წინასიტყვაობა

ეს წიგნი დაიწერა როგორც ქართული ენის სახელმძღვანელო რუსულენოვანი მოსახლეობისთვის.

შემდგომში რუსული ტექსტი ითარგმნა ინგლისურ ენაზე და ამჟამად ის წარმოადგენს ქართული ენის
სახელმძღვანელოს ინგლისურენოვანი მოსახლეობისთვის. ინგლისურ ენაზე ტექსტი თარგმნა და
დაამუშავა რუსუდან ნაკაშიძემ.
ქართული ენის შესწავლა იწყება ქართული ანბანის შესწავლით. პირველი 5 გაკვეთილი ეძღვნება
ქართული ასოების დაწერას, სწორ წარმოთქმას და წაკითხვას. სახელმძღვანელოში წარმოდგენილია სულ
70 მზა გაკვეთილი. თითოეული გაკვეთილი მოიცავს ახალ სიტყვებს, ტექსტს(ებს) დიალოგს(ებს), გრამა-
ტიკულ მასალას და გრამატიკული მასალის შესაბამის სავარჯიშოებს. წიგნში გამოყენებულია ქართველი
მწერლების ნაწარმოებები გამარტივებული სახით (მაგ.: სულხან-საბა ორბელიანის იგავ-არაკები, იაკობ
გოგებაშვილის მოთხრობები) ან ნაწყვეტები მათი ნაწარმოებებიდან (ნოდარ დუმბაძის „მე ბებია, ილიკო
და ილარიონი“, „დაბადების დღე“). ტექსტები შერჩეულია ისე, რომ ენის შესწავლის მსურველი ეცნობა
არა მხოლოდ ქართველ მწერლებს და ქართულ ლიტერატურას, არამედ ქართულ კულტურას და
ხელოვნებას, საქართველოს გეოგრაფიას და ისტორიას.
განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა ქართული გრამატიკის შესწავლას. გრამატიკული მასალა
ახსნილია ინგლისურ ენაზე მოკლედ, მარტივად და გასაგებად. ეს არის ერთადერთი სახელმძღვანელო,
სადაც ქართული გრამატიკა ახსნილია ინგლისურად. ყოველ გრამატიკულ მასალას თან ერთვის
შესაბამისი სავარჯიშოები. გრამატიკულ მასალაში მოცემულია არსებითი სახელის (ასევე ზედსართავი
სახელის, რიცხვითი სახელის და ნაცვალსახელის) შვიდივე ბრუნვის მნიშვნელობა, წარმოება და
გამოყენება, ქართული ზმნის ყველა კატეგორიის (პირის, რიცხვის, დროის, სერიების და მწკრივების,
პირიანობის, გარდამავლობის, გვარის, ასპექტის, კილოს, ქცევის, კონტაქტის) წარმოება და გამოყენება,
მიმღეობის და ზმნიზედის წარმოება, ქვემდებარისა და შემასმენლის შეთანხმება.
წიგნის ბოლოში მოცემულია ლექსიკონი, რომელშიც 1500 სიტყვაზე მეტია.
სახელმძღვანელო გათვლილია ქართული ენის შესწავლის ნებისმიერი მსურველისთვის.

Introduction
This book was written as a guide to the Georgian language for the Russian-speaking population. Later,
the Russian text was translated into English and currently it is a guide to the Georgian language for the English-
speaking population. The text was edited and translated into English by Rusudan Nakashidze.
The study of the Georgian language begins with the study of the Georgian alphabet. The first 5 lessons
are dedicated to writing, correct pronunciation, and reading of Georgian letters. The textbook presents a total of
70 ready-made lessons. Each lesson includes new words, text(s), dialogue(s), grammar material and exercises
corresponding to the grammar material. In this book are used the works of Georgian writers in a simplified
form (eg: Sulkhan-Saba Orbeliani's fables, Yakob Gogebashvili's stories) or excerpts from their works (Nodar
Dumbadze's "Me Grandma, Iliko and ilarion", "Birthday"). The texts are selected in such a way that those who
want to learn the language get acquainted not only with Georgian writers and Georgian lliterature but also with
Georgian culture, art, geography and history of Georgia.
Special attention is paid to the study of Georgian grammar. Grammar material is explained in
English in a short, simple and understandable way. This is the only textbook where Georgian grammar is
explained in English. Each grammar material is accompanied by corresponding exercises. The
grammatical material contains the meaning, formation and use of all seven declinations of nouns (as well
as adjectives, numerals and pronouns), all categories of Georgian verbs (person, number, tense, series and
screeves, polypersonality, transitivity, voice, aspect, mood, version, contact), formation of participle and
adverb, subject and predicate agreement.
At the end of the book, there is a dictionary with more than 1500 words.
The textbook is designed for anyone who wants to learn the Georgian language.
 სარჩევი

შესავალი ............................................................................................................................ 2
Lesson №1 Georgian alphabet ................................................................................................ 3
Letters: ა, ი, ე, მ, ვ, რ, ლ
Phrases: აი ია, მე ვარ.
Lesson № 2 Letters: ო, გ, კ, ნ, ს, შ, ხ ..................................................................................... 5
Usage of questions: ვინ? რა?
Phrases: ვინ არის? რა არის? როგორ ხარ?
Lesson №3 Letters: უ, დ, ჩ, ც, თ, ქ, ჰ .................................................................................. 7
Phrases: რა გქვია? რა გვარი ხარ?
გაკვეთილი №4 Letters: ბ, ყ, პ, ტ, ძ, წ ................................................................................ 9
Phrases: მე მყავს, მე მაქვს. Counting: 1-10.
მოსწავლე გიგა.
Plural of nouns.
გაკვეთილი №5 Letters: ჟ, ფ, ღ, ზ, ჯ, ჭ ............................................................................... 11
Phrases: სად მიდიხარ? სად სწავლობ? Counting: 11-20
მოსწავლე ლიკა.
Postposition -ში, -ზე
გაკვეთილი №6 ნათელა მასწავლებელი ............................................................................ 13
Phrases: რამდენი წლის ხარ? Counting: 30-100
Genitive (possessive) Case Meaning of belonging.
Indicators of person and number in the verbs of present tense
Conjugation of verbs: ვწერ, ვკითხულობ, ვცხოვრობ, ვმუშაობ
გაკვეთილი №7 ნინოს ისტორია ........................................................................................ 16
Phrases: რომელ წელს დაიბადე? Counting: 200 - 1 000 000 000
ანკეტის შევსება.
Dative Case. Formation and use.
Conjugation of verbs: ვაკეთებ, ვიცი, მომწონს, მიყვარს
გაკვეთილი №8 ჩემი დიდი ოჯახი ................................................................................... 19
Formation of ordinal numerals.
What time is it?
Nominative Case
გაკვეთილი №9 სად რა დგას ------------------------------------------------------------------------- 22
Usage of nouns after adverbs: გვერდით, წინ, უკან, ზევით, ქვევით
And postposition შორის
Expressions of time expressed by nominative and dative cases.
Conjugations of verbs: დავდივარ, ვზივარ, ვდგავარ, ვუჩვენებ,
ვთამაშობ, ვუყურებ, ვქსოვ, კიდია
გაკვეთილი №10 კვირის დღეები ....................................................................................... 25
Tenses of the verb.
Conjugation of verbs: ვიყავი, ვიქნები, ვისვენებ
გაკვეთილი №11 წელიწადის დროები ................................................................................ 27
How to say the date?
Formation of adverb from adjective
Impersonal verbs: ცივა, თბილა, ცხელა, გრილა, წვიმს, თოვს
Conjugation of the verb: ვლაპარაკობ

