Atlas Copco

DC15 taşıyıcılı Boomer 281/282

Güvenlik

PM No. 9852 1466 38h

2012-01
 GÜVENLİK KURALLARI

Başlamadan önce, tüm talimatları dik-

katle okuyun.

Bu simgenin yanındaki bilgiye

özellikle dikkat edilmelidir.

Sadece orijinal Atlas Copco yedek

parçalarını kullanın.

© Copyright 2012, Atlas Copco Rock Drills AB, Sweden

Bu yayında yer alan tüm ürün adları Atlas Copco’nun ticari markalarıdır. Bu içeriğin veya
herhangi bir kısmının herhangi bir şekilde izinsiz kullanımı veya kopyalanması yasaktır.
Resimler ve fotoğraflarda isteğe bağlı ekstralara sahip donanım gösterilebilir. Teknik
özellikler veya diğer öğeler hakkında hiçbir garanti verilmemektedir. Teknik özellikler ve
donanım haber verilmeksizin değiştirilebilir. Belli bir konuda bilgi almak için Atlas Copco
Müşteri Merkezi’nize danışın.

Orijinal talimatların çevirisi

Atlas Copco Rock Drills AB

SE-70191 Örebro, Sweden
 İçindekiler

Güvenlik

1. Önsöz ...................................................................................................................2
Kule belgeleri .....................................................................................................2
El kitabı ..............................................................................................................2

2. İçindekiler ...........................................................................................................3
İçindekiler, hedef grup ve amaç .........................................................................3

3. Çevresel hususlar ................................................................................................4

Genel ...................................................................................................................4
Kullanım Sırasında .............................................................................................4
Yağlar ve Gres ...............................................................................................4
Fuel ................................................................................................................4
Egzoz Gazları .................................................................................................5
Ekonomi .........................................................................................................5
Bakım Sırasında ..................................................................................................5
Dökülme ve Atıkların Doğru İşlenmesi .........................................................5
Elden Çıkarma Sırasında ....................................................................................6
Son Kullanıcı Sorumluluğu ...........................................................................6

4. Güvenlik düzenlemeleri ......................................................................................7

Genel güvenlik kuralları .....................................................................................7
Garanti ................................................................................................................8
Uyarılar ...............................................................................................................8
Tanım .............................................................................................................8
Başlık .............................................................................................................9

5. Delicinin risk alanları ........................................................................................10

Tanım ................................................................................................................10
Risk Alanları .....................................................................................................10
Genel bakış ..................................................................................................10
Yeniden konumlandırma .............................................................................10
Destekli delici ..............................................................................................11
Güvenli alanlar .................................................................................................11
Delici üzerinde .............................................................................................11
Delicinin etrafında .......................................................................................12
Delicinin risk alanları içinde çalışma ...............................................................12
Tanım ...........................................................................................................12
Özel uzmanlık ..............................................................................................12
Alınacak önlemler ........................................................................................12
Özel işlemler ................................................................................................13
Hidrolik sistemlerle ilgili genel riskler .............................................................13
6. Uyarı sinyalleri ................................................................................................. 14
Sesli uyarı ........................................................................................................ 14
Sinyal klaksonu ........................................................................................... 14
Geri vites uyarısı ......................................................................................... 14
Marş uyarısı ................................................................................................ 14
Görsel uyarı ..................................................................................................... 14
Uyarı yanarsöneri ........................................................................................ 14

7. Acil durdurma .................................................................................................. 16

Fonksiyon ........................................................................................................ 16
Acil durdurma düğmesinin yeri ....................................................................... 16
Operatör istasyonu ...................................................................................... 16
Acil durdurma işleminin sıfırlanması .............................................................. 16

8. Yangın söndürme ............................................................................................. 17

Yangın söndürme ekipmanı ............................................................................. 17
Yangın söndürücüler ........................................................................................ 17
Tanım .......................................................................................................... 17
Yangın söndürücünün yeri .......................................................................... 18
Yangın söndürme sistemleri ............................................................................ 18
Genel ........................................................................................................... 18
Ansul ekipmanının yeri ............................................................................... 19
Yangın durumunda .......................................................................................... 19
Yangın söndürücüler ................................................................................... 19
Portatif yangın söndürücü ve yangın söndürme sistemleri ......................... 20

9. Operatör istasyonu ............................................................................................ 21

FOPS ................................................................................................................ 21
Tanım .......................................................................................................... 21
Hasar ........................................................................................................... 21
Modifikasyonlar .......................................................................................... 21
Veri plakası ................................................................................................. 21

10. İşaretler ........................................................................................................... 22

Genel ................................................................................................................ 22
Yasak işaretleri ................................................................................................ 22
Uyarı işaretleri ................................................................................................. 22
Genel uyarı işaretleri ................................................................................... 22
Servis çalışması ........................................................................................... 23
Kararlılık ..................................................................................................... 23
Devrilme riski. ............................................................................................ 24
Elektrik sistemi ........................................................................................... 24
Kablo makara ünitesi .................................................................................. 25
Servis platformu .......................................................................................... 25
Klima .......................................................................................................... 26
Lazer ........................................................................................................... 26
Otomatik ..................................................................................................... 27
Düzenleyici işaretler ........................................................................................ 28
 Genel düzenleyici işaretler ..........................................................................28
PLC kabinli delici ........................................................................................30
Bilgi işaretleri ...................................................................................................30
Diğer işaretler ...................................................................................................32

11. Kule dengesi ....................................................................................................33

İzin verilen maksimum eğim açıları .................................................................33
Delicinin kararlılık gereksinimleri ...................................................................33
Atlas Copco gereksinimleri .........................................................................33
EN791 uyarınca gereksinimler ....................................................................34
Kararlılık normu ...............................................................................................34
Tanım ...........................................................................................................34
Nakliye konumundaki bomlu/sondaj üniteli, tekerlekli delici .....................34
Çalışma konumundaki bomlu/sondaj üniteli, krikolu delici ........................35

12. Ses ve titreşim .................................................................................................37

Ses ve titreşim beyanı .......................................................................................37
Bildirilmiş Değerler ..........................................................................................37
Risk değerlendirmesi, gürültü ..........................................................................38
Risk değerlendirmesi, titreşim ..........................................................................39

13. Bildirim ...........................................................................................................41

AK - Uygunluk bildirimi ..................................................................................41
Bireysel makine ve güvenlik parçaları ........................................................41
Diğer geçerli yönergeler ..............................................................................41
Uygulanmış olan uyumlu standartlar ...........................................................41
Yayınlayan ...................................................................................................41
 Güvenlik

Güvenlik

1
Güvenlik
1. Önsöz

1. Önsöz

Kule belgeleri
Kule belgeleri şunlardan oluşmaktadır:

• delici için el kitabı

• farklı parçalarla ilgili talimatlar
• delici için yedek parça kataloğu
• farklı parçalarla ilgili yedek parça listeleri
• şemalar

El kitabı
Bu el kitabı, DC15 ve DC16 taşıyıcılı Atlas Copco Boomer 280'ni içerir.

El kitabında şu konular yer almaktadır:

• Güvenlik
• Kullanım talimatları
• Bakım talimatları
• Bakım programları

• El kitabı, bütün bir delici ve yan ekipmanlarının teslimatının bir parçasıdır.

• El kitabı, delici veya yardımcı ekipmanlar için alınması gereken eğitimin yerini
tutmaz.

2
 Güvenlik
2. İçindekiler

2. İçindekiler

İçindekiler, hedef grup ve amaç

Güvenlik bölümü, delici ve onun yan ekipmanlarını çalıştıran herkes tarafından
kullanılması için tasarlanan güvenlikle ilgili bilgileri içerir.

