Ãõ∂Ô˜

õ∂Ô˜ √õ∂fl¬±˙ † õ∂±øl¶ö±Ú –

ı‘j±ıÀÚ ’±Àʱ ‚ÀȬ ’‚È¬Ú qˆ¬ œ¬Û±ı˘œ 2007
øZÓ¬œ˚˛ √õ∂fl¬±˙ † 1º ˜À˝˙ ˘±˝◊ÀıËı˛œ
ï¿Ò±˜ ı‘j±ıÀÚ ¤fl¬ ∆ı:±øÚfl¬ ˜ÀÚ±ˆ¬±ı±¬Ûiß± ˚≈øMêı±øÚœ Ú±ı˛œı˛ Œ±˘˚±S± 2009 2ì1, ˙…±˜±‰¬ı˛Ì Œ ©ÜòœÈ¬,
Œ·±¬Û±À˘ı˛ ’¬Û±ı˛ fl‘ ¬ ¬Û±˚˛ ø¸X¬ Œ·±¬Û±˘¸±øÒfl¬±˚˛ ı˛ + ¬Û±ô L √ ø ı˛ Ó ¬ ˝›˚˛ ± ı˛ fl¬ø˘fl¬±Ó¬± - 73
’¬Û±øÔ«ı ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ’ˆ”¬Ó¬¬Û”ı« øııı˛Ì Ó¬Ô± ı‘j±ıÀÚ Œ˚ √õ∂fl¬±˙fl¬ † ŒÙ¬±Ú † 2241-7479
Œ·±¬Û±˘-¿fl‘¬¯û ¤ı— ¿ı˛±Ò± ’±Àʱ fl¬Ó¬ ’‚È¬Ú øÚÓ¬… ‚Ȭ±Ú ¿˜» Ó¬±ı˛±Új ¶§±˜œ 2º Ú±Ô ıË ± ±¸«
Ó¬±ı˛ √õ∂Ó¬…é¬ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ¸Ó¬…øÚᬠ› ø‰¬M±fl¬¯∏«fl¬ øııı˛Ìó Ê˚˛˜±Ó¬±ı˛± ¬Û±ıø˘˙±¸« 9, ˙…±˜±‰¬ı˛Ì Œ ¶ÜòœÈ¬
255ì2, Œ˚±Ò¬Û≈ı˛ ¬Û±fl«¬, fl¬ø˘fl¬±Ó¬± - 73
fl¬˘fl¬±Ó¬± - 700 068 ŒÙ¬±Ú † 2241-9183
© ¿˜Ó¬œ ˜œı˛± ·À/±¬Û±Ò…±˚˛ fl¬Ó‘«¬fl¬ 3º Œ ı≈fl¬ Œà¬±ı˛
¸ı«¶§Q ¸—ı˛øé¬Ó¬ 13, ıøǬ˜ ‰¬…±È¬±Êœ« ¶ÜòœÈ¬
fl¬ø˘fl¬±Ó¬± - 73
√õ∂BÂ ø˙äœ † ŒÙ¬±Ú † 2241-9266ì6516-6695
¿ ¸≈Új ˜≈À‡±¬Û±Ò…±˚˛
4º ı≈ fl ¬ ŒÙË ¬ G¬¸
ıÌ«¸—¶ö±¬ÛÚ †¬ 8øı ˙…±˜±‰¬ı˛Ì Œ ¶ÜòœÈ¬
Ó¬±ı˛ ± ø˙¸ ·À/±¬Û±Ò…±˚˛ ¿ ¸øıÓ¬±ıËÓ¬ ˜±˝◊øÓ fl¬ø˘fl¬±Ó¬± - 73
ŒÙ¬±Ú † 98302-24091
˜≈^Ì –
¤ø˜ÀÚKȬ ø√õ∂øKȬ— ›˚˛±fl«¬¸ 5º ¸Àı«±˚˛ ı≈fl¬ ©Ü˘
38,·øh¬˚˛±˝±È¬ Œı˛±Î¬ ︱ά◊Ôó ˝±›h¬± Œ©Ü˙Ú
fl¬˘fl¬±Ó¬± - 700 031
6º ¸—¶‘ ® Ó¬ ¬Û≈ ô ¶∏ fl ¬ ˆ¬±G¬±ı˛
Œ ˘‡Àfl¬ı˛ ¸±ÀÔ Œ˚±·±À˚±À·ı˛ øͬfl¬±Ú± – 38, øıÒ±Ú ¸ı˛Ìœ
Ó¬±ı˛±ø˙¸ ·À/±¬Û±Ò…±˚˛ fl¬ø˘fl¬±Ó¬± - 6
ı' Ú— - 10455 fl¬±˘œ‚±È¬ Œ¬Û±à¬ ’øÙ¬¸ ŒÙ¬±Ú † 2241-1208¬
fl¬ø˘fl¬±Ó¬± - 700026 7º Ó¬±ı˛ ± ı±˜ Œ¸ı±|˜
email:tarashisfans@gmail.com fl¬˘fl¬±Ó¬± - 68
ÎùàËßÂõþ õý×-Ûõþ - website :
http://sites.google.com/site/
Ê˚˛˜±Ó¬±ı˛± ¬Û±ıø˘˙±¸« thebooksoftarashisgangopadhyay ïı˝◊ À ˜˘±˚˛ ¸—¶‘ ® Ó¬ ¬Û≈ ô ¶∏ fl ¬ ˆ¬±G¬±ı˛ ,
ø·øı˛Ê± ˘±˝◊ÀıËı˛œ ¤ı— ˜À˝˙ ˘±˝◊ÀıËı˛œı˛
fl¬˘fl¬±Ó¬± - 700 068 ÷ÓùÉ 50 é±ß± à¬À˘› ¬Û±›˚˛ ± ˚±˚˛ ó
 BRINDABANE
AJO GHATE AGHATAN

(An unique account of the fantastic miracles of

Lord Gopala in Brindaban)

ά◊ » ¸·« ¬
By
’ÚôL√ øıù´ıËp±ÀG¬ı˛ ø‰¬ı˛ ’øÒù´ı˛ ˆ¬·ı±Ú ¿fl‘¬À¯ûı˛ ı±»¸˘…ı˛À¸ı˛ TARASHIS GANGOPADHYAY
’¬Û±ı˛ ’±Új‚Ú ˜±Ò≈˚«…˜øG¬Ó¬ øı·Ë˝ ñ ˚“±ı˛ øÚÓ¬…˘œ˘± ˚≈· ˚≈·
ÒÀı˛ ’ı…±˝Ó¬ ı˛À˚˛À ’±Àʱ, ˚“±ı˛ ’˜‘Ó¬˜˚˛ ’±˙œÀ¯∏ı˛ Œ¸ÃÊÀÚ…
¤˝◊ ·ËÀLö ά◊À{°ø‡Ó √õ∂øÓ¬øȬ ’Ó¬œøf˚˛ ’øˆ¬:Ó¬± ’±˜±ı˛ Œ·±‰¬Àı˛
¤À¸À ¤ı— Ó¬± ø˘ø¬ÛıX¬ fl¬ı˛± ¸y¬ı ˝À˚˛À ’±˜±ı˛ ¬ÛÀé¬, ˚“±ı˛
’¬Û±ı˛ fl‘¬¬Û± ¤˝◊ ·ËÀLöı˛ √õ∂øÓ¬øȬ ’é¬ı˛ ı˛‰¬Ú±ı˛ Œé¬ÀS› ’±˜±˚˛
˚≈≈ø·À˚˛À ’À˙¯∏ Œ√õ∂ı˛Ì± ñ ’±˜±ı˛ ’±|À˜ı˛ øÚÓ¬…¬Û”øÊÓ¬ Œ¸˝◊
√ õ ∂±Ì±øÒfl¬ ø√ õ ∂˚˛ Ó ¬˜ ¸±Ê±·Ë Ó ¬ Œ·±¬Û±˘À¸±Ú±Àfl¬ ¸±ÚÀj ¸|X¬
› ¸fl‘¬Ó¬:ø‰¬ÀM ¤˝◊ ·ËLö ά◊»¸·« fl¬ı˛˘±˜º

ñ ˝◊ ø Ó¬

Œ˘‡fl
 ¬ˆ” ¬ ø˜fl¬± ı‘j±ıÀÚ ’±Àʱ Œ˚ ¿fl‘¬¯û › ¿ı˛±Ò± fl¬Ó¬ ˘œ˘± fl¬Àı˛ ‰¬À˘ÀÂÚ Ú±Ú± ı˛+À¬Û ¤ı—
Ú±Ú±ˆ¬±Àı Ó¬±ı˛˝◊ √ õ∂Ó¬…é¬ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ı±„˜˚˛ ı˛+¬Û ëëı‘j±ıÀÚ ’±Àʱ ‚ÀȬ ’‚È¬Ú ºíí ¤˝◊ ·ËÀLöı˛
¸≈À˘‡fl¬, ’ôL√˜≈«‡œÚ øSê˚˛±À˚±·œ, øıø˙©Ü ŒÊ…±øÓ¬¯∏œ Ó¬Ô± øÚᬱı±Ú ¬Ûøı˛ı˱Êfl¬ Ó¬±ı˛±ø˙¸∏ ·À/
ˆ¬±ı˛Ó¬ı¯∏« ¤fl¬±Ò±Àı˛ Œıˆ”¬ø˜ Ó¬Ô± Ó¬À¬Û±ˆ”¬ø˜ º Ó¬±˝◊ ∆ı¯ûı, ˙±Mê, ∆˙ı, Œ¸Ãı˛, ·±Ì¬ÛÓ¬…,
±¬Û±Ò…±˚˛ ’Ó¬…ôL√ ¸≈˘ø˘Ó¬ ˆ¬±¯∏±˚˛ Ó≈¬À˘ ÒÀı˛ÀÂÚ Ó“¬±ı˛ øÚÀÊı˛ Œ‰¬±À‡ Œ‡± ¤fl¬ fl¬Àͬ±ı˛ ı±ô¶∏ıı±øÚœ
ıËp √õ∂ˆ‘¬øÓ¬ ¸fl¬˘ ˆ¬±ı¸±ÒÚ±˝◊ ¸ı«˝◊À©Üı˛ ˜˝±¸˜i§˚˛Àé¬S ˆ¬±ı˛Ó¬ıÀ¯∏«ı˛ ı≈Àfl¬ ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛À øıı˛±È¬
Ó¬Ô± ˚≈øMêı±øÚœ Ú±ı˛œı˛ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ fl¬Ô± ø˚øÚ ¤˝◊ ˜Ò≈ ı‘j±ıÀÚ˝◊ ı±»¸˘…ı˛¸‚Ú øı·Ë˝
√õ∂¸±ı˛ º ’Ú…±Ú… ¸fl¬˘ ˆ¬±ı¸±ÒÚ±ı˛ ˜Ó¬ ∆ı¯ûıœ˚˛ ¸±ÒÚ±ı˛ ’±ÚjÒ±ı˛±› ¤‡±ÀÚ ’±¬ÛÚ
ı±˘À·±¬Û±À˘ı˛ ’ÚôL√ ˜±Ò≈˚«… › ’√õ∂±fl‘¬Ó¬ ˘œ˘±˚˛ ÒœÀı˛ ÒœÀı˛ ¬Ûøı˛ÌÓ¬ ˝Ú øıø˙©Ü Œ·±¬Û±˘ ¸±øÒfl¬±˚˛º
ˆ¬±ı˜±Ò≈À˚«… ¸˜≈#;˘ ˝À˚˛ ı˛À˚˛À ’¬Û±ı˛ ’±Újˆ¬Àı˛ º ¤˝◊ ’¬Û±ı˛ ’˜‘Ó¬˜˚˛ ˆ¬±ı¸±ÒÚ±ı˛ ˜≈‡…
Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¸˜À˚˛ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ’±Új ’˜‘Ó¬˜˚˛ ˙«Ú › ¶Û˙«˘±ˆ¬ ¤ı— Ó“¬±ı˛ ˜Ò≈ı˛Ó¬˜
√õ∂±ÌÀfl¬f ˝˘ ˆ¬·ı±Ú ¿fl‘¬À¯ûı˛ ı±˘… › ∆fl¬À˙±Àı˛ı˛ ˘œ˘±ˆ”¬ø˜ ı‘j±ıÚ º
˘œ˘±ı˛¸ ’±¶§±Àı˛ ˜±Ò…À˜ Œ¸˝◊ Œ·±¬Û±˘ ¸±øÒfl¬± ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛Ú ˜˝±ø¸øX¬ º Ó¬Àı ¤˝◊ ˜˝±ø¸øX¬
¸≈√õ∂±‰¬œÚ Z±¬Ûı˛ ˚≈· ŒÔÀfl¬ ’ÚôL√ Œ√õ∂˜ ˜±Ò≈À˚«…ı˛ øÚÓ¬… √õ∂±ÌıôL√ ¿øı·Ë˝ ˆ¬·ı±Ú ¿fl‘¬À¯ûı˛
˘±Àˆ¬ı˛ ¬Û”Àı« Œ·±¬Û±˘ Ó“¬±Àfl¬ fl¬˜ ¬Ûı˛œé¬±› fl¬Àı˛ÚøÚº ¤Àfl¬ ¤Àfl¬ ¸ı ’ı˘•§Ú Œfl¬Àh¬ øÚÀ˚˛ÀÂÚ
øÚÓ¬…˘œ˘± ’±Àʱ ’øıı˛±˜ ‚ÀȬ ‰¬À˘À ˜Ò≈ ı‘j±ıÀÚ º ı‘j±ıÀÚ ¬Û≈èÀ¯∏±M˜∏ ¿fl‘¬À¯ûı˛ √õ∂Ô˜
Ó“¬±ı˛ ŒÔÀfl¬ º øfl¬c√ Ó¬ı≈ Œ·±¬Û±À˘ı˛ √õ∂øÓ¬ ˙ı˛Ì±·øÓ¬ øÚᬱˆ¬Àı˛ ıʱ˚˛ Œı˛À‡ ¤˝◊ Œ·±¬Û±˘ ¸±øÒfl¬±
ı±»¸˘…˘œ˘± qè ˝˚˛ ı±˘À·±¬Û±˘ı˛+À¬Û ˚À˙±±˜±À˚˛ı˛ Œfl¬±À˘ º Œ¸˝◊ ŒÔÀfl¬ ˆ¬±ı˛Ó¬œ˚˛ ¸±ÒÚ±ı˛
¸˜ô¶∏ Á¬h¬˝◊ ’øÓ¬Sê˜ fl¬Àı˛ Œ·ÀÂÚ ¤Àfl¬ ¤Àfl¬ ¤ı— ¬Ûøı˛À˙À¯∏ Œ·±¬Û±˘ Ó¬Ô± ø‰¬ı˛øfl¬À˙±ı˛
¸fl¬˘ ˆ¬±ıÒ±ı˛±ı˛ ˜ÀÒ… ø‰¬ı˛ ’±Új ’˜‘Ó¬˜˚˛ Œ·±¬Û±˘¸±ÒÚ± ’±¬ÛÚ ˜±Ò≈ı˛œÀÓ ø‰¬ı˛ ά◊#;˘ ˝À˚˛
¿fl‘¬À¯ûı˛ ’¬Û±ı˛ fl¬è̱˚˛ ı‘j±ıÀÚı˛ øÚÒ≈ıÀÚ ¬Ûı˛˜ ’¬Û±øÔ«ı ˜˝±ı˛±¸› ˙«Ú fl¬Àı˛ÀÂÚ ’À˙¯∏
ı˛À˚˛À º Ó¬±˝◊ ’±Àʱ ˆ¬±ı˛Ó¬ıÀ¯∏«ı˛ øÀfl¬ øÀfl¬ ’¸—‡… ˜˝±¸±Òfl¬ ˜˝±¸±øÒfl¬±·Ì Ó¬Ô± ˆ¬Mê
’±Újˆ¬Àı˛º ˜”˘Ó¬– Ó¬“±Àfl¬ Œfl¬f fl¬Àı˛˝◊ Œ·±¬Û±˘ Ó¬Ô± ¿fl‘¬¯û Œø‡À˚˛ øÀ˘Ú Œ˚ ’±Àʱ Ó“¬±ı˛
Úı˛Ú±ı˛œ·Ì Ó“¬±Àı˛ √õ∂±ÌÀ·±¬Û±˘Àfl¬ øÚÓ¬…À¸ı± fl¬Àı˛ ‰¬À˘ÀÂÚ ¬Ûı˛˜ ’±Újˆ¬Àı˛ º
˜˝±ı±Ìœ ëŒ˚±·À鬘— ı˝˜…˝˜í fl¬Ô±øȬ ¸fl¬˘ ˆ¬±Àı ¸fl¬˘ ¸˜À˚˛ ¸ı«±ı¶ö±˚˛˝◊ ¸Ó¬…º
Z±¬Ûı˛˚≈À· ¬ı‘j±ıÀÚ ı±À˘… ı±»¸˘…˘œ˘±ı˛ ¬Ûı˛ ∆fl¬À˙±Àı˛ ˆ¬·ı±Ú ¿fl‘¬¯û ¤‡±ÀÚ ı˛±¸˘œ˘±
¤˝◊ ·ËLö ˜”˘Ó¬– ∆ı:±øÚfl¬ ‘ø©Üˆ¬/œ¸•Ûiß± ¤˝◊ Ú±ı˛œı˛ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ’¬Û±øÔ«ı fl‘¬¬Û±˚˛
fl¬Àı˛Ú ¿ı˛±Ò± › Ó“¬±ı˛ Œ¯∏±˘À˙± Œ·±ø¬ÛÚœÀı˛ ¸±ÀÔ º Œ¸˝◊ ı˛±¸ ’±Àʱ ’√õ∂±fl‘¬Ó¬ ˘œ˘±˚˛ ¤ı—
¤fl¬ÊÚ Î¬◊B‰¬Àfl¬±øȬı˛ Œ·±¬Û±˘¸±øÒfl¬±˚˛ ¬Ûøı˛ÌÓ¬ ˝›˚˛±ı˛ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ’ˆ”¬Ó¬¬Û”ı« øııı˛Ì º Œ¸˝◊
’¬Û±øÔ«ı ˜±Ò≈À˚«… øÚÒ≈ıÀÚ › øÚfl≈¬?ıÀÚ ’Ú≈øá¬Ó¬ ˝˚˛ √õ∂øÓ¬ ı˛±ÀÓ¬ ’±ı˛ √õ∂øÓ¬ ¬Û”øÌ«˜±ı˛ ı˛±ÀÓ¬
Œ·±¬Û±˘¸±øÒfl¬± øÚʘ≈À‡˝◊ Ó“¬±ı˛ ’Ò…±R¬ÛÀÔı˛ ¬ÛøÔfl‘¬» ¤ı— ’±‰¬±˚«…¶§ı˛+¬Û Œ˘‡fl¬Àfl¬ ʱøÚÀ˚˛ÀÂÚ
Œ¸‡±ÀÚ ˝˚˛ ˜˝±ı˛±¸ º ¿ı˛±Ò± › ¿fl‘¬À¯ûı˛ ’¬Û±ı˛ fl‘¬¬Û±˚˛ ’±Àʱ Œ¸˝◊ ’˜‘Ó¬˘œ˘± ëŒfl¬±Ú
Ó“¬±ı˛ ’Ò…±RÊ·ÀÓ¬ ’À˘Ãøfl¬fl¬ ά◊Mı˛ÀÌı˛ ¤fl¬ ’Úı… ’øˆ¬:Ó¬± º ¸≈Ó¬¬Û± Œıœı˛ øÚʘ≈À‡
Œfl¬±Ú ˆ¬±·…ı±ÀÚ Œø‡ı±Àı˛ ¬Û±˚˛ ºí
ı˘± ¤˝◊ ’¬Û±øÔ«ı ‚Ȭڱı˘œ Œ˘‡Àfl¬ı˛ ¸±ı˘œ˘ ˆ¬±¯∏±ı˛ ¸˝Ê √õ∂ı±˝˜±ÚÓ¬±˚˛ ¤ı— Œ˘‡Úœı˛
|œfl‘¬À¯ûı˛ øı…ÊœıÚœ ŒÔÀfl¬ ʱڱ ˚±˚˛ ñ ∆fl¬À˙±Àı˛˝◊ Ó“¬±Àfl¬ ŒÂÀh¬ Œ˚ÀÓ¬ ˝À˚˛ø¢
˜ÀÚ±ı˛˜ ˆ¬/œÀÓ¬ ¸ı«ÀÓ¬±ˆ¬±Àı˝◊ ø‰¬M±fl¬¯∏«fl¬ ˝À˚˛ ά◊ÀͬÀ º ¤˝◊ ’¬Ûı˛+¬Û ’Ó¬œøf˚˛ ’øˆ¬:Ó¬±
ı‘j±ıÚ º Ó¬Àı ı‘j±ıÚ ŒÔÀfl¬ ˜Ô≈ı˛±˚˛ ˚±ı±ı˛ ¬Û”Àı« øfl¬À˙±ı˛ ¿fl‘¬¯û Ó“¬±ı˛ √õ∂±ÀÌù´ı˛œ ¿ı˛±Ò± ¤ı—
ø˘ø¬ÛıX¬ fl¬ı˛±ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ Œ˘‡fl¬ ı‘j±ıÀÚı˛ ¸fl¬˘ Œ¬ÛÃı˛±øÌfl¬ › ‹øÓ¬˝±ø¸fl¬ øııı˛Ì› Ó≈¬À˘
ˆ¬Mê Œ·±ø¬ÛÚœÀı˛ ıÀ˘øÂÀ˘Ú ñ ëı‘j±ıÚ— ¬Ûøı˛Ó¬…±Ê…— ¬Û±À˜fl¬— Ú ·B±ø˜ ºí ’Ô«±» ëı‘j±ıÚ
ÒÀı˛ÀÂÚ ¤˝◊ ·ËÀLö º Œ¸˝◊¸±ÀÔ ¤˝◊ ø¸X¬ Œé¬ÀSı˛ ¸fl¬˘ √õ∂˜≈‡ ˜øjı˛, fl≈¬?, ıÚ ¤ı— ‚±ÀȬı˛
ŒÂÀh¬ ’±ø˜ ¤fl¬ ¬Û±› ˚±ı Ú± ºí øfl¬c√ ¬Ûı˛ıÓ¬œ«fl¬±À˘ Œ‡± ˚±˚˛ ñ ¿fl‘¬¯û Ó“¬±ı˛ ‹˙œøÚø«©Ü øı…
˜ø˝˜±ı˛ Ó¬Ô…øÚᬠøııı˛Ì› ¬Ûøı˛Àı˙Ú fl¬Àı˛ÀÂÚ º ¤fl¬fl¬Ô±˚˛, ¤˝◊ ·ËLö ¬Û±Í¬ fl¬ı˛À˘ Œ˚˜Ú ‚Àı˛
˜˝±ÊœıÀÚ ¶ö≥˘ÀÀ˝ ’±ı˛ fl¬‡ÀÚ± ı‘j±ıÀÚ øÙ¬Àı˛ ’±À¸ÚøÚ º Ó¬Àı ’À˘Ãøfl¬fl¬ ı…±¬Û±ı˛ ¤˝◊ Œ˚
ıÀ¸˝◊ ¸y¬ı ˝Àı ı‘j±ıÚ ˙«Ú ŒÓ¬˜Ú˝◊ ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛± ˚±Àı ˆ¬±ı˛Ó¬ıÀ¯∏«ı˛ ¸±ÒÚ ˝◊øÓ¬˝±À¸
¿fl‘¬À¯ûı˛ ˝+ø ı‘j±ıÀÚ Ó“¬±ı˛ ’±ø|Ó¬ › ˙ı˛Ì±·Ó¬ ¿ı˛±Ò± ¤ı— Ó“¬±ı˛ ¸˝‰¬ı˛œ Œ·±ø¬ÛÚœ·Ì
Ó¬œÔ«À|ᬠı‘j±ıÀÚı˛ ’ôL√øÚ«ø˝Ó¬ ˜±Ò≈À˚«…ı˛ ¶§ı˛+¬Û º ’Ú≈ˆ¬ı fl¬ı˛± ˚±Àı Œfl¬Ú ¸±Òfl¬ fl¬øı ıÀ˘ÀÂÚ
˚‡Ú˝◊ ‰¬±˝◊ÀÓ¬Ú Ó¬‡Ú˝◊ ¿fl‘¬À¯ûı˛, ’Ô«±» Ó“¬±Àı˛ √õ∂±Ì±øÒfl¬ ø√õ∂˚˛Ó¬˜-ı˛ ¿˜”øM« √õ∂±Ìˆ¬Àı˛ ˙«Ú
ñ ëë’±Àʱ Œ¸Ô± øÚÓ¬…˘œ˘± fl¬Àı˛ ˙…±˜ı˛±˚˛ ºíí
fl¬ı˛ÀÓ¬Ú, fl¬Ô± ı˘ÀÓ¬Ú ¤ı— Ó“¬±ı˛ ¸±ÀÔ ¬Ûı˛˜±ÚÀj ¤fl¬±R ˝À˚˛ Œ˚ÀÓ¬Ú º ¤ı˛ ŒÔÀfl¬˝◊ Œı±Á¬±
ˆ¬±ı˛Ó¬œ˚˛ ¸±ÒÚ±ı˛ ’Ú…Ó¬˜ √õ∂±ÌÀfl¬f ı‘j±ıÀÚı˛ ʱ·øÓ¬fl¬ Ó¬Ô± øÚ·”Ϭˇ ’±Ò…±øRfl¬ ¶§ı˛+À¬Ûı˛
˚±˚˛ ñ ˆ¬·ı±Ú ¿fl‘¬¯û Ó“¬±ı˛ fl¬Ô± Œı˛À‡ÀÂÚ º øÓ¬øÚ Œ˚ ıÀ˘øÂÀ˘Ú ñ ı‘j±ıÚ Ó¬…±· fl¬Àı˛
¸”Ñ øııı˛Ì ¤ı— Œ¸˝◊ ˜˝±Ó¬œÀÔ« ’±Àʱ ’Ú≈øá¬Ó¬ ˝ÀÓ¬ Ô±fl¬± ¬Û≈èÀ¯∏±M˜ ¿fl‘¬À¯ûı˛ ’˜‘Ó¬˜˚˛
Œfl¬±Ô±› øÓ¬øÚ ˚±ÀıÚ Ú± ñ Œ¸˝◊ øı… ˜˝±ı±Ìœ øÓ¬øÚ ’é¬Àı˛ ’é¬Àı˛ ¬Û±˘Ú fl¬Àı˛ÀÂÚ º
øÚÓ¬…˘œ˘±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¤˜Ú ¤fl¬øȬ ’¸±˜±Ú… ·ËLö ά◊¬Û˝±ı˛ Œ˚˛±ı˛ ÊÚ… ø‰¬ı˛ ’Ò…±R¬ÛÀÔı˛ ¬ÛøÔfl¬ ›
Œ¸˝◊ Z±¬Ûı˛˚≈À·ı˛ ¬Ûı˛ Œfl¬ÀȬ Œ·À ’±Àı˛± ¬Û“±‰¬ ˝±Ê±ı˛ ıÂı˛ º ’±Àʱ ¤˝◊ Œ‚±ı˛ fl¬ø˘ÀÓ¬
¬Ûı˛˜ ¸Ó¬…¸g¬±Úœ Œ˘‡fl¬Àfl¬ ʱڱ˝◊ ’±ôL√øı˛fl¬ ’øˆ¬ÚjÚ º Ó“¬±ı˛ ¤˝◊ ’¬Û”ı« ·ËLö ëëı‘j±ıÀÚ
¤fl¬øı—˙ ˙Ó¬±sœı˛ √õ∂±ı˛Ày¬› ¿fl‘¬¯û Ó“¬±ı˛ Œ¸˝◊ øı…ı±Ìœ ’Ú≈˚±˚˛œ ı‘j±ıÀÚ øÚÓ¬… øıı˛±Ê fl¬ı˛ÀÂÚ
’±Àʱ ‚ÀȬ ’‚ȬÚíí ’Ò…±RÊ·ÀÓ¬ı˛ ’±¬Û±˜ı˛ Ò˜«√õ∂±Ì Úı˛Ú±ı˛œÀı˛ fl¬±À ¸ı«ÀÓ¬±ˆ¬±Àı ’±ı˛Ìœ˚˛
’¬Û±ı˛ ’±Újˆ¬Àı˛ º Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ˚≈À· ˚≈À· ¿¿Õ‰¬Ó¬Ú… ˜˝±√õ∂ˆ≈¬, øÚÓ¬…±Új ˜˝±√õ∂ˆ≈¬, ı˛+¬Û-¸Ú±Ó¬Ú-
˝À˚˛ ά◊ͬÀı ıÀ˘˝◊ øıù´±¸ º
¿Êœı √õ∂ˆ‘¬øÓ¬ ¯∏h¬À·±¶§±˜œ, ˜˝±¸±øÒfl¬± ˜œı˛±ı±÷ √õ∂˜≈‡·Ì ¤˝◊ ı‘j±ıÀÚ ¿fl‘¬À¯ûı˛ ˙«Ú, ¶Û˙«
ñ Ó¬±ı˛±Új ¶§±˜œ
› ’¬Û±ı˛ fl‘¬¬Û± ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛ÀÂÚ º ’±Àʱ Ó¬±ı˛ øıı˛±˜ ŒÚ˝◊ º

¤fl¬
¤˝◊ ’ÚôL√ ˜˝±øıù´ Œ˚Ú ¤fl¬ ’¸œ˜ ˜˝±¸±·ı˛º
’±˜ı˛± ʱøÚ ñ ˜˝±¸±·Àı˛ı˛ ’±À ≈øȬ ı˛+¬Ûº Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ˆ¬±À·ı˛ ı˛+¬Û ’±˜ı˛± Ó¬œÀı˛
“±øh¬À˚˛˝◊ ά◊¬ÛÀˆ¬±· fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±øı˛Ä øıÀ˙¯∏Ó¬– Ó¬±ı˛ ı≈Àfl¬ ŒÏ¬Î¬◊-¤ı˛ ›Í¬±¬Ûh¬±, Ú±ø·Úœı˛ ˜Ó¬ ٬̱
Ó≈¬À˘ Ó¬±ı˛ Ó¬ı˛/ı˛±øÊı˛ ∆¸fl¬ÀÓ¬ ¤À¸ ’±ÂÀh¬ ¬Ûh¬± ¤ı— ¸”À˚«…ı˛ ’±À˘±fl¬˜±˘±ı˛ ¸±ÀÔ Ó¬±˘
Œı˛À‡ Ó¬±ı˛ ’·±Ò Ê˘ı˛±ø˙ı˛ ı˛— ¬Ûøı˛ıÓ«¬ÀÚı˛ Œ‡˘± ’±˜±Àı˛ ˜Ú ˆ¬øı˛À˚˛ Œ˚˛ º øfl¬c√ ¸±·Àı˛ı˛
Œ¸Ãj˚«… ŒÓ¬± qÒ≈˜±S ¤˝◊È≈¬fl≈¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ¸œ˜±ıX¬ Ú˚˛ º Ó¬±ı˛ ’Ó¬˘±ôL√ ·ˆ¬œÀı˛ ı˛À˚˛À fl¬Ó¬
˘é¬Àfl¬±øȬ ÊœıÀÚı˛ ¸˜±Àı˙, fl¬Ó¬ øıø‰¬S ı˛fl¬À˜ı˛˛ ά◊øæÀı˛ ’±˘¬ÛÚ±, √õ∂fl‘¬øÓ¬ı˛ ı≈Àfl¬ı˛ fl¬Ó¬
’Ù≈¬ı˛±Ú ı˛Pı˛±øÊ ’±ı˛ øı¶ú‘øÓ¬ı˛ ˜±ÀÁ¬ ˝±øı˛À˚˛ ˚±›˚˛± fl¬Ó¬ ’Ó¬œÀÓ¬ı˛ ¶ú‘øÓ¬ø‰¬˝ê º Ó¬±Àı˛ ı˛+Õ¬Ûù´˚«…
≈À‰¬±‡ ˆ¬Àı˛ Œ‡ÀÓ¬ Ú± ¬Û±ı˛À˘ ˜˝±¸±·ı˛ ˙«Ú ’¬Û”Ì«˝◊ ŒÔÀfl¬ ˚±˚˛ ¤ı— Œ¸˝◊ ’¬Û”Ì«Ó¬±ı˛
˙”Ú…¶ö±Ú ¬Û”ı˛Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝À˘ Î≈¬ı øÀÓ¬ ˝˚˛ ˜˝±¸±·Àı˛ı˛ ’Ó¬˘±ôL√ ı≈Àfl¬ º Œ¸˝◊ ’Ó¬À˘ı˛ ’ôL√øÚ«ø˝Ó¬
Œ¸ÃjÀ˚«…ı˛ ˜±ÀÁ¬˝◊ Œ˚ ˘≈Àfl¬±ÀÚ± ’±À ˜˝±¸±·Àı˛ı˛ ’ÚôL√ ı˛+À¬Ûı˛ ˆ¬±G¬±ı˛ º
¤˝◊ ’ÚôL√ ˜˝±øıù´ ¸•§Àg¬› ¤fl¬˝◊ fl¬Ô± ı˘± ˚±˚˛ º ¤ı˛› ’±À ≈øȬ ı˛+¬Û ñ ˝◊øf˚˛·Ë±˝…
ı˛+¬Û ¤ı— ˝◊øf˚˛±Ó¬œÓ¬ ı˛+¬Ûº ¤˝◊ ˝◊øf˚˛·Ë±˝… ı˛+¬Û˝◊ ˝í˘ ’±˜±Àı˛ ¬Ûøı˛ø‰¬Ó¬ Ê·» ˚±ı˛ ¸fl¬˘
˜±Ò≈ı˛œ ’±˜ı˛± ˝◊øfÀ˚˛ı˛ ˜±Ò…À˜ Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±øı˛, ʱÚÀÓ¬ ¬Û±øı˛, qÚÀÓ¬ ¬Û±øı˛, ’Ú≈ˆ¬ı fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±øı˛
¤ı— ˚≈øMêı˛ ¸±˝±À˚… Œ¸¸ı øfl¬Â≈ı˛ øı‰¬±ı˛› fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±øı˛ º øfl¬c√ ’±˜±Àı˛ øı‰¬±Àı˛ı˛ 鬘Ӭ± Œ˚
