Professional Documents
Culture Documents
ພຣະໄຕຣປິດົກ ເຫລັ້ມທີ 01 ພາສາລາວ-ເດີມ
ພຣະໄຕຣປິດົກ ເຫລັ້ມທີ 01 ພາສາລາວ-ເດີມ
พระไตรปิฎฺกภาษาลาว
้ (ปฺกสีฟ้า)
แปและฮຽบฮຽงจาก สะบับมหาจุฬาลฺงกอนราชวิทยาลัย ๔๕ เหลัม
้
พระไตรปิฎฺกเหลัมที ๐๑ วินัยปิฎฺกที ๐๑ มหาวิภง
ั ค์ ภาค ๑
พระวินัยปิฎฺก มหาวิภังค์ เวรัญชกัณฑ์
พระวินัยปิฎฺก
มหาวิภง
ั ค์ ภาค ๑
้
ขํนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจฺาพระอฺ ั้
งค์นน
เวรัญชกัณฑ์
เรื้องเวรัญชพรามณ์
[๑] ้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
สมัยนัน ้ ้
บญู่ ณะ ควงตฺนกะเดฺ า อันเปันที่ญูข
่ องนเฬ
รุยักษ์ เขตเมืองเวรัญชา พ้อมกับภิกษุสฺงฆ์หมู่ใหย่ปะมาน ๕๐๐ ฮูบ เวรัญชพรามณ์
ได้ฟังข่าวว่า ท่านพระสมณะโคดฺม เปันศากยบุตร สเดัจออกผนวช จากศากยตะกูน
้
ปะทับญู่ ณะ ควงตฺนกะเดฺ า อันเปันที่ญูข
่ องนเฬรุยักษ์ เขตเมือง เวรัญชา พ้อมกับ
ภิกษุสฺงฆ์หมู่ใหย่ปะมาน ๕๐๐ ฮูบ ท่านพระโคดฺมผู้จะเรีนนัน ้ มีกิตติศัพท์อันงามแผ่
ไปญ่างนี้ แม่นเพาะเหตุว่า พระผู้มีพระภาค พระอฺงค์นน
ั ้ เปันพระอรหันต์ ตรัสฮู้ด้วย
พระอฺงค์เองโดยชอบ พຽบพ้อมด้วยวิชชาและจรณะ สเดัจไปดี ฮูแ ้ จ้งโลก เปันสารถี
ฝึกผู้ท่ ควรฝึ
ี กได้ญ่างยอดย้ຽม เปันศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทังหลาย เปันพระพุทธ
้ จ้งโลกนี้พ้อมทังเทวโลก มารโลก พรฺมโลก
เจฺา้ เปันพระผู้มีพระภาค พระอฺงค์ชฺงฮูแ
และหมู่สัตว์ พ้อมทังสมณะพรามณ์ เทวดาและมนุษย์ ด้วยพระอฺงค์เอง แล้วจึ่งชฺงปะ
กาดให้ผู้อ่ นฮู
ื ้นํา ชฺงสะแดงธัมมีความงามในเบื้องตฺน
้ มีความงามในท่ามกางและมีความ
งามในที่สุด ชฺงปะกาดพรฺมจันย์ พ้อมทังอันถะและพยันชนะ บํริสุดธ์บํริบูรณ์คฺบถ้วน
การได้พฺบพระอรหันต์ทังหลายเชั่นนี้ เปันความดีญ่างแท้จิง
เวรัญชพรามณ์ก่าวตําหนิพระผู้มีพระภาค
้ ่ เขฺาก่าวหาเฮฺานันมี
มโนทุจริต และบาบอกุศฺลธัมต่างๆ ขํที ํ นที่ท่านก่าว
้ มูลญู่ แต่บ่ แม่
เถิง”
[๘] พรามณ์ขาบทูลตํ่ไปว่า “ท่านพระโคดฺม เปันคฺนช่างกําจัด” พระผู้มีพระภาคตรัส
้ ่ เขฺาก่าวหาเฮฺานันมี
ตอบว่า “พรามณ์ ขํที ้ มูลญู่ เพาะเฮฺาสะแดงธัมเพื่อกําจัดราคะ โทสะ
้ ่ เขฺาก่าวหาเฮฺานันมี
โมหะ และบาบอกุศฺลธัมต่างๆ ขํที ํ นที่ท่านก่าวเถิง”
้ มูลญู่ แต่บ่ แม่
[๙] พรามณ์ขาบทูลตํ่ไปว่า “ท่านพระโคดฺม เปันคฺนช่างเผฺาผาน” พระผูม ้ ีพระภาคตรัส
้ ่ เขฺาก่าวหาเฮฺานันมี
ตอบว่า “พรามณ์ ขํที ้ มูลญู่ เพาะเฮฺาก่าวเถิงบาบอกุศฺลธัมทังหลาย คื
กายทุจริต วจีทุจริต มโนทุจริต ว่าเปันสิ่งที่ควรเผฺาผาน พรามณ์ เฮฺาฮกคฺน ที่ละ
บาบ อกุศฺลธัมทังหลายที่ควรเผฺาผาน ตัดฮากเหงฺาคื ้ กับตฺนตานที
้ ่ ถืกตัดฮากเหงฺาไป
้
ื ่ เฮัดให้บ่ มี
แล้วเหลือแต่พ้นที ้ ่ ไปบํ่ได้ ว่าเปันคฺนช่างเผฺาผาน ตถาคฺตละบาบอ
ํ เกีดขึนตํ
กุศฺลธัมต่างๆ ที่ควรเผฺาผานได้หมฺดสิน ้ ่ เขฺาก่าวหาเฮฺานันมี
้ ขํที ํ นที่
้ มูลญู่ แต่บ่ แม่
ท่านก่าวเถิง”
[๑๐] พรามณ์ขาบทูลตํ่ไปว่า “ท่านพระโคดฺม เปันคฺนบํ่ผุดบํ่เกีด” พระผู้มีพระภาคตรัส
้ ่ เขฺาก่าวหาเฮฺานันมี
ตอบว่า “พรามณ์ ขํที ้ มูลญู่ เพาะเฮฺาฮกคฺนที่ละการญูใ
่ นคันภ์และการ
เกีดใหม่ได้หมฺด ตัดฮากเหงฺาคื ้ กับตฺนตานที
้ ่ ถืกตัดฮากเหงฺาไปแล้
้ ื ่ เฮัด
วเหลือแต่พ้นที
ให้บ่ มี ้ ่ ไปบํ่ได้ว่า เปันคฺนบํ่ผุดบํ่เกีด ตถาคฺตละการญูใ
ํ เกีดขึนตํ ่ นคันภ์และการเกีดใหม่
้
ได้หมฺดสินแล้ ้ ่ เขฺาก่าวหาเฮฺานันมี
ว ขํที ํ นที่ท่านก่าวเถิง”
้ มูลญู่ แต่บ่ แม่
ชฺงอุปมาด้วยลูกไก่
[๑๑] “พรามณ์ ไข่ ๘ หน่วย ๑๐ หน่วย หลื ๑๒ หน่วย ที่แม่ไก่ฟักดีแล้ว ลูก
ไก่ตฺวที่ใช้เลับหลืปายสฺบทําลายปํ ้ไข่ออกมาได้ก่อน ควรฮกมันว่า เปันตฺวอ้าย
หลืตฺวน้อง” “ควรฮกว่า อ้าย เพาะมันแก่กว่าเขฺา” “เชั่นดวกันนันแหละพรามณ์
้
ในขณะที่หมู่สัตว์ ถืกปํ ้ไข่คอ
ื วิชชาหํ่หุ้มญู่ เฮฺาได้ทําลายปํ ้ไข่คือวิชชาผู้ดวเทฺ่านัน
้ สํา
เรัจอนุตตรสัมมาสัมโพ ธิญาณ อันยอดย้ຽม จึ่งเปันอ้ายใหย่ผู้ปะเสีดที่สุดของโลก
ฌาน ๔
ั้
พรามณ์ เฮฺาปารฺภความพນ บํ่ย่อนยาน มีสติตงหมั ้ บํ่หลฺงลืม มีกายสงฺบ บํ่ฮ้อนฮฺน
น
มีจิตแน่วแน่เปันสมาธิ
ปฐฺมฌาน
เฮฺาสงัดจากกามและอกุศฺลธัมทังหลายแล้ว บันลุปฐฺมฌานที่มีวิตก
ฺ วิจารปีติ และสุข
อันเกีดจากวิเวกญู่
ทุติยฌาน
เพาะวิตฺก วิจารสงฺบระงับไปแล้ว เฮฺาบันลุทุติยฌาน มีความผ่องใสพายใน มีภาวะที่
จิตเปันนึ่งผุดขึน
้ บํ่มีวิตฺกบํ่มีวิจาร มีแต่ปต
ี ิและสุขอันเกีดจากสมาธิเทฺ่านันญู
้ ่
ตติยฌาน
เพาะปีติจางหายไปแล้ว เฮฺามีอุเบกขา มีสติสัมปชัญญะ สเวียสุขด้วยนามกาย ได้บันลุ
ตติยฌานที่พระอริยะทังหลายสัรเสีนว่า ผูม
้ ีอุเบกขา มีสติ ญูเ่ ปันสุข
จตุตถฌาน
เพาะละสุขและทุกข์ได้แล้ว เพาะโสมนัสและโทมนัสดับไปก่อนแล้ว เฮฺาได้บันลุจตุตถ
ฌานที่บํ่มีทุกข์ บํ่มีสุข มีสติบํริสุดธ์เพาะอุเบกขาญู”่
วิชชา ๓
ปุพเพนิวาสานุสติญาณ
จุตูปปาตญาณ
อาสวักขยญาณ
เวรัญชพรามณ์สะแดงตฺนเปันอุบาสฺก
้
เมืองเวรัญชาเกีดเขฺายากหมากแพง
้ เมืองเวรัญชาเกีดเขฺายากหมากแพง
[๑๖] สมัยนัน ้ ปะชาชฺนมีความเปันญูย
่ ากแค้นใช้
สลากปันส่วนชื้อาหาร ลฺมตายกั
้ นกะดูกขาวเกื่อน ยากที่พระอริยะจะบิณฑบาตยังชีพได้
ตํ่มา พวกพํ่ค้าม้าชาวเมืองอุตตราบฺถ มีม้าญูป ้ กแฮมยามระดูฝน
่ ะมาน ๕๐๐ ตฺว เขฺาพั ฺ ใน
้
เมืองเวรัญชา พวกเขฺากะกมเขฺาหนึ ง้ เพื่อถวายพระภิกษุฮูปละปะมาน ๑ ทะนาน ไว้ท่ ี
คอกม้า ฮุ่งเชฺา้ ภิกษุทังหลายคองอันตรวาสก ถืบาตรและจีวอนไปบิณฑบาตในเมือง
พุทธปะเพณี
้ น
[๑๗] คังนั ้ ท่านพระมหาโมคคัลลานะเขฺาไปเฝฺ
้ ้
าพระผู ้มีพระภาคเถิงที่ปะทับ คันเถิง
แล้วได้ถวายบังคฺมพระผู้มีพระภาคแล้วนั่งลฺง ณะ ที่สฺมควร ท่านพระมหาโมคคัลลานะ
ั ่ ณะ ที่สฺมควรแล้วได้ขาบทูลพระผู้มีพระภาค ดั่งนี้ว่า “เวลานี้เมืองเวรัญชาเกีด
ผู้น่ งญู
้
เขฺายากหมากแพง ่ ากแค้น ใช้สลากปันส่วนชื้อาหาร ลฺมตายกั
ปะชาชฺนมีความเปันญูย ้ น
กะดูกขาวเกื่อน ยากที่พระอริยะจะบิณฑบาตยังชีพได้ พระพุทธเจฺาข้ ้ า พื้นดินใต้มหา
ปฐพีน้มี ้
้ งหวี
ี โอชะ มีรฺสแชบ เหมือนนําเผิ ่ ที่บํ่มีตฺวอ่อน ขํปะทานพระวโรกาส ข้าพระ
้
พุทธเจฺาจะพิ กแผ่นดิน เพื่อให้ภิกษุทังหลายได้ฉันง้วนดิน” “ในแผ่นดินมีสัตว์อาศัยญู่
ท่านจะเฮัดญ่างใดกับสัตว์เหลฺ่านัน
้ โมคคัลลานะ” “ข้าพระพุทธเจฺาจะเนรมิ
้ ตฝ่ ามืข้างนึ่ง
ให้เปันเชั่นแผ่นดินใหย่ ย้ายเหลฺ่าสัตว์ท่ อาศั
ี ยแผ่น ดินญู่ ไปฮวมกันที่ฝ่ ามืนน
ั ้ แล้ว
ใช้มือีกข้างนึ่งพิกแผ่นดิน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ญ่าเลีย โมคคัลลานะ ท่านญ่าพํใจที่จะพิก
้
แผ่นดินเลีย หมู่สัตว์จะเขฺาใจผิ ดได้” “ขํปะทานพระวโรกาสให้ภก ิ ษุสฺงฆ์ทุกฮูปไป
บิณฑบาตในอุตตรกุรุทวีปเถีด พระพุทธเจฺาข้ ้ า” “ท่านจะเฮัดญ่างใดกับภิกษุท่ ีบํ่มีฤทธิ์”
้ กเฮัดให้ภิกษุสง
“ข้าพระพุทธเจฺาจั ้ า”
ฺ ฆ์ทุกฮูปไปได้ พระพุทธเจฺาข้
“ญ่าเลีย โมคคัลลานะ ท่านญ่าพํใจการที่จะพาภิกษุสฺงฆ์ทุกฮูปไปบิณฑบาตที่อุตตรกุรุ
ทวีปเลีย”
้ น
[๑๘] คังนั ้ ท่านพระสารีบุตรหลีกหลฺบญูใ ่ นที่สงัด ฮําเพิงขึนมาญ่
้ างนี้ว่า “พรฺมจันย์
้
ของพระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาพระอฺ ่ ่ ดฺ
งค์ใดดํารฺงญูบ ี ระภาคพุทธเจฺา้
ํ น ของพระผู้มพ
พระอฺงค์ใดดํารฺงญู่ดฺน” คันฮอดยามแลงจึ่งออกจากที่พัก เขฺาไปเฝฺ
้ ้
าพระผู ้มีพระภาคเถิง
ที่ปะทับ คันเถิงแล้วได้ถวายบังคฺมพระผู้มีพระภาคแล้วนั่งลฺง ณะ ที่สฺมควร ท่านพระ
ั ่ ณะ ที่สฺมควรแล้ว ได้ขาบทูลพระผู้มีพระภาคดั่งนี้ว่า “พระพุทธเจฺาข้
สารีบุตรผู้น่ งญู ้ า
เมื่อข้าพระอฺงค์หลีก หลฺบญู่ในที่สงัด ได้เกีดความฮําเพิงขึนมาญ่
้ างนี้ว่า ‘พรฺมจันย์ของ
้
พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาพระอฺ ่ ่ ดฺ
งค์ใดดํารฺงญูบ ้
ํ น ของพระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาพระอฺ งค์
ใดดํารฺงญูด ้ า” พระผู้มีพระภาคตรัสตอบว่า “สารีบุตร พรฺมจันย์ของ
่ ฺน พระพุทธเจฺาข้
พระพุทธเจฺาวิ้ ปส ้ ขี พระพุทธเจฺาเวสสภู
ั สี พระพุทธเจฺาสิ ้ ่ ่ ดฺ
ดํารฺงญูบ ํ น พรฺมจันย์ของ
พระพุทธเจฺากกุ้ ้
สันธะ พระพุทธเจฺาโกนาคมนะ และพระพุทธเจฺากั้ สสปะ ดํารฺงญู่ดฺน”
้ ปส
[๑๙] “แม่นหยังเปันเหตุเปันปัจจัยเฮัดให้พรฺมจันย์ของพระพุทธเจฺาวิ ั สี พระพุทธ
้ ขี และพระพุทธเจฺาเวสสภู
เจฺาสิ ้ ่ ่ ดฺ
ดํารฺงญูบ ้ า”
ํ น พระพุทธเจฺาข้
้ ปส
“สารีบุตร พระพุทธเจฺาวิ ้ ขี พระพุทธเจฺาเวสสภู
ั สี พระพุทธเจฺาสิ ้ ชฺงผ่อนคายที่จะ
สะแดงธัมโดยพิสดารแก่สาวฺก สุตตะ เคียยะ เวยยากรณ คาถา อุทาน อิติวุตตกะ
้ ง ๓ พระอฺงค์จ่ งมี
ชาดฺก อัพภูตธัม เวทัลละ ของพระพุทธเจฺาทั ึ หน้อย บํ่ได้ชฺงบันญัต
สิกขาบฺทไว้แก่สาวฺก บํ่มีการสะแดงปาติโมกข์ เมื่อหมฺดพระพุทธเจฺาและสาวฺ
้ กผู้ตรัสฮู้
้
ตามแล้ว สาวฺกชันหลั งๆ ต่างชื่ ต่างโคตร ต่างชาติวันณะ ได้เขฺามาบวชจากต่
้ างตะกูน
ท่านเหลฺ่านันพาให้
้ ้
พรฺมจันย์สูนสินไปไวพลั น เหมือนดอกไม้นานาพัณกองญู่เทิงแผ่น
กะดาน ยังบํ่ฮ้อยด้วยด้าย ย่อมถืกลฺมพัดกะแจกกะจายไป เพาะเหตุใด เพาะบํ่ได้เอฺา
้ ้แนวใด เมื่อหมฺดพระพุทธเจฺาและสาวฺ
ด้ายฮ้อยไว้ ขํนี ้ กผู้ตรัสฮูต
้ ามแล้ว สาวฺกชัน ้
หลังๆ ต่างชื่ ต่างโคตร ต่างชาติวันณะ ได้เขฺามาบวชจากต่
้ างตะกูน ท่านเหลฺ่านันพา ้
้
ให้พรฺมจันย์สูนสินไปไวพลั ้ อีกญ่างนึ่ง พระพุทธเจฺาเหลฺ
นแนวนัน ้ ้ ่ ชฺงผ่อนคายที่
่ านันบํ
้
จะกําหนฺดจิตของสาวฺกด้วยพระทัยแล้วชฺงสั่งสอน สารีบุตร เรื้องเคียเกีดขึนแล้ ว
้
พระพุทธเจฺาเวสสภู ฺ ฆ์แล้วชฺงสั่งสอนภิกษุสฺงฆ์ ๑,๐๐๐ ฮูบ ใน
ชฺงกําหนฺดจิตภิกษุสง
ฮาวป่ าหน้าญ้านกฺวแห่งนึ่งว่า “ท่านทังหลายจฺ่งพิจารณาเชั่นนี้ ญ่าพิจารณาญ่างนัน ้ จฺ่ง
้
ตังใจญ่ างนี้ ญ่าตังใจญ่
้ ้ จฺ่งละสิ่งนี้ จฺ่งเขฺาเถิ
างนัน ้ งสิ่งนี้ญูเ่ ถีด” จิตของภิกษุ ๑,๐๐๐ ฮูบ
ที่พระพุทธเจฺาเวสสภู
้ ชฺงสั่งสอน หลุดพฺนจากอาสวะ
้ เพาะบํ่มีความถืหมัน ้ สารีบุตร
เพาะฮาวป่ าหน้าญ้านกฺว หน้าสะท้านญ้านกฺว จึ่งมีเรื้องดั่งนี้ คื ภิกษุผู้บ่ ํปาสจากราคะ เขฺา้
ไปฮาวป่ า ส่วนหลายเกีดความญ้านขฺนลุกขฺนพอง สารีบุตร นี้คืเหตุปจ ั จัยที่เฮัด
้ ปส
ให้พรฺมจันย์ของพระพุทธเจฺาวิ ้ ขี พระพุทธเจฺาเวสสภู
ั สี พระพุทธเจฺาสิ ้ ่ ่ ดฺ
ดํารฺงญูบ ํ น”
้
[๒๐] “แม่นหยังเปันเหตุเปันปัจจัยเฮัดให้พรฺมจันย์ของพระพุทธเจฺากกุ สันธะ พระ
้
พุทธเจฺาโกนาคมนะ ้ สสปะ ดํารฺงญู่ดฺน พระพุทธเจฺาข้
และพระพุทธเจฺากั ้ า” “สารีบุตร
้
พระพุทธเจฺากกุ ้
สันธะ พระพุทธเจฺาโกนาคมนะ และพระพุทธเจฺากั้ สสปะ บํ่ชฺง ผ่อนคาย
ที่จะชฺงสะแดงธัมโดยพิสดารแก่สาวฺก สุตตะ เคยยะเวยยากรณ คาถา อุทาน อิติวุตต
กะ ชาดฺก อัพภูตธัม เวทัลละของพระพุทธเจฺา้ ๓ พระอฺงค์จ่ งมี
ึ มาก ชฺงบันญัตสิกขา
บฺทไว้แก่สาวฺก มีการสะแดงปาติโมกข์ เมื่อหมฺดพระพุทธเจฺาและสาวฺ
้ กผู้ตรัสฮู้ตาม
้
แล้ว สาวฺกชันหลั งๆ ต่างชื่ ต่างโคตร ต่างชาติวันณะ ได้เขฺามาบวชจากต่
้ างตะกูน ท่าน
เหลฺ่านันพาให้
้ พรฺมจันย์ดํารฺงญู่ดฺน เหมือนดอกไม้นานาพัณกองญู่เทิงแผ่นกะดานเอฺา
ด้ายฮ้อยไว้ ย่อมบํ่ถืกลฺมพัดกะแจกกะจายไป เพาะเหตุใด เพาะเอฺาด้ายฮ้อยไว้ ขํนี ้ ้
แนวใด เมื่อหมฺดพระพุทธเจฺาและสาวฺ
้ กผู้ตรัสฮูต ้
้ ามแล้ว สาวฺกชันหลั งๆ ต่างชื่ ต่าง
้
โคตร ต่างชาติวันณะ ได้เขฺามาบวชจากต่ างตะกูน ท่านเหลฺ่านันพาให้
้ พรฺมจันย์
ดํารฺงญู่ดฺนแนวนัน ั จัยที่เฮัดให้พรฺมจันย์ของพระพุทธเจฺากกุ
้ สารีบุตร นี้คืเหตุปจ ้ สันธะ
้
พระพุทธเจฺาโกนาคมนะ และพระพุทธเจฺากั้ สสปะ ดํารฺงญู่ดฺน”
ชฺงปารฺภเหตุท่ จะบั
ี นญัตสิกขาบฺท
สเดัจนิเวศน์เวรัญชพรามณ์
เวรัญชภาณวาร จฺบ
ໟ
้
กรุณาให้ข้าพระพุทธเจฺาบวชด้ วยเถีด”
“สุทิน มารดาบิดาอนุยาตให้ท่านออกจากเฮือนบวชเปันอนาคาริกแล้วหลื”
“ยังบํ่ได้อนุยาต พระพุทธเจฺาข้
้ า”
“สุทิน พระตถาคฺตทังหลายย่อมบํ่บวชให้กุลบุตรที่มารดาบิดายังบํ่อนุยาต”
“ข้าพระพุทธเจฺา้ จักหาวิทีให้มารดาบิดาอนุยาตให้ข้าพระพุทธเจฺาออกจากเฮื
้ อนมา
้ า”
บวชเปันอนาคาริก พระพุทธเจฺาข้
ขํอนุยาตออกบวช
มารดาบิดาบํ่อนุยาต
้ นลูกคฺนดว เปันที่
้ มารดาบิดาของเขฺากํคฺงยืนยันว่า “ลูกสุทิน เจฺาเปั
[๒๘] เถิงปานนัน
ฮักที่ชอบใจของพํ่แม่ จะเรีนเตีบใหย่มาด้วยความสุขสะบาย ได้ฮับการล้งดูมาญ่างดี
ความทุกข์ยากจักหน้อยนึ่ง ลูกกํยังบํ่ฮูจ
้ ัก เถิงลูกจะตายไป พํ่แม่กํบ่ ปราถนาจะจาก
ํ
แล้วเหตุใดพํ่แม่จะยอมให้ลูกผู้ยังมีชีวิตญูอ่ อกจากเฮือนไปบวชเปันอนาคาริกได้ละ
้
ลุกขึนเถี ด ลูกสุทิน จฺ่งกิน จฺ่งดื่ม จฺ่งม่วนชื่น จฺ่งพํใจกินดื่ม ม่วนชื่นใช้สอยโภคชัพย์
เฮัดบุนเถีด เถิงญ่างใด พํ่แม่กํจะบํ่อนุยาตให้ลูกบวชแน่นอน” เมื่อมารดาบิดาก่าวญ่างนี้
สุทินกลันทบุตรได้น่ งเสี
ิ ้
ยเสั มารดาบิดาได้ยืนยันกับสุทินกลันทบุตร แม่นว่าคังที ๒
้
และคังที ้ นลูกคฺนดว เปันที่ฮัก เปันที่ชอบใจของพํ่แม่ ฯลฯ
๓ ว่า “ลูกสุทิน เจฺาเปั
ลูกสุทิน จฺ่งกิน จฺ่งดื่ม จฺ่งม่วนชื่น จฺ่งพํใจกินดื่ม ม่วนชื่นใช้สอยโภคชัพย์เฮัดบุนเถีด
เถิงญ่างใด พํ่แม่กํจะบํ่อนุยาตให้ลูกบวชแน่” สุทินกลันทบุตรกํได้น่ งเปัิ ้
นคังที ๓
พวกเพื่อนช่วยเจรจา
สุทินกลันทบุตรออกบวช
ตํ่มา พวกเพื่อนพากันเขฺาไปหาเขฺ
้ าเถิงที่ญู่ คันเถิงแล้วได้ก่าวกับสุทินกลันทบุตรดั่งนี้
้
ว่า “ลุกขึนเถี ดสุทินเพื่อนฮัก มารดาบิดาอนุยาตให้เพื่อนบวชแล้ว”
้ พํสุทินกลันทบุตรได้ชาบว่า มารดาบิดาอนุยาตให้บวช กํเบีกบานดีใจ
[๓๐] ทันใดนัน
้
หลาย ลุกขึนมาใช้ ฝ่ามืเช็ดตฺว บํารุงกําลังญู่ ๒-๓ มื้ แล้วไปเฝฺาพระผู
้ ้มีพระภาคเถิงที่
ปะทับ คันเถิงแล้วได้ถวายบังคฺมพระผู้มีพระภาคแล้วนั่งลฺง ณะ ที่สฺมควร สุทินกลันท
ั ณะ ที่สฺมควรแล้วได้ขาบทูลพระผู้มีพระภาค ดั่งนี้ว่า “มารดาบิดาอนุยาตให้
บุตรผู้น่ ง
้
ข้าพระพุทธเจฺาออกจากเฮื อนมาบวชเปันอนาคาริกแล้ว ขํพระผู้มีพระภาคได้โปดบวช
้ วยเถีด พระพุทธเจฺาข้
ให้ข้าพระพุทธเจฺาด้ ้ า” สุทินกลันทบุตรได้ฮับการบันพะชาอุปสฺ
มบฺทในสํานักของพระพุทธเจฺา้ เมื่อบวชได้บ่ ดฺ ฺ ควัตรดั่งนี้ คื
ํ น ท่านพระสุทินได้ถืธุดง
ญูป
่ ่ าเปันวัตร ๑ ทวบิณฑบาตเปันวัตร ๑ ใช้ผ้าบังสุกุลเปันวัตร ๑ ทวบิณฑบาตไป
่ ก้หมู่บ้านชาววัชชีตาแสงนึ่ง
ตามลําดับเฮือนเปันวัตร ๑ พักอาศัยญูใ
พระสุทินกลันทบุตรไปย้ຽมบ้าน
สมัยนัน้ แคว้นวัชชีเกีดเขฺายากหมากแพง
้ ปะชาชฺนมีความเปันญูย
่ ากแค้น ใช้สลากปัน
ส่วนชื้อา หาร ลฺมตายกั
้ นกะดูกขาวเกื่อน ยากที่พระอริยะจะบิณฑบาตยังชีพได้ ท่าน
พระสุทินได้มีความคิดดั่งนี้ว่า บัดนี้ แคว้นวัชชีเกีดเขฺายากหมากแพง
้ ปะชาชฺนมีความ
่ าก แค้น ใช้สลากปันส่วน ชื้อาหาร ลฺมตายกั
เปันญูย ้ นกะดูกขาวเกื่อน ยากที่พระอริยะ
จะบิณฑบาตยังชีพได้ แต่ในกุงเวสาลี เฮฺามียาตญู่จํานวนหลาย ชึ่งล้วนแต่เปันคอบคฺว
มั่งคั่งมีชัพย์มาก มีโภคะมาก มีเงินมีทองมาก มีเคื่องปะดับมาก มีชัพย์และเขฺาเปื
้ อก
มาก ดั่งนัน ้ เฮฺาควรจะไปอาศัยพวกยาตญู่ พ้อมกันนัน้ พวกยาตกํจะอาศัยเฮฺาเฮัดบุน
ถวายทาน ภิกษุทง ํ อดฮ้อนเรื้องบิณฑบาต คังนั
ั หลายจักมีลาภและเฮฺากํบ่ เดื ้ น ้ ท่านพระ
สุทินจึ่งเกับเสนาสนะถืบาตรและจีวอนแล้วจาริกไปทางกุงเวสาลี ทวจาริกไปโดยลํา
ดับ จฺนเถิงกุงเวสาลี จึ่งได้พักญู่ ณะ กูฏาคารศาลา ป่ ามหาวัน เขตกุงเวสาลีนน
ั ้ บันดา
บิดาวิงวอนให้ลาสิกขา
้ มารดาของพระสุทินสั่งให้เอฺามูลโคสฺดมาทาบทาพื้นดินแล้ว แบ่งชัพย์
[๓๓] ในคืนนัน
ออกเปัน ๒ กอง คื เงินกองนึ่ง คํากองนึ่ง เปันกองใหย่ท่ ๆกั
ํ น สูงท้วมสีษะ คฺนญืนญู่
ฟากพี้จะเบิ่งบํ่เหันคฺน ญืนญู่ฟากพุ้น คฺนญืนญู่ฟากพุ้นจะเบิ่งบํ่เหันคฺนญืนญู่ฟากพี้ ใช้เสื่อ
ลําแพนปิดกองชัพย์ไว้ ทางกางจัดอาสนะใช้ม่านล้อมเปันวฺง แล้วฮกอดีตภัรยาของ
ท่านพระสุทินมาสั่งว่า “ลูกยิง ท่านจฺ่งแต่งกายด้วยอาภอนที่ลูกสุทินเคียฮักใค่ชอบใจ”
ลูกใพ้ฮับคําสั่งแม่ย่าโดยดี
้ นที่ฮักใค่พํ
[๓๕] ตํ่มา บิดาของพระสุทินฮกอดีตภัรยาของท่านมาสั่งว่า “ลูกยิง เจฺาเปั
ใจ บางทีลูกสุทินจะเชื่อเจฺาแด่
้ ้ นางจึ่งจับตีนทัง ๒ ของพระสุทิน พ้อมกับ
” ทันใดนัน
้
ถามว่า “ม่อมอ้าย นางอัปสอนพวกใดเดนํ ผู้เปันตฺนเหตุ ให้ม่อมอ้ายปะพึดพรฺมจันย์”
ท่านพระสุทินตอบว่า “น้องยิง อาตมาบํ่ได้ปะพึดพรฺมจันย์เพาะนางอัปสอนเปันเหตุ”
นางเสัใจด้วยคิดว่า วันนี้ เปันมื้ทําอิดที่ม่อมอ้ายสุทินฮกเฮฺาว่า ‘น้องยิง’ จึ่งลฺมสลฺ
้
้
บลฺงบ่อนนันเอง ท่านพระสุทินบอกโยมบิดาว่า “โยมพํ่ ถ้าโยมจะถวายโภชนะกํจ่ ง ฺ
ถวาย ญ่าเฮัดให้อาตมาลําบากใจเลีย” บิดาของท่านจึ่งนิมฺนต์ให้ฉัน จากนันมารดาบิ
้ ดา
ของท่านปะเคฺนของ ค้วของฉันอันปาณีต จฺนอิ่มหนํา จากนันมารดาบอกพระสุ
้ ทินผู้ฉัน
แล้ว ว่า “ลูกสุทิน ตะกูนเฮฺานี้มั่งคั่งมีชัพย์หลาย มีโภคะหลาย มีเงินมีคําหลาย มี
เคื่องปะดับหลาย มีชพ ้ อกหลาย ท่านควรกับมาเปันครืหัสถ์ จะได้ใช้สอย
ั ย์และเขฺาเปื
ชัพย์สฺมบัตและ เฮัดบุน มาเถีดลูกสุทิน กับมาเปันครืหัสถ์เถีด จะได้ใช้สอยชัพย์
พระสุทินเสพเมถุ นธัม
พระสุทินเกีดความเดือดฮ้อนใจ
[๓๙] คันภิกษุผู้เปันเพื่อนเหลฺ่านันตํ
้ าหนิพระสุทินโดยปะการต่างๆ แล้วนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺง
สอบถามท่านพระสุทินว่า “สุทิน ชาบว่า ท่านเสพเมถุ นธัมกับอดีตภัรยาแม่นแท้บํ” พระ
้ า” พระผู้มีพระภาคชฺงตําหนิว่า “โมฆบุรุษ การ
สุทินทูลฮับว่า “แม่นแท้พระพุทธเจฺาข้
กะทําของท่านบํ่สฺมควร บํ่ค้อยตาม บํ่เหมาะสฺม บํ่แม่นกิจของสมณะ ใช้บ่ ได้ํ บํ่ควร
กะทําเลีย ท่านบวชในธัมวินัยที่เฮฺาก่าวดีแล้ว จั่งใดจึ่งบํ่สามาดปะพึดพรฺมจันย์ให้บํริ
สุดธ์บํริบูรณ์ได้ตลอดชีวิตละ เฮฺาสะแดงธัมโดยปะการต่างๆ เพื่อคายความกําหนัด บํ่
แม่นเพื่อความกําหนัด เพื่อความพาก บํ่แม่นเพื่อความปะกอบไว้ เพื่อความบํ่ถืหมัน
้ บํ่
แม่นเพื่อความถืหมัน
้ บํ่แม่นบํ เมื่อเฮฺาสะแดงธัมเพื่อคายความกําหนัด ท่านกํยังจะคิด
เพื่อความกําหนัด เฮฺาสะแดงธัมเพื่อความพาก ท่านกํยังจะคิดเพื่อความปะกอบไว้ เฮฺา
สะแดงธัมเพื่อความบํ่ถืหมัน
้ ท่านกํยังจะคิดเพื่อมีความถืหมัน
้ เฮฺาสะแดงธัมโดยปะการ
ต่างๆ เพื่อคายถิมราคะ
้ เพื่อสว่างความเมฺา เพื่อดับความหิว เพื่อถอนความอาลัย เพื่อ
ตัดวัฏฏะ เพื่อความสินตั
้ ณหา เพื่อคายความกําหนัด
เพื่อดับทุกข์ เพื่อนิพพาน บํ่แม่นบํ เฮฺาบอกการละกาม การกําหนฺดฮูค
้ วามสําคันในกาม
การกําจัดความหิวในกาม การเพีกถอนความสินไปในกาม้ การระงับความกัดกุ้มเพาะ
กามไว้โดยปะการต่างๆ บํ่แม่นบํ โมฆบุรุษ ท่านสอดอฺงคชาตเขฺาปากอสํ
้ รพิษฮ้ายเสั
้ งค์กําเนีดสตรี สอดอฺงคชาตเขฺาปากง
ยังดีกว่าสอดอฺงคชาตเขฺาอฺ ้ ูเหฺ่าเสัยังดีกว่า
สอดอฺงคชาตเขฺา้ อฺงค์กําเนีดสตรี สอดอฺงคชาตเขฺาหลุ
้ มถ่านไฟเสัยังดีกว่า
้ งค์กําเนีดสตรี เพาะหยังละ เพาะผู้สอดอฺงคชาตเขฺาปากอสํ
สอดอฺงคชาตเขฺาอฺ ้ รพิษฮ้าย
เปันตฺน ้
้ เพิงเถิงความตายหลืทุกข์ปางตายเพาะการกะทํานันเปั นเหตุ หลังจากตาย
แล้วกํบ่ ต้
ํ องไปบังเกีดในอบาย ทุคติ วินิบาต นรฺก ส่วนผู้สอดอฺงคชาตเขฺา้ อฺงค์กําเนีด
สตรี หลังจากตายแล้วต้องไปบังเกีดในอบายทุคติ วินิบาต นรฺก โมฆบุรุษ ในการที่
ท่านเสพอสัทธัม ชึ่งเปันปะเวณีของชาวบ้าน มารยาทของคฺนชันตํ
้ ่ า กิริยาชฺ่วหยาบ มี
้ นที่สุด เปันกิจที่จะต้องกะทําในที่ลับ ต้องทํากันสองตํ่สองนี้มีโทษหลาย ท่าน
นําเปั
เปันคฺนทําอิดที่กํ่อกุศฺลธัมก่อนใผหมฺด การกะทําญ่างนี้บํ่ได้เฮัดให้ คฺนที่ยังบํ่เหลื้อม
ใสให้เหลื้อมใส หลืเฮัดให้คฺนที่เหลื้อมใสญูแ ่ ล้วให้เหลื้อมใสยิ่งขึนได้
้ เลีย ที่จิง
แล้ว มันกับจะเฮัดให้คฺนที่บํ่เหลื้อมใสกํบ่ เหลื
ํ ้อมใสไปเลีย คฺนที่เหลื้อมใสญูแ ่ ล้วบาง
พวกกํจะกายเปันอื่นไป”
คันพระผู้มพ
ี ระภาคชฺงตําหนิพระสุทินโดยปะการต่างๆแล้ว ได้ตรัสโทษแห่ง
ความเปันคฺน ล้งยาก บํารุงยาก มักมาก บํ่สันโดษ ความเกือกกฺว
้ ความกดค้าน
ตรัสคุณแห่งความเปันคฺน ล้งง่าย บํารุงง่าย มักน้อย สันโดษ ความขัดเกฺา ความ
กําจัดกิเลส อาการหน้าเหลื้อมใส การบํ่สะสฺม การปารฺภความพນโดยปะการต่างๆ
ชฺงสะแดงธัมมีกถาให้เหมาะสฺม ให้ค้อยตามกับเรื้องนัน
้ แล้วฮับสั่งกับภิกษุทังหลาย
ว่า
ั ้ เฮฺาจะบันญัตสิกขาบฺทแก่ภิกษุทังหลาย โดยอาศัยอํานาจ
“ภิกษุทังหลาย เพาะเหตุนน
ปโยด ๑๐ ปะการ คื
๑. เพื่อความฮับว่าดีแห่งสฺงฆ์
๒. เพื่อความผาสุกแห่งสฺงฆ์
๓. เพื่อขฺ่มบุคคฺลผู้เกื้อกูนยาก
๔. เพื่อความญูผ่ าสุกแห่งเหลฺ่าภิกษุผู้มีศีลดีงาม
๕. เพื่อปิดกันอาสวะทั
้ งหลายอันจะบังเกีดในปัจจุบัน
๖. เพื่อกําจัดอาสวะทังหลายอันจะบังเกีดในอนาคต
๗. เพื่อความเหลื้อมใสของคฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใส
๘. เพื่อความเหลื้อมใสยิ่งขึนไปของคฺ
้ นที่เหลื้อมใสแล้ว
๙. เพื่อความตังหมั
้ ้
นแห่ งสัทธัม
๑๐. เพื่อเอื้อเฟื้ อวินัย”
แล้วจึ่งฮับสั่งให้ภิกษุทังหลาย ยฺกสิกขาบฺทนี้ขึนสะแดงดั
้ ่ งนี้
พระบันญัต
ั้
กํ ภิกษุใดเสพเมถุ นธัม ภิกษุนนเปันปาราชิก หาสังวาสบํ่ได้ สิกขาบฺทนี้ พระผู้มีพระ
ิ ษุทังหลายญ่างนี้
ภาคชฺงบันญัตไว้แก่ภก
สุทินภาณวาร จฺบ
ໟ
เรื้องลิงโตแม่
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตอนุบันญัต
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
[๔๒] ลําดับนัน ้ ชฺง
ั ้ า “ภิกษุ ชาบว่า ท่านเสพเมถุ นธัมกับนางลิง แม่นแท้บ”ํ ท่าน ทูลฮับ
สอบถามภิกษุนนว่
้ า” พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาชฺ
ว่า “แม่นแท้ พระพุทธเจฺาข้ ้ งตําหนิว่า “โมฆบุรุษ การ
พระอนุบันญัต
เรื้องลิงโตแม่ จฺบ
ໟ
สันถตภาณวาร
เรื้องพวกภิกษุวัชชีบุตร
้ พวกภิกษุวัชชีบุตรชาวกุงเวสาลีหลายฮูบฉันอาหาร จําวัดและสฺงนําพํ
[๔๓] สมัยนัน ้
้
แก่ความต้องการ มีความตังใจโดยบํ ่ เขฺาท่
้ า บํ่บอกคืนสิกขา บํ่เปีดเผียความทํแท้
้ พา
กันเสพเมถุ นธัม ตํ่มา พวกท่านถืกความเสื่อมยาต ความเสื่อมโภคะและโรคหุ้มล้อม
จึ่งเขฺาไปหาท่
้ านพระอานฺนท์ ฮนว่า “ท่านพระอานฺนท์ พวกผู้ข้าบํ่ติตนพระพุทธ บํ่ติ
ตนพระธัม บํ่ติตนพระสฺงฆ์ พวกผู้ข้าติตนตฺนเอง บํ่ติตนผู้อ่ น
ื พวกผู้ข้าบํ่มีวาสนา
มีบุนหน้อย บวชในพระ ธัมวินย ั ที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ดีแล้ว บํ่สามาดจะปะพึดพรฺม
จันย์ให้บํริสุดธ์บํริบูรณ์ได้ตลอดชีวิต บัดนี้ ถ้าพวกผู้ข้าได้บันพะชา อุปสฺมบฺทในสํานัก
พระผู้มีพระภาคอีก พวกผู้ข้าเพิงเหันแจ้งกุศฺลธัม หมั่นปะกอบความ พນในการ
จะเรีนโพธิปก ้
ั ขิยธัมตังแต่ หฺวคํ่าจฺนฮุ่งแจ้ง พวกผู้ข้าขํโอกาส ท่านพระอานฺนท์ ได้โปด
ขาบทูลเรื้องนี้แด่พระผู้มีพระภาคเถีด” พระอานฺนท์ฮับคําแล้วเขฺาไปเฝฺ
้ ้
าพระผู ้มีพระภาค
เถิงที่ปะทับ คันเถิงแล้วได้ขาบทูลเรื้องนี้ให้ชฺงชาบ พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อานฺนท์
บํ่แม่นฐานะ บํ่แม่นโอกาสที่ตถาคฺตจะถอนปาราชิกสิก ขาบฺท ที่บันญัตแก่สาวฺกทังหลาย
เพาะพวกวัชชีหลืวัชชีบุตรเปันเหตุ” ลําดับนัน ้ พระผู้มีพระภาคชฺงสะแดงธัมมีกถาเพาะ
เรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
้ แล้ว ฮับสั่งกับภิกษุทังหลายว่า “ภิกษุทังหลาย ผู้ใดเปันภิกษุ บํ่
บอกคืนสิกขา บํ่เปีดเผียความทํแท้ ้ เสพเมถุ นธัมทังที่ยังเปันภิกษุ ผู้นนมาแล้
ั้ ว สฺงฆ์บ่ ํ
เพิงให้อุปสฺมบฺท แต่ผู้ใดเปันภิกษุ บอกคืนสิกขา เปีดเผียความทํแท้ ้ แล้วเสพเมถุ น
ั้
ธัม ผู้นนมาแล้ ว สฺงฆ์เพิงให้อุปสฺมบฺท” แล้วจึ่งฮับสั่งให้ภิกษุทง
ั หลายยฺกสิกขาบฺทนี้
้ ่ งนี้
ขึนสะแดงดั
พระอนุบันญัต
เรื้องพวกภิกษุวัชชีบุตร จฺบ
ໟ
บฺทภาชนีย์
ลักษณะที่บํ่เปันอันบอกคืนสิกขา
๑. การบอกคืนสิกขาด้วยการใช้คําฮําเพิง ๑๔ บฺท
๒. การบอกคืนสิกขาด้วยการใช้คําฮําเพิงกําหนฺดภาวะ ๘ บฺท
๑๓. การบอกคืนสิกขาด้วยการใช้คําอ้างที่ญูอ
่ าศัย ๑๖ บฺท
ลักษณะที่จัดว่าเปันการบอกคืนสิกขา
๑. การบอกคืนสิกขาด้วยคําเปันปัจจุบัน ๑๔ บฺท
้
ข้าพะเจฺาบอกคื นอันเตวาสิก (๑๒) ...ภิกษุบอกให้ผู้อ่ นฮูื ว ้
้ ่า ข้าพะเจฺาบอกคื นภิกษุผู้ฮ่วม
ั ฌาย์ (๑๓) ...ภิกษุบอกให้ผู้อ่ นฮู
อุปช ื ว ้
้ ่า ข้าพะเจฺาบอกคื นภิกษุผู้ฮว่ มอาจารย์ (๑๔) ...
ภิกษุบอกให้ผู้อ่ นฮู
ื ว ้
้ ่า ข้าพะเจฺาบอกคื นเพื่อนพรฺมจารี
ภิกษุทังหลาย แม่นญ่างนี้ กํช่ ว่ ้
ื าเปันการเปีดเผียความทํแท้ และเปันการบอกคืน
สิกขา
๒. การบอกคืนสิกขาโดยการสะแดงภาวะ ๘ บฺท
๓. การบอกคืนสิกขาโดยใช้คําเปันปัจจุบันว่าบํ่ก่วข้อง ๑๔ บฺท
๔. การบอกคืนสิกขาโดยใช้คําว่าจะมีหยัง ๑๔ บฺท
๕. การบอกคืนสิกขาโดยใช้คําว่าบํ่ต้องการ ๑๔ บฺท
้
๖. การบอกคืนสิกขาโดยใช้คําว่าพฺนขาดแล้ ว ๑๔ บฺท
บอกคืนสิกขาโดยการใช้คําไวพฺจน์
ลักษณะที่บอกคืนสิกขาแล้วบํ่เปันอันบอกคืน
ภิกษุบ่ ปะสฺ
ํ งค์จะปะกาด แต่ปะกาดให้ได้ยิน ย่อมบํ่เปันอันบอกคืนสิกขา
ภิกษุปะสฺงค์จะปะกาด แต่บ่ ปะกาดให้
ํ ได้ยิน ย่อมบํ่เปันอันบอกคืนสิกขา
ภิกษุปะกาดแก่ผู้บ่ เขฺ ้
ํ าใจความหมาย ย่อมบํ่เปันอันบอกคืนสิกขา
ภิกษุบ่ ปะกาดแก่
ํ ้
ผู้เขฺาใจความหมาย ย่อมบํ่เปันอันบอกคืนสิกขา
ภิกษุบ่ ปะกาดโดยปะการทั
ํ งปวง ย่อมบํ่เปันอันบอกคืนสิกขา
ภิกษุทังหลาย ญ่างนี้ ชื่ว่าบํ่เปันอันบอกคืนสิกขา
สิกขาบฺทวิภังค์
บฺทภาชนีย์
มัคภาณวาร
ต้องอาบัติปาราชิกทัง ๓ ทวาร
ว่าด้วยเรื้องบํ่มีเคื่องหุ้ม
ขณะถอนออก บํ่ต้องอาบัติ
พวกภิกษุผู้เปันศัตรูกัน พายิงมนุษย์มาหาภิกษุแล้ว ใช้ทวารเบฺานั่งทับองคชาต...
้
ใช้ปาก อฺมอฺงคชาต ถ้าภิกษุยินดีขณะกําลังสอดเขฺาไป ้
ยินดีขณะสอดเขฺาไปแล้ ว ยินดี
ขณะญุดญู่ ยินดีขณะถอนออก ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ บํ่ยินดีบ่ ํต้องอาบัติ
ว่าด้วยเรื้องมีเคื่องหุม
้
ว่าด้วยเรื้องบํ่มีเคื่องหุ้ม
้
[๖๓] พวกภิกษุผู้เปันศัตรู พาภิกษุไปหายิงแล้ว ให้ใช้อฺงคชาตสอดเขฺาทางทวาร
้
หนัก ทางทวารเบฺา ทางปาก ถ้าภิกษุยินดีขณะกําลังสอดเขฺาไป ้
ยินดีขณะสอดเขฺาไป
แล้ว ยินดีขณะญุดญู่ ยินดีขณะถอนออก ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ บํ่ยินดี บํ่ต้องอาบัติ
พวกภิกษุผู้เปันศัตรูกัน พาภิกษุไปหายิงตื่น... ยิงหลับ... ยิงเมฺา... ยิงวิกฺลจิต...
ยิงเผีสติ... ยิงที่ตายแล้วแต่ยังบํ่ถืกสัตว์กัดกิน... ยิงที่ตายแล้วแต่ยังบํ่ถืกสัตว์กัดกิน
โดยมาก ฯลฯ ถ้าภิกษุยินดี... ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
พาภิกษุไปหายิงที่ตายแล้ว ถืกสัตว์กัดกินโดยมากแล้วใช้อฺงคชาตสอดเขฺาทาง
้
้
ทวารหนัก... ทางทวารเบฺา... ทางปาก ถ้าภิกษุยินดีขณะกําลังสอดเขฺาไป ยินดีขณะสอด
้
เขฺาไปแล้ ว ยินดีขณะญุดญู่ ยินดีขณะถอนออก ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ บํ่ยินดี บํ่ต้อง
อาบัติ
พวกภิกษุผู้เปันศัตรูกัน พาภิกษุไปหาอมนุษย์ผู้ยิง... สัตว์เดัระสานตฺวแม่... อุ
ภโตพยัญ ชนกที่เปันมนุษย์... อุภโตพยัญชนกที่เปันอมนุษย์... อุภโตพยัญชนกที่เปัน
สัตว์เดัระสาน... กะเทียที่เปันมนุษย์... กะเทียที่เปันอมนุษย์... กะเทียที่เปันสัตว์เดัระ
สาน... มนุษย์ผู้ชาย... อมนุษย์ผู้ชาย... พาไปหาสัตว์เดัระสานตฺวผู้แล้วใช้อฺงคชาตสอด
้
เขฺาทางทวารหนั ้
ก... ทางปาก... ถ้าภิกษุยินดีขณะกําลังสอดเขฺาไป ้
ยินดีขณะสอดเขฺาไป
แล้ว ยินดีขณะญุดญู่ ยินดีขณะถอนออกต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ บํ่ยินดี บํ่ต้องอาบัติ
พวกภิกษุผู้เปันศัตรูกัน พาภิกษุไปหาสัตว์เดัระสานตฺวผู้ต่ น
ื ...สัตว์เดัระ
สานตฺวผู้หลับ ...สัตว์เดัระสานตฺวผู้เมฺา...สัตว์เดัระสานตฺวผู้วิกฺลจิต...สัตว์เดัระ
สานตฺวผู้เผีสติ...สัตว์เดัระสานตฺวผู้ท่ ตายแล้
ี วแต่ยังบํ่ถืกสัตว์กัดกิน...พาไปหาสัตว์เดั
ระสานตฺวผู้ท่ ตายแล้
ี วแต่ยังบํ่ถืกสัตว์กัดกินโดยมาก ถ้าภิกษุยินดี...ต้องอาบัติปาราชิก
ฯลฯ
บางพวกพาภิกษุไปหาสัตว์เดัระสานที่ตายแล้วถืกสัตว์กัดกินโดยมาก แล้ว
้
ใช้อฺงค ชาต สอดเขฺาทางทวารหนั ้
ก ...ทางปาก ถ้าภิกษุยินดีขณะกําลังสอดเขฺาไป
้
ยินดีขณะสอด เขฺาไปแล้ ว ยินดีขณะญุดญู่ ยินดีขณะถอนออก ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
บํ่ยินดี บํ่ต้องอาบัติ
ว่าด้วยเรื้องมีเคื่องหุม
้
้
[๖๔] พวกภิกษุผู้เปันศัตรูกันพาภิกษุไปหายิงแล้วให้ใช้อฺงคชาตสอดเขฺาทางทวาร
หนัก... ทางทวารเบฺา... ทางปาก ของภิกษุมีเคื่องหุ้ม ของยิงบํ่มี... ของภิกษุบ่ มี
ํ เคื่อ
งหุ้ม ของยิงมี... ของภิกษุมีเคื่องหุ้ม ของยิงกํม.ี .. ของภิกษุบ่ มี
ํ เคื่องหุ้ม ของยิงกํบ่ มี
ํ
้
ถ้าภิกษุยินดีขณะกําลังสอดเขฺาไป ้
ยินดีขณะสอดเขฺาไปแล้ ว ยินดีขณะญุดญู่ ยินดีขณะ
ถอนออก ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ บํ่ยินดีบ่ ต้ ํ องอาบัติ
พวกภิกษุผู้เปันศัตรูกัน พาภิกษุไปหายิงตื่น... ยิงหลับ... ยิงเมฺา... ยิงวิกฺลจิต...