Güvenlik bölümünün amacı, delici ve onun yan ekipmanları ile ilgili güvenlik
konuları hakkında bilgi sağlayarak kazaları önlemektir.

3
Güvenlik
3. Çevresel hususlar

3. Çevresel hususlar

Genel
1250 0263 22

Kullanım Sırasında
Yağlar ve Gres
Sızan hidrolik kaplinler ve gres çevresel açıdan tehlikelidir. Makine üzerinde
herhangi bir kaçak olmadığını günlük olarak kontrol edin.

Mümkünse biyolojik ayrışabilir hidrolik ve yağlama yağları kullanın. Daha fazla

bilgi için size en yakın Atlas Copco ofisine başvurun, bkz. www.atlascopco.com.

Fuel
Yakıt dökülmesi çevresel açıdan tehlikelidir ve yangın tehlikesi oluşturur. Dolum
esnasında deponun dışına yakıt dökülmemesi için ikazlara uyun.

4
 Güvenlik
3. Çevresel hususlar

Egzoz Gazları
Motor egzoz gazları toksik ve sağlık ve çevresel açıdan tehlikelidir. Dizel motor
çalışırken iyi bir havalandırma gereklidir.

Bakımı iyi yapılmış hava filtreleri emisyonu düşük tutmaya yardımcı olur.

Ekonomi
Makinenin ekonomik olarak çalıştırılması ve çevreye salınan egzoz gazı miktarı el
ele gider.

Operatörleri ve bakım personelini "Eko Sürüş" diye bilinen ekonomik çalıştırma

konusunda eğiterek, çevreye olan etki azaltılabilir ve makinenin çalıştırma maliyeti
düşürülebilir.

Çalıştırma maliyeti ve çevreye olan etkinin azaltılması için:

• Rölantiden kaçının.
• Elle sürüş esnasında devri mümkün olduğunca maksimum torka yakın tutun. Bu
yakıt tüketimini optimize eder ve gürültü ve egzoz emisyonlarının azaltılmasına
yardımcı olur.
• Makinenin bakımını doğru şekilde yapın.
• Doğru kalite ve sınıfta yakıt, soğutma suyu, hidrolik yağ, yağlama yağı ve gres
kullanın. Bu verimliliği arttırır ve makine bileşenlerinin hizmet ömrünü uzatır.

Bakım Sırasında
Dökülme ve Atıkların Doğru İşlenmesi
Yağ kalıntısı, dökülen yağlar, yağ içeren atıklar, yakıt kalıntısı, dökülen yakıtlar,
yürürlükteki yerel kanunlar uyarınca işlenmelidir.

• Yağ kalıntıları yakılmamalı ve kesinlikle kanalizasyon veya su sistemlerine

bırakılmamalıdır.
• Filtre ve paçavra gibi yağ içeren atıklar ayrı bir kapta toplanmalıdır.
• Soğutma suyu ve fren hidroliği, dökülen yağlarla karıştırılmamalı fakat ayrı kapta
toplanmalıdır.

Aküler asit ve ağır metaller içerir ve sağlık ve çevresel açıdan tehlike oluştururlar.
Kullanılmış aküler yerel mevzuat uyarınca imha edilmeye gönderilmelidir.

Belirli tipteki çalışma lambaları cıva içerir ve yürürlükteki kanunlar uyarınca

işlenmelidir.

5
Güvenlik
3. Çevresel hususlar

Elden Çıkarma Sırasında

Son Kullanıcı Sorumluluğu
Makinenin son kullanıcısı makinenin elden çıkarılmasından sorumludur. Elden
çıkarma ve geri dönüşüm için her zaman yerel düzenlemeleri izleyin.

Aşınmış bir makine geri dönüştürülebilecek malzeme miktarını maksimum seviyede

tutacak şekilde işlenmeli veya elden çıkarılmalıdır. Çevreye yapılabilecek her türlü
negatif etki mümkün olduğunca düşük tutulmalıdır. Son kullanıcı elden çıkarma
konusunda yeterli bilgiye sahip değilse yetkili bir yerel elden çıkarma şirketi ile
temas kurabilir.

Elden çıkarma sırasında aşağıdakiler göz önünde bulundurulmalıdır:

• Tüm çelik yapılar elektrik kablolarındaki bakır ve alüminyum gibi geri

dönüştürülebilirler.
• Tüm sıvıları boşaltın ve filtreleri çıkartın. Yürürlükteki yasalar uyarınca işleyin.
• Çoğu plastik parça geri dönüştürülebilir. Her plastik parçanın üzerinde plastik
parçanın ger dönüştürebileceği ve geri dönüştürülemeyeceği konusunda bilgi
sağlayan malzeme tipi ve tarih işareti vardır.
• Kauçuk parçalar tehlikeli atık olarak kabul edilmezler ve normal prosedürlere
uygun şekilde elden çıkarılabilirler. Bununla birlikte hidrolik hortumları atılmadan
önce temizlenmelidirler.
• Ön cam ve diğer kabin camları, normal cam geri dönüşümüne bırakılamazlar ve
atık gibi elden çıkarılmalıdırlar.
• Akü ve devre kartları gibi elektriksel bileşenler onaylanmış bir elektriksel geri
dönüşüm tesisine gönderilmelidir.
• Atlas Copco donanımı elden çıkarmak için yetkili bir geri dönüşüm tesisine
bırakılmalıdır.

6
 Güvenlik
4. Güvenlik düzenlemeleri

4. Güvenlik düzenlemeleri

Genel güvenlik kuralları

• Delici ve onun yan ekipmanlarını çalıştırmadan önce el kitabını okuyun ve
anlayın.
• Delici sadece bu talimatlarda anlatılan amaç için kullanılmalıdır, Uygulamalar
başlıklı operatör talimatlarına bakın.
• El kitabındaki güvenlik ve tüm uygulamalara özel bir dikkat harcanmalıdır.
• Personelin genel ve yerel güvenlik, sağlık ve trafik kurallarına uyması şarttır.
• Emniyet kemeri kullanın.
• Delici civarında olduğunuz her zaman bir baret, kulak koruma, koruyucu güvenlik
gözlükleri, güvenlik eldivenleri ve diğer gerekli güvenlik ekipmanlarını kullanın.
• Donanımın civarındayken delicinin uyarı sinyallerine dikkat edin, Güvenlik, Uyarı
sinyallerine bakın.
• Bu sondaj ekipmanı sadece, ekipmanı ve ilgili tehlikelerini iyi bilen personel
tarafından kullanılmalı, bakımı ve onarımı bu personel tarafından yapılmalıdır.
• Delici çalışırken gereken kontrolleri ve ayarlamaları en az iki kişi
gerçekleştirmelidir. Ayrıca bir kişi de çalışma istasyonunda bulunmalı ve
çalışmayı görebilecek iyi bir açıya sahip olmalıdır.
• Bir tij ya da matkap ucu değiştirilirken ekstra dikkat gösterilmelidir Sondaj
başlıklı operatör talimatlarına bakın.
• Bütün lastik ve tekerlek çalışmaları özel olarak eğitilmiş bakım personeli
tarafından gerçekleştirilmelidir çünkü doğru işlemlerin gerçekleştirilmesini ve
doğru araçların kullanılmasını sağlamak önemlidir.
• Deliciyi çalıştırmadan önce, delicinin risk alanında kimsenin olmadığından,
delicinin bakımının yürürlükteki bakım programlarına uygun olarak
gerçekleştirildiğinden, bütün kumandaların, acil durdurma kumandası ve yangın
söndürücülerin tatmin edici bir şekilde çalıştığından, uyarı işaretlerinin ve
güvenlik etiketlerinin doğru yerlerde, anlaşılır ve tamamen okunabilir
olduklarından emin olun. Hasar ve eksiklikleri hemen bildirin. Bütün arızalar
düzeltilmeden sistemi çalıştırmayın. Ayrıca Günlük bakım başlıklı operatör
talimatlarına da bakın.
• Park ederken ve her vardiya sonunda frenlerin uygulanmış ve tekerleklerin
takozlanmış veya delicinin krikolar üzerinde olduğundan emin olun. Acil
durdurma ve güvenlik donanımını da kontrol edin.
• Deliciyle gerçekleştirilen işler çevre birimlerde etki yaratır, örneğin titreşim ve
toprak kaymalarına neden olur. Çalışmalar her zaman büyük bir dikkatle ve
yürürlükteki güvenlik yönergelerine uygun olarak yürütülmelidir.
• Motorun egzoz dumanları zehirlidir. Dizel motor çalışırken iyi bir havalandırma
şarttır.
• Servis çalışması sırasında delicinin motor kapağı üzerinde gösterilen alan içinde
kalın. Açık servis kapağının üzerine basmayın.