ıh¬ ¸œø˜Ó¬º Ó¬±˝◊ ¤fl¬È¬± øÚø«©Ü ô¶∏ı˛ ’ıøÒ ø·À˚˛˝◊ Ô˜Àfl¬ “±h¬±˚˛ ˚≈øMêº ’·Ó¬…± Œ¸‡±ÀÚ˝◊
’±˜±Àı˛ ŒÔÀ˜ Œ˚ÀÓ¬ ˝˚˛ º ’±ı˛ ’äı≈øX¬ı˛ ŒÊ±Àı˛ ’±˜ı˛± Œˆ¬Àı øÚ˝◊ ñ ¤È≈¬fl≈¬˝◊ ˝í˘
’±˜±Àı˛ ˜˝±øıÀù´ı˛ ¬Ûøı˛øÒÄ Œ˚È≈¬fl≈¬ ’±˜ı˛± ı≈øX¬ øÀ˚˛ ı…±‡…± fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±øı˛ Œ¸È≈¬fl≈¬˝◊ øı:±Úøˆ¬øMfl¬
¸Ó¬… ’±ı˛ ˚± ’±˜±Àı˛ ı…±‡…±ı˛ ’Ó¬œÓ¬ Ó¬±ı˛ Œfl¬±Ú ’øô¶∏Q˝◊ ŒÚ˝◊ º
øfl¬c√ ’±˜±Àı˛ ¤˝◊ Ó¬Ô±fl¬øÔÓ¬ ëøı:±Ú˜Ú©®í ˆ¬±ıÚ± øfl¬ ’±Àà ·Ë˝ÌÀ˚±·… ∑ Ó¬±˝À˘
¤˝◊ øıù´ıËp±ÀG¬ı˛ ’ÚôL√ ı˛˝À¸…ı˛ Ó¬˘ ’±˜ı˛± ¬ Û±˝◊ Ú± Œfl¬Ú ∑ Œfl¬Ú ’±˜±Àı˛ ˜ÀÚ Ê±À·
√õ∂ùü ñ Œfl¬ ’±ø˜ ∑ Œfl¬±Ô± ŒÔÀfl¬ ¤À¸ø ∑ Œfl¬±Ô±˚˛˝◊ ı± ˚±ı∑ ˚≈À· ˚≈À· ¤˝◊ √õ∂Àùüı˛ ά◊Mı˛
‡≈“ÊÀÓ¬ ø·À˚˛ fl¬Ó¬ ¸Ó¬…±Ài§¯∏œ˝◊ ŒÓ¬± ‚ı˛ ŒÂÀh¬ ’Ò…±R¬ÛÀÔı˛ ¬ÛøÔfl¬ ˝À˚˛ÀÂÚÄ ’À˙¯∏ ¸±ÒÚ±ı˛
˜±Ò…À˜ ’±lfl¬±˜ ˝À˚˛ ’±R¶§ı˛+¬Û ŒÊÀÚÀÂÚ Ó“¬±ı˛± º Ó“¬±Àı˛ ¸±ÒÚ Î¬◊¬Û˘øt ıÀ˘, ¤˝◊ ˝◊øf˚˛·Ë±˝…
Ê·ÀÓ¬ı˛ ¸±ÀÔ˝◊ ’/±/œˆ¬±Àı ø˜À˙ ı˛À˚˛À ˝◊øf˚˛±Ó¬œÓ¬ Ê·» ñ Œ˚ Ê·ÀÓ¬ı˛ Œfl¬±Ú ‚Ȭڱ˝◊
˚≈øMê øÀ˚˛ øı‰¬±ı˛ fl¬ı˛± ˚±˚˛ Ú± ¤ı— ı≈øX¬ øÀ˚˛› fl¬ı˛± ˚±˚˛ Ú± ı…±‡…± º ’Ô‰¬ ’±˜±Àı˛ ‰¬±øı˛¬Û±À˙
¤˜Ú fl¬Ó¬ ‚Ȭڱ˝◊ ŒÓ¬± øÚÓ¬… ‚ȬÀ º ’Ó¬¤ı ¤˝◊¸ı ‚ȬڱÀfl¬ ’±˜ı˛± ÒÀı˛ øÚ˝◊ 뒂ȬÚí
ø˝À¸Àı º ’Ô«±» Œ˚ ‚Ȭڱ Œ˘Ãøfl¬fl¬ Ê·ÀÓ¬ı˛ ¸fl¬˘ øı‰¬±Àı˛ı˛ ÿÀX«¬ º
˚≈øMêı±œı˛± ¤˝◊¸ı ’‚È¬Ú ëfl¬±fl¬Ó¬±˘œ˚˛í ıÀ˘ ¤øh¬À˚˛ ˚±Ú º øfl¬c√ ¸±Òfl¬ı˛± ıÀ˘Ú ñ
¤ ˝˘ ¤˝◊ øıù´ıËp±ÀG¬ı˛ øÚ˚˛ôL√± ¬Ûı˛À˜ù´Àı˛ı˛ ’ÚôL√ ˘œ˘±À‡˘±ı˛ ˜±Ò≈ı˛œº ˜±Ú≈¯∏Àfl¬ øÚÀ˚˛ Ó“¬±ı˛
¤˝◊ ˘œ˘± ‰¬À˘ÀÂ, ‰¬˘À › ‰¬˘Àı øÚı˛ôL√ı˛ º Ó¬±˝◊ ¤ı˛ ˚Ô±Ô« ¶§ı˛+¬Û ʱÚÀÓ¬ ˝À˘ ˚≈øMêı˛ ¸ı˛Ìœ
2 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
ŒÂÀh¬ ˆ¬øMêı˛, Œ˚±À·ı˛ ı± :±ÀÚı˛ ˙ı˛Ì øÚÀÓ¬ ˝Àı º ˚≈øMê ¸±˜ø˚˛fl¬ ˙øMê Œ˚±·±À˘› Œ¸
¸œ˜±ı˛ ˜±ÀÁ¬ ıX¬ º Ù¬À˘ Ó¬±ı˛ ¬ÛÀé¬ ˜≈øMêı˛ ¶§± ŒÊ±·±ÀÚ± ¸y¬ı Ú˚˛ º ¤˝◊ ˜≈øMêı˛ ‰¬±øıfl¬±øͬ
ı˛À˚˛À ˆ¬øMê, Œ˚±· › :±ÀÚı˛ ˝±ÀÓ¬ º Ó¬±˝◊ Ó¬±Àı˛ Œ‡±ÀÚ± ¬ÛÔ ÒÀı˛ ˚Ô±˚Ôˆ¬±Àı ¤À·±ÀÓ¬
¬Û±ı˛À˘ ¤˝◊ ˝◊øf˚˛·Ë±˝… ÊœıÀÚ Ú±À˜ ˝◊øf˚˛±Ó¬œÓ¬ Ê·ÀÓ¬ı˛ ’‚ȬÀÚı˛ ıÚ…±Ä ’±¶§± fl¬ı˛± ˚±˚˛
¬¬Ûı˛À˜ù´Àı˛ı˛ Ûı˛˜ ˘œ˘±˜±Ò≈ı˛œı˛ ’˜‘Ó¬ º
’Ó¬¤ı ¤fl¬fl¬Ô±˚˛ ı˘± ˚±˚˛ ñ ˜˝±¸±·Àı˛ı˛ ’±¸˘ ı˛+¬Û ʱÚÀÓ¬ ˝À˘ Œ˚˜Ú Î≈¬ı øÀÓ¬
˝˚˛ Ó¬±ı˛ ’Ó¬À˘ ŒÓ¬˜Ú˝◊ ¤˝◊ øıù´ıËp±ÀG¬ı˛ ’ÚôL√ ı˛˝À¸…ı˛ Ó¬˘ Œ¬ÛÀÓ¬ ˝À˘› Î≈¬ı øÀÓ¬ ˝˚˛
¬Ûı˛À˜ù´ı˛Àfl¬ ˘±ˆ¬ fl¬ı˛±ı˛ øÓ¬ÚøȬ ¬ÛÀÔı˛ Œ˚ Œfl¬±Ú ¤fl¬øȬı˛ ·ˆ¬œÀı˛ º Œ˚±À·ı˛ ¬ÛÀÔ Ó“¬±ı˛ ¸±ÀÔ
˚≈Mê ˝›˚˛± ˚±˚˛, :±ÀÚı˛ ¬ÛÀÔ Ó“¬±Àfl¬ ʱڱ ˚±˚˛ ¤ı— ˆ¬øMêı˛ ¬ÛÀÔ Ó“¬±ı˛ ’¬Û±ı˛ ˜±Ò≈˚«…Àfl¬ ’±¶§±
fl¬ı˛± ˚±˚˛ º ¤fl¬˜±S Ó¬‡Ú˝◊ ˝◊øf˚˛·Ë±˝… Ê·» Ó¬Ô± ˝◊øf˚˛±Ó¬œÓ¬ Ê·ÀÓ¬ı˛ ¸fl¬˘ ı˛˝À¸…ı˛ ¶§ı˛+¬Û˝◊
’±¬ÛÚ± ŒÔÀfl¬ ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛± ¸y¬ı ˝˚˛ º
¬Û±Í¬fl¬-¬Û±øͬfl¬±ı˛± ¤ √õ∂¸À/ ı˘ÀÓ¬˝◊ ¬Û±Àı˛Ú ñ ¤˝◊ øÓ¬ÚøȬ ¬ÛÔ˝◊ Œ˚ ˜±Ú≈¯∏Àfl¬ øÚÀ˚˛ ˚±˚˛
÷ù´Àı˛ı˛ fl¬±À Œ¸fl¬Ô± Ú± ˝˚˛ ˜±Ú± Œ·˘ º Ó¬Àı ¤˝◊ øÓ¬ÚøȬı˛ Œ˚ Œfl¬±Ú ¤fl¬øȬ ¬ÛÔ Òı˛ÀÓ¬
Œ·À˘˝◊ ŒÓ¬± √õ∂À˚˛±ÊÚ ˝Àı ÷ù´Àı˛ı˛ ά◊¬Ûı˛ øıù´±¸ º ˜ÀÚ øıù´±À¸ı˛ ’±À˘± Ú± Ê;˘À˘ ŒÓ¬± :±Ú,
Œ˚±· ı± ˆ¬øMêı˛ ¬ÛÀÔ ¤fl¬ ¬Û±› ’·Ë¸ı˛ ˝›˚˛± ˚±Àı Ú± º øfl¬c√ ÷ù´Àı˛ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¤˝◊ øıù´±¸ ˜ÀÚ
ʱ·Àı øfl¬ fl¬Àı˛ ∑
ά◊MÀı˛ ¸øıÚÀ˚˛ ı˘ı ñ qÒ≈˜±S ı…±fl≈¬˘Ó¬±ı˛ ŒÊ±Àı˛ º øÚ–¶§±Ô«ˆ¬±Àı Ó“¬±Àfl¬ ¬Û±›˚˛±ı˛
ı…±fl≈¬˘Ó¬± ˚ø ˜ÀÚ Ê±À· Ó¬Àı øÓ¬øÚ˝◊ Ú±Ú± ’‚ȬÀÚı˛ ˜Ò… øÀ˚˛ ˜ÀÚ Ê±ø·À˚˛ ŒÚ øıù´±¸ º
’±ı˛ Œ¸˝◊ øıù´±¸Àfl¬ ’ı˘•§Ú fl¬Àı˛ ˚ø :±Ú, Œ˚±· ı± ˆ¬øMêı˛ ¬ÛÀÔ ¤ø·À˚˛ ˚±›˚˛± ˚±˚˛ Ó¬Àı
øÓ¬øÚ øÚÀÊı˛ ŒÔÀfl¬˝◊ ¤À¸ Òı˛± ŒÚ ˆ¬ÀMêı˛ fl¬±À º Ó¬‡Ú˝◊ ˆ¬Mê Œ¬Ûøı˛À˚˛ ˚±Ú ¸fl¬˘ ¸≈‡-
≈–À‡ı˛ ô¶∏ı˛ º øÚÓ¬… qX¬, øÚÓ¬… Ó‘¬l ˝À˚˛ ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛Ú ’‡G¬ ıËp±Új º
’±ı±ı˛ √õ∂ùü ά◊ͬÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ñ øı:±Ú ˚“±ı˛ ’ı¶ö±Ú ¶§œfl¬±ı˛ fl¬Àı˛ Ú± ¤ı— ˚≈øMêı±œı˛± ˚“±ı˛
’øô¶∏Q ıı˛±ıı˛˝◊ ’ı:± fl¬Àı˛Ú Ó“¬±Àfl¬ ˘±ˆ¬ fl¬ı˛± Œ˚ ¤Ó¬˝◊ ¸˝Ê ñ ¤˜Ú ˜ôL√ı… ¤Ó¬È¬±
øÚø}¬Ó¬ˆ¬±Àı ’±ø˜ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ø øfl¬ fl¬Àı˛ ∑ ά◊MÀı˛ ’±ı±ı˛ ¸øıÚÀ˚˛˝◊ ı˘ı ñ ¤ ˜ôLı…
fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬ Û±ı˛ø qÒ≈˜±S ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ŒÊ±Àı˛ º ∆fl¬À˙±Àı˛ı˛ √õ∂Ô˜ˆ¬±À· ’±ø˜› ø¢±˜
˚≈øMêı±œ ñ ˚≈øMê øÀ˚˛ Œfl¬±Ú øfl¬Â≈ ’±˜±˚˛ Ú± Œı±Á¬±ÀÓ¬ ¬Û±ı˛À˘ Ó¬± Œfl¬±Ú˜ÀÓ¬˝◊ øıù´±¸ fl¬ı˛Ó¬±˜
Ú± º ˝˚˛ÀÓ¬± Ó¬±˝◊ ÷ù´ı˛ ¤˝◊ ’Ò˜ Œ˘‡Àfl¬ı˛ ÊœıÀÚ˝◊ ‚Ȭ±À˘Ú ¤˜Ú ’¬Û”ı« ¸ı ’‚È¬Ú ˚±ı˛
øı‰¬±ı˛ ˚≈øMê øÀ˚˛ fl¬ı˛± ’¸y¬ı º øfl¬c√ øı¶úÀ˚˛ı˛ ı…±¬Û±ı˛, Œ‡˘±˜ ñ ˝+À˚˛ ˆ¬øMê øÚÀ˚˛
Œ¸˝◊¸ı ’‚ȬÀÚı˛ ·øÓ¬√õ∂fl‘¬øÓ¬ øıÀù≠¯∏Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ ı¸À˘ ¸˝ÀÊ˝◊ ø˜À˘ ˚±˚˛ ø˙± º Ó¬‡Ú˝◊ ¬Ûøı˛ıÓ«¬Ú
fl¬ı˛˘±˜ ¬ÛÔÄ ˚≈øMêı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ˆ¬øMêÀfl¬˝◊ fl¬ı˛˘±˜ ıı˛Ìº Œ¸˝◊ ŒÔÀfl¬ ’±Ê ¬Û˚«ôL√ ˆ¬øMêı˛ Œ‡±ÀÚ±
¬ÛÀÔ ‰¬˘ÀÓ¬ ‰¬˘ÀÓ¬ Œ˚ ’¸—‡… ’‚ȬÀÚı˛ ’øˆ¬:Ó¬± ’±˜±ı˛ :±ÀÚı˛ ˆ¬±G¬±ı˛ ı‘øX¬ fl¬Àı˛À Ӭ±ı˛˝◊
¬Ûøı˛À√õ∂øé¬ÀÓ¬ ά◊¬ÛÀı˛±Mê ˜ôL√ı…øȬ fl¬Àı˛ø ’±ø˜ º ’±ı˛ ŒÓ¬˜Ú ¤fl¬øȬ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ¶ú‘øÓ¬‰¬±ı˛Ì
fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ…˝◊ ’±Ê ’±ø˜ ÒÀı˛ø fl¬˘˜º
’±˜±ı˛ ¤˝◊ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ Œfl¬føıj≈ ˝˘ ¸≈Ó¬¬Û± ñ ¸≈Ó¬¬Û± Œ‚±¯∏±˘ º ¤˝◊ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ˜Ò…
õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 3 4
øÀ˚˛˝◊ ‹˙œfl‘¬¬Û±ı˛ ¤fl¬ ’¬Û”ı« øÚ˙«Ú Òı˛± øÀ˚˛À ’±˜±ı˛ Œ‰¬±À‡º ’±ı˛ Ó¬±ı˛˝◊ Ù¬À˘ ˜ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬
˘±ˆ¬ fl¬Àı˛ø ά◊¬Û˘øt ñ ’ôL√Àı˛ ˚Ô±Ô« ı…±fl≈¬˘Ó¬± ʱ·À˘ ÷ù´ı˛ øÚÀÊ˝◊ Ó“¬±Àfl¬ ¬Û±›˚˛±ı˛ ı…ı¶ö±›
fl¬Àı˛ ŒÚ º √õ∂ÔÀ˜ Œ˚±·±Ú øıù´±¸ º øıù´±À¸ı˛ ˝±Ó¬ ÒÀı˛ ’±À¸ ˆ¬øMê Ó¬Ô± ˆ¬·ı»Œ√õ∂˜ º Ó¬±ı˛
˜Ò… ŒÔÀfl¬˝◊ ʱÀ· ˚Ô±Ô« ˙ı˛Ì±·øÓ¬ º ’±ı˛ ˆ¬Mê ˚Ô±˚Ôˆ¬±Àı ˙ı˛Ì±·Ó¬ ˝ÀÓ¬ ¬Û±ı˛À˘ ÷ù´ı˛
øÚÀÊ ŒÔÀfl¬˝◊ ŒÚÀ˜ ’±À¸Ú Ó“¬±ı˛ fl¬±À ¤ı— Ó“¬±Àfl¬ ˜˝±ø¸øX¬ı˛ ¬Ûı˛˙ øÀ˚˛ fl¬Àı˛Ú fl‘¬Ó¬fl‘¬Ó¬±Ô«º
Ù¬À˘ √õ∂fl‘¬øÓ¬ı˛ ¸fl¬˘ ʱ·øÓ¬fl¬ ıg¬ÀÚı˛ ô¶∏ı˛ Œ¬Ûøı˛À˚˛ Ó“¬±ı˛ ¬ÛÀé¬ ˘±ˆ¬ fl¬ı˛± ¸y¬ı ˝˚˛ ø‰¬ı˛-
’˜‘Ó¬À˘±Àfl¬ı˛ ø˙± ’±ı˛ Œ¸˝◊ ø˙±ı˛ ˘À鬅 ‰¬˘ÀÓ¬ ‰¬˘ÀÓ¬˝◊ Ó“¬±ı˛ ά◊Mı˛Ì ‚ÀȬ ÊœıQ ŒÔÀfl¬
ø˙ıÀQ º
¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ¸±ÀÔ ’±˜±ı˛ √õ∂Ô˜ Œ‡± ˝˚˛ 1999 ¸±À˘ı˛ ÚÀˆ¬•§ı˛ ˜±À¸ º Ó¬‡Ú
¬Ûı˛˜¬Û≈è¯∏ ¿¿ı˛±˜fl‘¬À¯ûı˛ ¶ú‘øÓ¬øıÊøh¬Ó¬ øé¬ÀÌù´ı˛ ˜øjı˛ √õ∂±/ÀÌ ‰¬˘ø¢ ˆ¬ı±¬Û±·˘±
˜˝±¸À•ú˘Ú º ˆ¬ı±¬Û±·˘±ı˛ øıø˙©Ü ø˙¯∏… ¿À·±¬Û±˘ Œé¬Sœ ˜˝±˙˚˛ ˜øjı˛ √õ∂±/ÀÌ˝◊ Œà¬Ê
∆Ó¬ı˛œ fl¬Àı˛ ›˝◊ ˜˝±¸À•ú˘ÀÚı˛ ’±À˚˛±ÊÚ fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº Œ¸˝◊øÚ ›‡±ÀÚ ¸g¬…±Àı˘±˚˛ ø¢
Ò˜œ«˚˛ ¬ÛøSfl¬± ¸À•ú˘Úº Œ¸‡±ÀÚ ¿ı˛±˜fl‘¬¯û ø˜˙ÀÚı˛ ˜≈‡¬Û±S ëά◊ÀZ±ÒÚí, ˆ¬±ı˛Ó¬ Œ¸ı±|À˜ı˛
˜≈‡¬Û±S ë√õ∂Ìıí, ’±…±¬ÛœÍ¬ ˜±Ó‘¬¸—À‚ı˛ ˜≈‡¬Û±S ë’±…±¬ÛœÍ¬ ˜±Ó‘¬¬Û”ʱí, ø˙ı±Új ø·øı˛ ’±|À˜ı˛
˜≈‡¬Û±S ë¬Û“±‰¬ ø¸Àfl¬ ¬Û“±‰¬ ’±Ú±í-ı˛ ˜Ó¬ øıø˙©Ü Ò˜œ«˚˛ ¬ÛøSfl¬±&ø˘ı˛ ¸±ÀÔ ’±˜±Àı˛ Ó¬±ı˛±ı±˜
Œ¸ı±|À˜ı˛ ˜≈‡¬Û±S ë’˜‘Ó¬˜í ¬ÛøSfl¬±› Œ¬ÛÀ˚˛ø¢ ’±˜LaÌ º ’±ı˛ ¶§±ˆ¬±øıfl¬ˆ¬±Àı˝◊ ’˜‘Ó¬À˜ı˛
¸•Û±fl¬ ø˝À¸Àı ’±ø˜˝◊ ¤˝◊ ¬ÛøSfl¬±ı˛ õ∂øÓ¬øÚøÒQ fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… Œ¸˝◊ ¸g¬…±˚˛ ø·À˚˛ø¢±˜
øé¬ÀÌù´Àı˛ º
øé¬ÀÌù´Àı˛ Ó¬‡Ú ·/±Ó¬œÀı˛ ŒÚÀ˜À ¸g¬…±ı˛ ’g¬fl¬±ı˛ º øÀfl¬ øÀfl¬ Ê;À˘ ά◊ÀͬÀ ∆ı≈…øÓ¬fl¬
’±À˘±fl¬˜±˘± º ˜± ˆ¬ıÓ¬±øı˛Ìœı˛ ˜øjı˛ ŒÔÀfl¬ ˜±ÀÁ¬ ˜±ÀÁ¬˝◊ Œˆ¬À¸ ’±¸À ‚KȬ±ÒTøÚı˛ Ó¬±Ú º
˜±À˚˛ı˛ ˜øjÀı˛, ı˛±Ò±fl‘¬¯û ˜øjÀı˛, ı±Àı˛±øȬ ø˙ı˜øjÀı˛˛ ¤ı— ͬ±fl≈¬ı˛ ¿ı˛±˜fl‘¬À¯ûı˛ ‚Àı˛ı˛ ¸±˜ÀÚ
Ê;˘À ’±À˘±ı˛ Œı˛±˙Ú±˝◊ º ’¸—‡… ˆ¬ÀMêı˛ øˆ¬h¬ ˜øjı˛ √õ∂±/ÀÌ º
˜À=¡ ıÀ¸ ’Ú…±Ú… ’±|À˜ı˛ √õ∂øÓ¬øÚøÒÀı˛ ¸±ÀÔ ’±ø˜› ı˛±‡˘±˜ ˆ¬±¯∏Ì º ’±˜±ı˛
ˆ¬±¯∏ÀÌı˛ øı¯∏˚˛ ø¢ ’˜‘Ó¬˜ ¬ÛøSfl¬±ı˛ ˆ¬±ı±À˙« ÒÀ˜«ı˛ √õ∂øÓ¬ ‘ø©Üˆ¬/œ º ˆ¬±¯∏Ì Œ˙À¯∏ ˚Ô±ı˛œøÓ¬
Œ¬Û˘±˜ Œ|±Ó¬±Àı˛ ¸˝¯∏« fl¬ı˛Ó¬±ø˘ı˛ ά◊¬Û˝±ı˛ º ’±ı˛ ˜=¡ ŒÔÀfl¬ Ú±˜±ı˛ ¬Ûı˛ ’ÀÚÀfl¬˝◊ ¤À¸
Œ‡± fl¬ı˛À˘Ú ’±˜±ı˛ ¸±ÀÔ º fl¬À˚˛fl¬ÊÚ øͬfl¬±Ú±› øÚÀ˘Úº Ó“¬±Àı˛ ¸±ÀÔ fl¬Ô± ıÀ˘ ’ıÀ˙À¯∏
’·Ë¸ı˛ ˝˘±˜ ˜±Ó‘¬˜øjÀı˛ı˛ øÀfl¬ ñ ·ˆ«¬˜øjÀı˛ øıı˛±øÊÓ¬± ˜± ˆ¬ıÓ¬±øı˛ÌœÀfl¬ √õ∂±ÀÌı˛ √õ∂ÌøÓ¬
ʱڱı±ı˛ ÊÚ… º
øfl¬c√ Ê·#ÚÚœ ˜±À˚˛ı˛ fl¬±À ë˚±ıí ˆ¬±ıÀ˘˝◊ øfl¬ ’±ı˛ Ó¬‡Ú˝◊ ë˚±›˚˛±í ˝˚˛ Ø Œ¸˝◊
ë˚±›˚˛±í-ı˛ ÊÚ…› Œ˚ ˜± ø¶öı˛ flí¬Àı˛ Œı˛À‡ÀÂÚ øÚø«©Ü ¸˜˚˛ › ¸/œ º ¸Àı ˜±Ó‘¬˜øjÀı˛ı˛
ø¸“øh¬ÀÓ¬ ¬Û± ı˛±‡ÀÓ¬ ˚±ı ¤˜Ú ¸˜À˚˛ Œfl¬±Ô± ŒÔÀfl¬ Œ˚Ú ¤fl¬øȬ Ó¬èÌœ ¤À¸ ’±˜±ı˛ ¬Û±À˚˛ ˝±Ó¬
øÀ˚˛ √õ∂̱˜ fl¬ı˛˘ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ά◊Àͬ “±øh¬À˚˛ ı˘˘, ëëqÒ≈˜±S ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±ÀÔ Œ‡± fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ…˝◊
¸≈”ı˛ Œfl¬±˘±‚±È¬ ŒÔÀfl¬ ¤‡±ÀÚ Â≈ÀȬ ¤À¸ø ’±ø˜ º ’±˜±ı˛ øfl¬Â≈ √õ∂ùü ’±À ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±À ºíí
Ó¬èÌœøȬı˛ øÀfl¬ ˆ¬±˘ fl¬Àı˛ Œ‰¬À˚˛ Œ‡˘±˜ ¤ı±ı˛ º ¬Ûı˛ÀÌ Úœ˘ı˛À„ı˛ Î≈¬Àı˛ ˙±øh¬ º
õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
˜≈‡‡±øÚ Œı˙ ¸≈jı˛Ä ’ÀÚfl¬È¬± ¬Û±Ú¬Û±Ó¬±ı˛ ’±˘ º Ó¬Àı ¤˝◊ ¸≈jı˛ ˜≈‡¿ı˛ ˜ÀÒ… ¸ıÀ‰¬À˚˛
’±fl¬¯∏«Ìœ˚˛ ›ı˛ Œ‰¬±‡≈¬øȬ º Ȭ±Ú±-Ȭ±Ú± ≈øȬ Œ‰¬±À‡ ¤fl¬ ’æ≥Ó¬ ’ø¶öı˛Ó¬±ı˛ ŒÏ¬Î¬◊ º
’±ø˜ øfl¬Â≈ ı˘±ı˛ ’±À·˝◊ Ó¬èÌœøȬ ıÀ˘ ‰¬˘˘, ëë’±˜±ı˛ Ú±˜ ¸≈Ó¬¬Û± ñ ¸≈Ó¬¬Û± Œ‚±¯∏±˘º
Œfl¬±˘±‚±ÀȬ Ô±øfl¬ º ¸•xøÓ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ˘‡± ë˜˝±ø¸g¬≈ı˛ ¬›¬Û±ı˛ ŒÔÀflí¬ ı˝◊øȬ ’±˜±ı˛ ˝±ÀÓ¬
’±À¸ ¤ı— ¸øÓ¬… ı˘ÀÓ¬ øfl¬, ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ˘‡Úœı˛ ¸À•ú±ø˝Úœ ˙øMê ¤˜Ú˝◊ √õ∂ı˘ Œ˚ ı˝◊øȬ ˝±ÀÓ¬
ŒÚ˚˛±ı˛ ¬Ûı˛˝◊ ¤fl¬ øÚ–ù´±À¸ ¬ÛÀh¬ ŒÙ¬ø˘ Œ˙¯∏ ¬Û˚«ôL√ º ’±ı˛ Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬˝◊ ’±˜±ı˛ ˜±Úø¸fl¬
Ê·ÀÓ¬ ά◊ÀͬÀ øıı˛±È¬ ’±À˘±h¬Ú º øıù´±¸ - ’øıù´±À¸ı˛ ¤fl¬È¬± ’æ≥Ó¬ ÒÀg¬ ¬ÛÀh¬ Œ·ø ’±ø˜ º
Œ¸ÊÚ…˝◊ ’ÀÚfl¬øÚ ÒÀı˛ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ‡≈“Êø¢±˜º ’ıÀ˙À¯∏ ˚‡Ú ’±Újı±Ê±ı˛ ¬ÛøSfl¬±ı˛ ¸ˆ¬±-
¸˜±Àı˙ ŒÔÀfl¬ ‡ıı˛ Œ¬Û˘±˜ Œ˚ ’±Ê ¤‡±ÀÚ ’±¬ÛøÚ ˆ¬±¯∏Ì øÀÓ¬ ’±¸ÀÂÚ Ó¬‡Ú ’±ı˛ ’±˜±ı˛
ÕÒ˚«… ı“±Ò ˜±Ú˘ Ú± º Â≈ÀȬ ¤˘±˜ ¤‡±ÀÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±ÀÔ Œ‡± fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ºíí Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¤fl¬È≈¬
ŒÔÀ˜ ’±˜±ı˛ Œ‰¬±À‡ Œ‰¬±‡ Œı˛À‡ øÊ:±¸± fl¬ı˛˘, ëë’±ø˜ ’±¬ÛÚ±ı˛ ’˜”˘… ¸˜˚˛ Ú©Ü fl¬ı˛ø ڱ
ŒÓ¬± ∑íí
˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘˘±˜, ëë’ı˙…˝◊ Ú˚˛ º ’±˜±ı˛ Œ˘‡± ı˝◊ ˚‡Ú ’±¬ÛÚ±ı˛ ˜ÀÚ øÊ:±¸±ı˛ Êiú
øÀ˚˛À Ӭ‡Ú Ó¬±ı˛ ά◊Mı˛ ‡≈“ÀÊ Œı±ı˛ ±ø˚˛Q› ŒÓ¬± ’±˜±ı˛ º Ó¬±˝◊ øÚøZ«Ò±˚˛ ’±¬ÛøÚ √õ∂ùü fl¬ı˛ÀÓ¬
¬Û±Àı˛Ú ºíí
ñ ëëÓ¬±˝íÀ˘ ’±Àı˛fl¬øȬ ’Ú≈Àı˛±Ò ±± ñ ’±˜±˚˛˛ ë’±¬ÛøÚ - ’±¬ÛøÚí fl¬ı˛ÀıÚ Ú± º ı˚˛À¸ ›
:±ÀÚ ’±ø˜ ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ‰¬À˚˛ ’ÀÚfl¬ ŒÂ±È¬ º ıı˛— ’±˜±˚˛ ˚ø ŒÂ±È¬Àı±ÀÚı˛ ˜Ó¬ ëÓ≈¬ø˜í fl¬Àı˛ ıÀ˘Ú
Ó¬Àı˝◊ ı±øÒÓ¬ ˝ıºíí
ñ ëë√õ∂Ô˜ ¬Ûøı˛‰¬À˚˛˝◊ Œfl¬±Ú ˆ¬^˜ø˝˘±Àfl¬ ëÓ≈¬ø˜í fl¬Àı˛ ı˘± ıh¬˝◊ fl¬øÍ¬Ú fl¬±Ê º Ó¬Àı ë±±í ıÀ˘
ŒÎ¬Àfl¬ Œ¸˝◊ fl¬øÍ¬Ú fl¬±Ê ˚‡Ú ¸˝Ê˝◊ fl¬Àı˛ øÀ˘ Ó¬‡Ú ’±ı˛ ëÓ≈¬ø˜í fl¬Àı˛ ı˘ÀÓ¬ ı±Ò± ŒÚ˝◊º íí
Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¤fl¬È≈¬ ŒÔÀ˜ ı˘˘±˜, ëëøfl¬c√ ¤ı±ı˛ ŒÓ¬± qÚÀÓ¬ ˝˚˛ ñ ¤˝◊ ±±ı˛ fl¬±À ŒÂ±È¬ Œı±ÀÚı˛
øfl¬ √õ∂ùü ’±À ºíí
ñ ëë√õ∂ÔÀ˜˝◊ øÊ:±¸± fl¬ı˛ı ñ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¤˝◊ ı˝◊øȬı˛ ¸fl¬˘ ‚Ȭڱ˝◊ øfl¬ ¸øÓ¬… ∑íí
ñ ëëŒÓ¬±˜±ı˛ øfl¬ ˜ÀÚ ˝˚˛ ∑íí
ñ ëëı˝◊øȬ ’±À…±¬Û±ôL√ ¬Û±Í¬ fl¬Àı˛ ’±˜±ı˛ ŒÓ¬± ı±ı˛ı±ı˛ ˜ÀÚ ˝ÀB ñ ¤˝◊ ı˝◊-¤ı˛ √õ∂øÓ¬øȬ
’é¬ı˛› ¸Ó¬… º øfl¬c√ ˜ÀÚı˛ ¤˝◊ ı˛±˚˛ Œ˚ ˜±ÚÀÓ¬ ‰¬±˝◊À ڱ ˜øô¶∏©® ºíí
ñ ëëŒfl¬Ú ∑íí
ñ ëëfl¬±ı˛Ì ’±ø˜ øı:±ÀÚı˛ ±Sœ ’±ı˛ øı:±Ú ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı˝◊ ˚≈øMêı˛ ά◊¬Ûı˛ √õ∂øÓ¬øá¬Ó¬ º ˚≈øMêı˛
’—fl¬ øÀ˚˛ ˚± Œ˜˘±ÀÚ± ˚±˚˛ Ú± Ó¬±ÀÓ¬ Œ˚ øı:±Ú Œfl¬±Úfl¬±À˘˝◊ øıù´±¸ fl¬Àı˛ Ú± º øı:±ÀÚı˛ ˜Ó¬
˝˘ ñ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ¤fl¬È¬±˝◊ ÊœıÚ ¤ı— ˜‘Ó≈¬…ÀÓ¬˝◊ Ó¬±ı˛ Œ˙¯∏º ¬Ûı˛À˘±fl¬, ¬Ûı˛Êiú ı± ¬Ûı˛˜±R±ı˛
ˆ¬±ıÚ± qÒ≈˝◊ ˆ¬±ıı±œÀı˛ fl¬äÚ±Ä ı±ô¶∏Àı ¤ı˛ Œfl¬±Ú ’øô¶∏Q ŒÚ˝◊ º ’±ø˜› ¤Ó¬fl¬±˘ ¤˝◊ ˜Ó¬ı±˝◊
’Ú≈¸ı˛Ì fl¬ı˛Ó¬±˜ º Ó¬±˝◊ ˚ø› ’±˜±ı˛ ˜±˜±ı±øh¬ÀÓ¬ ¬Û≈Àʱ-’±B‰¬± ¸ı˝◊ ˝Ó¬ ¤ı— ¸ı±ı˛ Œ‡±Àø‡
’±˜±˚˛ Œ¸¸ı ¬Û≈ÀʱÀÓ¬ ’—˙·Ë˝Ì fl¬ı˛ÀÓ¬› ˝Ó¬ øfl¬c√ ’±˜±ı˛ ’—˙·Ë˝Ì qÒ≈˜±S √õ∂¸±
¬Ûøı˛Àı˙ÀÚı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ¸œ˜±ıX¬ Ô±fl¬Ó¬ º ı±øh¬ı˛ ıh¬Àı˛ ˜Ú ı˛±‡±ı˛ ÊÚ… øı·Ë˝Àfl¬ √õ∂̱˜ fl¬ı˛Ó¬±˜
 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 5 6
ıÀȬ º øfl¬c√ ˚“±ı˛ ’øô¶∏ÀQı˛ Œfl¬±Ú √õ∂˜±Ì fl¬‡ÀÚ± ¬Û±˝◊øÚ Ó“¬±Àfl¬ √õ∂̱˜ fl¬ı˛±È¬± ’±˜±ı˛ fl¬±À ø¢
’øˆ¬ÚÀ˚˛ı˛˝◊ Ú±˜±ôL√ı˛ º ¤fl¬fl¬Ô±˚˛ ı˘ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú ñ Œ¸˝◊ ¸˜À˚˛ ¤˝◊ ͬ±fl≈¬ı˛¬Û≈Àʱ ’±˜±ı˛ fl¬±ÀÂ
¬Û≈Ó≈¬˘À‡˘±ı˛ ¤fl¬È¬± ıh¬ ¸—¶®ı˛ÀÌı˛ ˜Ó¬ ˜ÀÚ ˝Ó¬º Ó¬Àı ¸•xøÓ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ˘‡± ›˝◊ ı˝◊øȬ
˝±ÀÓ¬ ’±¸±ı˛ ¬Ûı˛ ˜ÀÚı˛ ˜ÀÒ… øıı˛±È¬ ¤fl¬ ’±À˘±h¬Ú ά◊ÀͬÀ º ’±¬ÛøÚ Œ˚˜Úˆ¬±Àı ¸ı ˚≈øMê˚≈Mê
Ó¬Ô… øÀ˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ˘‡Úœı˛ øı¯∏˚˛Àfl¬ Ó≈¬À˘ ÒÀı˛ÀÂÚ Ó¬±ÀÓ¬˝◊ ˜ÀÚ ŒÊÀ·À Òg¬ º Ó¬±˝À˘ øfl¬
¸øÓ¬…˝◊ ˜‘Ó≈¬…ı˛ ¬ÛÀı˛› ’±À ʜıÚ ∑ ¸øÓ¬…˝◊ øfl¬ ’±À ¬Ûı˛Êiú∑ ’±ı˛ Êiú-˜‘Ó≈¬… øÚøı«À˙À¯∏ ¸ı˝◊
øfl¬ ¸øÓ¬…˝◊ øÚˆ«¬ı˛ fl¬Àı˛ Œ¸˝◊ ¤fl¬Œ˜ı±øZÓ¬œ˚˛˜ ÷ù´Àı˛ı˛ ά◊¬Ûı˛ ∑ Ó¬Àı ø‰¬ı˛fl¬±˘ ˚±ı˛ ¬Û≈ÀʱÀfl¬
¬Û≈Ó≈¬˘À‡˘± ıÀ˘˝◊ Œˆ¬Àı ¤À¸ø Œ¸˝◊ ÷ù´Àı˛ı˛ ’øô¶∏Q øfl¬ ¸Ó¬… ∑ ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ˘‡ÚœÀÓ¬ ’øˆ¬ˆ”¬Ó¬
¤˝◊ ˜Ú ˜±ÚÀÓ¬ ‰¬±˝◊À ¤ı˛ ¸Ó¬…Ó¬± øfl¬c√ ’±˜±ı˛ øı:±Ú˜Ú©® ˜øô¶∏©® ¤Àfl¬ øfl¬Â≈ÀÓ¬˝◊ ˜±ÚÀÓ¬
¬Û±ı˛À ڱº ¤˝◊ ≈À˚˛ı˛ ZÀj ø˙±˝±ı˛± ˝À˚˛ ’±Ê ’ıÀ˙À¯∏ ’±¬ÛÚ±ı˛˝◊ ˙ı˛Ì øÚ˘±˜ º ’±¬ÛøÚ˝◊
ı˘≈Ú ñ Œfl¬±ÚȬ± ¸Ó¬… ºíí
’±ø˜ ˜‘≈ Œ˝À¸ ‰¬±˝◊˘±˜ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ Œ‰¬±À‡ı˛ øÀfl¬º ›ı˛ ‘ø©ÜÀÓ¬ Œ˚ ’ø¶öı˛Ó¬±ı˛ ˆ¬±ı ˝◊øÓ¬¬Û”Àı«
ŒÀ‡ø Ӭ±ı˛ ¸±ÀÔ ¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ Œ˚Ú ˚≈Mê ˝À˚˛À ʱڱı˛ √õ∂ı˘ ’±fl¬±„鬱 º ’±ı˛ Œ˚ ʱÚÀÓ¬ ‰¬±˚˛
Ó¬±Àfl¬ ʱڱı˛ ¬ÛÀÔ ¤ø·À˚˛ Œ˚˛±˝◊ ŒÓ¬± ά◊ø‰¬Ó¬ º ’Ó¬¤ı ı˘˘±˜, ëëŒÓ¬±˜±ı˛ øÊ:±¸±ı˛ ά◊Mı˛
’ı˙…˝◊ øÀÓ¬ ¬Û±øı˛ ’±ø˜ º øfl¬c√ Œ¸Àé¬ÀS ŒÓ¬±˜±ı˛ ˜ÀÚ ˝Àı ñ ’±ø˜ Œ˘‡fl¬ ø˝À¸Àı
øÚÀÊı˛ Œ˘‡Úœı˛ Ê˚˛·±Ú ·±˝◊ø º ’±ı˛ Ó¬±Â±h¬± Ó¬MWfl¬Ô±˚˛ ¸ÀÓ¬…ı˛ øÂÀȬÀÙ“¬±È¬± ø˜˘À˘› ¶ö±˚˛œ
øfl¬Â≈˝◊ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ Ú±º fl¬±ı˛Ì ’Úøˆ¬: Œ‰¬Ó¬Ú± ¸˝ÀÊ √õ∂±:˜ÀÚı˛ Ó¬MWfl¬Ô±ı˛ Ú±·±˘ ¬Û±˚˛ Ú± º
Ù¬À˘ ˚≈øMê ’±ı˛ øı‰¬±ı˛ øıÀù≠¯∏ÀÌı˛ fl¬±È¬±À“h¬±˚˛ Œfl¬±ÚȬ± Œ˚ ’±À˘± ’±ı˛ Œfl¬±ÚȬ± Œ˚ ’±À˘˚˛± Ó¬±
ı≈ÀÁ¬ ›Í¬± ˆ¬±ı˛ ˝˚˛ Ó¬±ı˛ ¬ÛÀé¬ º Ó¬±˝◊ Ó¬MWfl¬Ô±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ˆ¬ı˛¸± Ú± fl¬Àı˛ Ó¬Ô… ’±˝ı˛Ì fl¬ı˛±ı˛ Œ‰¬©Ü±
fl¬ı˛ ’øˆ¬:Ó¬± ŒÔÀfl¬ º ¤fl¬˜±S Ó¬±˝À˘˝◊ ø˜˘Àı ŒÓ¬±˜±ı˛ √õ∂Àùüı˛ ˚Ô±Ô« ά◊Mı˛ ºíí
ñ ëëøfl¬c√ øfl¬ˆ¬±Àı ∑ Œ˚ ÷ù´Àı˛ı˛ ’øô¶∏ÀQı˛ Œfl¬±Ú √õ∂˜±Ì ¶§˚˛— øı:±Ú øÀÓ¬ ¬Û±Àı˛øÚ Ó“¬±ı˛ ¸g¬±Ú
’±ø˜ øfl¬ˆ¬±Àı ¬Û±ı∑íí
ñ ëë¬Û±Àı º ˚ø ¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ı˛ ʱڱı˛ ı…±fl≈¬˘Ó¬±È≈¬fl≈¬ ˜ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬ ÒÀı˛ ı˛±‡ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛± Ó¬Àı ÷ù´ı˛
øÚÀÊ˝◊ ¤À¸ Òı˛± ŒÀıÚ ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±À º ˚±ı˛± Ó“¬±Àfl¬ ʱڱı˛ ı± ¬Û±›˚˛±ı˛ ’±·Ë˝ øÚ–¶§±Ô«ˆ¬±Àı
ʱڱ˚˛ Ó¬±Àı˛ øÓ¬øÚ ’ı˙…˝◊ fl‘¬¬Û± fl¬Àı˛Ú ºíí
ñ ëëøfl¬c√ ’±ø˜ ŒÓ¬± Ó“¬±ı˛ Ó¬Ô±fl¬øÔÓ¬ ˆ¬Mê Ú˝◊ º ¤˜Úøfl¬ Ú≈…ÚÓ¬˜ ’±øô¶∏fl¬› Ú˝◊ º øÓ¬øÚ Œ˚
’±ÀÂÚ Ó¬±› øıù´±¸ fl¬øı˛ Ú± ¤ı— ’±˜±ı˛ √õ∂Àùüı˛ √õ∂±˜±Ì… ά◊Mı˛ Ú± ¬Û±›˚˛± ’ıøÒ øıù´±¸ fl¬ı˛ı›
Ú± º Ó¬±˝À˘ ¤˜Ú ’ı¶ö±˚˛ øfl¬ˆ¬±Àı ı≈Á¬ı Œ˚ øÓ¬øÚ ¸øÓ¬…˝◊ ’±ÀÂÚ ∑íí
ñ ëëøÓ¬øÚ˝◊ ı≈øÁ¬À˚˛ ŒÀıÚ ¤ı— Œ¸ÊÚ… ¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ŒÓ¬±˜±ı˛ ˆ¬Mê ı± ’±øô¶∏fl¬ ˝›˚˛±ı˛› √õ∂À˚˛±ÊÚ
ŒÚ˝◊ º qÒ≈ ŒÓ¬±˜±ı˛ ›˝◊ ı…±fl≈¬˘Ó¬±È≈¬fl≈¬ ÒÀı˛ ı˛±À‡± ºíí ¬Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¤fl¬È≈¬ ŒÔÀ˜ ı˘˘±˜, ëëÓ¬Àı
Œ¸˝◊¸±ÀÔ ¤È¬±› ˜ÀÚ Œı˛‡ Œ˚ Ó“¬±ı˛ ¶§ı˛+¬Û Ó¬Ô± ’±R¶§ı˛+¬Û ά◊¬Û˘øtı˛ ¸˜˚˛ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ÊœıÀÚ
’±À¸ ¤fl¬È¬± øÚøV«©Ü ô¶∏ı˛ Œ¬ÛÀı˛±ÀÚ±ı˛ ¬Ûı˛ ºíí
ñ ëëøfl¬ı˛fl¬˜ ∑íí
ñ ëë¤fl¬È¬± ά◊±˝ı˛Ì ø˝◊ º ¸”À˚«…ı˛ ’±À˘±ı˛ ’øô¶∏Q Ó≈¬ø˜ ˜±ÀÚ± ŒÓ¬± ∑íí
õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
ñ ëë’ı˙…˝◊ ˜±øÚ º Œ˚ ’±À˘± √õ∂øÓ¬øÚ øÚÀÊı˛ Œ‰¬±À‡ Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±øB Ӭ±ı˛ ’øô¶∏Q ˜±Úı Ú±
Œfl¬Ú ∑íí
ñ ëëÓ¬Àı˝◊ Œ‡ º ¸”À˚«…ı˛ ’±À˘± √õ∂øÓ¬øÚ øÚÀÊı˛ Œ‰¬±À‡ Ó≈¬ø˜ Œ‡Â ıÀ˘ øıù´±¸ fl¬ı˛Â Ó¬±ı˛
’øô¶∏Q º øfl¬c√ Œ˚ Êiú±g¬ Œ¸ ŒÓ¬± fl¬‡ÀÚ±˝◊ ŒÀ‡ øÚ ’±À˘± º Ó¬±˝◊ Œ¸ ı˘ÀÓ¬˝◊ ¬Û±Àı˛ ñ
’±À˘±ı˛ Œfl¬±Ú ’øô¶∏Q ŒÚ˝◊ º øfl¬c√ Ó¬±˝◊ ıÀ˘ øfl¬ ’±À˘±ı˛ ’øô¶∏Q ˜≈À ˚±Àı ∑íí
ñ ëëÓ¬± Œfl¬Ú ∑ Êiú±g¬ ˝À˘› Œ‰¬±À‡ı˛ Œı˛øȬڱ˚˛ ’¬Û±Àı˛˙Ú fl¬ı˛±À˘ øÚ}¬˚˛˝◊ Œ¸ ‘ø©Ü˙øMê
øÙ¬Àı˛ ¬Û±Àı º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ Œ‰¬±‡ Œ˜À˘ ‰¬±˝◊À˘˝◊ ŒÓ¬± Œ¸ Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±Àı ’±À˘±ı˛ ’øô¶∏Q ’±ÀÂ
øfl¬Ú± ºíí
ñ ëë¤fl¬˜ øͬfl¬ ıÀ˘Â º ’±˜ı˛±› √õ∂ÀÓ¬…Àfl¬ ˝◊øf˚˛±Ó¬œÓ¬ Ê·» ¸•§Àg¬ ¤˜Ú ’g¬ ˝À˚˛˝◊
¬Û‘øÔıœÀÓ¬ ’±ø¸ º Œ¸˝◊¸±ÀÔ ’±˜±Àı˛ ’˝—Àı±Ò› Ô±Àfl¬ √õ∂ı˘ º Ó¬±˝◊ ’±˜±Àı˛ :±ÀÚı˛
¬Ûøı˛øÒı˛ ı±˝◊Àı˛ ˚± ’±À Ӭ±Àfl¬˝◊ ’¶§œfl¬±ı˛ fl¬øı˛º ’Ó¬¤ı ¸±Ò≈-˜˝±¬Û≈è¯∏ı˛± ¸≈œ‚«fl¬±˘ Ó¬¬Û¸…±
fl¬Àı˛ Œ¸˝◊ Ê·» ¸•§Àg¬ ˚± ŒÊÀÚÀÂÚ Ó¬±-› ’±˜ı˛± ¤fl¬fl¬Ô±˚˛ Ú±˜?≥ı˛ fl¬Àı˛ ø˝◊ 눬G¬±˜œí ı±
hallucination Œˆ¬Àı º fl¬±ı˛Ì ’±˜±Àı˛ ¸œø˜Ó¬ :±Ú Ó“¬±Àı˛ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ Œfl¬±Ú Ó¬˘ ‡≈“ÀÊ ¬Û±˚˛
Ú±º ’±ı˛ ¬Û±Àı˝◊ ı± øfl¬ flí¬Àı˛ ∑ ¤ Œ˚ ’øÒfl¬±ı˛œ Œˆ¬Àı˛ fl¬Ô± º Ó¬“±Àı˛ √õ∂ıœÌ Œ‰¬Ó¬Ú± Œ˚
’±À˘±ı˛ ø˙± Œ¬ÛÀ˚˛À ’ÀÚfl¬ ¸±ÒÚ±ı˛ ¬Ûı˛, Œ¸˝◊ ’±À˘±ı˛ Ú±·±˘ øıÚ± ¸±ÒÚ±˚˛ Ó¬Ô±fl¬øÔÓ¬
ÚıœÚ Œ‰¬Ó¬Ú±ı˛ ¬ÛÀé¬ ¬Û±›˚˛± øfl¬ ¸y¬ı ∑ ’±¬Û±Ó¬‘ø©ÜÀÓ¬ ¸y¬ı Ú˚˛ º Ó¬Àı ¤˝◊ ’¸y¬ıÀfl¬ ¸y¬ı
fl¬ı˛±› ’¸y¬ı Ú˚˛ º øfl¬c√ Œ¸ÊÚ… Œ˚ √õ∂ÔÀ˜˝◊ Œ‚±‰¬±ÀÓ¬ ˝Àı Œ‰¬Ó¬Ú±ı˛ ’g¬Q º Œ‰¬Ó¬Ú±Àfl¬ ¤˝◊
’:±ÀÚı˛ ’g¬fl¬±ı˛ ŒÔÀfl¬ :±ÀÚı˛ ’±À˘±˚˛ øÚÀ˚˛ ˚±ı±ı˛ ÊÚ… Œ˚ ’¬Û±Àı˛˙Ú ı˛fl¬±ı˛ Ó¬± ˝˘
÷ù´ı˛Àfl¬ ʱڱı˛ ı…±fl≈¬˘Ó¬± ¤ı— Ó“¬±ı˛ √õ∂øÓ¬ ˚Ô±Ô« ˙ı˛Ì±·øÓ¬ º ıÓ«¬˜±ÀÚ ŒÓ¬±˜±ı˛ ˜ÀÒ… Ó“¬±Àfl¬
ʱڱı˛ ı…±fl≈¬˘Ó¬± ŒÊÀ·À øͬfl¬˝◊ Ó¬Àı ˙ı˛Ì±·øÓ¬ ˘±Àˆ¬ı˛ ÊÚ… ¤‡ÀÚ± øfl¬Â≈ √õ∂Ó¬œé¬± fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı
ŒÓ¬±˜±˚˛ º Ó¬Àı Œ¸ÊÚ… øÚı˛±˙ ˝íÀ˚˛± Ú± º fl¬±ı˛Ì Ó“¬±Àfl¬ ¬Û±›˚˛±ı˛ ˜”˘ ¸”S˝◊ ˝í˘ ı…±fl≈¬˘Ó¬± º
ı…±fl≈¬˘Ó¬± ˚ø ¤fl¬ı±ı˛ fl¬±Àı˛± ˜ÀÚ Ê±À· Ó¬Àı ÷ù´ı˛ Ó¬±Àfl¬ øıù´±¸ Œ˚±·±ÀıÚ˝◊ Œ˚±·±ÀıÚº ’±ı˛
¤˝◊ øıù´±À¸ı˛ ˝±Ó¬ ÒÀı˛˝◊ ’±¸Àı ¬˚Ô±Ô« ˆ¬øMê › ˙ı˛Ì±·øÓ ˚± ŒÓ¬±˜±˚˛ øÚÀ˚˛ ˚±Àı Ó“¬±ı˛ fl¬±Àº
¤fl¬˜±S Ó¬‡Ú˝◊ Ó≈¬ø˜ ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛Àı ’±R¶§ı˛+¬Û Ó¬Ô± ıËp¶§ı˛+¬Û ºíí
’±˜±ı˛ ıMêı… ¸y¬ıÓ¬– ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ˜ÀÚ Òı˛˘º Œ¸ ø˜øÚȬ‡±ÀÚfl¬ ‰≈¬¬Û fl¬Àı˛ øfl¬ Œ˚Ú ˆ¬±ı˘º
Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ı˘˘, ëëÓ¬±˝À˘ ı˘ÀÂÚ ñ ¤¸ı √õ∂Àùüı˛ ά◊Mı˛ ¬Û±ı±ı˛ ÊÚ… ’±˜±ı˛ ’±ı˛ øfl¬Â≈˝◊ fl¬ı˛Ìœ˚˛
ŒÚ˝◊ ∑ ÷ù´ı˛˝◊ ’±˜±˚˛ Ó“¬±ı˛ ’øô¶∏ÀQı˛ Ê±Ú±Ú øÀ˚˛ ŒÀıÚ ∑íí
ñ ëëøͬfl¬˝◊ ÒÀı˛Â º ’±ı˛ Œ¸˝◊ ʱڱÚÈ≈¬fl≈¬ ¬Û±ı±ı˛ ¬Ûı˛ ¤˝◊ ±±øȬÀfl¬ øfl¬c√ ø˜ø©Ü ‡±›˚˛±ÀÓ¬ ˆ≈¬À˘±
Ú± ºíí
ñ ëë’ı˙…˝◊ ˆ≈¬˘ı Ú± º Ó¬Àı fl¬Àı Œ˚ ’±˜±ı˛ Œ¸˝◊ Œ¸Ãˆ¬±·… ˝Àı Ó¬±› ¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ı˘ÀÓ¬
¬Û±ı˛ø ڱ º ’±¸À˘ ¸±˜ÀÚı˛ ˜±À¸ı˛ Œ·±h¬±ÀÓ¬˝◊ Œ˚ ’±˜±ı˛ ‰¬±fl¬ı˛œ ˝À˚˛ ˚±ÀBº ’…±¬ÛÀ˚˛KȬÀ˜KȬ
Œ˘È¬±ı˛› ¤À¸ Œ·À º ı‘j±ıÀÚ Œ¬Û±øଗ ˝ÀB ’±˜±ı˛ ºíí
ñ ëëı˘ øfl¬ ∑ Œ‡± ı‘j±ıÀÚ ‰¬±fl¬ı˛œ ∑íí
ñ ë뽓…± ±± º ı…±—øfl¬—-¤ı˛ ¬Ûı˛œé¬± øÀ˚˛ø¢±˜ ¤ ıÂÀı˛ı˛ Œ·±h¬±˚˛ ¤ı— Ó¬±ı˛˝◊ ¸”ÀS ¤˝◊
 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 7 8
‰¬±fl¬ı˛œÈ¬± Œ¬ÛÀ˚˛ø ’±ø˜ºíí
ñ ëëÓ¬Àı ŒÓ¬± ˜ÀÚ ˝ÀB ñ ŒÓ¬±˜±ı˛ ı…±fl≈¬˘Ó¬± ŒÓ¬±˜±˚˛ øͬfl¬ ʱ˚˛·±ÀÓ¬˝◊ øÚÀ˚˛ ˚±ÀB º
Ú±˝À˘ ¸±ı˛± ˆ¬±ı˛ÀÓ¬ ¤Ó¬ ʱ˚˛·± Ô±fl¬ÀÓ¬ ı‘j±ıÀÚ ŒÓ¬±˜±ı˛ Œ¬Û±øଗ ˝Àı Œfl¬Ú∑ ı‘j±ıÚ Œ˚
ıh¬ ʱ·ËÓ¬ ˜˝±Ó¬œÔ« º ›‡±ÀÚ ’±Àʱ øÚÓ¬… ‚ÀȬ fl¬Ó¬ ’‚È¬Ú ºíí
ñ ëë¸øÓ¬… ∑íí
ñ ëë∆ı¯ûıı˛± ŒÓ¬± ıÀ˘ Ô±Àfl¬Ú ¸øÓ¬…˝◊ º øıÀ˙¯∏Ó¬– ı‘j±ıÀÚ ı˛±Ó fl¬±È¬±ÀÚ± ŒÓ¬± Œ˚ Œfl¬±Ú
∆ı¯ûı ¸±ÒÀfl¬ı˛ fl¬±À½◊ øıÀ˙¯∏ Ó¬±»¬Û˚«…˜øG¬Ó¬ º Ó“¬±ı˛± ıÀ˘Ú ñ ’±Àʱ √õ∂øÓ¬ ı˛±ÀÓ¬ ›‡±Úfl¬±ı˛
øÚÒ≈ıÀÚ ’Ú≈øá¬Ó¬ ˝˚˛ ı˛±Ò±fl‘¬À¯ûı˛ ’√õ∂±fl‘¬Ó¬ ı˛±¸˘œ˘± ¤ı— √õ∂øÓ¬¬ ¬Û”øÌ«˜± ı˛±ÀÓ¬ ›‡±ÀÚ ’Ú≈øá¬Ó¬
˝˚˛ ˜˝±ı˛±¸ º ˜Ò…ı˛±ÀÓ¬ı˛ √õ∂Ô˜ √õ∂˝Àı˛ ˚‡Ú ¸˜ô¶∏ ı‘j±ıÚ ·ˆ¬œı˛ ¸≈ølı˛ Œfl¬±À˘ ϬÀ˘ ¬ÛÀh¬
Ó¬‡Ú ¶§˚˛— ı‘j±ıÚ‰¬f ¿fl‘¬¯û Ó“¬±ı˛ ±øÚœ ˙øM궧ı˛+¬Û± ı˛±Ò±ı˛±Ìœ ¤ı— øıø˙©Ü± Œ·±ø¬ÛÚœÀı˛
¸±ÀÔ ›‡±ÀÚ Œ˜ÀÓ¬ ›ÀÍ¬Ú ı˛±¸˘œ˘±˚˛ ºíí
ñ ëëøfl¬c√ Ó“¬±Àı˛ ¤˝◊ øıù´±À¸ı˛ fl¬±ı˛Ì øfl¬ ∑íí
ñ ë뤽◊ øıù´±À¸ı˛ ˜”À˘ ’±À ¿fl‘¬À¯ûı˛ ¤fl¬øȬ øı‡…±Ó¬ ˜ôL√ı… º Œ·±¬ÛœÊÚı{°ˆ¬ ¿fl‘¬¯û ˚‡Ú
ø‰¬ı˛Ó¬Àı˛ ı‘j±ıÚ ŒÔÀfl¬ ‰¬À˘ ˚±Ú ˜Ô≈ı˛±˚˛ Ó¬‡Ú ı‘j±ıÀÚı˛ Œ·±ø¬ÛÚœÀı˛ ˜±ÀÁ¬ ı˛œøÓ¬˜Ó¬ ˝±˝±fl¬±ı˛
¬ÛÀh¬ ø·À˚˛ø¢ º ¿fl‘¬¯û Œ˚ Ó“¬±Àı˛ ˝+À˚˛ı˛ ¸ı«¶§ º Ó¬±˝◊ Ó“¬±Àfl¬ ±h¬± Œ·±ø¬ÛÚœı˛± ı“±‰¬ÀıÚ øfl¬
fl¬Àı˛ ∑ ’±ı˛ ¿fl‘¬À¯ûı˛ ı˛±À¸ù´ı˛œ ¿ı˛±Ò±ı˛ ˚La̱ ŒÓ¬± ø¢ ’±Àı˛± ˝+˚˛øı±ı˛fl¬ º øÓ¬øÚ ˜≈‡ Ù≈¬ÀȬ
øfl¬Â≈ ı˘ÀÓ¬ Ú± ¬Û±ı˛À˘› Ó“¬±ı˛ ˜≈À‡ı˛ ¬Ûı˛ÀÓ¬ ¬Ûı˛ÀÓ¬ Ù≈¬ÀȬ ά◊Àͬø¢ ¸ı«˝±ı˛±ı˛ ˚La̱ º ¿ı˛±Ò±
¤ı— Œ·±ø¬ÛÚœÀı˛ ¤˝◊ ’ôL√Àı˛ı˛ ı…±Ô± Â≈“À˚˛ ø·À˚˛ø¢ ˆ¬Mêı»¸˘ ¿fl‘¬À¯ûı˛ ˝+˚˛ º øÓ¬øÚ
ıÀ˘øÂÀ˘Ú ñ ëı‘j±ıÚ— ¬Ûøı˛Ó¬…±Ê…— ¬Û±À˜fl¬— Ú ·B±ø˜ºí ’Ô«±» ı‘j±ıÚ ¬Ûøı˛Ó¬…±· fl¬Àı˛
’±ø˜ ¤fl¬ fl¬˜› ˚±ı Ú± º ı±ô¶∏Àı ’ı˙… Œ‡± ˚±˚˛ ñ ¤˝◊ √õ∂øÓ¬|nøÓ¬ Œ˚˛± ¸ÀMW› øÓ¬øÚ ˜Ò≈
ı‘j±ıÚ ŒÂÀh¬ ‰¬À˘ Œ·ÀÂÚ ¤ı— ¬Ûı˛ıÓ¬œ«fl¬±À˘› ’±ı˛ fl¬‡ÀÚ± øÙ¬Àı˛ ’±À¸ÚøÚ ¤‡±ÀÚº øfl¬c√
¸±Òfl¬˜±ÀS˝◊ ıÀ˘Ú ñ ¬Û≈èÀ¯∏±M˜ ¿fl‘¬¯û Ó“¬±ı˛ √õ∂øÓ¬|nøÓ¬ ˆ¬±À„ÚøÚ º ¶ö≥˘ÀÀ˝ ˝˚˛ÀÓ¬± ı‘j±ıÚ
ŒÂÀh¬ ø‰¬ı˛Ó¬Àı˛ ‰¬À˘ Œ·ÀÂÚ øÓ¬øÚÄ øfl¬c√ ¸”ÀÑ øÓ¬øÚ ıı˛±ıÀı˛ı˛ ˜Ó¬˝◊ ı˛À˚˛ Œ·ÀÂÚ ı‘j±ıÀÚ º
’ôL√Ó¬– ¿ı˛±Ò± Ó¬Ô± ıËÊÀ·±ø¬ÛÚœı‘j Œ˚ ¸”ÀÑ ’±À·ı˛ ˜Ó¬˝◊ fl‘¬¯û-¸±øißÒ… Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂÚ Œ¸fl¬Ô±
ˆ¬±·ıÀÓ¬˝◊ Œ˘‡± ’±À º ’±ı˛ fl‘¬¯û˜˚˛ ı‘j±ıÀÚı˛ √õ∂øÓ¬øȬ ı˛Ê–fl¬Ì± ïı‘j±ıÀÚı˛ Ò≈ø˘Àfl¬ ı˛Ê–
ı˘± ˝˚˛ó Œ˚ ’À˘Ãøfl¬fl¬ ˜ø˝˜±˚˛ ¬Ûøı˛¬Û”Ì« Ó¬±ı˛ √õ∂˜±Ì› ŒÓ¬± ıU ¸±Òfl¬˝◊ Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂÚ º ˚Ô±Ô«