გაკვეთილი №12 „თხა და ვენახი“ ხალხური .................................................................... 30

Narrative (Ergative) case. formation and use
 Conjugation of verbs: ვხედავ, ვსეირნობ
გაკვეთილი №13 ჩემი დღე ................................................................................................. 33
Combination of personal pronouns with postpositions. Spelling.
Subject in the dative case.
Conjugation of verbs: ვდგები, ვიბან, ვიცვამ, ვსაუზმობ, ვიმეორებ, ვბრუნდები,
ვმეცადინეობ, ვწვები, მინდა, მძინავს
გაკვეთილი №14 ჩემი ერთ დღე ........................................................................................ 36
Instrumental case. Formation and use.
Conjugation of verbs: ვატარებ, ვვარჯიშობ, გავდივარ, ველოდები, ვხვდები,
ვსაუბრობ, ვსადილობ, ვვახშმობ
გაკვეთილი №15 დიალოგები. თავაზიანი მიმართვის ფორმები ........................................ 39
Postpositions with cases.
Conjugation of verbs: მშია, მწყურია, ვამზადებ
გაკვეთილი №16 ჩემი მეგობარი გვანცა ............................................................................. 42
Adverbial case. Formation and use.
Verbs of motion
Conjugation of verbs: ვმეგობრობ, ვამაყობ, დავრბივარ
გაკვეთილი №17 დიალოგები ............................................................................................. 45
Declension of other nominal parts of speech.
Negative prefix უ-
Conjugation of verbs: ვსვამ, ვჭამ.
გაკვეთილი №18 „დილა მშვიდობისა“. ქეთო მასწავლებელი ........................................... 48
Vocative case. Formation and use
Conjugation of verbs: ვესალმები, ვასწავლი, ვამბობ, ვაგრძელებ
გაკვეთილი №19 ხუთი გაკვეთილი .................................................................................... 51
Declension and cases. Negative particle "ვერ"
Conjugation of verbs: ვხატავ, ვმღერი, ვკითხულობ, ვპასუხობ, ვითვლი,
მიჭირს
გაკვეთილი №20 „მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი“ (ნაწყვეტი) ნ. დუმბაძე ...................... 54
Declension of first names and surnames and their endings in the vocative case
Conjugation of verbs: ვყვირი, ვურტყამ, ვარ (ყოფნა), გავდივარ, ვაცილებ
გაკვეთილი №21 გეოგრაფიის გაკვეთილზე: ჩვენი საქართველო ....................................... 58
Clipping and reducing of the stern. Clipped and unclipped sterns
Conjugation of verbs : ვხსნი, ვყოფ, ვიწყებ
გაკვეთილი №22 თბილისი ................................................................................................ 61
Reduced and unreduced sterns
Formation of cumulative numerals by adding the suffix -ვე
Conjugation of verbs: ვარსებობ, შემიძლია
გაკვეთილი №23 „მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი“ (ნაწყვეტი) ნ. დუმბაძე ...................... 64
Reduction and clipping of the stem in the formation of the plural number.
Plural number "Nartaniani"
Conjugation of verbs: ვგავარ, ვცეკვავ, მიხარია, ვსუნთქავ
გაკვეთილი №24 „მე პატარა ქართველი ვარ“ დუტუ მეგრელი .......................................... 67
საქართველოს მხარეები.
Declension of other nominal parts of speech. Declension of adjectives and numerals.
Conjugation of the verb: მირჩევნია
გაკვეთილი №25 მშობლიური ქალაქი ფოთი ..................................................................... 70
Declension of pronouns
Formation of words by adding suffix -ელ.
გაკვეთილი №26 „მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი“ (ნაწყვეტი) ნ. დუმბაძე ..................... 73
 Postpositions with cases.
Formation of adverbial numerals
გაკვეთილი №27 ადვილი და ძნელი. დიალოგი ამინდზე----------------------------------------76
Usage of cases. Related words.
Conjugation of verbs: ვაძლევ, ვასრულებ
გაკვეთილი №28 „ბევრზე ბევრი“ მარიჯანი ................................................................... 79
Case values.
Parts of face.
გაკვეთილი №29 „უტკბესი და უმწარესი“ სულხან-საბა ორბელიანის მიხედვით ............. 81
Degrees of comparison of adjectives. Antonyms
გაკვეთილი №30 ბაზარში .................................................................................................. 83
The Verb. Categories of the verb. Number and person of the verb.
Conjugation of verbs: ვყიდულობ, ვვაჭრობ
გაკვეთილი №31 ტანსაცმლის მაღაზიაში ........................................................................... 86
Tenses of the verb
Conjugation of verbs: მაინტერესებს, მიხდება, ვდებ, ვიხდი
გაკვეთილი №32 სპორტი .................................................................................................. 89
Present time (აწმყო).Stem and root of the verb. Theme and thematic marker.
Markers of person and number of the Subjective person in present tense.
Conjugation: მიჭირავს, წარმომიდგენია
გაკვეთილი №33 ბავშვობის ოცნებები და პროფესია .......................................................... 91
Past imperfect (continuous) tense (უწყვეტელი).
Conjugation of verbs: ვირჩევ, ვინახავ, ვოცნებობ
გაკვეთილი №34 „ვინ უფრო გიყვარს?“ მარიჯანი ............................................................ 94
Preverb (verb prefix)
Conjugation of the verb: ვიღიმი
გაკვეთილი №35 პატარა ნინოს ოცნებები .......................................................................... 97
The Future Tense (მყოფადი).
Conjugation of the verb: ვაბარებ
გაკვეთილი №36 დიალოგი „ფერეიდნელი მეგობარი“ ....................................................... 100
Other ways of forming the future tense.
Conjugation of the verb: ვითვისებ, ვიტან, ვიცნობ
გაკვეთილი №37 „დაბადების დღე“ (ნაწყვეტი) ნოდარ დუმბაძე ...................................... 102
Aspect of the verb. Past perfect tense (წყვეტილი)
Conjugation of verbs: ვაღებ, ვიფხან
გაკვეთილი №38 „დაბადების დღე“ (გაგრძელება) ნოდარ დუმბაძე ................................ 105
Objective person markers. Conjugation of inversion verbs
Conjugation of verbs: ვიღებ, ვუძახი, ვიგებ, ვსვამ/დავლევ
გაკვეთილი №39 „დაბადების დღე“ (გაგრძელება) ნოდარ დუმბაძე ................................ 108
Conjugation of inversion verbs.
Conjugation of verbs: მახსოვს, მწყინს, მესმის, ვტირი, ვაჭერ, ვრეკავ
გაკვეთილი №40 „კატის გაზრდილი ლომი“ სულხან-საბა ორბელიანის მიხედვით .......... 110
Transmission of someone else's speech. Some verbs in the tense form წყვეტილი,
which do not require a subject in the narrative (ergative) (მოთხრობითი) case
Conjugation of verbs: მიმყავს, ვშოულობ, ვიტყობ, ვჩნდები, გავრბივარ, ვძვრები
გაკვეთილი №41 „სოფლის მაშენებლები“ სულხან-საბა ორბელიანის მიხედვით ............. 113
II subjunctive (subjunctive-desirable future) (II კავშირებითი)
Conjugation of verbs: ვაშენებ, ვწყვეტ, ყეფს, ყივის
გაკვეთილი №42 „ახალი წელიწადი“ აკ. წერეთელი. „გილოცავ“ მ. მაჭავარიანი .............. 116
 Use of tense form II კავშირებითი.
გაკვეთილი №43 აკაკი და ჯიბგირი ................................................................................... 119
Verb mood. Subjunctive mood. Subjunctive present (აწმყოს კავშირებითი).
subjunctive future tense (მყოფადის კავშირებითი).
Conjugation of verbs: ვფიქრობ, მეცოდება, ვეპარები, შევნიშნე, ვუშვებ
გაკვეთილი №44 აკაკი და უცნობი მგზავრი ....................................................................... 123
Past Frequantative (ხოლმეობითი).
გაკვეთილი №45 დიალოგები „ტელეფონზე საუბარი“ ........................................................ 126
The Imperative mood. Positive and negative forms
გაკვეთილი №46 დიალოგები „აეროპორტის სალაროში“, „აეროპორტში“ ........................... 129
Supine. Meaning and usage.
Conjugation of verbs: ვრეკავ, ვტრაბახობ, ვთხოვ, ვაჩერებ, ვხურავ, მივფრინავ,
ვუხვევ, ვადგენ, ვამოწმებ, მსურს
გაკვეთილი №47 დიალოგი „სასტუმროში ----------------------------------------------------------132
Transitive and intransitive verbs. Verbs of the III series
I resultative tense (I თურმეობითი)
გაკვეთილი №48 „ბეღურა“ (თარგმანი) ივ. ტურგენევი ..................................................... 136
II resultative tense (II თურმეობითი).
Conjugation of verbs: ვთარგმნი, ვაგზავნი, ვიწყებ, ვნადირობ, ვათვალიერებ,
ვაცხადებ, ვასრულებ, ვვარდები, ვეცემი, ვუახლოვდები, ვგრძნობ, ვმოძრაობ
გაკვეთილი №49 სტუდენტი ნოდარ დუმბაძე და რექტორი ნიკო კეცხოველი ----------------139
III subjunctive (III series) (III კავშირებითი) (III სერია)
გაკვეთილი №50 ნოდარ დუმბაძე და მდივანი გოგო ......................................................... 142
All tenses together.
Case of a subject and direct object with different tense forms .
Conjugation of verbs: ვრეცხავ, ვეძებ, ვპოულობ, ვაგნებ, ვიბარებ, ჩავრთავ, გამოვრთავ
გაკვეთილი №51 წერილი ღმერთს .................................................................................... 145
Polypersonalism of the verb. (მრავალპირიანობა)
გაკვეთილი №52 „ფუტკარი და მტრედი“ ი. გოგებაშვილის მიხედვით ............................ 148
დიალოგი „მე შენ მიყვარხარ“.
Combination of subjective and objective persons in verb forms.
გაკვეთილი №53 დიალოგები: „ავად ვარ“, „კბილი მტკივა“, „ექიმთან“ .............................. 152
Version of the verb (ქცევა). Neutral version (for no one) (საარვისო ქცევა).
გაკვეთილი №54 ავადმყოფი ექიმი და მნახველი. დიალოგები ......................................... 155
შინაგანი ორგანოები.
Subjective version (for oneself) (სათავისო ქცევა)
გაკვეთილი №55 „მზე“ (ნაწყვეტი) ნოდარ დუმბაძე ---------------------------------------------158