7
Güvenlik
4. Güvenlik düzenlemeleri

• Bakım çalışması yükseltilmiş bir kabinin altında yapıldığında, kabin yükseltilmiş

konumda emniyete alınmalıdır.
• Kaya matkabı üzerinde bakım ve onarım işleri yürütüldüğünde, kaya matkabını
her zaman katlanan bir düzlem üzerine oturtun. Sonda, Araç Listesi'ne bakın.
• Kaya matkabını deliciden sökmeden önce hidrolik, pnömatik ve su sisteminde
basınç olmadığından ve elektrik sisteminin kapalı olduğundan emin olun.
• Kaya matkabını tutarken onaylanmış bir kaldırma aygıtı kullanın. Elle ağır
malzemeleri taşımayın.

Garanti
• Yalnızca Atlas Copco orijinal parçaları kullanın. Atlas Copco'nun dışında bir
firma tarafından üretilmiş yedek parçaların kullanımından doğacak hiçbir hasar
veya iş kaybı garanti veya ürün güvenilirliği kapsamında yer almayacaktır.
• Atlas Copco, delici ve ekipmanlarda onay alınmadan yapılan değişikliklerin yol
açacağı hasarlardan sorumluluk kabul etmez.
• Kulenin aşırı yüklenmesi, makinede normal kullanım sırasında fark edilmeyecek
hasara yol açabilir. Bu gibi hasarlar garanti kapsamında yer almaz.
• Üretici firma uygunsuz kullanımdan doğacak hasarlardan sorumlu tutulamaz.
• Standart altı onarımlardan doğan hasarların yanı sıra onarılmamış eski bir hasarın
yol açacağı şahıs yaralanmaları veya ekipman hasarları garanti kapsamında yer
almaz.

Uyarılar

Tanım
El kitaplarında uyarılar bulunur. Uyarılar çerçeve içine alınmış olup, bir uyarı
simgesi ve başlık (tehlike, uyarı veya dikkat) ardından gelen bir güvenlik ifadesi
içerirler.

• (Güvenlik metni)

• (Güvenlik metni)

8
 Güvenlik
4. Güvenlik düzenlemeleri

• (Güvenlik metni)

Başlık
• Tehlike başlığı, uyarıya uyulmadığı takdirde ciddi veya ölümcül yaralanma
riskinin yakın olduğunu gösterir.
• Uyarı başlığı, uyarıya uyulmadığı takdirde ciddi veya ölümcül yaralanmaya yol
açabilecek bir risk veya tehlikeli davranış biçimini gösterir.
• Dikkat başlığı, uyarıya uyulmadığı takdirde kişisel yaralanma veya maddi zarara
yol açabilecek bir risk veya tehlikeli davranış biçimini gösterir.

9
Güvenlik
5. Delicinin risk alanları

5. Delicinin risk alanları

Tanım
Delicinin risk alanları, delicinin etrafındaki bir kişinin yaralanma riski veya sağlık
tehlikelerine maruz kaldığı bölgedir.

Fabrika teslimi bir delici için geçerli risk alanında aşağıdaki hususlara dikkat
edilmelidir:

• dizel motor çalışırken iyi bir havalandırma sağlanmalıdır.

• delici çalışırken delici yakınındaki alanda kulaklık, koruyucu gözlük ve baret
giyilmelidir.

Risk Alanları

Genel bakış
1250 0235 03

Resim: Delici üzerindeki risk alanı

Delici üzerindeki bütün risk alanları uyarı işaretleriyle işaretlenmiştir. İşaretlerin

anlamları hakkında, bkz, İşaretler Bölümü.

Yeniden konumlandırma
Donanımı hareket ettirirken aşağıdakilere dikkat edin:

• Donanımın hareket yönünde kimsenin bulunmadığından emin olun.

• Kimsenin delicinin risk alanında olmadığından emin olun.

10
 Güvenlik
5. Delicinin risk alanları

2m
2m

2m
2m
1250 0160 00

Resim: Hizalama sırasındaki risk alanı

Destekli delici
Destekli bir delicinin risk alanında çalışırken, Delicinin risk alanında çalışma
başlıklı bölüme bakın.

28 m

17 m

1250 0130 25

Resim: Desteklenmiş delicinin risk alanı

Güvenli alanlar

Delici üzerinde
Delicinin kabin veya koruyucu tavanla donatılmış olmasından bağımsız olarak,
operatör mahalli delici üzerindeki tek güvenli alandır.

11
Güvenlik
5. Delicinin risk alanları

Delicinin etrafında
Delicinin risk alanı dışındaki alan güvenli alan kabul edilecektir, bkz. Risk Alanları
bölümü.

Delicinin risk alanları içinde çalışma

Tanım
Donanımın risk alanında arıza bulma ya da çalışma, risk içerir. Buna uygun olarak
her zaman arıza bulma ya da çalışmaları büyük bir dikkat ve titizlik ile yürütün. Daha
fazla güvenlik düzenlemesi için, Güvenlik, Güvenlik düzenlemelerine bakın.

Açıklama
Delicinin civarındayken delicinin uyarı sinyallerine dikkat edin, Güvenlik, Uyarı
sinyallerine bakın.

Özel uzmanlık
Şu işlemler için özel uzmanlık gerekir:

• elektrik sistemi
- Elektrik sisteminin teşhisi ve üzerinde yapılacak işler yalnızca uygun yetkiye
sahip elektrik teknisyenleri tarafından yapılmalıdır.
• hidrolik sistem
- Hidrolik sistemi üzerindeki arıza teşhisi ve çalışma yalnızca özel eğitimli
bakım personeli tarafından yapılmalıdır.
• lastikler ve tekerlekler
- Bütün lastik ve tekerlek çalışmaları özel olarak eğitilmiş bakım personeli
tarafından gerçekleştirilmelidir çünkü doğru işlemlerin gerçekleştirilmesini ve
doğru araçların kullanılmasını sağlamak önemlidir.
• klima ünitesi soğutma sıvısı sistemi
- Klima ünitesi soğutma sıvısı sisteminin teşhisi ve üzerinde yapılacak işler
yalnızca uygun yetkiye sahip elektrik teknisyenleri tarafından yapılmalıdır.

Alınacak önlemler
Donanımın risk alanındaki bütün çalışmalar belirli önlemler gerektirir.

• Delicinin risk alanı içindeki çalışmalar ve arıza bulma işlemleri sırasında elektrik
motorları ve dizel motor kapatılmalıdır. İstisnalar için, Özel işlemler bölümüne
bakın.
• Donanımın risk alanı içindeki çalışmalar ve arıza tanı işlemleri sırasında hidrolik,
pnömatik ve su sistemlerinin basınçları boşaltılmalıdır. İstisnalar için Özel
işlemler başlıklı bölüme bakın.