ı…±fl≈¬˘Ó¬± › qX¬± ˆ¬øMê øÚÀ˚˛ ˚“±ı˛±˝◊ Œ¸‡±ÀÚ Œ·ÀÂÚ Ó“¬±ı˛±˝◊ ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛ÀÂÚ fl‘¬¯ûfl‘¬¬Û± º ’±ı˛
˚≈·˚≈·±ôL√ ÒÀı˛ ‰¬˘ÀÓ¬ Ô±fl¬± ı‘j±ıÀÚı˛ Œ¸˝◊ øı‡…±Ó¬ ı˛±¸˘œ˘± ¸•§Àg¬ ŒÓ¬± ¸±Òfl¬ fl¬øı ø˘À‡˝◊
Œ·ÀÂÚ ñ
ë’±Àʱ Œ¸Ô± øÚÓ¬…˘œ˘± fl¬Àı˛ ˙…±˜ı˛±˚˛
Œfl¬±Ú Œfl¬±Ú ˆ¬±·…ı±ÀÚ Œø‡ı±Àı˛ ¬Û±˚˛ ºí ¤˝◊ øÚÓ¬…˘œ˘± Œ˚ fl¬ø˘˚≈À·› ’ı…±˝Ó¬ ’±ÀÂ
Ó¬± ¶§˚˛— ¿Õ‰¬Ó¬Ú… ˜˝±√õ∂ˆ≈¬ ¤ı— Ó“¬±ı˛ Œ¶ß˝ÒÚ… ¯∏h¬À·±¶§±˜œ ŒÔÀfl¬ qè fl¬Àı˛ ¸fl¬˘ ø¸X¬ ∆ı¯ûı
¸±Òfl¬˝◊ ıÀ˘ Œ·ÀÂÚ ºíí
ñ ëëøfl¬c√ ¬ı‘j±ıÀÚ √õ∂øÓ¬ ı˛±ÀÓ¬ı˛ ı˛±¸˘œ˘± øfl¬—ı± Û”øÌ«˜±ı˛ ı˛±ÀÓ¬ı˛ ›˝◊ ˜˝±ı˛±¸ Œfl¬Î¬◊ √õ∂Ó¬…é¬
õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
fl¬Àı˛ÀÂÚ øfl¬ ∑íí
ñ ëëfl¬Àı˛ÀÂÚ ∆ıøfl¬ º ’ÀÚfl¬ ø¸X¬ ¸±Òfl¬˝◊ Œ¸˝◊ ı˛±¸ Ó¬Ô± ˜˝±ı˛±¸ √õ∂Ó¬…é¬ fl¬Àı˛ÀÂÚ º fl¬øÔÓ¬
’±À ñ Œ˘±fl¬˜≈À‡ ¤˝◊ ˜˝±ı˛±À¸ı˛ fl¬Ô± qÀÚ ¶§˚˛— ˜≈‚˘ ¸•⁄±È¬ ’±fl¬ıı˛› ¤À¸øÂÀ˘Ú ı‘j±ıÀÚÄ
∆ı¯ûı ‰”¬h¬±˜øÌ ı˛+¬Û Œ·±¶§±˜œı˛ fl¬±À ’±ÀıÚ fl¬Àı˛øÂÀ˘Ú Ó“¬±Àfl¬ ¤˝◊ ˘œ˘± ’±¶§± fl¬ı˛±ÀÚ±ı˛
ÊÚ… º Œ·±¶§±˜œÊœ ˜≈‚˘ ¸•⁄±ÀȬı˛ ’±ôL√øı˛fl¬ ’±ÀıÚ ’·Ë±˝… fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ÚøÚ º Ó¬Àı ıÀ˘øÂÀ˘Ú,
ë›˝◊ ˜˝±ı˛±¸ √õ∂Ó¬…é¬ fl¬ı˛±ı˛ ˜Ó¬ ‹ù´øı˛fl¬ ˙øMê ’±¬ÛÚ±ı˛ ŒÚ˝◊ º Ó¬±˝◊ ›˝◊ øı…˙«Ú ˘±ˆ¬
fl¬ı˛ÀÓ¬ Œ·À˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ˝ ‰¬À˘ ˚±Àıº Ó¬ı≈ ’±¬ÛøÚ ˚‡Ú ‰¬±˝◊ÀÂÚ ’±·±˜œ ¬Û”øÌ«˜±˚˛ ’±ø˜
’±¬ÛÚ±Àfl¬ Œ‰¬±‡ Œı“ÀÒ øÚÀ˚˛ ˚±ı øÚÒ≈ıÀÚºí ¿ı˛+¬Û Œ·±¶§±˜œ Ó¬“±ı˛ fl¬Ô± Œı˛À‡øÂÀ˘Ú º ¬Ûı˛ıÓ¬œ«
¬Û”øÌ«˜±˚˛ ·ˆ¬œı˛ ı˛±ÀÓ¬ ˆ¬±ı˛Ó¬¸•⁄±ÀȬı˛ ≈À‰¬±‡ Œı“ÀÒ øÚÀ˚˛ ø·À˚˛øÂÀ˘Ú øÚÒ≈ıÀÚ º ¸•⁄±È¬ Œ¸˝◊
’ı¶ö±ÀÓ¬˝◊ œ‚«é¬Ì øÂÀ˘Ú Œ¸‡±ÀÚÄ √õ∂±Ìˆ¬Àı˛ |ıÀÌøfÀ˚˛ı˛ ¸±˝±À˚… ’±¶§± fl¬Àı˛øÂÀ˘Ú ˜˝±ı˛±À¸ı˛
ı˛¸˜±Ò≈ı˛œº ¬Ûøı˛À˙À¯∏ ıÀ˘øÂÀ˘Ú, ë’±Ê ˚± qÚ˘±˜ ’±ı˛ ˚± ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛˘±˜ Ó¬±
’øÚı«‰¬Úœ˚˛ ºí .... ºíí
ñ ëëøfl¬c√ ’±fl¬ıÀı˛ı˛ Œ¸˝◊ ά◊¬Û˘øt ¬Ûı˛ıÓ¬œ«fl¬±À˘› fl¬±Àı˛±ı˛ ˆ¬±À·… Ê≈ÀȬø¢ øfl¬ ∑íí
ñ ëëÊ≈ÀȬø¢ ∆ıøfl¬ º ’±fl¬ıÀı˛ı˛ Œ¸˝◊ ά◊¬Û˘øtı˛ ’Ú≈ı˛ÌÌ ¬Ûı˛ıÓ¬œ«fl¬±À˘ ’ÀÚfl¬ øıø˙©Ü
¸iß…±¸œÀı˛ ˜≈‡ ŒÔÀfl¬› Œ˙±Ú± Œ·Àº ’±ı˛ Ó“¬±Àı˛ Z±ı˛± ’Ú≈√õ∂±øÌÓ¬ ˝À˚˛ ’±Àı˛± ’ÀÚfl¬ ˆ¬Mê˝◊
ı˛±ÀÓ¬ı˛ Œı˘±˚˛ ø·À˚˛øÂÀ˘Ú øÚÒ≈ıÀÚº ¤“Àı˛ ˜ÀÒ… ˚“±ı˛± ¸±Ù¬À˘…ı˛ ø˙± Œ‡ÀÓ¬ Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂÚ
Ó“¬±Àı˛ ’øÒfl¬±—˙˝◊ ë’±¬ÛÚ ¸±ÒÚfl¬Ô± ıø˘Àı Ú± ˚Ô± Ó¬Ô±í ˜ÀÓ¬ øıù´±¸œ º Ó¬±˝◊ Ó“¬±ı˛± ›‡±Ú
ŒÔÀfl¬ Œ˚ øfl¬ ’˜‘ÀÓ¬ı˛ ¶§± Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂÚ Ó¬± ʱڱ ¸y¬ı¬ ˝˚˛øÚ º Ó¬Àı ˚“±ı˛± ¤˝◊ ’˜‘ÀÓ¬ı˛ ¸g¬±ÀÚ
ø·À˚˛ ı…Ô« ˝À˚˛ÀÂÚ Ó“¬±Àı˛ fl¬Ô± ʱڱ Œ·À ∆ıøfl¬º Ó“¬±Àı˛ ’øÒfl¬±—˙˝◊ Œ¸˝◊ ı˛±ÀÓ¬˝◊ øÚÒ≈ıÀÚı˛
øˆ¬Ó¬Àı˛ ϬÀ˘ ¬ÛÀh¬ÀÂÚ ˜‘Ó≈¬…ı˛ Œfl¬±À˘ ¤ı— Œ¸˝◊ ˜‘Ó≈¬…ı˛ ˚Ô±Ô« fl¬±ı˛Ì› ’±Ê ¬Û˚«ôL√ Œfl¬±Ú ά±Mê±ı˛
Òı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ÚøÚ º ŒÀ˝ Œfl¬±Ú ’±‚±ÀÓ¬ı˛ ø‰¬˝ê ø¢ Ú±Ä qÒ≈ Œ‰¬±‡≈¬øȬ ø¢ øı¶£¬±øı˛Ó¬ ¤ı— ¤fl¬
’æ≥Ó¬ ˜≈*Ó¬±ı˛ Œı˛˙ ø¢ Ó¬“±Àı˛ Œ‰¬±À‡˜≈À‡ º ’±ı˛ ¤˝◊ ’˜‘ÀÓ¬ı˛ ¸g¬±ÚœÀı˛ ˜ÀÒ… Œ˚ fl¬˚˛ÊÚ
¬Û”ı«ÊÀiúı˛ ¸≈fl‘¬øÓ¬ıÀ˙ ’±ı±ı˛ øÀÚı˛ ’±À˘± Œ‡ÀÓ¬ Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂÚ Ó“¬±Àı˛ ˜øô¶∏©® ¤fl¬ ı˛±ÀÓ¬ı˛
˜ÀÒ…˝◊ ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı øıfl¬˘ ˝À˚˛ Œ·Àº ÊœıÀÚı˛ ı±øfl¬ øÚ&ø˘ øÀı…±iú± ’ı¶ö±ÀÓ¬˝◊ Ó“¬±Àı˛
fl¬±È¬±ÀÓ¬ ˝À˚˛À º Ó¬±˝◊ ¬ı˛±ÀÓ¬ı˛ Œı˘±˚˛ øÚÒ≈ıÀÚı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ øÚÓ¬… ‚Ȭ˜±Ú Œ¸˝◊ ’√õ∂±fl‘¬Ó¬ ˘œ˘±ı˛
¶§ı˛+¬Û ¸±Ò±ı˛Ì ˜±Ú≈À¯∏ı˛ fl¬±À ’±Àʱ ø‰¬ı˛ôL√Ú ı˛˝¸… ˝À˚˛˝◊ ŒÔÀfl¬ Œ·À º ¤˝◊ ı˛˝¸… ’±Àı˛±
‚Úœˆ”¬Ó¬ ˝À˚˛À ›‡±Ú ŒÔÀfl¬ ¬Û±›˚˛± øfl¬Â≈ øÚ˙«ÀÚı˛ øˆ¬øMÀÓ¬ º ’±Àʱ √õ∂øÓ¬ ¬ı˛±ÀÓ¬ı˛ ’ı¸±ÀÚ
øÚÒ≈ıÀÚı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ı˛ ˚≈·˘ ˜øjÀı˛ Œ¸˝◊ ı˛±À¸ı˛ øÚ˙«Ú Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±›˚˛± ¬˚±˚˛ º ›‡±Úfl¬±ı˛ ¬Û”ʱı˛œı˛±˝◊
ıÀ˘Ú ñ Œı˛±Ê ¸fl¬±À˘ ˜øjÀı˛ı˛ fl¬¬Û±È¬ ‡≈˘À˘˝◊ Œ‰¬±À‡ ¬ÛÀh¬ Œ˚ øˆ¬Ó¬Àı˛ı˛ ¸ıøfl¬Â≈˝◊ ’À·±Â±À˘±
˝À˚˛ ’±ÀÂ Ä ı˛±Ò±fl‘¬À¯ûı˛ ˙˚…±› Œ‡± ˚±˚˛ ’øıÚ…ô¶∏ º ı˛±ÀÓ¬ Œ˚ Œˆ¬±· Œ˚˛± ˝˚˛ Œ¸˝◊ Œˆ¬±À·ı˛
’ÀÒ«fl¬ øfl¬ˆ¬±Àı Œ˚Ú Œ˙¯∏ ˝À˚˛ ˚±˚˛ Œˆ¬±ı˛ ˝›˚˛±ı˛ ’±À·˝◊ º fl¬‡ÀÚ±-fl¬‡ÀÚ± ı˛±Ò±fl‘¬À¯ûı˛
øı·ËÀ˝ı˛ ŒÍ“¬±ÀȬ› ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ Œˆ¬±À·ı˛ ’·Ëˆ¬±À·ı˛ ø‰¬˝ê º ¤˜Úøfl¬ ›‡±ÀÚ ¿ı˛±Ò±ı˛ ÊÚ… ı˛±ÀÓ¬
Œı˛À‡ ˚±›˚˛± ’±˘Ó¬±ı˛ ø˙ø˙› ¸fl¬±˘Àı˘±˚˛ ˆ≈¬˘≈ø_Ó¬ ’ı¶ö±˚˛ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º ¤¸ı øÚ˙«Ú
ŒÔÀfl¬ ¶Û©Ü˝◊ Œı±Á¬± ˚±˚˛ ñ ¬ı˛±ÀÓ¬ı˛ Œı˘±˚˛ øÚ}¬˚˛˝◊ øfl¬Â≈ ’√õ∂±fl‘¬Ó¬ ‚Ȭڱ ‚ÀȬ ›‡±ÀÚº øfl¬c√
õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 9 10
Ó¬±ı˛ ˚Ô±˚Ô øııı˛Ì ’±Ê ¬Û˚«ôL√ Œfl¬±Ô±› ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛øÚ º Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ı˛±ÀÓ¬ı˛ øÚÒ≈ıÚ ’±Àʱ
¸±Ò±ı˛Ì ˜±Ú≈À¯∏ı˛ fl¬±À ¤fl¬ ’¬Û±øÔ«ı ı˛˝¸… ºíí
’±˜±ı˛ fl¬Ô± qÀÚ øfl¬Â≈é¬Ì ‰≈¬¬Û fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬ ¸≈Ó¬¬Û± º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ’±ı±ı˛ ’±˜±ı˛ ¬Û±À˚˛ ˝±Ó¬
øÀ˚˛ √õ∂̱˜ fl¬Àı˛ ıÀ˘, ëë±±, ’±˜±ı˛ ˜ÀÚı˛ ¤˝◊ ëTo be or not to beí-ı˛ ά±˜±Àά±À˘ı˛
˜ÀÒ… ¸øÓ¬…fl¬±Àı˛ı˛ ø˙± Œ‡±À˘Ú ’±¬ÛøÚ º ’±ø˜ ˚‡Ú fl¬˜«¸”ÀS ı‘j±ıÀÚ˝◊ Posted ˝øBÂ
Ó¬‡Ú øÚ}¬˚˛˝◊ ¤˝◊ ø‰¬ı˛ôL√Ú ı˛˝¸… ¸g¬±ÀÚ ıËÓ¬œ ˝ı º ˚ø ¸g¬±ÀÚ ˝◊øÓ¬ı±‰¬fl¬ øfl¬Â≈ ¬Û±˝◊ Ó¬Àı
÷ù´Àı˛ı˛ ’øô¶∏Q ¸•§Àg¬ øıj≈˜±S ¸Àj˝ Ô±fl¬Àı Ú± ’±˜±ı˛ º ’±ı˛ ŒÓ¬˜Ú øfl¬Â≈ Ú± Œ¬ÛÀ˘ øfl¬c√
’±˜±ı˛ fl¬±À ’±À·ı˛ ˜Ó¬ ˚≈øMê˝◊ ˝À˚˛ Ô±fl¬Àı ÊœıÀÚı˛ ÒËnıÓ¬±ı˛± ºíí
øfl¬ ¸ı«Ú±˙ Ø ¸≈Ó¬¬Û± øfl¬ Ó¬Àı ¬Û”øÌ«˜±ı˛ ı˛±ÀÓ¬ øÚÒ≈ıÀÚ ˚±ı±ı˛ fl¬Ô± ˆ¬±ıÀ ڱøfl¬ ∑ Ó¬±˝íÀ˘
ŒÓ¬± øı¬ÛØ ˆ¬Mê ¸±Òfl¬ı˛± Œ˚ ¸±ÒÚ˙øMêı˛ ¸±˝±À˚… ›‡±Úfl¬±ı˛ ˜‘Ó≈¬…Ó≈¬˘… øı¬ÛÀfl¬ √õ∂øÓ¬Àı˛±Ò
fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ú Œ¸˝◊ ˙øMê ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ Œfl¬±Ô±˚˛ ∑ Œ˙À¯∏ øÚ‚«±» ŒÂÀ˘˜±Ú≈¯∏œı˛ ıÀ˙ Œfl¬±Ú ˜±ı˛±Rfl¬
é¬øÓ¬ı˛ ¸•ú≈‡œÚ ˝Àı Ø
’Ó¬¤ı ›Àfl¬ Œı±Á¬±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… ’±ø˜ ı˘˘±˜, ëë¸≈Ó¬¬Û±, ŒÓ¬±˜±ı˛ ı˚˛¸ ’ä º ¤˝◊ ı˚˛¸
Á≈“¬øfl¬ øÚÀÓ¬ ˆ¬˚˛ ¬Û±˚˛Ú± øͬfl¬˝◊ Ó¬Àı Œ¸˝◊¸±ÀÔ ’±ÀıÀ·ı˛ ıÀ˙ Œ‡ÀÓ¬› ¬Û±˚˛ Ú± Œ˚ ›˝◊ Á≈“¬øfl¬ı˛
˜Ò… ŒÔÀfl¬˝◊ ά◊“øfl¬ øÀB øı¬ÛÀı˛ ‚Ú fl¬±À˘± Œ˜‚ º Á“≈¬øfl¬ÀÓ¬ ¸±Ù¬˘… Ó¬‡Ú˝◊ ’±À¸ ˚‡Ú
øı¬ÛÀfl¬ √õ∂øÓ¬Àı˛±Ò fl¬ı˛±ı˛ ˙øMê› ’±˚˛ÀQ ’±À¸ º ’±ı˛ ¤Àé¬ÀS Œ¸˝◊ ˙øMê ˝˘ ˝◊©Üfl‘¬¬Û± º
øfl¬c√ ’±˜±Àı˛ ¸±ÒÚÊ·ÀÓ¬ı˛ ¬ÛøÔfl¬ı˛± ıÀ˘Ú ñ Œ˚ Œfl¬±Ú fl‘¬¬Û± Œ¬ÛÀÓ¬ ˝À˘˝◊ ’±À· ’øÒfl¬±ı˛œ
˝›˚˛± √õ∂À˚˛±ÊÚ º ’±ı˛ fl‘¬¬Û± ¬Û±›˚˛±ı˛ ’øÒfl¬±ı˛œ ˝ÀÓ¬ Œ·À˘ ¸±ÒÚ± ı˛fl¬±ı˛ º Ó¬±˝◊ ı˘ø ñ√
¸±ÒÚ±ı˛ ˜±Ò…À˜ ’øÒfl¬±ı˛œ Ú± ˝À˚˛ ¤˜Ú ø¬ı¬ÛÀı˛ ¸•ú≈‡œÚ ˝íÀÓ¬ Œ˚› Ú± º Œ¸Àé¬ÀS ŒÓ¬±˜±ı˛
√õ∂±Ì¸—˙˚˛ ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ºíí
ñ ëë˝í˘˝◊ ı± √õ∂±Ì¸—˙˚˛ º ’±˜±ı˛ ŒÓ¬± ÊœıÚ ŒÔÀfl¬ ˝±ı˛±ı±ı˛ øfl¬Â≈ ŒÚ˝◊ º ÊÀiú˝◊ ˜±Àfl¬
˝±øı˛À˚˛ø ’±ı˛ ıÂı˛ À˙fl¬ ˝ÀÓ¬ Ú± ˝ÀÓ¬˝◊ ı±ı±› ¬Û‘øÔıœ ŒÔÀfl¬ øı±˚˛ øÚÀ˚˛ÀÂÚ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ŒÓ¬±
qÒ≈ ˜±˜±ı±øh¬ÀÓ¬ ·˘·Ë˝ ˝À˚˛ ŒıÀh¬ ›Í¬± º Ó¬±˝◊ øı. ¤¸. ø¸ ¬Û±˙ fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬˝◊ qè
fl¬Àı˛ø¢±˜ ‰¬±fl¬ı˛œı˛ ¬Ûı˛œé¬± øÀÓ¬ º ˆ¬±ø·…¸, ı…±—Àfl¬ı˛˛ ‰¬±fl¬ı˛œÈ¬± Œ¬ÛÀ˚˛ Œ·˘±˜ ºíí ¤˝◊ ¬Û˚«ôL√
ıÀ˘ ¤fl¬È≈¬ Ô±˜˘ ¸≈Ó¬¬Û± º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ı˘˘, ëë±±, ˜‘Ó≈¬…Àfl ’±ø˜ ˆ¬˚˛ ¬Û±˝◊ Ú± º ÊÀiúø ˚‡Ú
˜ı˛ÀÓ¬ ŒÓ¬± ˝Àı˝◊ º øfl¬c√ ˜‘Ó≈¬…ı˛ ’±À· ¬Û˚«ôL√ øfl¬ˆ¬±Àı ÊœıÚÀfl¬ Ê±Ú˘±˜ Œ¸È¬±˝◊ ŒÓ¬± ’±¸˘
√õ∂±øl º Ó¬±˝◊ ı‘j±ıÀÚ˝◊ ˚‡Ú ‰¬±fl¬ı˛œ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˚±øB ¬’±ı˛ øÚÒ≈ıÀÚı˛ ’‚È¬Ú ¸•§Àg¬ ˚‡Ú ʱÚÀÓ¬˝◊
¬Û±ı˛˘±˜ Ó¬‡Ú øÚÒ≈ıÀÚı˛ ı˛˝¸… ’±˜±˚˛ Œˆ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬˝◊ ˝Àı º ’±˜±ı˛ ÊœıÚ-øÊ:±¸±ı˛ ά◊Mı˛
¬Û±›˚˛±ı˛ ÊÚ… ¤˝◊ Á“≈¬øfl¬ øÚÀÓ¬˝◊ ˝Àı ’±˜±˚˛ ºíí
¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ‘Ϭˇ fl¬_¶§Àı˛ ¤fl¬Ô± qÀÚ Œı˙ ı≈Á¬˘±˜ ñ ¤ Œ˜À˚˛ ı±ı˛Ì Œ˙±Ú±ı˛ ¬Û±Sœ Ú˚˛º
Ó¬±˝◊ ’±ı˛ ı±ı˛Ì Ú± fl¬Àı˛ ¤ı±ı˛ ›ı˛ øÀfl¬ ¤ø·À˚˛ ø˘±˜ ’±Rı˛é¬±ı˛ Ϭ±˘ º ı˘˘±˜, ëëÓ¬Àı
’±˜±ı˛ ¤fl¬È¬± fl¬Ô± ı˛±À‡± º ı‘j±ıÀÚ fl¬‡ÀÚ± Œfl¬±Ú øı¬ÛÀ ¬Ûh¬À˘ ’ı˙…˝◊ Œ‰¬±‡ ı≈“ÀÊ ¤fl¬˜ÀÚ
ëı˛±ÀÒ-ı˛±ÀÒí Ê¬Û Œfl¬±ı˛ 108 ı±ı˛º øıø˙©Ü ¸±Òfl¬Àı˛ ˜≈À‡ qÀÚø ñ Œ˚ Œfl¬±Ú øı¬Û ŒÔÀfl¬˝◊
Ó¬±ı˛Ì fl¬Àı˛ ¤˝◊ ˜˝±Ú±˜ º qÀÚø ¤˝◊ Ú±˜ÊÀ¬Ûı˛ ¤˜Ú˝◊ ˜ø˝˜± Œ˚ ˜≈UÀÓ«¬ı˛ ’±À·ı˛ ¬‚Ú
õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
fl¬±À˘± ¬Œ˜‚› Œ‡ÀÓ¬ Ú± Œ‡ÀÓ¬˝◊ Œ˚Ú Œfl¬˜Ú fl¬Àı˛ ˝±øı˛À˚˛ ˚±˚˛ Œ¸±Ú± Œı˛±Àı˛ ’±À˘±˚˛ºíí
ñ ëëøͬfl¬ ’±À ±± º ¤ÀÓ¬ ’±¬ÛøM fl¬ı˛ı Ú± º fl¬±ı˛Ì ¤˝◊¸”ÀS ÷ù´Àı˛ı˛ ’øô¶∏ÀQı˛ ’ôL√Ó¬–
¤fl¬È¬± √õ∂˜±Ì ŒÓ¬± ¬Û±›˚˛± ˚±Àıº íí Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¤fl¬È≈¬ ŒÔÀ˜ ı˘˘, ëë±±, ¸Ó¬…Àfl¬ ʱÚÀÓ¬ ø·À˚˛
’±˜±ı˛ ˆ¬±À·… ˚±˝◊ ‚È≈¬fl¬ Ú± Œfl¬Ú ’±˜±ı˛ ’±Ù¬À˙±¯∏ Ô±fl¬Àı Ú±º ’±ı˛ ˚ø ı‘j±ıÀÚ ¸øÓ¬…˝◊
Œ¬ÛÀ˚˛ ˚±˝◊ ’±˜±ı˛ ÊœıÚ øÊ:±¸±ı˛ ά◊Mı˛ Ó¬Àı ’ı˙…˝◊ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ø‰¬øͬ ø˘À‡ ʱڱıºíí
ñ ëëøÚ}¬˚˛˝◊ ʱڱÀı º ’±˜±ı˛ ı' Ú•§Àı˛ı˛ øͬfl¬±Ú± ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±À ’±À ŒÓ¬± ∑íí
ñ ëëÚ± ±±, ıÓ«¬˜±ÀÚ ›È¬±˝◊ ’±˜±ı˛ ‰¬±˝◊ ºíí
fl¬±˘œ‚±È¬ Œ¬Û±©Ü ’øÙ¬À¸ı˛ ı' Ú•§Àı˛ı˛ øͬfl¬±Ú± ’±˜±ı˛ ˜øÚı…±À·˝◊ ø¢ º Ó¬»é¬Ì±» ›øȬ
Œıı˛ fl¬Àı˛ Ó≈¬À˘ ø˘±˜ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ˝±ÀÓ¬ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ı˘˘±˜, ëë±± ıÀ˘ ˚‡Ú ŒÎ¬Àfl¬Â, Ó¬‡Ú
’±Àı˛fl¬øȬ fl¬Ô±› ıø˘ º øıÀ˙-øıˆ≈“¬À˚˛ ¤fl¬˘± ˚±B º Œfl¬±Ú ’¸≈øıÒ±˚˛ ¬Ûh¬À˘ ¶§BÂÀj ’±˜±˚˛
ø‰¬øͬ ø˘À‡ ʱøÚ› º Œfl¬±Ú ¸—Àfl¬±‰¬ Œfl¬±ı˛ Ú± ºíí
’±˜±ı˛ ¤ fl¬Ô±˚˛ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ≈íÀ‰¬±‡ Œ˚Ú ¸Ê˘ ˝À˚˛ ¤˘ º ø‰¬fl¬ø‰¬fl¬ fl¬Àı˛ ά◊ͬ˘ Œ‰¬±À‡ı˛
Œfl¬±Ì º ’ı˙… ˜≈UÀÓ«¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ øÚÀÊÀfl¬ ¸±˜À˘ øÚ˘ › º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ Œı±Ò fl¬øı˛ fl¬Ô± Œ‚±ı˛±ÀÚ±ı˛
ÊÚ…˝◊ ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘˘, ëë¤ı±ı˛ Ó¬Àı øı±˚˛ øÚ ±± º ’ÀÚfl¬È¬± ”ı˛ øÙ¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı ’±˜±˚˛ºíí
’±ø˜ ı˘˘±˜, ëëøfl¬c√ øé¬ÀÌù´Àı˛ ¤À¸ ˜± ˆ¬ıÓ¬±øı˛ÌœÀfl¬ ˙«Ú Ú± fl¬Àı˛ øÙ¬Àı˛
˚±Àı∑íí
¸≈Ó¬¬Û± ı˘˘, ëë±±, ˚Ó¬é¬Ì Ú± ˜ÀÚ øıù´±¸ ʱ·À ӬӬé¬Ì ŒÓ¬± øı·Ë˝Àfl¬ 똱í ıÀ˘
ˆ¬±ıÀÓ¬ ¬Û±ı˛ı Ú± º Œ¸˝◊ ˙«ÀÚı˛ øfl¬ Œfl¬±Ú ˜”˘… Ô±fl¬Àı ∑íí
ñ ëëÔ±fl¬Àı ∆ıøfl¬ º Ó≈¬ø˜ 똱í-Œfl¬ øı·Ë˝ ıÀ˘ Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛± øfl¬c√ ˜± ŒÓ¬± ŒÓ¬±˜±˚˛ ¸ôL√±Ú:±ÀÚ˝◊
’±˙œı«± fl¬ı˛ÀıÚ º ŒÓ¬±˜±ı˛ ’±¸iß ÊœıÚ¬ÛÀÔ ¤˝◊ ’±˙œı«± øfl¬c√ ıh¬ ¬Û±ÀÔ˚˛ ˝À˚˛ ά◊ͬÀı ºíí
’±˜±ı˛ ¤fl¬Ô±˚˛ ¸≈Ó¬¬Û± ’±ı˛ ’±¬ÛøM fl¬ı˛˘ Ú±º Œı±Ò fl¬øı˛ ’±˜±ı˛ ˜≈‡ Œ‰¬À˚˛˝◊ ¤fl¬ı˛fl¬˜
’øÚB±¸ÀMW› ı˛±øÊ ˝˘ º ’Ó¬–¬Ûı˛ ’±˜ı˛± ¬Û±À˚˛ ¬Û±À˚˛ ø¸“øh¬ı˛ Ò±¬Û Œ¬Ûøı˛À˚˛ ά◊Àͬ ¤˘±˜
·ˆ«¬·‘À˝ı˛ ¸±˜ÀÚ º øé¬ÀÌù´ı˛ ˜øjı˛ fl¬ø˜øȬı˛ √õ∂±Ì¬Û≈è¯∏ ¿fl≈¬˙˘ Œ‰¬ÃÒ≈ı˛œı˛ Œ¸ÃÊÀÚ… ˝◊øÓ¬¬Û”Àı«
˜øjÀı˛ı˛ ·ˆ«¬·‘À˝ ’ÀÚfl¬ı±ı˛˝◊ √õ∂Àı˙ fl¬Àı˛ø ’±ø˜ º ¤ı±ı˛› ’Ú…Ô± ˝˘ Ú± º Œ¸ı±À˚˛Ó¬ı˛±
