2-MODELİNG

u bölümde, yazılım sistemlerinin dinamik davranışını modellemek için UML'de yaygın olarak kullanılan iki
grafik gösterim olan sıra-sequence- diyagramı ve durum-state- diyagramını tartışacağız.

Sequence Diagram
Sıra diyagramları, yöntem çağrılarının zaman sıralamasını vurgulayarak nesne etkileşimini tasvir eder. Sıra
diyagramının y ekseninde zaman, aşağı yönde temsil edilir. Etkileşime katılan nesneler, sütunlarla temsil
edilen x ekseninde düzenlenir.

State Diagrams
Durum diyagramları, durumlar ve geçişler kavramlarını kullanarak kontrol akışını tasvir eder. Durum
diyagramları, geleneksel sonlu durum makinelerinin genelleştirmeleridir. Bir durum, bir nesnenin yaşamı
boyunca bazı koşulları karşıladığı, bazı işlemleri gerçekleştirdiği veya bazı olayları beklediği bir durumdur.
Bir geçiş, bir nesnenin belirli bir olayın gerçekleştiği ve belirli koşulların sağlandığı durumda belirli işlemleri
gerçekleştireceği ve ikinci duruma (hedef durum) geçeceği iki durum arasındaki ilişkiyi gösterir (kaynak
durum).

Kullanım senaryoları, geliştirilecek sistem fonksiyonlarının dışarıdan gözlemlenebilir davranışlarını, sistemin

geliştirilecek ve sistem dışındaki varlıklar arasındaki etkileşimler şeklinde tanımlar. Her bir aktör, sistemle
etkileşim halinde olan bir dizi dış varlık tarafından oynanan bir rolü temsil eder. Aktörler, sistem
kullanıcılarının insan kullanıcıları veya diğer sistemler tarafından oynanan rolleri temsil edebilir. Kullanım
senaryoları, sistemin ne yaptığını tanımlamak için kullanılır, nasıl yaptığını değil.

Her kullanım senaryosunun bir adı ve bir dizi senaryosu vardır. Bu senaryolardan biri ana senaryodur. İsteğe
bağlı olarak, bir kullanım senaryosunun herhangi bir sayıda alternatif ve istisnai senaryosu olabilir. Her
senaryo, aktörler ve sistem arasındaki etkileşimlerin bir dizisidir. Ana senaryo, olayların normal akışını ve
kullanım senaryosunun sonucunu tanımlar; yani, tüm önkoşullar sağlandığında ne olacağını açıklar.

Bazen birkaç alternatif olay akışı ve sonuç da normal olarak kabul edilir. Bu alternatif olay akışları, ana
senaryoyu tamamlayan alternatif senaryolar olarak tanımlanabilir. İstisnai senaryolar, normal senaryoların
belirli önkoşulları karşılanmadığında veya normal olay akışı sırasında hatalar veya istisnalar oluştuğunda olay
akışlarını ve sonucu tanımlar.

Use case senaryoları genellikle gayri resmi olarak açıklanır. Aşağıda, bir senaryoyu açıklamak için yaygın
olarak kullanılan bazı formatlar bulunmaktadır:
 Senaryodaki olay akışını açıklayan bir paragraf
Aktörler tarafından oluşturulan giriş olaylarını tanımlayan bir sütun ve sistem tarafından üretilen yanıtı
tanımlayan diğer sütunun bulunduğu iki sütunlu bir tablo

USE CASE DIAGRAMS

Başlangıç kullanım durumu analizinin hedefleri şunlardır:

1. Ana Fonksiyonları ve Ana Senaryoları Tanımlamak: Temel amacımız, sistemin ana fonksiyonlarını
belirlemek ve bunlarla ilişkilendirilen ana senaryoları taslağını oluşturmaktır. Bu ana fonksiyon
senaryolarına odaklanarak, geliştirme çabaları bu anahtar fonksiyonların erken iterasyonlarda
uygulanmasını önceliklendirebilir. İkincil fonksiyonlar ve istisnai senaryolar daha sonraki iterasyonlara
ertelenebilir, böylece daha artımlı ve yinelemeli bir geliştirme yaklaşımı mümkün olur.
2. Aktörleri ve Detaylandırılacak Kullanım Durumlarını Belirlemek: Diğer bir hedef ise sistemde yer alan
aktörleri tanımlamak ve hangi kullanım durumlarının daha sonra ayrıntılı bir şekilde ele alınacağını
belirlemektir.

E-kitap mağazasının başlangıç kullanım durumu analizi, Şekil 2.18'de gösterilen kullanım durumu
diyagramına yol açmaktadır. Sistemin ana aktörlerinden biri açıkça Müşteri'dir ve daha sonra
detaylandıracağımız Ana Kullanım Durumu olan Alışveriştir. Müşterilerle ilgili bir diğer ilgili kullanım
durumu ise, müşterilerin alışverişe başlamadan önce gerekli bir adım olan Kaydır. Sistemin temel
gereksinimlerinden hareketle, e-kitap mağazasının yönetiminin de önemli bir yönü olduğu açıktır.
Alışveriş kullanım durumu erken iterasyonun odak noktası olacaktır. Alışveriş kullanım durumu, Şekil
2.19'da açıklanmıştır. Bir kullanım durumu genellikle uygulanabilir olduğu koşulu belirten bir önkoşula
sahiptir. Alışveriş kullanım durumunun ana senaryosu, sol sütununda aktörler tarafından üretilen giriş
olaylarını ve sağ sütununda sistemin ürettiği yanıtı tanımlayan iki sütunlu bir tablo kullanılarak açıklanır.
OBJECT MODELING