გოდერძი ჩოხელი
Objective version (for others) (სასხვისო ქცევა).
გაკვეთილი №56 „ამაყი ყვავილი“ ნინო ნაკაშიძე .............................................................. 161
All versions together
Conjugation of verbs: მტკივა, მეშინია, ვპარავ, ვკვდები, ვტოვებ, ვნატრობ
გაკვეთილი №57 დაბადების დღე. ჭურჭელი .................................................................... 164
Category of the verb. The Contact (კონტაქტი).
Conjugation of verbs: ვპატიჟებ, ვჩუქნი, ვღელავ, ვმხიარულობ, ვაწყობ
გაკვეთილი №58 ქართული სუფრა და კერძები. ლეგენდა ხინკლის შესახებ ....................... 167
The Contact.
გაკვეთილი №59 ილია ჭავჭავაძე და პატარა ბიჭუნა. ილია ჭავჭავაძე ................................. 170
The category of voice. The Active voice
 Conjugation of verbs: ვცემ, ვთვლი, ვცდილობ, ვწვალობ, ვხარხარებ, ვკლავ
გაკვეთილი №60 ილიკო სუხიშვილი და ნიკო ფიროსმანაშვილი ....................................... 173
ილიკო სუხიშვილი. ნიკო ფიროსმანი.
The passive voice. Formation.
გაკვეთილი №61 ქრისტიანობა საქართველოში .................................................................. 175
The passive voice. Conjugation.
გაკვეთილი №62 „ცრუპენტელა“ იაკობ გოგებაშვილი .................................................... 178
„ძუნწი და ოქრო“ სულხან-საბა ორბელიანის მიხედვით
Unintentional passive (უნებლიობის ვნებითი)
გაკვეთილი №63 „ქარი ქრის“ გალაკტიონ ტაბიძე ......................................................... 181
გალაკტიონ ტაბიძე.
Middle voice
გაკვეთილი №64 ბოლო ვაგონი ......................................................................................... 183
The voice of the verb. Voiceless verbs
გაკვეთილი №65 ფრანც კაფკა და პატარა გოგო .................................................................. 186
Participle
გაკვეთილი №66 ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი (შემოკლებით) ი. გოგებაშვილი .............. 189
Adverb.
გაკვეთილი №67 ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი (გაგრძელება) ი. გოგებაშვილი ................ 192
Formation of adverbs.
გაკვეთილი №68 ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი (გაგრძელება) ი. გოგებაშვილი ................ 196
Order of words in the sentence.
გაკვეთილი №69 თამარ მეფე. ვარძია ................................................................................ 198
Subject and predicate agreement.
გაკვეთილი №70 ქართული ენა და ქართული ანბანი ......................................................... 200
Conjunctions in the homogeneous and complex sentences
Conjugation of peculiar verbs .............................................................................................................. 203
Combination of subject and object persons ............................................................................................ 208