ยิงเผีสติ... ยิงที่ตายแล้วแต่ยังบํ่ถืกสัตว์กัดกิน... ยิงที่ตายแล้วแต่ยังบํ่ถืกสัตว์กัดกิน
้
โดยมากแล้วใช้อฺงค ชาตสอดเขฺาทางทวารหนั ก... ทางทวารเบฺา... ทางปาก ฯลฯ ถ้า
ภิกษุยินดี ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ บางพวกพาภิกษุไปหายิงที่ตายแล้วถืกสัตว์กัดกิน
้
โดยมากแล้วให้ใช้อฺงคชาตสอดเขฺาทางทวารหนั ก... ทางทวารเบฺา... ทางปาก ถ้าภิกษุ
้
ยินดีขณะกําลังสอดเขฺาไป ้
ยินดีขณะสอดเขฺาไปแล้ ว ยินดีขณะญุดญู่ ยินดีขณะถอนออก
ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ บํ่ยินดี บํ่ต้องอาบัติ
พวกภิกษุผู้เปันศัตรูกัน พาภิกษุไปหาอมนุษย์ผู้ยิง... สัตว์เดัระสานโตแม่... อุ
ภโตพยัญชนกที่เปันมนุษย์... อุภโตพยัญชนกที่เปันอมนุษย์... อุภโตพยัญชนกที่เปันสัตว์
เดัระสาน...กะ เทียที่เปันมนุษย์... กะเทียที่เปันอมนุษย์... กะเทียที่เปันสัตว์เดัระสาน
... มนุษย์ผู้ชาย...อมนุษย์ผู้ชาย... พาไปหาสัตว์เดัระสานตฺวผู้แล้วใช้อฺงคชาตสอดเขฺา้
ทางทวารหนัก... ทางปาก ของภิกษุมเี คื่องหุ้ม ของสัตว์เดัระสานตฺวผู้บ่ มี ํ ... ของภิกษุ
บํ่มีเคื่องหุ้ม ของสัตว์เดัระสานตฺวผู้มี... ของภิกษุมีเคื่องหุ้ม ของสัตว์เดัระสานตฺว
ํ เคื่องหุ้ม ของสัตว์เดัระสานตฺวผู้กํบ่ มี
ผู้กํม.ี .. ของภิกษุบ่ มี ํ ถ้าภิกษุยินดีขณะกําลังสอด
้
เขฺาไป ้
ยินดีขณะสอดเขฺาไปแล้ ว ยินดีขณะญุดญูย
่ ินดีขณะถอนออก ต้องอาบัติปาราชิก
ฯลฯ บํ่ยินดี บํ่ต้องอาบัติ
้
ใช้อฺงคชาตสอดเขฺาทางทวารหนั ก... ทางปาก ของสัตว์เดัระสานตฺวผู้มีเคื่องหุ้ม ของ
ํ เคื่องหุ้ม ของภิกษุมี... ของสัตว์เดัระสานตฺวผู้มี
ภิกษุบ่ ํมี... ของสัตว์เดัระสานตฺวผู้บ่ มี
เคื่องหุ้ม ของภิกษุกํม.ี .. ของสัตว์เดัระสานตฺวผู้บ่ มี
ํ เคื่องหุ้ม ของภิกษุกํบ่ มี
ํ ถ้าภิกษุ
้
ยินดีขณะกําลังสอดเขฺาไป ้
ยินดีขณะสอดเขฺาไปแล้ ว ยินดีขณะญุดญู่ ยินดีขณะถอนออก
ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ บํ่ยินดี บํ่ต้องอาบัติ
พวกพระราชาผู้เปันศัตรู พวกโจรผู้เปันศัตรู พวกนักเลงผู้เปันศัตรู พวก
ควักหฺวใจที่เปันศัตรู กํเพิงขยายให้พิสดารเหมือนพวกภิกษุผเู้ ปันศัตรูท่ ให้
ี พิสดาร
้
มาแล้ว สันนัน
้ คทางมัค ต้องอาบัตป
[๖๖] ภิกษุสอดอฺงคชาตเขฺามั ้
ิ าราชิก ภิกษุสอดอฺงคชาตเขฺาอมั ค
้ คทางอมัค ต้องอาบัติปาราชิก ภิกษุ
ทางมัค ต้องอาบัติปาราชิก ภิกษุสอดอฺงคชาตเขฺามั
สอดอฺงคชาตเขฺา้ อมัคทางอมัค ต้องอาบัตถ ิ ุ ลลัจจัย ภิกษุลักหลับภิกษุท่ กํี าลังหลับ
ท่านตื่นขึนยิ ิ เสัทังสองฮูบ หากท่านตื่นขึนแต่
้ นดี เพิงให้สก ้ บ่ ํยินดี ให้สิกสะเพาะภิกษุ
ฮูบที่ทําผิด
ภิกษุลักหลับสามเณรที่กําลังหลับ สามเณรตื่นขึนยิ ้ นดี เพิงให้สก
ิ เสัทังสองฮูบ
หากสามเณรตื่นขึนแต่
้ ํ นดี เพิงให้สิกสะเพาะภิกษุฮูบที่ทําผิด
บ่ ยิ
สามเณรลักหลับภิกษุท่ กํ ี าลังหลับ ท่านตื่นขึนยิ
้ นดี เพิงให้สิกเสัทังสองฮูบ
หากท่านตื่นขึนแต่
้ ํ นดี เพิงให้สิกสะเพาะสามเณรฮูบที่ทําผิด
บ่ ยิ
สามเณรลักหลับสามเณรที่กําลังหลับ ท่านตื่นขึนยิ ้ นดี เพิงให้สก
ิ เสัทังสองฮูบ
หากท่านตื่นขึนแต่
้ ํ นดี เพิงให้สิกสะเพาะสามเณรฮูบที่ทําผิด
บ่ ยิ
อนาปัตติวาร
ภิกษุต่ ไปนี
ํ ้บํ่ต้องอาบัติ คื
๑. ภิกษุบ่ ฮู
ํ ส้ ึกตฺว
๒. ภิกษุบ่ ยิ
ํ นดี
๓. ภิกษุวิกฺลจิต
๔. ภิกษุมีจิตปั่นป่ วง
๕. ภิกษุผู้กะวฺนกะวายเพาะเวทนา
ฺ้ นญัต
๖. ภิกษุตนบั
สันถตภาณวาร จฺบ
คาถาฮวมวินีตวัตถุ
เรื้องที่ชฺงวินิจฉัยแล้ว
วินีตวัตถุ
เรื้องลิงโตแม่ ๑ เรื้อง
เรื้องพวกภิกษุวัชชีบุตร ๑ เรื้อง
เรื้องปอมเปันครืหัสถ์ ๑ เรื้อง
เรื้องเปือยกาย ๑ เรื้อง
เรื้องปอมเปันเดัระถีย์ ๗ เรื้อง
เรื้องเด็กยิง ๑ เรื้อง
เรื้องภิกษุณีอุบฺลวรรณา ๑ เรื้อง
เรื้องเพศกับ ๒ เรื้อง
เรื้องมารดา ๑ เรื้อง
เรื้องธิดา ๑ เรื้อง
เรื้องน้องสาว ๑ เรื้อง
เรื้องอดีตภัรยา ๑ เรื้อง
เรื้องภิกษุหลังอ่อน ๑ เรื้อง
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ
ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๒๐)
เรื้องภิกษุอง
ฺ คชาตยาว ๑ เรื้อง
เรื้องบาดแผ ๒ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งพฺบศฺพมีบาดแผญูใ
สมัยนัน ่ ก้อฺงค์กําเนีด จึ่งสอดอฺงคชาตเขฺาในอฺ
้ งค์
กําเนีดศฺพแล้วถอนออกทางบาดแผด้วยคิดว่า ญ่างนี้เฮฺาจะบํ่ต้องอาบัติ แล้วเกีดความ
กังวฺลใจว่า พระผู้มีพระภาคชฺงบันญัตสิกขาบฺทไว้แล้ว เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่ง
นําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
ปาราชิก” (เรื้องที ๒๒)
้ ภิกษุฮูบนึ่งพฺบศฺพมีบาดแผญูใ
สมัยนัน ่ ก้อฺงค์กําเนีด จึ่งสอดอฺงคชาตเขฺาในบาด
้
แผแล้วถอนออกทางอฺงค์กําเนีดศฺพด้วยคิดว่า ญ่างนี้เฮฺาจะบํ่ต้องอาบัติ แล้วเกีดความ
ความกังวฺลใจว่า พระผู้มีพระภาคชฺงบันญัตสิกขาบฺทไว้แล้ว เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้อง
อาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๒๓)
เรื้องฮูบปัน
้ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความกําหนัด ใช้อฺงคชาตสดสีเคื่องหมายเพศฮูบปัน
สมัยนัน ้ แล้ว
เกีดความกังวฺลใจว่า พระผู้มีพระภาคชฺงบันญัตสิกขาบฺทไว้แล้ว เฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ
ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติทุกกฏ” (เรื้องที ๒๔)
เรื้องตุ๊กตาไม้ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความกําหนัด ใช้อฺงคชาตสดสีเคื่องหมายเพศตุ๊กตาไม้
สมัยนัน
แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า พระผู้มีพระภาคชฺงบันญัตสิกขาบฺทไว้แล้ว เฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ
ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติทุกกฏ” (เรื้องที ๒๕)
เรื้องพระสุนทอน ๑ เรื้อง
เรื้องยิง ๔ เรื้อง
้ ยิงคฺนนึ่งพฺบภิกษุแล้วก่าวว่า “นิมน
สมัยนัน ฺ ต์มาเสพเมถุ นธัมกันเถีด ขะน้อย”
“ญ่าเลียน้องยิง เรื้องนี้บํ่สฺมควร” “นิมฺนต์เถีดขะน้อย ขะน้อยจะทําเอง ท่านบํ่ต้องทํา
ถ้าเฮัดญ่างนี้ ท่านบํ่ต้องอาบัติ” ท่านได้เฮัดญ่างนัน
้ แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า พระผู้มี
พระภาคชฺงบันญัตสิกขาบฺทไว้แล้ว เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
พระผู้มีพระภาคให้ชง ิ าราชิก” (เรื้องที
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัตป
๒๗)
้ ยิงคฺนนึ่งพฺบภิกษุ แล้วก่าวว่า “นิมฺนต์มาเสพเมถุ นธัมกันเถีดขะน้อย”
สมัยนัน
“ญ่าเลียน้องยิง เรื้องนี้บํ่สฺมควร” “นิมฺนต์เถีดขะน้อย นิมฺนต์ท่านทํา ขะน้อยบํ่ต้องทํา
ถ้าเฮัดญ่างนี้ ท่านบํ่ต้องอาบัติ” ท่านได้เฮัดญ่างนัน
้ แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า พระผู้มี
เรื้องกะดูก ๑ เรื้อง
เรื้องนางนาค ๑ เรื้อง
เรื้องนางยักษิณี ๑ เรื้อง
เรื้องนางเผด ๑ เรื้อง
เรื้องกะเทีย ๑ เรื้อง
เรื้องภิกษุผู้มีกายปะสาทพิการ ๑ เรื้อง
เรื้องจับต้อง ๑ เรื้อง
เรื้องพระอรหันต์ชาวเมืองภัททิยะหลับ ๑ เรื้อง
เรื้องภิกษุชาวกุงสาวัตถี ๔ เรื้อง
้ ่ งนั่งเตังอฺงคชาต ท่านยินดีขณะกําลังสอดเขฺาไป
พฺบเขฺาจึ ้ ้
ยินดีขณะสอดเขฺาไปแล้ ว
ยินดีขณะญุดญู่ ยินดีขณะถอนออก แล้วเกีดความกังวฺลใจว่าพระผู้มีพระภาคชฺงบันญัต
สิกขาบฺทไว้แล้ว เฮฺาต้องอาบัติปารา ชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาค
ให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๔๖)
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งจําวัดกางเวันในป่ าอันธวัน เขตกุงสาวัตถี ยิงขฺนขี้งฺวคฺนนึ่ง
้ ่ งนั่งเตังอฺงคชาต ท่านยินดีขณะกําลังสอดเขฺาไป
พฺบเขฺาจึ ้ ้
ยินดีขณะสอดเขฺาไปแล้ ว
ยินดีขณะญุดญู่ ยินดีขณะถอนออก แล้วเกีดความกังวฺลใจว่าพระผู้มีพระภาคชฺงบันญัต
สิกขาบฺทไว้แล้ว เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาค
ให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๔๗)
เรื้องภิกษุชาวมัลละกุงเวสาลี ๓ เรื้อง
เรื้องภิกษุเปีดปะตูจําวัด ๑ เรื้อง
เรื้องภิกษุชาวเมืองภารุกัจฉะฝัน ๑ เรื้อง
เรื้องอุบาสิกาชื่สุปพ
ั พา ๙ เรื้อง
้ ในกุงราชคึห์ มีอุบาสิกาคฺนนึ่งชื่สุปพ
สมัยนัน ั พา มีความเหลื้อมใสแบบงฺมงาย
มีความเหันญ่างนี้ว่า ยิงผู้ถวายเมถุ นธัม ชื่ว่าได้ถวายทานอันเลิศ เมื่อนางพฺบภิกษุฮู
้ ในกุงราชคึห์ มีอุบาสิกาคฺนนึ่งชื่สุปพ
สมัยนัน ั พา มีความเหลื้อมใสแบบงฺมงาย
มีความเหันญ่างนี้ว่า ยิงผู้ถวายเมถุ นธัม ชื่ว่าได้ถวายทานอันเลิศ เมื่อนางพฺบภิกษุฮู
เรื้องอุบาสิกาชื่สัทธา ๙ เรื้อง
เรื้องภิกษุณี ๑ เรื้อง
้ ในกุงเวสาลี เจฺาชายลิ
[๘๐] สมัยนัน ้ จฉวีทังหลายจับภิกษุให้เสพเมถุ นธัมกับภิกษุณี
ํ องอาบัติ (เรื้องที ๗๑)
ท่านทังสองยินดี เพิงให้สิกเสัทังคู่ ทังสองบํ่ยินดีบ่ ต้
เรื้องสิกขมานา ๑ เรื้อง
้ ในกุงเวสาลี เจฺาชายลิ
สมัยนัน ้ จฉวีทังหลายจับภิกษุให้เสพเมถุ นธัมกับ
ํ องอาบัติ (เรื้องที
สิกขมานา ท่านทังสองยินดี เพิงให้สิกเสัทังคู่ ทังสองบํ่ยินดีบ่ ต้
๗๒)
เรื้องสามเณรี ๑ เรื้อง
้ ในกุงเวสาลี เจฺาชายลิ
สมัยนัน ้ จฉวีทังหลาย จับภิกษุให้เสพเมถุ นธัมกับ
สามเณรี ท่านทังสองยินดี เพิงให้สิกเสัทังคู่ ทังสองบํ่ยินดี บํ่ต้องอาบัติ (เรื้องที
๗๓)
เรื้องยิงแพศยา ๑ เรื้อง
้ ในกุงเวสาลี เจฺาชายลิ
[๘๑] สมัยนัน ้ จฉวีทังหลายจับภิกษุให้เสพเมถุ นธัมกับยิง
แพศยา ภิกษุยินดี เพิงให้สิกเสั ถ้าบํ่ยินดี บํ่ต้องอาบัติ (เรื้องที ๗๔)
เรื้องกะเทีย ๑ เรื้อง
้ ในกุงเวสาลี เจฺาชายลิ
สมัยนัน ้ จฉวีทังหลายจับภิกษุให้เสพเมถุ นธัมกับกะเทีย
ภิกษุยินดี เพิงให้สิกเสั ถ้าบํ่ยินดี บํ่ต้องอาบัติ (เรื้องที ๗๕)
เรื้องยิงครืหัสถ์ ๑ เรื้อง
เรื้องให้ภิกษุผัดกัน ๑ เรื้อง
้ ในกุงเวสาลี เจฺาชายลิ
สมัยนัน ้ จฉวีทังหลายจับภิกษุให้เสพเมถุ นธัมกับกันและ
กัน ท่านทังสองยินดี เพิงให้สิกเสัทังคู่ ถ้าบํ่ยินดี บํ่ต้องอาบัติ (เรื้องที ๗๗)
เรื้องพระขรัวตา ๑ เรื้อง
เรื้องลูกเนื้อ ๑ เรื้อง
ปาราชิกสิกขาบฺทที ๑ จฺบ
ໟ
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๘๔] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ ภูเขฺาคิชฌกูฏ เขตกุงราชคึห์ ภิกษุ
หลายฮูบเปันเพื่อน เหันเพื่อนคฺบกัน ช่วยกันเฮัดกุติมุงหย้า ญูจ
่ าํ พันษาที่เนีนพูเขฺาอิสค
ิ ิ
ลิ ท่านพระธนิยกุมภการบุตรกํเฮัดมุงหย้าญูจ ่ ําพันษาในที่นัน
้ ตํ่เมื่อล่วงไตรมาสไป
้ ้กุติมุงหย้า เกับหย้าและท่อนไม้ไว้แล้วพากันหลีกจาริกไปในชฺ
แล้ว ภิกษุเหลฺ่านันฮื
นบฺท ส่วนพระ ธนิยกุมภการบุตร ยังพักญูท ่ ่ นั ้
ี นตลอดระดู ฝน
ฺ ระดูหนาวและระดูฮ้อน
มื้นึ่งเมื่อท่านไปบิณฑบาตในหมู่บ้าน คฺนหาบหย้า คฺนหาฟื น ฮื้กุตห
ิ ย้าของท่าน
แล้วขฺนเอฺาหย้าและไม้ไป ท่านพระธนิยกุมภการบุตรได้หาหย้าและไม้มาเฮัดกุติหย้า
้
เปันคังที ั้
๒ และแม่นแต่คงที ๓ เมื่อท่านไปบิณฑบาตในหมู่บ้าน คฺนหาบหย้า คฺนหา
ิ ย้าของท่าน แล้วขฺนหย้าและไม้ไป เปันเถิง ๓ คัง้ ท่านคิดว่า เมื่อ
ฟื น กํยังฮื้เอฺากุตห
เฮฺาไปบิณฑบาตในบ้าน คฺนหาบหย้า คฺนหาฟื น ฮื้กุติหย้าแล้วขฺนหย้าและไม้ไปเถิง ๓
คัง้ เฮฺามีการ ศึกษาดี บํ่บฺกพ่อง สําเรัจศิลปะช่างหมํ ้ ทຽบเทฺ่าอาจารย์ ญ่ากะนันเลี
้ ย
้ มเฮัดกุติดินล้วนด้วยตฺวเอง ดั่งนัน
เฮฺาเพิงคันตฺ ้ ท่านจึ่งคันตฺ
้ มกํ่กุตด
ิ ินล้วน และฮวบ
ฮวมหย้า ไม้และขี้งฺวแห้งมาสุมไฟเผฺากุตน ั ้ นสุก กุตน
ิ นจฺ ั ้ ดงาม หน้าเบิ่งหน้าชฺม มีสี
ิ นงฺ
แดงเหมือนสีแมงค่อมคํา (เวลาลฺมพัด)สฺ่งสຽงเหมือนสຽงกะดิง
วัสสการพรามณ์ตรวจราชการ
้
[๘๘] พระธนิยกุมภการบุตร เขฺาไปพระราชนิ ้ มพิสาร แล้วนั่งเทิง
เวศน์ของพระเจฺาพิ
้ พระเจฺาพิ
อาสนะ ขณะนัน ้ มพิสารสเดัจเขฺาไปหาพระธนิ
้ ยกุมภการบุตร ชฺงไหว้แล้วปะ
ทับนั่ง ณะ ที่สฺม ควร ตรัสถามว่า “พระคุณเจฺา้ ชาบว่าไม้ของหลวงที่เกับไว้ส้อม
แปงเมืองในคาวจําเปัน โยมถวายแก่พระคุณเจฺา้ แม่นแท้บํ” “แม่นแท้มหาบพิตร”
“พระคุณเจฺา้ โยมเปันพระเจฺาแผ่
้ นดิน มีกํรณียกิจมากมาย เถิงจะถวายไปแล้วกํจําบํ่ได้
้
พระคุณเจฺาโปดเตื อนความจําให้โยมด้วย” พระธนิยกุมภการบุตร ทูลว่า “ขํถวายพระ
้ ่ พระอฺงค์สเดัจถเลิงถวัลยราชย์ใหม่ๆ ชฺงเปั่งพระวาจาว่า
พอน พระอฺงค์จําได้บ่ ํ คังที
้
ข้าพะเจฺาถวายหย้ ้
า ไม้และนําแก่ สมณะพรามณ์ ขํสมณะพรามณ์โปดใช้สอยเถีด” “พระ
คุณเจฺา้ โยมจําได้ ที่โยมเวฺานั ้
้ นหมายเถิ งสมณะพรามณ์ผู้มีความละอาย มีความระมัด
ระวัง ใฝ่ การศึกษา มีความกดชังแม่นแต่โทษเล็กๆน้อยๆ หย้า ไม้และนํานั ้ ยังบํ่
้ น
่ นป่ า ท่านจฺงใจอ้างจะขฺนไม้ท่ บํ
ได้มีใผจับจอง ญูใ ี ่ ให้ไป พระเจฺาแผ่
้ นดินเชั่นโยมจะ
ข้า ข้า จองจํา หลืเนรเทศสมณะพรามณ์ญ่างใดได้ นิมฺนต์กับไปเถีด ท่านลอดตฺวได้
เพาะขฺน(เคื่องนุ่งของสมณะ) แต่ญ่าได้เฮัดญ่างนี้อีก”
ปะชาชฺนตําหนิ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ น
คังนั ้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
้ ชฺงสอบถามท่าน
พระธนิยกุมภการบุตรว่า “ธนิยะ ชาบว่าท่านลักไม้หลวงแม่นแท้บ”ํ ท่านทูลฮับว่า
“แม่นแท้พระพุทธเจฺาข้ ้ า” พระผูม
้ ีพระภาคชฺงตําหนิวา่ “โมฆบุรุษ การกะทําญ่าง
นี้บํ่สฺมควร บํ่ค้อยตาม บํ่เหมาะสฺม บํ่แม่นกิจของสมณะ ใช้บ่ ได้
ํ บํ่ควรทํา โมฆบุรษ
ุ
การกะทําญ่างนี้ บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใส ให้เหลื้อมใส หลืเฮัดให้คฺนที่
่ ล้วให้เหลื้อมใสยิ่งขึนได้
เหลื้อมใสญูแ ้ เลีย ที่แม่นแท้กับจะเฮัดให้คฺนที่บํ่เหลื้อม
ใสกํบ่ เหลื
ํ ้อมใสไปเลีย คฺนที่เหลื้อมใสแล้วบางพวกกํจะกายเปันอื่นไป”
สมัยนัน ้ มีมหาอมาตย์เคียเปันผู้พิพากษาคฺนนึ่งบวชญู่ในหมู่ภิกษุ นั่งญูบ
่ ่ ไกพระผู
ํ ้มีพระ
ภาค พระ อฺงค์จ่ งฮั
ึ บสั่งถามภิกษุฮูบนันว่
้ า “พระเจฺาพิ
้ มพิสาร จอมทัพมคธ จับโจรได้
แล้วปะหารแด่ จองจําแด่ เนรเทศแด่ ด้วยอัตราโทษตามมูลค่าชัพย์ท่ โจรกั
ี มมาเทฺ่า
้
ใด” ภิกษุฮูบนันขาบทู ลว่า “ด้วยมูลค่า ๑ บาทแด่ ควรแก่ ๑ บาทแด่ เกีนกว่า ๑
้ า”
บาทแด่ พระพุทธเจฺาข้
้ ในกุงราชคึห์ ชัพย์ ๑ บาท เทฺ่ากับ ๕ มาสก)
(สมัยนัน
พระบันญัต
เรื้องพระธนิยกุมภการบุตร จฺบ
เรื้องพวกภิกษุฉัพพัคคีย์
พระอนุบันญัต
เรื้องพวกภิกษุฉัพพัคคีย์ จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
บฺทภาชนีย์
มาติกา
ชัพย์ท่ ญู
ี ใ่ นอากาศ
ชัพย์ท่ ญู
ี ใ่ นที่แจ้ง
ชัพย์ท่ ญู
ี ใ่ นนํา้
ชัพย์ท่ ญู
ี ใ่ นเฮือ
ชัพย์ท่ ญู
ี ใ่ นยาน
ชัพย์ท่ นํ
ี าติดตฺวไปได้
ชัพย์ท่ ญู
ี ใ่ นสวน
้
ถุ ลลัจจัย หากเจฺาของทอดธุ ระว่าจะบํ่เปันของเฮฺา ต้องอาบัติปาราชิก ภิกษุเมื่อดําเนีน
้
คดีชนะความเจฺาของ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อดําเนีนคดีเสัຽความ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
ชัพย์ท่ ญู
ี ใ่ นวัด
ชัพย์ท่ ญู
ี ใ่ นนา
้ ่ นาอีกคังดวจะสํ
พยายามรุกลําที ้ าเรัจ ต้องอาบัติถุลลัจจัย เมื่อความพยายามคังสุ
้ ดท้าย
สําเรัจ ต้องอาบัติปาราชิก
ชัพย์ท่ ญู
ี ใ่ นพื้นที่
ชัพย์ท่ ญู
ี ใ่ นหมู่บ้าน
ชัพย์ท่ ญู
ี ใ่ นป่ า
นํา้
ไม้ชําฮะแข้ว
้
ตฺนไม้ ้ า
เจฺาป่
ชัพย์ท่ มี
ี ผู้นําไป
ชัพย์ท่ เขฺ
ี าฝากไว้
ด่านภาษี
สัตว์มีชีวิต
สัตว์บ่ มี
ํ ตีน
ที่ชื่ว่า สัตว์บ่ มี
ํ ตีน ได้แก่ งู ปา ภิกษุมีไถยจิต จับต้องสัตว์บ่ มี
ํ ตีน มีราคา ๕ มาสกหลื
เกีนกว่า ๕ มาสก ต้องอาบัติทุกกฏ เฮัดให้ไหว ต้องอาบัติถุลลัจจัย เฮัดให้เคื่อนที่
ต้องอาบัติปาราชิก
สัตว์ ๒ ตีน
[๑๑๕] ที่ชื่ว่า สัตว์ ๒ ตีน ได้แก่ มนุษย์ นฺก ภิกษุมีไถยจิต จับต้อง ต้องอาบัติทุก
กฏ เฮัดให้ไหว ต้องอาบัติถุลลัจจัย เฮัดให้เคื่อนที่ ต้องอาบัตป ิ าราชิก ภิกษุคิดจะพา
ย่างไป ให้ย่างบาดก้าวที ๑ ไป ต้องอาบัตถ
ิ ุ ลลัจจัย ให้ย่างบาดก้าวที ๒ ไป ต้อง
อาบัติปาราชิก
สัตว์ ๔ ตีน
[๑๑๖] ที่ชื่ว่า สัตว์ ๔ ตีน ได้แก่ ช้าง ม้า อูฐ โค ลา สัตว์ล้ง ภิกษุมีไถยจิต จับ
ต้อง ต้องอาบัติทุกกฏ เฮัดให้ไหว ต้องอาบัติถุลลัจจัย เฮัดให้เคื่อนที่ ต้องอาบัติ
ปาราชิก ภิกษุคิดจะพาย่างไป ให้ย่างบาดก้าวที ๑ ไป ต้องอาบัตถ
ิ ุ ลลัจจัย ให้ย่าง
สัตว์มต
ี ีนมาก
ภิกษุผู้ส่ ง
ั
ภิกษุผู้ฮับของฝาก
การชักชวนกันไปลัก
การนัดหมาย
การทํานิมิต
การสั่ง
อาบัติปาราชิก
ภิกษุส่ งภิ
ั กษุว่า “จฺ่งลักชัพย์น้มา”
ี ต้องอาบัติทุกกฏ ภิกษุผู้ฮับคําสั่งไปแล้ว กับมาบอก
ั้
ว่า “ผู้ข้าบํ่สามาดลักชัพย์นนได้ ั ่ งสั่งอีกว่า “จฺ่งลักชัพย์นนในเวลาที
” ผู้ส่ งจึ ั้ ่ ท่านสามาด
จะลักได้” ต้องอาบัติทุกกฏ ภิกษุผู้ฮับคําสั่งลักชัพย์นนมาได้
ั้ ต้องอาบัติปาราชิกทัง ๒
ฮูบ
ภิกษุส่ งภิ
ั กษุว่า “จฺ่งลักชัพย์น้มา”
ี ต้องอาบัติทุกกฏ ท่านสั่งแล้วเกีดความเดือดฮ้อนใจ
แต่บ่ ได้
ํ ก่าวให้ผู้ฮับคําสั่งได้ยินว่า “ญ่าลัก” ภิกษุผู้ฮับคําสั่งลักชัพย์นนมาได้
ั้ ต้องอาบัติ
ปาราชิกทัง ๒ ฮูบ
ภิกษุส่ งภิ
ั กษุว่า “จฺ่งลักชัพย์น้มา”
ี ต้องอาบัติทุกกฏ ท่านสั่งแล้วเกีดความเดือดฮ้อนใจ
จึ่งก่าวให้ได้ยินว่า “ญ่าลัก” แต่ภิกษุผู้ฮับคําสั่งก่าวว่า “ท่านสั่งขะน้อยแล้ว” ลักชัพย์นัน
้
มาได้ ภิกษุผู้ส่ งบํ
ั ่ ต้องอาบัติ ภิกษุผู้ลัก ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุส่ งภิ
ั กษุว่า “จฺ่งลักชัพย์น้มา”
ี ต้องอาบัติทุกกฏ ท่านสั่งแล้วเกีดความเดือดฮ้อนใจ
จึ่งก่าวให้ผู้ฮับคําสั่งได้ยินว่า “ญ่าลัก” ภิกษุผู้ฮับคําสั่งนันฮั
้ บว่า “ดีละ” จึ่งงฺดเวัน
้ บํ่ต้อง
อาบัตท
ิ ัง ๒ ฮูบ
อฺงค์แห่งปาราชิกสิกขาบฺทที ๒
๒. สําคันว่าเปันชัพย์ท่ มี
ี ผู้คอบคอง
๓. ชัพย์มีค่าน้อย ราคาเกีน ๑ มาสก หลืน้อยกว่า ๕ มาสก
๔. มีไถยจิตปากฺด
๕. ภิกษุจับต้อง ต้องอาบัติทุกกฎ เฮัดให้ไหว ต้องอาบัติทุกกฏ เฮัดให้เคื่อนที่ต้อง
อาบัติถุลลัจจัย
๒. บํ่แม่นถืเอฺาด้วยวิสาสะ
๓. บํ่แม่นเปันของขํยืม
๔. ชัพย์มีค่าน้อย ราคาเกีน ๑ มาสก หลืน้อยกว่า ๕ มาสก
๕. มีไถยจิตปากฺด
๖. ภิกษุจับต้อง ต้องอาบัติทุกกฏ เฮัดให้ไหว ต้องอาบัติทุกกฏ เฮัดให้เคื่อนที่ต้อง
อาบัติถุลลัจจัย
อนาปัตติวาร
้บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๑๓๑] ๑. ภิกษุสําคันว่าเปันของของตฺน
๒. ภิกษุถืเอฺาด้วยวิสาสะ
๓. ภิกษุถืเอฺาเปันของขํยืม
๔. ภิกษุถืเอฺาชัพย์ท่ เผดคอบคอง
ี
๕. ภิกษุถืเอฺาชัพย์ท่ สั
ี ตว์เดัระสานคอบคอง
๖. ภิกษุสําคันว่าเปันของบังสุกุล
๗. ภิกษุวิกฺลจิต
๘. ภิกษุมีจิตปั่นป่ วง
๙. ภิกษุกะวฺนกะวายเพาะเวทนา
ฺ้ นญัต
๑๐. ภิกษุตนบั
ໟ
วินีตวัตถุ
เรื้องช่างย้อม ๕ เรื้อง
้ พวกภิกษุฉัพพัคคีย์ไปที่ลานตากผ้าของช่างย้อม ได้ลักหํ่ผ้าของช่าง
[๑๓๒] สมัยนัน
ย้อม แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า พระผู้มีพระภาคชฺงบันญัตสิกขาบฺทไว้แล้ว พวกเฮฺา
ต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัส
ว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๑)
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งไปที่ลานตากผ้าของช่างย้อม พฺบผ้ามีราคามาก เกีดไถยจิตขึนมา ้
แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มี
พระภาคให้ชง ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ พຽงแต่คิด บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๒)
้ ภิกษุฮูบนึ่งไปที่ลานตากผ้าของช่างย้อม พฺบผ้ามีราคามาก มีไถยจิตจับผ้าผืน
สมัยนัน
นัน ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระ
้ แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
ผู้มีพระภาคให้ชฺง ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติ
ทุกกฏ” (เรื้องที ๓)
้ ภิกษุฮูบนึ่งไปที่ลานตากผ้าของช่างย้อม พฺบผ้ามีราคามาก มีไถยจิต เฮัดให้ผ้า
สมัยนัน
ไหว แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
พระผู้มีพระภาคให้ชง ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุท่านบํ่ต้องอาบัตป
ิ าราชิก แต่ต้อง
อาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๔)
้ ภิกษุฮูบนึ่งไปที่ลานตากผ้าของช่างย้อม พฺบผ้ามีราคามาก มีไถยจิตเฮัดให้ผ้า
สมัยนัน
เคื่อนที่ แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตปิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
พระผู้มีพระภาคให้ชง ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัตป ิ าราชิก” (เรื้องที ๕)
เรื้องผ้าปูตง ๔ เรื้อง
ู้ วบิณฑบาตเปันวัตรฮูบนึ่งพฺบผ้าปูตงมีราคามาก เกีดไถยจิต
้ ภิกษุผท
[๑๓๓] สมัยนัน
้
ขึนมา ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
พระผู้มีพระภาคให้ชงฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ พຽงแต่คิดบํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๖)
ู้ วบิณฑบาตเปันวัตรฮูบนึ่งพฺบผ้าปูตงมีราคามาก มีไถยจิตจับต้อง
้ ภิกษุผท
สมัยนัน
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มี
แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
พระภาคให้ชงฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติทุก
กฏ” (เรื้องที ๗)
้ ภิกษุฮูบนึ่งพฺบผ้าปูตงมีราคามาก มีไถยจิต เฮัดให้ผ้าไหว แล้วเกีดความ
สมัยนัน
กังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺ
งชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้อง
ที ๘)
้ ภิกษุฮูบนึ่งพฺบผ้าปูตงมีราคามาก มีไถยจิต เฮัดให้ผ้าเคื่อนที่แล้วเกีดความ
สมัยนัน
กังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺ
งชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๙)
เรื้องกางคืน ๕ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งพฺบสิ่งของตอนกางเวัน ได้ทําเคื่องหมายไว้ด้วยตังใจว่
[๑๓๔] สมัยนัน ้ า
จะลักตอนกางคืน ท่านสําคันสิ่งของนันว่
้ าเปันสิ่งของนัน
้ จึ่งได้ลก ้
ั ของนันมา แล้วเกีด
ความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาค
ให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๑๐)
เรื้องชัพย์ท่ ภิ
ี กษุนําไปแต่ผู้ดว ๑๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งนําสิ่งของของผู้อ่ นไป
สมัยนัน ื มีไถยจิต จับต้องสิ่งของที่ญูเ่ ทิงสีษะตฺนเอง
แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มี
พระภาคให้ชง ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติทุก
กฏ” (เรื้องที ๑๕)
้ ภิกษุฮูบนึ่งนําสิ่งของของผู้อ่ นไป
สมัยนัน ื มีไถยจิต ทําสิ่งของที่ญู่เทิงสีษะตฺนเองให้
ไหว แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
พระผู้มีพระภาคให้ชง ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้อง
อาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๑๖)
้ ภิกษุฮูบนึ่งนําสิ่งของของผู้อ่ นไป
สมัยนัน ื มีไถยจิต ลฺดสิ่งของที่ญู่เทิงสีษะตฺนเองลฺง
มาที่ไหล่ แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ํ ่ งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
ิ าราชิกหลืบ่ จึ
พระผู้มีพระภาคให้ชง ิ าราชิก” (เรื้องที
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัตป
๑๗)
้ ภิกษุฮูบนึ่งนําสิ่งของของผู้อ่ นไป
สมัยนัน ื มีไถยจิต จับต้องสิ่งของที่ญู่เทิงไหล่ แล้ว
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระ
เกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
ภาคให้ชฺงชาบ พระ อฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติทุกกฏ”
(เรื้องที ๑๘)
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งนําสิ่งของของผู้อ่ ืนไป มีไถยจิต ทําสิ่งของที่ญูท
่ ่ ไหล่
ี ตฺนเองให้
ไหว แล้วเกีดความความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ตอ
้ ง
อาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๑๙)
้ ภิกษุฮูบนึ่งนําสิ่งของของผู้อ่ นไป
สมัยนัน ื มีไถยจิต ลฺดสิ่งของที่ญูท
่ ่ ไหล่
ี ลฺงมาเถิง
ระดับแอว แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที
๒๐)
้ ภิกษุฮูบนึ่งนําสิ่งของของผู้อ่ นไป
สมัยนัน ื มีไถยจิต จับต้องสิ่งของที่ญูท ่ ่ ีแอว แล้ว
เกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระ
ภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติทุกกฏ”
(เรื้องที ๒๑)
้ ภิกษุฮูบนึ่งนําสิ่งของของผู้อ่ นไป
สมัยนัน ื มีไถยจิต ทําสิ่งของชึ่งญูท ่ ่ ีแอวให้ไหว
แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มี
พระภาคให้ชง ฺ ชาบ พระ อฺงค์ ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติ
ถุ ลลัจจัย” (เรื้องที ๒๒)
้ ภิกษุฮูบนึ่งนําสิ่งของของผู้อ่ นไป
สมัยนัน ื มีไถยจิต เอฺามืหยิบสิ่งของชึ่งญู่ท่ แอวหิ
ี ้
ว
ไป แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระ
ผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๒๓)
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งนําสิ่งของของผู้อ่ นไป
ื มีไถยจิต เอฺาสิ่งของที่มืวางลฺงที่พื้น แล้ว
เกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระ
ภาคให้ชฺงชาบ พระ อฺงค์ ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๒๔)
้ ภิกษุฮูบนึ่ง นําสิ่งของของผู้อ่ นไป
สมัยนัน ื มีไถยจิตหยิบสิ่งของขึนจากพื
้ ้นดิน แล้ว
เรื้องตอบตามคําถามนํา ๕ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งผื่งจีวอนไว้กางแจ้งแล้วเขฺาไปวิ
[๑๓๕] สมัยนัน ้ หาร ภิกษุอีกฮูบนึ่งเกับจี
้ วยหวังว่า จะบํ่ให้จีวอนหาย ภิกษุเจฺาของจี
วอนนันด้ ้ วอนออกมา ถามภิกษุฮูบที่เกับ
้ า “ท่าน จีวอนของขะน้อยใยูไ
ไปนันว่ ้
้ ป” ภิกษุฮูบนันตอบว่ า “ขะน้อยลักไป” ภิกษุเจฺา้
ของจีวอนจับเอฺาภิกษุฮูบที่นําจีวอนไปก่าวว่า “ท่านบํ่เปันพระ” ภิกษุฮูบที่นําจีวอนไป
เกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปารา ชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระ
ภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิด ญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺาตอบไป้
้ า” “ภิกษุ บํ่ต้องอาบัติ เพาะตอบ ตามคําถามนํา” (เรื้องที
ตามคําถามนํา พระพุทธเจฺาข้
๒๖)
้ ภิกษุฮูบนึ่งพาดจีวอนไว้เทิงตั่งแล้วเขฺาไปวิ
สมัยนัน ้ หาร ภิกษุอีกฮูบนึ่งเกับจีวอนนัน
้
ด้วยหวังว่าจะบํ่ให้จว ้
ี อนหาย ภิกษุเจฺาของจี วอนออกมา ถามภิกษุฮูบที่เกับไปนันว่ ้ า
้
“ท่าน จีวอนของขะน้อย ใยู้ไป” ภิกษุฮูบนันตอบว่ ้
า “ขะน้อยลักไป” ภิกษุเจฺาของจี
วอนจับเอฺาภิกษุฮูบที่นําจีวอนไปก่าวว่า “ท่านบํ่เปันพระ” ภิกษุฮูบที่นําจีวอนไปเกีด
ความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิก หลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาค
้
ให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺาตอบไปตาม
้ า” “ภิกษุ บํ่ต้องอาบัติ เพาะตอบตาม
คําถามนํา พระพุทธเจฺาข้
คําถามนํา” (เรื้องที ๒๗)
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งพาดผ้าปูน่ งไว้
ั เทิงตั่ง ภิกษุอีกฮูบนึ่งเกับผ้าปูน่ งนั ้ วยหวังว่า จะบํ่
ั นด้
ให้ผา้ ปูน่ งหาย
ั ้
ภิกษุเจฺาของผ้ าปูน่ งออกมา
ั ถามภิกษุฮูบที่เกับไปนันว่ ้ า “ท่าน ผ้าปูน่ ง
ั
ของขะน้อย ใยูไ ้
้ ป” ภิกษุฮูบนันตอบว่ ้
า “ขะน้อยลักไป” ภิกษุเจฺาของผ้ าปูน่ งจั
ั บเอฺาภิกษุ
ฮูบที่นําผ้าปูน่ งไปก่
ั าวว่า “ท่านบํ่เปันพระ” ภิกษุฮูบที่นําผ้าปูน่ งไปเกี
ั ดความกังวฺลใจว่า
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
เฮฺาต้องอาบัตป
ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้า
้
พระพุทธเจฺาตอบไปตามคํ ้ า” “ภิกษุ บํ่ต้องอาบัติ เพาะตอบตาม
าถามนํา พระพุทธเจฺาข้
คําถามนํา” (เรื้องที ๒๘)
้ ภิกษุฮูบนึ่งวางบาตรไว้ใต้ต่ งแล้
สมัยนัน ั ้
วเขฺาไปวิ หาร ภิกษุอีกฮูบนึ่งได้เกับบาตรนัน
้
ด้วยหวังว่า จะบํ่ให้บาตรหาย ภิกษุเจฺาของบาตรออกมาถามภิ
้ กษุฮูบที่เกับไปนันว่
้ า
“ท่าน บาตรของขะน้อย ใยูไ ้
้ ป” ภิกษุฮูบนันตอบว่ ้
า “ขะน้อยลักไป” ภิกษุเจฺาของบาตร
จับเอฺาภิกษุฮูบที่นําบาตรไปก่าวว่า “ท่านบํ่เปันพระ” ภิกษุฮบ ู ที่นําบาตรไปเกีดความ
กังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺ
งชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด”
้
“ข้าพระพุทธเจฺาตอบไปตามคํ ้ า” “ภิกษุ บํ่ต้องอาบัตเิ พาะตอบตาม
าถามนํา พระพุทธเจฺาข้
คําถามนํา” (เรื้องที ๒๙)
สมัยนัน ี ูบนึ่งผื่งจีวอนไว้ท่ ฮฺ
้ ภิกษุณฮ ้
ี วแล้ ้
วเขฺาไปยั งวิหาร ภิกษุณีอีกฮูบนึ่งเกับจีวอน
้ วยหวังว่า จะบํ่ให้จีวอนหาย ภิกษุณีเจฺาของจี
นันด้ ้ วอนออกมาถามภิกษุณีรูปที่เกับไป
้ า “ท่าน จีวอนของขะน้อย ใยูไ
นันว่ ้
้ ป” ภิกษุณีฮูบนันตอบว่ า “ขะน้อยลักไป” ภิกษุณี
้
เจฺาของจี วอนจับเอฺาภิกษุณีรูปที่นําจีวอนไปก่าวว่า “ท่านบํ่เปันพระ” ภิกษุณีรูปที่นําจี
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งบอกเรื้องนี้แก่ภิกษุณีทัง
วอนไปเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
ั หลายจึ่งบอกแก่ภิกษุทังหลาย ภิกษุทง
หลาย ภิกษุณีทง ั หลายจึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
พระผู้มีพระภาคให้ชง ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย บํ่ต้องอาบัติเพาะตอบตาม
คําถามนํา” (เรื้องที ๓๐)
เรื้องลฺม ๒ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งพฺบผ้าสาฎฺกถืกลฺมบ้าหมูพัดมา จึ่งเกับไว้ด้วยตังใจจะนํ
[๑๓๖] สมัยนัน ้ าคืน
้
เจฺาของ ้
แต่พวกเจฺาของผ้ าก่าวหาท่านว่า “ท่านบํ่เปันพระ” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า
ิ ารา ชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ
เฮฺาต้องอาบัตป
พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ ่ มีไถยจิต พระพุทธเจฺา้
ข้า” “ภิกษุ บํ่มีไถยจิต บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๓๑)
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีไถยจิต ถืเอฺาผ้าโพกชึ่งถืกลฺมบ้าหมูพัดมา ด้วยเกงว่า เจฺาของผ้
้ า
้
จะเหันเสัก่อน พวกเจฺาของผ้ าก่าวหาท่านว่า “ท่านบํ่เปันพระ” ท่านเกีดความกังวฺลใจ
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ
ว่า เฮฺาต้องอาบัตป
พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺามี ้ ไถยจิต พระพุทธเจฺาข้
้ า”
ิ าราชิก” (เรื้องที ๓๒)
“ภิกษุ ท่านต้องอาบัตป
เรื้องศฺพที่ยังสฺด ๑ เรื้อง
เรื้องเฮือนไฟ ๑ เรื้อง
เรื้องเนื้อเดนสัตว์ ๕ เรื้อง
เรื้องบํ่มีมูล ๕ เรื้อง
้
ในสมัยเขฺายากหมากแพงมี ๕ เรื้อง คื
เรื้องเขฺาสุ
้ ก ๑ เรื้อง
เรื้องเนื้อ ๑ เรื้อง
้ เมื่อเกีดเขฺายากหมากแพง
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งเขฺาไปฮ้
้ านขายเนื้อสุก มีไถยจิตได้ลัก
เนื้อไปเต็มบาตร แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทา่ นต้องอาบัติปาราชิก”
(เรื้อง ๔๗)
เรื้องขนฺม ๑ เรื้อง
้ เมื่อเกีดเขฺายากหมากแพง
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งเขฺาไปฮ้
้ านขายขนฺม มีไถยจิตได้ลัก
ขนฺมไปเต็มบาตร แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทา่ นต้องอาบัติปาราชิก”
(เรื้องที ๔๘ )
เรื้องนําตาลก้
้ อน ๑ เรื้อง
สมัยนัน้ เมื่อเกีดเขฺายากหมากแพง
้ ภิกษุฮูบนึ่งเขฺาไปฮ้
้ ้
านขายนําตาลก้ อน มีไถยจิตได้
้
ลักนําตาลก้ อนไปเต็มบาตร แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่ง
นําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า“ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
ปาราชิก”(เรื้องที ๔๙)
เรื้องขนฺมต้ม ๑ เรื้อง
้ เมื่อเกีดเขฺายากหมากแพง
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งเขฺาไปฮ้
้ ้ มีไถยจิตได้
านขายขนฺมตฺม
้
ลักขนฺมตฺมไปเต็ มบาตร แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุท่านต้องอาบัติ
ปาราชิก” (เรื้องที ๕๐)
เรื้องบํริขาร ๕ เรื้อง
ลักเคื่องใช้สอยนันมา
้ แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุท่านต้องอาบัติ
ปาราชิก” (เรื้องที ๕๑)
้ ภิกษุฮูบนึ่งพฺบเคื่องใช้สอยตอนกางเวัน ได้ทาํ เคื่องหมายไว้ด้วยตังใจว่
สมัยนัน ้ า จะ
ลักตอนกางคืน ท่านสําคันเคื่องใช้สอยนันว่
้ าเปันเคื่องใช้สอยนัน้ แต่ได้ลักเคื่องใช้
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
สอยอื่นมา แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระ อฺงค์ ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้อง
ที ๕๒)
้ ภิกษุฮูบนึ่งพฺบเคื่องใช้สอยตอนกางเวัน ได้ทาํ เคื่องหมายไว้ด้วยตังใจว่
สมัยนัน ้ า จะ
ลักตอนกางคืน ท่านสําคันเคื่องใช้สอยนันว่
้ าเปันเคื่องใช้สอยอื่น แต่ได้ลักเคื่องใช้
้
สอยนันมา ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระ อฺงค์ ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้อง
ที ๕๓)
้ ภิกษุฮูบนึ่งพฺบเคื่องใช้สอยตอนกางเวัน ได้ทาํ เคื่องหมายไว้ด้วยตังใจว่
สมัยนัน ้ า จะ
ลักตอนกางคืน ท่านสําคันเคื่องใช้สอยนันว่
้ าเปันเคื่องใช้สอยอื่น แต่ได้ลักเคื่องใช้
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
สอยอื่นมา แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระ อฺงค์ ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้อง
ที ๕๔)
้ ภิกษุฮูบนึ่งพฺบเคื่องใช้สอยตอนกางเวัน ได้ทาํ เคื่องหมายไว้ด้วยตังใจว่
สมัยนัน ้ า จะ
ลักตอนกางคืน ท่านสําคันเคื่องใช้สอยนันว่
้ าเปันเคื่องใช้สอยนัน้ แต่ลักเคื่องใช้สอย
ของตฺนเอง แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ตอ ้ ง
อาบัติทุกกฏ” (เรื้องที ๕๕)
เรื้องถฺง ๑ เรื้อง
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้อง
อาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๕๖)
เรื้องเสื่อ ๑ เรื้อง
เรื้องฮาวจีวอน ๑ เรื้อง
เรื้องบํ่ออกไป ๑ เรื้อง
เรื้องถืวิสาสะฉันของค้ว ๑ เรื้อง
เรื้องสําคันว่าเปันของของตฺน ๒ เรื้อง
้ ภิกษุหลายฮูบกําลังตัดยิบจีวอน เมื่อภิกษุเจฺาหน้
[๑๔๗] สมัยนัน ้ าที่กําลังแจก
ของขฺบค้วแก่สฺงฆ์ ภิกษุทุกฮูบต่างนําส่วนแบ่งของตฺนไปเกับไว้ ภิกษุฮูบนึ่งสําคันส่วน
แบ่งของภิกษุอีกฮูบนึ่งว่าเปันส่วนแบ่งของตฺนจึ่งฉันเสั ภิกษุเจฺาของส่
้ วนแบ่งฮูเ้ รื้อง
เขฺา้ จึ่งก่าวหาภิกษุนนว่
ั ้ า “ท่านบํ่เปันพระ” ภิกษุฮูบที่ถืกก่าวหาเกีดความกังวฺลใจว่า
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
เฮฺาต้องอาบัตป
ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้
้ า” “ภิกษุ ท่านสําคันว่าเปันของของตฺน บํ่ต้อง
สําคันว่าเปันของของตฺน พระพุทธเจฺาข้
อาบัติ” (เรื้องที ๖๑)
้ ภิกษุหลายฮูบกําลังตัดยิบจีวอน เมื่อภิกษุเจฺาหน้
สมัยนัน ้ าที่กําลังแจกของขฺบค้ว
แก่สฺงฆ์ ภิกษุฮูบนึ่งเอฺาบาตรของภิกษุอีกฮูบนึ่งนําส่วนแบ่งของภิกษุอีกฮูบนึ่งมาเกับไว้
้
ภิกษุเจฺาของบาตรสํ าคันว่าเปันส่วนแบ่งของตฺนจึ่งฉันเสั ภิกษุฮูบที่นําบาตรไปฮูเ้ รื้อง
เขฺา้ จึ่งก่าวหาภิกษุนนว่
ั ้ า “ท่านบํ่เปันพระ” ภิกษุฮูบที่ถืกก่าวหาเกีดความกังวฺลใจว่า
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
เฮฺาต้องอาบัตป
ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านสําคันว่าเปันของของตฺน บํ่ต้อง อาบัติ” (เรื้องที ๖๒)
เรื้องบํ่ได้ลัก ๗ เรื้อง
ภิกษุสําคันว่าเปันของบังสุกุล จึ่งให้อนุปสัมบันเกับหํ่หมากตาลสุกนันไปแล้
้ วฉัน พวก
้
เจฺาของก่ าวหาภิกษุเหลฺ่านันว่
้ า “พวกท่านบํ่เปันพระ” พวกภิกษุเกีดความกังวฺลใจว่า
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
พวกเฮฺาต้องอาบัตป ฺ ชาบ
พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺาสํ ้ าคันว่า
เปันของบังสุกุล พระพุทธเจฺาข้้ า” “ภิกษุทังหลาย พวกท่านสําคัน ว่าเปันของบังสุกุล
บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๖๗)
้ พวกลักลักอ้อย ตัดอ้อยแล้วมัดถืไป พวกเจฺาของพากั
สมัยนัน ้ นติดตามพวกลักเหัน
้ ่ งโยนมัดอ้อยถิมแล้
พวกเจฺาของจึ ้ วหนีไป พวกภิกษุสําคันว่าเปันของบังสุกุล จึ่งให้
้
อนุปสัมบันเกับมัดอ้อยนันไปแล้ ้
วฉัน พวกเจฺาของก่ าวหาภิกษุเหลฺ่านันว่
้ า “พวกท่านบํ่
เปันพระ” พวกภิกษุเกีดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่าน
้ าคันว่าเปันของบังสุกุล
คิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺาสํ
้ า” “ภิกษุทังหลาย พวกท่านสําคันว่าเปันของบังสุกุล บํ่ต้องอาบัติ”
พระพุทธเจฺาข้
(เรื้องที ๖๘)
้ พวกลักลักผฺลหมากพลับ เฮัดให้ผฺลหมากพลับหลฺ่นแล้วหํ่ถืไป พวกเจฺาของ
สมัยนัน ้
้
พากันติด ตาม พวกลักเหันพวกเจฺาของจึ่ งโยนหํ่ผฺลหมากพลับถิมแล้
้ วหนีไป พวก
ภิกษุสําคันว่าเปันของบังสุกุล จึ่งให้อนุปสัมบันเกับหํ่ผฺลหมากพลับนันไปแล้
้ วฉัน พวก
้
เจฺาของก่ าวหาภิกษุเหลฺ่านันว่
้ า “พวกท่านบํ่เปันพระ” พวกภิกษุเกีดความกังวฺลใจว่า
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
พวกเฮฺาต้องอาบัตป ฺ ชาบ
พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺาสํ ้ าคันว่า
เปันของบังสุกุล พระพุทธเจฺาข้้ า” “ภิกษุทังหลาย พวกท่านสําคัน ว่าเปันของบังสุกุล
บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๖๙)
เรื้องลัก ๗ เรื้อง
เรื้องลักของสฺงฆ์ ๗ เรื้อง
เรื้องลักดอกไม้ ๒ เรื้อง
เรื้องเวฺาตามคํ
้ าบอก ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งกําลังเขฺาไปหมู
[๑๕๐] สมัยนัน ้ บ ่ ้าน ได้บอกภิกษุอีกฮูบนึ่งว่า “ท่าน ขะน้อย
จะไปบอกตะกูนอุปฏั ฐากให้ ตามที่ท่านสั่ง” คันท่านไปเถิงจึ่งให้เขฺานําผ้ามา ๑ ผืน
แล้วใช้เสัเอง ภิกษุผู้ส่ งฮู ้ ่ งก่าวหาภิกษุนนว่
ั เ้ ขฺาจึ ั ้ า “ท่านบํ่เปันพระ” ภิกษุฮูบนันเกี
้ ด
ความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาค
ให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก อีกญ่างนึ่ง ภิกษุทง
ั หลาย
ํ งก่าวว่า ขะน้อยจะบอกตามที่ท่านสั่ง ภิกษุใดเพิงก่าว ต้องอาบัติทุกกฏ”
ภิกษุบ่ เพิ
(เรื้องที ๘๖)
้ ภิกษุฮูบนึ่งจะเขฺาไปหมู
สมัยนัน ้ ่บา้ น ภิกษุอีกฮูบนึ่งได้ส่ งท่
ั านว่า “ท่านช่วยบอกตะกูน
ั ฐากของขะน้อยตามที่ขะน้อยสั่งด้วย” ภิกษุนนคั
อุปฏ ั ้ นไปแล้วจึ่งให้ตะกูนอุปฏ ั ฐากนําผ้า
มา ๑ คู่ ตฺนเองใช้ ๑ ผืน ถวายภิกษุผู้ส่ งนั
ั น้ ๑ ผืน ภิกษุผู้ส่ งฮู ้ ่ งก่าวหาภิกษุนน
ั เ้ ขฺาจึ ั้
้
ว่า “ท่านบํ่เปันพระ” ภิกษุฮูบนันเกี ดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺง ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติ
ปาราชิก อีกญ่างนึ่ง ภิกษุทังหลาย ภิกษุบ่ ํเพิงก่าวว่า ท่านจฺ่งบอกตามที่สั่ง ภิกษุใด
เพิงก่าว ต้องอาบัติทุกกฏ” (เรื้องที ๘๗)
้ ภิกษุฮูบนึ่งกําลังไปหมู่บ้าน ได้บอกภิกษุอีกฮูบนึ่งว่า “ท่าน ขะน้อยจะไปบอก
สมัยนัน
ั ฐากของท่าน ตามที่ท่านสั่ง” ภิกษุแม่นฮูบนันก่
ตะกูนอุปฏ ้ าวญ่างนี้ว่า “ท่านช่วยบอก
ตามที่ขะน้อยสั่ง” ภิกษุนนั ้ คันไปเถิงจึ่งให้ตะกูนอุปฏ
ั ฐากนําเนียใส ๑ อาฬหกะ นํา้
้
อ้อยงฺบ ๑ ตุละ เขฺาสาร ๑ โทณะ มาแล้วฉันเสัเอง ภิกษุผู้ส่ งฮู ้ ่ งก่าวหาภิกษุนน
ั เ้ ขฺาจึ ั้
ว่า “ท่านบํ่เปันพระ” ท่านเกีดความเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้อง
อาบัติปาราชิก อีกญ่างนึ่ง ภิกษุทังหลาย ภิกษุบ่ ํเพิงก่าว ว่า ขะน้อยจะบอกตามที่สั่ง
และบํ่เพิงก่าวว่า ท่านจฺ่งบอกตามที่สั่ง ภิกษุใดเพิงก่าว ต้องอาบัติทุกกฏ” (เรื้องที
๘๘)
เรื้องนําแก้วมณีผ่านด่านภาษี ๓ เรื้อง
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ
ว่า เฮฺาต้องอาบัตป
พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด”
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ฮู้ บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๙๐)
้ ่ ฮู้ พระพุทธเจฺาข้
“ข้าพระพุทธเจฺาบํ
้ ภิกษุฮูบนึ่งเดีนทางไกลไปกับหมู่กวน ชายคฺนนึ่งเกัก่
[๑๕๒] สมัยนัน ้ อมท่านด้วย
อามิส เหันด่านภาษีจ่ งมอบแก้
ึ ั ้ วยก่าวว่า “ขํท่านกรุณาช่วย
วมณีราคาแพงให้ภิกษุนนด้
นําแก้วมณีน้ผ่ ั้
ี านด่านภาษีไปด้วยขน้อย” ภิกษุนนได้ ้ านด่านภาษีไปแล้ว
นําแก้วมณีนันผ่
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระ
เกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
ภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๙๑)
้ พย์ในยาน ๑ เรื้อง
เรื้องกิงชั
้
เรื้องชินเนื
้อ ๒ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งถืเอฺาชินสั
สมัยนัน ้ ดที่แหลวจับได้ เอฺามาด้วยตังใจว่
้ ้
าจะคืนให้เจฺาของ แต่
้
พวกเจฺาของสั ดก่าวหาภิกษุนนว่ ั ้ า “ท่านบํ่เปันพระ” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้อง
อาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า
“ภิกษุ ท่านบํ่มีไถยจิต บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๙๙)
้ ภิกษุฮูบนึ่ง มีไถยจิตคิดว่า เจฺาของจะเหั
สมัยนัน ้ ้ ดที่แหลวจับได้เอฺา
น ได้ถืเอฺาชินสั
้
มา พวกเจฺาของสั ั ้ า “ท่านบํ่เปันพระ” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺา
ดก่าวหาภิกษุนนว่
ต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัส
ว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๑๐๐)
เรื้องไม้ ๒ เรื้อง
้ พวกชาวบ้านผูกแพแล้วแก่ลฺงแม่นาอจิ
[๑๕๔] สมัยนัน ํ้ รวดี เมื่อเชือกขาด ไม้ทัง
หลายได้กะจายไป พวกภิกษุสําคันว่าเปันของบังสุกุล จึ่งช่วยกันขฺนไม้ขนฝั
ึ ้ ่ ง พวกเจฺา้
ของก่าวหาภิกษุเหลฺ่านันว่
้ า “พวกท่านบํ่เปันพระ” พวกภิกษุเกีดความกังวฺลใจว่า พวก
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
เฮฺาต้องอาบัตป
ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่านสําคันว่าเปันของบังสุกุล บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๑๐๑)
้ พวกชาวบ้านผูกแพแล้วแก่ลฺงแม่นําอจิ
สมัยนัน ้ รวดี เมื่อเชือกขาด ไม้ทังหลายได้กะ
้
จายไป พวกภิกษุมีไถยจิต คิดว่า พวกเจฺาของจะเหั น จึ่งช่วยกันขฺนไม้ขนฝั
ึ ้ ่ ง พวก
้
เจฺาของก่ าวหาภิกษุเหลฺ่านันว่
้ า “พวกท่านบํ่เปันพระ” พวกภิกษุเกีดความกังวฺลใจว่า
พวกเฮฺาต้องอาบัตปิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ
พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๑๐๒)
เรื้องผ้าบังสุกุล ๑ เรื้อง
เรื้องข้ามนํา้ ๒ เรื้อง
้ ผ้าผืนนึ่งหลุดจากมืพวกช่างย้อมไปค้องญู่ท่ ตี
สมัยนัน ี นของภิกษุฮูบนึ่งผู้กําลังข้ามนํา้
้
ท่านเกับไว้ด้วยตังใจว่ ้
าจะนําไปคืนให้เจฺาของ ้
พวกเจฺาของก่ าวหาภิกษุนนว่ ั ้ า “ท่านบํ่
้
เปันพระ” ภิกษุฮูบนันเกี ดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺง ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีไถยจิต บํ่ต้อง
อาบัต”ิ (เรื้องที ๑๐๔)
สมัยนัน้ ผ้าผืนนึ่งหลุดจากมืพวกช่างย้อมไปค้องญู่ท่ ตี
ี นของภิกษุฮูบนึ่งผู้กําลังข้ามนํา้
้
ท่านมีไถยจิตคิดว่า พวกเจฺาของจะเหั ้
น ได้ถืเอฺาผ้านันไป ้
พวกเจฺาของก่ าวหาภิกษุนน ั้
้
ว่า “ท่านบํ่เปันพระ” ภิกษุฮูบนันเกี ดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตปิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องฉันทีละน้อย ๑ เรื้อง
เรื้องชักชวนกันไปลัก ๒ เรื้อง
เรื้องกํามืท่ กุ
ี งสาวัตถี ๔ เรื้อง
้ กุงสาวัตถีเกีดเขฺายากหมากแพง
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งมีไถยจิต ได้ลักเขฺาสารของชาว
้
ฮ้านตลาดไป ๑ กํามื แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตปิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
ปาราชิก” (เรื้องที ๑๐๙)
้ กุงสาวัตถีเกีดเขฺายากหมากแพง
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งมีไถยจิต ได้ลักถฺ่วขวของชาว
ฮ้านตลาดไป ๑ กํามื แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตปิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
เรื้องชี้นเปันเดน ๒ เรื้อง
เรื้องหย้า ๒ เรื้อง
เรื้องให้แบ่งของสฺงฆ์ ๗ เรื้อง
ถิ่นก่าวหาภิกษุเหลฺ่านันว่
้ า “พวกท่านบํ่เปันพระ” พวกภิกษุอาคันตุกะเกีดความกังวฺลใจ
ว่า พวกเฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ
พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่านต้องการจะฉันบํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๑๒๑)
้ พวกภิกษุอาคันตุกะให้แบ่งตฺนอ้
สมัยนัน ้ อยของสฺงฆ์แล้วขฺบฉัน พวกภิกษุเจฺาถิ ้ ่ นก่า
วหาภิกษุเหลฺ่านันว่
้ า “พวกท่านบํ่เปันพระ” พวกภิกษุอาคันตุกะเกีดความกังวฺลใจว่า
พวกเฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ
พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่านต้องการจะฉันบํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๑๒๒)
เรื้องบํ่แม่นเจฺาของ
้ ๗ เรื้อง
้ พวกคฺนเฝฺาสวนหมากม่
สมัยนัน ้ วงได้ถวายผฺลหมากม่วงแก่ภิกษุทังหลาย พวกภิกษุมี
ความกดชังว่า ชฺนเหลฺ่านี้มีหน้าที่เฝฺา้ บํ่มีสิทธิ์จะถวาย จึ่งบํ่ยอมฮับแล้วนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทังหลายบํ่ต้องอาบัติ เพาะคฺน
้
เฝฺาถวาย” (เรื้องที ๑๒๔)
สมัยนัน้ พวกคฺนเฝฺาสวนหว้
้ าได้ถวายผฺลหว้าแก่ภิกษุทังหลาย พวกภิกษุมีความกด
ชังว่า ชฺนเหลฺ่านี้มีหน้าที่เฝฺา้ บํ่มีสิทธิ์จะถวาย จึ่งบํ่ยอมฮับแล้วนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระ
ผู้มีพระภาค ให้ ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย บํ่ต้องอาบัติ เพาะคฺนเฝฺา้
ถวาย” (เรื้องที ๑๒๕)
สมัยนัน้ พวกคฺนเฝฺาสวนหมากมี
้ ้สําปะลํได้ถวายผฺลหมากมี้สําปะลํแก่ภิกษุทังหลาย
พวกภิกษุมีความกดชังว่า ชฺนเหลฺ่านี้มีหน้าที่เฝฺา้ บํ่มีสิทธิ์จะถวาย จึ่งบํ่ยอมฮับแล้วนํา
เรื้องไปขาบทูลพระผูม
้ ีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย บํ่ต้องอาบัติ
้
เพาะคฺนเฝฺาถวาย” (เรื้องที ๑๒๖)
้ พวกคฺนเฝฺาสวนหมากมี
สมัยนัน ้ ้ได้ถวายผฺลหมากมี้แก่ภิกษุทังหลาย พวกภิกษุมีความ
เรื้องยืมไม้ของสฺงฆ์ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งได้ยืมไม้ของสฺงฆ์ไปคําฝาวิ
สมัยนัน ้ หาร ภิกษุทังหลายก่าวหาภิกษุนนว่ ั้ า
้
“ท่านบํ่เปันพระ” ภิกษุฮูบนันเกี ดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า“ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด”
“ข้าพระพุทธเจฺา้ ต้องการจะขํยืม พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุท่านบํ่ต้องอาบัติ เพาะขํยืม”
(เรื้องที ๑๓๑)
เรื้องลักนําของสฺ
้ งฆ์ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีไถยจิต ได้ลักนําของสฺ
สมัยนัน ้ งฆ์ แล้วเกีดความกังวฺลใจว่าเฮฺาต้อง
ิ าราชิก หลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
อาบัตป ฺ ชาบพระอฺงค์ตรัสว่า
ิ าราชิก” (เรื้องที ๑๓๒)
“ภิกษุ ท่านต้องอาบัตป
เรื้องลักดินของสฺงฆ์ ๑ เรื้อง
เรื้องลักหย้าของสฺงฆ์ ๒ เรื้อง
เรื้องลักเสนาสนะของสฺงฆ์ ๗ เรื้อง
เรื้องของมีเจฺาของบํ
้ ่ ควรนําไปใช้ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุทังหลายได้นาํ เสนาสนะเคื่องใช้สอยปะจําในวิหารของอุบาสฺกคฺน
[๑๕๗] สมัยนัน
นึ่งไปใช้สอยที่อื่น อุบาสฺกนันตํ
้ าหนิ ปะนาม โพนทะนาว่า “จั่งใดพระคุณเจฺาทั
้ งหลาย
จึ่งนําเคื่องใช้สอยปะจําในที่แห่งนึ่ง ไปใช้ในที่อีกแห่งนึ่งงละ” ภิกษุทง
ั หลาย จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย เคื่องใช้
สอยในที่แห่งนึ่ง บํ่เพิงนําไปใช้สอยในที่อีกแห่งนึ่ง ภิกษุใดเพิงใช้สอย ต้องอาบัติ
ทุกกฏ” (เรื้องที ๑๔๓)
เรื้องของมีเจฺาของควรขํ
้ ยืม ๑ เรื้อง
เรื้องภิกษุณีชาวกุงจําปา ๑ เรื้อง
เรื้องภิกษุณีชาวกุงราชคึห์ ๑ เรื้อง
เรื้องทารฺกชาวกุงพาราณสี ๑ เรื้อง
เรื้องภิกษุชาวกุงโกสัมพี ๑ เรื้อง
พระ” ยิงล้งโคคฺนนึ่งพฺบท่านข้ามนําจึ
้ ่ งได้ก่าวกับท่านดั่งนี้ว่า “ท่าน นิมฺนต์มาเสพ
เมถุ นธัมกันเถีด ขะน้อย” ท่านคิดว่า แม่นตามปฺกติ เฮฺากํบ่ เปัํ นพระญูแ่ ล้ว จึ่งเสพ
เมถุ นธัมกับยิงล้งโค แล้วเดีนทางเถิงกุงโกสัมพี ละเรื้องนันให้
้ ภิกษุทังหลายฟั ง
พวกภิกษุจ่ งนํ
ึ าเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทง
ั
ั ้ ่ ต้องอาบัติ ปาราชิกเพาะถืเอฺาสิ่งของที่เจฺาของบํ
หลาย ภิกษุนนบํ ้ ่ ได้ให้ แต่ต้องอาบัติ
ปาราชิกเพาะเสพเมถุ นธัม” (เรื้องที ๑๔๙)
เรื้องสัทธิวิหาริกของพระทัฬหิกะกุงสาคละ ๑ เรื้อง
ปาราชิกสิกขาบฺทที ๒ จฺบ
ปาราชิกสิกขาบฺทที ๓
ว่าด้วยการพากกายมนุษย์
เรื้องหมูภ
่ ิกษุผู้จะเรีนอสุภกัมมัฏฐานกับตาเถนมิคลัณฑิกะ
้
พระภาค นอกจากภิกษุผู้นําภัตตาหารเขฺาไปทู ลถวายฮูบดว ภิกษุทังหลายสฺนทนากัน
ว่า “พระผู้มีพระภาคตรัสสอนอสุภกัมมัฏฐาน ชฺงพัณนาคุณอสุภกัมมัฏฐาน ตรัสสัรเสีน
การจะเรีนอสุภกัมมัฏฐาน ตรัสพัณนาคุณอสุภสมาบัติเนืองๆ แก่ภิกษุทังหลายโดยปะ
การต่างๆ” แล้วพากันปะกอบความพນในการจะเรีนอสุภกัมมัฏฐานหลายปะการ จฺน
เมื่อเกีดความฮูส
้ ึกอึดอัดเบื่อหน่าย กดชังฮ่างกายของตฺน เหมือนชายหลืยิงที่เปัน
หนุ่มเปันสาวมักแต่งตฺว อาบนํา้ สระกะม่อม มีซากศฺพงู ซากศฺพ สุนักหลืซากศฺพมนุ
่ ่ คํ
ษย์มาติดญูท ้ ่ งข้าตฺวตายเอง
้ ึกอึดอัด เบื่อหน่าย กดชัง ภิกษุเหลฺ่านันจึ
ี เกีดความฮูส
้
แด่ ใช้กันและกันให้ข้าแด่ ภิกษุบางกุ่มพากันเขฺาไปหาตาเถนมิ คลัณฑิกะ บอกว่า “ขํ
โอกาสแด่ท้อน ท่านช่วยข้าพวกอาตมาเถีด บาตรและจีวอนนี้จักเปันของท่าน” ตาเถน
มิคลัณฑิกะฮับจ้างเอฺาบาตรและจีวอนจึ่งข้าภิกษุมากมาย ถืดาบเปื้อนเลือดย่างไปเถิง
ํ ้ คคุมุทา
แม่นาวั
[๑๖๓] เมื่อตาเถนมิลัณฑิกะกําลังล้างดาบเปื้อนเลือดญู่ ได้มีความกังวฺลใจเดือดฮ้อน
ใจว่า บํ่แม่นลาภของเฮฺานํ เฮฺาบํ่มีลาภนํ เฮฺาได้ช่ วแล้
ฺ วนํ เฮฺาได้บ่ ดี
ํ นํ เฮฺาได้ส้างบาป
ไว้มากที่ได้ข้าภิกษุผม ้
ู้ ีศีลมีกัลยาณธัม ขณะนันเทวดาผู ้นับเนื่องในหมู่มารตฺนนึ่ง ย่าง
มาเทิงผิวนําบํ ้
้ ่ แตกเตันชะ ก่าวว่า “ดีแล้ว ๆ ท่านสัตบุรุษ เปันลาภเปันโชคของท่าน
ท่านได้ส้างสฺมบุนไว้หลายที่ได้ช่วยสฺ่งคฺนที่ยังบํ่ พฺนทุ
้ กข์ให้ข้ามพฺนทุ
้ กข์ได้” คันตา
เถนมิคลัณฑิกะได้ชาบว่า เปันลาภเปันโชคของเฮฺา เฮฺาได้ส้างสฺมบุนไว้หลายที่ได้
ช่วยสฺ่ง คฺนที่ยังบํ่พฺนทุ ้ กข์ได้ จึ่งถืดาบคฺมเขฺาไปบํ
้ กข์ให้ข้ามพฺนทุ ้ ริเวณวิหารก่าวว่า
“ใผที่ยังบํ่พฺนทุ
้ กข์ ข้าพะเจฺาจะช่
้ ้ กข์ได้แด่” ในภิกษุเหลฺ่านัน
วยให้ใผพฺนทุ ้ พวกภิกษุผู้
ยังมีราคะ เกีดความหวาดญ้านขฺนหฺวลุก ส่วนพวกภิกษุผู้ท่ ีบํ่มีราคะ ย่อมบํ่หวาดญ้าน
้ เขฺาข้าภิกษุวันละ ๑ ฮูบแด่ ๒ ฮูบแด่ ๓ ฮูบแด่ ๔ ฮูบแด่ ๕ ฮูบ
บํ่ขฺนหฺวลุก เวลานัน
แด่ ๖ ฮูบแด่ ๗ ฮูบแด่ ๘ ฮูบแด่ ๙ ฮูบแด่ ๑๐ ฮูบแด่ ๒๐ ฮูบแด่ ๓๐ ฮูบแด่ ๔๐
ฮูบแด่ ๕๐ ฮูบแด่ ๖๐ ฮูบแด่
ฮับสั่งให้ผดง(ฮกปะชุ ม)สฺงฆ์
้ า พระผูม
อานฺนท์ขาบทูลว่า “จิงพระพุทธเจฺาข้ ้ ีพระภาคตรัสสอนอสุภกัมมัฏฐาน ชฺงพัณ
นาคุณอสุภกัมมัฏฐาน ตรัสสัรเสีนการจะเรีนอสุภกัมมัฏฐาน ตรัสพัณนาคุณอสุภสมาบัติ
เนืองๆ แก่ภิกษุทังหลายโดยปะการต่างๆ และภิกษุเหลฺ่านันก่
้ าวว่า ‘พระผู้มีพระภาค
ตรัสสอนอสุภกัมมัฏฐาน ชฺงพัณนาคุณอสุภกัมมัฏฐาน ตรัสสัรเสีนการจะเรีนอสุภ
กัมมัฏฐาน ตรัสพัณนาอสุภสมาบัติเนือง ๆ โดยปะการต่างๆ’ จึ่งพากันปะกอบความพນ
ในการจะเรีนอสุภกัมมัฏฐานหลายปะการ จฺนเมื่อเกีดความฮูส ้ ึกอึดอัด เบื่อหน่าย กด
ชังฮ่างกายของตฺน เหมือนชายหลืยิงที่เปันหนุ่มเปันสาวมักแต่งตฺวอาบนําสระกะม่
้ อม
มีซากศฺพงู ซากศฺพสุนักหลืซากศฺพมนุษย์ มาติดญูท ่ ่ คํ ้ ึกอึดอัด เบื่อหน่าย
ี เกีดความฮูส
้ ่ งข้าตฺวตายเองแด่ ใช้กันและกันให้ข้าแด่ ภิกษุบางกุ่มพากันไป
กดชัง ภิกษุเหลฺ่านันจึ
หาตาเถนมิคลัณฑิกะบอกว่า ‘ขํโอกาสแด่เถีด ท่านช่วยข้าพวกอาตมาเถีด บาตรและจี
วอนนี้จักเปันของท่าน’ ตาเถนมิคลัณฑิกะ ฮับจ้างเอฺาบาตรและจีวอน จึ่งข้าภิกษุวันละ
๑ ฮูบแด่ ฯลฯ วันละ ๖๐ ฮูบแด่ ขํปะทานพระวโรกาส ขํพระอฺงค์โปดตรัสบอกวิทีอ่ ืน
ที่ภิกษุสฺงฆ์จะเพิงดํารฺงญู่ในอรหัตตผฺลเถีดพระพุทธเจฺาข้
้ า” พระผู้มีพระภาคตรัสว่า
้ านจฺ่งผดง(ฮกปะชุ ม) ภิกษุเทฺ่าที่อาศัยกุงเวสาลีญท
“อานฺนท์ ถ้าเชั่นนันท่ ู่ ังหมฺดให้ปะ
ชุ มกันที่โฮงอาหาร” ท่านพระอานฺนท์ทูลฮับสนองพระพุทธดํารัส แล้วผดง(ฮกปะชุ ม)
ภิกษุสฺงฆ์ท่ อาศั
ี ู่ ังหมฺดให้มาปะชุ มที่โฮงอาหาร แล้วเขฺาไปเฝฺ
ยกุงเวสาลีญท ้ ้
าพระผู ้มี
พระภาคเถิงที่ปะทับ คันเถิงแล้วได้ขาบทูลพระผู้มีพระภาคดั่งนี้ว่า “พระพุทธเจฺาข้
้ า
ภิกษุสฺงฆ์ปะชุ มพ้อมกันแล้ว ขํพระอฺงค์ชฺงพระกรุณาโปดชาบเวลาอันสฺมควรในบัดนี้”
ชฺงสะแดงอานาปานสติสมาธิกถา
้ พระผู้มีพระภาคสเดัจไปที่โฮงอาหาร ปะทับนั่งเทิงพุทธอาสน์ท่ จั
[๑๖๕] ลําดับนัน ี ด
ถวาย ตรัส ฮกภิกษุทังหลายมาฮับสั่งว่า “ภิกษุทังหลาย อานาปานสติสมาธิ แม่นว่านี้
ที่จะเรีนแล้วเฮัดให้มากแล้ว ย่อมเปันสภาพสงฺบปาณีต สฺดชื่น เปันธัมเคื่องญูเ่ ปันสุข
และทําอกุศฺลธัมชฺ่วฮ้ายที่เกีดขึนแล้
้ ว ๆ ให้อันตรธานไป สงฺบไปโดยไว ปบเหมือน
ฝุ่ นละอองที่ฟุ้ งขึนท้
้ ายระดูฮ้อน ถืกฝฺนใหย่นอกระดูกาลให้อันตรธานไป สงฺบไปโดย
ไว อานาปานสติสมาธิท่ จะเรี
ี นแล้วญ่างใด เฮัดให้มากแล้วญ่างใด จึ่งเปันสภาพสงฺบ
ปาณีต สฺดชื่น เปันธัมเคื่องญูเ่ ปันสุขและทําอกุศฺลธัมชฺ่วฮ้ายที่เกีดขึนแล้
้ ว ๆ ให้
้
อานาปานสติ ๑๖ ขัน
ดับไป หันใจเขฺา้
(๑๖) สํานึกว่า จะพิจารณาเหันความสลัดเสัได้ หันใจออก สํานึกว่า จะพิจารณาเหัน
้
ความสลัดเสัได้ หันใจเขฺา”
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
[๑๖๖] ลําดับนัน ้ ชฺง
สอบถามภิกษุทังหลายว่า “ภิกษุทง ั หลาย ชาบว่า ภิกษุทังหลายข้าตฺวตายเองแด่ ใช้
้
กันและกันให้ข้าแด่ บางกุ่มพากันเขฺาไปหาตาเถนมิ คลัณฑิกะ บอกว่า ‘ขํโอกาสแด่ท้อน
ท่านช่วยข้าพวกอาตมาแด่เถีด บาตรและจีวอนนี้จักเปันของท่าน’ แม่นแท้บํ” ภิกษุทัง
้ า” พระผู้มพ
หลายทูลฮับว่า “แม่นแท้พระพุทธเจฺาข้ ้ งตําหนิว่า “ภิกษุ
ี ระภาคพุทธเจฺาชฺ
ทังหลาย การกะทําของภิกษุเหลฺ่านัน ้ บํ่สฺมควร บํ่ค้อยตาม บํ่เหมาะสฺม บํ่แม่นกิจของ
สมณะ ใช้บ่ ได้
ํ ้ จึ่งข้าตฺวตาย
บํ่ควรทํา จั่งใดภิกษุเหลฺ่านัน
้
เองแด่ ใช้กันและให้ข้าแด่ บางกุ่มพากันเขฺาไปหาตาเถนมิ คลัณฑิกะ บอกว่า ‘ขํโอกาส
แด่เถีด ท่านช่วยข้าพวกอาตมาแด่เถีด บาตรและจีวอนนี้จักเปันของท่าน’ แด่ละ ภิกษุ
ทังหลาย การกะทําญ่างนี้ บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส ฯลฯ” แล้ว
จึ่งฮับสั่งให้ภิกษุทังหลาย ยฺกสิกขาบฺทนี้ขึนสะแดงดั
้ ่ งนี้
พระบันญัต
เรื้องหมูภ
่ ิกษุผู้จะเรีนอสุภกัมมัฏฐานกับตาเถนมิคลัณฑิกะ จฺบ
เรื้องพระฉัพพัคคีย์
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตอนุบันญัต
พระอนุบันญัต
เรื้องพระฉัพพัคคีย์ จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
ทําเอง
ญืนญู่ใก้
สั่งทูต
ั กษุว่า “ท่านจฺ่งข้าผู้ช่ นี
ภิกษุส่ งภิ ื ้” ต้องอาบัตท
ิ ุกกฏ ภิกษุผู้ฮับคําสั่งสําคันผู้นนว่
ั ้ าเปันผู้นน
ั้
จึ่งข้าผู้นนตาย
ั้ ต้องอาบัติปาราชิกทัง ๒ ฮูบ
ั กษุว่า “ท่านจฺ่งข้าผู้ช่ นี
ภิกษุส่ งภิ ื ้” ต้องอาบัตท
ิ ุกกฏ ภิกษุผู้ฮับคําสั่งสําคันผู้นนว่
ั ้ าเปันผู้นน
ั้
แต่ข้าผู้อ่ นตาย
ื ู้ ่ งบํ
ภิกษุผส ั ่ ต้องอาบัติ ภิกษุผขู้ ้าต้องอาบัติปาราชิก
ั กษุว่า “ท่านจฺ่งข้าผู้ช่ นี
ภิกษุส่ งภิ ื ้” ต้องอาบัตท ั ้ าเปันผู้อ่ น
ิ ุกกฏ ภิกษุผู้ฮับคําสั่งสําคันผู้นนว่ ื
ั ้ ต้องอาบัตป
แต่ข้าผู้นน ิ าราชิกทัง ๒ ฮูบ
ั กษุว่า “ท่านจฺ่งข้าผู้ช่ นี
ภิกษุส่ งภิ ื ้” ต้องอาบัตท ั ้ าเปันผู้อ่ น
ิ ุกกฏ ภิกษุผู้ฮับคําสั่งสําคันผู้นนว่ ื
และข้าผู้อ่ นื ภิกษุผู้ส่ งบํ
ั ่ ต้องอาบัติ ภิกษุผู้ข้าต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุ (ผู้เปันอาจารย์) สั่งภิกษุ (ชื่ว่าพุทธฮักขิต) ว่า “ท่านจฺ่งบอกภิกษุช่ ื (ธัมมฮักขิต)นี้
ว่า จฺ่ง บอกภิกษุช่ ื (สังฆฮักขิต) นี้ว่า ภิกษุช่ นี
ื ้จฺ่งข้าบุคคฺลนี้” ดั่งนี้ต้องอาบัติทุกกฏ
ภิกษุผู้ฮับคําสั่งไปบอกภิกษุอีกฮูบนึ่ง ต้องอาบัติทุกกฏ ภิกษุผู้ข้า ฮับคําสั่ง ภิกษุผู้ส่ งคั
ั ง้
้ าเรัจ ต้องอาบัติปาราชิกทุกฮูบ
ทําอิด ต้องอาบัติถุลลัจจัย ภิกษุผู้ขา้ ข้าบุคคฺลนันสํ
ภิกษุ(ผู้เปันอาจารย์)สั่งภิกษุ(ชื่พุทธฮักขิต)ว่า “ท่านจฺ่งบอกภิกษุช่ (ธัื มมฮักขิต)นี้ว่า จฺ่งบ
อกภิกษุช่ ื(สังฆฮักขิต)นี้ว่า ‘จฺ่งข้าบุคคฺลนี้” ดั่งนี้ ต้องอาบัติทุกกฏ ภิกษุผู้ฮับคําสั่งไป
บอกภิกษุฮูบอื่น ต้องอาบัติทุกกฏ ผู้ข้าฮับคําสั่ง ต้องอาบัติทุกกฏ ภิกษุผู้ข้าข้าบุคคฺลนัน ้
สําเรัจ ภิกษุผู้ส่ งคั ้ าอิดบํ่ต้องอาบัติ ภิกษุผู้ส่ งตํ
ั งทํ ั ่ และภิกษุผู้ข้า ต้องอาบัติปาราชิก
ทูตบํ่สามาด
ทูตไปแล้วกับมา
ที่บํ่ลับ สําคันว่าที่ลับ
ที่ลับ สําคันว่าที่บํ่ลับ
ที่บํ่ลับ สําคันว่าที่บํ่ลับ
ที่ลับ สําคันว่าที่ลับ
พัณนาด้วยกาย
พัณนาด้วยวาจา
พัณนาด้วยกายและวาจา
พัณนาด้วยทูต
พัณนาด้วยหนังสื
หลุมพาง
้ ต้องอาบัติทุกกฏ เมื่อตฺกลฺงไปแล้วได้
ถุ ลลัจจัย สัตว์เดัระสาน ตฺกลฺงไปในหลุมนัน
ฮับทุกขเวทนา ต้องอาบัติทุกกฏ สัตว์เดัระสานตาย ต้องอาบัติปาจิตตีย์
ที่เพิ่ง
การลอบวาง
ที่ชื่ว่า การลอบวาง ได้แก่ ภิกษุวางดาบ หอก ฉมวก หลาว ไม้ค้อน หิน มีด ยาพิษ
้
หลืเชือกไว้ใก้ๆ ด้วยตังใจว่ า จะมีผู้ตายด้วยของสิ่งนี้ ต้องอาบัติทุกกฏ มีผู้คิดว่า
เฮฺาจะตาย แล้วยังทุกขเวทนาให้เกีดด้วยสิ่งของนัน
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย เขฺาตายต้อง
อาบัติปาราชิก
เภสัช
้
การนําฮูบเขฺาไปใก้
้
การนําสຽงเขฺาไปใก้
ที่ชื่ว่า นําสຽงเขฺาไปใก้
้ ได้แก่ ภิกษุนาํ สຽงที่บํ่หน้าพํใจ หน้าญ้าน หน้าหวาดสวเขฺา้
้
ไปใก้ ด้วยตังใจว่ า เขฺาฟั งสຽงนี้แล้วจะตฺกใจตาย ต้องอาบัติทุกกฏ เขฺาได้ยินสຽงนัน ้