˜±À˚˛ı˛ ά±ÚøÀfl¬ı˛ ı˛Ê± ‡≈À˘ øÀ˘Úº ¸≈Ó¬¬Û±Àfl¬ øÚÀ˚˛ ’±ø˜ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛˘±˜ ˚≈·±ıÓ¬±ı˛
¿ı˛±˜fl‘¬¯ûÀÀıı˛ ¶ú‘øÓ¬-øıÊøh¬Ó¬ ˜± ˆ¬ıÓ¬±øı˛Ìœı˛ ·ˆ«¬˜øjÀı˛ º
·ˆ«¬˜øjÀı˛ øıı˛±øÊÓ¬± ı˛À˚˛ÀÂÚ ˜± ˆ¬ıÓ¬±øı˛Ìœ ñ ‚Úfl‘¬¯ûıÌ«±, ‰¬Ó≈¬ˆ≈«¬Ê±Ä ¤fl¬ ˝±ÀÓ¬
ıı˛±ˆ¬˚˛, ¤fl¬ ˝±ÀÓ¬ ‡h·, ¤fl¬ ˝±ÀÓ¬ ’¸≈Àı˛ı˛ øÂiߘô¶∏fl¬ › ¤fl¬ ˝±ÀÓ¬ ¬ÛΩ º ˜± ¤‡±ÀÚ ¤À˘±Àfl¬˙œ
ñ ‚Ú fl≈¬ø=¡Ó¬ Œfl¬˙ı˛±ø˙ ¬Û√õ∂±ôL√ ¬Û˚«ôL√ √õ∂¸±øı˛Ó¬ º ıU ’˘—fl¬±ı˛ˆ”¬ø¯∏Ó¬± ˜±À˚˛ı˛ ˜≈‡˜G¬˘
√õ∂¸iß › øı…ˆ¬±ı¬Û”Ì«±º ˜±À˚˛ı˛ ¬ÛÓ¬À˘ ˙˚˛ÀÚ ı˛À˚˛ÀÂÚ ˜˝±fl¬±˘¶§ı˛+¬Û ø˙ı º ˜± ˆ¬ıÓ¬±øı˛Ìœ
fl¬±À˘ı˛ ’øÒù´ı˛œ º Ó¬±˝◊ Ó“¬±ı˛ ’±Àı˛fl¬ Ú±˜ fl¬±˘œ º ’±ı±ı˛ ˆ¬ı¸—¸±Àı˛ ¸fl¬˘ ÊœıÀfl¬ øÓ¬øÚ˝◊
Ó¬±ı˛Ì fl¬Àı˛Ú º Œ¸ÊÚ… Ó“¬±ı˛ Ú±˜ ˆ¬ıÓ¬±øı˛Ìœ º
˚≈·±ıÓ¬±ı˛ ¿ı˛±˜fl‘¬¯û ¬Ûı˛˜˝—¸ÀÀıı˛ ˝◊©ÜÀıœ ˜± ˆ¬ıÓ¬±øı˛ÌœÀfl¬ ¸±©Ü±À/ √ õ∂̱˜ fl¬ı˛˘±˜
’±ø˜ º ˜±À˚˛ı˛ fl¬±À √õ∂±Ô«Ú± ʱڱ˘±˜ ñ Ê·ÀÓ¬ı˛ ¸fl¬˘ ÊœÀıı˛ ˜/˘ Œ˝±fl¬ º Œ¸˝◊¸±ÀÔ
õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 11
√õ∂±Ô«Ú± ʱڱ˘±˜ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ÊÚ…›º ı˘˘±˜, ëëŒı‰¬±ı˛œ ‰¬±fl¬ı˛œ øÚÀ˚˛ ¤fl¬±-¤fl¬± ˚±ÀB ¸≈”ı˛ ı‘j±ıÀÚº
Œfl¬±Ú øı¬ÛÀ Œ˚Ú ¬Ûh¬ÀÓ¬ Ú± ˝˚˛ ›Àfl¬º øıÀ˙¯∏Ó¬– ’±˜±ı˛ ı˝◊ ¬ÛÀh¬ Œ˚ øÊ:±¸± ŒÊÀ·À ›ı˛
˜ÀÚ Ó¬±ı˛ ˚Ô±Ô« ¸≈Mı˛ Œ˚Ú ı‘j±ıÀÚ˝◊ Œ¬ÛÀ˚˛ ˚±˚˛ › º ›Àfl¬ ı˛é¬± Œfl¬±ı˛ Ó≈¬ø˜ ºíí
˜±À˚˛ı˛ fl¬±À √õ∂±Ô«Ú± ʱøÚÀ˚˛ ¤fl¬ı±ı˛ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ¬Û±ÀÚ ‰¬±˝◊˘±˜ º ¸≈Ó¬¬Û±› ¤‡±ÀÚ ŒÊ±h¬˝±ÀÓ¬
˜±Ó‘ ˜”øÓ«¬ı˛ øÀfl¬ Œ‰¬À˚˛ “±øh¬À˚˛ ’±ÀÂ Ä Ó¬Àı ¤˝◊ ˆ¬ø/˜± Œfl¬˜Ú Œ˚Ú øÚ©x±Ì º ’±¸À˘ ˚Ó¬é¬Ì
Ú± øıù´±¸ ʱ·À ›ı˛ ˜ÀÚ Ó¬Ó¬é¬Ì ŒÓ¬± ›ı˛ ¬ÛÀé¬ Œı±Á¬± ¸y¬ı Ú˚˛ Œfl¬Ú ˜‘iúÀ˚˛ı˛ ˜±ÀÁ¬˝◊
ø‰¬iúÀ˚˛ı˛ ’øÒá¬±Ú ‚ÀȬ º Ó¬±˝◊ ˜± ˆ¬ıÓ¬±øı˛Ìœı˛ fl¬±À √õ∂±Ô«Ú± fl¬ı˛˘±˜ ñ Œ¸˝◊ ıU ’±fl¬±ø„é¬Ó¬
øıù´±À¸ı˛ ’±À˘± Œ˚Ú ’ø‰¬Àı˛˝◊ ı˛±ø„À˚˛ ŒÓ¬±À˘ ›ı˛ ˜ÀÚı˛ Œfl¬±Ì º
√õ∂±Ô«Ú± ʱøÚÀ˚˛ ˜± ˆ¬ıÓ¬±øı˛Ìœı˛ ˜≈À‡ı˛ øÀfl¬ ‰¬±˝◊ÀÓ¬˝◊ ‰¬˜Àfl¬ ά◊ͬ˘±˜ º ˜±À˚˛ı˛ ˜≈‡¿ÀÓ¬
Œ˚ Ù≈¬ÀȬ ά◊ÀͬÀ ø˜øȬø˜øȬ ˝±ø¸ º Ó¬Àı øfl¬ ˜± Œfl¬±Ú ˝◊ø/Ó Œ˚±·±ÀBÂÚ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ¬Ûı˛ıMœ« ÊœıÚÒ±ı˛±ı˛
øÀfl¬ ∑¬ Ú±øfl¬ ¤ ‘˙… qÒ≈˝◊ ’±˜±ı˛ ‘ø©Üı˛ w˜˜±S ∑
øfl¬c√ ’±Ê ı≈Á¬ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ø ñ Œ¸øÚ ’±˜±ı˛ ‘ø©Üı˛ øıw˜ ‚ÀȬ øÚ º ˜± ˆ¬ıÓ¬±øı˛Ìœ ¸øÓ¬…˝◊
Œ¸øÚ ¸±h¬± øÀ˚˛øÂÀ˘Ú ’±˜±ı˛ √õ∂±Ô«Ú±˚˛ º Ú±˝À˘ Œ˚ ¸≈Ó¬¬Û±Àfl¬ √õ∂Ô˜ ˙«ÀÚ Œ‚±ı˛Ó¬ı˛ ˚≈øMêı±œ
¤ı— ’Ó¬œøf˚˛ øı¯∏À˚˛ ’øıù´±¸œı˛+À¬Û ŒÀ‡ø¢±˜ Ó¬±ı˛ ÊœıÀÚ ˜±S fl¬À˚˛fl¬ ıÂÀı˛ı˛ ˜ÀÒ…˝◊
¤˜Ú ı˛+¬Û±ôL√ı˛ ‚Ȭ˘ øfl¬ˆ¬±Àı ∑ ’øıù´±À¸ı˛ ‚Ú fl¬±À˘± Œ˜‚ øfl¬ˆ¬±Àı øıù´±À¸ı˛ ’èÌ ’±À˘±ı˛
¶ÛÀ˙« ˝À˚˛ ά◊ͬ˘ ˆ¬øMêı˛ ’±˘¬ÛÚ± ∑
¤ı˛ ¤fl¬È¬±˝◊ ά◊Mı˛ ñ ’‚È¬Ú ’±Àʱ ‚ÀȬ ÊœıÚÓ¬œÀÔ«ı˛ ı≈Àfl¬ º ’±ı˛ ¤˝◊ ’‚ȬÀÚı˛ ˜Ò…
øÀ˚˛˝◊ ¸œ˜±ı˛ ˜±ÀÁ¬ Òı˛± ŒÚ ’¸œ˜ Ä ’±¬ÛÚ ’±À˘±ı˛ ¬ÛøıS ¶ÛÀ˙« ¸œ˜±Àfl¬ fl¬Àı˛ ŒÓ¬±À˘Ú
’±¬ÛÚ±ı˛ ˜Ó¬ øÚÓ¬… qX¬, øÚÓ¬… ¬ÛøıS º
≈ ˝ ◊
¸˜À˚˛ı˛ ı˝øÓ¬ Œ¶⁄±Ó¬Ò±ı˛± Œ˚˜Ú õ≠±ıÀÚı˛ ı˛+¬Û ÒÀı˛ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ÊœıÚ ŒÔÀfl¬ ’ÀÚfl¬ øfl¬Â≈˝◊
øÂøÚÀ˚˛ øÚÀ˚˛ ˚±˚˛ ŒÓ¬˜Ú˝◊ ıÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ Œ˚ÀÓ¬ Œı˛À‡› ˚±˚˛ ’ÀÚfl¬‡±øÚ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ¬Ûø˘º Œ¸˝◊
¬Ûø˘ÀÓ¬˝◊ Ù¬À˘ Œ¸±Ú±ı˛ Ù¬¸˘º fl¬±ı˛Ì ’øˆ¬:Ó¬± ¸˜‘X¬ fl¬Àı˛ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ø‰¬ôL√±Ò±ı˛± › fl¬˜«¬ÛLö±º
Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ¸˜À˚˛ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ÊœıÚ ‰¬˘ÀÓ¬ Ô±Àfl¬ ÚÓ≈¬Ú ÂÀj ˜Ú ˆ¬øı˛À˚˛ º
¤˝◊ ¸˜À˚˛ı˛ Œ¶⁄±Ó¬Ò±ı˛± ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ÊœıÀÚ› ’±Ú˘ ÚÓ≈¬Ú ı“±fl¬ º ı‘j±ıÀÚı˛ ¤fl¬øȬ ¬Û”øÌ«˜±ı˛
ı˛±Ó¬˝◊ ›ı˛ ÊœıÀÚ ‚Ȭ±˘ ’±˜”˘ ¬Ûøı˛ıÓ«¬ÀÚı˛ ¸”S¬Û±Ó¬ º Ó¬±ı˛˝◊ ¸≈ı±À øé¬ÀÌù´Àı˛ı˛ Œ¸˝◊ Œ¸±Ú±Á¬ı˛±
¸g¬…±˚˛ Œ‡± ˚≈øMêı±œ Ó¬èÌœøȬ ÒœÀı˛ ÒœÀı˛ ıÀ˘ Œ·˘ ¸•Û”Ì« ¤fl¬ øˆ¬iß ı˛+À¬Ûº
¸≈Ó¬¬Û±ı˛ Œ¸˝◊ ¬Ûøı˛ıÓ«¬ÀÚı˛ ¸”S¬Û±ÀÓ¬ı˛ ˜≈UÓ«¬øȬ ¸øÓ¬…˝◊ ’Úı… º ›ı˛ ˜Ò… øÀ˚˛˝◊ ÷ù´ı˛
’±Àı˛fl¬ı±ı˛ √õ∂˜±Ì fl¬ı˛À˘Ú ñ Œ˚ Ó“¬±Àfl¬ øÚ–¶§±Ô«ˆ¬±Àı ʱÚÀÓ¬ ‰¬±˚˛ Ó¬±ı˛ fl¬±À ’ı˙…˝◊ Òı˛±
ŒÚ øÓ¬øÚ º øÓ¬øÚ Œ˚ ¬Ûı˛˜ fl¬è̱˜˚˛º Ó“¬±ı˛˝◊ fl‘¬¬Û±˚˛ ˘é¬ ˘é Ó¬±ø¬ÛÀÓ¬ı˛ Ó‘¬¯û± ø˜È¬ÀÂ, ø˙±˝œÚ
¬Û±ÀB ¬ÛÀÔı˛ Œ‡±, ˆ¬øMê˝œÀÚı˛ ˝+À˚˛ Êiú øÚÀB øıù´±À¸ı˛ ıœÊ, ˝Ó¬±˙±ı˛ ’g¬fl¬±Àı˛ ø˜˘ÀÂ
12 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
ˆ¬ı˛¸±ı˛ ’±À˘±º
¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ÊœıÀÚı˛ ¤˝◊ øıı˛±È¬ ¬Ûøı˛ıÓ«¬ÀÚı˛ ˜≈UÀÓ«¬ ¶ö≥˘ÀÀ˝ ›ı˛ ¬Û±À˙ ’±˜±ı˛ Ô±fl¬±ı˛
Œ¸Ãˆ¬±·… ˝˚˛øÚ øͬfl¬˝◊º øfl¬c√ ˜±Úø¸fl¬ˆ¬±Àı ±± › Œı±Ú ø˝À¸Àı ’±˜ı˛± fl¬±Â±fl¬±ø½◊ ø¢±˜ º
¤ı˛ fl‘¬øÓ¬Q› ¸≈Ó¬¬Û±ı˛˝◊ √õ∂±¬Û… º ˚‡Ú˝◊ ›ı˛ ÊœıÀÚ Œfl¬±Ú ’ˆ¬±øıÓ¬ √õ∂±ølÀ˚±· ‚ÀȬÀ Ӭ‡Ú˝◊ ›
¬ÛÀSı˛ ˜±Ò…À˜ Ó¬±ı˛ ’±Új ˆ¬±· fl¬Àı˛ øÚÀ˚˛À ’±˜±ı˛ ¸±ÀÔ º
’ı˙… øé¬ÀÌù´Àı˛ı˛ Œ¸˝◊ Œ¸±Ú±Á¬ı˛± ¸g¬…±ı˛ ¬Ûı˛ fl¬À˚˛fl¬˜±À¸ı˛ ÊÚ… ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ Œfl¬±Ú ‡ıı˛
¬Û±˝◊øÚ ’±ø˜ º ’±ø˜ ʱÚÓ¬±˜ ñ Œ¸˝◊ ¸˜À˚˛ ¸≈Ó¬¬Û± Œfl¬±˘±‚±È¬ ŒÔÀfl¬ ı‘j±ıÀÚ ø·À˚˛ ‰¬±fl¬ı˛œÀÓ¬
Œ˚±· øÀ˚˛À ’±ı˛ ÚÓ≈¬Ú ‰¬±fl¬ı˛œ › ÚÓ≈¬Ú ı±¸¶ö±ÀÚı˛ ¸±ÀÔ ˜±øÚÀ˚˛ øÚÀÓ¬ øfl¬Â≈Ȭ± ¸˜˚˛ Œ˚ √õ∂À˚˛±ÊÚ
˝Àı˝◊ Ó¬± ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛ÀÓ¬› fl¬©Ü ˝˚˛øÚ º Ó¬±˝◊ ›˝◊ ¸˜À˚˛ı˛ ˜ÀÒ… ›ı˛ Œfl¬±Ú ‡ıı˛ Ú± ¬Û±›˚˛±ÀÓ¬›
øıø¶úÓ¬ ˝˝◊øÚ º Ó¬Àı ’±˜±ı˛ ø¶öı˛øıù´±¸ ø¢ ñ øé¬ÀÌù´Àı˛ı˛ Œ¸˝◊ ¸g¬…±˚˛ ˜± ˆ¬ıÓ¬±øı˛Ìœı˛ ˜≈À‡
Ù≈¬ÀȬ ›Í¬± ›˝◊ ˝±ø¸ ›ı˛ ÊœıÀÚ Œfl¬±Ú Ú± Œfl¬±Ú ’‚È¬Ú øÚ‚«±» ‚Ȭ±Àı ’±ı˛ ŒÓ¬˜Ú øfl¬Â≈ ’‚ȬÚ
‚ȬÀ˘ ¸≈Ó¬¬Û± Œ˚ ’±˜±ı˛ ¸±ÀÔ Œ˚±·±À˚±· fl¬ı˛Àı˝◊ Œ¸ ¸•§Àg¬› øÚø}¬Ó¬ ø¢±˜ ’±ø˜ º Ó¬Àı
Œ¸˝◊ ’‚È¬Ú Œ˚ ¤Ó¬ ˙œ‚Ë˝◊ ‚ȬÀı ›ı˛ ÊœıÀÚ Ó¬± ’ı˙… ’±˜±ı˛ fl¬äÚ±ÀÓ¬› ’±À¸øÚ º
Œ¸øÚfl¬±ı˛ fl¬Ô± ¤‡ÀÚ± ά◊#;˘ ˝À˚˛ ’±À ’±˜±ı˛ ¶ú‘øÓ¬ÀÓ¬ º øÚȬ± ø¢ ˜/˘ı±ı˛ º
ŒÂÀ˘Àı˘± ŒÔÀfl¬˝◊ fl¬˘fl¬±Ó¬±˚˛ Ô±fl¬À˘ √õ∂øÓ¬ ˜/˘ı±ı˛ fl¬±˘œ‚±ÀȬ ˜± fl¬±˘œı˛ fl¬±À ¬Û≈Àʱ øÀÓ¬
˚±›˚˛± ’±˜±ı˛ ¸±l±ø˝fl¬ èøȬÀÚ ¬Ûøı˛ÌÓ¬ ˝À˚˛ø¢º ¬Ûı˛ıÓ¬œ«fl¬±À˘ ’ı˙… Œ¸˝◊ èøȬÀÚ Œ˚±·
˝À˚˛À ’±Àı˛fl¬øȬ ˜±S± º Œ˘‡fl¬ ø˝À¸Àı ’±˜±ı˛ ¬Ûøı˛ø‰¬øÓ¬ ÊÚÊœıÀÚ Âøh¬À˚˛ ˚±ı±ı˛ ¬Ûı˛
ŒÔÀfl¬˝◊ ¬Û±Í¬fl¬-¬Û±øͬfl¬±Àı˛ ’Ú≈Àı˛±ÀÒ Ó¬“±Àı˛ ¸±ÀÔ ¸—À˚±·¶ö±¬ÛÀÚı˛ ÊÚ… ¤fl¬øȬ Œ¬Û±à¬ı'
ëı≈flí¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝À˚˛À ’±˜±˚˛ ¤ı— Œ¸˝◊ Œ¬Û±à¬ ı' fl¬±˘œ‚±È¬ Œ¬Û±à¬ ’øÙ¬À¸˝◊ ı≈fl¬ fl¬Àı˛øÂ
’±ø˜º Ó¬±˝◊ √õ∂øÓ¬ ˜/˘ı±ı˛˝◊ ˜øjı˛ ŒÔÀfl¬ ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¬ÛÀÔ ›‡±Úfl¬±ı˛ Œ¬Û±©Ü ’øÙ¬À¸ ëı≈fl¬í fl¬Àı˛
ı˛±‡± ’±˜±ı˛ ı…øMê·Ó¬ ø‰¬øͬ¬ÛÀSı˛ Œ¬Û±à¬ ıÀ' ¤fl¬ı±ı˛ Œ‰¬±‡ ı≈ø˘À˚˛ øÚÀÓ¬ ˝˚˛ ’±˜±˚˛ º ¸±ı˛±
¸l±˝ ÒÀı˛ Œ˙øıÀÀ˙ı˛ øıøˆ¬iß ¶ö±Ú ŒÔÀfl¬ ’±˜±ı˛ ¬Û±Í¬fl¬-¬Û±øͬfl¬±Àı˛ ˚Ó¬ ø‰¬øͬ¬ÛS ’±À¸
Œ¸¸ı ›˝◊ ¸˜À˚˛˝◊ ¸—·Ë˝ fl¬øı˛ ’±ø˜ º
Œ¸˝◊ ˜/˘ı±ı˛› ˝˚˛øÚ ı…øÓ¬Sê˜ º Œ¸øÚ› ˜øjı˛ ŒÔÀfl¬ ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¬ÛÀÔ fl¬±˘œ‚±È¬ Œ¬Û±©Ü
’øÙ¬À¸ ’±˜±ı˛ øÚø«©Ü ı' ‚“±È¬ÀÓ¬ ø·À˚˛ ˝±ÀÓ¬ Œ¬Û˘±˜ ¤fl¬øȬ Œ˜±È¬± ‡±˜ º Ó¬±ÀÓ¬ Œ√õ∂ı˛Àfl¬ı˛
ʱ˚˛·±˚˛ Ú±˜ Œ˘‡± 뿘øÓ¬ ¸≈Ó¬¬Û± Œ‚±¯∏±˘ºí ‰¬øfl¬ÀÓ¬ øı≈…»Á¬˘Àfl¬ı˛ ˜Ó¬ ’±˜±ı˛ Œ‰¬±À‡ı˛
¸±˜ÀÚ Œˆ¬À¸ ά◊ͬ˘ Œ¸˝◊ ¸g¬…±˚˛ Œ‡± ˜± ˆ¬ıÓ¬±øı˛Ìœı˛ ˝±ø¸˜≈‡ º ’±ı˛ Œ¸˝◊¸±ÀÔ ˜ÀÚ ŒÊÀ·
ά◊ͬ˘ √õ∂ùü ñ Ó¬Àı øfl¬ ’±˜±˚˛ ʱڱÀÚ±ı˛ ˜Ó¬ ŒÓ¬˜Ú øfl¬Â≈ ’‚È¬Ú ‚Ȭ˘ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ÊœıÀÚ ∑
fl¬±ı˛Ì Œ¸˝◊ ¸g¬…±˚˛ Œ˙±Ú± ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ıMêı… Œ˚ ¤‡ÀÚ± ’±˜±ı˛ ¶Û©Ü ˜ÀÚ ’±À ñ ëë˚ø ı‘j±ıÀÚ
¸øÓ¬…˝◊ Œ¬ÛÀ˚˛ ˚±˝◊ ’±˜±ı˛ ÊœıÚ - øÊ:±¸±ı˛ ά◊Mı˛ Ó¬Àı ’ı˙…˝◊ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ø‰¬øͬ ø˘À‡ ʱڱıºíí
Œ¸˝◊ ά◊Mı˛ ʱڱı˛ fi»¸≈fl¬… ŒÓ¬± ’±˜±ı˛› fl¬˜ Ú˚˛ º
’Ó¬¤ı ‚Àı˛ øÙ¬Àı˛˝◊ ¸ı±ı˛ √õ∂ÔÀ˜ ›ı˛ ø‰¬øͬ‡±øÚ ‡≈À˘ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ı¸˘±˜ º ø‰¬øͬÀÓ¬ ¸≈Ó¬¬Û±
ø˘À‡À ñ
ë뿉¬ı˛À̯∏≈ ±±,
õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 13
’±˙± fl¬øı˛ ñ ˜±¸ ‰¬±Àı˛fl¬ ’±À· øé¬ÀÌù´Àı˛ı˛ Œ¸˝◊ ¸g¬…±ı˛ fl¬Ô± ˆ≈¬À˘ ˚±ÚøÚ º Œ¸øÚ
Œ˚ Œ˜À˚˛øȬ Ó¬±ı˛ ÊœıÚ-øÊ:±¸±ı˛ ά◊Mı˛ Œ¬ÛÀÓ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˙ı˛Ì øÚÀ˚˛ø¢ ’±ø˜ Œ¸˝◊ ¸≈Ó¬¬Û± º
Œ¸øÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ √õ∂Ô˜ ŒÀ‡˝◊ ˜ÀÚ ˝À˚˛ø¢ ñ ’±˜±ı˛ ÊœıÀÚı˛ ıh¬ ±±ı˛ ˙”Ú… ’±¸ÚøȬ
¤ı±ı˛ Œı±Ò˝˚˛ ¬Û”Ì« ˝ÀÓ¬ ‰¬À˘À º ’±˜±ı˛ Œ¸˝◊ ˆ¬±ıÚ± ˆ≈¬˘ √õ∂˜±øÌÓ¬ ˝˚˛øÚº ’±˜±ı˛ ˝◊B±ı˛
fl¬Ô± qÀÚ ø˜øÚȬ ≈À˚˛Àfl¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ’±¬ÛøÚ ’±˜±˚˛ ŒÂ±È¬Àı±ÀÚı˛ ¸•ú±Ú øÀ˚˛øÂÀ˘Ú º ’±Ê Œ¸˝◊
¸•ú±ÀÚı˛ ’øÒfl¬±Àı˛˝◊ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ø‰¬øͬ ø˘‡ÀÓ¬ ¸±˝¸ fl¬ı˛ø º
±±, Œ¸˝◊ ¸g¬…±˚˛ ’±ø˜ ˚‡Ú ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±À ø·À˚˛ø¢±˜ Ó¬‡Ú ’±ø˜ ’Ó¬œøf˚˛ Ê·ÀÓ¬ı˛
’øô¶∏Q ¸•§Àg¬ øıù´±¸ - ’øıù´±À¸ı˛ Œ±˘±˚˛ ≈˘ø¢±˜ º Œ¸˝◊ √õ∂¸À/ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ √õ∂ùü› fl¬Àı˛ø¢±˜
’±ø˜ º øfl¬c√ ’±¬ÛøÚ ¸ı˛±¸øı˛ ά◊Mı˛ Ú± øÀ˚˛ ıÀ˘øÂÀ˘Ú, ëŒÓ¬±˜±ı˛ ˜ÀÚ Œ˚ √õ∂ùü ŒÊÀ·À Ӭ±ı˛
ά◊Mı˛ ŒÓ¬±˜±Àfl¬˝◊ ÊœıÚ ŒÔÀfl¬ ‡≈“ÀÊ øÚÀÓ¬ ˝Àı ºí Œ¸˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ’±˜±ı˛ ˜ÀÚ ˝À˚˛ø¢ ñ
’±¬ÛøÚ øÚÀÊı˛ ’øˆ¬:Ó¬±˘t :±Ú fl¬±Àı˛±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ‰¬±ø¬ÛÀ˚˛ øÀÓ¬ ‰¬±Ú Ú± º fl¬±ı˛Ì Œ¸Àé¬ÀS ›˝◊
:±Ú Ó¬±Àı˛ fl¬±À Œı±Á¬± ˝À˚˛ ά◊ͬÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ º ’±¬ÛøÚ ‰¬±Ú ñ ’Ú…ı˛±› Œ˚Ú ’±¬ÛÚ±ı˛ ˜Ó¬
’øˆ¬:Ó¬± øÀ˚˛˝◊ Œ¸˝◊ :±Ú ’Ê«Ú fl¬Àı˛ ˚±ÀÓ¬ :±ÀÚı˛ ˚Ô±˚Ô ˜”˘… ı≈Á¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ó¬±ı˛± º
ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ ˜”˘… Ú± ı≈ÀÁ¬ :±Ú˘±ˆ¬ fl¬ı˛À˘ Ó¬±Àfl¬ ŒÓ¬± :±Ú ıÀ˘ ά◊¬Û˘øt˝◊ fl¬ı˛± ˚±˚˛ Ú± º
Ó¬Àı ’±˜±ı˛ √õ∂Àùüı˛ ¸ı˛±¸øı˛ ά◊Mı˛ Ú± øÀ˘› ’±¬ÛøÚ øfl¬c√ ¸≈Àfl¬Ã˙À˘ ά◊Mı˛ ¬Û±›˚˛±ı˛
ά◊¬Û±˚˛ Œ¸øÚ˝◊ Òøı˛À˚˛ øÀ˚˛øÂÀ˘Ú ’±˜±˚˛ º ’±ø˜ ‰¬±fl¬ı˛œ¸”ÀS ı‘j±ıÀÚ ¶ö±˚˛œˆ¬±Àı ı¸ı±¸
fl¬ı˛ÀÓ¬ ’±¸ø qÀÚ ’±˜±˚˛ ‡≈À˘ ıÀ˘øÂÀ˘Ú ı‘j±ıÀÚı˛ ’ôL√øÚ«ø˝Ó¬ Ó¬±»¬ÛÀ˚«…ı˛ fl¬Ô±Ä ıÀ˘øÂÀ˘Ú
ı‘j±ıÀÚı˛ øÚÒ≈ıÀÚ √õ∂øÓ¬ ¬ı˛±ÀÓ¬ı˛ Œ¸˝◊ ı˛±¸˘œ˘±ı˛ ø‰¬ı˛ôL√Ú ı˛˝À¸…ı˛ fl¬Ô± º ’±ø˜ qÀÚ
˚±ı˛¬Ûı˛Ú±˝◊ ά◊»¸±ø˝Ó¬ ˝À˚˛ø¢±˜ ’±ı˛ ˜ÀÚ ˜ÀÚ Œˆ¬Àıø¢±˜ ñ ı‘j±ıÀÚ ˚±›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ ¤˝◊
ı˛˝¸… Œ˚ fl¬Àı˛˝◊ Œ˝±fl¬ ά◊ƒ‚±È¬Ú fl¬ı˛ÀÓ¬˝◊ ˝Àı ’±˜±˚˛ º ˚ø ¸øÓ¬…˝◊ ŒÓ¬˜Ú øfl¬Â≈ı˛ ¸g¬±Ú ¬Û±˝◊
Ó¬Àı˝◊ ŒÓ¬± Œ¬ÛÀ˚˛ ˚±ı ’±˜±ı˛ √õ∂Àùüı˛ ά◊Mı˛ ñ ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ ’Ó¬œøf˚˛ Ê·ÀÓ¬ı˛ Œfl¬±Ú ’øô¶∏Q
’±À øfl¬Ú±º ’±ı˛ ˚ø ά◊Mı˛ Ú±› ¬Û±˝◊ Ó¬±˝À˘› ŒÓ¬± ’±˜±ı˛ ˝±ı˛±ÀÚ±ı˛ øfl¬Â≈˝◊ ŒÚ˝◊ ñ ʱÚı
Œ˚ ’±˜±ı˛ ıÓ«¬˜±Ú ’ı¶ö±Ú˝◊ ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı ¸øͬfl¬ ı˛À˚˛À º
Œ¸˝◊˜Ó¬ ı‘j±ıÀÚ ¤À¸ Œ¬ÛÓÂÀÚ±ı˛ ¬Ûı˛˝◊ qè fl¬Àı˛ øÀ˚˛ø¢±˜ ’±˜±ı˛ ø˜˙Ú º ’±˜±ı˛
¸˝fl¬˜œ«ı‘j Ó¬Ô± ’±À˙¬Û±À˙ı˛ Œ˘±fl¬ÊÚÀı˛ fl¬±À øÚÒ≈ıÚ ¸•ÛÀfl«¬ Œ‡“±Ê‡ıı˛› øÚÀÓ¬ qè
fl¬Àı˛ø¢±˜ ¤ı— ¸fl¬À˘˝◊ ¤fl¬ı±Àfl¬… ¶§œfl¬±ı˛ fl¬Àı˛ø¢ ñ øÚÒ≈ıÀÚ √õ∂øÓ¬ ı˛±ÀÓ¬˝◊ ˝À˚˛ Ô±Àfl¬
ı˛±¸º ’±Àʱ Œ¸‡±ÀÚ ¿fl‘¬¯û-¿ı˛±Ò± øÚÓ¬…˘œ˘± fl¬Àı˛Ú º øfl¬c√ Ó¬±Àı˛ Œ¸˝◊ ¶§œfl¬±Àı˛±øMê ’±˜±ı˛
