪاريَء حي‬
‫ڇات ٌَ ُ ي دؾ ڀڄي پيع ىارّس ٿي ىّٽي „رّ پط پٍٍِخي رقؾ ىاڄؾ حي پاڇي ىاـ ٌڪطي ٌَ‬
‫غگِيّ غ۽ّ „رٽػٽ ٌُّصق ُّ غائيً ٌتصانٍهي كهتاڻي اغاـ غڀٍي حّ پيارق ٽيچطۿ کاٌ ع ؽاَُ‬
‫نهيف حي غّرىيً حّـ تفّرطقـ ٺاُطائيٍصق ُّ غائيًَء حي ُيٿائڻ تي ًُ فائً „رٽع ۾ ةاكاٌصي‬
‫تٍهيو قرتي غٍڌ ىيّزرو حّ ڄائطرڪڏط ٿي رٽائط ٿيّۿ پط ىطڻ اِڏيَء تائيً پٍٍِخي رقؾ ىاڄؾۿ دنيپ‬
‫ڪيار حي چڪط ۾ اُڏق پيّ حّ ًُ يط ارادي نّر پٍٍِخي ؽشفيت کي ڪڎًُ ٌکطي ٌطقار ٿيڻ‬
‫حّ ىّكٍّ ٌَ ڇٌّ ُّ زٌصايَء ۾ دنيپ ڪيار قاٌگط ارڪڏٍگ ڪٍصي ٽيِتط غانً حي ٌيط ۾ اضاري‬
‫قرّ‬
‫ىفط ڪاىييَء قاٌگط ىّـ ةَ پٍٍِخي زٌصايَء حا چار پٍج غاؾ اىتياز اذيص ٿيڻ حي حٍّـ ۾ داقَء‬
‫تي نڳائي ڇڎرا ار ط فّرس ۾ ڀطتي ٿيڻ الِء دفتط ڄي حي غائٍع ڪانيج کاـ پطي ٌَ ٌُّصق ُّ ىاـ‬
‫ڪالس اُػائي ار ط فّرس „فيع ۾ قڃي ڀطتي ٿيڻ الِء ىٍهّىات اڎ ڪٍصق ُّس ڇرًٍِ رات تياري‬
‫ڪٍصق ُّس ٽيػڏً حي ىشتهف ىطذهً ىاـ ٌڪطٌصق رٍُصق ُّس اځ حڎًُ ُي غڏّـ نکي رُيّ‬
‫„ُياـۿ تڎًُ ىرػّس ڪطي رُيّ „ُياـ تَ اىتياز اذيص قاٌگط ار ط فّرس ۾ قڃڻ حي سّاُؼ کاـ‬
‫ٌالقف ىّـ غائٍع پڏُڻ کاـ فطار حي قاټ تالش پي ڪ ي‬
‫ىاـ ذٍُي نطح غائٍع کي غيخِي ٌَ غگٍِصق ُّس ىٍٍِخّ رحراـ „رٽع ڇاًٌِ ُّ تشيم‬
‫اُڏق تيظ ٌُّصق ُّ حّ تفّر ۾ اُڀطي „رم ىٍيط ۾ ىّرتّـ ىّـ کي چڏي نطح ۽ قاكد نّر تي ٌيط‬
‫ارٍصرّـ ُيّـ ىاـ ًٍُ کي ُهٍصي ڦطٌصي ڇغي غگٍِصق ُّس کيً ڳانِائيٍصي ٻّنِائيٍصي ٻڌي‬
‫غگٍِصق ُّس ًٍُ حي و ۾ۿ ًٍُ حي سّؽيَء ۾ ؽاىم ٿي غگٍِصق ُّس ًٍُ غاـ رقئيٍصق ُّس‬
‫ًٍُ غاـ کهٍصق ُّس ًٍُ حي ؽڪػت ىٍٍِخي ؽڪػت ٌُّصي ُ ي ًٍُ حي غّٿ ىٍٍِخي‬
‫غّٿ ٌُّصي ُ ي ىاـ پاڻ غّچي ٌَ غگٍِصق ُّس غّڂ ىّـ کي سّد ةشّد قرڏُي قڪّڈي قرٍصي‬
‫ُ ي اـ كػو حي ذٍُي ڪيفيت ۾ اځ تائيً ڪا تتصرهي ٌَ „ئي „ُي اُٽهٍصق اـ كػو حي ڪيفيت‬
‫قڅٌصڈ ٌيط غاـ اڎ پشتي ٿيٍصي قر ي „ُي تشيالتي ۽ تشهيلي ذًُ ىّـ کي غائٍع پڏُڻ ٌَ ڇرٍصق‬
‫ُّ‬
‫ُڪڏي ڇرًٍِ ر غانپّر ىاـ „سطي اٌڏطقرّ حّ غڎ „رّ (رغانپّر ۾ پائهيڏً حّ ڪانيج ۽‬
‫تطةيتگاُ َ „ُي ) اِط ۾ رقځ راڈق ٿي پيّ اىاـ ائيً پ ي رقئي ڄڻ حِاز ُالئيٍصي ىٍٍِخّ ڪطرؼ‬
‫ٿيّ ُّ ۽ ىاـ ىطي قرّ ُّس ىّـ کي رغانپّر قڃڻ ٌَ ڇٌائّـ‬
‫ىاـ پڏُڻ کاـ پڏ ڪڍي ةي۽ع ڪانيج قڃڻ ڇڎي ڇٌو ڇرًٍِ رات ڪطقڅ ڪٍصق ُّس ؽاؿ‬
‫حّ حِاٌگيط پارڪ ـصر ۾ پطرڪڏع ڪطڻ قڃاـۿ تَ قائڏـ قاٌگط ةيڏٍگ ڪطراـ (اڄڪهَِ‬
‫حِاٌگيط پارڪ حي اڅ ذفي تي ُىهً ۽ اڅ ذفي تي چطغيً كتلّ ڪطي قرتّ „ُي)‬
‫ةاةا ڇاچق پطرؾاـ ٿي پيّ ىّـ غاـ ارڎق پيار ڪٍصق ُّ حًٍِ حّ اقُيً اٌصازق نڳائي ٌَ ٿا غگِّ‬
‫غٍصس غٍگتي غاٿي قر۽ا ىّـ کي غيخِائيٍصا ُ ا ٌهو ةٍا ارٍصڈ قكت حّـ سّفٍاڪ ڳانِيّـ‬
‫ٻڌائي ڄرڄارڻ حي ڪّؽؼ ڪٍصا ُ ا ةاةا ۽ ادا حي اٌهيٰ تٍهييي كاةهيت حّ ذڪط ڪطي ىّـ کي‬
‫غٍصـ پيطقي ڪطڻ الِء پيا راكي ڪٍصا ُ ا اـ ڪيفيت ۾ اٺ ڇَُ ىِيٍا اضري قرا ُڪ تٍهييي‬
‫غاؾ ى ٍٍِخً ُٿً ىاـ ٌڪطٌصق پ ي قرّۿ پط ىاـ پٍٍِخي كص تاـ ٌَ نٿع ٻيِط ڄي حي غائٍع‬
‫ڪانيج قڃڻ کاـ ٌاةطي قاري ةي۽ع‬
‫حٍّـ تي دنيم ذاقي ٿي ٌَ غگٍِصق „ُي حٍّـ ىشتهف ـّرتً ۾ پاڳهپڻي حي غطذص تائيً‬
‫پِچائي ڇڎرٍصق „ُي ىاـ پاڳهپڻي حي غطذص قټ قڃي پِتّ ُّس ةاةا حي ٌٍڍپڻ حّ دقغت‬
‫ڄاڪڏط چّئٿطاؿ حيػاڻي ذيهً ذّانً غاـ ىّـ کي غيخِائيٍصق ُّ غٍصس دنيهً „ڇق ىٍٍِخّ‬
‫حٍّـ حِڪي پيّ پطۿ ىاـ ُڪ كص تي كائو رُيع غائٍع ٌَ پڏٍُصسۿ „رٽع پڏٍُصس‬
‫ىٍٍِخي ڳانَِ ى يائّـۿ تٍهييي غاؾ ةچائڻ الِء ىّـ کي ٌّاةؾاَُ ۾ ٌ يً كائو ڪيم ڪانيج ۾‬
‫داسم ڪطارائّـ ڪانيج حّ پطٌػپاؾ ُّ پطقفيػط اذيص غٍيص ساـ اٌگطرظي پڏُائيٍصق ُّ ىّـ کي‬
‫پاڻ غاـ اڎ پٍٍِخي اِط ۾ رُارائيً‬
‫پطقفيػط اذيص غٍيص ساـ قكت حّ پاةٍص ُّ قكت تي غيِڻۿ قكت تي حاڳڻۿ قكت تي ػم ساٌي‬
‫قڃڻۿ قكت تي ٌيطـۿ قكت تي ىٍخٍِص حي ىاٌيۿ قكت تي ؽاؿ حي چاٌَِۿ قكت تي رات حي ىاٌي ۽‬
‫قري قكت تي ةتي قغائي غيِي پّڻ ىاـ „زاد ىٍؼۿ پٍٍِخي ىطكيَء غاـ اٿڻۿ پٍٍِخي ىطكيَء غاـ‬
‫غيِڻ قارق ؽشؿۿ „زاديَء ۾ پهيمۿ پطقفيػط اذيص غٍيص ساـ حي ىارؽم ال حِڏي ىاذّؾ ۾ ىّـ کي‬
‫ٻّغٽ ىرػّس ٿيڻ نڳي اِٽ ىرػّس ٿيڻ نڳي پِطرّـ ڀيطق ىّـ کي پٍٍِخي ههيَء حّ‬
‫اذػاس ٿيّ ڪطاچي ڇڎي ٌّاةؾاَُ اچڻ قاري فيفهي تَ پڇتارو پط اىِار ٌَ ڪيو اىِار ۾ ىّـ‬
‫کي پٍٍِخي ؽڪػت ٌيط پي „ئي فلم ارتطق ڪيو حّ ةاةا کي نکي ىّڪهيو تَ ىٍٍِخي رُڻ حّ‬
‫ٻيّ ڪّ ةٍصقةػت ڪطرّ‬
‫ةاةا فّـ تي غائيً ارڇ ارو سّحَ غاـ ڳانِارّ ًُُ ىّـ کي پٍٍِخي پٍاَُ ۾ قرتّ ٌّاةؾاَُ‬
‫نّڪم ةّرڄ ُاِء اغڪّؾ حّ ُيڊ ىاغتط ٌُّصق ُّ غشت ارڊىٍػڏطرڏط ٌُّصق ُّ اغڪّؾ حي‬
‫ُاغڏم ۾ تٌّگط كػو حي زىيٍصارـ حي ٻارـ حّ کاٌ ع دؿ ٌڪطٌصق ُّ غٍصس اڳياـ ارٍصي ڪٍتي‬
‫قرٍصا ُ ا اًٌِ ۾ ىطتليٰ حتّئي ۽ ٌتصانػتار غاررّاؾ ۽ اًٌِ حِڏا اٌيڪ ؽااطد ؽاىم ٌُّصا ُ ا‬
‫غائيً سّحَ ـاذب ىّـ کي اغڪّؾ حي ُاغڏم ۾ ڪيطق ٌَ ڇٌّ اًٌِ ڇرًٍِ ۾ نهيف ُاؾ ٺِي‬
‫راس ٿيّ ُّۿ نهي ف ُاؾ ُيٍ ط ٌّاةؾاَُ ىيڊرڪم ڪانيج ۾ ؽاىم „ُي غائيً سّحَ ـاذب ىّـ‬
‫کي ُاؾ حي اغڏيج غاـ نڳّ نڳ اطرً رقؿ رُڻ الِء ڇٌّ (اطرً رقؿ ۾ „رٽػٽ ىيڪ اٽ ق يطف‬
‫ڪطائيۿ ڪاغڏيّؿ پائي اغڏيج تي داسم ٿيٍصا „ًُ ) اطرً رقؿ تياؿ قڇق ُّ غيّرق نهيف ُاؾ‬
‫اِاٽً قڻً غاـ قڪّڈرم ٌُّصق ُّ ُاغڏهّـۿ ۽ ڪانيج ڪافي پطي ٌُّصا ُ ا غج نِڻ کاـ پِّء‬
‫ىاذّؾ ُيتتٍاڪ ٿي پٌّصق ُّ اقٌصَُۿ ُيڪالئي ۽ ساىّؽيَء ۾ اصڈـۿ ةگِڏـ ۽ ڪتً حي اقٌائڻ حا‬
‫„قاز ڇاچا ُپطاغطار ۽ ڀّائتا نڳٍصا ُ ا‬
‫اتاـ ىٍٍِخي زٌصايَء ۾ اُڏي دقر حي اةتصا ٿي حًٍِ ىّـ کي اُُّ رُڻ ٌَ ڇٌّۿ حيڪي ىاـ ُّس‬
‫ىٍٍِخي زٌصايَء ۾ غڀ ڪخَِ ةصنخي قرّۿ حًٍِ ڇرًٍِ كيط ؽِتاز ىّـ کي ٻاًٌِ کاـ حِهي غٍڌي‬
‫ادةي غٍگت حي اڎحاڻيَء ۾ قڃي قرِاررّ تًٍِ ڇرًٍِ کاـۿ ذيطتۿ تخػعۿ رازـ ۽ رىظـ حا در ىّـ‬
‫تي کُهڻ نڳا ىٍٍِخّ پٍط حٍو (ٻيِط حٍو قٺڻ) ۾ پشتّ اٌتتار „ُي اغيً ڄيڻ کاـ اڳ ُ اغيًۿ ۽‬
‫ىطڻ کاـ پِّء ةَ ٻيّ حٍو قٺي ىّٽي ارٍصاغيً ىّت ٌاركي نطح اغاـ کي ىاري غگٍِصق „ُيۿ پط‬
‫زٌصايَء حي غهػهي کي ستو ڪطي ٌَ غگٍِصق „ُي غٍڌي ادةي غٍگت حي ىيڏٍگً ۾ قرٍِصي‬
‫ىّـ ىرػّس ڪيّ تَ نکڻ پڏُڻ قاري ڪطت غاـ ىٍٍِخّ ڪًٍِ حٍو حّ رؽتّ „ُي اًٌِ ڇرًٍِ‬
‫۾ ڪطڪيٽ کاٌػّاِء ىّـ کي ٻي ڳانَِ غّالئيَء غاـ غيخَِ ؿ ٌَ ارٍصي ُ ي ادةي غٍگت ۾ ةطدي‬
‫غٍڌيۿ ٌّر ٌتاغيۿ ؽيؾيط انريصريۿ ٌياز ُيارٌّيۿ كيط ؽِتاز ۽ ام ىريص چٍا حي ؽاٌطي ۽‬
‫ڪِاڻيّـ ٻڌي ىاـ اچطج ۾ پ خي قرٍصق ُّس غڀ ڪخَِ „ُػتي „ُػتي ىّـ کي پٍٍِخّ‬
‫پٍٍِخّ ىرػّس ٿيڻ نڳّ ىّـ کي غيخَِ ۾ ٌَ ارٍصق ُّ تَ ىّـ غاـ ڇا ٿي رُيّ ُّ! ىاـ ٌفي‬
‫(اٌڪار) ىاـ ٌڪطيۿ اثتات (ُاڪار) ۾ داسم ٿي رُيّ ُّس‬
‫اځ „تو ڪٿا حّ ُيُء ةاب نکٍصي ىرػّس ڪطراـ ٿّ تَ اغيً زٌصايَء حي ڪًٍِ ذتيي دقر ۾‬
‫داسم ٿيڻ الِء ىاُط ۽ ةانً حي تتصرهي ‪ Metamorphosis‬۽ ‪ Transformation‬حي ىطذهً‬
‫ىاـ اضرٌصا „ُيّـ اـ كػو حي تتصرهيَء ۾ اغاـ حي ىطكي ۽ ىٍؾا حّ ٌيم دسم ٌَ ٌُّصق „ُي اـ‬
‫تتصرهيَء حّ غيّرق دارقىصار اغاـ حي قحّد ۾ داسهي ڪيفيت ۽ ٻاُطرً ڪيفيتً حي ىهاةلت ۽‬
‫ىّافلت تي ٌُّصق „ُي اًٌِ ئي ڇرًٍِ ۾(‪ )2411─11‬ٻً ٽً قاكًٍ ىٍٍِخي اٌصر قاررً ڪيفيتً‬
‫۽ ٻاُطرً ڪيفيتً کي رڪخاِء ۽ رڪ حاـ ڪطي ڇڎرّ‬
‫ٌتصانيانڪ کي ٌّاةؾاَُ ؽِط قاراۿ ٌٍڍا ُخً را قڇا ادا غڎرٍصا ُ ا ىّـ کاـ ٻَ غاؾ ٌٍڍق ُّ ىاـ‬
‫اٌڏط „رٽع ۾ ٌُّصق ُّس ۽ ادا ىيڏطڪ ۾ پڏٍُصق ُّ سّحَ ـاذب حي نّڪم ةّرڄ ُاِء اغڪّؾ‬
‫حي ڪطڪيٽ ٽيو حّ اقپٍٍگ ةيڏع ىيً ٌُّصق ُّ ؽاٌصار ةيڏٍگ ڪٍصق ُّ ڪطڪيٽ اغاـ‬
‫حي دقغتيَء حّ غتب ٿي پي ي ٌطؿ غڀاقۿ سّش نتًۿ غچّۿ غپتيّ ۽ ُاٺي ڪاٺيَء حّ حاٌ۽ّ حّاـ‬
‫ًُُ حِڏ ا ُيٍڊغو ٌّحّاـ ىّـ قرني ڇٺا „ًُ نهٍت ىريّد حا ايت ٻڌٌصق ُّۿ ۽ ڳائيٍصق ةَ ُّ ۽‬
‫حڎًُ ڳائيٍصق ُّ تَ ُّةِّ نهٍت ىريّد حي ُغطۿ تاؾ ۽ نِخي ۾ ڳائيٍصق ُّ قري حّ اغڏيج ڄراىً ۾‬
‫ڪو ڪٍصق ُّ تَ پٍٍِخي كصرتي اداڪاريَء غاـ غڀٍي کي ذيطاـ ڪطي ڇڎرٍصق ُّ ارتطي ٌٍڍي‬
‫ٌيط ۾ ارڎي ٌظت ىّـ ذٍيف ىريص کاٌػّاِء ٻ ي ڪًٍِ ٌّحّاـ کي ىهٍصي ٌَ ڇٺي „ُي ىاـ‬
‫پاڪػتاـ حي ڳانَِ ٿّ ڪطراـ قرٌَ غچً ٽٍڊقنڪط غاـ ڪًٍِ حي ڀيٽ ڪطڻ اىڪاـ کاـ ٻاُط‬
‫„ُي ًُ غّرًُ غانً حي ٌيط ۾ دٌيا کي پٍٍِخي ڇات غاـ ذيطاـ ڪطي ڇڎرّ ُّ‬
‫نهيف ُاؾ ٌّاةؾاَُ ۾ اىتياز ٌهي تاج حّ ڄراىّ اٌارڪهي اغڏيج ٿيّ ُّ ڄراىي ۾ ادا‬
‫ٌتصانيانڪ ؽِظادي غهيو حّ رقؾ ڪيّ ُّ ڪياؾ حي اداڪاري ڪطي رُيّ ُّ ڄراىي حي‬
‫چّٿيً ڇرًٍِۿ ڄراىّ ستو ٿيڻ کاـ پِّءۿ ڪاغڏيّؿ ةصالئيٍصي ةيِّش ٿي ڪطي پيّ غڌق اغپتاؾ‬
‫کڻائي قرع ڪخَِ ڇرًٍِ کاـ پِّء اضاري قرّ ذادثّ ارتطي تيظيَء غاـ ٿيّ حّ اٌتتار ٌَ پي „رّ تَ‬
‫ٌّاةؾاَُ حّ اداۿ ٌّاةؾاَُ ىاـ ُييؾَ الِء نڎي قرّ ُّ ٌَ اکيً کي اٌتتارۿ ۽ ٌَ ڪًٍ کي رليً پطۿ‬
‫ذليلت کاـ ىًٍِ ىّڈڻ ىيڪً ٌَ ُّ ادا اضاري قرّ ُّ ادا ىطي قرّ ُّ ُّ ًُ دٌيا ىاـ نڎي قرّ ُّ‬
‫ىٍٍِخّ قُو ُّۿ را اياـ ُّ نهيف ُاؾ حي اطرً رقؿ ۾ رٍُصيۿ اغڏيج تاـ ىّـ کي ادا حي‬
‫ىڪانيً حّ پڏالُء ٻڌڻ ۾ ارٍصق ُّ اـ ئي كػو حي ڪيفيت غڀٍي دقغتً حي ُ ي ادا حا پاڇّال ۽‬
‫ٌڪع ذاىص ٌهي ڪطڪيٽ اطائٌّڊ کاـ قٺي ٌّاةؾاَُ حي اِيطـ ۽ اِڏيً ۾ ٌيط ارٍصا ُ ا‬
‫دقغتً ادا حي راد ۾ رغانّ ڪڍڻ حّ فيفهّ ڪيّ رغاني حّ ٌانّ رکيائّـ ”ادا“ فيفهي ۾‬
‫ن ي ڪيّ قرّ تَ ”ادا“ رغاني حي پِطرً ؽياري ۾ ادا حي قرخًِ دقغتً کي نکڻّ پٌّصق غيّرا‬
‫دقغت ُ ا ادرب ۽ ؽاٌط ؽٍط ۽ ڪِاڻيّـ نکٍصي قرطؿ ٌَ ڪيائّـ ٌيٺ ىّـ تي ةاٺّ کٍيائّـ‬
‫چيائّـۿ ارٍصڈ پطچي الِء ڪخَِ ٌَ ڪخَِ كطقر نکي ڇي‬
‫كيط ؽِتاز غاـ ـالح ڪيو ًُ ُيٿارّ ڪخَِ ًُ ررت چيائيً‪ :‬كهو ڪا ض کڻي قرِي رَُ –‬
‫ڪا اُڏي راد نک حيڪا تّـ ڪڎًُ ةَ قغاري ٌَ غگِيّ ُخيً‬
‫اُـ رات ىٍٍِخي ادةي زٌصايَء حّ „ از ٿيّ ىاـ نهيف ُاؾ حي ُيڪهي اطرً رقؿ ۾ كهو‬
‫ڪا ض کڻي قرِي رُيع ذًُ تي ُڪ ٌَۿ اٌيڪ رادايطرّـ تطي „رّـ اًٌِ رادـ ۾ غڀٍي رادايطرً‬
‫تي ذاقي ٿيٍصڈ راد ُ ي رتً تالَء پطائيطي اغڪّؾ ڪطاچي ۾ ىٍٍِخي ڪالس ىيٽ اٌصرا حي راد‬
‫غيّري رات نکٍصق رُيع ٻي رات ةَ نکٍصق رُيع پٍا پڏُي ڦاڈي قري پ ي نکيو ائيً ٽيً‬
‫رات اضري قر ي چّٿيً رات ةَ اضري قر ي پٍخيً ڇرًٍِ ”ادا“ رغاني حي ارڊرڏط ام ىريص چٍا‬
‫کي حيڪا ڪِاڻي ڇاپڻ الِء ڇٌو تًٍِ ڪِاڻيَء حّ ٌٍّاـ ُّۿ اٌصرا‬
‫ًُ ڪتاب الِء اقائهي ڪِاڻيً حي چٌّڊ ڪٍصي حڎًُ اٌصرا پڏُي ڇٺو تَ ىّـ کي ڇاچق‬
‫تٍخب ٿيّ ڪِاڻي ڪًٍِ ةَ نراظ کاـ ؽارً ڪطڻ حِڏي ٌَ ُ ي ؽارً فلم اـ ڪطي ٿي ُ ي حّ‬
‫ا دا حي قرخًِ دقغتً کي رغاني ۾ حاِء ڇرڻي ُ ي ڪِاڻي ڪچي ڇڇ „ُي فهيي اٌصاز حِڏا‬
‫ىفٌٍّي ىٍيط – ڪطدار ڪّڈا – قاكٍا ةي رةم تاڃّ پيڏّ ةٍَِ ڪيظقر ُاۿ اٌصرا ڪِاڻي پڏٍُصي‬
‫ُڪ ذيطت اٌگيظ ذليلت ىٍٍِخي غاىِّـ „ئي „ُي ىّكّع حي نراظ کاـۿ پٍخٌّخاَُ غاؾ اڳ‬
‫نکيم اٌصرا ىٍٍِخي پِطرً ۽ „سطي ڪِاڻي „ُي ىّـ پٍخٌّخاَُ غانً ۾ حيڪي نکيّ „ُيۿ‬
‫ڪِاڻيّـۿ ٌاقؾۿ ڪانو ۽ ىليّـۿ ىٍٍِخي ڪاةَ ترطرط اٌصرا حي ىّكٌّاتي اطفت ىاـ ٌڪطي‬
‫ٌَ غگِي „ُي اٌصرا حّ ىّكّع „ُي دٌيا حّ ڪّةَ ىضُب غچ ۽ ىرتت کاـ ىٿاُّـ ٌاُي ىهڪ‬
‫قراُي غگِخً ٿاۿ پط ىرتت ٌَ – قڇّڈي ۾ ٌؾق حي اةصرت „ُي ةلا „ُي – قـم ٌؾق حي ٌفي‬
‫„ُي څرتي اغاـ حي ىاُء „ُي اُي ئي ىّكّع „ًُ حً تي ىاـ اځ تائيً نکي رُيّ „ُياـ‬
‫ؽارً ٿيڻ کاـ پِّء اٌصرا تي ڇاچي تٍليص ٿي ُ ي غڀ کاـ غشت تٍليص ۾ چيّ قرّ ُّ تَ‬
‫ڪِاڻيَء ۾ ڪفط حّ پطچار ڪيم „ُي اځ تائيً اـ كػو حي تٍليص ىيڊؾ قاٌگط ىّـ ڳچيَء ۾ پائي‬
‫ڇڎي „ُي ارڈًُ غانً حي ٌيط ۾ اٌصرا نکڻ ىِم ىٍٍِخا حيڪي قرچار ُ اۿ سياؾ ُ ا اٌصرؾا ُ ا‬
‫غي ٽيِتط قرُيً حي ٌيط ۾ پڪا پشتا ۽ ‪ Fossil‬ٿي پيا „ًُ ُط اضرٌصڈ اِڏيَء ۾ ٌيطرً حي‬
‫تفصرق ىّـ کي ىهٍصي رُي „ُي‬
‫ىضُتً ىهڪً ۾ ىاڻِّ ىٍخِارا „ًُۿ ىاڻِّ ڪِائيا „ًُۿ ىاڻِّ قڈاُيا „ًُۿ دنيً ۾ قرڇا قڅا‬
‫„ًُ اُّ قرچار ىّـ کي ىطرصيَء ۾ پٍٍِخي ىطؽص غچم غطىػت قٽاـ ىهيّ „ُي ُڪ ىانڪ کيۿ‬
‫سانق کي ىاڻًِ پٍٍِخي پٍٍِخي پطقڈ ىهاةق ىشتهف ٌاال ڇر ي ڇڎرا „ًُ ًٍُ ُڪ کي اٌيڪ‬
‫ڪطي ڇڎرّ „ُيۿ پطۿ تًٍِ ٌُّصي ةَ ُّ ُڪ „ُي اٌػاـ پٍٍِخي ىرصقد غيخَِ „ُط ًُ کي‬
‫غيخِڻ حي ڪّؽؼ ڪ ي „ُي تشهيق (ىاڻِّ) سانق کي پٍٍِخي تفّر ۾ كيص ڪطي کيع‬
‫پٍٍِخي ىطكيَء ىهاةق قـفّـ ۽ ـفتّـ ڇر ي ڇڎرّـ „ًُ ًُ ُڪ حّ اٌت نِڻ اٌػاـ حي قس‬
‫کاـ ٻاُط „ُي‬
‫اٌصرا ڪِاڻيَء حي ٌائڪ حّ ٌانّ پطريي „ُي نيکڪ پٍٍِخّ ٌانّ ىشفي رکٍصا „ًُ را ىڏائي‬
‫ڇڎرٍصا „ًُ ڪخَِ نيکڪ پٍٍِخي ٌاني غاـ ڪٌَّ ڪّ تشهؿ نڳائي ڇڎرٍصا „ًُ ُّ ائيً ڇّ‬
‫ڪٍصا „ًُ܁ ىّـ کي ستط ڪٌِّيۿ پطۿ ىّـ ةَ غٍصـ پيطقي ڪ ي ىّـ ىشتهف تشهفً حي ةاري ۾‬
‫غّچيّۿ پط ڪّةَ تشهؿ ىّـ کي ٌَ قڻيّ تًٍِ ڪطيۿ ڪِاڻيَء حي ٌائڪ حّ ٌانّ ”پطريي“ۿ‬
‫پٍٍِخي ٌاني غاـ ڳٍڍي ڇڎرو ىٍٍِخي پِطرً ڪِاڻي اٌصرا حهيم پطرييَء حي ٌاني غاـ ؽارً‬
‫ٿي ُ ي‬
‫اٌصرا (‪ )2411‬کاـ پِّء ٻَ ٽي غاؾ ىّـ ڪخَِ ٌَ نکيّ ڪطڪيٽ حي ٌؾق ىّـ کي غطاطداـ‬
‫ڪطي ڇڎرّ اًٌِ ٽً غانً ۾ ىاـ ٌّاةؾاَُ ڪانيج الِء کيڎرع اّرٌييٍٽ ڪانيج ذيصر„ةاد الِء‬
‫کيڎرع غٍڌ رٌّيّرغڏيَء الِء کيڎرع غٍڌ ـّةي الِء کيڎرع اـ دقراـ ‪2411‬ع ۾ غٍڌ رٌّيّرغڏيَء‬
‫الِء کيڎٌصي پؾاقر رٌّيّرغڏيَء سالؼ قڪيٽ ڪيپٍگ حّ پاڪػتاـ اٌڏط رٌّيّرغڏيظ رڪارڄ‬
‫ٺاُيو ىيچ حي پِطرً ۽ ٻي اٌٍگ ۾ حيڪي ٌ َ َّۿ راٌصرگط اغڏيپ را ڪيچ ڪيو تً ىاـ غتً کي‬
‫كيط اذيص حي ةانٍگ تي „ئّټ ڪيّ ُيو كيط اذيص نيفٽ „رؿ نيگ اغپٍط ُّ اځ ڪهَِ ةي ةي غي‬
‫نٍڊـ نطفاـ ٍُصغتاـ ۽ پاڪػتاـ حي راٌصرً حي ڪّررج ‪ Coverage‬ڪٍصق „ُي پؾاقر‬
‫رٌّيّرغڏي ٽيو حّ ڪيپڏً ذػيب اذػً ُّ اڳتي ُهي ذػيب اذػً پاڪػتاـ ٽيو الِء کيڎرّ‬
‫رٽائط ٿيڻ کاـ پِّء پاڪػتاـ ٽيو حّ غهيڪڏط ةَ ٿيّ ُّ‬
‫ىاـ ٌّاةؾاَُ ۾ ئي ُّس حّ ىغطةي پاڪػتاـ حي قڇرطـۿ چّڅررًۿ غطدارـۿ ساًٌۿ ىيطـۿ پيطـ ۽‬
‫غيصـ ذڪّىت کي ـالح ڇٌي تَ غخاڳ ۽ غڄاڻ ةٍگانيً حّ اغييتهيَء ۾ ىلاةهّ ڪطڻ الِء ىغطةي‬
‫پاڪػتاـ حي چ ً ـّةً کي ىالئيۿ ُڪ ڪطيۿ قـ رٌّٽ ٺاُيۿ ىؾطكي پاڪػتاـ کي ىًٍِ‬
‫ڇحي ذڪّىت رپ كتّؾ ڪ ي ةٍگانيً ۽ ىغطةي پاڪػتاـ حي ڪخَِ ىييتطـ قـ رٌّٽ حي‬
‫غشت ىشانفت ڪ ي ًٍُ ذڪّىت تي قاكد ڪطي ڇڎرّ تَ قـ رٌّٽ حي رپ تي ٌيم ڪطڻ‬
‫غاـ ىهڪ ٽڏي پٌّصق قڇق غياغي ىيڻ ىچٍصق حًٍِ کي ذڪّىت ىًٍِ ڇر ي ٌَ غگٍِصي‬
‫‪2411‬ع ۾ اغييتهيَء قـ رٌّٽ ٺاُڻ حي رپ كتّؾ ڪ ي ىِيٍّ ىّـ کي ٺيڪ غاـ راد ٌاُي ػ‬
‫ؽارص „اػٽ را غيپڏيتط حّ ىِيٍّ ُّ ٌّاةؾاَُ ۾ قـ رٌّٽ سالؼ زةطدغت ررهيَء (حهػي حهّس)‬
‫حي تياري ڪ ي قئي ُ ي ىاـ ڪطڪيٽ حّ درّاٌّۿ غياغي غڌ ٻڌ کاـ ىرطقؿ ُّس ُاۿ ارتطق غّ‬
‫ٿيّ ُّ حّ ادب نطح قڅٌصڈ الڈي غتب ىّـ ۾ غياغت کي غيخِڻ حّ اڻ پيصا ٿي پيّ ُّ اذتخاحي‬
‫ررهيَء الِء كيط ؽِتاز ُڪ ايت نکيّ ُّ‪:‬‬
‫قنً حي راَُ ۾ قنً حا ٌّحّاـ ؽِيص ٿيّۿ‬
‫را ةچارّ غػٍڌ کيۿ را غػّرىػا ؽِػيص ٿيّ‬
‫ىاـ اغڪّؾ ۽ ڪانيج (اڳتي ُهي رٌّيّرغڏي) ۾ چڱي ُغط ۽ تاؾ ۾ ڳائي غگٍِصق ُّس غڀٍي‬
‫حي ـالح غاـ ىّـ کي ررهيَء ۾ ايت ڳائڻ الِء چيّ قرّ ىاـ ڳائيٍصق ُّس دقغتً حي ىرفم ۾ۿ را‬
‫ڪالس رقؿ ۾ ُيڎي غاري غياغي حهػي ۾ ڳائڻ حي ڳانَِ ٻڌي ىٍٍِخيّـ قارّـ ةتاؾ ٿي قرّـ‬
‫ڪٍڌ ڪڍائڻ حي ڪّؽؼ ڪيو پط ڪڍائي ٌَ غگِيع‬
‫ىٌّي ةازار حي چّ قاٽي تي اغڏيج ٺاُي ُ ائّـ ةٍص ۾ ستط پي ي تَ ؽيز ىخيب انطذياـ حي‬
‫دقغت كاكي فيق ىريص حي غڎ تي ةٍگاني ۽ پ۽اڻ نيڊر ةَ اچي ٌّاةؾاَُ ۾ اڎ ٿيا ُ ا ىّـ ارڎق قڇق‬
‫حهػّ اڳ ڪڎًُ ٌَ ڇٺّ ُّ ڄڻ ىاڻًِ حّ غيٍڊ ُّ ىّـ کي ڪٍتڻي قٺي قر ي ىاـ ڪّ پطقفيؾٍم‬
‫غٍگط تَ ُّس ٌَ ؽّكيَ ڳائيٍصق ُّس غّ ةَ دقغتً الِء اقؾ سياؾ „رّ تَ كيط ؽِتاز حي ا ةچائي‬
‫ڀڄي قڃاـ پطۿ ىٍاغب ٌَ غيخِيو‬
‫ُّش ىٍٍِخّ تڎًُ اُڇاىي قرّۿ حڎًُ ىائيڪطق فّـ ىّـ کي ُٿ ۾ ڇر يۿ چّټ چاڈُيۿ‬
‫چيائّـ‪:‬‬
‫ڳاِء‬
‫ادةي کيتط حي پِطرً ڇًُ غانً ۾ (‪ 2411‬کاـ ‪ )2411‬ىٍٍِخي زٌصايَء ۾ ٿيڻ قارـ ٽً قڇـ‬
‫قاكًٍ ىاـ ُڪ قڇق قاكٍّ اڻ غڌي نطح غياغت ۾ پيط پائڻ ُّ ػ غا ةَ اذتخاحي ۽ ةغاقتي غياغت‬
‫‪ Politics of dissent‬ىّـ كيط حّ ايت ڳائڻ ؽطقع ڪيّ اڃا اڅ کً ايت ڳارّ ُيو حّ ىاڻًِ حّ‬
‫غيٍڊ ڇّنيّـ ُڻڻ نڳّ ػ څرتي ۽ „غياـ کي نّڇي ڇڎڻ حِڏا ارڎا تَ ٌٍطا ٍُيائّـ حّ ايت ٌٍطـ ۾ او‬
‫ٿي قرّ ڇغٍصر ي ڇغٍصي حهػّ غياغتصاًٌ حي ُٿً ىاـ ٌڪطي قرّ ڀڃ ڄاَُ ؽطقع ٿي قر ي قرڏَُۿ‬
‫۽ ڀڄ ڀڄاـ ۾ ارڎي تَ دز اڇاىي ڄڻ ىڏيَء حا ڪڪط څرتيَء تي نِي „را ُ ا‬
‫اـ کاـ پِّء اُا ئي ڪاررقائي ؽطقع ٿي حيڪا اځ تائيً ىٍيو ٌيٌّي حاري „ُي قٺ پڪڏۿ‬
‫قارٌٽۿ اطفتاررّـۿ ٿا ڻً تي ٌلّةتّـ ۽ ةياـ کاـ ٻاُط تٍصرّـ حي ً تَ اغاـ حّ ڪّ تٍيييي چاٌچّ‬
‫ٌَ ُّ ۽ ٌَ ئي ڪا نيڊرؽپۿ تًٍِ ڪطي اغيً غڀ ي ڇڏقڇڏ ٿي قراغيً پّنيع کي اُّيّـ نڪ‬
‫ڪ َّر ۽ اٌڊر اطائٌّڊ ٿي قراغيً رارـ قـ رٌّٽ ٺاُي دؿ پڏيّ دؿ ڇا پڏيّۿ غٍصـ ٌڪ ۾ دؿ‬ ‫ڇپۿ اٌڊر َ‬
‫ٿي پيّۿ ىهڪۿ ساص ڪطي ةٍگاؾ ۽ غٍڌ ۾ ىيڻ ىچي پيّۿ غٍڌ حا غياغتصاـ چراۿ ادربۿ ؽاٌطۿ‬
‫داٌؾّر ۽ ـرافي ٌطقار ٿي ىيصاـ تي ٌڪطي „راۿ الڳيتّ ڇَُ غاؾ ةٍگاني ادب غاـ ڀيڏڻ حِڏق غٍڌي‬
‫ىظاذيتي ادب پيصا ڪيائّـ‬
‫قـ رٌّٽ حي ةچاُء ۾ حٍطؾ ارّب ساـ ةيطرڪً ىاـ ٌڪطي „رّ ‪2418‬ع ۾ ىارؽم ال نڳائي‬
‫ىهڪ حّ ـصر ٿي قرِي رُيّ اڳتي ُهيۿ ‪2412‬ع ۾ پاڪػتاـ ٽڏي پيّ ىّالٌا اةّ انڪالؿ „زاد حي‬
‫اڳڪٿي ـريد ثاةت ٿي تَ پاڪػتاـ پٍخّرًِ غانً کاـ قڅرڪ حڏاُء ڪطي ٌَ غگٍِصق‬
‫چّقرِيً غاؾ پاڪػتاـ ٻَ اڅ ٿي پيّ‬
‫غهػهيّار „تو ڪٿا نکڻ ىٍٍِخي قس کاـ ٻاُط „ُي ىاـ ىشتهف ىّكًٍ تي „تو ڪٿا حا‬
‫ىشتهف ةاب نکٍصق رٍُصسۿ ةهڪَ نکي رُيّ „ُياـۿ حي ً ُيُء „تو ڪٿا حّ ُڪ ةاب „ُي‬
‫‪ 2412‬ع ۾ پاڪػتاـ حي ٽڏڻ حا غتب ٻ ي ڪًٍِ ىٍاغب ىّكٍي تيۿ انڳ ةاب ۾ نکٍصس ًُ‬
‫ةاب ۾ ‪2411‬ع کاـ ‪2411‬ع تائيً حّـ ڳانِيّـ „ًُ‬
‫ادب ۽ غياغت ۾ ىٍٍِخي داسم ٿيڻ حّ ٌطـّ غاڳيّ „ُي رارـ ىٍٍِخي ادب تي ٌٍطرتاز ادب‬
‫ُ ڻ حي ىِط ُڻي ڇڎي ىاڻًِ حڎًُ ّر غاـ ىّـ کي پڏُڻ ؽطقع ڪيّۿ ۽ پيار ڀطي ىّټ ڇٌي‬
‫تڎًُ ةَ رارـ کي ڳانَِ غيخَِ ۾ ٌَ „ئي ىاڻًِ کي ُي۽يً ذًُ قارق غيخِي ڪا اُييت ٌَ ڇٌائّـ‬
‫غٍصـ پطقپيگٍڊا حّ اٌصازق اقُيً اـ ىاـ نڳائي غگِّ ٿا حّ ىِيٍّ کً اڳ ارو فم حي ُڪ‬
‫ؽااطدراڻي ىّـ غاـ ىهڻ „ئي ىٍٍِخيً ڪِاڻيً تي ررػطڂ پي ڪيائيً ىشتهف ٌٌّيت حا غّاؾ‬
‫پڇڻ کاـ پِّءۿ ُڪ غّاؾ پڇيائيًۿ ”اقُاـ تي انظاؿ „ُي تيۿ اقُيً ٌٍطي ةاز ادب نکٍصا „ُيّ “‬
‫ىّـ کيع حّاب ڇٌّ ُّۿ ”ُا اُّ انظاؿ غ ّ غيڪڏق ـريد „ُي اردقَء ۾ اُڏي ادب کي‬
‫ىظاذيتي ادب چٌّصا „ًُ ۽ اٌگطرظيَء ۾ ‪ Literature of resistance‬غڎرٍصا „ًُ اُڏي ادب کي‬
‫غٍڌي ۾ اغاـ حا رار ٌٍطي ةاز ادب غيخٍِصا „ًُ “‬
‫ىاـ ةٍيادي نطح رقىيٍڏڪ نيکڪ „ُياـ پطۿ ىٍٍِخيّـ ڪِاڻيّـ ۽ ٌاقؾۿ ”ٌيٺ اٌّگي‬
‫ڳانِارّۿ“ غياغي پع ىٍيط ۾ نکيم „ًُ‬
‫ادب ۽ غياغت کاـ پِّء ىٍٍِخي ادةي اقغط قارـ پِطرً ڇًُ غانً حّ ٻيّ قاكٍّۿ ىٍٍِخي‬
‫زٌصايَء حّ قڇي ۾ قڇق قاكٍّ ‪2412‬ع ۾ اىاـ حّ اُغِڻ ُّ قرِيً „ڪڏّةط تي اغط کاـ اڳ ىٍٍِخيً‬
‫ٻاًٌِ ۾ ُييؾَ الِء اکيّـ ةٍص ڪطي ڇڎرّـ ُ ائيً اـ قاكٍي حّ ذڪط ىاـ „تو ڪٿا حي ٻً ٽً‬
‫ةاة ً ۾ تففيم غاـ ڪطي چڪّ „ُياـ ُتي فلم ارتطق چٌّصس تَ اىاـ حي اغِڻ کاـ پِّء ىاـ اُڏق‬
‫تَ اٻاڻڪّ ۽ ٌٍڌڻڪّ ٿيع حّ ٽيِتط غانً حي ٌيط ۾ ةَ ىاـ پاڻ کي اٻاڻڪّ ىرػّس ڪٍصق‬
‫„ُياـ ىٍٍِخي قحّد ۾ حيڪڎًُ ٌٍڍڈي چهّني ٻار حّ قاغّ ٌَ ُخي ُا تَ ىاـ حيڪط ڪڎًُ ةَ‬
‫زٌصايَء ۾ کهي ٌَ غگِاـ ُا‬
‫ادةي اقغط حي پِطرً ڇًُ غانً حي ٽ يً قاكٍي ىٍٍِخي ذياتيَء کي تِع ٌِع ڪطي ڇڎرّ‬
‫ارو اي ڪطڻ کاـ پِّء رٌّائيڏيڊ ٌيؾٍظ حي ُڪ ٌانيي پطقحيڪٽ ۾ ٌّڪطي ىهي ُ ي دٌيا ۾‬
‫„ةاديَء حي ردقةصؾ تي کّحٍا ڪطڻي ُ ي غڄي پاڪػتاـ ىاـ چار ڄڻا چٌّڊرا ُ ائّـ پٍخاب‬
‫ىا ـ چٌّڊرم اىيصقار کي فيفم „ةاد ۾ کّحٍا ڪطڻي ُ يۿ ىّـ کي الڈڪاڻي ۾ۿ ةٍگاؾ ىاـ ٻً ڄڻً‬
‫کي چاڪا ۽ چڏگاٌگ ۾ کّحٍا ڪطڻي ُ ي الڈڪاڻي حي رٌّيً ڪائٌّػم نغاريَء ۾ ڪو ڪٍصي‬
‫ىّـ کي اتاـ حي قڇرطي حّ رقرّ اـم ٌَ قڻيّ ُّ غً ‪2411‬ع ۾ اغتٍيفا ڇر ي ىاـ ڪطاچي ىّٽي‬
‫„رع ةاةا ح ِٽ پٽ ىّـ کي ارً حي قي ُاِء اغڪّؾ ۾ ىاغتطي قٺي ڇٌيۿ اڎقاڎ پتهڪ غطقس‬
‫ڪييؾً حي ٻً ٽً اىتراًٌ الِء تياري ؽطقع ڪطائي ڇڎي‬
‫ُڪڏي ڇرًٍِ ڪطاچي رٌّيّرغڏيَء ۾ ىٍٍِخّ ڪالس ىيٽ اذيص ىِيط ىهڻ „رّ اذيص ىِيط‬
‫ٌيؾٍم اغڏّڄٌڏع فيڊررؾً حي ڪهچطؾ قٌگ حّ حّائٍٽ غيڪطرڏطي ٌُّصق ُّ پاڻ غاـ ُڪ‬
‫فٍڪار كػو حي ىاڻَِّء کي قٺي „رّ ُّ غاٌّرقۿ ىڇّـ ڇاڈُي چٽۿ ىٿي حا قار اِاٽا ۽ اٍڍرصارۿ‬
‫پّري پٍي ةصـ غاـ قچّني كص حّ اڅڈقټ ُّۿ ٌانّ ُّس اكتاؾ اي ساـ حيتطي درط قر۽ّ رُيّۿ ىّـ کي‬
‫ىٿي کاـ پيطـ تائيً ڇغٍصق رُيّ پِّء اذيص ىِيط کي ڪً ۾ ڪخَِ چيائيً‬
‫اذيص ىِيط ىٍٍِخي ڀطغاـ اچي قر۽ّ ىٍٍِخّ ُٿ پٍٍِخي ُٿ ۾ حِهيٍصي چيائيًۿ ”اكتاؾ‬
‫ساـ پاڪػتاـ ٿيڏطس حّ ىانڪ ۽ ڄائطرڪڏط „ُي ٿيڏط حي دٌيا ۾ قڇق ٌانّ اٿع پٍٍِخي ٌ يً‬
‫ڄراىي ۾ ُڪ اُو ڪطدار الِء ًُ ڪطاچيَء حا غيّرا „رٽػٽ ڇغي ڇڎرا „ًُ تّـ کيع ڇاچق قڻي‬
‫قرّ „ُيً “‬
‫ىّـ غڌق غٍ ّـ اكتاؾ ساـ غاـ ڳانِارّ کيع چيو تَۿ ”ذلطتۿ تّـ هم ىاڻَِّء قټ „رّ „ُيً‬
‫ىاـ ارڪڏٍگ قرڪڏٍگ ىاـ ٌَ ڄاڻاـ “‬
‫اكتاؾ ساـ چيّۿ ”تّـ فلم ذاىي ڀطۿ ةاكي ڪو ىّـ تي ڇڎي ڇي “‬
‫”ڪي ً ڇڎي ڇراـ܁“ چيوۿ ”اُّ ڪو ىّـ کي ىيڪً ٌَ ٿّ نڳي “‬
‫اكتاؾ ساـ ىٍٍِخيً اکيً ۾ اکيّـ قحٍِصي چيّۿ ”ىياـۿ تّـ تَ ىاڻِّ „ُيً ػ ىٍٍِخي چّڻ تي‬
‫پٿط ةَ ارڪڏٍگ ڪطي غگٍِصا „ًُ “‬
‫اذيص ىِيط ڇاچق زقر ڀطر ّ ارّب ساـ سالؼ حهػا حهّس ڪڍڻۿ پّنيع غاـ قڈُڻ ۽ چڪطرّـ‬
‫کائڻ قاري دقر حّ غاٿي ُّ ىّـ پاڪػتاـ ٿيڏطس حي ڄراىي ” اکیاہمکربس ولہکین“ ۾ ڪو ڪطڻ الِء‬
‫ذاىي ڀطي ڇڎي ڪطؽً چٍصر حي ڄراىي ” رساءےےکابرہ“‪ ،‬تاـ اٌتفار ذػيً ارڊاپٽ ڪيّ ُّ‪.‬‬
‫ةاةا کي اُا ڳانَِ ةًٍِ ٌَ قڻي ُ ي فلم ارتطق چيّ ُ ائيًۿ ”اـ ڪو ىاـ ڪّ چڱّ ٌتيخّ ڪٌَّ‬
‫ٌڪطٌصق “‬
‫ةاةا حي ڳانَِ ڄڻ اڳڪٿي ُ ي پاڪػتاـ ٿيڏطس ۽ ٌيؾٍم ٿيڏطس الِء ڄراىا نکٍصيۿ ڄراىا‬
‫ڄائطرڪٽ ڪٍصيۿ ۽ ڄراىً ۾ ذفّ قٺٍصي ىاـ سّد ُڪ انيٍاڪ ڄراىي حّ ڪطدار ٿي پيع‬
‫‪2419‬ع ۾ ُڪڏي ڇرًٍِ زٌخيط پائي ىّـ سّدڪؾي ڪطي ڇڎي ُڪ حٍو کاـ ٻ ي حٍو تائيً‬
‫االِء ڪائّـ دفٍّ ىطڻ کاـ اڳ ىطي قرّ ُّس ٿيڏطس غاـ اضاررم ٻً اچائي غانً حّ اذّاؾ ىٍٍِخي‬
‫„تو ڪٿا حّ „سطي ةاب ٌُّصقۿ ۽ ىٍٍِخي ىطڻ کاـ پِّء ؽارً ٿيٍصق‬
‫اٌػاـ زٌصايَء ۾ ڄاڻيٍصي را اڻڄاڻائيَء ۾ۿ (داٌؾتَ را ٌاداٌػتَ) اُڏرّـ ههيّـۿ سهائّـ ۽ اٍاَُ‬
‫ڪطي قحٍِصق „ُي حً کي ُّ قغاري ٌَ غگٍِصق „ُي غڄي ڄيار پڇتائيٍصق رٍُصق „ُي پاڻ تي‬
‫ىالىت ڪٍصق رٍُصق „ُي‬
‫ًُ ڪتاب ۾ ٌَ چاُڻ حي ةاقحّد ىّـ اُڏرّـ ٻَ ڪِاڻيّـ ؽاىم ڪيّـ „ًُ حً ىّـ کي‬
‫اُي ٻَ ڪِاڻيّـ „ًُۿ ”غطذص“ۿ ۽ ”غٍڌق غخاڳ‬ ‫ُييؾَ ؽطىٍصق ۽ پؾيياـ ڪيّ „ُي‬
‫ٿيٍصق “ اُي ٻ ي ڪِاڻيّـ ىٍٍِخي الِء ثتّت „ًُ اـ ڳانَِ حّۿ تَ اٌػاـ ڀم تَ ذٍُي ۽ ٌيطراتي‬
‫نطح ڪيتطق ةَ غخاڳ ۽ اقرڂ ڇٌَّ ُخيۿ ُّ ڪڎًُ ٌَ ڪڎًُ څڪ كطقر کائي قرٍِصق „ُي‬
‫قـ رٌّٽ حي پِطرً ڇرًٍِ کاـ ىٍٍِخي قرڏُاڪ غياغي زٌصاي حي ؽطقٌات ٿي ُ ي ۽ اـ‬
‫غاـ اڎ ادب حي ةارااَُ ۾ غخصـ حي ڪطاچي رٌّيّرغڏيَء ۾ ٽي غاؾ حٍطؾ ۽ ةٍص ۾ فيهڊ ىارؽم‬
‫ارّب ساـ حي رراغتي حتط ۽ ڇاچ سالؼ قڈٍُصي اضري قرا ُ ا ٌّاؿ سالؼ رراغتي رراڪاررًۿ‬
‫چاالڪيً ۽ ٌفػياتي حٍگ کي غيخِڻ ۽ اـ حّ ٽّڈ ڳّنڻ الِء ذًُ کي الڳيتّ تطةيت ىهي ُ ي‬
‫غيخٍِصق ُّسۿ ةهڪَ ةاٌّر ڪٍصق ُّس تَ ڪاةَ رراغتي چاالڪي ىّـ کي چڪط ڇر ي ٌَ‬
‫غگٍِصي پطۿ غڀ ڪخَِ غيخِڻ حي ةاقحّد ىاـ دقکّ کائي قر۽ع‬
‫حٍطؾ ارّب ساـ ‪2419‬ع ۾ پاڻ کي ڄڪڏيڏط ةصراـ ىٍتشب ـصر غڎائڻ حي ؽّؽ ۾ ـصارتي‬
‫چٌّڊ قڈُڻ حّ اٌالـ ڪيّ اڪيهي غط پاڪػتاـ ٺاُيٍصڈ ىريص ٌهي حٍاح حي ڀيڻ فانيَ حٍاحۿ‬
‫ارّب ساـ سالؼ چٌّڊ ۾ ةيِڻ حّ فيفهّ ڪيّ فانيَ حٍاح ارڎي تَ ُط دنٍظرظ ُ ي حّ ڪًٍِ حي‬
‫سّاب سياؾ ۾ ٌَ ُّ تَ حٍطؾ ارّب کاٌ ع چٌّڊ ۾ کڏي غگٍِصق رراغتي غياڻًۿ ىهً کي فانيَ‬
‫حٍاح سالؼ ىػخصـ ىاـ پطقپيگٍڊا ڪطڻ الِء کڏق ڪيّ ىهً حّ ىّكف ُّ تَ ڪاةَ ٌّرت ؽطرٍت‬
‫ىهاةق ُڪ اغالىي ىهڪ حي غطةطاَُ ٌَ ٿي غگٍِصي „ُي‬
‫پاڪػتاـ حي „ةادي ۾ اڅ کاـ قڅرڪ „دىيً قارق ـّةّ ىؾطكي پاڪػتاـ فانيَ حٍاح حّ‬
‫ذي ارتي ُّ غٍڌ فانيَ حٍاح غاـ غاڻ ُ ي کيع ةهّچػتاـ حي ةَ ذيارت ذاـم ُ ي پٍخاب‬
‫حّ تطكي پػٍص ٌٍفط ةَ فانيَ حٍاح حي ذق ۾ ُّ غطذص حي کاٻي څر قارا ةَ فانيَ حٍاح حا ذيارتي‬
‫ُا‬
‫پطۿ ٌتيخّ ڇا ٌڪتّ܁ پاڪػتاـ حي تاررز ۾ ةصتطرً څاٌڌنيَء قاري ـصارتي چٌّڊ ۾ فانيَ‬
‫حٍاح ُارارّ ىهڪ قائڏق ٿي قرّ ةٍگاؾ ۾ ةغاقت ٿي پي ي غٍڌ ۾ رڻ اخيّۿ راڈق ٿيّ الُّر ۾‬
‫ڪانيخً ۽ رٌّيّرغڏيً حا ؽااطد رغتً تي ٌڪطي „را ارّب ساـ ؽؾصر ٿي پيّ قارّـ ةتاؾ ٿي‬
‫قرع‬
‫ارّب ساـ قټ ؽيهاٌي ذًُ رکڻ قارـ حّ ٽّنّ ٌُّصق ُّۿ حڎًُ ڇٺائّـ تَ ىهڪ ۾ نڳم ةاَُ‬
‫ڀٍڀٽ ٿ يٍصي پي قر يۿ ًٍُ ارّب ساـ کي ٌّاؿ سالؼ ٌفػياتي حٍگ قڈُڻ حي ـالح ڇٌي ػ اُڏي‬
‫ڪا چاؾ چهخي حّ ىاڻًِ حّ څراـ ـصارتي چٌّڊ حي ٌتيخي تاـ ُڏي قڃيۿ ۽ ُّ ذٍُي نطح‬
‫ڪًٍِ حضةاتي قُڪطي ۾ قُي قڃً ڇاچي سّفٍاڪ چاؾ چهي ُ ائّـ‬
‫ارّب ساـ اقچتّ ‪2411‬ع ۾ ٍُصغتاـ غاـ غطذصـ تي حٍگ ڇيڏي قڅي حٍطؾ ارّب ساـ حي‬
‫ذُيً ڪاىّري انهاؼ اُّط ڇاچي حضةاتي تلطرط نکي ػ نفيً غاـ حيڪا راٌص ارٍصي ُيع غا‬
‫ڪيائيً ارّب ساـ اُا تلطرط قڇي اداڪاريَء غاـ ۽ ڇاچي دردٌاڪ اٌصاز ۾ ررڊرّ تاـ ٌؾط ڪ ي‬
‫پِّء تَ حٍگي ٌغيًۿ ايتًۿ ؽِادت الِء قاٌيً ۽ تالقتً غاـ ىاڻًِ سالؼ ٌفػياتي ذطةي حّ غهػهّ‬
‫ؽطقع ٿي قرّ اڳتي ُهي حيڪي ذليلتّـ غاىِّـ „رّـۿ اًٌِ ىهاةق ‪2411‬ع قاري حٍگ حي‬
‫اُييت غطذصي حِڏپً کاـ قڅرڪ ٌَ ُ ي حً فّحيً اـ حٍگ ۾ ذفّ قرتّ ُّۿ تً ىاـ ڪخَِ‬
‫فّحيً ڪتاب نکي ‪2411‬ع قاري حٍگ حا پّؾ پڌرا ڪطي ڇڎرا ةِطذاؾۿ اـ قكت غيّري ىهڪ‬
‫غاـ ڄراىّ کيڎرّ قرّ ٿّري درط کاـ پِّء غائطـ قڄٍصا ُ ا ُّائي ذيهً حا انالع ارٍصا ُ ا ةتيّـ‬
‫قغائي ةهيڪ „ئّټ ڪطائي قرٍصي ُ ي‬
‫اـ كػو حي اٌيڪ چانً غاـ ارّب ساـ حي ذُيً ٽّني سانط سّاَُ ٌفػياتي ٌتيخّ ذاـم‬
‫ڪطي قرتّ قڇي تٍصاد ۾ ادربۿ ۽ ؽاٌط دقکّ کائي قرِي رُيا ًٍُ ٌغيا نکياۿ ايت نکياۿ ظؾ نکياۿ‬
‫ٌيو نکياۿ ٌّذا نکياۿ ىطثيا نکياۿ ؽِادت ٌاىَ نکياۿ افػاٌَ نکياۿ ىاـ پڻ دقکّ کائي قر۽ع دقکي حي‬
‫اثط دقراـ اُي ٻَ ڪِاڻيّـ نکيوۿ ”غطذص“ۿ ۽ ”غٍڌق غخاڳ ٿيٍصق “ حيتّڻيڪ ٻ ي‬
‫ڪِاڻيّـ ڇػيّـ ۽ ذليلت کاـ ُڏيم „ًُ تًٍِ ٌُّصي ةَ ٻٍِي ڪِاڻيً ۾ غٍڌي ىٍاؽطي ۾ اقڂ‬
‫ٌيچ ۽ قڇرطا ؽاُيَء حي ٌلّةتً حي چٻي ٽٍڊي ٌڪاغي ڪيم „ُي اُي ٻ ي ڪِاڻيّـ غياغيۿ‬
‫ٌيطراتي ۽ ـّفياڻي غّڂ تي ُڪ ڄڪڏيڏط حي ٌّاؿ سالؼ ٌفػياتي ڪاَُ دقراـ ٌاركي هتي‬
‫حي ةصٌيا داغ „ًُ ُّش ۾ ارٍصي ىّـ کي درط ٌَ نڳي پطۿ دقکي حّ څڪ ىاـ قغاري ٌَ غگِيّ‬
‫„ُياـ رراغتي ؽهطٌج ۾ ىاـ ُط چاؾ کي اځ تائيً ؽڪ حي ٌگاَُ غاـ ڇغٍصق „ُياـ‬
‫ادةي ٌيم حي پِطرً ڇًُ غانً (‪ 2411‬کاـ ‪ )2411‬تائيً ىاـ اِڻّ ڪطي ٍُصغتاـ ۾ ؽارً‬
‫ٿيٍصق ُّس اتاـ حا ذُيً ارڊرڏطۿ پطؿ اةيچٍصاڻيۿ اُتوۿ ُطي ىّٽّاڻي ۽ راڅا ڪطؽً اطٌاڻيۿ ”پطراـ‬
‫غٍصي پار حي ىڏرّئي ى۽ائيۿ“ نّر كتّؾ ڪٍصي ىٍٍِخي ُط نکڻيَء کي پٍٍِخً رغانً ۾ حاِء ڇرٍصا‬
‫ُ ا اًٌِ ىاـ ڪخَِ ترطرطقـ ؽارً ڪطڻ الئق ٌَ ُيّـ ٍُصغتاٌي رغانً الِء نکٍصي ىاـ داٌػتَۿ‬
‫رٍٍي ڄاڻي ٻخِي پٍٍِخيً ترطرطـ ۾ ٍُصي ۽ غٍػڪطت حا نفو ٽٍتيٍصق ُّس تًٍِ ڪطي ًُ‬
‫ڪتاب ”اقائهي ڪِاڻيّـ“ ۾ ؽاىم ڪخَِ ڪِاڻيّـ ٻّنيَء حي نراظ کاـ اقُاـ کي اقپطرّـ‬
‫نڳٍصرّـ‬
‫ٌٍڍپڻ ۾ ئي ىٍٍِخي غڌ ٻڌ ۽ غّڂ غيخَِ حي پيڏَُ ڇاچي پشتي پ خي قر ي ُ ي تازق ؽطقع‬