แล้วตฺกใจ ต้องอาบัติถุลลัจจัย เขฺาตาย ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุนําสຽงที่หน้าพํใจ ม่วนจับใจ เขฺาไปใก้
้ ้
ด้วยตังใจว่ า เขฺาฟั งสຽงนี้แล้วจะจ่อย
ผอมตายไป เพาะบํ่ได้(สຽงนัน)้ ต้องอาบัติทุกกฏ เขฺาเหันฮูบนันแล้
้ วจ่อยผอมเพาะบํ่ได้
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย เขฺาตาย ต้องอาบัติปาราชิก
(สຽงนัน)
การนํากิ่นเขฺาไปใก้
้
ที่ชื่ว่า นํากิ่นเขฺาไปใก้
้ ได้แก่ ภิกษุนาํ กิ่นที่บํ่หน้าชอบใจ หน้ากดชัง หน้าปุ้นท้อง
้
เขฺาไปใก้ ้
ด้วยตังใจว่ า เขฺาสูดกิ่นนี้แล้วจะตายไป เพาะกดชัง เพาะปุ้นท้อง ต้องอาบัติ
ทุกกฏ เขฺาสูดกิ่นแล้วเกีดทุกขเวทนาเพาะกดชัง เพาะปุ้นท้อง ต้องอาบัติถุลลัจจัย
เขฺาตาย ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุนํากิ่นที่หน้าพํใจ เขฺาไปใก้
้ ้
ด้วยตังใจว่ า เขฺาสูดกิ่นนี้แล้ว จะจ่อยผอมตายไป
เพาะบํ่ได้(กิ่นนัน)
้ ต้องอาบัติทุกกฏ เขฺาเหันฮูบนันแล้
้ วจ่อยผอมเพาะบํ่ได้(กิ่นนัน)
้ ต้อง
อาบัติถุลลัจจัย เขฺาตาย ต้องอาบัติปาราชิก
้
การนํารฺสเขฺาไปใก้
ที่ชื่ว่า การนํารฺสเขฺาไปใก้
้ ได้แก่ ภิกษุนํารฺสที่บํ่หน้าชอบใจ หน้ากดชัง หน้าสะอิด
้
สะอน เขฺาไปใก้ ้
ด้วยตังใจว่ ้ สนี้แล้วจะตาย เพาะกดชัง เพาะสะอิดสะอน
า เขฺาลิมรฺ
ต้องอาบัติทุกกฏ เมื่อเขฺาได้ลมรฺ
ิ้ สนันแล้
้ ว ยังทุกขเวทนาให้เกีดเพาะกดชัง เพาะสะ
อิดสะอน ต้องอาบัติถุลลัจจัย เขฺาตาย ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุนํารฺสที่หน้าชอบใจเขฺาไปใก้
้ ้
ด้วยตังใจว่ ้ สนี้แล้วจะจ่อยผอมตาย
า เขฺาลิมรฺ
้ ต้องอาบัติทุกกฏ เขฺาเหันฮูบนันแล้
เพาะบํ่ได้(รฺสนัน) ้ ้ ต้อง
วจ่อยผอมเพาะบํ่ได้(รฺสนัน)
อาบัติถุลลัจจัย เขฺาตาย ต้องอาบัติปาราชิก
้
การนําโผฏฐัพพะเขฺาไปใก้
ที่ชื่ว่า การนําโผฏฐัพพะเขฺาไปใก้
้ ได้แก่ ภิกษุนําโผฏฐัพพะที่บํ่หน้าพํใจ มีสัมผัสบํ่
้
สะบายและแขง กะด้างเขฺาไปใก้ ้
ด้วยตังใจว่ า เขฺาถืกต้องสิ่งนี้แล้วจะตาย ต้องอาบัติ
ทุกกฏ เมื่อเขฺาถืกต้องสิ่งนันแล้
้ วเกีดทุกขเวทนา ต้องอาบัติถุลลัจจัย เขฺาตาย ต้อง
อาบัติปาราชิก
ภิกษุนําโผฏฐัพพะที่หน้าพํใจ มีสัมผัสสะบาย อ่อนนุ่ม เขฺาไปใก้
้ ้
ด้วยตังใจว่ า เขฺาถื
กต้องสิ่งนี้แล้ว จะจ่อยผอมตายเพาะบํ่ได้(โผฏฐัพพะนัน)
้ ต้องอาบัติทุกกฏ เขฺาถืกสิ่ง
้
นันแล้ ้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย เขฺาตาย ต้องอาบัติ
ว จ่อยผอมเพาะบํ่ได้(โผฏฐัพพะนัน)
ปาราชิก
้
การนําธัมมารฺมณ์เขฺาไปใก้
ที่ชื่ว่า การนําธัมมารฺมณ์เขฺาไปใก้
้ ได้แก่ ภิกษุสะแดงเรื้องนรฺกแก่คฺนผู้ควรจะเกีดใน
้
นรฺกด้วยตังใจว่ า เขฺาฟั งเรื้องนรฺกนี้แล้ว จะตฺกใจตาย ต้องอาบัติทุกกฏ เขฺาฟั งเรื้อง
้
นันแล้ ว ตฺกใจ ต้องอาบัติถุลลัจจัย เขฺาตาย ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุสะแดงเรื้องสวันค์แก่บุคคฺลผู้กะทําความดี ด้วยตังใจว่
้ า เขฺาฟั งเรื้องนี้แล้ว จะ
สมัครใจตาย ต้องอาบัติทุกกฏ เขฺาฟั งเรื้องนันแล้
้ ว คิดว่า เฮฺาจะยอมตายละ แล้วทํา
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย เขฺาตาย ต้องอาบัติปาราชิก
ทุกขเวทนาให้เกีดขึน
การบอก
การแนะนํา
การนัดหมาย
การทํานิมิต
อนาปัตติวาร
ภิกษุต่ ไปนี
ํ ้บํ่ต้องอาบัติ คื
๑. ภิกษุบ่ จฺ
ํ งใจ
๒. ภิกษุบ่ ฮู
ํ ้
๓. ภิกษุบ่ มี
ํ ความปะสฺงค์จะข้า
๔. ภิกษุวิกฺลจิต
๕. ภิกษุมีจิตปั่นป่ วง
๖. ภิกษุกะวฺนกะวายเพาะเวทนา
ฺ้ นญัต
๗. ภิกษุตนบั
ปฐมภาณวาร ในมนุสสวิคคหปาราชิก จฺบ
เรื้องพัณนาคุณความตาย ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทังหลายได้พัณนาคุณแห่งความตายให้ท่านฟั ง
[๑๘๐] สมัยนัน
ด้วยความสฺงสาร ท่านเถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺา
ต้องอาบัติปาราชิก หลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๑)
เรื้องนั่ง ๑ เรื้อง
้ ภิกษุผู้ทวบิณฑบาตเปันวัตรฮูบนึ่ง นั่งทับเด็กชายที่เขฺาใช้ผ้าเกฺ่าคุมไว้เทิงตั่ง
สมัยนัน
้
เฮัดให้เด็กนันตาย ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก
อีกญ่างนึ่ง ภิกษุทังหลาย ภิกษุยง
ั บํ่ได้พิจารณาแล้วบํ่เพิงนั่งเทิงอาสนะ ภิกษุใดนั่ง
ต้องอาบัติทุกกฏ” (เรื้องที ๒)
เรื้องสาก ๑ เรื้อง
เรื้องไม้สําลับทําคฺก ๑ เรื้อง
เรื้องพระขรฺวตา ๓ เรื้อง
้ บิดาและบุตรบวชในสํานักภิกษุ มื้นึ่งเมื่อเขฺาบอกเวลาอาหารภิกษุผู้เปันบุตร
สมัยนัน
ได้ก่าวกับภิกษุผู้เปันบิดาว่า “นิมฺนต์ไปเถีด พระสฺงฆ์กําลังคอยท่านญู”่ แล้วจับหลังยู้
้ งเถิงแก่มร
ไปจฺนภิกษุผู้เปันบิดา ลฺมลฺ ํ ณภาพ ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า
“ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ ่ มี
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะข้า บํ่ต้องอาบัติ”
ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
(เรื้องที ๕)
้ บิดาและบุตรบวชในสํานักภิกษุ มื้นึ่งเมื่อเขฺาบอกเวลาอาหารภิกษุผู้เปันบุตร
สมัยนัน
ได้ก่าวกับภิกษุผู้เปันบิดาว่า “นิมฺนต์ไปเถีด พระสฺงฆ์กําลังลํถ้าท่านญู”่ มีความปะสฺงค์จะ
ข้าจึ่งจับหลังยูไ ้ ง เถิงแก่มํรณภาพ ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า
้ ป ภิกษุผู้เปันบิดาลฺมลฺ
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
เฮฺาต้องอาบัตป
ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้า
พระพุทธเจฺามี้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก”
(เรื้องที ๖)
เรื้องชี้นติดคํ ๓ เรื้อง
เรื้องยาพิษ ๒ เรื้อง
้ ภิกษุผู้ทวบิณฑบาตเปันวัตรฮูบนึ่งได้อาหารบิณฑบาตที่เจือปฺนยาพิษมาแล้ว
สมัยนัน
นํากับไปถวายแก่ภิกษุทังหลายให้ฉันก่อน ภิกษุเหลฺ่านันเถิ
้ งแก่มร ้
ํ ณภาพ ภิกษุเจฺาของ
บิณฑบาตเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตปิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระ
ผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระ อฺงค์ ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ ่
ํ องอาบัต”ิ (เรื้องที ๑๑)
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ฮู้บ่ ต้
ฮู้ พระพุทธเจฺาข้
้ ภิกษุฮูบนึ่งต้องการทฺดลองจึ่งให้ยาพิษแก่ภิกษุอีกฮูบนึ่งฉัน ท่านเถิงแก่มํรณ
สมัยนัน
ภาพ ภิกษุผู้ทฺดลองยาพิษเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้อง
นี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุท่านคิดญ่างใด” “ข้า
้ ความปะสฺงค์จะทฺดลอง พระพุทธเจฺาข้
พระพุทธเจฺามี ้ า” “ภิกษุท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก
แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๑๒)
เรื้องตຽมพื้นที่ส้างวิหาร ๓ เรื้อง
เรื้องอิด ๓ เรื้อง
้ พวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีช่วยกันทําการกํ่ฝาวิหาร ภิกษุฮูบนึ่งญูข
สมัยนัน ่ ้างลุ่มสฺ่งอิด
้
ขึนไป อิดที่ภิกษุฮูบที่ญูข ํ พิกตฺกลฺง ทับสีษะภิกษุฮูบที่ญูข
่ ้างเทิงฮับไว้บ่ ดี ่ ้างลุ่มเถิงแก่มํ
รณภาพ ภิกษุฮูบที่ญูข ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
่ า้ งเทิงเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่าง
้ า” “ภิกษุท่านบํ่จฺงใจ บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้อง
้ ่ จฺงใจ พระพุทธเจฺาข้
ใด” “ข้าพระพุทธเจฺาบํ
ที ๑๖)
้ พวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีช่วยกันทําการกํ่ฝาวิหาร ภิกษุฮูบนึ่งญูข
สมัยนัน ่ ้างลุ่มสฺ่งอิด
้
ขึนไป ่ ้างเทิงมีความปะสฺงค์จะข้า จึ่งป่ อยอิดลฺงเทิงสีษะภิกษุฮูบที่ญูข
ภิกษุฮูบที่ญูข ่ ้างลุ่ม
เถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุฮูบที่ป่ อยอิดลฺงมาเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า
้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
“ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺามี ้ า” “ภิกษุ
ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๑๗)
เรื้องมีด ๓ เรื้อง
้ พวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีช่วยกันทําการกํ่ส้าง ภิกษุฮูบนึ่งญูข
สมัยนัน ้
่ ้างลุ่มสฺ่งมีดขึนไป
่ ้างเทิงมีความปะสฺงค์จะข้าจึ่งป่ อยมีดลฺงเทิงสีษะภิกษุฮูบที่ญูข
ภิกษุฮูบที่ญูข ่ ้างลุ่มเถิงแก่มํ
รณภาพ ภิกษุฮูบที่ป่ อยมีดตฺกลฺง มาเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตปิ าราชิกหลืบ่ ํ
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่าน
้ ความปะ สฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
คิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺามี ้ า” “ภิกษุ ท่านต้อง
อาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๒๐)
้ พวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีช่วยกันทําการกํ่ส้าง ภิกษุฮูบนึ่งญูข
สมัยนัน ้
่ ้างลุ่มสฺ่งมีดขึนไป
่ ้างเทิงมีความปะสฺงค์จะข้า จึ่งป่ อยมีดลฺงเทิงสีษะของภิกษุฮูบที่ญูข
ภิกษุฮูบที่ญูข ่ ้างลุ่ม
แต่ภิกษุฮูบที่ญูข
่ ้างลุ่มบํ่เถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุฮูบที่ป่ อยมีดตฺกลฺง มาเกีดความกังวฺลใจ
ว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิก หลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง ฺ ชาบ
พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิด
้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
ญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺามี ้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติ
ปาราชิก แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๒๑)
เรื้องไม้กอน ๓ เรื้อง
้ พวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีช่วยกันทําการกํ่ส้าง ภิกษุฮูบนึ่งญูข
สมัยนัน ่ ้างลุ่ม ยฺกไม้กอน
้
หลังคาสฺ่งขึนไป ไม้กอนหลังคาที่ภิกษุฮูบที่ญูข
่ ้างเทิงฮับไว้บ่ ดี
ํ พิกตฺกลฺงใส่สีษะภิกษุ
ฮูบที่ญูข
่ ้างลุ่มเถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุฮูบที่ทําไม้กอนพิกตฺกลฺง มาเกีดความกังวฺลใจว่า
เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
้ ่ จฺงใจ พระพุทธเจฺาข้
ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ า” “ภิกษุ
ท่านบํ่จฺงใจ บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๒๒)
้ พวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีช่วยกันทําการกํ่ส้าง ภิกษุฮูบนึ่งญูข
สมัยนัน ่ ้างลุ่ม ยฺกไม้กอน
้
หลังคาสฺ่งขึนไป ่ ้างเทิงมีความปะสฺงค์จะข้าจึ่งป่ อยไม้กอนหลังคาลฺงเทิง
ภิกษุฮูบที่ญูข
สีษะภิกษุฮูบที่ญูข
่ ้างลุ่มเถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุฮูบที่ป่ อยไม้กอนหลังคาลฺงมาเกีดความ
กังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิก หลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺ
้ ความปะสฺงค์จะข้า
งชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺามี
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๒๓)
พระพุทธเจฺาข้
้ พวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีช่วยกันทําการกํ่ส้าง ภิกษุฮูบนึ่งญูข
สมัยนัน ่ ้างลุ่ม ยฺกไม้กอน
้
หลังคาสฺ่งขึนไป ่ ้างเทิงมีความปะสฺงค์จะข้า จึ่งป่ อยไม้กอนหลังคาลฺงเทิง
ภิกษุฮูบที่ญูข
สีษะภิกษุฮูบที่ญูข ํ งมํรณภาพ ภิกษุฮูบที่ป่ อยไม้กอนหลังคาลฺงมาเกีดความ
่ ้างลุ่มแต่บ่ เถิ
กังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺ
งชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่าน
้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
คิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺามี ้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้อง
้ งอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๒๔)
อาบัติปารา ชิก แต่ตอ
เรื้องนั่งฮ้าน ๓ เรื้อง
้ พวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีช่วยกันผูกนั่งฮ้านทําการกํ่ส้าง ภิกษุฮูบนึ่งมีความ
สมัยนัน
ปะสฺงค์จะข้าบอกอีกฮูบนึ่งว่า “ท่านจฺ่งยืนผูกที่บ่อนนี้” ภิกษุฮูบนันจึ
้ ่ งยืนผูกที่บ่อนนัน
้
ได้พิกตฺกลฺงมาเถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุฮูบที่บอกเกีดความกังวฺลใจว่าเฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า
้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
“ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺามี ้ า” “ภิกษุ
ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๒๖)
้ พวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีช่วยกันผูกนั่งฮ้านทําการกํ่ส้าง ภิกษุฮูบนึ่งมีความ
สมัยนัน
ปะสฺงค์จะข้าบอกอีกฮูบนึ่งว่า “ท่านจฺ่งยืนผูกที่บ่อนนี้” ภิกษุฮูบนันจึ
้ ่ งยืนผูกญูท
่ ่ บ่ ้
ี อนนัน
เรื้องให้ลง
ฺ จากหลังคา ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งมุงหลังคาวิหารเสัดแล้วจะลฺง อีกฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะข้าบอก
สมัยนัน
้ ่ งลฺงทางนันได้
ท่านว่า “นิมฺนต์ท่านลฺงมาทางนี้” ภิกษุฮูบนันจึ ้ พิกตฺกลฺง มาเถิงแก่มํรณ
ภาพ ภิกษุฮูบที่บอกเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺง ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที
้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
พุทธเจฺามี
๒๙)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมุงหลังคาวิหารเสัดแล้วจะลฺง อีกฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะข้าบอก
สมัยนัน
้ ่ งลฺงทางนัน
ท่านว่า “นิมฺนต์ท่านลฺงมาทางนี้” ภิกษุฮูบนันจึ ้ ได้พิกตฺกลฺง มาแต่บ่ เถิ
ํ งแก่มํ
รณภาพ ภิกษุฮูบที่บอกเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้า
้ ความปะสฺงค์จะข้า
พระพุทธเจฺามี
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๓๐)
พระพุทธเจฺาข้
เรื้องโตนหน้าผา ๒ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งเกีดความเบื่อหน่ายจึ่งขึนภู
สมัยนัน ้ เขฺาคิชฌกูฏแล้วโตนลฺงทางหน้าผาทับ
ช่างสานคฺน นึ่งตาย แล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
้ ่ มีความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
พุทธเจฺาบํ ้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก อีกญ่า
งนึ่ง ภิกษุทังหลาย ภิกษุบ่ เพิ
ํ งเฮัดให้ ตฺนเองตฺก ภิกษุใดเฮัดให้ตฺก ต้องอาบัติทุก
กฏ” (เรื้องที ๓๑)
ึ ้ เขฺาคิชฌกูฏ กิงศิ
้ พวกภิกษุฉัพพัคคีย์ขนภู
สมัยนัน ้ ศิลาตฺกทับคฺนล้งโคคฺนนึ่ง
้ ลาหลิน
ตาย พวกท่านเกีดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่านบํ่ต้อง
อาบัติปาราชิก อีกญ่างนึ่ง ภิกษุทังหลาย ภิกษุบ่ ํเพิงกิงศิ
้ ลาหลิน
้ ภิกษุใดกิง้ ต้องอาบัติ
ทุกกฏ” (เรื้องที ๓๒)
เรื้องอฺบตฺว ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทังหลายจึ่งให้ท่านอฺบตฺวจฺนเถิงแก่มํรณภาพ
[๑๘๔] สมัยนัน
พวกท่านเกีดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัติปราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
พระผู้มีพระภาคให้ ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “พวกท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระ
้ ่ มีความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
พุทธเจฺาบํ ้ า” “พวกท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะข้า บํ่ต้อง
อาบัติ” (เรื้องที ๓๓)
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายมีความปะสฺงค์จะข้าจึ่งให้ท่านอฺบตฺวจฺนเถิง
แก่มํรณภาพ พวกท่านเกีดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทังหลาย พวก
้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
ท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺามี ้ า” “ภิกษุทัง
หลาย พวกท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๓๔)
เรื้องนัตถุ ์ยา(ยัดญาเขฺาทางฮู
้ ดัง) ๓ เรื้อง
เรื้องนวด ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายจึ่งช่วยกันนวดคันท่
้ าน ท่านเถิงแก่มํรณภาพ
ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัตปิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
พระผู้มีพระภาคให้ชงฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทง ั หลาย พวกท่านคิดญ่างใด”
้ ่ มีความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
“พวกข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ า” “ภิกษุทังหลาย พวกท่านบํ่
มีความปะสฺงค์จะข้า บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๓๙)
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายมีความปะสฺงค์จะข้าจึ่งช่วยกันนวดคันท่
้ านจฺน
เถิงแก่มํร ณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัตปิ าราชิกหลืบ่ ํ
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทงั หลาย
พวกท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺามี ้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ
ทังหลายพวกท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๔๐ )
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายมีความปะสฺงค์จะข้า จึ่งช่วยกันนวดคันท่
้ าน
แต่ท่านบํ่เถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า
“ภิกษุทังหลาย พวกท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺามี ้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธ
ั หลาย พวกท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้อง
้ า” “ภิกษุทง
เจฺาข้
๔๑)
เรื้องให้อาบนํา้ ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายจึ่งช่วยกันอาบนําให้
้ ท่าน ท่านเถิงแก่มํรณ
ภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่าน
้ ่ มีความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
คิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ า” “ภิกษุทังหลาย
พวกท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะข้า บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๔๒ )
้ ภิกษุน่ งรู
สมัยนัน ึ ปอาพาธ ภิกษุทง ั หลายมีความปะสฺงค์จะข้า จึ่งช่วยกันอาบนําให้
้ ท่าน
ท่านเถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัติ
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายมีความปะสฺงค์จะข้า จึ่งช่วยกันอาบนําให้
้ ท่าน
แต่ท่านบํ่เถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า
“ภิกษุทังหลาย พวกท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺามี ้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธ
ั หลาย พวกท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที
้ า” “ภิกษุทง
เจฺาข้
๔๔)
เรื้องให้ทานํามั
้ น ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ้ นมาทาให้ท่าน ท่านเถิงแก่มํ
ั หลายช่วยกันเอฺานํามั
รณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทังหลาย พวก
้ ่ มีความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
ท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ า” “ภิกษุทัง
หลาย พวกท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะข้า บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๔๕ )
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายมีความปะสฺงค์จะข้าจึ่งช่วยกันเอฺานํามั
้ นมาทา
ให้ท่าน ท่านเถิงแก่มร ํ ณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่าพวกเฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า
“ภิกษุทังหลาย พวกท่านคิด ญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺามี ้ ความปะสฺงค์จะข้า พระ
้ า” “ภิกษุทังหลาย พวกท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๔๖)
พุทธเจฺาข้
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายมีความปะสฺงค์จะข้าจึ่งช่วยกันเอฺานํามั
้ นมาทา
ให้ท่าน แต่ท่านบํ่เถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่าพวกเฮฺาต้อง
อาบัตปิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถาม
ว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺาทั ้ งหลายมีความปะสฺงค์จะข้า
้ ๓ เรื้อง
เรื้องให้ลุกขึน
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทังหลายจึ่งช่วยกันโจมให้ท่านลุกขึน
[๑๘๕] สมัยนัน ้ ท่าน
เถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ิ าราชิกหลืบ่ ํ
ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัตป
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทง ั หลาย
พวกท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ ่ มีความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ
ทังหลาย พวกท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะข้าบํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที่๔๘)
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายมีความปะสฺงค์จะข้าจึ่งช่วยกันโจมให้ท่านลุก
้ ท่านเถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
ขึน ้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชงฺ ชาบพระอฺงค์ตรัสถามว่า
“ภิกษุทังหลาย พวกท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺามี ้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธ
ั หลาย พวกท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๔๙)
้ า” “ภิกษุทง
เจฺาข้
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายมีความปะสฺงค์จะข้าจึ่งช่วยกันโจมให้ท่านลุก
้ แต่ท่านบํ่เถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
ขึน ้ ดความกังวฺลใจว่าพวกเฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชงฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า
“ภิกษุทังหลาย พวกท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺามี ้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธ
ั หลาย พวกท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที
้ า” “ภิกษุทง
เจฺาข้
๕๐)
เรื้องเฮัดให้ลม
ฺ้ ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายจึ่งช่วยกันเฮัดให้ท่านลฺมลฺ
้ ง ท่านเถิงแก่มํ
รณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทังหลาย พวก
้ ่ มีความปะสฺงค์จะข้าพระพุทธเจฺาข้
ท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ า” “ภิกษุทัง
หลาย พวกท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะข้า บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๕๑)
เรื้องให้ตายด้วยเขฺา้ ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายจึ่งช่วยกันให้ท่านฉันเขฺา้ ท่านเถิงแก่มํรณ
ภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่าน
้ ่ มีความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
คิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ า” “ภิกษุทังหลาย
พวกท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะข้า บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๕๔)
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายมีความปะสฺงค์จะข้าจึ่งช่วยกันให้ท่านฉันเขฺา้
ท่านเถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชงฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า
“ภิกษุทังหลาย พวกท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺามี ้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธ
ั หลาย พวกท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๕๕)
้ า” “ภิกษุทง
เจฺาข้
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายมีความปะสฺงค์จะข้า จึ่งช่วยกันให้ท่านฉันเขฺา้
แต่ท่านบํ่เถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า
“ภิกษุทังหลาย พวกท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺามี ้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธ
ั หลาย พวกท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที
้ า” “ภิกษุทง
เจฺาข้
๕๖)
เรื้องให้ตายด้วยนําฉั
้ น ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายให้ท่านดื่มนํา้ ท่านเถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุ
เหลฺ่านันเกี
้ ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัตป
พระผู้มีพระภาคให้ชงฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทงั หลายพวกท่านคิดญ่างใด”
้ ่ มีความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
“พวกข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ า” “ภิกษุทังหลาย พวกท่านบํ่
มีความปะสฺงค์จะข้า บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๕๗)
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายมีความปะสฺงค์จะข้า จึ่งให้ท่านดื่มนํา้ ท่านเถิง
แก่มํรณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้องอาบัตปิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทังหลาย พวก
้ ความปะสฺงค์จะข้า พระพุทธเจฺาข้
ท่านคิดญ่างใด” “พวกข้าพระพุทธเจฺามี ้ า” “ภิกษุทัง
หลาย พวกท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๕๘)
เรื้องยิงมีคันภ์กับชายชู ้ ๑ เรื้อง
้ ยิงคฺนนึ่งเปันแม่ฮ้าง ได้มค
[๑๘๖] สมัยนัน ี ันภ์กับชายชู ้ นางบอกภิกษุท่ นางอุ
ี ปถัมภ์ว่า
้
“พระคุณเจฺาโปดหายาหลุ ลูกให้ด้วยเถีด” ท่านฮับคําแล้วได้ให้ยาหลุลูกแก่ยิงนัน ้
ทารฺกเถิงแก่ความตาย ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
ปาราชิก” (เรื้องที ๖๐)
เรื้องยิงฮ่วมสามี ๒ เรื้อง
อาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า
“ภิกษุ ท่านต้องอาบัตป ิ าราชิก” (เรื้องที ๖๓)
เรื้องให้ฮีด ๑ เรื้อง
เรื้องนาบคันภ์ให้ฮ้อน ๑ เรื้อง
้ ยิงมีคันภ์บอกภิกษุท่ นางอุ
สมัยนัน ี ้
ปถัมภ์ว่า “พระคุณเจฺาโปดหายาหลุ ลูกให้ด้วยเถีด”
ั้
ภิกษุนนตอบว่ า “น้องยิง ท่านจฺ่งนาบคันภ์ให้ฮ้อน” นางนาบคันภ์ให้ฮ้อนจฺนหลุลูก
ั้
ภิกษุนนเกี ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้
ดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๖๖)
เรื้องยิงหมัน ๑ เรื้อง
้ ยิงหมันคฺนนึ่งบอกภิกษุท่ นางอุ
สมัยนัน ี ้
ปถัมภ์ว่า “พระคุณเจฺาโปดหาญาที ่ เฮัดให้ขะ
ั ้ บคําแล้วได้ให้ญาแก่ยิงหมันนัน
น้อยมีลูกได้ด้วยเถีด” ภิกษุนนฮั ้ นางเถิงแก่ความตาย
ั้
ภิกษุนนเกี ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระ
ดกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
ภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติทุกกฏ”
(เรื้องที ๖๗)
เรื้องยิงบํ่เปันหมัน ๑ เรื้อง
้ ยิงบํ่เปันหมันคฺนนึ่งบอกภิกษุท่ นางอุ
สมัยนัน ี ปถัมภ์ว่า “พระคุณเจฺา้ โปดหายาที่เฮัด
ั ้ บคําแล้วได้ให้ญาแก่ยิงลูกดฺกนัน
ให้ขะน้อย ญุดมีลูกด้วยเถีด” ภิกษุนนฮั ้ นางเถิงแก่
ั้
ความตาย ภิกษุนนเกี ดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่
ต้องอาบัติทุกกฏ” (เรื้องที ๖๘)
เรื้องจี้ ๑ เรื้อง
้ พวกภิกษุฉัพพัคคีย์ใช้นวมื
สมัยนัน ี กษุฮูบนึ่งในกุ่มพวกภิกษุสัตตรสวัคคีย์ให้หฺว
ิ้ จ้ภิ
ท่านเมื่อยหันใจบํ่ทันเถิงแก่มํรณภาพ ภิกษุเหลฺ่านันเกี ้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาต้อง
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
อาบัตป ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า
“ภิกษุทังหลาย พวกท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๖๙)
เรื้องเตัง ๑ เรื้อง
้ พวกภิกษุสัตตรสวัคคีย์ช่วยกันเตังภิกษุฮูบนึ่งในกุ่มพวกภิกษุฉัพพัคคีย์จฺนเถิง
สมัยนัน
้
แก่มํรณภาพ ด้วยตังใจว่ าจักลฺงโทษ พวกท่านเกีดความกังวฺลใจว่าพวกเฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ
ทังหลาย พวกท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติปาจิตตีย์” ๑ (เรื้องที ๗๐)
เรื้องข้ายักษ์ ๑ เรื้อง
เรื้องสฺ่งไปสู่ท่ มี
ี สัตว์ฮ้ายและยักษ์ฮ้ายขาด ๙ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งสฺ่งภิกษุอีกฮูบนึ่งไปยังวิหารมียักษ์ฮ้ายขาด พวกยักษ์ข้าภิกษุนนมํ
สมัยนัน ั้
รณภาพ ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
พระผู้มีพระภาคให้ ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะข้า บํ่ต้อง
อาบัติ” (เรื้องที ๗๒)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะข้า สฺ่งภิกษุอีกฮูบนึ่งไปยังวิหารมียักษ์ฮ้ายขาด
สมัยนัน
ั ้ รณภาพ ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
พวกยักษ์ข้าภิกษุนนมํ ิ าราชิกหลืบ่ ํ
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้อง
อาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๗๓)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะข้า สฺ่งภิกษุอีกฮูบนึ่งไปยังวิหารที่มียักษ์ฮ้ายขาด
สมัยนัน
พวกยักษ์บ่ ข้ ั้
ํ าท่าน ภิกษุนนเกี ดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุท่านบํ่ต้องปาราชิก
แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๗๔)
้ ภิกษุฮูบนึ่งสฺ่งภิกษุอีกฮูบนึ่งไปสู่ท่ กั
สมัยนัน ี นดารมีสัตว์ฮ้าย เหลฺ่าสัตว์ฮ้ายข้าท่านมํรณ
ั้
ภาพ ภิกษุนนเกี ดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
พระผู้มีพระภาคให้ชง ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะข้า บํ่ต้อง
อาบัติ” (เรื้องที ๗๕)
้ ภิกษุฮูบนึ่งสฺ่งภิกษุอีกฮูบนึ่งไปยังที่กันดารมีสัตว์ฮ้าย เหลฺ่าสัตว์ฮ้ายบํ่ข้าภิกษุ
สมัยนัน
้ ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป
นัน ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้
้ ภิกษุฮูบนึ่งสฺ่งภิกษุอีกฮูบนึ่งไปสู่ท่ กั
สมัยนัน ี นดารมีโจร พวกโจรข้าท่านมํรณภาพ
ั้
ภิกษุนนเกี ดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้
มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะข้า บํ่ต้องอาบัติ”
(เรื้องที ๗๘)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะข้า สฺ่งภิกษุอีกฮูบนึ่งไปสู่ท่ กั
สมัยนัน ี นดารมีโจร พวกโจร
ั ้ รณภาพ ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้อง
ข้าภิกษุนนมํ
นี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก”
(เรื้องที ๗๙)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะข้า สฺ่งภิกษุอีกฮูบนึ่งไปสู่ท่ กั
สมัยนัน ี นดารมีโจร พวก
ั ้ ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
โจรบํ่ข้าภิกษุนน
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก
แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๘๐)
เรื้องสําคันว่าแม่น ๔ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะข้าภิกษุท่ จองเวรกั
สมัยนัน ี ั ้ าเปันภิกษุนน
น สําคันภิกษุนนว่ ั้
ื ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
แต่ข้าภิกษุอ่ น
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุท่านต้องอาบัติปาราชิก”
(เรื้องที ๘๒)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะข้าภิกษุท่ จองเวรกั
สมัยนัน ี น สําคันภิกษุท่ จองเวรกั
ี นว่า
เปันภิกษุอ่ น ้ ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติ
ื แต่ข้าภิกษุผู้จองเวรนัน
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ
ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๘๓)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะข้าภิกษุท่ จองเวรกั
สมัยนัน ี น สําคันภิกษุท่ จองเวรกั
ี นว่า
เปันภิกษุอ่ นและได้
ื ข้าภิกษุอ่ น
ื ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้อง
อาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๘๔)
เรื้องปะหาร ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งถืกผีเขฺา้ ภิกษุอีกฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะข้าจึ่งทุบตีท่านจฺนเถิงแก่มํ
สมัยนัน
รณภาพ ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
พระผู้มีพระภาคให้ ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที
๘๖)
เรื้องพัณนาสวันค์ ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งพัณนาเรื้องสวันค์ให้บค
สมัยนัน ุ คฺลผู้ทําความดีฟัง เขฺาน้อมใจเชื่อแล้วเถิง
แก่ความตาย ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะข้าจึ่งพัณนาเรื้องสวันค์ให้บค
ุ คฺลผู้ทําความดีฟัง
เขฺาน้อมใจเชื่อแล้วเถิงแก่ความตาย ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ
ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๘๙)
เรื้องพัณนานรฺก ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งพัณนาเรื้องนรฺกให้ผู้ควรเกีดในนรฺกฟั ง เขฺาตฺกใจเถิงแก่ความ
สมัยนัน
ตาย ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระ
ผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะข้า บํ่ต้องอาบัติ”
(เรื้องที ๙๑)
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะข้าจึ่งพัณนาเรื้องนรฺกให้ผู้ควรเกีดในนรฺกฟั ง
เขฺาตฺกใจเถิงแก่ความตาย ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
ปาราชิก” (เรื้องที ๙๒)
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะข้าจึ่งพัณนาเรื้องนรฺกให้ผู้ควรเกีดในนรฺกฟั ง
ํ งตาย ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
เขฺาตฺกใจแต่บ่ เถิ
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก
แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๙๓)
้ ท่ เมื
เรื้องตฺนไม้ ี องอาฬวี ๓ เรื้อง
้ พวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีจะทําการกํ่ส้าง จึ่งช่วยกันตัดตฺนไม้
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งมี
ความปะสฺงค์จะข้าจึ่งบอกภิกษุอีกฮูบนึ่งว่า “ท่านจฺ่งญืนตัดญู่บ่อนนี้” ตฺนไม้
้ ฺ้ บท่าน
ลมทั
ผู้ญน ่ ่ นั
ื ตัดญูท ้
ี นเถิ งแก่มํรณภาพ ภิกษุฮูบที่บอกเกีดความกังวฺลใจว่าเฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชงฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ
ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๙๕)
้ พวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีจะทําการกํ่ส้าง จึ่งช่วยกันตัดตฺนไม้
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งมี
ความปะสฺงค์จะข้าจึ่งบอกภิกษุอีกฮูบนึ่งว่า “ท่านจฺ่งญืนตัดญู่บ่อนนี้” ตฺนไม้
้ ฺ้ บท่าน
ลมทั
ผู้ญน ่ ่ นั
ื ตัดญูท ้
ี นแต่ ํ งมํรณภาพ ภิกษุฮูบที่บอกเกีดความกังวฺลใจว่าเฮฺาต้องอาบัติ
บ่ เถิ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชงฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ
ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๙๖)
เรื้องเผฺาป่ า ๓ เรื้อง
เรื้องบํ่ให้ลําบาก ๑ เรื้อง
เรื้องบํ่ทําตามท่าน ๑ เรื้อง
เรื้องให้ด่ มปຽง
ื ๑ เรื้อง
เรื้องให้ด่ มญาโลณโสวี
ื รกะ ๑ เรื้อง
้ บุรุษมืตีนกุ้นคฺนนึ่ง พวกหมู่ยาตช่วยกันเบิ่งแยงญูใ
สมัยนัน ่ นเฮือน ภิกษุณีฮูบนึ่ง
ได้ก่าวกับหมู่ ยาตของบุรุษนันว่้ า “ท่านทังหลาย พวกท่านญากให้บุรุษคฺนนี้ตายบํ่”
้ จฺ่งให้เขฺาดื่มญาโลณโสวีรกะ” หมู่ยาตจึ่ง
“พวกเฮฺาญากให้เขฺาตาย ขน้อย” “ถ้าเชั่นนัน
้ ่ มญาโลณโสวีรกะจฺนบุรุษนันเถิ
ให้บุรุษนันดื ้ งแก่ความตาย ภิกษุณน ั้
ี นเกี ดความกังวฺล
ใจ จึ่งละเรื้องนันให้
้ ภิกษุณีทังหลายชาบ พวกภิกษุณีแจ้งเรื้องนันให้
้ ภิกษุทังหลาย
ชาบ ภิกษุทงั หลายจึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า
ั ้ องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๑๐๓)
“ภิกษุทังหลาย ภิกษุณีนนต้
ปาราชิกสิกขาบฺทที ๓ จฺบ
[๑๙๔] ตํ่มาภิกษุเหลฺ่านันได้
้ พากันก่าวอวดอุตตริมนุสสธัมของกันและกันให้พวกครื
หัสถ์ฟังว่า “ภิกษุฮูบพุ้นได้ปฐฺมฌาน ฯลฯ ฮูบพุ้นได้จตุตถฌาน ฮูบพุ้นเปันพระโสดาบัน
ฯลฯ ฮูบพุ้นได้อภิญญา ๖” คังนั ้ นแล
้ ปะชาชฺนกํพากันยินดีว่า “เปันลาภของพวกเฮฺานํ
พวกเฮฺาได้ดีแล้วนํท่ ีมีภิกษุทังหลายเชั่นนี้มาญูจ
่ ําพันษา เพาะแต่ก่อนนี้พวกเฮฺาบํ่มีภิกษุ
ทังหลายที่มีคุณสฺมบัต เหมือนญ่างภิกษุผู้มีศล
ี มีกัลยาณธัมเหลฺ่านี้มาญูจ
่ ําพันษาเลีย”
โภชนะ (อาหาร) ...ขาทนียะ (ของขฺบค้ว) ...สายนียะ (ของลิม) ้ ...ปานะ (เคื่องดื่ม)
ชนิดที่พวกเขฺาจะถวายแก่ภิกษุเหลฺ่านัน ้ บํ่ดื่ม
้ พวกเขฺาบํ่ฮับปะทาน บํ่ขฺบค้ว บํ่ลิม
ด้วยตฺนเอง ทังบํ่ให้แก่มารดาบิดา บุตร ภัรยา คฺนฮับใช้ กัมกอน มิตร อมาตย์ ยาต
้ จึ่งเปันผู้มีนามี
สาโลหิต ภิกษุเหลฺ่านัน ํ ้ นวล มีอินทรีย์ผ่องใส มีใบหน้าเอิบอิ่ม มี
้ า้
ภิกษุต่างทิศมาเขฺาเฝฺ
้ ภิกษุทังหลายที่จําพันษาญูใ
สมัยนัน ่ นทิศต่างๆ ดูจ่อยผอม ซอมซ่อ มีผิวพัณหมองเสฺา้
้
ซีด เหลือง เสันเอ็ ้
นขึนเตั มไปหมฺด ส่วนภิกษุชาวฝั่งแม่นาวั
ํ ้ คคุมุทากับมีนามี
ํ ้ นวล มี
อินทรีย์ผ่องใส มีใบหน้าเอิบอิ่ม มีผิวพัณผุดผ่อง อีกญ่างนึ่ง การที่พระผู้มีพระภาค
้ งหลายชฺงปาสัยกับพระอาคันตุกะทังหลายนันกํ
พุทธเจฺาทั ้ เปันพุทธปะเพณี ลําดับนัน ้
ี ระภาคตรัสถามพวกภิกษุชาวฝั่งแม่นาวั
พระผู้มพ ํ ้ คคุมุทาว่า “ภิกษุทังหลาย ท่านทัง
่ ด้หลื พวกท่านเปันผู้พ้อมพงกัน ฮ่วมใจกัน บํ่
หลายยังสะบายดีหลื ยังพํเปันญูไ
ผิดถงกัน ญูจ ่ ําพันษาเปันผาสุกหลื และบิณฑบาตบํ่ลําบากหลื”
ภิกษุเหลฺ่านันขาบทู
้ ้ า ยังพํเปันญูไ
ลว่า “ยังสะบายดีพระพุทธเจฺาข้ ้ า
่ ด้พระพุทธเจฺาข้
อีกญ่างนึ่ง พวกข้าพระพุทธเจฺาเปั
้ นผู้พ้อมพงกัน ฮ่วมใจกัน บํ่ผิดถงกัน ญูจ
่ ําพันษา
เปันผาสุก และบิณฑบาตบํ่ลําบาก พระพุทธเจฺาข้
้ า”
พุทธปะเพณี
้
หลาย พวกท่านมีคุณวิเศษนันแม่ นแท้บ”ํ ภิกษุเหลฺ่านันขาบทู
้ ลว่า “บํ่มีแม่นแท้พระ
้ า”
พุทธเจฺาข้
ชฺงตําหนิ
มหาโจร ๕ จําพวก
นิคฺมคาถา
ภิกษุผู้ปะกาดตฺนชึ่งมีภาวะเปันญ่างนึ่ง ให้คฺนเขฺาใจว่
้ าเปันญ่างอื่น ฉันอาหารด้วยไถย
จิตเหมือน พานนฺกลํจั ้ บนฺกมากินสะนัน ฺ านวนหลายมีผ้ากาสายะพันที่คํ
้ ภิกษุช่ วจํ
มีธัมชฺ่วชาม บํ่สําฮวม พวกท่านย่อมตฺกนรฺก เพาะบาปกัมทังหลายที่ชฺ่วชาม ภิกษุทุศีล
บํ่สําฮวม กินก้อนเหล็กที่ฮ้อนเหมือนแปวไฟยังดีกว่า บํริโภคอาหารของชาวบ้าน บํ่ดี
เลีย
ชฺงบันญัตสิกขาบฺท
คันพระผู้มีพระภาคชฺงตําหนิพวกภิกษุชาวฝั่งแม่นาวั
ํ ้ คคุมุทาโดยปะการต่างๆแล้ว ได้
ตรัสโทษแห่งความเปันคฺนล้งยากบํารุงยาก ฯลฯ แล้วจึ่งฮับสั่งให้ภิกษุทง ั หลายยฺ
้
กสิกขาบฺทนี้ขึนสะแดงดั
่ งนี้
พระบันญัต
้ ่ง
[๑๙๖] กํ ภิกษุใด บํ่ฮูย ิ ก่าวอวดอุตริมนุสสธัมอันเปันญาณทัสสนะที่ปะเสีดอันสามาด
้
ให้น้อมเขฺามาในตฺ ้ ญ
นว่า “ข้าพะเจฺาฮู ้ อันผู้ใดผู้น่ ง
้ ่างนี้ เหันญ่างนี้” คันสมัยตํ่จากนัน ึ
โจทกํตามบํ่โจทกํตาม ท่านผู้ต้องอาบัติแล้วหวังความบํริสุดธ์ เพิงก่าวญ่างนี้ว่า “ท่าน
้ ่ ฮูญ
ทังหลาย ข้าพะเจฺาบํ ้ ได้ก่าวว่าฮู้ ข้าพะเจฺาบํ
้ ่างนัน ้ ได้ก่าวว่าเหัน ข้า
้ ่ เหันญ่างนัน
้ าวคําไฮ้ปโยด เปันคําเท็จ” แม่นภิกษุน้เปั
พะเจฺาก่ ี นปาราชิก หาสังวาสบํ่ได้ สิกขาบฺทนี้
พระผู้มีพระภาคชฺงบันญัตไว้แก่ภิกษุทังหลายญ่างนี้
เรื้องภิกษุชาวฝั่งแม่นนําวั
้ คคุมุทา จฺบ
เรื้องภิกษุสําคันว่าได้บันลุ
พระอนุบันญัต
อีกญ่างนึ่ง ภิกษุใดบํ่ฮูย
้ ่ง
ิ ก่าวอวดอุตตริมนุสสธัมอันเปันญาณทัสสนะที่ปะเสีดอันสามาด
้
ให้น้อมเขฺามาในตฺ ้ ญ
นว่า “ข้าพะเจฺาฮู ้ อันผู้ใดผู้น่ ง
้ ่างนี้ เหันญ่างนี้” คันสมัยตํ่จากนัน ึ
โจทกํตาม บํ่โจทกํตาม ท่านผู้ต้องอาบัติแล้วหวังความบํริสุดธ์ เพิงก่าวญ่างนี้ว่า “ท่าน
้ ่ ฮูญ
ทังหลาย ข้าพะเจฺาบํ ้ ได้ก่าวว่าฮู้ ข้าพะเจฺาบํ
้ ่างนัน ้ ได้ก่าวว่าเหัน ข้า
้ ่ เหันญ่างนัน
้
้ าวคําไฮ้ปโยดเปันคําเท็จ” เวันไว้
พะเจฺาก่ แต่สําคันว่าได้บันลุ แม่นภิกษุน้กํ
ี เปันปาราชิก
หาสังวาสบํ่ได้
เรื้องภิกษุสําคันว่าได้บันลุ จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
ธัมเหลฺ่านันมี
้ ญใ ้ อมเหันแจ้งธัมเหลฺ่านัน”
ู่ นข้าพะเจฺา้ และข้าพะเจฺาย่ ้
้ คื ล่วงขณะ ไลยะ บึด ที่ก่าวอวดนัน
คําว่า คันสมัยตํ่จากนัน ้
คําว่า อันผู้ใดผู้น่ งโจทกํ
ึ ู้ จทก์ในเรื้องที่ท่านก่าวอ้างว่า “ท่านบันลุหยัง บัน
ตาม คื มีผโ
ลุญ่างใด บันลุเมื่อใดบันลุท่ ใด
ี ละกิเลสเหลฺ่าใดได้ ได้ธัมหยัง”
คําว่า บํ่โจท คื บํ่มีใผ ๆ ก่าว
คําว่า ผู้ต้องอาบัติแล้ว ความว่า ภิกษุมีความปราถนาชฺ่ว ถืกความญากคอบงํา ก่าวอวด
อุตตริ มนุสสธัมที่บํ่มีจิงบํ่เปันแม่นแท้ ต้องอาบัติปาราชิกแล้ว
คําว่า หวังความบํริสด
ุ ธ์ คื ปะสฺงค์จะเปันครืหัสถ์ อุบาสฺก อารามิก (คฺนวัด) หลื
สามเณร
้ ่ ฮูญ
คําว่า ท่านทังหลาย ข้าพะเจฺาบํ ้ ่างนัน้ ได้ก่าวว่าฮู้ ข้าพะเจฺาบํ ้ ได้ก่าวว่า
้ ่ เหันญ่างนัน
เหัน ความว่า ภิกษุกา่ วว่า “ข้าพะเจฺาบํ ้ ัมเหลฺ่านัน
้ ่ ฮูธ ้ บํ่เหันธัมเหลฺ่านัน้ ธัมเหลฺ่านันบํ
้ ่ มี
ํ นแจ้งธัมเหลฺ่านัน”
้ บ่ เหั
และข้าพะเจฺากํ ้
้ าวคําไฮ้ปโยด ก่าวเท็จ ก่าวบํ่
คําว่า ก่าวคําไฮ้ปโยด เปันคําเท็จ ความว่า ข้าพะเจฺาก่
แม่นแท้ก่าว สิ่งที่บํ่มี ข้าพะเจฺาบํ
้ ่ ฮูก
้ ่าวไปแล้ว
้
คําว่า เวันไว้ ้
แต่สําคันว่าได้บันลุ คื ยฺกเวันการสํ าคันว่าได้บันลุ
คําว่า แม่นภิกษุน้ี คื ภิกษุท่ พระผู
ี ้มีพระภาคตรัสทຽบกับภิกษุฮูบก่อน ๆ
คําว่า เปันปาราชิก ความว่า ภิกษุมีความปราถนาชฺ่ว ถืกความญากคอบงํา ก่าวอวดอุตต
ริมนุส สธัมที่บํ่มีญบ ํ นแม่นแท้ย่อมบํ่เปันสมณะบํ่เปันเชื้อสายศากยบุตร ปบเหมือน
ู่ ่ เปั
้
ตฺนตาลยอดกุ ้นที่บํ่อาจงอกได้ต่ ไป
ํ ้ พระผู้มีพระภาคจึ่งตรัสว่า “เปันปาราชิก”
ดั่งนัน
คําว่า หาสังวาสบํ่ได้ อธิบายว่า ที่ชื่ว่า สังวาส ได้แก่กัมที่ทําฮ่วมกัน อุทเทศที่สวด
ฮ่วมกัน ความมีสิกขาสเมีกัน นี้ชื่ว่า สังวาส สังวาสนันบํ
้ ่ มีกับภิกษุฮูบนัน
้ ด้วยเหตุนน
ั้
พระผู้มีพระภาคจึ่งตรัสว่า “หาสังวาสบํ่ได้”
บฺทภาชนีย์
[๑๙๙] ที่ชื่ว่า อุตตริมนุสสธัม ได้แก่ ฌาน วิโมกข์ สมาธิ สมาบัติ ฌาณทัสสนะ มัค
ภาวนา การทําผฺลให้แจ้ง การละกิเลส ภาวะที่จิตปอดจากกิเลส ความยินดีในเฮือน
ว่าง
สุทธิกวารกถา
สุทธิกฌาน
ปฐฺมฌาน
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว” ด้วยอาการ ๔ ญ่าง คื (๑) เบื้อง
้ านฮูว
ตฺนท่ ้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮู้ว่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮู้
ว่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว” ด้วยอาการ ๕ ญ่าง คื (๑) เบื้อง
้ านฮูว
ตฺนท่ ้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮู้ว่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮู้
ว่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อําพางความเหันชอบ ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว” ด้วยอาการ ๖ ญ่าง คื (๑) เบื้อง
้ านฮูว
ตฺนท่ ้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮู้ว่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮู้
ว่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อําพางความเหันชอบ (๖) อําพางความพํใจ
ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว” ด้วยอาการ ๗ ญ่าง คื (๑) เบื้อง
้ านฮูว
ตฺนท่ ้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮู้ว่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮู้
ว่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อําพางความเหันชอบ (๖) อําพางความพํใจ
(๗) อําพางความปะสฺงค์ ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานญู”่ ด้วยอาการ ๔ ญ่าง คื (๑) เบื้องตฺน
้
ท่านฮูว
้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮว
ู้ ่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮว
ู้ ่าก่าว
เท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน ต้องอาบัตป
ิ าราชิก
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานญู”่ ด้วยอาการ ๕ ญ่าง คื (๑) เบื้องตฺน
้
ท่านฮูว
้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮว
ู้ ่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮว
ู้ ่าก่าว
เท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อําพางความเหันชอบ ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานญู”่ ด้วยอาการ ๖ ญ่าง คื (๑) เบื้องตฺน
้
ท่านฮูว
้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮว
ู้ ่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮว
ู้ ่าก่าว
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานญู”่ ด้วยอาการ ๗ ญ่าง คื (๑) เบื้องตฺน
้
ท่านฮูว
้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮว
ู้ ่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮู้ว่าก่าว
เท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อําพางความเหันชอบ (๖) อําพางความพํใจ (๗)
อําพางความปะสฺงค์ ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ นผู้เขฺาปฐฺ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเปั ้ มฌานแล้ว” ด้วยอาการ ๔ ญ่าง คื (๑)
เบื้องตฺนท่
้ านฮูว
้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮว ู้ ่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮู้
ว่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ นผู้เขฺาปฐฺ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเปั ้ มฌานแล้ว” ด้วยอาการ ๕ ญ่าง คื (๑)
เบื้องตฺนท่
้ านฮูว
้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮว ู้ ่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮู้
ว่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อําพางความเหันชอบ ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ นผู้เขฺาปฐฺ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเปั ้ มฌานแล้ว” ด้วยอาการ ๖ ญ่าง คื (๑)
เบื้องตฺนท่
้ านฮูว
้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮว ู้ ่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮู้
ว่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อําพางความเหันชอบ (๖) อําพางความพํใจ
ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ นผู้เขฺาปฐฺ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเปั ้ มฌานแล้ว” ด้วยอาการ ๗ ญ่าง คื (๑)
เบื้องตฺนท่
้ านฮูว
้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮว ู้ ่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮู้
ว่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อําพางความเหันชอบ (๖) อําพางความพํใจ
(๗) อําพางความปะสฺงค์ ต้องอาบัติปาราชิก
ทุติยฌาน ตติยฌานและจตุตถฌาน
สุทธิกวิโมกข์
สุญญตวิโมกข์ อนิมิตตวิโมกข์และอัปปณิหิตวิโมกข์
สุทธิกสมาธิ
สุญญตสมาธิ อนิมิตตสมาธิและอัปปณิหิตสมาธิ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าสุ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ญญตสมาธิแล้ว” ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ข้า
้ าอนิ
พะเจฺาเขฺ ้ มิตตสมาธิ ฯลฯ อัปปณิหิตสมาธิแล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ้ าญู
้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺา้
้ นผู้ได้อัปปณิหิตสมาธิ ...ข้าพะเจฺาเปั
แล้ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
้ าอัปปณิ
หิตสมาธิให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
สุทธิกสมาบัติ
สุญญตสมาบัติ อนิมิตตสมาบัติและอัปปณิหิตสมาบัติ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าสุ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ญญตสมาบัติแล้ว” ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ข้า
้ าอนิ
พะเจฺาเขฺ ้ ้ าญู
มิตตสมาบัติ ฯลฯ อัปปณิหิตสมาบัติแล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้
้
เขฺาแล้ ้ นผู้ได้อัปปณิหิตสมาบัติ ...ข้าพะเจฺาเปั
ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
้ า
อัปปณิหิตสมาบัติให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
สุทธิกญาณทัสสนะ
วิชชา ๓
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าวิ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ชชา ๓ แล้ว” ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺา้
้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
เขฺาญู ้ นผูเ้ ขฺาแล้
้ ้ นผู้ได้วิชชา ๓ ...ข้าพะเจฺาเปั
ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...
้ าวิชชา ๓ ให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
ข้าพะเจฺาทํ
สุทธิกมัคคภาวนา
สติปฏ
ั ฐาน ๔ สัมมัปปธาน ๔ และอิทธิบาท ๔
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าสติ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ปฏ
ั ฐาน ๔ แล้ว” ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ข้า
้ าสั
พะเจฺาเขฺ ้ มมัปธาน ๔ ฯลฯ อิทธิบาท ๔ แล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ้ าญู
้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺา้
้ นผู้ได้อิทธิบาท ๔ ...ข้าพะเจฺาเปั
แล้ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
้ าอิทธิบาท ๔
ให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
อินทรีย์ ๕ และพละ ๕
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าอิ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ นทรีย์ ๕ แล้ว” ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ข้า
้ าพละ
พะเจฺาเขฺ ้ ๕ แล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ้ าญู้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผูเ้ ขฺาแล้
้ ้ นผู้ได้
ว ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
พละ ๕ ...ข้าพะเจฺาเปั ้ าพละ ๕ ให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก
ฯลฯ
โพชฌงค์ ๗
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าโพชฌงค์
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ๗ แล้ว” ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺา้
้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
เขฺาญู ้ นผูเ้ ขฺาแล้
้ ้ นผู้ได้โพชฌงค์ ๗ ...ข้าพะเจฺาเปั
ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน
้ าโพชฌงค์ ๗ ให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
...ข้าพะเจฺาทํ
อริยมัคมีอฺงค์ ๘
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าอริ
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ยมัคมีอฺงค์ ๘ แล้ว” ด้วยอาการ ๓
้ าญู
ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ้ นผู้ได้อริยมัคมีอฺงค์ ๘
ว ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้ชาํ นาน ...ข้าพะเจฺาทํ
...ข้าพะเจฺาเปั ้ าอริยมัคมีอฺงค์ ๘ ให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติ
ปาราชิก ฯลฯ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าโสดาปั
้ ่า “ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ตติผฺลแล้ว” ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ข้า
้ าสกทาคามิ
พะเจฺาเขฺ ้ ผล ้ าญู
ฺ ฯลฯ อนาคามิผฺล ฯลฯ อรหัตตผฺลแล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้า
้ นผู้เขฺาแล้
พะเจฺาเปั ้ ้ นผู้ได้อรหัตตผฺล ...ข้าพะเจฺาเปั
ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺา้
ทําอรหัตตผฺลให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
สุทธิกกิเลสปหาน
สละราคะ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า “ข้าพะเจฺาสละราคะแล้ ้
ว ข้าพะเจฺาคายราคะแล้ ้ นรา
ว ข้าพะเจฺาพฺ ้
้
คะแล้ว ข้าพะเจฺาละราคะแล้ ้
ว ข้าพะเจฺาสลั ้ กราคะแล้ว ข้าพะเจฺา้
ดราคะแล้ว ข้าพะเจฺาเพิ
้
ถอนราคะขึนแล้ ว” ด้วยอาการ ๓ ญ่าง คื ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
สละโทสะ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า ข้าพะเจฺาสละโทสะแล้ ้
ว ฯลฯ ถอนโทสะขึนแล้ ว ด้วยอาการ ๓
ญ่าง คื ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
สละโมหะ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า ข้าพะเจฺาสละ ้
้ ละ สลัด เพิก ถอนโมหะขึนแล้
คาย พฺน ว ด้วย
อาการ ๓ ญ่าง คื ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
สุทธิกจิตตวินีวรณะ
จิตปอดจากราคะ โทสะและโมหะ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากราคะ ด้วยอาการ ๓ ญ่าง คื ...ต้อง
อาบัติปาราชิก ฯลฯ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโทสะ ด้วยอาการ ๓ ญ่าง
คื ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ด้วย
อาการ ๗ ญ่าง คื (๑) เบื้องตฺนท่้ านฮูว้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮว
ู้ ่ากําลังก่าว
สุทธิกะ จฺบ
ขัณฑจักร
ปฐฺมฌานและทุติยฌาน
ปฐฺมฌานและตติยฌาน
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและตติยฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...
้ าญู
ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผูเ้ ขฺาแล้
้ ้ นผูไ
ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ ด้ปฐฺมฌานและตติยฌาน ...ข้า
้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
พะเจฺาเปั ้ าปฐฺมฌานและตติยฌานให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติ
ปาราชิก ฯลฯ ปฐฺมฌานและจตุตถฌาน
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและจตุตถฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...
้ าญู
ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผูเ้ ขฺาแล้
้ ้ นผูไ
ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ ด้ปฐฺมฌานและจตุตถฌาน ...
้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
ข้าพะเจฺาเปั ้ าปฐฺมฌานและจตุตถฌานให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติ
ปาราชิก ฯลฯ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและสุญญตวิโมกข์แล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง
้ าปฐฺ
ฯลฯ ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและอนิมิตตวิโมกข์ ฯลฯ ปฐฺมฌานและอัปปณิหิตวิโมกข์
้ าญู
แล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ้ นผู้ได้ปฐฺมฌานและอัปปณิ
ว ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
หิตวิโมกข์ ...ข้าพะเจฺาเปั ้ าปฐฺมฌานและอัปปณิหิตวิโมกข์ให้
แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
ปฐฺมฌานกับสุญญตสมาธิ อนิมิตตสมาธิและอัปปณิหิตสมาธิ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและสุญญตสมาธิแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง
้ าปฐฺ
ฯลฯ ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและอนิมิตสมาธิ ฯลฯ ปฐฺมฌานและอัปปณิหิตสมาธิแล้ว ...
้ าญู
ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผูเ้ ขฺาแล้
้ ้ นผูไ
ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ ด้ปฐฺมฌานและอัปปณิหิต
้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
สมาธิ ...ข้าพะเจฺาเปั ้ าปฐฺมฌานและอัปปณิหิตสมาธิให้แจ้งแล้ว
...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
ปฐฺมฌานกับสุญญตสมาบัติ อนิมิตตสมาบัติและอัปปณิหิตสมาบัติ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและสุญญตสมาบัติแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง
้ าปฐฺ
ฯลฯ ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและอนิมิตตสมาบัติ ฯลฯ ปฐฺมฌานและอัปปณิหิตสมาบัติแล้ว
้ าญู
...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ้ นผู้ได้ปฐฺมฌานและอัปปณิหิต
ว ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
สมาบัติ ...ข้าพะเจฺาเปั ้ าปฐฺมฌานและอัปปณิหิตสมาบัติให้แจ้ง
แล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
ปฐฺมฌานและวิชชา ๓
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและวิชชา ๓ แล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...
้ าญู
ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผูเ้ ขฺาแล้
้ ้ นผูไ
ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ ด้ปฐฺมฌานและวิชชา ๓ ...ข้า
้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
พะเจฺาเปั ้ าปฐฺมฌานและวิชชา ๓ ให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติ
ปาราชิก ฯลฯ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและสติปฏ
ั ฐาน ๔ แล้ว ด้วยอาการ ๓
้ าปฐฺ
ญ่าง ฯลฯ ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและสัมมัปปธาน ๔ ฯลฯ ปฐฺมฌานและอิทธิบาท ๔
้ าญู
แล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ้ นผู้ได้ปฐฺมฌานและอิทธิ
ว ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
บาท ๔ ...ข้าพะเจฺาเปั ้ าปฐฺมฌานและอิทธิบาท ๔ ให้แจ้งแล้ว ...
ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
ปฐฺมฌานกับอินทรีย์ ๕ และพละ ๕
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและอินทรีย์ ๕ แล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง
้ าปฐฺ
ฯลฯ ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ้ าญู
มฌานและพละ ๕ แล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ว
้ นผู้ได้ปฐฺมฌานและพละ ๕ ...ข้าพะเจฺาเปั
...ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชาํ นาน ...ข้าพะเจฺาทํ
้ าปฐฺมฌาน
และพละ ๕ ให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
ปฐฺมฌานกับโพชฌงค์ ๗
ปฐฺมฌานกับอริยมัคมีอฺงค์ ๘
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ้ าญู
มฌานและอริยมัคมีอฺงค์ ๘ ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้า
้ นผู้เขฺาแล้
พะเจฺาเปั ้ ้ นผู้ได้ปฐฺมฌานและอริยมัคมีอฺงค์ ๘ ...ข้าพะเจฺาเปั
ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้
้ าปฐฺมฌานและอริยมัคมีอฺงค์ ๘ ให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก
ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
ฯลฯ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและโสดาปัตติผลแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง
้ าปฐฺ
ฯลฯ ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและสกทาคามิผฺล ฯลฯ ปฐฺมฌานและอนาคามิผฺล ฯลฯ ปฐฺม
้ าญู
ฌานและอรหัตตผฺลแล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ้ นผู้ได้
ว ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้ชาํ นาน ...ข้าพะเจฺาทํ
ปฐฺมฌานและอรหัตตผฺล ...ข้าพะเจฺาเปั ้ าปฐฺมฌานและอรหัตตผฺล
ให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
ปฐฺมฌานกับการสละราคะ โทสะและโมหะ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ้ าญู
มฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่
้ นผู้เขฺาแล้
...ข้าพะเจฺาเปั ้ ้ นผู้ได้ปฐฺมฌาน ...ข้าพะเจฺาเปั
ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...ข้า
้ าปฐฺมฌานให้แจ้งแล้ว ...และข้าพะเจฺาสละราคะแล้
พะเจฺาทํ ้ ้ าปฐฺ
ว ฯลฯ ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ม
้
ฌานแล้ว ฯลฯ และข้าพะเจฺาสละโทสะแล้ ้ าปฐฺ
ว ฯลฯ ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว ฯลฯ และ
้
ข้าพะเจฺาสละ คาย พฺน ้
้ ละ สลัด เพิก ถอนโมหะขึนแล้ ว ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
ปฐฺมฌานกับภาวะที่จิตปอดจากราคะ โทสะและโมหะ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ้ าญู
มฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่
้ นผู้เขฺาแล้
...ข้าพะเจฺาเปั ้ ้ นผู้ได้ปฐฺมฌาน ...ข้าพะเจฺาเปั
ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...ข้า
้ าปฐฺมฌานให้แจ้งแล้ว ...และจิตของข้าพะเจฺาปอดจากราคะ
พะเจฺาทํ ้ ...จิตของข้าพะเจฺา้
้
ปอดจากโทสะ ...จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ด้วยอาการ
๗ ญ่าง คื (๑) เบื้องตฺนท่
้ านฮูว
้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮว
ู้ ่ากําลังก่าวเท็จ (๓)
คันก่าวแล้ว กํฮว
ู้ ่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อําพางความเหันชอบ (๖)
อําพางความพํใจ (๗) อําพางความปะสฺงค์ ต้องอาบัติปาราชิก
ขัณฑจักร จฺบ
พัทธจักร
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าทุ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติยฌานและสุญญตวิโมกข์แล้ว ด้วยอาการ ๓
้ าทุ
ญ่าง ฯลฯ ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติยฌานและอนิมิตตวิโมกข์ ฯลฯ ทุติยฌานและอัปปณิหิต
วิโมกข์ ฯลฯ ทุติยฌานและสุญญตสมาธิ ฯลฯ ทุติยฌานและอนิมิตตสมาธิ ฯลฯ ทุติย
ฌานและอัปปณิหิตสมาธิ ฯลฯ ทุติยฌานและสุญญตสมาบัติ ฯลฯ ทุติยฌานและอนิมิตต
สมาบัติ ฯลฯ ทุติยฌานและอัปปณิหิตสมาบัติ ฯลฯ ทุติยฌานและวิชชา ๓ ฯลฯ ทุติย
ฌานและสติปฏ
ั ฐาน ๔ ฯลฯ ทุติยฌานและสัมมัปปธาน ๔ ฯลฯ ทุติยฌานและอิทธิบาท
๔ ฯลฯ ทุติยฌานและอินทรีย์ ๕ ฯลฯ ทุติยฌานและพละ ๕ ฯลฯ ทุติยฌานและ
โพชฌงค์ ๗ ฯลฯ ทุติยฌานและอริยมัคมีอฺงค์ ๘ ฯลฯ ทุติยฌานและโสดาปัตติผล
ฯลฯ ทุติยฌานและสกทาคามิผล ฯลฯ ทุติยฌานและอนาคามิผฺล ฯลฯ ทุติยฌานและ
้ าญู
อรหัตตผฺลแล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ้ นผู้ได้ทุติยฌาน
ว ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
และอรหัตตผฺล ...ข้าพะเจฺาเปั ้ าทุติยฌานและอรหัตตผฺลให้แจ้ง
แล้ว...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าทุ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติยฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ
้ าญู
้ ่
้ นผู้เขฺาแล้
...ข้าพะเจฺาเปั ้ ้ นผู้ได้ทุติยฌาน...ข้าพะเจฺาเปั
ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...ข้า
้ าทุติยฌานให้แจ้งแล้ว ...ข้าพะเจฺาสละราคะแล้
พะเจฺาทํ ้ ้
ว ...ข้าพะเจฺาสละโทสะแล้ ว ...ข้า
้
พะเจฺาสละ ้ ละ สลัด เพิก ถอนโมหะขึนแล้
คาย พฺน ้ ้ าทุ
ว ฯลฯ ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติยฌานแล้ว
้
ฯลฯ จิตของข้าพะเจฺาปอดจากราคะ ้ าทุ
ฯลฯ ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติยฌานแล้ว ฯลฯ จิตของข้า
้
พะเจฺาปอดจากโทสะ ้ าทุ
ฯลฯ ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติยฌานแล้ว ฯลฯ จิตของข้าพะเจฺาปอดจาก
้
โมหะ ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าทุ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติยฌานและปฐฺมฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง
ฯลฯ ด้วยอาการ ๗ ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ าญู
้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ้ นผู้ได้
ว ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
ทุติยฌานและปฐฺมฌาน ...ข้าพะเจฺาเปั ้ าทุติยฌานและปฐฺมฌานให้
แจ้งแล้ว ด้วยอาการ ๗ ญ่าง คื ...(๗) อําพางความปะสฺงค์ ต้องอาบัติปาราชิก.
พัทธจักร จฺบ
พัทธจักร เอกมูลกนัย
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าตติ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ้ าญู
ยฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่
้ นผู้เขฺาแล้
...ข้าพะเจฺาเปั ้ ้ นผู้ได้ตติยฌาน...ข้าพะเจฺาเปั
ว ...ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺา้
้
ทําตติยฌานให้แจ้งแล้ว ...ข้าพะเจฺาสละราคะแล้ ้
ว ฯลฯ ข้าพะเจฺาสละโทสะแล้ ว ฯลฯ
้
ข้าพะเจฺาสละ ้ ละ สลัด เพิก ถอนโมหะขึนแล้
คาย พฺน ้ ้
ว ...จิตของข้าพะเจฺาปอดจาก
้
ราคะ ...จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโทสะ ้
...จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ...ต้องอาบัติ
ปาราชิก ฯลฯ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าตติ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ยฌานและปฐฺมฌาน ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้า
้ าตติ
พะเจฺาเขฺ ้ ้ าญู
ยฌานและทุติยฌานแล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ว ...ข้า
้ นผู้ได้ตติยฌานและทุติยฌาน ...ข้าพะเจฺาเปั
พะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...ข้าพะเจฺาทํ
้ าตติยฌาน
และทุติยฌานให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ้ าปฐฺ
และข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว
ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ข้าพะเจฺาเขฺ ้ าทุ
้ ติยฌาน ฯลฯ ตติยฌาน ฯลฯ และจตุตถ ...ข้า
้ าญู
พะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ้
ว ...จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ้ นผู้
...ข้าพะเจฺาเปั
ได้จตุตถฌาน ...ข้าพะเจฺาเปั้ นผู้ชํานาน ...จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ
้ ้ า
และข้าพะเจฺาทํ
จตุตถฌานให้แจ้งแล้ว ต้องอาบัติปาราชิก
[๒๑๒] ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะและข้ ้ าสุ
าพะเจฺาเขฺ ้ ญญต
้ าอนิ
วิโมกข์แล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มิตตวิโมกข์ ...อัปปณิหิตวิโมกข์
้ าญู
แล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ้
ว ...จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ข้า
้ นผู้ได้อัปปณิหิตวิโมกข์ ...ข้าพะเจฺาเปั
พะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...จิตของข้าพะเจฺาปอดจาก
้
้ าอัปปณิหิตวิโมกข์ให้แจ้งแล้ว ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ
โมหะ และข้าพะเจฺาทํ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะและข้ ้ าสุ
าพะเจฺาเขฺ ้ ญญตสมาธิแล้ว
้ าอนิ
ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ้ าญู
มิตตสมาธิ ...อัปปณิหิตสมาธิแล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่
้ นผู้เขฺาแล้
...ข้าพะเจฺาเปั ้ ้
ว ...จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะข้ ้ นผู้ได้อัปปณิหิต
าพะเจฺาเปั
้ นผู้ชํานาน ...จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ
สมาธิ ...ข้าพะเจฺาเปั ้ ้ าอัปปณิ
และข้าพะเจฺาทํ
หิตสมาธิให้แจ้งแล้ว ต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว
้ ่า จิตของข้าพะเจฺา้
้ าสุ
ปอดจากโมหะและข้าพะเจฺาเขฺ ้ ญญตสมาบัติแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ้ าอนิ
้
้ าญู
มิตตสมาบัติ ...อัปปณิหิตสมาบัติแล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ว ...จิต
้
ของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ้ นผูไ
ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน
้ ด้อัปปณิหิตสมาบัติ ...ข้าพะเจฺาเปั
้
...จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ้ าอัปปณิหิตสมาบัติให้แจ้งแล้ว ต้อง
และข้าพะเจฺาทํ
อาบัติปาราชิก ฯลฯ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะและข้ ้ าวิ
าพะเจฺาเขฺ ้ ชชา ๓ แล้ว
้ าญู
ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผูเ้ ขฺาแล้
้ ้
ว ...จิตของข้าพะเจฺาปอด
้ นผู้ได้วิชชา ๓ ...ข้าพะเจฺาเปั
จากโมหะ และข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...จิตของข้าพะเจฺา้
้ าวิชชา ๓ ให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก
ปอดจากโมหะและข้าพะเจฺาทํ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะและข้ ้ าสติ
าพะเจฺาเขฺ ้ ปฏ
ั ฐาน ๔
้ าสั
แล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มมัปปธาน ๔ ...อิทธิบาท ๔ แล้ว ...ข้าพะเจฺา้
้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
เขฺาญู ้ นผูเ้ ขฺาแล้
้ ้
ว ...จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะและข้ ้ นผู้ได้
าพะเจฺาเปั
อิทธิบาท ๔ ...ข้าพะเจฺาเปั้ นผู้ชํานาน ...จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะและข้
้ ้ า
าพะเจฺาทํ
อิทธิบาท ๔ ให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ้ าโพชฌงค์
และข้าพะเจฺาเขฺ ้ ๗
้ าญู
แล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ว จิตของข้าพะเจฺา้
้ นผูไ
ปอดจากโมหะ และข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...จิตของข้า
้ ด้โพชฌงค์ ๗ ...ข้าพะเจฺาเปั
้
พะเจฺาปอดจากโมหะ ้ าโพชฌงค์ ๗ ให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก
และข้าพะเจฺาทํ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ้ าอริ
และข้าพะเจฺาเขฺ ้ ยมัคมีอฺงค์
๘ แล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ้ าญู
้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ว จิตของข้าพะเจฺา้
้ นผู้ได้อริยมัคมีอฺงค์ ๘ ...ข้าพะเจฺาเปั
ปอดจากโมหะ ข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน ...จิตของข้า
้
พะเจฺาปอดจากโมหะ ้ าอริยมัคมีอฺงค์ ๘ ให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติ
และข้าพะเจฺาทํ
ปาราชิก
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ้ าโสดาปั
และข้าพะเจฺาเขฺ ้ ตติผล
้ าสกทาคามิ
แล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ผล ฯลฯ อนาคามิผฺล ฯลฯ อรหัต
้ าญู
ตผฺลแล้ว ...ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ่ ...ข้าพะเจฺาเปั
้ นผู้เขฺาแล้
้ ้
ว ...จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ
้ นผู้ได้อรหัตตผฺล ...ข้าพะเจฺาเปั
และข้าพะเจฺาเปั ้ นผู้ชํานาน...จิตของข้าพะเจฺาปอดจาก
้
้ าอรหัตตผฺลให้แจ้งแล้ว ...ต้องอาบัติปาราชิก
โมหะ และข้าพะเจฺาทํ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ้
และข้าพะเจฺาสละราคะแล้ ว
้
ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ข้าพะเจฺาสละโทสะแล้ ้
ว ฯลฯ ข้าพะเจฺาสละ ้ ละ สลัด
คายพฺน
้
เพิก ถอนโมหะขึนแล้ ว ...ต้องอาบัติปาราชิก
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ้
ฯลฯ จิตของข้าพะเจฺาปอดจาก
้
ราคะ ฯลฯ จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโทสะ ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ด้วยอาการ ๗
ญ่าง คื (๑) เบื้องตฺนท่
้ านฮูว
้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮว
ู้ ่ากําลังก่าวเท็จ (๓)
คันก่าวแล้ว กํฮว
ู้ ่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อําพางความเหันชอบ (๖)
อําพางความพํใจ (๗) อําพาง
ความปะสฺงค์ ต้องอาบัติปาราชิก
พัทธจักรเอกมูลกนัย จฺบ
ิ ดารเหมือนพัทธจักรเอกมูลกนัยที่ให้
้ เพิงให้พส
แม่นพัทธจักรทุมูลกนัยเปันตฺนกํ
พิสดารแล้ว
คําที่จะก่าวตํ่ไปนี้เปันพัทธจักรสัพพมูลกนัย
พัทธจักร สัพพมูลกนัย
สัพพมูลกนัย จฺบ
สุทธิกวารกถา จฺบ
วัตตุกามวารกถา
ขัณฑจักรแห่งเอกมูลกนัย
วัตถุ วิสารกะ
้ าปฐฺ
[๒๑๕] ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ ่า “ข้า
้ าทุ
พะเจฺาเขฺ ้ ติยฌานแล้ว” ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก
เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
้ าปฐฺ
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ า้
้ ่าข้าพะเจฺาเขฺ
ตติยฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิกเมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้
ต้องอาบัติถุลลัจจัย
้ าปฐฺ
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ า้
้ ่าข้าพะเจฺาเขฺ
จตุตถฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺา้
ใจ ต้องอาบัติถุล ลัจจัย
้ าปฐฺ
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ า้
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ
สุญญตวิโมกข์ ฯลฯ อนิมิตตวิโมกข์ ฯลฯ อัปปณิหิตวิโมกข์ ฯลฯ สุญญตสมาธิ ฯลฯ
อนิมิตตสมาธิ ฯลฯ อัปปณิหิตสมาธิ ฯลฯ สุญญตสมาบัติ ฯลฯ อนิมิตตสมาบัติ ฯลฯ
อัปปณิหิตสมาบัติ ฯลฯ วิชชา ๓ ฯลฯ สติปฏ
ั ฐาน ๔ ฯลฯ สัมมัปปธาน ๔ ฯลฯ อิทธิ
บาท ๔ ฯลฯ อินทรีย์ ๕ ฯลฯ พละ ๕ ฯลฯ โพชฌงค์ ๗ ฯลฯ อริยมัคมีอฺงค์ ๘ ฯลฯ
โสดาปัตติผล ฯลฯ สกทาคามิผล ฯลฯ อนาคามิผล ฯลฯ อรหัตตผฺลแล้ว ด้วยอาการ
๓ ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
้ าปฐฺ
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า ข้าพะเจฺาสละ
้
ราคะแล้ว ฯลฯ ข้าพะเจฺาสละโทสะแล้ ว ฯลฯ ข้าพะเจฺาสละ้ ้
คาย พฺนละ สลัด เพิก
้
ถอนโมหะขึนแล้ ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่
้
เขฺาใจ ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
้ าปฐฺ
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว
้ ่า จิตของข้า
้
พะเจฺาปอดจากราคะ ้
ฯลฯ จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโทสะ ้
ฯลฯ จิตของข้าพะเจฺาปอด
จากโมหะ ด้วยอาการ ๓ ญ่าง คื (๑) เบื้องตฺน
้ ท่านฮูว
้ ่าจักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าวญู่
กํฮว
ู้ ่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮว
ู้ ่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อํา
พางความเหันชอบ (๖) อําพางความพํใจ (๗) อําพางความปะสฺงค์ เมื่อผู้อ่ นเขฺ ื ้
าใจ
ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
้ าทุ
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติยฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ า้
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ
้
จตุตถฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื า้
ใจ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
้ าทุ
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติยฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ า้
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ
ปฐฺมฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ด้วยอาการ ๗ ญ่าง คื ฯลฯ (๗) อําพางความ
ปะสฺงค์ เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
้
[๒๑๗] ภิกษุต้องการก่าวว่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ แต่ก่าวเท็จทังที่ฮู้ว่า ข้า
้ าปฐฺ
พะเจฺาเขฺ ้ มฌาน ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่
้
เขฺาใจ ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
้
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว
้ ่า จิตของข้า
้
พะเจฺาปอดจากโทสะ ด้วยอาการ ๓ ญ่าง คื ฯลฯ ด้วยอาการ ๗ ญ่าง ฯลฯ (๗) อําพาง
ความปะสฺงค์ เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
้ าปฐฺ
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและทุติยฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ ่า
้ าตติ
ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ยฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก
เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
้ าปฐฺ
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานและทุติยฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว
้ ่า
้
จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ด้วยอาการ ๗ ญ่าง คื ฯลฯ
(๗) อําพางความปะสฺงค์ เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติ
ถุ ลลัจจัย
้ าทุ
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติยฌานและตติยฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ ่า
้ าจตุ
ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ตถฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก
เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
้ าทุ
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติยฌานและตติยฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ ่า
้
จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติ
ปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
้ าทุ
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติยฌานและตติยฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว
้ ่า
้ าปฐฺ
ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ด้วยอาการ ๗ ญ่าง คื ฯลฯ (๗)
อําพางความปะสฺงค์ เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติ
ถุ ลลัจจัย
้
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโทสะ ้
และจิตของข้าพะเจฺาปอดจาก
โมหะ แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ น
ื
้
เขฺาใจ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
้
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโทสะ ้
และจิตของข้าพะเจฺาปอดจาก
โมหะ แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้
้ ่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากราคะ ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ
ด้วยอาการ ๗ ญ่าง คื ฯลฯ (๗) อําพางความปะสฺงค์ เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติ
ปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
้ าปฐฺ
[๒๑๘] ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน
สุญญตวิโมกข์ อนิมิตตวิโมกข์ อัปปณิหิตวิโมกข์ สุญญตสมาธิ อนิมต
ิ ตสมาธิ อัปปณิ
หิตสมาธิ สุญญตสมาบัติ อนิมิตตสมาบัติ อัปปณิหิตสมาบัติ วิชชา ๓ สติปฏ
ั ฐาน ๔
สัมมัปปธาน ๔ อิทธิบาท ๔ อินทรีย์ ๕ พละ ๕ โพชฌงค์ ๗ อริยมัคมีอฺงค์ ๘ โสดา
้
ปัตติผล สกทาคามิผล อนาคามิผลและอรหัตตผฺลแล้ว ฯลฯ ข้าพะเจฺาสละราคะแล้ ว
้
ฯลฯ ข้าพะเจฺาสละโทสะแล้ ้
ว ฯลฯ ข้าพะเจฺาสละ คายพฺน ้ ละ สลัด เพิก ถอนโมหะขึน ้
้
แล้ว จิตของข้าพะเจฺาปอดจากราคะและจิ ้
ตของข้าพะเจฺาปอดจากโทสะ แต่ก่าวเท็จทัง
ที่ฮู้ว่า จิตข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ
้ ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ด้วยอาการ ๗ ญ่าง ...เมื่อ
ผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
้ าทุ
[๒๑๙] ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน สุญญต
วิโมกข์ อนิมิตตวิโมกข์ อัปปณิหิตวิโมกข์ สุญญตสมาธิ อนิมิตตสมาธิ อัปปณิหิต
สมาธิ สุญญตสมาบัติ อนิมิตตสมาบัติ อัปปณิหิตสมาบัติ วิชชา ๓ สติปฏ
ั ฐาน ๔
สัมมัปปธาน ๔ อิทธิบาท ๔ อินทรีย์ ๕ พละ ๕ โพชฌงค์ ๗ อริยมัคมีอฺงค์ ๘ โสดา
้
ปัตติผล สกทาคามิผล อนาคามิผลและอรหัตตผฺล ข้าพะเจฺาสละราคะแล้ ว ...ข้าพะเจฺา้
้
สละโทสะแล้ว ...ข้าพะเจฺาสละ คาย พฺน ้
้ ละ สลัด เพิกถอนโมหะขึนแล้ ว ...จิตของข้า
้
พะเจฺาปอดจากราคะ ้
จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโทสะ ้
จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ
แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าปฐฺ
้ ่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ
ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
้ าตติ
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า ข้าพะเจฺาเขฺ ้ ยฌานและจตุตถฌาน ฯลฯ และจิตของข้าพะเจฺา้
ปอดจากโมหะ และข้าพะเจฺาเขฺ้ าปฐฺ
้ มฌานแล้ว แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว ้ าทุ
้ ่าข้าพะเจฺาเขฺ ้ ติย
ฌานแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้
ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
้
ภิกษุต้องการจะก่าวว่า จิตของข้าพะเจฺาปอดจากโมหะ ้ าปฐฺ
ข้าพะเจฺาเขฺ ้ มฌาน ทุติยฌาน
้
ตติยฌาน จตุตถฌาน ฯลฯ จิตของข้าพะเจฺาปอดจากราคะ แต่ก่าวเท็จทังที่ฮูว
้ ่า จิต
้
ของข้าพะเจฺาปอดจากโทสะ ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ด้วยอาการ ๗ ญ่าง คื (๑) เบื้อง
้ านฮูว
ตฺนท่ ้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮู้ว่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮู้
ว่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อําพางความเหันชอบ (๖) อําพางความพํใจ
(๗) อําพางความปะสฺงค์ เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติปาราชิก เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติ
ถุ ลลัจจัย
วัตตุกามวารกถา จฺบ
ปัจจยปฏิสังยุตตวารกถา
เปยยาล ๑๕ หมวด
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว
้ ่า ภิกษุฮูบใดญูใ ้
่ นวิหารของท่าน ภิกษุฮูบนันเขฺ า้ ทุติยฌาน ตติย
ฌาน จตุตถฌาน สุญญตวิโมกข์ อนิมิตตวิโมกข์ อัปปณิหิตวิโมกข์ สุญญตสมาธิ
อนิมิตตสมาธิ อัปปณิหิตสมาธิ สุญญตสมาบัติ อนิมิตตสมาบัติ อัปปณิหิตสมาบัติ วิชชา
๓ สติปฏ ั ฐาน ๔ สัมมัปปธาน ๔ อิทธิบาท ๔ อินทรีย์ ๕ พละ ๕ โพชฌงค์ ๗
อริยมัคมีอฺงค์ ๘ โสดาปัตติผฺล สกทาคามิผฺล อนาคามิผฺลและอรหัตตผฺล ...เขฺาญู ้ ่ ...
้
เปันผู้เขฺาแล้ ้
ว ...ภิกษุฮูบนันเปั ้ าอรหัต
นผู้ได้อรหัตตผฺล ...เปันผู้ชํานาน ...ภิกษุฮูบนันทํ
ตผฺลให้แจ้งแล้ว ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติถุลลัจจัย เมื่อเขฺาบํ่
้
เขฺาใจ ต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว
้ ่า ภิกษุฮูบใดญูใ ้
่ นวิหารของท่าน ภิกษุฮูบนันสละราคะแล้ ว ฯลฯ
สละโมหะแล้ว ฯลฯ สละ คาย พฺน ้
้ ละ สลัด เพิก ถอนโมหะขึนแล้ ว ด้วยอาการ ๓
ญ่าง ...เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติถุลลัจจัย เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว
้ ่า ภิกษุฮูบใดญูใ ้
่ นวิหารของท่าน จิตของภิกษุฮูบนันปอดจากราคะ
...จากโทสะ ...จิตปอดจากโมหะ ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ด้วยอาการ ๗ ญ่าง คื (๑)
เบื้องตฺนท่
้ านฮูว
้ ่า จักก่าวเท็จ (๒) กําลังก่าว กํฮว
ู้ ่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าวแล้ว กํฮู้
ว่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อําพางความเหันชอบ (๖) อําพางความพํใจ
(๗) อําพางความปะสฺงค์ เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติถุลลัจจัย เมื่อเขฺาบํ่เขฺาใจ
้ ต้อง
อาบัติทุกกฏ
ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว
้ ่า ภิกษุฮูบใดญูใ
่ นวิหารของท่าน ภิกษุฮูบนันเขฺ ้ า้ ปฐฺมฌาน ทุติย
ฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน ในเฮือนว่างแล้ว ...เขฺาญู ้ ่ ...เปันผู้เขฺาแล้
้ ้
ว ...ภิกษุฮูบนัน
้ าจตุตถฌานให้แจ้งแล้ว
เปันผู้ได้จตุตถฌานในเฮือนว่าง ...เปันผู้ชํานาน ...ภิกษุฮูบนันทํ
ด้วยอาการ ๓ ญ่าง ฯลฯ ด้วยอาการ ๗ คื (๑) เบื้องตฺน
้ ท่านฮูว
้ า่ จักก่าวเท็จ (๒)
กําลังก่าว กํฮว
ู้ ่ากําลังก่าวเท็จ (๓) คันก่าว
แล้ว กํฮว
ู้ ่าก่าวเท็จแล้ว (๔) อําพางความเหัน (๕) อําพางความเหันชอบ (๖) อําพาง
ความพํใจ (๗) อําพางความปะสฺงค์ เมื่อผู้อ่ นเขฺ
ื ้
าใจ ต้องอาบัติถุลลัจจัย เมื่อเขฺาบํ่เขฺา้
ใจ ต้องอาบัติทุกกฏ
แม่นที่เหลือกํเพิงขยายให้พิสดารเหมือนกับที่ได้ขยายมานี้
[๒๒๑] ภิกษุก่าวเท็จทังที่ฮูว
้ ่า ภิกษุฮูบใดใช้สอยจีวอนของท่าน ภิกษุฮูบใดฉัน
บิณฑบาตของท่าน ภิกษุฮูบใดใช้สอยเสนาสนะของท่าน ภิกษุฮูบใดบํริโภคคิลาน
ปัจจัยเภสัชบํริขารของท่าน วิหารของท่านภิกษุฮูบใดใช้สอยแล้ว จีวอนของท่าน
ภิกษุฮูบใดใช้สอยแล้ว บิณฑบาตของท่านภิกษุฮูบใดฉันแล้ว เสนาสนะของท่านภิกษุ
ฮูบใดใช้สอยแล้ว คิลานปัจจัยเภสัชบํริขารของท่านภิกษุฮูบใดบํริโภคแล้ว ท่านอาศัย
ภิกษุฮูบใดแล้วได้ถวายวิหาร ได้ถวายจีวอน ได้ถวายบิณฑบาต ได้ถวายเสนาสนะ
้ เขฺาปฐฺ
ได้ถวายคิลานปัจจัยเภสัชบํริขาร ภิกษุฮูบนัน ้ มฌาน ทุตย
ิ ฌาน ตติยฌาน
อนาปัตติวาร
้บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๒๒๒] ๑. ภิกษุผู้สาํ คันว่าได้บันลุ
๒. ภิกษุผู้บ่ มี
ํ ความปะสฺงค์จะก่าวอวด
๓. ภิกษุวิกฺลจิต
๔. ภิกษุผู้มีจิตปั่นป่ วง
๕. ภิกษุกะวฺนกะวายเพาะเวทนา
้ นญัต
๖. ภิกษุผเู้ ปันตฺนบั
วินีตวัตถุ
เรื้องภิกษุสําคันว่าได้บันลุ ๑ เรื้อง
นําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติ
เพาะสําคันว่าได้บันลุ” (เรื้องที ๑)
เรื้องญูป
่ ่ า ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งปราถนาว่า ปะชาชฺนจักยฺกย้องเฮฺาญ่างนี้จึ่งญูป
สมัยนัน ่ ่ า ปะชาชฺนกํยฺกย้อง
ท่าน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า พระผู้มีพระภาคชฺงบันญัตสิกขาบฺทไว้แล้ว เฮฺาต้อง
อาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า
“ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก อีกญ่างนึ่ง ภิกษุทังหลาย ภิกษุบ่ เพิ
ํ งญูป
่ ่ าด้วยปราถนา
ว่าจะได้ฮับคํายฺกย้อง ภิกษุใดญูป ้ ภิกษุนนต้
่ ่ าด้วยปราถนาญ่างนัน ั ้ องอาบัติทุกกฏ”
(เรื้องที ๒)
เรื้องทวบิณฑบาต ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งปราถนาว่า ปะชาชฺนจักยฺกย้องเฮฺาญ่างนี้จึ่งทวบิณฑบาต ปะ
สมัยนัน
ชาชฺนกํยฺกย้องท่าน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า พระผู้มีพระภาคชฺงบันญัตสิกขาบฺทไว้
ิ าราชิก หลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
แล้ว เฮฺาต้องอาบัตป ฺ ชาบ
พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก อีกญ่างนึ่ง ภิกษุทังหลาย ภิกษุบ่ ํ
เพิงทวบิณฑบาตด้วยปราถนาว่าจะได้ฮับคํายฺกย้อง ภิกษุใดทวบิณฑบาตด้วย
ั ้ องอาบัติทุกกฏ” (เรื้องที ๓)
้ ภิกษุนนต้
ปราถนาญ่างนัน
เรื้องพระอุปช
ั ฌาย์ ๒ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งบอกภิกษุอีกฮูบนึ่งว่า “พวกภิกษุสัทธิวิหาริกของพระอุปช
สมัยนัน ั ฌาย์ของ
พวกเฮฺา ล้วนเปันพระอรหันต์” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่าน
้ ความปะสฺงค์จะก่าวอวดพระพุทธเจฺาข้
คิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺามี ้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่
ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๔)
้ ภิกษุฮูบนึ่งบอกภิกษุอีกฮูบนึ่งว่า “พวกภิกษุอันเตวาสิกของพระอุปช
สมัยนัน ั ฌาย์ของ
พวกเฮฺาล้วนมีฤทธานุภาพมาก” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่าน
้ ความปะสฺงค์จะก่าวอวด พระพุทธเจฺาข้
คิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺามี ้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่
ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติถุลลัจ จัย” (เรื้องที ๕)
เรื้องอิริยาบฺถ ๔ เรื้อง
เรื้องละสังโยชน์ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งก่าวอวดอุตตริมนุสสธัมแก่ภิกษุอีกฮูบนึ่ง แม่นภิกษุฮูบนันกํ
สมัยนัน ้ ก่า
วอวดว่า “แม่นผู้ข้ากํละสังโยชน์ได้” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลแด่พระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า
ิ าราชิก” (เรื้องที ๑๐)
“ภิกษุ ท่านต้องอาบัตป
เรื้องธัมในที่ลับ ๒ เรื้อง
้ ภิกษุอีกฮูบนึ่งญูใ
สมัยนัน ่ นที่สงัด ก่าวอวดอุตตริมนุสสธัม เทพดาตักเตือนท่านว่า
“พระคุณเจฺา้ พระคุณเจฺาญ่
้ าก่าวญ่างนัน้ เพาะพระคุณเจฺาบํ ้ ภิกษุฮูบนันเกี
้ ่ มีธัมญ่างนัน” ้ ด
ความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาค
ให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้องอาบัติทุกกฏ”
(เรื้องที ๑๒)
เรื้องภิกษุผู้ญใ
ู่ นวิหาร ๑ เรื้อง
เรื้องภิกษุผู้ได้ฮับการบํารุง ๑ เรื้อง
เรื้องทําบํ่ยาก ๑ เรื้อง
เรื้องความพນ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายถามท่านว่า “ท่านมีอุตตริมนุสสธัมหลื” ท่าน
ตอบว่า “ท่านทังหลาย ท่านผู้บําเพ็นพນแล้วสามาดจะมีธัมได้” ท่านเกีดความกังวฺลใจ
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ
ว่า เฮฺาต้องอาบัตป
พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะก่าวอวด บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๑๖)
เรื้องบํ่ญ้านความตาย ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายก่าวกับท่านว่า “ท่านญ่าญ้านเลีย” ท่านตอบว่า
“ท่านทังหลาย ผู้ข้าบํ่ญ้านตาย” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชงฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความ
ปะสฺงค์จะก่าวอวด บํ่ต้องอา บัต”ิ (เรื้องที ๑๗)
เรื้องความฮ้อนใจ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายก่าวกับท่านว่า “ท่านญ่าญ้านเลีย” ท่านตอบว่า
“ท่านทังหลาย ผู้มีความฮ้อนใจจะต้องญ้านแน่” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้อง
อาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า
“ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะก่าว อวด บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๑๘)
เรื้องความปะกอบถืกต้อง ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายถามท่านว่า “ท่านมีอุตตริมนุสสธัมหลื” ท่าน
ตอบว่า “ท่านทังหลาย ผู้ปะกอบถืกต้อง สามาดจะมีธัมได้” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
เฮฺาต้องอาบัตป
ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะก่าวอวด บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๑๙)
เรื้องปารฺภความพນ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายถามท่านว่า “ท่านมีอุตตริมนุสสธัมหลื” ท่าน
ตอบว่า “ท่านทังหลาย ผู้ปารฺภความพນแล้ว สามาดจะมีธัมได้” ท่านเกีดความกังวฺล
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ฺ ชาบ
พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะก่าวอวด บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๒๐)
เรื้องปะกอบความพນ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายถามท่านว่า “ท่านมีอุตตริมนุสสธัมหลื” ท่าน
ตอบว่า “ท่านทังหลาย ผู้ปะกอบความพນแล้ว สามาดจะมีธัมได้” ท่านเกีดความกังวฺล
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ฺ ชาบ
พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะก่าวอวด บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๒๑)
เรื้องอฺดกันเวทนา
้ ๒ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายถามท่านว่า “ท่านยังสะบายดีหลื ยังพํเปันญู่
ได้หลื” ท่านตอบว่า “คนทฺ่วไปบํ่สามาดอฺดกันได้
้ ” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้อง
ิ าราชิก หลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
อาบัตป ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า
“ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะก่าวอวด บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๒๒)
้ ภิกษุฮูบนึ่งอาพาธ ภิกษุทง
สมัยนัน ั หลายถามท่านว่า “ท่านยังสะบายดีหลืยัง พํเปันญู่
้
ได้หลื” ท่านตอบว่า ปุถุชฺนบํ่สามาดอฺดกันได้ ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า
“ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ ่ มีความปะสฺงค์จะก่าวอวด พระพุทธเจฺาข้
้ า”
“ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ต้อง
อาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๒๓)
เรื้องพรามณ์ ๕ เรื้อง
้ พรามณ์คฺนนึ่งนิมฺนต์ภิกษุทังหลายมาก่าวว่า “นิมฺนต์พระอรหันต์ทัง
[๒๒๖] สมัยนัน
หลายมาเถีดขน้อย” ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาบํ่แม่นพระอรหันต์
แต่พรามณ์น้ฮกพวกเฮฺ
ี าว่า พระอรหันต์ พวกเฮฺาเพิงปะติบัดญ่างใดดี จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่านบํ่ต้อง
อาบัติ เพาะเขฺาฮกด้วยความเหลื้อมใส” (เรื้องที ๒๔)
้ พรามณ์คฺนนึ่งนิมฺนต์ภิกษุทังหลายมาก่าวว่า “นิมฺนต์พระอรหันต์ทังหลายนั่ง
สมัยนัน
เถีดขน้อย” ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาบํ่แม่นพระอรหันต์ แต่พ
้ พรามณ์คฺนนึ่งนิมฺนต์ภิกษุทังหลายมาก่าวว่า “นิมฺนต์พระอรหันต์ทังหลาย
สมัยนัน
ฉันเถีดขน้อย” ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาบํ่แม่นพระอรหันต์แต่พ
รามณ์ฮกพวกเฮฺาว่าพระอรหันต์ พวกเฮฺาเพิงปะติบัดญ่างใดดี จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่านบํ่ต้องอาบัติ เพาะ
พระผู้มีพระภาคให้ชง
เขฺาฮกด้วยความเหลื้อมใส” (เรื้องที ๒๖)
้ พรามณ์คฺนนึ่งนิมฺนต์ภิกษุทังหลายมาก่าวว่า “นิมฺนต์พระอรหันต์ทังหลาย
สมัยนัน
กับเถีดขน้อย” ภิกษุเหลฺ่านันเกี
้ ดความกังวฺลใจว่า พวกเฮฺาบํ่แม่นพระอรหันต์ แต่พ
รามณ์ฮกพวกเฮฺาว่าพระอรหันต์ พวกเฮฺาเพิงปะติบัดญ่างใดดี จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย พวกท่านบํ่ต้องอาบัติ เพาะ
พระผู้มีพระภาคให้ชง
เขฺาฮกด้วยความเหลื้อมใส” (เรื้องที ๒๘)
เรื้องพยากอนมัคผฺล ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งก่าวอวดอุตตริมนุสสธัมแก่ภิกษุอีกฮูบนึ่ง แม่นภิกษุฮูบนันกํ
สมัยนัน ้ ก่า
วอวดว่า “ผู้ข้ากํละอาสวะได้” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ิ าราชิกหลืบ่ ํ
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้อง
อาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๒๙)
้ ภิกษุฮูบนึ่งก่าวอวดอุตตริมนุสสธัมแก่ภิกษุอีกฮูบนึ่ง แม่นภิกษุฮูบนันกํ
สมัยนัน ้ ก่า
วอวดว่า “ธัมเหลฺ่านี้แม่นนแต่ผู้ข้ากํม”ี ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ
ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๓๐)
้ ภิกษุฮูบนึ่งก่าวอวดอุตตริมนุสสธัมแก่ภิกษุอีกฮูบนึ่ง แม่นภิกษุฮูบนันกํ
สมัยนัน ้ ก่า
วอวดว่า “ผู้ข้ากํปากฺดในธัมเหลฺ่านัน”
้ ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติ
ปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ
ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๓๑)
เรื้องญู่คองเฮือน ๑ เรื้อง
้ พวกยาตบอกภิกษุฮูบนึ่งว่า “นิมฺนต์ท่านมาญูค
สมัยนัน ้
่ องเฮือนเถีด ขน้อย” ภิกษุฮูบนัน
ตอบว่า “ท่านทังหลาย คฺนญ่างอาตมาบํ่ควรจะญูค ่ องเฮือน” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า
ิ าราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
เฮฺาต้องอาบัตป
ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ ่ มีความปะสฺงค์จะก่าวอวด พระ
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะก่าวอวด บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๓๒)
พุทธเจฺาข้
เรื้องห้ามกาม ๑ เรื้อง
เรื้องความยินดี ๑ เรื้อง
้ ่ ควรก่าวญ่างนัน
พระภาคเทฺ่านันที ้ แต่เฮฺาบํ่ได้เปันพระสาวฺกของพระผู้มีพระภาค เฮฺา
ต้องอาบัติปาราชิกหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัส
ถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด “ข้าพระพุทธเจฺาบํ้ ่ มีความปะสฺงค์จะก่าวอวด พระพุทธเจฺา้
ข้า” “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะก่าวอวด บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๓๔)
เรื้องหลีกไป ๑ เรื้อง
้ ภิกษุจํานวนหลายจําพันษาในอาวาสแห่งนึ่ง ตังกติ
สมัยนัน ้ กากันว่า “ขํให้พวกเฮฺาฮู้
นพระอรหันต์” ภิกษุฮูบนึ่งหลีก
กัน ภิกษุฮูบใดหลีกไปจากอาวาสนี้ก่อน ภิกษุฮูบนันเปั
้
้
จากอาวาสนันไปก่ อนด้วยต้องการให้ผู้อ่ นฮู ื ว ้ ่าตฺนเปันพระอรหันต์ ท่านเกีดความกังวฺล
ิ าราชิก หลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ใจว่า เฮฺาต้องอาบัตป ฺ ชาบ
พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติปาราชิก” (เรื้องที ๓๕)
เรื้องอัฏฐิกสังขลิกเผด ๑ เรื้อง
(เผดมีแต่ฮ่างกะดูก)
เรื้องมังสเปสิเผด ๑ เรื้อง
้ ้อ)
(เผดมีแต่ฮ่างชินเนื
เรื้องมังสปิณฑเผด ๑ เรื้อง
(เผดฮ่างก้อนชี้น)
เรื้องนิจฉวิเผดเพศชาย ๑ เรื้อง
(เผดฮ่างบํ่มีผิวหนังเพศชาย)
เรื้องอสิโลมเผดเพศชาย ๑ เรื้อง
(เผดฮ่างมีขน
ฺ เปันดาบเพศชาย)
้
ไปเฝฺาพระผู ้มีพระภาคเถิงที่ปะทับ ถวายบังคฺมแล้วนั่งลฺง ณะ ที่สฺมควร คันแล้วพระ
้ า “ท่านมหาโมคคัลลานะ เมื่อท่านลฺงจากภูเขฺาคิชฌกูฏ ในกุง
ลักขณะได้ก่าวขึนว่
ราชคึห์น้ี เถิงสถานที่แห่งนึ่งได้สะแดงอาการแย้ม แม่นหยังเปันเหตุเปันปัจจัยให้
ท่านสะแดงอาการแย้ม” พระมหาโมคคัลลานะตอบว่า “ท่านเมื่อผู้ข้าลฺงจากภูเขฺาคิชฌกูฏ
ได้เหันอสิโลมเผดเพศชาย ลอยในอากาศ (ขฺน) ดาบเหลฺ่านันของมั ้ ้
นหลุดลอยขึนไป
แล้วกับตฺกลฺงที่ฮ่างของมันเองจฺนมันฮ้องควนคาง ผู้ข้ามีความฮูส
้ ึกว่า หน้าอัสจันแท้บ่ ํ
เคียปากฺด ที่มีสัตว์เชั่นนี้ มียักษ์เชั่นนี้ มีเผดเชั่นนี้ มีการได้อัตภาพเชั่นนี้ญู่” ภิกษุทง
ั
หลายพากันตําหนิ ปะนาม โพนทนาว่า “พระมหาโมคคัลลานะก่าวอวดอุตตริมนุส
้ พระผู้มีพระภาคตรัสฮกภิกษุทังหลายมาฮับสั่งว่า “ภิกษุทังหลาย
สธัม” ลําดับนัน
สาวฺกทังหลายที่มีจักษุญาณกํยังมีญู่ เพาะสาวฺกที่ฮู้ท่ เหั
ี นนี้เปันพยานได้ เมื่อก่อนเฮฺากํ
้
เหันอสิโลมเผดเพศชายนันแต่ บ่ พยากอน
ํ เพาะการพยากอนนันจะบํ ้ ่ เปันปโยดเกื้อกูลซํา้
จะเปันทุกข์ยาวดฺนแก่ผู้ท่ ีบํ่เชื่อเฮฺา ภิกษุทังหลาย เผดนันเคี
้ ยเปันคฺนข้าหมูในกุง
้ จึ่งตฺกนรฺกหมฺกไหม้ญห
ราชคึห์ เพาะผฺลกัมนัน ู่ ลายฮ้อยปี หลายพันปี หลายแสนปี
แล้วได้มอ ี ัตภาพเชั่นนี้ เพาะเศษกัมที่ยังเหลือ โมคคัลลานะก่าวจิงจึ่งบํ่ต้องอาบัติ”
(เรื้องที ๔๐)
เรื้องสัตติโลมเผดเพศชาย ๑ เรื้อง
(เผดฮ่างมีขน
ฺ เปันหอกเพศชาย)
้
ไปเฝฺาพระผู ้มีพระภาคเถิงที่ปะทับ ถวายบังคฺมแล้วนั่งลฺง ณะ ที่สฺมควร คันแล้วพระ
้ า “ท่านมหาโมคคัลลานะ เมื่อท่านลฺงจากภูเขฺาคิชฌกูฏ ในกุง
ลักขณะได้ก่าวขึนว่
ราชคึห์น้ี เถิงสถานที่แห่งนึ่งได้สะแดงอาการแย้ม แม่นหยังเปันเหตุเปันปัจจัยให้
ท่านสะแดงอาการแย้ม” พระมหาโมคคัลลานะตอบว่า “ท่าน เมื่อผู้ข้าลฺงจากภูเขฺาคิชฌ
กูฏได้เหันสัตติโลมเผดเพศชายลอยในอากาศ (ขฺน)หอกเหลฺ่านันของมั้ นหลุดลอยขึน ้
ไปแล้วกับตฺกลฺงที่ฮ่างของมันเองจฺนมันฮ้องควนคาง ผู้ข้ามีความฮูส
้ ึกว่า หน้าอัสจัน
ํ ยปากฺด ที่มีสัตว์เชั่นนี้ มียักษ์เชั่นนี้ มีเผดเชั่นนี้ มีการได้อัตภาพ
แท้บ่ เคี
เชั่นนี้ญู”่ ภิกษุทังหลายพากันตําหนิ ปะนาม โพนทนาว่า “พระมหาโมคคัลลานะ ก่า
วอวดอุตตริ มนุสสธัม” ลําดับนัน ้ พระผู้มพ ี ระภาคตรัสฮกภิกษุทังหลายมาฮับสั่งว่า
“ภิกษุทังหลาย สาวฺกทังหลายที่มีจักษุญาณกํยังมีญู่ เพาะสาวฺกที่ฮูท
้ ่ เหั
ี นนี้เปันพยานได้
เมื่อก่อนเฮฺากํเหันสัตติโลมเผดเพศชายนันแต่
้ บ่ ํพยากอน เพาะการพยากอนนันจะบํ ้ ่ เปัน
้ นทุกข์ยาวนาน แก่ผู้ท่ ีบํ่เชื่อเฮฺา ภิกษุทง
ปโยดเกื้อกูลซําจะเปั ้
ั หลาย เผดนันเคี ยเปัน
้ จึ่งตฺกนรฺก หมฺกไหม้ญห
พานล่าเนื้อในกุงราชคึห์ เพาะผฺลกัมนัน ู่ ลายฮ้อยปี หลายพัน
ปี หลายแสนปีแล้วได้มีอัตภาพเชั่นนี้ เพาะเศษกัมที่ยังเหลือ
โมคคัลลานะก่าวจิงจึ่งบํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๔๑)
เรื้องอุสุโลมเผดเพศชาย ๑ เรื้อง
(เผดฮ่างมีขน
ฺ เปันลูกสอนเพศชาย)
้
ไปเฝฺาพระผู ้มีพระภาคเถิงที่ปะทับ ถวายบังคฺมแล้วนั่งลฺง ณะ ที่สฺมควร คันแล้วพระ
้ า “ท่านมหาโมคคัลลานะ เมื่อท่านลฺงจากภูเขฺาคิชฌกูฏ ในกุง
ลักขณะได้ก่าวขึนว่
ราชคึห์น้ี เถิงสถานที่แห่งนึ่งได้สะแดงอาการแย้ม แม่นหยังเปันเหตุเปันปัจจัยให้
ท่านสะแดงอาการแย้ม” พระมหาโมคคัลลานะตอบว่า “ท่าน เมื่อผู้ข้าลฺงจากภูเขฺาคิชฌ
กูฏได้เหันอุสุโลมเผดเพศชาย ลอยในอากาศ (ขน)ลูกสอนเหลฺ่านันของมั ้ นหลุดลอย
้
ขึนไปแล้ วกับตฺกลฺงที่ฮ่างของมันเองจฺนมันฮ้องควนคาง ผู้ข้ามี ความฮูส
้ ึกว่า หน้าอัส
ํ ยปากฺด ที่มีสัตว์เชั่นนี้ มียักษ์เชั่นนี้ มีเผดเชั่นนี้ มีการได้อัตภาพเชั่นนี้ญู”่
จันแท้บ่ เคี
ภิกษุทังหลายพากันตําหนิ ปะนาม โพนทนาว่า “พระมหาโมคคัลลานะก่าวอวดอุตตริ
้ พระผู้มีพระภาคตรัสฮกภิกษุทังหลายมาฮับสั่งว่า “ภิกษุทังหลาย
มนุสสธัม” ลําดับนัน
สาวฺกทังหลายที่มีจักษุญาณกํยังมีญู่ เพาะสาวฺกที่ฮู้ท่ เหั
ี นนี้เปันพยานได้ เมื่อก่อนเฮฺากํ
้
เหันอุสุโลมเผดเพศชายนันแต่ บ่ พยากอน
ํ เพาะการพยากอนนันจะบํ ้ ่ เปันปโยดเกื้อกูลซํา้
จะเปันทุกข์ยาวดฺนแก่ผู้ท่ ีบํ่เชื่อเฮฺา ภิกษุทังหลาย เผดนันเคี
้ ยเปันเพัชคาดญูใ
่ นกุง
้ จึ่งตฺกนรฺกหมฺกไหม้ญห
ราชคึห์ เพาะผฺลกัมนัน ู่ ลายฮ้อยปี หลายพันปี หลายแสนปี
แล้วได้มีอัตภาพเชั่นนี้ เพาะเศษกัมที่ยังเหลือ โมคคัลลานะก่าวจิงจึ่งบํ่ต้องอาบัติ”
(เรื้องที ๔๒)
เรื้องสูจิโลมเผดเพศชาย ๑ เรื้อง
(เผดฮ่างมีขน
ฺ เปันเข็มเพศชาย)
้
ไปเฝฺาพระผู ้มีพระภาคเถิงที่ปะทับ ถวายบังคฺมแล้วนั่งลฺง ณะ ที่สฺมควร คันแล้วพระ
้ า “ท่านมหาโมคคัลลานะ เมื่อท่านลฺงจากภูเขฺาคิชฌกูฏ ในกุง
ลักขณะได้ก่าวขึนว่
ราชคึห์น้ี เถิงสถานที่แห่งนึ่งได้สะแดงอาการแย้ม แม่นหยังเปันเหตุเปันปัจจัยให้
ท่านสะแดงอาการแย้ม” พระมหาโมคคัลลานะตอบว่า “ท่าน เมื่อผู้ข้าลฺงจากภูเขฺาคิชฌ
กูฏได้เหันสูจิโลมเผดเพศชาย ลอยในอากาศ (ขฺน)เข็มเหลฺ่านันของมั
้ นหลุดลอยขึน ้
ไปแล้วกับตฺกลฺงที่ฮ่างของมันเองจฺนมันฮ้องควนคาง ผู้ข้ามีความฮูส
้ ึกว่า หน้าอัสจัน
ํ ยปากฺด ที่มีสัตว์เชั่นนี้ มียักษ์เชั่นนี้ มีเผดเชั่นนี้ มีการได้อัตภาพเชั่นนี้ญู”่ ภิกษุ
แท้บ่ เคี
ทังหลายพากันตําหนิ ปะนาม โพนทนาว่า “พระมหาโมคคัลลานะ ก่าวอวดอุตตริมนุส
้ พระผู้มีพระภาคตรัสฮกภิกษุทังหลายมาฮับสั่งว่า “ภิกษุทังหลาย
สธัม” ลําดับนัน
สาวฺกทังหลายที่มีจักษุญาณกํยังมีญู่ เพาะสาวฺกที่ฮูท
้ ่ เหั
ี นนี้เปันพยานได้ เมื่อก่อนเฮฺากํ
้
เหันสูจิโลมเผดเพศชายนันแต่ บ่ พยากอน
ํ เพาะการพยากอนนันจะบํ ้ ่ เปันปโยดเกื้อกูลซํา้
จะเปันทุกข์ยาวดฺนแก่ผู้ท่ บํ
ี ่ เชื่อเฮฺา ภิกษุทังหลาย เผดนันเคี
้ ยเปันนายสารถีญู่ในกุง
้ จึ่งตฺกนรฺกหมฺกไหม้ญห
ราชคึห์ เพาะผฺลกัมนัน ู่ ลายฮ้อยปี หลายพันปี หลายแสนปี
แล้วได้มีอัตภาพเชั่นนี้ เพาะเศษกัมที่ยังเหลือ โมคคัลลานะก่าวจิงจึ่งบํ่ต้องอาบัติ”
(เรื้องที ๔๓)
เรื้องสูจกเผดเพศชาย ๑ เรื้อง
(เผดมีฮ่างถืกเข็มหมุดทิ่มแทงเพศชาย)
้
ไปเฝฺาพระผู ้มีพระภาคเถิงที่ปะทับ ถวายบังคฺมแล้วนั่งลฺง ณะ ที่สฺมควร คันแล้วพระ
้ า “ท่านมหาโมคคัลลานะ เมื่อท่านลฺงจากภูเขฺาคิชฌกูฏ ในกุง
ลักขณะได้ก่าวขึนว่
ราชคึห์น้ี เถิงสถานที่แห่งนึ่งได้สะแดงอาการแย้ม แม่นหยังเปันเหตุเปันปัจจัยให้
ท่านสะแดงอาการแย้ม” พระมหาโมคคัลลานะตอบว่า “ท่าน เมื่อผู้ข้าลฺงจากภูเขฺาคิชฌ
กูฏได้เหันสูจกเผดเพศชาย ลอยในอากาศ เข็มหมุดเหลฺ่านันแทงเขฺ
้ ้
าในสี ษะของมันช
้
อดออกทางปาก แทงเขฺาไปในปากชอดออกทางเอิ ้
ก แทงเขฺาในเอิ กชอดออกทาง
้
ท้อง แทงเขฺาในท้ องชอดออกทางขาอ่อนทัง ๒ แทงเขฺาในขาอ่ ้ อนชอดออกทางแค่ง
้
ทัง ๒ แทงเขฺาในแค่ งชอดออกทางตีนทัง ๒ จฺนมันฮ้องควนคาง ผู้ข้ามีความฮูส ้ ึกว่า
ํ ยปากฺด ที่มีสัตว์เชั่นนี้ มียักษ์เชั่นนี้ มีเผดเชั่นนี้ มีการได้อัตภาพเชั่น
หน้าอัสจันแท้บ่ เคี
นี้ญู”่
ภิกษุทังหลายพากันตําหนิ ปะนาม โพนทนาว่า “พระมหาโมคคัลลานะก่าวอวดอุตตริม
นุสสธัม”
้ พระผู้มีพระภาคตรัสฮกภิกษุทังหลายมาฮับสั่งว่า “ภิกษุทังหลาย สาวฺกทัง
ลําดับนัน
หลายที่มีจักษุญาณกํยังมีญู่ เพาะสาวฺกที่ฮูท
้ ่ เหั
ี นนี้เปันพยานได้ เมื่อก่อนเฮฺากํเหันสูจก
เผดเพศชายนันแต่ ้ บ่ พยากอน
ํ ้
เพาะการพยากอนนันจะบํ ่ เปันปโยดเกื้อกูลซําจะเปั
้ นทุกข์
ยาวดฺนแก่ผู้ท่ บํ
ี ่ เชื่อเฮฺา ภิกษุทังหลาย เผดนันเคี
้ ้ ่ สดญูใ
ยเปันคฺนเวฺาสํ ่ นกุงราชคึห์
้ จึ่งตฺกนรฺกหมฺกไหม้ญู่
เพาะผฺลกัมนัน
หลายฮ้อยปี หลายพันปี หลายแสนปีแล้วได้มีอัตภาพเชั่นนี้ เพาะเศษกัมที่ยังเหลือ
โมคคัลลานะก่าวจิงจึ่งบํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๔๔)
เรื้องกุมภัณฑเผด ๑ เรื้อง
(เผดมีอัณฑะโตเทฺ่าหมํ)้
เรื้องเผดจฺมหลุมคูถเพศชาย ๑ เรื้อง
เรื้องเผดกินคูถเพศชาย ๑ เรื้อง
ท่านพระลักขณะกับพระมหาโมคคัลลานะพักญูท่ ่ เขฺ
ี าคิชฌกูฏ คันเวลาเชฺา้ พระมหาโมค
้
คัลลานะคองอันตรวาสกถืบาตรและจีวอนเขฺาไปหาพระลั กขณะจฺนเถิงที่ญู่ เชีนชวนว่า
“ท่านลักขณะ มาเถีด พวกเฮฺาจะไปบิณฑบาตในกุงราชคึห์ด้วยกัน” พระลักขณะฮับคํา
แล้ว ขณะที่พระมหาโมคคัลลานะกําลังลฺงจากภูเขฺาคิชฌกูฏ เถิงสถานที่แห่งนึ่งได้สะ
แดงอาการแย้ม พระลักขณะถามว่า “ท่านโมคคัลลานะ แม่นหยังเปันเหตุเปันปัจจัยให้
ท่านสะแดงอาการแย้ม” พระมหาโมคคัลลานะตอบว่า “ท่านลักขณะ ยังบํ่เถิงเวลาตอบ
บันหานี้ เมื่อเขฺาเฝฺ
้ าพระผู
้ ้มีพระภาคค่อยถามบันหานี้เถีด” คันท่านทัง ๒ ทวบิณฑบาต
ในกุงราชคึห์ กับจากบิณฑบาต หลังจากฉันอาหาร เขฺาไปเฝฺ ้ ้
าพระผู ้มีพระภาคเถิงที่ปะ
ทับ ถวายบังคฺมแล้วนั่งลฺง ณะ ที่สฺมควร คันแล้วพระลักขณะได้ก่าวขึนว่
้ า “ท่านมหา
โมคคัลลานะ เมื่อท่านลฺงจากภูเขฺาคิชฌกูฏ ในกุงราชคึห์น้ี เถิงสถานที่แห่งนึ่งได้สะ
แดงอาการแย้ม แม่นหยังเปันเหตุเปันปัจจัยให้ท่านสะแดงอาการแย้ม” พระมหาโมค
คัลลานะตอบว่า “ท่าน เมื่อผู้ข้าลฺงจากภูเขฺาคิชฌกูฏ ได้เหันเผดผู้จฺมหลุมคูถท้วมสีษะ
กําลังใช้มทื ัง ๒ กอบคูถกินเพศชาย ลอยในอากาศ ฝูงแฮ้ง นฺกกา แหลวพากันบิน
แช่วญูข ้ ้แย่งเผดนันแกว่
่ วักไขว่จิกทึงยื ้ งไปมาจฺนมันฮ้องควนคาง ผู้ข้ามีความฮูส
้ ึกว่า
หน้าอัสจันแท้บ่ เคีํ ยปากฺด ที่มีสัตว์ เชั่นนี้ มียักษ์เชั่นนี้ มีเผดเชั่นนี้ มีการได้อัตภาพ
เชั่นนี้ญู”่ ภิกษุทังหลายพากันตําหนิ ปะนาม โพนทนาว่า “พระมหาโมคคัลลานะก่าวอวด
อุตตริมนุสสธัม” ลําดับนัน ้ พระผู้มีพระภาคตรัสฮกภิกษุทังหลายมาฮับสั่งว่า “ภิกษุทง ั
หลาย สาวฺกทังหลายที่มีจักษุญาณกํยังมีญู่ เพาะสาวฺกที่ฮูท
้ ่ เหั
ี นนี้เปันพยานได้ เมื่อ
้
ก่อนเฮฺากํเหันเผดกินคูถเพศชายนันแต่ บ่ พยากอน
ํ เพาะการพยา กอนนัน ้ จะบํ่เปัน
ปโยดเกื้อกูลซําจะเปั
้ นทุกข์ยาวดฺนแก่ผู้ท่ บํ
ี ่ เชื่อเฮฺา ภิกษุทังหลาย เผดนันเคี
้ ย
เปันพรามณ์ช่ วฮ้
ฺ ายญูใ ้
่ นกุงราชคึห์ คังศาสนาพระกั ั้
สสปสัมมาสัมพุทธเจฺา้ พรามณ์นน
นิมฺนต์ภิกษุสฺงฆ์ฉันภัตตาหารแล้วเทคูถลฺงใส่ฮางจฺนเต็ม สั่งให้บอกเวลาอาหารว่า ขํ
ท่านผู้จะเรีนทังหลายจฺ่งฉันอาหารและนําไปให้พํแก่ความต้องการจากที่นี้ เพาะผฺลกัม
้ ่ งตฺกนรฺกหมฺกไหม้ญห
นันจึ ู่ ลายฮ้อยปี หลายพันปี หลายแสนปี แล้วได้ฮับอัตภาพเชั่น
นี้เพาะเศษกัมนัน้ โมคคัลลานะก่าวจิงจึ่งบํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๔๗)
เรื้องนิจฉวิเผดเพศยิง ๑ เรื้อง
(เผดฮ่างบํ่มีผิวหนังเพศยิง)