12
 Güvenlik
5. Delicinin risk alanları

• Delicinin risk alanı içindeki çalışmalar ve arıza bulma işlemleri sırasında delicinin
güç kaynağı ile bağlantısı kesilmeli ve kilitlenmelidir (fiş prizden çekilmeli ve
priz bir asma kilitle kilitlenmelidir). İstisnalar için Özel işlemler bölümüne bakın.
• Donanımın risk alanı içindeki çalışma ve arıza tanı işlemi gerçekleştirileceği
zaman, çalışma ya da işlem başlamadan önce hareket edebilecek ya da sürekli
hareket eden bütün bileşenler destekler ya da bantlanarak emniyete alınmalıdır.

Özel işlemler
Aşağıdaki hususların bir veya daha fazlasının geçerli olduğu durumlarda arıza arama
veya başka işler yapılırken daha fazla dikkat ve özen gösterin:
• elektrik motorları çalıştırıldığında
• dizel motor çalıştırıldığında
• hidrolik pompaları çalışırken
• delicinin güç kaynağı bağlıyken (fiş takılıyken)
• hidrolik sisteminde basınç varken
• pnömatik sistemde basınç varken
• sus sisteminde basınç varken

Eğer belirli bir çalışma ya da hata bulma amacıyla yukarıdaki bir ya da daha fazla
kriter yerine getirilmeliyse, özel önlemler alınmalıdır:
• İş, biri operatör mahallinde duracak ve işi rahatça izleyebilecek şekilde en az iki
kişi tarafından yapılmalıdır.

Hidrolik sistemlerle ilgili genel riskler

Bir kaya matkabı/delici, gerek doğrudan gerekse dolaylı olmak üzere bir hidrolik
sistemi tarafından kontrol edilen çok sayıda bileşen ve uygulamaya sahiptir.
Herhangi bir parçayla çalışmadan veya onu kontrol etmeden önce, kişinin
bileşenlerin nasıl hareket ettiği ve ilgili kontrol devreleri de dahil olmak üzere
hidrolik sistemi bileşenleri tarafından nasıl kontrol edildiğini iyi bilmesi önemlidir.
Herhangi bir bileşenle birlikte çalışmadan veya onu kontrol etmeden önce, bileşenin
teknisyene, etraftaki kişilere zarar verecek veya maddi hasara yol açacak şekilde
hareket etmesinin fiziksel olarak engellenmesi gerekir. Teknisyen, vücudunun hiçbir
kısmının, parçanın hidrolik sisteminin bozulması, ayrılması veya harekete neden olan
bir kontrol sinyali alması durumunda hareket etmeye karşı fiziksel olarak hareketinin
engellenmemesi durumunda bileşen hareketinin yaralanmaya yol açacak bir
konumda olmadığından emin olmalıdır.
Potansiyel enerjinin serbest kalmasına tepki olarak bileşen veya araç hareketinin
ortaya çıkabileceği durumlara karşı dikkatli olunmalıdır. Uygun olduğu yerde, tüm
potansiyel enerji kaynaklarının boşaltılması ve/veya hareketin fiziksel olarak
engellenmesine yönelik bütün tedbirlerin alındığı doğrulanmalıdır.
Ayrıca, herhangi bir iş veya kontrol edilmeden önce ve işlem sırasında geçerli bütün
güvenlik kurallarına uyulmasını ve uyuluyor olmasını sağlamak da ilgili kişilerin
sorumluluğudur.

13
Güvenlik
6. Uyarı sinyalleri

6. Uyarı sinyalleri

Sesli uyarı

Sinyal klaksonu
Delicide, kumanda paneli üzerine yerleştirilmiş bir klakson bulunmaktadır.

Resim: Sinyal klaksonu

Geri vites uyarısı

Deliciye, geri vitese geçildiğinde, yüksek sesle uyaracak bir geri vites alarmı
(opsiyon) takılabilir. Bu, delici geri giderken çevresindekileri uyarmak içindir.

Marş uyarısı
Marş uyarısı ile donatılmış delicilerde, makineyi çevreleyen alanda bulunan kişileri,
makinenin çalıştırıldığı ve hareket edebileceği konusunda uyarmak için bir uyarı
alarmı çalar. Dizel motor kontak anahtarı marş konumuna getirildikten dört saniye
sonra çalışır.

Görsel uyarı

Uyarı yanarsöneri
Delici, kontak açıldığında yanan bir uyarı yanarsöneri (isteğe bağlı) ile donatılmıştır.
Bunun amacı, delici harekete geçerken çevredekileri uyarmaktır.

14
 Güvenlik
6. Uyarı sinyalleri

1250 0130 76

Resim: Uyarı yanarsöneri

15
Güvenlik
7. Acil durdurma

7. Acil durdurma

Fonksiyon
Acil durdurmalar bütün elektrik motorlarını durdururlar.

Acil durdurma düğmesinin yeri

Operatör istasyonu

1250 0141 93

Resim: Operatör istasyonundaki acil durdurma kumandası

Acil durdurma işleminin sıfırlanması

1. Etkinleştirilmiş acil durdurma kumandasını çekin.

2. Ana güç anahtarını 0 konumuna, ardından 1 konumuna çevirerek elektrik kabinini

devreye sokun.

3. Lamba test düğmesine basarak elektrik kabini üstündeki gösterge lambalarının

yanıp yanmadığını kontrol edin.

16
 Güvenlik
8. Yangın söndürme

8. Yangın söndürme

Yangın söndürme ekipmanı

İki tip yangın söndürme ekipmanı vardır:

• Yangın söndürücü (standart ekipman)

• Yangın söndürme sistemi (opsiyon)

Yangın söndürücüler

Tanım
Kulede, ABC sınıfı yangınlar için el tipi yangın söndürücüler bulunur.

Açıklama
Bir yangın söndürücü kullanıldığında derhal yenisi ile değiştirilmelidir.
Göstergede bulunan ibrenin yeşil alanda olduğunu düzenli olarak kontrol edin ve
ibre kırmızı alana yaklaşır yaklaşmaz yangın söndürücünün değiştirilmesini
sağlayın.
OK
OK

0
0

1250 0098 88

Resim: Yangın söndürücü göstergesi

17
Güvenlik
8. Yangın söndürme

Yangın söndürücünün yeri

1250 0129 40

Resim: Yangın söndürücünün yeri

Yangın söndürme sistemleri

Genel
Birden fazla farklı manuel ve otomatik yangın söndürme sistemi seçenek olarak
mevcuttur. Sistemlerde Ansul (toz) ve Forrex (sıvı) tipi yangın söndürme maddeleri
kullanılmaktadır. Sistemler, her türlü motor yangını ve bazı durumlarda da her türlü
elektrik kabini yangınını söndürmek söndürme amaçlıdır.

Yangın söndürme sistemleri her türlü yangını, özellikle de yeterli oksijen kaynağına
sahip büyük miktardaki yanıcı malzemeyi söndürmek üzere tasarlanmamışlardır. Bu
yüzden, yangın söndürme sistemlerinin tam olarak söndüremediği durumlar için ek
yangın söndürme önlemleri alınmalıdır.

Farklı yangın söndürme sistemleriyle ilgili daha fazla bilgi için, bkz bakım
talimatları, Yangın söndürme donanımı.

18
 Güvenlik
8. Yangın söndürme

Ansul ekipmanının yeri

A

A C
B

1250 0068 39

Resim: Ansul ekipmanının ve yangın söndürücünün yeri

A Ansul çalıştırma kartuşu
B Ansul memeleri
C Yangın söndürücü
D Ansul toz haznesi ve yakıcı kartuş

Yangın durumunda

Yangın söndürücüler
Açıklama
Yangın çıkması durumunda ilk önce yerel yönetmelikler, kurallar ve mevzuata
uyulmalıdır.