˜ÀÚ øıù´±À¸ı˛ Êiú øÀÓ¬ ¬Û±Àı˛øÚ º fl¬±ı˛Ì Ó¬±Àı˛ ¤˝◊ ıMêÀı…ı˛ øˆ¬Ó¬ ø¢ øÚÒ≈ıÚ ¸•§Àg¬
ı—˙¬Ûı˛•Ûı˛±˚˛ qÀÚ ’±¸± ¸±Ò±ı˛Ì ÊÚ|nøÓ¬ º ¤ ¸•ÛÀfl«¬ Œfl¬±Ú ı…øMê·Ó¬ ’øˆ¬:Ó¬± ‚ÀȬøÚ
fl¬±Àı˛±ı˛˝◊ ÊœıÀÚ º Ó¬Àı ¤ÊÚ… ›Àı˛› Œ±¯∏ Œ˚˛± ˚±˚˛ Ú± º ø˙qfl¬±˘ ŒÔÀfl¬˝◊ ›ı˛± Œ˚ ŒıÀh¬
ά◊ÀͬÀ ¤‡±Úfl¬±ı˛ ˆ¬øMêı˛ ’±ıÀ˝ º Ó¬±˝◊ Œ˘±fl¬˜≈À‡ qÀÚ qÀÚ ÷ù´Àı˛ı˛ ά◊¬Ûı˛ ·ˆ¬œı˛ øıù´±¸
Œ·“ÀÔ Œ·À ›Àı˛ ’ôL√Àı˛ı˛ ’ôL√–¶öÀ˘√ º Œ¸ÊÚ…˝◊ ı‘j±ıÚ‰¬f ¿fl‘¬¯û › Ó“¬±ı˛ ı˛±À¸ù´ı˛œ ¿ı˛±Ò±ı˛
ά◊¬Ûı˛ ’‰¬˘± ˆ¬øMê ›Àı˛ Êiú·Ó¬ ¸—¶®±ı˛ º
øfl¬c√ ±±, ’±ø˜ Œ˚ ıı˛±ıı˛˝◊ ’øÓ¬-øıù´±¸, Ú± ı≈ÀÁ¬ øıù´±¸ ¤ı— ’|nøı˝W˘ øıù´±À¸ı˛
14 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
¬Ûøı˛¬ÛLöœ º ’±˜±ı˛ ıMêı… ˝˘ ñ øıù´±¸ Ó¬‡Ú˝◊ fl¬ı˛ı ˚‡Ú ˆ¬±˘ fl¬Àı˛ ˚±ø‰¬À˚˛ ¤ı— ı±øÊÀ˚˛
ŒÚı±ı˛ ¬Ûı˛ ’±˜±ı˛ ˜Ú ¸±˚˛ ŒÀı Œ˜ÀÚ ŒÚ˚˛±ı˛ ’/œfl¬±Àı˛ º Ó¬±˝◊ ›‡±Úfl¬±ı˛ ¶ö±Úœ˚˛ ˜±Ú≈¯∏Àı˛
˜ÀÚ ˆ¬øMêı˛ ı±U˘… ’±˜±˚˛ √õ∂ˆ¬±øıÓ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛˘ Ú± º Œ˙±Ú± fl¬Ô±˚˛ ŒÓ¬± øıù´±¸ ’±À¸ Ú±Ä
øıù´±¸ ’±À¸ ’±¸˘ Œ¸±Ú± ÊUı˛œı˛ Œ‰¬±‡ øÀ˚˛ ˚±‰¬±˝◊ fl¬øı˛À˚˛ ŒÚ˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ º ’±ı˛ ¤‡±Úfl¬±ı˛
øÚÒ≈ıÀÚı˛ ‚Ȭڱ ˚±‰¬±˝◊ fl¬ı˛±ı˛ ¤fl¬˜±S ά◊¬Û±˚˛ ˝ÀB ñ øÚÀÊ˝◊ ÊUı˛œı˛ ˆ”¬ø˜fl¬±˚˛ ’ıÓ¬œÌ« ˝À˚˛
øÚÒ≈ıÀÚ ¬ı˛±ÀÓ¬ı˛ Œı˘±˚˛ ˚±›˚˛± ¤ı— ¬Ûı˛œé¬± fl¬Àı˛ Œ‡± ñ ˚± ¤Ó¬øÚ ÒÀı˛ øÚÒ≈ıÚ ¸•ÛÀfl«¬
qÀÚ ¤À¸ø Ӭ± ˚Ô±˚Ô øfl¬Ú± º ’Ó¬¤ı ’ıÀ˙À¯∏ øͬfl¬ fl¬ı˛˘±˜ ñ øÚÀÊ˝◊ ¤fl¬øȬ ı˛±Ó¬
øÚÒ≈ıÀÚ fl¬±øȬÀ˚˛ Œ‡ıº ±±, ’±˜±ı˛ ˜ÀÚ ø¢ ñ ’±¬ÛøÚ øÚÒ≈ıÀÚ ı˛±ÀÓ¬ı˛ Œı˘±˚˛ ’±˜±˚˛
Œ˚ÀÓ¬ ı±ı˛Ì fl¬Àı˛øÂÀ˘Ú fl¬±ı˛Ì Ó¬±ÀÓ¬ ÊœıÀÚı˛› Á≈“¬øfl¬ ’±À º øfl¬c√ ¸±·Àı˛ı˛ ı≈fl¬ ŒÔÀfl¬ ˜≈ÀMê±
Ó≈¬À˘ ’±ÚÀÓ¬ ˝À˘ ˝±„Àı˛ı˛ ˜≈À‡±˜≈ø‡ ˝›˚˛±ı˛ ’±˙—fl¬± ŒÓ¬± Ô±fl¬Àı˝◊Ä Ó¬±˝◊ ıÀ˘ ˜≈ÀMê±ø˙fl¬±ı˛œı˛
¬ÛÀé¬ ˜≈ÀMê± ’±˝ı˛ÀÌı˛ ˝◊B± øfl¬ Ó¬…±· fl¬ı˛± ’±Àà ¸y¬ı ∑ ¸y¬ı Ú˚˛º ’±ı˛ øıÀ˙¯∏Ó¬– ’±ø˜
ÊœıÚ ŒÔÀfl¬ Œ˚ :±Úı˛+¬Û ˜≈ÀMê± ’±˝ı˛Ì fl¬ı˛±ı˛ ¸—fl¬ä fl¬Àı˛ø Œ¸˝◊ ˜≈ÀMê±Àfl¬ ŒÓ¬± Œfl¬±Ú ˜”˘…
øÀ˚˛˝◊ ¬Ûøı˛˜±¬Û fl¬ı˛± ˚±˚˛ Ú± º ÊœıÚ Úù´ı˛ øfl¬c√ :±Ú ø‰¬ı˛ôL√Ú ¤ı— ¤fl¬Ô± ŒÓ¬± ’Ú¶§œfl¬±˚«… Œ˚
ø‰¬ı˛ôL√ÀÚı˛ ˘À鬅 Œ¬ÛÓÂÀÓ¬ ˝À˘ Úù´ı˛Àfl¬ ı±øÊ Œı˛À‡˝◊ ’·Ë¸ı˛ ˝ÀÓ¬ ˝˚˛ º
’ıÀ˙À¯∏ ·Ó¬ ı˛±Ó¬øȬÀfl¬˝◊ ŒıÀ øÚÀ˚˛ø¢±˜ øÚÒ≈ıÀÚ fl¬±È¬±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… º ¬Ûø?fl¬±˜ÀÓ¬ ·Ó¬
ı˛±ÀÓ¬ ¬Û”øÌ«˜± ø¢ ’À˝±ı˛±S º ’±ı˛ ’±¬ÛøÚ ıÀ˘øÂÀ˘Ú ñ √õ∂øÓ¬ ¬Û”øÌ«˜±ı˛ ı˛±ÀÓ¬˝◊ ›‡±ÀÚ
’Ú≈øá¬Ó¬ ˝˚˛ ˜˝±ı˛±¸ º Œ‡ÀÓ¬˝◊ ˚‡Ú ˚±ı Ó¬‡Ú ı˛±À¸ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ŒÓ¬± ˜˝±ı˛±¸˝◊ ŒıÀ ŒÚ˚˛±
ˆ¬±˘ º ’Ó¬¤ı Ó¬±˝◊ øÚÀ˚˛ø¢±˜ º Ó¬±Â±h¬± Œˆ¬Àıø¢±˜ ñ ¬Û”øÌ«˜±ı˛ ı˛±ÀÓ¬ ¸øÓ¬…˝◊ ˚ø øÚÒ≈ıÀÚ
øfl¬Â≈ ‚ÀȬ Ó¬±˝À˘ Ó¬± ˚±‰¬±˝◊ fl¬Àı˛ Œ‡±ı˛ ¸≈À˚±·› Ô±fl¬Àı ’±˜±ı˛ º Œ¸˝◊ ’Ú≈˚±˚˛œ˝◊ ¸±ı˛±øÚ
ÒÀı˛ øÚÀÊÀfl¬ ˜±Úø¸fl¬ˆ¬±Àı √õ∂dÓ¬ fl¬Àı˛ø¢±˜ ’±ø˜ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ øͬfl¬ ¸±Àh¬ ¸±Ó¬È¬± Ú±·±
ı˛±ÀÓ¬ı˛ ‡±›˚˛± Œ¸Àı˛ ’±È¬È¬± Ú±·± Œıøı˛À˚˛ ¬ÛÀh¬ø¢±˜ øÚÒ≈ıÀÚı˛ ά◊ÀVÀ˙… º
±±, ’±¬ÛøÚ øÚ}¬˚˛˝◊ ʱÀÚÚ ñ Œ˝˜ÀôL√ı˛ ı˛±ÀÓ¬ ı‘j±ıÀÚı˛ ¬ÛÔ‚±ÀȬ ŒÚÀ˜ ’±À¸
fl≈¬˚˛±˙±Ä ı±Ó¬±¸ ıÀ˚˛ ’±ÀÚ ˙œÀÓ¬ı˛ ’±À˜Ê º Ó¬±˝◊ ¤˝◊ ¸˜À˚˛ ¬ÛÔ‚±È¬› qÚ¸±Ú ˝À˚˛ ¬ÛÀh¬ º
·Ó¬ı˛±ÀÓ¬› ı…øÓ¬Sê˜ ˝˚˛øÚ º ’±ø˜ ˚‡Ú ¸—fl¬œÌ« fl≈¬?·ø˘ı˛ øˆ¬Ó¬ı˛ øÀ˚˛ øÚÒ≈ıÀÚı˛ ά◊ÀVÀ˙…
’·Ë¸ı˛ ˝øB¢±˜ Ó¬‡Ú ¬ÛÀÔ ≈À˚˛fl¬ÊÀÚı˛ Œı˙œ Œ˘±fl¬ ø¢ Ú± º ’±fl¬±À˙ Ó¬‡Ú Ù≈¬È¬Ù≈¬È¬ fl¬ı˛ÀÂ
ŒÊ…±»¶ß± º ’±˙¬Û±À˙ı˛ ı±øh¬&ø˘ı˛ øȬÀÚı˛ ‰¬±À˘ ‰¬±À˘ ŒÊ…±»¶ß±ı˛ ’±À˘± Œ‡˘± fl¬Àı˛ ‰¬À˘ÀÂ
’±Ú˜ÀÚ º ¤‡±Úfl¬±ı˛ √õ∂øÓ¬øȬ ı±øh¬ı˛ ¸±ÀÔ˝◊ ¸—˘¢ü ı˛À˚˛À ŒÂ±È¬ ŒÂ±È¬ fl≈¬? º Œ¸‡±Úfl¬±ı˛ øıøˆ¬iß
·±Â·±Â±ø˘ › Ù≈¬À˘ı˛ ˝ı˛Ê±˝◊ ·g¬ ‚±¸-¬Û±Ó¬±-Ù≈¬˘-fl¬±G¬-˙±‡±√õ∂˙±‡± ŒÔÀfl¬ ά◊¬Ûø‰¬À˚˛ ’±¸À º
øÚô¶∏t › √õ∂±˚˛ øÚÊ«Ú ¬ÛÀÔı˛ ¬Û±˙ ŒÔÀfl¬ Œ˙±Ú± ˚±ÀB Ӭé¬Àfl¬ı˛ ά±fl¬ º ‰¬±ı˛¬Û±À˙ Œfl¬˜Ú Œ˚Ú
¤fl¬È¬± ·± ˜ÂÀ˜ ¬Ûøı˛Àı˙º
¤ı˛fl¬˜ ’ı¶ö±˚˛ Œ˚Àfl¬±Ú ˜ø˝˘±ı˛˝◊ ’¶§øô¶À∏ ı±Ò fl¬ı˛± ¶§±ˆ¬±øıfl¬ º ’±˜±ı˛ Œé¬ÀS› ’Ú…Ô±
˝˚˛øÚº ¤‡Úfl¬±ı˛ øÚfl¬±˘ ’Ú≈˚±˚˛œ ¤ı˛fl¬˜ ’ı¶ö± Œ˚Àfl¬±Ú ı˛fl¬À˜ı˛ øı¬ÛÀı˛ ¬ÛÀ鬽◊ ¸ı«ÀÓ¬±ˆ¬±Àı
’Ú≈fl¬≈ ˘ º øfl¬c ø¬ı¬ÛÀı˛ ’±˙—fl¬± Ô±fl¬À˘› ’±Ó¬—fl¬ fl¬‡ÀÚ±˝◊ ʱÀ·øÚ ˜ÀÚ º ’±¸À˘ ˘é¬ Œ˚±ÊÚ
”Àı˛ı˛ ˘é¬… ˚‡Ú Sê˜˙– øÚfl¬È¬ıMœ« ˝ÀÓ¬ Ô±Àfl¬ Ó¬‡Ú ˜ÀÚ Œfl¬±Ú ˆ¬˚˛-ˆ¬±ıÚ±˝◊ ¶ö±Ú ¬Û±˚˛ Ú± º
 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 15
Ó¬Àı ¤À˝Ú ¬Ûøı˛ÀıÀ˙ ˜ÀÚ ˆ¬˚˛ Ú± ¤À˘› ¤fl¬øȬ ˆ¬±ıÚ± ¤˘ º ˝Í¬±»˝◊ ˜ÀÚ ¬ÛÀh¬ Œ·˘
’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬Ô± º ’±¬ÛøÚ ’±˜±˚˛ ıÀ˘øÂÀ˘Ú ñ ëı‘j±ıÀÚ fl¬‡ÀÚ± Œfl¬±Ú øı¬ÛÀ ¬ Ûh¬À˘ ’ı˙…˝◊
Œ‰¬±‡ ı≈“ÀÊ ¤fl¬˜ÀÚ ëëı˛±ÀÒ ı˛±ÀÒíí Ê¬Û Œfl¬±ı˛ 108 ı±ı˛ º øıø˙©Ü ¸±Òfl¬Àı˛ ˜≈À‡ qÀÚø ñ
Œ˚ Œfl¬±Ú øı¬Û ŒÔÀfl¬˝◊ Ó¬±ı˛Ì fl¬Àı˛ ¤˝◊ ˜˝±Ú±˜ºí ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ˜ÀÚ ˝í˘ ñ ¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ Œ˚
¬Ûøı˛ÀıÀ˙ı˛ ˜ÀÒ… ı˛À˚˛ø ’±ø˜ Ó¬±ÀÓ¬ Œ˚Àfl¬±Ú ˜≈UÀÓ«¬˝◊ Œ˚Àfl¬±Ú ı˛fl¬À˜ı˛ øı¬Û ‚ȬÀÓ¬ ¬Û±Àı˛º
’Ó¬¤ı ˜øô¶∏©® ıÀ˘ ά◊ͬ˘ ñ ¤‡Ú ›˝◊ Ú±˜ 108 ı±ı˛ Ê¬Û fl¬Àı˛˝◊ Œ‡± ˚±flƒ¬ Ú± Œfl¬ÚØ ’±ı˛
øfl¬Â≈ Ú± Œ˝±fl¬, ʬۘ±˝±ÀR…ı˛ ¤fl¬È¬± ¬Ûı˛œé¬± ŒÓ¬± ŒÚ˚˛± ˚±Àıº Œ‡± ˚±Àı ñ Œfl¬±Ú øı¬Û ’±À¸
øfl¬Ú± ’±ı˛ ¤À˘› ’±Àà ¤˝◊ ˜˝±Ú±˜ Ó¬±ı˛Ì fl¬Àı˛ øfl¬Ú± º Œ˚˜Ú ˆ¬±ı± ŒÓ¬˜Ú fl¬±Ê º øÚÊ«Ú
fl≈¬?·ø˘ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ é¬øÌÀfl¬ı˛ ÊÚ… ¤fl¬ı±ı˛ Œ‰¬±‡ ı≈“ÀÊ ëı˛±ÀÒ ı˛±ÀÒí ά◊B‰¬±ı˛Ì fl¬ı˛˘±˜ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛
Œ‰¬±‡ ‡≈À˘ ˜≈‡ ı≈“ÀÊ ¤fl¬˜ÀÚ ëı˛±ÀÒ ı˛±ÀÒí Ê¬Û fl¬ı˛ÀÓ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬˝◊ ˝“±È¬ÀÓ¬ ˘±·˘±˜ øÚÒ≈ıÀÚı˛
ά◊ÀVÀ˙…º
±±, ’±¬ÛøÚ ıÀ˘øÂÀ˘Ú ñ ëı˛±ÀÒ ı˛±ÀÒí Ê¬Û fl¬ı˛À˘ Œfl¬±Ú øı¬Û˝◊ ¶Û˙« fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛
Ú± º ¤Àé¬ÀS› ’Ú…Ô± ˝˚˛øÚ º Œfl¬±Ú øı¬Û ’±˜±Àfl¬ ¶Û˙« fl¬Àı˛øÚ º øfl¬c√ øı¬ÛÀı˛ ¸”S¬Û±Ó¬ Ú±
‚ȬÀ˘› ¤˝◊ Ú±˜Ê¬Û Œ˙¯∏ ˝ÀÓ¬ Ú± ˝ÀÓ¬˝◊ ¤fl¬ ’±}¬˚«… ‚Ȭڱı˛ Œ¶⁄±Ó¬ ıÀ˚˛ Œ·˘ ’±˜±Àfl¬ ø‚Àı˛
˚± ¤‡ÀÚ± ’±˜±ı˛ fl¬±À ¤fl¬ ’æ≥Ó¬ Œ˝“˚˛±ø˘ı˛ ˜Ó¬˝◊ ˜ÀÚ ˝ÀB º
Ê¬Û Œ˙¯∏ ˝ÀÓ¬ Ú± ˝ÀÓ¬˝◊ øÚÒ≈ıÀÚı˛ ¸±˜ÀÚ ¤À¸ ¬Ûh¬˘±˜ ’±ø˜ º øfl¬c√ ¤øfl¬ ∑ øÚÒ≈ıÀÚı˛
ı˛Ê± Œ˚ ıg¬ ˝À˚˛ Œ·À º ı±˝◊Àı˛ Á≈¬˘À Ӭ±˘± º ’Ô‰¬ ¤‡±ÀÚ Œ˚ ı˛±ÀÓ¬ ı˛Ê± ıg¬ Ô±Àfl¬ ¤˜ÚȬ±
ŒÓ¬± Œfl¬Î¬◊ ıÀ˘øÚ ’±˜±˚˛º ¬Ûı˛é¬ÀÌ˝◊ ˜ÀÚ ˝˘ ñ Œ±¯∏ ŒÓ¬± ’±˜±ı˛˝◊ º ’±ø˜ øÚÀÊ› ŒÓ¬±
fl¬±Î¬◊Àfl¬ øÊ:±¸± fl¬øı˛øÚ º fl¬±Ê ˚‡Ú ’±˜±ı˛ øÚÀÊı˛ Ó¬‡Ú ŒÓ¬± ’±˜±ı˛˝◊ ’±À· Ô±fl¬ÀÓ¬ ¶§Ó¬–√õ∂À̱øÓ¬
˝À˚˛ ŒÊÀÚ ŒÚ˚˛± ά◊ø‰¬Ó¬ ø¢ º Œ¸È¬± ˚‡Ú fl¬ı˛± ˝˚˛øÚ Ó¬‡Ú ¤˝◊ Ó¬œÀı˛ ¤À¸ Ó¬ı˛œ ŒÎ¬±ı±ı˛ ±˚˛ ŒÓ¬±
øÚÀÊÀfl¬˝◊ øÚÀÓ¬ ˝Àı ñ ¸±˜ÀÚı˛ ›˝◊ ıg¬ ı˛Ê± ŒÀ‡˝◊ Òı˛ÀÓ¬ ˝Àı ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¬ÛÔ º ¤Â±h¬± ’±ı˛
ά◊¬Û±˚˛˝◊ ı± øfl¬ ∑ øÚÒ≈ıÀÚı˛ ı±˝◊Àı˛ı˛ ¬Û“±ø‰¬˘ Œı˙ ά◊“‰≈¬ º ’±˜±ı˛ ˜Ó¬ ¤fl¬ÊÚ ˜ø˝˘±ı˛ ¬ÛÀé¬ ¤˝◊
ı˛±ÀÓ¬ Œ¸˝◊ ¬Û“±ø‰¬˘ øάø„À˚˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛± Œfl¬±Ú˜ÀÓ¬˝◊ ¸y¬ı Ú˚˛ º
fl¬Ô±˚˛ ıÀ˘ ñ ı…Ô«Ó¬±˝◊ ¸±Ù¬À˘…ı˛ Œ¸±¬Û±Ú º øfl¬c√ ı…Ô«Ó¬±ı˛ ˜≈UÀÓ«¬ Œ¸˝◊ ’±lı±fl¬…
fl¬‡ÀÚ±˝◊ ¸±bLÚ± Œ˚±·±ÀÓ¬ ¬ Û±Àı˛ Ú± º ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ¸˜ô¶∏ ˜Ú ˆ¬øı˛À˚˛ Œ˚˛ Ú±-¬Û±ı˛±ı˛ ˝±-UÓ¬±À˙º
’±˜±ı˛ Œé¬ÀS› ŒÓ¬˜ÚøȬ˝◊ ‚Ȭ˘ º ’Ó¬ √õ∂døÓ¬ øÚÀ˚˛ ¤˝◊ ¬Û”øÌ«˜± ı˛±ÀÓ¬ ¤Ó¬È¬± øÚÊ«Ú øÚô¶∏t ¬ÛÔ
Œ¬Ûøı˛À˚˛ øͬfl¬±Ú±ı˛ øͬfl¬ ¸±˜ÀÚ Œ¬Û“ÃÀ ˚‡Ú Œ‡˘±˜ Œ˚ ˘À鬅ı˛ ŒÔÀfl¬ ˘é¬ Œ˚±ÊÚ ”Àı˛˝◊
ı˛À˚˛ Œ·ø Ӭ‡Ú ˜Ú ˆ¬Àı˛ ά◊ͬ˘ ·ˆ¬œı˛ ˝Ó¬±˙±˚˛ ñ Ó¬±˝À˘ ’±˜±ı˛ ’±ÊÀfl¬ı˛ ¬√õ∂À‰¬©Ü± ı…Ô«Ó¬±ı˛
˜±ÀÁ¬˝◊ ˝±øı˛À˚˛ Œ·˘ Ø
Œ¸˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ˜ÀÚ ¬ÛÀh¬ Œ·˘ ∆ı¯ûıÀı˛ ¤fl¬øȬ √õ∂±‰¬œÚ √õ∂ı± ñ øıù´±À¸ ø˜˘±˚˛ fl‘¬¯û,
Ó¬Àfl«¬ ıU”ı˛ º ’±ø˜ ŒÓ¬± øÚÒ≈ıÀÚ øıù´±À¸ı˛ ıÀ˘ ı˘œ˚˛±Ú ˝À˚˛ ’±ø¸øÚÄ ¤À¸ø ’±˜±ı˛ ˜ÀÚı˛
˜ÀÒ… øÚı˛ôL√ı˛ ‰¬˘ÀÓ¬ Ô±fl¬± Ó¬Àfl«¬ı˛ ˜œ˜±—¸±ı˛ ÊÚ… ñ ¸øÓ¬…˝◊ øfl¬ ¤˝◊ ¬Û‘øÔıœÀÓ¬ ’±Àʱ ı˛À˚˛ÀÂ
Œfl¬±Ú ’Ó¬œøf˚˛ ’øô¶∏Q Ø ˝˚˛ÀÓ¬± Ó¬±˝◊ øÚÒ≈ıÀÚı˛ ¤Ó¬ fl¬±À ¤À¸ Œ¬ÛÓÂÀÓ¬ ¬Û±ı˛À˘› øÚÒ≈ıÀÚı˛
’ˆ¬…ôL√ı˛ Œé¬S ’±˜±ı˛ fl¬±À ıU”Àı˛˝◊ ı˛À˚˛ Œ·˘ º øfl¬c√ Œ¸˝◊ ˜≈UÀÓ«¬˝◊ ’±ı±ı˛ ˜ÀÚ ˝˘ ñ
16 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
¤‡±ÀÚ ¿fl‘¬¯û ˚ø ¸øÓ¬…˝◊ ŒÔÀfl¬ Ô±Àfl¬Ú Ó¬Àı Ó“¬±ı˛ ŒÓ¬± Œı±Á¬± ά◊ø‰¬Ó¬ Œ˚ Ó“¬±ı˛ ’øô¶∏ÀQı˛ √õ∂øÓ¬
øıù´±¸ ’Ê«ÀÚı˛ ÊÚ…˝◊ ¤˝◊ ı˛±Ó¬ øÚÒ≈ıÀÚ fl¬±È¬±ı±ı˛ Á“≈¬øfl¬ øÚÀ˚˛ø¢±˜ ’±ø˜º Œ¸Àé¬ÀS ’±˜±ı˛
¤˝◊ √õ∂À‰¬©Ü± øÓ¬øÚ ı…Ô« fl¬Àı˛ øÀ˘Ú Œfl¬Ú ∑ Œfl¬±Ú fl¬±ı˛ÀÌ ∑
Œ¸˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ˜ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬ √õ∂Àùüı˛ Á¬h¬ ά◊ͬÀ˘› ˜øô¶∏©® øfl¬c√ ˆ≈¬˘ fl¬Àı˛øÚ ’±¬ÛÚ fl¬Ó¬«ı…
ø¶öı˛ fl¬Àı˛ øÚÀÓ¬ ñ ¤˝◊ øÚÊ«Ú øÚô¶∏t ŒÊ…±»¶ß±õ≠±øıÓ¬ fl≈¬?·ø˘ÀÓ¬ ’±ı˛ Œı˙œé¬Ì ¤fl¬˘± “±øh¬À˚˛
Ô±fl¬± øͬfl¬ ˝Àı Ú± º Œ˚Àfl¬±Ú ˜≈UÀÓ«¬ øı¬ÛÀ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ º ’Ó¬¤ı ¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ’±ı˛ øı˘•§
Ú± fl¬Àı˛ ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¬ÛÔ Òı˛±˝◊ ¸˜œø‰¬Ú ˝Àı º
˜øô¶∏À©®ı˛ øÚÀ«˙˜Ó¬ fl¬±Ê fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ…˝◊ ά◊…Ó¬ ˝˘±˜ ’±ø˜º øfl¬c√ øͬfl¬ Ó¬‡Ú˝◊ ‚ÀȬ Œ·˘
¤fl¬øȬ ’æ≥Ó¬ ı…±¬Û±ı˛º ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¬ÛÔ Òı˛±ı˛ ÊÚ… øÙ¬ı˛ÀÓ¬ Ú± øÙ¬ı˛ÀÓ¬˝◊ ¬Û±˙ ŒÔÀfl¬ qÚÀÓ¬ Œ¬Û˘±˜
¤fl¬øȬ ø˜ø©Ü øfl¬À˙±ı˛œfl¬_, 똱÷Êœ, Œ·±¬Û±˘ Œ˘À/ ∑í
’±}¬À˚«…ı˛ ı…±¬Û±ı˛ Ø ¤fl¬ ˜≈UÓ«¬ ’±À·› Œ˚‡±ÀÚ ¤fl¬øȬ ÊÚ˜±Ú≈¯∏› ø¢ Ú± Œ¸‡±ÀÚ
’±fl¬ø¶úfl¬ˆ¬±Àı ¤˝◊ øfl¬À˙±ı˛œfl¬À_ı˛ ά◊æı ‚Ȭ˘ øfl¬ˆ¬±Àı ∑ ‰¬øfl¬ÀÓ¬ øÙ¬Àı˛ ‰¬±˝◊˘±˜º Œø‡ ñ
ıÂı˛ ¬ÛÀÚÀı˛± - Œ¯∏±˘-ı˛ ¤fl¬øȬ Œ˜À˚˛ Œfl¬±Ô± ŒÔÀfl¬ Œ˚Ú ¤À¸ “±øh¬À˚˛À ’±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ º
Œ˜À˚˛øȬı˛ ·±À˚˛ı˛ ı˛— ÒıÒÀı Ù¬¸±« º ¬Ûı˛ÀÌ Ù¬˘¸± ı˛À„ı˛ ‚±·ı˛± Œ‰¬±ø˘, ’Ê≈«Ú·±ÀÂı˛ ±À˘ı˛
˜Ó¬ ‚±·ı˛±ı˛ ¬Û±h¬ º ¸è Œfl¬±˜h¬ º Œfl¬±˜h¬ ±¬Û±ÀÚ± ‰≈¬À˘ı˛ ˜Ò… ŒÔÀfl¬ Œˆ¬À¸ ’±¸À ’æ≥Ó¬
¸≈·g¬ º ı≈Àfl¬ı˛ fl¬±À ›h¬Ú±øȬ ŒÙ¬˘± ı˛À˚˛Àº ø˜ø©Ü ˝±ø¸ Œ˘À· ı˛À˚˛À ŒÍ“¬±ÀȬı˛ Œfl¬±ÀÌ º
˝øı˛Ìœı˛ ˜Ó¬ fl¬±Ê˘fl¬±À˘± Œ‰¬±‡≈øȬ Œ˜À˘ ¸±·ËÀ˝ Œ‰¬À˚˛ ’±À ’±˜±ı˛ ¬Û±ÀÚ º ’±ı˛ ≈˝±ÀÓ¬ ÒÀı˛
ı˛À˚˛À ¤fl¬øȬ ŒÂ±A ˜±øȬı˛ Œ·±¬Û±˘ ˜”øM« º
ı≈Á¬ÀÓ¬ ’¸≈øıÒ± ˝˘ Ú± ñ Œ˜À˚˛øȬı˛ ά◊ÀV˙… ¤˝◊ ˜”øM«¬ øıøSê º ¸y¬ıÓ¬– Œ¸ÊÚ…˝◊ ¬ÛÀÔ
ŒÚÀ˜À › º øfl¬c√ Ó¬‡Ú˝◊ ’±ı±ı˛ ˜ÀÚ ˝˘ ñ ›ı˛ ¸±ÀÔ ŒÓ¬± ’±ı˛ Œfl¬±Ú ˜”øM« Œ‰¬±À‡ ¬Ûh¬ÀÂ
Ú± º qÒ≈˜±S ¤fl¬øȬ ˜”øM«¬ øıøSê fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… øfl¬ Œfl¬Î¬◊ ¬ÛÀÔ Ú±À˜ ∑ Ó¬±› ’±ı±ı˛ ¤˝ ◊ øÚÊ«Ú
ı˛±ÀÓ¬ ∑ ¬Ûı˛é¬ÀÌ˝◊ ’±ı±ı˛ ˜ÀÚ ÚÓ≈¬Ú ˆ¬±ıÚ±ı˛ ά◊˚˛ ˝˘ ñ ¤˜Ú› ŒÓ¬± ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Œ˚ ı±øfl¬
˜”øM«&À˘± ˝˚˛ÀÓ¬± ˝◊øÓ¬¬Û”Àı«˝◊ øıøSê ˝À˚˛ Œ·À ¤ı— ¤˝◊ ¤fl¬øȬ˝◊ qÒ≈˜±S ı±øfl¬ ı˛À˚˛ Œ·Àº
ˆ¬±ıÀÓ¬ ˆ¬±ıÀÓ¬˝◊ Œ‰¬±‡ ¬Ûh¬˘ ›ı˛ ˝±ÀÓ¬ı˛ Œ·±¬Û±˘˜”øM«øȬı˛ øÀfl¬ º ’±ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ˝◊ ˜≈*
˝À˚˛ Œ·˘ ˜Ú º ˜”øM«øȬ øfl¬ ’¬Û”ı« Ø ˝±ÀÓ¬ Ú±h ≥¬ øÚÀ˚˛ ˝±˜±&øh¬ı˛ ˆ¬ø/ÀÓ¬ ı˛À˚˛À Œ·±¬Û±˘ º ¸≈jı˛
Ȭ±Ú±-Ȭ±Ú± Œ‰¬±‡≈øȬ Œfl¬˜Ú Œ˚Ú ˜±˚˛±ˆ¬ı˛±º ÊœıÀÚ Œfl¬±ÚøÚ Í¬±fl≈¬ı˛ÀıÓ¬±ı˛ √õ∂øÓ¬ ¤Ó¬È≈¬fl≈¬ ’±fl¬¯∏«Ì›
ø¢ Ú± ’±˜±ı˛ º øfl¬c√ Œ¸˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ¤˜Ú ¸≈jı˛ ˜”øM«øȬ ŒÀ‡ Œ˚Ú øıÀ˜±ø˝Ó¬ ˝À˚˛ Œ·˘±˜ º ˜ÀÚ