เรื้องมังคุลิเผดเพศยิง ๑ เรื้อง
(เผดฮูบฮ่างหน้ากຽดเพศยิง)
เรื้องโอกิรินีเผดเพศยิง ๑ เรื้อง
(เผดฮ่างถืกไฟลวกเพศยิง)
เรื้องกพันธเผด ๑ เรื้อง
(เผดสีษะขาด)
เรื้องเผดมีฮูบเปันภิกษุ ๑ เรื้อง
เรื้องเผดมีฮูบเปันภิกษุณี ๑ เรื้อง
เรื้องเผดมีฮูบเปันสิกขมานา ๑ เรื้อง
เรื้องเผดมีฮูบเปันสามเณร ๑ เรื้อง
เรื้องเผดมีฮูบเปันสามเณรี ๑ เรื้อง
เรื้องแม่นาตโปทา
ํ้ ๑ เรื้อง
้ พระมหาโมคคัลลานะฮกภิกษุทังหลายมาบอกว่า “ท่านทังหลาย
[๒๓๑] สมัยนัน
ํ้
แม่นาตโปทานี ้ ่ ใสเญันจืดสนิทสะอาดมีท่าฮຽบ หน้ารื่นรฺมย์ มีฝงู ปา
้ไหลมาจากสะนําที
และเตฺ่าอาศัยญูม
่ าก มีดอก บฺวขนาดเทฺ่ากฺงลํบานญู
้ ้ แม่นาตโปทากํ
่ แต่ปานนัน ํ้ ยังคฺงฮ้อน
เดือดพ่านไหลไป” ภิกษุทังหลายพากันตําหนิ ปะนาม โพนทนาว่า “จั่งใดพระมหาโมค
้
้ างนันละ
คัลลานะเวฺาญ่ ท่านก่าวอวดอุตตริมนุส สธัม” แล้วนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มี
พระภาคให้ชง ํ้
ฺ ชาบ พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย แม่นาตโปทาไหลผ่ านมา
้ ่ งคฺงเดือดพ่านไหลไป โมคคัลลานะก่าว แม่นแท้บ่ ํ
ระหว่างมหานรฺก ๒ ขุม ดั่งนันจึ
ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๕๗)
เรื้องการสู้รบ
ฺ ในกุงราชคึห์ ๑ เรื้อง
้ พระเจฺาพิ
สมัยนัน ้ มพิสารจอมทัพมคธรัฐ ทําสฺงคามกับพวกเจฺาลิ
้ จฉวีแล้วพ่ายแพ้ พาย
หลังท้าวท่านชฺงระดฺมพฺลยฺกไปรฺบจฺนได้ชัยชนะ ให้ตีกองปะกาดชัยชนะในการสฺงคาม
ว่า “พระราชาชฺงชนะพวกเจฺาลิ ้
้ จฉวี” ลําดับนันพระมหาโมคคั ลลานะฮกภิกษุทังหลาย
้
มาบอกว่า “ท่านทังหลาย พระเจฺาแผ่ ้ จฉวี แต่เขฺาตีกองปะกาด
นดินชฺงพ่ายแพ้พวกเจฺาลิ
ชัยชนะในการสฺงคามว่า ‘พระราชาชฺงชนะพวกเจฺาลิ้ จฉวี” ภิกษุพากันตําหนิ ปะนาม
โพนทนาว่า “จั่งใดพระมหาโมคคัลลานะก่าวญ่างนันละ ้ ท่านก่าวอวดอุตตริมนุสสธัม”
แล้วนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “ภิกษุทัง
้ าอิดพระเจฺาแผ่
หลาย คังทํ ้ ้ จฉวี พายหลังท้าวท่านชฺงระดฺมพฺ
นดินชฺงพ่ายแพ้พวกเจฺาลิ
ลยฺกไปรฺบจฺนได้ชัยชนะ โมคคัลลานะก่าวแม่นแท้บ่ ต้ํ องอาบัติ” (เรื้องที ๕๘)
เรื้องได้ยินสຽงช้างลฺงนํา้ ๑ เรื้อง
้ น
คังนั ้ พระโสภิตะบอกฮกภิกษุทังหลายมาว่า “ผู้ข้าระนึกชาติได้ ๕๐๐ กัป” ภิกษุทง ั
หลายพากันตําหนิ ปะนาม โพนทนาว่า “จั่งใดพระโสภิตะก่าวญ่างนันละ ้ ท่านก่าวอวด
อุตตริมนุสสธัม” แล้วนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระผู้มีพระภาค
ตรัสว่า “ภิกษุทังหลาย ชาติในอดีตของโสภิตภิกษุนนมี ี ຽงชาติดวเทฺ่านัน
ั ้ ญู่ แต่มพ ้
โสภิตะก่าวแม่นแท้จ่ งบํ
ึ ่ ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๖๐)
ปาราชิกสิกขาบฺทที ๔ จฺบ
บฺทสรุป
ฮวมสิกขาบฺทที่มีในปาราชิกกัณฑ์
้ ่ งนิ่ง ข้า
ท่านทังหลายบํริสุดธ์แล้วในธัม คืปาราชิก ๔ สิกขาบฺทนี้ เพาะสะนันจึ
้ ถค
พะเจฺาขํ ื วามนิ่งนันเปั
้ นมติญ่างนี้
ปาราชิก จฺบ
ฮวมสิกขาบฺทที่มีในปาราชิกกัณฑ์
ปาราชิกกัณฑ์มี ๔ สิกขาบฺท คื
๑. ปาราชิกสิกขาบฺทที ๑ ว่าด้วยการเสพเมถุ นธัม
๒. ปาราชิกสิกขาบฺทที ๒ ว่าด้วยการถืเอฺาสิ่งของที่เจฺาของบํ
้ ่ ได้ให้
๓. ปาราชิกสิกขาบฺทที ๓ ว่าด้วยการพากกายมนุษย์
๔. ปาราชิกสิกขาบฺทที ๔ ว่าด้วยการก่าวอวดอุตตริมนุสสธัม
สิกขาบฺทเหลฺ่านี้เปันที่ตังแห่
้ งการตัดฮากเหงฺา้ ญ่างบํ่ต้องสฺงสัย
ปาราชิกกัณฑ์ จฺบ
๑. สุกกวิสัฏฐิสิกขาบฺท
้
ว่าด้วยการจฺงใจทํานําอสุ จิให้เคื่อน
เรื้องพระเสยยสกะ
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๒๓๔] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ พระเชตวัน อาฮามของอนาถบิณ
้ น
ฑิกเสดถี เขตกุงสาวัตถี คังนั ้ ท่านพระเสยยสกะบํ่ยินดีท่ จะปะพึ
ี ดพรฺมจันย์ เพาะ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺงสอบถามพระ
้
เสยยสกะว่า “ท่านใช้มืพยายามทํานําอสุ จิให้เคื่อน แม่นแท้บ”ํ พระเสยยสกะทูลฮับว่า
้ า” พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาชฺ
“จิงพระพุทธเจฺาข้ ้ งตําหนิว่า “โมฆบุรุษ การกะทําของ
ท่านบํ่สฺมควร บํ่ค้อยตาม บํ่เหมาะ สฺม บํ่แม่นกิจของสมณะ ใช้บ่ ได้
ํ บํ่ควรทําเลีย จั่ง
ใดท่านจึ่งใช้มพ ้
ื ยายามทํานําอสุ จิให้เคื่อนละ เฮฺาสะแดงธัมโดยปะการต่างๆ เพื่อคาย
ความกําหนัด บํ่แม่นเพื่อความกําหนัด เพื่อความพาก บํ่แม่นเพื่อความปะกอบไว้ เพื่อ
้ บํ่แม่นเพื่อความถืหมัน
ความบํ่ถืหมัน ้ บํ่แม่นหลื เมื่อเฮฺาสะแดงธัมเพื่อคายความ
กําหนัด ท่านกํยังจะคิดเพื่อความกําหนัด เฮฺาสะแดงธัมเพื่อความพาก ท่านกํยังคิดเพื่อ
ความปะกอบไว้ เฮฺาสะแดงธัมเพื่อความบํ่ถืหมัน ้ ท่านกํยังจะคิดเพื่อความถืหมัน
้ โมฆ
บุรุษ เฮฺาสะแดงธัมโดยปะการต่างๆ เพื่อคายถิมราคะ
้ เพื่อสว่างความเมฺา เพื่อดับความ
หิว เพื่อถอนความอาลัย เพื่อตัดวัฏฏะ เพื่อความสินตั้ ณหา เพื่อคายความกําหนัด
เพื่อดับทุกข์ เพื่อนิพพาน บํ่แม่นบํ โมฆบุรุษ เฮฺาบอกการละกาม การกําหนฺดฮูค
้ วามสํา
คันในกาม การกําจัดความหิวในกาม การเพีกถอนความสินไปในกาม้ การระงับความ
กัดกุ้มเพาะกามไว้โดยปะการต่างๆ บํ่แม่นบํ การกะทําญ่างนี้บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่
เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส หลืเฮัดให้คฺนที่เหลื้อมใสญูแ่ ล้วให้เหลื้อมใสยิ่งขึนได้้ เลีย
ที่จิงกับจะเฮัดให้คฺนที่บํ่เหลื้อมใสกํบ่ เหลื
ํ ้อมใสไปเลีย คฺนที่เหลื้อมใสญูแ
่ ล้วบาง
พวกกํจะกายเปันอื่นไป” คันพระผู้มีพระภาคชฺงตําหนิพระเสยยสกะโดยปะการต่างๆแล้ว
ได้ตรัสโทษแห่งความเปันคฺนล้ง ยาก บํารุงยาก ฯลฯ ตรัสคุณแห่งความเปันคฺนล้ง
้ แล้วจึ่ง
ง่าย บํารุงง่าย ฯลฯ ชฺงสะแดงธัมมีกถาให้เหมาะสฺมให้ค้อยตามกับเรื้องนัน
ฮับสั่งให้ภิกษุทง ้
ั หลายยฺกสิกขาบฺทนี้ขึนสะแดง ดั่งนี้
พระบันญัต
้
ภิกษุจฺงใจทํานําอสุ จิให้เคื่อน เปันสังฆาทิเสส
สิกขาบฺทนี้พระผู้มีพระภาคชฺงบันญัตไว้แก่ภก
ิ ษุทังหลายญ่างนี้
เรื้องพระเสยยสกะ จฺบ
เรื้องภิกษุหลายฮูบ
้
[๒๓๖] ภิกษุจฺงใจทํานําอสุ จิให้เคื่อน เปันสังฆาทิเสส ยฺกเวันไว้
้ แต่ฝน
ั
เรื้องภิกษุหลายฮูบ จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
บฺทภาชนีย์
อุบาย ๔ ปะการ
้
(๑) ภิกษุทํานําอสุ จิให้เคื่อนในฮูบพายใน (๒) ภิกษุทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนในฮูบพายนอก
้
(๓) ภิกษุทํานําอสุ จิให้เคื่อนในฮูบพายในและพายนอก (๔) ภิกษุทํานําอสุ ้ จิให้เคื่อน
เมื่อส่ายแอวในอากาศ
กาล ๕
้
(๑) ภิกษุทํานําอสุ จิให้เคื่อนเมื่อเกีดความกําหนัด (๒) ภิกษุทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนเมื่อ
ปวดอุจจาระ (๓) ภิกษุทํานําอสุ ้ จิให้เคื่อนเมื่อปวดปัสสาวะ (๔) ภิกษุทํานําอสุ
้ จิให้
เคื่อนเมื่อต้องลฺม (๕) ภิกษุทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนเมื่อถืกบฺงขฺ
้ น
เจตนา ๑๐ ปะการ
้
(๑) ภิกษุทํานําอสุ จิให้เคื่อนเพื่อความหายโรค (๒) ภิกษุทํานําอสุ้ จิให้เคื่อนเพื่อความ
้
สุข (๓) ภิกษุทํานําอสุ จิให้เคื่อนเพื่อเปันญา (๔) ภิกษุทาํ นําอสุ
้ จิให้เคื่อนเพื่อเปันทาน
้
(๕) ภิกษุทํานําอสุ จิให้เคื่อนเพื่อเปันบุน (๖) ภิกษุทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนเพื่อบูชายัน (๗)
้
ภิกษุทํานําอสุ จิให้เคื่อนเพื่อจะไปสวันค์ (๘) ภิกษุทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนเพื่อสืบพันธุ์ (๙)
้
ภิกษุทํานําอสุ จิให้เคื่อนเพื่อทฺดลอง (๑๐) ภิกษุทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนเพื่อความสนุก
วัตถุ ท่ ปะสฺ
ี งค์ ๑๐ ปะการ
้
(๑) ภิกษุทํานําอสุ ี วให้เคื่อน (๒) ภิกษุทํานําอสุ
จิสข ้ จิสีเหลืองให้เคื่อน (๓) ภิกษุทํา
้
นําอสุ จิสีแดงให้เคื่อน (๔) ภิกษุทาํ นําอสุ
้ จิสีขาวให้เคื่อน (๕) ภิกษุทํานําอสุ
้ จิสีเหมือน
ปຽงให้เคื่อน (๖) ภิกษุทํานําอสุ
้ ้ าให้เคื่อน (๗) ภิกษุทํานําอสุ
จิสีเหมือนนําท่ ้ จิสีเหมือน
้ นให้เคื่อน (๘) ภิกษุทํานําอสุ
นํามั ้ จิสีเหมือนนฺมสฺดให้เคื่อน (๙) ภิกษุทํานําอสุ
้ จิสี
้
เหมือนนฺมสฺมให้ เคื่อน (๑๐) ภิกษุทํานําอสุ
้ จิสีเหมือนเนียใสให้เคื่อน
้
[๒๔๐] (๑) ภิกษุจฺงใจพยายามในฮูบพายใน นําอสุ จิเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
(๒) ภิกษุจฺงใจพยายามในฮูบพายนอก นําอสุ จิเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
(๓) ภิกษุจฺงใจพยายามในฮูบพายในและพายนอก นําอสุ ้ จิเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
(๔) ภิกษุจฺงใจพยายามส่ายแอวในอากาศ นําอสุ จิเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
นําอสุ จิเคื่อน ๕ กาล
เจตนา ๑๐ ญ่าง
้
(๑) ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ จิสีขวเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส (๒) ภิกษุจฺงใจ
้
พยายาม นําอสุ ้
จิสีเหลือง (๓) ...นําอสุ ้
จิสีแดง (๔) ...นําอสุ ้
จิสีขาว (๕) ...นําอสุ จิสี
้
เหมือนปຽง (๖) ...นําอสุ ้ า (๗) ...นําอสุ
จิสีเหมือนนําท่ ้ ้ น (๘) ...นําอสุ
จิสีเหมือนนํามั ้ จิสี
้
เหมือนนฺมสฺด (๙) ...นําอสุ ้ (๑๐) ...นําอสุ
จิสีเหมือนนฺมสฺม ้ จิสีเหมือนเนียใสเคื่อน
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
สุทธิก จฺบ
ขัณฑจักร
มีเจตนาญ่างดวเปันมูล
ขัณฑจักรมีเจตนาญ่างดวเปันมูล จฺบ
มีเจตนาญ่างดวเปันมูล หมวดที ๒
มีเจตนาญ่างดวเปันมูล หมวดที ๓
มีเจตนาญ่างดวเปันมูล หมวดที ๔
มีเจตนาญ่างดวเปันมูล หมวดที ๕
มีเจตนาญ่างดวเปันมูล หมวดที ๖
มีเจตนาญ่างดวเปันมูล หมวดที ๗
มีเจตนาญ่างดวเปันมูล หมวดที ๘
มีเจตนาญ่างดวเปันมูล หมวดที ๙
พัทธจักรมีเจตนาญ่างดวเปันมูล จฺบ
ขัณฑจักร
มีเจตนา ๒ ญ่างเปันมูล
พัทธจักร
มีเจตนา ๒ ญ่างเปันมูล หมวดที ๑
้ แล้ว
พัทธจักรมีเจตนา ๒ ญ่างเปันมูล หยํไว้
มีเจตนา ๒ ญ่างเปันมูล
สัพพมูลกนัย
สัพพมูลกนัย จฺบ
ขัณฑจักร
มีวัตถุ ปะสฺงค์ญ่างดวเปันมูล
้
[๒๔๔] ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ จิสีขวและสีเหลืองเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้
จิสีขวและสีแดง ฯลฯ นําอสุ จิสข ้
ี วและสีขาว ฯลฯ นําอสุ จิ
้
สีขวและสีเหมือนปຽง ฯลฯ นําอสุ ้ า ฯลฯ นําอสุ
จิสีขวและสีเหมือนนําท่ ้ จิสีขวและสี
้ น ฯลฯ นําอสุ
เหมือนนํามั ้ ้
จิสีขวและสีเหมือนนฺมสฺด ฯลฯ นําอสุจิสีขวและสีเหมือน
้ ฯลฯ ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ
นฺมสฺม ้ จิสีขวและสีเหมือนเนียใสเคื่อน ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส
พัทธจักรแห่งเอกมูลกนัย จฺบ
พัทธจักร
มีวัตถุ ปะสฺงค์ญ่างดวเปันมูล หมวดที ๑
้
[๒๔๖] ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ จิสีแดงและสีขาวเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
ภิกษุจง ้
ฺ ใจพยายาม นําอสุ ้
จิสีแดงและสีเหมือนปຽง ฯลฯ นําอสุ จส
ิ ีแดงและสีเหมือน
้ า ฯลฯ นําอสุ
นําท่ ้ ้ น ฯลฯ นําอสุ
จิสีแดงและสีเหมือนนํามั ้ จิสีแดงและสีเหมือนนฺมสฺด
้
ฯลฯ นําอสุ ้ ฯลฯ ภิกษุจง
จิสีแดงและสีเหมือนนฺมสฺม ้
ฺ ใจพยายาม นําอสุ จิสีแดงและสี
เหมือนเนียใสเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้
จิสีแดงและสีขว ฯลฯ ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ จิสีแดงและ
สีเหลืองเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้
จิสีขาวและสีเหมือนปຽง ฯลฯ นําอสุ จส
ิ ีขาวและสีเหมือน
้ า ฯลฯ นําอสุ
นําท่ ้ ้ น ฯลฯ นําอสุ
จิสีขาวและสีเหมือนนํามั ้ จิสีขาวและสีเหมือนนฺมสฺด
้
ฯลฯ นําอสุ ้ ฯลฯ ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ
จิสีขาวและสีเหมือนนฺมสฺม ้ จิสีขาวและสี
เหมือนเนียใสเคื่อน ต้องอาบัติสังฆา ทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้
จิสีขาวและสีขว ฯลฯ นําอสุ จิสีขาวและสีเหลือง ฯลฯ
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ จิสีขาวและสีแดงเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้ า ฯลฯ นําอสุ
จิสีเหมือนปຽงและสีเหมือนนําท่ ้ จิสีเหมือนปຽง
้ น ฯลฯ นําอสุ
และสีเหมือนนํามั ้ ้
จิสีเหมือนปຽงและสีเหมือนนฺมสฺด ฯลฯ นําอสุ จิสี
เหมือนปຽงและสีเหมือนนฺมสฺม ้ ฯลฯ ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ
้ จิสีเหมือนปຽงและสี
เหมือนเนียใสเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้
จิสีเหมือนปຽงและสีขว ฯลฯ นําอสุ จิสีเหมือนปຽงและสี
้
เหลือง ฯลฯ นําอสุ จิสีเหมือนปຽงและสีแดง ฯลฯ ภิกษุจง
ฺ ใจพยายาม นําอสุ้ จิสี
เหมือนปຽงและสีขาวเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้ าและสีเหมือนนํามั
จิสีเหมือนนําท่ ้ น ฯลฯ นําอสุ
้ จิสีเหมือน
้ าและสีเหมือนนฺมสฺด ฯลฯ นําอสุ
นําท่ ้ ้ ฯลฯ ภิกษุจฺง
้ าและสีเหมือนนฺมสฺม
จิสีเหมือนนําท่
้
ใจพยายาม นําอสุ ้ าและสีเหมือนเนียใสเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
จิสีเหมือนนําท่
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้ าและสีขว ฯลฯ นําอสุ
จิสีเหมือนนําท่ ้ ้ าและสี
จิสีเหมือนนําท่
้
เหลือง...นําอสุ ้ าและสีแดง ฯลฯ นําอสุ
จิสีเหมือนนําท่ ้ ้ าและสีขาว ฯลฯ
จิสีเหมือนนําท่
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ้ ้ าและสีเหมือนปຽงเคื่อน ต้องอาบัติ
จิสีเหมือนนําท่
สังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้ นและสีเหมือนนฺมสฺด ฯลฯ นําอสุ
จิสีเหมือนนํามั ้ จิสีเหมือน
นํามั ้ ฯลฯ ภิกษุจง
้ นและสีเหมือนนฺมสฺม ้
ฺ ใจพยายาม นําอสุ ้ นและสี
จิสีเหมือนนํามั
เหมือนเนียใสเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้ ฯลฯ นําอสุ
จิสีเหมือนนฺมสฺดและสีเหมือนนฺมสฺม ้ จิสีเหมือนนฺ
มสฺดและสีเหมือนเนียใสเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺดและสีขว ฯลฯ นําอสุ
จิสีเหมือนนฺมสฺดและสี
้
เหลือง ฯลฯ นําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺดและสีแดง ฯลฯ นําอสุ จิสีเหมือนนฺมสฺดและสีขาว
้
ฯลฯ นําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺดและสีเหมือนปຽง ฯลฯ นําอสุ จิสีเหมือนนฺมสฺดและสี
้ า ฯลฯ ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ
เหมือนนําท่ ้ ้ นเคื่อน
จิสีเหมือนนฺมสฺดและสีเหมือนนํามั
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺมและสี เหมือนเนียใสเคื่อน ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺมและสี ้
ขว ฯลฯ นําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺมและสี
้
เหลือง ฯลฯ นําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺมและสี แดง ฯลฯ อสุจส ้
ิ ีเหมือนนฺมสฺมและสี ขาว
้
ฯลฯ นําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺมและสี ้
เหมือนปຽง ฯลฯ นําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺมและสี
เหมือนนําท่ ้ า ฯลฯ นําอสุ
้ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺมและสี ้ น ฯลฯ ภิกษุจฺงใจพยายาม
เหมือนนํามั
้
นําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺมและสี เหมือนนฺมสฺดเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ จิสีเหมือนเนียใสและสีขวเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้
จิสีเหมือนเนียใสและสีเหลือง ฯลฯ นําอสุ จิสีเหมือนเนียใส
้
และสีแดง ฯลฯ นําอสุ จิสีเหมือนเนียใสและสีขาว ฯลฯ อสุจิสีเหมือนเนียใสและสี
้
เหมือนปຽง ฯลฯ นําอสุ ้ า ฯลฯ นําอสุ
จิสีเหมือนเนียใสและสีเหมือนนําท่ ้ จิสี
้ น ฯลฯ นําอสุ
เหมือนเนียใสและสีเหมือนนํามั ้ จิสีเหมือนเนียใสและสีเหมือนนฺมสฺด
ฯลฯ ภิกษุจง ้
ฺ ใจพยายาม นําอสุ ้ ่ อน ต้องอาบัติ
จิสีเหมือนเนียใสและสีเหมือนนฺมสฺมเคื
สังฆาทิเสส
ขัณฑจักร
มีวัตถุ ปะสฺงค์ ๒ ญ่างเปันมูล
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ จิสีขว สีเหลืองและสีแดงเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ จิสีขว สีเหลืองและสีขาวเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ฯลฯ
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ้ จิสีขว สีเหลืองและสีเหมือนเนียใสเคื่อน ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส
พัทธจักร
มีวัตถุ ปะสฺงค์ ๒ ญ่างเปันมูล
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ จิสีเหลือง สีแดงและสีขาวเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ฯลฯ
้
นําอสุ จิสีเหลือง สีแดง และสีเหมือนเนียใส ฯลฯ ภิกษุจฺงใจพยายามนําอสุ ้ จิสีเหลือง
สีแดงและสีขวเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้ แล้ว
พัทธจักรมีวัตถุ ปะสฺงค์ ๒ ญ่างเปันมูล หยํไว้
พัทธจักร
มีวัตถุ ปะสฺงค์ ๒ ญ่างเปันมูล
้
ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้ สีเหมือนเนียใสและสีขวเคื่อน ต้องอาบัติ
จิสีเหมือนนฺมสฺม
้
สังฆาทิเสส ฯลฯ ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ ้ สีเหมือนเนียใสและสี
จิสีเหมือนนฺมสฺม
เหมือนนฺมสฺดเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
สัพพมูลกนัย
้
[๒๔๗] ภิกษุจฺงใจพยายาม นําอสุ จิสีขว สีเหลือง สีแดง สีขาว สีเหมือนปຽง สี
้ า สีเหมือนนํามั
เหมือนนําท่ ้
้ น สีเหมือนนฺมสฺด สีเหมือนนฺมสฺมและสี เหมือนเนียใส
เคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
สัพพมูลกนัย จฺบ
อุภโตพัทธมิสสกจักร
อุภโตพัทธมิสสกจักร จฺบ
้
[๒๔๙] ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ จิสีขวให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีเหลืองเคื่อน
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้ จิสีขวให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ ํ้ จิสีแดงเคื่อนต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส
้ จิสีขวให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ ํ้ จิสีขาวเคื่อนต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส
ขัณฑจักร จฺบ
พัทธจักร
[๒๕๐] ภิกษุจง ้
ฺ ใจจะทํานําอสุ จิสีเหลืองให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีแดงเคื่อน
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุจิสีเหลืองให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีขาวเคื่อน ฯลฯ นํา้
อสุจิสีเหมือนปຽงเคื่อน ฯลฯ นําอสุ
้ ้ าเคื่อน ฯลฯ นําอสุ
จิสีเหมือนนําท่ ้ จิสีเหมือน
้ นเคื่อน ฯลฯ นําอสุ
นํามั ้ จิสีเหมือนนฺมสฺดเคื่อน ฯลฯ นําอสุ
้ ้ ่ อน ฯลฯ
จิสีเหมือนนฺมสฺมเคื
้
นําอสุ จิสีเหมือนเนียใสเคื่อน ฯลฯ นําอสุ
้ จสิ ีขวเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
พัทธจักร จฺบ
กุจฉิจักร
หมุนไปข้างหน้า
้
[๒๕๑] ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ จิสีเหมือนเนียใสให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีข
วเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ จิสีเหมือนเนียใสให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุํ้ จิสีเหลืองเคื่อน
้
ฯลฯ นําอสุ จิสีแดงเคื่อน ฯลฯ นําอสุ
้ จิสีขาวเคื่อน ฯลฯ นําอสุ
้ ิ ีเหมือนปຽงเคื่อน
จส
้
ฯลฯ นําอสุ ้ าเคื่อน ฯลฯ นําอสุ
จิสีหมือนนําท่ ้ ้ นเคื่อน ฯลฯ นําอสุ
จิสีเหมือนนํามั ้ จิสี
เหมือนนฺมสฺดเคื่อน ฯลฯ นําอสุ
้ จิสีเหมือนนฺมสฺม้ เคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
กุจฉิจักร จฺบ
้
[๒๕๒] ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ จิสีเหลืองให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีขวเคื่อน
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ จิสีแดงให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีขวเคื่อนฯลฯ จฺงใจจะ
้
ทํานําอสุ จิสีขาวให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ ี วเคื่อน ฯลฯ
จิสข
้
จฺงใจจะทํานําอสุ จิสีเหมือนปຽงให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีขวเคื่อน ฯลฯ
้
[๒๕๓] ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ จิสีแดงให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีเหลืองเคื่อน
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ ้
จิสีขาว ฯลฯ นําอสุ จส ้
ิ ีเหมือนปຽง...นําอสุ จิสีเหมือนนําท่ ้ า...นํา้
้ น...นําอสุ
อสุจิสีเหมือนนํามั ้ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺด...นําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺม...นํ ้
าอสุ จิสี
้
เหมือนเนียใส...ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ ี วให้เคื่อน พยายามญูแ
จิสข ํ้
่ ต่นาอสุ จิสีเหลือง
เคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
[๒๕๔] ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ จิสีขาวให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีแดงเคื่อน ต้อง
อาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ จิสีเหมือนปຽง ฯลฯ นําอสุ ้ ้ า...นําอสุ
จิสีเหมือนนําท่ ้ จิสีเหมือน
้ น...นําอสุ
นํามั ้ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺด...นําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺม...นํ ้
าอสุ จิสีเหมือนเนียใส...นํา้
อสุจิสข ้
ี ว...จฺงใจจะทํานําอสุ จิสีเหลืองให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีแดงเคื่อน
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
[๒๕๕] ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ จิสีเหมือนปຽงให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีขาวเคื่อน
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
[๒๕๖] ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ ้ าให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
จิสีเหมือนนําท่ ํ้ จิสี
เหมือนปຽงเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
[๒๕๗] ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ ้ นให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
จิสีเหมือนนํามั ํ้ จิสีเหมือน
้ าเคื่อน ต้องอาบัตส
นําท่ ิ ังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุจิสีเหมือนนฺมสฺด ฯลฯ นําอสุ ้ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺม...นํ ้
าอสุ จิสี
้
เหมือนเนียใส...นําอสุ ้
จิสีขว...นําอสุ ้
จิสีเหลือง...นําอสุ ้
จิสีแดง...นําอสุ จิสีขาว...จฺงใจจะ
้
ทํานําอสุ จิสีเหมือนปຽงให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ ้ าเคื่อน ต้องอาบัติ
จิสีเหมือนนําท่
สังฆาทิเสส
้
[๒๕๘] ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ จิสีเหมือนนฺมสฺดให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีเหมือน
้ นเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
นํามั
้
ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ
จิสีเหมือนนฺมสฺม ้ ฯลฯ สีเหมือนเนียใส...สีขว...สีเหลือง...สีแดง
้ าให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
...สีขาว สีเหมือนปຽง...สีเหมือนนําท่ ํ้ จิสีเหมือน
้ นเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
นํามั
้
[๒๕๙] ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺมให้ เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีเหมือน
นฺมสฺดเคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ จิสีเหมือนเนียใส ฯลฯ นําอสุ้ ้
จิสีขว...นําอสุ ้
จิสีเหลือง...นําอสุ จิสี
้
แดง...นําอสุ ้
จิสีขาว...นําอสุ ้
จิสีเหมือนปຽง...นําอสุ ้ า...จฺงใจจะทํานําอสุ
จิสีเหมือนนําท่ ้ จิสี
้ นให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
เหมือนนํามั ํ้ จิสีเหมือนนฺมสฺดเคื่อน ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส
[๒๖๐] ภิกษุจง ้
ฺ ใจจะทํานําอสุ จิสีเหมือนเนียใสให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสี
้ ่ อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
เหมือนนฺมสฺมเคื
้
ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ ้
จิสีขว ฯลฯ นําอสุ ้
จิสีเหลือง...นําอสุ ้
จิสีแดง...นําอสุ จิสีขาว...นํา้
้
อสุจิสีเหมือนปຽง...นําอสุ ้ า...นําอสุ
จิสีเหมือนนําท่ ้ ้ น...จฺงใจจะทํานําอสุ
จิสีเหมือนนํามั ้ จิสี
เหมือนนฺมสฺดให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ ้ ่ อน ต้องอาบัติ
จิสีเหมือนนฺมสฺมเคื
สังฆาทิเสส
้
[๒๖๑] ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ จิสีขวให้เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีเหมือนเนียใส
เคื่อน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
้
ภิกษุจฺงใจจะทํานําอสุ ้
จิสีเหลือง ฯลฯ นําอสุ ้
จิสีแดง...นําอสุ ้
จิสีขาว...นําอสุ จิสี
้
เหมือนปຽง...นําอสุ ้ า...นําอสุ
จิสีเหมือนนําท่ ้ ้ น...นําอสุ
จิสีเหมือนนํามั ้ จิสีเหมือนนฺมสฺด...จฺง
้
ใจจะทํานําอสุ ้
จิสีเหมือนนฺมสฺมให้ เคื่อน พยายามญู่ แต่นาอสุ
ํ้ จิสีเหมือนเนียใสเคื่อน
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
ปิฏฐิจักรฮอบที ๑๐ จฺบ
ปิฏฐิจักร จฺบ
อนาปัตติวาร
ภิกษุต่ ไปนี
ํ ้บํ่ต้องอาบัติ คื
๑. ภิกษุท่ มี ํ้
ี นาอสุ จเิ คื่อนเพาะความฝัน
๒. ภิกษุบ่ มี ้
ํ ความปะสฺงค์จะทํานําอสุ จิให้เคื่อน
๓. ภิกษุวิกฺลจิต
๔. ภิกษุมีจิตปั่นป่ วง
๕. ภิกษุกะวฺนกะวายเพาะเวทนา
ฺ้ นญัต
๖. ภิกษุตนบั
วินีตวัตถุ
เรื้องภิกษุฝน
ั ๑ เรื้อง
เรื้องภิกษุถ่ายอุจจาระ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งกําลังถ่ายอุจจาระ นําอสุ
สมัยนัน ้ จิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้อง
อาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัส
ถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ บํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
พระพุทธเจฺาข้ ้ จิให้เคื่อน บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้อง
ที ๒)
เรื้องภิกษุถ่ายปัสสาวะ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งกําลังถ่ายปัสสาวะ นําอสุ
สมัยนัน ้ จิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้อง
อาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัส
ถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ บํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
พระพุทธเจฺาข้ ้ จิให้เคื่อน บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้อง
ที ๓)
เรื้องภิกษุตรึกตึกตองเถิงกาม ๑ เรื้อง
เรื้องภิกษุอาบนําฮ้
้ อน ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งกําลังอาบนําฮ้
สมัยนัน ้ อน นําอสุ
้ จิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้อง
อาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัส
ถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ บํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ ้ จิให้เคื่อน
ข้าน้อย” “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๕)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน กําลังอาบนําฮ้
้ อน นําอสุ
้ จิเคื่อน
ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้
มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺามี ้
้
ความปะสฺงค์จะทํานําอสุ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติสังฆาทิเสส”
(เรื้องที ๖)
เรื้องภิกษุทาญา ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งเปันแผลที่อฺงคชาต ท่านมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน กําลัง
้
ทาญา นําอสุ จิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนํา
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด”
“ข้าพระพุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้อง
อาบัติสังฆาทิเสส” (เรื้องที ๙)
้ ภิกษุฮูบนึ่งเปันแผลที่อฺงคชาต ท่านมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน กําลัง
้
ทาญา นําอสุ ํ ่ อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนํา
จิบ่ เคื
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด”
“ข้าพระพุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติ
ถุ ลลัจจัย” (เรื้องที ๑๐)
เรื้องภิกษุเกฺาอัณฑะ ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งกําลังเกาลูกอัณฑะ นําอสุ
สมัยนัน ้ จิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺา
ต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ บํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ้ จิให้
เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน บํ่ต้องอาบัติ”
(เรื้องที ๑๑)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน กําลังเกฺาลูกอัณฑะ นําอสุ
้ จิ
เคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุทา่ นคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธ
เจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนพระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส” (เรื้องที ๑๒)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน กําลังเกฺาลูกอัณฑะ นําอสุ
้ จิบ่ ํ
เคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธ
้ ความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
เจฺามี ้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๑๓)
เรื้องภิกษุเดีนทาง ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน กําลังเดีนทางนําอสุ
้ จิเคื่อน
ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้
มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ มี
้
ความปะสฺงค์จะทํานําอสุ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติสังฆาทิเสส”
(เรื้องที ๑๕)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน กําลังเดีนทางนําอสุ
้ ํ ่ อน
จิบ่ เคื
ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้
มีพระภาคให้ชฺง ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ มี
้
ความปะสฺงค์จะทํานําอสุ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๑๖)
เรื้องภิกษุบีบหนังหุ้มปายอฺงคชาต ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน กําลังถ่ายปัสสาวะ บีบหนังหุม
้
้
ปายอฺงค ชาต นําอสุ จิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่าน
คิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า”
ิ ังฆาทิเสส” (เรื้องที ๑๘)
“ภิกษุ ท่านต้องอาบัตส
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน กําลังถ่ายปัสสาวะ บีบหนังหุม
้
้
ปายอฺงค ชาต นําอสุ ํ ่ อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่าเฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ
จิบ่ เคื
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบพระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่าน
คิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า”
“ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๑๙)
เรื้องเฮือนไฟ ๖ เรื้อง
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งอฺบหน้าท้องญูใ ้
่ นเฮือนไฟ นําอสุ จิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า
เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ
้ ่ มีความปะสฺงค์จะทํานํา้
พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺาบํ
อสุจิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน บํ่
ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๒๐)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน อฺบหน้าท้องญูใ
่ นเฮือนไฟ นํา้
อสุจิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
พุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส” (เรื้องที ๒๑)
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน อฺบหน้าท้องญูใ
่ นเฮือนไฟ นํา้
อสุจิบ่ ํเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
พุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนพระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๒๒)
้ ภิกษุฮูบนึ่งนวดหลังให้พระอุปช
สมัยนัน ั ฌาย์ในเฮือนไฟ นําอสุ ้ จิเคื่อน ท่านเกีดความ
กังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาค
ให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ บํ่มีความ
้
ปะสฺงค์จะทํานําอสุ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิ
ให้เคื่อน บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๒๓)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน นวดหลังให้พระอุปช
ั ฌาย์ใน
้
เฮือนไฟ นําอสุ ิ ังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่ง
จเิ คื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตส
นําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่าง
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน นวดหลังให้พระอุปชั ฌาย์ใน
้
เฮือนไฟ นําอสุ ํ ่ อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่ง
จิบ่ เคื
นําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่าง
ใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ
ท่านบํ่ต้องอาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติ
ถุ ลลัจจัย” (เรื้องที ๒๕)
เรื้องภิกษุใช้อฺงคชาตสดสีขาอ่อน ๓ เรื้อง
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งใช้อง
ฺ คชาตสดสีขาอ่อน
้
นําอสุ จเิ คื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้า
พระพุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนพระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้อง
อาบัติสังฆาทิเสส” (เรื้องที ๒๗)
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งใช้อง
ฺ คชาตสดสีขาอ่อน
้
นําอสุ จบ ํ ่ อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ิ ่ เคื
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า“ภิกษุ ท่าน คิดญ่างใด” “ข้า
พระพุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนพระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้อง
อาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้อง ที ๒๘)
เรื้องใช้สามเณร ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน ได้ก่าวกับสามเณรว่า
“สามเณรมานี้ จฺ่งจับอฺงคชาตของเฮฺา” สามเณรจึ่งจับอฺงคชาตของภิกษุนน ั ้ ท่านนําอสุ
้ จิ
เคื่อนแล้วเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูล
พระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัตส ิ ังฆาทิเสส” (เรื้องที
๒๙)
เรื้องสามเณรนอนหลับ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งจับอฺงคชาตของสามเณรชึ่งนอนหลับ แล้วท่านนําอสุ
สมัยนัน ้ จิเคื่อน ท่าน
เกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มี
พระภาคให้ชง ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติ
ทุกกฏ” (เรื้องที ๓๐)
เรื้องภิกษุใช้ขาหนีบอฺงคชาต ๒ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งใช้ขาหนีบอฺงคชาต นําอสุ
สมัยนัน ้ จิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺา
ต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน บํ่ต้องอาบัต”ิ
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งใช้ขาหนีบอฺงคชาตแต่นาํ ้
อสุจิบ่ ํเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืนํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
พุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๓๒)
เรื้องภิกษุใช้มบ
ื ีบอฺงคชาต ๒ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งใช้มืบีบอฺงคชาต นําอสุ
[สมัยนัน ้ จเิ คื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้อง
อาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัส
ว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน บํ่ต้องอาบัต”ิ ]
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน จึ่งใช้มบ ้
ื ีบอฺงคชาต นําอสุ จิ
เคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธ
เจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนพระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส” (เรื้องที ๓๓)
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งใช้มบ ํ้
ื ีบอฺงคชาต แต่นาอสุ จิ
บํ่เคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืนํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธ
เจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๓๔)
เรื้องภิกษุส่ายแอวในอากาศ ๒ เรื้อง
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งแกว่งแอวในอากาศ นํา้
อสุจเิ คื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
พุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส” (เรื้องที ๓๕)
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งแกว่งแอวในอากาศแต่นาํ ้
อสุจิบ่ ํเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
พุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๓๖)
เรื้องภิกษุบิดกาย ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งบิดกาย นําอสุ
สมัยนัน ้ จิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติ
สังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า
“ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๓๗)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน บิดกาย นําอสุ
้ จิเคื่อน ท่านเกีด
ความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระ
ภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ มีความ
้
ปะสฺงค์จะทํานําอสุ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติสังฆาทิเสส ”
(เรื้องที ๓๘)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน บิดกาย แต่นาอสุ
ํ้ จิบ่ ํเคื่อน
ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้
มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ มี
้
ความปะสฺงค์จะทํานําอสุ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๓๙)
เรื้องภิกษุจ้องเบิ่งอฺงค์กําเนีด ๑ เรื้อง
เรื้องภิกษุสอดอฺงคชาตเขฺาฮู
้ กอน ๒ เรื้อง
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งสอดอฺงคชาตเขฺาฮู
้ กอน แต่
้
นําอสุ จบ ํ ่ อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ิ ่ เคื
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้า
พระพุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้อง
อาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๔๒)
เรื้องภิกษุสดสีอฺงคชาตกับไม้ ๒ เรื้อง
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งเอฺาไม้มาสดสีอฺงคชาต นํา้
อสุจเิ คื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
พุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส” (เรื้องที ๔๓)
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งเอฺาไม้มาสดสีอฺงคชาต แต่
้
นําอสุ จบ ํ ่ อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ิ ่ เคื
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้า
พระพุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้อง
อาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติ ถุ ลลัจจัย” (เรื้องที ๔๔)
เรื้องภิกษุอาบนําทวนกะแส
้ ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งลฺงอาบนําทวนกะแส
สมัยนัน ้ ้
นําอสุ จิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺา
ต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๔๕)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน จึ่งอาบนําทวนกะแส
้ ้
นําอสุ จิ
เคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธ
เจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนพระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส” (เรื้องที ๔๖)
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งอาบนําทวนกะแส
้ แต่นาํ ้
อสุจิบ่ ํเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืนํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
พุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๔๗)
้ าตฺ
เรื้องภิกษุหลินนํ ้ ม ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งลฺงหลินนํ
สมัยนัน ้ าตฺ
้ ม นําอสุ
้ จเิ คื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้อง
อาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัส
ว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๔๘)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน จึ่งลฺงหลินนํ
้ าตฺ
้ ม นําอสุ
้ จิเคื่อน
ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้
มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ มี
้
ความปะสฺงค์จะทํานําอสุ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติสังฆาทิเสส”
(เรื้องที ๔๙)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน จึ่งลฺงหลินนํ
้ าตฺ
้ มแต่นาอสุ
ํ้ จิบ่ ํ
เคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธ
เจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนพระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๕๐)
เรื้องภิกษุย่างลุยนํา้ ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งย่างลุยนํา้ นําอสุ
สมัยนัน ้ จิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติ
สังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า
“ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๕๑)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน จึ่งย่างลุยนํา้ นําอสุ
้ จิเคื่อน
ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้
มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ มี
้
ความปะสฺงค์จะทํานําอสุ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุท่านต้องอาบัติสังฆาทิเสส”
(เรื้องที ๕๒)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน จึ่งย่างลุยนํา้ แต่นาอสุ
ํ้ ํ ่ อน
จิบ่ เคื
ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้
มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ มี
้
ความปะสฺงค์จะทํานําอสุ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๕๓)
้
เรื้องภิกษุหลินตะลู ้ ๓ เรื้อง
ดกฺน
้ ภิกษุฮูบนึ่งหลินตะลู
สมัยนัน ้ ้ นําอสุ
ดกฺน ้ จเิ คื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่าเฮฺาต้อง
อาบัติสังฆาทิ เสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน บํ่ต้องอาบัติ” (เรื้องที ๕๔)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน จึ่งหลินตะลู
้ ้ นําอสุ
ดกฺน ้ จิเคื่อน
ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้
มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธเจฺา้ มี
้
ความปะสฺงค์จะทํานําอสุ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติสังฆาทิเสส”
(เรื้องที ๕๕)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน จึ่งหลินตะลู
้ ้ แต่นาอสุ
ดกฺน ํ้ จิบ่ ํ
เคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธ
เจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๕๖)
เรื้องภิกษุย่างลุยสะบฺว ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน จึ่งย่างลุยในสะบฺว นําอสุ
้ จิ
เคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืนํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
พุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนพระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส” (เรื้องที ๕๘)
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งย่างลุยในสะบฺว แต่นาอสุ
ํ้ จิ
บํ่เคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธ
เจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนพระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๕๙)
เรื้องภิกษุสอดอฺงคชาตเขฺาในชาย
้ ๒ เรื้อง
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งสอดอฺงคชาตเขฺาในชาย
้ นํา้
อสุจเิ คื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
พุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส ” (เรื้องที ๖๐)
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งสอดอฺงคชาตเขฺาในชายแต่
้
้
นําอสุ จบ ํ ่ อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ิ ่ เคื
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้า
พระพุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้อง
อาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๖๑)
เรื้องภิกษุสอดอฺงคชาตเขฺาในตฺ
้ ม ๒ เรื้อง
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งสอดอฺงคชาตเขฺาในตฺ
้ ม นํา้
อสุจเิ คื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
พุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนพระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส” (เรื้องที ๖๒)
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งสอดอฺงคชาตเขฺาในตฺ
้ ม แต่
้
นําอสุ ํ ่ อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
จิบ่ เคื
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้า
พระพุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้อง
อาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๖๓)
เรื้องภิกษุเอฺานําฮฺ
้ ดอฺงคชาต ๓ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งเอฺานําฮฺ
สมัยนัน ้ ดอฺงคชาต นําอสุ้ จิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้อง
อาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัส
ว่า “ภิกษุ ท่านบํ่มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน บํ่ต้องอาบัต”ิ (เรื้องที ๖๔)
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน จึ่งเอฺานําฮฺ
้ ดอฺงคชาต นําอสุ
้ จิ
เคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระพุทธ
เจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส” (เรื้องที ๖๕)
สมัยนัน ้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งเอฺานําฮฺ
้ ดอฺงคชาต แต่นาํ ้
อสุจิบ่ ํเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืนํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า“ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
พุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนพระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๖๖)
เรื้องภิกษุสดสีอฺงคชาตบฺนที่นอน ๒ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
สมัยนัน ้ จิให้เคื่อน จึ่งสดสีอฺงคชาตบฺนที่นอน นํา้
อสุจิเคื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด” “ข้าพระ
พุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อนพระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส” (เรื้องที ๖๗)
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งสดสีอฺงคชาตบฺนที่นอน
ํ้
แต่นาอสุ จบ ํ ่ อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนํา
ิ ่ เคื
เรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสถามว่า “ภิกษุ ท่านคิดญ่างใด”
“ข้าพระพุทธเจฺา้ มีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน พระพุทธเจฺาข้
้ า” “ภิกษุ ท่านบํ่
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติ ถุ ลลัจจัย” (เรื้องที ๖๘)
้
เรื้องภิกษุสดสีองชาตกับนิวโป้ ๒ เรื้อง
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งสดสีอฺงคชาตกับนิวโป้
้ นํา้
อสุจเิ คื่อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติสังฆาทิเสส”
(เรื้องที ๖๙)
สมัยนัน้ ภิกษุฮูบนึ่งมีความปะสฺงค์จะทํานําอสุ
้ จิให้เคื่อน จึ่งสดสีอฺงคชาตกับนิวโป้
้ แต่
้
นําอสุ จบ ํ ่ อน ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้
ิ ่ เคื
ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติ
ถุ ลลัจจัย” (เรื้องที ๗๐)
สุกกวิสัฏฐิสิกขาบฺทที ๑ จฺบ
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๒๖๙] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ พระเชตวัน อาฮามของอนาถบิณ
้ น
ฑิกเสดถี เขตกุงสาวัตถี คังนั ้ ท่านพระอุทายีญใู่ นป่ า วิหารของท่านสวยงาม หน้า
เบิ่ง หน้าชฺม ห้องกางมีระบຽงฮอบด้าน จัดตง ตั่ง เสื่อ หมอนไว้ฮຽบฮ้อย ตังนํ ้ าฉั
้ น
้
นําใช้ ไว้พ้อม บํริเวณวิหารตนสะอาด ชาวบ้านจํานวนหลายพากันมาชฺม วิหารของ
