SÖZCÜKTE YAPI KONU TESTİ 1
Sisler bulvarı bir (I) gece (II) haykırmıştı
Ağaçlar yatıyordu yoksuldu
Bütün yaprakları (III) sararmıştı
Bütün bir sonbahar ağlamıştı
(IV) Ağlayan sanki İstanbul'du
Öl desen belki ölecektim
İçimde biber gibi bir kahır
Bütün şiirlerimi yakacaktım
(V) Yalnızlık bana dokunuyordu
1. Altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü sözcük türü
bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) I B)II C)III D)IV E)V
Ben bir bahriye neferiyim
Gözlerimi balıklar yedi
Görmek ve ağlamak bitti benim için
Uzun boylu adamdım sağlığımda
İnanmazsanız elbiselerime bakın
2. Dizelerde aşağıdakilerden hangisine örnek yoktur?
A) Birleşik zamanlı fiil
B) Ek eylem
C) Hem yapım hem çekim eki almış sözcük
D) Birleşik fiil
E) Belirtisiz isim tamlaması
İlk şiiri Kastamonu Lisesinde öğrenci iken Gençlik
(I) dergisinde (II) yayımlayan şair, Millî edebiyat
akımının Cumhuriyet’ten sonra (III) yetiştirdiği en
güçlü temsilcilerinden biridir. Millî değer ve
şahsiyetleri konu alan şiirleriyle dînî iman ve heyecanı
işleyen şiirleri, 1950’den sonra yetişen yeni nesillerde
tarih şuurunun ve dinî (IV) duyguların uyanmasında ve
gelişmesinde önemli rol (V) oynamıştır.
3. Altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü
diğerlerinden farklıdır?
A) I B)II C)III D)IV E)V
(I) Yaşıyor olmak ne kadar tuhaf bir şey. Laf olsun diye
söylemiyorum. (II) Yağmurun kapısını ıslattığı bu
mekanda, buğulu bir camın ardında,
(III) karanlık suların üstündeki ışıklı gerdanlığı izlerken
bunu iliklerimde hissettim. Bu duygu birdenbire,
kolumu sıkan niyeti (IV) kestirilemez bir
(V) yabancı gibi varlığını belli etti.
4. Numaralanmış sözcüklerden hangisi yapısı
bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Üç derdim var birbirinden seçilmez
Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm,
Daracık daracık bir yerim de yok.
Akşam geçiyor yaban arısını iterek
Yüreğimin toprak yığını kuşlarla hafifliyor
5. Dizelerde aşağıdakilerin hangisine örnek yoktur?
A) Ünlü daralması
B) Birleşik zamanlı eylem
C) Edat
D) Türetilirken ünlü kaybına uğramış sözcük
E) Fiilden türemiş isim
(I) Eskisi gibi yaşıyorum
Gezerek, düşünerek
Yalnız biletsiz biniyorum vapura, trene
Pazarlıksız alışveriş ediyorum
(II) Geceleri (III) evimdeyim, (IV) rahatım yerinde
Bir de sıkılınca pencereyi açabilsem
Ah... (V) Başımı kaşımak, çiçek koparmak
El sıkmak istiyorum arada bir
6. Altı çizili sözcüklerden hangisi bir varlığın kime
veya neye ait olduğunu bildiren bir ek almamıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Yeniden başlasam bu sefer korkmadan
Koklayıp birbirimizi çöpe atmadan
Satırlar uçar gider aklımdan
Sana sarı laleler aldım çiçek pazarından
7. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Hem iyelik hem durum eki almış birden fazla sözcük
B) Ünsüz yumuşamasına aykırı sözcük
C) Türetilirken ünlü kaybına uğramış sözcük
D) Farklı türden eylemsiler
E) Ünlü değişimine örnek
17. yüzyılda Türk korsanları tarafından tutsak edilen
bir Venedikli; astronomi, fizik ve resimden
anlamaktadır. Bu bilgisi sayesinde köleler
(I) arasında özel bir yere sahip olur. Kısa zamanda
ününü yayılan Köle, Paşayla görüşmek için (II) çağrılır.
Bu aşamada hayatının (III) dönüm noktasını yaşar.