Vocabulary .......................................................................................................................................... 210

 Lesson № 1
The Georgian language is one of the oldest languages in the world. There are more than 5 thousand
languages in the world, and there are only 14 alphabets. One of them is the Georgian alphabet. It was created in
the 3rd century BC. era by the Georgian king Parnavaz I. The Georgian alphabet was created specifically for the
Georgian language, so each sound corresponds to a separate letter. In a word, it is written as it sounds by ear.
There are no uppercase and lowercase letters in Georgian.
The modern Georgian alphabet consists of 33 letters, of which 5 are vowels and 28 are consonants.
In pronunciation, Georgian vowels correspond to English vowels:
ა - a, ე - e, ი - i, ო - o, უ - u
As for consonants, some of them correspond to Georgian sounds in pronunciation, some do not.
Some consonants and sounds are formed by combining two letters. There are no soft sounds in the
Georgian language.
Georgian Alphabet ქართული ანბანი
Letter Pronunciation Trans- Name Letter Pronunciation Trans- Name
ასო იკითხება cription ეწოდება ასო იკითხება cription ეწოდება
ა А [a] ან ს S [s] სან
ბ B [b] ბან ტ T [ṭ] ტარ
გ G [g] გან უ U [u] უნ
დ D [d] დონ ფ P [.p] ფარ
ე E [e] ენ ქ Q [k] ქან
ვ V [v] ვინ ღ Gh [γ] ღან
(french r)
ზ Z [z] ზენ ყ К [.g] ყარ
Guttural
თ T [t] თა ნ შ Sh [š] შინ
ი I [i] ინ ჩ Ch [č] ჩინ
Strong
კ K [k] კან ც Ts [Ҁ] ცან
(German Z)
ლ L [l] ლას ძ Dz [ʒ] ძილ
მ M [m] მან წ Ts sharp [ҁ] წილ
ნ N [n] ნარ ჭ Tch [ç] ჭარ
sharp, creaking
ო O [o] ონ ხ Kh Guttural [h] ხან
(German ch)
პ P [p] პარ ჯ J [ǯ] ჯან
(french p)
ჟ Zh [ž] ჟან ჰ H [h] ჰაე
(French J) aspirated
რ R [r] რაე

Each Georgian letter is written separately, writing and reading do not diverge. There are no
additional signs. Georgian letters are rounded.

ა-а
ი-i
ე-е
 აი - It is; this is ირემი - deer რა - what
მ-m ია - violet მალე -quickly; soon არ - not
ვ-v ვარია - pullet ავი - evil არა - no
მელა - fox ვალი - debt მე - I
რ-r
ველი - field მამა - father ვარ - (am) I
ლ-l ვირი - donkey ალი -flame მივალ - I will come

აი ია აი ვარია აი მელა აი ვირი აი ვალი აი მამა

აი ირემი აი ალი აი ველი აი ავარია აი ლამა აი ლავა

რა მამია ავარია ავია რემა არია ალა მალა მალე ლირა ლავა ელა

მე ვარ ლია. მე არ ვარ ლია. ვარ მე ლია? არა, მე არ ვარ ლია.

მე ვარ ლალი. მე არ ვარ ლალი. მე ვარ ლალი? არა, მე არ ვარ ლალი.
მე ვარ ვერა. მე არ ვარ ვერა. მე ვარ ვერა? არა, მე არ ვარ ვერა.
მე ვარ ლეილა. მე არ ვარ ლეილა. ვარ მე ლეილა? არა, მე არ ვარ ლეილა.
მე ვარ ირა. მე არ ვარ ირა. ვარ მე ირა? არა, მე არ ვარ ირა.
მე ვარ ლელა. მე არ ვარ ლელა. მე ვარ ლელა? არა, მე არ ვარ ლელა.
მე ვარ ლილი. მე არ ვარ ლილი. ვარ მე ლილი? არა, მე არ ვარ ლილი.
მე ვარ მამა. მე არ ვარ მამა. მე ვარ მამა? ვარ მე მამა? არა, მე არ ვარ მამა.

მე არ ვარ ავი. მე ვარ ავი? ვარ მე ავი? ავი ვარ მე? არა, მე არ ვარ ავი. მალე მივალ.

Task
a) Write down the text in the notebook completely.
b) Translate into Georgian.
It is a violet. It is a deer. This is a father. It is a donkey. It is a field. It is a fox. It is debt. I'm not evil. Am I a
father? No, I'm not a father. I am Vera. No, I'm not Vera. I am Ira. I'll come soon. It is an accident. This is a flame.
 გაკვეთილი № 5
ჟ - ≈zh გამარჯობა -hello/hi დიახ - yes 13 – ცამეტი
ფ-p გაგიმარჯოს - salute to you/ greetings ბიჭი - boy 14 - თოთხმეტი
ნახვამდის - good bye მაღაზია - shop 15 - თხუთმეტი
ღ- Gh
მასწავლებელი - teacher ახლა -now 16 - თექვსმეტი
ზ-z სწავლა - to study, to learn ძალიან - very 17 - ჩვიდმეტი
სვლა (მივდივარ) - to go (I am going) უკვე - already 18 - თვრამეტი
ჯ-j
-ში - to 11 - თერთმეტი 19 - ცხრამეტი
ჭ - ch -ზე -on, to 12 - თორმეტი 20 - ოცი

The sound „ჟ“ [zh] is pronounced like the French “j”.

The sound "ღ" is pronounced like the French "r".
The sound "ჭ" is close to "ch", but is pronounced very sharply, reminiscent of the creaking of doors.
სად მიდიხარ? Where are you going?
მე მივდივარ ჩვენ მივდივართ
შენ მიდიხარ თქვენ მიდიხართ
ის მიდის ისინი მიდიან
მე მივდივარ სკოლაში. I am going to school. სკოლა-ში to school
მე მივდივარ სახლში. I am going home. სახლ-ში home
მე მივდივარ მაღაზიაში. I am going to the shop. მაღაზია-ში to the shop
მე მივდივარ გაკვეთილზე. I am going to the class (lesson) გაკვეთილ-ზე to the class/lesson
Postposition instead of preposition
There are no prepositions in the Georgian language. The Georgian language has a postposition
(თანდებული), which is placed at the end of a word and is written together with the word: სკოლაში,
სახლში, მაღაზიაში, გაკვეთილზე. In the Georgian language, all nouns in the initial form (Nominative
case) necessarily end in some vowel. If the word ends in a vowel -ი, then it is dropped out, and the
postposition is attached directly to the stem of the word:
სახლი სახლში სახლი - ი = სახლ + ში = სახლში
გაკვეთილი გაკვეთილზე გაკვეთილი - ი = გაკვეთილ + ზე = გაკვეთილზე
If the word ends in other vowels -ა, -ე, -ო, -უ, then they are preserved before the postposition:
სკოლა სკოლაში
მაღაზია მაღაზიაში
მანქანა მანქანაზე
„ში“ denotes direction and location in English it corrresponds to prepostions to, at or in:
სკოლაში - means to school and at school
გაკვეთილზე - means to the lesson and at the lesson
მე მივდივარ სკოლაში. I am going to school. შენ მიდიხარ გაკვეთილზე. You are going to the lesson.
მე ვარ სკოლაში. I am at school. შენ ხარ გაკვეთილზე. You are at the lesson.
მოსწავლე ლიკა
გამარჯობა. ეს მე ვარ. მე ვარ მოსწავლე და მქვია ლიკა. ჩემი გვარია
ლორია. მე ქართველი ვარ. ახლა მე მივდივარ სკოლაში. დღეს ოთხი
გაკვეთილი მაქვს. აი უკვე გაკვეთილზე ვარ. ეს ჩემი მასწავლებელია. მას
ნათელა ჰქვია. ის კარგი და კეთილი ქალია და ძალიან კარგი
მასწავლებელი. მე კარგი მოსწავლე ვარ. მე კარგად ვსწავლობ. მე მყავს
პატარა ძმა. მას ნიკა ჰქვია. ის არ არის მოსწავლე. ის არ სწავლობს
სკოლაში. ახლა ნიკა სახლშია. ნიკა კარგი ბიჭია.
 Write the text in the third person.
გამარჯობა. ეს პატარა გოგოა. ის არის ----------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Answer the questions:

1. ვინ არის ლიკა? 6. როგორი ქალია ნათელა მასწავლებელი?
2. რა გვარია ლიკა? 7. ჰყავს ლიკას პატარა ძმა? რა ჰქვია მას?
3. სად მიდის ლიკა? 8. სწავლობს ის სკოლაში?
3. როგორ სწავლობს ლიკა? 9. სად არის ახლა ძმა?
4. რა ჰქვია მასწავლებელს? 10. როგორი ბიჭია ნიკა?
სწავლა (რა?) - noun სვლა (რა?) - noun
მე ვსწავლობ ჩვენ ვსწავლობთ მე მივდივარ ჩვენ მივდივართ
შენ სწავლობ თქვენ სწავლობთ შენ მიდიხარ თქვენ მიდიხართ
ის სწავლობს ისინი სწავლობენ ის მიდის ისინი მიდიან
There is no infinitive in the Georgian Language. There are nouns with the meaning of action.
They answer the question what? (რა?) And, like all other nouns, change in cases and numbers. სწავლა
is a noun that answers the question რა? and it conjugates. It corresponds to the words (infinitives) to
study / to learn in English.

Sing.Num Pl.Nun
I p. ვ-სწავლობ ვ-სწავლობ-თ
II p. სწავლობ სწავლობ-თ
III p. სწავლობ-ს სწავლობ-ენ

- გამარჯობა. - გამარჯობა.
- გაგიმარჯოს. - გამარჯობა.
- როგორ ხარ? - ის გოგო ვინ არის?
- კარგად. შენ? - ჩემი დაა.
- მეც კარგად. სად მიდიხარ? - ლამაზი და გყავს. სად მიდის შენი და?
- მაღაზიაში. შენ? - ის მიდის სკოლაში.
- მე სახლში მივდივარ. - სკოლაში სწავლობს?
- ნახვამდის. - დიახ, სკოლაში სწავლობს.
- ნახვამდის.
Task. a) Put the questions:
1. --------? ეს ბიჭი ჩემი ძმაა. 5. --------? მამაჩემი ახლა სახლშია.
2. --------? ჩემი ძმა სკოლაში სწავლობს. 6. --------? მისი და ძალიან ლამაზი გოგოა.
3. --------? ჩემი დედა მაღაზიაში მიდის. 7. --------? მათ ჰყავთ 12 კატა.
4. --------? ჩვენ არ გვაქვს თქვენი წიგნები. 8. --------? ხვალ მაქვს 6 გაკვეთილი.
 გაკვეთილი № 16
სიტყვები: სიტყვები:
ერთგული - true, faithful, devoted, loyal ამერიკა - America
მაღალი - high, tall პროგრამისტი - programmer
გამხდარი - thin სკაიპი - Skype
ცისფერი - blue გათხოვილი - married woman
სწორი - even, straight; correct ცოლიანი - married man
გრძელი - long მეუღლე - spouse
თვალი - eye ქმარი - husband
ცხვირი - nose ცოლი - wife
თმა - hair ბიძა - uncle
მეზობელი - neighbor ორსართულიანი - two-storied
მეზობლად - in the neighborhood უზარმაზარი - big, large
ბავშვობა - childhood სავსე - full
მეგობრობა (ვმეგობრობ) - friendship; be friends სხვადასხვა - various, different
(I am friends with) რბენა (დავრბივარ) – to run, running (I am running)
ახალგაზრდა - young; a young man ძაღლი - dog
მოხუცი - an old man არც ... არც - neither ... nor ..
თავისი - his, her, its -თვის - for
მშობელი - parent
პროფესია - profession ფრაზები:
იურისტი - lawyer საადვოკატო ბიურო - law office
ადვოკატი - lawyer, advocate, the defense lawyer გაიცანი - meet
სიამაყე (ვამაყობ) – pride, to be proud of (I am proud of) სასიამოვნოა თქვენი გაცნობა - nice to meet you

ჩემი მეგობარი გვანცა

მე მყავს კეთილი და ერთგული მეგობარი. მას გვანცა ჰქვია. ის მაღალი და გამხდარი
გოგოა. მას აქვს ცისფერი თვალები, სწორი ცხვირი და გრძელი თმა. ჩემი მეგობარი
უნივერსიტეტში სწავლობს ჟურნალისტიკის ფაკულტეტზე. მეც ჟურნალისტიკის ფაკულტეტზე
ვსწავლობ. გვანცა ჩემს მეზობლად ცხოვრობს და ჩვენ ერთად დავდივართ უნივერსიტეტში.
ჩვენ ბავშვობიდან ვმეგობრობთ.
გვანცას ჰყავს ახალგაზრდა მშობლები. დედამისი 41 წლისაა. ის პროფესიით იურისტია და
ერთ-ერთ საადვოკატო ბიუროში მუშაობს ადვოკატად. მამამისი 44 წლისაა. ის ექიმად მუშაობს
საავადმყოფოში. გვანცა ამაყობს თავისი მშობლებით.
გვანცას ჰყავს უფროსი და თათია. თათია გათხოვილია, ჰყავს მეუღლე და პატარა შვილი,
სამი წლის შოთიკო. თათია და მისი ქმარი ამერიკაში ცხოვრობენ. თათიას ქმარი პროგრამისტად
მუშაობს. გვანცა და თათია ხშირად საუბრობენ სკაიპით.
გვანცას ჰყავს ბებია და ბაბუა. ისინი მოხუცები არიან და სოფელში ცხოვრობენ. მათთან
ერთად ცხოვრობს გვანცას ბიძა თავისი ცოლით და შვილებით. მათ აქვთ დიდი
ორსართულიანი სახლი უზარმაზარი ეზოთი. ეზო სავსეა სხვადასხვა ხეებით და მშვენიერი
ყვავილებით. ეზოში დარბის ძაღლი ყურშა და კატა ფეფო. მათი ეზო ძალიან ლამაზია.
Answer the questions:
1. როგორი გოგოა გვანცა? აღწერეთ. (describe her)
2. სად ცხოვრობს გვანცა?
3. სად და რად მუშაობს გვანცას დედა?
4. სად და რად მუშაობს გვანცას მამა?
5. მოგვიყევით გვანცას დის შესახებ. (tell about Gvantsa's sister)
6. რად მუშაობს თათიას ქმარი?
7. ვისთან ერთად ცხოვრობენ გვანცას ბებია და ბაბუა?
 8. როგორ სახლში ცხოვრობენ ისინი?
9. როგორია მათი ეზო?
10. რა დარბის ეზოში?