‫ڪيم ڀڳّاـ غاـ ىڪانيي حّ غهػهّۿ ڪٿاۿ (‪ )1228‬۽ پِطرً ڪِاڻيۿ اٌصرا (‪)2411‬ۿ ٌليصي‬
‫۽ اٌتلاد حي غاڳي غهد تي نکيم „ًُ ىاـ پيصائؾي ـّفي „ُياـ حًٍِ ٍُج ۾ ىٍٍِخي پطقرش‬
‫ٿيۿ غا ىٍٍِخي ىاُء ىڪيم ـّفياڻي ُ ي ىاـ تَ غيخِاـ ٿّ حّڳياڻي ُ ي غچم غطىػت حي‬
‫ىٍتلص ۽ ىطرصراڻي ُ ي ٌَ رکٍصي ُ ي رقزاۿ ٌَ پڏٍُصي ُ ي ٌيازقـۿ پطۿ ىّـ کي ڪا اُڏي رات راد‬
‫ٌاُي حًٍِ ۾ ىّـ اىاـ کي غچم غائيًَء حّ رغانّ پڏٍُصي ۽ رقئيٍصي ٌَ ڇٺّ ُخي ڪڎًُ ڪًٍِ‬
‫کي تڪهيف ٌَ ڇٌائيً ڇ ٌَ ڇٌائيً قر۽ي غڀٍي کي کالئيٍصي ُ ي دؾ حي تڪهيف ٌُّصي ُ عۿ‬
‫پط ڪًٍِ کي ڪم پّڻ ٌَ ڇٌائيً „ڪڏّةط ‪2412‬ع ۾ اغط قرم اٽيڪ ٿيعۿ ىٍٍِخيً ٻاًٌِ ىاـ‬
‫اڇاىي ُهي قر ي‬
‫‪25-11-2008‬‬
‫‪B-702, Sand View Homes,‬‬
‫‪Frere Town,‬‬
‫‪Clifton-Karachi, Sindh.‬‬
‫‪E-mail: amarjaleel@cyber.net.pk‬‬
‫‪amarjaleel36@gmail.com‬‬
‫گناوه‬
‫ڪخَِ چّڻ الِء چپ ٿڏڪياۿ ڦڏڪياۿ حيڪي چّڻّ ُ ع غّ ٌَ چيائيًۿ حيڪي ٌَ چّڻّ ُ ع‬
‫غّ چيائيًۿ ”ڪڎًُ ىّٽٍصرً܁“‬
‫”حڎًُ رقح حّ رقڳ څقئي ڇڎرٍصسۿ تڎًُ ىّٽٍصس “‬
‫”ىّـ کي حصائيَء حي حّڳ ۾ حهڻ الِء ڇڎي قرٍصرً܁‬
‫”ڀڏڪيم غيخِي قغاري ڇڎحاِء “‬
‫”اُّ ىٍٍِخي الِء ٌاىيڪً „ُي “‬
‫”پط ىيڪً ڪطڻّ پٌّصقِءۿ تٍٍِخّ پيار پّرتط „ُيۿ اىط „ُي ىاـ ڪّڈُي غارٌگ حّ‬
‫قغڪارق “‬
‫َُّء ساىّش رُي ىّـ ڇاًٌِ اُداس ٌگاًُ غاـ ڇغٍصي رُي ىاـ غاڻع ا ىالئي ٌَ غگِيع‬
‫چيائيًۿ‬
‫”ىّـ ڇاًٌِ ڇغيً ڇّ ٌٿّ܁“‬
‫”تٍٍِخي داىً ۾ ڪٍڊا ڀطرا اٿوۿ تٍٍِخّ ڀطؿ ڀّررّ اٿو ُيٍ ط تّ ڇاًٌِ ڇغڻ حي غطت پاڻ ۾‬
‫ٌٿّ غارراـ “‬
‫اـ ُڪ نيري حي حًٍِ ىاٺ ۾ اغاـ ٻ ي ٻڎي قراغيًۿ تًٍِ ۾ ةي پٍاَُ نّفاـ حّ ؽّر ُّ نفو‬
‫ٌَ ُ اۿ پط دؾ حي ةي چيٍي پٍتڻً حي حِانط ۾ اٽڪي پي ي غڎڪا غاًُ ۾ غيائخي قرا دقر ڪٿي‬
‫ةادؾ اخگّڈ ڪطي ىتظنظؾ ٿي قرا پٍٍِخي ئي „قاز ۾ۿ پٍٍِخيَء ئي „َُ ۾ چيوۿ‬
‫” ىّـ حيڪا ةي قفائي تّ غاـ ڪ ي „ُيۿ تًٍِ الِء ًُ ڪٽ کاڅؾ كاٌّـ قټ ڪاةَ غظا‬
‫ڪٌِّي “‬
‫دري َء حي چائٍٺ تي کاڇي رکيۿ اکيّـ پّري ڇڎرائيًۿ دؾ حّ درد غٍصس ٽڏم غاًُ ۾ غيائخي‬
‫رُيّ ُّ اکيّـ ٌَ کّنيائيً پڇيائيًۿ‬
‫”ڪيڎاًٌِ قڃي رُيّ „ُيًۿ اُّ ةَ ٌَ ٻڌائيٍصرً܁“‬
‫”ڪيڎاًٌِ قڃي رُيّ „ُياـۿ اـ حي غڌ ىّـ کي ةَ ڪٌِّيۿ فلم ارتطق ڄاڻاـ ٿّ تَ پاپي ىً حي‬
‫سّاُؾً کي ڪچهڻ الِء ىاـ دقر قڃي رُيّ „ُياـ “‬
‫ڇٌصـ ۾ چپ ڀيڪّڈيۿ حضةً کي دفً ڪطي ڇڎرائيً ىًٍِ قرائي اغڏيؾً کاـ دقر ڇٺائيًۿ‬
‫پطي پطي تائيً اٍِگِّر اِڏائّـ ڇاٌ خي قرّـ ُيّـ „غياـ تي تارا ڪڪطـ حي ڪارـ حتهً ۾‬
‫نڪي پيا ُ ا ىاذّؾ ۾ ٻّغٽ ٌَ ُ يۿ پط تڎًُ ةَ اٌصر ۾ ىٌّخَِ ۽ اِٽ حّ اذػاس قرّ ٿي قڅٌصقۿ‬
‫ىٍٍِخيً قراڻيً ًُ کي ةيچيً ڪطي ڇڎرّۿ ىٍٍِخا حّاب ڪًٍِ كصرو کٍڊر حي پڏاڇي حِڏا ُ ا‬
‫حًٍِ ڪڏار غاـ پاڻ کي ڪڏيّ ُ وۿ تٍٍِخّ زُط ىٍٍِخي رڳ رڳ ۾ ڄقڈي رُيّ ُّۿ ڀڻڪيو‬
‫”ڪخَِ اٌػاـ پٍٍِخي ُٿً غاـ پٍٍِخي زٌصاي ُاحاڈرٍصا „ًُ ىاـ اًٌِ ىاـ ُڪ „ُياـ “‬
‫کً الِء غّچيائيً پِّء چيائيًۿ‬
‫”ڪخَِ اٌػاـ حيّـ حي ڪ۽ً راًُ ۾ ىٍخِي پٌّصا „ًُ اغاـ کيً ايطاَُ ٌَ چٌّصا „ُيّـ “‬
‫”اُي تٍٍِخا پٍٍِخا سياؾ „ًُ پطۿ اسالؽ حّ اُٻاٽخڻ „تيا حي ُتيا „ُي “‬
‫”اـ الِء پطائؾچت܁“‬
‫”پطائؾچت ٌَۿ حطؿ الِء غظا“‬
‫”ڪِڏي܁“‬
‫”پيار حّ ٻهيصاـ“‬
‫ااڇيَء کي ٽيڪ ڇئيۿ ىّـ ڇاًٌِ پ۽ي ڪطي ةيِي رُي قارـ حي ڪٍتڻ ىاـ غيخِيو تَ َُّء‬
‫پاڻ کي غٍڀانڻ حي ڪّؽؼ ڪطي رُي ُ ي ذًُ ۾ حيڪّ نّفاـ اُڀطي „رّ ُ عۿ تًٍِ کي‬
‫رقڪڻ حي ڪّؽؼ ڪطڻ نڳي ىٍتؾط نفيً حي نطزٌصڈ نِخي ۾ چيائيًۿ‬
‫“ةيرص اُٻِطق „ُيً “‬
‫”تڎًُ تَ زُط کي اىطت غيخِي پي قرٍصق „ُياـ “‬
‫”زٌصاي ىػهػم ههيً حّ ُار – زسيً حي ىانِا „ُي “‬
‫ىّـ کي نِڻ حي کّحٍا ڪيائيًۿ ىّـ کي غٍڀانڻ حي ڪّؽؼ ڪيائيً ًُ پٍٍِخا زسو‬
‫قغاري ڇڎراۿ کيع فلم ىٍٍِخّ ىخطقح كييط راد رُيّۿ ىٍٍِخي ةي اٌت پيڏا راد رُيۿ ىاـ ساىّش‬
‫رُيعۿ ًُ ڳانِارّۿ‬
‫”ُڪ ههيَء تي ُظار حتًٍ غاـ ذاـم ڪيم ُيَء زٌصاي كطةاـ ڪتي „ُي قغاري ڇٌَّ ٿّ‬
‫ڇڎرً܁“‬
‫”اُّ ىٍٍِخي قس ۾ ٌاُي “‬
‫”ائيً ڪي ً حي غگٍِصرً܁“‬
‫”حيػتائيً غاَُ ىاَُ غاـ چٍتڏرم رٍُصقۿ ىاـ حي ٍصق رٍُصس “‬
‫اٍاَُ حي څٻڻ ۾ دفً ٿي چڪّ ُ ع پاٽ حّ پڇتاُء ىٍٍِخي سّـ ۾ غيػڏاټ ڪطي رُيّ ُّ‬
‫ُڪ ُڪ اِڏي ٌيپّڈي رُي ُ ي‬
‫ااڇي ڇڏڻ ۾ ٿّري درط قڃي ةچي ُ ي‬
‫ىًٍِ قرائي ىّـ ڇاًٌِ ڇٺائيً اکيً ۾ اُداغي تطي „ئي ُيع چيائيًۿ‬
‫”ڇرًٍِ قاري ااڇيَء ۾ قڃيً ُا“‬
‫”ىاـ اقٌصف کاـ څار ٿي ٌَ غگٍِصسۿ ىٍٍِخي زٌصايَء حّ ارٍصڈ ذفّ تاررڪيً ۾ اضرٌصق “‬
‫”ڪاشۿ ًُ د ۾ ىاـ تّغاـ غاڻ رُي غگِاـ“‬
‫”ىاـ اڪيالئيً ۽ تٍِائيً حّ غاٿي „ُياـ ىاـ ُيڪالرً ۾ ڦتڪڻ چاُياـ ٿّ“‬
‫”اُڏي غظا تَ كاتهً کي ةَ ٌَ ڇرٍصا „ًُ!“‬
‫”اغاـ حي كاٌّـ قټ ىخطؿ حي حػو الِءۿ غطرط الِء غظائّـ „ًُۿ پط ٌفع حي قذؾي حضةً الِء‬
‫ڪا غظا ڪٌِّي “‬
‫ڀٍم ٌيڻ ىٿي ڪيائيً اقغي ڏي حا درپ اکيً ۾ ٽو ٽو ڪطڻ نڳع ىيگَِ ۾ „گ ڇٺو‬
‫”غظا حّ قڇق ذفّ ىٍٍِخي حِّؾ ۾ قڅق اٿ ي “‬
‫” تّ ىٍخَِ غِڻ حي غگَِ „ُيۿ كتم ڪطڻ حي ناكت „ُي ىاـ ڪيظقر „ُياـۿ ڪطرم‬
‫„ُياـۿ زىيً حي ساڪ „ُياـ “‬
‫”زىيً حي ساڪ ىاـ ام ةَ تَ حٍو قٺٍصا „ًُ “‬
‫”ُا تّـ اهً حي سّةفّرتي ۽ ىاـ ٿُّط „ُياـ “‬
‫پهيٽ فارؿ حي ةهب حي ىيطاٌخِڏي رقؽٍي ًُ حي زرد ىًٍِ تي پ خي رُي ُ ي غٍصس‬
‫سؾڪ چپً تي چٍتڏرم پپڏرّـ ڇري پيّـ ُيّـ „وطرّـ ڪٍتڻ نڳع دريَء تاـ ُٿ حي اطفت‬
‫چري ٿيڻ نڳع حًٍِ تار حي „ٌڌيَء کي ًُ ةي پٍاَُ كّت غاـ رقڪيّ ُّۿ تًٍِ „ٌڌيَء ۾ ًُ حّ‬
‫ُي ٍ ّـ حِطڻ نڳّ نڳو ڄڻ رقئي پٌّصيۿ غڎڪي پٌّصيۿ ڪطي پٌّصي غاڻع ٌٍڍپڻ ۽ حّاٌيَء حا‬
‫ڇرًٍِ اضاررا ُ و غٍصس ُڪ ُڪ ٌيم کي اٌصر حي اکيً غاـ ڇغي قٺٍصق ُ ع حًٍِ الىرصقد‬
‫تڪهيف ۽ و ۾ حهي رُي ُ يۿ تًٍِ کي ُڪ ٌيط ۾ غ اڻي قرتو اَالِء ڪي ً چيائيًۿ‬
‫”ىاـ ڪچي څاڳي ۾ ٻڌؾ „ُياـ ٽڏي غگِاـ ٿيۿىٍتؾط ٿي غگِاـ ٿي ىاـ ئي „ُياـ حًٍِ‬
‫تٍٍِخّ حيّـ حٍخاؾ ڪيّ „ُيۿ زٌصاي ذطاؿ ڪ ي „ُي ىّـ اڀاڳڻ الِء احارّ پاڻ کي غظا ڇر ي‬
‫رُيّ „ُيً “‬
‫”ائيً ٌَ چ َ “ کيع رقڪيوۿ ”ىٍٍِخّ قحّد پطزا پطزا ٿي قرٍصقۿ تّـ ائيً ٌَ چ َۿ اٍاَُ ىّـ‬
‫ڪيّ „ُي ىاـ غظا ڀّڳيٍصس تّ ىّـ تي اٌتتار ڪيّۿ ىّـ تٍٍِخي قؽّاس کي حٍػي „گ ۾ ڀػو‬
‫ڪطي ڇڎرّ “‬
‫ًُ حيڪي ڪخَِ چيّۿ غّ ڇّنيً ۾ ڇهٍصي چيائيًۿ تفّر حي رقًُ ۾ رنٍصي چيائيً ىّـ‬
‫حيڪي ڪخَِ قراڻيّۿ تًٍِ ۾ ىٍٍِخي اٌصر حي „ًُ حّ „قاز ُّۿ اٍاَُ حي اٌتطاؼ حّ اكطار ُّ‬
‫َُّء قراڪم ۽ قرطاڳ ڻ ٌيط „ئي ـرطا حي غڃ ۽ ىطاَِ تطؽٍا حّ تڏڪّ ٌيط „ئي پِطرّـ ڀيطق‬
‫غٍصس اکيً ۾ ٌِاررو „ڪاش حي ڪًٍِ ٽڏم تاري حي اُحِيم اُحِيم چڻٍگ ُ يً حي ڀٍّر ۾‬
‫چڪط کائي رُي ُيع‬
‫اغاـ ُڪ ٻ ي حي „ىِّـ غاىِّـ ةي۽ا ُ اغيًۿ پط ڪيتطق ٌَ دقر! دؾ حا اُڅىا ڦاټ کائڻ الِء‬
‫ڦتڪي رُيا ُ ا چيوۿ‬
‫” ڪانِّڪي رات ڪڎًُ ةَ قغاري ٌَ غگٍِصس ڪاري رات حّ ڪاررِط ىّـ کي غصائيً‬
‫ڇٌگيٍصق رٍُصق “‬
‫”تّـ ڄاڻي قاڻي تَ ٌَ ڪيّۿ حيڪي ڪخَِ ڪي َۿ دقغتً حي ُطکائڻ تي ڪي َ “‬
‫” دقغت! ُّـ ةصي دؽيً حّ ٌَۿ دقغت حّ رقٽ څاري ارٍصي „ُيۿ پط ىّـ ىّر اکيً کاـۿ ٌلم‬
‫کاـ ڪو ٌَ قرتّ “‬
‫”„ئيٍصف الِء اُڏـ دقغتً کاـ ڪٍاراڪؼ ةَ تَ ٿي غگِيً ٿّ “‬

‫”ىّـ قټ ةچيّ ئي ڇاُيۿ حًٍِ حي ذفاىت ڪياـ “‬
‫”ىٍٍِخيً اکيً غاـ ڇغيً تَ تّ ىٍخَِ اڃا ةَ غڀ ڪخَِ ىّحّد „ُي “‬
‫” ڪانَِ رات ؽطاب پيتو غڄي رات ُڪ قئؾيا حي ٌٍگي حػو کي ڄّر قاٌگط چِڏيم‬
‫رُيع “‬
‫ٌڏيَء ۾ ٻٻط حي ٽاري ڦڏٍصي ىرػّس ڪيو َُّء ڪخَِ ٌَ ڪڇي چيوۿ‬
‫”ىّـ تٍٍِخي پيار حّ اپياـ ڪيّ „ُي تٍٍِخي ىرتت حي تُّيً ڪ ي اٿو “‬
‫كييط حي ىالىت ۾ ىٍٍِخّ ڪٍڌ حِڪي قرّ ؽطؿ حي اذػاس ۾ حػو „نّ ٿيٍصق ىرػّس‬
‫ڪيو ىٍٍِخي پگِطرم ُٿ کي ڇُّيٍصي چيائيًۿ‬
‫”فشط ڪٍصي رُيع تَ اٌتطاؼ ڪيّ اٿ ي حيڪا ههي ڪ ي اٿ ي تًٍِ الِء ىّـ کي افػّس‬
‫ڪٌِّي “‬
‫”۽ اُّ ئي ڇ اٿو تَ تّ افػّس ڇٌَّ ڪيّ ىّـ کي څڪارر َ ڇٌَّۿ ٺڪطائيَ ڇٌَّ܁“‬
‫ًُ حّاب ٌَ ڇٌّۿ فلم ىّـ ڇاًٌِ ڇغٍصي رُيۿ ٌِاررٍصي رُي ۽ ا ٌَ ڇٍڀيائيً پِّء چيائيًۿ‬
‫”حي ً „ُيًۿ حِڏق „ُيًۿ ىٍٍِخّ „ُيً ىاـ تّکي اپٍاراـ ٿي “‬
‫دؾ ىاـ چيز ٌڪتي ۽ ىٍٍِخي رڳ رڳ چيطرٍصي ُهي قر ي چيوۿ‬
‫” تّـ ٌاداـ „ُيًۿ پڳهي „ُيً حيڪڎًُ تّـ پٍٍِخّ حػو ڪًٍِ احٍتي ىطد حي ٻاًٌِ ۾‬
‫ڇرً ُاۿ تَ ٌُّص ىاـ غڄي ٌيط تّ کاـ ٌفطت ڪٍصق رُاـ ُاۿ تّکي څڪارراـ ُاۿ تّکي ةيّفا چّاـ‬
‫ُاۿ ااررّـ ڇراـ ُا “‬
‫” ىاـ تٍٍِخي اىاٌت „ُياـ اُڏق قكت اچڻ کاـ اڳ ىاـ پٍٍِخي سّاُؾًۿ حٍػي تلاكائً کي‬
‫اِڏّ ڇر ي ڇڎراـ ُا “‬
‫”پِّء ىّـ ڇٌَّ ڳهّ اِڏي ڇڎرّ پٍٍِخي ٌفع حي ُااِاڈرً سّاُؾً حّ܁ غّچيٍصق ُ ع ىاـ‬
‫ڪًٍِ اُڏي ڇّڪطيَء کي چاُيٍصس ۽ غاڻع ؽادي ڪٍصس حيڪا اٍگا حِڏي پّرتط ۽ ؽفق‬
‫اڻڇِيم ٌُّصي – ڇّ حّ ىّـ ةَ پٍٍِخي حػو کي حٍػي ةاَُ حي ُانً کاـ دقر رکيّ ُّ – پط “‬
‫”اٌتطاؼ غاـ اُـ „ڳ کي اُحِائي ڇڎرّ اٿ ي “‬
‫”ٌَ “ قراڻيوۿ ” ىاـ تٍٍِخي الئق ٌَ „ُياـ ُيٍ ط اُّ ٌَ „ُياـ پارقٿّ „ُياـۿ اغتٍياؾ ٿيم‬
‫„ُياـ “‬
‫کيع ىٍٍِخي كص حي ڄاڻ ُ ي ساىّش رُي چيوۿ‬
‫” ُّش ۾ اچڻ کاـ پِّءۿ اـ رات دؾ ڇاررٍصڈ رڈ ڪ ي ُ وۿ پط „ڪاش ٌَ ٽڏڪيّۿ څرتي ٌَ ڦاٽي‬
‫ىاـ حِطي پيع ىٍٍِخّ كييط حِطي پيّۿ ىٍٍِخي اٌصر قاري اٌػاـ ؽطؿ قچاـ „پگِات ڪطي‬
‫ڇڎرّ “‬
‫ڪاري رات حي اقٌصف ڪائٍات کي پٍٍِخي چادر ۾ قرڏُيۿ ٌاىٍهّؿ اقڈاف ۾ ٻڎٌصي رُي غٍػار‬
‫ڀياٌڪ ساىّؽيَء ۾ نڏُي قرّ کخيً حا قڻ ڇڏرّـ ُڻڻ نڳا – تڎًُ ىٍٍِخّ ڇرم ڇري پيّۿ ٽڏم ڦڏم‬
‫اکطـ ۾ ڳانِاروۿ‬
‫” ىٍٍِخّ حػو ىّـ قټ تٍٍِخي اىاٌت ُّۿ ىّـ اىاٌت ۾ سياٌت ڪ ي „ُي ىّـ کي غظا ىهڻ‬
‫اِطحي “‬
‫حِيڻي „قاز ۾ۿ تطغي تطغيۿ ُٻڪٍصي چيائيًۿ‬
‫”اُـ رات کي قغاري ٌَ غگٍِصرً܁“‬
‫”ٌَ حڎًُ ةَ ؽاديَء کاـ پِّء تٍٍِخي حػو کي پيار ىٍخِاـ ڇٍُّصسۿ تڎًُ ُڪصؿ اُـ قئؾيا‬
‫حّ ٌٍگّ غطرط ىٍٍِخي اکيً اڳياـ اچي ةيٍِصق ىاـ ڪڎًُ ةَ تّغاـ غچار ٿي ٌَ غگٍِصس “‬
‫رات حي ڪارًُ کڻيۿ پطائؾچت ڪطڻ الِء پاڻ کي غظا ڇرڻ الِءۿ پٍٍِخي ؽِط کاـ دقر قڃي‬
‫رُيّ ُ ع ًُ کي فلم غڌ ُ ي ۽ َُّء اغڏيؾً تائيً „ئي‬
‫ااڇي ڇڏڻ ۾ قكت قڃي ٿّرڈق ةچيّ ُّ‬
‫دؾ تي كتم ڪطيۿ نڏڪ نڪائيٍصي پڇيائيًۿ‬
‫”ٽڪيٽ ڪٿاـ حي قرتي اٿي ي܁“‬
‫”رقُڏيَء حي “‬
‫”ڇّ܁“‬
‫” رقُڏي کاـ ارقڈ قرٍصس ارقڈ حي قرطاٌيًۿ تٍِارً ۾ ڀڏڪٍصق رٍُصس ىاـ ڪًٍِ غاـ ةَ ىهڻ‬
‫ٌٿّ چاُياـ ڪخَِ قكت ڪانڪاـ حي ىٍصر ۾ رُڻ حّ ارادق ڪيّ اٿو “‬
‫اکيّـ اؽڪً غاـ ٽيڏار ٿي قرع‬
‫”اڪيالرً ۾ ڪڎًُ ةَ قغاري ٌَ غگٍِصرً ٻيً غاـ ىهي حهي رٍُصرً تَ غيّرق و ڀالئي‬
‫ڇڎرٍصرً “‬
‫” ىاـ ڀالئڻ ٌٿّ چاُياـ ڀالئڻ حي ڪّؽؼ ڪٍصس تَ زسو ٌاغّر ٿي پٌّصا ىاـ پاڻ کي غظا‬
‫ڇرڻ چاُياـ ٿّ قذؾي حضةً کي چچطڻ چاُياـ ٿّ “‬
‫اارڄ قغم قڄائي‬
‫َُّء پٍٍِخا نڏڪ رقڪي ٌَ غگِي غڎڪً ۾ پڇيائيًۿ‬
‫”ارقڈ ۾ ڪيػتائيً رٍُصرً܁“‬
‫”حيػتائيً ٌفع حي سّاُؾً کي ٌيچي ٌَ ٌّائيٍصسۿ ىاـ رنٍصق رٍُصس “‬
‫”ائيً ڪطي غگٍِصرً܁“‬
‫”ائيً ڪطڻ الِء ىاـ ارقڈ ۾ رنٍصسۿ ٽيڪػيال ۾ اّتو حي ٌتادت ااًُ ۾ ڀڏڪٍصسۿ اىاقس‬
‫حي راتيً ۾ ىًُّ حّ دڈق نتاڈرٍصق رٍُصس ىاـ پاڻ تاـ ٌفع حا ٻٍڌڻ ٽّڈيۿ ٌفع کي پٍٍِخي‬
‫كتلي ۾ ڪطڻ چاُياـ ٿّ “‬
‫” ڪّةَ ائيً ڪطي ٌَ غگِيّ „ُيۿ پط حي تّ قڃڻ حّ فيفهّ ڪيّ „ُي تَ ىاـ تّکي ٌَ‬
‫رقڪيٍصس ىّـ پيار ڪيّ „ُي ىاـ غڄي ٌيط تٍٍِخي پيار کي غيٍي غاـ نڳائي حي ٍصي‬
‫رٍُصرع “‬
‫غائي ةتيَء حي نّڇـ غاـ ررم چطڻ نڳي – ًُ ق قڅائي – چيائيًۿ‬
‫”ڪّةَ اٌػاـ پٍٍِخً سّاُؾً تي كتلّ ڪطي ٌَ غگِيّ „ُي “‬
‫ااڇي ڄقڈڻ نڳي‬
‫پڇيّىاٌعۿ ”ىّـ کي ىٍاؼ ڪيّ اٿ ي ٌَ܁“‬
‫ڪٍڌ نّڇي اكطار ڪيائيً ااڇيَء حي رفتار قڅٌصي قر ي َُّء ڄقڈڻ نڳيۿ پط ررم حي فّالدي ڦيٿً‬
‫غاـ پڄي ٌَ غگِي ىّـ ڇاًٌِ ُٿ قڅارائيً دريَء ىاـ ٻاًٌِ ڪڍي ُٿ ڇاٌِع قڅارو ُڪ نيري‬
‫الِء اغاـ حّـ „وطرّـ پاڻ ۾ ىهي څار ٿي قرّـ قڇي قاڪ چيوۿ‬
‫” اٌػاـ نَُّ ۾ زٌصاي قحِي غگِيّ „ُي نَُّ حّـ ڪهّـ غٍصس كتلي ۾ اچي غگًِ ٿيّـۿ‬
‫تَ ڇا پٍٍِخي ئي ٌفع حي حٍػي سّاُؾً تي اٌػاـ كتلّ ڪطي ٌَ ٿّ غگِي܁“‬
‫ررم حي رفتار تيظ ٿي قر ي‬
‫َُّء پّئتي رُخي قر ي اغاـ حي قڂ حّ ىفاـهّ قڅٌصق قرّ قڇّٽي قڅٌصي قر ي َُّء پطي‬
‫ٿيٍصي قر يۿ دقر ٿيٍصي قر ي پهيٽ فارؿ حي „سطي ڇيڏي تي ٻ ي ٻاٌِّـ ڦِالئي ةيِي رُي نُّي‬
‫ڦيٿً حي رفتار اطد اُڇائي ۽ َُّء ىٍٍِخيً ٌيطـ کاـ اقحِم ٿي قر ي‬
‫ڪّپيَء ۾ ىاـ اڪيهّ ُ ع ۽ رقح ۾ اٍاَُ حا اِاق ُ ا ‪‬‬
‫‪2419‬‬
‫ويشي شيديَء جي آخري شام‬
‫حيخم ىٍٍِخي ىاُء‬

‫ڇغيً ٿي –‬
‫ُّؽّ ىٍٍِخّ ڀاُء‬
‫تٍٍِخي سانط حًٍِ ڪيا‬
‫ُيڻا پٍٍِخا ذاؾۿ‬
‫حػو حًٍِ حّ‬
‫پطزا پطزا –‬
‫اِائم حٍٍِخّ غاَُۿ‬
‫اځ اڪيهّ ةي۽ّ „ُي‬
‫چچطرم حًٍِ حّ ىاَُۿ‬
‫ڪيط ٌَ ڀهٍصق ُيت حٍٍِخي‬
‫ڪيط ٌَ حًٍِ حّ چاَُ‬
‫پِّء ائيً ئي ٿيّ –‬
‫تَ غج ذيصر„ةاد حي ىٍگًِ کاـ ىًٍِ ىّڈرّ ۽ غٍڌرً حي ؽڪػت تي سّـ حا نڏڪ الڈرٍصقۿ‬
‫„غياـ کي رت غاـ رويٍصقۿ ڪًٍِ اقڈاَُ ۾ احِاىٍصق قرّۿ نڏٌصق قرّۿ نٍِصق قرّۿ ڪطٌصق قرّ‬
‫غٍڌ حي غپّتً ى۽ڏي ىاُء حي غيٍي ۾ غازش ۽ صاريَء حّـ ةڏڇيّـ ٍُيّـ – ڀاال ٍُياۿ ٌيظا‬
‫ُڻي سٍخط ٍُيا غٍڌ حّ غيٍّ درد ق و ۾ حِطٌصق قرّ اٻاٽخي قرّۿ غڪٍصق قرّۿ غٍڌ حي غڪم‬
‫اّد کي „نّ ڪطڻ الِء غطڪؼ غٍڌرً ىياڻيَء حي ىيصاـ ۾ پٍٍِخي سّـ حّ ٻهيصاـ ڇٌّ‬
‫ؽاؿ حي ىيطاٌخِڏي رقؽٍيَء ۾‬
‫ةارقد حّ دقٌِّۿ‬
‫۽ اِّڈـ حي غٍتً غاـ اڇارم دز ترهيم ٿيم‬
‫ىاذّؾ ۾ ٌَ اّنً حي دؾ ڇاڈرٍصڈ څىاڪً حّ „قاز ُّ ۽ ٌَ ئي زسيي اِّڈـ حي ُڻڪار‬
‫ُط نطؼ اٌڌڪار‬
‫ىػهػم ىاٺۿ ساىّؽي‬
‫۽ ٌَ نهڪار‬
‫حً تهّارـ حي حيت ٿيۿ غي ىياڻً ۾ ىّٽي قرّـ حً حي ُار ٿيۿ غي ىڏيَء ۾ ىٍتؾط ٿي قرّـ‬
‫تيطـ حا تطڪؼ ساني ةٍصقكّـ ةارقد ةٍا ةيڪار زسييً حا حػو ۽ ؽِيصـ حا الش ىڏيَء ۾ نٿڏرم‬
‫ُيتتٍاڪ ىاذّؾ ۾ ىّت حا پاڇا اٌػاٌي زٌصايً حي قرڃ ۾ ۽ تطڃ ۾ۿ ٌچٍصا رُياۿ ٽپٍصا رُياۿ‬
‫ڪڎٌصا رُياػ‬
‫۽ اچاٌڪ „فتً حي اّد ىاـۿ‬
‫ُڪ كصاقر ۽ ةِادر‬
‫زسيي ۽ اِائم غّرىّۿ‬
‫ةي۽ّ اٿي‬
‫ٌؾق قنً حي ةّد ىاـ‬
‫غڄّ حػو رت حي کٌّڀي ۾ رويم ُ ع قارـ کاـ پيطـ تائيً ٌلّق ٌلّق چچطحي چّر ٿي‬
‫چڪّ ُ ع پط تڎًُ ةَۿ دؾ ۾ پٍٍِخي درع حي ذب حي ىؾٍم کڻيۿ چاُت حا چطاغ کڻيۿ اڪيهي‬
‫غط اٿي ةي۽ّ حٍگ حي ىيصاـ ۾‬
‫زسو اکهي پيع تڪهيف حي اذػاس ۾ غيػڏاټ ٌڪتع اکيّـ کّنڻ حي ڪّؽؼ‬
‫ڪيائيً تَ پٍتڻيً ۾ سّـ حي حِانط اٽڪي پيع اقچتّۿ درد حي ؽصت ۾ غڄي ڪائٍات ًُ حي‬
‫ٌگاًُ ۾ ىتظنظؾ ٿيۿ ڀطٌصي قئيۿ ٻ ي اّڇا څرتيَء تي کّڈي ڇڎرائيً غگَِ غاريۿ ڪِاڈيَء حي ڳً‬
‫تي زقر ڇر ي ٻيِط اٿي ةي۽ّػ‬
‫زسيً ىاـ قُي ٌڪتع سّـ حي څارا‬
‫حػو ۾ چڀٍصا رُيع ارضاَء حا „را‬
‫پط ٻڏڪ ٌَ ٌڪتع چپڏـ ىاـ‬
‫ىهو غ۽ا ًُ غارا‬
‫ڇٺائيًۿ ىيصاـ حي پطئيً پاغي دؽيً حي فاتد فّج غٍڌ حي ُّائً ۾ فطٌگيً حّ رٌگا رٌگي‬
‫حٍِڊق ڦڏڪٍصي ڇٺائيً ڇغٍصي ڇغٍصيۿ غٍصس قحّد ىاـ ذلارت ڦڏي ٌڪتيۿ چّٽً حي چِڪ ۽‬
‫كطةً حا َقچ قغاري ڇڎرائيً دؽيً ڇاًٌِ ق ِ قڅائڻ چاُيائيًۿ پط قڅائي ٌَ غگِيّ‬
‫غٍصس غيٍي ۾ۿ‬
‫حّال حهٍصي رُي‬
‫ٌِائيً دکٍصي رُي‬
‫قڈُڻ ۽ نڏڻ حي تيٍا تڏپٍصي رُي‬
‫اڪيهي غطۿ حتي غٍصس غيّرا غاٿي ڇڎيۿ پٍٍِخي حٍصڈي كطةاـ ڪطي ؽِيص ٿي چڪا ُ اۿ‬
‫ًُ دؽيً کي نهڪاررّۿ پڪاررّ‬
‫اٌگطرظ غپاُيً ىيصاـ ۾ اِائهً ۽ الؽً حي اٌتار درىياـۿ ُڪ كصاقر حّاـ کي ةي۽م ڇٺّ رڳ‬
‫رڳ ىاـ رت ررال ڪطي قُي رُيّ ُ ع ُّ غٍصـ ؽڪم غ اڻي ٌَ غگِياۿ پط غٍصس كص ةت ڇغي‬
‫پاڻ ۾ ُغع پع ڪطڻ نڳاػ‬
‫‪"He who stands among the dead there,‬‬
‫‪Is the one who, can dare‬‬
‫"‪To fight alone for his mother land‬‬
‫غٍصس اخگّڈ ڪًٍ ۾ اٌّخڻ نڳً ػ تَۿ ”ىطغّـ ىطغّـۿ غٍڌ ٌَ ڇرػّـ “ ڪ پڏً رچطڄس‬
‫چيّ ػ‬
‫‪He is Hoshoo, the giant‬‬
‫ُاۿ ُّ ُّؽّ ؽيصي ُّۿ غٍڌ حّ غٻاحِّ غپّت ُّۿ قنً حي نڄ ۽ غٍڌڈيَء حّ ؽاـ ُّۿ ؽخاٌت‬
‫حي حاـ ُّ زٌصايَء حي ؽاؿ ۾ ُّ اڪيهّ ُّۿ تٍِا ُّۿ غاَُ ىاَُ کاـ څار ٿي رُيّ ُ عۿ پط تڎًُ ةَۿ‬
‫چيطرم حػو کي غڌق ڪطيۿ وچيل ڪڏيم ٻاًٌِ غاـ ڪِاڈي کڻي ةي۽ّۿ‬
‫ڪ پڏً چيّ ػ‬
‫‪Ruthlessly he fights‬‬
‫‪He has killed our knights.‬‬
‫‪Now, some one kills him right.‬‬
‫پط ڪًٍِ ةَ اّري غپاُيَء ُّؽّ کي ىارڻ حي ذاىي ٌَ ڀطي حٍگ حي دقراـ غڀٍي فطٌگيً‬
‫غٍصس ةي پٍاُ َ كّت ڇٺي ُ ي قنً الِء غٍصس ىرتت ڇٺي ُ ي غڀٍي غٍصس ڪِاڈيَء حا‬
‫ڪڏڪاټ ۽ تهّار حا تخال ڇٺا ُ ا‬
‫ڪ پڏً حي اکيً ۾ ةصني حّ سّـ نِي „رّۿ ًُ ُڪ غپاُيَء کي غاڻ ڪيّ ۽ ىيصاـ ۾ ڪاُي‬
‫پيّۿ‬
‫غٍڌ حي غيٍي کي كصىً غاـ ڪڏيٍصقۿ‬
‫ڇتي ڪتي قاٌگط ڀٌّڪٍصق‬
‫ُٿ ۾ ٌيظي کي ٌچائيٍصقۿ قڅٌصق رُيّ‬
‫ٌيٺ اچي ُّؽَّء حي „ڇق ةي۽ّۿ‬
‫ُّؽَّء چاڪ اطرتاـ حي ڪٍڊ غاـۿ پٍٍِخي پٍتڻيً تاـ رت حا ڄييم تَِ ااِيۿ پٍٍِخي‬
‫دؽيً ڇاًٌِ ٌِاررّ غپاُي ىياڻ ىاـ تهّار ڪڍي ڇاٌِع قڅي „رّ ُّؽَّء حي ٻاًٌِ ڪهِي کاـ‬
‫ڪپخيۿ ىؾڪً ۾ نڏڪ ي رُي ُ ي ڪِاڈي کاٻي ُٿ ۾ كاةّ ڪطيۿ رُيم غِيم ناكت ىيڏيۿ قځ‬
‫قاٌگط غپاُيَء کي غيٍي تي ڪِاڈي اڇالئي ٍُيائيً اّرق غپاُي رڈ ڪطڻ ةٍا ڦِڪّ ڪطي‬
‫ڪطي پيّۿ ڪ پڏً ةٍا درطۿ ا ڇٍڀ ۾ ڀانّ ُّؽَّء حي ڇاتيَء ىاـ پار ڪطي ڇڎرّ‬ ‫ِ‬
‫ڀانّ ُّؽَّء حي غيٍي کي چيطرٍصقۿ پ۽يَء کاـ قڃي ٌڪتّ ُّؽَّء حي قات ىاـ غاڳي غصا ةهٍص‬
‫ٿي ػ ”ىطغّـ ىطغّـۿ غٍڌ ٌَ ڇرػّـ “ کاٻي ىٺ ڀاني ۾ قحِيۿ غٽ ڇر ي غيٍي ىاـ ڇڪي ٻاُط‬
‫ڪڍرائيً سّـ حّ ڦُّارق ؽطڈاټ ڪطي قُي ٌڪتع‬
‫رت حي ررهً کي ڇغيۿ‬
‫ٌيا اطا حّ „ةؾار‬
‫تطغي پيّۿ‬
‫غٍڌقٌصيَء حّ قُڪطق‬
‫رڪخي قرّۿ‬
‫کيطٿط حّـ غط ةهٍص چّٽيّـ‬
‫حِڪٍصرّـ قرّـ‬
‫ُّؽّ ٿڏٌصق ٿاٻڏٌصق پّئتي څڪخي قرّ ۽ پِّء „ُػتي „ُػتي څرتيَء تي قرٍِصق قرّ ًُ پٍٍِخا‬
‫رت „نّد چپ غٍڌ حي ىڏيَء غاـ پيّغت ڪٍصي چيّ ػ‬
‫”ىٍٍِخي ى۽ڏي ىاُء‬
‫ىٍٍِخي حيخم ىاُءۿ‬
‫تًٍِ حي ىٿاـ حڎًُ ڀي‬
‫ىهو ٿيٍصا‬
‫غتو ٿيٍصا‬
‫ىاـ تٍٍِخي „ـ تاـ‬
‫ىاـ تٍٍِخي ؽاـ تاـۿ‬
‫غط ـصكي ڪطيۿ ٻهيصاـ ڇرٍصس‬
‫ُط دقر ۾‬
‫ُط دقر حي نّفاـ ۾‬
‫ڇرٍصق رٍُصس پٍٍِخي حاـ “‬
‫حًٍِ قكت ڪائٍات ىڪيم اقٌصف ۾ حضب ٿي رُي ُ يۿ تًٍِ قكت ُّؽَّء پٍٍِخي زٌصايَء حا‬
‫„سطي غاَُ کٍيا ۽ حيخم ىاُء حي ٍُج ۾ غيِي پيّ ‪‬‬
‫‪2419‬‬
‫اُڃايل‬
‫پٍٍِخي ڪيطي ۾ پِچي ًُ کي ڪخَِ غڪّـ ىرػّس ٿيّۿ ۽ ةهب رقؽً ڪطڻ ةٍا اقٌڌي‬
‫ىٍَِ کٽ تي نيڏي پيّۿ ڄغيتط حي غطد رات ۾ ةَ ًُ حي پيؾاٌي پگِط ۾ تط ُ ي ًُ حّ دؿ اِڏخي‬
‫رُيّ ُّۿ اُڀ حي ؽصت کاـ ًُ حي ٌڏي سؾڪ ٿي چڪي ُ ي پط ًُ ۾ ارتطي ُيت ةَ ٌَ ُ ي تَ‬
‫پاغي ۾ رکيم حڳ ىاـ پاڻي پي ي غگِي ۽ ًُ ىرػّس ڪيّ تَ اڃارم ئي رُخي قرٍصقۿ ڪّةَ ًُ‬
‫کي غيطاب ڪطي ٌَ غگٍِصق‬
‫ُي۽يً ڪيطـ ىاـ غِطـ حّ „قاز ةهٍص ٿي رُيّ ُّ‬
‫”اکيّـ ادؾ حّـ ٻطـ ؽٍهَ”‬
‫۽ رات حي ساىّؽي کي چيطرٍصڈ ٌغيا ًُ حي دؾ کي ةَ چيطي رُيا ُ ا پط ُّ ىختّر ُّ ًُ‬
‫کي اُي ايت كطقر ٻڌڻا ُ ا‬
‫”ڪخم حّڈ ةٍارّ „ “‬
‫ًُ ڪًٍ کي ٻٍِي ُٿً غاـ ةٍص ڪطي ةي چيٍيَء ىاـ پاغّ قرارّۿ اځ زررٍَ ًُ کاـ حصا ٿي‬
‫۽ ُّ پٍٍِخي ىختّر ٌگاًُ غاـ پٍٍِخي دٌيا نڏخٍصي ڇغي رُيّ ُّ‬ ‫رُي ُ ي ُييؾَ الِء‬
‫زررٍَ ًُ غاـ قاٌصق ڪيّ ُّ تَ َُّء زٌصايَء حي تاررڪ راًُ ۾ ًُ حّ غاپ ڇرٍصي پط قاٌصق‬
‫ڪٍصي ًُ اُّ ٌَ غّچيّ ُّ تَ َُّء غياج حي الؿ ُ ي ۽ اـ حي كاًٌٌّ حي ةخا „قري ًُ تي فطض‬
‫ُ ي رقزق ٌياز ةَ فطض „ًُ ۽ غياحي كاٌّـ ةَ فطض „ًُ ًُ تَ ىرق قاٌصق ڪيّ ُّ حا ًُ حي‬
‫قڇي ۾ قڇي ههي ُ ي ىرتت حي تيظ څار ۾ تطٌصي ًُ اُا ذليلت فطاىّش ڪطي ڇڎي ُ ي تَ‬
‫َُّء ٌّرت ُ ي ىختّر ۽ ڪيظقر ٌّرت ػ ذيّاـ قاٌگط فطىاٌتطدار څيَءۿ حا پٍٍِخي ساٌصاـ ۽‬
‫قانصرً حي ٌظت الِء ُط كطةاٌي ڇرڻ الِء تيار ٌُّصي „ُي ۽ ًُ قاٌصق ڪطي ڇڎرّۿ ۽ قاٌصق ڪٍصي‬
‫ًُ اُّ ڇّ ڀالئي ڇڎرّۿ تَ ًُ حي ذطفً تي ڪّ پٍٍِخي اٌيّؾ زٌصاي ٌڇاقر ڪطي ڇڎرٍصقۿ ۽ ُّ‬
‫غّچي رُيّ ُّ تَ كصرت ًُ کي اُڏا غپٍا ڇّ ڇرکاررا حً حي ڪاةَ تٍتيط ڪٌَّ ُ ي ًُ حي‬
‫اىيصـ حّ ىرم قاريَء حي دڈـ تي ڇّ تٍييط ڪيّ قرّ „سط ًُ کي ڇّ ةي ىٍٍيٰ ةيتً غاـ ةِالرّ‬
‫قرّ‬
‫اځ ًُ حي „ؽائً حا درپ پّرً پػاًُ ۾ ُ اۿ ۽ چٍص نيرً ةٍص حڎًُ ىّالٌا زىاٌي حي پطاڻي‬
‫رغو دُطائيٍصقۿ تڎًُ درپ ُييؾَ الِء قغاىي قرٍصا ۽ ًُ حي ىٿاـ ٌطاؽا حي ُيتتٍاڪ غياُي‬
‫ڦِهخي قرٍصي ۽ زررٍَ ُي يؾَ حي الِء ًُ کاـ حصا ٿي قرٍصيۿ ىرتت حا غڀ رؽتا ٽڏي پٌّصا حً حي‬
‫ڪڏيَء ڪڏيَء ۾ ارىاـ دفً ٌُّصا‬
‫ڪًٍِ حي كصىً حي „ُٽ ًُ کي ُّؽيار ڪيّ ۽ ًُ كييؿ حي داىً غاـ پگِط ااِي ڇڎرّ‬
‫ًُ کي تَ تڏپڻ حي ةَ احازت ٌَ ُ ي ۽ احارّ ىيظ حي ساٌي ۾ ڪخَِ ڳّنِڻ نڳّ ”استطۿ“ ىاُء غڎ‬
‫ڪيّ‬
‫”حي اىاـۿ“ ًُ „ُػتَ حّاب ڇٌّ‬
‫”ُيٺ ىِياـ اڎ ٿي رُيا „ًُ ۽ تّـ ُت ڇا ٿّ ڪطرً “‬
‫”ـفصر الِء نفافّ ڳّنِي رُيّ „ُياـ “ ًُ ڪّڈ ڳانِارّ‬
‫”اقٌصَُ ۾ ڪي ً نڀٍصق ةخهي ٻاري ڳّنَِ ۽ حهص اقناؽ ۾ قڀ “ ىاُء چيّ‬
‫۽ ًُ کي پٍٍِخي ههي ىرػّس ٿي تَ ُّ اقٌصَُ ۾ ساٌّ کّٽي رُيّ ُّ ۽ حڎًُ ًُ ةتي ٻاري‬
‫تَ ىاُء قڃي چڪي ُ ي‬
‫ًُ کي غڀٍي ىِياًٌ کاـ ٌفطت ُ ي غيٍگاررم ڪيطـ ۾ ًُ کي قذؾت ٿي رُي ُ ي‬
‫ُهڪا ۽ ٽي ً درحي حا چطچا ٻڌٌصي ًُ حا ڪً ؽم ٿي چڪا ُ ا اځ اِڻّ ڪطي ًُ حا ٌظرظ ۽‬
‫ًُ حي قانصرً حا قرخِا دقغت „را ُ ا پط ًُ کي اًٌِ غڀٍي کاـ ٌفطت ُ ي ًُ ٌٿي چاُيّ تَ‬
‫ڪّ ًُ غاـ ڳانِائي پط تًٍِ ٌُّصي ةَ ُّ ىختّر ُّ تَ ىؾڪٍصق رُيۿ ڦڪا ٽِڪ ڇرٍصق رُي ڇّ‬
‫حّ ؽادي حّ غڄّ ةار ًُ حي ڪهًِ تي ُّ ىاغيَء ًُ کي ساص نّر تي ؽاديَء حي ةٍصقةػت ۾‬
‫ُٿ قٌڊڻ الِء چيّ ُّ ۽ ًُ ةَ فيفهّ ڪيّ ُّ تَ ُّ پٍٍِخي ارىاًٌ حّ ڳهّ اِڏي ڇڎرٍصق پط پٍٍِخي‬
‫غٺ قرُيً حي ىاغيَء کي رٌج ٌَ ڪٍصقۿ ُّ پٍٍِخي ُٿً غاـ زررٍَ کي غيٍگاررٍصقۿ ًُ حي ُٿً‬
‫تي ىيٍصي نڳائيٍصق ۽ ًُ حي رقؽً پيؾاٌيَء تي حِّىط نڳائيٍصق ۽ ۽‬
‫ىاغيَء کي زررٍَ ۽ حييهَ کاـ غّاِء ڪاةَ ٻي اقالد ٌَ ُ ي ۽ اـ ذاؾ ۾ استط تي غڄّ ةار اچي پيّ‬
‫ُّ اِڻا ىائٽ ٻاُطاـ „را ُ اۿ حً حي رُائڻ حّ ةٍصقةػت ۽ کائڻ پي ڻ حّ سياؾ پڻ ًُ کي ڪطڻّ‬
‫ُّ ۽ اضررم ُڪ ُفتي کاـ ُّ اـ ڪو ۾ رڅؾ ُّ ًُ ُط ىيڪً ڪّؽؼ ڪطي ڪًٍِ کي ةَ‬
‫ؽڪارت حّ ىّكٍّ ٌَ ڇٌّ ۽ غڀ ًُ حا فطىاٌتطداريَء ىاـ سّش ُ اۿ ۽ حً حي ةَ دؾ ۾ ؽڪ ؽتَِ‬
‫ُ اۿ دقر ٿي قرا حيڪي ةَ ڪِاڻيّـ استط ۽ زررٍَ حي ٌانً غاـ قاةػتَ ُيّـ ٌاىڪيم رُخي قرّـ‬
‫حا ةاَُ زررٍَ ۽ استط حي پيّغتَ ٌانً ساٌصاـ حي „ـ ۾ نڳائي ُ يۿ تًٍِ کي اځ استط حي ڪؾادف‬
‫پيؾاٌيَء ىاـ قٍُصڈ پگِط غطد ڪطي ڇڎرّ ۽ غڀٍي ىرػّس ڪيّ تَ ةي ةٍياد انظاؿ زررٍَ استط تي‬
‫نڳارا قرا ُ ا ۽ ُّ پڻ ُط ىيڪً ڪّؽؼ ڪطي رُيّ ُّ تَ ًُ حي ىًٍِ ىاـ ڪا اُڏي ڳانَِ ىاُط‬
‫ٌَ ٿ ي حا زررٍَ حي ازدقاحي زٌصاي َء الِء زُط ُخي استط حي اُا دني سّاُؼ ُ ي تَ زررٍَ حتي ةَ‬
‫ُخيۿ „ةاد رُيۿ سّش رُي ڇّ حّ ًُ کي ستط ُ ي تَ ىرتت حي اٌتِا قـاؾ ٌَ پط فطاؽ „ُيۿ ۽ ُّ‬
‫زٌصاي حا زسو غيٍي ۾ غاٌڍي ٌاىطادرً حي ـرطا ۾ ڀڏڪٍصق رٍُصقۿ حتي پياس حي ؽصت کاـ‬
‫ًُ حّ ذهق سؾڪ ٿي قرٍصق ۽ ًُ کي پٍٍِخي ٌڏيَء ۾ ڪٍڊا چڀٍصا ىرػّس ٿيٍصا ُّ رڀ حي‬
‫ڪڍ ڄڪٍصق رٍُصق پط ُييؾَ اُڃارم!‬
‫استط کي اځ پٍٍِخّـ ىختّررّـ ؽصت غاـ ىرػّس ٿي رُيّـ ُيّـ ُّ زررٍَ الِء ڪخَِ ةَ‬
‫ڪطي ٌَ غگِيّۿ ًُ غّچيّۿ ُّ زررٍَ کي پاڻ غاـ تياؿ پطي قٺي قڃي ُا تياؿ دقر ًُ غياج حي‬
‫پِچ ک اـ الىرصقد حتي ڪّةَ زررٍَ کي ًُ حي ىلتّط ٻاًٌِ ىاـ حصا ڪطي ٌَ غگِي ُا پط‬
‫ىرتت اٌڌي ٌَ „ُي ًُ حي غاىِّـ ساٌصاـ حي „ـ ۽ ٌظت پِاڈ ىاٌٍص ٌيّدار ٿي ۽ حڎًُ ًُ‬
‫غاُييَء حي ُڪ پڏ ۾ زررٍَ حي ىرتت ۽ ٻ ي پڏ ۾ ساٌصاـ حّ قكار قڅقۿ تَ ًُ ىرػّس ڪيّ تَ ًُ‬
‫حي ىرتت كطةاٌيَء حّ ٻڪط „ُي‬
‫ىاُط ُيَء ڳانَِ ڪِڏي ٌَ غّني ُ ي تَ زررٍَ ًُ حي ىاغيَء حي څيَء ُ ي ۽ استط ًُ کي‬
‫ذاـم ڪطي غگِيّ ٿي پط قانصرً ًُ غياحي ڄار کي اڃا ةَ ىلتّط ڪيّ ۽ حڎًُ زررٍَ ٽً‬
‫غانً حي ُ ي تَ ًُ حّ ىڱڻّ غٍصس غ ّټ ـفصر غاـ ٿي قرّ ُّ قكت حي قٍُّار ۾ ـفصر زررٍَ‬
‫کاـ دقر رُيّ ۽ زررٍَ استط ۾ غيائخي قئي‬
‫قكت تيظ رفتار غاـ ٌاىٍهّؿ ىٍظؾ نطؼ ااىظـ ُّ ۽ ُّ ٻ ي اُڏي غطذص تي اچي پِتا حتي کهڻ‬
‫ةصٌاىي ۽ غطد „َُ ڀطڻ حّ ڪارڻ ُ ا ُڪ ٻ ي حي قرخِّ رُڻ حي تيٍا حّاٌي ۾ پڻ استط ۽ زررٍَ‬
‫حّ غاپ ڇرٍصي „ئي ۽ ُّ ڪّؽؼ حي ةاقحّد ُڪ ٻ ي کاـ دقر ٿي ٌَ غگِيا ىاكيَء حي اطد‬
‫قانصرً حي ههيَء کي نڏي ڇڎرّ ۽ زررٍَ کاـ اُّ ةَ قغطي قرّ تَ َُّء استط کي ڪڎًُ ةَ ىهي ٌَ ٿي‬
‫غگِي‬
‫استط ىرػّس ڪيّ تَ ًُ حي ىرفم ىاـ يط ذاكطي ؽارص ىائڏً ۽ دقغتً کي ڪًٍِ هم‬
‫فِييَء ۾ ىتتال ڪطي ٌَ ڇڎي ۽ ُّ كييؿ حي ٻاًٌِ غاـ پگِط ااٍِصق ُيٺ پڌر ۾ پِتّ غاىِّـ‬
‫ڪيطـ ىاـ اڃا ةَ ڪٍّاررّـ غِطا „الپي رُيّـ ُيّـ ۽ ڪطاڈرّـ ىاكيَء حي ؽيطرً رادرً کي‬
‫دُطائي اص اص ٿي رُيّـ ُيّـ پط ُّ ىرػّس ڪطي رُيّ ُّ تَ ُي سّؽيَء حا ايت ٌَ „ًُ‬
‫ةهڪَ د درد حا ىطثيا „ًُۿ حي دؾ حي ؽڪػتَ ارىاًٌ ىاـ ٌڪطي رُيا „ًُ ُي غڀ ٌلهي ٽِڪ‬
‫„ًُۿ حً غاـ يً حي ذليلت حي پطدف داري ڪ ي پ ي قڃي‬
‫”استط “‬
‫”حي اىاـ “ ًُ ىًٍِ قرائڻ ةٍا چيّ‬
‫”ڪِڏق ٌَ غشت غيُء „ُي ۽ تّـ ُڪ كييؿ ۾ رنٍصق ٿّ قتيً “‬
‫”اىاـ ىّـ کي غيُء ٌٿّ ٿ ي “ ًُ ىطدف „قاز ۾ چيّ‬
‫”تّـ ڪّڈ ٿّ ڳانِائيً “ ىاُء غطاّؽيَء ۾ چيّ ىاُء کي ستط ُ ي تَ استط حي دٌيا زررٍَ ۾ غيارم‬
‫ُ ي ۽ ًُ کي اُا ةَ ستط ُ ي تَ زررٍَ کي قڃائڻ کاـ پِّء ُّ ڪڎًُ ةَ ىطڪي ٌَ غگٍِصقۿ ُط قكت‬
‫ًُ حي ٌگاًُ ۾ ذػطت ۽ ىرطقىي ركؿ ڪٍصي رٍُصي ُّ غڄي دٌيا کاـ ةصدؾ ٿي قرٍصق پط َُّء‬
‫ڇا ٿي ڪطي غگِي ًُ پٍٍِخي غط تَ تياؿ اِڻي ڪّؽؼ ڪ ي ڀيڻ کي نطح نطح غاـ‬
‫ررخِارائيً زررٍَ حي پيُء کي ارالز ڪيائيً پط غڀ ةي غّدۿ ڇّ حّ زررٍَ حّ ىڱڻّ ـفصر غاـ‬
‫پٍصرًُ غاؾ اڳ ٿي چڪّ ُّ ۽ اـ غطد ۽ تيط حِڏي تيظ قاُء ۾ استط حّ ُڪ كييؿ ۾ رنڻ ةَ ىاُء الِء‬
‫اـ ةي پطقاُيَء حي ُڪ ڪڏي ُ ي حا ًُ حي ز ٌصايَء حّ حظ ةٍخي چڪي ُ ي ىاُء حي ىيتا قري‬
‫اُڀطي‬
‫”پٽ تٍٍِخّ ڪّټ ڪٿي „ُي “ ىاُء ًُ حي ىٿي تي ُٿ ڦيطائيٍصي چيّ‬
‫”ىٿيۿ ڪيطي ۾ پيّ „ُي “‬