ท่าน พรามณ์คฺนนึ่งกับภัรยาเขฺาไปหาท่
้ านพระอุทายีเถิงที่ญู่ ขาบฮนว่า “พวกข้า
้
พะเจฺาญากชฺ มวิหารของพระคุณเจฺา” ้ ท่านพระอุทายีตอบว่า
“พรามณ์ ถ้าเชั่นนันเชี
้ นชฺมเถีด” แล้วถืลูกกะแจไขไลยูบ ้
้ านปะตูเขฺาไปยั งวิหาร
้
พรามณ์เดีนตามหลังท่านพระอุทายีเขฺาไป ้
ส่วนภัรยากํเดีนตามหลังพรามณ์เขฺาไป
้ านพระอุทายีย่างไปเปีดปิดหน้าต่างบางตอน วຽนฮอบห้องแล้วย้อนกับมาทาง
ขณะนันท่
้ น
หลัง ได้จับต้องอวัยวะน้อยใหย่ ของนางพราหมณี คังนั ้ พรามณ์นนได้
ั้ ช่ นชฺ
ื มยินดี
กับท่านพระอุทายีแล้วกับไป เมื่อกับไปแล้ว พรามณ์ได้เปั่งวาจาออกมาด้วยความดีใจ
ว่า “พระสมณะเชื้อสายศากยบุตร ที่ญูใ ่ นป่ าเชั่นนี้มีอัธยาศัยกว้างขวาง แม่นพระอุทายีผู้
จะเรีนที่ญูใ ี ัธยาศัยกว้างขวาง” เมื่อพรามณ์ก่าว ญ่างนี้ นางพราหมณีจ่ ง
่ นป่ าเชั่นนี้กํมอ ึ
ั้
บอกกับพรามณ์ว่า “พระอุทายีนนจะมี อัธยาศัยกว้างขวางที่ใดกัน พระสมณะอุทายีจับ
ต้องอวัยวะน้อยใหย่ของขะน้อยเหมือนที่ท่านจับนันแหละ”
้ พํได้ชาบเชั่นนัน
้ พรามณ์
จึ่งตําหนิ ปะนาม โพนทะนาว่า “พระสมณะเชื้อสายศากยบุตรเหลฺ่านี้ บํ่มีญางอาย ทุศีล
้
ชอบก่าวเท็จ แต่กํปะติยานว่าปะพึดธัม ปะพึดสงฺบ ปะพึดพรฺมจันย์ เวฺาแม่ นแท้มีศีล มี
กัลยาณธัม
พวกท่านบํ่มีความเปันสมณะ บํ่มีความเปันพรามณ์ ความเปันสมณะ ความเปันพรามณ์
ของพวกท่านเสื่อมสินไปแล้
้ ว พวกท่านจะเปันสมณะเปันพรามณ์ได้ญ่างใด พวกท่าน
ปาสจากความเปันสมณะ ปาสจากความเปันพรามณ์ จั่งใดพระสมณะอุทายี จับต้อง
อวัยวะน้อยใหย่ของภัรยาเฮฺาละ ตํ่ไปยิงผูม ้ ีตะกูน ลูกสาวผู้มีตะกูน ยิงสาวผู้มีตะกูน
ลูกใพ้ยิงผู้มีตะกูน สาวใช้ปะจําตะกูนจะบํ่ก้าไปอาฮามหลืวห ิ ารเปันแน่ เพาะถ้าพวกท่าน
ไปกํจะต้องถืกพระสมณะเชื้อสายศากยบุตรปะทุษฮ้ายเอฺา”
ภิกษุทังหลายได้ยินพรามณ์ตําหนิ ปะนาม โพนทะนา บันดาภิกษุผู้มักน้อยสันโดษ มี
ความละอาย มีความระมัดระวัง ใฝ่ การศึกษา จึ่งตําหนิ ปะนามโพนทะนาว่า “จั่งใด
ท่านพระอุทายีจ่ งถื
ึ กต้องกายกับมาตุคามละ” คันภิกษุทังหลายตําหนิพระอุทายีโดยปะ
การต่างๆ แล้วจึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ น
คังนั ้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มภิกษุสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
้ แล้วชฺงสอบถาม
ท่านพระอุทายีว่า “อุทายี ชาบว่าท่านถืกต้องกายกับมาตุคามแม่นแท้บ”ํ ท่านพระอุทายี
้ า” พระผูม
ขาบทูลว่า “แม่นแท้พระพุทธเจฺาข้ ้ ีพระภาคชฺงตําหนิว่า “โมฆบุรุษ การกะทํา
ญ่างนี้บํ่สฺมควร บํ่ค้อยตาม บํ่เหมาะสฺม บํ่แม่นกิจของสมณะ ใช้บ่ ได้
ํ บํ่ควรทํา จั่งใด
ท่านจึ่งถืกต้องกายกับมาตุคามละ เฮฺาสะแดงธัมโดยปะการต่างๆ เพื่อคายความกําหนัด
บํ่แม่นเพื่อความกําหนัด ฯลฯ เฮฺาบอกการระงับความกัดกุ้มเพาะกามไว้โดยปะการ
ต่างๆ บํ่แม่นบํ การกะทําญ่างนี้บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส หลืเฮัด
่ ล้วให้เหลื้อมใสยิ่งขึน
ให้คฺนที่เหลื้อมใสญูแ ้ ได้เลียที่แม่นแท้กับจะเฮัดให้คฺนที่บํ่
้อมใสไปเลีย คฺนที่เหลื้อมใสญู่แล้วบางพวกกํจะกายเปันอื่นไป”
เหลื้อมใสกํบ่ เหลื
ํ
ตรัสโทษแห่งความเปันผู้ล้งยาก ฯลฯ คุณแห่งการปารฺภความพນ แล้วชฺงสะแดงธัม
มีกถาแก่ภิกษุทังหลายให้เหมาะสฺมกับเรื้องนันแล้
้ วจึ่งฮับสั่งให้ภิกษุทังหลายยฺกสิก
้
ขาบฺทนี้ขึนสะแดงดั
่ งนี้
พระบันญัต
เรื้องพระอุทายี จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
้ จับกฺดลฺง จับให้เงียขึน
[๒๗๒] จับต้อง ลูบคํา ลูบลฺง ลูบขึน ้ ดึงมา ยูไ
้ ปนวด บีบ จับ
ต้อง
ที่ชื่ว่า จับต้อง คื กิรยิ าพຽงแต่ลูบคํา
ที่ชื่ว่า ลูบคํา คื ลูบคําไปทางพุ้นทางนี้
ที่ชื่ว่า ลูบลฺง คื ลูบลฺงเบื้องลุ่ม
ที่ชื่ว่า ลูบขึน
้ คื ลูบขึนเบื
้ ้องเทิง
ที่ชื่ว่า จับกดลฺง คื จับโน้มลฺงข้างลุ่ม
ที่ชื่ว่า จับให้เงียขึน
้ คื จับให้เงียขึนข้
้ างเทิง
ที่ชื่ว่า ดึงมา คื ดึงโน้มลฺงมา
ที่ชื่ว่า ยูไ
้ ป คื ยูอ
้ อกไป
ที่ชื่ว่า นวด คื จับอวัยวะแล้วบีบนวด
ที่ชื่ว่า บีบ คื บีบฮัดกับผ้าหลือาภอนบางญ่าง
ที่ชื่ว่า จับ คื ลักษณะพຽงแต่จับ
ที่ชื่ว่า ต้อง คื ลักษณะพຽงสัมผัส
คําว่า เปันสังฆาทิเสส ความว่า สําลับอาบัตินนั ้ สฺงฆ์เทฺ่านันให้
้ ้
ปริวาส ชักเขฺาหาอาบั ติ
้
เดีม ให้มานัตและฮกเขฺาหมู ่ คณะกํทําบํ่ได้ ภิกษุฮูบดวกํทําบํ่ได้ สะนัน้ จึ่งตรัสว่า
เปันสังฆาทิเสส
คําว่า “เปันสังฆาทิเสส” นี้ เปันการขนานนาม เปันชื่ของหมวดอาบัตินน
ั ้ เพาะเหตุนน
ั้
พระผู้มีพระภาคจึ่งตรัสว่า “เปันสังฆาทิเสส”
กะเทีย
สัตว์เดัระสาน
เอกมูลกนัย จฺบ
กะเทีย ๒ คฺน
สัตว์เดัระสาน ๒ ตฺว
ยิงและชาย
ยิงและสัตว์เดัระสาน
กะเทียและชาย
กะเทียและสัตว์เดัระสาน
ชายและสัตว์เดัระสาน
ทุมูลกนัย จฺบ
ของที่เนื่องด้วยกายของยิง
ของที่เนื่องด้วยกายถืกต้องกายของยิง
ของที่เนื่องด้วยกายถืกต้องของที่เนื่องด้วยกายของยิง
ของที่โยนไปถืกต้องกายของยิง
ของที่โยนไปถืกต้องของที่เนื่องด้วยกายของยิง
ภิกขุเปยยาล จฺบ
ยิงถืกต้องของที่เนื่องด้วยกายของภิกษุ
ยิงใช้ของที่โยนถืกต้องของที่เนื่องด้วยกายของภิกษุ
ยิงใช้ของที่โยนถืกต้องของที่โยนของภิกษุ
อิตถีเปยยาล จฺบ
อนาปัตติวาร
้ บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๒๘๐] ๑. ภิกษุบ่ จฺํ งใจ
๒. ภิกษุถืกต้องเพาะบํ่มีสติ
๓. ภิกษุบ่ ฮู
ํ ้
๔. ภิกษุบ่ ยิ
ํ นดี
๕. ภิกษุวิกฺลจิต
๖. ภิกษุมีจิตปั่นป่ วง
๗. ภิกษุกะวฺนกะวายเพาะเวทนา
ฺ้ นญัต
๘. ภิกษุตนบั
คาถาฮวมวินีตวัตถุ
เรื้องที่ชฺงวินิจฉัยแล้ว
วินีตวัตถุ
เรื้องมารดา ๑ เรื้อง
เรื้องธิดา ๑ เรื้อง
เรื้องน้องสาว ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งจับต้องน้องสาวด้วยความฮักถานน้องสาว ท่านเกีดความกังวฺลใจ
สมัยนัน
ว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ
พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติทุกกฏ” (เรื้องที ๓)
เรื้องอดีตภัรยา ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งถืกต้องกายกับอดีตภัรยา ท่านเกีดความกังวฺลใจว่าเฮฺาต้องอาบัติ
สมัยนัน
สังฆาทิเสส หลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบพระอฺงค์ตรัสว่า
ิ ังฆาทิเสส” (เรื้องที ๔)
“ภิกษุ ท่านต้องอาบัตส
เรื้องนางยักษ์ ๑ เรื้อง
เรื้องกะเทีย ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งถืกต้องกายกับกะเทีย ท่านเกีดความกังวฺลใจว่าเฮฺาต้องอาบัติ
สมัยนัน
สังฆาทิเสส หลืบ่ ํ จึ่งนําเรื่งนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบพระอฺงค์ตรัสว่า
“ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๖)
เรื้องยิงนอนหลับ ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งถืกต้องกายกับยิงนอนหลับ ท่านเกีดความกังวฺลใจว่าเฮฺาต้องอาบัติ
สมัยนัน
สังฆาทิ เสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบพระอฺงค์ตรัสว่า
ิ ังฆาทิเสส” (เรื้องที ๗)
“ภิกษุ ท่านต้องอาบัตส
เรื้องยิงที่ตายแล้ว ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งถืกต้องกายกับยิงที่ตายแล้ว ท่านเกีดความกังวฺลใจว่าเฮฺาต้อง
สมัยนัน
อาบัติสังฆาทิ เสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์
ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติถุลลัจจัย” (เรื้องที ๘)
เรื้องสัตว์เดัระสานโตแม่ ๑ เรื้อง
เรื้องตุ๊กตาไม้ ๑ เรื้อง
เรื้องยิงฮ่วมกันฉุด ๑ เรื้อง
เรื้องขฺว ๑ เรื้อง
เรื้องหฺนทาง ๑ เรื้อง
เรื้องตฺนไม้
้ ๑ เรื้อง
เรื้องเฮือ ๑ เรื้อง
เรื้องเชือก ๑ เรื้อง
เรื้องท่อนไม้ ๑ เรื้อง
เรื้องใช้บาตรดัน ๑ เรื้อง
เรื้องไหว้ ๑ เรื้อง
เรื้องพยายามแต่บ่ ได้
ํ จับต้อง ๑ เรื้อง
้ ภิกษุฮูบนึ่งพยายามจะจับยิงแต่บ่ ได้
สมัยนัน ํ ถืกตฺว ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้อง
อาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัส
ว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้องอาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติทุกกฏ” (เรื้องที ๒๐)
กายสังสัคคสิกขาบฺทที ๒ จฺบ
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๒๘๓] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ พระเชตวัน อาฮามของอนาถบิณ
้ น
ฑิกเสดถี เขตกุงสาวัตถี คังนั ้ ท่านพระอุทายีญใู่ นป่ า วิหารของท่านสวยงาม หน้า
เบิ่ง หน้าชฺม ยิงจํานวนหลายพากันไปที่วัดเพื่อชฺมวิหาร พากันเขฺาไปหาท่
้ านพระอุทา
ยีเถิงที่ญู่ คันเขฺาไปหาแล้
้ ว ก่าวว่า “พวกขะน้อยต้องการชฺมวิหารของพระคุณเจฺา้ ขะ
น้อย” ท่านพระอุทายีพายิงเหลฺ่านันชฺ
้ มวิหาร เวฺาย้
้ องแด่ เวฺาติ
้ แด่ ขํแด่ อ้อนวอนแด่
้
ถามแด่ ถามซําแด่ บอกแด่ สอนแด่ ด่าแด่ พาดพิงทวารหนัก ทวารเบฺาของยิงเหลฺ่า
้ พวกยิงที่บํ่ญ้านบาป ใจเถิง บํ่มีญางอาย ต่างกํยมยฺ
นัน ิ้ วะแด่ เวฺายฺ
้ วะแด่ กะซิกกะซี้แด่
้
เวฺาหยอกกั บท่านพระอุทายีแด่ ส่วนพวกยิงที่มีความละอายใจกํลຽงออกไปแล้วฟ้ อง
ภิกษุทังหลายว่า “ท่านขน้อย คําเชั่นนี้บํ่เหมาะ บํ่ควร สามีเวฺาเชั
้ ่ นนี้พวกเฮฺากํยังบํ่ชอบ
นี้พระคุณเจฺาอุ
้ ทายีมาเวฺาได้
้ ญ่างใด” บันดาภิกษุผู้มักน้อยสันโดษ มีความละอาย มีความ
ระมัดระวัง ใฝ่ การศึกษา จึ่งพากันตําหนิ ปะนาม โพนทะนาว่า “จั่งใดท่านพระอุทายี
จึ่งเวฺาก้
้ ຽวมาตุคาม ด้วยวาจาชฺ่วหยาบละ” คันภิกษุเหลฺ่านันตํ
้ าหนิท่านพระอุทายีโดยปะ
การต่างๆ
แล้วจึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ น
คังนั ้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
้ ชฺงสอบถามท่านพระ
้ ຽวมาตุคามด้วยวาจาชฺ่วหยาบแม่นแท้บ”ํ ท่านทูลฮับ
อุทายีว่า “อุทายี ชาบว่า ท่านเวฺาก้
ว่า “แม่นแท้พระพุทธเจฺาข้้ า” พระผู้มีพระภาคชฺงตําหนิว่า “โมฆบุรุษ การกะทําญ่าง
นี้บํ่สฺมควร บํ่ค้อยตาม บํ่เหมาะสฺม บํ่แม่นกิจของสมณะ ใช้บ่ ได้
ํ บํ่ควรทํา จั่งใดท่าน
จึ่งเวฺาก้
้ ຽวมาตุคามด้วยวาจาชฺ่วหยาบละ โมฆบุรุษ เฮฺาสะแดงธัมโดยปะการต่างๆ เพื่อ
คายความกําหนัด บํ่แม่นเพื่อความกําหนัด ฯลฯ เฮฺาบอกการระงับความกัดกุ้มเพาะกาม
ไว้โดยปะการต่างๆ บํ่แม่นบํ โมฆบุรุษ การกะทําญ่างนี้ บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อม
ใสให้เหลื้อมใส ฯลฯ” แล้ว จึ่งฮับสั่งให้ภิกษุทังหลายยฺกสิกขาบฺทนี้ขึนสะแดงดั
้ ่ งนี้
พระบันญัต
้ ຽวมาตุคามด้วยวาจาชฺ่วห
[๒๘๔] กํภิกษุใดถืกราคะคอบงําแล้ว มีจิตคอนแคน เวฺาก้
้ ຽวยิงสาว เปันสังฆาทิเสส
ยาบ พาดพิงเมถุ น เหมือนชายหนุ่มเวฺาก้
เรื้องพระอุทายี จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
บทภาชนีย์
มาติกา
้ มแด่ เวฺาติ
ภิกษุเวฺาชฺ ้ แด่ ขํแด่ อ้อนวอนแด่ ถามแด่ ถามซําแด่
้ บอกแด่ สอนแด่ ด่าแด่
พาดพิงทวารทังสอง
ที่ชื่ว่า เวฺาชฺ
้ ม คื เวฺาชฺ
้ มเชีย พัณนา เวฺาสั ้ รเสีนทวารทังสอง
ที่ชื่ว่า เวฺาติ ้ ่ ม เวฺาสดสี
้ คื เวฺาขฺ ้ ้ ตนทวารทังสอง
เวฺาติ
ที่ชื่ว่า ขํ คื เวฺาว่
้ า “จฺ่งให้แก่เฮฺา ควรให้แก่เฮฺา”
ที่ชื่ว่า อ้อนวอน คื เวฺาว่ ้ า “เมื่อใดมารดาของท่านจักเหลื้อมใส เมื่อใดบิดาของท่าน
จักเหลื้อมใส เมื่อใดเทวดาของท่านจักเหลื้อมใส เมื่อใดท่านจะมีขณะดี มีลยะดี มีคู่
ดี เมื่อใดเฮฺาจะได้เสพเมถุ นธัมกับท่าน”
ที่ชื่ว่า ถาม คื ถามว่า “ท่านให้แก่สามีญ่างใดหลืให้แก่ชายชู ้ญ่างใด”
ที่ชื่ว่า ถามซํา้ คื สอบถามว่า “ชาบว่า ท่านให้แก่สามีญ่างนี้ ให้แก่ชายชู ้ญ่างนี้หลื”
ยิง
้ มแด่
[๒๘๖] (๑) เปันยิง (๒) ภิกษุสําคันว่าเปันยิงและมีความกําหนัด (๓) ภิกษุเวฺาชฺ
้ แด่ ขํแด่ อ้อนวอนแด่ ถามแด่ ถามซําแด่
เวฺาติ ้ บอกแด่สอนแด่ ด่าแด่ พาดพิงทวาร
หนักทวารเบฺาของยิง ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
(๑) เปันยิง (๒) ภิกษุบ่ แน่
ํ ใจยิงว่าเปันยิง ฯลฯ สําคันว่าเปันกะเทีย ฯลฯ สําคันว่าเปัน
ชาย ฯลฯ สําคันว่าเปันสัตว์เดัระสานและมีความกําหนัด (๓) ภิกษุเวฺาชฺ้ มแด่ เวฺาติ
้ แด่
ฯลฯ ด่าแด่ พาดพิงทวารหนักทวารเบฺาของยิง ต้องอาบัติถุลลัจจัย
กะเทีย
้ มแด่
(๑) เปันกะเทีย (๒) ภิกษุสําคันว่าเปันกะเทียและมีความกําหนัด (๓) ภิกษุเวฺาชฺ
้ แด่ ฯลฯ ด่าแด่ พาดพิงทวารหนักทวารเบฺาของกะเทีย ต้องอาบัติถุลลัจจัย
เวฺาติ
(๑) เปันกะเทีย (๒) ภิกษุบ่ ํแน่ใจว่าเปันกะเทีย ฯลฯ สําคันว่าเปันชาย ฯลฯ สําคันว่า
้ มแด่ เวฺาติ
เปันสัตว์เดัระสาน ฯลฯ สําคันว่าเปันยิงและมีความกําหนัด (๓) ภิกษุเวฺาชฺ ้
แด่ ฯลฯ ด่าแด่ พาดพิงทวารหนักทวารเบฺาของกะเทีย ต้องอาบัติทุกกฏ
ชาย
้ มแด่ เวฺาติ
ภิกษุเวฺาชฺ ้ แด่ ฯลฯ ด่าแด่ พาดพิงทวารหนักทวารเบฺาของชาย ต้องอาบัติ
ทุกกฏ
สัตว์เดัระสาน
ยิง ๒ คฺน
กะเทีย ๒ คฺน
ชาย ๒ คฺน
สัตว์เดัระสาน ๒ ตฺว
ยิงและกะเทีย
ยิงและชาย
ทุกกฏกับสังฆาทิเสส
(๑) เปันยิงและชาย (๒) ภิกษุบ่ แน่
ํ ใจว่าเปันยิงและชายทัง ๒ คฺน ฯลฯ สําคันว่าเปัน
กะเทีย ฯลฯ สําคันว่าเปันชาย ฯลฯ สําคันว่าเปันสัตว์เดัระสานและมีความกําหนัด (๓)
้ มแด่ เวฺาติ
ภิกษุเวฺาชฺ ้ แด่ ฯลฯ ด่าแด่ พาดพิงทวารหนักทวารเบฺาของทัง ๒ คฺน ต้อง
อาบัติทุกกฏกับถุ ลลัจจัย
ยิงและสัตว์เดัระสาน
กะเทียและชาย
กะเทียและสัตว์เดัระสาน
ชายและสัตว์เดัระสาน
ใต้ฮากขวันและเหนือเขฺ่า
้ มแด่ เวฺาติ
(๑) เปันยิง (๒) ภิกษุสําคันว่าเปันยิงและมีความกําหนัด (๓) ภิกษุเวฺาชฺ ้ แด่
้
ฯลฯ ด่าแด่ พาดพิงเถิงอวัยวะเบื้องเทิงใต้ฮากขวันลฺงมา อวัยวะเบื้องตํ่าเหนือเขฺ่าขึน
้
ไป เวันทวารหนั กและทวารเบฺาของยิง ต้องอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ
(๑) เปันสัตว์เดัระสาน (๒) ภิกษุสําคันว่าเปันยิง ฯลฯ ต้องอาบัติทุกกฏ
(๑) เปันยิง ๒ คฺน (๒) ภิกษุสําคันว่าเปันยิงทัง ๒ คฺนและมีความกําหนัด (๓) ภิกษุ
้ แด่ ฯลฯ ด่าแด่ พาดพิงเถิงอวัยวะเบื้องเทิงใต้ฮากขวันลฺงมา อวัยวะ
้ มแด่ เวฺาติ
เวฺาชฺ
้
เบื้องตํ่าเหนือเขฺ่าขึนไป ้
เวันทวารหนั กและทวารเบฺาของยิงทัง ๒ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
๒ ตฺว ฯลฯ
้
เบื้องตํ่าเหนือเขฺ่าขึนไป ้
เวันทวารหนั กและทวารเบฺาของทัง ๒ คฺน ต้องอาบัติทุกกฏ
กับถุ ลลัจจัย ฯลฯ
เหนือฮากขวันและใต้เขฺ่า
้ มแด่ เวฺาติ
(๑) เปันยิง (๒) ภิกษุสําคันว่าเปันยิงและมีความกําหนัด (๓) ภิกษุเวฺาชฺ ้ แด่
ฯลฯ ด่าแด่ พาดพิงเถิงอวัยวะเบื้องเทิงเหนือฮากขวันขึนไป้ อวัยวะเบื้องตํ่าใต้เขฺ่าลฺง
มาของยิง ต้องอาบัตท
ิ ุกกฏ
(๑) เปันกะเทีย (๒) ภิกษุสําคันว่าเปันยิง ฯลฯ (๑) เปันชาย (๒) ภิกษุสําคันว่าเปันยิง
ฯลฯ (๑) สัตว์เดัระสาน (๒) ภิกษุสาํ คันว่าเปันยิง ฯลฯ ต้องอาบัติทุกกฏ
(๑) เปันยิง ๒ คฺน (๒) ภิกษุสําคันว่าเปันยิงทัง ๒ คฺนและมีความกําหนัด (๓) ภิกษุ
้ มแด่ เวฺาติ
เวฺาชฺ ้
้ แด่ ฯลฯ ด่าแด่ พาดพิงเถิงอวัยวะเบื้องเทิงเหนือฮากขวันขึนไป
อวัยวะเบื้องตํ่าใต้เขฺ่าลฺงมาของยิงทัง ๒ คฺน ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺว ฯลฯ
(๑) เปันยิงและกะเทีย (๒) ภิกษุสําคันว่าเปันยิงทัง ๒ คฺนและมีความกําหนัด (๓) ภิกษุ
้ มแด่ เวฺาติ
เวฺาชฺ ้
้ แด่ ฯลฯ ด่าแด่ พาดพิงเถิงอวัยวะเบื้องเทิงเหนือฮากขวันขึนไป
อวัยวะเบื้องตํ่าใต้เขฺ่าลฺงมาของทัง ๒ คฺน ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺว ฯลฯ
้
เวฺาพาดพิ งเถิงของที่เนื่องด้วยกาย
้ มแด่ เวฺาติ
(๑) เปันยิง (๒) ภิกษุสําคันว่าเปันยิงและมีความกําหนัด (๓) ภิกษุเวฺาชฺ ้ แด่
ฯลฯ ด่าแด่ พาดพิงเถิงของที่เนื่องด้วยกายของยิง ต้องอาบัติทุกกฏ
(๑) เปันกะเทีย ฯลฯ (๑) เปันชาย ฯลฯ (๑) เปันสัตว์เดัระสาน ฯลฯ ต้องอาบัติทุก
กฏ
(๑) เปันยิง ๒ คฺน (๒) ภิกษุสําคันว่าเปันยิงทัง ๒ คฺนและมีความกําหนัด
้ แด่ ฯลฯ ด่าแด่ พาดพิงเถิงของที่เนื่องด้วยกายของยิงทัง ๒
้ มแด่ เวฺาติ
(๓) ภิกษุเวฺาชฺ
อนาปัตติวาร
้บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๒๘๗] ๑. ภิกษุมุ่งอันถะ
๒. ภิกษุมุ่งธัม
๓. ภิกษุมุ่งพํ่าสอน
๔. ภิกษุวิกฺลจิต
ฺ้ นญัต
๕. ภิกษุตนบั
คาถาฮวมวินีตวัตถุ
เรื้องที่ชฺงวินิจฉัยแล้ว
เรื้องผ้ากัมพฺลสีแดง ๑ เรื้อง
เรื้องผ้ากัมพฺลขฺนแขง ๑ เรื้อง
เรื้องผ้ากัมพฺลขฺนหยอง ๑ เรื้อง
เรื้องผ้ากัมพฺลขนหยาบ ๑ เรื้อง
เรื้องผ้าหฺ่มขนยาว ๑ เรื้อง
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านบํ่ต้อง
อาบัติสังฆาทิเสส แต่ต้องอาบัติทุกกฏ” (เรื้องที ๕)
เรื้องนาหว่าน ๑ เรื้อง
เรื้องหฺนทางฮาบพຽง ๑ เรื้อง
เรื้องมีสัดทา ๑ เรื้อง
เรื้องให้ทาน ๑ เรื้อง
เรื้องทํางาน ๓ เรื้อง
ว่าด้วยการให้บําเรีความใค่ของตฺน
เรื้องพระอุทายี
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๒๙๐] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ พระเชตวัน อาฮามของอนาถบิณ
้ น
ฑิกเสดถี เขตกุงสาวัตถี คังนั ้ ท่านพระอุทายีเปันพระที่ใก้ชิดตะกูนในกุงสาวัตถี ไป
้ มีแม่หม้ายคฺนนึ่งฮูบงาม หน้าเบิ่ง หน้าชฺม คันเวลา
มาหาสู่ตะกูนเปันอันมาก สมัยนัน
เชฺา้ ท่านพระอุทายีคองอันตรวาสก ถืบาตรและจีวอนย่างไปเถิงเฮือนแม่หม้ายนันคั ้ น
เถิงแล้วจึ่งนั่งเทิงอาสนะที่เขฺาจัดไว้ คันแล้วแม่หม้ายจึ่งเขฺาไปหาเถิ
้ งที่ท่านพระอุทายี
นั่ง ขาบแล้วนั่ง ณะ ที่สฺมควร คันแล้วท่านพระอุทายีช้แจงให้
ี แม่หม้ายเหันแจ้ง ชวน
ให้ญากฮับเอฺาไปปะติบัด ปุกใจให้อาจหานเกั่งก้า ปอบปะโลมใจให้สฺดชื่นเบีกบาน
้ น
ด้วยธัมมีกถา คังนั ้ แม่หม้ายได้ก่าวปวารณา ท่านพระอุทายีว่า “พระคุณเจฺา้ โปดบ
อกเถีด ท่านต้องการสิ่งใดที่ขะน้อยสามาดจัดถวายได้ คื จีวอน บิณฑบาต เสนาสนะ
และคิลานปัจจัยเภสัชบํริขาร” “ปัจจัยเหลฺ่านันหาได้
้ บ่ ํยาก ท่านจฺ่งถวายสิ่งที่หาได้ยาก
แก่อาตมาเถีด” “แม่นหยังหลื ขะน้อย” “เมถุ นธัม” “ท่านต้องการหลืขะน้อย” “อาตมา
ต้อง การ” แม่หม้ายจึ่งก่าวว่า “นิมฺนต์ท่านมาเถีดขะน้อย” แล้วเดีนเขฺาห้
้ องเปื้องผ้านุ่ง
แล้วนอนหงายเทิงตง ขณะนัน ้ ท่านพระอุทายีเดีนตามนางเขฺาไปเถิ
้ งตงก่าวว่า “ใผ
จักลูบคํายิงถ่อยมีก่ นเหม็
ิ นคฺนนี้ได้” ถฺ่มนําลายแล้
้ วจากไป แม่หม้ายตําหนิ ปะนาม
โพนทะนาว่า “พระสมณะเชื้อสายศากยบุตรเหลฺ่านี้ บํ่มีญางอาย ทุศีล ชอบเวฺาเท็
้ จ
้
แต่กํปะติยานว่า ปะพึดธัม ปะพึดสงฺบ ปะพึด พรฺมจันย์ เวฺาความจิ ง มีศีล มีกัลยาณธัม
พวกท่านบํ่มีความเปันสมณะ บํ่มีความเปันพรามณ์ ความเปันสมณะความเปันพรามณ์
ของพวกท่านเสื่อมสินไปแล้
้ ว พวกท่านจะเปันสมณะ เปัน พรามณ์ได้ญ่างใด พวกท่าน
ปาสจากความเปันสมณะ ปาสจากความเปันพรามณ์ จั่งใดพระสมณะอุทายีขํเมถุ นธัม
กับเฮฺาแล้ว กับถฺ่มนําลายก่
้ าวว่า ‘ใผจักลูบคํายิงถ่อยมีก่ นเหม็
ิ นคฺนนี้ได้’ แล้วจากไปละ
เฮฺามีหยังชฺ่วหลายหลื มีหยังที่เปันมีก่ นเหม็
ิ นหลื เฮฺาชฺ่วกว่ายิงคฺนอื่นญ่างใด” แม่น
ยิงพวกอื่นกํพากันตําหนิ ปะนาม โพนทะนาว่า “พระสมณะเชื้อสายศากยบุตรเหลฺ่านี้ บํ่
มีญางอาย ทุศีล มัก ก่าวเท็จ ฯลฯ แม่หม้ายนี้มีหยังชฺ่วแท้หลื มีหยังที่เปันกิ่น
เหม็นหลื นางชฺ่วกว่ายิงอื่นญ่างใด” ภิกษุทง
ั หลายได้ยินยิงเหลฺ่านันตํ
้ าหนิ ปะนาม
โพนทะนา บันดาภิกษุผู้มักน้อย สันโดษ มีความละอาย มีความระมัดระวัง ใฝ่
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
เรื้องพระอุทายี จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
บฺทภาชนีย์
ยิง
กะเทีย
ชาย
สัตว์เดัระสาน
ยิง ๒ คฺน
กะเทีย ๒ คฺน
ยิงและกะเทีย
ยิงและสัตว์เดัระสาน
กะเทียและชาย
กะเทียและสัตว์เดัระสาน
อนาปัตติวาร
้บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๒๙๔] ๑. ภิกษุผู้กา่ วว่า “จฺ่งบํารุงด้วยจีวอน บิณฑบาต เสนาสนะ และบํริขารคืญา
ฮักษาโรค”
๒. ภิกษุวิกฺลจิต
ฺ้ นญัต
๓. ภิกษุตนบั
คาถาฮวมวินีตวัตถุ
เรื้องที่ชฺงวินิฉัยแล้ว
เรื้องยิงหมันต้องการมีบุตร ๑ เรื้อง
เรื้องยิงผู้มีบุตรถี่บํ่ต้องการมีบุตร ๑ เรื้อง
เรื้องยิงต้องการเปันที่ฮักของสามี ๑ เรื้อง
เรื้องยิงต้องการมีโชค ๑ เรื้อง
เรื้องยิงต้องการถวายทานอันเลิศ ๑ เรื้อง
ั ฐากด้วยสิ่งที่เลิศ ๑ เรื้อง
เรื้องยิงต้องการอุปฏ
เรื้องยิงต้องการไปสุคติ ๑ เรื้อง
วินีตวัตถุ
เรื้องยิงหมันต้องการมีบุตร ๑ เรื้อง
เรื้องยิงผู้มีบุตรถี่บํ่ต้องการมีบุตร ๑ เรื้อง
เรื้องยิงต้องการเปันที่ฮักของสามี ๑ เรื้อง
้ ยิงคฺนนึ่งถามภิกษุท่ นางอุ
สมัยนัน ี ปถัมภ์ว่า “พระคุณเจฺา้ เฮัดญ่างใดขะน้อยจึ่งจะเปันที่
้ านจฺ่งถวายทานอันเลิศ” “พระคุณเจฺา้ แม่นหยังชื่ว่า
ฮักของสามี” “น้องยิง ถ้าญ่างนันท่
ทานอันเลิศ” “เมถุ นธัม” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตส ั ฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่ง
ิ ง
นําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส” (เรื้องที ๓)
เรื้องยิงต้องการมีโชค ๑ เรื้อง
้ ยิงคฺนนึ่งถามภิกษุท่ นางอุ
สมัยนัน ี ปถัมภ์ว่า “พระคุณเจฺา้ เฮัดญ่างใดขะน้อยจึ่งจะมีโชค”
้ านจฺ่งถวายทานอันเลิศ” “พระคุณเจฺาแม่
“น้องยิง ถ้าญ่างนันท่ ้ นหยังชื่ว่าทานอันเลิศ”
“เมถุ นธัม” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺง ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติสังฆาทิเสส”
(เรื้องที ๔)
เรื้องยิงต้องการถวายทานอันเลิศ ๑ เรื้อง
้ ยิงคฺนนึ่งถามภิกษุท่ นางอุ
สมัยนัน ี ปถัมภ์ว่า “พระคุณเจฺา้ ขะน้อยจะถวายหยังดีแก่
้ านจฺ่งถวายทานอันเลิศ” “พระคุณเจฺา้ แม่นหยังชื่ว่า
้ “น้องยิง ถ้าญ่างนันท่
พระคุณเจฺา”
ทานอันเลิศ” “เมถุ นธัม” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัตสิ ังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่ง
นําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส” (เรื้องที ๕)
ั ฐากด้วยสิ่งที่เลิศ ๑ เรื้อง
เรื้องยิงต้องการอุปฏ
้ ยิงคฺนนึ่งถามภิกษุท่ นางอุ
สมัยนัน ี ปถัมภ์ว่า “พระคุณเจฺา้ ขะน้อยจะอุปฏ
ั ฐากพระคุณเจฺา้
ด้วยหยังดี” “น้องยิง ด้วยทานอันเลิศ” “พระคุณเจฺา้ แม่นหยังชื่ว่าทานอันเลิศ”
“เมถุ นธัม” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุ ท่านต้องอาบัติสังฆาทิเสส”
(เรื้องที ๖)
เรื้องยิงต้องการไปสุคติ ๑ เรื้อง
้ ยิงคฺนนึ่งถามภิกษุท่ นางอุ
สมัยนัน ี ปถัมภ์ว่า “พระคุณเจฺา้ ขะน้อยจะไปสุคติได้ญ่างใด”
้ ท่านจฺ่งถวายทานอันเลิศ” “พระคุณเจฺา้ แม่นหยังชื่ว่าทานอันเลิศ”
“น้องยิง ถ้าญ่างนัน
“เมถุ นธัม” ท่านเกีดความกังวฺลใจว่า เฮฺาต้องอาบัติสังฆาทิเสสหลืบ่ ํ จึ่งนําเรื้องนี้ไป
ขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ ชฺงชาบ พระอฺงค์ตรัสว่า “ภิกษุท่านต้องอาบัติสังฆาทิเสส”
(เรื้องที ๗)
อัตตกามปาริจริยสิกขาบฺทที ๔ จฺบ
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๒๙๖] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ พระเชตวัน อาฮามของอนาถบิณ
้ น
ฑิกเสดถี เขตกุงสาวัตถี คังนั ้ ท่านพระอุทายีเปันพระที่ใก้ชิดตะกูนในกุงสาวัตถี ไป
่ ะกูนเปันอันมากที่ตฺนเหันว่ามีเด็กหนุ่มที่ยังบํ่มีภัรยาหลืเด็กสาวที่ยังบํ่มีสามี ก่า
มาหาสูต
วยฺกย้องคุณสฺมบัตของเด็กสาวให้มารดาบิดาของเด็กหนุ่มฟั งว่า “สาวน้อยของตะ
กูนพุ้น ฮูบงาม หน้าเบิ่ง หน้าชฺม สลาดหลักแหลมไหวพิบดี ดุหมั่นบํ่กดค้าน สาว
้
น้อยคฺนนันเหมาะสฺ มกับชายหนุ่มคฺนนี้” มารดาบิดาของเด็กหนุ่มกํก่าวว่า “พระคุณเจฺา้
คฺนเหลฺ่านันบํ
้ ่ ฮูจ ้
้ ักพวกเฮฺาว่า‘เปันใผหลืพักพวกของใผ’ ถ้าพระคุณเจฺาจะเวฺ ้
าทาบทาม
้
ให้ พวกเฮฺากํจะสู่ขเํ ด็กสาวนันมาให้ เด็กหนุ่มคฺนนี้” พระอุทายีนนไปก่
ั้ าวยฺกย้องคุณ
สฺมบัตของเด็กหนุ่มให้มารดาบิดาของเด็กสาวฟั งว่า “ชายหนุ่มของตะกูนพุ้น ฮูบงาม
หน้าเบิ่ง หน้าชฺม สลาดหลักแหลมไหวพิบดี ดุหมั่นบํ่กดค้าน ชายหนุ่มคฺนนัน้
เหมาะสฺมกับสาวน้อยคฺนนี้” ข้างมารดาบิดาของเด็กสาวกํก่าวว่า “พระคุณเจฺา้ คฺนเหลฺ่า
นันบํ ้ ักพวกเฮฺาว่า ‘เปันใผหลืพักพวกของใผ’ การที่จะเวฺายํ
้ ่ ฮูจ ้ สาวน้อยให้เขฺากะบํ่
้ วยไปเวฺาให้
คืปานใด ถ้าพระคุณเจฺาช่ ้ ้ จะยฺกสาวน้อยคฺนนี้ให้
เขฺามาสู่ขํ พวกข้าพะเจฺากํ
้ ด้วยวิทีญ่างนี้ พระอุทายีจ่ งให้
ชายหนุ่มคฺนนัน” ึ มารดาบิดาของหนุ่มสาวทําอา
้
วาหมฺงคฺลแด่ วิวาหมฺงคฺลแด่ หลืชักนําให้สู่ขหมันหมายกั นแด่
ฮับลูกกับไปเถีด”
คันชาบข่าว ภัรยาโหรจึ่งไปหาพวกสาวฺกอาชีวกเถิงที่ญู่ ก่าวว่า “พวกท่านญ่าล้งดูสาว
น้อยญ่างทาสยิง โปดล้งดูญ่างลูกใพ้เถีด” พวกสาวฺกอาชีวกตอบว่า “พวกเฮฺาบํ่ได้
ฮับฮองและตฺกลฺงไว้กับท่าน แต่ฮับฮองและตฺกลฺงไว้กับพระต่างหาก หลีกไป พวก
เฮฺาบํ่ฮูจ
้ ักท่าน”
คันภัรยาโหรถืกพวกสาวฺกอาชีวกเวฺาฮุ ้ กฮานจึ่งเดีนทางกับกุงสาวัตถี ฝ่ ายสาวน้อยกํ
ยังสฺ่งข่าวไปเถิงมารดาอีกเปันคังที
้ ๒ ว่า “ลูกตฺกระกําลําบาก หาความสุขบํ่ได้เลีย
ฯลฯ ยาแม่โปดมาฮับลูกกับไปเถีด” ภัรยาโหรจึ่งไปหาพระอุทายีเถิงที่ญูแ่ ล้วก่าวว่า
“พระคุณเจฺา้ ชาบมาว่าบุตรสาวของขะน้อยตฺกระกําลําบาก บํ่ได้ความสุข ได้ฮับการล้ง
ดูญ่างลูกใพ้ เดือนดวเทฺ่านัน
้ จากนัน
้ ถืกล้งดูญ่างทาสยิง พระคุณเจฺาควรขํ
้ ฮ้องว่า
ญ่าล้งดูสาวน้อยญ่างทาสยิง โปดล้งดูญ่างลูกใพ้”
ตํ่มาพระอุทายีได้ไปหาพวกสาวฺกอาชีวกเถิงที่ญูข
่ ํฮ้องว่า “พวกท่านญ่าล้งดูสาว
น้อยญ่างทาสยิง โปดล้งดูญ่างลูกใพ้เถีด” พวกสาวฺกอาชีวกตอบว่า “พวกเฮฺาบํ่ได้
ฮับฮองและตฺกลฺงไว้กับท่าน แต่ฮับฮองและตฺกลฺงไว้กับภัรยาโหรต่างหาก พระต้องบํ่
วุ่นวาย ต้องเปันพระที่ดี หลีกไป พวกเฮฺาบํ่ฮูจ ้
้ ักท่าน” คันถืกพวกสาวฺกอาชีวกเวฺาฮุ
กฮาน พระอุทายี จึ่งเดีนทางกับกุงสาวัตถี ฝ่ ายสาวน้อยกํยังสฺ่งข่าวไปเถิงมารดาอีก
้
เปันคังที ๓ ว่า “ลูกตฺกระกําลําบาก หาความสุขบํ่ได้เลีย ฯลฯ ยาแม่โปดมาฮับลูกกับ
้
ไปเถีด” ฝ่ ายภัรยาโหรกํเขฺาไปหาพระอุ ทายีเถิงที่ญู่ แล้วเวฺาเปั ้
้ นคังที ๒ ว่า “พระคุณ
เจฺา้ ชาบมาว่า บุตรสาวของขะน้อยตกระกําลําบาก ฯลฯ โปดล้งดูนางญ่างลูกใพ้” ท่าน
้ ่ งแล้ว ท่านไปเองเถีด
้ กฮานมาคังนึ
พระอุทายีก่าวว่า “อาตมาถืกพวกสาวฺกอาชีวกเวฺาฮุ
อาตมาจะบํ่ไป”
นินทาและสัรเสีนพระอุทายี
้ น
[๒๙๘] คังนั ้ ภัรยาโหรได้ตําหนิ ปะนาม โพนทะนาว่า “ขํให้พระอุทายีตฺกระกํา
ลําบาก ญ่าได้มีความสุขสะบายเหมือนบุตรสาวของเฮฺาที่ต้องตฺกระกําลําบากบํ่ได้
ความสุขสะบายเพาะมีแม่ย่า พํ่ปู่ และสามีช่ ว”
ฺ ่แม่สาวน้อยกํตําหนิ ปะนาม โพนทะนา
พระอุทายีว่า “ขํให้พระอุทายีตฺกระกําลําบาก ญ่าได้มีความสุข เหมือนเฮฺาที่ต้องตฺกระ
ฺ แม่นแต่ยิงสาวอื่นๆ ที่บํ่
กําลําบาก บํ่ได้ความสุขสะบายเพาะมีแม่ย่า พํ่ปู่ และ สามีช่ ว”
ชอบใจแม่ย่า พํ่ปู่ และสามี ต่างสาบแช่งพระอุทายี ว่า “ขํให้พระอุทายีตฺกระกําลําบาก
ฯลฯ เหมือนเฮฺาที่ตฺกระกําลําบาก เพาะมีแม่ย่า พ่อผัว และสามีช่ ว”
ฺ ฝ่ ายยิงสาวที่ชอบ
้ ทายีจ่ งมี
ใจแม่ย่า พํ่ปู่ และสามี ต่างให้พอนว่า “ขํให้พระคุณเจฺาอุ ฺ ความสุข ความ
จะเรีนเหมือนพวกเฮฺาที่มีความสุขความจะเรีนเพาะมีแม่ย่า พํ่ปู่ และสามีดี” พวกภิกษุ
ได้ยินยิงบางพวกสาบแช่ง บางพวกให้พอน บันดาภิกษุผู้มักน้อยสันโดษ ฯลฯ จึ่งพา
กันตําหนิ ปะนาม โพนทะนาว่า “จั่งใดท่านพระอุทายีจ่ งชั
ึ กสื่ละ” คันภิกษุเหลฺ่านันตํ
้ าหนิ
ท่านพระอุทายีโดยปะการต่างๆ แล้วจึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชฺงชาบ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺงสอบถามท่าน
พระอุทายีว่า “อุทายี ชาบว่า ท่านชักสื่แม่นแท้บ”ํ ท่านทูลฮับว่า “แม่นแท้ พระพุทธ
้ งตําหนิว่า “โมฆบุรุษ การกะทําญ่างนี้บํ่สฺมควร บํ่
้ า” พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาชฺ
เจฺาข้
ค้อยตาม บํ่เหมาะสฺม บํ่แม่นกิจของสมณะ ใช้บ่ ได้
ํ บํ่ควรทํา โมฆบุรุษ จั่งใดท่านจึ่ง
ชักสื่ละ การกะทําญ่างนี้ บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส ฯลฯ” แล้วจึ่ง
ฮับสั่งให้ภิกษุทง ้
ั หลายยฺกสิกขาบฺทนี้ขึนสะแดงดั ่ งนี้
พระบันญัต
เรื้องพระอุทายี จฺบ
เรื้องนักเลงยิง
้ พวกนักเลงจํานวนหลายพากันไปทวม่วนชื่นในอุทยาน สฺ่งชายสื่ไป
[๓๐๐] สมัยนัน
สํานักยิงแพศยาคฺนนึ่งด้วยสั่งว่า “เชีนนางมาเถีด พวกเฮฺาจักไปท่วม่วนชื่นในอุทยาน
ด้วยกัน” ยิงแพศยาตอบว่า “นายเอีย ขะน้อยบํ่ฮู้ว่าพวกท่านเปันใผหลืเปันพักพวก
ของใผ อีกปะการนึ่ง ขะน้อยมีชัพย์สฺมบัตหลาย มีเคื่องปะดับมากมาย ถ้าจะต้อง
ออกไปนอกเมือง ขะน้อยบํ่ไป” คันแล้วชายสื่แจ้งเรื้องนันให้
้ พวกนักเลงชาบ เมื่อ
ชายสื่เวฺาญ่ ้ ชายอีกคฺนนึ่งบอกพวกนักเลงว่า “พวกท่านไปอ้อนวอนยิงแพศยาเปัน
้ างนัน
หยัง ควรบอกพระอุทายีบ่ ดี ํ กว่าบํ ท่านจะสฺ่งนางมาให้พวกเฮฺาเอง” เมื่อเขฺาเวฺาญ่ ้
้ างนัน
อุบาสฺกคฺนนึ่งเวฺาแย้
้ ้ างนัน
งว่า “ท่านญ่าเวฺาญ่ ้ ่ เหมาะแก่พระสมณะเชื้อ
้ การเฮัดญ่างนันบํ
สายศากยบุตร พระคุณเจฺาอุ ้ ทายีจะบํ่ทําเชั่นนัน” ้ างนี้ พวกนักเลงจึ่ง
้ เมื่ออุบาสฺกเวฺาญ่
้ ทายีจะทําหลืบ่ ํทํา” นักเลงเหลฺ่านันเขฺ
พนันกันว่า “พระคุณเจฺาอุ ้ ้
าไปหาพระอุ ทายีเถิงที่ญู่
แล้วขาบฮนท่านว่า “พระคุณเจฺา้ พวกผู้ข้าเขฺาไปท่
้ วม่วนชื่นในอุทยาน สฺ่งชายสื่ไป
หายิงแพศ ยา ชื่พุ้นว่า ‘ขํให้นางมา พวกเฮฺาจะท่วม่วนชื่นในอุทยาน’ นางตอบว่า
‘นายเอีย ขะน้อยบํ่ชาบว่าพวกท่านเปันใผหลืเปันพักพวกของใผ อีกปะการนึ่ง ขะน้อย
มีเคื่องปะดับหลาย ถ้าจะต้องออกไปนอกเมือง ขะน้อยบํ่ไป’ ขํพระคุณเจฺาโปดสฺ
้ ่ งยิง
้
แพศยาคฺนนันมาให้ พวกผู้ข้าด้วยเถีด”
้ พระอุทายีเขฺาไปหายิ
ลําดับนัน ้ งแพศยาเถิงที่ญูถ ้
่ ามว่า “เปันหยังท่านบํ่ไปหาคฺนพวกนัน
ละ”
นางตอบว่า “ขะน้อยบํ่ฮู้ว่า คฺนพวกนี้เปันใผหลืเปันพักพวกของใผ อีกปะการนึ่งขะ
น้อยมีชัพย์สฺม บัตหลาย มีเคื่องปะดับมาก ถ้าจะต้องออกไปนอกเมือง ขะน้อยบํ่ไป ขะ
น้อย” “ท่านไปหาคฺนพวกนี้เถีด อาตมาฮูจ ้ จ
้ ักพวกเขฺาดี” “ถ้าพระคุณเจฺาฮู ้ ัก ขะน้อยกํจะ
้ พวกนักเลงพายิงแพศยาคฺนนันไปท่
ไป ขะน้อย” ลําดับนัน ้ วในอุทยาน ตํ่มา อุบาสฺก
ตําหนิ ปะนาม โพนทะนาว่า “จั่งใดพระอุทายีจ่ งชั
ึ กสื่ให้ญฮ
ู่ ่วมกันชฺ่วคาวละ” พวกภิกษุ
ได้ยินอุบาสฺกตําหนิ ปะนาม โพน ทะนา บันดาภิกษุผู้มักน้อย ฯลฯ จึ่งพากันตําหนิ ปะ
นาม โพนทะนาว่า “จั่งใดท่านพระอุทายีจ่ งชั
ึ กสื่ให้ญฮ
ู่ ่วมกับชฺ่วคาวละ” คันภิกษุเหลฺ่า
้ าหนิท่านพระอุทายีโดยปะการต่างๆ แล้วจึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาค
นันตํ
ให้ชฺงชาบ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้
ลําดับนันพระผู ้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
้ ชฺงสอบถามท่าน
พระอุทายีว่า “อุทายี ชาบว่า ท่านชักสื่อให้ญฮ ู่ ่วมกันชฺ่วคาว แม่นแท้บํ” พระอุทายีทูล
้ า” พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาชฺ
ฮับว่า “แม่นแท้พระพุทธเจฺาข้ ้ งตําหนิว่า “โมฆบุรุษ การ
กะทําญ่างนี้ บํ่สฺมควร ฯลฯ โมฆบุรุษ จั่งใดท่านจึ่งชักสื่ให้ญฮ
ู่ ่วมกันชฺ่วคาวละ โมฆ
บุรุษ การกะทําญ่างนี้ บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส ฯลฯ” แล้วจึ่งฮับ
้
สั่งให้ภิกษุทังหลายยฺกสิกขาบฺทนี้ขึนสะแดงดั ่ งนี้
พระอนุบันญัต
เรื้องนักเลงยิง จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
ภัรยา ๑๐ จําพวก
ภัรยา ๑๐ จําพวก คื
๑. ภัรยาสินไถ่
๒. ภัรยาที่ญูด ่ ้วยความพํใจ
๓. ภัรยาที่ญูเ่ พาะสฺมบัต
๔. ภัรยาที่ญูเ่ พาะแผ่นผ้า
๕. ภัรยาที่เขฺาพิ
้ ธส
ี ฺมรฺส
๖. ภัรยาที่ถืกปฺงมฺงกุด
๗. ภัรยาที่เปันทังคฺนฮับใช้เปันทังภัรยา
๘. ภัรยาที่เปันทังลูกจ้างเปันทังภัรยา
๙. ภัรยาที่เปันชะเลีย
ให้ญใ ู่ นอํานาจ
ที่ชื่ว่า ยิงที่มีคู่หมัน
้ ได้แก่ ยิงที่ถืกหมันหมายไว้
้ ั้
ตงแต่ ู่ นคันภ์โดยที่สุดจฺนเมื่อยิงที่
ญใ
ชายสวมพวงดอกไม้ให้ด้วยก่าวว่า “ยิงนี้เปันของเฮฺา”
ที่ชื่ว่า ยิงที่มีกฺฎหมายคุ้มคอง ได้แก่ ยิงที่มีพระราชาบางอฺงค์ชง
ฺ กําหนฺดโทษไว้ว่า
“ชายที่ล่วงเกีนยิงคฺนนี้ ต้องได้ฮับโทษเทฺ่านี้”
ที่ชื่ว่า ภัรยาสินไถ่ ได้แก่ ยิงที่ชายเอฺาชัพย์ช้ืมาญู่ฮ่วมกัน
ที่ชื่ว่า ภัรยาที่ญูด ่ ้วยความพํใจ ได้แก่ ยิงอันเปันที่ฮักชึ่งชายคู่ฮักฮับให้ญฮ
ู่ ่วมกัน
ที่ชื่ว่า ภัรยาที่ญูเ่ พาะสฺมบัต ได้แก่ยิงที่ชายยฺกสฺมบัตให้แล้วญูฮ
่ ่วมกัน
ที่ชื่ว่า ภัรยาที่ญูเ่ พาะแผ่นผ้า ได้แก่ยิงที่ชายมอบผ้าให้แล้วญูฮ ่ ่วมกัน
ที่ชื่ว่า ภัรยาที่เขฺาพิ ฺ รฺส ได้แก่ ยิงที่ชายจับมืจุ่มลฺงในภาชนะนําด้
้ ธีสม ้ วยกันแล้วญูฮ
่ ่วม
กัน
ที่ชื่ว่า ภัรยาที่ถืกปฺงมฺงกุด ได้แก่ ยิงที่ชายถอดมฺงกุดลฺงแล้วญูฮ่ ่วมกัน
ที่ชื่ว่า ภัรยาที่เปันทังคฺนฮับใช้เปันทังภัรยา ได้แก่ ยิงที่เปันทังทาสเปันทังภัรยา
ที่ชื่ว่า ภัรยาที่เปันทังลูกจ้างเปันทังภัรยา ได้แก่ ยิงที่เปันทังลูกจ้าง เปันทังภัรยา
ที่ชื่ว่า ภัรยาที่เปันชะเลีย ได้แก่ ยิงที่ถืกนํามาเปันชะเลีย
ที่ชื่ว่า ภัรยาชฺ่วคาว ได้แก่ ยิงที่ญูฮ ้
่ ่วมกันเปันคังคาว
ธนักกีตาจักร
นิกเขปบฺท
นิกเขปบฺท จฺบ
ขัณฑจักร
มียิงคฺนนึ่งเปันมูล
่ นความปฺกคองของมารดาบิดาและยิงชื่นี้ที่มีคู่หมัน
ยังญูใ ้ ฯลฯ ยิงชื่นี้ที่ยังญูใ
่ นความปฺ
กคองของมารดาบิดาและยิงชื่นี้ที่มีกฺฎหมายคุ้มคอง ฯลฯ ยิงชื่นี้ที่ยังญูใ
่ นความปฺกคอง
ของมารดาบิดาและยิงชื่นี้ที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของมารดา ฯลฯ ยิงชื่นี้ที่ยังญู่ในความปฺ
กคองของมารดาบิดาและยิงชื่นี้ที่ยังญูใ่ นความปฺกคองของบิดาว่า ชาบว่า ท่านทัง
หลายจฺ่งเปันภัรยาสินไถ่ของชายชื่นี้” ภิกษุฮับคํา ไปบอก กับมาบอก ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส
พัทธจักรมียิงคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๓
พัทธจักรมียิงคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๔
พัทธจักรมียิงคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๕
พัทธจักรมียิงคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๖
พัทธจักรมียิงคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๗
พัทธจักรมียิงคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๘
พัทธจักรมียิงคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๙
ขัณฑจักรและพัทธจักรมียิงคฺนนึ่งเปันมูล จฺบ
ธนักกีตาจักร
พัทธจักรมียิง ๑๐ คฺนเปันมูล
ธนักกีตาจักร จฺบ
ฉันทวาสินีจักร - มุหต
ุ ติกาจักร
นิกเขปบฺท
นิกเขปบท จฺบ
มุหุตติกาจักร
ขัณฑจักรที่มียิงคฺนนึ่งเปันมูล
ยิงชื่นี้ที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของมารดาและยิงชื่นี้ที่ยังญูใ่ นความปฺกคองของยาต ฯลฯ
ยิงชื่นี้ที่ยังญูใ่ นความปฺกคองของมารดาและยิงชื่นี้ที่ยังญูใ่ นความปฺกคองของตะกูน ฯลฯ
ยิงชื่นี้ที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของมารดาและยิงชื่นี้ที่มีธัมคุ้มคอง ฯลฯ ยิงชื่นี้ที่ยังญูใ
่ น
ความปฺกคองของมารดาและยิงชื่นี้ที่มีคู่หมัน
้ ฯลฯ ยิงชื่นี้ที่ยังญูใ่ นความปฺกคองของ
มารดาและยิงชื่นี้ที่มีกฺฎหมายคุ้มคองว่า ชาบว่าท่านทังหลายจฺ่งเปันภัรยาชฺ่วคาวของ
ชายชื่นี้” ภิกษุฮับคํา ไปบอก กับมาบอก ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
ขัณฑจักรที่มียิงคฺนนึ่งเปันมูล จฺบ
มุหุตติกาจักร
พัทธจักรที่มียิงคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๑
พัทธจักรมียิงคฺนนึ่งเปันมูลหมวดที ๒ - ๘ หยํไว้
้ แล้ว
พัทธจักรที่มียิงคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๙
ขัณฑจักรและพัทธจักรแห่งมุหุตติกาจักรที่มียิงคฺนนึ่งเปันมูล จฺบ
มุหุตติกาจักร
พัทธจักรที่มียิง ๑๐ คฺนเปันมูล
มุหุตติกาจักร จฺบ
นิกเขปบฺท จฺบ
มาตุฮักขิตาจักร
ขัณฑจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล
ขัณฑจักร
พัทธจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๑
พัทธจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๙
ขัณฑจักรและพัทธจักรแห่งมาตุฮักขิตาจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล จฺบ
ขัณฑจักรและพัทธจักรแห่งมาตุฮักขิตาจักรที่มีภัรยา ๒ คฺนเปันมูลกํดีมภ
ี ัรยา ๓ คฺน
เปันมูลกํดี มีภัรยา ๔ คฺนเปันมูลกํดี มีภัรยา ๕ คฺนเปันมูลกํดี มีภัรยา ๖ คฺนเปันมูลกํ
ดี มีภัรยา ๗ คฺนเปันมูลกํดี มีภัรยา ๘ คฺนเปันมูลกํดี มีภัรยา ๙ คฺนเปันมูลกํดี กํเพิง
ขยายตามแบบนี้เหมือนกัน
ตํ่ไปนี้คืพัทธจักรที่มีภัรยา ๑๐ คฺนเปันมูล
พัทธจักรที่มีภัรยา ๑๐ คฺนเปันมูล
มาตุฮักขิตาจักร จฺบ
ปิตุฮักขิตาจักร
นิกเขปบฺท
นิกเขปบท จฺบ
สปริทัณฑาจักร
ขัณฑจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล
้ านช่วยไปบอกยิงชื่นี้ที่มีกฺฎหมายคุ้มคองว่า ‘ชาบว่า
ชายขํฮ้องภิกษุว่า “พระคุณเจฺาท่
ท่านจฺ่ง เปันภัรยาสินไถ่และภัรยาที่ญูเ่ พาะสฺมบัต ฯลฯ เปันภัรยาสินไถ่และภัรยาที่ญู่
เพาะแผ่นผ้า ฯลฯ เปันภัรยาสินไถ่และภัรยาที่เขฺาพิ
้ ธีสฺมรฺส ฯลฯ เปันภัรยาสินไถ่
และภัรยาที่ถืกปฺงมฺงกุด ฯลฯ เปันภัรยาสินไถ่และภัรยาที่เปันทังคฺนฮับใช้เปันทังภัรยา
ฯลฯ เปันภัรยาสินไถ่และภัรยาที่เปันทังลูกจ้างเปันทังภัรยา ฯลฯ เปันภัรยาสินไถ่
และภัรยาที่เปันชะเลีย ฯลฯ เปันภัรยาสินไถ่และภัรยาชฺ่วคาวของชายชื่นี้” ภิกษุฮับคํา
ไปบอก กับมาบอก ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
สปริทัณฑาจักร
พัทธจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๑
พัทธจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๙
ขัณฑจักรและพัทธจักรแห่งสปริทัณฑาจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล จฺบ
พัทธจักรที่มีภัรยา ๑๐ คฺนเปันมูล
สปริฑัณฑาจักร จฺบ
อุภโตพัทธกจักร
มียิงและภัรยาฮวมกันข้างละ ๑
มียิงและภัรยาฮวมกันข้างละ ๒
มียิงและภัรยาฮวมกันข้างละ ๓
อุภโตพัทธกจักร
มียิงและภัรยาฮวมกันข้างละ ๑๐
อุภโตพัทธกจักร จฺบ
ปุริสเปยยาล
อุภโตพัทธกจักรเพิงขยายให้พิสดารดุจนัยที่มีมาข้างตฺนนั ้
้ นแล
ปุริสเปยยาล จฺบ
อิตถีเปยยาล
นิกเขปบฺท
นิกเขปบฺท จฺบ
มาตุฮักขิตาจักร
ขัณฑจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล
ขัณฑจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล จฺบ
พัทธจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๑
พัทธจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๙
ขัณฑจักรและพัทธจักรแห่งมาตุฮักขิตาจักรมีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล จฺบ
ตํ่ไปนี้คืพัทธจักรที่มีภัรยา ๑๐ คฺนเปันมูล
พัทธจักรที่มีภัรยา ๑๐ คฺนเปันมูล
มาตุฮักขิตาจักร จฺบ
ปิตุฮักขิตาจักร - สปริทัณฑาจักร
นิเขปบฺท
บิดาของยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของบิดาขํฮ้องภิกษุ ฯลฯ มารดาบิดาของยิงที่ยังญูใ
่ น
ความปฺกคองของมารดาบิดาขํฮ้องภิกษุ ฯลฯ อ้ายน้องชายของยิงที่ยังญูใ่ นความปฺ
กคองของอ้ายน้องชายขํฮ้องภิกษุ ฯลฯ เอื้อยน้องสาวของยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคอง
ของเอื้อยน้องสาวขํฮ้องภิกษุ ฯลฯ ยาตของยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของยาตขํฮ้อง
ภิกษุ ฯลฯ ตะกูนของยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของตะกูนขํฮ้องภิกษุ ฯลฯ ผู้ฮ่วม
ปะพึดธัมของยิงที่มีธัมคุ้มคองขํฮ้องภิกษุ ฯลฯ คู่หมันของยิ
้ งที่มีคู่หมันขํ
้ ฮ้องภิกษุ
ฯลฯ พระราชาผู้ตรากฺฎหมายสําลับยิงที่มีกฺฎหมายคุ้มคองขํฮ้องภิกษุว่า “พระคุณเจฺา้
ท่านช่วยไปบอกชายชื่นี้ว่า ยิงนันขํ
้ เปันภัรยาสินไถ่ของชายชื่นี้” ภิกษุฮับคําไปบอก กับ
มาบอก ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
นิกเขปบฺท จฺบ
สปริทัณฑาจักร
นิกเขปบฺท
นิกเขปบท จฺบ
ขัณฑจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล
พัทธจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๑
พัทธจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูลหมวดที ๑ จฺบ
พัทธจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๙
พัทธจักรที่มีภัรยานึ่งคฺนเปันมูล จฺบ
ตํ่ไปนี้คืพัทธจักรที่มีภัรยา ๑๐ คฺนเปันมูล
พัทธจักรที่มีภัรยา ๑๐ คฺนเปันมูล
ทัณฑฐปิตจักร จฺบ
มาตุฮักขิตาจักร
นิกเขปบฺท
ยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของมารดาขํฮ้องภิกษุว่า “พระคุณเจฺา้ ท่านช่วยไปบอกชายชื่
นี้ว่า ขะน้อยขํเปันภัรยาสินไถ่ของชายชื่นี้” ภิกษุฮับคํา ไปบอกกับมาบอก ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสส
ยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของมารดาขํฮ้องภิกษุว่า “พระคุณเจฺา้ ท่านช่วยไปบอกชายชื่
นี้ว่า ขะน้อยขํเปันภัรยาที่ญูด
่ ้วยความพํใจ ฯลฯ เปันภัรยาที่ญูเ่ พาะสฺมบัต ฯลฯ เปันภัร
ยาที่ญูเ่ พาะแผ่นผ้า ฯลฯ เปันภัรยาที่เขฺาพิ
้ ธสี ฺมรฺส ฯลฯ เปันภัรยาถืกปฺงมฺงกุด ฯลฯ
เปันภัรยาที่เปันทังคฺนฮับใช้เปันทังภัรยา ฯลฯ เปันภัรยาที่เปันทังลูกจ้างเปันทังภัรยา
ฯลฯ เปันภัรยาที่เปันชะเลีย ฯลฯ เปันภัรยาชฺ่วคาวของชายชื่นี้” ภิกษุฮับคํา ไปบอก
กับมาบอก ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
นิกเขปบฺท จฺบ
ขัณฑจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล
[๓๓๑] ยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของมารดาขํฮ้องภิกษุว่า “พระคุณเจฺา้ ท่านช่วยไป
บอกชายชื่นี้ว่า ขะน้อยขํเปันภัรยาสินไถ่และภัรยาที่ญู่ด้วยความพํใจของชายชื่นี้” ภิกษุ
ฮับคํา ไปบอก กับมาบอก ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
ยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของมารดาขํฮ้องภิกษุว่า “พระคุณเจฺา้ ท่านช่วยไปบอกชายชื่
นี้ว่า ขะน้อยขํเปันภัรยาสินไถ่และภัรยาที่ญูเ่ พาะสฺมบัต ฯลฯ ขํเปันภัรยาสินไถ่และภัร
ยาชฺ่วคาวของชายชื่นี้” ภิกษุฮับคํา ไปบอก กับมาบอก ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
พัทธจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๑
[๓๓๒] ยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของมารดาขํฮ้องภิกษุว่า “พระคุณเจฺา้ ท่านช่วยไป
บอกชายชื่นี้ว่า ขะน้อยขํเปันภัรยาที่ญูด
่ ้วยความพํใจและภัรยาที่ญูเ่ พาะสฺมบัต ฯลฯ
เปันภัรยาที่ญูด
่ ้วยความพํใจและภัรยาชฺ่วคาว ฯลฯ เปันภัรยาที่ญูด
่ ้วยความพํใจและภัร
ยาสินไถ่ของชายชื่นี้” ภิกษุฮับคํา ไปบอกกับมาบอก ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
พัทธจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๙
ยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของมารดาขํฮ้องภิกษุว่า “พระคุณเจฺา้ ท่านช่วยไปบอกชายชื่
นี้ว่า ขะน้อยขํเปันภัรยาชฺ่วคาวและเปันภัรยาสินไถ่ ฯลฯ เปันภัรยาชฺ่วคาวและภัรยาที่
เปันชะเลียของชายชื่นี้” ภิกษุฮับคํา ไปบอก กับมาบอก ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
ขัณฑจักรและพัทธจักรแห่งมาตุฮักขิตาจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล จฺบ
ขัณฑจักรและพัทธจักรแห่งมาตุฮักขิตาจักรที่มีภัรยา ๒ คฺนเปันมูลเปันตฺน
้ เพิงขยาย
ตามแบบนี้
ตํ่ไปนี้คืพัทธจักรที่มีภัรยา ๑๐ คฺนเปันมูล
[๓๓๓] ยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของมารดาขํฮ้องภิกษุว่า “พระคุณเจฺา้ ท่านช่วยไป
บอกชายชื่นี้ว่า ขะน้อยขํเปันภัรยาสินไถ่ เปันภัรยาที่ญูด
่ ้วยความพํใจ เปันภัรยาที่ญู่
เพาะสฺมบัต เปันภัรยาที่ญู่เพาะแผ่นผ้า เปันภัรยาที่เขฺาพิ
้ ธสี ฺมรฺส เปันภัรยาที่ถืกปฺงมฺงกุด
เปันภัรยาที่เปันทังคฺนฮับใช้เปันทังภัรยา เปันภัรยาที่เปันทังลูกจ้างเปันทังภัรยา
เปันภัรยาที่เปันชะเลีย และภัรยาชฺ่วคาวของชายชื่นี้” ภิกษุฮับคํา ไปบอก กับมาบอก
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
มาตุฮักขิตาจักรอีกนัยนึ่ง จฺบ
นิกเขปบฺท
ยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของบิดาขํฮ้องภิกษุ ฯลฯ ยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของมารดา
บิดาขํฮ้องภิกษุ ฯลฯ ยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของพี่ชายน้องชายขํฮ้องภิกษุ ฯลฯ ยิงที่
่ นความปฺกคองของเอื้อยน้องสาวขํฮ้องภิกษุ ฯลฯ ยิงที่ยังญูใ
ยังญูใ ่ นความปฺกคองของ
ยาตขํฮ้องภิกษุ ฯลฯ ยิงที่ยังญูใ
่ นความปฺกคองของตะกูนขํฮ้องภิกษุ ฯลฯ ยิงที่มีธัมคุม
้
คองขํฮ้องภิกษุฯลฯ ยิงที่มีคู่หมันขํ
้ ฮ้องภิกษุ ฯลฯ ยิงที่มีกฺฎหมายคุ้มคองขํฮ้องภิกษุว่า
“พระคุณเจฺา้ ท่านช่วยไปบอกชายชื่นี้ว่า ขะน้อยขํเปันภัรยาสินไถ่ของชายชื่นี้” ภิกษุฮับ
คํา ไปบอก กับมาบอก ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
สปริทัณฑาจักร
ขัณฑจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล
พัทธจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๑
พัทธจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล หมวดที ๙
ขัณฑจักรและพัทธจักรแห่งสปริทัณฑาจักรที่มีภัรยาคฺนนึ่งเปันมูล จฺบ
ขัณฑจักรและพัทธจักรแห่งสปริทัณฑาจักรที่มีภัรยา ๒ คฺนเปันมูลเปันตฺน
้ กํเพิง
ขยายตามแบบนี้
ตํ่ไปนี้คืพัทธจักรที่มีภัรยา ๑๐ คฺนเปันมูล
พัทธจักรที่มีภัรยา ๑๐ คฺนเปันมูล
สปริทัณฑาจักรอีกนัยนึ่ง จฺบ
จักรเปยยาลทังมวล จฺบ
ภิกษุฮับคํา
ชายสั่งภิกษุหลายฮูบ
ภิกษุจัดการสําเรัจและบอกคาดเคื่อน
อนาปัตติวาร
้บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๓๔๐] ๑. ภิกษุผไ
ู้ ปด้วยกิจของสฺงฆ์ ของเจดีย์ หลืของภิกษุอาพาธ
๒. ภิกษุวิกฺลจิต
ฺ้ นญัต
๓. ภิกษุตนบั
วินต
ี วัตถุ
เรื้องยิงหลับ ๑ เรื้อง
เรื้องยิงตาย ๑ เรื้อง
เรื้องยิงย้ายบ้าน ๑ เรื้อง
เรื้องบํ่แม่นยิง ๑ เรื้อง
เรื้องยิงกะเทีย ๑ เรื้อง
เรื้องชักจูงสามีภัรยาผู้ผิดถงให้คืนดีกัน ๑ เรื้อง
เรื้องการชักสื่กะเทีย ๑ เรื้อง
สัญจริตตสิกขาบฺทที ๕ จฺบ
๖. กุฏิการสิกขาบฺท
ว่าด้วยการกํ่ส้างกุติ
เรื้องภิกษุชาวเมืองอาฬวี
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๓๔๒] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ พระเวฬุวัน สถานที่ให้เหยื่อ
้ น
กะแต เขตกุงราชคึห์ คังนั ิ ้วยเคื่องอุปกอนที่ขํมา
้ พวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีส้างกุตด
เอง บํ่มีเจฺาของส้
้ างให้ ส้างเปันของส่วนตฺว บํ่จํากัดขนาด กุตส
ิ ้างบํ่แล้ว พวกท่านกํ
้ น
[๓๔๓] คังนั ้ คันพระผู้มีพระภาคปะทับญู่ ณะ กุงราชคึห์ ตามพระพุทธาภิรมย์แล้ว
ได้สเดัจไปทางเมืองอาฬวี สเดัจจาริกไปโดยลําดับ จฺนเถิงเมืองอาฬวี ข่าวว่าพระผูม
้ ี
้
พระภาคพุทธเจฺาปะทั ั ้ คังนั
บญู่ ณะ อัคคาฬวเจดีย์ เขตเมืองอาฬวีนน ้ น ้ ท่านพระ
้
มหากัสสปะได้เขฺาไปเฝฺ ้
าพระผู ้มีพระภาคจฺนเถิงที่ปะทับ คันเถิงแล้วได้ถวายบังคฺมพระ
ผู้มีพระภาคแล้วนั่งลฺง ณะ ที่สฺมควร ได้ขาบทูลเรื้องนันให้
้ ชฺงชาบ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺงสอบถามพวก
ภิกษุชาวเมืองอาฬวีว่า “ภิกษุทง ั หลาย ชาบว่า พวกท่านส้างกุตด ้ ยเคื่องอุปกอนที่ขํมา
ิ ว
เอง บํ่มีเจฺาของส้
้ างให้ ส้างเปันของส่วนตฺว บํ่จํากัดขนาด กุตส
ิ ้างบํ่เสัด พวกท่านเปัน
ผู้มากไปด้วยการขอ มากไปด้วยการออกปากขํด้วยก่าวว่า ‘ท่านทังหลายจฺ่งให้คฺนงาน
อุปกอนกํ่ส้างสําเรัจฮูบ โค กวน มีด ขวาน ช้วน จฺก สิ่ว เคือไม้ ไม้ไผ่ หย้ามุง
กะต่าย หย้าแฝก หย้าสามัน ดินหนว’
พวกชาวบ้านถืกรฺบกวนด้วยการขํ ด้วยการออกปากขํ พฺบเหันท่านทังหลายต่างพากัน
หวาดสะดุ้งแด่ หลฺบหนีไปที่อื่นแด่ เดีนลຽงไปทางอื่นแด่ เมินหน้าหนีแด่ ปิดปะตูบ้าน
้ แล่นหนีเพาะเขฺาใจว่
แด่ พฺบเหันแม่โคเขฺากํ ้ าเปันภิกษุแด่ แม่นแท้บํ” ภิกษุเหลฺ่านันทู
้ ล
้ า” พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาชฺ
ฮับว่า “แม่นแท้ พระพุทธเจฺาข้ ้ งตําหนิว่า “โมฆบุรุษทัง
หลาย การกะทําของพวกท่านบํ่สฺมควร ฯลฯ บํ่ควรทํา โมฆบุรุษทังหลาย จั่งใดพวก
ท่านจึ่งส้างกุตด
ิ ้วยเคื่องอุปกอนที่ขํมาเอง บํ่มีเจฺาของส้
้ างให้ส้างเปันของส่วนตฺว บํ่
จํากัดขนาด กุตส ิ ้างบํ่แล้ว พวกท่านเปันผู้มากไปด้วยการขํ มากไปด้วยการออกปากขํ
ด้วยก่าวว่า ‘ท่านทังหลาย จฺ่งให้คฺนงานอุปกอนกํ่ส้างสําเรัจฮูบ โค กวน มีด ขวาน
ช้วน จฺก สิ่ว เคือไม้ ไม้ไผ่ หย้ามุงกะต่าย หย้าแฝก หย้าสามัน ดินหนว’ ดั่งนี้
โมฆบุรุษทังหลาย การกะทําญ่างนี้ บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส
้ พระผูม
ฯลฯ” ลําดับนัน ้ ีพระภาค คันชฺงตําหนิพวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีโดยปะการต่างๆ
แล้ว ฯลฯ ชฺงสะแดงธัมมีกถาแก่ภิกษุทังหลายให้เหมาะสฺม ให้ค้อยตามกับเรื้องนัน้
แล้วจึ่งตรัสฮกภิกษุทังหลาย มาฮับสั่งว่า
เรื้องฤๅษี ๒ พี่น้อง
น้องตอบว่า “ที่นี้มีมณีกัณฐนาคราชขึนจากแม่
้ ํ ้ งคามาหาผู้ข้า แล้วพักวฺงขฺดหาง
นาคฺ
ล้อมฮอบผู้ข้า ๗ ฮอบ แผ่พง ั พานใหย่ปก
ฺ เหนือสีษะ เพาะความญ้านนาคราชนัน ้ ผู้ขา้ จึ่ง
้
จ่อยผอม หมองเสฺา้ หล่าเหลือง เสันเอ็ ้
นขึนเตั มไปหมฺด’ ฤๅษีผอู้ ้ายถามว่า “ท่าน
ต้องการบํ่ให้นาคราชมาหาแม่นบํ่” ฤๅษผ ้
ี ู้น้องตอบว่า “ผู้ข้าต้องการบํ่ให้นาคราชนันมา
หา” ฤๅษีผู้อ้าย ถามว่า “ท่านเหันนาคราชมีหยังแด่” ฤๅษีผู้น้องตอบว่า “ผู้ขา้ เหันแก้วมณี
ปะดับที่คํ” ฤๅษีผู้อ้ายก่าวว่า “ถ้าเชั่นนัน
้ ท่านจฺ่งก่าวขํแก้วมณีนาคราชว่า ท่านจฺ่งให้แก้ว
มณีแก่อาตมาเถีด อาตมา ญากได้” ภิกษุทง ้
ั หลาย คันมณีกัณฐนาคราชขึนจากแม่ ํ้ ง
นาคฺ
้
คาเขฺาไปหาฤๅ ษีผู้น้องเถิงที่ญู่ พักญู่ ณะ ที่สฺมควร ฤๅษีผู้น้องก่าวว่า “ท่านจฺ่งให้แก้วมณี
แก่อาตมา อาตมาญากได้” นาคราชคิดว่า “ภิกษุขํแก้วมณี ภิกษุญากได้แก้วมณี” แล้ว
้
ฮีบหลีกหนีไปทันที แม่นคังที ้
๒ มณีกัณฐกนาคราชขึนจากแม่ นําคฺ ้
้ งคา เขฺาไปหาฤๅ ษีผู้
้
น้อง ฯลฯ แม่นคังที ๓ ฤๅษีผู้น้องก่าวว่า “ท่านจฺ่งให้แก้วมณีแก่อาตมา อาตมาญากได้”