ქალი გათხოვილია - the woman is married კაცი ცოლიანია - the man is married
გათხოვილი ქალი - a married woman ცოლიანი კაცი - a married man

მეგობრობა (რა?) - noun სიამაყე (რა?) - noun

მე ვმეგობრობ ჩვენ ვმეგობრობთ მე ვამაყობ ჩვენ ვამაყობთ
შენ მეგობრობ თქვენ მეგობრობთ შენ ამაყობ თქვენ ამაყობთ
ის მეგობრობს ისინი მეგობრობენ ის ამაყობს ისინი ამაყობენ
რბენა (რა?) - noun
მე დავრბივარ ჩვენ დავრბივართ
შენ დარბიხარ თქვენ დარბიხართ
ის დარბის ისინი დარბიან

Adverbial case ვითარებითი ბრუნვა

მუშაობს ექიმად რად? works as a doctor
მუშაობს ადვოკატად რად? works as a lawyer
ცხოვრობს მეზობლად lives in the neighbourhood
The words: ექიმად, ადვოკატად, მეზობლად are in the adverbial case. It answers the question:
რად? This case does not exist in English. The adverbial case expresses:
a) Purpose of the subject:
დედა ექიმად მუშაობს. Mom works as a doctor.
ის კარგ სტუდენტად ითვლება. He is considered a good student. .
б) a process of transformation:
თოვლი წყლად იქცევა. Snow turns into water.
ეტლი გოგრად იქცა. The carriage turned into a pumpkin.
The adverbial case expresses the circumstance; with its help, the adjective turns into an adverb.
That's why it is called an adverbial case. The question როგორ? is posed.
კარგი - კარგად ლამაზი - ლამაზად როგორ?
ცუდი - ცუდად თბილი - თბილად როგორ?
The adverbial case is formed by using the case sign -ად or -დ. The case sign -ად is added if the
word has a stem with a consonant (თანხმოვანფუძიანი), and the final -ი (the nominative case sign) is
dropped out. Words that have a stem with a vowel (ხმოვანფუძიანი) are added with -დ and the final
vowel of the word is retained.