‫”تّـ ُت تطس ىاـ حييهَ کي ٿي ىّڪهياـۿ کڻي ارٍصي “ ىاُء چيّ ۽ ؽادي حي ايػاـ ۾ حييهَ‬
‫کي تالش ڪطڻ ُهي قئي ۽ ُّ اًٌِ ايتً ۾ حهٍصق رُيّۿ ًُ قراٌڊي حي ڀت حّ غِارق قٺي پاڻ کي‬
‫اقٌصف ۾ نڪائي ڇڎرّ ًُ ٌٿي چاُيّ تَ ڪّةَ ًُ حي ىًٍِ ىاـ ًُ حي حضةات کي پڏُي غگِي‬
‫حييهَ ًُ حّ ڪّټ کڻي „ئي‬
‫”استط “ ًُ غڎ ڪيّ ”استط“ ًُ قري غڎ ڪيّ ۽ قراٌڊي حي اقٌصف ۾ ّر غاـ ٌِارڻ نڳي ۽‬
‫ًُ کي استط ٌيط „رّ حًٍِ ىٿّ ڀت غاـ نڳائي اکيّـ پّري ڇڎرّـ ُيّـ حييهَ ًُ حي قرخِّ „ئي‬
‫۽ استط کي ٻاًٌِ کاـ قٺي حٍِخِّڈرٍصي چيائيً ”استط ػ استط “‬
‫”حي “ استط ڄڻ ڪًٍِ غپٍي ىاـ غخاڳ ٿيّ‬
‫”ُي ڪّټ قٺ “ ۽ ڪّټ ڇرٍصي ًُ حّ ُٿ استط حي ُٿ غاـ ٻٍِي ُٿً ۾ حِهيٍصي چيّ‬
‫”ٌَ “ ًُ „ُػتَ قراڻيّ ۽ ڪّټ پائڻ نڳّ‬
‫”تّکي ةشار „ُي “ حييهَ ًُ حي پيؾاٌي ڇِي حا پگِط ۾ تط ُ ي ”تّکي كطقر ةشار „ُي “‬
‫”ٌَ حييهَ ٌَ “ ُّ قڃڻ الِء ىڏرّ‬
‫”استط“ حييهَ ًُ کي ٻاًٌِ کاـ قٺٍصي چيّ ”پٍٍِخي ڀيڻ کي ةَ ٌَ ٻڌائيٍصرً “‬
‫”حييهَ ىّـ کي ڪخَِ ةَ ٌَ „ُي “ ًُ ؽڪػتَ „قاز ۾ چيّۿ ”۽ اځ تائيً ىّـ تّکاـ ڪِڏي‬
‫ڳانَِ نڪائي „ُي ۽ حييهَ حيڪڎًُ سصا ىّـ کي تّ حِڏي ڀيڻ ٌَ ڇئي ُا تَ ستط ٌَ „ُي تَ ىٍٍِخّ‬
‫ڪِڏق ذؾط ٿ ي ُا “‬
‫حييهَ پٍٍِخي رئي حي پالٌص غاـ ًُ حي پيؾاٌي سؾڪ ڪ ي‬
‫”استط ىاـ چڱي نطح غيخِي غگِاـ ٿي تَ تٍٍِخي دؾ تي ڪيتطا ٌَ اِطا زسو „ًُ “‬
‫”ىٍٍِخي چطي ڀيڻ “ استط ًُ حي ىٿي تَ „ُػتَ څڪ ٍُيّۿ ”حًٍِ کي تّ حِڏي ڀيڻ ٌُّصي‬
‫تًٍِ حا زسو ةَ سّد ڀطحي قرٍصا “‬
‫”تّـ ڪّڈق „ُيً “ ًُ ٌٍڍـ ٻارـ قاٌگط چيّۿ ”تّ ىٍٍِخي ڪانيج ى گظرً الِء اڃا ڪّةَ‬
‫افػاٌّ ٌَ نکيّ „ُي ُڪ ُفتي کاـ ارالز پ ي ڪياـ “‬
‫”درّاٌي“ استط ىطڪٍصي چيّ ”ُي ؽاديَء حا حٍِخٽ نِي قڃً تَ پِّء تّکي كطقر نکي ڇرٍصؿ‬
‫۽ تّکي ىهڪ چاڪهيٽ ةَ „ڻي ڇرٍصؿ “‬
‫”اقـ ڪّڈا “ چاڪهيٽ حييهَ حي چيڏ ُ ي ۽ ًُ استط حي پ۽يَء تي ُڪ زقردار ىڪ ٍُ يً‬
‫۽ کهٍصي اٌصر ڪيطي ۾ ُهي قئيۿ حتي چاِء حّ دقر ُهي رُيّ ُّ‬
‫ُّ „ُػتي „ُػتي كصىً غاـ اقناؽ نطؼ قڃڻ نڳّ ًُ حّ ذًُ ڪخَِ ُهڪّ ُّ ڇّحّ ًُ‬
‫ُط قكت کهٍصڈ حييهَ کي پٍٍِخي ڀيڻ ڪيّ ُّ َُّء زررٍَ کاـ رڪهشت ىشتهف ُ ي زررٍَ‬
‫غٍخيصفۿ ةافڪط ۽ حضةاتي ُ ي حًٍِ استط حي زٌصايَء حي راًُ ۾ ڪٍڊا قحِي ڇڎراۿ ًُ حي‬
‫چپً تاـ ىطڪ ڦطي غطد „ُّـ ڇر ي ڇڎرّـ ُيّـ ۽ حييهَ زررٍَ کاـ ٻَ غاؾ ٌٍڍي ُ ي پط ةهڪم‬
‫ىشتهف ُط قكت ىؾڪٍصڈ ُط سياؾ کاـ الپطقاَُ غٍخيصايَء کاـ دقر ۽ استط ًُ کي ڀيڻ ةٍارّ ُّ‬
‫۽ اـ حي ٌيّض حييهَ ًُ کي فهڪَ ؽگاؼ ٽِڪ ڇٌا ُ ا ۽ حييهَ غاـ ىهڻ کاٌپِّء استط حي ُط‬
‫اداغي دقر ٿي قرٍصي ُ ي استط حڎًُ قراٌڊي حي ڇاڪڻ قټ پِتّ تَ ًُ حا كصؿ رڪخي قرا ٻَ‬
‫ٌّرتّـ پاڻ ۾ غطاّؽي ڪطي رُيّـ ُيّـ‬
‫”اـ کاـ قڅرڪ ةي ذيائي ٻي ڇا ٌُّصي “ ُڪ ٌّرت چيّ‬
‫”ڪي ً تَ کهي کهي ڳانِائي رُي ُ ي “‬
‫ٻيَء چيّۿ ”۽ رئي حي پالٌص غاـ ىًٍِ ااِي رُي ُيع “‬
‫”ڇاچق سياؾ ٿي رکيع “ پِطرً ٌّرت چيّ ”ڪي ً ٌَ ڪّټ کڻڻ الِء ڄڪٍصي ُهي قئي “‬
‫پّئيً ڪيطي ىاـ ُڪ ٽيً ٌّرت پڻ ٌڪطي اـ نطؼ اچڻ نڳي ۽ ُّ ٿٍڀي حي اقټ ۾ نڪي‬
‫پيّۿ ًُ حي ذًُ ۾ ؽٍهَ اڀطي رُيا ُ ا‬
‫”ڇا „ُي ادي “ ٌّ قارد پڇيّ‬
‫ُڪ ٌّرت رغيَء ىاـ ٌاٌگ ٺاُيٍصي ٌّ قارد کي غڀ ڪخَِ ٻڌائي ڇڎرّ اـ ٌّرت چيّ‬
‫”استط ةَ تَ قڇق ڪي يٍّ „ُي پِطرائيً قڇي ڀيڻ کي سّار ڪيائيً ۽ حڎًُ َُّء ُٿً ىاـ‬
‫ٌڪطي قرع تَ ٌٍڍيَء تي ڇقرا قحِي رُيّ „ُي “‬
‫استط حّ ىغظ دکي رُيّ ُّ ًُ کي ٌع ٌع ۾ ڪٍڊا چڀٍصا ىرػّس ٿيا ًُ ٽٍِي ٌّرتً کي‬
‫ّر غاـ ڇٺّۿ حي ًُ حّـ ىائڏياڻيّـ ُيّـ ًُ کي پٍٍِخّ سياؾ ةهڪم ٌَ ُّ ُّ حييهَ الِء‬
‫فڪطىٍص ُّۿ حًٍِ کي ُّ پٍٍِخي ٌٍڍي ڀيڻ غيخٍِصق ُّ ۽ اځ ىرق ًُ حي ڪطي حييهَ تي‬
‫انظاؿ نڳي رُيّ ُّ استط ًٍُ ٌّرتً حي پػت ذٍُيت تي حٍِخِالئخي قرّ ًُ غّچيّ „سطُي‬
‫غّچڻ کاـ اڳ فيفهّ ڇّ ٿيّـ ڪً ڇا ٻَ ٌّحّاـ دنيّـ ڀيڻ ڀاُء حي پاڪ رؽتي ۾ ُڪ ٿي ٌٿيّـ‬
‫غگِ ً زررٍَ کي ُّ پيار ڪٍصق ُّ ًُ زررٍَ کي رقح حي اِطارً غاـ چاُيّ ُّ ۽ ٻٍِي حي پيار ۾‬
‫ؽصت ُ ي پط حييهَ کي ُّ ڀيڻ غيخٍِصق ُّ سصا ًُ کي غڳي ڀيڻ کاـ ىرطقؿ رکيّ ُّ پط حييهَ‬
‫حي رقٽ ۾ ًُ کي ڀيڻ حي پاڪ ىرتت ىيػط ٿي ُ ي ۽ استط کي ستط ُ ي تَ حڎًُ ىشانفت‬
‫حّـ ُّائّـ تيظ ٿي قرٍصرّـ حڎًُ ُّ ىٍظؾ کاـ ىرطقؿ ٿي قرٍصق حڎًُ ًُ حا پيط زٌصايَء حي‬
‫ڪ۽ً راًُ ۾ ىتظنظؾ ٿي قرٍصا تڎًُ ُّ حييهَ حّ غِارق قٺٍصق ُّ حييهَ حي پالٌص ۾ ىًٍِ نڪائي‬
‫دٌيا حي يً کي قغاري ڇڎرٍصق ۽ ًُ حي اکيً ىاـ قٍُصڈ نڏڪ سؾڪ ٿي قرٍصا ُّ ىرتّةَ حي‬
‫پيار کاـ ىرطقؿ رُخي قرٍصق پط ڀيڻ حي پاڪ ىرتت ًُ کي ىيػط ٌُّصي پط اځ استط ىرػّس‬
‫ڪيّ تَ ًٍُ ٽً ٌّرتً حي اٌصر پِچٍصر ي ُيَء ڳانَِ ةاَُ ىاٌٍص پکڏحي قرٍصي ۽ حييهَ حي اطدـ‬
‫ُييؾَ حي الِء حِڪي قرٍصي َُّء ڪڎًُ ةَ ٽِڪ ڇر ي ٌَ غگٍِصي‬
‫استط کي پٍٍِخي قحّد کاـ ٌفطت ٿيڻ نڳي ًُ حي ڪطي زررٍَ غڄي ساٌصاـ ۾ ةصٌاؿ ٿي ۽ اځ‬
‫حييهَ کي پڻ ُيَء دٌيا تتاَُ ڪطڻ الِء اٿي رُي ُ ي َُّء غڀٍي حي ٌيطـ ۾ ڪطي پٌّصي ًُ حي‬
‫دؾ پاش پاش ٿي قرٍصي ۽ استط ىرػّس ڪيّ تَ ًُ غياحي دٌيا ۾ ڪًٍِ کي ةَ پيار ڪطڻ ٌَ‬
‫اِطحي ُتي „ؽا حا درپ ٌطاؽا حي „ٌڌيَء ۾ قغاىي قڃً ٿا اىيصـ حا چيً قرطاـ ٿي ٿا قڃً ًُ‬
‫دٌيا ۾ حّاـ ٿيڻ پاٽ „ُي ۽ ٻً دنيً حّ پاڻ ۾ ىهڻ نّفاـ حّ پيؼ سييّ „ُيۿ ڀم تَ ُّ ڪِڏي رقٽ‬
‫۾ کڻي ىهً ًُ دٌيا ۾ غڀٍي کي ُڪ ٻ ي کاـ ٌفطت ڪطڻ اِطحي ُڪ ٻ ي حي سّـ الِء پياغّ‬
‫ُ ڻ اِطحي ُت ىرتت حي اڀ ڪڎًُ ةَ غيطاب ٌَ ٿي ٿ ي ۽ پطريي ُييؾَ اڃارم رُخي قڃي ٿّ!‬
‫استط سياالت حي رقاٌيَء ۾ قٍُصق رُيّ ۽ تهشي ىاـ ٿڪ اڇهي ًُ غياج حي ةصىظاج ىًٍِ تي ۽‬
‫تڪڏـ كصىً غاـ اقناؽ ۾ پِتّۿ ًُ حّ دىاغ دکي رُيّ ُّۿ ڄڻ تَ ڪًٍِ ًُ حي ةصـ کي ٽاٌڊـ تي‬
‫اُڇهي ڇڎرّ ُّ‬
‫اقناؽ ۾ ىِياًٌ حي پيَِ ُ ي ڪّةَ ًُ ڇاًٌِ ىتّحَ ٌَ ٿيّ ۽ ُّ „تؾصاـ حي قرخِّ پيم‬
‫ڪطغيَء تي قرِي رُيّ ًُ حي ٌڏي سؾڪ ٿي چڪي ُ ي „تؾصاـ ىاـ ٌڪطٌصڈـ ؽٍهً کي ُّ‬
‫ّر غاـ ڇغي رُيّ ُّ ۽ ذاكطرً ىّالٌا حّ اٌتيار ڪطي رُيا ُ ا „تؾصاـ ۾ ةاَُ حّ زقر قڅي رُيّ‬
‫ُّ ًُ حگ ىاـ پاڻي ڪڍي ٌڪطٌصڈ ؽٍهً تي ڇٍڊا ٍُيا ةاَُ حّ زقر ڪخَِ چرق ٿيّ ۽ پِّء ىّالٌا‬
‫ڪيطي ۾ داسم ٿيّ‬
‫ُّ ذػطت ڀطرم ٌگاَُ غاـ ـفصر کي ڇغي رُيّ ُّۿ ـفصر کڏيّ ۽ ًُ ُارارّ غياج فتد پاتي‬
‫۽ ىرتت ؽڪػت ًُ غڪم چپً تي زةاـ ڦيطي ۽ حڳ حّ ةچيم پاڻي رڪػاُي پي قرّ‬
‫ىّالٌا زىاٌي حي پطاڻي رغو دُطائيٍصق رُيّ ۽ اـ حي نفو نفو غاـ اڎ ًُ حّ دؿ سؾڪ ٿيڻ نڳّ ۽‬
‫پِّء ًُ کي ؽاُصـ غاـ اڎ اٌصر زٌاٌي ۾ ىّڪهيّ قرّ ةخهيَء حي نِط ًُ حي ةصـ ۾ ڄڪي قئي „سط‬
‫ُّ ڪيتطق كتم ڪطي غگِيّ ٿي ُّ ةَ تَ اٌػاـ ُّ زررٍَ ًُ حي غاىِّـ قر۽ي ُ ي ڳاڈُي‬
‫قڳي ۾ ىهتّس ىًٍِ اّڇـ ۾ قحِي ًُ حّ اٌّگِٽ پيطـ تائيً ٌڪتم ُّ‬
‫استط حّ ىٿّ ڦطڻ نڳّ ارتطق كتم ڪطڻ ًُ الِء ٌاىيڪً ُّ ۽ ڪّڂ تي قرِي رُيّ غڀ زررٍَ‬
‫کاـ پڇٍصا رُيا پط َُّء درّار قاٌگط ساىّش ُ ي غڀ اٌتيار ۾ ُ ا تَ زررٍَ زةاـ غاـ ٌَ تَ ڪٍڌ‬
‫پط َُّء ساىّش ُ ي ىاُءۿ ىاغي‬ ‫حي اؽارـ غاـ ُا ڪطي تَ َُّء ةهڪم ذةد ٿي چڪي „ُي‬
‫پٍج ىٍٽ اضري قرا ڇَُ ۽ پٍصرًُ ىٍٽ اضري قرا زانً ۾‬ ‫چاچي غڀ پڇي رُيا ُ ا‬
‫چيگيّرّـ ٿيڻ نڳيّـ استط „ُػتي „ُػتي ڪّڂ تاـ اٿيّ ۽ زررٍَ حي قرخِّ „رّ ۽ غڀ پطي‬
‫ُڏي قرا ًُ ٻڎؾ „قاز ۾ چيّ‪:‬‬
‫”زررٍَ” „قاز ًُ حي ٌڏيَء ۾ اٽڪي رُيّ ُّ ”زررٍَ ڇس ىاـ „رّ „ُياـ استط ُڪ غتارم‬
‫اٌػاـ ڇا تّـ ةَ ىّـ کي ىارّس ڪٍصر ً ُا ڪط زررٍَ ُا ڪط “ ۽ ًُ حّ „قاز ڀطحي „رّ‬
‫ىتارڪ غڄي ىاذّؾ ۾ ىتارڪ حا „قاز‬ ‫زررٍَ ىًٍِ اّڇـ ىاـ ڪڍي ُا ڪ ي ىتارڪ‬
‫اٌّخي قرا ۽ ُّ تڪڏـ كصىً غاـ قراٌڊي ىاـ اضرٌصق پٍٍِخي ڪيطي ۾ پِچي قرّ ۽ اقٌصُي ىًٍِ‬
‫کٽ تي نيڏي پيّ ُّ نڏخي قرّ ةي رارق ىصداار‬
‫ٿّري درط کاـ پِّء انّداٌي ايت اٌّخڻ نڳا ًُ اٿي رغتي قاري دري کّني زررٍَ ڇقنيَء ۾‬
‫قرِي رُي ُ ي ايت ةٍص ٿي قرا ڇقني رقاٌي ٿي قئي ُّ ذػطت ڀطرم ٌيطـ غاـ ڇغٍصق رُيّ ۽‬
‫چٍص نيرً ةٍص ًُ کي پٍٍِخي پ۽يَء تي ڪًٍِ حا ُٿ ىرػّس ٿيا ۽ پِّء حييهَ ًُ حي پ۽يَء غاـ‬
‫نڳي غڎڪا ڀطي رقئڻ نڳي ‪‬‬
‫‪2418‬‬
‫وري ياد آيا‬
‫ًُ اِڏيَء حي ذري ذري غاـ ىّـ کي ىرتت „ُي غٍصس پٿط پٿط کي پّڄياـ ٿّ پپم حي ڇار ۾‬
‫اځ ةَ ىّـ کي پيٍگَِ ٻڌؾ ٿي ٌيط اچي اـ پپم غاـ ىّـ کي پطرو „ُي ُيٍ ط تَ پپم پٍٍِخّـ‬
‫ٽاررّـ قغيً دائطي ۾ قراُي ڇڎرّـ „ًُۿ پط اـ قكت تَ ارتطق ةهٍص ةَ ٌَ ُّ حڎًُ ىاـ ۽ اٌصرا ڇاٌّ ۾‬
‫ىٍفّؿ نيرا ۽ ىاڪ ۾ څقتم االب حِڏق پاڪ قكت اضاررّ ُّ‬
‫پپم حي غاىِّـ قاررّـ ىاڈرّـ ڪخَِ تَ ڪطي چڪيّـ „ًُ ۽ ڪخَِ غطـ حي فطش تي‬
‫حِڪي „رّـ „ًُ قكت حي ٺّڪطـ ۾ اِڏي اداس ۽ قرطاـ ٿي چڪي „ُي ۽ پپم حا پً ةَ اڪثط‬
‫ڇڻي چڪا „ًُ پپم حي پاغي ۾ اغاـ حي ذّرهي حي ڇرڍي „ُي اغاـ حي ُڪ اِط کاـ غّاِء‬
‫غڄيَء اِڏي ۾ ٻيّ ڪّةَ „ةاد ڪٌِّي غڀ اغاـ کي اڪيهّ ڇڎي قڃي چڪا „ًُ اغاـ حا غاٿي!‬
‫اغاـ کي قغاري قرا „ًُ اغاـ حا دقغت ۽ اغاـ کي ُط نيري تڏپائڻ ۽ ارىاـ ڪطڻ الِء ڇئي قرا „ًُ‬
‫پٍٍِخيّـ ذػيً ۽ دنفطرب رادايطرّـ!‬
‫اًٌِ رادـ حي غِاري تَ اغاـ حيَء رُيا „ُيّـ ػ قرٌَ ػ حتي ٍُج ُ ا ات ڪاٌّـ ڪاٌگيطا‬
‫ڪيا „ًُ اِڏيَء حي پِطرً قراڪي قټ كصرو ىٍصر „ًُ ڇغاـ پيّ تَ ىٍصر ةَ احڏحي قرّ „ُي‬
‫ڀڳّاـ حي اِط ۾ „ؽائً حا درپ حالئڻ قارق ڪّةَ ڪٌِّي ڇا غٍصس پّڄاري قڃي چڪا „ًُ܁‬
‫ىٍصر ىاـ ڀڄً حّ „قاز ڇّ ٌَ ٿّ اچي ىاـ اٌصرا حّ ىٍفّؿ „قاز ڇّ ٌٿّ ٻڌي غگِاـ حًٍِ ۾ غڄي‬
‫دٌيا حّ ى۽اڻ ىهيم ٌُّصق ُّ‬
‫”ڇا ٿي قرّ ڀػػڳّاـ‬
‫قرا ىً ىٍصر حا درپ قغاىي ڇا ٿي قرّ ڀڳّاـ “‬
‫ُا! اځ ىٍٍِخي ىً ىٍصر حا غڀ درپ احِاىي چڪا „ًُ چ ٍي نطؼ ُيتتٍاڪ اقٌصاُيَء کاـ‬
‫غّاِء ڪخَِ ةَ ڪٌِّي ڪطؽً ىطاريَء حي غاڅـ ۽ غٍتً غاـ اڎ ىٍٍِخي ىً ىٍصر حي درّي ةَ‬
‫قڃي چڪي „ُي ُيٍ ط ىٍٍِخي چپً تي ىطڪ ڪٌِّي اکيً ۾ اداغي ۽ دؾ ۾ درد „ُيۿ ڄڻ تَ‬
‫ىٍٍِخي ىً حّ ڪٍّؾ ڪّىائ خي قرّ „ُي ڄاڻاـ ٿّ تَ ُڪ ڇرًٍِ ُي پپم ةَ غڪي قرٍصق ۽ قكت‬
‫حي قاُء ۾ غٍصس غڪم ۽ زرد پً ةَ ڇڻي قرٍصاۿ پط ىٍٍِخي اکيً ىاـ قٍُصڈ نڏڪ ىّت حي „ ّش ۾‬
‫سؾڪ ٌَ ٿي غگٍِصا ىٍٍِخي „تيا حّـ اکيّـ غاٌّڻ حي اِڏائً قاٌگط قغٍصرّـ رٍُصرّـ‬
‫اغاـ حي ذّرهيَء حي پ۽ ياـ غٍڌق „ُي ۽ غٍڌقَء حي قڂ ۾ سّاحَ سلط حّ „غتاـ ۽ غاڅ ٻيهّ‬
‫ةي۽م „ُي اًٌِ ٻٍِي کي قكت حي „ٌڌي ُڪ ٻ ي کاـ دقر ڪطي ٌَ غگِي „ُي اځ ةَ غٍڌقَء حّـ‬
‫نِطقـ غاڳ ي قكت ٻٍِي حا كصؿ چيٍصرّـ „ًُ ٌاداـ اٌػاًٌ قاٌگط نِطـ پٍٍِخي ىً ۾ ڪيٍّ ۽‬
‫ذػص ٌَ نڪارّ „ُي ُييؾَ قاٌگط اځ ةَ درراَُ ؽاَُ حي ٍُج ۾ ىّتي ىڏُيم „ًُ پط ڇغاـ پيّ تَۿ‬
‫ڄڻ ىّتيً حّ ىانڪ رقئي رُيّ „ُي غٍصس ڇّنيً ۾ فطراد „ُي ػ تَ ڪٿي „ًُ اُي درّرّـ حي‬
‫ىٍٍِخي نِطـ ۾ پيط پػائيۿ نڪٍصڈ غج حي قڇارم ڪطڻً ۾ اٽي حا ٌٍڍڈا ٌٍڍڈا ڇر ا قُائيٍصرّـ‬
‫ُيّـۿ ۽ ڪٿي „ًُ اُي درّرّـ حيڪي پطَُ ڦڏي حم ۾ االب حّـ پٍڏرّـ اڇالئيٍصرّـ ُيّـ!‬
‫غاڅـ کاٌػّاِء غاڅ ٻيهّ کٍڊر ٿي قرّ „ُي ىٍصرـ حا در ةٍص „ًُ ۽ پّڄا پاٺ ۾ ىاٺ „ُي سلط‬
‫حّ „غتاـ پٍٍِخي ـصرً حي غاٿيَء حي ىختّر ذانت ڇغي سّد ةَ قرطاـ ٿي قرّ „ُي ػ ُيٍ ط‬
‫„غتاـ تي ڇر ّ ٻارڻ قارق ڪّةَ ڪٌِّي ۽ رات حّ تارـ حي رقؽٍيَء کاٌػّاِء غٍصس پڌر ۾ ڪخَِ‬
‫ةَ ٌَ ٌُّصق „ُي „غتاـ ڪي ً اّارا ڪٍصق تَ غاڅ ٻيهّ احڏٌصق رُي ۽ پاڻ غطُّ رُي! اٌػاًٌ قاٌگط‬
‫ُي ڪي ً ٿا ُڪ ٻ ي کاـ ٌفطت ڪطي غگًِ! ٻٍِي حّـ ٌيارتّـ پٿط حّـ ٺِيم „ًُ پط اٌػاًٌ‬
‫قاٌگط قذؾي ٌَ „ًُ‬
‫اٌصرا کي سّاحَ حي „غتاـ غاـ ٌليصت ٌُّصي ُ ي چٌّصي ُ ي ”پاڻ ٻ ي ةَ ُڪ ڇرًٍِ‬
‫سّاحَ حي „غتاـ ۾ ڇر ّ ٻارڻ ُهٍصاغيً “‬
‫ُيٍ ط ىاـ حّاـ ٿي چڪّ „ُياـ پط ىٍٍِخي اٌصرا ڪٿي „ُي حًٍِ کي غاڻ ڪطي ىاـ‬
‫„غتاـ تي ڇر ّ ٻارڻ قرٍصس! پڪ اٿو تَ ُيٍ ط ىاـ ڪڎًُ ةَ حّت حالئي ٌَ غگٍِصس ىاـ اٌصرا‬
‫کاـ قڇڏي چڪّ „ُياـ „ڪاش تي اڇاىي ٌَ غگٍِصس ىٍٍِخا پٍک ڪپخي قرا „ًُ ُا! قري‬
‫ڪڎًُ ةَ نيٍڊس ڄائّـ پم حي پاغي ۾ ةيِي غکط ة طاج حي پّراـ ٻڎٌصڈ غج حي رحيم غّـ کي ٌَ‬
‫ڇغي غگٍِصسۿ ڇّ حّ ىٍٍِخي پاغي ۾ اٌصرا ٌَ ٌُّصي!!!‬
‫۽ پِّء حڎًُ غج ٻڎي قرٍصق ُّ ۽ غکط ۽ رقُڏي حي ةتيً حا ٌڪع پاڻيَء ۾ ركؿ ڪطڻ نڳٍصا‬
‫ُ اۿ تَ اٌصرا چٌّصي ُ ي تَ ”اىط ُي ٻ ي ؽِط ڪيتطا ٌَ ذػيً „ًُ „ڪاش حي غتارـ غاـ اڎ ڄڻ‬
‫غٍڌقَء حي ٻٍِي ڪٍارـ تي ةَ غتارا چيڪي رُيا „ًُ “‬
‫پط اٌصرا کي ڪِڏي غڌ تَ ُيٍ ط ُڪ پاغي حا غتارا قغاىي قرا „ًُ غٍصس غپًٍ حّ ؽِط‬
‫رقُڏي احڏي چڪّ „ُي ةهٍص ىاڈرّـ ڪطي پيّـ „ًُ ٌاري ؽاال ۾ قذؾتٍاڪ اداس „ُي ۽ غتيً‬
‫حي „غتاـ حّـ ڪاؽي نڳم غطقـ ڪطي پيّـ „ًُ اٌصرا کي ڪِڏي ستط تَ ُيٍ ط چّغّؾ تي‬
‫ڪاةَ رقٌق ڪٌِّي درـ ةٍاـ دڪا ـ ىاكيَء حي رادايطرً حا تيظ ٌؾتط ُط دفٍي چڀائً ٿا ۽ پِّء‬
‫حڎًُ چٍصر حّ ىڌر „قاز درد ۾ ٻڎؾ ايت „الپيٍصق „ُي‪:‬‬
‫”قنً کاـ دقر „ُياـۿ درةصر „ُياـ “‬
‫تَ اـ قكت اِڻي ڪّؽؼ حي ةاقحّد ٌيڻً ىاـ ٌيط قُي ٌڪطٌػصا „ُػً چٍػصر حػًٍِ قنػً حػي‬
‫راد ۾ درةصر „ُي اُّ ُيٍ ط سظاـ حي قرطاٌيً ۾ قرڏُخي قرّ „ُي ائيً پيّ ىرػّس ٿ ي ڄػڻ ٿػّري‬
‫ٌطـي اٌصر ُي اٌصرا حّ ؽِط حصرص دڈي ۾ ةصنخي قرٍصق ُي احڏرم دڪاـ قغي ٌَ غگٍِصا ۽ ىاـ اځ‬
‫ةَ تاررڪ راتيً ۾ ًُ پپم ُي۽اـ قرِي پٍٍِخي ىاكيَء کي غڎرٍصق „ُيػاـ اٌِػً ذػػيً نيرػً کػي‬
‫پڪاررٍصق „ُياـ حيڪي ىّـ اٌصرا غاـ اڎ اضاررا „ًُ ۽ پِّء حڎُيً چاٌػڊقڪي راتيػّـ ارٍػصرّـ‬
‫„ًُ ۽ چاٌڊقڪي پپم حي پًٍ ىاـ ڇڻٍصي ىػّـ تػائيً پِچٍػصي „ُػي تػڎًُ ىػاـ چٍػڊ کػاـ پڇٍػصق‬
‫„ُياـ ”اي چٍصرىا! ٻڌائي تَ ىٍٍِخي اٌصرا ڪٿي „ُػي܁ ُيٍ ػط تػَ ُػَّء اڇػي فػطاڪ ةػصراـ ُهڪػي‬
‫„غياـ رٌگ حي غاڈُي پائيٍػصي ٌُّػصي ۽ رلػيً اٿػو تػَ غػٍصس ةػي پٍاُػَ ذػػً تػّکي ةػَ ؽػطىائي‬
‫ڇڎرٍصق ٌُّصق ٻڌاِء چٍصرىا تَ ڪڎًُ اٌصرا ةَ ىّـ قاٌگػط ةيچػيً ٿػي „ُػي ىٍٍِخػي رػاد ۾ ڪػڎًُ‬
‫نڏڪً حي ىّتيً حي ىانِا ةَ پّئي „ُي! ڇػا اٌػصرا ةػَ ىػّـ قاٌگػط کهٍػصي اقچتػّ ڪخِػَ رػاد ڪػطي‬
‫اداس ٿيٍصي „ُي ٻڌاِء „ڪاش حا ىػافط! تَ اٌصرا ةَ اڪيهً رغتً ۽ تٍِا پيچطـ تي ىٍٍِخي تفّر‬
‫کي پٍٍِخي غيٍي ۾ غاٌڍي اِيٍصي رٍُصي „ُي܁ اي غتارـ حا غاٿي! اغاـ حي ىرتت اىػط „ُػي ۽‬
‫اىط رٍُصي “‪‬‬
‫‪2412‬‬
‫عيرت‬
‫ٿڪم كصىً غاـ ُّ ڪانيج حي ڪيپائٌّڊ ىاـ ٿيٍصقۿ ڪالغً حي غاىِّـ قاري قراٌڊي ۾‬
‫پِتّ غٍصس دؾ ةيرص اُداس ُ ي سّاَُ ىشّاَُ ٌگاًُ تي „ٌػً حي حِانط نڎي رُي ُيع ڄڻ تَ‬
‫غٍصس غيٍي ۾ ڪخَِ َڀڄي پيّ ُّ‬
‫ًُ در حي قٿي ىاـ اٌصر ڪالس ۾ ٌِاررّ ؽااطد ّر غاـ پطقفيػط قنػً حّ نيڪچط ٻڌي رُيا‬
‫ُ ا ًُ ؽااطدـ حي ُڪ ُڪ كهار ۽ ُڪ ُڪ ةيٍچ کي ّر غاـ ڇٺّۿ پط کيع ڪيال ٌيط ٌَ „ئي‬
‫ًُ حّ درد قڅي قرّ کيع پٍٍِخً غٍڌـ ۾ غّر حّ اذػاس ٿيّ ۽ قري غٍصس ٌگاًُ تي نڏڪً‬
‫حي حِانط پ خي قر ي‬
‫ُّ ٻڎؾ دؾ ۽ رقئٍصڈ رقح غاـ ڪانيج حي اارڄـ ۾ „رّ غڀ ؽااطد ڪالغً ۾ ُ ا ُّ پاڻ کي‬
‫اڪيهّ ىرػّس ڪطڻ نڳّۿ ڄڻ ًُ قغيً دٌيا ۾ غٍصس ڪّةَ ٌَ ُّ تٍِائيَء ًُ حّـ ىارّغيّـ‬
‫ڇاٌّ ۾ۿ ٻاٌِّـ ڪٍڌ ُي۽اـ‬
‫َ‬ ‫غيٍڊ حي اِطارً کاـ ةَ قڅرڪ اقٌِيّـ ڪطي ڇڎرّـ ُّ پپط حي‬
‫ڇر يۿ غائيَء ڇٻط تي نيڏي پيّ دؾ کاٌ ع پڇيّ تَ „سط ڪيال کيع ڇّ غتائي رُي „ُي َُّء ُڪ‬
‫ُفتي کاـ ڇّ يط ذاكط „ُي! ۽ پِّء ًُ پاڻ غاـ ڳانِارّ‪ُ” :‬اۿ ڪيال ُڪ ُفتي کاـ يط ذاكط‬
‫„ُي „سط َُّء غيخِي ڇّ ٌٿي تَ ىاـ کيع دؾ حي اِطارً غاـ چاُياـ ٿّۿ ىٍٍِخي ىرتت پّڄا‬
‫„ًُ ىاـ کيع پّڄياـ ٿّ ُاۿ پّڄياـ ٿّ َُّء ىٍٍِخي ىً ػ ىٍصر حي درّي „ُي پط درّرّـ‬
‫غتائيٍصرّـ تَ ٌاًُ تَ پِّء ڪيال ُڪ ُفتّ ىٍٍِخي ٌيط کاـ اقحِم رُيۿ ىّـ کي ڇّ غتائي‬
‫رُي „ُي!“‬
‫ُ ً ڪٍڌ قرائيۿ غاىِّـ قاريَء ةيٍچ کي ذػطت غاـ ڇٺّ ُڪ دفٍّ اڳۿ ڪيال اـ ةيٍچ تي‬
‫قر۽ي ُ ي ۽ ُّ غٍصس كصىً ۾ قر۽ّ ُّ‬
‫”تّـ درّاٌّ „ُيًۿ غتيؼ!“ ڪيال چيّ ُّ‬
‫۽ حّاب ۾ ًُ ڪٍڌ حِڪائيۿ ڪيال حا پيط چيي قرتا ُ ا ڪيال ذيطت ىاـ اٿي ةيِي رُي ۽‬
‫پِّء غتيؼ حي اکيً ۾ ڇٺائيً غتيؼ حّـ ٌگاُّـ ڄڻ تَ ڳانِائي رُيّـ ُيّـ ”ڪيالۿ ىٍٍِخي‬
‫دٌيا تّـ „ُيً ىٍٍِخي ةِار تّـ „ُيً ىٍٍِخي ؽفق تّـ „ُيً ىٍٍِخّ پيار تّـ „ُيً ىٍٍِخي‬
‫پّڄا تّـ „ُيًۿ ڪيال!“‬
‫۽ اځ ُّ اـ ڪيال الِء تڏپي رُيّ ُّۿ حًٍِ حي ًُ پّڄا ڪ ي ُ ي اٌتيار ڪٍصي ڪٍصيۿ ًُ‬
‫ىرػّس ڪيّ تَ ُّ ڪيال کاٌػّاِء زٌصايَء حي ساڪ ۾ ىهي قرٍصق‬
‫پِّء اقچتّۿ ڪيال اارڄـ حي در قټ اچي ةي۽ي غتيؼ کاـ غڀ ؽڪّا ۽ ؽڪارتّـ قغطي‬
‫قرّـ ۽ غٍصس چ ٍي نطؼ ىػطت حّـ ىکڏرّـ کهڻ نڳيّـ‬
‫”اقفۿ ڪيّ!“ ًُ ٻاٌِّـ کّنيٍصي چيّۿ ”ىٍٍِخي ڪيّۿ ىٍٍِخي ڪيال!“‬
‫ڪيال در قټ ئي ةي۽ي رُي ۽ پِّء ًُ پٍٍِخا ُٿ اڳتي قڅارا‬

‫„غياـ ىاـ رت حا ڦڏا ٽيڻ نڳا‬
‫ڪيال حي ُٿً تي ىيٍصيَء حي رقٽ ۾ غتيؼ حي ذػطتً حي سّـ ُاررم ُّ پِّء َُّءۿ ٻٍِي‬
‫ُٿً ۾ ىًٍِ نڪائيۿ ُييؾَ الِء ًُ کاـ حصا ٿي قر ي‬
‫ڪيال ٌّرت ػ ًُ حي ىرتّةَ!‬
‫‪‬‬
‫پِّء غڄي دٌيا حّـ ىرطقىيّـۿ ىارّغيً ۽ اداغيّـ ُڪ دکي اٌػاـ حي ذفي ۾ ُهيّـ „رّـ ػ‬
‫ڄڻ تَ غڄيَء دٌيا حي اقٌصَُ فلم غتيؼ الِء ُ يۿ ڄڻ تَ غڄيَء دٌيا حا و فلم غتيؼ الِء ُ ا ڄڻ تَ‬
‫غڄيَء دٌيا حي ٌاڪاىيً حّ زُط فلم غتيؼ الِء ُّ‬
‫۽ زُط غتيؼ حي رڳً ۾ ڄقڈڻ نڳّ ًُ حّـ ذػطتّـ نڏخي قرّـ ارىاـ نڏخي قرا ۽ غٍصس‬
‫„رزقئً غاـ ڀطرم دؾ ڀڄي پي ي ُڪ ٌّرت حي پيار ۾ کيع رقئٍصڈ اکيّـۿ قرطاـ ذًُۿ حهٍصڈ‬
‫حضةات ۽ پٍٍِخي ئي دؾ حا ٽڪطا ىهيا!‬
‫„سط ُّ ڪيػتائيً غِي غگِيّ ٿي! ًُ حّ غڄّ حػو ُڪ ٌّرت حي ةي قفائي ۾ غڏي رُيّ‬
‫ُّ ـتط حّ داىً ًُ حي ُٿً ىاـ ڇڎائخي قرّ ۽ ًُ کي پاڻ تي رذو اچڻ نڳّ رذو حي حضةي ًُ‬
‫کي ؽطاب حي ةّتهً ۾ ٻّڈي ڇڎرّۿ حي ً ڪخَِ درط الِء ُّ پاڻ کي ۽ پٍٍِخي نُڏيمۿ احڏرم ۽ قرطاـ‬
‫دٌيا کي قغاري غگِي ػ ۽ قغاري ڇڎي تَ ُڪ ٌّرت کيع پيار ۾ دقکّ ڇٌّ ۽ پٍٍِخي ىختّريَء حّ‬
‫غِارق قٺٍصي کيع فطرب ڇٌّ!‬
‫ُڪ رات ًُ سّب پيتّ ؽطاب ًُ حي حػو ۾ داسم ٿي رُيّ ُّ ۽ غٍصس زُط درد حي‬
‫اذػاس کاـ „حّ ٿي رُيّ ُّ ُّ „سطي پ گ پيۿ ةار ىاـ ٻاُط ٌڪتّۿ ًُ حي ذًُ ۾ „راؿ ۽ غڪّـ‬
‫ُّۿ ُّ قرطاـ غڏڪً ۽ ٽيّب ػ الئيٽ ۾ چهڪٍصڈ رغتً تي ُهٍصق رُيّ ۽ پِّء حڎًُ ُاغڏم حي‬
‫ٻاُطئيً در قټ پِتّ تَ در ةٍص ٿي چڪّ ُّ ۽ ُاغڏم حا ٻ ي چّڪيصار غاىِّـ قراٌڊي ۾ غتم ُ ا‬
‫ًُ ڀت ٽپڻ ىٍاغب ٌَ غيخِي‬
‫پِّء ًُ حا ٿڏٌصڈ كصؿ ُڪ ةهڊٌگ ڇاًٌِ ُهڻ نڳا اـ ةهڊٌگ حي ُڪ فهيٽ ۾ ُڪ ٌّرت‬
‫رٍُصي ُ ي حًٍِ غاـ ًُ ٌٍڍي ٌُّصي راٌص ڪ ي ُ ي ۽ حًٍِ غاـ ُڪ ئي اِط ۾ ٌپيّ ۽ پهيّ‬
‫ُّ اـ ٌّرت حي حًٍِ ڇرًٍِ ؽادي ٿي رُي ُ ي تًٍِ ڇرًٍِ غتيؼ ةيرص اداس ۽ ىارّسۿ ىِياًٌ‬
‫حي قڂ ۾ اِيي رُيّ ُّ ۽ پِّء حڎًُ ڦيطـ حي رغو ةَ پّري ٿي قر ي ۽ ىٍڊٽ حي ةاَُ ةَ غطد ٿي‬
‫قر يۿ تڎًُ ًُ حّـ اکيّـ قغي پ يّـ ُّ ىٍفّؿ ٻارـ قاٌگطۿ ڪيّڈي حي غائي ٿڏ غاـ نڳي‬
‫غڎڪا ڀطڻ نڳّ ػ ۽ ڄڻ تَ ڪيّڈق ةَ غٍصس „ًُ ۾ غڪڻ نڳّ پِّء اُا ٌّرت غٍصس „نّ چِطق‬
‫پٍٍِخي غيٍي ۾ نڪائي ًُ حي قارـ تي پٍٍِخا چپ ۽ ڳم ڦيطڻ نڳي ًُ ٌّرت حي غيٍي تاـ‬
‫ىًٍِ ُڏائي کيع پطٌو ٌگاًُ غاـ ڇٺّ ۽ ٌّرت غٍصس „نيً اکيً تي پٍٍِخا چپ رکي ڇڎرا‬
‫”ًُ اِط ۾ تّکاـ غّاِء ىٍٍِخي دؾ ٌَ نڳٍصيۿ چٍصرا “ ًُ غڎڪً ۾ چيّ‬
‫”ىاـ ُييؾَ تٍٍِخي رٍُصرعۿ غتيؼ “ ٌّرت حّ غٍصقر غتيؼ حي چپً کي نڳّ پيّ‬
‫”ىٍٍِخّ ٌ ّـ اِط ةَ تٍٍِخّ ئي „ُي “‬
‫۽ ُيٍ ط ُّ اٌِيَء ٌّرت ڇاًٌِ قڃي رُيّ ُّ ةهڊٌگ حي ڇاڪڻ ۾ ٿاٻڏٌصقۿ ُّ فهيٽ حي در قټ‬
‫ةيِي رُيّ ًُ ةيم تي „وط رکي ۽ اٌصر اٍِڏي قڳي ُّ اٌتيار ڪٍصق رُيّ ۽ پِّء ًُ قري ةيم تي زقر‬
‫ڇر ي اٍِڏي قڄائي ڪخَِ درط کاٌپِّء اـ ٌّرت در کّنيّ غتيؼ حي قات ۽ ڪپڏـ ىاـ ٌڪطٌصڈ‬
‫ؽطاب حي ةِّءۿ ٌّرت کي غشت ٌااّار نڳي َُّء ُڪ كصؿ پّئتي ُڏي قر ي غتيؼ اٌصر داسم ٿيڻ‬
‫الِء كصؿ قڅارّۿ پط ٌّرت ًُ حي غاىِّـ اچي قر ي‬
‫”ٌَۿ غتيؼ“ ًُ چيّۿ ”ىٍٍِخّ اِط تّ حِڏـ اقةاؽً الِء ٌاُي!“‬
‫”چٍصرا!“‬
‫” پٍٍِخي زٌصاي تَ تتاَُ ڪطي چڪّ „ُيًۿ ُيٍ ط ىّـ کي ةطةاد ٌَ ڪطۿ ٌڪطي قڀ ُهيّ قڀۿ‬
‫غتيؼ ۽ قري ىٍٍِخي چاٌ ٺ تي كصؿ ٌَ رکخاـِء!“ ٌّرت کيع ذلارت غاـ ڇغٍصي چيّ ۽ پِّء در‬
‫ةٍص ڪطي اٌصر ُهي قر ي‬
‫غتيؼ ح ّ درد حاڳي اٿيّۿ ًُ حا زسو اِطا ٿي قرا ۽ ُّ ڪٍڌ حِڪائي ڇاڪڻ نِي „رّ چٍصرا‬
‫ٌّرت ُ ي ػ ًُ حي ڀيڻ!‬
‫‪‬‬
‫حڎًُ ُڪ اٌػاـ حّـ ذػطتّـ ساڪ ۾ ىهي قرٍصرّـ „ًُۿ حڎًُ كصؿ كصؿ تي اٌػاـ کي‬
‫ٺّڪطقـ ىهٍصرّـ „ًُۿ حڎًُ ىٍظؾ ٌيطـ کاـ اقحِم ٿي قرٍصي „ُي ۽ حڎًُ اٌػاـ رات حي‬
‫تاررڪي ً ۾ ۽ ڇرًٍِ حي رقؽٍيً ۾ پاڻ کي اڪيهّ ىرػّس ڪٍصق „ُيۿ تڎًُ ُّ غِارا تالش‬
‫ڪٍصق „ُي‬
‫غتيؼ کي ةَ غِاري حي كطقرت ُ ي کيع ُڪ ةِاٌي حي كطقرت ُ ي حًٍِ حي غِاري‬
‫ُّ حي غگِي قرٌَ ًُ حّـ تَ غڀ „غّـ ۽ اىيصقـ ىڏخي چڪيّـ ُيّـ ػ ًُ کي كصؿ كصؿ تي دقکا‬
‫ىهياۿ کيع ىّڈ ىّڈ تي فطرب ىهيّ ۽ پِّء تيٍائً حا درپ قغاىي قرا ُيٍ ط زٌصايَء حي تاررڪ راتيً‬
‫الِء کيع فلم حگٍَّء حي كطقرت ُ يۿ حي ً ُّ حي غگِي ُّ كصرت حي كاٌّـ ىّحب زٌصف ُّۿ پط‬
‫غٍصس دؾ ىطي چڪي ُ ي‬
‫ُڪ ڇرًٍِۿ غتيؼ کي راد „رّ تَ زُط حّ ٌالج زُط „ُيۿ پِّء ُّ پٍٍِخي ذًُ حي تهشيَء ۽‬
‫زٌصايَء حي ڪّڈاڻ ىڏائڻ الِءۿ زُط کي اىطت حي پياني ۾ قحِي پي ڻ „رّ‬
‫”تٍٍِخّ ٌانّ܁“ ًُ زُط کاـ پڇيّ‬
‫”ىاـ ؽاٌتي „ُياـ “ زُط حّاب ڇٌّ‬
‫”۽ ىاـ غتيؼ „ُياـ “ ُّ زُط حي پاغي ۾ قرِي رُيّ ۽ پِّء ؽاٌتيَء ًُ کي غِارق ڇٌّۿ کيع درد‬
‫ڀطرا ايت ٻڌائيۿ غٍصس زسيً تي پِّ رکيّ کيع پيار ڇر يۿ َُّء کاٌ ع غٍصس ىاكيَء حّـ‬
‫چّٽّـ کػيٍصي رُي ۽ ُّ زٌصايَء حي ىرّر تي ىّٽي „رّ ؽاٌتيَء ًُ کي حي ڻ حّ چٌگ غيکاررّۿ‬
‫کيع زٌصايَء حي كصرـ حي اُييت غيخِائي ۽ قري ًُ کي ڪّىارم چپً تي ىطڪ ىّٽي „ئي‬
‫ؽاٌتيَء حي ىرتت غتيؼ کي حِڪائي ڇڎرّۿ ۽ ًُ غّچيّ تَ ؽاٌتي غٍصس درد حي دقا „ُي‪:‬‬
‫ؽاٌتي ٌّرت حّ ىڪيم رقٽ „ُيۿ ؽاٌتيَء حي ايتً ۾ اٍگا ۽ حيٍا حي قُڪطي حي رقاٌي „ُي‬
‫۽ ًُ ؽاٌتيَء کي ىرتت حي ٌيّض غڀ ڪخَِ ڇر ي ڇڎرّ ًُ کي غڪّـ حي تالش ُ يۿ „راؿ‬
‫حي حػتخّ ُ يۿ تَ پِّء ُّ ڇّ ٌَ ؽاٌتيَء کي غڀ ڪخَِ ڇر يۿ غٍصس پيار ۽ غٍصس انفت سطرص‬
‫ڪطي قٺي ُا!‬
‫پِّءۿ ُڪ ڇرًٍِۿ اقچتّ ئي اقچتّۿ ؽاٌتيَء ًُ کاـ ىًٍِ ىّڈي ڇڎرّ ؽاٌتيَء حي تّحَِ ٻ ي‬
‫ڪًٍِ نطؼ ٿي قر ي غٍصس ايت ۽ غٍصس دنفطرب ادائّـ اًٌِ الِء رُخي قرّـۿ حً قټ ڇرڻ الِء‬
‫ڪخَِ ُّ پط غتيؼ تَ غڀ ڪخَِ ڇر ي چڪّ ُّ ۽ ُڪ ڇرًٍِ ڪٍگاؾ غتيؼ کي ؽاٌتيَء‬
‫پٍٍِخي ڪّٺيَء ىاـ څڪاري ڇڎرّ اُا چّټ ٌييو ُ يۿ اُا كطب ڪاري ُ ي ۽ اـ فطرب ۾‬
‫اذرتٍاڪ تڪهيف ُ ي ُڪ ٌّرتۿ ُڪ دفٍّۿ قري کيع ڀڳم ؽيؾً تي اڇالئي ڇڎرّ‬
‫ؽاٌتي ٌّرت ُ ي ػ ُڪ قئؾا!‬
‫‪‬‬
‫ىػهػم ةيّفائيً ًُ حي غيٍي ۾ داغ قحِي ڇڎرا زىاٌي سّب دؾ کّني کيع غتارّ ةصتط‬
‫ذانتً کاٌ ع غڀ ڪخَِ ڦطي قرتّ كصرت ًُ حّ ىضاؽ اڇارّ ۽ دٌيا ًُ حي ىخطقح دؾ تي ٽِڪ‬
‫ڇٌاۿ ۽ ُّ پٍٍِخّ و ڀالئڻ الِء ؽطاب ساًٌ ۽ غيٍگاررم ڪيطـ ۾ ڀڏڪڻ نڳّ ُّ پٍٍِخي دنخّئيَء‬
‫الِء اًٌِ ڪيظقر غِارـ کي چٍتڏي رُيّ ُّۿ حً کاـ دٌيا کي ٌفطت „ُي پِّءۿ „ُػتي „ُػتيۿ غڀ‬
‫کاٌ ع دقر ٿيٍصا قراۿ پطي ٿيٍصا قراۿ پط ُّ الپطقاَُ رُيّ‬
‫ُاڻي غتيؼ حّ غيٍّ ڇهخي پيّ ۽ کٍگَِ ۾ کيع رت اچڻ نڳّ قچڏٌصڈ ىطض ًُ کي اڇّت‬
‫ڪطي ڇڎرّ ُڪ ڇرًٍِ ًُ قڇـ ؽِطـ کاـ ىًٍِ ىّڈڻ حّ فيفهّ ڪيّ ًُ پّغٽ „فيع ىاـ‬
‫ُڪ ٌّرت کي تار ڪ ي ۽ ڪخَِ درط کاـ پِّءۿ ُّ ُڪ ااڇيَء حي دريَء قټۿ ڪّټ حّ ڪانط ىٿي‬
‫ڪطي قر۽ّ ُّ ۽ ررم کيع ىٍظؾ ڇاًٌِ ٌي ي رُي ُ ي اغڏيؾٍّـ ارٍصرّـ رُيّـۿ ىػافط نٍِصا ۽‬
‫چڏٍُصا رُيا ڪً حّـ ىٍظنّـ „رّـ ۽ ڪي ىٍظنً الِء غّار ٿيا دريَء ىاـ ارٍصڈ غطد ُّا غٍصس‬
‫ڪيظقر حػو ۾ سٍخط قاٌگط چڀي رُي ُ ي غٍصس غيٍي ۾ درد قڅي رُيّ ُّۿ ڄڻ تَ غطد ُّائّـ‬
‫غهَِ الِء ىّزقـ ُيّـ کيع کٍگَِ حّ دقرق پيّ ۽ ًُ ڪّټ حي کيػي ىاـ رقىاؾ ڪڍيۿ ُڪ ُٿ‬
‫غاـ قات ت ي رکيّ ۽ ٻ ي ُٿ غاـ غيٍي کي زقر ڇر يۿ دريَء تي نيڏي پيّ ااڇيَء حا ىػافط ڄڻ تَ‬
‫غڀ ڪخَِ غيخِي قرا غڀٍي حي اکيً ۾ ذلارت ڀطحي قر ي ۽ غٍصـ ٌڪ ٌفطت حي اىِار ۾‬
‫ؽٍِائيً قاٌگط قرڪطا ٿيۿ ُغػي قرا‬
‫غتيؼ غڀٍي کي ٌيط اٌصاز ڪطي ڇڎرّ ًُ دريَء حي چائٍٺ تي ٻاًٌِ رکيۿ ىًٍِ قرڻيَء ۽‬
‫ڇقري حي قڂ تي رکي ڇڎرّ غٍصس ٻيّ ُٿ دريَء کاـ ٻاُط نڏڪي رُيّ ُّ ُظاررً سياؾ تيظيَء‬
‫غاـ غٍصس دىاغ ۾ اڀطي ۽ ٻڎي رُيا ُ ا ڪيالۿ چٍصرا ۽ ؽاٌتيَء حّـ تفّرطقـ غٍصس تفّر ۾‬
‫اُحااط ٿيّـ‬
‫ڪيال غٍصس درّي ُ يۿ حًٍِ کي ًُ ىرتت حي ٌاني ۾ پّڄيّۿ چٍصرا غٍصس ڀيڻ ُ يۿ‬
‫حًٍِ کيع اقةاش ۽ „قارَُ غيخِي څڪاررّۿ ۽ ؽاٌتي قئؾا ُ ي حًٍِ کيع ڪّڈق پيار ۽‬
‫ىفٌٍّي ىرتت ڇر يۿ کاٌ ع غڀ ڪخَِ ڦطي قرتّ‬
‫ڪيالۿ چٍصرا ۽ ؽاٌتيۿ ٌّرت حا ىشتهف رقٽ ُ اۿ ۽ ٌّرت ُط رقٽ ۾ ًُ تي ىهو ڪياۿ کيع‬
‫زسو ڇٌاۿ کيع پائياؾ ڪيّۿ غتارّۿ نڏيّ ۽ „سط ۾ کيع زٌصاي حي اذرتٍاڪ ىارّغيًۿ ىرطقىيً ۽‬
‫تاررڪيً ۾ څڪي ڇڎرّ‬
‫۽ ُيٍ ط ُّ قري ُڪ ٌّرت ڇاًٌِ قڃي رُيّ ُّ کيع سياؾ „رّ تَ ىّٽي قڃي ًُ ٌّرت حّ‬
‫چّٿّـ رقٽ ڇغڻ ٌٿي چاُيّ کيع ڄٽ ُّ تَ حيڪڎًُ ٌّرت کيع چّٿيً رقٽ ۾ ةَ پيار ةصراـ‬
‫ٌفطت ڇٌيۿ را کاٌ ع ىًٍِ ىّڈي ڇڎرّۿ تَ پِّء ُّ ُڪ نيرّ ةَ زٌصف رُي ٌَ غگٍِصقۿ ۽ غٍصس رقح‬
‫ىّت ۽ زٌصايَء حي قڂ ۾ نڏڪٍصق رٍُصق ًُ ىّٽي قڃڻ حّ سياؾ ڪيّ‬
‫پط اڳيً اغڏي ؾً غٍصس ىٍظؾ ُ ي ُّ دريَء قټ قر۽ّ ئي رُيّ‪ ًُ :‬فيفهّ ڪيّ تَ ٌّرت حّ‬
‫چّٿّـ رقٽ ڇغڻ کاـ اڳۿ ُّ ررم غاـ اڎ اڳتي ُهيّ قرٍصقۿ ڀم تَ غڀ ڪخَِ پّئتي رُخي قڃي‬
‫ًُ ڪيظقر اکيً حي غطد ٌگاًُ غاـ ُڪ دفٍّ پٍٍِخي ىٍظؾ حي اغڏيؾً ڇغيۿ اکيّـ ةٍص ڪطي‬
‫ڇڎرّـ‬
‫رڪا رڪ غٍصس ڪً تي نطزٌصڈ ۽ ڪٍتٍصڈ „قاز پيّۿ ”غتيؼ! ىٍٍِخا الؾ!“‬
‫ًُ ٿڪم پٍتڻيّـ ىٿي ڪيّـ ٌّرت غٍصس غاىِّـ پهيٽ فارؿ تي ةي۽ي ُ ي ُّ ڪخَِ درط‬
‫ٌّرت کي ڇغٍصق رُيّ ٌّرت ًُ حّـ غڪم „وطرّـ زرد چِطق ۽ اداس اکيّـ ڇغي قرتيّـ ًُ‬
‫ٻاٌِّـ کّنيۿ کيع قري غڎ ڪيّۿ ”ىٍٍِخا الؾۿ ىٍٍِخا غتيؼ! نِي „ۿ ىٍٍِخا الؾ!“‬
‫ااڇي غطڻ نڳي ُ ي غتيؼ ٌّرت حي اکيً ۾ غيٍڊ حّـ نِطقـ ڇغي قرتيّـ پيار حّ غااط‬
‫ڇغي قرتّ ۽ پِّء ًُ ُهٍصڈ ااڇيَء ىاـ پهيٽ فارؿ تي ٽپّ ڇٌّ غٍصس رُيم کِيم رت ىًٍِ ۾ تطي „رّۿ‬
‫۽ غاَُ حي قڂ ۾ پطدا پ خي قرع قري غاڳيَء کٍگَِ کيع ةيراؾ ڪطي ڇڎرّۿ ٌّرت غٍصس پاغي‬
‫۾ فطش تي قرِي رُي ۽ کيع ىٍفّؿ ٻار قاٌگط پٍٍِخيَء ٍُج ۾ نيڏائي ڇڎرائيً ُّ کٍگِي رُيّ‬
‫ُّ غٍصس غيٍي ۾ ةڏڇيّـ چڀي رُيّـ ُيّـ پِّء کيع سّـ حي اُنڏي „ئي ٌّرت غڄي اُنڏي‬
‫پٍٍِخً ڪيظقر ۽ ڪٍتٍصڈ ُٿً ۾ کڻي قرتي پيار حّ غااط اٿهي پيّ‪” :‬تّ ڇا ڪيّۿ ىٍٍِخا الؾۿ‬
‫ىٍٍِخا الؾۿ ىٍٍِخي حّت!“‬
‫ٌّرت ًُ حّ رت ۾ ٿڦيم چِطق چيي قرتّ ۽ ًُ „ُػتي چيّ‪:‬‬
‫”ڪخَِ ةَ ٌاُي ىاـ ُيٍ ط حهص ٺيڪ ٿي قرٍصسۿ حهص ٺيڪ ٿي قرٍصس!“‬
‫پِّء ٻٍِي حي چپً تي ىطڪ ڦِهخي قر يۿ ٻٍِي حي اکيً ۾ ىرتت حّـ کٍّڻيّـ چيڪڻ‬
‫نڳيّـ ۽ ٻٍِي ڳڏاٽڏي پائيۿ ُڪ ٻ ي حي غيٍي ۾ چاُت حا ٌغيا ٻڌي قرتا‬
‫اُا ٌّرت ًُ حي ىاُء ُ ي ‪‬‬
‫‪2412‬‬
‫انڪار به آ ـ اقرار به آ‬
‫غڄي ڪانيج تي اداغي ڇاٌيم ُ ي ُط نطؼ دؾ کي درد حّ اذػاس ڇراررٍصڈ ساىّؽي ُ ي‬