1. Deliciyi mümkün olduğu kadar çabuk durdurmak için düğmeye basarak acil
durdurmayı devreye sokun.

2. Yangını söndürmek için portatif yangın söndürücüyü kullanın, üreticinin

talimatlarını izleyin.

3. Mümkünse ve tehlikesizse aşağıdaki adımları gerçekleştirin:

a. Donanımın akü anahtarını kapatın.

b. Donanımın yakıt beslemesini kapatın.

4. Yangının nedeni saptanana ve arıza giderilene kadar deliciyi tekrar çalıştırmayın.

5. Söndürdükten sonra, portatif yangın söndürücüyü onaylı yeni bir yangın

söndürücü ile değiştirin.

19
Güvenlik
8. Yangın söndürme

Portatif yangın söndürücü ve yangın söndürme sistemleri

Açıklama
Yangın çıkması durumunda ilk önce yerel yönetmelikler, kurallar ve mevzuata
uyulmalıdır.

1. Klipsi (1) çekerek ve serbest kalan aygıtı (2) aşağıya basarak yangın söndürme
sistemini etkinleştirin.

1250 0100 30

Resim: Yangın durumunda

Yangın söndürme sistemi devreye girdiğinde, delicinin acil durdurmaları devreye
girer, motor kapatılır, park freni devreye sokulur ve 24 V sistemi kapatılır. Delici
şebeke elektriğine bağlıysa, delicinin ana şalteri de kapatılır.

2. Mümkünse ve tehlikesizse aşağıdaki adımları gerçekleştirin:

a. Portatif bir yangın söndürücü alın.

b. Donanımın akü anahtarını kapatın.

c. Donanımın yakıt beslemesini kapatın.

d. Yeniden parlayabilecek bir yangın ihtimaline karşı elinizin altında bir portatif
yangın söndürücü bulundurun.

Açıklama
Yangın söndürücüyü üreticisinin talimatlarına uygun olarak kullanın.

3. Yangının nedeni saptanana ve arıza giderilene kadar deliciyi tekrar çalıştırmayın.

4. Söndürdükten sonra:

a. Kullanılmış portatif yangın söndürücüyü, onaylanmış yeni bir portatif yangın

söndürücü ile değiştirin.

b. Yangın söndürme sistemini kontrol edin. Bkz bakım talimatları, Yangın

söndürme donanımı.

20
 Güvenlik
9. Operatör istasyonu

9. Operatör istasyonu

FOPS

Tanım
Delici düşen nesnelere karşı koruma (FOPS = Düşen Nesne Koruyucu Yapısı) ile
donatılmıştır. FOPS operatörü düşen molozdan korur.

Hasar
FOPS yapısı hasar görürse, herhangi bir onarım girişimine başlamadan önde
Atlas Copco'nun yerel müşteri merkeziyle temasa geçin.

Modifikasyonlar
FOPS'nin yapısını değiştirmeyin!

FOPS yapısında kaynak, delik açma veya alet montajı gibi değişiklikler yapıyı
zayıflatıp FOPS sertifikasını geçersiz kılabilir ve korumayı azaltabilir.

Veri plakası
Delicinin FOPS ile donatılmış olduğu bir veri plakasıyla gösterilir. Bu plaka operatör
koltuğunun şasisinde bulunur.
1250 0248 24

Resim: Veri Plakası FOPS

21
Güvenlik
10. İşaretler

10. İşaretler

Genel
Açıklama
Bütün delici işaretlerinin doğru yerde net ve tam olarak okunabilir olması
zorunludur. Dizel motor saatleri: Her 10. dizel motor saatindeki işlem başlıklı bakım
aralıklarına bakın.

Yasak işaretleri
Tablo: Yasak işaretleri
Sembol Tanım Sembol Tanım
Yasaklama işareti Yasaklama işareti
• Giriş yasaktır. • Yaklaşmayın
• Yetkisiz personelin
girmesi yasaktır.
• Bu kuralın ihlali
kişisel yaralanmaya
yol açabilir.
1250 0098 91 1250 0098 97

Uyarı işaretleri

Genel uyarı işaretleri

Tablo: Genel uyarı işaretleri

Sembol Tanım Sembol Tanım
Uyarı işareti Uyarı işareti
• Yüksek gürültü • Kayma riski
seviyesi.
• Kalıcı sağırlığa
neden olabilir.
• Onaylanmış kulak
koruyucular kullanın.
1250 0099 81 1250 0101 89

22
 Güvenlik
10. İşaretler

Sembol Tanım Sembol Tanım

Uyarı işareti Uyarı işareti
• Haşlanma ve basınç • Hava basıncı
tehlikesi. tehlikesi.
• Ciddi kişisel • Ciddi kişisel
yaralanmaya yol yaralanmaya yol
açabilir. açabilir.
• Kapağın • Kapağın
1250 0100 13 kaldırılabilmesinden 1250 0100 14 kaldırılmasından
önce basınç serbest önce basınç serbest
bırakılmalıdır. bırakılmalıdır.
Uyarı işareti Uyarı işareti
• Hareketli ve dönen • Savrulan ve kırılan
parça tehlikesi. parça tehlikesi.
• Ciddi yaralanmaya • Ciddi yaralanmaya
yol açabilir. yol açabilir.
• Çalışırken makinenin • Çalışma sırasında
çalışma alanından tehlikeli bölgeden
1250 0099 79 uzak durun. 1250 0098 98 uzak durun.

Servis çalışması

Tablo: Uyarı işareti, servis çalışması

Sembol Tanım
Uyarı işareti
• Aksaklık ya da servis çalışması sırasında
bomun çapraz olarak düşebileceği durumda.
• Yaralanmalar ya da makinelerde hasar
oluşabileceğinde.
• Servis çalışması sırasında bom yerine
sabitlenmeli ya da desteklerle tutturulmalıdır.
1250 0099 85

Kararlılık

Tablo: Uyarı işareti, denge

Sembol Tanım
Uyarı işareti
• Denge.
Delici kararlılığı başlıklı bölüme bakın.

Max.

Max.

1250 0099 00

23
Güvenlik
10. İşaretler

Devrilme riski.

Tablo: Uyarı işaretleri, devrilme riski

Sembol Tanım
Uyarı işareti
• Donanımı hareket ettirirken
devrilme riski.
• Yaralanmalar ya da
makinelerde hasar
Max.
oluşabileceğinde.
• Deliciyi hareket ettirirken,
1250 0099 83 bomlar ve / veya diğer
yerleştirme üniteleri
savrulmadan dümdüz ileri
yönde olmalıdırlar.
• Deliciyi bomlar ve / veya
diğer yerleştirme üniteleri
delicinin savrulma yarıçapı
dahilinde savrulmuş halde
hareket ettirirken, delici
maks. 1 km/saat hızla
hareket ettirilmelidir.
Sembol Tanım
Uyarı işareti
• Sondaj sırasında
devrilme riski.
• Yaralanmalar ya da
makinelerde hasar
oluşabileceğinde.
• Delicinin kullanımı
1250 0099 84 sırasında krikolar
tamamen açılmış,
zeminle tamamen
temas halinde ve
tekerleklerin
üstündeki ağırlığı
almış olmalıdırlar.

Elektrik sistemi

Tablo: Uyarı işaretleri, elektrik sistemi

Sembol Tanım
Uyarı işareti
• Yüksek gerilim.
• Yanlış dokunmak ölümcül olabilir.
• Elektrik sistemi üzerindeki tüm çalışmalar, ilgili
işlem için yetkili elektrikçiler tarafından
yürütülmelidir.