˝˘ ñ ¤˝◊ ’øÚj…¸≈jı˛ ˜”øM«øȬ ͬ±fl≈¬ı˛ ø˝À¸Àı Ú± ˝À˘› ¬Û≈Ó≈¬˘ ø˝À¸Àı ŒÓ¬± ’ı˙…˝◊ ‚Àı˛
¸±øÊÀ˚˛ ı˛±‡± ˚±˚˛ º ‚ı˛ ¸±Ê±ÀÚ±ı˛ ’±¸ı±ı ø˝À¸Àı ŒÓ¬± Œı˙ ¸≈jı˛˝◊ ˘±·Àı º
’±˜±ı˛ Œ‰¬±‡ ŒÀ‡˝◊ Œ˜À˚˛øȬ ¸y¬ıÓ¬– ı≈Á¬ÀÓ¬ Œ¬ÛÀı˛ø¢ ñ ˜”øM«øȬ ’±˜±ı˛ ¸øÓ¬…˝◊ ¬ÛÂj
˝À˚˛À º ˝˚˛ÀÓ¬± Ó¬±˝◊ ¤ı±ı˛ › ’±˜±ı˛ ˝±ÀÓ¬ ˜”øM«øȬ Ó≈¬À˘˝◊ ø˘ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ı˘˘, ëŒÀ‡±
˜±÷Êœ, ¸±ı˛± ı‘j±ıÚ ‚≈Àı˛› Ó≈¬ø˜ ¤Ó¬ ¸≈jı˛ Œ·±¬Û±˘ ¬Û±Àı Ú± ºí
’±ø˜ ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘˘±˜, ëøfl¬c√ ’±ø˜ ŒÓ¬± ͬ±fl≈¬ı˛-ŒıÓ¬±˚˛ øıù´±¸ fl¬øı˛ Ú± º Ó¬±˝◊ ¸±ı˛±
ı‘j±ıÀÚ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ÊÚ… ‚≈ı˛ÀÓ¬ ŒıÀı˛±ı˝◊ ı± Œfl¬Ú ∑í
õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 17
Œ˜À˚˛øȬ ’±ı±ı˛ ˝±¸˘, 븘˚˛ ˝À˘ ¸ı˝◊ ˆ¬±À·… ‚ÀȬ º Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ¤‡Ú ŒÓ¬±˜±ı˛ Œ·±¬Û±˘Àfl¬
Œ‡“±Ê±ı˛ ˝◊B± Ú± ˝À˘› Œ·±¬Û±À˘ı˛˝◊ ˝◊B± ˝À˚˛À ŒÓ¬±˜±Àfl¬ ‡≈“ÀÊ ŒÚı±ı˛º Ó¬±˝◊ÀÓ¬± Œ¸ ŒÓ¬±˜±ı˛
fl¬±À ˚±ı±ı˛ ÊÚ… ı±˚˛Ú± ÒÀı˛À ’±˜±ı˛ fl¬±À ºí
Œ˜À˚˛øȬı˛ ˜≈À‡ ¬Û±fl¬±-¬Û±fl¬± fl¬Ô± qÀÚ Œı˙ ˜Ê± ˘±·˘ º Ó¬±˝◊ ’±ø˜› ¤fl¬È≈¬ ˜Ê±
fl¬Àı˛˝◊ ı˘˘±˜, ëÓ¬±˝◊ ı≈øÁ¬ Œ·±¬Û±˘ øıøSêı˛ ÊÚ… ¤Ó¬ ı˛±ÀÓ¬ ‡≈“ÀÊ ‡≈“ÀÊ ’±˜±ı˛ fl¬±À½◊ ¤À˘
Ó≈¬ø˜ ∑í
ñ ë’±ø˜ øfl¬ fl¬ı˛ı ∑ Œ·±¬Û±˘˝◊ Œ˚ ı±˚˛Ú± Òı˛˘ ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±À Œ˚ÀÓ¬ º ›ı˛ fl¬Ô± Ú± qÀÚ øfl¬
¬Û±øı˛ ’±ø˜ ∑í
ñ ëøfl¬c√ ŒÓ¬±˜±ı˛ Œ·±¬Û±˘ ŒÓ¬± ŒÚ˝±»˝◊ ˜±øȬı˛˛ ˜”øM« º Œ¸˝◊ ˜”øM« fl¬Ô± ı˘˘˝◊ ı± øfl¬ fl¬Àı˛ ∑
’±ı˛ Ó¬±ı˛ fl¬Ô± Ó≈¬ø˜ qÚÀÓ¬ Œ¬ÛÀ˘˝◊ ı± øfl¬ˆ¬±Àı ∑í
ñ 댈¬Àı Œ‡ÀÓ¬ Œ·À˘ ’±˜ı˛± ¸ı±˝◊ ŒÓ¬± ˜±øȬı˛˝◊ ˜”øM«º ¤À¸ø ˜±øȬ ŒÔÀfl¬, ˝±øı˛À˚˛› ˚±ı
˜±øȬı˛˝◊ ı≈Àfl¬º Ó¬±˝À˘ ’±˜ı˛± ¤Àfl¬ ’¬ÛÀı˛ı˛ fl¬Ô± qÚÀÓ¬ ¬Û±˝◊ øfl¬ˆ¬±Àı ∑í
Œ˜À˚˛øȬı˛ ˜≈À‡ ¤˜Ú fl¬Ô± qÀÚ ’±ø˜ ô¶∏øy¬Ó¬ ˝À˚˛ Œ·˘±˜ º ¤˝◊È≈¬fl≈¬ Œ˜À˚˛ ¤˜Ú øÚ&Ϭˇ
˙«ÀÚı˛ fl¬Ô± ı˘À øfl¬ˆ¬±Àı ∑ ¬Ûı˛é¬ÀÌ˝◊ ’±ı±ı˛ ˜ÀÚ ˝˘ ñ ˝˚˛ÀÓ¬± fl¬Ô±È¬± ı±øh¬ı˛ Œfl¬±Ú
&èÊÀÚı˛ ˜≈À‡˝◊ qÀÚ Ô±fl¬Àı º ¤‡Ú ʱ˚˛·±˜Ó¬ Œ¸øȬ √õ∂À˚˛±· fl¬Àı˛ øÀ˚˛À qÒ≈ º Ó¬±˝◊
’±ø˜› ˜˘±˜ Ú± º ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘˘±˜, ë’±˜ı˛±› Œ˚ ˜±øȬ ŒÔÀfl¬˝◊ ’±ø¸ ¤ı— ÊœıÚÀ˙À¯∏
˜±øȬÀÓ¬˝◊ ø˜À˙ ˚±˝◊ ¤fl¬Ô± ¸øÓ¬… º Ó¬Àı ’±˜±Àı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ Œ˚ √Œ‰¬Ó¬Ú± ’±À Ӭ±ı˛ ˙øMêÀÓ¬˝◊
’±˜ı˛± ¤Àfl¬ ’¬ÛÀı˛ı˛ ¸±ÀÔ fl¬Ô± ı˘ÀÓ¬ ¬Û±øı˛ ¤ı— ¤Àfl¬ ’¬ÛÀı˛ı˛ fl¬Ô± qÚÀÓ¬› ¬Û±øı˛ º øfl¬c√
ŒÓ¬±˜±ı˛ Œ·±¬Û±˘ ŒÓ¬± Êh¬ıd º Ó¬±ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ ŒÓ¬± √õ∂±Ì ŒÚ˝◊ º Ó¬±˝À˘ Ó≈¬ø˜ øfl¬ˆ¬±Àı qÚÀ˘
Ó¬±ı˛ fl¬Ô± ∑í
ñ ëøfl¬ˆ¬±Àı qÚ˘±˜ Œ¸È¬± ıh¬ fl¬Ô± Ú˚˛ ñ Œ˙±Ú±È¬±˝◊ ıh¬ fl¬Ô± º ’±ı˛ ’±ø˜ ¶Û©Ü˝◊ qÀÚøÂñ
Œ¸ ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±À Œ˚ÀÓ¬ ‰¬±˝◊À º Ó≈¬ø˜ ˝˚˛ÀÓ¬± ˆ¬±ı ñ ˜±øȬı˛ ˜”øM«¬ ’±ı±ı˛ fl¬Ô± ıÀ˘ øfl¬
fl¬Àı˛∑ ¤ ŒÓ¬± Êh¬ıd º øͬfl¬˝◊ fl¬Ô± º øfl¬c√ ˜±øȬı˛ ˜”øM«ı˛ Êh¬ Œ‡±˘À¸ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ Œ˚ Œ·±¬Û±˘
ıÀ¸ ’±À Œ¸ ŒÓ¬± øıù´ıËp±ÀG¬ı˛ √õ∂±ÌÀfl¬fº ˚±ı˛ ˙øMêÀÓ¬ ¬Û”øÌ«˜±ı˛ ›˝◊ ŒÊ…±»¶ß± ¬Û‘øÔıœÀÓ¬
Âøh¬À˚˛ øÀB ’±À˘±ı˛ ıÚ…±, ˚±ı˛ ˙øMêÀÓ¬ ›˝◊ Úœ˘ ˚˜≈Ú± Â≈ÀÈ˛ ‰¬À˘À øSÀıÌœ ¸/À˜ øÚÀÊÀfl¬
¸“À¬Û øÀÓ¬, ˚±ı˛ ˙øMêÀÓ¬ ¤˝◊ ¬Û‘øÔıœ › √õ∂fl‘¬øÓ¬ı˛ ¸ıøfl¬Â≈ fl¬˜«fl¬±G¬ øÚ˚˛øLaÓ¬ ˝ÀB Ӭ±ı˛ ¬ÛÀé¬
fl¬Ô± ı˘± øfl¬ ¤Ó¬˝◊ fl¬øÍ¬Ú ∑í Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¤fl¬È≈¬ ŒÔÀ˜ ı˘˘, ë’±ı˛ ’±˜±ı˛ fl¬Ô± ¸øÓ¬… øfl¬ Ú± Ó¬± ŒÓ¬±
√õ∂˜±Ì¸±À¬Ûé¬ º ¤˝◊ Œ·±¬Û±˘Àfl¬ øÚÀÊı˛ fl¬±À ı˛±‡À˘˝◊ ı≈Á¬ÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı ñ ’±ø˜ ø˜Ô…± ı˘øÂ
Ú± ºí
Ú±– Ø Œ˜À˚˛øȬı˛ ¤À˘˜ ’±À ıÀȬ Ø ’±˜±ı˛ ¸±ÀÔ ŒÓ¬± ı˛œø¬Ó¬˜Ó¬ fl¬Ô±˚˛ Ȭ!¬ı˛ øÀ˚˛
˚±ÀBº øfl¬c√ ıÓ«¬˜±ÀÚ Œı˙œé¬Ì ¤˝◊ øÚÊ«Ú øÚô¶∏t fl≈¬?·ø˘ÀÓ¬ “±øh¬À˚˛ fl¬Ô± ı˘± ŒÓ¬± øÚı˛±¬Û
Ú˚˛ º Ó¬±˝◊ ¤ı±ı˛ ¸ı˛±¸øı˛ ±À˜ı˛ √õ∂¸À/˝◊ ‰¬À˘ ¤˘±˜ º ı˘˘±˜, ëøͬfl¬ ’±À ñ Œ·±¬Û±˘Àfl¬
’±ø˜ øÚøB º ¤ı˛ ˜”˘… fl¬Ó¬ øÀÓ¬ ˝Àı ∑í
Œ˜À˚˛øȬ ’±ı±ı˛ ˝±¸˘, 똱÷Êœ, Ó≈¬ø˜ øfl¬Â≈˝◊ ʱÀÚ± Ú± º Œ·±¬Û±À˘ı˛ ’±ı±ı˛ ˜”˘… ˝˚˛
18 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
Ú±øfl¬ ∑ Œ¸ ŒÓ¬± ¸fl¬˘ ˜”À˘…ı˛ ÿÀX«¬ º Ó¬Àı ˝“…±, Ó¬±Àfl¬ fl¬±À ı˛±‡±ı˛ ÊÚ… ˜”˘… ¬ÛÀh¬ ıÀȬ º
¬Û≈Àı˛± Œ¯∏±˘ ’±Ú±˝◊ øÀÓ¬ ˝˚˛ º Œ¸˝◊ ˜”˘… øÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı ŒÓ¬± Ó≈¬ø˜ ∑í
Œ¯∏±˘ ’±Ú± ∑ ˜±ÀÚ ¤fl¬ Ȭ±fl¬± ∑ Œ˜À˚˛øȬ ıÀ˘ øfl¬ ∑ ˝˘˝◊ ı± ˜±øȬı˛ Œ·±¬Û±˘˜”øM« º øfl¬c√
Ó¬±ı˛ ±˜ øfl¬ ¤Ó¬ fl¬˜ ˝˚˛ ∑ ’±˜±ı˛ Œfl¬˜Ú ¤fl¬È¬± ¸Àj˝ ˝˘ º ›Àfl¬ øÊ:±¸± fl¬ı˛˘±˜, ë¤Ó¬
fl¬À˜ Ó≈¬ø˜ ˜”øM«È¬± øB øfl¬ fl¬Àı˛∑ Œfl¬±Ú ʱ˚˛·± ŒÔÀfl¬ ‰≈¬øı˛ fl¬Àı˛ ’±ÀÚ±øÚ ŒÓ¬± ∑í
‰≈¬øı˛ı˛ √õ∂Àùü› øfl¬c√ Œ˜À˚˛øȬ ı˛±·˘ Ú± º Œ¸ ¤fl¬˝◊ ˆ¬/œÀÓ¬ ı˘˘, 댷±¬Û±˘Àfl¬ ‰≈¬øı˛ fl¬ı˛±ı˛
¸±Ò… øfl¬ fl¬±Àı˛±ı˛ ’±À ∑ Œ·±¬Û±˘ øÚÀÊ˝◊ Œ˚ ø‰¬Ó¬À‰¬±ı˛ º ¸ı±ı˛ ø‰¬M ŒÓ¬± Œ¸ øÚÀÊ˝◊ ’±À·
ŒÔÀfl¬ ‰≈¬øı˛ fl¬Àı˛ Œı˛À‡À ºí ¤˝◊ ıÀ˘ ¤fl¬È≈¬ ˝±¸˘ Œ˜À˚˛øȬ, ë’±ı˛ ›˝◊ Œ¯∏±˘ ’±Ú±› ıh¬ fl¬˜
˜”˘… Ú˚˛ º Œ¯∏±˘ ’±Ú± ø˜˘À˘ Œ˚˜Ú ¤fl¬ Ȭ±fl¬± ˝˚˛ ŒÓ¬˜øÚ Œ¯∏±˘ ’±Ú± øÀÓ¬ ¬Û±ı˛À˘ Ó¬Àı˝◊
Œ·±¬Û±˘ Œ˜À˘º ¤‡Ú Ó≈¬ø˜ qÒ≈ Œˆ¬Àı …±À‡± ñ ¤˝◊ ˜”˘… Ó≈¬ø˜ øÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı øfl¬ Ú± ∑í
’±ø˜ ˝±¸˘±˜ º ’±˜±Àfl¬ ŒÓ¬± Œ˜À˚˛øȬ Œ‰¬ÀÚ Ú±º Ó¬±˝◊ ¤˜Ú √õ∂ùü fl¬ı˛À º ’±ø˜ ı…±—Àfl¬
‰¬±fl¬ı˛œ fl¬ı˛øº ˜±À¸ ¸±Ó¬ ˝±Ê±ı˛ Ȭ±fl¬± ˜±˝◊ÀÚ ¬Û±˝◊ º ¤fl¬ Ȭ±fl¬± øÀÓ¬ ’±˜±ı˛ ’¸≈øıÒ± ˝Àı
Œfl¬Ú∑ øıÀ˙¯∏Ó¬– ›˝◊ ¤fl¬ Ȭ±fl¬±ı˛ øıøÚ˜À˚˛ ˚‡Ú ¤˜Ú ¸≈jı˛ ˜”øM« ¬Û±›˚˛± ˚±ÀB º qÒ≈ ¬ø‰¬ôL√±ı˛
ı…±¬Û±ı˛ ¤fl¬È¬±˝◊ ñ ˜”øM«È¬± Ú± Œ‰¬±ı˛±˝◊ ^ı… ˝˚˛ Ø Œ¸Àé¬ÀS ˝˚˛ÀÓ¬± ¬Ûı˛ıÓ¬œ«fl¬±À˘ Ô±Ú±-
¬Û≈ø˘À˙ı˛ Á¬±À˜˘±˚˛ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ º ’ı˙… ¬Ûı˛é¬ÀÌ˝◊ ˜Ú ıÀ˘ ά◊ͬ˘ ñ ˚ø øÚÀÊı˛ øfl¬
ŒÔÀfl¬ ¬Ûøı˛©®±ı˛ Ô±fl¬ÀÓ¬ ¬Û±øı˛ Ó¬Àı Œfl¬±Ú Á¬±À˜˘±˝◊ ’±˜±ı˛ øfl¬Â≈ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı Ú± º ’±ø˜ ŒÓ¬±
˜”˘… øÀ˚˛˝◊ Œ˜À˚˛øȬı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ ˜”øM« øfl¬Úø º Ó¬Àı ’±˜±ı˛ ˆ¬˚˛ øfl¬À¸ı˛ ∑ ’Ó¬¤ı Ó¬»é¬Ì±»
ˆ¬…±øÚøȬ ı…±· ‡≈˘˘±˜ º øfl¬c√ Ó¬±ÀÓ¬ Œfl¬±Ú ¤fl¬ Ȭ±fl¬±ı˛ fl¬À˚˛Ú ø¢ Ú±Ä ø¢ fl¬À˚˛fl¬È¬± ¬Û“±‰¬ Ȭ±fl¬±
› ˙ Ȭ±fl¬±ı˛ ŒÚ±È¬ º ’Ó¬¤ı ¤fl¬øȬ ¬Û“±‰¬ Ȭ±fl¬±ı˛ ŒÚ±È¬ Œıı˛ fl¬Àı˛ ¤ø·À˚˛ ø˘±˜ Œ˜À˚˛øȬı˛
øÀfl¬º
¬Û“±‰¬ Ȭ±fl¬±ı˛ ŒÚ±È¬ ŒÀ‡ Œ˜À˚˛øȬ ˜±Ô± Ú±h¬˘, ë’±˜±ı˛ ŒÓ¬± ˜±S Œ¯∏±˘ ’±Ú± ‰¬±˝◊º Ó≈¬ø˜
’±˜±˚˛ ¬Û“±‰¬ Ȭ±fl¬± øB Œfl¬Ú ∑í
ı˘˘±˜, ë‡≈‰¬Àı˛± ŒÚ˝◊ Œ˚ º Ó≈¬ø˜ ˆ¬±ø„À˚˛ ±› ºí
ñ 눬±„±øÚ ŒÓ¬± ’±˜±ı˛ fl¬±À› ŒÚ˝◊ ºí
ñ ëøͬfl¬ ’±À º ˆ¬±„±øÚı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ŒÚ˝◊ º Ó≈¬ø˜ ›˝◊ ¬Û“±‰¬ Ȭ±fl¬±˝◊ Œı˛À‡ ±› º ¤˜Ú ¤fl¬øȬ
¸≈jı˛ ˜”øM«ı˛ ÊÚ… ¬Û“±‰¬ Ȭ±fl¬±› ˚ÀÔ©Ü˝◊ fl¬˜ ±˜ ºí
ñ ëÓ¬±˝◊ øfl¬ ˝˚˛ Œ·± ∑ ˚±Àfl¬ Œ¯∏±˘ ’±Ú± ˝À˘˝◊ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ Ó¬±ı˛ ÊÚ… ’±ø˜ ¬Û“±‰¬ Ȭ±fl¬± ŒÚı
øfl¬ fl¬Àı˛ ∑ ’Ò˜« ˝Àı Œ˚ Øí Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ’±˜±ı˛ Œ‰¬±À‡ı˛ øÀfl¬ Ó¬±øfl¬À˚˛ ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘˘, ë’ı˙…
Ó≈¬ø˜˝◊ ı± øfl¬ fl¬ı˛Àı ∑ ¸±ÀÔ ‡≈‰¬Àı˛± ŒÚ˝◊ ˚‡Ú º ’±B±, Ó¬Àı ¤fl¬ fl¬±Ê fl¬ı˛± ˚±fl¬ º ’ı¸ı˛ ˜Ó¬
Œ¯∏±˘ ’±Ú± ŒÊ±·±h¬ fl¬Àı˛ Ó≈¬ø˜ Œı˛À‡ ø› ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±À º ’±ø˜ ¬ÛÀı˛ ¤fl¬ ¸˜˚˛ ›˝◊ ˜”˘…
øÚÀ˚˛ ŒÚı ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ º Ó¬Ó¬øÚ ’±˜±ı˛ Œ·±¬Û±˘ ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±À½◊ Ô±fl¬ ºí
’±ø˜ ŒÓ¬± ¤ fl¬Ô± qÀÚ ˝Ó¬ı±fl¬ Ø ¤ Œ˜À˚˛ Œfl¬˜Ú øıÀSêÓ¬± ∑ ¤Àfl¬ ŒÓ¬± ¤fl¬ Ȭ±fl¬±ı˛
øıøÚ˜À˚˛ ¤˜Ú ¸≈jı˛ ˜”øM« øıøSê fl¬ı˛ÀÓ¬ ¤À¸À º Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¬Û˚˛¸± Ú± øÚÀ˚˛˝◊ ˜”øM« øÀ˚˛ øÀB º
¤ ’±ı±ı˛ ¬Û±·˘-Ȭ±·˘ Ú˚˛ÀÓ¬± ∑ Ó¬±˝◊ ’±ø˜ øÚÀÊ ŒÔÀfl¬˝◊ ı˘˘±˜, ëøfl¬c√ Ó≈¬ø˜ ŒÓ¬± ’±˜±ı˛ Ú±˜
õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 19
ʱÀÚ± Ú± º øͬfl¬±Ú±› Œ‰¬ÀÚ± Ú± º ’±˜±ı˛ ŒÔÀfl¬ Ȭ±fl¬± ’±±˚˛ fl¬ı˛Àı øfl¬ fl¬Àı˛ ∑í
Œ˜À˚˛øȬ ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘˘, ëÚ±˜ ŒÓ¬± ø˜ÀÔ… º › ŒÊÀÚ øfl¬ fl¬ı˛ı ∑ Ó¬Àı ŒÓ¬±˜±ı˛ øͬfl¬±Ú±
’±˜±ı˛ ’ʱڱ Ú˚˛ º Ó≈¬ø˜ ŒÓ¬± ı‘j±ıÀÚ˝◊ ’±À± º ’±ı˛ ’±ø˜› ¤‡±ÀÚ˝◊ Ô±øfl¬ º Ó¬±˝◊ ¸˜˚˛˜Ó¬
øͬfl¬ ±˜ øÚÀ˚˛ ŒÚı ŒÓ¬±˜±ı˛ ŒÔÀfl¬º Ó≈¬ø˜ øÚø}¬ôL√ Ô±Àfl¬± ºí ¤˝◊ ıÀ˘ ¤fl¬È≈¬ ŒÔÀ˜ Œ˜À˚˛øȬ
ı˘˘, ë¤ı±ı˛ ŒÓ¬± ’±˜±˚˛ øÙ¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı º ı˛±ÀÊ…ı˛ fl¬±Ê ¬ÛÀh¬ ı˛À˚˛À º ¸±ı˛±ı˛±Ó¬ ÒÀı˛ ¸±ı˛ÀÓ¬
˝Àı Œ¸¸ı ºí ı˘ÀÓ¬ ı˘ÀÓ¬ ø¬ÛÂÚ øÙ¬Àı˛ Œ˜À˚˛øȬ ˝“±È¬± ø˘ ά±ÚøÀfl¬ı˛ ·ø˘ÛÀÔ ¤ı— ’±ø˜
’±ı˛ øfl¬Â≈ ıÀ˘ ›Í¬±ı˛ ’±À·˝◊ ›˝◊ ·ø˘¬ÛÀÔı˛ ’g¬fl¬±Àı˛ı˛ ˜±ÀÁ¬ Œ¸ ˝±øı˛À˚˛ Œ·˘º
˝Ó¬ı±fl¬ ˝À˚˛ øÚÒ≈ıÀÚı˛ ıg¬ ı˛Ê±ı˛ ¸±˜ÀÚ˝◊ ’±ø˜ “±øh¬À˚˛ ı˛˝◊˘±˜ øfl¬Â≈é¬Ì º ‚Ȭڱı˛
’±fl¬ø¶úfl¬Ó¬±˚˛ øÚÀÊÀfl¬ Œfl¬˜Ú Œ˚Ú øı˝W˘ ˘±·ø¢ º øı·Ó¬ ‡±øÚfl¬é¬Ì ÒÀı˛ ˚± ‚Ȭ˘ Ó¬± øfl¬
¶§õü Ú± ı±ô¶∏ı ∑ ¤˝◊ Œ˜À˚˛øȬı˛ ¸ıøfl¬Â≈˝◊ Œfl¬˜Ú Œ˚Ú ı˛˝À¸… Œ‚ı˛± º Œfl¬˜Ú ’ˆ¬±øıÓ¬ˆ¬±Àı˝◊
’±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ ¤˘ º fl¬Ó¬ ¸˝Êˆ¬±Àı ’Ó¬ øÚ·”Ϭˇ Ó¬ÀMW¬ı˛ ı…±‡…± fl¬ı˛˘ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ˜±S ¤fl¬
Ȭ±fl¬±ı˛ øıøÚ˜À˚˛ ï›ı˛ ˆ¬±¯∏±˚˛ Œ¯∏±˘ ’±Ú±ó ’Ó¬ ¸≈jı˛ Œ·±¬Û±˘˜”øM« ’±˜±˚˛ øÀÓ¬ ‰¬±˝◊˘ ¤ı—
¸ıÀ˙À¯∏ ˜”˘… ¬ÛÀı˛ ŒÚÀı ıÀ˘ Œ·±¬Û±˘˜”øM«øȬ ’±˜±ı˛ ˝±ÀÓ¬˝◊ Ó≈¬À˘ øÀ˚˛ ‰¬À˘ Œ·˘ º ¸˜ô¶∏
‚ȬڱȬ±˝◊ Œ˚Ú Œfl¬˜Ú √õ∂À˝ø˘fl¬±ı˛ ˜Ó¬ ˜ÀÚ ˝øB¢ ’±˜±ı˛ º
øfl¬c√ ¤øÀfl¬ ı˛±Ó¬ ı±h¬À º ¤˜Ú ’ı¶ö±˚˛ øÚô¶∏t, øÚÊ«Ú qÚ¸±Ú ·ø˘¬ÛÀÔ Œı˙œé¬Ì ’±ı˛
¤fl¬˘± “±øh¬À˚˛ Ô±fl¬± øͬfl¬ Ú˚˛ º ’Ó¬¤ı ›˝◊ Œ˜À˚˛øȬı˛ øÀ˚˛ ˚±›˚˛± Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝ ˝±ÀÓ¬ øÚÀ˚˛˝◊
^nÓ¬¬Û±À˚˛ ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¬ÛÔ Òı˛˘±˜º
ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¬ÛÀÔ› ı±ı˛ı±ı˛ Œ˜À˚˛øȬı˛ fl¬Ô±&ø˘˝◊ ‚≈ı˛¬Û±fl¬ ‡±øB¢ ˜ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬ º › ı±ı˛ı±ı˛˝◊
Ú±Ú±ˆ¬±Àı ı˘ø¢ ñ ¤˝◊ Œ·±¬Û±˘ qÒ≈˝◊ ˜±øȬı˛ ˜”øM« Ú˚˛Ä ˜±øȬı˛ Œ‡±˘À¸ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ ’øÒøá¬Ó¬
¤fl¬ ø‰¬ı˛ôL√Ú ÊœıôL√ ¸MW± º Œ¸ fl¬Ô±› ıÀ˘, ı±˚˛Ú±› ÒÀı˛, øÚÀÊı˛ ‰¬±ø˝±ı˛ fl¬Ô±› ʱڱ˚˛ º øfl¬c√
Ó¬± øfl¬ ¸Ó¬…˝◊ ¸y¬ı ∑ Œfl¬±Ú øı:±Ú˜Ú©® ı…øMêı˛ ¬ÛÀé¬ Œ¸fl¬Ô± Œ˜ÀÚ ŒÚ˚˛± ŒÓ¬± ¸/Ó¬ Ú˚˛º
¤fl¬˝◊ fl¬Ô± ’±˜±ı˛ Œé¬ÀS› √õ∂À˚±Ê… º Ó¬Àı øı:±Ú˜Ú©® ıÀ˘˝◊ ˝˚˛ÀÓ¬± ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ¤› ˜ÀÚ
˝˘ ñ øı:±Ú ŒÓ¬± ¤'À¬Ûøı˛À˜ÀKȬ øıù´±¸ fl¬Àı˛ º Ó¬±˝◊ Œ¸˝◊ √õ∂øSê˚˛±ı˛˝◊ ¸±˝±˚… ŒÚ˚˛± ˚±fl¬ Ú±
Œfl¬Ú Ø Œ·±¬Û±À˘ı˛ ˜”øM«øȬ ŒÓ¬± ¸±ÀÔ˝◊ ı˛˝◊˘ º Ó¬±˝◊ ¸øÓ¬…˝◊ ¤˝◊ Œ·±¬Û±˘ ›˝◊ Œ˜À˚˛øȬı˛ fl¬Ô±˜Ó¬
Œ‰¬Ó¬Ú˙øMêı˛ ’±Ò±ı˛ Ú± ’±˜±ı˛ ˜Ó¬±Ú≈¸±Àı˛ ¸±˜±Ú… Êh¬ıd Œ¸˝◊ ¬Ûı˛œé¬±ı˛ ˆ¬±ı˛ ¸˜À˚˛ı˛ ά◊¬Ûı˛˝◊
ŒÂÀh¬ Œ˚˛± ˚±fl¬ Ú± Œfl¬Ú Ø ¸˜˚˛˝◊ √õ∂fl‘¬Ó¬ ¸Ó¬… Ó≈¬À˘ Òı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı ’±˜±ı˛ Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ º
Œ¸˝◊ √˜≈UÀÓ«¬› ’±ø˜ ’±Røıù´±¸œ ø¢±˜ Œ˚ øı:±Ú › ˚≈øMêı˛ ά◊¬Ûı˛ ’±˜±ı˛ øıù´±¸˝◊
’w±ôL√ º øfl¬c√ ·Ó¬ı˛±ÀÓ¬ı˛ ¬Ûı˛ıMœ« ‚ȬڱøȬ ’±˜±ı˛ ¤˝◊ øıù´±¸Àfl¬ ’ÀÚfl¬È¬±˝◊ Ȭ˘˜˘ fl¬Àı˛