‫اـ ساىّؽيَء ۾ ؽااطد ڪٍڌ حِڪائي ىارّغيَء غاـ ُهي رُيا ُ ا ػ اڪثط پطقفيػطـ پٍٍِخا‬
‫ڪالس ةَ ٌَ قرتا ۽ ُيٍ ط ڪخَِ ؽااطد ڪاىً رقؿ ۾ قر۽ا ُ ا ػ ڪخَِ ڪيٍڏيً ۾ ۽ ةاكي ڪاررڊار‬
‫۽ قراٌڊـ ۾ ةيچيٍيَء غاـ اڂ قڀ ڪطي رُيا ُ ا‬
‫ڇّڪطـ حي ڪاىً رقؿ ۾ قذؾتٍاڪ قرطاٌي ُ ي ڪانيج حا ؽطرط ۽ ذطفتي ؽااطد ساني‬
‫ڪطغيً تي پيط ڄاِا ڪطي قر۽ا ُ ا ٻَ ػ چار ؽااطد ٽيتم ٽيٍع حي ٽيتم تي نيڏيم ُ ا درـ دررً‬
‫حا پطدا ُيٺ ىٿي ٿيم ۽ ڪتاب فطش تي ۽ ٽيتم تي اڇالرم ُ ا غڀٍي حي ٌگاًُ ۾ ةيچيٍي ۽‬
‫اكهطاب ُّ ػ غڀٍي کي اٌتيار ُّ ػ ۽ اٌتيار نّرم ۽ تهز ٿيٍصق ٿي قرّ غاڳي ذانت ڇّڪطرً حي‬
‫ڪاىً رقؿ حي ُ ي ؽّخ ۽ چٍچم ڇّڪطرّـ ساىّش ُيّـ ڪخم ڀطرّـ اکيّـ اداس ُيّـ ۽‬
‫ڀڏڪيهً ڪپڏـ ۽ رٌگيً پالٌصـ ۾ پڻ ُڪ دردٌاڪ حِهڪ ىّحّد ُ ي‬
‫اځ مغرور ؽيال حي اکيً ۾ پڻ نڏڪ تطي رُيا ُ ا‬
‫ُٺ ۽ قڇائيَء حّ اذػاس ةَ غٍصس دؾ ىاـ ٌڪطي چڪّ ُّ‬
‫۽ ُيٍ طۿ‬
‫اـ اذػاس حي راد ۾ َُّء حهي رُي ُ ي ػ اُا ئي تَ ارطکا ُ ي ػ اُا ئي تَ ىرتت ُ ي اُا ئي تَ‬
‫پطرو حي ٌؾاٌي ُ ي حّ ڪّؽؼ حي ةاقحّد غٍصس پٍتڻيّـ „نيّـ ٿي پيّـ ُيّـ اکيً اکيً ۾‬
‫دؾ ڇکائيٍصڈ رقش تي پڇتاُء ُّ‬
‫ؽيال حي پاغي ۾ غتيتا قر۽ي ُ ي غتيتا حي چِطي تي ڪّةَ ىاُطي اكهطاب ٌَ ُّ َُّء پٿط‬
‫ىثم ساىّش ُ ي ػ ۽ غٍصس ٌگاُّـ ؽيال حي ةيڪهي ۽ ةيچيٍي ڇغي رُيّـ ُيّـ‬
‫ٻيّـ ڇّڪطرّـ „ُػتي „ُػتي غطاّؽيّـ ڪطي رُيّـ ُيّـ ػ ڪخَِ ڪاىً رقؿ حي در‬
‫قټ ىٍتيط ُيّـ‬
‫کيً اٌتيار ُّ ُڪ ستط حّ ػ‬
‫اُڏي ستط حّۿ حًٍِ کي ٻڌڻ الِء غڀ ةيچيً ُيّـ‬
‫پط ى ڻ الِء ڪاةَ ٌَ!‬
‫اٌتياريَء ۽ ةيلطاريَء کاـ ىختّر ٿي ۽ ڪڪ ٿي اِڻا ؽااطدۿ پطٌػپاؾ حي „فيع ٻاُطاـ حيً‬
‫ٿي رُيا ُ ا ُڪ اٌصقٍُاڪ ستط ٻڌڻ الِء ُّ پٍٍِخً ذّاغً کي تيار ڪطي رُيا ُ ا اِڏيم‬
‫نِخي ۾ افتگّ ُهي رُي ُ ي‬
‫”ستط تَ هم ةَ تَ ٿي غگِي ٿي “‬
‫”ڪِڏي ستط “‬
‫”ؽارص ڪًٍِ ؽطارت ‪ Activity‬ڪ ي ُخي “‬
‫”ىيڪً „ُي “‬
‫”ةع ُيٍ ط غڀ ىٍهّؿ ٿي قرٍصق “‬
‫”پّغٽ ىيً تياؿ درط التي „ُي “‬
‫”ارٍصق ئي ٌُّصق ػ ڪخَِ ؽااطد پّغٽ ۽ ٽيهيگطاؼ „فيع قرا „ًُ “‬
‫۽ اطنع ڪاىً رقؿ ۾ ػ‬
‫غتيتا „ُػتي چيّ ”ؽارص ڪًٍِ چطچّ ڪيّ ُخي “‬
‫”ائيً ئي ُخي غتيتا! ائيً ئي ُخي “ ؽيال ةيچيً ٿي چيّ‬
‫ذػً کي ٌؾق ةاَُ نڳائي ڇڎي‬
‫”تّکي تَ کاٌ ع ٌفطت „ُي “ غتيتا نٍظ ڀطرم نِخي ۾ چيّ‬
‫”ُ ي غتيتاۿ ُ ي “ ذػً ةطُو ٿي قرّ‬
‫”۽ ُيٍ ط܁“‬
‫”ُيٍ ط ارىاـ حا „ٌػّ پيار حّ ٌضراٌّ „ًُ “ ؽيال نڏڪ نڪائڻ الِء اکيّـ ةٍص ڪطي ڇڎرّـ ۽‬
‫پٍتڻيً ۾ اٽڪيم نڏڪ غٍصس ڳهً تي قُي „را‬
‫ٌؾق درّتا قڃي چڪّ ُّ ذػً کاـ ىًٍِ ىّڈي ػ پيار حا پيياٌا درد دؾ کي ڇر ي ۽ ُيٍ ط پّڄا‬
‫ةيڪار ُ ي‬
‫ڇّحّ حًٍِ پطڪاش کاـ ؽيال ٌفطت ڪٍصي ُ يۿ غّ اـ قكت تائيً چتا ۾ حهي چڪّ ٌُّصق‬
‫۽ اځ حڎًُ پطڪاش حي ىّت ؽيال حي ٌفطت کي انفت ۾ ةصني ڇڎرّ تَ ًُ ىرػّس ڪيّ تَ‬
‫غڄي ٌيط پطڪاش حي راد حي چتا غٍصس غيٍي ۾ دکٍصي رٍُصي‬
‫ٻً ڇرًٍِ کاـ پطڪاش حي ىّت حي ستط ڪانيج ۾ پِتم ُ ي پطٌػپاؾ ُڪصؿ غٍصس ىائڏً‬
‫کي تار ڪ ي ۽ اځ اـ تار حّ حّاب اچڻّ ُّۿ پڪ ٿيڻي ُ ي تَ پطڪاش حّ ىّت ڪي ً ٿيّ پڪ‬
‫ٌَ پّڻ ڪطي پطٌػپاؾ ؽااطدـ حي پطزقر ىهانتي تي ةَ ڪانيج ةٍص ٌَ ڪيّ کيع تار حي حّاب حّ‬
‫اٌتيار ُّ‬
‫پط پطڪاش حي ى ّت حي ستط غڄي ڪانيج ۾ ةاَُ قاٌگط پکڏحي قئي غڀ ؽااطد ۽ پطقفيػط‬
‫دؿ ةشّد رُخي قرا ۽ څڈڪٍصڈ دنيّـ ُڪ نيري الِء ةيِي رُيّـ ۽ غاَُ ىٍخِڻ نڳا! پطڪاش‬
‫کهيک ۽ ڪانيج حّ ُط دنٍظرظ راٌصرگط ُّ ڪانيج حي فترً ۾ ًُ حّ ُييؾَ قڇق ذفّ رُيّ ُّ‬
‫پط اځ ڪانيج حي قڇي و ۾ غڄّ ذفّ پطڪاش حّ ُّ!‬
‫۽ ؽيال!‬
‫ؽيال ىغطقر ُ ي!‬
‫کيع پٍٍِخي ذػً ۽ اىارت تي ٌاز ُّ ڪاري ڪيڊنڪ ىاـ نٍِصيۿ َُّء الپطقاُيَء غاـ‬
‫قراٌڊـ ۽ ڪاررڊارـ ۾ اِيٍصڈ ؽااطدـ تي ُڪ ٌيط قحِي ڪاىً رقؿ ۾ ُهي قرٍصي ُ ي غڀ‬
‫کيع ڪيڏا ىاڪّڈا ٌيط ارٍصا ُ ا ۽ حڎًُ ةَ ڪًٍِ ؽطرط ؽااطد تي پٍج ڇَُ رپيا ڇٌڊ‬
‫قحِطائيٍصي ُ ي را پاڻ ئي کيع اُڏرً ذلارت „ىيظ ٌيطـ غاـ ڇغٍصي ُ ي حّ ؽطرط ؽااطد حي دؾ‬
‫ڪٍتي قرٍصي ُ ي ۽ ُّ قري ڪڎًُ ةَ کيع ڇيڏڻ حي ڪّؽؼ ٌَ ڪٍصق ُّ‬
‫۽ پطڪاش!‬
‫پطڪاش ؽڪػت ى ڻ قارق ٌَ ُّ!‬
‫پطڪاش کي پٍٍِخً ذطڪتً ۽ ؽطارتً ۾ پٍٍِخي ىختّر غاٿيً حّ ةصنّ ٌيط اچڻ نڳّ ۽ ًُ‬
‫ؽيال کي سّب پطرؾاـ ڪطڻ ؽطقع ڪيّ ڪالس ۾ حڎًُ ةَ َُّء پطقفيػط کاـ ڪخَِ غيخِڻ‬
‫حي ڪّؽؼ ڪٍصي ُ ي را پطقفيػط کاٌ ع غّاؾ ڪٍصق ُّ تَ ُّ کهي پٌّصق ُّۿ اـ کم کاـ ؽيال‬
‫کي ٌفطت ُ ي ۽ َُّء ىٍخِي پٌّصي ُ يۿ غٍصس ىٍخِڻ ڇغي غڄّ ڪالس ٽِڪً ۾ پ خي قرٍصق‬
‫ُّۿ ۽ ٽِڪً حّ نّفاـ فلم اـ قكت ستو ٿيٍصق ُّ حڎًُ پطقفيػط پٍٍِخّ ُٿ ىٿي ڪطي ؽااطدـ‬
‫کي ساىّؽيَء الِء چٌّصق ُّ پطڪاشۿ ؽيال حي ڪپڏـ تي کهٍصق ُّ ؽيال حي ُهڻ تي کهٍصق ُّ ۽‬
‫سّاىشّاف کهٍصق ُّ ۽ حهي قرٍصق ُّ‬
‫۽ پِّء!‬
‫پِّء ڪانيج حي ؽااطدـ پطڪاش حي ؽطارتً ۾ ىرتت حي الټ ڇغي قرتي ۽ ُيٍ ط ًُ قكت‬
‫اـ حي دىاغ تي ؽيال غاـ ڳانِائڻ حّ ڀّت غّار رٍُصق ُّ ُط قكت ؽيال غاـ ڳانِائڻ حا ىّكّع‬
‫تالش ڪٍصق ُّۿ پط ؽيال ُييؾَ ةي ىطقت رُي ُييؾَ ًُ پطڪاش کي ٺڪطارّ ۽ څڪاررّ پّئيً‬
‫ڇرًٍِ پڻ!‬
‫پّئيً ڇرًٍِ پطڪاش ؽيال کي الئتطرطيَء حي ٻاُطاـ رقڪيّ ُّ‬
‫”ؽيال!“ اـ ڇرًٍِ پطڪاش ةيرص غٍخيصف ُّ‬
‫۽ ؽيال ةيصنيَء غاـ ةيِي رُي‬
‫”اځ ىاـ پٍٍِخي اِط قڃي رُي „ُياـ “‬
‫ؽيال ساىّش رُي‬
‫”ىٍٍِخي ىاُء ةييار „ُي ؽيال!“‬
‫”تّ کي ڳانِائڻ الِء ةِاٌا اِطحً!“ ؽيال غشت ٌااّارا نِخي ۾ چيّ‬
‫”ُا ؽيال!“ پطڪاش انييٍاـ غاـ حّاب ڇٌّ ”ىاـ ُط قكت تّ غاـ ڳانِائڻ حا ىّكٍا تالش‬
‫ڪٍصق „ُياـ “‬
‫”„سط ڇّ܁“ سؾڪ „قاز ۾ چيّ ”ڪانيج ۾ ٻيّـ ڇّڪطرّـ ةَ تَ „ًُ “‬
‫”پط ؽيال فلم ُڪ „ُي “ پطڪاش „ُػتي چ ي قرّ‬
‫”تٍٍِخّ ىههب ڇاُي پطڪاش!“ ؽيال ُڪ نطؼ ُهٍصي چيّ ”تّـ چاُيً ٿّ تَۿ ىاـ‬
‫تٍٍِخيً ةيِّدرً ذطڪتً حي پطٌػپاؾ قټ رپّرټ ڪياـ܁“‬
‫”ُا ؽيال! اُّ تٍٍِخّ ىّـ تي پِطرّـ ۽ „سطي اذػاـ ٌُّصق “ پطڪاش حي نِخي ۾ اٌتياد ُّ‬
‫”تَ ىاـ تٍٍِخي ذػطت پّري ڪٍصس “ ؽيال چيّ ۽ پِّء پٍٍِخي االةي غاڈيَء حّ پهّ‬
‫غٍڀانيٍصي حڪ کائيٍصي ُهي قئي‬
‫”غٍگصؾ“ پطڪاش چپً ۾ چيّ‬
‫ؽيال غڄي ڪانيج ۾ غٍگصؾ ىؾِّر ُ ي‬
‫۽ پطڪاش ؽيال حي غٍگصنيَء کي دؾ ڇر ي قر۽ّ‬
‫ُڪ ڇرًٍِۿ غانياٌي راٌصرً ۾ پطڪاش پطراـ ؽيال کي ارٍصي ڇٺّ اـ قكت پٍصرًُ غّ ىيڏطـ‬
‫حي ڄقڈ الِء پِطرّـ „قاز „رّ پطڪاش ٽطرڪ تي ٌانّ ڇر ي ػ ؽيال کي ىهڻ الِء ڇّڪطرً حي تٍتَّء‬
‫قټ پِتّ‬
‫”ؽيال!“‬
‫”ڇّ܁“ ةي رسيَء حّاب ڇٌّ‬
‫”„سطي ڄقڈ ٿي رُي „ُي “‬
‫”ىاـ ڇا ڪياـ܁“‬
‫”دٌائّـ“‬
‫”ُارائيٍصرً “‬
‫”ىاـ دؾ حي ةازي ُارائي قر۽ّ „ُياـ “ ۽ ُّ ىّٽي ٽطرڪ تي „رّ پطڪاش پٍصرًُ غّ ىيڏطـ‬
‫حي ڄقڈ غاـ غانياٌي چييپ ً ؽپ کڏي قرتي ًُ ٽطافي ۽ ڪپ ڄائع تي رکيا ۽ ؽيال ڇاًٌِ ڄقڈٌصق‬
‫„رّ َُّء پٍٍِخي ڪاري ڪيڊنڪ ڇاًٌِ قڃي رُي ُ ي‬
‫”ؽيال!“‬
‫َُّء ةيِي رُي‬
‫”ىتارڪ ٌَ ڇرٍصرًَء ؽيال!“ انتخا‬
‫”تّـ ىتارڪ حّ ىػترق ٌاُيً “ ةيطسي‬
‫”تٍٍِخي ةيطسي ىٍٍِخي الِء ىتارڪ „ُي “‬
‫”ىاـ ةڪّاس ٻڌڻ حي ىّڄ ۾ ٌَ „ُياـ “ ؽيال ةيظاريَء ىاـ چيّ‬
‫”۽ غٍگصني تٍٍِخّ ترفّ!“ پطڪاش „ُػتي قراڻيّ‬
‫۽ َُّء ڪار حّ در کّني قرِي رُي‬
‫۽ ُيٍ ط ؽيال کي غتائيٍصڈ قڃي چڪّ ُّ ًُ ُييؾَ الِء ڪانيج ڇڎي ڇٌّ ػ ۽ ؽيال ؽصت غاـ‬
‫ىرػّس ڪيّ تَ قري ڪڎًُ ةَ اـ پطڪاش کي ٌَ ڇغي غگٍِصي حًٍِ حي تيٍا فلم کيع ڇغڻ ۽‬
‫ڳانِائڻ ُ ي‬
‫اُؼ! ىّـ ڇا ڪيّ‬
‫ذػً پڇتارّ ۽ ىرتت ُپط درد ايت اَالپيا‬
‫پّغٽ ىيً اچي چڪّ ُّ قراٌڊي ػ ڪاىً رقؿ ۽ ڪيٍڏيً حا ؽااطد پطٌػپاؾ حي „فيع‬
‫ٻاُطاـ اڎ ٿيڻ نڳا پّغٽ ىيً „فيع ۾ اِڏي قرّ ۽ غڀٍي حّـ دنيّـ ٽڏٍصڈ „غً ۽ اىيصـ حي قڂ ۾‬
‫څڈڪڻ نڳيّـ ػ ڄڻ تَ ُّائّـ رڪخي قرّـ ۽ غج پٍٍِخّ ىًٍِ ڪارـ ڪڪطـ ۾ نڪائي ڇڎرّ‬
‫اٌتيا ر حّ ُڪ ُڪ نيرّ اذرتٍاڪ ُّۿ ُڪ ُڪ اِڏي اِائم ڪٍصڈ ُ ي ۽ ُڪ ُڪ غاٌت‬
‫غڪائيٍصڈ ُ ي غڀٍي حّـ ٌگاُّـ پطٌػپاؾ حي در تي نڳم ُيّـ اځ پطڪاش حي ىّت حي پڪ‬
‫ٿيڻي ُ ي‬
‫پطٌػپاؾ حي „فيع حّ در کهيّۿ دنيّـ څڈڪڻ نڳيّـ ػ زقر غاـ! پطٌػپاؾ ُٿ ۾ تار کڻي ٻاُط‬
‫ٌڪطي „رّ ۽ غڀٍي حا كصؿ نڏکڏائخي قرا پطٌػپاؾ ساىّش ؽااطدـ تي ُڪ ٌيط قحِي اٌصقٍُاڪ‬
‫ستط ٻڌائي تَ پطڪاش حّ ىّت حيپ حي ارڪػيڊٌٽ ڪطي ٿيّ ُّ غٍصس „سطي انفاظ ُ ا تَۿ‬
‫ىاـ غڀٍي غاٿيً حّ پطرو دؾ ۾ کڻي ٿّ قڃاـ ۽ اـ حّ پڻ حًٍِ ىّـ کي ڪڎًُ ةَ ٌَ چاُيّ‬
‫پطٌػپاؾ ىّڪم حّ اٌالـ ڪيّ ۽ ؽااطدـ رٌّيً پاراـ ىيڏٍگ غڎائيۿ حًٍِ ۾ رٌّيً حي‬
‫قائيع پطرظرڊٌٽ کاـ غّاِءۿ پطڪاش حي اِطـ دقغتً ةَ پطڪاش حي ؽشفيت تي تلطرطقـ‬
‫ڪيّـۿ پط ؽااطدـ کي اُّ ڇغي ذيطت ٿي تَ پطڪاش حّ غڀ کاـ اِطق دقغت ىلتّؾ ىّحّد ٌَ ُّ‬
‫پِّء پڇا ڪطڻ تي ىٍهّؿ ٿيّ تَۿ حًٍِ ڇرًٍِ کاـ پطڪاش قرم ُّۿ اـ ڇرًٍِ کاـ ىلتّؾ ةَ ائب ُّ‬
‫ىيڏٍگ ستو ڪطي ؽااطدۿ چِطـ تي اُداغيّـ ۽ دؾ ۾ قرطاٌيّـ کڻي ىّٽڻ نڳا ڪًٍِ ةَ‬
‫ڪيٍڏيً ۾ قرِڻ پػٍص ٌَ ڪيّ ۽ ٌَ ئي اـ دردٌاڪ ىّكّع تي ڳانِائڻ چاُيّ‬
‫”تّ پطڪاش حا „سطي انفاظ ٻڌا܁“‬
‫”ُا “ ؽيال حّ ڪٍڌ حِڪي قرّ‬
‫”تّ پطڪاش تي ُييؾَ ىهو ڪيّ کيع غتارّ ػ ٺڪطارّ “ غتيتا کيع ٌؾتط ڇپارّ‬
‫”ىاـ اِائم „ُياـ غتيتاۿ ىاـ اِائم „ُياـ “‬
‫قراٌڊا ۽ ڪاررڊار ساني ٿي چڪا ُ ا ػ ۽ ُيٍ ط فلم ؽيال ۽ غتيتا ساني قراٌڊي ىاـ اضري‬
‫رُيّـ ُيّـ ؽيال حّـ اکيّـ نڏڪً غاـ ٽيڏار ُيّـ ۽ غتيتا حي چِطي تي انييَ „ثار! الئتطرطيَء‬
‫حي ڇاڪڻ قټ غتيتا چيّ‬
‫”تّ کيع ُييؾَ څڪاررّ ػ غٍگصؾ “‬
‫”ةع ڪط غتيتاۿ ةع ڪط ػ ىاـ “ ۽ ؽيال ٻٍِي ُٿً ۾ ىًٍِ نڪائي رقئي پ ي‬
‫”رقئڻ ىاـ ڇا قرٌصق ؽيال!“ غتيتا کيع غيخِائيٍصي چيّ ”ٻڌۿ ڪّ ڇاڪڻ نِي رُيّ „ُيۿ‬
‫ىاڻِّ ڇا چٌّصا܁“‬
‫”ىّـ کي ىاڻًِ حي پطقاَُ ٌاُي ؽيال ىًٍِ تاـ ُٿ ٌَ ُڏارا اځ ىاـ غڀٍي کي ٻڌائيٍصس تَ ىاـ‬
‫غٍگصؾ ٌَ „ُياـ ىّـ کي پطڪاش غاـ ُا غتيتا پطڪاش ىٍٍِخّ درّتا „ُي ۽ ۽ ىاـ‬
‫غٍصس داغي “‬
‫كصىً حّ „قاز ًُ حي كطرب رڪخي قرّ ۽ پِّء ڪًٍِ غٍصس كصىً کي ُڇِيّ ؽيال ىًٍِ تاـ‬
‫ُٿ ُڏائي ڇڎرا پطڪاش غٍصس كصىً ۾ االب حّ ام رکي رُيّ ُّ ؽيال حي قات ىاـ ُهڪي رڈ‬
‫ٌڪطي قئي‬
‫”پطڪاش “‬
‫”درّتاۿ پٍٍِخي داغيَء حي كصىً ۾ ٌليصتً حا ام ٌڇاقر ڪطڻ „رّ „ُي!“ پطڪاش ؽيال حي‬
‫غاىِّـ اٿي ةي۽ّ ؽيال ڇاڪڻ حي ررهٍگ کي ىلتّنيَء غاـ حِهي قرتّۿ پطڪاش قڅي کيع‬
‫غِارق ڇٌّ ۽ ًُ پاڻ کي پطڪاش حي ٻاًٌِ ۾ ڇڎي ڇٌّ‬
‫”پطڪاش “ ؽيال حّـ اکيّـ ةٍص ٿيڻ نڳيّـ پطراـ غتيتا حي ٽِڪً حّ „قاز „رّۿ ؽيالۿ‬
‫ذّاغً تي كاةّ پائيٍصي اکيّـ کّنيّـ ػ ۽ پِّء غتيتا حي قرخِّ ُهي „ئي‬
‫” اڃا ةَ تّکي ؽڪ „ُي تَ ىاـ ڪانيج حي ڄراى ڏڪ غّغائڏيَء حي ةِتطرً ُيطقئً ٌَ‬
‫„ُياـ܁“ غتيتا فشط غاـ چيّ ”ٻً ڇرًٍِ کاـ ڪِڏي ٌَ انييَ اداڪاري ڪ ي اٿو “‬
‫ؽيال حي ڪّىارم چپً تي ىطڪ ىّٽي „ئي‬
‫”۽ تار܁“‬
‫”ىلتّؾ ىٍٍِخي اِط پِچي چڪّ ُّ “ پطڪاش ٻڌارّۿ ”اغاـ پطقفيػط رريٍڊ غاـ ؽطط رکي‬
‫ُ ي تَ ُڪ ڇرًٍِ ڪًٍِ ‪ Activity‬غاـ ڪانيج ۾ ىّڪم ڪطائيٍصاغيً “‬
‫”تَ تُّاـ ؽطط کڏي قرتي “ ؽيال ُيڻي „قاز ۾ چيّ‬
‫”ُا “ پطڪاش ىػطت نڪائي ٌَ غگِيّ “ پط ىّـ ُيَء غڄي ڪائٍات حيتي قرتي “‬
‫۽ ڪائٍات حي ذري ذري ىاـ ىرتت حا ايت اّنخڻ نڳا ‪‬‬
‫‪2411‬‬
‫ويلي‬
‫ُييؾَ قاٌگطۿ ڄقڈٌصق „رّ ڪتاةً حّ ٿيهِّ ڪهيَء غاـ نڏڪائي رٌڌڻي ڇاًٌِ ُهيّ قرّ ىاـ‬
‫ک يع پٍٍِخي ڪيطي حي دريَء ىاـ ڇغي رُيّ ُّس غٍصس ٌيط پٍج غاؾ ىع ٿيٍصي پط چٍچهتا‬
‫غطرط ۽ „تيا ۾ اقتيم اٿع ىٍٍِخّ غڀ کاـ ٌٍڍق ڀائڏيّ „ُي کيع ةيرص ڀائيٍصق „ُياـ „ُي ةَ‬
‫ڇاچق غٍصرۿ ةهڪم چيٍيَء حي اُڎـ حِڏق ڀاڀي اڪثط رٌگا رٌگي ٌِڪطقـ ۽ كييفّـ پِطائيٍصي‬
‫اٿع ةيرص پيارق اٿو اـ ڪطي ئي ”ُّني“ غڎرٍصق „ُياٌع‬
‫ُييؾَ قاٌگط ڄقڈٌصق „رّ ڪتاةً حّ ٿيهِّ ڪهيَء غاـ نڏڪائيۿ رٌڌڻي ڇاًٌِ ُهيّ قرّ‬
‫ىٍخٍِص حي ىاٌي „ڻي ٽيتم تي رکيائيً ڇاچي ةک نڳي ُيعۿ حّ ُٿ څقئڻ ةَ قغطي قرع ڪطغي‬
‫„ڻي ٽيتم قټ رکيائيً تَ چيّىاٌع‪:‬‬
‫”ُّني!“‬
‫”حي چاچا “‬
‫”پٽۿ ُٿ ٌَ څقئيٍصرً܁“‬
‫”څقئاـ ٿّۿ چاچا “ ُٿ قارق اطَُ اتي ئي رکيۿ ايٍڊيَء حّ ٌم کّنيۿ ُٿً کي ـاةڻ غاـ څقئي‬
‫ـفا ڪيائيً حيتطق ىاـ کيع اِطٌصق „ُياـ اـ کاـ قڅرڪ ىّـ الِء ىاٌصق رٍُصق „ُي ٽّاؾ غاـ‬
‫ُٿ ااِي قري اچي ڪطغيَء تي قر۽ّ ُڪ اطَُ ىع کاڅائيً تَ کيع ڪخَِ راد „رّ‬
‫”چاچا!“‬
‫”ُّني پٽ “‬
‫”چاچاۿ ىّـ کي ُّني ڇّ غڎرٍصا „ُيّ܁“‬
‫”پيارق حّ „ُيً!“‬
‫پط غٍصس اڻتڻ پّري ٌَ ٿي ٻَ ػ چار اطَُ کائيۿ ىًٍِ قرائي چيائيً‪” :‬اځ اغاـ حي ٌ يً ٽيچط‬
‫پڇيّ تَ غڀ تّکي ُّني ڇّ چٌّصا „ًُ “‬
‫”تّ ڇا چيع܁“‬
‫”چيّ ىاٌع تَ ىٍٍِخي چاچا ىٍٍِخّ ٌانّ ُّني رکيّ „ُي “‬
‫پاڻيَء حا ٻَ ػ ٽي چڪ ڀطيۿ ؽّسيَء غاـ ٻڌارائيً‪” :‬چاچاۿ ٽيچط ىّـ کي ُّنيَء حي ىٍٍيٰ ةَ‬
‫ٻڌائي “‬
‫ىّـ غّچيّۿ اـ ٽيچط ُّني کي ”ُّني“ حي ڪِڏي ىٍٍيٰ ٻڌائي ٌُّصي حًٍِ رٌگيً پاڻيَء حي‬
‫راٌص ئي ٌَ ڪ ي ٌُّصيۿ تًٍِ کي ڀال ُّنيَء حي ڪِڏي ڄاڻ܁ پط ُّنيَء کاـ ئي پڇيو‪” :‬ٽيچط تّکي‬
‫ڇا ٻڌارّۿ ُّني܁“‬
‫ُّني پٍٍِخّ پتڪڏق ُٿ کڻي چيّ‪” :‬ٽيچط چيّۿ ُّني ىٍٍيٰ پاڪۿ پّرتط “‬
‫ىّـ غّچيّۿ غچ ئي تَ ٽيچط کيع ٻڌارّ „ُي! غڪ ۽ ىرتت غاـ ُڪ ٻ ي تي ُاررم پاڻيۿ‬
‫پاڪ ئي تَ ٌُّصق „ُي پط حًٍِ حضةي ڪطي ىاـ کيع ُّني غڎرٍصق „ُياـۿ اـ کي ىٍفّؿ ُّني‬
‫ڪي ً غيخِي غگٍِصق܁ ىّـ تَ کيع ڪًٍِ حي راد غاـ قاةػتَ ڪطي ڇڎرّ „ُي چيّىاٌع‪:‬‬
‫”ُّني ىٍٍيٰ پاڪ پاڪ پاڻي!“‬
‫ُّ ىٍخِي پيّ غٍصس ٌٍ ڍڈي دىاغ الِء اُي ڳانِيّـ ةي ىٍٍيٰ ُيّـ پط تڎًُ ةَ پڇيائيً‪” :‬ڀال‬
‫ڪي ً ٌُّصق „ُي اُّ پاڻي܁“‬
‫”رٌگا رٌگي اٌڊنٺ حِڏق!“ ىّـ کيع غيخِارّ‪” :‬پچڪاررً ۾ رٌگيً پاڻي ڀطيۿ ُڪٻ ي‬
‫کي پيار قچاـ ُپػائڻ حّ ٌانّ اٿ ي ”ُّني “ رٌگيً پاڻيَء حي راٌص حّ ٌانّ اٿ ي ”ُّني!“‬
‫”ڪِڏي رٌگ حّ ٌُّصق „ُي پاڻي܁“ ًُ ڇائي ڳم تي ُٿ رکي چيّ‬
‫”ڳاڈُّۿ غائّۿ االةيۿ ۽ ػ“ ىٍٍِخّ „قاز ڀطحي „رّ‬
‫”ڀال ڪيط ڪٍصا „ًُ اُي راٌص܁“ ُّنيَء قري پڇيّ‬
‫”ڪٍصا ُ ا ُّني! ”ىّـ دؾ حي درد کي اکيً ۾ نڪائيٍصي چيّۿ ”پطڪاشۿ ىًُّۿ‬
‫پطؽّتو ۽ اٌصرا ۽ “ ىٍٍِخّـ پٍتڻيّـ „نيّـ ٿي قرّـ پطاڻا زسو قري تازا ٿيڻ نڳا ػ ٌاغّر‬
‫ڪي ً ڇڏٍصا! ُّني ّر غاـ دنچػپيَء غاـ رٌگيً پاڻيَء حي ڪِاڻي ٻڌي رُيّ ُّۿ ۽ ىّـ کيع‬
‫قري ٻڌائڻ ؽطقع ڪيّ‪” :‬غاڅ ٻيهي کاـ ؽيؼ ىرم تائيًۿ ڄڻ غٍڌق ةَ رٌگخي قرٍصي ُ ي چقرقۿ‬
‫ٌاري ؽاالۿ چتّتڏقۿ چڪ ةازارۿ غڀ اٌڊنٺ کاـ قڅرڪ غِڻً رٌگً ۾ رٌگخي قرٍصا ُ ا!“‬
‫ُّني پٍٍِخي ڪِاڻي ٻڌي رُيّ ُّ‬
‫” ۽ۿ ُّني! اٌصرا اغاـ حي اِط اچيۿ اىاـۿ ةاةاۿ ادا ۽ ىّـ کي پچڪاريَء غاـ رٌگي ڇڎرٍصي‬
‫ُ ي ُييؾَ „غياٌي رٌگ ُڻٍصي ُ ي اُڏق غٍصرۿ اُڏق پيارق رٌگۿ ُّني!“‬
‫نڏڪ پٍتڻيً حّ ةٍص ڀ يۿ اٌصر حي „گ احِائڻ „را ىّـ ُّنيَء کاـ ٌيطقـ ةچائيۿ اکيّـ ااِي‬
‫ڇڎرّـ ُّني ٽپ ڇر ي ڪطغيَء تاـ اٿي „رّ ۽ پٍٍِخّـ ٌطؿ ٻاٌِّـ ىٍٍِخي ڪٍڌ ۾ قحِيۿ‬
‫ڳطاٽڏي پائي چيائيً‬
‫”چاچاۿ اغيً ةَ رٌگيً پاڻيَء حي راٌص ڪٍصاغيً!“‬
‫اِاُء اِطا ٿي قرا غڎڪا حِهي چيّىاٌع‪” :‬اغاـ قټ اُّ پاڻي ڪٌِّيۿ ُّني اغاـ قټ اُّ‬
‫پاڻي ڪٌِّي!“‬
‫ُّنيَء حّ ىًٍِ ىطحِائخي قرّۿ ۽ ىّـ کيع پٍٍِخي اِائم غيٍي غاـ نڳائي ڇڎرّ ‪‬‬
‫‪2419‬‬
‫ٻه چير‬
‫غڄي ؽِط ۾ ىيطؾ ۽ پيطؾ حي ٌانً حي څاڪ قر۽م ُ ي ٻ ي زةطدغت چّر ُ ا ڳ ّـ ىيٍِّـ‬
‫ڇّڈڻ تَ ًٍُ الِء ڇائي ُٿ حّ ڪو ُّ ُّ پٍٍِخي فً ۾ ارتطرلصر تَ ىاُط ُ اۿ حّ راتّ قاَُ ةي۽م‬
‫ففم ةَ نڻي قرٍصا ُ ا ڀطرا اِط ڀيٍگ ڪطي ڇڎرائّـ‬
‫غٍصـ ڪاىياةيَء حا راز ٻَ ُ ا‬
‫کيً ستط ُ ي تَ غج ۽ چٍڊ غٍصـ څٌڌي حا دؽيً „ًُۿ ِاـ ڪطي چّررّـ فلم اُىاس حي‬
‫ڪاررً راتيً ۾ ڪٍصا ُ ا ٻٽَ ٻڌيۿ ڪاررّـ چادرقـ قرڏُيۿ قڻً حي پاڇً ۾ ڇپٍصاۿ حارً حي‬
‫ڇتيً تي چڏُي قرٍصا ُ ا قڇّٽيّـ ىاپيم ۽ كصؿ ڄييم ٌُّصا ُ ً ىٍيّني کڏڪّ ةَ کاٌ ً ڪٌَّ‬
‫ٿيٍصق ُّ اتفاؽ غاـ ڪّ ڀاتي حاڳي ةَ پيّۿ تَ ُّ ُّا ۾ ڪِاڈرّـ ڦيطائيٍصاۿ اقٌصَُ ۾ حضب ٿي‬
‫قرٍصا ُ ا ًٍُ حي ىِارت اڳياـ پّنيع ةَ ُٿ ىِڏيٍصي رُخي قر ي ُ ي‬
‫ٻيّ تَ ًٍُ اتراد حّ پّرق پّرق فائصق قرتّ ُّ ڪهِّ ڪهِي ۾ ىالئي چّررّـ ڪٍصا ُ ا غشت کاـ‬
‫غشت سهطي ۾ ةَۿ ٻاًٌِ ٻيهي ٿي ىفيتت حّ ىلاةهّ ڪٍصا ُ ا اڪيهي غط ٌَ ىيطؾ حي چّريَء تي‬
‫ٌڪطٌصق ُّۿ ۽ ٌَ ئي پيطؾ‬
‫ٌَ ڪًٍِ غٍصـ ـّرت ڇٺي ُ يۿ ۽ ٌَ ئي ڪڎًُ غٍصـ „قاز ڪًٍِ ٻڌق ُّۿ ٌَ ٻٍِي حّ ٌانّ‬
‫ىٍهّؿ ڪطي غگِيا ُ ا غٍصـ ڪارٌاىً حي غڌ ىّـ کي ڪي ً پ يۿ غا ڳانَِ اقُاـ کي پِّء‬
‫ٻڌائيٍصس‬
‫غڄي ؽِط ۽ پاغي قارـ ڳّٺً ۾ ِاُّ قُو قرِخي قرّ تَ ٻي ي „دؿ حّ اقالد ٌَۿ ُّ „تؼ حّ اقالد‬
‫ُ ا ڪّ کيً حً غيخٍِصق ُّ ۽ ڪّ ڀّت ٌّرتً ۽ پيط پطغتً فيفهّ ڪيّ تَ ٻٍِي قټ ٺڪط‬
‫ؽاَُ حّ تٍّرض ُّ ِاُي افّاَُ چ ٍي نطؼ پکڏحي قرا ىيطؾ ۽ پيطؾ حي چاةڪصغتيَء کي ٺڪط‬
‫ؽاَُ حي تٍّرض حي ڪطاىت غيخِيۿ غڄي سهلت اچي ٺڪط ؽاَُ حي تڎي تي ٽڏي ٺڪط ؽاَُۿ‬
‫حيڪّ نڪ ڇپ ۾ چطس حّ قاپار ڪٍصق ُّۿ تًٍِ حا ڇرًٍِ ڦطي ڀيڄ ۽ راتيّـ ڇيڄ ٿي پيع‬
‫ىاڻًِ ىيطؾ ۽ پيطؾ حي ڄٽ کاـ درـ ۾ تٍّرض ٽٍگي ڇڎرا اڳ ىيطؾ ۽ پيطؾ ىاڻًِ حا اِط ساني‬
‫ڪطي ڇڎرا ُ ا ۽ ُيٍ ط ڳّٺاڻا پٍٍِخي ىطكيَء غاـ پٍٍِخّ ىاؾ ىيڏي ٺڪط ؽاَُ کي ٌضراٌّ ڇرڻ‬
‫نڳا انِڏ حّاٌڏرّـۿ رقـ ۾ ٌاررم ۽ پتاؽا کڻي غاٌخِيَء ٽاڻي ٺڪط ؽاَُ حي اقتاري تي ارٍصرّـ‬
‫ُيّـۿ ۽ ڪخَِ درط کاـ پِّء َُ َڏ ۽ َقڈَ قڃائي قاپع قرٌصرّـ ُيّـ‬
‫ُڪ راتۿ اقچتّ ئي اقچتّۿ ىيطؾ ۽ پيطؾ قاچّڈي ۾ الټ قاٌگط او ٿي قرا چّررّـ ةٍص ٿي قرّـۿ‬
‫ڪٍڍا حاچيٍصا ُ اۿ تً کي ةَ „راؿ حي ٌٍڊ ٌفيب ٿيۿ‬ ‫اڳ حّ اِط حا ڀاتي اَڅ اَڅ رات حّ اُٿي ڪڏا ُ‬
‫سّؼ ىاڻًِ حي دنيً تاـ نِي قرّۿ ۽ ُط نطؼ غاٌتيڪي زٌصاي ڦِهخي قر ي „ُػتي „ُػتي‬
‫ىاڻًِ ىيطؾ ۽ پيطؾ حّ ٌانّ قغاري ڇڎرّ‬
‫ىيطؾ ۽ پيطؾ حّ او ٿيڻ ةَ ٺڪط ؽاَُ حي ڪطاىتً غاـ قاةػتَ ٿي قرّ اـ ڇرًٍِ کاـ پِّء ٺڪط‬
‫ؽاَُ حّ ٌاـُء اُڏق تَ چيڪيّ „ُيۿ حّ پطي پطي کاـ ٌاىطادَ ىطادقـ ىاڻڻ الِء ۽ ةي اقالد اقالد ذاـم‬
‫ڪطڻ الِء غٍصس اقتاري تي ڳِخًِ قاٌگط ڳچيّـ ڪڍرّ قر۽ا ٌُّصا „ًُ ًٍُ اٻّحًِ کي اُّ ئي‬
‫قرػاَُ تَ ٺڪط ؽاَُ حي تٍّرضـ ىيطؾ ۽ پيطؾ حّ اٌَت „ٌصق!‬
‫ىيطؾ ۽ پيطؾ حي او ٿيڻ پ۽ياـ ڪِڏق راز ُّۿ ۽ اـ راز ۾ ڪِڏي ذليلت نڪم ُ يۿ تًٍِ حي‬
‫ستط ىّـ کاـ ۽ ىٍٍِخي ُڪ حگطي دقغت کاٌػّاِء ٻ ي ڪًٍِ ةَ ةٍي ةؾط کي ڪاٌِي ىاـ ًُ‬
‫راز ىاـ اـ ڪطي قاكف „ُياـ حّ ىٍٍِخّ ٌانّ ”ىيطؾ“ „ُي ۽ ىٍٍِخي غٍگتيَء حّ ٌانّ „ُي‬
‫”پيطؾ!“‬
‫اغيً رٿيم پطقاطاؿ ىّحب چّررّـ ڪٍصا ُ اغيً اقٌصَُ اغاـ حي دقغتۿ ۽ رقؽٍي دؽيً‬
‫ُ ي اـ ڪطي حڎًُ ةَ چّريَء تي ٌڪطٌصا ُ اغيًۿ تڎًُ ُط نطؼ ىاٺ ۽ رات حي چادر دٌيا تي‬
‫چڏُيم ٌُّصي ُ ي ُڪ چّريَء حا زرّر ىاـ کڻٍصق ُّسۿ ۽ پيطؾ پيػا رقڪڏ ۽ ٻيّ ىاؾ ٻيَء چّريَء‬
‫حا زرّر پيطؾ کڻٍصق ُّۿ ۽ ىاـ ٻيّ ىاؾ اـ قرڃ ۾ ڪڎًُ ةَ ڦيط اِيط ڪاٌَ „ئي‬
‫چّريَء الِء اقؾ ُڪ ڀطرّ اِط تاڈرٍصا ُ اغيً اِط حي ٌلؾي کي غيخِڻ ۽ ىاؾ حي اٌصازي‬
‫نڳائڻ الِءۿ پيطؾ ۽ ىاـ َىٍڊي ۽ اٌڌي فليط حّ قرع ڪطي ٌڪطٌصا ُ اغيً ىٍتشب ڪيم اِط‬
‫ٻاُطاـ ىاٌي ڳڀي ۽ پاڻي چڪي حي َغ ًَ ُڻيۿ سيطات قٺٍصيۿ ُڪ ٌيط ۾ چپّ چپّ حاچي ڇڎرٍصا‬
‫ُ اغيً اُّ ُييؾَ حّ دغتّر ُّ ڪڎًُ ةَ ٌلؾي غيخِڻ ۽ اـ کي چڱيَء نطح ذًُ ٌؾيً ڪطڻ‬
‫ةٍا چّريَء تي ٌَ ٌڪتاغيً‬
‫ُت ىاـ فلم اقُاـ کي اـ چّريَء حي ةاري ۾ ٻڌائيٍصسۿ حًٍِ ۾ اغاـ پٍٍِخي ىٍيّؾ ۾ ڦيطق‬
‫„ٌصق ۽ حًٍِ کاـ پِّء اغيً قري ڪڎًُ ةَ ڪاري چادر قرڏُي ۽ ُٻٽَ ٻڌي رات ۾ ٻاُط ٌَ ٌڪتاغيً‬
‫اُا اغاـ حي پطقاطاؿ حي پّئيً چّري ُ ي چّريَء الِء ُڪ ڪالرڪ حّ اِط چٌّڊرّغيً‬
‫ٌلؾّ غيخِي قرتّغيً ۿ حًٍِ ڇرًٍِ فليطاڻّ قرع ڪطي ىاؾ حّ اٌصازق نڳائڻّ ُّ اـ ڇرًٍِ پيطؾ‬
‫ةييار ٿي پيّ زٌصايَء ۾ پِطرّـ دفٍّ ىاـ اڪيهي غط نُّنّ فليط ٿي ٻاُط ٌڪتع اقٌِاري حا ڇرًٍِ‬
‫ُ ا „غياـ پڄطي رُيّ ُّ ىاـ ڪالرڪ حي اِط ٻاُطاـ اچي ةي۽ع اِڏي قرطاـ ُ ي ُيڎاًٌِ‬
‫ُّڇاًٌِ ڇغيۿ ٻيڪڏرم دريَء کي نٺ غاـ څڪّ ڇٌو دريَء حّ تاڪ ٿّرڈي ِقپ ڪطيۿ اٽڪي پيّ‬
‫ِقپ ىاـ ني ّ پاتو ىّـ غ ً ٍُ ي‪ُ„” :‬ي ڪّ غشيۿ ًُ نٍگڏي کي پاڻيَء چڪّ پي اري!“ اِط اٌصر‬
‫ساىّؽي رُي‬
‫ڪخَِ درط کاٌپِّءۿ ٽيً حي پيتيً ُغطڻ حّ „قاز ڪً پيو ِقپ ىاـ حِاتي پاتوۿ ڇٺو تَ ُڪ‬
‫ڪطاڈي ى طد ۽ ڪطاڈيَء ٌّرت ُڪ ٽيً حي پيتي „ڻي کٽ تي رکي ۽ پاڻ ةَ کٽ تي قرِي رُيا پِّءۿ‬
‫ُيڎاًٌِ ُّڇاًٌِ ڇغيۿ اذتياط غاـ پيتيَء حّ ُپڏ الٿائّـ ىٍٍِخي ذيطت حي اٌتِا ٌَ رُي پيتيَء ۾‬
‫غّـ حا زرّر ٽڏرا پکڏرا پيا ُ ا ٌّرت دُُطي کڻي حاچي ڇٺيۿ ۽ پِّء غشت ىارّس „قاز ۾ چيائيً‪:‬‬
‫”ُّةِّ اـهي غّـ حِڏا پيا نڳً!“‬
‫ىڏس قراڻيّ‪” :‬چاٌصي ةَ ٌج ٌاُيۿ اـ ۾ ةَ حػت ىهيم „ُي “‬
‫”سّاب ۾ ةَ ٌَ غّچيّ ُّغيً تَ اغيً ڪڎًُ اُڏا ةي ارياـ ةَ ٿي غگِّـ ٿا!“‬

‫ىڏس قراڻيّ‪ُ ” :‬ي ڇرتي ػ نيتيَء حّ زىاٌّ „ُيۿ زُطف حي ىاُء! حي ةي ارياـ ٌٿا ٿيّـ تَ ڇّڪطيَء‬
‫حّ غڱ ڪيط قٺٍصق “‬
‫”پط اغاـ حّ ڪّڈ „سط ڪيػتائيً نڪي غگٍِصق!“‬
‫”کڏي زُطف حي كػيت!“ ڪطاڈي ىڏس چيّ‬
‫”غچ ٿا چ ّۿ غڀ ىڏر ي كػيت حا کيم „ًُ “‬
‫”ٺڪط ؽاَُ کي قغاري ڇڎرّ اٿ ي ڇا!“‬
‫”کاٌ ع ڪّ تٍّرض تڏق ڪطائيٍصاغيً “‬
‫”اهلل چڱي ڪٍصق “ ىڏس چيّ ”االئي ڪِڏق زىاٌّ „رّ „ُيۿ ىرٍت ۽ ارياٌصاريَء ىاـ ڪيارم‬
‫ىّڈيَء کي پطکڻ قارق ةَ ڪّةَ ڪٌِّي!“ ًُ پيتيَء ىاـ ٌّٽً حي ٌٍڍڈي ڳٍڍ ڪڍٌصي „َُ ڀطي‬
‫ٌّټ ُظار را ڇرڍ ُظار کً رپيً حا ُ ا‬
‫ىاـ دريَء حي قپ قٽاـ ُڏي قرع حِٽ حاِء تي پِتع اُـ چّريَء حي رقڪڏ پيطؾ کيۿ ۽ زرّر‬
‫ىّـ کي کڻڻا ُ ا اٽڪم نڏائيٍصيۿ پيطؾ کي چيو‪َ ” :‬رط پيطؾۿ پّئيًَء ڀيطي تّکي زرّر اِٽ ُٿ نڳا‬
‫ُ ا ًُ دفٍي ىاؾ غّکّ اٿ ي غڀ زرّر تّـ کڻخاـِء ۽ ىاـ رقڪڏ “‬
‫پيطؾ پڇيّ‪ٌ” :‬لفاـ ۾ تَ ٌَ رٍُصرً܁“‬
‫”ُظار کً په َ پٌّصؿ “‬
‫” َرطۿ ڀ ڪڏي چڱي ٌاُي “‬
‫”پطقاَُ ٌَ ڪطۿ پيطؾ! حّاـ حّ غٍگتي „ُيًۿ ىيطؾ ڪّ ڀاڈي ڪٌِّي!“‬
‫پيطؾ ىٍٍِخي ڳانَِ ى ڻ تي ىختّر ٿي پيّۿ‬
‫ُڪ اقٌصاُيَء رات ۾ۿ ٻَ پاڇا ڪالرڪ حي اِط ۾ داسم ٿياۿ ةصٌفيب ڀاتي! ااِّر ٌٍڊ ۾‬
‫کٌّگِطا ُڻٍصا رُياۿ ۽ غٍصـ اُىيصـ حي پيتي اغاـ حي کٍڊر ۾ پِچي قر ي پيطؾ حِڏق „زىّداار‬
‫چّر ةَ دقکّ کائي قرّ زرّر ڇغي کڻي ٌٍطق ةهٍص ڪيائيً زرّر ٻٍِي ُٿً ۾ حِهيۿ ُحِيط پائڻ نڳّ‬
‫غٍصس ٌاداٌيَء تي ازسّد کهي قر۽ع‬
‫رار کي دقکّ ڇرڻ تي دؾ راكي ٌَ ٿي غيِڻ ىِم غّچيو تَ ـتد حّ کيع غڀ ڪخَِ ٻڌائي‬
‫ڇڎرٍصس کيع غچ غچ ٻڌائيٍصس تَ زرّر ٌلهي „ًُ اـ کاـ قڅرڪۿ پيطؾ الِء ىٍٍِخي ىً ۾ تَط‬
‫حيتطي ةَ ُىط ٌَ ُ ي‬
‫ـتد حّ ىٍٍِخي ا ڪخَِ درط غاـ کهي پيطؾ ڀٍڀطڪي حّ اٿيۿ زرّر کڻيۿ ؽِط ڇاًٌِ رقاٌّ‬
‫ٿي قرّ ُّ پِّءۿ حي ً ىاڻًِ کاـ ٻڌؿۿ ًُ زرّر حڎًُ قڪڻڻ الِء ـطافَ اڳياـ رکيا تَ ًُ ُڪ ٌيط ۾‬
‫فطرب حّ ىهيّ تاڈي قرتّ کڻي پيطؾ کي غّاِّ ڪيائيً پيطؾ اُڏق تَ پشتّ ٌڪتّ حّ پّنيع غاـ‬
‫ةَ غچي ٌَ ڪيائيً زرّر ڪّڈا ُ ا اـ ڪطي ڪالرڪ ةَ ڪًٍِ کي ستط ڪاٌَ ڇٌي ةاكي پيطؾ‬
‫کي دقکي غاـ ڪّڈـ زرّرـ قڪڻڻ حي انظاؿ ۾ ٻَ غاؾ حيم حي غظا ىهي‬
‫حًٍِ ڇرًٍِ پيطؾ حيم رقاٌّ ٿيّۿ تًٍِ ڇرًٍِ کاـ ىّـ ةَ چّريَء کاـ ةاـ ڪ ي پيٽ اضر الِء‬
‫ُڪ ٻيّ څٌڌق استيار ڪ يو ىاڻًِ ىؾِّر ڪيّ تَ اُا غڀ ٺڪط ؽاَُ حي ڪطاىت ُ يۿ حّ ىيطؾ‬
‫۽ پيطؾ او ٿي قرا‬
‫ىاـ پيطؾ حي غظا حا ڇرًٍِ ڪخَِ ڇرًٍِ تائيً تَ ڳڻيٍصق „رعۿ پط څٌڌي حي ىؾغّنيَء غتبۿ‬
‫ڇرًٍِ غٍڀانڻ ڇڎي ڇٌوۿ ُڪ ڇرًٍِۿ اقچتّۿ پيطؾ ىٍٍِخي غاىِّـ اچي ةي۽ّ‬
‫ىٍٍِخي ىًٍِ حّ پٍّ نِي قرّۿ غّچيو تَ پٍٍِخّ ةصنّ كطقر قٺٍصق پط حڎًُ ّر غاـ غٍصس ىًٍِ‬
‫۾ ٌِارروۿ تَ ُاتي دقغتيۿ ذب ۽ غڪ ةکي رُي ُ ي‬
‫”ىّـ کي ستط ٌَ ُ ي پيطؾۿ تَ زرّر “ ىّـ ُٻڪيّ‬
‫”پطقاَُ ٌَ ڪطۿ ىيطؾۿ زٌصايَء ۾ ڪڎًُ ڪڎًُ ائيً ةَ ٿيٍصق „ُي “‬
‫”ىاـ “‬
‫”پطاڻي كتط ٌَ کّټۿ“ ًُ چيّۿ ”ٻڌاِءۿ سّش تَ „ُيً!“‬
‫”ُا “‬
‫”ٻَ غاؾ ڪي ً اضاررا اٿ ي܁“‬
‫”چّريَء حّ څٌڌق ڇڎي ڇٌّ اٿو “‬
‫”چڱّ ڪي َ “‬
‫”۽ ُيٍ طۿ“ ىّـ زُط „نّد ىطڪ غاـ چيّۿ ”ُٿ حّ پّرُيّ ؽطقع ڪيّ اٿو چڱي اُپت „ُي “‬
‫ىّـ کي ڳطاٽڏي قڅائيً‪” :‬ىاـ ةَ حيم ىاـ اـ ڪو ۾ ىاُط ٿي ٌڪتّ „ُياـ “‬
‫”غچ “‬
‫”ُا “‬
‫”پِّء ڀالۿ ڪڎًُ ٿّ ڪياؾ ڇرکاررً܁“ ىّـ پڇيّىاٌع‬
‫”اځ ؽاؿ “‬
‫”ڪٿي܁“‬
‫”چّغّؾ قټ ىٍٍِخّ اٌتيار ڪخاـِء“ ائيً چ يۿ پيطؾ ُهيّ قرّ‬
‫ؽاؿ حّ چّغّؾ قټ پِتع پيطؾ اڃا ٌَ „رّ ُّ غّچيوۿ پيطؾ ڀال اـ ٍُط ۾ ىّـ غاـ ڇا پڄٍصق!‬
‫قري سياؾ „رّۿ حيػتائيً ُّ اچيۿ ڇٌَّ ڪخَِ ىؾق ڪطي قٺاـ! ا ڇٍڀ ۾ ُڪ ڪطاڈي پارغيَء‬
‫حّ ٻڏّـ کػڪائي قرتو غاىِّـ ُڪ ةّري غيٺ پ ي „رّ ىاـ پاغيطق ٿي ةي۽ع حي ً ئي ٺيهِّ‬
‫ُڻيۿ غٍصس کيػّ ـاؼ ڪطي ِق َ قڅاروۿ تَ ڪًٍِ ىٍٍِخيَء ُٿً ۾ ُٿ قڅق ىٍٍِخّ سّـ‬
‫سؾڪ ٿي قرّ‬
‫”اچڻ ۾ ڪخَِ درط ٿي قر ي “‬
‫”اقف! پيطؾ „ُيً “‬
‫”ُا “ ًُ ُڪ نطؼ ُهٍصي چيّ‪” :‬اڂ تَ تّکي ڪاررگطي ڇرکارراـ “‬
‫”ىٍٍِخي ڪاررگطي ڇغٍصرً܁“‬
‫”ُا پِّء ُيٍ ط ىٍٍِخّ ٍُط ُهي ڇس “‬

‫ُڪ ڪارساٌي ۾ داسم ٿيٍصي چيائيً‪” :‬اڂ “‬
‫ڪارساٌي ۾ انيچا „ڻخي رُيا ُ ا ُڪ قڇي ڪيطي ۾ پِچٍصي چيائيً‪” :‬ىاـ ُت ڪو‬
‫ڪٍصق „ُياـ “‬
‫”تّـ܁“‬
‫”ُا حيم ۾ انيچً اُڻڻ حي تطةيت قرتي ُيو “‬
‫”ًُ ٍُط حي ةاري ۾ پ ي ٻڌار َ!“‬
‫” ُا ًُ ٍُط ۾ ٌَ سّؼ „ُي ٌَ سهطقۿ ٌَ كييط حي ىالىت „ُيۿ ۽ ٌَ غظا حّ ڄٽ “ ًُ اٌتياد‬
‫غاـ چيّ‪” :‬پٍٍِخي ٍُط تي فشط اٿو!“‬
‫غٍصس نفيً ىٍٍِخً ڪًٍ ۾ ُغيّـ ٿي چڀارّـ‬
‫چيائيً ”حيػتائيً پّرُ ي حي ڄاڻ ٌَ ُيوۿ تيػتائيً اڻّاكف ُّس “‬
‫ىاـ ذيطت غاـ غٍصس ىًٍِ تڪيٍصق رُيع‬
‫اڇاڻي قټ قرٍِصي چيائيً‪” :‬غکيّ اٿو تَ ٍُط ۽ ىرٍت اٌػاـ حي ٌييت حا ىلتّط ىِارا‬
‫„ًُ “‬
‫ىاـ غاڻع ا ىالئي ٌَ غگِيع‬
‫ڪارساٌي حي در قټۿ پٍٍِخّـ „وطرّـ ۽ ٻاٌِّـ حاچيو ٌگاُّـ ررکائً تي رڪخي قرّـۿ ۽‬
‫پيطؾ حّ „قاز ىٍٍِخي رقح ۾ اٌّخٍصق رُيّ‪ٍُ” :‬ط ۽ ىرٍتۿ اٌػاـ حي ٌييت حا ىلتّط غِارا‬
‫„ًُ!“‪‬‬
‫‪2419‬‬
‫سرحد‬
‫ٻً ڇرًٍِ ۽ ٻً راتيً حي ىػهػم حٍگ کاـ پِّء ٽ يً ڇرًٍِ ؽاؿ حّ دؽيً حّـ تّپّـ ساىّش‬
‫ٿي چڪيّـ ُيّـ فلا ىاـ ُّائي حِاز ائب ٿي قرا ُ ا ڪخَِ درط اڳ حًٍِ ىاذّؾ ۾ ةو اّنً‬
‫حا څىاڪاۿ ُّائي حِازـ حا ڪڏڪاټۿ ىؾيً اًۿ اغڏيً ۽ ةطرً اً حي اّنيً حا „قاز „غياـ‬
‫ڇاري رُيا ُ اۿ تًٍِ ۾ اقچتّ ئي اقچتّ ساىّؽي ڇاٌ خي قر ي ُ ي دؽيً حا ىاڪڏ حيڎا غپاُي‬
‫حي ً ڪّئا ٻطـ ىاـ ٌڪطٌصا „ًُۿ تي ً سٍصكً ىاـ ٌڪطٌصاۿ قاريَء حي دڈـ پّراـ نڪٍصاۿ پٺ‬
‫ڇر ي ڀڄي قرا اڳطائي حّ کيً ٌتطتٍاڪ حّاب ىهي چڪّ ُّ ُط نطؼ ىاٺ ىػهم ٿي قر ي‬
‫حيتّڻيڪ غج پّرً پػاًُ ۾ ُّ پط تڎًُ ةَ حڎًُ ةارقد حي دقٌِي حا ةادؾ ُّا ۾ ىٍتؾط ٿي قرا تَ‬
‫غج حي غٌِّطي ڪطڻً ۾ قاريَء حا ذرڈا ىّتيً قاٌگط حطڪڻ نڳا ذص ػ ٌگاَُ تائيً قاري قڇارم ُ ي‬
‫ڪٿي ڪٿيۿ ڪخَِ ىٿڀطق قاريَء حا دڈا ُ ا حً حا نّرم پاڇا قاريَء تي داغ قاٌگط ٌيط اچي رُيا ُ ا‬
‫اُڏي ئي ُڪ دڈي پّراـ ُڪ ٌّحّاـ اغڏيً اً کڻيۿ غاىِّـۿ دؽيً حي ىّرچً ڇاًٌِ ىًٍِ‬
‫ڪطي ةيِي رُيّ ُّ پٍٍِخً غاٿيً کاـ اِڻّ اڳتي ۽ ٍُصغتاٌي غطذص کي كطرب ُّ ٽيً ـتد‬
‫حّ ا ّنيً حي قغڪاري ۾ ُّ پٍٍِخي سٍصؽ ىاـ ٌڪطيۿ پيٽ ڀط رڈٍُصقۿ دڈـ پّراـ نڪٍصقۿ دؽيً‬
‫حي ىّر چً حي غاىِّـ ُڪ دڈي حي اقټ ۾ قڃي ةي۽ّ ُّ اتاـ ًُ قاريَء تي نيڏي دؽيً حي‬
‫غپاُيً کي چڏڻ ؽطقع ڪيّ ُّ حًٍِ ةَ سٍصؽ ىاـ ڪٍڌ ىٿي ڪيّ ٿي تًٍِ ىغظ ىاـ ًُ حي‬
‫اّني پار ٿي پ ي قر ي ـتد کاـ ؽاؿ تائيً ًُ دؽيً حا ارتطا تَ غپاُي ىاري قڅا حّ ؽاؿ حّۿ‬
‫ڪخَِ د رط الِء کيع اُّ اذػاس قڪّڈي قرّ ڄڻ ًُ اڪيهي غط دؽيً غاـ حٍگ حّٽي ُ ي ۽‬
‫دؽيً حي فّج کي ٌيػت ق ٌاةّد ڪطي ڇڎرّ ُ ائيً‬
‫ًُ دؽيً حي ٽڏرم پکڏرم غاىاـۿ ُٿيارـۿ حيپًۿ ٽطڪً ۽ ٽيٍڪً ڇاًٌِ الپطقاُيَء غاـ ڇٺّ ۽‬
‫کيػي ىاـ غگطرٽ ڪڍيۿ دکائي نيتّ ڪؼ ٍُيائيً ٻً ڇرًٍِ کاـ کيع غگطرٽ ڇڪڻ حي‬
‫فطـت ٌَ ىهي ُ ي اغڏيً اً قاريَء تي رکيۿ ُيهيٽ (نُّي ٽّپهّ) الُي قارـ ۾ „وطرّـ ڦيطائڻ نڳّ‬
‫ُيهيٽ پائڻ غتب غٍصس قار قچڏي پيا ُ ا الڳيتّ ُڪ ٍُڌ قرِي قڈُڻ غتب حػو غشت ۽‬
‫ٌلّا غاڻا ٿي پيا ُ ع ڄڻ تَ ٽٍگً ۾ ڳڍڈرّـ پ خي قرّـ ُ ع ًُ „رس ڀڳّ ۽ ٽٍگً کي اُڇم‬
‫ڇٌائيً ائيً ڪطڻ غاـ ًُ پٍٍِخيً ٽٍگً حي غاڻائي ستو ٿيٍصي ىرػّس ڪ ي غٍصس دؾ ۾‬
‫پٍڌ ڪٍصق پٍٍِخً ىّرچً ۽ سٍصكً کاـ ٿيٍصق قرّ غٍصس ٌگاُّـ قاريَء حي دڈـ تاـ تطڪٍصرّـ‬
‫اُفق تائيً قڃي پِتيّـ اـ نطؼ ڪٿي ٌيط ڪّټ ةَ ُّ‬
‫ىراذ ڇاًٌِ ارٍصي ُّ ٌيط ڪّټ قٽاـ نٍگِيّ ُّ ٌيط ڪّټ ۾ ًُ اُُا حاِء ةَ ڇٺي ُ ي حتي‬
‫ٍُصغتاـ حّ ٌييو ىغم ؽٍِؾاَُ اڪتط ڪػيپطغيَء حي ذانت ۾ ڄائّ ُّ ًُ ٌيط ڪّټ حي‬
‫ىڏي ِىٺ ۾ کڻٍصي چيّ ُّ‬
‫”پٍج غ ّ غانً کاـ پِّء اغاـ قري ىّٽ ي „را „ُيّـۿ ٌيط ڪّټ ًُ زىيً تي اغاـ حي فتد‬
‫دؽيً حي غڀ کاـ قڇي ؽڪػت ثاةت ٿيٍصي “ اـ قكت کاـ غٍصس دؾ ۾ دؽيً کي اڪيهي غط‬
‫چٿي ڇڎڻ حي تيٍا حاڳي اُٿي ُ ي غٍصس ُٿ حي اطفت اغڏيً اً تي ىلتّطۿ ٿي قر ي ُ ي‬
‫دؽيً کي ىاري ىات ڪطي ڇڎڻ الِء ُّ ةي چيً ٿيڻ نڳّ دؾ حّ „قاز پٍٍِخي دقغت کي ٻڌارّ‬
‫ُ ائيً‬
‫”دؾ چاُي ٿيۿ ىاـ اڪيهي غط دؽيً حي غيّري فّج کي اّنيً غاـ چير ڪطي ڇڎراـ “‬
‫”قاَُ ػ“ دراٌيَء قراڻيّ ُ ع ػ ” اغاـ ڄڻ دؽيً حا الش ڳڻڻ ٌڪتا „ُيّـ! اڈي ىياـۿ اغاـ غڀٍي‬
‫حي دؾ حي اُا ئي تيٍا „ُي “‬
‫تڎًُ ًُ پٍٍِخً غاٿيً ڇاًٌِ ڇٺّ حً حا حػو فّالد حِڏا ُ ا ۽ چِطي تي ةي ىثاؾ ٌظؿ ُّ‬
‫غڀ ٽطڪًۿ حيپً ۽ تّپً غاـ اڎ ىراذ ڇاًٌِ قڃي رُيا ُ ا ًُ ّر غاـ ُڪ ُڪ حي ىًٍِ ۾‬
‫ٌِاررّۿ ًٍُ غڀٍي حي دؾ ۾ غاڳي تيٍا „ُي! اڪيهي غط دؽيً کي تتاَُ ڪطڻ حي تيٍا! ُي‬
‫ڪيط „ًُ܁ „ًُ پاڪػتاـ حي ةطي فّج حا حّاـۿ پط „ًُ ڪيط܁ ڄٽ حً حي پاڇي کاـ ةَ ڇڪي‬
‫ٿّ ُي غڀ ي نارؽ „ًُۿ سانص „ًُ ۽ ىّغيٰ „ًُ ًٍُ کي ىارڻ ىضاؽ ڪٌِّي ًٍُ ڪڎًُ ةَ‬
‫ؽڪػت حّ ىًٍِ ٌَ ڇٺّ „ُي ُي فتد حا سطرصار „ًُ ٌفطت غٍصـ ٻاٌِي „ُي غڀ ُّؽّ „ًُ‬
‫حڎًُ دٻي قٽاـ نٍگِيا تَ تڎًُ دراٌيَء کيع ُّؽّ حي ةاري ۾ ٻڌارّ ُّ ػ ُي اٿ ي دٻي حّ ىيصاـۿ‬
‫حتي قنً حي ذفاىت الِء ُّؽّ پٍٍِخي حاـ كطةاـ ڪ ي ُ ي “‬
‫”ُّؽّ!“‬
‫ُاۿ ُّؽّ ؽيصيۿ حًٍِ ىڪار اٌگطرظـ حي فّحً ۾ ٿطٿهّ قحِي ڇڎرّ ُّ حػو تي چّراغي‬
‫زسو نڳا ُ ع پط ةَ ٌٍطق ٿي ٍُيائيً ”ىطغّـ ىطغّـ غٍڌ ٌَ ڇرػّـ “‬
‫ًُ ّر غاـ دراٌيَء ڇاًٌِ ٌِاررّ ُّ ػ ڄڻ تَ ُّ ُّؽّ ُّ دراٌيَء چيّ‬
‫”ُّؽّ ؽيصيَء حي ةِادريَء ؽخاٌت ۽ ذب انّنٍيَء حي ٌظت اغاـ غٍڌرً حي دؾ ۾ ارڎي „ُي‬
‫حيڎي ذيصر„ةادرً حي دؾ ۾ ٽيپَّء الِء „ُي “‬
‫ًُ دراٌي ڇاًٌِ ڇغٍصي چيّ ُّ ػ‬
‫”تُّاـ غٍڌي دنيط „ُيّ܁“‬
‫”دنيط „ُيّـۿ پط اغاـ حي دنيطي پيطـ ىطؽصـ حي ىطرصيَء ۾ دفً ٿي قر ي „ُي “‬
‫”پط دنيطي حّ حضةّ ارتطي „غاٌيَء غاـ ستو ٿيڻ حّ تَ ٌاُي܁“‬
‫دراٌيَء حي چپً تي زُط „نّد ىطڪ ىڏي „ئي ػ‬
‫” زقريَء پطائي ٻاًٌِ کڻائڻ ۽ ڪًٍِ ٌچڻيَء حي ٌاز ٌشطـ تي ُاررً حي پگِط حّ پّرُيّ كطةاـ‬
‫ڪطي ڇڎڻ قارق اغاـ ۾ غّرُيَ غڎائيٍصق „ُي “‬
‫”غٍڌ حي ةاري ۾ تٍٍِخا سياؾ سهطٌاڪ „ًُ “‬
‫”غٍڌ حي ةاري ۾ ٌَ ػ“ دراٌيَء قراڻيّ ػ ”اځ حي غٍڌي ذٍُيت کاـ ىاـ ةا ي „ُياـ „زاديَء کاـ اڳ‬
‫غياڻّ غيٺ اٻّحَِ ٌّاؿ حي کم الُيٍصق ُّ ۽ „زاديَء کاـ پِّء غاڳيّ ڪو ڀّتارۿ رئيع ۽ قڇرطق اٌخاؿ‬
‫ڇرٍصق „رّ „ُي پط “‬
‫”پط ڇا܁“‬
‫”اٌلالب کاـ پِّء ٌّاؿ غخاڳ ٿيّ „ُي ًُ حٍگ قرتط کيً پٍٍِخي قحّد حّ اذػاس ڇراررّ „ُي‬
‫اڎڈق حي ىراذ تي ىاـ تّکي ذط ڇرکاررٍصس حيڪي اغاـ حي فّحيً غاـ ڪهِّ ڪهِي ۾ ىالئي‬
‫دؽيً غاـ قڈُي رُيا „ًُ “‬
‫۽ پِّء دراٌيَء کيع ذطـ حي ةِادري ۽ ؽخاٌت حا اچطج ۾ قحٍِصڈ كفا ٻڌارا ُ ا ُّ اغڏيً اً‬
‫اّڇـ تي رکي ٽطڪ کي ٽيڪ ڇر ي ّر غاـ ذطـ حي حصقحِص ۽ اٌگطرظـ سالؼ غٍصـ ةغاقت حا‬
‫داغتاـ ٻڌٌصق ىراذ ڇاًٌِ قڅٌصق قرّ‬
‫ىراذ تي ٻً ڇرًٍِ ۽ ٻً راتيً حي ىػهػم حٍگ کاـ پِّءۿ ٽ يً ڇرًٍِ ـتد حّ اّنيً ۽ ةيً‬
‫حي قغڪاري ۾ ُّ پٍٍِخي سٍصؽ ىاـ ٽپ ڇر ي ٌڪتّ دراٌيَء کيع رقڪڻ حي ڪّؽؼ ڪ ي‬
‫ُي‬
‫”تطسۿ تڪڏ ٌَ ڪط ؽاُيً “‬
‫پط ؽاُيً ٌَ تطغيّ قاريَء حي دڈـ پّراـ نڪٍصق دؽيً حي ىّرچً حي ةهڪم غاىِّـ ُڪ‬
‫قاريَء حي دڈي حي اقټ قٺي دؽيً حّ تٍصاد کڏائيٍصق رُيّ ُّ ؽاؿ حّ حڎًُ دؽيً ڀاځ کاڅي‬
‫ت ڎًُ ُّ دڈي پّراـ ٌڪطي „ُػتي „ُػتي پٍڌ ڪٍصق پٍٍِخً غاٿيً کاـ پطي ٌڪطي قرّ ُّ‬
‫غٍصس چ ٍي نطؼ دؽيً حي غپاُيً حا الش پکڏرم ُ ا اًٌِ ىاـ اِڻا اُڏا ُ ا حً کي ًُ‬
‫پٍٍِخي اّنيً غاـ ؽڪار ڪيّ ُّ ًُ „غياـ ڇاًٌِ ڇٺّ حتي اڃا ةَ ڪخَِ رقؽٍي ةاكي ُ ي‬
‫غّچيائيً ػ ـتد حّ دؽيً حي غپاُيً حا الش چچطڻ الِء „غياـ تي ڳخًِ حا قنط قري ارٍصا ػ‬
‫ڪاٌّ ۽ ڪتا ٍُصغتاٌي غّرىائً حا الش ٻّٽي ٻّٽي ڪطڻ ارٍصا‬
‫ُڪ نيري الِء کيع دؽيً حي ى م غپاُيً تي رذو „رّ ػ ُڪ اِڏيَء الِء پاڻ کاـ ٌفطت‬
‫ڪيائيً رذو ۽ ٌفطت حي ڇڪتاڻ ۾ ُّ ڇڪتّ قرّ ٻَ ىتلاد حضةا غٍصس غيٍي ۾ انخِڻ نڳا‬
‫راد „رع تَ غيانڪّټ حي ىراذ تي ڪي ً ٌَ دؽيً حي غپاُيً ُٿيار ڦڏا ڪطي پاڪػتاٌي‬
‫حّاًٌ کاـ ىاٌي اِطي ُ ي تفّر ۾ ةي اٌتۿ نّرم سيانً حّ غٽ غهخِائيٍصق قڅٌصق رُيّ ةک‬
‫۾ پاَُ ٿيم ىاٌي ڳڀي الِء ىرتاج ىػڪيً ةيطقزاار ٌّاؿ ٌانّ اٿً ٍُصغتاٌي فّج! قرچارا!‬
‫ازؾ کاـ اٌػاـۿ ىاٌيَء الِء ٌفيت کاـ قٺي حاـ تائيً كطةاـ ڪٍصق „رّ „ُيۿ ۽ ىاـ܁ ىاـ ڪيط „ُياـ܁‬
‫كاتم! سٌّي! ٌَ ٌَ ىّـ پٍٍِخي قنً حي ذفاىت ڪ ي „ُي ىاـ ىرافو „ُياـ ىاـ ُط اُـ ٌگاَُ کي‬
‫ةي ٌّر ڪطي ڇڎرٍصس حًٍِ ۾ ىٍٍِخي قنً الِء ةص ارادي حي حّت ٌُّصي‬
‫ًُ ىًٍِ قرائي اڎڈق ڇاًٌِ ڇٺّۿ اغڏيؾً حي پڪ غطي ٌيارت ۽ الٌڍرّـ کاٌ ع ڪافي دقر‬
‫رُخي قرّـ ُيّـ غج حي غٌِّطي ٿانَِ حي ڪٍي قاريَء حي دڈـ غاـ اچي نڳي ُ ي ًُ پٍٍِخي‬
‫ىراذ ڇاًٌِ ىّٽڻ حّ ارادق ڪيّۿ اقچتّ غٍصس ڪً تي چطپط حّ „قاز ٿيّ غٍصس پّراـ قاريَء حّ‬
‫قڇق دڈق ُّ „قاز اتاـ ئي „رّ ُّ ًُ اغڏيً اً غڌي ڪ ي ۽ پِّء قځ قاٌگط دڈي حي ٻ ي پاغي قڃي‬
‫پِتّ ڪّ غٍصس كصىً ۾ اچي ڪطرّ ًُ ُڪصؿ پٍٍِخي ق پّئتي ڪ ي ۽ اغڏيً اً تاڻي‬
‫ةيِي رُيّ‬
‫”ىّـ کي ٌَ ىار! ىّـ کي ٌَ ىار!!“‬
‫ُڪ ٍُصغتاٌي غپاُي قاريَء تي اّڇا کّڈي ُٿ ٻڌي کاٌ ع حاـ حي اىاـ اِطي رُيّ ُّ‬
‫”ىّـ کي اطفتار ڪطۿ پط ڀڳّاـ حي ٌاني ىار ٌَ“‬
‫ًُ کيع اُٿي ةيِڻ الِء چيّ ُّ اٿي ةي۽ّ اّڇا ڪٍتي رُيا ُ ع ىًٍِ حّ پٍّ نِي قرّ ُ ع‬
‫ًُ کيع ٻاٌِّـ اُڀيّـ ڪطي ةيِڻ الِء چيّ كيصيَء پٍٍِخّـ ٻاٌِّـ اُڀيّـ ڪيّـ ًُ كيصيَء کي‬
‫قارـ کاـ پيطـ تائيً حاچي ڇٺّ ۽ پِّء پيطـ تي ٌيط پٌّصر ي کائٍع ٽِڪ ٌڪطي قرّ ػ پڇيائيٍع ػ‬
‫”رٻڏ حّ ةّټ ڇّ پاتّ اٿ ي܁“‬
‫”ٌَّـ ڀطتي ٿيم غپاُيً کي رٻڏ حا ةّټ ىهيا „ًُ “‬
‫”ڇّ “‬
‫كيصيَء ىٍخٍِصي ىٍخٍِصي قراڻيّ ػ ”تَ حي ً ڀڄڻ ۾ غّالئي ٿ ي “ كيصيَء حي حّاب تي ؽاُيً‬
‫کي کم „ئي غٍصس تالؽي قٺٍصي کيع ڪخَِ يط كطقري ڪا ضۿ ُڪ پطس (ٻڏّـ) كيصيَء حي‬
‫کيػً ىاـ ىهيا ًُ كيصيَء کي ٻاٌِّـ اُڀيّـ ڪطي اڎڈق ڇاًٌِ ُهڻ الِء چيّ كيصي ٻاٌِّـ ىٿي‬
‫ڪطيۿ ڪٍڌ حِڪائي اڎڈق ڇاًٌِ ُهڻ نڳّ ُّ کاٌ ع ٻَ كصؿ پّئتاـ ُهڻ نڳّ ُهٍصي ُهٍصي پطس‬
‫کّني ڇٺائيً پطس ۾ پٍج ٍُصغتاٌي ٌٍڍا پيػا ۽ ُڪ ٌّرت حي تفّرط ُ ي‬
‫”ُيَء ڪًٍِ حي تفّرط „ُي܁“‬
‫كيصيَء ىًٍِ قرائي ؽاُيً ڇاًٌِ ڇٺّ غٍصس ُٿ ۾ پطس ڇغي قراڻيائيً‬
‫”ُيَء „ؽا „ُي “‬
‫”تٍٍِخي ڇا ٿ ي܁“‬
‫كيصيَء ُهٍصي ُهٍصي قراڻيّ ػ ”حٍگ کاـ غاؾ کً اڳ اغاـ ؽادي ڪ ي ُ ي “‬
‫”تَ تٍٍِخي زاؾ „ُي “‬
‫”ىّـ کي ةيرص چاُيٍصي „ُي اغاـ ‪ Love Marriage‬ڪ ي „ُي “‬
‫"‪"Love Marriage‬‬
‫”ُا“‬
‫”ُڪ ئي پاڈي ۾ رٍُصا ُيّ ڇا܁“‬
‫”ڪانيج ۾ اڎ پڏٍُصا ُ اغيً “‬
‫ڪخَِ درط ٻ ي ساىّش ُهٍصا رُيا رغتّ نّرم ُّ‬
‫ًُ كيصيَء کاـ پڇيّ‬
‫”تٍٍِخي الِء رٌي تَ ٌُّصي܁“‬
‫”ڪيط܁“‬
‫”تٍٍِخي زاؾ “‬
‫”ُاۿ رٌي ُ ي “‬
‫”ڇا چيّ ُيائيً܁“‬
‫”چيّ ُ ائيً تَ ٻ ي ٌّڪطي ٌٿي ىهي َ تَ فّج ۾ ٌَ قڀ ڇّال ۽ ڄةم رقٽي قڪڻ “‬
‫تّ ڇا ”قراڻيع܁“‬
‫” چيّىاٌع ڇا تَ ىّـ قټ ارتطق غطىارّ ڪٌِّي حّ ڇّنً حّ ااڇق ۽ درڳڏا قٺي غگِاـ ىّـ قټ‬
‫ارتطق پيػّ ةَ ڪٌِّي حّ پّنيع حي غپاُيَء ۽ ىيٌّػپانڏيَء حي اٌػپيڪڏط کي ٻَ رقپيا رقز ڇر ي‬
‫غگِاـ “‬
‫كيصيَء ٿڌق غاَُ کٍيّ ۽ ىاٺ ڪطي ُهٍصق رُيّ ڪخَِ درط کاـ پِّء ؽاُيً چيّ‬
‫”ىّـ ةَ ‪ Love Marriage‬ڪ ي „ُي “‬
‫”غچ!“ كيصيَء ىًٍِ قرائي ڇاٌِع ٌِاررّ ۽ پِّء قري اڳتي ُهڻ نڳّ‬
‫”ُا “‬
‫”تّکي فّج ۾ ڀطتي ٿيڻ کاـ رقڪيّ ٌُّصائيً܁“‬
‫”ٌَ ػ “ ًُ قراڻيّ ػ ”ىّـ غاـ ؽادي فلم تڎًُ ڪيائيً حڎًُ ىاـ فّج ۾ ڀطتي ٿيع “‬
‫”ىراذ تي اچڻ کاـ اڳ ىّڪالئڻ ىِم تَ رٌي ٌُّصي܁“‬
‫”ُا رٌي ُ يۿ پط اُُي سّؽي حا نڏڪ ُ ا “‬
‫”سّؽيَء حا نڏڪ!“‬
‫”ُا غڄي ڳّٺ حا ٻار ٻڍاۿ ٌٍڍا قڇاۿ ٌّرتّـ ۽ ىطد ىّـ کي انّداع ڪطڻ اغڏيؾً تي „را ُ ا‬
‫ىّـ کي ارتطا تَ ُار قڅا ُ ائّـ حّ ىٍٍِخّ ىًٍِ ٌڪ تائيً اهً ۾ چڪخي قرّ ُّ “‬
‫كيصي ساىّش رُيّ ۽ ًُ ةَ غاڻع ٌَ ڳانِارّ ُهٍصي ُهٍصي ُّ ٻ ي اڎڈق حي الٌڍرً کي قرخِا‬
‫پِتا ُ ا ؽاُيً غگطرٽ دکائي قڇق ڪؼ ُڻٍصي كيصيَء کاـ پڇيّ ػ‬
‫”غگطرٽ ڇڪيٍصرً܁“‬
‫”ٌَ ىاـ اڃارم „ُياـ “‬
‫”پاڻي پي ٍصرً܁“‬
‫”ُا “‬
‫”تطس “ ًُ پاڻيَء حي حػتي ةّتم ڇاٌِع قڅائي ػ ”پيُء “ كيصيَء ىًٍِ قرائي ڇاٌِع ٌِاررّ‬
‫ٻاٌِّـ ُيٺ ٌَ ڪيائيً‬
‫”ٻاٌِّـ ُيٺ ڪط “‬
‫كيصي پاڻيَء حي حػتي ةّتم قٺي قرِي رُيّ ُڪ ڳيت غاـ اڅ ةّتم پي قرّ ٻاًٌِ غاـ قات‬
‫اُاٍِصي اُٿي ةي۽ّ ةيٍِصر ي پيٽ ۾ ڄڻ قټ پيع ُّ ٻ ي ُٿ اّڇـ تي رکي حِڪي ةيِي رُيّ‬
‫”ڇّ܁ ڇا ٿيّ “ ؽاُيً کاٌ ع پڇيّ‬
‫”پيٽ ۾ قټ پيّ اٿو “ كيصي ڪٍخٍِصي قراڻيّ ًُ اغڏيً اً قاريَء تي رکي ۽ كيصي کي غِارق‬
‫ڇرٍصي قاريَء تي قرِاري ڇڎرائيً كيصيَء چيّ‬
‫”ىاـ ٻً ڇرًٍِ کاـ ةکارم „ُياـ ساني پيٽ تي پاڻيَء قټ ڪيّ „ُي “‬
‫كيصي قاريَء تي نيڏي پيّ ٻاٌِّـ ڄاِ يڏرائيً تَ ُڪ ُٿ اغڏيً اً تي قڃي پيع ىًٍِ قرائي‬
‫اقؾ اغڏيً اً ڇاًٌِ ڇٺائيً ۽ پِّء پاڪػتاٌي فّحيَء ڇاًٌِ ًُ کاٌ ع پڇيّػ‬
‫”ڪي ًۿ ُهڻ حِڏق „ُيً܁“‬
‫”ؽارص “‬
‫كيصيَء پٍٍِخي ىٺ اغڏيً اً ۾ كاةّ ڪطي ڇڎي ٻي ٻاًٌِ حي غِاري غاـ ُّ اُٿي ةي۽ّ ُّ‬
‫كيصيَء حي ُڪ ُڪ ذطڪت ّر غاـ حاچي رُيّ ُّ كيصيَء ڇاٌِع ڇغٍصي پڇيّ‬
‫”تٍٍِخّ ٌانّ ڇا „ُي܁“‬
‫”ؽاُيً“ ػ ًُ قراڻيّ ۽ ٌلاب قاٌگط ىٿاٌ ع ةي۽ّ رُيّ كيصيَء حي ىًٍِ تي ىطڪ ڦِهخي قر ي‬
‫اغڏيً اً کي ُاٿالئي پٿالئي ڇغڻ نڳّ ػ چيائيً‬
‫”ىّـ قټ ةطرً اً ُ ي “‬
‫ُّ اغڏيً اً کڻي اُٿي ةي۽ّۿ ؽاُيً کاٌ ع ُڪ كصؿ پّئتي ُڏي قرّ اً ؽاُيً کي ىّٽائيٍصي‬
‫چيائيً‬
‫”اٌػاـ پٍٍِخي ىّت حّ غاىاـ پاڻ تيار ڪيّ „ُي “ ُّ ٻ ي ُٿ ىٿي ڪطي ُهڻ نڳّ ؽاُيً‬
‫ذيطت ىاـ ڇاٌِع ٌِاررٍصي چيّ ػ ”ٻاٌِّـ ُيٺ ڪطي ڇڎ “‬
‫كيصيَء پٍٍِخّـ ٻاٌِّـ ُيٺ ڪطي ڇڎرّـ ؽاُيً کاٌ ع پڇيّ‬
‫”تٍٍِخّ ٌانّ ڇاُي܁“‬
‫”ؽڪتيياـ “ ًُ حّاب ڇٌّ ۽ ڪٍڌ حِڪائي ؽاُيً غاـ اڎ ُهڻ نڳّ ىًٍِ ىٿي ڪطي‬
‫الٌڍرً ڇاًٌِ ٌِاررائيً ۽ اقچتّ ُڪ ٍُڌ ةيِي رُيّ الٌڍرً ڇاًٌِ اؽارق ڪٍصي پڇيائيً‬
‫”ُّ ڪيط „ًُ “‬
‫”ڪيط܁“‬
‫”ُّ حيڪي غاىِّـ ةي۽ا „ًُ حً حي حٍگ ڪطڻ حّ نطرلّ ٌطانّ „ُي ڪيط „ًُ܁“‬
‫”ُي غڀ ذط „ًُ “‬
‫”ذط!“ ؽڪتيياـ ڄڻ اّڇـ تائيً زىيً ۾ نِي قرّ‬
‫”ڇّ܁ ُهيً ڇّ ٌٿّ܁“ ؽاُيً کاٌ ع پڇيّ‬
‫”ُي ىّـ کي ىاري ڇڎرٍصا “‬
‫”ٌَ تّـ حٍگي كيصي „ُيً اُا کيً ستط „ُي “‬
‫”پط ُي غڀ ىّـ کي اِّري رُيا „ًُ ڄڻ تَ “‬
‫”ڇڪ ٌَ ُي ڪيظقر دؽيً کي پٍٍِخي ةِادريَء حا حُّط ٌَ ڇرکاررٍصا „ًُ “‬
‫”اٌگطرظـ حي فّحي ناكت ًٍُ „ڇق ُيچ ُ ي “‬
‫”تّـ ًٍُ حي ةاري ۾ ڄاڻيً ٿّ܁“‬