1250 0099 80

24
 Güvenlik
10. İşaretler

Kablo makara ünitesi

Tablo: Uyarı işaretleri, Kablo makara ünitesi

Sembol Tanım
Uyarı işareti
• Aşırı ısınma riski.
• Bu işarette, makaradaki kablo en az %50
açılmış olmalıdır.

Servis platformu

Tablo: Servis platformu uyarı işaretleri

Sembol Tanım Sembol Tanım
Uyarı işareti Uyarı işareti
• Ezilerek yaralanma • Servis platformu
tehlikesi. üzerindeki
• Kişisel yaralanma
oluşabilir. MAX maksimum yük.
Örnek: “Maks. yük
1000 kg”.
1000kg
• İçinde insan bulunan
bir servis platformu, • Aşırı yükleme kişisel
1250 0098 99 operatör yaralanmalara ve
istasyonundan değil makinelerde hasara
sadece kafesten 1250 0100 27
neden olabilir.
çalıştırılabilir. • Bir kişi dahil kafesteki
maksimum yük.
Karşılaşılabilecek diğer
yükler 250, 300, 350,
400, 500 ve 560 kg'dır.

25
Güvenlik
10. İşaretler

Klima

Tablo: Klima uyarı işareti

Sembol Tanım
Uyarı işareti
• Basınçlı soğutucular.
• Ciddi kişisel yaralanma tehlikesi.
• Kompresör arızası riski.
• Soğutma sıvısı sisteminde yapılacak servis
çalışmaları yetkili personel tarafından
gerçekleştirilmelidir.
• Eğer soğutucuda eksiklik, kaçak ya da diğer
arızalar varsa havalandırmayı kullanmayın.

R134a
Max 32 bar

1250 0099 86

Lazer

Tablo: Uyarı işaretleri, lazer

Sembol Tanım Sembol Tanım
Uyarı işareti Uyarı işareti
• Lazer ışını. • Lazer ışını.
• Gözlere zarar gelme
tehlikesi.
• Işına doğru
bakmayın.

26
 Güvenlik
10. İşaretler

Sembol Tanım Sembol Tanım

Uyarı işareti Uyarı işareti
• Lazer ışını. • Lazer ışını.
• Gözlere zarar gelme • Kişisel yaralanma
tehlikesi. riski.
• Işına doğru • Radyasyona maruz
bakmayın. kalmaktan kaçının.
• Işının yolu üzerine
optik cihazlar
koymayın.

Otomatik

Tablo: Uyarı işaretleri, otomatik

Sembol Tanım
Uyarı işareti
• Delicinin çalışma döngüleri ön programlı olup
operatör olmadan otomatik olarak başlayabilir.
• Şiddetli kişisel yaralanmalara neden olabilir.
• Makinenin çalışma alanından uzak durun.

1250 0099 82

27
Güvenlik
10. İşaretler

Düzenleyici işaretler

Genel düzenleyici işaretler

Tablo: Genel düzenleyici işaretler

Sembol Tanım Sembol Tanım
Düzenleyici işaret Düzenleyici işaret
• Talimatları okuyun. • Talimatları okuyun.
• Makinenin yanlış • Kulede bir akü
kullanılması kişisel düğmesi bulunur.
yaralanmaya ve
makineye zarar
gelmesine yol
açabilir.
1250 0099 89

• Ciddi yaralanmaları
önlemek için uyarı
işaretlerindeki
ifadelere uyun ve
verilen talimatları
izleyin.
1250 0099 92

Düzenleyici işaret Düzenleyici işaret

• Talimatları okuyun. • Talimatları okuyun.
• Taşıyıcının aküsü, • Hidrolik sistem
hidrolik yağ seviyesi hidrolik yağ ile
anahtarına akım doldurulmalıdır.
sağlar.
• Akü anahtarı sondaj
devam ederken açık
olmalıdır.
• Delici
kullanılmadığında
akü anahtarını
kapatın. Eğer
kapatmazsanız akü
1250 0100 09
boşalacaktır. 1250 0099 91

28
 Güvenlik
10. İşaretler

Sembol Tanım Sembol Tanım

Düzenleyici işaret Düzenleyici işaret
• Talimatları okuyun. • Talimatları okuyun.
• Motor yağı ile • Fren sıvısı ile
doldurun. doldurun.

1250 0099 93 1250 0100 11

Düzenleyici işaret Düzenleyici işaret

• Talimatları okuyun. • Talimatları okuyun.
• Yağlama yağı ile • Acil durdurma.
doldurun.

1250 0100 10 1250 0101 41

Düzenleyici işaret
• Emniyet kemeri
kullanın.

1250 0131 63

29
Güvenlik
10. İşaretler

PLC kabinli delici

Tablo: Düzenleyici işaret, PLC kabinli delici

Sembol Tanım
Düzenleyici işaret
• Talimatları okuyun.
• Kulede veri kutuları bulunur.
• Aküye takviye akımı verirken veya delici
üzerinde kaynak işleri yaparken veri kutularını
izole edin veya sökün.

PLC

1250 0100 08

Bilgi işaretleri
Tablo: Bilgi işaretleri
Sembol Tanım Sembol Tanım
Bilgi işareti Bilgi işareti
Yangın söndürücüler. Yangın söndürücü
sistemin erişim
düzeneği.

1250 0099 88 1250 0099 87

Bilgi işareti Bilgi işareti

Acil çıkış. Vinç kancası.

1250 0098 92

1250 0098 93

30
 Güvenlik
10. İşaretler

Sembol Tanım Sembol Tanım

Bilgi işareti Bilgi işareti
Su girişi. Hava girişi.

1250 0098 94 1250 0098 95

Bilgi işareti Bilgi işareti

Yakıt. Yakıt musluğu.

1250 0098 96 1250 0100 15

Bilgi işareti Bilgi işareti

Akü anahtarı. Drenaj.

1250 0100 28 1250 0100 29

Bilgi işareti
Yıkama sıvısı.

31
Güvenlik
10. İşaretler

Diğer işaretler
• Veri plakaları
- Delici veri plakası, operatör talimatlarının Teknik veriler delici bölümüne
bakın.

Atlas Copco
Rock Drills AB
ÖREBRO - SWEDEN
Name
Type
Serial No.
Installed diesel power kW
Installed electric power kW
Rated Voltage V
Rated frequency Hz
Gross weight kg
Made in Sweden 20xx
1250 0101 43

Resim: Delici veri plakası örneği

- Parça bileşen veri plakası (örneğin bir bom için)

• Kabartma işaretler
• Kimlik plakaları
Bütün elektrikli parçalar bir tanımlama adıyla birlikte kendi işaretlerine
sahiptirler.
1250 0112 71

X15
Resim: Kimlik plakası örneği

32
 Güvenlik
11. Kule dengesi

11. Kule dengesi

İzin verilen maksimum eğim açıları

Tablo: Uyarı işareti, denge
Sembol Tanım
Uyarı işareti
• İzin verilen eğim açıları, Delici denge şartları, Atlas Copco şartlarına bakın.

Max.

Max.

1250 0099 00

Delicinin kararlılık gereksinimleri

Atlas Copco gereksinimleri

Atlas Copco'nun yeraltı delicilerine ilişkin şartları aşağıdaki gibidir:

Nakil sırasında +/- 5'lik bombeyle seyahat yönünde +/- 14'lik bir eğimle başa
çıkmak.

Adımlama hızıda çalışma, park ve iş fonksiyonlarında +/- 0'lik bombeyle seyahat

yönünde +/- 14'lik bir eğimle başa çıkmak.

Atlas Copco'nun yeraltı delicileri EN791:1996 tarafından öngörülen güvenlik

şartlarını karşılamalıdır.