้ มณีกัณฐนาคราชก่าวกับฤๅษีผู้น้องเปันคาถาว่า “เพาะแก้วมณีดวงนี้เปันเหตุ
ลําดับนัน
้ าเกี
เฮัดให้เขฺานํ ้
้ ดขึนแก่ ้
ข้าพะเจฺามากมาย ้
ข้าพะเจฺาให้ แก้วมณีทา่ นบํ่ได้ ท่านเปันคฺนขํ
้
เกีนไป ข้าพะเจฺาจะบํ ่ มาอาสฺม ท่านอีกแล้ว ท่านขํแก้วมณีจฺนเฮัดให้ข้าพะเจฺาหวาดกฺ
้ ว
เหมือนชายหนุ่มถืดาบคฺมที่ฝฺนด้วยหินเฮัดให้ผู้อ่ นสะดุ
ื ้
้งญ้าน ข้าพะเจฺาให้ แก้วมณี
ท่านบํ่ได้ ท่านเปันคฺนขํเกีนไป ข้าพะเจฺาจะบํ
้ ่ มาอาสฺมท่านอีกแล้ว” ภิกษุทง ั หลาย คัน
แล้ว มณีกัณฐนาคราชจากไปพ้อมกับฮําเพิงว่า “ภิกษุขํแก้วมณี ภิกษุญากได้แก้วมณี”
้
ไปแล้วบํ่หวนกับมาอีกเลีย ตํ่มาฤๅษีผู้น้องกับจ่อยผอม หมองเสฺา้ หล่าเหลือง เสัน
้
เอ็นขึนเตั มไปหมฺดยิ่งกว่าแต่ก่อนเพาะบํ่ได้พฺบนาคราชฮูบงามหน้าเบิ่ง ฤๅษีผู้อ้ายเหันฤๅษี
ผู้น้องจ่อยผอม ฯลฯ ถามว่า “เพาะเหตุใดท่านจึ่งจ่อยผอม หมองเสฺา้ หล่าเหลือง
้
เสันเอ็ ้
นขึนเตั มไปหมฺดยิ่งกว่าแต่ก่อน” ฤๅษีผู้น้องตอบว่า “ผู้ข้าจ่อยผอม ฯลฯ เพาะผู้
ข้าบํ่เหันนาคราชฮูบงาม หน้าเบิ่งนัน”
้ ฤๅษีผอู้ ้ายก่าวเปันคาถาว่า “บุคคฺลบํ่ควรขํส่ งที
ิ ่ ฮูว
้ ่า
เปันที่ฮักของเขฺา อีกญ่างนึ่งเพาะขํเกีนไปย่อมเปันที่กຽดชัง นาคราชถืกฤๅษีขํแก้วมณี
จึ่งบํ่หวนกับมาให้ฤๅษีเหันอีกเลีย” ภิกษุทังหลาย การขํ การออกปากขํ ย่อมบํ่เปันที่พํ
ใจแม่นของพวกสัตว์เดัระสานเหลฺ่านัน
้ บํ่จําต้องก่าวเถิงพวกมนุษย์เลีย
เรื้องนฺกฝูงใหย่
เรื้องรัฐบาลกุลบุตร
พระบันญัต
ิ ่ ีบํ่มีเจฺาของส้
[๓๔๘] กํ ภิกษุผู้จะส้างกุตท ้ างถวาย ส้างเปันของส่วนตฺว ด้วยการขํเอฺา
เอง เพิง ส้างให้ได้ขนาด ขนาดในการส้างนัน ้ ดั่งนี้: ยาว ๑๒ คืบ กว้าง ๗ คืบ โดย
คืบพระสุคต๒ ต้องพาภิกษุทังหลายไปสะแดงพื้นที่ให้ ภิกษุเหลฺ่านันเพิ้ งสะแดงพื้นที่บํ่
มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ ถ้าภิกษุส้างกุติด้วยการขํเอฺาเอง ในที่ที่มี
อันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ บํ่พาภิกษุทังหลายไปเพื่อสะแดงพื้นที่ให้
หลืส้างให้เกีนขนาด เปันสังฆาทิเสส
เรื้องภิกษุชาวเมืองอาฬวี จฺบ
่ ่ งโบกตาบพายในหลื
ที่ชื่ว่า กุติ ได้แก่ ที่ญูช ึ พายนอกหลืโบกตาบทังพายในพายนอก
คําว่า ส้าง คื ส้างเองหลืใช้คฺนอื่นส้าง
คําว่า ที่บํ่มีเจฺาของส้
้ างถวาย คื บํ่มีใผอื่น บํ่ว่าจะเปันยิงหลืชาย ครืหัสถ์หลืบัพชิต
้
เปันเจฺาของ ส้างถวาย
คําว่า ส้างเปันของส่วนตฺว คื เพื่อปโยดตฺน
้ ดั่งนี้ : ยาว ๑๒ คืบ โดยคืบพระสุคต
คําว่า เพิงส้างให้ได้ขนาด ขนาดในการส้างนัน
คื วัดด้านนอกกุติ
คําว่า กว้าง ๗ คืบ คื วัดด้านในฝาผนัง
คําว่า ต้องพาภิกษุทง ั หลายไปสะแดงพื้นที่ให้ อธิบายว่า ภิกษุผจู้ ะส้างกุตน ั ้ เพิงให้
ิ น
แผ้วถางพื้นที่ส้างกุติ แล้วเขฺาไปหาสฺ
้ งฆ์ หฺ่มผ้าบ่งบ่า ขาบตีนภิกษุผู้แก่พันษากว่า นั่ง
ิ ่ บํ
คุเขฺ่า ปะนฺมมืก่าว ญ่างนี้ว่า “ท่านผู้จะเรีน ผู้ข้าต้องการส้างกุตท ี ่ มีเจฺาของส้
้ างถวาย
ส้างเปันของส่วนตฺว ด้วย การขํเอฺาเอง ผูข ้ ้าขํให้สฺงฆ์กวดเบิ่งพื้นที่ส้างกุติ ขน้อย”
เพิงก่าวขํภิกษุทง ้ ่ ๒ เพิงก่าวขํภิกษุทังหลายดั่งนี้เปันคังที
ั หลายดั่งนี้เปันคังที ้ ๓
ถ้าสฺงฆ์ทังปวงสามาดไปกวดเบิ่งพื้นที่ส้างกุติได้ กํต้องไปกวดเบิ่งด้วยกันทุกฮูบ
ถ้าสฺงฆ์บ่ สามาดจะไปกวดเบิ
ํ ่ งพื้นที่ส้างกุตไ
ิ ด้หมฺดทุกฮูบ กํต้องขํพวกภิกษุท่ ีสลาดสา
มาดฮูจ้ ักพื้นที่ว่า เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮ
อบ เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบแล้วแต่งตัง้
วิทีแต่งตัง้ และกัมวาจาแต่งตัง้
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
[๓๕๐] “ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื ้ต้องการจะส้างกุตทิ ่ บํ
ี ่ มีเจฺาของส้
้ าง
ถวาย ส้างเปันของส่วนตฺว ด้วยการขํเอฺาเอง ภิกษุนนขํ ั ้ ให้สฺงฆ์กวดเบิ่งพื้นที่ส้างกุติ
ถ้าสฺงฆ์พ้อมกันแล้วเพิงแต่งตังภิ ื ้และชื่นี้ให้กวดเบิ่งพื้นที่ส้างกุตใ
้ กษุช่ นี ิ ห้แก่ภิกษุช่ นี
ื ้ นี้
เปันญัตติ
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื ้ต้องการจะส้างกุตทิ ่ บํ
ี ่ มีเจฺาของส้
้ างถวาย
ส้างเปันของส่วนตฺว ด้วยการขํเอฺาเอง ภิกษุนนขํ ั ้ ให้สฺงฆ์กวดเบิ่งพื้นที่ส้างกุติ สฺงฆ์
แต่งตังภิ ื ้และชื่นี้ให้กวดเบิ่งพื้นที่ส้างกุตใ
้ กษุช่ นี ิ ห้แก่ภิกษุช่ นี
ื ้ ท่านฮูบใดเหันด้วยกับ
การแต่งตังภิ ื ้และชื่นี้ให้กวดเบิ่งพื้นที่ส้างกุตใ
้ กษุช่ นี ิ ห้แก่ภิกษุช่ นี
ื ้ท่านฮูบนันเพิ
้ งนิ่ง
ท่านฮูบใดบํ่เหันด้วย ท่านฮูบนันเพิ ้ งทักท้วง ภิกษุช่ นี
ื ้และชื่นี้ สฺงฆ์แต่งตังให้
้ กวดเบิ่ง
พื้นที่ส้างกุตใ
ิ ห้แก่ภิกษุช่ นี ้ จึ่งนิ่ง ข้าพะเจฺาขํ
ื ้ สฺงฆ์เหันด้วย เพาะสะนัน ้ ถคื วามนิ่งนัน
้
เปันมติญ่างนี้”
วิทีสะแดงพื้นที่
[๓๕๑] ภิกษุทังหลายที่ได้ฮับแต่งตังเหลฺ
้ ้ ต้องไปที่นันแล้
่ านัน ้ วเพิงกวดเบิ่งพื้นที่ส้างกุ
ู้ ่า เปันพื้นที่มีอันตรายเปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ เปัน
ติ ให้ฮว
พื้นที่บํ่มีบํริเวณโดย ฮอบ ถ้าเปันพื้นที่มีอันตรายทังบํ่มีบํริเวณโดยฮอบ เพิงบอกภิกษุ
้ า “ญ่าส้างในที่นี้” ถ้าเปันพื้นที่บํ่มีอันตรายทังมีบํริเวณโดยฮอบเพิงบอกสฺงฆ์ว่า
ฮูบนันว่
“เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย ทังมีบํริเวณโดยฮอบ” ภิกษุผู้จะส้างกุตน ั้
ิ นเพิ ้
งเขฺาไปหาสฺ งฆ์
หฺ่มผ้าบ่งบ่า ขาบตีนภิกษุผู้มีพันษาแก่กว่า นั่งคุเขฺ่า ปะนฺมมืก่าวญ่างนี้ว่า “ท่านผู้จะเรีน
ิ ่ บํ
ผู้ข้าต้องการส้างกุตท ี ่ มีเจฺาของส้
้ างถวาย ส้างเปันของส่วนตฺวด้วยการขํเอฺาเอง ผู้ข้าขํ
ให้สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ส้างกุติ” เพิงก่าวขํภิกษุทังหลายดั่งนี้เปันคังที
้ ๒ เพิงก่าวขํภิกษุ
ทังหลายดั่งนี้เปันคังที
้ ๓
กัมวาจาขํให้สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ส้างกุติ
ภิกษุผู้สลาดสามาดเพิงปะกาดให้สฺงฆ์ชาบ ดั่งนี้
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
[๓๕๒] “ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ิ ่ บํ
ื ้ต้องการจะส้างกุตท ี ่ มีเจฺาของส้
้ าง
ถวายส้างเปันของส่วนตฺว ด้วยการขํเอฺาเอง ภิกษุนนขํ ั ้ ให้สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ส้างกุติ
ถ้าสฺงฆ์พ้อมกันแล้ว เพิงไปสะแดงพื้นที่ส้างกุตใ
ิ ห้แก่ภิกษุช่ นี
ื ้ นี้เปันญัตติ
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื ้ต้องการจะส้างกุตท ิ ่ ีบํ่มีเจฺาของส้
้ างถวาย
ส้างเปันของส่วนตฺว ด้วยการขํเอฺาเอง ภิกษุนนขํ ั ้ ให้สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ส้างกุติ สฺงฆ์สะ
แดงพื้นที่ส้างกุตใ ิ ห้แก่ภิกษุช่ นี
ื ้ ท่านฮูบใดเหันด้วยกับการสะแดงพื้นที่ส้างกุติให้แก่
ภิกษุช่ นี
ื ้ ท่านฮูบนันเพิ
้ งนิ่ง ท่านฮูบใดบํ่เหันด้วย ท่านฮูบนันเพิ
้ งทักท้วง พื้นที่ส้างกุติ
ั ้ สฺงฆ์เทฺ่านันให้
คําว่า เปันสังฆาทิเสส ความว่า สําลับอาบัตินน ้ ปริวาส ฯลฯ เพาะเหตุ
้ จึ่งตรัสฮกว่า “เปันสังฆาทิเสส”
นัน
บฺทภาชนีย์
ํ สะแดงพื้นที่ให้
สฺงฆ์บ่ ได้
ิ ่ สฺ
[๓๕๔] ภิกษุส้างกุตท ํ สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริ
ี งฆ์บ่ ได้
เวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺว กับอาบัติสังฆาทิเสส ๑ ตฺว
ิ ่ สฺ
ภิกษุส้างกุตท ํ สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮ
ี งฆ์บ่ ได้
อบ ต้องอาบัติทุกกฏกับอาบัติสังฆาทิเสส
ิ ่ สฺ
ภิกษุส้างกุตท ํ สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณ
ี งฆ์บ่ ได้
โดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏกับอาบัติสังฆาทิเสส
ิ ่ สฺ
ภิกษุส้างกุตท ํ สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮ
ี งฆ์บ่ ได้
อบ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้
ิ ่ สฺ
[๓๕๕] ภิกษุส้างกุตท ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณ
โดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺว
ิ ่ สฺ
ภิกษุส้างกุตท ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ
ต้องอาบัติทุกกฏ
ิ ่ สฺ
ภิกษุส้างกุตท ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ
ต้องอาบัติทุกกฏ
ภิกษุส้างกุตท ิ ่ สฺ
ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ
บํ่ต้องอาบัติ
ส้างเกีนขนาด
ส้างได้ขนาด
ํ สะแดงพื้นที่ให้ ส้างเกีนขนาด
สฺงฆ์บ่ ได้
ิ ่ สฺ
ภิกษุส้างกุตท ํ สะแดงพื้นที่ให้ ส้างเกีนขนาด เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่
ี งฆ์บ่ ได้
มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺวกับอาบัติสังฆาทิเสส ๒ ตฺว
ิ ่ สฺ
ภิกษุส้างกุตท ํ สะแดงพื้นที่ให้ ส้างเกีนขนาด เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํ
ี งฆ์บ่ ได้
ริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๑ ตฺวกับอาบัติสังฆาทิเสส ๒ ตฺว
ิ ่ สฺ
ภิกษุส้างกุตท ํ สะแดงพื้นที่ให้ ส้างเกีนขนาด เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่
ี งฆ์บ่ ได้
มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๑ ตฺวกับอาบัติสังฆาทิเสส ๒ ตฺว
สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้ ส้างได้ขนาด
ิ ่ สฺ
ภิกษุส้างกุตท ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้ ส้างได้ขนาด เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริ
เวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺว
ิ ่ สฺ
ภิกษุส้างกุตท ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้ ส้างได้ขนาด เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริ
เวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ
ิ ่ สฺ
ภิกษุส้างกุตท ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้ ส้างได้ขนาด เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริ
เวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ
ิ ่ สฺ
ภิกษุส้างกุตท ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้ ส้างได้ขนาด เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริ
เวณโดยฮอบ บํ่ต้องอาบัติ
ิ ่ สฺ
สั่งส้างกุตท ํ สะแดงพื้นที่ให้
ี งฆ์บ่ ได้
ิ ่ สฺ
สั่งส้างกุตท ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้
สั่งส้างกุติ เขฺาส้างเกีนขนาด
สั่งส้างกุติ เขฺาส้างได้ขนาด
สั่งส้างกุติท่ สฺ
ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้ เขฺาส้างได้ขนาด
ภิกษุส่ งว่ ิ ่ สฺ
ิ ห้เฮฺา” ผู้ฮับคําสั่งส้างกุตท
ั า “จฺ่งส้างกุตใ ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้ ส้างได้ขนาด
เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺว ฯลฯ เปัน
พื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มี
อันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย
เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ บํ่ต้องอาบัติ
หลีกไปบํ่ได้ส่ ง ํ สะแดงพื้นที่ให้
ั สฺงฆ์บ่ ได้
ั สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้
หลีกไปบํ่ได้ส่ ง
ภิกษุส่ งว่
ั า “จฺ่งส้างกุตใ ํ ส่ งว่
ิ ห้เฮฺา” แล้วหลีกไป แต่บ่ ได้ ั า “กุตน ั ้ งฆ์ต้องสะแดงพื้นที่
ิ นสฺ
ให้ ต้องเปันพื้นที่บํ่มีอันตรายและต้องเปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ” ผู้ฮับคําสั่งส้างกุติ
ที่สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบต้องอาบัติทุก
กฏ ๒ ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ
ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ เปัน
พื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ บํ่ต้องอาบัติ
หลีกไปบํ่ได้ส่ ง
ั เขฺาส้างเกีนขนาด
ภิกษุส่ งว่
ั า “จฺ่งส้างกุตใ ํ ส่ งว่
ิ ห้เฮฺา” แล้วหลีกไป แต่บ่ ได้ ั า “กุตน ั ้ องได้ขนาด ต้อง
ิ นต้
เปันพื้นที่บํ่มีอันตรายและต้องเปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ” ผู้ฮบั คําสั่งส้างกุติให้เกีน
ขนาด เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺวกับ
อาบัติสังฆาทิเสส ๑ ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้อง
อาบัติทุกกฏกับอาบัติสังฆาทิเสส ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮ
อบ ต้องอาบัติทุกกฏกับอาบัติสังฆาทิเสส ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มี อันตราย เปันพื้นที่มีบํริ
เวณโดยฮอบ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
หลีกไปบํ่ได้ส่ ง
ั เขฺาส้างได้ขนาด
ภิกษุส่ งว่
ั า “จฺ่งส้างกุตใ ํ ส่ งว่
ิ ห้เฮฺา” แล้วหลีกไป แต่บ่ ได้ ั า “กุตน ั ้ องส้างได้ขนาด
ิ นต้
ต้องเปันพื้นที่บํ่มีอันตรายและต้องมีบํริเวณโดยฮอบ” ผู้ฮับคําสั่งส้างกุตไิ ด้ขนาด เปัน
พื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่
มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย
เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่
มีบํริเวณโดยฮอบ บํ่ต้องอาบัติ
ภิกษุส่ งว่
ั า “จฺ่งส้างกุตใ ํ ส่ งว่
ิ ห้เฮฺา” แล้วหลีกไป แต่บ่ ได้ ั า “กุตน ั ้ งฆ์ต้องสะแดงพื้นที่
ิ นสฺ
ให้ ต้องส้างให้ได้ขนาด ต้องเปันพื้นที่บํ่มีอันตรายและต้องมีบํริเวณโดยฮอบ” ผู้ฮับ
ิ ่ สฺ
คําสั่งส้างกุตท ํ สะแดงพื้นที่ให้ ส้างเกีนขนาด เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่
ี งฆ์บ่ ได้
มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺวกับอาบัติสังฆาทิเสส ๒ ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่
มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณ โดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๑ ตฺวกับอาบัติสังฆาทิเสส
๒ ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปัน พื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๑
ตฺวกับอาบัติสังฆาทิเสส ๒ ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มี อันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮ
อบ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ๒ ตฺว
ั สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้ เขฺาส้างได้ขนาด
หลีกไปบํ่ได้ส่ ง
ภิกษุส่ งว่
ั า “จฺ่งส้างกุตใ ํ ส่ งว่
ิ ห้เฮฺา” แล้วหลีกไปแต่บ่ ได้ ั า “กุตน ั ้ งฆ์ต้องสะแดงพื้นที่
ิ นสฺ
ให้ ต้องส้างให้ได้ขนาด ต้องเปันพื้นที่บํ่มีอันตรายและต้องมีบํริเวณโดยฮอบ” ผู้ฮับ
ิ ่ สฺ
คําสั่งส้างกุตท ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้ ส้างได้ขนาด เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริ
เวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณ
โดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ
ต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ บํ่ต้องอาบัติ
ํ สะแดงพื้นที่ให้
ส้างผิดคําสั่ง สฺงฆ์บ่ ได้
ิ ่ สฺ
‘เขฺาส้างกุตท ํ สะแดงพื้นที่ให้เฮฺา เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณ
ี งฆ์บ่ ได้
โดยฮอบ’ ภิกษุนนเพิ ั้ ฺ ตไปบอกว่า “สฺงฆ์ต้องสะแดงพื้นที่ให้และต้อง
งไปเองหลืส่ งทู
ํ ่ งทูตไปบอก ต้องอาบัติทุกกฏ
มีบํริเวณโดยฮอบ” ถ้าท่านบํ่ไปเองหลืบ่ สฺ
ํ สะแดงพื้นที่ให้
ส้างผิดคําสั่ง สฺงฆ์บ่ ได้
ส้างผิดคําสั่ง สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้
สั่งได้ขนาด เขฺาส้างเกีนขนาด
สั่งได้ขนาด เขฺาส้างได้ขนาด
ส้างผิดคําสั่ง สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้
ส้างผิดคําสั่ง ส้างเกีนขนาด
ภิกษุส่ งว่
ั า “จฺ่งส้างกฎีให้เฮฺา” แล้วหลีกไปแต่ได้ส่ งว่
ั า “กุตน ั ้ องได้ขนาดต้องเปัน
ิ นต้
พื้นที่บํ่มีอันตรายและต้องมีบํริเวณโดยฮอบ” ผู้ฮับคําสั่งส้างกุตใ ิ ห้เกีนขนาด เปันพื้นที่
มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ภิกษุผู้ส้างต้องอาบัติทุกกฏ ๓ ตฺว ฯลฯ เปัน
พื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ ภิกษุผู้ส้างต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺว ฯลฯ
เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ภิกษุผู้ส้างต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺว
ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ ภิกษุผู้สา้ งต้องอาบัติทุกกฏ
ส้างผิดคําสั่ง ส้างได้ขนาด
ํ สะแดงพื้นที่ให้ ส้างเกีนขนาด
ส้างผิดคําสั่ง สฺงฆ์บ่ ได้
ํ สะแดงพื้นที่ให้ ส้างค้าง
สฺงฆ์บ่ ได้
ภิกษุส่ งว่ ิ ่ สฺ
ิ ห้เฮฺา” แล้วหลีกไป ผู้ฮับคําสั่งส้างกุตท
ั า “จฺ่งส้างกุตใ ํ สะแดงพื้นที่
ี งฆ์บ่ ได้
ให้ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ ถ้าเขฺาส้างค้างไว้ภิกษุนนกั ั ้ บมา
เพิงให้กุตน ั้
ิ นแก่ ภิกษุอ่ นหลื
ื ื างใหม่ ถ้าบํ่ให้แก่ภิกษุอ่ น
ฮ้ส้ ํ ้ส้างใหม่ ต้องอาบัติ
ื หลืบ่ ฮื
ทุกกฏกับอาบัติสังฆาทิเสส ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตรายเปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ
ฯลฯ ต้องอาบัติทุกกฏกับอาบัติสังฆาทิ เสส ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริ
เวณโดยฮอบ ฯลฯ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
ํ สะแดงพื้นที่ให้ ส้างค้าง
สฺงฆ์บ่ ได้
ภิกษุส่ งว่ ิ ่ สฺ
ิ ห้เฮฺา” แล้วหลีกไป ผู้ฮับคําสั่งส้างกุตท
ั า “จฺ่งส้างกุตใ ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้
เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ถ้าเขฺาส้างค้างไว้ ภิกษุนนกัั ้ บมา เพิง
ให้กุตน ั้
ิ นแก่ ภิกษุอ่ นหลื
ื ื างใหม่ ถ้าบํ่ให้ภิกษุอ่ นหลื
ฮ้ส้ ื บ่ ํฮื้ส้างใหม่ ต้องอาบัติทุกกฏ ๒
ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ เปัน
พื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มี
อันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ บํ่ต้องอาบัติ
ส้างเกีนขนาด ส้างค้าง
ส้างได้ขนาด ส้างค้าง
ภิกษุส่ งว่ ิ ่ สฺ
ิ ห้เฮฺา” แล้วหลีกไป ผู้ฮับคําสั่งส้างกุตท
ั า “จฺ่งส้างกุตใ ํ สะแดงพื้นที่
ี งฆ์บ่ ได้
ให้ เกีนขนาด เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ถ้าเขฺาค้างไว้ ภิกษุ
้ บมา เพิงให้กุตน
นันกั ั้
ิ นแก่ ภิกษุอ่ นหลื
ื ื างใหม่ ถ้าบํ่ให้ภิกษุอ่ นหลื
ฮ้ส้ ื ํ ้ส้างใหม่ ต้อง
บ่ ฮื
อาบัติทุกกฏ ๒ ตฺวกับอาบัติสังฆาทิเสส ๒ ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํ
ริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๑ ตฺวกับอาบัติ สังฆาทิเสส ๒ ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่
มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้อง
อาบัติทุกกฏ ๑ ตฺวกับอาบัติสังฆาทิเสส ๒ ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่
มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ๒ ตฺว
ภิกษุส่ งว่ ิ ่ สฺ
ิ ห้เฮฺา” แล้วหลีกไป ผู้ฮับคําสั่งส้างกุตท
ั า “จฺ่งส้างกุตใ ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้
ได้ขนาด เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ถ้าเขฺาส้างค้างไว้ ภิกษุนน ั้
กับมา เพิงให้กุตน ั้
ิ นแก่ ภิกษุอ่ นหลื
ื ื างใหม่ ถ้าบํ่ให้ภิกษุอ่ นหลื
ฮ้ส้ ื ํ ้ส้างใหม่ ต้อง
บ่ ฮื
อาบัติทุกกฏ ๒ ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติ
ทุกกฏ ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ
ภิกษุส่ งว่ ิ ่ สฺ
ิ ห้เฮฺา” แล้วหลีกไป ผู้ฮับคําสั่งส้างกุตท
ั า “จฺ่งส้างกุตใ ี งฆ์สะแดงพื้นที่ให้
ได้ขนาด เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ บํ่ต้องอาบัติ
ส้างค้าง ส้างตํ่
อนาปัตติวาร
้บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๓๖๔] ๑. ภิกษุส้างเงื้อมผามีปะตู
๒. ภิกษุตฺบแต่งถํา้
๓. ภิกษุส้างกุตห ิ ย้า
๔. ภิกษุส้างกุตเิ พื่อภิกษุอ่ น
ื
๕. ภิกษุส้างอาคารนอกจากนัน ้ ่ พักของตฺน
้ ยฺกเวันอาคารที
๖. ภิกษุวิกฺลจิต
ฺ้ นญัต
๗. ภิกษุตนบั
กุฏิการสิกขาบฺทที ๖ จฺบ
สถานที่ส้างวิหาร ใช้คฺนตัดตฺนไม้
้ ฺ้ ่ งที่ชาวบ้านชาวนิคฺม ชาวเมือง ชาวชฺ
รุกขเจดีย์ตนนึ
นบฺท ชาวแว่นแคว้นเคฺารฺพบูชา พวกชาว
บ้านจึ่งตําหนิ ปะนาม โพนทะนาว่า “จั่งใดพระสมณะเชื้อสายศากยบุตรจึ่งใช้คฺนตัดตฺน
้
ไม้รุกขเจดีย์ท่ ชาวบ้
ี าน ชาวนิคฺม ชาวเมือง ชาวชฺนบฺท ชาวแว่นแคว้นเคฺารฺพบูชาละ
พระสมณะเชื้อสายศากยบุตร บดบนตฺนไม้ ้ ช่ งมี
ึ อินทรีย์ดว” ภิกษุทังหลายได้ยิน
ชาวบ้านตําหนิ ปะนาม โพนทะ นา บันดาภิกษุผู้มักน้อย ฯลฯ พากันตําหนิ ปะนาม
โพนทะนาว่า “จั่งใด ท่านพระฉันนะจึ่งใช้คฺนตัดตฺนไม้
้ รุกขเจดีย์ท่ ชาวบ้
ี าน ฯลฯ ชาว
แว่นแคว้นเคฺารฺพบูชาละ” คันภิกษุเหลฺ่านันตํ
้ าหนิท่านพระฉันนะโดยปะการต่างๆ แล้ว
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มภิกษุสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺงสอบถาม
้
ท่านพระฉันนะว่า “ฉันนะ ชาบว่า ท่านใช้คฺนตัดตฺนไม้ รุกขเจดีย์ท่ ีชาวบ้าน ชาวนิคฺม
ชาวเมือง ชาวชฺนบฺท ชาวแว่นแคว้นเคฺารฺพบูชาแม่นแท้บํ” ท่านพระฉันนะทูลฮับว่า
้ งตําหนิว่า “โมฆบุรุษจั่งใดท่านจึ่ง
้ า” พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาชฺ
“แม่นแท้พระพุทธเจฺาข้
้
ใช้คฺนตัดตฺนไม้รุกขเจดีย์ท่ ชาวบ้
ี าน ชาวนิคฺม ชาวเมือง ชาวชฺนบฺท ชาวแว่นแคว้น
้
เคฺารฺพบูชาละ โมฆบุรุษ เพาะพวกชาวบ้านมีความสําคันว่า ‘ตฺนไม้ มีชีวะ’ โมฆบุรุษ
การกะทําญ่างนี้บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส ฯลฯ” แล้วจึ่งฮับสั่งให้
้
ภิกษุทังหลายยฺกสิกขาบฺทนี้ขึนสะแดง ดั่งนี้
พระบันญัต
เรื้องพระฉันนะ จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
้ างนี้ คื ภิกษุผู้สลาดสามาดเพิงปะกาดให้สฺงฆ์ชาบว่า
ภิกษุทังหลาย สฺงฆ์เพิงแต่งตังญ่
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
[๓๖๘] ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื ้ต้องการจะส้างวิหารใหย่ท่ มี
ี เจฺา้
ของส้างถวาย ส้างเปันของส่วนตฺว ภิกษุนนขํ ั ้ ให้สฺงฆ์กวดเบิ่งพื้นที่ส้างวิหาร ถ้าสฺงฆ์
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื ้ต้องการจะส้างวิหารใหย่ ที่มีเจฺาของส้
้ าง
ถวาย ส้างเปันของส่วนตฺว ภิกษุนนขํ ั ้ ให้สฺงฆ์กวดเบิ่งพื้นที่ส้างวิหารสฺงฆ์แต่งตัง้
ื ้และชื่นี้ ให้กวดเบิ่งพื้นที่ส้างวิหารให้แก่ภิกษุช่ นี
ภิกษุช่ นี ื ้ ท่านฮูบใดเหันด้วยกับการ
้ กษุช่ นี
แต่งตังภิ ื ้และชื่นี้ ให้กวดเบิ่งพื้นที่ส้างวิหารให้แก่ภิกษุช่ นี
ื ้ ท่านฮูบนันเพิ
้ งนิ่ง
ท่านฮูบใดบํ่เหันด้วย ท่านฮูบนันเพิ ้ งทักท้วง ภิกษุช่ นี
ื ้และชื่นี้สฺงฆ์แต่งตังให้
้ เปันผู้กวด
เบิ่งพื้นที่ส้างวิหารให้แก่ภิกษุช่ นี ้ ่ งนิ่ง ข้าพะเจฺาขํ
ื ้ สฺงฆ์เหันด้วย เพาะสะนันจึ ื วามนิ่ง
้ ถค
้ นมติญ่างนี้
นันเปั
วิทีขํสฺงฆ์สะแดงพื้นที่ส้างวิหาร
[๓๖๙] ภิกษุทังหลายที่ได้ฮับแต่งตังเหลฺ
้ ้ ต้องไปที่นันแล้
่ านัน ้ วเพิงกวดเบิ่งพื้นที่ส้าง
ู้ ่า เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ
วิหาร ให้ฮว
เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ถ้าเปันพื้นที่มีอันตรายทังบํ่มีบํริเวณโดยฮอบ เพิงบอก
้ า “ญ่าส้างในที่นี้” ถ้าเปันพื้นที่บํ่มีอันตรายทังมีบํริเวณโดยฮอบ เพิง
ภิกษุฮูบนันว่
บอกสฺงฆ์ว่า “เปันพื้นที่บํ่มีอันตรายทังมีบํริเวณโดยฮอบ” ภิกษุผจ ้
ู้ ะส้างวิหารนันเพิ
ง
้
เขฺาไปหาสฺ ู้ ก่พันษากว่า นั่งคุเขฺ่าปะนฺมมื ก่าวญ่างนี้ว่า
งฆ์ หฺ่มผ้าบ่งบ่า ขาบตีนภิกษุผแ
“ท่านผู้จะเรีน ผู้ข้าต้องการส้างวิหารใหย่ ที่มีเจฺาของส้
้ างถวาย ส้างเปันของส่วนตฺว
ฺ ฆ์สะแดงพื้นที่ส้างวิหาร” เพิงก่าวขํภิกษุทังหลายดั่งนี้เปันคังที
ผู้ข้าขํให้สง ้ ๒
เพิงก่าวขํภิกษุทง ั หลายดั่งนี้เปันคังที
้ ๓
ภิกษุผู้สลาดสามาดเพิงปะกาดให้สฺงฆ์ชาบ ดั่งนี้
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
[๓๗๐] ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื ้ต้องการจะส้างวิหารใหย่ท่ มี
ี เจฺา้
ของส้างถวาย ส้างเปันของส่วนตฺว ภิกษุนนขํ ั ้ ให้สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ส้างวิหาร ถ้าสฺงฆ์
พ้อมกันแล้ว เพิงไปสะแดงพื้นที่ส้างวิหารให้แก่ภิกษุช่ นี ื ้ นี้เปันญัตติท่านผู้จะเรีน
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื ้ต้องการจะ ส้างวิหารใหย่ท่ มี ้
ี เจฺาของส้ างถวาย ส้างเปัน
ของส่วนตฺว ภิกษุนนขํั ้ ให้สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ส้างวิหาร
สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ส้างวิหารให้แก่ภิกษุช่ นี
ื ้ ท่านฮูบใดเหันด้วยกับการสะแดงพื้นที่ส้าง
วิหารให้แก่ภิกษุช่ นี
ื ้ ท่านฮูบนันเพิ
้ งนิ่ง ท่านฮูบใดบํ่เหันด้วย ท่านฮูบนันเพิ
้ งทักท้วง
พื้นที่ส้างวิหารสฺงฆ์สะแดงให้แก่ภิกษุช่ นี ้ ่ งนิ่ง ข้า
ื ้แล้ว สฺงฆ์เหันด้วย เพาะสะนันจึ
้ ถเื อฺาความนิ่งนันเปั
พะเจฺาขํ ้ นมติญ่างนี้
ั ้ สฺงฆ์เทฺ่านันให้
คําว่า เปันสังฆาทิเสส ความว่า สําลับอาบัตินน ้ ปริวาส ฯลฯ เพาะเหตุ
้ จึ่งตรัสฮกว่า “เปันสังฆาทิเสส”
นัน
บฺทภาชนีย์
ํ สะแดงพื้นที่ให้
สฺงฆ์บ่ ได้
ภิกษุส้างวิหารที่สฺงฆ์บ่ ได้
ํ สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณ
โดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏกับอาบัติสังฆาทิเสส
ภิกษุส้างวิหารที่สฺงฆ์บ่ ได้
ํ สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณ
โดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏกับอาบัติสังฆาทิเสส
ภิกษุส้างวิหารที่สฺงฆ์บ่ ได้
ํ สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณ
โดยฮอบ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้
ํ สะแดงพื้นที่ให้
สั่งส้างวิหาร สฺงฆ์บ่ ได้
สั่งส้างวิหาร สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้
ั า “จฺ่งส้างวิหารให้เฮฺา” ผู้ฮับคําสั่งส้างวิหารที่สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้
ภิกษุส่ งว่
เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺว ฯลฯ
เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่
มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย
เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ บํ่ต้องอาบัติ
ส้างวิหารที่สฺงฆ์บ่ ได้
ํ สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ
ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺวกับอาบัติสังฆาทิเสส ๑ ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่มีอันตราย เปัน
พื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏกับอาบัติสังฆาทิเสส ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มี
อันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติทุกกฏกับ อาบัติสังฆาทิเสส ฯลฯ
เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
ั สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้
หลีกไป บํ่ได้ส่ ง
ํ สะแดงพื้นที่ให้
ส้างผิดคําสั่ง สฺงฆ์บ่ ได้
ส้างผิดคําสั่ง สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้
ภิกษุส่ งว่
ั า “จฺ่งส้างวิหารให้เฮฺา” แล้วหลีกไป และได้ส่ งว่ ้ งฆ์ต้องสะ
ั า “วิหารนันสฺ
แดงพื้นที่ให้ ต้องเปันพื้นที่บํ่มีอันตรายและต้องมีบํริเวณโดยฮอบด้วย ผู้ฮับคําสั่งส้าง
วิหารที่สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ภิกษุ
้
นันชาบข่ าวว่า “เขฺาส้างวิหารที่สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้เฮฺา เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่
มีบํริเวณโดยฮอบ” ภิกษุนนเพิั้ งไปเองหลืเพิงสฺ่งทูตไปบอกว่า “วิหารนันต้
้ องเปัน
พื้นที่บํ่มีอันตรายและต้องมีบํริเวณโดยฮอบ” ฯลฯ “ต้องเปันที่บํ่มีอันตราย” ฯลฯ “ต้อง
มีบํริเวณโดยฮอบ” ฯลฯ บํ่ต้องอาบัติ
ํ สะแดงพื้นที่ให้
ส้างผิดคําสั่ง สฺงฆ์บ่ ได้
ส้างผิดคําสั่ง สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้
ภิกษุส่ งว่
ั า “จฺ่งส้างวิหารให้เฮฺา” แล้วหลีกไป แต่ได้ส่ งว่ ้ งฆ์ต้องสะแดง
ั า “วิหารนันสฺ
พื้นที่ให้ ต้องเปันพื้นที่บํ่มีอันตรายและต้องมีบํริเวณโดยฮอบ” ผูฮ้ ับคําสั่งส้างวิหาร
ที่สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ภิกษุผู้ส้าง
ต้องอาบัติทุกกฏ ๒ ตฺว ฯลฯ เปันพื้นที่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ ภิกษุ
ผู้ส้างต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่บํ่มีบํริเวณโดยฮอบ ภิกษุ
ผู้ส้างต้องอาบัติทุกกฏ เปันพื้นที่บํ่มีอันตราย เปันพื้นที่มีบํริเวณโดยฮอบ บํ่ต้องอาบัติ
ํ สะแดงพื้นที่ให้ ส้างค้าง
สฺงฆ์บ่ ได้
สฺงฆ์สะแดงพื้นที่ให้ ส้างค้าง
ส้างค้าง ส้างตํ่
อนาปัตติวาร
้บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๓๗๙] ๑. ภิกษุส้างเงื้อมผามีปะตู
๒. ภิกษุตฺบแต่งถํา้
๓. ภิกษุส้างกุตห
ิ ย้า
๔. ภิกษุส้างวิหารเพื่อภิกษุอ่ น
ื
๕. ภิกษุส้างอาคารนอกจากนัน ้ ่ พักของตฺน
้ ยฺกเวันอาคารที
๖. ภิกษุวิกฺลจิต
ฺ้ นญัต
๗. ภิกษุตนบั
วิหารการสิกขาบฺทที ๗ จฺบ
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๓๘๐] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ พระเวฬุวัน สถานที่ให้เหยื่อ
้ น
กะแต เขตกุงราชคึห์ คังนั ้ ท่านพระทัพพมัลลบุตร บันลุอรหัตตผฺลเมื่ออายุ ๗ ขวบ
คุณวิเศษญ่างใดญ่างนึ่งที่พระสาวฺกเพิงบันลุ ท่านกํได้บันลุแล้วทังหมฺด บํ่มีกิจอื่นใด ที่
จะเพิงกะทํายิ่งกว่านี้ หลืกิจที่เฮัดเสัดแล้วที่จะกะทําเพิ่มเติมอีกกํบ่ มี
ํ ตํ่มา ท่านพระทัพ
่ นที่สงัด เกีดความคิดคํานึงญ่างนี้ว่า เฮฺาได้บันลุอรหัตผลเมื่อ
พมัลลบุตรหลีกหลฺบญูใ
อายุ ๗ ขวบ คุณวิเศษญ่างใดญ่างนึ่งที่พระ
สาวฺกเพิงบันลุ เฮฺากํได้บันลุแล้วทังหมฺด บํ่มีกิจกัมอื่นใด ที่จะเพิงกะทํายิ่งไปกว่านี้
หลืกิจ
ที่กะทําเสัดแล้วชึ่งจะกะทําเพิ่มเติมอีกกํบ่ มี
ํ เฮฺาควรช่วยหยังสฺงฆ์ได้แด่
้ ท่านตฺกลฺงใจว่า “ถ้าญ่างนัน
ลําดับนัน ้ เฮฺาควรจัดแจงเสนาสนะและแจกภัตตาหาร
แก่สฺงฆ์” คันออกจากที่หลีกหลฺบในเวลาแลงแล้ว ได้เขฺาไปเฝฺ
้ ้
าพระผู ้มีพระภาคเถิงที่
ปะทับ คันเถิงแล้วได้ถวายบังคฺมพระผู้มีพระภาคแล้วนั่งลฺง ณะ ที่สฺมควรแล้วได้ขาบ
ทูลพระผู้มีพระภาคดั่งนี้ว่า “พระพุทธเจฺาข้
้ า ข้าพระพุทธเจฺาหลี
้ ่ นที่สงัด มี
กหลฺบญูใ
้ พระผู้มีพระภาคชฺงสะแดงธัมมีกถาเพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ แล้วฮับสั่งกับภิกษุ
ทังหลายว่า “ภิกษุทังหลาย ถ้าเชั่นนัน
้ สฺงฆ์จงแต่งตังทั
้ พพมัลลบุตรให้เปันเสนาสน
ปัญญาปกะและภัตตุทเทสกะ
วิทีแต่งตัง้ และกัมวาจาแต่งตัง้
้ างนี้ คื เบื้องตฺนเพิ
ภิกษุทังหลาย สฺงฆ์เพิงแต่งตังญ่ ้ งขํให้ทัพพมัลลบุตรฮับ คันแล้ว
ภิกษุผู้สลาดสามาด เพิงปะกาดให้สฺงฆ์ชาบว่า
เรื้องพระทัพพมัลลบุตร จฺบ
้ พระเมตติยะและพระภุมมชกะ เปันพระบวชใหม่และมีบุนหน้อย
[๓๘๓] กํสมัยนัน
ั ้ ่ า อาหารกํชนตํ
เสนาสนะของสฺงฆ์ชนตํ ั ้ ่ า ตฺกเถิงท่านทังสอง ชาวกุงราชคึห์ต้องการจะ
้ นแด่ แกงอ่อมแด่ จัดปุง
ถวายบิณฑบาตแก่พระเถระทังหลายกํถวายเนียใสแด่ นํามั
พิเศษ แต่พวกเขฺาถวาย อาหารธัมดาแก่พระเมตติยะและพระภุมมชกะ ตามแต่จะหาได้
้ กดอง มื้นึ่ง ท่านทังสองกับจากบิณฑบาตหลังจากฉันเสัดแล้ว ทว
้ บนําผั
คืปายเขฺากั
ถามภิกษุเถระว่า “มีอาหารหยังแด่ ในโฮงฉันสําลับพวกท่าน” พระเถระบางพวกตอบ
้ น แกงอ่อม” พระเมตติยะและพระภุมมชกะ
ว่า “คุณทังสอง พวกเฮฺามีเนียใส นํามั
ก่าวว่า “พวกผู้ข้าบํ่มีหยังเลีย ขน้อย มีแต่อาหารธัมดา ตามแต่จะหาได้ คืปายเขฺากั
้ บ
้ กดอง” สมัยตํ่มา คหบํดีผู้ชอบถวายอาหารญ่างดี ถวายอาหารแก่สฺงฆ์วันละ ๔ ที่
นําผั
เปันนิตยภัต คหบํดีพอ ่ ก้ๆในโฮงฉัน คฺนอื่นๆ ถามเถิงความ
้ มบุตรภัรยาอังคาส ญูใ
้ ก ถามเถิงความต้องการกับเขฺา้ ถามเถิงความต้องการนํามั
ต้องการเขฺาสุ ้ น ถามเถิง
ความต้องการแกงอ่อม วันตํ่มา ท่านพระทัพพมัลลบุตรผู้เปันภัตตุทเทสก์นิมฺนต์พระ
เมตติยะและพระภุมมชกะไปฉันภัตตา หารของคหบํดีในวันฮุ่งขึน ้ วันดวกันนัน
้ คหบํ
้
ดีเดีนทางไปอาฮามด้วยธุระบางญ่าง ได้เขฺาไปหาท่ านพระทัพพมัลลบุตรเถิงสํานัก คัน
เถิงแล้วได้ไหว้ทา่ นพระทัพพมัลลบุตรแล้ว นั่งลฺง ณะ ที่สฺมควร ท่านทัพพมัลลบุตร
ชี้แจงคหบํดีผู้ชอบถวายอาหารญ่างดีให้เหันแจ้ง ชวนให้ญากฮับไปปะติบัด ปุกใจให้
อาจหานเกั่งก้า ปอบปะโลมใจให้สฺดชื่นเบีกบานด้วยธัมมีกถา คันแล้ว คหบํดีผู้ชอบ
ถวายอาหารญ่างดีถามว่า “ภัตตาหารที่จะถวายในมื้อื่นนี้ที่เฮือนของข้าพะเจฺา้ ท่าน
นิมฺนต์ภิกษุฮูบใดไปฉันขน้อย” ท่านพระทัพพมัลลบุตรตอบว่า “อาตมาจัดให้พระเมตติ
ยะและพระภุมมชกะ ไปฉัน” เขฺาบํ่พํใจว่า “เปันหยังจึ่งนิมฺนต์ภิกษุช่ วไปฉั
ฺ นภัตตาหาร
ในบ้านเฮฺาละ” กับไปบ้านแล้วสั่งยิงฮับใช้ว่า “แม่สาวใช้ มื้อื่นนี้ เจฺาจฺ
้ ่ งจัดอาสนะไว้ท่ ี
้ บนําผั
ซุ ้มปะตูแล้วเอฺาปายเขฺากั ้ กดองถวายภิกษุผู้มาฉันภัตตาหารเดี” ยิงฮับใช้ฮับคําว่า
“ได้ขะน้อย” มื้ดวกันนัน
้ พระเมตติยะและพระภุมมชกะก่าวกันว่า “ท่าน มื้วานนี้เฮฺาได้
้ น
คังนั ้ ภิกษุณีเมตติยาเขฺาไปหาพระเมตติ
้ ยะและพระภุมมชกะเถิงที่พัก คันเถิงแล้ว
ได้ก่าวกับพระเมตติยะและพระภุมมชกะ ดั่งนี้ว่า “พระคุณเจฺา้ ขะน้อยไหว้ ขะน้อย”
เมื่อท่านก่าวญ่างนัน
้ พระเมตติยะและภุมมชกะกํบ่ เวฺ ้ วย ท่านจึ่งก่าวว่า “ขะน้อยไหว้
ํ าด้
้
ขะน้อย” แม่นคังที ้
๒ ฯลฯ แม่นคังที ๓ พระเมตติยะและพระภุมมชกะกํบ่ ยอมเวฺ
ํ ้ า
านํ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์สอบถาม
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
[๓๘๔] ลําดับนัน ้ ชฺง
สอบถามท่านพระทัพพมัลลบุตรว่า “ทัพพะ ท่านจําได้บ่ ว่ ํ าได้ทําตามที่ภิกษุณีน้ก่
ี าวหา”
้ า พระผู้มีพระภาคย่อมชฺงชาบว่า ข้า
ท่านพระทัพพมัลลบุตรขาบทูลว่า “พระพุทธเจฺาข้
พระพุทธเจฺาเปั ้
้ นญ่างใด” แม่นคังที ๒ พระผู้มีพระภาคได้ตรัสถามท่านพระทัพพมัลล
บุตร ฯลฯ แม่นคังที ้ ๓ ตรัสถามท่านพระทัพพมัลลบุตรว่า “ทัพพะ ท่านจําได้บ่ ว่
ํ าได้
ทําตามที่ภิกษุณน
ี ้ก่ ้ า พระผู้มีพระ
ี าวหา” พระทัพพมัลลบุตรกํขาบทูลว่า “พระพุทธเจฺาข้
ภาคย่อมชฺงชาบว่า ข้าพระพุทธเจฺาเปั ้ นญ่างใด” “ทัพพะ บัณฑิตย่อมบํ่แก้คําก่าวหาญ่างนี้
ถ้าท่านทํากํจ่ งบอกว่
ฺ าทํา ถ้าท่านบํ่ได้ทํา กํจ่ งบอกว่
ฺ าบํ่ได้ทํา” “พระพุทธเจฺาข้ ้
้ า ตังแต่
้ ่ ฮูจ
เกีดมา ข้าพระพุทธเจฺาบํ ้ ักการเสพเมถุ นธัมแม่นแต่ในความฝัน บํ่จําเปันต้องก่าวเถิง
เมื่อตอนตื่นญู”่
้ พระผู้มีพระภาคตรัสฮกภิกษุทังหลายมาฮับสั่งว่า “ภิกษุทังหลาย ถ้าญ่างนัน
ลําดับนัน ้
พระเมตติยะและพระภุมมชกะยอมฮับสารภาพ
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺงสอบถามพระ
เมตติยะและพระภุมมชกะว่า “ภิกษุทังหลาย ชาบว่า ท่านทังสองใส่ความทัพพมัลล
บุตร ด้วยอาบัติปาราชิกที่บํ่มีมูลแม่นแท้บํ” ภิกษุเหลฺ่านันทู
้ ลฮับว่า “แม่นแท้พระพุทธ
้ งตําหนิว่า “โมฆบุรุษทังหลาย จั่งใดพวกท่าน จึ่ง
้ า” พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาชฺ
เจฺาข้
ใส่ความทัพพมัลลบุตรด้วยอาบัติปาราชิกที่บํ่มีมูลละ โมฆบุรุษทังหลาย การกะทําญ่าง
นี้ บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส ฯลฯ” แล้วจึ่งฮับสั่งให้ภิกษุทง
ั
้
หลายยฺกสิกขาบฺทนี้ขึนสะแดง ดั่งนี้
พระบันญัต
เรื้องพระเมตติยะและพระภุมมชกะ จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
้ ่ แม่นแท้บ่ ฮู
เท็จ เวฺาบํ ํ จ้ ่ งเวฺ
ึ ้
า”
ั ้ สฺงฆ์เทฺ่านันให้
คําว่า เปันสังฆาทิเสส ความว่า สําลับอาบัตินน ้ ปริวาส ฯลฯ เพาะเหตุ
้ พระผู้มีพระภาคจึ่งตรัสฮกว่า “เปันสังฆาทิเสส”
นัน
บทภาชนีย์
บํ่เหัน โจทว่าได้เหัน
บํ่ได้ยิน โจทว่าได้ยน
ิ
ู้ จทก์บ่ ได้
ภิกษุผโ ั ้ า “ข้าพะเจฺาได้
ํ ยินว่า ภิกษุต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ถ้าโจทภิกษุนนว่ ้ ยิน
ว่าท่าน
บํ่นึกสฺงสัย โจทว่านึกสฺงสัย
ู้ จทก์บ่ ได้
ภิกษุผโ ั ้ า “ข้าพะเจฺา้
ํ นึกสฺงสัยว่า ภิกษุต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ถ้าโจทภิกษุนนว่
นึกสฺงสัยว่าท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ท่านบํ่เปันสมณะ บํ่เปันเชื้อสายศากยบุตร ท่าน
ฮ่วมอุโบสฺถ ปวารณาหลืสังฆกัมบํ่ได้” ต้องอาบัติสังฆาทิเสสทุกๆ คําเวฺา้
บํ่เหัน โจทว่าได้เหันและได้ยิน
ู้ จทก์บ่ ได้
ภิกษุผโ ั ้ า “ข้าพะเจฺาเหั
ํ เหันภิกษุต้องอาบัติปาราชิก ถ้าโจทภิกษุนนว่ ้ นและได้
ยินว่าท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ท่านบํ่เปันสมณะ บํ่เปันเชื้อสายศากยบุตร ท่านฮ่วมอุ
โบสฺถ ปวารณาหลืสังฆกัมบํ่ได้” ต้องอาบัตส
ิ ังฆาทิเสสทุกๆ คําเวฺา้
บํ่เหัน โจทว่าได้เหันและนึกสฺงสัย
ู้ จทก์บ่ ได้
ภิกษุผโ ั ้ า “ข้าพะเจฺาได้
ํ เหันภิกษุต้องอาบัติปาราชิก ถ้าโจทภิกษุนนว่ ้ เหันและ
นึกสฺงสัยว่าท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ท่านบํ่เปันสมณะ ฯลฯ” ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
ทุกๆ คําเวฺา้
ู้ จทก์บ่ ได้
ภิกษุผโ ั ้ า “ข้าพะเจฺาได้
ํ เหันภิกษุต้องอาบัติปาราชิก ถ้าโจทภิกษุนนว่ ้ เหัน ได้
ยินและนึกสฺงสัยว่าท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ท่านบํ่เปันสมณะ ฯลฯ” ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสสทุกๆ คําเวฺา้
บํ่ได้ยิน โจทว่าได้ยน
ิ และนึกสฺงสัย
ู้ จทก์บ่ ได้
ภิกษุผโ ั ้ า “ข้าพะเจฺาได้
ํ ยินว่าภิกษุต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ถ้าโจทภิกษุนนว่ ้ ยิน
และนึก สฺงสัยว่าท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ท่านบํ่เปันสมณะ ฯลฯ” ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสสทุกๆ คําเวฺา้
บํ่ได้ยิน โจทว่าได้ยน
ิ และได้เหัน
ู้ จทก์บ่ ได้
ภิกษุผโ ั ้ า “ข้าพะเจฺาได้
ํ ยินว่าภิกษุต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ถ้าโจทภิกษุนนว่ ้ ยิน
และได้เหัน ท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ท่านบํ่เปันสมณะ ฯลฯ” ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
ทุกๆ คําเวฺา้
บํ่ได้ยิน โจทว่าได้ยน
ิ นึกสฺงสัย และได้เหัน
ู้ จทก์บ่ ได้
ภิกษุผโ ั ้ า“ข้าพะเจฺาได้
ํ ยินว่าภิกษุต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ถ้าโจทภิกษุนนว่ ้ ยิน
นึกสฺงสัยและได้เหัน ท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ท่านบํ่เปันสมณะ ฯลฯ” ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสสทุกๆคําเวฺา้
บํ่นึกสฺงสัย โจทว่านึกสฺงสัยและได้เหัน
ู้ จทก์บ่ ได้
ภิกษุผโ ั ้ า “ข้าพะเจฺา้
ํ นึกสฺงสัยว่า ภิกษุต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ถ้าโจทภิกษุนนว่
นึกสฺงสัยและได้เหัน ท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ท่านบํ่เปันสมณะ ฯลฯ” ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสสทุกๆคําเวฺา้
บํ่นึกสฺงสัย โจทว่านึกสฺงสัยและได้ยิน
ู้ จทก์บ่ ได้
ภิกษุผโ ั ้ า “ข้าพะเจฺา้
ํ นึกสฺงสัยว่า ภิกษุต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ถ้าโจทภิกษุนนว่
นึกสฺงสัยและได้ยน ิ ว่าท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ท่านบํ่เปันสมณะ ฯลฯ” ต้องอาบัติ
สังฆาทิเสสทุกๆ คําเวฺา้
ู้ จทก์บ่ ได้
ภิกษุผโ ั ้ า “ข้าพะเจฺา้
ํ นึกสฺงสัยว่า ภิกษุต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ถ้าโจทภิกษุนนว่
นึกสฺงสัยได้เหันและได้ยินว่า ท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ท่านบํ่เปันสมณะ ฯลฯ” ต้อง
อาบัติสังฆาทิเสสทุกๆ คําเวฺา้
ได้เหัน โจทว่าได้ยิน
ภิกษุผโ ั ้ า “ข้าพะเจฺาได้
ู้ จทก์ได้เหันภิกษุต้องอาบัติปาราชิก ถ้าโจทภิกษุนนว่ ้ ยินว่า ท่าน
ต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ฯลฯ” ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ทุกๆ คําเวฺา้
ได้เหัน โจทว่านึกสฺงสัย...ได้ยินและนึกสฺงสัย
ภิกษุผโ
ู้ จทก์ได้เหันภิกษุต้องอาบัติปาราชิก ถ้าโจทภิกษุนนว่ ั ้ า “ข้าพะเจฺานึ
้ กสฺงสัยว่า
ท่านต้องอาบัติปาราชิก ฯลฯ” ถ้าโจทภิกษุนนว่ั ้ า “ข้าพะเจฺาได้
้ ยินและนึกสฺงสัยว่า ท่าน
ต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ฯลฯ” ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ทุกๆ คําเวฺา้
ได้ยิน โจทว่านึกสฺงสัย...ได้เหัน...นึกสฺงสัยและได้เหัน
ภิกษุผโ ั ้ า “ข้าพะเจฺา้
ู้ จทก์ได้ยินว่า ภิกษุต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ถ้าโจทภิกษุนนว่
นึกสฺงสัยว่า ท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ฯลฯ” ถ้าโจทภิกษุนนว่ั ้ า “ข้าพะเจฺาได้
้ เหัน
ั ้ า “ข้าพะเจฺานึ
ท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ฯลฯ” ถ้าโจทภิกษุนนว่ ้ กสฺงสัยและได้เหัน
ท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ฯลฯ” ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ทุกๆ คําเวฺา้
นึกสฺงสัย โจทว่าได้เหัน...ได้ยิน...ได้เหันและได้ยิน
ภิกษุผโ
ู้ จทก์นึกสฺงสัยว่า ภิกษุต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ถ้าโจทภิกษุนนว่ ั ้ า “ข้าพะเจฺาได้
้
เหันท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ฯลฯ” ถ้าโจทภิกษุนนว่ ั ้ า “ข้าพะเจฺาได้
้ ยินว่าท่านต้อง
อาบัติปาราชิกแล้ว ฯลฯ” ถ้าโจทภิกษุนนว่ั ้ า “ข้าพะเจฺาได้
้ เหันและได้ยินว่าท่านต้อง
อาบัติปาราชิกแล้ว ท่านบํ่เปันสมณะ บํ่เปันเชื้อสายศากยบุตร ท่านฮ่วมอุโบสฺถ
ั ฆกัมบํ่ได้” ต้องอาบัติสังฆาทิ เสส ทุกๆ คําเวฺา้
ปวารณาหลืสง
ได้เหัน บํ่แนใจ
ได้ยิน บํ่แน่ใจ
นึกสฺงสัย บํ่แน่ใจ
บํ่เหัน สั่งให้โจทว่าเหัน
ํ เหันภิกษุต้องอาบัติปาราชิก ถ้าสั่งให้โจทภิกษุนนว่
ู้ จทก์บ่ ได้
[๓๘๘] ภิกษุผโ ั ้ า “ข้า
้ เหันท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ท่านบํ่เปันสมณะ บํ่เปันเชื้อสายศากยบุตร
พะเจฺาได้
ั ฆกัมบํ่ได้” ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ทุกๆ คําเวฺา้
ท่านฮ่วมอุโบสฺถ ปวารณาหลืสง
บํ่ได้ยิน สั่งให้โจทว่าได้ยิน
บํ่ได้นึกสฺงสัย สั่งให้โจทว่าได้สฺงสัย
บํ่ได้เหัน สั่งให้โจทว่าได้เหัน...
ํ เหันภิกษุต้องอาบัติปาราชิก ถ้าสั่งให้โจทภิกษุนนว่
ู้ จทก์บ่ ได้
ภิกษุผโ ั ้ า “ข้าพะเจฺา้ ได้
้
เหัน ได้ยิน ฯลฯ ข้าพะเจฺาได้ ้
เหัน ได้นึกสฺงสัย ฯลฯ ข้าพะเจฺาได้ เหันได้ยิน ได้
นึกสฺงสัยว่า ท่านต้องอาบัติปาราชิกแล้ว ฯลฯ” ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ทุกๆ คําเวฺา้
บํ่ได้ยิน สั่งให้โจทว่าได้ยิน...
บํ่นึกสฺงสัย สั่งให้โจทว่าได้นึกสฺงสัย...
ได้เหัน สั่งให้โจทว่าได้ยิน...
ได้ยิน สั่งให้โจทว่านึกสฺงสัย...
นึกสฺงสัย สั่งให้โจทว่าได้เหัน...
ความเหัน ๔ ญ่าง
้
ภิกษุต้องอาบัติปาราชิกขํใดขํ ้ ่ งแล้ว ย่อมเปันผู้บ่ บํ
นึ ํ ริสุดธ์ ถ้าภิกษุผู้โจทก์มีความเหัน
ว่าเปันผู้บํริสุดธ์ ขํโอกาสก่อน มีความปะสฺงค์จะให้พนจากพรฺฺ้ มจันย์จ่ งโจทภิ
ึ ั้
กษุนน
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
ภิกษุต้องอาบัติปาราชิกขํใดขํ้ ้ ่ งแล้ว ย่อมเปันผู้บ่ บํ
นึ ํ ริสุดธ์ ถ้าภิกษุผู้โจทก์มีความเหัน
ว่าเปันผู้บํริสุดธ์ บํ่ขํโอกาสก่อน มีความปะสฺงค์จะด่าจึ่งโจทภิกษุนน ั ้ ต้องอาบัติทุกกฏ
กับอาบัติปาจิตตีย์ เพาะก่าวสดสี
้
ภิกษุต้องอาบัติปาราชิกขํใดขํ ้ ่ งแล้ว ย่อมเปันผู้บ่ ํบํริสุดธ์ ถ้าภิกษุผู้โจทก์มีความเหัน
นึ
ว่าเปันผู้บํริสุดธ์ ขํโอกาสก่อน มีความปะสฺงค์จะด่าจึ่งโจทภิกษุนน ั ้ ต้องอาบัติปาจิตตีย์
เพาะก่าวสดสี
ภิกษุบ่ ต้ ้
ํ องอาบัติปาราชิกขํใดขํ ้ ่ ง ย่อมเปันผู้บํริสุดธ์ ถ้าภิกษุผโ
นึ ู้ จทก์มีความเหันว่าเปัน
ผู้บ่ บํ
ํ ริสุดธ์ บํ่ขํโอกาสก่อน มีความปะสฺงค์จะให้พนจากพรฺฺ้ มจรรย์จ่ งโจทภิ
ึ ั้
กษุนน
ต้องอาบัติทุกกฏ
ภิกษุบ่ ต้ ้
ํ องอาบัติปาราชิกขํใดขํ ้ ่ ง ย่อมเปันผู้บํริสุดธ์ ถ้าภิกษุผโ
นึ ู้ จทก์มีความเหันว่าเปัน
ผู้บ่ บํ
ํ ริสุดธ์ ขํโอกาสก่อน มีความปะสฺงค์จะให้พนจากพรฺ ฺ้ มจรรย์จ่ งโจทภิ
ึ ั ้ บํ่
กษุนน
ต้องอาบัติ
ภิกษุบ่ ต้ ้
ํ องอาบัติปาราชิกขํใดขํ ้ ่ ง ย่อมเปันผู้บํริสุดธ์ ถ้าภิกษุผโ
นึ ู้ จทก์มีความเหันว่าเปัน
ํ ริสุดธ์ บํ่ขํโอกาสก่อน มีความปะสฺงค์จะด่าจึ่งโจทภิกษุนน
ผู้บ่ บํ ั ้ ต้องอาบัติทุกกฏกับ
อาบัติปาจิตตีย์ เพาะก่าวสดสี
ภิกษุบ่ ต้ ้
ํ องอาบัติปาราชิกขํใดขํ ้ ่ ง ย่อมเปันผู้บํริสุดธ์ ถ้าภิกษุผโ
นึ ู้ จทก์มีความเหันว่าเปัน
ผู้บ่ บํ
ํ ริสดุ ธ์ ขํโอกาสก่อน มีความปะสฺงค์จะด่าจึ่งโจทภิกษุนน ั ้ ต้องอาบัติปาจิตตีย์
เพาะก่าวสดสี
กษุบ่ ต้ ้
ํ องอาบัติปาราชิกขํใดขํ ้ ่ ง ย่อมเปันผู้บํริสุดธ์ ถ้าภิกษุผโ
นึ ู้ จทก์มีความเหันว่าเปัน
ผู้บํริสุดธ์ บํ่ขํโอกาสก่อน มีความปะสฺงค์จะให้พนจากพรฺฺ้ มจรรย์จ่ งโจทภิ
ึ ั ้ ต้อง
กษุนน
อาบัติทุกกฏกับอาบัติสังฆาทิเสส
ภิกษุบ่ ํต้องอาบัติปาราชิกขํใดขํ
้ ้ ่ ง ย่อมเปันผู้บํริสุดธ์ ถ้าภิกษุผโ
นึ ู้ จทก์มีความเหันว่าเปัน
ผู้บํริสุดธ์ ขํโอกาสก่อน มีความปะสฺงค์จะให้พนจากพรฺ ฺ้ มจรรย์จ่ ึงโจทภิกษุนนั ้ ต้อง
อาบัติสังฆาทิเสส
ภิกษุบ่ ํต้องอาบัติปาราชิกขํใดขํ
้ ้ ่ ง ย่อมเปันผู้บํริสุดธ์ ถ้าภิกษุผโ
นึ ู้ จทก์มีความเหันว่าเปัน
ผู้บํริสุดธ์ บํ่ขํโอกาสก่อน มีความปะสฺงค์จะด่าจึ่งโจทภิกษุนน ั ้ ต้องอาบัติทุกกฏกับอาบัติ
ปาจิตตีย์ เพาะก่าว สดสี
ภิกษุบ่ ํต้องอาบัติปาราชิกขํใดขํ
้ ้ ่ ง ย่อมเปันผู้บํริสุดธ์ ถ้าภิกษุผโ
นึ ู้ จทก์มีความเหันว่าเปัน
ผู้บํริสุดธ์ ขํโอกาสก่อน มีความปะสฺงค์จะด่าจึ่งโจทภิกษุนน ั ้ ต้องอาบัติปาจิตตีย์
เพาะก่าวสดสี
อนาปัตติวาร
้บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๓๙๐] ๑. ภิกษุจาํ เลียเปันผู้บํริสุดธ์ ภิกษุผู้โจทก์มีความเหันว่าเปันผู้บ่ บํ ํ ริสุดธ์
๒. ภิกษุจําเลียเปันผู้บ่ บํ ู้ จทก์มีความเหันว่าเปันผู้บ่ บํ
ํ ริสุดธ์ ภิกษุผโ ํ ริสุดธ์
๓. ภิกษุวิกฺลจิต
ฺ้ นญัต
๔. ภิกษุตนบั
ปฐมทุฏฐโทสสิกขาบฺทที ๘ จฺบ
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๓๙๑] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ พระเวฬุวัน สถานที่ให้เหยื่อ
้ น
กะแต เขตกุงราชคึห์ คังนั ้ พระเมตติยะและพระภุมมชกะ กําลังลฺงจากภูเขฺาคิชฌกูฏ
เบิ่งเหันแพะตฺวผู้กับโตแม่กําลังสืบพันธุ์กัน จึ่งก่าวว่า “เอฺาเถีดพวกเฮฺาจะสฺมมุดแพะตฺว
ผู้เปันพระทัพพมัลลบุตร สฺมมุดแพะโตแม่เปันภิกษุณีเมตติยา จักก่าวว่า “คังก่ ้ อนพวก
เฮฺาก่าวหาพระทัพพมัลลบุตร ด้วยได้ยินมา แต่บัดนี้พวกเฮฺาได้เหันพระทัพพมุลลบุตร
เสพเมถุ นกับภิกษุณีเมตติยา ด้วยตฺนเอง” ท่านทังสองได้สฺมมุดพระทัพพมัลลบุตรเปัน
แพะตฺวผู้ สฺมมุดภิกษุณีเมตติยาเปันแพะตฺวแม่ แล้วแจ้งให้ภิกษุทังหลายชาบว่า “คัง้
ก่อน ฯลฯ แต่บัดนี้ พวกเฮฺาได้เหันพระทัพพมัลลบุตรเสพเมถุ นกับภิกษุณีเมตติยา
ด้วยตฺนเอง” ภิกษุทงั หลายก่าวญ่างนี้ว่า “ท่านทังหลาย พวกท่านญ่าก่าวญ่างนี้ ท่านพระ
ทัพพมัลลบุตรจะบํ่ทํากัมเชั่นนัน”
้ แล้วนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์สอบถาม
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺงสอบถามท่าน
พระทัพพมัลลบุตรว่า “ทัพพะ ท่านจําได้บ่ ว่ ํ าเคียทําตามที่ภิกษุเหลฺ่านี้ก่าวหา” ท่านพระ
้ า พระผู้มีพระภาคย่อมชฺงชาบว่า ข้าพระพุทธ
ทัพพมัลลบุตรขาบทูลว่า “พระพุทธเจฺาข้
เจฺาเปั ้
้ นญ่างใด” แม่นคังที ๒ พระผู้มีพระภาคตรัสถามท่านพระทัพพมัลลบุตร ฯลฯ
้
แม่นคังที ๓ ตรัสถามท่านพระทัพพมัลลบุตรว่า “ทัพพะ ท่านจําได้บ่ ํว่าได้ทําตามที่ภิกษุ
เหลฺ่านี้ก่าวหา” พระทัพพมัลลบุตรขาบทูลว่า “พระพุทธเจฺาข้
้ า พระผู้มีพระภาคย่อมชฺ
้ นญ่างใด” พระผูม
งชาบว่า ข้าพระพุทธเจฺาเปั ้ ีพระภาคตรัสว่า “ทัพพะ บัณฑิตย่อมบํ่แก้
คําก่าวหาญ่างนี้ ถ้าท่านทํากํจ่ งบอกว่
ฺ าทํา ถ้าท่านบํ่ได้ทํา กํจ่ งบอกว่
ฺ าบํ่ได้ทํา” ท่านพระ
ทัพพมัลลบุตรขาบทูลว่า “พระพุทธเจฺาข้ ้
้ า ตังแต่ เกีดมา ข้าพระพุทธเจฺา้ บํ่ฮูจ
้ ักการ
เสพเมถุ นแม่นในความฝัน บํ่จําต้องก่าวเถิงเมื่อตอนตื่นญู”่ ลําดับนัน
้ พระผู้มีพระภาค
ฮับสั่งกับภิกษุทังหลายว่า “ภิกษุทง ้ ท่านทังหลายจฺ่งสอบถามภิกษุ
ั หลาย ถ้าญ่างนัน
เหลฺ่านี้” แล้วสเดัจจากที่ปะทับเขฺาพระวิ
้ หารหลังจากนัน ้ ภิกษุทง
ั หลายสอบถามพระ
เมตติยะและพระภุมมชกะ เมื่อถืกสอบถามจึ่งได้ฮับสารภาพเรื้องนัน ้ ภิกษุทง
ั หลายถาม
ว่า “พวกท่านอ้างเอฺาบางส่วนแห่งอธิกรณ์(บันหาของสฺงฆ์)เรื้องอื่นเปันเลศ ใส่ความ
พระทัพพมัลลบุตรด้วยอาบัติปาราชิกหลื” ท่านทังสองยอมฮับ บันดาภิกษุผู้มักน้อย
ฯลฯ พากันตําหนิ ปะนาม โพนทะนาว่า “จั่งใดพระเมตติยะและพระกุมมชกะจึ่งอ้างเอฺา
บางส่วนแห่งอธิกรณ์(บันหาของ สฺงฆ์)เรื้องอื่นเปันเลศนัย ใส่ความพระทัพพมัลล
บุตรด้วยอาบัติปาราชิกละ” คันภิกษุเหลฺ่านัน
้ ตําหนิท่านทังสองโดยปะการต่างๆ แล้ว
จึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชง
ฺ ชาบ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺงสอบถามพระ
เมตติยะและพระภุมมชกะว่า “ภิกษุทังหลาย ชาบว่าพวกท่านอ้างเอฺาบางส่วนแห่ง
อธิกรณ์(บันหาของสฺงฆ์)เรื้องอื่นเปันเลศใส่ความทัพพมัลลบุตรด้วยอาบัติปาราชิก