‫”ُا “ ؽڪتيياـ قراڻيّ ”ڪخَِ غٍصـ ةاري ۾ پڏُيّ ُ و ۽ اِڻّ ڪخَِ غٍڌي ٍُصـ کاـ ٻڌق‬
‫اٿو حيڪي ڪخَِ ٻڌق ُ و تًٍِ کاـ قڅرڪ ٻً ڇرًٍِ حي حٍگ ۾ ڇغي چڪّ „ُياـ “‬
‫”تڎًُ ڇڪيً ٿّ܁“‬
‫” ُا حيڪي ؽشؿ رائيفم کي راٌصرڪّ ۽ حٍگ کي قٌخَِ قٽي غيخًِ ٿا غي ىّـ کي زٌصف‬
‫ٌَ ڇڎرٍصا “‬
‫”ُي ةِادر „ًُ ڪيظقر كيصيَء تي ُٿ ٌَ کڻٍصا “ كيصيَء ڇڪٍصي ڇڪٍصي كصؿ قڅارّ اکيً ۾‬
‫ڄٽ حا نيڪا ىاُط ُ ع ُّ الٌڍرً ۾ ذطـ کي ڇغٍصق حً کي اڇيّـ احطرّـ پڳّـۿ قڇرّـ‬
‫ؽهّارقـ ۽ ڄاِا چّال پِطرم ۽ ڪهًِ تي احطڪ ُ ً اڳتي قڅٌصق قرّ‬
‫اغڏيؾً کاـ ڪخَِ پطڀطق ُّ ٻ ي ُڪ پاڪػتاٌي ىّرچي تي پِتا ىّرچي ۾ ؽاُيً حّ‬
‫دقغت دراٌي ىؾيً اً غٍڀاني قر۽ّ ُّ غٍصس ٌگاُّـ دؽيً حي تاڈ ۾ نڳم ُيّـ حي ً تَ‬
‫ٍُصغتاٌي فّحً کي غٍصـ ئي ٌالئلي ۾ ؽڪػت حّ ىًٍِ ڇغڻّ پيّ ُّۿ تًٍِ ڪطي ٻٍِي فّحً‬
‫حي غطذص ٻٍِي حي ىّرچً حي كهار ُ ي دراٌي پِطرً ىّرچً ىاـ ُڪ تي قر۽ّ ُّ ٍُصغتاٌي‬
‫ىّرچا کاٌ ع اِڻّ پطي ٌَ ُ ا ًُ ڪٍڌ قرائي ؽاُيً ۽ ؽڪتيياـ ڇاًٌِ ڇٺّ كيصيَء کي ڇغٍصي‬
‫چيائيً‬
‫”نڪيّ قر۽ّ ُّ ڇا܁“‬
‫”ُا ۽ ةکارم „ُي “ ؽاُيً قراڻيّ ػ ”ىٍٍِخي سٍصؽ „ُي تّ قټ کائڻ الِء ڪخَِ „ُي܁“‬
‫”کّڈ “ دراٌيَء ىؾيً اً حي ڀط ۾ رکيم ساڪي ٿيهِي ىاٌي کائڻ حّـ ؽيّـ ڪڍي ؽاُيً کي‬
‫ڇٌيّـ ؽڪتيياـ ةکارم ٌگاًُ غاـ ىاٌي ڇغڻ نڳّ ؽاُيً ىاٌي ۽ پاڻي ڇاٌِع قڅارّ ؽڪتيياـ‬
‫ڪٍتٍصڈ ُٿً غاـ ىاٌي قرتيۿ ۽ سٍصؽ حي پاغي ۾ قاريَء حي ڳّڻيً کي ٽيڪ ڇر ي قرِي رُيّ‬
‫ؽاُيً ڇاٌِع رذو ڀطرم ٌگاًُ غاـ ڇٺّ ؽڪتيياـ ىاٌي کائڻ ۾ ىؾغّؾ ٿي قرّ ؽاُيً پٍٍِخي‬
‫اغڏيً اً ڳّڻيً تي رکيۿ ُيٺ سٍصؽ ۾ نِي ةي۽ّ ىؾيً اً تي ٻاًٌِ رکي ٻ ي ُٿ غاـ غٍصس‬
‫رخ ڦيطارائيً دراٌيَء „رس ڀ ٍصي چيّ‬
‫”اّنيً کاـ تٍصاد ۾ قڅرڪ دؽيً حا غپاُي ُ ا “‬
‫”ى ا ةَ تَ ةي اٌصاز „ًُ “‬
‫۽ پِّء ٻ ي دقغت ڳانِيّـ ڪٍصا رُيا ڪڎًُ پاڻي پٽ حي حٍگ حّ ذڪط „رّۿ ڪڎًُ‬
‫راڄرڪ غاـ نارؽ حي ىلاةهي حي ڳانَِ „ئي ؽاُيً ڳانِائڻ حي دقراـ رکي رکي ؽڪتيياـ ڇاًٌِ‬
‫ةَ ٌِاري قرتّ ٿي غٍصـ ڳانِيً حّ غهػهّ انيٍفّر حي غيٍتيااّ کي تتاَُ ڪطڻ تائيً قڃي پِتّ‬
‫ؽاُيً ؽڪتيياـ ڇاًٌِ ٌِاررّ ۽ ڄڻ تَ کاٌ ع ڇطڪ ٌڪطي قرّ‬
‫ؽڪتيياـ اغڏيً اً کڻي سٍصؽ حي ىٿاـ ةي۽ّ ُّ غٍصس قرخِڏائيَء ۾ اـ ىّرچي کاٌػّاِء‬
‫ٻيّ ڪّةَ ىّرچّ ٌَ ُّ غٍصس ىًٍِ تي ىطڪ ُ ي ؽاُيً ىّرچي ىاـ ٌڪطڻ حي ڪّؽؼ‬
‫ڪ ي پط ؽڪتيياـ اغڏيً اً کي غٽ ڇر ي غڌق ڪطي ڇاٌِع اِّرڻ نڳّ دراٌيَء ؽاُيً کي‬
‫ٻاًٌِ کاـ ڇڪي پٍٍِخي پاغي ۾ ةيِاررّ‬
‫”ؽڪتيياـ!“ ؽاُيً کاـ ذيطت ۾ رڈ ٌڪطي قئي ؽڪتيياـ ةت قاٌگط ساىّش ةي۽ّ رُيّ‬
‫ڄڻ تَ احم ُّ ڄڻ تَ ىّت ح ّ پيغاؿ ُّ غٍصس ىًٍِ تاـ ىطڪ ةَ ائب ٿي چڪي ُ ي اکيً‬
‫ڇٍڀڻ ڇڎي ڇٌّ ُ ع غٍصس „وط ”ٽطاط“ تي ڪٍتي رُي ُ ي ُڪ حٍتؼ ػ ُڪ نطزش اغڏيً‬
‫اً ىاـ اّنيً حّ قغڪارق ڪطي ڇڎي ُا‬
‫اقچتّۿ ةي۽ي ةي۽ي ؽڪتيياـ پّئتي ق قڅائي ٌگاُّـ سٍصؽ تاـ ُڏارائيً ٌَ ٌَ ئي اغڏيً اً‬
‫حّ رخ ٻ ي نطؼ ڪيائيً ُّ پ۽يطق ُڏٍصق قرّ ٍُصغتاٌي ىّرچً ڇاًٌِ قڅٌصق قرّ دراٌيَء ىؾيً اً‬
‫حّ رخ ؽڪتيياـ ڇاًٌِ ڪطڻ حي ڪّؽؼ ڪ ي پط ؽاُيً کيع ىًٍ ڪ ي دراٌيَء زقر رکيّ‬
‫”ىّـ کي ىؾيً اً ُالئڻ ڇي ؽاُيً “‬
‫”ٌَ “‬
‫”اغاـ ٻٍِي ىاـ ُڪ کي ًُ ىّزيَء حي اّني کائڻي „ُي “‬
‫”تَ اقؾ ىاـ اّني کائيٍصس “ ؽاُيً قراڻيّ ”ىّـ ؽڪتيياـ کي ىاٌي کارائيۿ پاڻي پي اررّ‬
‫„ُي ىاـ ئي غٍصس اّنيَء حّ ٌؾاٌّ ٿيٍصس “‬
‫”تطس ٌَ تّـ ٌَ ىاـ “ دراٌيَء ؽاُيً کي ڇڪي ڳّڻيً حي اقټ ڪٍصي چيّ ”ًُ ٌيڪ ذطاؿ‬
‫کي اغاـ حي اّنيً حّ ؽڪار ٿيڻّ „ُي “‬
‫دراٌيَء ىؾيً اً حّ رخ غڌق ؽڪتيياـ ڇاًٌِ ڪيّ ؽڪتيياـ ىؾيً اً حّ رخ پاڻ ڇاًٌِ‬
‫ڦطٌصق ڇٺّ ًُ پٍٍِخي ُڏڻ حي رفتار ۾ تيظي ٌَ „ٌصي ٌَ ئي ڪًٍِ ڀٽ حّ غِارق قرتائيً دراٌيَء‬
‫ؽڪتيياـ حي غيٍي حي غٍّت قرتي تڎًُ ؽاُيً کيع رقڪيّ‬
‫”تطس کيع ٍُصغتاٌي ىّرچي تائيً پِچڻ حي ىِهت ڇي ًُ اغاـ حي ىاٌي کاڅي „ُي اغاـ‬
‫ًُ کي پٍٍِخي زىيً تي ٌَ ىاررٍصاغيً ٍُصغتاٌي ىّرچّ غٍصس ىّت حي غطذص „ُي “‬
‫ؽڪتيياـ ُڏٍصق ُڏٍصق ٍُصغتاـ حي ڀڄي قرم غپاُيً حي پِطرً ىّرچي قټ پِتّ ىّرچّ‬
‫ساني ُّ‬
‫”ىّرچي ۾ نِڻ حي ڪّؽؼ ڪيائيًۿ ىّرچي حي غطذص ٽپڻ حي ڪيائيً تَ ىاـ کيع ٿڎي‬
‫تي ىاري قحٍِصس “ دراٌيَء فائط حي تياري ڪٍصي چيّ‬
‫”تڪڏ ٌَ ڪخاـِء دراٌي ڇغڻ ڇي تَ ؽڪتيياـ ڪطڻ ڇا ٿّ چاُي اغاـ غٍصس ٌگاًُ کاـ‬
‫نڪم „ُيّـ ُّ اغاـ حي غاىِّـ „ُي “ ؽاُيً کيع ذيطت ىاـ ڇغٍصق رُيّ‬
‫ؽڪتيياـ پِطرائيً ٍُصغتاٌي ىّرچي کي اِّررٍصق رُيّ پِّء قځ قاٌگط پاڪػتاٌي ىّرچً‬
‫ڇاًٌِ پ۽ي ڪطي ةيِي رُيّۿ اقچتّ اغڏيً اً غڌي ڪطي ساني ىّرچً ۾ اّنيّـ ُالرائيً دراٌيَء‬
‫۽ ؽاُيً ذيطت ىاـ ُڪ ٻ ي ڇاًٌِ ڇٺّ ؽڪتيياـ اّنيّـ ُالئي قري ساني ىّرچي کي اِّرڻ‬
‫نڳّ پِّء „ُػتي „ُػتي ًُ ُڪ ُٿ غاـ پٍٍِخي ڪهِي تاـ ٍُصغتاٌي ٻهّ پڏي ىّرچي ۾‬
‫اڇالئي ةيهٽ الُي زقر غاـ پطي ڦڏّ ڪيّۿ ۽ „سط ۾ ٽّپي الُي ڇڎرائيً اـ قكت غج ررگػتاـ حي‬
‫رڀ ۾ رني قرّ ؽاُيً ىّرچي ىاـ ٻاُط ٌڪطي ةي۽ّ‬
‫ؽڪتيياـ ٻ ي ى۽يّـ اغڏيً اً ۾ قحِي ٻاٌِّـ اُڀيّـ ڪيّـ )‪ (hands up‬۽ پاڪػتاٌي‬
‫ىّرچً ڇاًٌِ ىّٽڻ نڳّ ‪‬‬
‫‪2411‬‬
‫سنڌو سجاڳ ٿيندو‬
‫غٍڌق اځ ةيرص اُداس „ُي ُّ اقناؽ حي قراٌڊي ۾ اچيۿ ٺهَِ غاـ ٽيڪ ڇر ي ةي۽ّ „ُي‬
‫ڪائٍات حّ ذرق ذرق „غياـ کاـ زىيً تائيً اقٌصَُ ۾ حضب „ُي اقغي پاغي حّـ تياؿ ٌيارتّـ‬
‫اقٌصَُ ۾ راڪاغً قاٌگط ةي۽يّـ „ًُ تاررڪيَء ۾ کيع ڪخَِ ةَ ڇغڻ ۾ ٌٿّ اچي ائيً ئي ًُ‬
‫پٍٍِخّ غاَُ ىٍخٍِصق ىرػّس ڪيّ „ُي ڪٍڌ ىٿي ڪطي ًُ ٻَ ٽي قڇا غاَُ کٍيا „ًُ غٍصس‬
‫ٌگاُّـ تارـ غاـ قڃي ٽڪطرّـ „ًُ تارا رقؽً „ًُ چيڪً ٽيڪً ٿا پط غٍصـ رقؽٍي پاڻ‬
‫تائيً ىرصقد „ُي ًُ ٻ ي ٻاٌِّـ اُڀيّـ ڪيّـ „ًُ ۽ ڪٍڌ ٺهَِ غاـ نڳائي ڇڎرّ اٿائيً ُّ‬
‫ةيچيً „ُي اٌصر ۾ ٻّغٽ ىرػّس ٿي رُي اٿع اکيّـ ةٍص ڪطي ڇڎرّـ اٿائيً ىترطڪ ةَ‬
‫ٌاُي ڄڻ تَ ڪًٍِ زةّـ ٌيارت حّ ٽڏم ؽِتيط „ُي‬
‫اقناؽ ۾ ٻَ ڪيطا „ًُ ۽ ٻٍِي ڪيطـ حي قڂ ۾ قڇق ُاؾ „ُيۿ حًٍِ ۾ ىِياـ ٽڪٍصا „ًُ‬
‫ىِياـ ڪًٌِّ ُاؾ ةٍص „ُي حڎًُ کاـ حٍگ نڳي „ُي تڎًُ کاـ اقناؽ ىاـ ركؿ ق غطقد حّـ‬
‫ىرفهّـ ةَ ىّڪالئي قرّـ „ًُ ٌَ تَ ُّـَء غڄي غڄي رات پيڏطقىڪع حي اکيّـ حالئيٍصڈ‬
‫رقؽٍيَء ۾ اقرراـ پطراـ زىيٍصار رٌگيً راتيّـ ىهِائڻ ارٍصا ُ ا غٍڌق اقرئيً ڪيطي ۾ „ُي پطئيً‬
‫ڪيطي ىاـ ُڪ ٌػّاٌي ٽِڪ رکي رکي اُڀطي ٿّ ۽ غيػڏاټ ۾ ةصنخٍصق رُي ٿّ ڪڎًُ ڪڎًُ‬
‫ٌػّاٌي ٽِڪ غاـ اڎ ُڪ ىطداٌّ ٽِڪ ةَ اٌّخي اٿي ٿّ ىطداٌّ ٽِڪ ُّ غ اڻي ٿّ ٻڌؾ اٿع‬
‫ٻڌٌصق رُيّ „ُي اُي غٍصس قڇي ڀاُء حا ٽِڪ „ًُ اقچتّ حهتطٌگ حّ ُڪ غطحاڳي قري غيِي‬
‫پّي ٿّ ڪا كييتي ةّتم ؽيؾي حي االس غاـ ٽڪطي „ُي اـ حي کيع ڄاڻ „ُي پط غيػڏاټ ۽‬
‫ڪارقةاري زٌاًٌ ٽِڪً حي ةاري ۾ ُّ ڪخَِ ةَ ٌٿّ ڄاڻي اُڏا ٽِڪ ُط رات ةصنخٍصا رٍُصا „ًُ‬
‫ففهً حي غاقڪۿڪڻڪ حّ غٌِّطي ڦِالُء ۽ چاٌّرـ حي چاٌصي ُط رات حهتطٌگ ۾ حهٍصي‬
‫رٍُصي „ُي غٍڌقَء النّ ڪڏىيَء حي ٻارـ کي پيطـ ااِاڈق ڪٍڊـ تي ۽ تتم قاريَء تي ُهٍصي ڇٺّ‬
‫„ُي‬
‫االس ۽ ةّتم حّ تفادؿۿ حهتطٌگ کّکهي کم ۽ ُڪ اىيطاڻّ ٽِڪ! غٍڌقَء پٍٍِخّ ڪٍڌ ٺهَِ‬
‫کاـ څار ڪيّ „ُي ىًٍِ قرائي ذّرهيَء حي ةهٍص ڀت ڇاًٌِ ڇٺّ اٿائيً ىڏيَء ۽ ااري حي ةهٍص ق ةاال‬
‫درّاررً حي ٻ ي پاغي ررتً رغيً حا غٍڀانيم زٌگ „نّد زٌخيط „ًُ ًُ پٍٍِخً ٻً پڦيًۿ ٽً‬
‫ڀيٍطـۿ ىاُء ۽ ڀاڄائيَء کي اًٌِ زٌخيطـ ۾ حڪڏرم ڇٺّ „ُي ڪٽ کاڅؾ زٌخيط غٍڌي تِضرب ق‬
‫تيصـ حا ُار „ًُ ُارـ کي پيڏَُ تائيً اذتياط غاـ غٍڀانيّ قرّ „ُي غٍڌقَء حّـ ٻَ پڦيّـ ۽ ٽي‬
‫ڀيٍطقـ ڪٍّاررّـ „ًُ غٍصـ ڪٍڌ ىاـ رقارتً حا ُار الُڻ قارق ڪّةَ ىطد پيصا ٌَ ٿيّ „ُي‬
‫غٍصس اُداسۿ ڪّىارم ۽ ةي رقٌق چِطا غٍڌقَء حي ساٌصاـ حّ „ـ „ًُۿ ؽاـ „ًُ ۽ ىاـ „ًُ‬
‫غٍصس ىاُء غڄّ ڇرًٍِ پيٍگِي ۾ نڎٌصي رٍُصي „ُي را حِهيَء حي حِهڪً ۾ سّاب ڇغٍصي „ُي‬
‫غٍڌقَء حّ پيُء غٍڌ حي ىؾِّر رٌّاٌي ذڪييً کاـ فّالد حا ڪؾتا تيار ڪطائيٍصق رٍُصق „ُي‬
‫غٍڌقَء حي ڀاڄائي کٍڀ کٿم پکيَء قاٌگط پطڈا ُڻي ُڻي غاڻي ٿي پٌّصي „ُي ۽ غٍصس ڀاُء ُط رات‬
‫ٌ ّـ حهتطٌگ ۽ ٌ ّـ قڪاىيم ٽِڪ سطرص ڪٍصق „ُي‬
‫غٍڌقَء حي اـ ىاذّؾ ۾ دؾ ٌَ ٿي نڳي ىٍخِائً ٌُّصي ةَ ًُ پاڻ کي احٍتي ىرػّس ڪيّ‬
‫„ُي حڎًُ کاـ حٍگ حا ةادؾ ڇاٌيا „ًُ ۽ اًٌِ غاـ اڎ ىڪيم تاررڪي „ئي „ُي غٍڌقَء پاڻ‬
‫کي قڃارم ىرػّس ڪيّ „ُي ىاـ ڪيط „ُياـ܁ ُّ اځ ڪهَِ پاڻ کاـ پڇڻ نڳّ „ُي ارتطق ةي‬
‫ذع ڇّ „ُياـ܁ ڪٿي رغتي حّ پٿط تَ ٌَ „ُياـ! ڪا قغاررم ڪِاڻي تَ ٌَ „ُياـ! ىاـ ڪيط‬
‫„ُياـ܁ دؽيً ىٍٍِخي در تي ىٍٍِخي يطت کي نهڪاررّ „ُي ىاـ چپ „ُياـ! ؽارص ـرطا حي‬
‫غڃ „ُياـ ررگػتاـ حي رڀ „ُياـ ىاـۿ ىطاَِ تطؽٍا حّ تڏڪّ „ُياـ‬
‫ٿّري درط اڳ حڎًُ سهطي حّ غائطـ قڳّ ُّ تڎًُ ُّ „راؿ ڪطغيَء تاـ اٿي قراٌڊي ۾ اچي‬
‫ةي۽ّ ُّ قراٌڊي حي ٺهَِ غاـ ىٿّ ٽيڪي ًُ تارـ ڀطرم „غياـ ڇاًٌِ ٌِاررّ ُّ اِڻي درط تائيً‬
‫غٍصس ٌگاُّـ تاررڪيَء کي چيطرٍصرّـ تارـ تائيً پِچٍصرّـ رُيّـ ُيّـ غٍصس ذًُ سيانً‬
‫حي غاٌخِيَء ۾ اةاةيهً قاٌگط الىارا ڇرڻ نڳّ ُّ پٍٍِخي حاِء تي ڄيي قرّ ڄڻ تَ غڪم قڻ حي‬
‫ٽاري ُّ سيانً حّ „تؼ فؾاـ ُّ‬
‫اقچتّ پاڪ فلائيَ حّ ُڪ ُّائي حِاز دؽيً حي حِازـ حي تٍاكب ۾ ڪڏڪاټ ڪٍصق‬
‫ةطؽ رفتار ُاڇاىٍصق „رّ غٍڌقَء قځ قاٌگط حِٽ ڇر ي ٻ ي ُٿ حِاز حي پط ۾ کپائي ڇڎرا ۽ پَّء‬
‫”ڪاڪ پٽ“ ىٿي ڪطيۿ الٌگ قرائي ڪٍڏطقؾ تي قرِي رُيّ ًُ راڄ کي غٽ ڇٌي ۽ غٍصس حِاز‬
‫حي رفتار غّرً ىيم قڅي قر ي حِاز حي ڪڏڪاٽً ۾ غتارا ىتظنظؾ ٿيڻ نڳا چٍڊ ڪٍتي قرّ ًُ‬
‫اقٌصَُ ۾ اکيّـ ڦاڈي دؽيً حي حِازـ کي ڇغڻ چاُيّ پط پطي پطي تائيً کيع ڪخَِ ةَ ڇغڻ ۾ ٌَ‬
‫„رّ حًٍِ کيع حٍگ حي دٌّت ڇٌي ُ ي تًٍِ کي تطغڻ ةَ اِطرّ ُّ غٍڌق دؽيً حي ةظدنيَء تي‬
‫حڪ کائڻ نڳّ اقچتّ پٍٍِخي ىٿاـ دؽيً حي حِازـ حّ „قاز ٻڌائيً دؽيً حا ڇَِ حِاز ىٿاٌ ع‬
‫اچي ڪڏڪيا ًُ ُڪ ٌيط حِازـ تي قڅي ۽ پِّء ”اغڪطق اٽ“ ڪٍصق دؽيً حي حِازـ کاـ ىٿي‬
‫ُهيّ قرّ ڪافي ىٿي قڃڻ کاـ پِّء ًُ حِاز کي غٍّت ۾ „ٌصق ۽ اقچتّ حِاز کي ڦيطائي دؽيً حي‬
‫حِازـ تي اِت ُڻي پطـ ىاـ اّنيً حّ قغڪارق ڪطي ڇڎرائيً دؽيً حا ٻَ حِاز ؽٍهً ۾‬
‫قرڏُخي قرا ۽ ڇغٍصي ئي ڇغٍصي الٽّـَء قاٌگط ڦطٌصاۿ ةّالٽيّـ کائيٍصا ُيٺ نٍِصا قرا ًُ ”نّٽ“‬
‫ڪطي حِاز کي قڇي ذهلي ۾ ڦيطارّ ۽ پِّء دؽيً حي چ ٍي حِازـ غاـ ”ڄاگ فائيٽ“ ڪٍصق کاٌ ً‬
‫اڳ ٌڪطي قرّ دؽيً حا ٻَ حِاز كالةازرّـ کائيٍصاۿ دقٌِي حي الټ ڇڎرٍصا تيظيَء غاـ څرتيَء ڇاًٌِ‬
‫نِڻ نڳا ۽ کً ۾ پاش پاش ٿي قرا دؽيً حا ةچيم ٻَ حِاز ىلاةهّ ڪطڻ ةصراـ پٺ ڇر ي قٺي ڀڳا‬
‫غٍڌقَء حي اکيً ۾ سّـ نِي „رّ ًُ ڪٍڏطقؾ راڄ کي غٽ ڇٌي حِاز کٍّڻ قاٌگط دؽيً حي حِازـ‬
‫تي ڪڏڪيّ اقچتّ ٻ ي حِاز ىشتهف رسً ڇاًٌِ ڦطي قرا غٍڌق ُڪ حِاز حي ڪڍ نڳّ اقچتّۿ‬
‫پّئتاـ ٻيّ حِاز ”ڄاگ فائيٽ“ ڪٍصق „رّ غٍڌق پٍٍِخي حِاز حي پطـ ىاـ اّنيّـ قغائيٍصق اڳتي‬
‫ٌڪطي قرّ پِطرّـ حِاز ةاَُ ۾ قرڏُخي قرّ ۽ فلا ۾ ُڪ سّفٍاڪ „قاز ڪطي ٽڪط ٽڪط ٿي‬
‫قرّ پ۽ياـ ارٍصڈ حِاز غٍڌقَء تي اّنيّـ قغارّـ ڪخَِ اّنيّـ غٍڌقَء حي حِاز حي پطـ ىاـ پار‬
‫ٿي قرّـ ٽٍگً ىاـ پيڏطقؾ ٽيڻ نڳّ غٍڌقَء ُڪصؿ پٍٍِخي حِاز کي ةهٍص ڪيّ ۽ رفتار اِٽ‬
‫ڪطي ڇڎرائيً ائيً ڪطڻ غاـ دؽيً حّ حِاز اڳتي قڅي „رّ ۽ ٻ ي حِاز پط پط ۾ ىالئي اڇاىڻ نڳا‬
‫غٍڌقَء حي حِاز حّ پيڏطقؾ تيظيَء غاـ قُي رُيّ ُّ ًُ ”ڪاڪ پٽ“ ىٿي ڪيّ ۽ رقانّر غاـ‬
‫دؽيً حي پائهٽ تي فائط ڪيائيً دؽيً حي حِاز کي نّڇق „رّ ۽ ا ڇٍڀ ۾ حتم حيڎق حِاز‬
‫ڪا ض حي نغڏ قاٌگط ُّا ۾ ڦطٌصق اِطٌصق قڻً تي ڪطرّ څىاڪّ ٿيّ „قاز غاـ اڎ دقٌِي حا‬
‫ڪڪط اڀطرا ۽ ؽٍال ڀڏڪڻ نڳا‬
‫غٍڌقَء ”ڪاڪ پٽ“ ُيٺ ڪيّ غٍصس حِاز حّ پيڏطقؾ ذري اِٽ ستو ٿي چڪّ ُّ ”رـ‬
‫قي“ تياؿ پطي ُّ غٍصس حِاز حي اٌخڻ اٽڪڻ نڳي ًُ ةيهٽ کّني ڇڎرّ حِاز حي رفتار اِٽ‬
‫ٿيڻ نڳي حِاز „ُػتي „ُػتي ُيٺ نِڻ نڳّ ًُ اِٻطارّ ٌَ ٌَ ئي ڇڏي کّني حِاز ىاـ ٽپ ڇٌائيً‬
‫ًُ انييٍاـ غاـ اکيّـ ةٍص ڪطي ڇڎرّـ غٍصس حِاز ُّا ۾ ٽٻي ُ يً ۽ تيظيَء غاـ ُيٺ نٍِصق‬
‫قرّ ُيٺ نٍِصق قرّ تياؿ ُيٺۿ ڪًٍِ پاتار ۾‬
‫اقچتّ سهطي ٽطڻ حّ غائطـ قڳّ غٍڌقَء اِٻطائيٍصي اکيّـ کّنيّـ پاڻ کي اقناؽ حي قراٌڊي‬
‫۾ ةي۽م ڇٺّ ُ ائيً تڎًُ کاـ ُّ اتي ئي ةي۽ّ „ُي پٍٍِخً پّرـ تي ذيطاـ پطرؾاـ „ُي‬
‫ىاذّؾ ۾ ُط نطؼ اقٌصَُ „ُي پط غٍڌقَء حي ىً ۾ اِگَِ اقٌصَُ „ُي غٍصس سيانً ۾ۿ قرچارـ‬
‫۾ ُيتتٍاڪ ا ٌڌرطق „ُي سيانً ۾ ڪًٍِ تاررڪ کَُّ حا چيڏا اڇاىڻ نڳا اٿع چيڏا رادايطرً حي‬
‫غڪم ٽاررً ۾ اةتا نڏڪي پيا „ًُ‬
‫”ىاـ اڳتي ٌَ پڏٍُصس “ ًُ اِڻّ اڳ چيّ ُّ‬
‫”زىيٍصاري ڪطۿ ٻٍيّـ غٍڀاؾ “‬
‫”اُّ ڪو ىّـ کاـ ٌَ ٿيٍصق “‬
‫”ڀال قاپار ڪط پيػي ڇقڪڏ حي تَ ڪيي ڪاٌِي “‬
‫”ىّـ قټ قاپاري ىغظ ڪٌِّي “‬
‫”ٻاُطاـ ة طرػڏطي ڪطي اڂ “‬
‫”ىاـ غچ کي ڪّڈ ۽ رات کي ڇرًٍِ ثاةت ڪطي ٌَ غگٍِصس “‬
‫”„سط ڇا ڪٍصرً܁ ڪخَِ تَ ڪطڻّ اٿ ي “‬
‫تڎًُ ُّ غّڂ ۾ پ خي قرّ ُّ ڪخَِ تَ ڪطڻّ ئي „ُي! ڪخَِ تَ ٿيڻّ „ُي! دؾ حي ڳانَِ‬
‫زةاـ تي „ٌصي ُ ائيً‬
‫”ىاـ پائهٽ ٿيٍصس “‬
‫ڪًٍِ قراڻيّ ُّ ” اغاـ غٍڌي „ُيّـۿ غٻاحِا „ُيّـ تّکي پائهٽ ٿيڻ حي ڪِڏي كطقرت‬
‫„ُي܁“‬
‫”ىاـ ڪخَِ ٿيڻ چاُياـ ٿّۿ ڪخَِ يط ىٍيّني ڪو ڪطڻ چاُياـ ٿّ “‬
‫”تّـ پيط „ُيً پيطـ حّ اقالد „ُيً تّـ اادي ٌؾيً ٿيٍصرً نکيً ىطرصـ حّ ىطؽص ٿيٍصرً “‬
‫غٍڌق پٍٍِخي رقح غييت غٍڪً حي اقڈاَُ ۾ نِي قرّ ُّ ڪخَِ درط تفّر حي تاررڪيَء ۾‬
‫ڀڏڪٍصق رُيّ ُّ تڎًُ اقٌصَُ ۾ الټ ٌيط „ئي ُيع قراڻيّ ُ ائيً‬
‫” ىاـ ڀڏڪيم „ُياـ قڃارم „ُياـ ىاـ پاڻ ڀهيم ڀهيهً کي ڪي ً راَُ رغائيٍصس ىاـ ىطؽص‬
‫ٿي ٌَ غگٍِصس “‬
‫”تٍٍِخّ ىغظ سطاب „ُي “‬
‫پِّءۿ اـ ڇرًٍِ کاـ اُا ڳانَِ ٌاؿ „ُي تَ غٍڌقَء حّ ىغظ سطاب „ُي‬
‫غٍڌقَء دؾ حي تيٍا دؾ ۾ ئي دفً ڪطي ڇڎي ُ ي غٍصس ُٿً ىاـ فيفهي حي ڇقر ڇڎائخي‬
‫قر ي ُ ي دقغتً ىٿع ٺ۽ّنيّـ ڪيّـ ُيّـۿ ىٿع کهيا ُ ا اځ ةَ اًٌِ زُط ۾ ٻڎؾ ٽِڪً حا ٌؾتط‬
‫غٍڌقَء حي حگط ۾ چڀي رُيا „ًُ پڏاڇا ىاكيَء حي ڪڏِڏـ حا كيص ڀ ي کيع چيڏائڻ نڳا „ًُ‬
‫” اغاـ تَ تّکي اڳ ئي چيّ ُّ رارۿ تَ غٍڌي ةظدؾ ٌُّصا „ًُ تّ کي پائهٽ ٿيڻ حي اِطاـ‬
‫احازت ئي ٌَ ىهٍصي “‬
‫ُّ ٻ ي ُٿ ڪًٍ تي ڇر ي ٺهَِ کاـ څار ٿي ةي۽ّ „ُي ڪً ةٍص اٿع پط اٌصر حي ُاڅىً کي‬
‫رقڪي ٌَ غگِيّ „ُي چٿطقـ کيع چٿي رُيّـ „ًُ‬
‫”تّـ زىيٍصار ٿيٍصرً دقغت! ڪتً کي رڇً غاـ ۽ ىاڻًِ کي ىطـ غاـ قرڏُائيٍصرً “‬
‫اڄّڪي اقٌصَُ کيع اـ اقٌصاُي رات حي راد ڇراري رُي „ُي حڎًُ ُّ حٍت حا در ةٍص ڪطي‬
‫ٌَ غگِيّ ُّ ًُ ٻيِط اکيّـ پّري ڇڎرّـ „ًُ ڪاراڻ ۾ ُّ پاڻ کي زىيً حّ داغ ىرػّس ڪطي‬
‫رُيّ „ُي ىّـ کي پٍخاب ۾ پيصا ٿيڻ اِطةّ ُّ غطذص ۾ پيصا ٿيڻ اِطةّ ُّۿ ةهّچػتاـ ۾ پيصا ٿيڻ‬
‫اِطةّ ُّ ًُ غّچيّ „ُي ڪّ کيع نڳّ „ُي غٍصس سياؾ ىٍتؾط ٿيا „ًُ ڇغڻ چاُي ٿّۿ پط‬
‫اقٌصَُ ۾ ڇغي ٌٿّ غگِي ُيٍ ط پٍٍِخّ ُٿ قڅارّ اٿائيً غٍصس ُٿ رائيفم حي ٌانيَء غاـ قڃي‬
‫نڳّ „ُي‬
‫”ڪيط „ُيً܁“‬
‫”غائيً ىاـ „ُياـ النّ ڪڏىي “‬
‫”ةٍصقؽ تَ کصق ۽ رذيو کڻٍصا „ًُ “‬
‫”ُا غائيًۿ ٻ ي ڄڻا ؽاؿ کاـ دقٌِي قرم „ًُ “‬
‫”ُاۿ ادا الِء سصا ةشؼ ىاغتط حي زاؾ کڻڻ قرا „ًُ پط تّ ةٍصقؽ ڇّ ک يً „ُي܁“‬
‫”غائيً “ النَّء قراڻيّ ”چّـ ٿا تَ دؽيً حا ڪخَِ غپاُي ڇڏيً رغتي ُّائي حِازـ ىاـ ُيٺ‬
‫نٿا „ًُ “‬
‫”تّـ ڪيڎاًٌِ ٿّ قڃيً “‬
‫”ٻٍيً تي “‬
‫”ڇّ “‬
‫”احِّ ؽيصي „رّ „ُي ٻڌارّ اٿائيً تَ دؽيً حا ڪخَِ غپاُي ٻٍيً ۾ نڪيا „ًُ “‬
‫غٍڌقَء پٍٍِخّ ُٿ النَّء حي ڪهِي تي رکيّ „ُي النَّء چيّ „ُي‬
‫” ىِياـ ٿي اچً ُا تَ اکيً ۾ غاٌڍرّـ ُا ةص ارادي غاـ زقري اِڏي „را „ًُ تَ ىّال ٿّ ڄاڻيً‬
‫ُڪ ُڪ کي ىاري ىات ڪتّ “‬
‫”پط ًٍُ قټ ُٿيار ٌُّصا النّ “‬
‫”ىّـ قټ ةَ ةٍصقؽ „ُي “‬
‫”تّـ اڪيهّ „ُيًۿ ُّ پاڻ ۾ اِڻا ٌُّصا “‬
‫”ىٍٍِخّ ىّال ىّـ غاڻ „ُيۿ غائيً!“‬
‫غٍڌقَء حّـ „وطرّـ النَّء حي ڪهِي تي کپي قرّـ „ًُ‬
‫”تٍٍِخا ٌٍڍا ٌٍڍا ٻار „ًُ النّ “‬
‫”ىّال ٿّ ڄاڻ ي حي ُڪ ةَ ٻار ُخي ُا تَ کيع ةَ قڈُڻ الِء قٺي قڃاـ ُا کيع غيانڪّټ ۾‬
‫ٍُصغتاٌي ٽيٍڪّـ تتاَُ ڪطڻ الِء ىّڪهياـ ُا ىّال ٿّ ڄاڻي ىٍٍِخّ پٽ ةَ دؽيً کي اُڏا تَ ٽّٽا‬
‫چٻائي ُا حّ ُڪ ُڪ استار ۾ ٻيً حّاًٌ قاٌگط ىٍٍِخي پٽ حّ ةَ فّٽّ اچي ُا کيع ٻهّ ىهي ُا‬
‫غائيً “‬
‫”النّ “‬
‫غٍڌقَء النَّء کي ڀاڪط ۾ ڀطرّ „ُي النَّء کاـ ڄڻۿ ڇطڪ ٌڪتّ „ُي‬
‫”غائيًۿ ىاـ ڪڏىي „ُياـۿ ىػڪيً „ُياـ تُّاـ حي پيطـ حي ساڪ „ُياـ “‬
‫”ٌَ النّ ٌَ ائيً ٌَ چ َ ىاـ تّکي غ اڻڻ نڳّ „ُياـ پط تّ اڃاـ پاڻ ٌَ غ اتّ „ُي “‬
‫غٍڌقَء النَّء کي ڀاڪط ىاـ ڇڎرّ „ُي النّ حِڪي ٿّ پط غٍڌق کيع حِڪڻ ٌٿّ ڇئي ُّ النَّء‬
‫کي قراٌڊي ۾ ةيِاري ڪيطي ۾ ىّٽي قڃي ٿّ اقٌصَُ ۾ ئي انياڈي کّني ُڪ رائيفم ڪڍي ٿّ‬
‫اّنيً حّ پڏّ چيهَِ ىٿاـ ٻڌي ُّ ٻاُط قراٌڊي ۾ ىّٽي „رّ „ُي‬
‫”ىاـ ةَ تّغاـ ُهٍصس النّ “‬
‫”غائيً “‬
‫”ڪخَِ ٌَ چ َ النّۿ چپ ڪطي ُم “‬
‫غٍڌق ۽ النّ اقٌصَُ ۾ رقاٌا ٿي قرا „ًُ ٻٍِي حي ُٿً ۾ ةٍصقكّـ „ًُ ٻٍِي حا كػصؿ پشتػا „ُػً‬
‫اقٌصَُ ۾ ڇغي ٌٿا غگًِ پط پيچطا غػ اتم اٿػً ٻٍػيً حػّ رخ ڪيػّ اٿػائّـ حتػي دؽػيً حػا ڪخِػَ‬
‫غپاُي نٿا „ًُ ُّ ٻ ي دؽيً حّ احم „ًُ ‪‬‬
‫‪2411‬‬
‫برف جي تاج محل‬
‫ازؾ کاـ ةيّفائيَء حي „غياـ تي ِقکطرم ةاکّـ‬

‫تيٍائً حي قرطاڳ حي „دۿ‬
‫۽ اُرحِيم اُرحِيم اُةٍاغي „ؽائّـ‬
‫”ىٍٍِخي ىرتت کي ىضاؽ ٌَ غيخِخاٌ َ زُطف “‬
‫زُطف ساىّش‬
‫غاز ةي „قاز‬
‫۽ ااطةتيً حي سّؽتِّء كتطغتاـ حي ٌازةِّء حِڏي‬
‫”ىّـ قټ اکط ڪًٌِّ نفو ڪًٌِّۿ حيال ٌاًُۿ حً غاـ پٍٍِخي الىرصقد چاُت حّۿ‬
‫درّاٌگيَء حّ اىِار ڪطي غگِاـ “‬
‫ىشطقني „وطرً حّ ڇِاُء‬
‫ُارىٌّيو حي غػڪي‬
‫ُڪ „َُ‬
‫” غّچياـ ٿّۿ غّچياـ ٿّ ائيً ئي تٍٍِخي در حي چائٍٺ تي قر۽ّ رُاـ تٍٍِخي ڪيطي حي‬
‫ساىّش درّارـ غاـ ساىّش ٿي قڃاـۿ درقازي حي دز ٿي كصىً ۾ نتاڈةّ رُاـ “‬
‫ؽيؾي حي غااط ۾ نِط اٿي‬
‫ٿڌرً ٿڌرً ٌگاًُ ۾ چڻٍگ‬
‫ةادنً ۾ ةاَُ‬
‫” ٻڌاِء زُطفۿ ٻڌاِء تَ حڎًُ اٌػاـ پٿط غاـ پيار ڪٍصق „ُيۿ حڎًُ غيٍڊ حّـ چطرّـ چطرّـ‬
‫ڇّنيّـ چٍڊ کي چاُيٍصرّـ „ًُۿ ۽ حڎًُ دؾ حّ درد ىً حي قراڪهتا دقر ڪطڻ الِء تڏپٍصق „ُيۿ‬
‫تڎًُۿ تڎًُ اُُي ڪِڏا اکط ٌُّصا „ًُ حي سّد ةَ سّد اُڪهٍصا ىٍظؾ ىٍظؾ پڪاررٍصا „ًُ “‬
‫غٍگيطىط ۾ چطپطۿ زٌصاي‬
‫اااط حي ڳم تي چّڈرً ڀطرم ُٿ حي ٿڦڪي‬
‫ڪائٍات حّ غٍگيت‬
‫”تّـ قڀ ڪخَِ ساص اطاُڪ اچڻا „ًُ “‬
‫اکيً حّ ىيالٽۿ‬
‫ذػً حّ ڇطڪ‬
‫انفت حي انتخا‬
‫”ىٍٍِخي پّڄا پاٽ ٌَ „ُي ائيً ٺڪطائيۿ ىٍٍِخي دؾ ٌَ ٽّڈ زُطف “‬
‫ساىّؽي‬
‫ااطةتيً حي دقٌِيً حا دائطا‬
‫ىاذّؾ ۾ ڇيط حّ ڇيڪّ‬

‫” ىّـ کي ةيچيً ڪطي ڇڎرّ اٿ يۿ راج تّـ ٻيً حِڏق ٌَ „ُيً تّ کي څڪارڻ چاُياـۿ تَ‬
‫څڪاري ٌَ ٿي غگِاـ “‬
‫ڄطۿ‬
‫„ڳ‬
‫۽ „قاز‬
‫”ىّـ کي څڪاري ڇڎ ٺڪطائيۿ ِىڏائي ڇڎۿ پط ٌَ ىّـ قټ اڃا ةَ دقنت „ُي ػ چاٌصيَء حا ةي ذع‬
‫چهڪٍصڈ ِغڪا ۽ ىطقڈرم غطقڈرم ٌّټ ُي در ىٍٍِخي الِء ٌَۿ تَ ًُ ىڪطقف دقنت الِء تَ کهيم‬
‫رٍُصق “‬
‫غڎڪّۿ درپڪ راڳ‬
‫چّڈرً حّ حهتطٌگ‬
‫پڪار‬
‫”راحًۿ تطس راحً “‬
‫نّفاـ‬
‫ةيڪهي‬
‫۽ غطحيت‬
‫” ٌَ زُطفۿ اځ ٌَ تطغٍصس ىاـ ةيکاري ٿي ىّٽٍصسۿ تّکاـ تٍٍِخّ داـ اِطٌصس تّکي ڇرڻّ‬
‫پٌّصقۿ ُهڻّ پٌّصقۿ ىٍٍِخي پيار حي ڪائٍات ۾ غيّئڻّ پٌّصق “‬
‫قځ حي تخهي‬
‫اِڏائً حي نؾڪط حي الټ‬
‫„ةؾار‬
‫‪‬‬
‫پط ڪخَِ ڇرًٍِ اڳۿ‬
‫غطد چپً‬
‫چيّ ُّ‬
‫”اغاـ غاـ ُط ڪّ ىطد ىرتت ڪٍصق „ُي “‬
‫”ىاـ اًٌِ ىاـ ٌَ „ُياـ “‬
‫”غڀ ائيً چٌّصا „ًُ “‬
‫”ڇا!“‬
‫”ٌَ تُّاـ تي حاـ ڇرٍصاغيًۿ ىطٌصاغيً پط ىرتت ڪٍصاغيً “‬
‫ٽِڪۿ‬
‫نٍظ‬
‫ٺ۽ّني‬
‫”۽ پِّء܁“‬
‫”پِّء ڪخَِ دقنت نڏائيۿ ٌظت نڏائيۿ ىرتت کيً ُّش ارٍصق „ُي “‬
‫”ڪّ اُڏق ةَ تَ ٌُّصقۿ حًٍِ کي ُّش ٌَ „رّ ٌُّصق “‬
‫”اُُي ڪٍگاؾۿ ةيطقزاارۿ کيػً ساني درّاٌَ ٌُّصا „ًُ “‬
‫”ىاـ اًٌِ ىاـ ٌَ „ُياـ “‬
‫”ڇّ܁ تّ ىٍخَِ غطساب حا َپط نڳم „ًُ ڇا!“‬
‫”ٌَ پط ىاـ کّحٍائً حّ ؽااطد „ُياـ ىّـ کي ىًُّ حي دڈي غاـ پيار „ُي ىاـ کُِطـ ٽڪطـ‬
‫۾ نڪم كصرتي سظاًٌ حّ تيٍائي „ُياـ ىاـ اپّنّ حّ دؽيً „ُياـ “‬
‫”ٌخيب ڳانِيّـ ٿّ ڪطرً!“‬
‫”ٌخيب! ٌَ ِاُي تٍٍِخّـ پٍٍِخّـ ڳانِيّـ „ًُ تّ ئي ىّـ کي غيکاررّـ „ًُ ىاـ اّتو ٻڌ‬
‫کي داـ ڇرٍصس ىاـ ؽاُخِاـ حّ ركيب „ُياـ ىاـ ساڪ ىرم اڇرٍصس “‬
‫ذػً حي ٌگاًُ ۾ ذيطتۿ‬
‫دؾ حي دٌيا ۾ غّحِطق‬
‫۽ رحٍي ٿي پطڀات‬
‫”تّـ ڪيط „ُيً ٻڌاِء تّـ ڪيط „ُيً “‬
‫” ىّـ راؿ کي ةً ۾ ڀڏڪٍصي ڇٺّ „ُي ىاـ ازؾ حّ اٌتلاؿ „ُياـ ىاـ غلطاط حي ُٿً ىاـ زُط‬
‫حّ پيانّ ڦطي قٺٍصس “‬
‫پياغّ پطىم پطقاغيۿ‬
‫حِاحَِ حم حا حِاڳيٍصق‬
‫ٌيٺ ىيگَِ کي پِتّ‬
‫۽ ڪانَِ کاـ پِّء اځ!‬
‫‪‬‬
‫در حي چائٍٺ کاـ ٻاُطۿ‬
‫اڅ ٻيڪڏرم ناؽ حي غِاري‬
‫ٿڪمۿ ٽڏمۿ غاڻّ غاڻّ غاَُ‬
‫”اٌصر اڂ ٌَ راحً “‬
‫„زيۿ‬
‫اکيً حي ڇٍڀ ُانڪّ‬
‫۽ ٍُػطاج حي کٍڀً تي پاڻيَء حا كهطا‬
‫”پڏُيم ڳڏُيمۿ پٍٍِخي غليو ذانت ڪ ي اٿ ي قار قکطرمۿ اکيّـ اُداسۿ ڪپڏا ىيطاۿ راحً‬
‫ڇا ٿيّ اٿ ي “‬
‫غاڳي اِّرۿ‬
‫ىختّر‬
‫۽ انفت حي ُتيا‬
‫”ڄاڻي ٻخِي ؽٍهً غاـ نٍّ܂ نڳار َ ستط ةَ ُي َ تَ „ُء قئؾا „ُياـۿ دقنت حي ڄّرۿ پيػي حي‬
‫پياغي „ُياـ “‬
‫پڏاڇق ٌَ غڎۿ‬
‫دؾ ۾ دؾ حي نّڃ‬
‫پيار ةٍا اٌڌرط‬
‫”اٌصر ڇٌَّ ٿّ اچيً܁“‬
‫”ىّـ قټ فلم ُڪ رپيّ „ُيۿ غّ حي كتّؾ ڪطرً تَ “‬
‫”تٍٍِخي ُٿاـ تَ „ُء رغتي حا پٿط ةَ كتّؾ ڪٍصرع “‬
‫”ىّـ اڪثط رغتي حي پٿطـ ۾ تاج ىرم ڇٺّ „ُي“‬
‫كصؿ نڏ کڏاراۿ‬
‫ٿڏرا ٿاٻڏرا‬
‫حِطرا ۽ حِڪيا‬
‫”ڇا ٻڌٌصرً܁“‬
‫”حّڳ “‬
‫”حّڳ!“‬
‫”ُا “‬
‫نّڂۿ‬
‫غازـ حي غيٍي ۾ پيڏا حي َ‬
‫ُغطـ حي پطـ ۾ پطاـ حّ پڏالُء‬
‫”حّڳ نڳائي قئيً رار درّاٌَ “‬
‫”ىٍٍِخّ „سطي ٌضراٌّ “‬
‫”ٌَ راحً تّ کاـ ڪخَِ ٌَ قٺٍصرع “‬
‫”اٌڪار ٌَ ڪط زُطف “‬
‫”ٌَ راحً ٌَ „ُء ٌَ قٺٍصس “‬
‫”ُا ڪي ً قٺٍصر ً! ُظارـ غاـ کيڎڻ قاري ڀال غکڻي رپ ي حّ داـ ڪي ً كتّنيٍصرًَء “‬
‫”ةڏڇي ُڻۿ پط اُي اکط ٌَ ُاڪم اچي قٺۿ کڻ ُي اٍاَُ حي ڪفً حا ٌّټ ڪًٍِ ڇٌا܁ ڪٿي‬
‫„ًُ دقنت حا ىهانتي ىانڪ܁ کڻي قڀ راحً کڻي قڀ ػ ىّـ کي ڪّةَ ىارا ڪارا غاـ سطرصي ٌَ‬
‫غگِيّ ػ ڪّةَ ٌَۿ ڪّةَ ٌَ “‬
‫اؽڪ ةڻيا ةطغاتۿ‬
‫غػڪيّـ ۽ غڎڪا‬
‫نڏڪ ىرتت حّ ترفّ‬

‫‪‬‬
‫غاڳيّ درۿ‬
‫غاڳيّ ـٍو‬
‫غاڳيّ درد حّ درىم‬
‫”اال! راحً ُي ً ڪي ً حي غگٍِصرً!“‬
‫”حيػتائيً غاَُ ىاَُ غاـ قچڏرم رٍُصقۿ تيػتائيً حي ٍصق رٍُصس “‬
‫“قئؾا حي پيار ۾ ڪخَِ ةَ ٌَ ىهٍصِء راحً “‬
‫”پٿط حي ـٍو کاـ درد حّ داـ ىهٍصق „ُيۿ زُطف “‬
‫ـٍو‬
‫اق ـٍو‬
‫ىٍٍِخي دؾ حي حّت‬
‫”ٻاُط ڇّ ةي۽ّ „ُيً܁ ًُ اِط حا در تّالِء چار ئي پِط کهيم „ًُ “‬
‫”ىّـ قټ ڇرڻ الِء پٍٍِخي چطي چاُت کاٌػّاِء ٻيّ ڪخَِ ةَ ڪٌِّي “‬
‫”ڄاڻاـ ٿي ىاـۿ راحً ڄاڻاـ ٿي ٻڌق اٿو تَ ڪانَِ کاـ ڪخَِ کاڅق ةَ ٌَ اٿ ي “‬
‫”تَ پِّء ُڪ ڪٍگاؾ الِء پٍٍِخّ كييتي قكت ڇّ ٿي قڃائيًۿ اطاُڪ ڇّ ٿي ىّٽائيً “‬
‫”ىٍٍِخي رقح حّ ىانڪ تّـ „ُيً راحً حيػتائيً تّـ ىّـ قټ „ُيًۿ‬
‫تيػتائيً ُيطي حي ڪڻ ىّـ الِء ىّت „ُي “‬
‫”ىّـ الِء ةي اٌت چاَُ اٿ ي ٌَ زُطف “‬
‫”ُا راحً حي چاُيً تَ „زىائي ڇس “‬
‫”„زىائي ڇغاـَء!“‬
‫” ُا ىّـ قټ ائيً ئي قر۽ّ رَُۿ پِطـ حا پِطۿ ڪّةَ ؽشؿ ًُ در حي چاٌ ٺ ٽپي ٌَ غگٍِصق‬
‫ُيَء دقنتۿ ُي زرّرۿ ىاـ ۽ ىٍٍِخي دؾ غڀ تٍٍِخي الِء „ًُ راحً “‬
‫”تَ پِّء ًُ ىاذّؾ کيۿ ًُ ىاذّؾ حي اٍصايَء کيۿ اٍص حي ةصةِّء کي ٺڪطائي ڇّ ٌٿي ڇڎرً “‬
‫” ڪي ً ٺڪطاراـ راحًۿ ڪي ً ٺڪطاراـۿ ڪّڈا ٽِڪ ىٍٍِخي زٌصاي ۽ اٍاَُ ىٍٍِخي‬
‫„غّداي „ُي ىاـ نّائف „ُياـۿ رٌڊي „ُياـۿ ىّـ الِء ًُ حڳ ۾ حاِء ڪٌِّي “‬
‫غاٌّڻ حّـ اِڏائّـ قغي پيّـۿ‬
‫څرتيَء حّ غڪم غيٍّ تطاب „نّ ٿيّ‬
‫۽ ٌيااطا ڪڏڪاټ ڪطي ٻَ اڅ ٿي پيّ‬
‫”حڎًُ ىطرو تي انظاىً حّـ „وطرّـ اُٿيّـ ُيّـۿ تڎًُ ٌيػيٰ غٍصس پاڪصاىٍيَء حي اّاُي‬
‫ڇٌي ُ ي پط تٍٍِخي رقح حي پّرتطتا حي اّاُي ُيَء غڄي ڪائٍات ڇرٍصي “‬
‫ڪطرم‬‫”ىّـ کي پطچاَء ٌَ راحً ىاـ اڪيهي „ُياـۿ ٺڪطارم „ُياـۿ اٌصر حي ڪّحِي „ُياـۿ ِ‬
‫ڪ۽مۿ تٍِا “‬ ‫ُ‬
‫” ىاـ ًُ ةي رذو څرتيَء حي غيٍي تي تّغاـ غاڻ ةيٍِصس غياج حي „ٍُي رقاحً حي‬
‫ةڏڇيً کي ىطقڈي ڇڎرٍصس ُا ڪط زُطفۿ تَ تّـ ىٍٍِخي „ُيًۿ ىّـ الِء ُڪ ٌ يًۿ ىاڪ ۾ څقتم‬
‫ام حِڏي زٌصايَء حّ „ از ڪٍصر ً “‬
‫”حضةً حي غيالب ۾ ٌَ نڏَُ غّڂۿ دؾ غاـۿ دىاغ غاـ “‬
‫” حڎًُ زٌصايَء حي ةي ذع حيّد ۾ زنظنّ ارٍصق „ُيۿ تڎًُ غّچتّ ٌَ „ُي ػ تڎًُ فلم ىڪطقف‬
‫رقارتً حي ةّغيصف ٌيارتً کي دفً ڪطيۿ اىيصـ حا ٌّاـ ؽِط تٍييط ڪتا „ًُ “‬
‫”حيڪط تّـ ائيً ڪطي غگِيً راحًۿ ڪاش!“‬
‫ـٍّةط حي ٽاررً تي چٍڊ نِي „رّۿ‬
‫چڪّر چيز ڪ ي‬
‫۽ ازؾ حي „د اٌتِا کي پِتي‬
‫‪‬‬
‫ىطد حي ُٿ ۾ ىهو حا سطدؿۿ‬
‫ازني ةطتطي ۽ كّت حّ ٌؾّ‬
‫اٌفاؼ حي دائطي ۾ ىيهّؿ ٌّرت حّ غٍگػار‬
‫”ٌچ “‬
‫”ٌَ “‬
‫”تّ کي ٌچڻّ پٌّصق “‬
‫”ىاـ ٌَ ٌچٍصس “‬
‫”اطاُڪ ىّٽي قرا تَ غيخَِ تٍٍِخّ سيط ٌاُي “‬
‫”ڀم ىّٽي قڃً “‬
‫”ىّٽي قڃً!“‬
‫”ُيَء ُڪ رات تَ تطسۿ ىانو“‬
‫”تطغڻ غاـ ڇا ٿيٍصق تّـ رٌڊي „ُيً ًُ ىاذّؾ ىاـ ٌڪطڻ تٍٍِخي الِء ٌاىيڪً „ُي “‬
‫”ىّـ کي ـتد حّ اٌتيار تَ ڪطڻ ڇي غٍگصؾ “‬
‫”تٍٍِخّ ـتد ڪڎًُ ةَ ٌَ ارٍصق “‬
‫”ارٍصق ىٍٍِخي تاررڪ زٌصايَء حّ تاةٍاڪ ـتد كطقر ارٍصق “‬
‫”ةڪّاس ةٍص ڪطۿ ٌّرا کڻۿ اٍِگِطق ٻڌ “‬
‫”ٌَۿ ٌَ “‬
‫كطبۿ چّټ‬
‫ىخطقح حػو تي اِائم ؽفق حي غطسي‬
‫اِاق‬
‫اِطا اِطا َ‬
‫”ٌّرت ىطد حّ راٌصرڪّ „ُي رٌڊي ةَ ىطد حي ىڪط ۽ فطرب اڳياـ ڪخَِ ڪٌِّي “‬
‫”ىٍٍِخّ راحً تَ فطرتي ٌاُي “‬
‫”راحً!“‬
‫”ىٍٍِخا قار تَ ڇڎۿ ةي درد “‬
‫”ىّـ غيٺ کاـ پٍخاَُ رقپيا ارڊقاٌع قرتا „ًُ اځ رات تّ قټ اضارڻي „ُي غيخِي َ “‬
‫” اُڏا ُاڃا تَ ٌَ ڪط غتيگط سصا حي قاغهي ىٍٍِخا ةٍص سالص ڪط ًُ ڪّڈف ىاـ ڪڍڻ الِء‬
‫غڀاڻي ىٍٍِخّ راحً ارٍصق ىٍٍِخّ راقؾ ارٍصق “‬
‫”ٌّرتً حي څٌڌي حّ ىاـ ىاُط „ُياـ دقزخ حي ؽٍهً ىاـ ىطد ڪڎًُ ةَ ٌّرت کي ةچائي ٌَ‬
‫غگِيّ „ُي راحً ٌَ ارٍصق “‬
‫”راحً ارٍصق ىٍٍِخّ راقؾ ارٍصق “‬
‫”ڪڎًُ ةَ ٌَ ارٍصق “‬
‫”ىٍٍِخّ راقؾ ارٍصق ػ ىٍٍِخّ راقؾ ارٍصق “‬
‫حٍِيي اِّڈـ حي رهغار‬
‫ىٍفّؿ رقح تي ٌصؾ حي اٌڌي تهّار حّ قار‬
‫سّـ حي كهطـ حّ غيالب‬
‫ٌفطت حي ڪهًِ تي ؽڪػت حّ الشۿ‬
‫فتد حي پيطـ ۾ ةاُّٽيَء حّـ نڦّـۿ‬
‫حيت حي داىً ۾ ُار حا سار‬
‫"‪"Rajoo, the triumphant.‬‬
‫„قازۿ ؽّرۿ اِيػاـۿ‬
‫”اغاـ حي ٌَ ى ي َ سانصۿ راحّ رٌّيّرغڏيَء ‪ Dramatics‬حّ ةِتطرً فٍڪار „ُي‬
‫"‪"Hurrah‬‬
‫”تّکي ؽطط حي ركو ۽ دقغتً کي ڄٌط ڇرڻي پٌّصي “‬
‫"‪"I am ready‬‬
‫”راحَّء کي ٌؾق حي ىِو حّ ىٿيّـ سطڂ ةَ ڇرڻّ پٌّصِء “‬
‫"‪"Ok.‬‬
‫”ًُ سانص ‪ The great‬کي ڪِڏي پطقاَُ زىيٍصاري پيػّ ٌؾق حي ‪ Rehearsal‬تي‬
‫نڳائيٍصي چٍِڊي ةَ ٌَ پيع!“‬
‫”پطۿ ُي راحّ ڇّ ساىّش „ُي “‬
‫دقغتۿ ٽِڪۿ الپطقاُي‬
‫”اڈي راحّۿ اُـ رٌڊيَء غاـ غچ پچ پيار تَ ٌَ ٿي قرّ اٿ ي “‬
‫”حي ائيً „ُي تَ راحّ ؽطط ُارائيٍصق “‬

‫”پٍج غيط کيط پي ُانڏي ڪطڻي ٌاُي “‬
‫ٽِڪۿ ةي ُغطاۿ ُپطؽّر‬
‫”پط راحّ ڳانِائي ڇّ ٌٿّ܁“‬
‫”چپ ڇّ „ُي܁“‬
‫”دريَء قټ ڇا پيّ ڪطي܁“‬
‫”راحّ “‬
‫”راحً “‬
‫غڌرطۿ غطقرچۿ ٌطاؽا‬
‫”ُي پيػا اُـ ٌّرت حا „ًُۿ حا ًٍُ غڪً الِء ٌچٍصيۿ ڳائيٍصي ۽ پٍٍِخّ حػو قڪڻٍصي‬
‫„ُي “‬
‫”ڪا ٌ يً ڳانَِ ڪطۿ ُط ڪا قئؾا ائيً ڪٍصي „ُي “‬
‫زُطۿ اٌصقَُۿ ةغاقت‬
‫” ڇٺوۿ چڪهً حا ىکيَ ىطدۿ ٌّرت حي ڪيائيَء حا ذلصار ىطد ػ ٌّرت حي حػو حا ىانڪ ۽‬
‫سطرصار ىطد!“‬
‫”ڪييٌّػٽ تَ ٌَ „ُيًۿ راحّ!“‬
‫”اچيۿ قٺّ ڇغّۿ ڳڻيّۿ“‬
‫”ارڎا! قڇي ركو ٿي ڇغخي “‬
‫”ُيَء غٍصس ُڪ رات حي ڪيائي „ُي “‬
‫”غچ܁“‬
‫” ُا ۽ ًُ اـ ڪيائيَء کاـ ىًٍِ ىّڈيۿ „ئيٍصف زٌصايَء حا غٌِّطي غپٍا ڇٺا قئؾا ُڪ ىطد‬
‫حي ىلتّط غِاري حي اىيص ۾ ٌّرت ٿي پي ي ػ اُڏي ٌّرتۿ حًٍِ حي ؽشفيت ۾ غيتا ۽‬
‫ىطرو حّ ٌڪع ىهٍصق „ُي ػ پط پط “‬
‫”پط ڇا܁“‬
‫”ٻاُط ڇا پيّ ڇغيًۿ راحً܁“‬
‫”اقٌصَُ حي اقڈاَُ ۾ رڈٍُصڈ غج غڀاڻي قري اُڀطٌصقۿ پط ُڪ ٌّرت ٽڏٍصڈ اُىيصـ حي ىانِا حا‬
‫ىّتي ىيڏي ٌَ غگٍِصي قاٌصـ حي ةطؼ حّ تاج ىرم ُڪ ىطد حي ذطفتۿ ازني ةطتطي ۽ ةيّفائيَء‬
‫حي ڄط ۾ رحي قرٍصق “‬
‫اقٌصَُ حا قڅٌصڈ پاڇاۿ‬
‫اڪيالئيۿ تٍِائي‬
‫ةطؼ حي تاج ىرم حا رحٍصڈ ىيٍار ‪‬‬
‫‪2419‬‬
‫اچ ته پيار پڄايين ‪......‬‬
‫ُييؾَ چٌّصي ُ ي ”درپّۿ اڂ تَ پيار پڄارّـۿ ڇغّـ تَ ڪيط ڇاچق “‬

