0 REHBER MATEMATİK

YOUTUBE KAMPI!
 2. GÜN
ORAN - ORANTI
7.
1. Adım 8.
2. Adım

Doğru Orantı Doğru Orantının Gösterimi

n Doğru orantılı çokluklarda oranlardan biri artarken diğeri de x
n x ile y doğru orantılı ise =k
artar, biri azalırken diğeri de azalır. y
n x ile y doğru orantılı ise, n x ile y sayıları sırasıyla a ve b ile doğru orantılı ise
x artarken y artar x y
= = k olur.
a b
x azalırken y azalır

Örnek Örnek

Bir usta 12 saatte 30 m2 duvar boyarsa aynı usta 36 saatte kaç m2 • x ve y doğru orantılıdır.
duvar boyar?
x = 4 iken y = 6 ise x = 10 iken y'yi bulalım.
12 saat 30 m2
artmış ↓ ↓ artmalı
36 saat x m2

• x ve y sayıları sırasıyla 4 ve 10 ile doğru orantılıdır.

x = 6 iken y'yi bulalım.

Soru Soru

30 litre sütten 9 kg tereyağı elde edilmektedir. x + 2 ve y - 3 sayıları sırasıyla 5 ve 8 ile doğru orantılıdır.

Buna göre 100 litre sütten kaç kg tereyağı elde edilir? x + y = 40

olduğuna göre x kaçtır?

A) 15 B) 18 C) 27 D) 30 E) 33

A) 3 B) 10 C) 13 D) 15 E) 21

0’DAN PROBLEMLER 2 Ders Notlarım

 2. GÜN
ORAN - ORANTI
9. Adım 10. Adım

Doğru Orantı Grafiği Ters Orantılı Çokluklar

n Doğru orantılı çoklukların grafiği analitik düzlemde bir doğ- n Ters orantılı çokluklarda oranlardan biri artarken diğeri aza-

ru belirtir. lır veya biri azalırken diğeri artar.

y y
= k ise y = k.x
u ⇒ a.b = c.d olur.
a iken b
x
c iken d

Ters orantı

Örnek

Örnek n Bir işçinin 6 günde bitirdiği bir işi aynı kapasiteli 3 işçi kaç günde
bitirir.
Yol (km) 1 saatte ⇒ .............. km İşçi sayısı ile işi bitirme süresi ters orantılıdır.
180 İşçi sayısı artarken işi bitirme süresi azalır.
2 saatte ⇒ .............. km

u ⇒
120 1 işçi 6 gün
3 saatte ⇒ .............. km 3 işçi x gün
60
Ters orantı
O 1 2 3 Süre (Saat)
n 30 kişilik bir gruba 12 gün yetecek kadar yiyecek vardır. Aynı yi-
yecek 20 kişiye kaç gün yeter?
60 120 180 Kişi sayısı ile gün sayısı ters orantılıdır.
= = =k
1 2 3
Kişi sayısı azalınca yiyeceğin yeteceği gün sayısı artar.

u ⇒
30 kişi 12 gün
20 kişi x gün
Soru Ters orantı
Sayfa Sayısı

120

Soru
O 5 Gün Sayısı

Bir traktörün ön tekerleğinin yarıçapı 90 cm, arka tekerleğinin yarıça-

Yukarıdaki grafikte Şakir'in gün sayısına göre okuduğu sayfa sayısı ve-
pı 150 cm dir.
rilmiştir.

Buna göre 12 gün sonunda Şakir tpolam kaç sayfa kitap okumuş Buna göre, ön tekerlek 15 tur arttığında arka tekerlek kaç tur atar?
olur?
A) 3 B) 6 C) 8 D) 9 E) 12

A) 144 B) 196 C) 224 D) 240 E) 288

Ders Notlarım 3 0’DAN PROBLEMLER

 2. GÜN
ORAN - ORANTI
11. Adım 12. Adım

Ters Orantının Gösterimi Ters Orantının Grafiği

n a ile b ters orantılı ise a.b = k'dir.
n Ters orantılı x ve y değerlerinin grafiklerinde x ekseninde sa-
n a, b ve c sayıları sırasıyla x, y ve z ile ters orantılı ise
ğa gidildikçe y eksenindeki değer azalır.
a.x = b.y = c.z = k olur.
k k k Azalan bir grafik vardır.
Buradan a = , b= ve c = olur. n
x y z
y

y
azalıyor
Örnek
x
n x ve y sayıları sırasıyla 3 ve 5 ile ters orantılıdır. O
x artıyor
x = 20 olduğuna göre y kaçtır?

Örnek
y
k
y= grafiğinde x ve y değerleri
n x + 1 ve y - 1 ters orantılıdır. x
6 yerine yazılırsa;
x = 3 iken y = 7 ise

x = 2 iken y kaçtır? k
6= k = 24 bulunur.
x 4
O 4

Soru
Soru y

x - 2 ve y + 3 sayıları sırasıyla 4 ve 6 ile ters orantılıdır.

x + y = 19
n
y=
olduğuna göre x.y çarpımı kaçtır? x
m
y=
x
x
O
A) 19 B) 48 C) 60 D) 70 E) 90
Yukarıda birimkarelere ayrılmış koordinat sisteminde ters orantılı çok-
luklara ait grafikler verilmiştir.

Buna göre m+n toplamı kaçtır?

A) 4 B) 8 C) 10 D) 12 E) 15

0’DAN PROBLEMLER 4 Ders Notlarım

 2. GÜN
ORAN - ORANTI

ÖSYM SORAR

1. Birbirine temas eden şekildeki dişli çarkların yarıçap uzunluk-

ları sırasıyla 12 cm, 4 cm ve 6 cm'dir.

12 4 6

II. çark III. çark

I. çark

Buna göre, I. çark kendi etrafında 12 tam tur attığında; II.

çark, III. çarktan kaç tur fazla artar?

A) 60 B) 36 C) 24 D) 12 E) 6

GÖNDER GİTSİN

2. y

C 9
D y=
x
3
y=
A x
B
x
O 1

Yukarıdaki ters orantılı x ve y çarklarına ait iki grafik ABCD kare-

sinin C ve D köşelerinden geçmektedir.

Buna göre ABCD karesinin alanı kaç birimkaredir?

A) 1 B) 4 C) 9 D) 16 E) 25

Ders Notlarım 5 0’DAN PROBLEMLER