Kendisine dış görünüş olarak çok (IV) benzeyen ve
Hoca diye anılan Türk'ü karşısında görür, çok
(V) şaşırır ve korkar.
8. Parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi, yapısı
bakımından ötekilerden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Güncel bir konunun, birbirinden farklı bakış açılarına
sahip uzman kişiler tarafından bir topluluk önünde ele
alınıp tartışılmasıdır. Açık oturum, dinleyiciler önünde
bir salonda yapılabileceği gibi televizyonda
yayınlanması için stüdyoda da yapılabilir. Günümüzde
televizyonda özellikle günlük siyasi olayların tartışıldığı
açık oturumlar çok izlenmektedir.
9. Parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Birden fazla yapım eki almış sözcük
B) Düzlük-yuvarlaklık uyumuna uymayan birden fazla
sözcük
C) Birleşik zamanlı eylem
D) Türemiş sıfat
E) Zarf-fiil
Bir yangın ormanından püskürmüş genç fidanlardı
Güneşten ışık yontarlardı sert adamlardı
Hoyrattı gülüşleri aydınlığı çalkalardı
Gittiler akşam olmadan ortalık karardı
10. Dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Yansıma sesten türemiş eylem
B) İsimden türemiş fiil
C) Yönelme eki almış isim
D) Birleşik zamanlı eylem
E) Fiilden türemiş isim
Hem isim hem de fiil kökü olarak kullanılabilen köklere
ortak (kökteş) kök denir. Kullanıldığı yere göre isim ya
da fiil kökü olabilen bu kökler arasında anlam ilgisi
açıktır.
11. Buna göre aşağıdakilerden hangisi ortak (kökteş)
kök değildir?
A) ekşi B) güven C) eski D) acı E) kara
(I) Yapıtlarını okuduğum gençler şunu bilmelidir:
Değerlendirmelerimde, vardığım
(II) yargılarda dostluğun, arkadaşlığın en küçük bir payı
yoktur. Benim bu (III) tutumum karşısında, “Gençleri
umutsuzluğa düşürmemek, yüreklendirmek gerekir.”
diyenler var. Oysa benim ölçütlerim değişken bir
nitelik taşır. Yazdıklarımın hiçbiri bir düşünceye
(IV) bağlanmanın ya da ortak bir görüşü savunmanın
ürünü değildir. İncelediğim ürünler arasında farklı
dünya görüşlerini yansıtanlar var. Ben bu ürünlerin
duygularımı (V) etkileyen yönlerini savunuyorum.
12. Parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü
sözcük türü bakımından ötekilerden farklıdır?
A) V B) IV C) III. D) II E) I
Bir şair düşünün, (I) ölümünden sonraki yaşı, gerçek
(II) yaşının çok üzerinde. Bu durum yalnızca şairler için
değil, öteki sanatçılar için de böyledir. Gerçek
(III) yaşları kaç olursa olsun, (IV) ölüm sonrası
(V) yaşlarındaki sayı büyüdükçe sanatçılar da büyür,
ölümsüzleşir.
13. Parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi iyelik eki
almamıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(I) Bilinç akışı yöntemi, öykü ve romanlarda
karakterlerin, geçmişe ve bugüne ilişkin duygu,
düşünce ve anılarının aktarımında kullanılan bir
tekniktir. Bu teknikle yazar, okura kendi
(II) duygularını anlayabilme (III) olanağı sunar. Bir
başka anlatımla (IV) okurun, gerçeği farklı
(V) boyutlarda görmesini sağlar.
14. Altı çizili sözcüklerden hangisi farklı bir yapım eki
almıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Hava keskin bir kömür kokusuyla dolar,
Kapanırdı daha gün batmadan kapılar
Bu, afyon ruhu gibi baygın mahalleden,
Hayalimde tek çizgi bir sen kalmışsın, sen!
Hülyasındaki geniş aydınlığa gülen
Gözlerin, dişlerin ve ak pak gerdanınla
Ne güzel komşumuzdun sen, Fahriye abla!
15. Dizelerde iyelik eki alan sözcük sayısı kaçtır?
A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4
www.yksedebiyat.org
Metin ÇAKIR