‫”ُم ڈي ککي “ کيع چّٽيَء کاـ قٺٍصي چٌّصق ُّسۿ ”تّـ ىاڪّڈيَء حيتطيۿ ىاـ ىِاـۿ‬
‫ىٌّػاـ „ئي „ُيً پيار پڄائڻ!“‬
‫”ٌطدئي ڇڎ ىٍٍِخا قار “‬
‫”ىٍٍِخي دؾ ۾ „ًُ سارۿ ٌَ ڇڎرٍصق ىاـِء “‬
‫”ٌيٺ ةَ تَ ةً ىاٌع „ُيً ٌَ “ رقڻِارڪي ٿي چٌّصي ُ ي‬
‫”ىاـ ةً ىاٌع!“‬
‫”ُا ُاۿ تّـۿ“ ىٍٍِخي قرڻً ۾ ى۽يّـ کپائي چٌّصي ُ ي ”حاٌّر تَ „ُيً پٍٍِخً ٻاًٌِ حا قار‬
‫تَ ڇسۿ حِڏا ڄٿۿ پٍٍِخا غشت کِطا ُٿ تَ ڇسۿ حِڏا ررگ ىاؾ “‬
‫”پٍٍِخّـ ااةي حِڏرّـ اکيّـ ڇٺيّـ اٿ ي܁“‬
‫”قاَُ! قڈُيً تَ چ يً ااةي حِڏرّـۿ ٺِيً تَ چ يً ُطڻيَء حِڏرّـ “‬
‫”ڀال ىّـ کي ةً ىاٌع ڇّ ٿي چ يً܁“‬
‫”پٍٍِخي اٌتط „تيا ةَ تَ غڎرٍصي „ُياـِء “ ؽطىائيٍصي چٌّصي ُ ي ٻ ي کهي پٌّصا ُ اغيً‬
‫„ڪاش حا غتارا ىطڪڻ نڳٍصا ُ ا‬
‫”ُاڻ تَ ىٍٍِخا قار ڇڎ “‬
‫”اچي قٺ “ غٍصس چّٽي ڇڎي ڇرٍصق ُ ع‬
‫‪‬‬
‫ُڪ ڇرًٍِ چيّ ُ ائيً ”درپّۿ اڂ تَ پيار پڄارّـۿ ڇغّـ تَ ڪيط ڇاچق “‬
‫”ىاـ تَ تّکي چاُياـ ئي ٌٿّ “‬
‫”ڇّ ٿّ ىٍٍِخي دؾ ٽّڈرً “‬
‫”غچ ٿّ چّاـِء چطيۿ ىاـ تَ تّکي چاُياـ ئي ڪيً “‬
‫”ٌيٺ ةَ تَ ىطد „ُيً ٌَۿ ڪّڈق ۽ فطرتي “‬
‫”تڎًُ ةَ ؽڪط ٿّ ڪطراـ تَ ٌّرت ٌاُياـ “‬
‫”ڇّۿ ٌّرتّـ ىطدـ کاـ ةَ قرّـ܁“‬
‫”ىطد ٌّرتً قاٌگط ةيّفا ٌاًُ “‬
‫”اُي غيکڏاټ نيکڪً حا سياؾ „ًُۿ درپّ“‬
‫”پط غ ّ في ـص غچ „ًُ “‬
‫”ؽطط نڳارّـ܁“ پڇيّ ُ ائيً‬
‫”ڀهي “‬
‫”تَ ٻڌ “ فيفهّ ڪٍصي چيائيًۿ ”ىاـ تّ کاٌػّاِء حّاال حياـ حهي قرٍصرع “‬
‫”سّب!“ ٽِڪ ڇٌّ ُ و ”اُي ڳانِيّـ نکٍصي غًٌِّۿ چٌّصي ٌَ “‬
‫”ىٍٍِخي پيار حّ اپياـ ٌَ ڪط درپّ “ اکيً ۾ نڏڪ نڏي „را ُ ع‬
‫”تٍٍِخي پيار حّ اپياـ!“‬
‫”ُا درپّۿ ڇڎرٍصرً تَ ِىڏخي قرٍصرع “‬
‫”تَ پِّء ىاـ ةَ تّکي چاُيٍصس “‬
‫”ىطڻ کاـ پِّء چاُيَِءۿ تَ ڇا ڪيَِء “‬
‫”ىاـ تّکي ىطڻ ٿّرق ئي ڇرٍصس “ غٍصس ُٿ حِهيٍصي چيّ ُ و‬
‫”درپّ “‬
‫”غچ ٿّ چّاـِء چطيۿ ىاـ تّکي چاُيٍصق رٍُصس!“‬
‫”۽ پٍٍِخي ُار ةَ ى يٍصرً “ سّؽيَء قچاـ پڇيّ ُ ائيً‬
‫”ُا “‬
‫”پِّء ىاـ ةَ چّڻ ڇڎي ڇرٍصس “‬
‫”ڇا܁“‬
‫”اُّ ئي اڂ تَ پيار پڄارّـۿ ڇغّـ تَ ڪيط ڇاچق “‬
‫”ڳِيهي!“ ُٿ چيٍصي چيّىاٌعۿ ”ىاـ تّکاـ غّاِء ڪي ً حي غگٍِصس “‬
‫‪‬‬
‫اًٌِ ڳانِيً کي ڳچ غاؾ اضري قرا „ًُ‬
‫اځ حّ كفّ „ُي „فيع کاـ ىّٽيّ ُ ع‬
‫”ىًُّ کي کٍگَِ ۽ ةشار „ُيۿ اځ تَ ڄاڪڏط کي ڇرکاررٌّع “‬
‫”ُهڻّ اٿ ي تَ حهص ڪط “ قكت ڇغٍصي چيو ”درط ٿيٍصي تَ ڄاڪڏط اٿي قرٍصق “‬
‫”غج نٿي اِط اچّۿ ۽ حهصيَء الِء ىّـ کي پيا چ ّ “‬
‫”اُي ڳانِيّـ رغتي ۾ ڪٍصاغّـۿ قكت ٌَ قڃاِء “‬
‫‪‬‬
‫ڄاڪڏط قټ اڃا ڪخَِ ىطرق ىّحّد ُ ا‬
‫ىًُّ کي ىاڻع حي ٍُج ۾ قرِاري ىاـ اچي ةانڪٌّيَء ۾ ةي۽ع ةانڪٌّيَء ۾ اقٌصَُ ُ ي اـ‬
‫رات چٍڊ چطرّ ڪٿي نڪي پيّ ُّ تارـ رکي رکي ڄڪ پي پاتي ڪٍتٍصڈ غتارق ڇغي رُيّ ُ ع‬
‫حّ ؽاٌتيَء غڎ ڪيّ‬
‫اچّۿ ڄاڪڏط قټ فلم ُڪ ىطرق „ُي‬
‫ڪيطي ۾ كصؿ رکيوۿ ا قڃي غاىِّـ قر۽م ُڪ ٌّرت تي پي ي کيع اڇي غاڈُي پيم ُ ي‬
‫ٌٻمۿ ڪيظقر ۽ ٿڪم ٿي ڇٺي ڄاڪڏط کيع اغڏيٿػڪّٽ غاـ تپاغي رُيّ ُّ پاڻ کي اقٌصَُ ۾‬
‫نڪائيۿ کيع حاچڻ نڳع ڄاڪڏط غٍصس ارڪع ري ڇغي رُيّ ُّ اقچتّ َُّء ُڪ ُٿ غاـ قات‬
‫تي رقىاؾ رکيۿ ٻي غاـ غيٍي کي زقر ڇر ي کٍگِڻ نڳي تڪهيف کاـ حِّر ٿي قر يۿ ۽ اقچتّ‬
‫ِِ اٌّخي اٿيّ‬‫پڏال‬
‫ىٍٍِخي ذًُ ۾ ىاكيَء حّ ُء‬
‫”درپّۿ اڂ تَ پيار پڄارّـۿ ڇغّـ تَ ڪيط ڇاچق “‬
‫ؽاٌتي ىًُّ کي کڻي ةانڪٌّيَء ۾ ُهي „ئي چيائيًۿ ”ًُ ٌّرت کي ؽارص غهَِ „ُي “‬
‫”ُا ؽاٌتيۿ ىّـ ُارارّۿ ىّـ ُارارّ “‬
‫”ڇا ٿا چ ّ܁“ ؽاٌتي ذيطت ىاـ ىٍٍِخّ ىًٍِ تڪڻ نڳي‬
‫”ڪخَِ ةَ ٌَۿ ڪخَِ ةَ ٌَ “‬
‫ىّـ ىًٍِ اقٌصَُ نطؼ ڪطي ڇڎرّۿ ُڪ رقؽً تارق „غياـ ىاـ ٽڏٍصق اقٌصَُ ۾ او ٿي‬
‫قرّ ‪‬‬
‫‪2419‬‬
‫ويران دل جي دنيا‬
‫ىاـ پٍٍِخي ڪيطي حي پّئيً دريَء ىاـ ُيٺ ٌِاري رُيّ „ُياـ‬
‫ـتد کاـ اغاـ حي اِط ۾ اتط قرال ىتم „ُي اّڈ حّ „قاز اِٽ ڪطڻ الِء اقؾ تَ غڀ دررّـ ۽‬
‫رقؽٍصاـ ةٍص ڪطي ڇڎرا ُيوۿ پط ٌّرتً حا قاڪا قر قر ڪطي قٿيً ىاـ اٌصر ارٍصا رُيا‬
‫ڀڳم دؾ حي زسيً کي ىڏُڻ الِء ًُ ڪيطي حي اڪيالئيَء کي اچي اپٍارّ اٿوۿ پط اځ اـ‬
‫ساىّؽيَء ۽ غاٌ ت کي ُي۽اـ اڀطٌصڈ „قازـۿ قاڪً ۽ ڪيڪڏاٽيً ڀ ي پطزا پطزا ڪطي ڇڎرّ „ُي‬
‫ـتد کاـ دؾ ٿي چاُيو تَ ًُ اِيػاـ ىاـ ٌڪطي قڃاـۿ ڪًٍِ اُڏي ٍُڌ ٿائيٍڪّ ٿياـۿ حتي‬
‫ىٍٍِخي دؾ حي „َُ ق زاريَء کاـ غّاِء ڪخَِ ةَ ٌَ ُخي پط ىّـ ۾ ارتطق ةَ غت ٌاُي حّ دٌيا حي‬
‫ٺ۽ّنيً کي پٍٍِخي ىاُطي ؽڪػت غاـ غِي غگِاـ ةييار ۽ ال ط حػوۿ ۽ ٿڪم ٽڏم رقح کڻي‬
‫ڪٿي ڪٿي ڀڏڪٍصق رُاـ܁‬
‫ُيٍ ط پٍٍِخً ىٍ تؾط سيانً حي ڀانً کاـ اِٻطائخي ُيَء دري کّني ڇڎي اٿو ڇغي رُيّ‬
‫„ُياـ تَ اِط حا ڀاتي اٌتياري ۽ ةيچيٍيَء حي ٌانو ۾ قراٌڊـ ۽ پڌر ۾ اڂ قڀ ڪطي رُيا „ًُ‬
‫غاىِّـ قراٌڊي ۾ قڇارم „راؿ ڪطغيَء تي اىاـ ٻٍِي ُٿً ۾ ىٿّ حِهي قر۽ي „ُي ڀاڀيَء حي ىاُء حا‬
‫پيط پػيم „ًُ ڪخَِ ىٍٽ اڳ ةاةا ُٿ ىِڏيٍصق پٍٍِخي ڪيطي ڇاًٌِ ُهيّ قرّ ُّ ُيٍ ط ادا‬
‫ڳّرـ كصىً غاـ قراٌڊي ۾ قکّـ قحِي رُيّ „ُي غٍصس پيؾاٌيَء تي حا ةخا فڪط حا نيڪا ٌياراـ‬
‫„ًُ ىٍٍِخّـ ٻ ي ڀيٍطقـ غاىِّـ قاري ةٍص درقازي تائيً قڃي ةار ةار ىّٽي ٿيّـ اچً‬
‫غاىِّـ قاري ڪيطي حّ در اضررم ڇرڍ ڪالڪ کاـ ةٍص „ُي ڪخَِ درط اڳ ڄاڪڏط ىِتاب‬
‫پٍٍِخً ٻً ٌطغً غييت ڪيطي ۾ داسم ٿي ُ ي اـ ڪيطي ىاـ ـتد کاـ ڪيڪڏاٽيً حا „قاز‬
‫اچي رُيا „ًُۿ پط ُيٍ ط رڈرً ۽ غڎڪً حّ „قاز قڃي ٿّ قڅٌصق رڈرّـ ىٍٍِخي ڀاڀيَء حّـ „ًُ‬
‫َُّء اځ ُڪ اٌػاـ کي حٍو ڇر ي رُي „ُي ىاـ اـ رقځ تي سار کائي رُيّ „ُياـ ساص‬
‫ڪطي حًٍِ ڇرًٍِ کاـ ىٍٍِخي ٌٍڍڈي دٌيا اُحاڈي اٿائّـۿ تًٍِ ڇرًٍِ کاـ ىٍٍِخي ىً ىاـ غڀٍي‬
‫الِء ىرتت ىّڪالئي قئي „ُيۿ پط اِط حي ڀاتيً حي تؾّرؼ حا ٻَ غتب „ًُۿ ُڪ تَ ڀاڀيَء حّ قرو‬
‫اٍُخّ ٿيٍصق „ُي پط ًُ دفٍي قرو حّ فڪط ارتطق ٌاُي ٻيّ تَ ڀاڀي اڳ ئي ٽً څر ً کي ًُ دٌيا ۾‬
‫حٍو ڇر ي چڪي „ُي غڀ کاـ قڇق فڪط کيً ارٍصڈ اٌػاـ حّ „ُي غڀٍي „س نڳائي „ُي تَ ًُ‬
‫دفٍي ڀاڀي پٽ ڄڻيٍصي‬
‫ىاـ غٍصـ اـ سياؾ کي كصرت حي ٺ۽ّني غيخِاـ ٿّۿ ىاـ پڻ چاُياـ ٿّ تَ ڀاڀي ًُ دفٍي ُڪ‬
‫پٽ کي حٍو ڇئي ىٍٍِخي رقؿ رقؿ حي „رزق „ُي تَ ڀاڀي پٽ کي دٌيا ۾ حٍو ڇر ي ُيَء ئي قكت‬
‫„ُي حّ ىٍٍِخا زسو تازا „ًُ ُيُء ئي قكت „ُي حّ ىٍٍِخا اِاُء اِطا „ًُ ڀم تَ ُڪ ڇّڪطق‬
‫حٍو قٺي ىاـ کيع ٌپ ائيٍصسۿ پانيٍصس ۽ پڏُائيٍصس حي ً حي ً قڇق ٿيٍصق قرٍصقۿ کيع „ُػتي‬
‫„ُػتي پٍٍِخي قرطاـ پيار حا ڪّىارم ام ڇرکاررٍصسۿ کيع احڏرم ڪائٍات حا کٍڊر‬
‫ڇرکاررٍصس‬
‫ُّ کاٌ ً ىٍٍِخّ ةصنّ قٺٍصق ىاـ کيع اـ الِء تيار ڪٍصس كّيۿ ناكتّر ۽ غگِارق ٿي قڇق‬
‫ٿيٍصق ُّ ةَ ىّـ قاٌگط ُڪ ادٌيٰ ٌياڻي ۽ ىفهع ٌّڪطراڻيَء کي زىيً حي ساڪ ىاـ کڻڻ الِء‬
‫ساٌصاـ حي ررتً رغيً ۾ ةاَُ نڳائي ڇڎرٍصق ىّـ قاٌگط ُڪ ڪٍيظ حي ڀط ۾ ةيِي دقنت ۽ اىارت‬
‫غاـ حٍگ حّٽيٍصق ىاـ ىاُطي ؽڪػت کائي قر۽ع پط ارٍصڈ اٌػاـ ُڪ دفٍّ قري اٿٍصقۿ ُڪ‬
‫ىػڪيً ڇّڪطيَء حّ غِارق ٿيۿ کيع پٍٍِخي ساٌصاـ حي ىغطقر ٌّرتً حِڏا ذق ڇرٍصق‬
‫غّچياـ ٿّ تَ اـ قكت اغاـ حي ساٌصاـ حي ؽاـ ۽ ىاـ حّ ڪٍڌ ڪٿي ٌُّصق܁ اـ قكت ةاةا ڇا‬
‫ڪٍصق܁ اـ قكت ىٍٍِخي غٍگصؾ ۽ ىغطقر ڀاڀي ڇا ڪٍصيۿ حڎًُ غٍصس پٽ ىّـ قاٌگط كصي ٿي‬
‫ةيٍِصق܁ ةهڪم ىّـ قاٌگط! حي ً ىّـ زُطف الِء ڪيّ ُّ‬
‫اځ ةَ زُطف ىٍٍِخي تفّر ۾ ىّحّد „ُي غٍصس پطٌو ۽ ىػطت ڀطرم ٌگاُّـ اځ ةَ ىٍٍِخي‬
‫اڳياـ ڦطي رُيّـ „ًُ ٌياڻا ٌيڻ کڻي اُڏرً تَ اکيً غاـ ىّـ ڇاًٌِ ڇغٍصي ُ ي حّ ىٍٍِخي ُطدي‬
‫حي اٌػاٌيت غٍصس كصىً ۾ غخصق ڪطڻ نڳٍصي ُ ي ڄڻ تَ کيع ىٍٍِخً قاٌصـ ۽ اٌخاىً تَ‬
‫اٌتتار ئي ٌَ ٿي „رّ‬
‫ڀالۿ اٌتتار ةَ ڪي ً ڪطي ُا܁‬
‫اغاـ غٍڌ حا زىيٍصار ٌّڪطراڻيً کي حيپً قاٌگط اغتٍياؾ ڪٍصا „ُيّـ پٍٍِخيً‬
‫ڇّڪطرً کي تَ ڪّٽً ۾ غاٌڍي رکٍصا „ُيّـۿ پط ىػڪيً ٌّڪطراڻيً غاـ اُڏق قرتاُء ڪٍصا‬
‫„ُيّـ حِڏق ةٍصقؽ کڻي ؽڪار غاـ ڪتّ „ُي ٌَ اقُي ٌَ قاُي! ٌَ داد ٌَ فطراد!‬
‫پِّء ڀال َُّء ڪي ً اٌتتار ڪطي ُا!‬
‫ىٍٍِخي چاُت کي ؽاُاڻّ فطرب غيخِي قر۽يۿ پط ُڪ ڇرًٍِ ىّـ کيع پٍٍِخي انفت حي‬
‫ةي اٌت نِطـ حي ةيچيٍي ڇرکاري ىاـ اقٌِاري حي ىّڪم اضارڻ الِء اِط ىّٽيّ ُيع اًٌِ ڇرًٍِ ۾‬
‫ى ٍٍِخّ ىارقټ ةَ اغاـ قټ „رم ُّ غشت ٌيؼ پطغت ۽ ؽطاةي „ُي غچ „ُي تَ حيڪي ىٺ ۾‬
‫غگطرٽ حِهي چپڏيَء غاـ ر ڇٍڊرٍصا „ًُۿ تً حا سياؾ ىڏر ي سهطٌاڪ ٌُّصا „ًُ‬
‫ُڪ ڇرًٍِ ـتد حّ ڪػطت ڪطڻ الِء ٻاُط ٿي ٌڪتعۿ حّ پٍٍِخي قٍُخڻ قاري حاِء ىاـ‬
‫ڪًٍِ حي رقئڻ حّ „قاز ڪً تي پيو ىاـ تڪڏـ كصىً غاـ اـ نطؼ „رع حيڪي ڪخَِ‬
‫ىٍٍِخي اکيً ڇٺّ غّ ىٍٍِخي يطت کي حاڳائڻ الِء ڪافي ُّ ىٍٍِخّ ىارقټ ٌٻم ۽ ڪيظقر زُطف‬
‫حّ حػو پٍٍِخً ىلتّط ۽ ُّس ڀطرم ٻاًٌِ ۾ حڪڏي ةي۽ّ ُّ غٍصس اکيً ۾ ذيّاٌيت حي‬
‫غطسي تطي „ئي ُ ي زُطف کيع غطاّؽيً ۾ ارالز ڪطي رُي ُ يۿ رذو الِء نيالئي رُي‬
‫ىّـ ىارقټ کي ڪٍڌ کاـ قٺيۿ غٽ ڇر ي کڻي ڀت ۾ ٍُيّ ًُ پاڻ کي ڇڎائڻ الِء حصقحِص‬
‫ڪ ي ىّـ ُڪ زقردار چياټ غٍصس ڀطرم ىًٍِ تي قُائي ڪڍي څڪ کائي قڈُڻ الِء قڅرّ تَ ىّـ‬
‫ٻاًٌِ ىطقڈي غيٍي ۾ ىڪ قُائي ڪڍي ىاٌع ُّ ٻيڻّ ٿي غّر ۾ اٿيّ زُطف ُڪ ڪٍڊ ۾ ُيػيم‬
‫ُطڻيَء قاٌگط ةي۽ي ُ ي‬
‫ىارقټ غّر پچائي قري قڅرّ ٿي تَ ىّـ سار قچاـ څڪّ ڇرٍصي چيّىاٌعۿ ”ىاـ ڪانيج ۾‬
‫ةاڪػٍگ حّ چ يپ ً „ُياـ ُڪ څڪ غاـ ڪٍڌ ڀ ي ڇڎرٍصي ىاـِء “‬
‫ًُ ةيؾطىائي غاـ قراڻيّۿ ”رار تّـ ةَ ٌخيب اذيق „ُيًۿ ُڪ ٌّڪطراڻيَء الِء ارتطق ىاٌصق ٿّ‬
‫ٿ يً “‬
‫”ةڪّاس ةٍص ڪط “ ىّـ ؽّخ اکيً غاـ چيّىاٌع ”ستطدارۿ حّ قري زُطف کي ٌّڪطراڻيَء‬
‫چيّ اٿ ي “‬
‫دؾ چاُيّ تَ چّاٌعۿ ”تَۿ زُطف ةَ اٌػاـ „ُي! حٍو حٍو حّ ڦيط „ُيۿ زُطف ڪًٍِ غيٺ حي اِط‬
‫حٍو قٺي ُا تَ ٌُّص تّ حِڏا غٍصس پاڇي الِء ةَ قاحِائيٍصي ساڪ ٿي قڃً ُا ُيٍ ً غٍصس‬
‫تُّيً ڪطڻ حّ سياؾ تٍٍِخي دىاغ حي ڪًٍِ ڪٍڊ ۾ ةَ پيصا ٌَ ٿ ي ُا‬
‫ًُ چيّۿ ”اڈي ىياـۿ ُڪ ىٍيّني ڇّريَء کي کڻي غط تي چاڈُيّ اٿ ي “‬
‫”پٍٍِخي ةص زةاـ ةٍص ڪطۿ ؽيً“ۿ ىّـ ٌفطت قچاـ اِڏيم „قاز ۾ رڈ ڪ ي ”ىاـ زُطف غاـ‬
‫ؽادي ڪٍصس “‬
‫”ةهي ةهي“ۿ ًُ ٺ۽ّني ڪٍصي چيّ‬
‫ىّـ کاـ رُ يّ ٌَ ٿيّ ُڪ ٻي چياټ قُائي ڪڍي ىاٌع ٌَ چاُيٍصي ةَ چياټ ٌڪ ۽ ىٿيً‬
‫چپ تي قڃي نڳع رت ررال ڪطي قُڻ نڳع ٽّاؾ غاـ ٌڪ اُاٍِصي چيائيًۿ ”اـ حّ ةصنّ تّکاـ‬
‫كطقر قٺٍصس “‬
‫ڀاڀيَء حّ ڀاُء „ُي ىّـ کاـ ٌيط ۾ قڇق ٿ ي غڌق ڀاڀيَء حي ڪيطي ۾ ُهيّ قرّ ڀاڀيَء اڃا ٌٍڊ‬
‫ىاـ ىع اُٿي ُ ي االِء کيع ڇا ڇا قڃي چيائيً اُڏا تَ ڪً ڀطرائيٍع حّ ٌيطـ تي غڀٍي حي‬
‫غاىِّـ چيائيًۿ ”تُّاـ حي اِط ڪيط ٌظت قارق پٍٍِخي ٽّپي الُطائڻ ارٍصق “‬
‫ِِ‬‫اِا‬
‫ةاةا ۽ ادا اچطج ىاـ ؽيً ڇاًٌِ ڇٺّۿ ًُ قات تاـ رقىاؾ ُڏارّ غٍصس ىٿيً چپ تَ اٌچ کً ُء‬
‫ُّ ۽ ٌڪ ةَ غڄيم ُ ع‬
‫ڀاڀيَء پٍٍِخّ ڳانِائڻ حاري رکٍصي چيّ ”ڪانيج ۾ پڏُي پاڻ کي االِء ڇا غيخِڻ نڳّ „ُي ٌَ‬
‫ىاـ “‬
‫اٿع ٌٍڍي حي ٌظتۿ ٌَ قڇي الِء ُ‬
‫ادا ڪخَِ ٻڌڻ ةٍا چيّۿ ” ڪانيج ىاـ ٻَ چار ڪپ ڇا کڏي „رّ „ُيۿ ڇّري حّ ىٿّ ڦطي قرّ‬
‫„ُي “‬
‫ىّـ کاـ رُيّ ٌَ ٿيّ ڇٌص ڪطٽيٍصي قراڻيّ ُيوۿ ”ؽڪط ڪيّ حّ ڪٍڌ غالىت اٿع‬
‫زىيٍصاريَء حّ رٌب ُت ٌَ ُهٍصس “‬
‫ؽاؿ تائيً حڎًُ ڀاڀيَء غڀٍي کي ىً اِڏت كفا ٻڌائي پڪ ڇراري تَ زُطف پٍٍِخي ىطكيَء‬
‫غاـ ؽيً قټ قئي ُ يۿ تڎُيً ىٍٍِخي اکيً ۾ رت تطي „رّ کيً پٍٍِخّ فيفهّ ٻڌائي ڇڎرو‪:‬‬
‫”ڪخَِ ةَ ُخي ىاـ ًُ غاؾ ئي اىتراًٌ کاـ پِّء زُطف غاـ ؽادي ڪٍصس “‬
‫اِط تي ڄڻ ةو ڪطرّ‬
‫قارّـ ةتاؾ ٿي قرً‬
‫۽ حًٍِ ڇرًٍِ قئڪيؾً پّري ڪطي ىّٽي رُيّ ُيعۿ تًٍِ ڇرًٍِ غڀٍي حي غاىِّـ چ ي‬
‫ڇڎروۿ ”زُطف ىٍٍِخي اىاٌت ۽ تُّاـ حّ ٌٍگ „ُي “‬
‫۽ پِّء ُيػيم زُطف کي چيوۿ ”ىٍٍِخّ اٌتيار ڪخاـِءۿ زُطف!“‬
‫ىاـ كصي ُيع‬
‫ىاـ ةا ي ُيع‬
‫ىٍٍِخي اٽم فيفهي اڳياـ غڄي ساٌصاـ حي كهٍي ۾ زنظنّ ىچي قرّۿ ۽ ىّـ غٍصـ قڇ ىاڻِپائيَء‬
‫۾ ةاَُ نڳائيۿ زُطف غاـ حهص ىّٽڻ حّ اكطار ڪطي ؽِط ُهيّ „رع‬
‫اىتراـ حي تياريَء غاـ اڎقاڎ ٌّڪطي ۽ حاِء حي ڳّنِا پڻ ؽطقع ڪيو اِط ۾ پ۽ياـ ڪّةَ‬
‫اُڏق ُيصرد ڪٌَّ ُيوۿ حًٍِ کاـ ٻَ چار اکط زُطف حي ةاري ۾ ٻڌي غگِاـ ُا حصائيَء حا ىِيٍا‬
‫اقغي ڏي ۾ ڪاٽيو اـ حتم حيڎي اٌتيار ۾ فلم ُڪ ڦيط „رّ ىٍٍِخي سطڂ حا پيػا اِڏائي‬
‫ڇڎرائّـ ادا اـ حّ غتب نکيّ‪ ” :‬ستط تَ اٿ يۿ تَ ًُ غاؾ حا ىاڪڏ نٿي ُ يۿ تًٍِ ڪطي تٍٍِخّ‬
‫سطڂ اِڏارّـ ٿا ڪفارت ؽٍاريَء کاـ ڪو قٺخائيً “‬
‫پيػا اِٽ اچڻ نڳا اـ حّ اثط ىّـ تي اِٽ ۽ ىٍٍِخً دقغتً تي اِطق پيّ اڳۿ حي دقغت‬
‫فلم غيٍييا حي النچ ۾ ىّـ غاـ ىهٍصا ُ اۿ تً ىًٍِ ىڏي ڇڎرّ ۽ ٻيا دقغتۿ حي ُّٽهً ۾ ىٍٍِخً‬
‫پيػً ىاـ غيٍڊقڂۿ چاٌَِ ۽ غگطرٽ پي ٍصا ُ اۿ تً اچڻ قڃڻ ستو ڪطي ڇڎرّ غٍصـ ٌصؿ‬
‫ىّحّدايَء ۾ غڀ کاـ قڇق فائصق اُّ ٿيو حّ اىتراـ حي پّري پّري تياري ڪطي پيپط ڇٌو اـ قڂ ۾‬
‫ىػتلتم حا پطقاطاؿ تٍييط ڪيوۿ حًٍِ سياؾ کاـ ىٍٍِخً ىائڏً ىٍٍِخي سطڂ حا پيػا اِڏائي‬
‫ىّـ کي تڪهيف ڇرڻ چاُيۿ غّ ارىاـ غٍصـ پّرق ٿي ٌَ غگِيّ قچّني رُڻي ڪِڻي ۾ زٌصايَء حي‬
‫ذليلتً حّ قرخِڏائيَء کاـ ىهانٍّ ڪيو اًٌِ ئي ڇرًٍِ ۾ ٻً ڪيطـ قاري ُڪ حاِء ىهي قر ي‬
‫ُڪ نطؼ اىتراـ حي رزنٽ حّ اٌتيار ۽ ٻي نطؼ ٌّڪطيَء حّ فڪط! اُڏرً ذانتً ۾ ىّـ الِء‬
‫ٌّڪطي ٌِارت كطقري ُ ي ڄاڻ ُيو تَ حًٍِ ڇرًٍِ زُطف کي ڳاڈُّ قڳّ پارائيۿ ُٿً تي ىيٍصي‬
‫نڳائي پاڻ غاـ قٺي ارٍصس تًٍِ ڇرًٍِ کاـ ىٍٍِخي ساٌصاـ حا فطد ىّـ کي غتائڻ ۾ ڪاةَ ڪػط‬
‫ةاكي ٌَ ڇڎرٍصا ٌّڪطي! ٌّڪطي ةَ ىهي قئي ُڪ استار ۾ رپّرٽط حي حاِء ىهيو‬
‫رزنٽ ٻڌڻ ةٍاۿ پٍٍِخي زٌصايَء حي غڀ کاـ اُو „رزق پّري ڪطڻ الِء ىاـ ڳّٺ رقاٌّ ٿيع‬
‫غتً اٺً ىِيًٍ کاـ پِّء ڳّٺ قڃي رُيّ ُيع اـ قڂ ۾ ٌَ زُطف حي ىّـ کي ۽ ٌَ زُطف کي ىٍٍِخي‬
‫ڪا غڌ ُ ي‬
‫ىٍٍِخا كصؿ ىلتّط ُ ا دؾ ۾ پٍٍِخي فيفهي تَ فشط پي ىرػّس ڪيو‬
‫اکيً ۾ الىرصقد سّؽيً حّـ رقؽٍيّـ ركؿ ڪطڻ نڳيّـ دقنت اىارت ۽ قڇ ىاڻِپائيَء حي‬
‫ڪّڈي درّار کي ٽّڈيۿ پٍٍِخي ٌٍڍڈيۿ غچي پيار ڀطي دٌيا غخائڻ ٌڪتّ ُيع اىيصـ حي ڇراٽً‬
‫کي ٌطاؽا حي „ٌڌرً کاـ ةچائيٍصق ذّرهيَء حي در قټ پِتع ةٍا انالع حي پِتّ ُيعۿ ؽارص تًٍِ‬
‫ڪطي غڀٍي حي ىًٍِ حّ پٍّ نِي قرّ ىاُء ةَ غّـ ۽ چاٌصي حي پاغي ٿي ةي۽ي ائيً ڪطڻ غاـ ًُ‬
‫ىاىتا حّ ىضاؽ ُاڇائي ڇڎرّ ڇٺو پ ي ت َ غڄي اِط حا ڀاتي پاڻ ۾ غع پع ڪطي رُيا ُ ا ڪيطـ ۾‬
‫اڂ قڀ ڪطڻ نڳا ڄڻ تَ ڪخَِ نڪائڻ حا غاٌتاَُ ڪطي رُيا ُ ا پط ىٍٍِخيّـ ىٍتيط ٌگاُّـ‬
‫زُطف کي تالش ڪطي رُيّـ ُيّـ َُّء ڪٿي ُ ي܁‬
‫پٍٍِخي قڇي ڀيڻ کاـ پڇيو ػ ”زُطف ڪٿي „ُي܁“‬
‫”ىٍٍِخي ڳٍڍ ۾ ٻڌؾ „ُي ڇا܁“‬
‫پطراـ ڀاڀيَء کي ڇٺوۿ ىًٍِ تي ىطڪ ُيع‬
‫”زُطف ڪٿي „ُي܁“ کاٌ ع پڇيو‬
‫”حتاـ „ئي ُ يۿ اتي قئي „ُي “‬
‫”اِٽ اکطـ ۾ حّاب ڇيۿ ڀاڀي “‬
‫”ةڪّاس ةٍص ڪط “‬
‫”ىاـ پڇاـ ٿّ زُطف ڪٿي „ُي܁“ ڪاقڈ ۾ ىٍٍِخّ رت ٽِڪڻ نڳّ‬
‫اىاـ اقري ارٍصي چيّۿ ”ةي ذيا ُڪ ڇرًٍِ ؽيً حي ٌّڪط غاـ ڀڄي قئي “‬
‫اقچتّ „غياـ ىٍٍِخي ىٿاـ اچي پيّ پاڻ غٍڀاني چيوۿ ”اُّ ڪّڈ „ُي “‬
‫”ُٿ ڪٍگڻ کي „رغي ڪِڏي!“ اىاـ چيّۿ ”ؽيً قرچارق ُٿ ڪطڻ قرع تَ “‬
‫”تَ܁“‬
‫”کڻي کَُّ ۾ ٽپّ ڇٌائيً “ اڳتي ًُ ڇا چيّۿ غّ ٻڌي ٌَ غگِيو‬
‫ٌّڪطيۿ اىتراـ رزنٽ! ىػتلتم حا غڀ غپٍا! زُطف ۽ ىٍٍِخي اٌّکي دٌيا! ڪٿي „ًُ اىيصـ‬
‫حا ىٍتؾط ىّتي܁‬
‫غڄي دٌيا کاـ ىًٍِ ىّڈيۿ ًُ ڪيطي کي اپٍارّ اٿو ڪانَِ اغاـ حّ پطاڻّ ڪڏىي النّ ڇت‬
‫حّ ڄارق الُڻ الِء ىٍٍِخي ڪيطي ۾ „رّ ُّ ىّـ دريَء ىاـ سّاحَ سلط حي احڏرم „غتاـ ۽ قرطاـ‬
‫غاڅ ٻيهي ڇاًٌِ ڇٺّۿ النَّء ڇڪٍصي ڇڪٍصي چيّ‬
‫”غائيً! تٍٍِخّ ڇ ڇغي ٌٿّ غگِاـ “‬
‫”ڇ فلم اـ ڳانَِ حّ اٿوۿ النّۿ“ ىّـ چيعۿ ”تَ اځ تائيً اـم ذليلت کاـ ةيشتط „ُياـ “‬
‫۽ پِّء النَّء ڪٍتٍصي ڪٍتٍصيۿ ُيڻي „قاز ۾ غڀ ڪخَِ ٻڌائي ڇڎرّۿ تَ ڪي ً ؽيً ىٍفّؿ‬
‫زُطف کي ٌّڪطـ کاـ ا ّا ڪطارّ ُّۿ زُطف ىصد الِء پڪاررّ ۽ اقچتّ ڀاڀي ڪًٍِ ڪٍڊ پاغي کاـ‬
‫نٺ کڻي ًُ طرب تي ٽڏي پ ي ُ يۿ قڃي‪:‬‬
‫”ؽطؿ ٌٿّ اچي يۿ ڀطرم اِط ۾ اُڏا كِط ٿي ڪطرً ػ اٌگم ڪطي ىڏس ٿي ىاررً “‬
‫النَّء ٻڌارّ تَ زُطف ؽطؿ قچاـ حّ ڄقڈ پاتي تَ غڌق قڃي کَُّ ۾ ٽپّ ڇٌائيً‬
‫”ىٍفّؿ حّ الش ُٿً غاـ کَُّ ىاـ ڪڍرّ ُيو “‬
‫ؽيًۿ ڀاڀيۿ دقنتۿ قڇائي ۽ ساٌصاٌي قكارۿ غڀٍي ُڪ ٿي ُظاررً ُاڃا ڪيا‬
‫احِّ ُيٍ ط ؽيً ةَ چپڏيَء غاـ غگطرٽ حي ر ڇٍڊرٍصق „رّ „ُي غٍصس ٌيار ۽ ىڪار‬
‫اکيّـ ىّـ ڇاًٌِ اٿيّـ „ًُ ىاـ دؾ حي غڄي ٌفطت غاـ ڇاٌِع ڇغي رُيّ „ُياـ غٍصس ڪارـ‬
‫چپً تي ُڪ نٍظ ڀطي ىطڪ کيڎي قئي „ُيۿ ڄڻ تَ چ ي پيّ ”ڪي ًۿ ةصنّ قرتّ ىاـِء ٌَ܁“‬
‫پطۿ ڪاش تَ ڪّ کيع ٻڌائي تَ ُار ۾ اغاـ حي حيت „ُيۿ ؽڪػت ۾ اغاـ حي فتد نڪم‬
‫„ُي‬
‫”ىتارڪۿ ىتارڪ “ اُّ „قاز ُڪ ٌطس حّ „ُي‬
‫”پٽ ڄائّ اٿع “‬
‫”ؽم غصا حي ي “‬
‫ؽيً ىّـ ڇاًٌِ ڇغي رُيّ „ُي دؾ چاُي ٿي تَ چّاٌع تَ ُي ٌ ّـ اٌػاـ تُّاـ کاـ ةصنّ‬
‫قٺٍصق ُّ حڎًُ پٍٍِخي دٌيا غخائڻ حا غاٌتاُا ڪٍصق تَ پ۽ياـ ىاـ غٍصس اىاٌت حي ذفاىت‬
‫ڪٍصس ُّ ىّـ قاٌگط اڪيهّ ٌَ ٌُّصق ىاـ غٍصس ڀط ۾ ةيٍِصس ُي ٌ ّـ اٌػاـ تُّاـ کاـ‬
‫ىٍٍِخّ ةصنّ قٺٍصق‬
‫ىاـ دريَء حا ناؽ ٻيڪڏي رُيّ „ُياـ اّڈ قڃي ٿّ اِڏتّ ‪‬‬
‫‪2419‬‬
‫پٿر ۽ پيار‬
‫قكت اغاـ حّ قرطي ٌاُي‬

‫اغاـ قكت حا قرطيۿ‬
‫پٍٍِخي الش تي ىطڪي قر۽ي‬
‫درد ةٍا ُڪ دؾ‬
‫ُاۿ ُييؾَ ائيً ئي تَ ٿيٍصق ُّ تَ ػ‬
‫”ڇا ذاؾ اٿ يۿ چطي܁“‬
‫”ڇسۿ ىّـ کي چطي ٌَ چٌّصق ڪطۿ راحّ “‬
‫”چڱّ ڀال پڳهي چّاـِء܁“‬
‫”چّاـِء ٿيۿ راحّۿ تَ ىّـ کي ٌَ غتاِء “‬
‫”تّـ چطيۿ تٍٍِخي ـّرت چطي “‬
‫”نڄ ٌٿي اچي ي܁“‬
‫”نڄ! نڄ ارٍصي „ُيۿ ڇّڪطرً کي “‬
‫”ةيؾطؿ “‬
‫"‪"Thank you‬‬
‫”ڇاچق ُ۽يم „ُيً “‬
‫”اِٽ غيخِيّ اٿ ي ڇا!“‬
‫”„ُيً ةَ ڇاچق ىّر “‬
‫”ٻيّ قري “‬
‫ڪخَِ حڪ‬
‫ڪخَِ ةيظار ػ‬
‫”ٻيّ قريۿ ُّـ! رٌگ اٿ ي رڃ حِڏقۿ ىٿاـ ٿّ قرچارق „ڪڏ ڇرکاري “‬
‫”اڈي نکً ۾ ُڪ „ُياـ “‬
‫”ڇاچق ڪّ ٺِيً ٿّ “‬
‫”رٌّيّرغڏي اطنع ڪاىً رقؿ حي ىاغيَء کاـ قڃي پڇي ڇس تَ ڪيتطرّـ ڇّڪطرّـ‬
‫ىٍٍِخّ پڇائيٍصرّـ رٍُصرّـ „ًُ “‬
‫”ةع ُاڻيۿ ىياـ ى۽ّ “‬
‫”رليً ٌَ اچي ي تَ اىاـ کاـ ةَ کڻي پڇي ڇس تَ ىاـ ٺاُّڪّ „ُياـ ڪَ ٌَ “‬
‫”حيخيَء کاـ ڇّ پڇاـۿ ىّـ کي اکيّـ ٌاًُ ڇا܁“‬
‫”ةيلصر ڪِڏق كصر ڪٍصا االِء ڪيتطرّـ ذػيٍائّـ ىٍٍِخي ُڪ حِهڪ الِء قاحِائيٍصرّـ‬
‫رٍُصرّـ „ًُ “‬
‫”ٌُّصرّـ ڪي اُڏرّـ تِڏرّـ “‬
‫”۽ تّـ܁“‬
‫”ىّـ کي تٍٍِخي پطقاَُ ٌاُي قڀ “‬
‫ڪخَِ غاڈ‬
‫ڪخَِ سار ػ‬
‫”تَ پِّء اغاـ حي اِط ڇّ ارٍصي „ُيً܁“‬
‫”ڄڻ تٍٍِخي الِء ارٍصي „ُياـ قرچارق غيخِي تَ ڇا ٿّ پاڻ کي!“‬
‫”دؾ کاـ پڇي ڇس “‬
‫” ڇڎ ىٍٍِخي ٻاًٌِ ڇسۿ چّاـِء ٿيۿ راحّۿ تَ ُڪ ڇرًٍِ ىاـ ةَ غتائيٍصي ىاـِء اُڏق حّ‬
‫“‬
‫”حّ܁“‬
‫”حّ رقئي پٌّصرً “‬
‫”پٿط ةَ ڪڎًُ رٌا „ًُۿ پڳهي “‬
‫ڪًٍِ ڪًٍِ اقغي ڏق‬
‫ىّـ ن َ ىيڪً ڦّؾ‬
‫‪‬‬
‫„ڳ ازؾ حي حهٍصي رٍُصي‬
‫حهٍصق رٍُصق حيُءۿ‬
‫ڪيط ٌَ ڪًٍِ حا „ٌػّ رقڪي‬
‫ڪّئي ٌَ ڪٍٍِخا ٽِڪ‬
‫پِّءۿ اُّ ئي تَ ٌطانّ دغتّر ُّ‬
‫”پکي ىڏر ي ٌَ ٍُج “‬
‫”راحّ “‬
‫”۽ ىاڻِّ غڀ ي ٌَ غِڻا “‬
‫”سصا حي قاغهي ىّـ کي تٍگ ٌَ ڪطۿ راحّۿ قرٌَ “‬
‫”قرٌَ܁“‬
‫”تُّاـ قټ اچڻ ڇڎي ڇرٍصس “‬
‫”اځ ئي ىّٽي قڀ ىّـ سم نکي اِطارّ ٿي ىاـِء ڇا܁“‬
‫”اقَُ تّـ پٿط „ُيًۿ راحّ “‬
‫”پٿط ىاـ تَ تاج ىرم ٺِيّ „ُيۿ پڳهي “‬
‫”پاڻ کي تاج ىرم ٿّ غيخِيً܁“‬

‫”ىّـ کي تاج ىرم کاـ ٌفطت „ُي “‬
‫ڪخَِ چڏ‬
‫ڪخَِ ڄط ػ‬
‫”ىّـ کي ُط اڇي ؽي کاـ ٌفطت „ُيۿ تڎًُ تَ چّاـِء ٿّ تَ اڇي غاڈُي ٌَ ٻڌٌصي ڪط “‬
‫”۽ تّـ حّ ةهّ چيڪ حي ٽي ؽطټ پائيٍصق „ُيًۿ ڄڻ ٺٍِصي اٿ ي “‬
‫”ٻيّ ٌَ تَ ستط اٿ يۿ ىاـ ةاڪػط „ُياـۿ ىٍٍِخّ غيٍّ چانيَِ اٌچ „ُي “‬
‫”ىّـ کي اڇي غاڈُي قڻٍصي „ُي ىاـ ٻڌٌصرع تٍٍِخّ ڇا!“‬
‫”ڪخَِ ةَ ٌَ پط غچ پڇيً تَ ڇاچي ةڇڏي ٿي نڳيً “‬
‫”ةڇڏق ٌُّصرً تّـ “‬
‫”پٍٍِخي دؾ کاـ پڇي ڇس “‬
‫”ڀال ىٍٍِخي غتائڻ ىاـ ڇا ٿّ ىهي ي܁“‬
‫”نهف “‬
‫”ڀم غتائي قٺۿ ٌطدئي پط ُڪ ڇرًٍِ پڇتائيٍصرً تّـ رقئيٍصرًۿ راحّ “‬
‫”تّ چطيۿ الِء܁‬
‫”ُاۿ ىٍٍِخي اڻييي پيار الِءۿ ةي اٌت چاُت الِء “‬
‫ڪًٍِ ن َ ڪاري راتۿ‬
‫ىّـ ن َ پطَُ ڦڏي‬
‫‪‬‬
‫ڪڎًُ زٌصايَء حي ؽطارت حّـ ڳانِيّـ‬
‫ٌػيو غرط حّـۿ ىرتت حّـ ڳانِيّـ‬
‫حڎًُ ةَ قفائً پڇائي پڪاررّۿ‬
‫اغاـ ڪخَِ ٌَ غيخِيّۿ اغاـ ئي ٽِياغيً‬
‫پطۿ ائيً ئي ٿيٍصق „رّ ُّ تَ ػ‬
‫”اُي ٌيطرّـ اکيّـ تَ ڪڍرائي ڇڎ “‬
‫”ڇّ اچي ىٍٍِخيً اکيً حي ڪڍ پيّ „ُيً “‬
‫”ىٍٍِخي ى يً تَ ڪيپاس کڻي ٻ ي ڪڍي ڇڎ “‬
‫”ڪِم ٌَ ٿي اچي يۿ پٿط “‬
‫”ڪِم! ڪِم ۽ ٌيطرً اکيً تي܁“‬
‫”ٌيطرّـ اکيّـ اٍاَُ „ًُ ڇا܁“‬
‫”اٍاَُ ثّاب حي غڌ پاڻ کي ڪٌِّي ةع ىّـ کي تٍٍِخّـ اُي ٌيطرّـ اکيّـ ٌٿيّـ قڻً “‬
‫”ڪّڈا “‬
‫”غچ ٿّ چّاـِءۿ چطي “‬
‫”۽ اـ ڇرًٍِ حّ چي َ ٿي تَ تٍٍِخّـ اکيّـ حِڏق غااط حّ ٌيطق پاڻي “‬
‫ڪخَِ کم‬
‫ڪخَِ ٽم ػ‬
‫”غّ تَ تّکي ةٍارو پي “‬
‫”ڇا چي يَ܁“‬
‫”ُاۿ دقغتً الِء چاٌَِ حّ ٺِطائڻي ُ و “‬
‫”د ا ةازۿ فطرتيۿ تّـ دقکيتاز „ُيًۿ راحّ “‬
‫”اقـ ُّـ ىاـ ٌلهيٍص „ُياـ “‬
‫”ُاۿ ىاـ ئي تَ ُڪ ةيّكّؼ رُخي قئي „ُياـ “‬
‫”تّـ فلم چطي „ُيً “‬
‫”تڎًُ تَ ةار ةار رئاررً ٿّ “‬
‫”تّکي رئاريۿ االِء ڇّ سّؽي ىرػّس ٿيٍصي اٿو “‬
‫”ڀم رئاري قٺۿ راحّۿ پط ُڪ ڇرًٍِ تّـ ةَ رقئيٍصرً “‬
‫ڪٍٍِخا ٌيڻ ڀٍاۿ‬
‫ىّـ قټ ةّد حا ةاـ‬
‫‪‬‬
‫انفت حّ اكطار ڪياـ ڪي ً܁‬
‫ىاـ انتيهّۿ ىتّانّ‬
‫څرتي ىٍٍِخيۿ تارا ىٍٍِخا‬
‫ىٍٍِخّ ُي „ڪاش‬
‫تًٍِ ٌُّصي ةَۿ ٌَ چاُيٍصي ةَۿ ائيً ئي ٿيٍصق ُّ تَ ػ‬
‫”ُ ّ “ ڇطڪۿ دؾ حّ اذتخاج‬
‫”ڪًٍِ ڇرًٍِ ىٍٍِخّ غاَُ ڪڍي ڇڎرٍصرًۿ راحّ “‬
‫”ڇا پي نکي َ܁“‬
‫”ٌَ ٿي ڇرکارراـ “‬
‫”ڀال پطراـ ئي کڻي ڇرکار “‬
‫ٌَ ڇرکاررٍصرعۿ ٌَ ڇرکاررٍصرع پطي ٿي “‬
‫”ٌَ ڇرکاررٍصرًَء تَ پٍّ ڦطي قٺٍصق ىاـِء “‬
‫”ڇڎ ىٍٍِخّ ُٿ ىٍٍِخي ٻاًٌِ ڀ ي ڇڎرٍصرً “‬
‫”پطرو پتط پي نکي َ ڇا܁“‬

‫”ڇسۿ راحّۿ ٌَ پڏُخاـِء “‬
‫”ڇّ ٌَ پڏُاـ܁ ُا ٻيهيۿ „ُي تَ ڪّ پيار حّ سم “‬
‫قر ڇٌائيً‬
‫پٍّ ڦطرائيً‬
‫پٍّ ٿي پيّ پطزا ػ‬
‫”اُّ ٽڪط ةَ ڇي “‬
‫”ُطاظ ٌَ ڇرٍصس “‬
‫”پطارّ سم پڏُڻ ةصاسالكي „ُي “‬
‫”ڀم ُخي “‬
‫”ڇيۿ راحّ “‬
‫”اقـ ُّـ “‬
‫ڇٌص ڪطٽيائيً‬
‫څڪ ٍُيائيً ػ‬
‫”ڇغاـ تَ ڇا نکيّ اٿ ي “‬
‫”اـ ٽڪط تي ڪخَِ ةَ ڪٌِّي “‬
‫”اِڻّ ئي ڪخَِ نکيم „ُي اقَُ! ڇا نکيّ اٿ ي‪ :‬ىٍٍِخا راحّ!“‬
‫ىڪ ٍُيائيً‬
‫حڪ کاڅائيً ػ‬
‫چطي ُٿ ڀڄي پٌّصقِء چّڈرّـ ٽڏي پٌّصِء “‬
‫”ڀم ٽڏي پّـ اځ تَ تّکي ارتطق ىاررٍصرعۿ ارتطق ىاررٍصرع حّ حّ “‬
‫ڪخَِ چِڪ‬
‫ڪخَِ ٽِڪ ػ‬
‫”حّ܁“‬
‫”حّ رقئي پٌّصرً “‬
‫غطت غيخَِ حا ڪاٌچ‬
‫ذظـ ڪيا غڀ چّر‬
‫‪‬‬
‫تلصرط ٌَ ڪٍٍِخي قس „ُي‬
‫قكت ٌَ ڪٍٍِخّ دقغتۿ‬
‫ٻاڈا ٿي قرا ٻار ادؾ حا‬
‫رڪخي قرّ غٍگيت‬

‫ىارّس ىطڪ ۽ زسو زٌصايَء حا غاٿي ٿي پيا اِائم ايتۿ قرطاٌيً حّ قرطاڳ ۽ „ڳۿ دؾ‬
‫ىخطقح ۽ ٌطاؽا حيّـ حي ڳهي حّ ُار ٿي پ ي تڎًُۿ تڎًُ ڪًٍِ اقټ ىاـۿ انفت حي ىّټ ٿيۿ‬
‫پط ڪيتطي ٌ َ ىختّرۿ ىارّس ۽ غيٍي ۾ اِڏيم غڎڪً غاـ غخارم ۽ اقچتّۿ ڪًٍِ قرڻا حي ٽڏم‬
‫تارـ کي ڇيڏرّ تَ ػ‬
‫”ڇّۿ راحّۿ اځ ٌٿّ ڇيڏرً܁“‬
‫ىاـ ساىّش‬
‫”ؽطارتّـ قغاري ڇڎرّـ اٿ ي ڇا܁“‬
‫ىاـ ىاٺ‬
‫”اڳ تَ چٌّصق ُ يً ؽطارتّـ زٌصايَء حي حّاٌي „ًُ “‬
‫ىاـ چپ‬
‫”اځ كطقر ڪا ٌ يً ذطڪت غّچي اٿ ي “‬
‫ىاـ پاڇّ‬
‫”ڇسۿ راحّۿ ىٍٍِخي ُٿً تي ىيٍصي ڇغيً ٿّ܁“‬
‫ىاـ درّار‬
‫”ىٍٍِخي غيٍڌ ۾ غيٍڌقر ڇغيً ٿّ܁ چ َ ٌَ ڄڻ چٍگاررّـ „ًُ “‬
‫ىاـ ـرطا‬
‫”ىيٍصيَء حّ ىضاؽ اڇاِء ٌَۿ راحّ “‬
‫ىاـ غڃ‬
‫” اځ ٽِڪ ڇّ ٌٿّ ڇئيً܁ ٽِڪ ڇيۿ راحّۿ تَ ىاـ پطائي „ُياـۿ ڪًٍِ ىػاڻ حي قرطاڳڻ „ُياـ‬
‫ٽڏم تاري حي الټ „ُياـ “‬
‫ىاـ رڀ‬
‫” کهيً ڇّ ٌٿّ܁ کمۿ غٍگصؾۿ کمۿ کم ىٍٍِخي ىختّريَء تيۿ ىٍٍِخي ةيڪػيَء تيۿ پٍٍِخي‬
‫ٌ۽طتا تي “‬
‫ىاـ اُڀ‬
‫”اځ „ڪاش کي ٽِڪً غاـ ٽّڈي ڇڎۿ راحّ تّـ کهيً ڇّ ٌٿّ܁ پط ٌَ ىاـ ةَ ڪا چطي „ُياـ‬
‫پٿط ةَ ڪڎًُ کهيا „ًُ!“‬
‫حتهً حي داىً ۾ چؾيً حي حهتطٌگ حّ „قاز ػ پٿطـ حا اؽڪ ػ ڪائٍات حّـ „ُّـ ػ زرد‬
‫غّرحيکيَء حي ڳهً تي ؽڪػتً حا نڏڪ ۽ پطي حتاـ کخيً حي اقټ ىاـ چٍڊ ني ّ پاتّۿ اتيۿ‬
‫ڪًٍِ قنط کاـ قڇڏرم ڪٌّج داًٌِ ڪ ي ‪‬‬
‫‪2411‬‬
‫چرٻٽ ۽ وڪ مداري‬
‫ُڪڏي ڇرًٍِ اديَء حّـ ٽي غاُيڏرّـ اغاـ حي اِط „رّـ ۽ ادي ٌضرا غاـ غع ُپع ڪطيۿ‬
‫کخڪا ڪطي کهڻ نڳيّـ‬
‫اـ قكت ىاـ اديَء حي ڪيطي ٻاُطاـ قراٌڊي ۾ ةي۽ّ ُّس ۽ پٍٍِخي دقغت ڦٍصڻ غاـ ىصاري‬
‫ڇغڻ حّ پطقاطاؿ ٺاُي رُيّ ُّس‬
‫ڦٍصڻ ٻڌارّۿ ”ىصاريَء قارق پاڪػتاـ چٌّڪ قټ ةي۽ّ „ُي ۽ ىصاريَء حّ غيڪٍڊ ؽّ ؽطقع ٿيڻ‬
‫قارق „ُي “‬
‫اُا ڳانَِ ٻڌي ىّـ کي ةيرص سّؽي ٿي ۽ ىاـ پاڻ کي ڪتڪتائي ڪطي کهڻ نڳع‬
‫ادي ۽ غٍصس ٽي غاُيڏرّـ ڪًٍِ ڳانَِ تاـ ارتطق تَ کهيّـ حّ ادي ٌضرا پهٍگ تي ڪطي پي ي‬
‫۽ ٻ ي ُٿ پاغطرً تي رکيۿ اُڀا غاَُ کڻيۿ کم رقڪڻ حي ڪّؽؼ ڪطڻ نڳي‬
‫ڦٍصڻ پڇيّۿ ”ڀال اديَء حً ةَ ىصاري ڇغڻ قرٍصرّـ ڇاۿ حّ ارتطق کهي رُيّـ „ًُ “‬
‫”ٌَ“ۿ کيع حّاب ڇٌوۿ ”ُي چارئي پڪ قذيص ىطاد حي ةاري ۾ ڳانِائي رُيّـ „ًُ “‬
‫ادي ٌضرا حّـ ٽي ي غاُيڏرّـ ُط ُڪ ذهيياـ ٌطؼ ُيهًۿ کتيخاـ ٌطؼ زرتا ۽ اهلل قغائي‬
‫ٌطؼ ؽييو „راۿ ُڪ ڪانيج ۾ پڏٍُصرّـ „ًُ ۽ ُڪ ُفتي ۾ ٽي دفٍا اديَء غاـ ىهڻ ارٍصرّـ „ًُ‬
‫حڎًُ ةَ ارٍصرّـ „ًُ تڎًُ پاڻ ۾ غع پع ڪطيۿ کخڪا ڪطي کهٍصرّـ „ًُ ۽ کهي کهي ڪطي‬
‫پٌّصرّـ „ًُ‬
‫ڦٍصڻ کاـ پڇيوۿ ”ىصاريَء قټ ُڪ ڪتّتطۿ ٻَ حِطڪيّـ ۽ ُڪ نّنّ ةَ „ُي حيڪّ تّب‬
‫ُالئيٍصق „ُي “‬
‫”نّنّۿ“ ىّـ چيّۿ ”نّنّ سم ٌَ تٍٍِخّ پِتّ “‬
‫ڦٍصڻ کهڻ نڳّۿ حڎًُ کهي رُيّ ُّ تڎًُ چيائيًۿ ”ىصاريَء قټ ُڪ ڀّنڏق ۽ ُڪ ڀّنڏي ةَ‬
‫„ُي “‬
‫اُا ڳانَِ ٻڌي ىّـ کي ٻيِط ڇاچي سّؽي ىرػّس ٿي‬
‫ىّـ کي ڀّنڏا ةيرص پػٍص „ًُ ڀّنڏـ کي پ طـ ۾ ةٍص ڇغي ىّـ کي ڇ ٿيٍصق „ُي ۽ ىاـ پاڻ‬
‫کي ُڪ ڀّنڏق ىرػّس ڪطڻ نڳٍصق „ُياـ ُڪڏي ڇرًٍِ پٍٍِخي دقغت ڦٍصڻ کي ٻڌارّ ُّؿۿ‬
‫حيڪّ اـ قكت ٌڪ ىاـ ايٍگا ڪڍي ةيٍچ کي ٿڦي رُيّ ُّۿ تَ ىاـ قڇق ٿي ٽارزـ ٿيٍصس ۽ دٌيا حي‬
‫غڀٍي ڀّنڏـ کي پ طـ ىاـ „زاد ڪٍصس‬
‫اُا ڳانَِ ىّـ پٍٍِخي قڇي ڀاُء اٌّر غاـ ةَ ڪ ي ُ ي اٌّر ُڪ ڪانيج ۾ پڏٍُصق „ُيۿ‬
‫تلطرطقـ ڪٍصق „ُيۿ اغڏطائيڪّـ ڪطائيٍصق „ُي ۽ ڪڎًُ ڪڎًُ ةک ُڏتاؾ ةَ ڪٍصق „ُيۿ‬
‫تًٍِ ڪطي ُّ اغڏّڄٌٽ نيڊر „ُي حًٍِ قكت ىّـ کيع اُا ستط ٻڌائي ُ ي تَ ىاـ قڇق ٿي ٽارزـ‬
‫ٿيٍصس ۽ ڀّنڏـ کي پ طـ ىاـ „زاد ڪطائيٍصس تًٍِ قكت ادا اٌّر „ئيٍي حي „ڇق ةي۽ّ ُّ ۽ ُڪ‬
‫تلطرط ڪطڻ حي ڪّؽؼ ڪطي رُيّ ُّ غٍصس ى۽يّـ ۽ چپ ڀيڪّڈرم ُ اۿ اکيّـ ڪاقڈ قچاـ‬
‫ڳاڈُيّـ ۽ کاٻي ڀطق فهيي ارڪڏطـ قاٌگط ىٿي ڇاًٌِ ڇڪخي قر ي ُ ع ُّ „ىطرڪا کي ااررّـ‬
‫ڇر ي رُيّ ُّ ۽ قرٽ ڪاٌگ حي تٍطرف ڪطي رُيّ ُّ ًُ اقچتّ ُڪ ىڪ ىٍٍِخي ٽڪڻ تي‬
‫قُائي ڪڍي ۽ „ئيٍي کي چيائيًۿ ”اځ دٌيا حّ ٻچّ ٻچّ قرٽ ڪاٌگ „ُي “ ىّـ کي غشت ڪاقڈ‬
‫قٺي قر ي ىّـ ادا اٌّر کي چيّ ُّۿ ” ىاـ ڪٍگ ڪاٌگ „ُياـ ۽ دٌيا حي ڀّنڏـ کي پ طـ ىاـ „زاد‬
‫ڪطائيٍصس“ۿ ادا اٌّر پٍٍِخي تلطرط اڅ ۾ رقڪيۿ کيػي ىاـ ٻَ „ٌا ڪڍي ىّـ کي ڇٌا ُ ا ۽ چيّ‬
‫ِِ ۽ ىٍٍِخّ ىٿّ ٌَ کاُء “ ىّـ ٻَ „ٌا ڪً ۾ قحِي کائٍع پڇيّ ُّۿ ”ىاڻِّ‬ ‫ُ ائيًۿ ”قڀ قڃي كهفي ُءکا‬
‫قرچارـ ڀّنڏـ کي پ طـ ۾ ڇّ ةٍص ڪٍصا „ًُ܁“ ادا اٌّر اِّر ڪطي ىٍٍِخي ىًٍِ ۾ ٌِاررّ ُّ ىاـ‬
‫غٍصس ا حّ رٌگ ڇغي دٌگ رُخي قرّ ُّس ًُ تلطرط ڪطڻ قاري „قاز ۾ پڇيّ ُّۿ اُّ غّاؾ ڇّ‬
‫پڇي رُيّ „ُيً܁‬
‫حّاب ڇٌّ ُّ ىاٌعۿ ”ىاـ ڀّنڏـ حّ دقغت „ُياـ “‬
‫ادا اٌّر ىٍٍِخي ڪهِي تي ُٿ رکٍصي چيّ ُّۿ ”اُّ ٌِارت غٍگيً غياغي غّاؾ „ُيۿ ٻيِط ٌَ‬
‫پڇخاـِء “‬
‫ىّـ کي ڪخَِ ڪخَِ ڪاقڈ نڳي ُ ي ۽ چيّ ُّؿۿ ”ڀّنڏا ةيّكّؼ ڪًٌِّ حّ غياغت ۾ ةِطق‬
‫قٺًۿ ڀّنڏا قرچارا تَ ةي زةاـ ۽ اگصاؿ „ًُۿ ىاـ ڀّنڏـ حّ دقغت „ُياـ “‬
‫”تّـ چطرّ چطٻٽ „ُيً“ ۿ ادا اٌّر ٻ ي ٺٌّؾا „ئيٍي ۾ پٍٍِخي ٌڪع کي ڇرکاررٍصي چيّ ُّۿ‬
‫”ڀّنڏا ىيهّؿ اٌػاًٌ حّ ‪ Symbol‬رٍٍي ٌالىت „ًُ ۽ پ طا غياغي كيص ساًٌ حي ٌالىت „ًُ‬
‫چطٻٽ اُّ غّاؾ ٻ ي ڪًٍِ کاـ پڇٍصرً تَ ٻڌحي قرٍصرً “‬
‫ادا اٌّر حي ڳانَِ ٻڌي ىّـ کي ڇاچق ڄٽ ٿيّ ُّ ۽ ىّـ ٿّري درط الِء ڀّنڏـ حي ةاري ۾ ڳانِائڻ‬
‫ڇڎي ڇٌّ ُّۿ اـ ڇرًٍِ کاـ ىيهّؿ ڀّنڏـ حي ذاؾ تي دؾ ئي دؾ ۾ افػّس ڪٍصق „ُياـ‬
‫ڦٍصڻ کاـ پڇيوۿ ”ڀال ڀّنڏق ڪِڏا ڪطتب ڇرکاري ٿّ “‬
‫ڦٍصڻ چيّۿ ”ڀّنڏق غّنخطـ حِڏا ڪپڏا پائي ۽ ڪاٺ حي ةٍصقؽ کڻي حٍگ تي قڃڻ حي ڪطي‬
‫ٿّۿ ڀّنڏي کيع رقڪي ٿي ڀّنڏق ڪاقڈ قچاـ ڀّنڏيَء کي غائيً ٌتَّء قاٌگط ىار ڪڍي ٿّ “‬
‫ىاـ ٽِڪ ڇر ي کهڻ نڳع‬
‫ادي ٌضرا دريَء ىاـ ىًٍِ ڪڍي چيّۿ ”ڇاُي ڈي چطٻٽۿ ىٿّ ڦطي قرّ اٿ ي ڇا܁ ىاٺ ڪط “‬
‫ڦٍصڻ چيّۿ ”ىاٺ ڪط رارۿ ٌَ تَ تّ غاـ اڎ ىّـ کي ةَ ىار کائڻي پٌّصي “‬
‫”ُّـ!“ چيوۿ ”ىار کائڻي پٌّصي حّ ڄڻ اديَء حّ راځ ٿّ ُهي “ ىاـ ٌَ رڳّ پتڪڏق „ُياـ پط ٌيط‬
‫۾ ةَ اديَء کاـ ُڪ ُظار غاؾ ٌٍڍق „ُياـ تًٍِ ڪطي کيع حڎًُ قڻٍصق „ُي ىّـ کي ڇڏٻ ڇرٍصي‬
‫„ُي ۽ ڪڎًُ ڪڎًُ ُڪ ٻَ ةخا ةَ ُڻي ڪڍٌصي „ُي‬
‫ُڪڏي ڇرًٍِ ىاـ اديَء حي ڪيطي ۾ قر۽ّ ُّس ۽ انتو ۾ ٽارزـ حا فّٽا ُڻي رُيّ ُّس اـ‬
‫قكت اديَء حّـ ٽي ي غاُيڏرّـۿ ُط ُڪ ذهيياـ ٌطؼ ُيهًۿ کتيخاـ ٌطؼ زرتا ۽ اهلل قغائي ٌطؼ‬
‫ؽييو „را اديَء غاـ غع پع ڪطي رُيّـ ُيّـ ۽ رکي رکي غيػڏاټ ڪطيۿ کخڪا ڪطي رُيّـ‬
‫ُيّـ‬
‫اهلل قغائي ٌطؼ ؽييو „را استار ۾ قذيص ىطاد حّ فّٽّ ڇغيۿ ٿڌق غاَُ کڻي چيّ ُّۿ ”ىاـ تَ‬
‫حيڪط قذيص ىطاد غاـ ؽادي ڪطراـ “‬
‫اـ قكت ىٍٍِخي ُٿ ۾ ُڪ تفّرط ُ ي حًٍِ ۾ ٽارزـ ُڪ سّفٍاڪ ايٍڊي غاـ ىلاةهّ‬
‫ڪطي رُيّ ُّ ىّـ اُا تفّرط قذيص ىطاد حي فّٽي تي رکٍصي چيّۿ ”قذيص ىطاد ٌطؼ ڇّڪطيَء‬
‫کاـ تَ ٽارزـ نک دفٍا ٺاُّڪّ „ُي “‬
‫اديَء ىّـ کي ٺڪ ٽڪڻ تي ُڪ چياټ ُڻي ڪڍي ُ ي ۽ ٽارزـ حي تفّرط دريَء کاـ ٻاُط‬
‫اڇالئيٍصي چيّ ُ ائيًۿ ”ؽطؿ ٌٿّ اچي يۿ ڇّڪطرً حي قڂ ۾ ٿّ ڳانِائيً “‬
‫ىّـ ةاَُ ٿي دريَء ىاـ ٻاُط ٽپّ ڇٌّ ُّ ۽ ٽارزـ حّ فّٽّ کڻيۿ ڇٍڊي کيػي ۾ رکيّ ُّؿ‬
‫ڦٍصڻ چيّۿ ” رار حهصي ُمۿ ىصاري غيڪٍڊ ؽّ ؽطقع ڪطي ڇڎرٍصق ۽ نّنّ تّب ةَ ُالئي‬
‫ڇڎرٍصق “‬
‫”نّنّ! سم ٌَ تٍٍِخّ پِتّۿ“ ڦٍصڻ کي چيوۿ ”تّـ ُتي تطسۿ ”ىاـ اىاـ کاـ سطچي قٺي ٿّ‬
‫اچاـ “‬
‫ڦٍصڻ ڪٍڌ نّڇي ”ُا“ چيّ‬
‫ىاـ ٺيٍگ ڇرٍصق اىاـ قټ پِتع ادي ۽ غٍصس ٽي غاُيڏرّـ اىاـ قټ ةي۽يّـ ُيّـ اهلل قغائي‬
‫ٌطؼ ؽييو „را اىاـ کي چ ي رُي ُ يۿ ”اچائي ڪالڪً حي تَ ڳانَِ „ُي ىاغيۿ فهو ڇغي غڌق‬
‫اِط ىّٽي ارٍصرّـ غيً “‬
‫ىّـ اىاـ کي چيّۿ ”اىاـ ىّـ کي سطچي ڇي ىاـ ڀّنڏـ حي ىصاري ڇغڻ ٿّ قڃاـ “‬
‫اىاـ ىٍٍِخي ڳانَِ حّ حّاب ٌَ ڇٌّ ؽييو „را کي چيائيًۿ ”چڱّۿ ًُ کي ةَ غاڻ قٺي قڃّ “‬
‫ىّـ رڈ ڪ يۿ ”ڪيڎاًٌِ܁“‬
‫اىاـ چيّۿ ”تّـ ٌضرا ۽ غٍصس غاُيڏرً غاـ اڎ فهو ڇغڻ قڀ “‬
‫ادي ۽ غٍصس ٽً غاُيڏرً حّ ىًٍِ نِي قرّ‬
‫ىّـ چيّۿ ”ىاـ ڦٍصڻ غاـ اڎ ىصاري ڇغڻ ٿّ قڃاـ ىاـ فهو ٌَ ڇغٍصس ىّـ کي سطچي ڇي “‬
‫چ ٍي ڇّڪطرً حي ىًٍِ تي سّؽي ىّٽي „ئي نڏڪيم کاڇرّـ کڄي قرً‬
‫اىاـ چيّۿ ”چطراۿ فهو ٌَ ڇغٍصرً!“‬
‫قراڻيوۿ ”فهيً کاـ تَ ىصاري نک دفٍا غ۽ي ٌُّصي „ُي “‬
‫”ڳانَِ ٻڌۿ“ اىاـ چيّۿ ”تّـ ٌضرا حً غاـ اڎحي فهو ڇغڻ قڀ اڪيهيّـ قرٍصرّـ تَ ڀاڻيً‬
‫اذيص ٌاراض ٿيٍصق “‬
‫اُا ڳانَِ ٻڌي ىٍٍِخي دؾ ڀڄي پي ي رقئڻ „رّ پط ڇّڪطرً حي ىّحّدايَء ۾ رقئڻ ةي ٌظتي‬
‫ڀاٌيو‬
‫ىٍٍِخّ ڀاُء اذيص ـّةيصار „ُي ۽ ڇاچق سّفٍاڪ „ُي ىاڻِّ سصا کاـ قڅرڪ کاٌ ع ڇڪٍصا‬
‫„ًُ ىاـ ةَ غائيً ٌتَّء کاـ پِّء ادا اذيص کاـ ڇڪٍصق „ُياـ‬
‫ىاـ ڪٍڌ حِڪائي ڦٍصڻ قټ „رع ڦٍصڻ ٌو حي ڇٌصڻ غاـ پٍٍِخا ُيڊا ڇٌص ـفا ڪطي رُيّ‬
‫ُّ‬
‫ڦٍصڻ کي افػّغٍاڪ نِخي ۾ چيوۿ ”ىاـ ىصاري ٌَ ڇغٍصس ڦٍصڻ “ ڦٍصڻ ڇٌصڻ اڇهي ڇڎرّۿ‬
‫پڇيائيًۿ ”ڇّ܁“‬
‫قراڻيوۿ ” ىاـ قذيص ىطاد حي ڪا ىطدار فهو ڇغٍصس تّـ قڃي ىصاري ڇس ۽ ڀّنڏي کي ىٍٍِخا‬
‫غالؿ ڇي “‬
‫ڦٍصڻ ڪً ىاـ َىط ڪڍٌصق ُهيّ قرّ‬
‫ٿّري درط کاـ پِّء چارئي ڇّڪطرّـ تيار ٿي اِط کاـ ٻاُط ٌڪتيّـ ىاـ کاٌ ً ٿّرق پطڀطق ُهڻ‬
‫نڳع کتيخاـ ٌطؼ زرتا ىّـ ڇاًٌِ درراُي اِّڈي قاٌگط ٌِاري رُي ُ ي ىّـ ىًٍِ ٻ ي نطؼ‬
‫ڪطي ڇڎرّ ۽ کيػي ىاـ کڏي۽ڏق ڪڍي چّغڻ نڳع‬
‫چارئي ڇّڪطرّـ ساىّش ُهي رُيّـ ُيّـ ى۽يّـ ۽ چپ ڀيڪّڈرمۿ ٌطڈ ۾ اٍِج ۽ ٌڪ حّـ‬
‫ٌاغّـ ڦٍڊرم ُ ً چ ٍي کي حيتّڻيڪ ىًٍِ تي اِڻائي رٌگ نڳم ُ ا ۽ چپ الني پاٽ قاٌگط‬
‫ڳاڈُا ُ ًۿ تڎًُ ةَ غٍصس ؽڪهيّـ ةيرص ڀّائتيّـ ٌيط اچي رُيّـ ُيّـ‬
‫ىاـ غٍصـ پّئتاـ ُهڻ نڳع‬
‫ادي ٌضرا ذهيياـ ٌطؼ ُيهً کي ڪً ۾ چيّ ”ُي ةهڪم چطٻٽ „ُيۿ ًُ حّ سياؾ ئي ٌَ‬
‫ڪطرّ “‬
‫ُ يهً اُا ڳانَِ زرتا کي ٻڌائي ۽ زرتا اُا سّؽشتطي ؽييو „را تائيً پِچائي ىّـ ةَ اُا ڳانَِ‬
‫ٻڌي قرتي پِّء چارئي ڇّڪطرّـ ٽَِ ٽَِ ڪطي کهڻ نڳيّـ ۽ ڳانِائڻ نڳيّـ‬
‫زرتا چيّۿ ”ُيهً حّ ُيطق ڪٿي ٌُّصق܁“‬
‫”اقـ ُّـۿ ڇڎ ڀيۿ“ ُيهً ٌخيب ٌيٌّي ُهڻ نڳي‬
‫اديَء ُيهً کي ڪک ۾ ٺٌّٺ ٍُ يً َُّء کهڻ نڳي ۽ غٍصس قات ىاـ ڇاٌص ااڇيَء حِڏا „قاز‬
‫ٌڪطڻ نڳا ىاـ کڏرّـ کڻي ذيطت ىاـ ڇاٌٍِع ٌِارڻ نڳع‬
‫ؽييو „را ىٍٍِخي ٽڪڻ تي چياټ ُڻٍصي اديَء کي چيّۿ ”تٍٍِخّ ڀاُء ٌَ فلم ةٍصرق „ُيۿ پط‬
‫ةهڪم ةهڊي چطٻٽ ةَ „ُي “ ىاـ ةهڊي اکط ٻڌي سّش ٿيع‬
‫ادي ٌضرا ؽييو „را کاـ پڇيّۿ ”ُيهً حّ ُيطق ڪي ً „ُي܁“‬
‫ؽييو „را قراڻيّۿ ”ُّةِّ قذيص ىطاد حِڏق „ُي “‬
‫”ُّـۿ قذيص ىطاد حِڏق قري څقڈ „ُي “ زرتا ُڪصؿ چيّۿ ”قذيص ىطاد حِڏق تَ ٌهي ىصد اّپاٌگ‬
‫„ُي “‬
‫”ڪيط܁ تّ قارق پاڇقۿ“ ُيهً چيّۿ ”حيڪّ اطنع ڪاىً رقؿ ٻاُطاـ ٿاٻا کائيٍصق „ُي “‬
‫”ڇسۿ زةاـ غٍڀاني ڳانِاِء ُيهًۿ“ زرتا چيّۿ ”ىّـ تٍٍِخي ُيطق کي ڪڎًُ اِٽ قڅ ڳانِارّ‬
‫„ُي “‬
‫"‪ُ "I am sorry‬يهً چيّۿ ”ىّـ کي ىٍاؼ ڪط ڄر ط زرتا “‬
‫ىّـ ُيهً کي چيّۿ ”تٍٍِخي ُيطق کي ىاـ ةَ غ اڻاـ “‬
‫ُيهً ذيطت ىاـ ىّـ ڇاًٌِ ڇٺّ پڇيائيً ”تّـ ڪي ً غ اڻيٍع “‬
‫”ًُ کي غڄّ ؽِط غ اڻيۿ“ ىّـ سّش ٿيٍصي کيع ٻڌارّۿ ”تٍٍِخي ڪانيج حّ فٽ ةاؾ‬
‫ڪ پڏً غچّ ٻچّ ُيطق „ُي “‬
‫غڀ ي ڇّڪطرّـ کهڻ نڳيّـ زرتا چيّۿ ”چطٻٽ ىّال ةشؼ ىڪطاڻيَء حي ةاري ۾ ڳانِائي رُيّ‬
‫„ُي “‬
‫”ى ّ ةً ىاٌعۿ“ ُيهً چيّ‬
‫”اڈي ٌَ ٌَ “ ىّـ کيع ٻڌارّۿ ”ىّال ةشؼ ًُ غاؾ پاڪػتاـ حي نطفاـ حطىً ٽيو سالؼ کيڎٌصق‬
‫۽ پڪ ٽي اّؾ ڪطي پاڻ کي ُيطق ثاةت ڪٍصق “‬
‫اديَء ىّـ کي ڇڏٻ ڇٌيۿ ”ى ا چپ ڪطي ُمۿ ڇّڪطرً حي قڂ ۾ ٿّ ڳانِائيً ؽطؿ ٌٿّ‬
‫اچي ي “‬
‫ىاـ ىاٺ ٿي قرع‬
‫چارئي ڇّڪطرّـ پِّء ساٌصاٌي ىٍفّةَ ةٍصيَء حي ةاري ۾ ڳانِائڻ نڳيّـ ۽ سّش ٿيڻ نڳيّـ‬
‫ؽييو „را ادي ٌضرا کي ٻڌارّۿ غائيٍصاد اِهّ ۽ رب ڇٌّ ٿِيو ةَ اِٽ ٺاُّڪا ٌاًُ “‬
‫اديَء پڇيّۿ ”ڪي ً „ًُ “‬
‫”ڇاچا غيارټ „ًُ “‬
‫”ٽارزـ کاـ ةَ܁“ ىّـ ؽييو „را کاـ پڇيّۿ ”ٽارزـ کي ڪڎًُ ىاٌگط ىڇ غاـ قڈٍُصي ڇٺّ اٿ ي܁“‬
‫”ةع ڪط ى ا ىطرً“ۿ ” اڈي ٌضرا قڇي „قاز ۾ چيّۿ ٻَ ىاڻِّ حيڪي غاىِّـ اچي رُيا ُ ا‬
‫ِڇطڪيۿ فٽ پاپ ڇڎي قرا‬
‫ؽييو „را چيّۿ ”ىريص اةّ غٍيص زسيي اڪتط „ةادي ةَ ڇاچق ُيٍڊغو „ُي ؽڪم ئي ؽاٌطـ‬
‫حِڏي اٿع “‬
‫”ستطدار حّ ٻيِط ڪًٍِ پٍاُگيط ڇّري حّ ٌانّ کٍيّ اٿ ي “ کتيخاـ ٌطؼ زرتا ؽييو „را تي‬
‫انط ڪطي „ئيۿ ”ستط اٿ ي غٍڌرً الِء ُي ڪِڏق ٌازڪ دقر ُهي رُيّ „ُي “‬
‫ؽييو „را ُغ ُػي قر ي اـ دڈڪي کاـ پِّء ڪخَِ درط ساىّؽي رُي ٽطرفڪ حّ „قاز ةاكاٌصي‬
‫ٻڌڻ ۾ پ ي „رّ‬
‫ُيهً ؽييو „را کاـ پڇيّۿ ”تٍٍِخا اڅ ڄزـ ٌاؽق ڪِڏي ذاؾ ۾ „ًُ܁“‬
‫”زىاـ ذاؾ اغتيطاريَء ۾ „ًُۿ“ ؽييو „را قراڻيّۿ ”ڇًِ ئي کي ٽيهيفّـ تي انّ ةٍائيٍصي‬
‫„ُياـ “‬
‫ىّـ ُيهً کاـ پڇيّۿ ”ڀال پاڻ ڪِڏي فهو تي ُهي رُيا „ُيّـ܁“‬
‫”تّـ ىاٺ ڪطي َُ ُمۿ“ ُيهً چيّ‬