้ า” พระผูม
แม่นแท้บํ” พวกท่านทูลฮับว่า “แม่นแท้พระพุทธเจฺาข้ ้ ีพระภาคชฺงตําหนิว่า
“โมฆบุรุษทังหลาย จั่งใดพวกท่านจึ่งอ้างเอฺาบางส่วนแห่งอธิกรณ์(บันหาของสฺงฆ์)
เรื้องอื่นเปันเลศใส่ความทัพพมัลลบุตร ด้วยอาบัติปาราชิกละ โมฆบุรุษทังหลาย การ
กะทําญ่างนี้ บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส ฯลฯ” แล้วฮับสั่งให้ภิกษุ
้
ทังหลายยฺกสิกขาบฺทนี้ขึนสะแดง ดั่งนี้
พระบันญัต
เรื้องพระเมตติยะและพระภุมมชกะ จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
อธิกรณ์(บันหาของสฺงฆ์)ชื่ว่าเปันเรื้องดวกับอธิกรณ์
อธิกรณ์(บันหาของสฺงฆ์)ชื่ว่าเปันเรื้องดวกับอธิกรณ์ ญ่างใด
๑. วิวาทาธิกรณ์ เปันเรื้องดวกับวิวาทาธิกรณ์
๒. อนุวาทาธิกรณ์ เปันเรื้องดวกับอนุวาทาธิกรณ์
๓. อาปัตตาธิกรณ์ เปันเรื้องดวกับอาปัตตาธิกรณ์กํมี เปันเรื้องอื่นจากอาปัตตาธิกรณ์
กํมี
อาปัตตาธิกรณ์ช่ ว่
ื าเปันเรื้องอื่นจากอาปัตตาธิกรณ์
อาปัตตาธิกรณ์ช่ ว่
ื าเปันเรื้องอื่นจากอาปัตตาธิกรณ์ญ่างใด
๑. เมถุ นธัมปาราชิกาบัติ เปันเรื้องอื่นจากอทินนาทานปาราชิกาบัติ มนุสสวิคคหปาราชิ
กาบัติ และอุตตริมนุสสธัมปาราชิกาบัติ
๒. อทินนาทานปาราชิกาบัติ เปันเรื้องอื่นจากมนุสสวิคคหปาราชิกาบัติ อุตตริมนุสสธัม
ปาราชิกาบัติ และเมถุ นธัมปาราชิกาบัติ
๓. มนุสสวิคคหปาราชิกาบัติ เปันเรื้องอื่นจากอุตตริมนุสสธัมปาราชิกาบัติ เมถุ นธัมปา
ราชิกาบัติ และอทินนาทานปาราชิกาบัติ
๔. อุตตริมนุสสธัมปาราชิกาบัติ เปันเรื้องอื่นจากเมถุ นธัมปาราชิกาบัติ อทินนาทานปา
ราชิกาบัติ และมนุสสวิคคหปาราชิกาบัติ
อาปัตตาธิกรณ์ช่ ว่
ื าเปันเรื้องอื่นจากอาปัตตาธิกรณ์ ญ่างนี้
อาปัตตาธิกรณ์ช่ ว่
ื าเปันเรื้องดวกับอาปัตตาธิกรณ์
อาปัตตาธิกรณ์ช่ ว่
ื าเปันเรื้องดวกับอาปัตตาธิกรณ์ญ่างใด
๑. เมถุ นธัมปาราชิกาบัติ เปันเรื้องดวกับเมถุ นธัมปาราชิกาบัติ
๒. อทินนาทานปาราชิกาบัติ เปันเรื้องดวกับอทินนาทานปาราชิกาบัติ
๓. มนุสสวิคคหปาราชิกาบัติ เปันเรื้องดวกันกับมนุสสวิคคหปาราชิกาบัติ
เลศ ๑๐ ญ่าง
อธิบายเลศ ๑๐ ญ่าง
สิกขาบฺทวิภังค์
้
[๔๐๕] คําว่า ด้วยอาบัติปาราชิก คื ด้วยอาบัติปาราชิก ๔ ขํใดขํ ้ ่ง
นึ
คําว่า ใส่ความ ได้แก่ โจทเอง หลืส่ งให้
ั ผู้อ่ นโจท
ื
คําว่า เฮัดญ่างใดจึ่งจะให้ภิกษุนนพฺ
ั ้ นจากพรฺ
้ มจันย์น้ได้
ี ฺ้
ความว่า ให้พนจากความเปั
น
้
ภิกษุ ให้ พฺนจากสมณะธั ฺ้
ม ให้พนจากศี ฺ้
ลขันธ์ ให้พนจากคุ ณคืตบะ
คําว่า คันสมัยตํ่จากนัน ้ ความว่า ล่วงขณะ ลยะ คู่ท่ ภิ ี กษุถืกใส่ความไปแล้ว
คําว่า อันผู้ใดผู้น่ งโจทกํ
ึ ตาม คื จะมีผู้เชื่อถืตามเรื้องที่เฮัดให้ภก ั ้ กใส่ความกํ
ิ ษุนนถื
ตาม
ั้
คําว่า บํ่โจทกํตาม คื บํ่มีใผๆ ก่าวเถิงภิกษุนน
ชื่ว่า อธิกรณ์(บันหาของสฺงฆ์) ได้แก่ อธิกรณ์ ๔ ญ่างคื วิวาทาธิกรณ์ อนุวาทาธิกรณ์
อาปัตตาธิกรณ์ และกิจจาธิกรณ์
้ ญ่างใดญ่างนึ่ง
คําว่า อ้างเอฺาบางส่วน...เปันเลศ คื ถืเอฺาเลศ ๑๐ ญ่างนัน
ั้
คําว่า และภิกษุยอมฮับผิด ความว่า ภิกษุนนยอมฮั ้ าคํ
บว่า “ข้าพะเจฺาเวฺ ้ าไฮ้ปโยด เวฺา้
้ ่ แม่นแท้บ่ ฮู
เท็จ เวฺาบํ ํ จ้ ่ งเวฺ
ึ ้
า”
ั ้ สฺงฆ์เทฺ่านันให้
คําว่า สังฆาทิเสส ความว่า สําลับอาบัตินน ้ ั้
ปริวาส ฯลฯ เพาะเหตุนน
พระผู้มีพระภาคจึ่งตรัสฮกว่า “เปันสังฆาทิเสส”
บฺทภาชนีย์
เอเกกมูลจักร
โจทภิกษุผู้ต้องอาบัตส
ิ ังฆาทิเสส
ภิกษุผโ
ู้ จทก์ได้เหันภิกษุต้องอาบัติสังฆาทิเสส แต่มีความเหันอาบัติสังฆาทิเสสว่าเปัน
อาบัติปาฏิเทสนียะ ฯลฯ มีความเหันอาบัติสง ั ฆาทิเสสว่าเปันอาบัติทุกกฏ ฯลฯ มีความ
ั ้ วยอาบัติปาราชิกว่า
เหันอาบัติสังฆาทิ เสสว่าเปันอาบัติทุพภาสิต ถ้าท่านโจทภิกษุนนด้
้ ย่อมเปันอาบัติข้ออื่น
“ท่านบํ่เปันสมณะ ฯลฯ” แม่นญ่างนี้ อธิกรณ์(บันหาของสฺงฆ์)นัน
และท่านอ้างเอฺาเปันเลศ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ทุกๆคําเวฺา้
โจทภิกษุผู้ต้องอาบัตถ
ิ ุ ลลัจจัย
ภิกษุผโ
ู้ จทก์ได้เหันภิกษุต้องอาบัติถุลลัจจัย มีความเหันอาบัติถุลลัจจัยว่าเปันอาบัติ
ถุ ลลัจจัย ฯลฯ มีความเหันอาบัติถุลลัจจัยว่าเปันอาบัติปาจิตตีย์ ฯลฯ มีความเหันอาบัติ
ถุ ลลัจจัยว่าเปันอาบัติปาฏิเทสนียะ ฯลฯ มีความเหันอาบัติถุลลัจจัย ว่าเปันอาบัติทุกกฏ
ฯลฯ มีความเหันอาบัติถุลลัจจัยว่าเปันอาบัติทุพภาสิต ฯลฯ มีความเหันอาบัติถุลลัจจัย
ั ้ วยอาบัติปาราชิกว่า “ท่านบํ่เปันสมณะ ฯลฯ”
ว่าเปันอาบัติสงฆาทิเสส ถ้าโจทภิกษุนนด้
้ อมเปันอาบัติข้ออื่นและท่านอ้างเอฺาเปันเลศ
แม่นญ่างนี้ อธิกรณ์(บันหาของสฺงฆ์)นันย่
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ทุกๆคําเวฺา้
โจทภิกษุผู้ต้องปาจิตตีย์...ปาฏิเทสนียะ...ทุกกฏ...ทุพภาสิต
ภิกษุผโ
ู้ จทก์ได้เหันภิกษุต้องอาบัติปาจิตตีย์ ฯลฯ ภิกษุผโ
ู้ จทก์ได้เหันภิกษุ ต้องอาบัติ
ปาฏิเทสนียะ ฯลฯ ภิกษุผู้โจทก์ได้เหันภิกษุต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ ภิกษุผโ
ู้ จทก์ได้
เหันภิกษุต้องอาบัติทุพภาสิต มีความเหันอาบัติทุพภาสิตว่าเปันอาบัติทุพภาสิต ฯลฯ มี
ความเหันอาบัติทุพภาสิตว่าเปันอาบัติสังฆาทิเสส ฯลฯ มีความเหันอาบัติทุพภาสิตว่า
เปันอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ มีความเหันอาบัตท
ิ ุพภาสิตว่าเปันอาบัตป
ิ าจิตตีย์ ฯลฯ มีความ
เหันอาบัติทุพภาสิตว่าเปันอาบัติปาฏิเทสนียะ ฯลฯ มีความเหันอาบัติทุพภาสิตว่าเปัน
ั ้ วยอาบัติปาราชิกว่า “ท่านบํ่เปันสมณะ บํ่เปันเชื้อสาย
อาบัติทุกกฏ ถ้าโจทภิกษุนนด้
ศากยบุตร ท่านฮ่วมอุโบสฺถ ปวารณาหลืสังฆกัมบํ่ได้” แม่นญ่างนี้ อธิกรณ์(บันหา
้ อมเปันอาบัติข้ออื่นและท่านอ้างเอฺาเปันเลศ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ทุกๆ
ของสฺงฆ์)นันย่
คําเวฺา้
เพิงฮวมอาบัติแต่ละญ่างๆ ให้เปันมูลแล้วผูกเปันจักร
สั่งให้โจทภิกษุผู้ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
ภิกษุผโ
ู้ จทก์ได้เหันภิกษุต้องอาบัติสังฆาทิเสส แต่มีความเหันอาบัติสังฆาทิเสสว่าเปัน
อาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ มีความเหันอาบัติสังฆาทิเสสว่าเปันอาบัติปาจิตตีย์ ฯลฯ มีความ
เหันอาบัติสังฆาทิเสสว่าเปันอาบัติปาฏิเทสนียะ ฯลฯ มีความเหันอาบัติสังฆาทิเสสว่า
เปันอาบัติทุกกฏ ฯลฯ มีความเหันอาบัติสง ั ฆาทิเสส ว่าเปันอาบัติทุพภาสิต ถ้าสั่งให้
ั ้ วยอาบัติปาราชิกว่า “ท่านบํ่เปันสมณะ ฯลฯ” แม่นญ่างนี้ อธิกรณ์(บันหา
โจทภิกษุนนด้
ของสฺงฆ์)นันย่้ อมเปันอาบัติข้ออื่นและท่านอ้างเอฺาเปันเลศ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ทุก
ๆ คําเวฺา้
สั่งให้โจทภิกษุผู้ต้องอาบัติถุลลัจจัย
ภิกษุผโ
ู้ จทก์ได้เหันภิกษุต้องอาบัติถุลลัจจัย มีความเหันอาบัติถุลลัจจัยว่าเปันอาบัติ
ถุ ลลัจจัย ฯลฯ มีความเหันอาบัติถุลลัจจัยว่าเปันอาบัติปาจิตตีย์ ฯลฯ มีความเหันอาบัติ
ถุ ลลัจจัยว่าเปันอาบัติปาฏิเทสนียะ ฯลฯ มีความเหันอาบัติถุลลัจจัยว่าเปันอาบัติทุกกฏ
ฯลฯ มีความเหันอาบัติถุลลัจจัยว่าเปันอาบัติทุพภาสิต ฯลฯ มีความเหันอาบัติถุลลัจจัย
ว่าเปันอาบัติสังฆาทิเสส ถ้าสั่งให้โจทภิกษุนนด้
ั ้ วยอาบัติปาราชิกว่า “ท่านบํ่เปันสมณะ
ฯลฯ” แม่นญ่างนี้ อธิกรณ์(บันหาของสฺงฆ์)ย่อมเปันอาบัติข้ออื่นและท่านอ้างเอฺาเปันเลศ
ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ทุกๆคําเวฺา้
สั่งให้โจทภิกษุผู้ต้องอาบัติปาจิตตีย์...ปาฏิเทสนียะ...ทุกกฏ ...ทุพภาสิต
ภิกษุผโ
ู้ จทก์ได้เหันภิกษุต้องอาบัติปาจิตตีย์ ฯลฯ ภิกษุผโ
ู้ จทก์ได้เหันภิกษุ ต้องอาบัติ
ปาฏิเทสนียะ ฯลฯ ภิกษุผู้โจทก์ได้เหันภิกษุต้องอาบัติทุกกฏ ฯลฯ ภิกษุผโ
ู้ จทก์ได้
เหันภิกษุต้องอาบัติทุพภาสิต มีความเหันอาบัติทุพภาสิตว่าเปันอาบัติ ทุพภาสิต ฯลฯ มี
ความเหันอาบัติทุพภาสิตว่าเปันอาบัติสังฆาทิเสส ฯลฯ มีความเหันอาบัติทุพภาสิตว่า
เปันอาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ มีความเหันอาบัตท
ิ ุพภาสิตว่าเปันอาบัตป
ิ าจิตตีย์ ฯลฯ มีความ
เหันอาบัติทุพภาสิตว่าเปันอาบัติปาฏิเทสนียะ ฯลฯ มีความเหันอาบัติทุพภาสิตว่าเปัน
อาบัติทุกกฏ ถ้าสั่งให้โจทภิกษุนนด้
ั ้ วยอาบัติปาราชิกว่า “ท่านบํ่เปันสมณะ บํ่เปันเชื้อ
สายศากยบุตร ท่านฮ่วมอุโบสฺถ ปวารณาหลืสังฆกัมบํ่ได้” แม่นญ่างนี้ อธิกรณ์(บันหา
้ อมเปันอาบัติข้ออื่นและท่านอ้างเอฺาเปันเลศ ต้องอาบัติ สังฆาทิเสส
ของสฺงฆ์)นันย่
ทุกๆ คําเวฺา้
อนาปัตติวาร
้บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๔๐๘] ๑. ภิกษุผู้สาํ คันว่าเปันญ่างนัน ั ผู้อ่ นโจท
้ โจทเองหลืส่ งให้ ื
๒. ภิกษุวิกฺลจิต
ฺ้ นญัต
๓. ภิกษุตนบั
ทุติยทุฏฐโทสสิกขาบฺทที ๙ จฺบ
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๔๐๙] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ พระเวฬุวัน สถานที่ให้เหยื่อ
้ น
กะแต เขตกุงราชคึห์ คังนั ้ พระเทวทัตเขฺาไปหาพระโกกาลิ
้ กะ พระกฏโมรกติสสกะ
วัตถุ ๕ ปะการ
้
พระเทวทัตก่าวว่า “มาเถีดท่านทังหลาย พวกเฮฺาจะเขฺาไปเฝฺ ้
าพระสมณะโคดฺ มแล้ว
ทูลขํวัตถุ ๕ ปะการ ว่า ‘พระอฺงค์ผู้จะเรีน พระผู้มีพระภาคตรัสสัรเสีนความมักน้อย
ความสันโดษ ความขัด เกฺา ความกําจัด อาการหน้าเหลื้อมใส การบํ่สะสฺม การปารฺ
ภความพນ โดยปะการต่างๆ วัตถุ ๕ ปะการเหลฺ่านี้กํเปันไปเพื่อความมักน้อยความ
สันโดษ ความขัดเกฺา ความกําจัด อาการหน้าเหลื้อมใส การบํ่สะสฺม การปารฺภค
วามพນ โดยปะการต่างๆ ข้าพระพุทธเจฺาขํ ้ ปะทานวโรกาส ดั่งนี้
๑. ภิกษุทังหลายควรญูป ้ าน ภิกษุฮบ
่ ่ าตลอดชีวิต ภิกษุฮูบใดเขฺาบ้ ้ โทษ
ู นันมี
้
๒. ภิกษุทังหลายควรทวบิณฑบาตตลอดชีวิต ภิกษุฮูบใดยินดีกิจนิมฺนต์ ภิกษุฮูบนันมี
โทษ
้
๓. ภิกษุทังหลายควรถืผ้าบังสุกุลตลอดชีวิต ภิกษุฮูบใดยินดีผ้าคหบํดี ภิกษุฮูบนันมี
โทษ
้
๔. ภิกษุทังหลายควรญูเ่ หงฺาไม้ ตลอดชีวิต ภิกษุฮูบใดอาศัยที่มุงที่บัง ภิกษุฮูบนันมี
้
โทษ
๕. ภิกษุทังหลายบํ่ควรฉันปาและชี้นตลอดชีวิต ภิกษุฮูบใดฉันปาและชี้น ภิกษุฮูบนันมี
้
โทษ’
้ น
คังนั ้ พระเทวทัตเบีกบานดีใจว่า พระผู้มีพระภาคบํ่ชฺงอนุยาตวัตถุ ๕ ปะการเหลฺ่านี้
้
พ้อมกับบํริสัด ลุกขึนจากอาสนะ ถวายบังคฺมพระผู้มีพระภาค ทําประทักษิณ(วຽนไป
ทางขวา) แล้วจากไป
้ พระเทวทัตพ้อมกับบํริสัดเขฺาไปยั
[๔๑๐] สมัยนัน ้ งกุงราชคึห์ ใช้วัตถุ ๕ ปะการ
ชักชวนให้ปะชาชฺนเชื่อถื ด้วยก่าวว่า “พวกเฮฺาเขฺาไปเฝฺ
้ ้
าพระสมณะโคดฺ มทูลขํวัตถุ ๕
ปะการว่า ‘พระอฺงค์ผจ
ู้ ะเรีน พระผู้มีพระภาคตรัสสัรเสีนความมักน้อย ความสันโดษ
ความขัดเกฺา ความกําจัด อาการหน้าเหลื้อมใส การบํ่สะสฺม การปารฺภความพນ โดย
ปะการต่างๆ วัตถุ ๕ ปะการเหลฺ่านี้กํเปันไปเพื่อความมักน้อย ความสันโดษ ความ
ขัดเกฺา ความกําจัด อาการหน้าเหลื้อมใส การบํ่สะสฺม
การปารฺภความพນ โดยปะการต่างๆ ข้าพระพุทธเจฺาขํ ้ ปะทานวโรกาส ดั่งนี้
๑. ภิกษุทังหลายควรญูป ้ าน ภิกษุฮบ
่ ่ าตลอดชีวิต ภิกษุฮูบใดเขฺาบ้ ้ โทษ
ู นันมี
้
๒. ภิกษุทังหลายควรทวบิณฑบาตตลอดชีวิต ภิกษุฮูบใดยินดีกิจนิมฺนต์ ภิกษุฮูบนันมี
โทษ
้
๓. ภิกษุทังหลายควรถืผ้าบังสุกุลตลอดชีวิต ภิกษุฮูบใดยินดีผ้าคหบํดี ภิกษุฮูบนันมี
โทษ
้
๔. ภิกษุทังหลายควรญูเ่ หงฺาไม้ ตลอดชีวิต ภิกษุฮูบใดอาศัยที่มุงที่บัง ภิกษุฮูบนันมี
้
โทษ
๕. ภิกษุทังหลายบํ่ควรฉันปาและชี้นตลอดชีวิต ภิกษุฮูบใดฉันปาและชี้น ภิกษุฮูบนันมี
้
โทษ’
แต่พระสมณะโคดฺมบํ่ชฺงอนุยาตวัตถุ ๕ ปะการเหลฺ่านัน
้ พวกเฮฺาจฺ่งสมาทานปะพึดตาม
วัตถุ ๕ ปะการเหลฺ่านี้เถีด”
้ พวกที่บํ่สัดทา บํ่เหลื้อมใส มีความฮูบ
บันดาปะชาชฺนเหลฺ่านัน ้ ่ ํดี ก่าวว่า “พระสมณะ
เชื้อสายศากยบุตรเหลฺ่านี้ ปะพึดกําจัดกิเลส ปะพึดเคั่งคัด ส่วนพระสมณะโคดฺมมักมาก
ดําริเพื่อความมักมาก” ส่วนพวกมีสัดทา เหลื้อมใส เปันบัณฑิต สลวสลาด มีความฮู้
ดี กํตําหนิปะนาม โพนทะ นา ว่า “จั่งใดพระเทวทัตจึ่งพນพยายามเพื่อทําลายสฺงฆ์
เพื่อทําลายจักรของพระผู้มีพระภาคละ” ภิกษุทังหลายได้ยินปะชาชฺนตําหนิ ปะนาม
โพนทะนา บันดาภิกษุผู้มักน้อย ฯลฯ จึ่งพากันตําหนิ ปะนาม โพนทะนาว่า “จั่งใดพระ
เทวทัตจึ่งพນพยายามเพื่อทําลายสฺงฆ์ เพื่อทําลายจักรละ” คันภิกษุทังหลายตําหนิ
พระเทวทัตโดยปะการต่างๆ แล้วจึ่งนําเรื้องนี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชงฺ ชาบ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺงสอบถามพระ
เทวทัตว่า “เทวทัต ชาบว่าท่านพນพยายามเพื่อทําลายสฺงฆ์ เพื่อทําลายจักร แม่น
้ า” พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาชฺ
แท้บํ” พระเทวทัตทูลฮับว่า “แม่นแท้พระพุทธเจฺาข้ ้ ง
้ ่ สฺมควร ฯลฯ โมฆบุรุษจั่งใดท่านจึ่งพນ
ตําหนิว่า “โมฆบุรุษ การกะทําของท่านนันบํ
พยายามเพื่อทําลายสฺงฆ์ เพื่อทําลายจักรละ โมฆบุรุษ การกะทําญ่างนี้ บํ่ได้เฮัดให้คฺน
ที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส ฯลฯ” แล้วจึ่งฮับสั่งให้ภิกษุทังหลายยฺกสิกขาบฺทนี้ขึน
้
สะแดง ดั่งนี้
พระบันญัต
เรื้องพระเทวทัต จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
วิทีสวดสมนุภาสน์ และกัมวาจาสวดสมนุภาสน์
ั ้ างนี้ คื ภิกษุผู้สลาดสามาดเพิงปะกาดให้สง
ภิกษุทังหลายเพิงสวดสมนุภาสน์ภิกษุนนญ่ ฺ ฆ์
ชาบว่า
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
[๔๑๓] ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื ้พນพยายามเพื่อทําลายสฺงฆ์ผู้พ้อม
ั ้ ่ ยอมสละเรื้องนัน
พง ภิกษุนนบํ ้ ถ้าสฺงฆ์พอ้ มแล้วกํเพิงสวดสมนุภาสน์ภิกษุช่ นี
ื ้เพื่อให้
สละเรื้องนัน
้ นี้เปันญัตติ ท่านผู้จะเรีน ขํสง ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
ฺ ฆ์จ่ งฟั ื ้พນพยายามเพื่อ
้ สฺงฆ์สวดสมนุภาสน์ท่านเพื่อให้สละ
ั ้ ่ สละเรื้องนัน
ทําลายสฺงฆ์ผู้พ้อมพง ภิกษุนนบํ
้ ท่านฮูบใดเหันด้วยกับการสวดสมนุภาสน์ภิกษุช่ นี
เรื้องนัน ื ้ เพื่อให้สละเรื้องนันเสั
้
้
ท่านฮูบนันเพิ งนิ่ง ท่านฮูบใดบํ่เหันด้วย ท่านฮูบนันเพิ
้ ้
งทักท้วง แม่นคังที ๒ ฯลฯ
้
แม่นคังที ๓ ข้าพะเจฺากํ ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
้ ก่าวความนี้ว่า ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื ้พນ
พยายามเพื่อทําลายสฺงฆ์ผู้พ้อมพง ภิกษุนนบํ
ั ้ ่ สละเรื้องนัน
้ สฺงฆ์สวดสมนุภาสน์ท่าน
เพื่อให้สละเรื้องนัน
้ ท่านฮูบใดเหันด้วยกับการสวดสมนุภาสน์ภิกษุช่ นี ื ้เพื่อให้สละ
เรื้องนันเสั
้ ้
ท่านฮูบนันเพิ งนิ่ง ท่านฮูบใดบํ่เหันด้วย ท่านฮูบนันเพิ
้ งทักท้วง ภิกษุช่ นี
ื ้
สฺงฆ์สวดสมนุภาสน์เพื่อให้สละเรื้องนันแล้
้ ้ ่ งนิ่ง ข้า
ว สฺงฆ์เหันด้วย เพาะสะนันจึ
้ ถค
พะเจฺาขํ ื วามนิ่งเปันมติญ่างนี้
บฺทภาชนีย์
อนาปัตติวาร
้บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๔๑๖] ๑. ภิกษุผู้ยังบํ่ถืกสวดสมนุภาสน์
๒. ภิกษุผู้ยอมสละ
๓. ภิกษุวิกฺลจิต
๔. ภิกษุผู้มีจิตปั่นป่ วง
๕. ภิกษุผู้กะวฺนกะวายเพาะเวทนา
ฺ้ นญัต
๖. ภิกษุตนบั
สังฆเภทสิกขาบฺทที ๑๐ จฺบ
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๔๑๗] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ พระเวฬุวัน สถานที่ให้เหยื่อ
้ น
กะแต เขตกุงราชคึห์ คังนั ้ พระเทวทัตพນพยายามเพื่อทําลายสฺงฆ์เพื่อทําลายจักร
ภิกษุทังหลายก่าวกัน ญ่างนี้ว่า “พระเทวทัตก่าวสิ่งที่บํ่เปันธัม ก่าวสิ่งที่บํ่เปันวินัย จั่ง
ใดพระเทวทัตจึ่งพນพยายามเพื่อทําลายสฺงฆ์ เพื่อทําลายจักรละ” เมื่อภิกษุทัง
หลายก่าวญ่างนี้ พระโกกาลิกะ พระกฏโมรกติสสกะ พระขัณฑเทวีบุตร และ
้ ่ งนี้ว่า “ท่านทังหลาย
พระสมุทททัต ได้ก่าวกับภิกษุเหลฺ่านันดั
้ พระเทวทัตก่าวสิ่งที่เปันธัม ก่าวสิ่งที่เปันวินัย ท่านก่าวตาม
พวกท่านญ่าก่าวญ่างนัน
ความพํใจและความชอบใจของพวกเฮฺา ท่านชาบความพํใจและความชอบใจของพวก
เฮฺาจึ่งก่าว พวกเฮฺาเหันด้วยกับคําของท่าน” บันดาภิกษุผู้มักน้อย ฯลฯ จึ่งพากันตําหนิ
ปะนาม โพนทะนาว่า “จั่งใด
ภิกษุทังหลายจึ่งปะพึดตาม ก่าวสนับสนุนพระเทวทัตผู้พນพยายามเพื่อทําลายสฺงฆ์ละ”
คันภิกษุเหลฺ่านันตํ
้ าหนิภิกษุพวกพระโกกาลิกะเหลฺ่านันโดยปะการต่
้ างๆ แล้วจึ่งนําเรื้อง
นี้ไปขาบทูลพระผู้มีพระภาคให้ชงฺ ชาบ
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺงสอบถามภิกษุ
ทังหลายว่า “ภิกษุทังหลาย ชาบว่า มีภิกษุปะพึดตาม ก่าวสนับสนุนเทวทัตผู้พນ
พยายามเพื่อทําลายสฺงฆ์ แม่นแท้บ”ํ ภิกษุทง ้ า”
ั หลายขาบทูลว่า“แม่นแท้พระพุทธเจฺาข้
้ งตําหนิว่า “ภิกษุทังหลาย การกะทําของโมฆบุรุษเหลฺ่า
พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาชฺ
้ ่ สฺมควร ฯลฯ การกะทําญ่างนี้ บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส
นันบํ
ฯลฯ” แล้วจึ่งฮับสั่งให้ภิกษุทง ้
ั หลายยฺกสิกขาบฺทนี้ขึนสะแดง ดั่งนี้
พระบันญัต
วิทีสวดสมนุภาสน์ และกัมวาจาสวดสมนุภาสน์
บฺทภาชนีย์
อนาปัตติวาร
้บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๔๒๓] ๑. ภิกษุยังบํ่ถืกสวดสมนุภาสน์
๒. ภิกษุผู้ยอมสละ
๓. ภิกษุวิกฺลจิต
๔. ภิกษุมีจิตปั่นป่ วง
๕. ภิกษุกะวฺนกะวายเพาะเวทนา
ฺ้ นญัต
๖. ภิกษุตนบั
สังฆเภทานุวัตตกสิกขาบฺทที ๑๑ จฺบ
้
[๔๒๔] สมัยนันพระผู ้
้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั บญู่ ณะ โฆสิตาราม เขตกุง โกสัมพี คัง้
้ ท่านพระฉันนะ ปะพึดบํ่สฺมควร ภิกษุทังหลายว่าก่าวตักเตือนญ่างนี้ว่า “ท่านฉันนะ
นัน
ท่านญ่าได้กะทําญ่างนี้ การกะทําญ่างนัน้ บํ่สฺมควร” ท่านพระฉันนะก่าวญ่างนี้ว่า “พวก
้ ่ พวกท่
ท่านสําคันว่าเฮฺาเปันผูท ี านควรว่าก่าวตักเตือนหลื เฮฺาต่างหากสฺมควรว่าก่าว
้ นของเฮฺา พระธัมเปันของเฮฺา พระธัมอันพระลูกเจฺา้
ตักเตือนพวกท่าน พระพุทธเจฺาเปั
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺงสอบถามท่าน
พระฉันนะว่า “ฉันนะ ชาบว่า ท่านอันภิกษุทง ั หลายว่าก่าวตักเตือนโดยชอบธัม กับ
ทําตฺวให้เปันคฺนที่ว่าก่าวตักเตือนบํ่ได้ แม่นแท้บ”ํ ท่านพระฉันนะทูลฮับว่า “แม่นแท้
พระพุทธเจฺาข้้ า” พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาชฺ
้ งตําหนิวา่ “โมฆบุรุษ การกะทําญ่าง
นี้บํ่สฺมควร ฯลฯ บํ่ควรทํา โมฆบุรุษ จั่งใดท่านอันภิกษุทังหลายว่าก่าวตักเตือนโดย
ชอบธัม จึ่งทําตฺวให้เปันคฺนที่ว่าก่าวตักเตือนบํ่ได้ โมฆบุรุษ การกะทําญ่างนี้บํ่ได้เฮัด
ให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส ฯลฯ” แล้วจึ่งฮับสั่งให้ภิกษุทังหลาย ยฺกสิก
้
ขาบฺทนี้ขึนสะแดง ดั่งนี้
พระบันญัต
เรื้องพระฉันนะ จฺบ
้ นภิกษุทังหลาย
ภิกษุทังหลายได้ยินแล้วบํ่ว่าก่าวตักเตือน ต้องอาบัติทุกกฏ ภิกษุนันอั
่ ่ามกางสฺงฆ์ ว่าก่าวตักเตือนว่า “ท่านญ่าทําตฺวให้เปันคฺนที่ว่าก่าว
เพิงคุมตฺวมาสูท
ตักเตือนบํ่ได้ จฺ่งทําตฺวให้เปันคฺนที่เขฺาว่าก่าวตักเตือนได้ แม่นว่าท่านจฺ่งว่าก่าว
ตักเตือนภิกษุทังหลายโดยชอบธัม แม่นว่าภิกษุทังหลายกํจะว่าก่าวตักเตือนท่านโดย
ชอบธัม เพาะบํริสัดของพระผู้มีพระภาคจะเรีนแล้วด้วยอาการญ่างนี้ คื ด้วยการว่าก่าว
ตักเตือนกันและกัน ด้วยการช่วยเหลือกันและกันให้ออกจากอาบัติ” ควรว่าก่าว
้
ตักเตือนท่านแม่นคังที ้
๒ ควรว่าก่าวตักเตือนท่านแม่นคังที ้
๓ ถ้าท่านสละได้ นันเปั
น
การดี ถ้าท่านบํ่สละ ต้องอาบัติทุกกฏ สฺงฆ์เพิงสวดสมนุภาสน์ ท่าน
วิทีสวดสมนุภาสน์ และกัมวาจาสวดสมนุภาสน์
ั ้ างนี้ คื ภิกษุผู้สลาดสามาดเพิงปะกาดให้สง
ภิกษุทังหลายเพิงสวดสมนุภาสน์ภิกษุนนญ่ ฺ ฆ์
ชาบว่า
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
[๔๒๗] ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื ้อันภิกษุทังหลายว่าก่าวตักเตือน
โดยชอบธัม กับทําตฺวให้เปันคฺนที่ว่าก่าวตักเตือนบํ่ได้ ภิกษุนนบํ ั ้ ่ ยอมสละเรื้องนัน
้
ถ้าสฺงฆ์พ้อมกันแล้วเพิงสวดสมนุภาสน์ภิกษุช่ นี ื ้เพื่อให้สละเรื้องนัน
้ นี้เปันญัตติ
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื ้อันภิกษุทังหลายว่าก่าวตักเตือนโดย
ชอบธัม กับทําตฺวให้เปันคฺนที่ว่าก่าวตักเตือนบํ่ได้ ภิกษุนนบํ
ั ้ ่ ยอมสละเรื้องนัน
้ สฺงฆ์
สวดสมนุภาสน์ภิกษุช่ นี
ื ้เพื่อให้สละเรื้องนัน
้ ท่านฮูบใดเหันด้วยกับการสวดสมนุภาสน์
ภิกษุช่ นี
ื ้เพื่อให้สละเรื้องนัน
้ ท่านฮูบนันเพิ
้ งนิ่ง ท่านฮูบใดบํ่เหันด้วย ท่านฮูบนันเพิ
้ ง
ทักท้วง แม่นคังที ้ ๒ ฯลฯ แม่นคังที้ ้ ก่าวความนี้ว่า ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์
๓ ข้าพะเจฺากํ
จฺ่งฟั งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
ื ้อันภิกษุทังหลายว่าก่าวตักเตือนโดยชอบธัม กับทําตฺวให้
เปันคฺนที่ว่าก่าวตักเตือนบํ่ได้ ภิกษุนนบํ ้ สฺงฆ์สวดสมนุภาสน์ภิกษุช่ นี
ั ้ ่ ยอมสละเรื้องนัน ื ้
เพื่อให้สละเรื้องนัน ้ ท่านฮูบใดเหันด้วยกับการสวดสมนุภาสน์ภิกษุช่ นี ื ้ เพื่อให้สละ
เรื้องนัน
้ ท่านฮูบนันเพิ
้ งนิ่ง ท่านฮูบใดบํ่เหันด้วย ท่านฮูบนันเพิ
้ งทักท้วงภิกษุช่ นี
ื ้สฺงฆ์
สวดสมนุภาสน์ เพื่อให้สละเรื้องนัน ้ ่ งนิ่ง ข้าพะเจฺาขํ
้ สฺงฆ์เหันด้วย เพาะสะนันจึ ้ ถคื วาม
นิ่งนันเปั
้ นมติญ่างนี้
บฺทภาชนีย์
อนาปัตติวาร
้บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๔๓๐] ๑. ภิกษุยังบํ่ถืกสวดสมนุภาสน์
๒. ภิกษุผู้ยอมสละ
๓. ภิกษุวิกฺลจิต
ฺ้ นญัต
๔. ภิกษุตนบั
ทุพพจสิกขาบฺทที ๑๒ จฺบ
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๔๓๑] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ พระเชตวัน อาฮามของอนาถบิณ
้ น
ฑิกเสดถี เขตกุงสาวัตถี คังนั ้ ภิกษุช่ ว่ ้ ่ น เปันอลัชชี
ื าอัสสชิและปุนัพพสุกะเปันเจฺาถิ
ชฺ่วชาม ญูใ่ นกีฏาคิรช
ี ฺนบฺท ภิกษุพวกนัน ้ ปะพึดบํ่เหมาะสฺมเหันปานนี้ คื ปูกไม้ดอกเอง
แด่ ใช้ผู้อ่ นปู ้
ื กแด่ ฮฺดนําเองแด่ ใช้ผู้อ่ นฮฺ
ื ดแด่ เกับดอกไม้เองแด่ ใช้ผู้อ่ นเกั
ื บแด่
ฮ้อยดอกไม้เองแด่ ใช้ผู้อ่ นฮ้
ื อยแด่ เฮัดมาลัยตํ่ก้านเองแด่ ใช้ผอ ู้ ่ นเฮั
ื ดแด่ เฮัด
มาลัยฮงก้านเองแด่ ใช้ผู้อ่ นเฮั
ื ดแด่ จัดดอกไม้ช่ ํเองแด่ ใช้ผู้อ่ นจั
ื ดแด่ เฮัดดอกไม้
พุ่มเองแด่ ใช้ผู้อ่ นเฮั
ื ดแด่ เฮัดดอกไม้มฺงกุดเองแด่ ใช้ผู้อ่ นเฮั
ื ดแด่ เฮัดดอกไม้พวง
เองแด่ ใช้ผู้อ่ นเฮั
ื ดแด่ เฮัดดอกไม้แผงปะดับเอิกเองแด่ ใช้ให้ผู้อ่ นเฮั
ื ดแด่ ภิกษุ
พวกนันนํ ื าไปแด่ช่ งมาลั
้ าไปเองแด่ ใช้ผู้อ่ นนํ ึ ยตํ่ก้าน มาลัยฮงก้านดอกไม้ช่ ํ ดอกไม้
พุ่ม ดอกไม้มฺงกุด ดอกไม้พวง ดอกไม้แผงปะดับเอิก เพื่อกุลสตรีเพื่อกุลธิดา เพื่อ
กุลกุมารี เพื่อลูกใพ้ของตะกูน เพื่อทาสยิงในตะกูน ภิกษุพวกนันฉั
้ นอาหารใน
ภาชนะดวกันแด่ ดื่มนําในขั
้ นอันดวกันแด่
นั่งเทิงอาสนะดวกันแด่ นอนเทิงตงดวกันแด่ นอนฮ่วมเคื่องลาดดวกันแด่ นอน
คุมผ้าหฺ่ม ผืนดวกันแด่ นอนฮ่วมเคื่องลาดและคุมผ้าหฺ่มฮ่วมกันแด่กับกุลสตรี กุลธิดา
กุลกุมารี ลูกใพ้ของตะกูน ทาสยิงในตะกูน ภิกษุพวกนันฉั้ นอาหารในเวลาวิกาลแด่
ดื่มนําเมฺ
้ าแด่ ทัดชฺงดอกไม้ของหอมและเคื่องลูบไล้แด่ ฟ้ อนลําแด่ ขับฮ้องแด่ ปะสาน
้ าแด่ ฟ้ อนลํากับยิงฟ้ อนลําแด่ ขับฮ้องกับยิงฟ้ อนลําแด่ ปะสานสงกับยิง
สงแด่ เตันลํ
้ ากับยิงฟ้ อนลําแด่ ฟ้ อนลํากับยิงขับฮ้องแด่ ขับฮ้องกับยิงขับฮ้องแด่
ฟ้ อนลําแด่ เตันลํ
ปะสานสงกับยิงขับฮ้องแด่ เตันลํ ้ ากับยิงขับฮ้องแด่ ฟ้ อนลํากับยิงปะสานสงแด่ ขับ
ฮ้องกับยิงปะสานสงแด่ ปะสานสงกับยิงปะสานสงแด่ เตันลํ ้ ากับยิงปะสานสงแด่
้ าแด่ ขับฮ้องกับยิงเตันลํ
ฟ้ อนลํากับยิงเตันลํ ้ าแด่ ปะสานสงกับยิงเตันลํ
้ าแด่ เตันลํ
้ ากับ
ยิงเตันลํ ้
้ าแด่ หลินหมากรุ ้
กแถวละ ๘ ตาแด่ แถวละ ๑๐ ตาแด่ หลินหมากเกั บแด่
้ งนางแด่ หลินหมากไหวแด่
หลินชิ ้ ้
หลินโยนห่ ้
วงแด่ หลินไม้ ห่ งแด่
ึ ้
หลินฟาดให้
้
เปันฮูบต่างๆแด่ หลินสกาแด่ ้ ้
่ าใบไม้แด่ หลินไถน้
หลินเปฺ ้ กคะเมนแด่
อยๆแด่ หลินหฺ
้
หลินไม้ ้
กังหันแด่ หลินตวงชาย ้ ดน้อยๆแด่ หลินธนู
ด้วยใบไม้แด่ หลินรฺ ้ น้อยๆแด่
้
หลินขนทวายแด่ ้
หลินทายใจแด่ ้ ลนคฺ
หลินลํ ้ นพิการแด่ หัดขี่ช้างแด่ หัดขี่ม้าแด่
หัดขี่รฺดแด่ หัดยิงธนูแด่ หัดเพงอาวุธแด่ แล่นผัดป่ นช้างแด่ แล่นผัดป่ นม้าแด่ แล่น
พุทธปะเพณี
อันการที่พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาทั ้
้ งหลาย ชฺงปาสัยกับพระอาคันตุกะทังหลาย นันเปั น
พุทธปะเพณี ลําดับนัน้ พระผู้มีพระภาคตรัสถามภิกษุนนว่
ั ้ า “ภิกษุ ท่านยังสะบายดีหลื
ยังพํเปันญูไ ั้
่ ด้หลื ท่านเดีนทางมาโดยบํ่ลําบากหลื ท่านมาจากใສ” ภิกษุนนขาบทู ลว่า
“สะบายดี พระพุทธเจฺาข้ ้ า พํเปันญูไ ้ า ข้าพระพุทธเจฺาเดี
่ ด้ พระพุทธเจฺาข้ ้ นทางมาโดยบํ่
้ าพันษาในแคว้นกาสี เมื่อจะมาเฝฺาพระอฺ
้ า ข้าพระพุทธเจฺาจํ
ลําบาก พระพุทธเจฺาข้ ้ งค์ท่ ี
เมืองนี้ เดีนทางผ่านกีฏาคิรีชฺนบฺท เวลาเชฺาคองอั
้ นตรวาสก ถืบาตรและจีวอนเขฺาไป้
บิณฑบาตในกีฏาคิรีชฺนบฺท อุบาสฺกคฺนนึ่งเหันข้าพระพุทธเจฺากํ
้ าลังทวบิณฑบาต เขฺามา
้
้
หา ไหว้แล้วถามว่า ‘พระคุณเจฺาได้ อาหารบิณฑบาตแด่ບໍ ขน้อย’ ฯลฯ เขฺาก่าวว่า ‘ท่า
นขน้อย ถ้าเชั่นนัน
้ ขํท่านจฺ่งถวายบังคฺมพระบาทของพระผู้มีพระภาคด้วยสนกะม่อม
และขํจ่ งขาบทู
ฺ ลตามถ้อยคําของผู้ข้าญ่างนี้ว่า ‘พระพุทธเจฺาข้
้ า วัดในกีฏาคิรีชฺนบฺทชุ ด
โชม ภิกษุช่ ว่ ้ ่ น ญูใ
ื าอัสสชิและปุนัพพสุกะเปันเจฺาถิ ่ นกีฏาคิรีชฺนบฺท เปันภิกษุอลัชชีช่ ว
ฺ
ชาม พวกท่านปะพึดบํ่เหมาะสฺมเหันปานนี้ คื ปูกไม้ดอกเองแด่ ใช้ผู้อ่ นปู ื กแด่ ฯลฯ
ปะพึดบํ่เหมาะสฺมต่างๆ แม่นพวกชาวบ้านที่เคียสัดทาเหลื้อมใส แต่ดวนี้บํ่สัดทา บํ่
เหลื้อมใส ทานที่เคียถวายปะจําแก่สฺงฆ์ บัดนี้ทายฺกทายิกาเชฺาถวายแล้ว ภิกษุผู้มีศีล
พากันจากไป ภิกษุผู้ช่ วชามญู
ฺ ค
่ อบคอง ขํปะทานวโรกาสเถีดพระพุทธเจฺาข้ ้ า ขํพระผู้มี
พระภาคโปดสฺ่งภิกษุทง ี ฺนบฺทเพื่อวัดจะได้ตงหมั
ั หลายไปสู่กีฏาคิรช ั้ ้ ส
นญู ่ ืบไปในที่นัน’
้
้
ข้าพระพุทธเจฺามาจากกี ้ พระพุทธเจฺาข้
ฏาคิรีชฺนบฺทนัน ้ า”
ชฺงสอบถามแล้วตําหนิ
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
[๔๓๓] ลําดับนัน ้ ชฺง
สอบถามภิกษุทังหลายว่า “ภิกษุทงั หลาย ชาบว่า ภิกษุช่ ว่ื าอัสสชิและปุนัพพสุกะ
้ ่ น เปันภิกษุอลัชชี ชฺ่วชาม ญูใ
เปันเจฺาถิ ่ นกีฏาคิรีชฺนบฺท ปะพึดบํ่เหมาะสฺมเหันปานนี้ คื
้ าแด่ ขับฮ้องกับยิงเตันลํ
ฟ้ อนลํากับยิงเตันลํ ้ าแด่ ปะสานสงกับยิงเตันลํ
้ าแด่ เตันลํ
้ ากับ
ยิงเตันลํ ้
้ าแด่ หลินหมากรุ ้
กแถวละ ๘ ตาแด่ แถวละ ๑๐ ตาแด่ หลินหมากเกั บแด่
้ งนางแด่ หลินหมากไหวแด่
หลินชิ ้ ้
หลินโยนห่ ้
วงแด่ หลินไม้ ห่ งแด่
ึ ้
หลินฟาดให้
้
เปันฮูบต่างๆ แด่ หลินสกาแด่ ้ ้
่ าใบไม้แด่ หลินไถน้
หลินเปฺ ้ มคะเมน
อยๆ แด่ หลินลฺ ้
้
แด่ หลินไม้ ้
กังหันแด่ หลินตวงชายด้ ้ ดน้อยๆ แด่ หลินธนู
วยใบไม้แด่ หลินรฺ ้ น้อยๆ
้
แด่ หลินขนทวายแด่ ้
หลินทวายใจแด่ ้ ลนคฺ
หลินลํ ้ นพิการแด่ หัดขี่ช้างแด่ หัดขี่ม้า
แด่ หัดขี่รฺดแด่ หัดยิงธนูแด่ หัดเพงอาวุธแด่ แล่นผัดป่ นช้างแด่ แล่นผัดป่ นม้าแด่
แล่นผัดป่ นรฺดแด่ แล่นขับกันแด่ แล่นป้ วแด่ ผิวปากแด่ ตฺบมืแด่ ปํ ้ากันแด่ ตีมวย
แด่ ปูลาดผ้าสังฆาฏิทา่ มกางเวทีเตันลํ ้ บยิงฟ้ อนลําญ่างนี้ว่า “น้องยิง ท่านจฺ่
้ าแล้วเวฺากั
งฟ้ อนลําในที่นี้” ดั่งนี้แล้ว ให้การคํานับแด่ ปะพึดบํ่เหมาะสฺมต่างๆแด่ ภิกษุทังหลาย
การกะทําญ่างนี้บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส ฯลฯ คฺนที่เหลื้อมใสญู่
แล้วบางพวกกํจะกายเปันอื่นไป”
ฮับสั่งให้ทําปัพพาชนียกัม
พระผู้มีพระภาคชฺงตําหนิภิกษุช่ ว่
ื าอัสสชิและปุนัพพสุกะโดยปะการต่างๆ แล้วฮับสั่งฮ
กพระสารีบุตรและพระโมคคัลลานะมาตรัสว่า “ไปเถีด สารีบุตร โมคคัลลานะ ท่านทัง
สองจฺ่งไปกีฏาคิรชี ฺนบฺท จฺ่งทําปัพพาชนียกัม ภิกษุช่ ว่
ื าอัสสชิและปุนัพพสุกะไปจากกีฏา
คีรช ้
ี ฺนบฺท เพาะภิกษุพวกนันเปั นสัทธิวิหาริกของท่านทังสอง” พระสารีบุตรและพระ
โมคคัลลานะขาบทูลถามว่า “พระพุทธเจฺาข้ ้ า ข้าพระพุทธเจฺาจะทํ
้ าปัพพาชนีย กัมแก่
ภิกษุช่ ว่
ื าอัสสชิและปุนัพพสุกะได้ญ่างใด เพาะพวกท่าน"โหดฮ้าย หยาบคาย” พระผู้มี
พระภาคตรัสว่า “ถ้าญ่างนัน ้ ท่านจฺ่งไปกับภิกษุหลายๆ ฮูบ” พระเถระทังสอง ทูลฮับ
สนองพระพุทธดํารัสแล้ว
วิทีทําปัพพาชนียกัม และกัมวาจาทําปัพพาชนียกัม
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ ว่
[๔๓๔] ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื าอัสสชิและปุนัพพสุกะ ๒ ฮูบนี้
ปะทุษฮ้ายตะกูน ปะพึดชฺ่วชาม ความปะพึดชฺ่วชามของพวกท่าน เขฺาได้เหันและได้ยิน
กันทฺ่ว และตะกูนทังหลายที่ถืกพวกท่านปะทุษฮ้าย เขฺากํได้เหันและได้ยินกันทฺ่ว
ถ้าสฺงฆ์พ้อมกันแล้วกํเพิงทําปัพพาชนียกัมภิกษุช่ ว่
ื าอัสสชิและปุนัพพสุกะ ไปจากกีฏา
คิรีชฺนบฺทโดยปะกาดว่า ‘ภิกษุช่ อั ื สสชิและปุนัพพสุกะบํ่เพิงญูใ่ นกีฏาคิรีชฺนบฺท’ นี้เปัน
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ ว่
ญัตติ ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื าอัสสชิและปุนัพพสุกะประทุษฮ้ายตะ
กูน ปะพึดชฺ่วชาม ความปะพึดของพวกท่าน เขฺาได้เหันและได้ยน ิ กันทฺ่ว และตะกูนทัง
หลายที่ถืกพวกท่านปะทุษฮ้าย เขฺากํได้เหันและได้ยินกันทฺ่ว สฺงฆ์ทําปัพพาชนียกัมพ
วกท่านไปจากกีฏาคิรช ี ฺนบฺทโดยปะกาดว่า ‘ภิกษุช่ ว่
ื าอัสสชิและปุนัพพสุกะ บํ่เพิงญู่
ในกีฏาคิรีชฺนบฺท’ ท่านฮูบใดเหันด้วยกับการทําปัพพาชนียกัมภิกษุช่ ว่ื าอัสสชิและปุนัพ
พสุกะ ไปจากกีฏาคิรช ี ฺนบฺทโดยปะกาดว่า ‘ภิกษุช่ ว่
ื าอัสสชิและปุนัพพสุกะบํ่เพิงญูใ
่ นกีฏา
้
คิรีชฺนบฺท’ ท่านฮูบนันเพิ งนิ่ง ท่านฮูบใดบํ่เหันด้วย ท่านฮูบนันเพิ
้ งทักท้วง” แม่นคังที้
๒ ฯลฯ แม่นคังที้ ้ ก่าวความนี้ว่า ท่านขน้อย ขํสฺงฆ์จ่ งฟั
๓ ข้าพะเจฺากํ ฺ งข้าพะเจฺา้ ฯลฯ
้
ท่านฮูบนันเพิ งทักท้วงปัพพาชนียกัม ไปจากกีฏาคิรช ี ฺนบฺท สฺงฆ์ทําแล้วแก่ภิกษุช่ ื
ว่าอัสสชิและปุนัพพสุกะโดยปะกาดว่า ‘ภิกษุช่ ว่
ื าอัสสชิและปุนัพพสุกะบํ่เพิงญูใ
่ นกีฏาคิรีชฺ
้ ่ งนิ่ง ข้าพะเจฺาขํ
นบฺท’ สฺงฆ์เหันด้วย เพาะสะนันจึ ้ ถเื อฺาความนิ่งนันเปั
้ นมติญ่างนี้”
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺงสอบถามภิกษุ
ทังหลายว่า “ภิกษุทังหลาย ชาบว่าภิกษุช่ ว่ื าอัสสชิและปุนัพพสุกะถืกสฺงฆ์ทําปัพพา
ชนียกัมแล้ว ยังบํ่ปะพึดชอบ ฯลฯ สิกไปกํมี แม่นแท้บํ” ภิกษุเหลฺ่านันทู
้ ลฮับว่า “แม่น
้ า” พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาชฺ
แท้พระพุทธเจฺาข้ ้ งตําหนิว่า “ภิกษุทังหลาย การกะทําของ
โมฆบุรุษเหลฺ่านันบํ ั หลาย จั่งใดโมฆบุรุษเหลฺ่า
้ ่ สฺมควร ฯลฯ บํ่ควรทํา ภิกษุทง
้ กสฺงฆ์ลฺงปัพพาชนียกัมแล้ว ยังบํ่ปะพึดชอบ ฯลฯ สิกไปกํมล
นันถื ี ะ ภิกษุทังหลาย การ
กะทําญ่างนี้บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส ฯลฯ” แล้วจึ่งฮับสั่งให้ภิกษุ
้
ทังหลายยฺกสิกขาบฺทนี้ขึนสะแดง ดั่งนี้
พระบันญัต
เรื้องภิกษุพวกพระอัสสชิและพระปุนัพพสุกะ จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
หลังชื่ว่าได้ยิน
ั ้ ได้แก่ ภิกษุผู้ปะทุษฮ้ายตะกูน
คําว่า ภิกษุนน
คําว่า อันภิกษุทงั หลาย ได้แก่ อันภิกษุเหลฺ่าอื่น
อธิบายว่า ภิกษุผู้ได้เหัน ผู้ได้ยินเพิงว่าก่าวตักเตือนภิกษุผู้ปะทุษฮ้ายตะกูนว่า “ท่าน
ปะทุษฮ้ายตะกูน ปะพึดชฺ่วชาม ความปะพึดชฺ่วชามของท่าน เขฺาได้เหันและได้ยินกันทฺ่ว
ตะกูนทังหลายที่ท่านปะทุษฮ้าย เขฺากํได้เหันและได้ยินกันทฺ่ว ท่านจฺ่งออกจากอาวาสนี้
่ ่ นี
ญ่าญูท ี ้” ภิกษุนนอั
ั ้ นภิกษุทังหลายว่าก่าวตักเตือน กํโต้ตอบภิกษุทังหลายว่า “พวก
ภิกษุลําองเพาะความพํใจ ลําองเพาะความขัดเคือง ลําองเพาะความหลฺงลําองเพาะ
ความญ้าน ขับภิกษุบางฮูบ บํ่ขับบางฮูบ เพาะอาบัติญ่างดวกัน”
ั ้ ได้แก่ ภิกษุผู้ท่ ีถืกลฺงโทษนัน
คําว่า ภิกษุนน ้
คําว่า อันภิกษุทงั หลาย ได้แก่ อันภิกษุเหลฺ่าอื่น
อธิบายว่า ภิกษุผู้ได้เหัน ผู้ได้ยินเพิงว่าก่าวตักเตือนภิกษุผู้ปะทุษฮ้ายตะกูนว่า “ท่านญ่า
้ ภิกษุทังหลายบํ่ลําองเพาะความพํใจ บํ่ลําองเพาะความขัดเคือง บํ่ลําอง
เวฺา้ ญ่างนัน
เพาะความหลฺง บํ่ลําองเพาะความญ้าน ท่านประทุษฮ้ายตะกูน ปะพึดชฺ่วชาม ความ
ปะพึดชฺ่วชามของท่าน เขฺาได้เหันและได้ยน ิ กันทฺ่ว ตะกูนทังหลายที่ท่านปะทุษฮ้าย
่ ่ นี
เขฺากํได้เหันและได้ยินกันทฺ่ว ท่านจฺ่งออกจากอาวาสนี้ ญ่าญูท ี ้” เพิงว่าก่าวตักเตือน
้
แม่นคังที ้
๒ เพิงว่าก่าวตักเตือนท่านแม่นคังที ้
๓ ถ้าท่านสละได้ นันเปั นการดี ถ้าบํ่
สละ ต้องอาบัติทุกกฏ ภิกษุทง ั หลายได้ยินแล้วบํ่ว่าก่าวตักเตือน ต้องอาบัติทุกกฏ
ั ้ นภิกษุทังหลายเพิงคุมตฺวมาสูท
ภิกษุนนอั ้ าง
่ ่ามกางสฺงฆ์ว่าก่าวตักเตือนว่า “ท่านญ่าเวฺาญ่
้ ภิกษุทังหลายบํ่ลําองเพาะความพํใจ บํ่ลําองเพาะความขัดเคือง บํ่ลําองเพาะ
นัน
ความ หลฺง บํ่ลําองเพาะความญ้าน ท่านปะทุษฮ้ายตะกูน ปะพึดชฺ่วชามความปะพึดชฺ่ว
ชามของท่าน เขฺาได้เหันและได้ยินกันทฺ่ว ตะกูนทังหลายที่ท่านปะทุษฮ้าย เขฺากํได้
่ ่ นี
เหันและได้ยินกันทฺ่ว ท่านจฺ่งออกจากอาวาสนี้ ญ่าญูท ี ้” เพิงว่าก่าวตักเตือนท่านแม่น
้
คังที ้
๒ เพิงว่าก่าวตักเตือนท่านแม่นคังที ้ นการดี ถ้าบํ่สละ
๓ ถ้าท่านสละได้ นันเปั
ต้องอาบัติทุกกฏ สฺงฆ์เพิงสวดสมนุภาสน์ท่าน
วิทีสวดสมนุภาสน์ และกัมวาจาสวดสมนุภาสน์
ั ้ างนี้ คื ภิกษุผู้สลาดสามาดเพิงปะกาดให้สฺงฆ์ชาบว่า
สฺงฆ์เพิงสวดสมนุภาสน์ภิกษุนนญ่
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
[๔๓๘] ท่านผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื ้ ถืกสฺงฆ์ทําปัพพาชนียกัมแล้วใส่
ความภิกษุทังหลายว่ามีความลําองเพาะความพํใจ มีความลําองเพาะความขัดเคือง มี
ั ้ ่ ยอมสละเรื้องนัน
ความลําองเพาะความหลฺง มีความลําองเพาะความญ้านภิกษุนนบํ ้
ถ้าสฺงฆ์พ้อมกันแล้วกํเพิงสวดสมนุภาสน์ภิกษุช่ นี ื ้ เพื่อให้สละเรื้องนัน
้ นี้เปันญัตติ ท่าน
ฺ งข้าพะเจฺา้ ภิกษุช่ นี
ผู้จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ื ้ถืกสฺงฆ์ทําปัพพาชนียกัมแล้วใส่ความภิกษุทัง
หลายว่า มีความลําองเพาะความพํใจ มีความลําองเพาะความขัดเคือง มีความลําอง
ั ้ ่ ยอมสละเรื้องนัน
เพาะความหลฺง มีความลําองเพาะความญ้านภิกษุนนบํ ้ สฺงฆ์สวดสมนุ
ภาสน์ท่านเพื่อให้สละเรื้องนัน
้ ท่านฮูบใดเหันด้วยกับการสวดสมนุภาสน์ภิกษุช่ นี ื ้
เพื่อให้สละเรื้องนัน
้ ท่านฮูบนันเพิ
้ งนิ่ง ท่านฮูบใดบํ่เหันด้วย ท่านฮูบนันเพิ
้ งทักท้วง
้ าวความนี้แม่นคังที
ข้าพะเจฺาก่ ้ ้ าวความนี้แม่นคังที
๒ ฯลฯ ข้าพะเจฺาก่ ้ ๓ ว่า ท่านผู้
จะเรีน ขํสฺงฆ์จ่ งฟั ้
ฺ งข้าพะเจฺา้ ฯลฯ ท่านฮูบนันเพิ งทักท้วงภิกษุช่ นี
ื ้สฺงฆ์สวดสมนุภาสน์
แล้วเพื่อ ให้สละเรื้องนัน ้ ่ งนิ่ง ข้าพะเจฺาขํ
้ สฺงฆ์เหันด้วย เพาะสะนันจึ ้ ถเื อฺาความนิ่งนัน
้
เปันมติญ่างนี้
บทภาชนีย์
้บํ่ต้องอาบัติ คื
ภิกษุต่ ไปนี
ํ
[๔๔๑] ๑. ภิกษุยังบํ่ถืกสวดสมนุภาสน์
๒. ภิกษุผู้ยอมสละ
๓. ภิกษุวิกฺลจิต
ฺ้ นญัต
๔. ภิกษุตนบั
กุลทูสกสิกขาบฺทที ๑๓ จฺบ
บฺทสรุป
สุดธ์แล้วหลื”
้ ถามเปันคังที
ข้าพะเจฺาขํ ้ ๒ ว่า “ท่านทังหลายบํริสุดธ์แล้วหลื”
้ ถามเปันคังที
ข้าพะเจฺาขํ ้ ๓ ว่า “ท่านทังหลายบํริสุดธ์แล้วหลื”
้ ่ งนิ่ง ข้า
ท่านทังหลายบํริสุดธ์แล้วในธัมคืสังฆาทิเสส ๑๓ สิกขาบฺทนี้ เพาะสะนันจึ
้ ถค
พะเจฺาขํ ื วามนิ่งนันเปั
้ นมติญ่างนี้
เตรสกัณฑ์ จฺบ
สังฆาทิเสสกัณฑ์มี ๑๓ สิกขาบฺท คื
้
๑. สุกกวิสัฏฐิสิกขาบฺท ว่าด้วยการจฺงใจทํานําอสุ จิให้เคื่อน
๒. กายสังสัคคสิกขาบฺท ว่าด้วยการถืกต้องกายกับมาตุคาม
้ ຽวยิง
๓. ทุฏฐุ ลลวาจาสิกขาบฺท ว่าด้วยการเวฺาก้
๔. อัตตกามปาริจริยสิกขาบฺท ว่าด้วยการให้บําเรีความใค่ของตฺน
๕. สัญจริตตสิกขาบฺท ว่าด้วยการชักสื่อ
๖. กุฏิการสิกขาบฺท ว่าด้วยการกํ่ส้างกุติ
๗. วิหารการสิกขาบฺท ว่าด้วยการส้างวิหาร
๘. ปฐมทุฏฐโทสสิกขาบฺท ว่าด้วยภิกษุขัดเคืองมีโทสะ สิกขาบฺทที ๑
๙. ทุติยทุฏฐโทสสิกขาบฺท ว่าด้วยภิกษุขัดเคืองมีโทสะ สิกขาบฺทที ๒
๑๐. สังฆเภทสิกขาบฺท ว่าด้วยการทําสฺงฆ์ให้แตกกัน
๑๑. สังฆเภทานุวัตตกสิกขาบฺท ว่าด้วยภิกษุปะพึดตามและก่าวสนับสนุน
ภิกษุผู้ทําสฺงฆ์ให้แตกกัน
๑๒. ทุพพจสิกขาบฺท ว่าด้วยภิกษุเปันคฺนว่ายาก
๑๓. กุลทูสกสิกขาบฺท ว่าด้วยภิกษุผู้ปะทุษฮ้ายตะกูน
สังฆาทิเสสกัณฑ์ จฺบ
๑. ปฐมอนิยตสิกขาบฺท
ว่าด้วยการนั่งในที่ลับตากับยิงสองตํ่สอง
เรื้องพระอุทายี
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๔๔๓] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ พระเชตวัน อาฮามของอนาถบิณ
้ น
ฑิกเสดถี เขตกุงสาวัตถี คังนั ้ ท่านพระอุทายีเปันพระปะจําตะกูนในกุงสาวัตถี ไปมา
หาสู่ตะกูนทังหลาย สมัยนัน ้ ยิงสาวตะกูนอุปฏ ั ฐากของท่านพระอุทายีอันมารดาบิดา
ได้ยฺกให้ชายหนุ่มตะกูนนึ่ง เวลาเชฺามื
้ ้นึ่ง ท่านพระอุทายีคองอันตรวาสก ถืบาตรและจี
วอนไปที่ตะกูนนัน
้ คันเถิงแล้วถามชาวบ้านว่า “ยิงสาวชื่นี้ไปใส” ชาวบ้านตอบว่า
้ เปันอุปัฏฐากของท่านพระอุทา
“เขฺายฺกให้ชายหนุ่มตะกูนพุ้นไปแล้ว ขน้อย” ตะกูนนันกํ
ยี ท่านจึ่งไปที่นันถามว่
้ า “ยิงสาวชื่นี้ญูใ
่ ส” ชาวบ้านตอบว่า “นางนั่งญูใ
่ นห้องขน้อย”
้
ท่านพระอุทายีเขฺาไปหายิ ้ นั่งเทิงอาสนะที่กําบังในที่ลับพํจะทําการได้เจรจา
งสาวนัน
้ ่ สอง
ก่าวธัมเหมาะแก่กาลกับยิงสาวนันสองตํ
นางวิสาขามิคารมารดาตําหนิพระอุทายี
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺงสอบถามท่าน
พระอุทายีว่า “อุทายี ชาบว่า ท่านนั่งเทิงอาสนะที่กําบังในที่ลับพํจะทําการได้กับ
มาตุคามสองตํ่สอง แม่นแท้บํ” ท่านทูลฮับว่า “แม่นแท้พระพุทธเจฺาข้
้ า” พระผู้มีพระ
้ งตําหนิว่า “โมฆบุรุษ การกะทําของท่านบํ่สฺมควร บํ่ค้อยตาม ฯลฯ โมฆ
ภาคพุทธเจฺาชฺ
บุรุษ จั่งใดท่านจึ่งนั่งเทิงอาสนะที่กําบังในที่ลับพํจะทําการได้กับมาตุคาม สองตํ่สองละ
โมฆบุรุษ การกะทําญ่างนี้บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส ฯลฯ” แล้วจึ่ง
ฮับสั่งให้ภิกษุทง ้
ั หลายยฺกสิกขาบฺทนี้ขึนสะแดง ดั่งนี้
พระบันญัต
เรื้องพระอุทายี จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
บฺทภาชนีย์
ปะติยานตกรณะ ๒
เหันกําลังนั่งเสพเมถุ น
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
[๔๔๖] ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนั่งเสพเมถุ นกับ
ั ้ ยอมฮับการนั่งนัน
มาตุคาม” และภิกษุนนกํ ้ าวญ่างนี้ว่า
้ เพิงปับตามอาบัติ ถ้าอุบาสิกานันก่
้ าลังนั่งเสพเมถุ นกับมาตุคาม” ถ้าภิกษุนนก่
“ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ ั ้ าวญ่างนี้ว่า “อาตมา
นั่งแม่นแท้แต่บ่ ได้
ํ เสพเมถุ นธัม” เพิงปับอาบัตเิ พาะนั่ง
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนั่งเสพเมถุ นกับมาตุคาม” ถ้า
ั ้ าวญ่างนี้ว่า “อาตมาบํ่ได้น่ ง
ภิกษุนนก่ ั แต่นอน” เพิงปับอาบัติเพาะนอน
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนั่งเสพเมถุ นกับมาตุคาม” ถ้า
ั ้ าวญ่างนี้ว่า “อาตมาบํ่ได้น่ ง
ภิกษุนนก่ ื ญู่” บํ่เพิงปับอาบัติ
ั แต่ญน
เหันกําลังนอนเสพเมถุ น
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
[๔๔๗] ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนอนเสพเมถุ นกับ
ั้
มาตุคาม” และภิกษุนนยอมฮั บการนอนนัน ้ าวญ่างนี้ว่า
้ เพิงปับตามอาบัติ ถ้าอุบาสิกานันก่
ั ้ าวญ่างนี้ว่า
้ าลังนอนเสพเมถุ นกับมาตุคาม” ถ้าภิกษุนนก่
“ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
“อาตมานอนแม่นแท้แต่บ่ ได้
ํ เสพเมถุ น” เพิงปับอาบัติเพาะนอน
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนอนเสพเมถุ นกับมาตุคาม” ถ้า
ั ้ าวญ่างนี้ว่า “อาตมาบํ่ได้นอน แต่น่ งญู
ภิกษุนนก่ ั ”่ เพิงปับอาบัติเพาะนั่ง
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนอนเสพเมถุ นกับมาตุคาม” ถ้า
ั ้ าวญ่างนี้ว่า “อาตมาบํ่ได้นอน แต่ญน
ภิกษุนนก่ ื ญู่” บํ่เพิงปับอาบัติ
เหันกําลังนั่งถืกต้องกาย
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
[๔๔๘] ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนั่งถืกต้องกายกับ
ั้
มาตุคาม” และภิกษุนนยอมฮั บการนั่งนัน้ เพิงปับตามอาบัติ
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนั่งถืกต้องกายกับมาตุคาม” ถ้า
เหันกําลังนอนถืกต้องกาย
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนอนถืกต้องกายกับมาตุคาม”
ั้
และภิกษุนนยอมฮั บการนอนนัน ้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อย
้ เพิงปับตามอาบัติ ถ้าอุบาสิกานันก่
้ าลังนอนถืกต้องกายกับมาตุคาม” ถ้าภิกษุก่าวญ่างนี้ว่า “อาตมานอนแม่น
เหันพระคุณเจฺากํ
ํ ถืกต้องกาย” เพิงปับอาบัติเพาะนอน ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้นอนแต่น่ งญู
แท้แต่บ่ ได้ ั ”่ เพิงปับ
อาบัตเิ พาะนั่ง ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้นอน แต่ญน
ื ญู่” บํ่เพิงปับอาบัติ
เหันนั่งในที่ลับ
้ ่ งเทิงอาสนะ ที่กําบังในที่
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺานั
[๔๔๙] ถ้าอุบาสิกานันก่
ั้
ลับพํจะทําการได้กับมาตุคามสองตํ่สอง” และภิกษุนนยอมฮั บการนั่งนัน
้ เพิงปับอาบัติ
เพาะนั่ง ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้น่ ง
ั แต่นอนญู”่ เพิงปับอาบัติ เพาะนอน ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้น่ ง
ั
ื ญู่” บํ่เพิงปับอาบัติ
แต่ญน
เหันนอนในที่ลับ
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺานอนเทิ
[๔๕๐] ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ งอาสนะที่กําบังในที่
ั้
ลับพํจะทําการได้กับมาตุคามสองตํ่สอง” และภิกษุนนยอมฮั ้ เพิงปับอาบัติ
บการนอนนัน
เพาะนอน ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้นอน แต่น่ งญู ั ”่ เพิงปับอาบัติเพาะนั่ง ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้นอน
ื ญู่” บํ่เพิงปับอาบัติ คําว่า อนิยต คื บํ่แน่ว่าจะเปันปาราชิก เปันสังฆาทิเสส หลื
แต่ญน
เปันปาจิตตีย์
ปฐมอนิยตสิกขาบฺท จฺบ
๒. ทุติยอนิยตสิกขาบฺท
ว่าด้วยการนั่งในที่ลับหูกับยิงสองตํ่สอง
เรื้องพระอุทายี
้ พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาปะทั
[๔๕๒] สมัยนัน ้ บญู่ ณะ พระเชตวัน อาฮามของอนาถบิณ
้ น
ฑิกเสดถี เขตกุงสาวัตถี คังนั ้ ท่านพระอุทายีคิดว่า “พระผู้มีพระภาคชฺงห้ามการ
นั่งเทิงอาสนะที่กําบังในที่ลับพํจะทําการได้กับมาตุคามสองตํ่สอง” จึ่งนั่งเจรจา ก่าวธัม
เหมาะแก่กาลกับยิงสาวคฺนเดีม
นางวิสาขามิคารมารดาตําหนิพระอุทายี
้
แม่นคังที ๒ นางวิสาขามิคารมารดาได้ฮับเชีนไปสูต ้ ได้เหันท่านพระอุทายีน่ ง
่ ะกูนนัน ั
ในที่ลับกับยิงสาวสองตํ่สอง จึ่งก่าวกับท่านพระอุทายีว่า “พระคุณเจฺา้ การที่ท่านนั่งใน
ที่ลับกับยิงสาวเชั่นนี้ บํ่เหมาะ บํ่สฺมควร ท่านบํ่ปราถนาเมถุ นกํจิง เถิงญ่างนัน
้ ชาวบ้าน
ที่ยังบํ่เหลื้อมใสกํจะเฮัดให้เชื่อยาก” ท่านพระอุทายีถืกนางวิสาขาว่าก่าวตักเตือนกํบ่ ํ
เชื่อ นางวิสาขาจึ่งออกไปบอกเรื้องนันให้
้ ภิกษุทังหลายชาบ บันดาภิกษุผู้มักน้อย ฯลฯ
พากันตําหนิ ปะนาม โพนทะนาว่า “จั่งใดท่านพระอุทายีจ่ งนั
ึ ่ งในที่ลับกับยิงสาวสองตํ่
ชฺงปะชุ มสฺงฆ์บันญัตสิกขาบฺท
้ พระผู้มีพระภาคฮับสั่งให้ปะชุ มสฺงฆ์เพาะเรื้องนี้เปันตฺนเหตุ
ลําดับนัน ้ ชฺงสอบถามท่าน
พระอุทายีว่า “อุทายี ชาบว่า ท่านนั่งในที่ลับกับยิงสาวสองตํ่สองแม่นแท้บํ” ท่านทูล
ฮับว่า “แม่นแท้พระพุทธเจฺาข้ ้ งตําหนิว่า “โมฆบุรุษ จั่งใด
้ า” พระผู้มีพระภาคพุทธเจฺาชฺ
ท่านจึ่งนั่งในที่ลับกับยิงสาวสองตํ่สองละ โมฆบุรุษ การกะทําญ่างนี้บํ่ได้เฮัดให้คฺนที่
ยังบํ่เหลื้อมใสให้เหลื้อมใส ฯลฯ” แล้วจึ่งฮับสั่งให้ภิกษุทังหลาย ยฺกสิกขาบฺทนี้ขึน
้
สะแดง ดั่งนี้
พระบันญัต
เรื้องพระอุทายี จฺบ
สิกขาบฺทวิภังค์
ด้วยคําชฺ่วหยาบ
คําว่า กํ...ใด คื ผู้ใด ผูเ้ ชั่นใด ฯลฯ นี้ที่พระผู้มีพระภาคตรัสฮกว่า กํ...ใด
คําว่า ภิกษุ มีอธิบายว่า ชื่ว่าภิกษุ เพาะเปันผู้ขํ ฯลฯ นี้ที่พระผู้มพ
ี ระภาคชฺงปะสฺงค์เอฺา
ว่า ภิกษุ ในความหมายนี้
คําว่า เทิงอาสนะเชั่นนัน้ คื เทิงอาสนะเหันปานนัน ้
ที่ชื่ว่า มาตุคาม ได้แก่ ยิงมนุษย์ บํ่แม่นนางยักษ์ บํ่แม่นนางเผด บํ่แม่นสัตว์เดัระสาน
โตแม่ แต่เปันยิงที่ฮูด้ ຽงสา สามาดฮับฮูถ ้ ้อยคําสุภาษิต ทุพภาษิต คําหยาบและคําสุภาพ
คําว่า กับ คื โดยความเปันอันดวกัน
คําว่า สองตํ่สอง ได้แก่ ภิกษุกับมาตุคาม
ที่ชื่ว่า ที่ลับ ได้แก่ ที่ลับตาและลับหู ที่ชื่ว่า ที่ลับตา หมายเถิง สถานที่ชึ่งเมื่อบุคคฺล
ขยิบตา ยักคิว ้ หลืงึกสีษะขึนใผๆ
้ กํบ่ สามาดเหั
ํ นได้ ที่ชื่ว่า ที่ลับหู หมายเถิง ที่ชึ่งบํ่
มีใผสามาดได้ยินถ้อยคํา ที่เวฺากั
้ นตามปฺกติได้
คําว่า นั่ง หมายความว่า เมื่อมาตุคามนั่ง ภิกษุน่ งใก้
ั หลืนอนใก้ เมื่อภิกษุน่ ง
ั มาตุคาม
ั งสองคฺน หลืนอนทังสองคฺน อุบาสิกาชื่ว่า มีวาจาเชื่อถืได้
นั่งใก้หลืนอนใก้ หลืน่ งทั
คื ยิงผู้บันลุผฺล ผู้ตรัสฮูธ ้
้ ัม ผู้เขฺาใจศาสนาดี
ที่ชื่ว่า อุบาสิกา ได้แก่ ยิงผูเ้ ถิงพระพุทธเปันสรณะ เถิงพระธัมเปันสรณะเถิงพระสฺงฆ์
เปันสรณะ
คําว่า ได้เหัน คื ได้พฺบ
ิ ่างใดญ่างนึ่ง บันดาอาบัติ ๒ ญ่าง คื
อุบาสิกามีวาจาเชื่อถืได้ ก่าวโทษด้วยอาบัตญ
สังฆาทิเสส หลืปาจิตตีย์ ภิกษุยอมฮับการนั่ง เพิงถืกปับอาบัติญ่างใดญ่างนึ่ง บันดา
อาบัติ ๒ ญ่าง คื สังฆาทิเสส หลืปาจิตตีย์ อีกปะการนึ่ง อุบาสิกาผู้มีวาจาเชื่อถืได้นน
ั้
ก่าวโทษด้วยอาบัติใด ภิกษุนนั ้ เพิงถืกปับด้วยอาบัตินน
ั้
บฺทภาชนีย์
ปะติยานตกรณะ
เหันกําลังนั่งถืกต้องกาย
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
[๔๕๕] ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนั่งถืกต้องกายกับ
ั ้ ยอมฮับการนั่ง เพิงปับตามอาบัติ
มาตุคาม” และภิกษุนนกํ
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนั่งถืกต้องกายกับมาตุคาม” ถ้า
ั ้ าวญ่างนี้ว่า “อาตมานั่งแม่นแท้แต่บ่ ํได้ถืกต้องกาย” เพิงปับอาบัติเพาะนั่ง
ภิกษุนนก่
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนั่งถืกต้องกายกับมาตุคาม” ถ้า
ั ้ าวญ่างนี้ว่า “อาตมาบํ่ได้น่ ง
ภิกษุนนก่ ั แต่นอนญู”่ เพิงปับอาบัตเิ พาะนอน
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนั่งถืกต้องกายกับมาตุคาม” ถ้า
ั ้ าวญ่างนี้ว่า “อาตมาบํ่ได้น่ ง
ภิกษุนนก่ ั แต่นอนญู”่ บํ่เพิงปับอาบัติ
เหันกําลังนอนถืกต้องกาย
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺากํ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนอนถืกต้องกายกับมาตุคาม”
ั้
และภิกษุนนยอมฮั บการนอนนัน ้ เพิงปับตามอาบัติ ฯลฯ “อาตมานอนจิง แต่บ่ ได้
ํ ถืกต้อง
กาย” เพิงปับอาบัติเพาะนอน ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้นอน แต่น่ งญู
ั ”่ เพิงปับอาบัติเพาะนั่ง
ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้นอน แต่ญนื ญู่” บํ่เพิงปับอาบัติ
ได้ยินกําลังนั่งเวฺาก้
้ ຽว
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยได้ยินพระคุณเจฺากํ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนั่งเวฺาก้
้ ຽว มาตุคามด้วย
วาจาชฺ่วหยาบ” และภิกษุนนยอมฮั
ั้ บการนั่ง เพิงปับตามอาบัติ
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยได้ยินพระคุณเจฺากํ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนั่งเวฺาก้
้ ຽวมาตุคามด้วย
วาจาชฺ่วหยาบ” ถ้าภิกษุนนก่ั ้ าวญ่างนี้ว่า “อาตมานั่งแม่นแท้แต่บ่ ได้ ้ ຽวยิงด้วย
ํ เวฺาก้
วาจาชฺ่วหยาบ” เพิงปับอาบัติเพาะนั่ง ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้น่ ง ั แต่นอนญู”่ เพิงปับอาบัติ
เพาะนอน ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้น่ งั แต่ญนื ญู่” บํ่เพิงปับอาบัติ
้ ຽว
ได้ยินกําลังนอนเวฺาก้
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยได้ยินพระคุณเจฺากํ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ าลังนอนเวฺาก้
้ ຽวมาตุคามด้วย
วาจาชฺ่วหยาบ” และภิกษุนนยอมฮั
ั้ บการนอน เพิงปับตามอาบัติ ฯลฯ “อาตมานอนแม่น
เหันนั่งในที่ลับ
้ ่ งในที่ลับกับมาตุคามสองตํ่
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺานั
[๔๕๖] ถ้าอุบาสิกานันก่
ั ้ ยอมฮับการนั่ง เพิงปับอาบัติเพาะนั่ง ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้น่ ง
สอง” และภิกษุนนกํ ั แต่
นอนญู”่ เพิงปับอาบัติเพาะนอน ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้น่ ง ื ญู่” บํ่เพิงปับอาบัติ
ั แต่ญน
เหันนอนในที่ลับ
ถ้าอุบาสิกานันก่ ้ ่ ลับกับมาตุคามสองตํ่สอง”
้ าวญ่างนี้ว่า “ขะน้อยเหันพระคุณเจฺานอนในที
ั้
และภิกษุนนยอมฮั บการนอน เพิงปับอาบัติเพาะนอน ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้นอน แต่น่ งญู ั ”่
เพิงปับอาบัตเิ พาะนั่ง ฯลฯ “อาตมาบํ่ได้นอน แต่ญน
ื ญู่” บํ่เพิงปับอาบัติ
คําว่า แม่นนี้ พระผู้มพี ระภาคตรัสทຽบสิกขาบฺทก่อน
คําว่า อนิยต คื บํ่แน่ว่าจะเปันสังฆาทิเสส หลืเปันปาจิตตีย์
ทุติยอนิยตสิกขาบฺท จฺบ
บฺทสรุป
ฮวมสิกขาบฺทที่มีในอนิยตกัณฑ์
อนิยตกัณฑ์มี ๒ สิกขาบฺท คื
๑. ปฐมอนิยตสิกขาบฺท ว่าด้วยการนั่งในที่ลับตากับยิงสองตํ่สอง
๒. ทุดิยอนิยตสิกขาบฺท ว่าด้วยการนั่งในที่ลับหูกับยิงสองตํ่สอง
้ ้ปะเสีดและผู้มีความคฺงที่ ชฺงบันญัตไว้ดีแล้ว
พระพุทธเจฺาผู
อนิยตกัณฑ์ จฺบ
้
พระไตรปิฎฺกเหลัมที ๐๑ วินัยปิฎฺกที ๐๑ มหาวิภง
ั ค์ ภาค ๑ จฺบ