Tanımlar

• Taşıma
Nakil sırasında bomlar ve kızak ve/veya diğer yerleştirme üniteleri maks.
derecede geri çekilmeli ve delicinin simetri hattıyla düz hizada olmalıdır.
Atlas Copco hız sınırı getirmemektedir.
• Adımlama hızında çalışma
Adımlama hızında çalışırken bomlar ve kızak ve/veya diğer yerleştirme üniteleri
maks. derecede geri çekilmelidir ve delicinin savurma yarıçapı dahilinde dışarı
savrulabilirler. Delici en fazla 1 km/saat hızla hareket ettirilmelidir.
• Pak halinde
Park ederken bomlar ve kızak ve/veya diğer yerleştirme üniteleri maks. derecede
geri çekilmelidir ve delici sabitken maks. derecede savrulabilirler.

33
Güvenlik
11. Kule dengesi

• Sondaj
İş fonksiyonları sırasında delici krikolar üzerinde durmalıdır, o zaman bomlar ve/
veya diğer yerleştirme üniteleri istenen amaç doğrultusunda kullanılabilirler.
1250 0163 27

14°
0 / 5°
Resim: Atlas Copco gereksinimleri

EN791 uyarınca gereksinimler

Deliciler, belirlenmiş operatör durumları sırasında, örneğin nakliye, sürme, park
sırasında ve sondaj yaparken yeteri kadar dengede olacak şekilde tasarlanmalı ve
delicilerin devrilme riski olmamalıdır.

EN791:1996'ya uyumlu olarak, tüm ekipman hızlanma, yavaşlama, istenmeyen

yüzeyler, nakliye sırasında delici tarafından üretilen güçler, sürme, park etme ve
çalıştırma gibi dinamik etkilerden korunmalıdır.

Kararlılık normu

Tanım
Aşağıda CEN (Committé Europe des Normes) ile uyumlu kararlılık standardının bir
özeti bulunmaktadır.

Nakliye konumundaki bomlu/sondaj üniteli, tekerlekli delici

“Delici güvenlik açısı () hareket ederken her yönde en az 10 derece ve park
halindeyken en az 5 derece olmalıdır.”

Kararlılık açısı, delici teknik özelliklerine bağlı olarak izin verilen maksimum eğim
açısına eklenir ().

Eğim yönü ile tekerlek millerinin ortalarından geçen çizgi paraleldir. Hem eklemsiz
hem de eklemli taşıyıcılar için uygulanabilir.

Tekerlek mili üzerinde izin verilen devrilme açısı + 'dan küçük olamaz.

34
 Güvenlik
11. Kule dengesi

1250 0062 30

Resim: Devrilme çizgisi eğim yönüne diktir.

 Donanımın kararlılık açısı
 İzin verilen maks. eğim açısı
A Devrilme çizgisi
B Eğim yönü

Donanımın devrilme açısı, kullanım sırasında bomlar tamamen ileride ve tarama

açıları en zor konumda (maks. bom salınımı) iken hesaplanır. Devrilme açısı
boylamsal ve yanal eğim için hesaplanır.

Tekerlekler üzerinde bir taraf için izin verilen devrilme açısı  'dan küçük olamaz.

Çalışma konumundaki bomlu/sondaj üniteli, krikolu delici

"Delicinin kararlılık açışı (), krikolarla desteklendiğinde en azından her yöne
5 derece olmalıdır."

Kararlılık açısı, delici teknik özelliklerine bağlı olarak izin verilen maksimum eğim
açısına eklenir ().

Eğim yönü ile tekerlek millerinin ortalarından geçen çizgi paraleldir. Hem eklemsiz
hem de eklemli taşıyıcılar için uygulanabilir.

Donanımın devrilme açısı bomlar tamamen ileride ve maks. salınımdayken

hesaplanır. Devrilme açısı sırasıyla boylamsal ve yanal eğim için hesaplanır.

Krikolar üzerinde izin verilen devrilme açısı + 'dan az olamaz.

35
Güvenlik
11. Kule dengesi

1250 0062 31

Resim: Devrilme çizgisi eğim yönüne diktir.

 Donanımın kararlılık açısı
 İzin verilen maks. eğim açısı
A Devrilme çizgisi
B Eğim yönü

Krikolar üzerinde izin verilen devrilme açısı  'dan küçük olamaz. Özel durum: Eğer
belirlenmişse yanal eğim açısı eklenir.

1250 0062 32

Resim: Devrilme çizgisi eğim yönüne paraleldir.

 Krikolar üzerinde delicinin devrilme açısı
 Yanal eğim açısı
A Devrilme çizgisi
B Eğim yönü

36
 Güvenlik
12. Ses ve titreşim

12. Ses ve titreşim

Ses ve titreşim beyanı

Sondaj, serbest
BİLDİRİLMİŞ SES EMİSYON DEĞERLERİ alan
A-ağırlıklı ses gücü, LWAd (referans 1 pW) desibel cinsinden 128
(tekli değerler için bildirim)
A-ağırlıklı emisyon ses basınç seviyesi, LpA (referans 20 Pa), iş Kabin 80  5
istasyonunda desibel cinsinden ölçülmüş. Koruyucu 104  6
(çift rakamlı bildirim) tavan
A-ağırlıklı emisyon ses basınç seviyesi, LpA (referans 20 Pa), 1 metre mesafede 104  6
desibel cinsinden ölçülmüş.
(çift rakamlı bildirim)
Ağırlıklı tüm vücut titreşim değeri [m/s2], oturarak 0,1  0,15
(çift rakamlı bildirim)
Ağırlıklı tüm vücut titreşim değeri [m/s2], ayakta 0,1  0,15
(çift rakamlı bildirim)
Değerler, temel standartlar ISO 3744, ISO 11201 ve ISO 11203 (1 metre mesafede, serbest alan, uzaktan kumanda, servis) ve
ISO 2631-1'e bağlı olarak EN 791'deki ses testi koduna uygun şekilde belirlenmiştir.

Çiftli rakam
Bildirilen ses emisyon değerleri, birlikte, ölçülmüş değerler ve belirsizliğin toplamıdır. Ölçülen değerlerin eklenme olasılığı olduğu
aralığın üst limitini belirtirler.

Tekli değerler
Ölçülen değer ve ilgili belirsizliğin toplamı, ölçülen değerlerin eklenme olasılığının olduğu aralığın üst limitini belirtirler.

Bildirilmiş Değerler
El kol titreşimi uygun kullanım sırasında 2,5 m/s'den azdır.

Bu bildirilmiş değerler belirtilmiş standartlar uyarınca yapılan testlerle elde edilmiştir

ve aynı standartlar uyarınca test edilmiş başka makinelerin bildirilmiş değerleriyle
kıyaslanmaya uygundurlar. Bu belirtilmiş değerler risk değerlendirmelerinde
kullanım için yeterli değildir ve münferit iş sahalarında ölçülmüş değerler daha
yüksek olabilir. Gerçek maruz kalma değerleri ve münferit bir kullanıcının zarar
görme riski özel olup kullanıcının çalışma şekli, duvarlardan gelen yansıma, yol
koşullarının yanı sıra maruz kalma süresi ve kullanıcının fiziksel durumuna bağlıdır.

Atlas Copco, üzerinde hiçbir kontrolünün olmadığı bir işyeri ortamındaki bir bireysel
risk değerlendirmesinde gerçek maruz kalmayı yansıtan değerler yerine belirtilmiş
değerlerin kullanılmasının yol açabileceği sonuçlardan sorumlu tutulamaz.

37
Güvenlik
12. Ses ve titreşim

Bu makine doğru kullanılmadığı takdirde tüm vücut titreşimi ve gürültü nedeniyle

sağlığa zarar verebilir. Titreşim ve gürültü yönetimiyle ilgili bir AB kılavuzunu
ISO/TR 25398 veya EN 458'de bulabilirsiniz.