‫”ىاٺ ڪطي قري ڪي ً ُالـۿ“ ىّـ قراڻيّۿ ”ىاـ غڌرط حي فهو ُطاظ ٌَ ڇغٍصرً حِڏق سچط “‬
‫”ڇّڪطرً حي قڂ ۾ ٌَ ڳانِاِءۿ“ اديَء اکيّـ ڇرکاررّـ‬
‫”ڪيپيڏاؾ ۾ ٽارزـ حي فهو ُهي رُي „ُيۿ“ ىّـ اديَء حي ڪطڈي ا کاـ ا ةچائيٍصي چيّۿ‬
‫”ُهّ تَ ُهي اُا ڇغّـ “‬
‫ڪًٍِ ةَ ىٍٍِخي ڳانَِ حّ حّاب ٌَ ڇٌّ ىاـ ڪخَِ ڪخَِ ڦڪّ ٿيع‬
‫اـ قكت ُڪ ىيّي قارقۿ پٍٍِخّ ااڇق څڪيٍصق اغاـ قٽاـ نٍگِي قرّ چ ٍي ڇّڪطرً حي‬
‫ڳانِائڻ حّ ىّكّع ىاڻًِ تاـ ڦطي ىيّـ تي قڃي ةي۽ّ‬
‫ؽييو „را چيّۿ ” ىّـ کي تَ ةع ڪيال پػٍص „ًُ حيڪط پٍج ُظار ڄزـ ڪيال ُڪ ىِم کائي‬
‫قڃاـ “‬
‫”۽ ڪصق܁“ زرتا کاٌ ع پڇيّ‬
‫”ٻَ چار تَ حيڪط کائي قڃاـ “‬
‫”ةع! رڳا ٻَ چار܁“‬
‫”ُاۿ ٻيّ ٌَ تَ܁“ ؽييو „را قراڻيّۿ ”ىاـ ڪا ُاٿڻ „ُياـ ڇا܁“‬
‫ىّـ ؽييو „را کاـ پڇيّۿ ”ڀال اڅ ىڻ حّ ُڪ ٍُصاڻّ ٌطؼ ڇاٌِي کائي غگٍِصر ً܁“‬
‫غڀ ي ڇّڪطرّـ زقر زقر غاـ کهڻ نڳيّـ حڎًُ کهي ةع ڪيائّـ تڎًُ ادي ٌضرا چيّۿ ”ىّئا‬
‫چطٻٽۿ چپ ڪطي ٌٿّ ُهيً ةيؾطؿ “‬
‫ىّـ کي ؽطؿ „رّ ۽ ىاـ ىاٺ ڪطي ُهڻ نڳع‬
‫ـصر ۾ االڪّ ُائّس قټ چارر ي ڇّڪطرّـ ةيِي رُيّـ زرتا ڪيّانڏي ررػڏّرٌٽ ڇاًٌِ‬
‫اؽارق ڪٍصي ادي ٌضرا کي ٻڌارّۿ ”ُّٽم حي در قټ حيڪّ كصاقر حّاـ ةي۽ّ „ُي حًٍِ کي غهيڏي‬
‫غ يڏط ۽ ڪاري تٍگ پتهّـ پاتم „ُيۿ غّ اٿ ي ُيهً حّ ُيطق “‬
‫۽ ُيهً چيّۿ ”۽ حيڪّ ڪٍڌ تاـ َىط الُي رُيّ „ُيۿ غّ اٿ يۿ ٌهي ىصد اّپاٌگۿ رٍٍي قذيص‬
‫ىطاد “‬
‫ؽييو „را ىّـ کي چيّۿ ”چطٻٽۿ ٻٍِي کي قٺي اڂ “‬
‫”ڪًٍِ کي܁“ پڇيوۿ ”ُيهً حي ُيطق ۽ ٌهي ىصد اّپاٌگ کي܁“‬
‫”ُاۿ“ ؽييو „را چيّۿ ”غ اڻي غگٍِصرً “‬
‫”ُاۿ ڇٌَّ غ اڻي غگٍِصق ىاـۿ“ ىّـ قراڻيّۿ ”احِّ ٿّ قٺي اچاـ “‬
‫ىاـ فطڈاټ ڪٍصقۿ قڪڏّررا رقڄ ٽپيۿ ڪيّانڏي ررػڏّرٌٽ قټ پِتع اـ قكت ُّٽم ىاـ‬
‫ڪخَِ ٻيا ةَ حّاـ ڇّڪطا ٌڪطي „را ۽ فٽ پاپ تي ةيِي رُيا ٿّرڈي ڪّؽؼ کاـ پِّء ىّـ‬
‫ُڪصؿ ٌهي ىصد اّپاٌگ ٌطؼ قذيص ىطاد کي غ اڻي قرتّ ُّ رٌگ حّ ڪارق ُّۿ ةهڪم پاڇي‬
‫حِڏق ُّ غٍصس ٌطڈۿ ٌڪۿ ڳچي ۽ پيٽ اّؾ ُ ا ُّ غگطرٽ حا ڪؼ ُڻي رُيّ ُّ ۽ غٍڌ حي‬
‫ڪًٍِ غاةق غياغتصاـ کي ااررّـ ڇر ي رُيّ ُّۿ ٻيا ٌّحّاـ ةَ حّش ۾ ُ ا‬
‫ىاـ ُڪ ُڪ ٌّحّاـ حي ىًٍِ ۾ ڇغيۿ ُيهً حي ُيطق کي تالش ڪطڻ نڳع ٌيٺ اـ حّاـ‬
‫کي ڇغي قرتو حًٍِ کي غهيڏي غ يڏط ۽ ڪاري تٍگ پتهّـ پاتم ُ يۿ ًُ حّ كص ڄاِّ ُّۿ ڪهِا‬
‫ُيٺ حِڪيمۿ ةهڪم غٍڌي اٺً قاٌگط ۽ ڪهًِ تي ُڪ ٌٍڍڈق ىٿّ ُّس ۽ ىٿي تَ اٍڊرصار قار‬
‫ُ ع ىاـ ذيطت قچاـ ڇاٌِع ڇغڻ نڳع ُّةِّ ؽتط ىطغ حِڏق ُّ اکيّـ ةَ ؽتط ىطغ قاٌگط اّؾ‬
‫ُع‬
‫ىّـ کيع غ يڏط حي ٻاًٌِ کاـ قٺي غٽ ڇٌي‬
‫ًُ ىّـ ڇاًٌِ څراـ ٌَ ڇٌّ‬
‫ىّـ کيع ٻيِط ٻاًٌِ کاـ قٺي څقٌڌڈرٍصي غڎ ڪيّۿ ”ايۿ ؽتط ىطغ“‬
‫غڀٍي حّاًٌ ڳانِائڻ ةٍص ڪطي ڇڎرّ ۽ ىّـ ڇاًٌِ ڇغڻ نڳا پِّء اقچتّ غڀ ي کهڻ نڳا‬
‫ؽتط ىطغ ىّـ کي ىارڻ الِء ُىڪ اقالري ىاـ ٽپ ڇر ي ُڏي قرع پطراـ کيع چيوۿ ”ُّ چار‬
‫ڇّڪطرّـ تّکي ۽ ٌهي ىصد اّپاٌگ کي غڎي رُيّـ „ًُ “‬
‫ًُ حي سار ستو ٿي قر ي قاڃ ٽڏي قرع ٌهي ىصد اّپاٌگ کي غاڻ ڪطي غڏڪ ٽپڻ نڳّ‬
‫ٌهي ىصد اّپاٌگ چيّۿ ”رار قكت حّـ ڇاچرّـ پڪيّـ „ًُ “ ٻ ي ڄڻا حڎًُ ڇّڪطرً قټ‬
‫پِتا تڎًُ زرتا ٌهي ىصد اّپاٌگ کاـ پڇيّۿ ”اغاـ قټ فلم اچائي ڪالڪ „ًُۿ ڪِڏق پطقاطاؿ‬
‫„ُي܁“‬
‫ٌهي ىصد اّپاٌگ قراڻيّۿ ”ةاةّ تيظرق ۾ ڳّٺ رقاٌّ ٿي قرّ „ُي فهيٽ ةانڪم ساني „ُي “‬
‫ؽتط ىطغ ىّـ ڇاًٌِ ڇغٍصي ُيهً کاـ پڇيّۿ ”ُي ڪيط„ُي܁“‬
‫ِِ „ُي “‬
‫”ُي چطٻٽ „ُيۿ“ ُيهً کيع ٻڌارّۿ ”اغاـ حي غاُيڏي ٌضرا حّ ُءڀا‬
‫”ىاـ ارً ػ حي ػ قي ُاِء اغڪّؾ ۾ ڇِّـ درحّ پڏٍُصق „ُياـ “ فشط ىاـ کيع ٻڌاروۿ ”ىاـ ٽارزـ‬
‫حّ دقغت „ُياـ “‬
‫ٌهي ىصد اّپاٌگ ۽ ؽتط ىطغ کهڻ نڳا‬
‫ؽييو „را ىّـ کي چيّۿ ”چطٻٽۿ تّـ فهو ڇغٍصرً را ىصاري܁“‬
‫ُڪصؿ قراڻيوۿ ”ىصاري “‬
‫”تَ پِّء ُي ً ڪطۿ“ ؽييو „را چيّۿ ”تّـ ىصاري ڇغڻ قڀۿ ٻً ڪالڪً کاـ پِّء ُتي اچي اغاـ‬
‫الِء تطغخاـِء “‬
‫اُا ڳانَِ ٻڌي ىاـ ڇاچق سّش ٿيع‬
‫ادي ٌضرا چيّۿ ”ىتاـ اىاـ کي ٻڌائيً تَ فهو ةصراـ ىصاريَء حّ تياؽّ ڇٺّ اٿ ي احارّ ىار‬
‫کائيٍصرً “‬
‫”ٌَ ٌَۿ“ قراڻيوۿ ”ىاـ ڪّ چطرّ „ُياـ ڇا “‬
‫”اىاـ کي ڇا چٌّصرً܁“‬
‫” چٌّصسۿ ىّـ ٌضرا ۽ غٍصس ٽً غاُيڏرً غاـ اڎحي قذيص ىطاد حي ُڪ ىطدار فهو ڇٺي‬
‫„ُي “‬
‫”ؽاةاسۿ“ ادي ٌضرا چيّۿ ”ُي قٺ ٻَ „ٌاۿ كهفي ةَ کائخاـ “ ىّـ ٻَ „ٌا قٺي کيػي ۾ قڅا ۽ اڳتي‬
‫قڅي قرع‬
‫”ُا “ ُڪصؿ ڪخَِ راد „رّۿ ڦيطق کائي ُيهً حي ُيطق کاـ پڇيوۿ ”تّـ ؽتط ىطغ حِڏق ڇّ‬
‫„ُيً܁“‬
‫چارر ي ڇّڪطرّـ کهڻ نڳيّـ‬
‫پِّء ىاـ ڄقڈٌصق پاڪػتاـ چّڪ ڇاًٌِ قرعۿ حتي ىصاريَء حّ غيڪٍڊ ؽّ ؽطقع ٿي چڪّ ُّ‬
‫ڀّنڏق غائيً ٌتَّء قاٌگط ڀّنڏيَء کي نڪڻ غاـ ىار ڇر ي رُيّ ُّ ىاـ سّش ٿي تاڈرّـ قڄائڻ‬
‫نڳع ‪‬‬
‫‪2411‬‬
‫منىنجي محبت ۽ مان‬
‫غڪيٍَ کي ىاـ پػٍص ڪٍصق ُّس (ُيٍ ط غٍصس راد ىٍٍِخي دؾ ۾ ڪتڪتائي ڪٍصي „ُي) ۽‬
‫َُّء ىّـ کي پػٍص ٌَ ڪٍصي ُ ي ىاـ کيع نڪي نڪي ڇغٍصق ُّس َُّء ىّـ کي ڇغي ةييار ٿي‬
‫پٌّصي ُ ي غٍصس نتيٍت سطاب ٿيڻ نڳٍصي ُ يۿ ۽ ڪٍڍيَء حِڏق ٌڪ ىٿي ڇڪخي قرٍصق ُّس‬
‫ُڪ دفٍي پٍٍِخي غاُيڏيَء کي چيّ ُ ائيًۿ ”پٍٍِخيَء ڪطڪيٽ ٽيو حّ حيڪّ قڪيٽ‬
‫ڪيپط „ُي ٌَۿ غّ حِڏق ةٍياٌع!“‬
‫اـ قكت َُّء رٌّيّرغڏي الئتطرطيَء ۾ ةي۽ي ُ يۿ ۽ ىاـ کيع حٍطؾ ُػڏطيَء حي ڪٻٽ ٌيتط‬
‫چّٿيً ۽ پٍخيً حي قٿيَء ىاـ تاڈي رُيّ ُّس‬
‫غڪيٍَ حّ حيهّ ٻڌي ىّـ کي ٿّرق ٿّرق ڇ ٿيّۿ ۽ ىّـ دٌيا کي تياڳ ڪطڻ حّ فيفهّ ڪيّ‬
‫غّچيوۿ ڪطاچيَء حي زقالحيڪم اارڄـ ۾ ڪًٍِ ةٍياٌع حي پ طي ۾ قڃي قرٍِصسۿ ۽ غڪيٍَ کي‬
‫قغارڻ حي ڪّؽؼ ڪٍصس‬
‫پط ىاـ پٍٍِخي فيفهي کي ٌيهي پاحاىّ پارائي ٌَ غگِيع ىاـ ٌَ فلم غڪيٍَ حّ ٌاؽق ۽‬
‫ارو اي فائيٍم حّ ؽااطد ُّسۿ پط ُڪ اٌگطرظي استار حّ پطقؼ ررڊر ةَ ُّس ىاـۿ حيڪّ پطقؼ‬
‫ِِۿ حيڪّ پّغٽ ىيً ُّ (۽ اڃاةَ „ُيۿ) پٍٍِخي اِط حي فطغٽ انيّـ‬ ‫پي‬
‫ررڊر ُّسۿ ۽ ىٍٍِخّ ُء‬
‫)‪ (first eleven‬رٍٍي رارًُ ڀاتيً حي غار غٍڀاؾ نٍِصا ُ اغيً اُڏرً ذانتً ۾ۿ ىاـ ٌَ ةٍياٌع‬
‫حي پ طي ۾ قڃي قرِي غگِيعۿ ۽ ٌَ ئي پٍٍِخيَء دؾ ىاـ غڪيٍَ حي ىرتت ڪڍي غگِيع‬
‫دقغتً چيّۿ ” تّکي اځ کاـ چّڇًُ غ ّ غاؾ اڳ پيصا ٿيڻ اِطةّ ُّ ۽ ذلطت كيع ٌطؼ‬
‫ىخٍّـ حّ ىلاةهّ ڪطڻ اِطةّ ُّ “‬
‫دقغتً حي ڳانَِ ىّـ کي دؾ غاـ نڳي ىّـ ىخٍّـ ٿيڻ حّ فيفهّ ڪيّ اـ رات سّاب ۾ ىّـ‬
‫ڪٍڊـ حّ تاج پاتّۿ ۽ ـتد حّ ىّـ کي ڪارا دغت ٿي پيا حيڪي ُڪ ُفتّ ُهٍصا رُيا ىاـ‬
‫ُڪ ُفتي تائيً غڪيٍَ کي ڇغڻ الِء غڪٍصق رُيعۿ ۽ استار حا پطقؼ ةَ ڇغي ٌَ غگِيع استار‬
‫حي ى ٍيخط ُڪ ُفتي حي يط ذاكطيَء الِء ىٍٍِخي پگِار ىاـ قرَِ رپيا ڪڏي قرتا ۽ ىّـ ىخٍّـ‬
‫ٿيڻ حّ فيفهّ رد ڪطي ڇڎرّ‬
‫دقغتً ـالح ڇٌيۿ ”تّـ ىرتت ٌَ ڪطۿ قڃي قڪيٽ ڪيپٍگ )‪ (wicket keeping‬ڪط “‬
‫کيً ُڪ فهيي ڄائالگ غٍڌيَء ۾ قُائي ڪڍروۿ ”ىاـ ىرتت حي اطىيَء غاـ غڪيٍَ حي پٿط‬
‫دؾ کي ىيڻ قاٌگط رحائي ڇڎرٍصس!“‬
‫ىلتّؾ چيّۿ ”پٽۿ ااطةتيّـ ٻارۿ ىيڻ ةتيَء قاٌگط ىرتت ڪطي ٌَ غگٍِصرً ىرتت ڪطڻي اٿ ي‬
‫تَ پٍخاَُ رپيا کيػي ۾ قحِيۿ غڪيٍَ کي قڃي غّاِّ ڪط “‬
‫ِِ‬
‫پي‬
‫قراڻيوۿ ”ىاـ ارٍصڈ ُڪ غ ّ پٍخاَُ غانً تائيً پٍخاَُ رپيا ىيڏي ٌَ غگٍِصس ىٍٍِخّ ُء‬
‫پّغٽ ىيً „ُي “‬
‫ىلتّؾ چيّۿ ”پِّء قڃي نفافً حّـ ٽڪهيّـ چّراِء ۽ ىرتت حّ سياؾ دؾ ىاـ ڪڍي ڇڎ “‬
‫غڄيَء رٌّيّرغڏيَء ۾ غڪيٍَ حي ةاري ۾ ُظاررً كياس „رارّـ ُهيّـ ُيّـ كياس „رائيً تي‬
‫ىّـ کي كياس ارٍصق ُّۿ ُڪ دفٍي اـ ڳانَِ تاـ پٍٍِخً دقغتً غاـ قڈُي پيّ ُّس‬
‫ًٍُ چيّ ُّ‪” :‬ىخٍّـ ڇاٽ! ىرتت ڪطڻي ٿ ي تَ ڪًٍِ ٻيَء ڇّڪطيَء غاـ قڃي ڪطۿ‬
‫غڪيٍَ غاـ ٌَۿ حيڪا ٌيالـ حي غاڈُيَء قاٌگط پٍخاَُ رپيً ۾ قڪاىٍصي „ُي “‬
‫َِ ۾ چيّ ُّؿ‪” :‬دؾ حي ڪاةَ كييت ٌَ ٌُّصي „ُيۿ دقغتّ!“‬
‫ةچا‬
‫غڪيٍَ حي ُء‬
‫دقغتً قراڻيّ ُّ‪” :‬حػو غاـ اڎ دؾۿ دىاغۿ حگط ق يطف ةَ قڪاىي قرٍصا „ًُ “‬
‫”تُّيً ةصىٍاش „ُيّۿ ۽ ُڪ ؽطرف ڇّڪطي کي ةصٌاؿ ڪطي رُيا „ُيّ!“ ڪاقڈ ىاـ چيو‬
‫”ةصٌاؿ اغاـ ٌَۿ پٍخاَُ رپيً ڪيّ اٿع “ ٌػيو ٌاڪَّء چيّ‬
‫اـ اٌڪؾاؼ تي ڀاٌيو تَ ىٍٍِخي دؾ ڀڄي پٌّصيۿ ۽ ىٍٍِخّ ُارټ فيم ٿيٍصق پط اُڏي ڪاةَ‬
‫ڳانَِ ٌَ ٿي فلم افػّس ٿيّۿ ۽ ىّـ دقغتً کي ڄزـ کً ىشتهف ااررّـ ڇٌيّـ‬
‫ىلتّؾ چيّ‪” :‬غڪيٍَ ىڻي „ُيۿ ٌڪ ىاـ ڳانِائيٍصي „ُي غِڻي ةَ ٌاُي “‬
‫”َُّء ىٍٍِخي دؾ حي راڻي „ُي!“ قراڻيو‬
‫”تّـ ڪٍگاؾ „ُيً تٍٍِخي دؾ ۾ راڻي ٌَۿ ڇائڻ رٍُصي “‬
‫اـ قكت ىٍٍِخً ڪًٍ ۾ پطرع حي ىؾيً پڏاڇا ڪطڻ نڳي غّچيو تَ ُڪ ٌَ ُڪ ڇرًٍِ ىاـ‬
‫پٍٍِخي پطرع قٺٍصس ۽ ڪٍگاؾ ٌَ رٍُصس ڪٍگاؾ رُيعۿ تَ ةٍگاؾ ُهيّ قرٍصس‬
‫قراڻيو‪ ” :‬ىاـ في انراؾ ڪٍگاؾ „ُياـۿ ىلتّؾۿ پط تّـ ڇغٍصرً تَ ىاـ ُڪ ٌَ ُڪ ڇرًٍِ‬
‫دقنتيٍص ٿيٍصس ۽ غڪيٍَ کي ةصٌاؿ ٿيڻ ٌَ ڇرٍصس “‬
‫”تّـ ارٍصڈ ُڪ ُظار غانً تائيً دقنتيٍص ٿي ٌَ غگٍِصرً “ ىلتّؾ ىٍٍِخي دؾ ڀ ڻ حي‬
‫ڪّؽؼ ڪٍصي چيّ‬
‫قراڻيوۿ ”ىاـ تڎًُ ةَ غڪيٍَ غاـ ىرتت ڪٍصق رٍُصس “‬
‫ُڪ دفٍي غڪيٍَ رٌّيّرغڏيَء حي رٌّيً „فيع ۾ اغاـ حي حٍطؾ غيڪطرڏطيَء غاـ ڳانِائي‬
‫رُي ُ ي کهي رُي ُ ي ٽِڪ ڇر ي رُي ُ ي ىّـ کي رقئڻ „رّۿ پط ا ىاـ نڏڪ ٌَ نڏرّ حڎًُ‬
‫اِڻيَء ڪّؽؼ کاـ پِّء ةَ رقئي ٌَ غگِيعۿ تڎًُ رٌّيً „فيع ۾ نٍگِي قرع ىّـ کي ڇغڻ ؽطط‬
‫غڪيٍَ ڳانِائڻ ةٍص ڪطي ڇڎرّ ڪٍڍي حِڏق ٌڪ ىٿي ڇڪخي قرع ۽ غٍصس نتيٍت سطاب‬
‫ٿيڻ نڳيع‬
‫غيڪطرڏطيَء کي چيائيًۿ ”ىٍٍِخي تَ ادا نتيٍت سطاب ٿي رُي „ُي “‬
‫رٌّيّرغڏيَء ۾ حيڪي ةَ سّؽٍفيب ڇّڪطا ٌُّصا ُ اۿ تً کي غڪيٍَ ”ادا“ ڪطي غڎرٍصي‬
‫ُ ي حًٍِ کي ادا چٌّصي ُ يۿ تًٍِ کي نفٽ ڇرٍصي ُ ي ىاـ ُّا کائيٍصق ُّس!‬
‫ىّـ غڪيٍَ ڇاًٌِ ڇٺّ غٍصس ڪٍڍيَء حِڏق ٌڪ ىٿي ڇڪخي قرّ ُّس نتيٍت سطاب ٿيڻ‬
‫نڳي ُيع ىًٍِ اُڏق ٿيٍصق قرع ڄڻ چِڏيم كييؿ حي نِّاريَء پٽ ۾ ڪاٌڌاري ڇرٍڀّ اِڏي قرّ‬
‫ُّس‬
‫غيڪطرڏطي ىّـ ڇاًٌِ قڅي „رّ چيائيً‪” :‬ارٌّعۿ سصا حي قاغهي „فيع ىاـ ُهيّ قڀ “‬
‫ىّـ غڪيٍَ ڇاًٌِ ٌِاررّ َُّء غاىِّـ ڀت تي ٽٍگيم ةطىاؽيم حّ ڪ هيٍڊر ڇغي رُي ُ يۿ‬
‫حًٍِ تي ىٌّا نيظا حي تفّرط ڇپيم ُ ي‬
‫ىاـ „فيع ىاـ ٌڪطيۿ پّئيًَء دريَء قټ قڃي ةي۽ع غيڪطرڏطي غڪيٍَ کاـ پڇي رُيّ ُّ‪:‬‬
‫”ڪي ً „ُيًۿ غڪيٍَ܁“‬
‫”ُيٍ ط ٺيڪ „ُياـۿ ادا “ ًُ ىڻي „قاز ۾ قراڻيّ غڪيٍَ کي زڪاؿ ٌَ ٌُّصق ُّ (َُّء ڇرڎري ٌَ‬
‫ُ ي)ۿ پط غٍصس „قاز ٌڪ ۽ ٌڏيَء ىاـ ائيً ارٍصق ُّۿ ڄڻ ٌڏيَء ۾ ةهغو حّ ڄارق ۽ ٌڪ ۾ اّةي حا تَِ‬
‫ڄييم ٌُّصا ُ ع‬
‫اقچتّ غڪيٍَ حي ٌگاَُ ىّـ تي پ خي قر ي! غٍصس ڪٍڍيَء حِڏق ٌڪ ىٿي ڇڪخي قرّۿ ۽‬
‫نتيٍت سطاب ٿيڻ نڳع‬
‫غيڪطرڏطيَء دريَء قټ ارٍصي چيّ‪” :‬ارٌّعۿ پهيظ!“ ىاـ دؾ تي ةار کڻيۿ دريَء قٽاـ ُڏي قرع‬
‫رٌّيّرغڏيَء ۾ غڀ ىّـ کي ”ارٌّع“ غڎرٍصا ُ ا ىاـ اقؾ اقُاـ کي ٻڌائيٍصس تَ ارٌّع ڪيط‬
‫„ُي ‪ Godfrey Evans‬ااڄ فطي ارٌّع ‪ 2418‬کاـ اڳ اٌگهػتاـ حي ڪطڪيٽ ٽيو حّ قڪيٽ‬
‫ڪيپط ٌُّصق ُّ دٌيا حي غڀٍي ٿهًِ کاـ ڦڏت ٌُّصق ُّ ةاؾ کي ائيً حِڏيٍصق ُّۿ حي ً ةاز‬
‫حِطڪيَء کي ُّ پٍٍِخي قكت ۾ دٌيا حّ ةِتطرً قڪيٽ ڪيپط ٌُّصق ُّ ىاـ ارٌّع حِڏق ٌَ ٿهِّ‬
‫ٌُّصق ُّسۿ ۽ ٌَ ئي ڦڏتۿ فلم اٌڌـ ۾ ڪاڻّ ٌُّصق ُّس‬
‫ىّـ کي ڪطڪيٽ راٌص غاـ تط حيتطي ةَ دنچػپي ٌَ ٌُّصي ُ ي ىّـ کي ذانتً ڪطڪيٽ‬
‫راٌص کيڎڻ تي ىختّر ڪيّ ُّ غڪيٍَ حي ىرتت ۾ ڪاٺ حي ڪطڪيٽ ة ٽ (حًٍِ حّ اقائهي‬
‫ٌيٌّّ ڪپڏـ څقئڻ حّ غٌّڏي „ُي) ۽ پٿط حِڏي ةاؾ کي پٍٍِخّ ڪيّ ُّؿ غڪيٍَ ڪطڪيٽ‬
‫ى چً تي ارٍصي ۽ راٌصرگطـ غاـ کهي کهي ڳانِائيٍصي ُ ي راٌصرگط سّؽيَء قچاـ غيٍچطي ُڻٍصا‬
‫۽ ڇَِ ػ ڇَِ قڪيڏّـ قٺٍصاۿ ۽ ڇکيّـ ى چّـ کڏي قرٍصا ُ ا‬
‫ڪطڪيٽ راٌص ڪطڻ کاـ اڳ ىاـ غڪيٍَ کي سّش ڪطڻ الِء افػاٌَ نکٍصق ُّس َُّء‬
‫رٌّيّرغڏيَء حي ادةي ىخهع ۾ پاةٍصيَء غاـ ارٍصي ۽ ّر غاـ افػاٌا ٻڌٌصي ُ ي کيع ٌاڪاؿ‬
‫ىرتت حا يگيً افػاٌا پػٍص ُ ا َُّء اُڏـ افػاًٌ کي دؾ کّني داد ڇرٍصي ُ ي ڇغٍصي ئي‬
‫ڇغٍصيۿ ىخهع حا ىييتط ٌاڪاؿ ىرتتً حا يگيً افػاٌا نڳڻ نڳا اًٌِ يگيً افػاًٌ ۾ ڪخَِ‬
‫ًُ نطح ٌُّصق ُّ‪:‬‬
‫ڇّڪطق ۽ ڇّڪطيۿ پيُء ػ ىاُء کاـ (ڀائطـ ۽ ىائڏً کاـ پڻ) نڪي ڇپي ىرتت ڪٍصا ُ ا‬
‫ىانِيَء کاـ ا ةچائيۿ ٽاڪ ىٍخٍِص حّ ڪًٍِ ةا يچي ۾ ىالكات الِء ىّكٍّ ىهٍصي ئيۿ ُڪٻ ي‬
‫کي ڄائالگ ُڻٍصا ُ ا تَ ىاـ تّکاـ غّاِء ىطي قرٍصس!ۿ (اُڏق ڄائالگ اِڻّ ڪطي ڇّڪطق ُڻٍصق)‬
‫ڇّڪطي قرائ يٍصي‪ :‬ىاـ تّکاـ غّاِء چطي ٿي پٌّصرع!ۿ ڇّڪطق چٌّصق‪ :‬ىاـ تٍٍِخي الِء „غياـ ىاـ‬
‫تارا پڏي ارٍصس!ۿ ػ (پط غٍصس ىٍاؽي ذانت پٍٍِخيَء ىرتّةَ کي ُڪ نڎقـ کارائڻ حِڏي ةَ ٌَ‬
‫ٌُّصي) ڇّڪطقۿ رٍٍي افػاٌي ۾ ُيطق ـاذبۿ ڇاچي ڇىط قچاـ چٌّصق‪ :‬ىاـ غياج غاـ ٽڪط‬
‫کائيٍصسۿ قڈٍُصسۿ ق يطف ق يطف ػ پِّء ُيطق ىرتّةَ تي ؽڪ ڪٍصقۿ کيع ڇڎي ڇرٍصق َُّء رقئيٍصي‬
‫رڈٌصي ۽ فهيي ااٌا ڳائيٍصيۿ „سط ۾ سّدڪؾي ڪطي ڇڎرٍصي ُ ي ۽ ُيطق پڇتائيٍصقۿ ۽ پڇاڈيَء ۾‬
‫پٍٍِخيَء ىرتّةَ حي كتط تي ااطةتي ٻاررٍصق ُّ‬
‫ڪخَِ افػاًٌ ۾ ًُ نطح ةَ ٿيٍصق ُّ تَ ىرتّةَ ـاذتا پٍٍِخي ىرتّب غاـ ةيّفائي ڪطيۿ‬
‫کيع حصائيَء حّ داغ ڇرٍصي ُ ي (ٌّرت ةيّفا „ُي)ۿ ۽ ُيطق و قچاـ ؽطاب پيۿ فهو داغ ۾ دنيپ‬
‫ڪيار قاٌگط اداڪاري ڪٍصقۿ ۽ „سط ۾ ٻڎي ىطٌصق ُّ‬
‫ڪً افػاًٌ ۾ ڇّڪطق ۽ ڇّڪطي نيػّڈي قاٌگط ُڪٻ ي کي چِڏيا پيا ٌُّصا ُ ا اُڏـ‬
‫افػاًٌ ۾ قانصرً ۽ ىائٽ ىٽ اڏ ٻڏ ڪٍصا ۽ غٍصـ ڪو سطاب ڪٍصا ُ ا اُڏـ افػاًٌ ۾ اِڻّ‬
‫ڪطي ٻي ي ڄڻا زُط کائيٍصا ُ ا‬
‫اًٌِ ڇرًٍِ ۾ۿ غڪيٍَ کي سّش ڪطڻ الِءۿ ىّـ ةَ ٌاڪاؿ ىرتت حا زةطدغت يگيً افػاٌا‬
‫نکڻ ؽطقع ڪيا افػاًٌ ۾ ڇّڪطي ۽ ڇّڪطيَء حّ ساٌّ سطاب ڪٍصق ُّس کيً ُط ٍُڌ رالئي‬
‫ىاررٍصق ُّس ةاغ ۾ ىهٍصا ُ ا تَ ىانِي ىار ڇرٍصق ُّـ ىانِي ٌَ ُخي تَ ىاکيَء حي ىک ڇٌگ ُڻيً‬
‫فهو ڇغڻ قڃً تَ غيٍييا ُاؾ ۾ قر۽م ىاڻِّ کيً ىرتت ڪطڻ ٌَ ڇرًۿ ۽ ىڪطاٌي ُيطق کي ٺٌّؾً‬
‫غاـ اڅ ى ّ ڪطي ڇڎي ىههب تَ غڄّ غياج ىشانفت ڪطي غٍصـ حي ڻ ذطاؿ ڪطي ڇڎرٍصق ُّ‬
‫„سط ۾ ڇّڪطق ۽ ڇّڪطي ڪًٍِ ُّٽم ۾ قرٍصا ُ ا ۽ ىشتهف نٍاؿ اِطائي کائڻ ؽطقع ڪٍصا‬
‫ُ اۿ ۽ پٍٍِخّ پيٽ ڦاڈي سّدڪؾيَء حي ڪّؽؼ ڪٍصا ُ ا („پگِات حّ اُّ نطرلّ غڀ کاـ‬
‫قڅرڪ فطذت ةشؼ ٌُّصق „ُي )‬
‫ىاـ پٍٍِخا يگيً افػاٌا حڎًُ ادةي ىخهع ۾ پڏٍُصق ُ ع تڎًُ ىخهع حا ىييتط ىّـ تي‬
‫کهٍصا ُ ا ۽ ٺ۽ّنيّـ ڪٍصا ُ ا غڪيٍَ حّ ڪٍڍيَء حِڏق ٌڪ ىٿي ڇڪخي قرٍصق ُّ ۽ غٍصس‬
‫نتيٍت سطاب ٿيڻ نڳٍصي ُ ي تڎًُ پٍٍِخا افػاٌا (حً کي ؽاُڪار ۽ ادةي ؽِپارا غيخِڻ حي‬
‫سّؽفِييَء ۾ ىتتال ُّس) ىّـ ٍُص غٍڌ حي غڀٍي رغانً کي ىّڪهڻ حّ فيفهّ ڪيّ غّچيوۿ‬
‫ىٍٍِخا افػاٌا رغانً ۾ ؽارً ٿيٍصا ادب ۾ اٌلالب „ڻيٍصا ۽ ادةي ٽطرفڪ الِء ىّڈ ثاةت ٿيٍصا‪ :‬ڇپيم‬
‫افػاٌا ىخهع حي ىييتطـ کي ڇرکاررٍصسۿ ۽ کيً غاڈرٍصس!‬
‫ىّـ ىشتهف رغانً کي افػاٌا ىّڪهڻ ؽطقع ڪيا ٍُص تّڈي غٍڌ ۾ۿ ڪٿي ةَ ىٍٍِخّ افػاٌّ‬
‫ؽارً ٌَ ٿيّۿ ىّـ ُيت ٌَ ڇڎيۿ ۽ رقز ُڪ يگيً افػاٌّ ڪًٍِ ٌَ ڪًٍِ رغاني کي ىّڪهيٍصق‬
‫ُّس‬
‫ُڪڏي ڇرًٍِۿ غٍڌ حي ُڪ ىؾِّر رغاني نطفاـ سم „رّ حًٍِ ۾ نکيم ُّ تَ سصا حي قاغهي‬
‫اغاـ حي ذاؾ تي رذو ڪطرّ ۽ افػاٌا ىّڪهڻ ةٍص ڪطرّ اغيً غڀۿ ارڊرڏط کاـ پڏيّاني تائيًۿ‬
‫اقُاـ حا يگيً افػاٌا پڏُي ةييار ٿي پيا „ُيّـ!‬
‫پط ىاـ ٌَ ىڏرع رقز ڪًٍِ ٌَ ڪًٍِ رغاني کي ُڪ افػاٌّ ىّڪهي ڇڎرٍصق ُّس ٌيٺ‬
‫ُڪڏي ڇرًٍِ ُڪ قڪيم حّ ٌّٽ يع „رّۿ حًٍِ ۾ نکيّ ُ ائيً تَ افػاٌا نکڻ ةٍص ڪطۿ ٌَ تَ تّتي‬
‫كاٌٌّي ڪارقائي ڪ ي قرٍصي!‬
‫ىاـ ىرتت ۾ حصائي غِڻ الِء تيار „ُياـۿ پط كاٌٌّي ڪارقائي ٌَ ىّـ افػاًٌ نکڻ حّ سياؾ دؾ‬
‫ىاـ ڪڍي ڇڎرّ اـ ڇرًٍِ کاـ پڪ ٿي قر ي اٿو تَ افػاٌّ دٌيا حي غڀ کاـ فلّؾ ؽيِء „ُي‬
‫اف ػاًٌ نکڻ حّ سياؾ تطڪ ڪطي غگِيعۿ پط غڪيٍَ حّ سياؾ دؾ ىاـ ڪڍي ٌَ غگِيع پِّء‬
‫ىّـ ڪطڪيٽ راٌص غاـ غڪيٍَ حّ پيار حيتڻ حي ترطرڪ ؽطقع ڪ ي‬
‫ڪطڪيٽ ٽيو ۾ ىّـ قڪيٽ ڪيپط ٿيڻ حّ فيفهّ ڪيّ قڪيٽ ڪيپط اغڏيً حي پ۽ياـ‬
‫ةيٍِصا „ًُۿ ۽ ڀّنڏـ حِڏرّـ ذطڪتّـ ڪٍصا „ًُ کيً ڪطتب ڇرکارڻ حا ُظاررً ىّكٍا ىهٍصا‬
‫„ًُ حيڪّ قڪيٽ ڪيپط ڇاچي ىػتي ڪٍصقۿ غّ ٌانّ ڪڍٌصق „ُي‬
‫اضررم رٌّيّرغڏي ٽّرٌاىيٍٽ ۾ ىّـ پؾاقر رٌّيّرغڏيَء سالؼ ڇاچا ڪطتب ڇرکاررا ىػتيّـ‬
‫ڪٍصيۿ پاڪػتاـ رٌّيّرغڏيً حّـ ٌ ّـ قڪيٽ ڪيپٍگ رڪارڄ كائو ڪطي ڇڎرو غڄي‬
‫ىيصاـ ۾ تاڈرً حّ ڦِڪّ پ خي قرّ تياؽائي اٿي ةي۽ا ۽ رٌگيً ٽارّـۿ رقىاؾ ۽ ىفهط نّڇڻ نڳا‬
‫ڇّڪطرً پٍٍِخيً غاڈُيً ۽ رقـ حا په َ ڦڏڪارا‬
‫اـ قكت ڀاٌيو تَ غڀاڻي ڪخَِ ٌَ ڪخَِ كطقر ٿيٍصق ڪخَِ يط ىٍيّني ٿيٍصق غڪيٍَ ىّـ‬
‫کي ڪالس ٻاُطاـ را ڪاررڊار ۾ رقڪيٍصي چٌّصيۿ ”ىتارڪ اٿ يۿ ارٌّع!“ ىاـ ڪٍڌ حِڪائي‬
‫ڇڎرٍصس َُّء چٌّصيۿ ”ىّـ تّکي هم غيخِيّ ُّۿ ارٌّعۿ ىّـ کي ىٍاؼ ڪطۿ“ ىاـ چٌّصسۿ ”ٌَۿ‬
‫ائيً ٌَ چ َۿ غڪيٍَۿ ىاـ ىرتت حي ىٍاىهي ۾ دكياٌّغي „ُياـ كصاىت پػٍص „ُياـ “ َُّء کهٍصيۿ‬
‫ُهڪّ ٽِڪ ڇرٍصي پِّء ىاـ ڇرًٍِ ػ رات ىرٍت ڪطيۿ ٽيڏطاـ حّـ ٻَ پتهّـ ۽ ٻَ كييفّـ قٺٍصسۿ‬
‫ُڪ حّڈق ةّٽً حّ ۽ ُڪ ؽّخ رٌگ حي ٽاِء قٺٍصس غڀاڻي كطقر ڪخَِ ٌَ ڪخَِ يط ىٍيّني‬
‫ٿيٍصق ىاـ غّچيٍصق رُيع‬
‫پط ٻ ي ڇرًٍِ ڪخَِ ةَ ٌَ ٿيّ! اُّ ئي ٿيّۿ حيڪي رقز ٿيٍصق ُّ ڪاررڊار ىاـ غڪيٍَ کي ارٍصي‬
‫ڇٺو دؾ الٽّـَء قاٌگط ڦطڻ نڳي َُّء حڎًُ ىّـ قٽاـ نٍگِيۿ تڎًُ غٍصس ڪٍڍيَء حِڏق ٌڪ ىٿي‬
‫ڇڪخي قرّۿ ۽ غٍصس ؽڪم قائي ةاديَء حي ىطرلً حِڏي ٿي قر ي َُّء ىًٍِ ڦيطي ُهي قر ي‬
‫اـ ڳانَِ حّ ىّـ کي افػّس ٿيّ ىاـ ڪٍڌ حِڪائيۿ رٌّيّرغڏيَء حي قراٌڊـۿ الئتطرطيۿ‬
‫حييشاٌي ۽ ڪيٍڏيً ۾ رنٍصق رُيع اٌصر ۾ „ٌص ىاٌص ُ ي ىاـ غٍڌقَء قاٌگط قٍُصق رُيعۿ قكت‬
‫قاٌگط قرٍصق رُيع تڎًُ پٍٍِخيً اقڻائيً حي څرتيَء حّ غيٍّ چاڪ ڪطيۿ پٍٍِخً اقڳڻً ۾‬
‫حِاتي پاتو ؽڪم ؽيؾا ڀ ٍصڈۿ ُط حي كييؿۿ زرً حي اڇي پتهّـۿ ۽ ةاٽا حّ چيپمۿ ىٍٍِخي‬
‫ىيطاث ُ ا رٌّيّرغڏيَء حي اىصاد ۽ قىيفً حّ ىرتاج ُّس‬
‫غّچيوۿ حًٍِ اٍِگار ڇّڪطيَء تي دقزخ ذطاؿ ڪيّ قرٍصقۿ غا ىّـ غاـ ىرتت ڪٍصي ۽‬
‫پٍٍِخي ڪ ي حي غظا ڀّڳيٍصي‬
‫ىاـ غّچيٍصق رُيعۿ ۽ پم پم قاٌگط ستو ٿيٍصق رُيع ڇّڪطا ىٍٍِخي ڪياؾ تي ڳانِائيٍصا‬
‫رُياۿ ۽ ىاـ غڪيٍَ حي حياؾ تي پّر پچائيٍصق رُيع‬
‫استارـ ۾ فّٽا „را ىتارڪً حا سم „را تارقـ „رّـ پط دؾ ۾ سّؽي ىّٽي ٌَ „ئي‬
‫اـ ڳانَِ حّ ذڪط حڎًُ ىلتّؾ غاـ ڪيو تڎًُ ًُ ىّـ تي ۽ دٌيا حي غڀٍي ٌٍڍـ قڇـ‬
‫ٌاؽلً تي نٍٍت ىالىت ڪ ي پِّء چيائيًۿ ”اٌڌاۿ اځ تّ اىتياز اذيص حّ رڪارڄ ڀڳّ „ُي ىّكٍي‬
‫حّ فائصق کڻ غڌق غٍ ّـ قڃي غڪيٍَ کي „ئّټ ڪط “‬
‫ىلتّؾ حي ڳانَِ دؾ غاـ نڳي پِّء حڎًُ الئتطرطي قټ غڪيٍَ ىٍٍِخي غاىِّـ „ئيۿ تڎًُ‬
‫کيع ُٻڪٍصي ُٻڪٍصي رقڪيو چيوۿ ” اځ ةَ ىّـ غاـ ٌَ ڳانِائيٍصرًِء܁ اځ ىاـ ُيطق „ُياـۿ‬
‫غڪيٍَ!“‬
‫چيائيًۿ ”تّـ اٍخي ٽڪط حّ پٿط „ُيً! اٌػاـ ٌاُيًۿ ةٍياٌع „ُيً!“‬
‫”پط ىٍٍِخّ پيار ةٍياٌع ٌاُي!“‬
‫”تّکي ڇغڻ کاٌپِّء ىٍٍِخي نتيٍت سطاب ٿيڻ نڳٍصي „ُي “ ًُ ٌڪ ىٿي ڇڪيٍصي چيّ‬
‫”تّکي ىّـ غاـ ىرتت ڪطڻ حّ ذق ٌاُي “‬
‫قراڻيوۿ ” ىاـ فهيي غتارـ حي ىً ػ پػٍص ـاةڻ نڪع غاـ ىًٍِ څقئٍصس ۽ رقز تتت غٍّ‬
‫نڳائيٍصس پِّء تٍٍِخي نتيٍت سطاب ٌَ ٿيٍصي “‬
‫”„ِء ارو غاري“ۿ غڪيٍَ قراڻيّۿ ”ىاـ تّغاـ ڪًٍِ ةَ كييت تي پيار ڪطڻ الِء تيار ٌَ „ُياـ “‬
‫َُّء ُهي قر ي ىاـ قراٌڊي حي ُڪ ٺهَِ کي ٽيڪ ڇر ي ةيِي رُيع ڪخَِ درط کاـ پِّء ىلتّؾ‬
‫„رّ چيائيًۿ ”ارٌّعۿ اـ پّز ۾ ةهڪم اّررهّ ٿّ نڳيً!“‬
‫ىاـ ساىّش رُيع ُّ ىٍٍِخي حّاب حّ اٌتيار ڪٍصق رُيّ پِّء چيائيً‪” :‬تّ ىٍخَِ ىخٍّـَء‬
‫حّ ةص رقح اِڏي قرّ „ُي! تّـ „غيب زدف „ُيً!“‬
‫ىاـ ىاٺ رُيع ُّ ڪياڈي کٍٍِصق ُهيّ قرّ غتيً پيطڄ ستو ٿيڻ کاـ پِّءۿ غڪيٍَ پٍٍِخي‬
‫ڪالس ىاـ غاُيڏرً غييت ٌڪتي سّؽتِّء اُڇائيٍصي نٍگِي قر ي ىٍٍِخا ڇپط ڳّرا ٿيڻ نڳا‬
‫َُّء قراٌڊق اُڪطيۿ غاُيڏرً کي کيڪاررٍصي ڳاڈُيَء ققڪع قرگً ڪار ۾ قڃي قر۽ي‬
‫ِِ‬ ‫پي‬
‫ققڪع قرگً ڪار حّ ىانڪۿ ارو اي پطرّئع حّ ؽااطد غتراـ ٌهي ٌُّصق ُّۿ حًٍِ حّ ُء‬
‫ىاىص ٌهي حّڈرا ةازار حّ قڇق قاپاري ُّ‬
‫ققڪع قرگً حڎًُ دز اڇائيٍصي ُهي قر يۿ تڎًُ ىلتّؾ ىّٽي „رّ چيائيً‪” :‬ارٌّعۿ ُڪ‬
‫غائيڪم سطرص ڪط اـ کي ڳاڈُّ رٌگ ُڻاِء “‬
‫ِِ پّغٽ‬ ‫پي‬
‫”ىاـ غڄيَء ٌيط ۾ غائيڪم حّ ُڪ اؽڪطق ةَ سطرص ڪطي ٌَ غگٍِ ُصس ىٍٍِخّ ُء‬
‫ىيً „ُي “‬
‫”ٽپاؾ کاتي حي ڳاڈُي غائيڪم چّراِء “‬
‫”ىاـ ىرتت ۾ غڀڪخَِ ڪطڻ الِء تيار „ُياـۿ پط چّري ٌَ ڪٍصس “‬
‫”پِّء پٽ قڃي چٍگ قڄاِء!“ ىلتّؾ رڈ ڪٍصي چيّۿ ۽ پِّء څرتي ڪڏيٍصق ُهيّ قرّ‬
‫ىلتّ ؾ ىٍٍِخّ پڪّ غٍگتي ٌُّصق ُّ (اڃا ةَ „ُي)ۿ ڪطڪيٽ ٽيو ۾ „ؼ اغپً ةانط ‪(off-‬‬
‫)‪ٌُّ spin bowler‬صق ُّۿ ةاؾ ک ي قرڻيَء ۽ „وطرً حي زقر تي ُّا ۾ ڦيطائي راٌصرگط کي ڀٍّاٽيّـ‬
‫کارائيٍصق ُّ ُّ ىٍٍِخي ذاؾ تي رذو کائيٍصق ۽ ىّـ کي ىرتت کاـ ةاز رکڻ الِء اپاَء ڳّنيٍصق ُّ پط‬
‫ىاـ غڪيٍَ حي ىرتت ۾ دؾ حي دٌيا نڏائي قر۽ّ ُّس‬
‫غڪيٍَ حي ةي رسي ىٍٍِخي الِء ةي قفائيَء کاـ اِٽ ٌَ ُ ي ىّـ کي پڪ ٿي قر ي تَ اـ‬
‫ـصىي کاـ ٽً ڇرًٍِ ۾ ىطي قرٍصس ٽً ڇرًٍِ کاـ پِّء حڎًُ ٌَ ى ع ۽ اڳ قاٌگط حي طق رُيعۿ‬
‫تڎًُ ىّـ کي پٍٍِخيَء ىرتت تي ؽطؿ „رّ‬
‫ىلتّؾ کي حڎًُ پٍٍِخي حي طي رُڻ حي ستط ٻڌاروۿ تڎًُ ًُ ٽّڪ ُڻٍصي چيّ ”تّـ‬
‫غڪيٍَ غاـ كصرو ىرتت حاري ر ٽً ُفتً را ٽً ىِيًٍ ۾ ىطي قرٍصرً حي طق رُيً تَ پِّء اٌؾا اهلل‬
‫تٍانيٰ ٽً غانً ۾ ىطي قرٍصرً “‬
‫”ىاـ غڪيٍَ حي ىرتت ۾ ُڪ ٌَ ُڪ ڇرًٍِ كطقر ىطي قرٍصس “‬
‫”اُّ ٺيڪ ٌاُي “ ىلتّؾ چيّۿ ”غچيَء ىرتت ۾ ىطڻ حّ ٌطـّ ىلطر ُ ڻ اِطحيۿ حًٍِ کاـ‬
‫پِّء حي ڻ ذطاؿ غيخِخي “‬
‫اُّ غڄّ ڇرًٍِ ىاـ ىرتت ۾ ىطڻ الِء ٌطـي ىلطر ڪطڻ حي ڪّؽؼ ڪٍصق رُيع ؽاؿ‬
‫تائيً حڎًُ اـ ڪو ۾ ٌاڪاؿ رُيعۿ تڎًُ اىاـ کاـ اِط حي سطڂ ىاـ ٌّ „ٌا قٺيۿ ررڪع‬
‫غيٍييا ۾ فهو ڇغڻ قرع‬
‫ررڪع غيٍييا حي حاٌّ ىڪطاٌيَء غاـ ىٍٍِخي راري „ُي ىاـ کيع اٌگطرظي فهيً حي‬
‫„کاڻيۿ ڄائالگ ۽ ىههب غٍڌيَء ۾ تطحيّ ڪطي ٻڌائيٍصق „ُياـ اـ حي ٌيّض حاٌّ ىّـ کي‬
‫ڪڎًُ ڪڎًُ ىفت ۾ فهو ڇغڻ ڇرٍصق „ُيۿ را كهار ۾ ةيِڻ ةٍا ”رارم ڪالس“ حي ٽڪيٽ „ڻي‬
‫ڇرٍصق „ُي‬
‫حاٌَّء ىّـ کي كهار ۾ ةيِڻ کاـ اڳ ٽڪيٽ „ڻي ڇٌي ٽڪيٽ کيػي ۾ قحِيۿ غيٍييا حي‬
‫قراٌڊي ۾ فهو حا پّغڏط ۽ فّٽا ڇغڻ نڳع ارٍصڈ فهيً حا اؽتِاري فطرو تفّرطـ غييت كهار ۾‬
‫رکيم ُ ا ىاـ ُڪ ُڪ فطرو ڇغٍصق قرع فطريً حي ةهڪم قڂ ۾ ُڪ قڇي ةٍياٌع حي تفّرط‬
‫رکيم ُ ي ۿ حًٍِ تي فهو حّ ٌانّ نکيم ٌَ ُّ ذيطت ۾ قحٍِصڈ ڳانَِ اُا ُ ي حّ ةٍياٌع کي اڇي‬
‫ُط حي كييؿۿ زرً حي پتهّـ ۽ پيطـ ۾ ةاٽا حّ چيپم ُّ! كييؿ حّـ ٻاٌِّـ ڇقرـ تائيً کٍخيم‬
‫ُيعۿ ۽ ڪارـ قارـ غاـ چڪيم اّؾ ۽ ىلتّط ٻاٌِّـ چيهَِ تي رکيّـ ُيع غٍصس ىٿي حا قار‬
‫پطرؾاـۿ ۽ ا کيّـ قڇرّـۿ ىيطاٌخِڏرّـ ۽ اِاٽيً پٍتڻيً غاـ چڪيم ُيّـ اقچتّ ةٍياٌع ٻاًٌِ‬
‫ىٿي ڪطيۿ پٍٍِخي ٌطڈ تاـ قار پطي ڪيا ىّـ کاـ ڇطڪ ٌڪطي قرّ پاغي ۾ ةي۽م غٍِڏا غڪم‬
‫ٽيڊي ڇّرا کهڻ نڳا ٻيِط ّر غاـ ةٍياٌع ڇاًٌِ ڇٺو غاىِّـ ُڪ فطرو ۾ „ئيٍّ کتم ُّۿ ۽ „ئيٍي‬
‫۾ ىٍٍِخّ پٍٍِخّ ٌڪع ُّ!‬
‫اـ ڇرًٍِ ىّـ کي پڪ ٿي قر ي تَ دٌيا حي ڪاةَ ڇّڪطي ىّـ غاـ ىرتت ڪطي ٌَ غگٍِصي‬
‫ىاـ ؽارص اداس رُڻ نڳّ ُّس اـ حّ اثط ىٍٍِخيَء راٌص تي ةَ پيّۿ ُڪ ى چ ۾ ىّـ اڅ ڄزـ‬
‫ڪ چّـ ڪيطائي ڇڎرّـۿ ۽ حڎًُ ة ڏٍگ حّ قارق „رّۿ تڎًُ ”اٌڊق“ کٍيو اُا ى چ اغاـ ةڇڏي‬
‫ٌ يٌّي ُارائي پِّء ى چً ُارائڻ حّ ُڪ غهػهّ ؽطقع ٿي قرّۿ ُط ُارارم ى چ حي ذىيّاري ىّـ تي‬
‫ٌُّصي ُ ي ىاـ غچ پچ درراُي اِّڈي قاٌگط ىاٺيڻّ ۽ غػت ٿيٍصق قرع‬
‫ُڪڏي ڇرًٍِ رٌّيّرغڏي ڪ ٍڏيً ۾ ىلتّؾۿ کاٻڏرّ ةانط ٌػيو ٌاڪّۿ ۽ ة ڏػييً ىيظاـ‬
‫ڪّفتّۿ ىّـ کي قرائي قرا‬
‫ٌػيو ٌاڪَّء چيّۿ ”تّکي ڇا ٿي قرّ „ُيۿ ارٌّع܁“‬
‫ىيظاـ ڪّفتي چيّۿ ”تٍٍِخي ڪطي اغاـ ڇَُ الڳيتيّـ ى چّـ ُارارّـ „ًُ “‬
‫قراڻيو‪” :‬ىّـ کي ٽيو ىاـ ڪڍي ڇڎرّۿ ۽ ٌؾطت کاـ قڪيٽ ڪيپٍگ ڪطارّ “‬
‫”چطرّ تَ ٌَ ٿيّ „ُيًۿ ڀّڪ!“ ٌػيو چيّۿ ”تّـ پاڪػتاـ حّ چ يپ ً قڪيٽ ڪيپط „ُيً‬
‫پٍٍِخّ ٌانّ سطاب ڪطڻ ٿّ چاُيً!“‬
‫”ىٍٍِخّ ڪّةَ ٌانّ ڪٌِّي “‬
‫”تٍٍِخّ دىاغ سطاب ٿي قرّ „ُي!“‬
‫”ىاـ زٌصاي کاـ ةيظار ٿي قرّ „ُياـ “ ىّـ غشت يگيً نِخي ۾ قراڻيّ‬
‫تڎًُ اقچتّ ىلتّؾ ىّـ کي ڪٍڌ کاـ قٺي څقٌڌاڈرّۿ ۽ ىًٍِ ۾ اِطقڈي ڀٌّڊق ڇٌّۿ چيائيًۿ‬
‫”دئّسۿ ىرتت ڪطڻي ٿ ي تَ ىاڻًِ قاٌگط ڪطۿ ىخٍّـَء حي ڪاپي ٌَ ڪط!“‬
‫”زُط کائي ىطي قڃاـ܁“ ڪٍڌ ڪڍائيٍصي پڇيو‬
‫”پٍخاَُ رپيا کيػي ۾ قحِيۿ غڪيٍَ کي قڃي ٻاًٌِ ۾ ُٿ قحَِ ”ىلتّؾ ڇٌص ڪطٽيٍصي چيّ‬
‫”اغيً قڅرڪ ى چّـ ُارائڻ الِء تيار ٌَ „ُيّـ!“‬
‫قراڻيوۿ ”ىّـ زٌصايَء ۾ پٍج رپيا ةَ ٌَ ىيڏرا „ًُ پٍخاَُ رپيا ڪٿاـ „ڻيٍصس܁“‬
‫”ڪٿاـ ةَ „ڻ چّري ڪطۿ څاڈق ُڻ!“ ىلتّؾ چيّۿ ”پٍخاَُ رپيا پيصا ڪطۿ تڎًُ تٍٍِخي کّپطيَء‬
‫ىاـ ىرتت حّ ڀّت ٌڪطٌصق “‬
‫”ىاـ ةٍياٌع „ُياـۿ“ چيوۿ ”غڪيٍَ ىّـ غاـ ڳانِائڻ ةَ پػٍص ٌَ ڪٍصي “‬
‫” دٌيا حي ُط ٌّرت حيڪا پيػي غاـ پيار ڪٍصي „ُيۿ غا ةٍياٌع غاـ ةَ ىرتت ڪطي‬
‫غگٍِصي „ُي “‬
‫اِٻطائيٍصي قراڻيوۿ ”تُّيً „نختطا ڳانِائي رُيا „ُيّ “‬
‫”ارٌّعۿ تّـ دئّس „ُيً “‬
‫”ىاـ ٌرّس „ُياـ ىرتت کاـ تّةَِ ڪ ي اٿو“‬
‫”تّـ ڪّڈ ٿّ ڳانِائيً “ ڪّفتي چيّۿ ”ڪخَِ ڇرًٍِ کاٌپِّء اغاـ کي تٍٍِخي ڪفً دفً حّ‬
‫ةٍصقةػت ڪطڻّ پٌّصق “‬
‫ىلتّؾ ُيصرديَء ۽ ذب غاـ غيخِائيٍصي چيّۿ ”پٍخاَُ رپيً ۾ تّـ ةهڪم چاڪ چڱّ ڀهّ ٿي‬
‫قرٍصرً “‬
‫”پط ىاـ پٍخاَُ رپيا ڪٿاـ „ڻياـ ةاةا!“‬