Nominative Adverbial adding

singular შვილ-ი შვილ-ად -ად
ძმა ძმა-დ -დ
დღე დღე-დ -დ
გოგო გოგო-დ -დ
ბუ ბუ-დ -დ

plural შვილებ-ი შვილებ-ად -ად

ძმებ-ი ძმებ-ად -ად
დღეებ-ი დღეებ-ად -ად
გოგოებ-ი გოგოებ-ად -ად
ბუებ-ი ბუებ-ად -ად
 დავალება
ა) In the text "ჩემი მეგობარი გვანცა" underline the words in the instrumental case with one
line, and the words in the adverbial case with two lines.
ბ) Put the words in the adverbial case.
ქალი, კაცი, ყვავილი-ყვავილები, ძაღლი-ძაღლები, კატა-კატები, მაგიდა-მაგიდები, მზე,
რვეული, რთული, ცივი, წითელი, თეთრი, შავი, წამი, წიგნი, სადილი, ვახშამი, სახე,
სახელმწიფო, ქალაქი, მოხუცი, ახალგაზრდა, ერთგული, ღვინო, სახლი, მელა, თხა, ენა, კუ.
გ) Translate into Georgian.
I am friends with Lena and Irina. I have been friends with them since childhood. They live in the
neighborhood. Every Sunday my mother goes to the market. Lia is a beautiful girl. She has blue eyes and long
hair. What do we have for lunch? The lunch was very tasty. John already speaks good Georgian. Gvantsa's
uncle lives in the village with his wife and children. My sister is a school teacher. Jessy is a loyal dog.
- გამარჯობა, გვანცა!
- გამარჯობა, გიგა!
- როგორ ხარ?
- გმადლობ, კარგად. შენ როგორ ხარ?
- მეც კარგად ვარ.
- ეს გოგონა ვინ არის? შენი დაა თუ მეზობელი? გოგონა გოგო
- არც და არის, არც მეზობელი. ეს ჩემი მეგობარია, გაიცანი! Girl
- ჩემი სახელია გიგა.
- მე ნინი მქვია.
- სასიამოვნოა თქვენი გაცნობა.
- ჩემთვისაც.
- ნახვამდის, ნინი!
- კარგად იყავი, გიგა!
- სადილად რა გვაქვს? Make up and write down a similar dialogue
- სუფ-ხარჩო.
-
- გემრიელია?
-
- გასინჯე. (taste it) -
- შენ გემრიელ კერძებს ამზადებ. -
Verbs of motion - მოძრაობის ზმნები
დავდივარ, მივდივარ, მოვდივარ დადის, მიდის, მოდის
დავრბივარ, მივრბივარ, მოვრბივარ დარბის, მირბის, მორბის
The verbs დავდივარ, დავრბივარ express multiple actions, and the verbs მივდივარ,
მოვდივარ, მივრბივარ, მოვრბივარ express a single action.
მე დავდივარ სკოლაში. I go to school. (action is repeated)
მე მივდივარ სკოლაში. I am going to school.
მე მოვდივარ სკოლიდან. I'm coming from school.
დილაობით ბიჭი დარბის. The boy runs in the morning. (action is repeated)
ბიჭი მირბის სახლში. The boy is running home.
ბიჭი მორბის სახლიდან. The boy is running away from home.
The prefix მი- usually denotes an action directed away from the speaker.
The prefix მო- denotes an action directed towards the speaker.
Remember!
რას დადიხარ? Why are you walking? რას დარბიხარ? Why are you running?
სად მიდიხარ? Where are you going? სად მირბიხარ? Where are you running?
საიდან მოდიხარ? Where are you coming from? საიდან მორბიხარ? Where are you running from?
 გაკვეთილი № 49
სიტყვები: სიტყვები:
რექტორი - rector დაშავება (ვაშავებ) – to be guilty; to commit an offence
გამორჩეული - prominent იქნებ - maybe
მკაცრი - severe; stern გარიცხვა - exclusion; exclude
საოცრად - here amazing მტერი - enemy
გულისხმიერი - sensitive ჩვეული - habitual, usual
შეძლებისდაგვარად - feasibly; as far as possible იუმორი - humor
დახმარება (ვეხმარები) – aid; assistance; help (I help) გაკვირვება (მიკვირს) - amazement; surprise ( I am
ეხმარებოდა - helped amazed; surprised)
ყმაწვილი - fellow პოეტობა - to be a poet; poetry
ინტერესი - interest ენამოსწრებული - witty
თავად - himself რამდენიმე - several
ვინაობა - personality დამსახურება - merit; desert; achievement
ეკონომიური - economical; economy earn ones’ name
ფილოლოგიური - philological სახელობის - named after
რეპრესირებული - repressed მეცნიერი - scientist
შეწუხება (ვწუხდები) –get worried (I am პედაგოგი - teacher
worried)
ბატონი - mister; sir; master ფრაზები:
ხელშეწყობა - assistance; help; facilitate მამა დაუხვრიტეს - his father was executed
დაჭირვება (მჭირდება) – need (I need) ხელშეწყობა სჭირდება - he needs assistance
მდივანი - secretary რა დავაშავე? - what have I done wrong?
გაოცებული - astonished; dumb სახე გაებადრა - face lit up
ოდნავ - slightly, gently კალამს მოვკიდე ხელი - took up the pen
კაბინეტი - office; study
სტუდენტი ნოდარ დუმბაძე და რექტორი ნიკო კეცხოველი
ნიკო კეცხოველი ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული რექტორი იყო თბილისის
სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიაში. მას მკაცრი რექტორის სახელი ჰქონდა, მაგრამ
ყველამ იცოდა, რომ საოცრად გულისხმიერი იყო და შეძლებისდაგვარად ყველას ეხმარებოდა,
განსაკუთრებით ნიჭიერ სტუდენტებს. ერთხელ ნიკო კეცხოველს მოუსმენია, როგორ
კითხულობდა საკუთარ ლექსებს ყმაწვილი და როგორი ინტერესით უსმენდნენ მას
სტუდენტები. თავადაც ძალიან მოსწონებია და დაინტერესებულა სტუდენტის ვინაობით.
უთხრეს - ნოდარ დუმბაძეა და ეკონომიურზე სწავლობსო. მშობლები რეპრესირებული
ჰყავს, მამა დაუხვრიტეს, დედა ჯერ კიდევ გადასახლებაშიაო.
შეწუხებულა ბატონი ნიკო. „ობოლია და ძალიან ნიჭიერი, ხელშეწყობა სჭირდება“ -
გაუფიქრებია. მდივანს სთხოვა, რომ სტუდენტი მასთან მისულიყო. დგას გაოცებული და ოდნავ
შეშინებული ნოდარ დუმბაძე რექტორის კაბინეტთან და ფიქრობს:
- რა დავაშავე? იქნებ უნდა გამრიცხონ, მე ხომ „ხალხის მტრების“ შვილი ვარ?
ამ ფიქრებშია და შევიდა რექტორის კაბინეტში. კეცხოველმა უთხრა:
- მომწონს შენი ლექსები, კარგად წერ. არ გინდა, ფილოლოგიურზე გადაგიყვანო?
ნოდარ სახე გაებადრა და მისთვის ჩვეული იუმორით უპასუხა:
- ბატონო ნიკო, მე ეკონომიურზე რომ ვსწავლობ, იმიტომ უკვირთ და მოსწონთ ჩემი
პოეტობა, თორემ ფილოლოგიურის სტუდენტი რომ ვიყო, მაშინ კი აღარ გაუკვირდებათ.
- ენამოსწრებულიც ყოფილხარ, - გაუცინია კეცხოველს.
ამ შეხვედრიდან რამდენიმე წლის შემდეგ უკვე ცნობილ მწერალ ნოდარ დუმბაძეს
უთქვამს: მე რომ კალამს მოვკიდე ხელი, ეს კეცხოველის დამსახურებააო.
უპასუხეთ კითხვებს:
 1. როგორი რექტორი იყო ნიკო კეცხოველი?
2. ვისი ლექსები მოსწონებია მას?
3. ვინ იყო ლექსების ავტორი?
4. რა გაიფიქრა კეცხოველმა?
5. რას ფიქრობდა ნოდარ დუმბაძე რექტორის კაბინეტთან?
6. როგორ შეხვდა კეცხოველი ახალგაზრდა ნოდარს?
7. რა თქვა მწერალმა რამდენიმე წლის შემდეგ?

დაიმახსოვრეთ !
ბატონი, ბატონო - it is a form of courtesy
ბატონი დავითი ჯერ არ მოსულა. Mr. David hasn't come yet.
ბატონო დავით, შეიძლება შემოვიდე? Mr. David, may I come in?

თბილისის ივანე ნიკოლოზ კეცხოველი

ჯავახიშვილის სახელობის 1897 – 1982
სახელმწიფო მეცნიერი, მწერალი,
უნივერსიტეტი. პედაგოგი.
დაარსდა 1918 წლის 26 1945-52 წლებში იყო
იანვარს. თბილისის სახელმწიფო
მისი პირველი რექტორი იყო უნივერსიტეტის
პეტრე მელიქიშვილი. რექტორი.

III კავშირებითი III subjunctive

(III სერია) (III series)
III კავშირებითი - დროის მიხედვით წარსულია ან მომავალი, კილო - კავშირებითი, მისი
კითხვაა: რა მექნას?
III კავშირებითი - denotes the past or future tense, the subjunctive mood, its questions are:
რა მექნას? What would I do? რა გვექნას? What would we do?
რა გექნას? What would you do? რა გექნათ? What would you do?
რა ექნას? What would he do? რა ექნათ? What would they do?
What would I do? - also is not quite an accurate translation of the question რა მექნას? and does
not quite accurately express the meaning of the question, but, unfortunately, the English language does
not give a better translation.
III subjunctive or subjunctive past, as it is also called, is formed from the non-complied stem
(sometimes there are also extensions) of the past tense (წყვეტილი) with the addition of the vowel -ე to the
marker of the person of the object and at the end of the word of the marker of the screeve -ა-ს, -ო-ს, or -ე-
ს.
-ო-ს: დამეწეროს - I would write, მეცხოვროს - I would live, ამეშენებინოს - I would build
-ა-ს: მეთქვას - I would say/ I would have told
-ე-ს: შემხვედროდეს - I would meet
საწყისი აწმყო წყვეტილი I თურმეობითი II თურმეობითი III კავშირებითი
წერა ვწერ დავწერე (და)მიწერია დამეწერა დამეწეროს
კეთება ვაკეთებ გავაკეთე (გა)მიკეთებია გამეკეთებინა გამეკეთებინოს
მღერა ვმღერი ვიმღერე მიმღერია მემღერა მემღეროს
შესრულება ვასრულებ შევასრულე შემისრულებია შემესრულებინა შემესრულებინოს
გაგება ვიგებ გავიგე გამიგია გამეგო გამეგოს
Intransitive verbs form the tense form III კავშირებითი using the auxiliary verb "to be" in the
past tense - იყო, იყოს, იყოთ, იყვნენ
 გაკვეთილი № 69
სიტყვები: სიტყვები:
ვარძია - cave city of the XII century in the south of Georgia მინდორი - field; valley
კლდე - rock ჯოგი - herd; cattle
იქვე - over there რძე - milk
თვითონ - himself/herself მილი - pipe; tube
(გადა)ვარდნა - fall down; fall over (ჩამო)დინება - flow
არსად - nowhere პერიოდი - period
ძახილი - call; calling განვითარება - development; develop
ხელმწიფე - king; ruler; here. queen აღსანიშნავია - it should be admitted/mentioned
საყდარი - church შემადგენლობა -inclusion; included
დარქმევა - to name after ტერიტორია - territory
გამოკვეთილი - curved into ასული - daughter
მღვიმე - cave ბაგრატიონი - (family name) royal family in Georgia
შეუვალი - impregnable, inaccessible,
unapproachable, hard to get in
ტაძარი - Cathedral ფრაზები:
დარბაზი - hall კლდეში გამოკვეთილი - curved into the rocks
ბილიკი - path ბრძოლა გაიმართა - the battle happened