Atlas Copco, yönetim prosedürlerinin gelecekteki zararları önlemede yardımcı olmak

üzere değiştirilebilmesi için titreşim ve gürültü maruziyetiyle ilgili olabilecek erken
semptomları tespit etmek için bir sağlık denetim programı önermektedir.

Risk değerlendirmesi, gürültü

Gürültü seviyelerinden doğabilecek riski azaltabilecek faktörler:

• Kabinli bir makine kullanın.

• Kapı ve kabin contası, yalıtıcılar, susturucuların bakımı.
• Kabin kapısı ve pencereleri kapalı çalışma.
• Doğru kulak koruyucuları veya tıkaçları seçin, bkz. EN 458.
• Kulak koruyucularının düzenli bakımı (contaların altı ayda bir değişmesi).
• Emniyet gözlükleri ve sıradan gözlükler kulak koruyucularının etkisini azaltırlar,
onun yerine baret gözlükleri veya kulak tıkaçları kullanın.
• Kulak tıkaçlarını doğru yerleştirin (yanlış ebat veya yerleştirme yöntemi
sönümleme etkisini azaltabilir).
• Madenin duvarlarından/tavanından gelecek yansımalar nedeniyle gürültü
seviyesinin artabileceğini hesaba katın. Bu, şu şartlara bağlı olarak 1 ila 12 dB
daha yüksek olabilir:
- Makinede kabin veya koruyucu tavan olması
- Maden deliği tünelinin ebadı (yükseklik ve genişlik)
- Ses kaynağının özellikleri
- Made/tüneldeki kayanın ses emme faktörü
- Yeraltında koruyucu tavanlı makinelerin konumunun değiştirilmesi sırasında
meydana gelen düşük frekanslı ses seviyeleri
• Çalışma saatleri.
• Molalar ve sessiz alanlar.

Bu el kitabında belirtilmiş olanladan daha yüksek ses seviyeleri şu durumlarda

ortaya çıkabilir:

• yeraltı koşulları.
• açık kapı veya pencereler.
• test sahasına kıyasla daha sert bir kayada sondaj.
• çelik matkap veya matkap ucunun darbeli sondaj yoluyla çıkarılması sırasında.
• kaya yüzeyleri, vb.'yi temizlemek için basınçlı hava kullanımı sırasında.

38
 Güvenlik
12. Ses ve titreşim

Gürültü şunlara yol açabilir:

• kalıcı işitme kaybı

• çınlama
• yorgunluk ve stres
• denge sorunları
• dikkat zayıflığı
• iletişim becerisinde azalma
• sesli sinyalleri algılama becerisinde azalma

Ses ve diğer faktörlerin birleşimiyle ilgili notlar:

• Titreşim ve ses birleştiğinde daha yüksek sağlık risklerine yol açabilir.

• Çalışma saatleri dışındaki maruz kalma ses rahatsızlığı riskini artırabilir.
• Hassas (örneğin, hamile) kişiler ve işitme kaybı olan insanlar daha düşük
seviyelerde korumaya ihtiyaç duyabilirler.
• Ototoksik maddeler ve gürültüye maruz kalma işitme hasarı riskini artırabilir
(80 dB'nin altında olsa bile). Örneğin stiren, toluen ve ksilen ve belli çözücü
karışımları ototoksiktir. Kerosen gibi belli yakıtlar ve cıva ve kurşun gibi belli
metallerin de potansiyel olarak ototoksik oldukları kanıtlanmıştır.

Risk değerlendirmesi, titreşim

Bir iş günü boyunca uzun sürelerle sürüş yapılıyorsa, tüm vücut titreşimleri hesaba
katılmalıdır. El kitabında belirtilmiş olan değerler sondaj için geçerlidir. Hız, görev
döngüsü ve zemin koşulları gibi pek çok faktör tüm vücut titreşimini etkiler.
ISO 7096 sınıf EM 3 (lastik tekerlekli deliciler) uyarınca doğru koltuk kullanılırsa,
olası titreşim daha düşük olacaktır. Fakat herşeye rağmen, hız, görev döngüsü,
güzergah seçenekleri, vb.'yi kontrol ettiği için bu faktörlere en çok etki eden
operatörün kendisidir.

İş sahanızdaki titreşim seviyeleriyle nasıl mücadele edeceğiniz konusunda daha fazla

bilgi için, bkz ISO/TR 25398.

Sürüş sırasında titreşim seviyelerini azaltma kılavuzu:

• Görev için uygun isteğe bağlı ekipman ve ataşmanlara/aletlere sahip, uygun tipte
ve boyda makine kullanın.
• Deliciler personel nakli içni tasarlanmamışlardır, bu amaca uygun araçlar
kullanın.
• Zemini iyi durumda tutun.
- Büyük taş ve engelleri kaldırın.
- Delik ve hendekleri doldurun.
- Arazinin durumunu korumak için makine sağlayın ve bir program belirleyin.

39
Güvenlik
12. Ses ve titreşim

• Hızı ve çalışmaları ayarlayın ve titreşimi en aza indirecek uygun bir gidiş yolu
seçin.
- Bozuk arazide hızı düşürün.
- Engellerin ve bozuk zeminin etrafından dolaşın.
- Bozuk arazide iş yapılacaksa uzaktan kumandalı makineler kullanılması
düşünülebilir.
• Bu işlemleri pürüzsüz şekilde gerçekleştirin:
- Direksiyon
- Kesme
- Hızlanma
- Vites değiştirme
• Koltuğun bakımının yapıldığı ve doğru ayarlandığından emin olun.
- Set ve ayarını operatörün ağırlığı ve yüksekliğine göre ayarlayın.
- Koltuğu aşırı yüklemeyin (teknik özelliklere bakın).
- Süspansiyon ve ayar mekanizmasını kontrol edin ve bakımını yapın.
- Emniyet kemeri kullanın.
• Uzun çalışma döngüleri veya uzun bir seyahat yolu için titreşimleri en aza indirin.
- Varsa bom süspansiyonu seçeneğini kullanın.
- Zıplamayı önlemek için hızı azaltın.
- Mümkünse makineleri çalışma sahaları arasında taşıtın.
• Diğer risk faktörleri sırt ağrısına neden olabilir. Bu da şöyle azaltılabilir:
- Koltuk ve kumandaları iyi bir duruş sağlayacak şekilde ayarlayın.
- Bükülmeyi azaltmak için aynaları ayarlayın.
- Uzun oturma sürelerini azaltmak için mola verin.
- Makineden aşağı atlamaktan kaçının.
- Ağır nesneleri sürekli kullanma ve kaldırmayı en aza indirin.

40
 Güvenlik
13. Bildirim

13. Bildirim

AK - Uygunluk bildirimi
Açıklama
Yalnızca AB sınırları içinde teslim edilen deliciler için geçerlidir.

Bireysel makine ve güvenlik parçaları

Atlas Copco Rock Drills AB, Örebro, Sweden olarak bizler, bu bildirimde bahsi
geçen makinenin Avrupa Birliği Konseyi'nin Üye ülkelerin makinelerle ilgili
yasalarının uyumlu hale getirilmesiyle ilgili 17 Mayıs 2006 tarihli Yönergesinde
(2006/42/EC) belirtilen taleplere uygun olduğunu beyan ederiz.

Diğer geçerli yönergeler

• 2006/95/EC
• 2004/108/EC
• 97/23/EC
• 2000/14/EC

Uygulanmış olan uyumlu standartlar

• EN 791
• EN 60204-1
• EN ISO 12100-1,-2
• EN 280
• EN 418

Yayınlayan
Yayınlayanın imza, mevkii, yayının yer ve tarihi orijinal nüshada yer almaktadır.

41