‫”ڪتاب قڪڻي ڇڎ “‬
‫”ڪتاب ىٍٍِخا ٌاًُۿ ُاڅارا قرتا اٿو “‬
‫”ڪپڏا قڪڻي ڇڎ “‬
‫” ىاـ حيڪڎًُ پٍٍِخي غڄي ساٌصاـ حا ڪپڏا قڪڻي ڇڎراـۿ تڎًُ ةَ پٍخاَُ رپيً حا ٌَ‬
‫ٿيٍصا “‬
‫ٌاڪَّء ـالح ڇٌيۿ ”تّکي پّئطةّائظ فٍڊ ىاـ اىصاد قٺي ڇرٍصاغيً “‬
‫قراڻيوۿ ”ىّـ کي راٌصرگط ۽ طرب ُ ڻ ڪطي رٌّيّرغڏيَء ىاـ اىصاد ىهٍصي „ُيۿ ىرتت الِء‬
‫چٍصق ٌَ ىهٍصق “‬
‫ىلتّؾ ڪو حي ـالح ڇٌي‪” :‬راٌصرً ۾ کڏيم ڪپ قڪڻي ڇڎ “‬
‫اـ ـالح حي غڀٍي تائيص ڪ يۿ ٻَ قڇا ڪپۿ حً ۾ ُڪ ڪپ قڪيٽ ڪيپٍگ حي ٌ يً‬
‫رڪارڄ كائو ڪطڻ تي ىهيّ ُّۿ ۽ ٽي ٌٍڍا ڪپۿ غٺ رپيً ۾ قڪڻي ڇڎروۿ ڇُيً ػ ڇُيً رپيً حا‬
‫پٍج ٌّټ غڪيٍَ حي كصىً تي رکٍصسۿ ۽ کيع ُٿ ٌَ الُيٍصس پٍٍِخي اسالؽ حّ حٍِڊق ةهٍص‬
‫رکٍصس ىرتت کي ةصٌاؿ ٿيڻ ٌَ ڇرٍصس کيع چٌّصسۿ پٍخاَُ رپيً حي ٌيّض تّـ ىّـ غاـ ٻَ‬
‫رَُ َُّء چٌّصيۿ ”ىاـ ةصٌاؿ „ُياـۿ ارٌّع!“ ىاـ قرائيٍصسۿ “ىّـ کي‬ ‫ڪالڪ ڳانِيّـ ڪٍصي ُ‬
‫ڪًٍِ حي پطقاَُ ٌاُي ىاـ ٽي ڪو حّ نَُّ „ُياـ دٌيا حي ةي رذو غيٍي ۾ اڅ تائيً نِي قرٍصس‬
‫ىاـ تّغاـ ؽادي ڪٍصس تّکي سّش رکڻ الِء ڇرًٍِ ػ رات ىرٍت ڪٍصس رٌّيّرغڏيَء حا‬
‫حيڪي ڇّڪطا تّکي احارّ ةصٌاؿ ڪٍصا „ًُۿ تً غاـ قڈٍُصس غڀ کاـ اقؾ ىلتّؾ کي‬
‫ىاررٍصسۿ حًٍِ کي ستط „ُي تَ تّـ پٍخاَُ رپيً ۾ ٌيالـ حي غاڈُيَء را ٽي غيٽ قاٌگط قڪاىي‬
‫قرٍصي „ُيً ۿ تڎًُ ىلتّؾ ىّـ کي ٻاًٌِ ۾ ُٿ قحِي څقٌڌاڈرّۿ اِٻطائخي ًُ ڇاًٌِ ٌِارروۿ ُّ‬
‫رٌّيّرغڏي „فيع حي غاىِّـ ؽااطدـ حي ُڪ ڄاِيَء كهار قټ ةي۽ّ ُّ‬
‫فشط ۽ ٌصاىت غاـ کيع ٻڌاروۿ ”ىٍٍِخي کيػي ۾ غٺ رپيا „ًُ!“‬
‫ىلتّؾ چيّ‪” :‬پاغي قاريَء دريَء ىاـ فارؿ قٺي اڂ!“‬
‫ذيطت ىاـ پڇيوۿ ”غڪيٍَ حي ةڪٍگۿ فارؿ تي ٿيٍصي „ُي ڇا܁“‬
‫”دئّس!“ ىلتّؾ چيّۿ ”اځ ارو اي فائيٍم حي الِء فارؿ ڀطڻ حي „سطي تاررز „ُي “‬
‫”„سطي تاررز „ُي!“‬
‫”ُاۿ „سطي تاررز „ُيۿ ىػڏط ٌاؽق!“ ىلتّؾ ڳانِائيٍصق رُيّ‪” :‬تٍٍِخي اِط حي فطغٽ انيّـ‬
‫رٍٍي رارًُ ڀاتيً الِء ٻّڈ ىاٌي ڪيائڻ حي غٍص ذاـم ڪطڻ الِء پّئيً تاررز „ُي!“‬
‫”ڪانَِ تَ تّ اُا ڳانَِ ٌَ ٻڌائي ُ ي “‬
‫”تّـ اضررم چّڇًُ غ ّ غانً کاـ ُّش ۾ ٌاُيًۿ ىػڏط كيع رذيتَ اهلل ٌهيَ!“ ىلتّؾ چيّ‬
‫” اضررم چّڇًُ ـصرً ۾ تّـ ُط دفٍي ٌؾق ڪٍصق رُيّ „ُيً ۽ تٍٍِخي اِط حا ڀاتي غڪم‬
‫ىاٌيَء کي نّڻ ػ ىطڂ نڳائي کائيٍصا رُيا „ًُ “‬
‫”„ِء ائو غاري “ ىّـ قراڻيّ‬

‫”غاري ىاـ ڪو ٌَ ُهٍصق فارؿ قٺي اڂ “‬
‫”پط ىّـ قټ اىتراـ حي فيَء الِء پٍخٌّخاَُ رپيا تَ ٌَ „ًُ “‬
‫”اڳِاڻّ حّ چي َ پ ي تَ تّ قټ غٺ رپيا „ًُ܁“‬
‫”اُُي تَ ىرتت الِء „ًُ!“‬
‫”پٽۿ غاؾ ٿّ قڃي ي!“ ىلتّؾ چيّ ”في انراؾ ىرتت حّ سياؾ ىهتّي ڪطي ڇڎ ۽ حهصي فارؿ‬
‫قٺي اڂ!“‬
‫پاغي قاريَء دريَء ىاـ فارؿ قرتو ڀت تي رکي ڀطرو پِّء قڃي ىلتّؾ حي ڀط ۾ ةي۽ع‬
‫(رٌّيّرغڏيَء حا راٌصرگط كهار ۾ ٌَ ةيٍِصا „ًُ) ڇّڪطـ حي كهار کاـ ڪخَِ پطڀطقۿ ڇّڪطرً‬
‫حي كهار ُ ي كهار ۾ دريَء قټ غڪيٍَ ةي۽ي ُ ي ڪٍڌ حِڪيم ُّس َُّء ڇغڻ ۾ ةيرص غِڻي‬
‫پي ي „ئي چاُيوۿ دؾ حا در کّني کيع پٍٍِخي غاَُ ۾ غيائي ڇڎراـ َُّء حي ً „ُيۿ حِڏي „ُيۿ‬
‫کيع پٍٍِخي رقح حّ دائيي ذفّ ڪطي ڇڎراـ ىاـ غّچيٍصق رُيعۿ ۽ کيع الڳيتّ اِّررٍصق‬
‫رُيع ڪخَِ درط کاـ پِّءۿ ًُ حِڪيم ٌگاُّـ ىٿي کٍيّـ اغاـ حّـ ٌيطقـ ُڪ پم الِء ىهيۿ څار‬
‫ٿي قرّـ‬
‫ػ غڪيٍَ حّ ڪٍڍيَء حِڏق ٌڪ ىٿي ڇڪخي قرّ ‪‬‬
‫‪2411‬‬
‫دولت‪ ،‬ناميس ۽ وڪ ڪنيارو‬
‫ىاـ ڪٍّارق „ُياـ‬

‫پط حڎًُ کاـ پٍخُّيً غانگطَُ ىهِائي اٿوۿ تڎًُ کاـ ىٍٍِخّ ڪٍّارپڻّ غڀٍي کي ککڻ‬
‫نڳّ „ُي ةاةا ـتد حّ غڎ ڪٍصي چيّ܀‬
‫”ىّـ کي غيٺ ٌّرق ڀائيَء حي ڇّڪطي پػٍص „ُي “ اـ کاـ اڳ حّ ىاـ ڪخَِ حّاب ڇراـۿ‬
‫اىاـ پطراـ ئي رڈ ڪ ي‪:‬‬
‫”ؽطؿ ٌٿّ اچيّۿ ًُ ٌيط ۾ اُڏرّـ ڳانِيّـ ٿا ڪيّ܁“‬
‫”تّـ قڂ ۾ ةڪ ةڪ ٌَ ڪط پٍٍِخّ ڪو ڪط “‬
‫”ىاـ ةڪ ةڪ ٿي ڪياـ܁“‬
‫”تّکي ٽي ُظار ٽي غ ّ دفٍا چيّ اٿو تَ ةظٌع حي ىٍاىهي ۾ ٌَ ڳانِائيٍصي ڪط “‬
‫اىاـ حّاب ٌَ ڇٌّ ۽ ٌطؿ ڪؾً حي ـّفا غيٽ تي څڈاؿ ڪطي قرِي رُي ىٍٍِخي ىاُء ًُ ؽِط‬
‫حي ىؾِّر ُػتي „ُي ڪيتطـ ئي حياٌتً حي غطاطؿ رڪً „ُي ۽ ٌّرتً حي تطكي پػٍص‬
‫حياٌت ‪ L.P.A‬حي حٍطؾ غيڪطرڏطي „ُي االِء ڪي ً ةاةا حي ڇڏٻ غِي قر ي ڪّڂ تي پاغا‬
‫پي ةصالرائيً غٍصس رخ ىاـ ىاُط ُّ تَ َُّء حهص ڪًٍِ فيفهي تي پِچي ةک ُڏتاؾ حّ اٌالـ‬
‫ڪٍصي‬
‫ةاةا چيّ‪ ” :‬ڇّڪطي ىّـ کي پػٍص „ُي اُڏق غڱ غانً ۾ ُڪ دفٍّ ىهٍصق „ُي تٍٍِخي‬
‫ڪِڏي راِء „ُي܁“‬
‫”تُّاـ ةظرگ „ُيّ “‬
‫”ؽاةاس فطىاٌتطدار اقالد ُخي تَ اُڏي “‬
‫”ىاـ تُّاـ حّ ۽ تُّاـ حي فيفهي حّ اذتطاؿ ڪٍصق „ُياـ“‬
‫”ؽاةاس غيٺ ٌّرق ڀائيَء حي څيَء تّ ةَ تَ ڇٺي ٌُّصي܁“‬
‫”ُا اڪثط ڪهتً ۽ ُّٽهً ۾ کيع ڇٺّ اٿو “‬
‫”ڪي ً „ُي܁“‬
‫”تُّاـ کي پػٍص „ُيۿ تَ غيخِّ ىّـ کي ةَ پػٍص „ُي “‬
‫”ؽاةاس ٌّرق ڀائي ؽاديَء ۾ څيَء کي ُڪ نک رپيا رقڪۿ ُڪ ةٍگهّ ۽ ُڪ ڪار ڇرٍصق “‬
‫”ائيً چيّ ٌَۿ“ اىاـ اٿي کڏي ٿيۿ ”دقنت تي ڀٍڀهيا „ُيّ “‬
‫"‪ "shut up‬ةاةا رڈ ڪ ي ”فلم دقنت حي ڳانَِ ڪٌِّي ڇّڪطي ةَ ىّـ کي پػٍص „ُي “‬
‫”ؽطؿ ڪٌِّيۿ ٻيّ غڀ ڪخَِ „ُي اڇً قارـ ۾ ٌلم قڃارّ اٿّ “‬
‫”ڇاۿ ًُ اِط ۾ ىّـ کي ڪًٍِ ةَ فيفهي ڪطڻ حّ ذق ڪٌِّي܁“‬
‫”„ُي پط ذق حائظ ُ ڻ اِطحي “‬

‫”تّـ ڪيط ٿيٍصي „ُيً ذق ۽ ٌاذق حي غاُيي غٍڀانيٍصڈ!“‬
‫” ىاـ ڪا پطاڻي زىاٌي حي دكياٌّغي ٌّرت ٌَ „ُياـ ىاـ اُّ ىػ هّ ارم پي اي حي ٍُگاىي‬
‫احالس ۾ پيؼ ڪٍصرع “‬
‫ىّـ قڂ ۾ پ ي ـهد ڪطائڻ سانط چيّ‪” :‬اىاـۿ ُيَء قرِيً ـصي „ُيۿ تطكي پػٍص „زاد زىاٌّ‬
‫„ُي ةاةا کي اغالؿ ٻي ؽادي ڪطڻ حي احازت ڇٌي „ُي “‬
‫"!‪ "what‬ۿ ةاةا „راؿ ڪطغيَء تاـ راڪيٽ قاٌگط اٿي کڏق ٿيّ ڪؾييطي ٽيتم تي پيط رکٍصي‬
‫چيائيً‪:‬‬
‫”ٻي ؽادي! ةصتييظۿ ٌاالئق!“‬
‫”پط ةاةا تُّاـ “‬
‫”‪ shut up‬ةاةا حا ٻچا“‬
‫”پط “‬
‫”‪ No‬تّ اُڏي قاُيات ڳانَِ زةاـ تي „ڻڻ حي حطئت ڪي ً ڪ ي܁“‬
‫”ًُ حّ ڪِڏق ڇقَُ تُّاـ ئي تَ ٌّرق ىّئي حي څيَء حا ڪهيا ٿا ڀطرّ “‬
‫”‪Old woman‬ۿ تّکي ٽي ُظار ٽي غ ّ ٽي دفٍا چيّ اٿو تَ پٍٍِخّ کٍڊق قات ةٍص رکٍصي ڪط “‬
‫”کٍڊا ٌُّصُء تُّاـ ىّـ کي تَ ٻڏيَِ ڇٌص „ًُ “‬
‫”غڀ ٌلهي „ًُ چّچً حا چيٍي ڄرٍڏػٽ حا ٺِيم „ًُ “‬
‫”ةاةاۿ تُّاـ ئي چيّ پ يۿ تَ غيٺ ٌّرقَء حي څيَء تُّاـ کي پػٍص „ُي “‬
‫”„ُي ‪Bloody fool‬ۿ پػٍص „ُي “‬
‫”تَ پِّء܁“‬
‫”پػٍص ڪ ي اٿوۿ پٍٍِخي الِء ٌَۿ پط تٍٍِخي الِء “‬
‫”ڇا!“‬
‫”اغاـ کي پاڻ حِڏـ غاـ ڪهِّ ُڻڻّ „ُي “‬
‫اىاـ حي ڪاقڈ ڪافّر ٿي قر ي غٍصس ىًٍِ تي سّؽي ىّٽي „ئي‬
‫ىّـ ُيٿ ڪٍصي چيّ‪” :‬اُا ڇّڪطي ىّـ کي پػٍص ٌاُي “‬
‫”ڇّ پػٍص ٌاُي܁ نک رپيا رقڪۿ ُڪ ڪارۿ ُڪ ةٍگهّۿ پػٍص ٌَ اٿ ي܁“‬
‫”غڀ ڪخَِ پػٍص اٿو پط ڇّڪطي پػٍص ٌاُي “‬
‫”غاڳي دكياٌّغي پػٍص اڈي ةيّكّؼۿ ٌلم کاـ ڪو قٺ اغاـ غٍڌرً کي تطكي ڪطڻي „ُي “‬
‫” ٌَ ٌَ ڇّڪطي ڪاري „ُي ٿهِي „ُي ىًٍِ تي ىاتا حا داغ اٿع ُڪ دفٍّ پٍٍِخي ڄرائيّر‬
‫غاـ ڀڄي ةَ قر ي ُ ي “‬
‫” ههي اٌػاـ حي فهطت „ُي “ اىاـ ڪاقڈرٍصي چيّ‪:‬‬
‫”تُّاـ ىطد غٍگصؾ „ُيّ ٌّرت حي ُڪ ههي ُظار غانً تائيً غّچيٍصا رٍُصا „ُيّ “‬
‫”ُي غڀٍي ٌّرتً حّ ىػ هّ ٌاُي “ ىّـ قراڻيّ‬

‫” „ُي ىار پّي ى ي ؽيڪػپيط کيۿ غّرً غاؾ اڳ ُڪ دفٍّ چيّ ُ ائيً ‪Frailty thy‬‬
‫‪ name is woman‬تُّاـ اځ تائيً اًٌِ اکطـ حّ تٍّرض ٻڌي ٿا اِيّ “‬
‫”تّکي ٽي ُظار ٽي غ ّ “‬
‫”ىاـ اُّ ىػ هّ ارم پي اي حي ٍُگاىي احالس ۾ پيؼ ڪٍصرع “‬
‫”ڪخَِ ةَ ُخيۿ پط ىاـ غيتاڦم غاـ ؽادي ُطاظ ٌَ ڪٍصس “ ىّـ حّاب ڇٌّ‬
‫ةاةا اکيّـ ڦّٽاري ىّـ ڇاًٌِ ڇٺّ‬
‫ِِ „ُياـ ڇّڪطي پػٍص ڪطڻ ىٍٍِخّ ڪو „ُي “‬ ‫اىاـ چيّ܀ ”ىاـ اذيص حي ُءىا‬
‫”تّـ ڪيط ٿيٍصي „ُيً پػٍص ڪطڻ قاري܁ ڇّڪطي ىاـ پػٍص ڪٍصس “‬
‫”ڇّڪطي پػٍص ڪطڻ ٌّرتً حّ ڪو „ُيۿ تُّاـ ٌّرتً حي ىٍاىهي ۾ ٌَ پ ّ “‬
‫”اځ حي ؽادي ةظٌع „ُي ةظٌع ۾ ٌّرتً کي دسم ڇرڻ ٌَ اِطحي “‬
‫”تُّاـ ٌّرتً حي تُّيً ڪطي رُيا „ُيّ “‬
‫”ڪطاڈيۿ ةي ٌلم “‬
‫”ستطدار حّ ىّـ کي ڪطاڈي غڎرّ اٿّ “‬
‫” ةيّكّؼ ٌاُيً تَ ٻيّ ڇاُيً܁ قغاري ڇڎرّ اٿ ي تَ اٌيتا کي ؽاديَء ۾ اغي ُظار ڪيؼۿ ُڪ‬
‫ڪار ڇٌي ُ ي غيً܁“‬
‫اٌيتا ىٍٍِخي ڀيڻ „ُي ةيرص ذُيً ۽ ذاكط حّاب „ُي „ىطرڪا قڃڻ کاـ اڳ اٌڪػاريَء‬
‫کاـ ڪو قٺٍصي ُ ي ُڪ دفٍّ ةاةا کيع غيخِائيٍصي چيّ ُّ‪:‬‬
‫”اغاـ غٍڌي „ُيّـ تطكيَء نطؼ كصؿ کٍيّ اٿ ّـ اغاـ کي پاڻ حِڏـ غاـ ڪهِّ ُڻڻّ „ُي “‬
‫”غڀ اٌػاـ ُڪ حِڏا „ًُ دقنت اٌػاًٌ حي قڂ ۾ درّار ٿي ٌَ غگٍِصي “ ًُ حّاب ڇٌّ ُّ‬
‫اـ اٌتطاض حّ حّاب اىاـ ڇٌّ ُ ع‪” :‬غڀ اٌػاـ اِّڈا ُخً ُاۿ تَ اڎًُ حّ ڪو ڪيط‬
‫ڪطي ُا܁“‬
‫” ڪخَِ ةَ ُخيۿ ىاـ ةِادر ساـ حِڏي ؽطاةيَء حي زاؾ ٿيڻ تي ىّت کي تطحيد ڇراـ ٿي “ اٌيتا‬
‫ُڪ ڇرًٍِ اٌلالةي فيفهّ ڪيّ ُّ‪” :‬ىاـ رؽيص غاـ ؽادي ڪٍصرع ُّ طرب „ُيۿ ىػڪيً‬
‫„ُي ڇرًٍِ حي ٌّڪطي اٿعۿ رات حّ ڪانيج ۾ پڏٍُصق „ُي “‬
‫اغاـ غڀٍي تي ةو ڪطي پيّ ةاةاۿ حًٍِ حتً ڪطي دقنت حيً ڪ ي „ُي تٍٍِخي ىًٍِ حّ‬
‫پٍّ نِي قرّ اىاـ کي ٌاىّس حّ فڪط رٍُصق „ُي غا فڪطىٍص ٿي قر ي ُ ي‬
‫پط اٌيتاۿ حڎًُ ٌّحّاًٌ حي ىڏاغڏا قاري پطقاطاؿ ۾ ُڪ غاؾ الِء „ىطرڪا ىاـ ٿي „ئيۿ تڎًُ‬
‫غٍصس سياؾ ةَ ىڏخي قرا اچڻ ؽطط رؽيص کي ٽيهيفّـ کڏڪائي ُ ائيً‪:‬‬
‫”رؽيصۿ تّـ ىٍٍِخي الِء ‪ُ„ Unfit‬يً “‬
‫ًُ ڪخَِ قراڻيّ ُّۿ حًٍِ تي اٌيتا حّاب ڇٌّ ُ ع‪:‬‬
‫”ىٍٍِخّ اٌتلاد راڪيڏً حي رفتار ۾ „ُي تّـ غڏَُ ةٍا ٻيڏي „ُيً “‬
‫ڪخَِ ٌطـي کاـ پِّء ةاةا اغي ُظار رپيا ڪيؼ ۽ ىّٽط ڇر ي اٌيتا حي ؽادي غاڳي زىيٍصار‬
‫غاـ ڪطائي ُ ي اٌيتا ةيرص ىػطقر ُ ي ًُ پٍٍِخي غاُيڏرً کي ؽاديَء رات ُڪ فهيي راڳ ةَ‬
‫ٻڌارّ ُّ پط حڎًُ کاـ اٌيتا حي ؽادي ٿي „ُيۿ ةاةا ڇاج حي ڇٌم دقنت ُٿ ڪطڻ الِء ىّـ کي اُڏرً‬
‫ٌيطـ غاـ ڇغٍصق „ُيۿ ڄڻ تَ ىاـ غٍصس پٽ ٌَۿ ةهڪ ةٌّع قائّچط „ُياـ‬
‫چيائيً‪” :‬حيڪي ڪخَِ اٌيتا کي ڇٌّ اٿوۿ تًٍِ کاـ قڅرڪ قٺٍصس “‬
‫ىّـ اذتخاج ڪيّ‪” :‬تُّاـ ىّـ کي قڪڻي رُيا „ُيّ “‬
‫”ةيّكّؼ اځ حي اٌػاـ حّ سصا کاـ قڅرڪ دقنت ۾ اٌتلاد „ُي “‬
‫اىاـ چيّ‪” :‬پٽ تٍٍِخي ؽادي ىاـ ڪطائيٍصرع “‬
‫”تّ کي ٽي ُظار ٽي غ ّ ٽي دفٍا چيّ اٿو تَ تّـ قاپاري ىٍاىهً ۾ دسم ٌَ ڇرٍصي ڪط “‬
‫”ىّـ کي پٍٍِخي پٽ حي زاؾ ڳّنِڻ حّ ةَ ذق ڪٌِّي܁“‬
‫”ڪٌِّيۿ“ ةاةا اخگّڈ ڪ ي‬
‫”ىاـ اُا ڳانَِ ارم پي اي حي ٍُگاىي احالس ۾ پيؼ ڪٍصرع “‬
‫”ىّـ رڈ ڪ ي سصارا ىٍٍِخي ةَ تَ ٻڌق “‬
‫ِِ „ُياـ ڇّڪطي ىاـ پػٍص ڪٍصس “‬ ‫پي‬
‫”ىاـ تٍٍِخّ ُء‬
‫”ىاـ تٍٍِخي ىاُء „ُياـ ڇّڪطي ىاـ پػٍص ڪٍصس “‬
‫”تّکي ٽي ُظار ٽي غ ّ “‬
‫”تُّاـ ىاٺ ڪيّ“ اىاـ چيّ‪” :‬پٽ تٍٍِخي ؽادي ىاـ ڪطائيٍصرع ڇّڪطي ارو اي „ُي‬
‫رّرٽ حّ غفط ڪيّ اٿائيً ٌّرتً حي ازدقاحي ۽ غياحي ىػ هً تي ةِتطرً تلطرطقـ ڪطي‬
‫غگٍِصي „ُي “‬
‫”تلطرطقـ!“ ىّـ ذري اِٽ رقئيٍصي چيّ‬
‫”ٌَ پٽۿ تّکي نيڊر ٌَۿ زاؾ رٍٍي اِط قاري اِطحي “ ةاةا ُيصردي ڪ ي‬
‫”ىّـ کي ڪخَِ ةَ ٌَ اِطحي “‬
‫”غيٺ ٌّرقَء حي څيَء “‬
‫”ٌَ ٌَ “‬
‫”َُّء ارو اي „ُي ۽ “‬
‫”ىاـ ؽادي ٌَ ڪٍصس “‬
‫”ڇا܁“ اىاـ ۽ ةاةا اڎحي رڈ ڪ ي‬
‫”ىاـ ڪٍّارق رٍُصس “‬
‫”تّـ پاڳم „ُيًۿ ‪ُ„ Crack‬يً “‬
‫ڪطغيَء تاـ ٿي ڄقڈ پاتو ۽ تيط قاٌگط ڪيطي ىاـ ٻاُط ٌڪطي قرع ‪‬‬
‫‪2411‬‬
‫انــدرا‬
‫اٌصرا اځ پّرـ اٺً غانً کاـ پِّء پٍٍِخي ڳّٺ حي اغڏيؾً تي ةي۽ّ „ُياـ اٌصرا! ڇا ُيَء غاڳي‬
‫اغڏيؾً „ُي حًٍِ تي تّ ىّـ کي حٍگ تاـ ىّٽڻ ةٍص اهً حا ُار قڅا ُ ا܁ ٌَۿ ٌَ رليًٍ ُيَء غاڳي‬
‫اغڏيؾً ٌَ „ُي اـ قكت غّرج درّتا تّکي پٍٍِخي غٌِّطي چادر ۾ نپيڏي ذػً ۽ ىرتت حي درّي‬
‫ِ پپط حّ قڻ تَ غاڳيّ „ُيۿ‬‫ُي ِ‬
‫ڪطي ىٍٍِخي غاىِّـ „ٌصق ُّ ُيٍ ط تَ ُت اِگَِ اقٌصَُ „ُي پطۿ ُء‬
‫۽ ُيُء فاٌّس ٽٍگڻ حّ ڪهّ ةَ تَ اڃاـ اتي نڳم „ُي ُاۿ ُيَء تَ غاڳي اغڏيؾً „ُي پط اٌصراۿ تّـ‬
‫اځ ڪٿي „ُيً܁ اځ تّـ ىّـ کي اغڏيؾً تي ىهڻ ةَ ٌَ „ئيًَء܁ ؽارص ًُ قكت تّـ ةي ستطيَء حي‬
‫ٍُج ۾ انّټ „ُيً اځ ىاـ پاڻ تٍٍِخي اڳياـ غط ٽيڪڻ ارٍصس پط اغڏيؾً حّ ةاةّ ڪٿي „ُي!‬
‫ىّـ کاـ ٽڪيٽ ڪيط قٺٍصق܁ ؽارص ُّ غيِيّ پيّ „ُي! ُاۿ ًُ کي غيِڻ ئي اِطحي ًُ قكت رات‬
‫حا چار قڳا „ًُ ًُ ىِم ڪيط حاڳٍصق ٌُّصق܁‬
‫اُؼۿ ڪِڏي ٌَ غشت ٿڌ „ُي پارق ڄيي قرّ „ُي اغڏيؾً تي ُّا ڪخَِ اِٽ ُ ي پط ڳّٺ‬
‫ڇاًٌِ قرٍصڈ غڏڪ تي ُّا ؽارص ىٍٍِخّ اٌتيار ڪطي رُي „ُي ُيَء غڏڪ اڳي کاـ ڪخَِ ةِتط‬
‫پ ي نڳي ؽارص پاڪػتاـ غطڪار حي ىِطةاٌي „ُي! پطۿ ُي ڪتّ ڇّ رقئي رُيّ „ُي܁ ًُ کي تَ‬
‫کهڻ اِطحي ًُ کي ڪِڏي ستط تَ ىاـ پٍٍِخي دؾ حي درّيَء حا درؽً ڪطڻ الِء قڃي رُيّ „ُياـ‬
‫ىٍٍِخي ىً حي ىِا راڻي! درّي! ىٍٍِخي غاَُ حّ غطقرۿ اٌصرا ىٍٍِخّ حيُء حي اررٍصڈ اٌصراۿ‬
‫ىٍٍِخي اٌصر حي اٌصراۿ ىاـ اچي رُيّ „ُياـ ىاـ اچي رُيّ „ُياـ اىيصـ حا ڇر ا ٻارڻۿ تٍٍِخي‬
‫اڳياـ غڀ ڪخَِ كطةاـ ڪطڻ الِءۿ تّ تاـ غڀ ڪخَِ ٌڇاقر ڪطڻ الِء ىاـ اچي رُيّ „ُياـ‬
‫ُي پيچطق ؽارص ىٍٍِخي ڳّٺ حّ „ُي ؽارص ڇّ! غچ پچ ىٍٍِخي ڳّٺ حّئي „ُي اقُّ ًُ‬
‫پيچطي تي ڪيتطا ٌَ ڪٍڊا „ًُ ىٍٍِخّ چيپم ةَ تَ پّرً پػاًُ ۾ „ُي قرچارق ڪي ً ڪٍڊـ‬
‫غاـ ڪڇٍصق‬
‫ڪ َڏ ٻاٌگ ڇّ ڇر ي رُيا „ًُ܁ ڇا غٌِّاري غج حي غّاري اچي رُي „ُي܁ رليًٍ ُّ اچي‬ ‫ڪ ُ‬
‫ُ‬
‫رُيّ „ُي ۽ پِّءۿ ُي ةيّف حي ڇر ي حياـ ٽيڪٍصڈ تارا ىّڪالئي قرٍصا ُي حِاـ ةَ تَ ُڪ ىػافط‬
‫ساٌّ „ُي حًٍِ ۾ ُڪڏا اچً پيا ۽ ٻيا قڃً پيا غج حا ڪطڻا ڪِڏا ٌَ ىُّيٍصڈ „ًُ ڪاش!‬
‫ڪًٍِ ةيّس حّ ةشت ةَ ُڪّار غٌِّاري غج حياـ رقؽً ٿ ي‬
‫ًُ اِڏيَء ۾ اڳ ڇاچي رقٌق ٌُّصي ُ ي پط ُيٍ ط ـطؼ ُي ٻَ ىِاڻا غاىِّـ اچي رُيا „ًُ‬
‫اٺً غانً ۾ ارتطق فطؽ! ۽ غڀ حارّـ ةَ تَ غڪطات ۾ پيّـ „ًُ ُّـ! ًُ کَُّ حّ پاڻي ةَ تَ سطاب‬
‫ٿي قرّ „ُي ُي ةڏ حّ قڻ ةَ تَ غڪي قرّ „ُي اٌصراۿ ُيُء غاڳيّ قڻ „ُي حًٍِ تي پاڻ ٻ ي پيٍگَِ‬
‫نڎٌصا ُ اغّـ تّـ غاٌّڻ حا ڳيچ ڳائيٍصي ُ يًَء ۽ ىاـ حِّىٍصق ُّس اٌصرا ىاـ تّ کاـ اُُي‬
‫اِڏرّـ قٺڻ اچي رُيّ „ُياـ ىاـ تٍٍِخي راد تازي ڪٍصس ُيُء اغڪّؾ ةَ تَ احڏي قرّ „ُي!‬
‫اٌصراۿ ًُ اغڪّؾ ۾ تّ ۽ ىّـ ڪي ي غاؾ اڎ پڏُيّ „ُي ىاغتط ـاذب حڎًُ ىٍٍِخي ُٿ تي‬
‫ةيص حي نڪڻ حي ةارش ڪٍصق ُّۿ تڎًُ تٍٍِخي ٌطاع ٌيڻً ۾ پاڻي اچي قرٍصق ُّۿ ۽ ڪڎًُ تَ‬
‫تٍٍِخيً اکيً ىاـ ٌار قُي ٌڪطٌصا ُ ا ۽ ىاـ ةيلطار ٿي قرٍصق ُّس ۽ حڎًُ ىّڪم ىهٍصي ُ ي‬
‫تڎًُ تّـ ىٍٍِخا ىلتّط ُٿ پٍٍِخً ٌازڪ ُٿً ۾ کڻي ڇغٍصي ُ يً ۽ „نيً اکيً غاـ ىّـ تي‬
‫ُڪ ٌيط قحِي ساىّش ٿي قرٍصي ُ يًَء ٻ ي ڇرًٍِ ةاغ ۾ قرِاري ۽ غتق راد ڪطائي پِّء اغڪّؾ‬
‫قٺي قرٍصي ُ يً اٌصرا اُي غِڻا غياـ اضري قرا ۽ ُيٍ ط ٻ ي رٌّيّرغڏيَء ۾ پڏٍُصاغيً اٌصراۿ ىاـ‬
‫تّکي قٺڻ „رّ „ُياـۿ اٌصراۿ تٍٍِخّ پطريي تٍٍِخي پّڄا ڪطڻ „رّ „ُي اٌصراۿ ُيُء غاڳيّ قاَُ‬
‫„ُي حًٍِ حي ڪپ تي تّـ ۽ ىاـ چاٌڊقڪيً راتيً ۾ غيط ڪٍصا ُ اغيً ۽ ُڪ رات ىّـ‬
‫تّکي غيط ڪٍصي چيّ ُّ ” اٌصرا ىٍٍِخا ٻَ ڀڳّاـ „ًُ ُڪ ىّـ کي پيصا ڪيّ ۽ ٻيّ ىّـ کي‬
‫حياري رُيّ „ُي “‬
‫ڪخَِۿ درط تّـۿ ىٍٍِخّ ىًٍِ ذيطت قچاـ تڪيٍصي رُي ُ يًۿ ۽ پِّء تّ چيّ ُّۿ ”پطرييۿ‬
‫اُي ڳانِيّـ پاٽ „ًُ اغاـ حّ ڀڳّاـ ُڪ „ُي “‬
‫ىّـ ٽِڪ ڇٌّ ُّ ۽ چيّ ُّۿ ” اٌصراۿ حًٍِ ڀڳّاـ ىّـ کي پيصا ڪيّ „ُيۿ اـ کي ىاـ ڇغي ٌٿّ‬
‫غگِاـۿ پطۿ حيڪّ ڀڳّاـ ىّـ کي حياري رُيّ „ُيۿ تًٍِ کي ڇغي غگِاـ ٿّ “‬
‫”پطريي تّـ حيارڻ قاري ڀڳّاـ کي ڇغي غگِيً ٿّ܁“‬
‫”ُا اٌصرا! ىاـ کيع ڇغي غگِاـ ٿّ ُّ ىٍٍِخي تياؿ قرخِّ „ُي “‬
‫ىّـ تٍٍِخي ذيطت ۾ اكافّ ڪيّ ۽ تّ ُيڎاًٌِ ىّـ ڇاًٌِ ٌِاررٍصي پڇيّۿ ”پطريي! ڪٿي‬
‫„ُي تٍٍِخّ ٻيّ ڀڳّاـ܁“‬
‫”اٌصرا! ىٍٍِخّ ٻيّ ڀڳّاـ تّـ „ُيً “‬
‫۽ تّـ ؽطىائخي قئيًَء ۽ تٍٍِخي ٌازڪ ڳهً تي ذيا حي ڳاڈُاڻ اچي قئي ُ ي ۽ تّ „ُػتي‬
‫ىؾڪٍصي چيّ ُّۿ ”درّاٌا“ اٌصرا! تٍٍِخّ درّاٌّ اځ اچي رُيّ „ُي تٍٍِخّ پتٍگ اځ اچي رُيّ‬
‫„ُي ىاـ درّاٌّ „ُياـ تٍٍِخي ىرتت ۾ ٿ يم درّاٌّۿ ىّـ اٺ غاؾ اٺ ـصرّـ غيخِي اضاررا „ًُ‬
‫ِِ ىّـ کي پٍٍِخي احِي ۾ کٍيّ ًُ‬ ‫پي‬
‫ىاـ طرب ىػڪيً ىػهياـۿ ڇّرق ڇٍّ ُيع ۽ تٍٍِخي ُء‬
‫ىّـ کي پڏُارّ ًُ حي ىرتت ىّـ کي فطش کاـ ٌطش تي پِچارّ „سط ىاـ ةيت ي رٌّيّرغڏي ىاـ‬
‫ڄاطي قٺي „رع اـ ڇرًٍِ تٍٍِخي سّؽي حي ڪاةَ اٌتِا ٌَ ُ ي تّـ پٍٍِخيً غِيهيً کي ٽڏٌصڈ‬
‫ُىک غاـ ٻڌائي رُي ُ يًَءۿ ”پطريي ڄاطي قٺي „رّ „ُي “‬
‫پط ىاـ پٍٍِخً سيانً ۾ او ُّس ىّـ تّکي ذاـم ڪطڻ ٿي چاُيّ پط اغاـ حي قڂ ۾ غياج‬
‫حي ڀت ۽ ىضُب حّ پِاڈ ُّۿ پط ىّـ تّکي ٻڌارّ ُيّۿ ”اٌصرا! ىاـ ُي غياحي ٻٍڌڻ ٽّڈرٍصس‬
‫ىٍٍِخّ ڪّةَ ىضُب ڪٌَّ „ُي ۽ ٌڪّ تٍٍِخّ ئي ڪّ „ُي پاڻ ـطؼ پيصا ڪطڻ ۽ ىارڻ قاري‬
‫حا ةٍصا „ُيّـ غياج حا ٌَ! ىاـ تّ ىٍخَِ غيائخي قرٍصسۿ ۽ پٍٍِخي قحّد کي فٍا ڪطي‬
‫ڇڎرٍصس “‬
‫ُڪ ڇرًٍِ اغاـ حي ڳّٺ ۾ اٌگطرظ ىائي ةاٽ „را ڇٌَّ اچً „سط ًٍُ حي ئي تَ ذڪّىت‬
‫ُ ي ۽ ڳّٺ حي حّاًٌ کي فّج ۾ ڀطتي ٿيڻ حي تطةيت ڇرڻ نڳا ٻيً کي ڇغٍصي ىّـ ةَ پٍٍِخّ ٌانّ‬
‫ڇٌّ ۽ تّکي دالغا ڇرٍصي تَ حٍگ ۾ ڪّةَ سهطق ٌَ „ُي ۽ ىاـ ىِيٍي کً ۾ ىّٽي ارٍصسۿ ًٍُ غاـ‬
‫ُهيّ قرع ىّـ کي ُت پٍٍِخي ڄاطي ڪو „ئي ۽ ًٍُ ىّـ کي ُڪ حٿي حّ ٌائب ڪپتاـ ڪطي‬
‫رکيّ اغاـ کي غشت ىرٍت ڪطائي قرٍصي ُ ي اغاـ حي تطةيت ؽطقع ٿي چڪي ُ ي ىِيٍّ‬
‫اضري قرّۿ ىّـ کي تٍٍِخّ سياؾ غتائڻ نڳّ غڄي ڇرًٍِ حي غشت ىرٍت کاـ پِّء ٻيا غڀ حڎًُ‬
‫انّټ ٌُّصا ُ اۿ تڎًُ ىاـ تٍٍِخي حصائي ۾ ٍُخّـ ُاررٍصق ُّس قرَِ ڇرًٍِ ٻيا ةَ اضري قرا‬
‫ُڪ رات حٍگ حي ىٍرّس ستط ررڊئي تاـ ٌؾط ٿي ۽ ٌار „ةؾار قاٌگي اُٿهي پيا اغاـ کي ُڪصؿ‬
‫ىّڪم ڇٌي قر ي تَ اغاـ پٍٍِخً اِطـ ىاـ ٿي اچّـ ۽ ٻ ي ڇرًٍِ ىاـ تٍٍِخي اڳياـ فّحي ڄررع‬
‫۾ ةي۽ّ ُّس ۽ تّ ىّـ کي „ةصار اکيً غاـ ڇغي ُڪصؿ ىٍٍِخي غيٍي تي غط رکي غڎڪا ڀطڻ‬
‫ؽطقع ڪيا ىّـ تّکي دنصاري ڇرٍصي چيّ ُّۿ ”اٌصرا! تّـ ىٍٍِخي حيَء حّ حيارق زٌصف „ُيً تَ پِّء‬
‫ىاـ ىطي ٌٿّ غگِاـ “‬
‫”پطريي ىاـ تّکاٌػّاِء حاني ٌَ غگٍِصس!“‬
‫”چطي!“ ىّـ تٍٍِخا ڳّڈُا پٍٍِخي رقىاؾ غاـ ااِيا ُ ا ۽ چيّ ُّۿ ”ىاـ حهص ىّٽي ارٍصس “‬
‫َِ کي ڇغي ڄقڈي قڃي ًُ حي غيٍي غاـ نڳيًَء ۽ غڎڪا ڀطرٍصي چيّ ُي َ‬ ‫پي‬
‫تّـ پٍٍِخي ُء‬
‫”دادا! ًُ کي رقڪيّ “‬
‫۽ دادا حي اکيً ۾ ةَ پاڻي ڀطحي „رّ ُّۿ پط كتم ڪطي ًُ چيّ ُّ ”پٽ! ُيُء درع حي ؽيّا‬
‫ڪطڻ قڃي رُيّ „ُي “‬
‫تُّاـ ٻ ي ىّـ کي اغڏيؾً تائيً ڇڎڻ „را ُ ا ااڇي „ئيۿ ۽ ىاـ دادا غاـ ڀاڪط پائي ىهيع‬
‫ًُ حي اکيً ىاـ ةَ نڏڪ قُي ٌڪتا ۽ ىّـ پاڻ تي كتم ڪٍصي چيّ ُّۿ ”دادا! ىاـ حهص ىّٽٍصس “‬
‫۽ حڎًُ ىاـ تٍٍِخي قرخِّ „رع تڎًُ تّـ ُڪصؿ ڄقڈي اچي ىٍٍِخي غيٍي غاـ نڳيًَء‬
‫”پطريي! ىاـ ىطي قرٍصس “‬
‫تٍٍِخي اًٌِ اکطـ ىٍٍِخي ٌيڻً حي ٌار حا ةٍص کّني ڇڎرا ىّـ تّکي پٍٍِخي ىلتّط غيٍي‬
‫غاـ نڳارّۿ تّ قري چيّ ُّۿ ”پطريي! ىاـ تٍٍِخّ اٌتيار ڪٍصس “‬
‫ىٍٍِخي ڳّڈًُ ح ي رفتار ۾ قاڅ اچي قئي اغاـ کي اـ ذاؾ ۾ پػي غڀ ُڪ ٻ ي حّ ىًٍِ‬
‫تڪي رُيا ُ ا ۽ دادا ذيطاـ ُّۿ ڄڻ کيع ڪخَِ غيخَِ ۾ ٌَ پ ي „رّ ااڇيَء غيڏي قڄائي ۽ ۽‬
‫ىّـ تّکيۿ „ُػتي پٍٍِخي غيٍي کاـ انڳ ڪيّ ۽ رائيفم ڪهِي تي اٽڪائي تڪڏق تڪڏق قڃي‬
‫ااڇي ۾ قر۽ع ىاـ تّکاـ دقر ُهيّ قرع دقر تياؿ دقر فطاٌع ۽ حطىٍيَء حي ىيصاًٌ ڇاًٌِ ىّـ‬
‫کي پڪ ُ ي تَ ىاـ ٌَ ىطٌصس ڇّحّ ىٍٍِخّ حيارڻ قارق ڀڳّاـ اڃاـ زٌصف ُّ ىاـ نڏرع ۽ ةي‬
‫حگطيَء غاـ نڏرع ُڪ ڇرًٍِ اغيً پيؼ كصىي ڪطي رُيا ُ اغيً تَ دؽيً حي ُّائي حِازـ‬
‫اغاـ تي ذيهّ ڪيّۿ اغاـ حّـ ٽ ٍڪّـ تتاَُ ٿي قرّـ اغاـ حّـ ىّٽطقـۿ حيپّـ او ٿي قرّـ‬
‫چ ً غانً حي ٌطـي ۾ پِطرّـ ڀيطق ىّـ ىّت حي اقٌصُي اِط ڇاًٌِ ق قڅائي پط حڎًُ ىٍٍِخي‬
‫ا کهي تَ پٍٍِخي ڀطغاـ ُڪ ٌطس کي ةي۽م ڇٺو َُّء ىؾڪي رُي ُ ي ىّـ اٿڻ حي ڪّؽؼ‬
‫ڪٍصي پڇيّۿ ”ٌطس! ىٍٍِخي رائيفم “‬
‫ًُ ىّـ کي غيِاررٍصي چيّۿ ”تُّيً زسيي „ُيّ ۽“‬
‫”۽ ڇا܁“‬
‫”حطىً ُارارّ „ُي حٍگ ستو ٿي „ُي “ ٌطس ىّـ کي نيڏائيٍصي چيّۿ ”تُّاـ کي ُفتي کاـ‬
‫پِّء اِط قڃڻ حي ىّڪم ىهٍصي “‬
‫ىاـ ذػطت ڀطرً ٌيطـ غاـ پٍٍِخي پڏيً ٻڌؾ ٻاًٌِ کي ڇغڻ نڳع ڪاش! اُّ زسو ٌَ ُخي‬
‫ُا! ڪاش!‬
‫ڄاڪڏط اُڏي ارخاد ڪً ُا حّ اُّ زسو ڪالڪً ۾ ٌَۿ ىٍڏً ۾ ٌَ ةهڪَ غيڪٍڊـ ۾ ڀطحي‬
‫قڃي ُاۿ ۽ ىاـۿ ۽ ىاـ تّ قټ اُڇاىي اچاـ‬
‫ىّـ ٌطس کي چيّ تَ َُّء تّکي سم نکي ۽ پِّء حڎًُ ىاـ اغڏيؾً تي پِتع تَ تّـ پطڀطق ُڪ‬
‫ة ٍچ حي ڀط ۾ ةي۽ي ُ يًَءۿ ۽ دادا ُڪ ُڪ ااڇق ڇغي رُيّ ُّ ًُ ىّـ کي ڇٺّ پط غ اتّ ڪيً ڇّ‬
‫حّ ىٍٍِخي ىٿي ۽ ٌطاڈ تي پڏيّـ ٻڌؾ ُيّـ ۽ ُڪ ٻاًٌِ ةَ زسيي ُ ي ىاـ چپ چاٽ ااڇيَء ىاـ‬
‫نٿع ۽ تٍٍِخي غاىِّـ اچي ةيِي رُيع ڪخَِ درط تّ ىّـ ڇاًٌِ ڇٺّ تٍٍِخي اکيً ىّـ کي‬
‫غ اڻڻ الِء ڪخَِ ىِهت ٿي اِطي تٍٍِخيَء دؾ ؽارص ُڪصؿ چيّۿ ”اُّ ئي تَ „ُي ىٍٍِخّ پطريي!‬
‫درّاٌّ!“‬
‫تّـ اٿي ةي۽يًَءۿ ۽ ىّـ ٻاٌِّـ کّنيّـ تّـ ڄقڈي اچي ىٍٍِخي ڇاتي غاـ نڳيًَء تٍٍِخي ٌيڻً‬
‫حا ٌار قُي ٌڪتا زسيي ٻاًٌِ ىٍٍِخي ڳهي غاـ نڏڪيم ُ ي ىّـ ٻ ي ُٿ غاـ تٍٍِخّ ىًٍِ‬
‫ىٿي ڪيّ ”اٌصرا! ىاـ اچي قرع ٌَ!“‬
‫”پطريي!“ سّؽي قچاـ تّـ قڅرڪ ڪخَِ ٻّني ڪيً غگِيًَء‬
‫”اٌصرا! ىاـ تٍٍِخي الِء حي طق رُيع “‬
‫ارتطي ۾ دادا „رّ ۽ ىاـ ًُ غاـ ىهيع ”ام ڪٿي „ًُ܁“ دادا پڇيّ‬
‫تّ ىٍٍِخي ڳچيَء ۾ اهً حا ُار قڅا حً حي غطُاڻ ىاـ ُيٍ ط ةَ ىرػّس ڪطي رُيّ „ُياـ‬
‫ُڪّار قري اغاـ حي دٌيا ۾ سّؽيَء حا ڳيچ ُ ا پطۿ اُا ةِار حي ىٍص ةَ ٻً ڇرًٍِ حي ُ ي كػيت‬
‫کي ڪخَِ ٻيّ ىٍيّر ُّۿ اٌصرا! „سط اُّ ڇرًٍِ اچي قرّ حًٍِ ڇرًٍِ الِء ىِاتيا ااٌڌي ِقرت رکياۿ‬
‫حيم ڪاٽيا‬
‫اٌصراۿ تّـ اـ ڇرًٍِ ڪيتطي ٌَ سّش ٌيط اچي رُي ُ يًَء تّ „زادي حا ڇر ا رقؽً ڪيا‬
‫سّؽيَء حا ڳيچ ڳارا پط تّکي ڪِڏي ستط تَ „زاديَء حّ ٻج ىٍفّىً ۽ ةي اٍاًُ حي رت غاـ‬
‫پّکيّ قرٍصق تّ پڇيّ ُّۿ ”پطريي! ُيٍ ط تَ اغاـ „زاد „ُيّـ ُيٍ ط تَ اغاـ کي ڪًٍِ حي الىي‬
‫ڪڍڻي ڪاٌَ پٌّصي܁“‬
‫”اٌصراۿ اغيً اڃا ةَ الؿ „ُيّـۿ الؿ „ُيّـ ًُ پاڈـ کاڅؾ غياج حا “‬
‫تّـ ىٍٍِخّـ ڳانِيّـ ٻڌي ٽِڪ ڇٌّ ُّ ۽ چيّ ُّۿ ”درّاٌا“‬
‫ٻ ي ڇرًٍِ ـتد حّ اغاـ حي اِط حّ در کڏڪيّۿ ۽ ىّـ تٍٍِخي دؾ ڇاررٍصڈ چيز ٻڌي ىاـ‬
‫پيطرً ااِاڈق ٻاُط ٌڪطي „رع ىٍٍِخي ذيطت حي ذص ٌَ رُيۿ حڎًُ ىّـ پطئي ىڏس حي پٽ ۽‬
‫غٍصس غاٿي حي ُٿ ۾ سٍخط ڇٺا ُّ تّکي څىڪائي رُيا ُ ا ىاـ ُڪصؿ اٌصر ڪيطي ۾ اِڏي‬
‫„رع ٻي ىِم حڎًُ ٻاُط „رع تَ ىٍٍِخي ُٿ ۾ اُا رائيفم ُ ي حًٍِ غاـ ىّـ غّرً ٌازي حٍِو‬
‫ڇاًٌِ رىٍصا ڪيا ُ ا‬
‫ُيٍ ط ةَ ٻَ ڇغڻا قائػڻا ةصىٍاش ىٍٍِخي غاىِّـ ةي۽ا ُ ا ىّـ ڪخَِ ڪڇڻ کاٌػّاِء رائيفم‬
‫حّ اِّڈق دٻارّ ُّ ٻ ي اغاـ حي اوڻ ۾ نڇڻ نڳا تّتي سّؼ حّ هتّ ٿي قرّ ”پطريي تّ ُي ڇا‬
‫ڪيّ “‬
‫”اٌصراۿ اُا اًٌِ حي غظا ُ ي “‬
‫قرطؿ ةٍص ؽِط ۾ اُا ڳانَِ ُُهي قر ي تَ ىّـ دالقر حّ سّـ ڪيّ ُّ ؽاؿ حّ ىاـ پّنيع حي‬
‫ذطاغت ُيٺ ُّس تٍٍِخي اکيً ىاـ „ب حاري ُّ ىّـ چيّ ُّۿ ”اٌصرا ىاـ ذق تي „ُياـۿ ۽‬
‫ُييؾَ غچ حي ئي فتد ٿيٍصي „ُي “‬
‫د ادا ىّـ کي ةچائڻ حي ڪّؽؼ ۾ قغاـ ڪيً اِڏارّ ىّـ تي ڪيع ُهيّ تّـ ُط ؽٍّائيَء‬
‫تي ڪّرټ ۾ ارٍصي ُ يًَءۿ تٍٍِخي ىًٍِ تي ڇ حا پاڇّال پڌرا ٌُّصا ُ ا تٍٍِخي ٌطؿ ۽ ٌازڪ‬
‫ٻاًٌِ ۾ چّڈرّـ ةَ ڪٌَّ ٌُّصرّـ ُيّـ حڎًُ ڪيع حي ؽٍّائي ُهي تَ ىٍٍِخّـ فّحي سصىتّـ‬
‫ٌيط اٌصاز ٌَ ڪيّـ قرّـ ىّـ کي ڇَُ غاؾ غشت پّرُ ي غاـ غظا ىهي ۽ تٍٍِخي ىٿاـ و حّ پِاڈ‬
‫ڪطي پيّ اٌصراۿ حيم قڃڻ کاـ اڳ ىّـ تّغاـ „سطي ىالكات ڪ ي ُ ي ۽ تٍٍِخا „سطي حيال اڃا‬
‫تائيً ىٍٍِخي ڪًٍ ۾ اٌّخي رُيا „ًُ ”پطريي! تّ دٌيا حا ٻٍڌڻ ٽّڈڻ ٿي چاُيا پط دٌيا ُط دفٍي‬
‫تّکي پٍٍِخي نُّي چٍتي ۾ كاةّ ڪطي قرتّۿ تّ ىّـ کي ذاـم ڪطڻ چاُيّ پط دٌيا پاڻ ٻٍِي کي‬
‫حصا ڪطي ڇڎرّ اغاـ حا سّاب اڅقرا رُخي قرا ىٍٍِخّ اىيصـ حّ ةاغ ةطةاد ٿي قرّ پطريي‬
‫تٍٍِخي ڀڳّاـ کي تّکاـ حصا ڪيّ پيّ قڃي پط تّـ ڪّةَ افػّس ٌَ ڪط اغاـ حا رقح ىهيا پيا‬
‫„ًُ كانب ٌَ ىهيا تَ ڇا ٿيّ! پطريي ىاـ تٍٍِخّ اٌتيار ڪٍصس ىاـ تٍٍِخّ اٌتيار “‬
‫تّـ غڎڪا ڀطڻ نڳيًَء تّکي ڳّڈُا ڳاڈرٍصي ڇغي ىاـ ةي كطار ٿي قرع ىّـ پٍٍِخّ ىٿّ نَُّ‬
‫حي ؽيشً غاـ ٽڪطائڻ ٿي اِطرّۿ پط ىاـ ىختّر ُّس ىّـ تّکي دنصاري ڇٌي ُ يۿ ”اٌصرا! ُي ڇَُ‬
‫غاؾ اکٻّټ ۾ اضري قرٍصا اٌصرا ىّـ حڎًُ پِطرّـ ڀيطق تّکي ذاـم ڪطڻ ٿي چاُيّ تَ غياج حي‬
‫ةيڪار ڀت اغاـ حي قڂ ۾ „ئي ٻيّ دفٍّ ىّـ حڎًُ تّکي ذاـم ڪطڻ ٿي اِطرّ تڎًُ تلصرط ىّـ‬
‫کي حٍگ حا ىيصاـ ڇرکارراۿ ۽ ىاـ اتاـ ةَ ةچي „رع ىّـ ىّت کي ؽڪػت ڇٌي! ُا ىّت کي! اـ‬
‫َِ کاـ پٽ کػي ٿّۿ پط تٍٍِخي پطرييَء کي‬‫پي‬
‫ِِ ڦطي ٿّۿ ُء‬
‫ىّت کي حّ ٻار کي رتيو ڪطي ٿّۿ ڀيڻ کاـ ُءڀا‬
‫تّ کاـ حصا ڪطي ٌَ غگِيّ اٌصراۿ ىّـ تّکي قري ذاـم ڪطڻ اِطرّ ۽ پِّء ڇا ٿيّ܁ اُّ تٍٍِخي‬
‫اڳياـ „ُي اٌصرا! تّـ ىٍٍِخّ اٌتيار ڪخاـِء “‬
‫اڎحاڻيَء حّ قكت ستو ٿيّ ۽ تّـ ىّـ کاـ حصا ڪي ي قئيً ۽ تٍٍِخي ُهڪي چيز ُّا ۾‬
‫اٌّخخي قر ي‬
‫اٌصرا ىّـ حيم ۾ پِطـ حا پِط حٍڊ ُالرّ „ُي حڎًُ ىٍٍِخي ُٿً ۾ نڦّـ پ خي قرٍصرّـ‬
‫ُيّـ تڎًُ ىاـ تٍٍِخي راد ۾ ةيلطار ٿي قرٍصق ُّس ڪاش! تّـ ىّـ کي اـ ذانت ۾ ڇغيً ُا!‬
‫حڎًُ ڇرًٍِ حي غشت ىرٍت ةٍص غڀ كيصي پٍٍِخي اقٌصاُيً ڪّٺيً ۾ اِڏٌصا ُ ا ۽ پِّء ةيشتط‬
‫ٿي غيِي رٍُصا ُ اۿ ڄڻ دٌيا غاـ غڀ ٌاتا ٽّڈي ڇڎرٍصا ُ ا تڎًُ ىاـ تٍٍِخي راد ۾ پيّ نڇٍصق‬
‫پچٍصق ُّس‬
‫اٌصرا ىّـ کي ٻَ غاؾ ىٍافي ىهي „ُي ُا ٻَ غاؾ ىّـ تي اذػاـ ڪيّ قرّ „ُي! ىّـ ؽارص‬
‫ڪًٍِ فطؽتي حّ سّـ ڪيّ ُّ دالقر قاچّڈق ةٍخي ىٍٍِخي ٻطٌصڈ ڇر ي کي قغائڻ „رّ ُّ‬
‫ىٍٍِخي ڀڳّاـ کي ستو ڪطڻ „رّ ُّ پط کيع ڪِڏي ستط تَ ڀڳّاـ حّ پّڄاري اڃا زٌصف „ُي ىّـ‬
‫ًُ کي ىّت حي اقٌصاُي ار ۾ اڇهي ڇڎرّ ُاڻ ُّ اغاـ کي غتائي ٌَ غگٍِصق ڪًٍِ حي ةَ‬
‫ڀڳّاـ کي ڇِي ٌَ غگٍِصق اٌصرا تّکي راد „ُيۿ تَ دالقر ىّـ کي ڇا چٌّصق ُّ܁ چٌّصق ُّۿ اٌصرا ٍُصق‬
‫۽ تّـ ىػهياـ „ُيً تُّاـ حي ىرتت احائي „ُي!“‬
‫ڪاش! ُّ ةيّكّؼ اٌػاـ زٌصف ُخي ُا تَ ىاـ کيع ٻڌاراـ ُا تَ ىٍٍِخّ ڪّةَ ىضُب ٌَ „ُيۿ ۽‬
‫ٌَ ئي اٌصرا ڪًٍِ ىضُب حي پّڄارڻ „ُي اغيً تَ اٌػاـ „ُيّـ ـطؼ اٌػاـ فلم اٌػاـ اٌصرا‬
‫کي ىٍٍِخي الِء ۽ ىّـ کي اٌصرا الِء پيصا ڪيّ قرّ „ُي اٌصراۿ تّـ ىٍٍِخي „ُيًۿ ىٍٍِخّ رقحۿ‬
‫ىٍٍِخي حاـ „ُيً ىٍٍِخي اٌصراۿ دٌيا ىّـ کي درّاٌّ غڎي ٿي چّڅري چّي پيّۿ تٍٍِخي اٌصرا‬
‫ىطي قر ي! چطرّ! ةي ٌلم! کيع ڪِڏي ستط تَ ڀڳّاـ ڪڎًُ ةَ ٌَ ىطٌصق „ُي! اٌصراۿ تّـ ةَ ڪڎًُ‬
‫ٌَ ىطٌصئيًَء ىٍٍِخي ىرتت حي اطىي تّکي ُييؾَ زٌصف رکٍصيۿ ُا ُييؾَ الِء‬
‫اٌصرا! اٌصراۿ ُي ىاـ ڇا ڇغي رُيّ „ُياـ܁ اغاـ حي اِط حا کٍڊرۿ حتي تّ ۽ ىّـ پٍٍِخّ ٌٍڍپڻ‬
‫اضاررّ „ُي ىاـ تَ تّغاـ ىهڻ „رّ ُّس اٌصراۿ ىاـ تّکي پٍٍِخي ةٍائڻ „رّ ُيع ىاـ غياج کي‬
‫ؽڪػت ڇرڻ „رّ „ُياـ تّـ ىٍٍِخي ىصد ڪط اٌصراۿ ڇا غچ پچ تّـ ىطي܁ ٌَ ٌَۿ ڪڎًُ ةَ ٌَ‬
‫ىٍٍِخي ىرتت اڃاـ زٌصف „ُي اٌصراۿ ڇا تّـ كػيت حي رڻ پٽ ۾ رني قر يًَء܁ اٌصرا! اٌصرا!‬
‫پٍٍِخي پتٍگ کي حّاب ڇي اٌصراۿ اٌصرا ىاـ ىّٽي „رّ „ُياـ تٍٍِخّ پطريي! ڇس ىٍٍِخي كييؿ‬
‫ةَ ڦاٽي پ ي „ُي تّـ ٽّپّ ةَ ٌَ ڇر ي ڇرٍصرًِء܁ اٌصراۿ ىٍٍِخا پطرؾاـ قارا ڇس ىٍٍِخي اکيً حي‬
‫چّاطد ڪِڏا ٌَ دردٌاڪ ذهلا پ خي قرا „ًُ ڇا اځ ىٍٍِخي ذانت تي ڪّةَ رذو ٌَ کائيٍصق܁‬
‫اٌصراۿ سصا حي قاغهي ىٍٍِخي ىػڪيً ذانت تي رذو کاُء اٌصرا! ڇا غچ پچ تّـ ىّت حي‬
‫اقٌصاُيً ار ۾ ڀڏڪي رُي „ُيً܁ اٌصرا! پياري اٌصرا! ىٍٍِخي ى۽ڏي اٌصرا! حي اُّ غچ „ُي تَ پِّء‬
‫ىاـ ىّت حي ُپٺ قٺٍصس دٌيا حي ڪٍڊ ڪڏڃ ۾ ًُ حي ڳّال ڪٍصس اٌصرا! حي ىاـ اـ ۾ ةَ‬
‫ڪاىياب ٌَ ٿيع تَ پِّء ىاـ تّکي غيٍڊ ۾ ۽ „غياًٌ تي تالش ڪٍصس اٌصراۿ ىاـ تٍٍِخي ىرتت‬
‫۾ درّاٌّ ٿي قرٍصس ىاـ چطرّ „ُياـ ۿ ىاـ درّاٌّ „ُياـۿ اٌصرا اځ کاـ پِّء ىاڻِّ ىّـ کي تٍٍِخّ‬
‫ىخٍّـ غڎرٍصا ‪‬‬
‫‪2411‬‬
‫آتم ڪٿا‬
‫ىٍٍِخي غّڂۿ غيخَِۿ اٌتتارـ ۽ „ااُيَء حي پائصار پيڏَُ حّ پِطرّـ پٿط رتً تالُء‬
‫اّرٌييٍٽ پطائيطي اغڪّؾ ڪطاچيَء ۾ پيّ ُّ اةتط ذانتً ُٿاـ اضررم پٍخِٺ غانً ۾ رتً تالُء‬
‫اغڪّؾ پٍٍِخي غًٌِّ غّڀيا قڃائي قر۽ّ „ُي ىٍٍِخي الِء ڪطؽيي کاـ اِٽ ٌاُي حّ تٍگ‬
‫ٌيط ۽ تٍفتي ىٍاؽطي ۾ رتً تالُء اغڪّؾ حّ ىٌّّاطاؿ ٻاُطرً اتاُيً ڀت تي اُڀطرم ‪ Emboss‬۾‬
‫ٽَ رٌگي ٻً حٍِڊـ ۽ قڂ ۾ ىِاتيا ااٌڌيَء حّ چطسّ اځ ةَ ىّحّد „ُي رقزاٌّۿ ‪ 2491‬کاـ ‪2491‬‬
‫تائيًۿ اٌگطرظـ حّ حٍِڊق ٌَۿ پط ٽَ رٌگّ حٍِڊق چاڈُيۿ راةٍصر ٌاپ ٽيگّر حّ تطاٌّۿ حً ىً اًۿ ۽‬
‫اكتاؾ حّ تطاٌّۿ اسرے اہجں ےس ااھچ دنھوناتس رامرا ڳائي ڇرًٍِ حّ „ از ڪيّ قرٍصق ُّ تڎًُ ُڪ‬
‫ٌٍڍڈي ذًُ کي تٍفتً کاـ ىڪتي ىهي رُي ُ ي‬

اندرا امر جليل جو ڪهاڻيون

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

اندرا امر جليل جو ڪهاڻيون

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫ امر جليل‬: ‫اندرا‬

‫سنڌ سالمت ڪتاب گهر‬

‫سنڌ سالمت پاران ‪:‬‬

‫محمد سليمان وساڻ‬

‫اىط حهيم‬ ‫‪B-702, Sand View Homes‬‬

‫ٌٍڍپڻ ۾ ئي ىٍٍِخي غڌ ٻڌ ۽ غّڂ غيخَِ حي پيڏَُ ڇاچي پشتي پ خي قر ي ُ ي تازق ؽطقع‬

‫”„ئيٍصف الِء اُڏـ دقغتً کاـ ڪٍاراڪؼ ةَ تَ ٿي غگِيً ٿّ “‬

‫ويشي شيديَء جي آخري شام‬

‫حيخم ىٍٍِخي ىاُء‬

‫”ىٿيۿ ڪيطي ۾ پيّ „ُي “‬

‫وري ياد آيا‬

‫ڪيال در قټ ئي ةي۽ي رُي ۽ پِّء ًُ پٍٍِخا ُٿ اڳتي قڅارا‬

‫غڄي ڪانيج تي اداغي ڇاٌيم ُ ي ُط نطؼ دؾ کي درد حّ اذػاس ڇراررٍصڈ ساىّؽي ُ ي‬

‫”سّاب ۾ ةَ ٌَ غّچيّ ُّغيً تَ اغيً ڪڎًُ اُڏا ةي ارياـ ةَ ٿي غگِّـ ٿا!“‬

‫”ُا پِّء ُيٍ ط ىٍٍِخّ ٍُط ُهي ڇس “‬

‫”تّـ ًٍُ حي ةاري ۾ ڄاڻيً ٿّ܁“‬

‫سنڌو سجاڳ ٿيندو‬

‫برف جي تاج محل‬

‫ازؾ کاـ ةيّفائيَء حي „غياـ تي ِقکطرم ةاکّـ‬

‫ىاذّؾ ۾ ڇيط حّ ڇيڪّ‬

‫نڏڪ ىرتت حّ ترفّ‬

‫”حي ائيً „ُي تَ راحّ ؽطط ُارائيٍصق “‬

‫اچ ته پيار پڄايين ‪......‬‬

‫ُييؾَ چٌّصي ُ ي ”درپّۿ اڂ تَ پيار پڄارّـۿ ڇغّـ تَ ڪيط ڇاچق “‬

‫قكت اغاـ حّ قرطي ٌاُي‬

‫”پاڻ کي تاج ىرم ٿّ غيخِيً܁“‬

‫”پطرو پتط پي نکي َ ڇا܁“‬

‫رڪخي قرّ غٍگيت‬

‫”تّـ ىاٺ ڪطي َُ ُمۿ“ ُيهً چيّ‬

‫منىنجي محبت ۽ مان‬

‫”پط ىاـ پٍخاَُ رپيا ڪٿاـ „ڻياـ ةاةا!“‬

‫”„ِء ائو غاري “ ىّـ قراڻيّ‬

‫دولت‪ ،‬ناميس ۽ وڪ ڪنيارو‬

‫ىاـ ڪٍّارق „ُياـ‬

‫”„ُي پط ذق حائظ ُ ڻ اِطحي “‬

‫”ُي غڀٍي ٌّرتً حّ ىػ هّ ٌاُي “ ىّـ قراڻيّ‬

You might also like