თამარ მეფე. ვარძია

ლეგენდა გვიამბობს:
ერთხელ, როცა პატარა გოგონა იყო, ბიძამისმა თამარი დღევანდელი ვარძიის ადგილას წაიყვანა,
იქვე კლდეებთან გაუშვა, თვითონ კი ნადირობა დაიწყო. ნადირობიდან მობრუნებულმა, თამარი იქ
ვეღარ იპოვა. მას შეეშინდა, ბავშვი ამ კლდეებში ხომ არსად გადავარდაო, და ძახილი დაიწყო:
- გოგო, თამარ, სადა ხარო?
თამარმა ბიძამისის ხმა რომ გაიგონა, უპასუხა:
- აქ ვარ, ძია!
მერე, როცა თამარი ხელმწიფე გახდა, იმ კლდეებში საყდარი გააკეთა და სახელად ვარძია დაარქვაო.
ვარძია კლდეში გამოკვეთილი დიდი მღვიმე-ქალაქია. მტრისთვისაც შეუვალი ყოფილა
ვარძია, კლდე, რომელშიაც გამოკვეთილია ტაძარი, ოთახები, დარბაზები, ბილიკები... ვარძიის
ზემოთ მინდვრებზე თამარს ჯოგები დაუდიოდა და იქიდან ვარძიაში რძე მილებით
ჩამოედინებოდაო, - ამბობენ.
თამარის მეფობის პერიოდში საქართველო ეკონომიკურად მნიშვნელოვნად განვითარდა.
მისი მეფობის პერიოდში რამდენიმე მნიშვნელოვანი ბრძოლა გაიმართა, რომელთაგან
განსაკუთრებით აღსანიშნავია 1195 წლის შამქორისა და 1203 წლის ბასიანის ბრძოლები. ორივე
ბრძოლა ქართველების გამარჯვებით დამთავრდა.
თამარის დროს საქართველო კავკასიის უძლიერეს სახელმწიფოდ იქცა.
საქართველოს შემადგენლობაში შედიოდა ჩრდილოეთ კავკასიის ტერიტორიებიც.
თამარის მეფობის დროს საქართველოს ოქროს ხანას უწოდებენ.
უპასუხეთ კითხვებს: თამარ მეფე (1160-1213)
1. რას გვიამბობს ლეგენდა? საქართველოს მონარქი
2. ვინ იყო თამარ მეფე? 1184 წლიდან
3. რომელ საუკუნეში მეფობდა ის?
4. რას წარმოადგენს ვარძია? გიორგი III-ის ასული
5. რომელ წელს გაიმართა ბასიანის და ბაგრატიონთა დინასტია
შამქორის ბრძოლები?
6. რატომ უწოდებენ თამარის მეფობის
პერიოდს საქართველოს ოქროს ხანას?
 ვარძია
XII საუკუნე
ვარძიის მშენებლობა დაიწყო
გიორგი III-მ და დაამთავრა თამარ
მეფემ.
მდებარეობს სამხრეთ საქართველოში,
კერძოდ ჯავახეთში.

Subject and predicate agreement ქვემდებარისა და შემასმენლის შეთანხმება

The predicate agrees with the subject in number if the subject expresses an animate object.
ბავშვი თამაშობს. ბავშვები თამაშობენ.
მოსწავლე სკოლაში მიდის. მოსწავლეები სკოლაში მიდიან.
If the subject denotes an inanimate object and it is in the plural, then the predicate usually does
not agree with it in number.
ხეები დგას.
მდინარეები ადიდდა.
მინდვრები ამწვანდა.
But, if the subject is an inanimate object that personifies the action of an animate object, the
predicate agrees with it in the plural number.
მთებმა დახუჭეს თვალები. The mountains closed their eyes.
ფოთლები ცრემლებს აფრქვევენ. Leaves are shedding tears.
მთებმა დაიწყეს ზანზარი. The mountains began to shake.
If the subject is expressed by a collective name, then the predicate agrees with it in the singular
number.
ხალხი დუმს.
ახალგაზრდობა მხიარულობს.
ჯარი მდინარისკენ მიდის.
The predicate following the homogeneous subject is put in the plural number.
მე და ჩემი მეგობარი ერთად ვმეცადინეობთ.
ილია ჭავჭავაძე, აკაკი წერეთელი, იაკობ გოგებაშვილი ქართველი მწერლებია.
If the subject is accompanied by the words ბევრი, ცოტა, ყველა, მრავალი, უამრავი or cardinal
numbers, then both the subject and the predicate are put in the singular number.
ბევრი მოსწავლე მოვიდა.
ომს მრავალი ადამიანი შეეწირა.
ექსკურსიაზე ათი მოსწავლე იყო.
დავალება
ა) შეუთანხმეთ შემასმენელი ქვემდებარეს. წერტილების მაგივრად ჩასვით სწორი ფორმა.
1. გოგონა მღერის. გოგონები ... . 2. სტუდენტი გამოცდას აბარებს. სტუდენტები
გამოცდას ... . 3. ჯარისკაცი მოვიდა. ჯარისკაცები ... . 4. მზიანი დარი დადგა. მზიანი დარები ... .
5. ლექციას ბევრი ... (სტუდენტი, სტუდენტები) ... (ესწრებოდნენ, ესწრებოდა). 6. ლია და ლაშა
ხვალ მცხეთაში ... (აპირებს, აპირებენ) წასვლას. 7. კლასში მხოლოდ ხუთი ... (მოსწავლეები,
მოსწავლე) ... (დარჩა, დარჩნენ). 8. პუშკინი, ლერმონტოვი, გოგოლი მე-19 საუკუნეში ...
(ცხოვრობდა, ცხოვრობდნენ). 9. თოვდა და თბილისს ებურა თალხი, დუმდა სიონი და ...
(დუმდნენ, დუმდა) ხალხი. 10. გაზაფხულდა და მერცხლები ... (მოფრინდნენ, მოფრინდა)
თბილი ქვეყნებიდან. 11. ჩვენს ქუჩაზე ახალი სახლები ... (აშენდნენ, აშენდა).