øÀ˚˛À ñ ’ÀÚfl¬&ø˘ ÚÓ≈¬Ú ÚÓ≈¬Ú √õ∂ùü Ó≈¬À˘ ÒÀı˛À ’±˜±ı˛ Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ º
±±, Œ¸˝◊ øı¶ú˚˛fl¬ı˛ ‚ȬڱøȬı˛ fl¬Ô±˝◊ ¤ı±ı˛ ʱڱøB ’±¬ÛÚ±Àfl¬ º
√·Ó¬ı˛±ÀÓ¬ øÚÒ≈ıÚ ŒÔÀfl¬ ’±˜±ı˛ Œfl¬±˚˛±È«¬±Àı˛ øÙ¬ı˛ÀÓ¬ øÙ¬ı˛ÀÓ¬ √õ∂±˚˛ ı˛±Ó¬ ˙Ȭ± ˝À˚˛ ø·À˚˛ø¢º
’±ı˛ ı‘j±ıÀÚ ı˛±Ó¬ ˙Ȭ± ŒÓ¬± fl¬˘fl¬±Ó¬±ı˛ ˜Ò…ı˛±ÀÓ¬ı˛ ¸˜±Ú º Ó¬±˝◊ ‚Àı˛ øÙ¬Àı˛˝◊ Ó¬øh¬‚øh¬ Â≈ȬÀÓ¬
˝À˚˛ø¢ ı˛±iß±‚Àı˛ º √õ∂¸/Ó¬– ıÀ˘ ı˛±ø‡ ’±˜±ı˛ Œfl¬±˚˛±È«¬±Àı˛ Œ˙±ı±ı˛ ‚Àı˛ı˛ ¬Û±À˙˝◊ ı˛À˚˛ÀÂ
ı˛±iß±‚ı˛ ¤ı— ≈˝◊ ‚Àı˛ı˛ ˜±ÀÁ¬ ’±À ¤fl¬øȬ ı˛Ê± º Œ¸˝◊ ı˛Ê±ı˛ ά±ÚøÀfl¬ ı˛±‡± ı˛À˚˛À ¤fl¬øȬ
20 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
›øÚά±ı˛ ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙Ú Œ¸È¬º ı˛±iß±‚Àı˛ ŒÏ¬±fl¬±ı˛ ¬ÛÀÔ ’±˜±ı˛ ˝±ÀÓ¬ı˛ ¸… ¬Û±›˚˛± Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝øȬÀfl¬
›˝◊ Œ¸ÀȬı˛ ά◊¬ÛÀı˛˝◊ ıø¸À˚˛ øÀ˚˛ Œ·˘±˜º
¤˝◊ Œfl¬±˚˛±È«¬±Àı˛ ’±ø˜ ¤fl¬˘± ˜±Ú≈¯∏ º Ó¬±˝◊ ‰¬È¬¬ÛȬ ά◊Ú≈ÀÚ ˆ¬±ÀÓ¬ ˆ¬±Ó¬ ıø¸À˚˛ ø˘±˜ º
Ó¬±ı˛¬Ûı˛ Œ¬Û±¯∏±fl¬ ¬Ûøı˛ıÓ«¬Ú fl¬Àı˛ ı˛±ÀÓ¬ı˛ ‡±›˚˛± øÚÀ˚˛ ı¸˘±˜ º Œ‡ÀÓ¬ Œ‡ÀÓ¬ øfl¬Â≈é¬Ì
ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙ÀÚı˛ Œ√õ∂±·Ë±˜ Œ‡˘±˜ º ¶§±ˆ¬±øıfl¬ˆ¬±Àı˝◊ Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝øȬ Ó¬‡ÀÚ± ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙Ú Œ¸ÀȬı˛
ά◊¬ÛÀı˛˝◊ ı¸±ÀÚ± ø¢ º
’Ó¬–¬Ûı˛ ˚Ô±¸˜À˚˛ ı˛±ÀÓ¬ı˛ ‡±›˚˛± Œ¸Àı˛ ’±À˘± øÚøˆ¬À˚˛ qÀ˚˛ ¬Ûh¬˘±˜ º ¤˜øÚÀÓ¬˝◊
¸±ı˛±øÀÚı˛ ¬Ûøı˛|À˜ Œı˙ flv¬±ôL√ ø¢ ˙ı˛œı˛ º Ó¬±˝◊ qÀÓ¬ Ú± qÀÓ¬˝◊ Œ‰¬±À‡ ŒÚÀ˜ ¤˘ ‚≈˜ º
øfl¬c√ ‚≈À˜ı˛ ’±Àı˙ ≈À‰¬±À‡ Ú±˜± ˚ӬȬ± ¸˝Ê ӬӬȬ±˝◊ fl¬øÍ¬Ú Œ¸˝◊ ’±Àı˙ øÚÀÊı˛
˝◊B±˜Ó¬ ≈팉¬±À‡ı˛ ¬Û±Ó¬±˚˛ ÒÀı˛ ı˛±‡± º øͬfl¬ ˜Ò…ı˛±Ó¬ Ú±·± ¤fl¬øȬ ’æ≥Ó¬ ‚Ȭڱı˛ Œ¸ÃÊÀÚ…
Œ¸˝◊ ά◊¬Û˘øt˝◊ ˝í˘ ’±˜±ı˛ º
Œ˚ ¸˜À˚˛ı˛ fl¬Ô± ı˘ø Ӭ‡ÀÚ± ’±˜±ı˛ Œ‰¬±À‡ ı˛À˚˛À ·ˆ¬œı˛ ‚≈À˜ı˛ ’±Àı˙º øfl¬c√ Œ¸˝◊
‚≈À˜ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ˝Í¬±» fl¬±ÀÚ ¤˘ Ú≈¬Û≈Àı˛ı˛ ˙s º Œfl¬ Œ˚Ú ¬Û±À˚˛ Ú≈¬Û≈ı˛ ¬ÛÀh¬ è˜Á≈¬˜ ˙s fl¬ı˛ÀÓ¬
fl¬ı˛ÀÓ¬ Œ˝“ÀȬ Œıh¬±ÀB ‚ı˛˜˚˛º ¬√‰¬øfl¬ÀÓ¬ Œˆ¬À„ Œ·˘ ‚≈˜ º õ∂ÔÀ˜ ˜ÀÚ ˝˘ ñ ‚≈À˜ı˛ Œ‚±Àı˛
Œı±Ò˝˚˛ ˆ≈¬˘ qÚ˘±˜º ¤˝◊ ‚Àı˛ ŒÓ¬± ’±ø˜ ±h¬± ’±ı˛ øZÓ¬œ˚˛ Œfl¬±Ú ˜±Ú≈¯∏ ŒÚ˝◊ Œ˚ ˜Ò…ı˛±ÀÓ¬ ¬Û±À˚˛
Ú≈¬Û≈ı˛ ¬ÛÀh¬ ‚ı˛˜˚˛ Œ˝“ÀȬ Œıh¬±Àı º ¤ı— ’˚±ø‰¬Ó¬ˆ¬±Àı ¤˜Ú ¸˜À˚˛ ˚±ı˛± ‚Àı˛ ø¸“Ò Œfl¬ÀȬ ’±¸±ı˛
鬘Ӭ± ı˛±À‡ Œ¸˝◊ Œ‰¬±Àı˛Àı˛ Œfl¬Î¬◊ ¤À˘› øÚ}¬˚˛˝◊ ¬Û±À˚˛ Ú≈¬Û≈ı˛ ¬ÛÀh¬ ’±˜±ı˛ ‚≈˜ ˆ¬±„±ÀÓ¬ ’±¸Àı
Ú±º
øfl¬c√ ’±}¬À˚«…ı˛ ı…±¬Û±ı˛ ñ ¤˝◊ ˜ÀÚ ˝›˚˛±È¬± fl¬À˚˛fl¬ Œ¸Àfl¬ÀG¬ı˛ Œı˙œ ¶ö±˚˛œ ˝í˘ Ú± º
¬Ûı˛é¬ÀÌ˝◊ ’±ı±ı˛ fl¬±ÀÚı˛ fl¬±À qÚÀÓ¬ Œ¬Û˘±˜ Ú≈¬Û≈ı˛¬Ûı˛± ¬Û±À˚˛ı˛ ‰¬˘±ı˛ ˙sº Ó¬ı≈ ‚Ȭڱı˛ ¸Ó¬…Ó¬±
˚±‰¬±˝◊ fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ‚≈˜ Œˆ¬À„ ˚±›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛› øfl¬Â≈é¬Ì fl¬±Ú Œ¬ÛÀÓ¬ ¬ÛÀh¬ ı˛˝◊˘±˜ ¤˝◊ ’g¬fl¬±ı˛
‚Àı˛ı˛ øı±ڱ˚˛ º ˙sȬ± ¸øÓ¬…˝◊ øfl¬c√ Ô±˜À ڱº ıı˛— Ó¬±ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ¤˝◊ Ú≈¬Û≈Àı˛ı˛ ø˜ø©Ü˜Ò≈ı˛
ÒTøÚ ‚≈Àı˛ Œıh¬±ÀB ¸˜·Ë ‚ı˛˜˚˛º øfl¬ ø˜ø©Ü Œ¸˝◊ Ú≈¬Û≈Àı˛ı˛ è˜Á≈¬˜ ˙s º øÚô¶∏t ‚Àı˛ı˛ √õ∂øÓ¬øȬ
’Ú≈fl¬Ì±ı˛ ˜±ÀÁ¬ Œ˚Ú Âøh¬À˚˛ ¬Ûh¬À Ӭ±ı˛ ’Ú≈ı˛ÌÌ º fl¬øıı˛ ˆ¬±¯∏±˚˛ ı˘± ˚±˚˛ ñ ëfl¬±ÀÚı˛ øˆ¬Ó¬ı˛
ø˚˛± ˜ı˛À˜ ¬Ûø˙˘ ø·˚˛±, ’±fl≈¬˘ fl¬øı˛˘ Œ˜±ı˛ √õ∂±Ì ºí
’±˜±ı˛ ‡±ÀȬı˛ øͬfl¬ ˜±Ô±ı˛ fl¬±À½◊ ı˛À˚˛À Œıά¸≈…˝◊‰¬ º Ó¬±˝◊ fl¬±Ú Œ¬ÛÀÓ¬ Ú≈¬Û≈Àı˛ı˛ ÒTøÚ
qÚÀÓ¬ qÚÀÓ¬˝◊ ‚Ȭڱı˛ ¸Ó¬…±¸Ó¬… ˚±‰¬±˝◊-¤ı˛ ÊÚ… ‰¬øfl¬ÀÓ¬ Œıά¸≈…˝◊‰¬ ’Ú fl¬ı˛˘±˜ º ’±ı˛
Ó¬ÀÓ¬±øÒfl¬ ’±}¬À˚«…ı˛ ı…±¬Û±ı˛ ñ ‚Àı˛ ’±À˘± Ê;±˘±ı±ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ˝◊ ’À˘Ãøfl¬fl¬ˆ¬±Àı ıg¬
˝À˚˛ Œ·˘ Ú≈¬Û≈Àı˛ı˛ ˙s º ’±ø˜ ŒÓ¬± ’ı±fl¬ Ø ˝˘È¬± øfl¬ ∑ ¤Ó¬é¬Ì ÒÀı˛ ’g¬fl¬±Àı˛ı˛ ˜ÀÒ… Œ˚
˙s ¤fl¬È¬±Ú± ’ÀÚfl¬é¬Ì ÒÀı˛ qÚ˘±˜ Œ¸˝◊ ˙s Œfl¬±Ô±˚˛ ’ôL√ø˝«Ó¬ ˝˘ ’±À˘± Ê;±˘±ı±ı˛ ¸±ÀÔ
¸±ÀÔ∑
Ó¬»é¬Ì±» ά◊Àͬ ¬Ûh¬˘±˜ ‡±È¬ ŒÔÀfl¬ º ’±˜±ı˛ ¤˝◊ ‚Àı˛ ’±¸ı±ı ı˘ÀÓ¬ ŒÓ¬± ˜±S ¤fl¬È¬±
fl¬Àı˛ ‡±È¬, ’±˘˜±øı˛, ŒEø¸— ŒÈ¬øı˘ ’±ı˛ ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙Úº Œ¸¸ı ‡≈“øȬÀ˚˛ Œ‡ÀÓ¬ ¸˜˚˛ ˘±·˘ Ú±
º Œ¸˝◊¸±ÀÔ ‚Àı˛ı˛ ı˛Ê±› øˆ¬Ó¬ı˛ ŒÔÀfl¬ ıg¬ ı˛À˚˛À º ¤˜Úøfl¬ ˜±Ô±ı˛ fl¬±À ‚Àı˛ı˛ ¤fl¬˜±S
Ê±Ú˘±øȬ› ıg¬ º ’Ô«±» ı±˝◊Àı˛ı˛ ¬Û‘øÔıœı˛ ¸±ÀÔ ¤˝◊ ‚Àı˛ı˛ ¸±˜±Ú…Ó¬˜ Œ˚±·±À˚±·› ıÓ«¬˜±ÀÚ
õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 21
ŒÚ˝◊ º ’±˜±ı˛ ‚Àı˛ı˛ ¸±ÀÔ ˘±À·±˚˛± ı±Ôè˜ › ı˛±iß±‚ı˛› ¬Ûı˛œé¬± fl¬Àı˛ Œ‡˘±˜º ¸ıøfl¬Â≈˝◊
Œ˚˜Úˆ¬±Àı Œı˛À‡ qÀÓ¬ ø·À˚˛ø¢±˜ øͬfl¬ ŒÓ¬˜ÚøȬ˝◊ ’±À º ı±˝◊Àı˛ ŒÔÀfl¬ ‚Àı˛ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛
fl¬±Àı˛±ı˛ ’±¸±ı˛ ¸±˜±Ú…Ó¬˜ ø‰¬˝ê› Œ‰¬±À‡ ¬Ûh¬˘ Ú± º
¸ıøfl¬Â≈ ‡≈“øȬÀ˚˛ Œ‡±ı˛ ¬Ûı˛ ˜≈UÀÓ«¬ı˛ ÊÚ… ˜øô¶∏©® ıÀ˘ ά◊ͬ˘ ñ Ó¬Àı øfl¬ ‚≈À˜ı˛ Œ‚±Àı˛˝◊
¤Ó¬é¬Ì ÒÀı˛ ›˝◊ Ú≈¬Û≈Àı˛ı˛ ÒTøÚ qÀÚø ∑ ˚≈øMêı˛ øfl¬ øÀ˚˛ øı‰¬±ı˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ Œ·À˘ Ó¬±˝◊ ŒÓ¬± ˝›˚˛±
ά◊ø‰¬Ó¬ º Ú˚˛ÀÓ¬± ¤À˝Ú ˜±Á¬ı˛±ÀÓ¬ ’±˜±ı˛ ¤˝◊ øˆ¬Ó¬ı˛ ŒÔÀfl¬ ıg¬ ‚Àı˛ Œfl¬˝◊ ı± Ï≈¬fl¬Àı ∑ ’±ı˛
Ï≈¬fl¬À˘˝◊ ı± Ú≈¬Û≈ı˛ ¬ÛÀh¬ ‚ı˛˜˚˛ Œ˝“ÀȬ Œfl¬Ú˝◊ ı± ’±˜±ı˛ ‚≈˜ ˆ¬±„±Àı ∑ øfl¬c√ ˜≈˙øfl¬˘ ˝˘ ñ
˚≈øMêı˛ ¤˝◊ ıMêı… ˜Ú ŒÓ¬± ˜±ÚÀÓ¬ ‰¬±˝◊À ڱ º ’±˜±ı˛ fl¬±ÀÚ ¤‡ÀÚ± Œ˚ ¶Û©Ü ˆ¬±¸À Ú≈¬Û≈Àı˛ı˛
Œ¸˝◊ ø˜ø©Ü˜Ò≈ı˛ ˙Àsı˛ Ó¬±Ú º Ó¬±˝À˘ Œ˙±Ú±ı˛ ˆ≈¬˘ ıÀ˘˝◊ ı± Œ¸˝◊ ˙sÀfl¬ Œ˜ÀÚ øÚ˝◊
øfl¬ˆ¬±Àı ∑
˜Ú ’±ı˛ ˜øô¶∏©® ˚‡Ú øˆ¬iߘӬ ˝À˚˛ ’ôL√Àı˛ı˛ ’ôL√–¬Û≈Àı˛ øı¬Û≈˘ øıÓ¬Àfl«¬ı˛ ¸”S¬Û±Ó¬ ‚Ȭ±˚˛
Ó¬‡Ú ˝±ÀÓ¬ı˛ ¸±˜ÀÚ ˜±S ≈øȬ˝◊ øıfl¬ä Ô±Àfl¬ º √õ∂Ô˜ øıfl¬äøȬ ˝˘ ñ ¸fl¬˘ı˛fl¬˜ ˚≈øMê ‡±øȬÀ˚˛
øıÓ¬Àfl«¬ı˛ øfl¬Ú±ı˛±˚˛ Œ¬ÛÓÂÀÚ±º ’±ı˛ Ó¬± ¸y¬ı¬Ûı˛ Ú± ˝À˘ øZÓ¬œ˚˛ øıfl¬äøȬ˝◊ ·Ë˝Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛ ñ
øıÓ¬Àfl«¬ı˛ øı¯∏˚˛Àfl¬ ø‰¬ôL√±ˆ¬±ıÚ±ı˛ ô¶∏ı˛ ŒÔÀfl¬ ¸±˜ø˚˛fl¬ˆ¬±Àı øÚı«±¸Ú Œ˚˛± º ¤˝◊ ˜Ò…ı˛±ÀÓ¬ √õ∂Ô˜
øıfl¬äøȬ ’ı˘•§Ú fl¬Àı˛ ‚≈À˜ı˛ ı…±‚±Ó¬ Ú± ‚øȬÀ˚˛ øZÓ¬œ˚˛ øıfl¬äøȬ ıı˛Ì fl¬Àı˛ ŒÚ˚˛±˝◊ ı≈øX¬˜Ó¬œı˛
fl¬±Ê ıÀ˘ ˜ÀÚ ˝í˘ ’±˜±ı˛ º ’Ó¬¤ı ¸ı˛±¸øı˛ ’±À˘± øÚøˆ¬À˚˛ qÀ˚˛ ¬Ûh¬±ı˛ ø¸X¬±ôL√˝◊ øÚ˘±˜º
’±À·˝◊ ıÀ˘ø ñ ’±˜±ı˛ ‡±ÀȬı˛ ¬Û±À˙˝◊ ı˛À˚˛À Œıά¸≈…˝◊‰¬ º ’Ó¬¤ı ’±ø˜ ‡±ÀȬ ά◊Àͬ
Œıά¸≈…˝◊‰¬ ë’Ùí fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ˝±Ó¬ ı±h¬±ÀÓ¬ Œ·˘±˜ ’±ı˛ øͬfl¬ Œ¸˝◊ ¸˜À˚˛ Œ‰¬±‡ ¬Ûh¬˘ ‡±ÀȬı˛
ı±ø˘À˙ı˛ ά◊¬Ûı˛ º ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ≈À‰¬±À‡ ŒÊÀ· ά◊ͬ˘ øı¶ú˚˛ º ’±Ê ı˛±ÀÓ¬ Œ¸˝◊ øfl¬À˙±ı˛œøȬı˛
ŒÔÀfl¬ øÚÀ˚˛ ’±¸± Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝øȬ Œ˚ fl¬±» ˝À˚˛ qÀ˚˛ ı˛À˚˛À ’±˜±ı˛ Œ˙±ı±ı˛ ı±ø˘À˙ı˛
ά◊¬Ûı˛ º øfl¬c√ ¤ øfl¬ fl¬Àı˛ ¸y¬ı ˝˘ ∑ øı·Ë˝øȬÀfl¬ Œ˚ ¶§˚˛— ’±ø˜ ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙Ú Œ¸ÀȬı˛ ά◊¬Ûı˛
ıø¸À˚˛ Œı˛À‡ø¢±˜º ’±Ê ı˛±ÀÓ¬ qÀÓ¬ ˚±ı±ı˛ ’±À·› ›‡±ÀÚ˝◊ ŒÀ‡ø¢±˜ øı·Ë˝øȬÀfl¬ º øfl¬c√
Œ¸˝◊ øı·Ë˝ øfl¬ˆ¬±Àı ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙Ú Œ¸ÀȬı˛ ά◊¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ’±˜±ı˛ øı±ڱı˛ ı±ø˘À˙ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¤À¸
ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝˘ ∑ Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝øȬı˛ øÀfl¬ ˆ¬±˘ fl¬Àı˛ Œ‰¬À˚˛ Œ‡˘±˜ ¤fl¬ı±ı˛º Ȭ±Ú±-Ȭ±Ú± Œ‰¬±‡≈øȬÀÓ¬
≈©Ü≈ø˜ ˜±‡±ÀÚ± ˝±ø¸ º ¬Û± ≈øȬ Âh¬±ÀÚ± ’±À ı±ø˘À˙ı˛ ά◊¬Ûı˛ º ’±ı˛ øı·ËÀ˝ı˛ Âh¬±ÀÚ± ¬Û±í≈øȬı˛
øÀfl¬ Œ‰¬±‡ ¬Ûh¬ÀÓ¬˝◊ øı¶ú˚˛ Œ˚Ú ‰”¬h¬±ôL√ ı˛+¬Û øÚ˘ º ’ı±fl¬ Œ‰¬±À‡ Œ‡˘±˜ ñ ¤˝◊
Œ·±¬Û±˘øı·ËÀ˝ı˛ ≈øȬ ¬Û±À˚˛ ¬Ûı˛±ÀÚ± ’±À ≈øȬ ı˛+À¬Û±ı˛ ˜˘ º
é¬øÌÀfl¬ı˛ ÊÚ… ’±˜±ı˛ ¸˜ô¶∏ ˚≈øMê-ı≈øX¬ Œ˚Ú ¬Û±Ôı˛ ˝À˚˛ Œ·˘ º qÀÓ¬ ˚±ı±ı˛ ’±À· ŒÓ¬±
Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝øȬÀfl¬ ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙Ú Œ¸ÀȬı˛ ά◊¬Ûı˛˝◊ Œ˙¯∏ı±ı˛ ŒÀ‡ø¢±˜ º ’Ô‰¬ ’±À˘± øÚøˆ¬À˚˛
qÀ˚˛ ¬Ûh¬±ı˛ ¬Ûı˛ ˜Ò…ı˛±Ó¬ Ú±·± ‚ı˛˜˚˛ ›˝◊ Ú≈¬Û≈ı˛¬Ûh¬± ¬Û±À˚˛ı˛ ˙s Œ˙±Ú±, Ó¬±ı˛¬Ûı˛ Œ·±¬Û±˘Àfl¬
’±˜±ı˛ øı±ڱ˚˛ Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±›˚˛± ¤ı— ¸ıÀ˙À¯∏ Ó¬±ı˛ ¬Û±À˚˛ Êh¬±ÀÚ± ı˛+À¬Û±ı˛ ˜˘ ’±øı©®±ı˛
fl¬ı˛±ı˛ ¸”S&ø˘Àfl¬ ¬ Ûı˛¬Ûı˛ ¸±Ê±À˘ ¤fl¬øȬ˝◊ ø¸X¬±ÀôL√ ’±¸± ˚±˚˛ ñ ¤ ¸˜ô¶∏ fl¬˜«fl¬±ÀG¬ı˛ Ú±˚˛fl¬
¶§˚˛— Œ·±¬Û±˘º øfl¬c√ ’±˜±ı˛ ˚≈øMêøÚˆ«¬ı˛ ˜øô¶∏À©®ı˛ ¬ÛÀé¬ Œ¸˝◊ ø¸X¬±ôL√˝◊ ı± Œ˜ÀÚ ŒÚ˚˛± ¸y¬ı ˝˚˛
øfl¬ˆ¬±Àı ∑ ˝±Ê±ı˛ Œ˝±fl¬, øı·Ë˝øȬ ŒÓ¬± Êh¬ıd º Œ¸˝◊ Êh¬ıd ’g¬fl¬±Àı˛ı˛ ˜ÀÒ… ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙Ú
Œ¸ÀȬı˛ ά◊¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ŒÚÀ˜ ‚ı˛˜˚˛ Ú≈¬Û≈ı˛¬Ûh¬± ¬Û±À˚˛ ˝“±È¬±˝“±øȬ fl¬Àı˛ ’ıÀ˙À¯∏ ’±˜±ı˛ øı±ڱı˛
22 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
ı±ø˘À˙ı˛ ά◊¬Ûı˛ ¤À¸ qÀ˚˛ ¬Ûh¬˘ ñ ¤˜Ú ı…±‡…± øfl¬ Œfl¬±Ú øı:±Ú˜Ú¶® Œ˜À˚˛ı˛ ¬ÛÀé¬ Œ˜ÀÚ
ŒÚ˚˛± ¸y¬ı¬ ∑ Êh¬ıdı˛ ˜ÀÒ… ¤˜Ú Œ‰¬Ó¬Ú˙øMê øfl¬ fl¬‡ÀÚ± ŒÊÀ· ά◊ͬÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ∑
Œ¸˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ øı≈…»Á¬˘Àfl¬ı˛ ˜Ó¬ ¤fl¬È¬± ø‰¬ôL√± ’±˜±ı˛ ˜±Ô±˚˛ ¤˘ º ˜Ú ıÀ˘ ά◊ͬ˘ ñ ¤˝◊
˜≈UÀÓ«¬ Œ·±¬Û±˘øı·ËÀ˝ı˛ ¤fl¬È¬± ¬Ûı˛œé¬± øÚÀ˘ Œfl¬˜Ú ˝˚˛ ∑ øı·Ë˝øȬÀfl¬ ıı˛— ’±ı±ı˛ ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙ÀÚı˛
ά◊¬Ûı˛˝◊ ıø¸À˚˛ øÀ˚˛ ’±ø¸ ’±ı˛ Ó¬±ı˛¬Ûı˛ qÀ˚˛ qÀ˚˛ ¬Û˚«Àıé¬Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ Ô±øfl¬ ñ ¸øÓ¬…˝◊ Œ¸
’±ı±ı˛ ˝“±È¬ÀÓ¬ ˝“±È¬ÀÓ¬ ’±˜±ı˛ ‡±ÀȬı˛ ά◊¬Ûı˛ ¤À¸ ˝±øÊı˛ ˝˚˛ øfl¬Ú± º Œ˚˜Ú ˆ¬±ıÚ± ŒÓ¬˜Ú fl¬±Êº
Ó¬»é¬Ì±» Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝øȬÀfl¬ ’±˜±ı˛ ı±ø˘À˙ı˛ ά◊¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ Ó≈¬À˘ øÚÀ˚˛ ’±ı±ı˛ ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙ÀÚı˛
ά◊¬Ûı˛˝◊ ıø¸À˚˛ ø˘±˜ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ’±À˘± øÚøˆ¬À˚˛ ıg¬ Ê±Ú˘±ı˛ ‡h¬‡øh¬ ‡≈À˘ øÀ˚˛ ¤À¸ qÀ˚˛
¬Ûh¬˘±˜ ˚±ÀÓ¬ ∆ı≈…øÓ¬fl¬ ’±À˘± øÚøˆ¬À˚˛ Œ›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛› ı±˝◊Àı˛ı˛ ŒÊ…±»¶ß±ı˛ ˝±{®± ’±À˘±˚˛
‚Àı˛ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙Ú Œ¸ÀȬı˛ ά◊¬Ûı˛ ıÀ¸ Ô±fl¬± Œ·±¬Û±À˘ı˛ ά◊¬Ûı˛ ‘ø©Ü ı˛±‡± ¸y¬ı ˝˚˛ º
’Ó¬–¬Ûı˛ ‰¬˘ÀÓ¬ ˘±·˘ ’±˜±ı˛ √õ∂Ó¬œé¬± ñ ¸øÓ¬…˝◊ øfl¬Â≈ ’À˘Ãøfl¬fl¬ ‚Ȭڱ ‚ÀȬ øfl¬Ú±
Œ‡±ı˛ ÊÚ… º ¤fl¬‘À©Ü Œ‰¬À˚˛ ı˛˝◊˘±˜ Œ·±¬Û±À˘ı˛ øÀfl¬ º Œ‡±˘± Ê±Ú˘±ı˛ ·ı˛±Àı˛ øˆ¬Ó¬ı˛ øÀ˚˛
ŒÊ…±»¶ß±ı˛ ı˛+¬Û±˘œ ˜±˚˛± ¤À¸ ø˜À˙À ‚Àı˛ı˛ Œ˜ÀÁ¬ı˛ ¸±ÀÔ º Œ¸˝◊ ’±À˘±˚˛ ¶Û©Ü Œ‡± ˚±ÀBÂ
Œ·±¬Û±˘Àfl¬ º ’±˜±ı˛ Œfl¬˜Ú Œ˚Ú ˜ÀÚ ˝ÀÓ¬ ˘±·˘ ñ ’±ø˜ Œ˚˜Ú Œ·±¬Û±À˘ı˛ øÀfl¬ ¤fl¬‘À©Ü
Œ‰¬À˚˛ ’±ø ŒÓ¬˜Ú˝◊ Œ·±¬Û±˘› Œ˚Ú Ó¬±ı˛ ≈©Ü≈ø˜ˆ¬ı˛± Œ‰¬±‡≈øȬ Œ˜À˘ ¤fl¬ˆ¬±Àı ’±˜±ı˛˝◊ øÀfl¬
Œ‰¬À˚˛ ’±À º ŒÊ…±»¶ß±ı˛ ˜±˚˛±ıœ ’±À˘±˚˛ Œ¸˝◊ ˜±øȬı˛ øı·ËÀ˝ı˛ ‘ø©Ü ıh¬˝◊ √õ∂±ÌıôL√ ˘±·ø¢º
Œ‡ÀÓ¬ Œ‡ÀÓ¬ øıøÚ^ ı˛±ÀÓ¬ı˛ √õ∂˝ı˛ fl¬±È¬ÀÓ¬ Ô±Àfl¬º ¸˜˚˛ ıÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ Ô±Àfl¬ ’±¬ÛÚ
øÚ˚˛À˜ º
Ó¬Àı ’ÀÚfl¬é¬Ì ÒÀı˛ Œ·±¬Û±À˘ı˛ øÀfl¬ ¤fl¬‘À©Ü Œ‰¬À˚˛ Ô±fl¬ÀÓ¬ Ô±fl¬ÀÓ¬ ¸y¬ıÓ¬– Œfl¬±Ú
¤fl¬¸˜À˚˛ ’±˜±ı˛ ’ʱÀôL√˝◊ Ó¬f±ı˛ Œ‚±ı˛ ŒÚÀ˜ ¤À¸ø¢ ≈À‰¬±À‡ º Œ¸˝◊ Ó¬f±ı˛ ’±Àı˙ ˚‡Ú
fl¬±È¬˘ Ó¬Ó¬é¬ÀÌ ˆ¬±˘˜Ó¬˝◊ Œı˛± ά◊Àͬ Œ·Àº ’±ı˛ Œı˛± ά◊Àͬ ˚±›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ øı±ڱ ’±“fl¬Àh¬
¬ÛÀh¬ Ô±fl¬± ’±˜±ı˛ Ò±Ó¬ Ú˚˛ º ’Ó¬¤ı ’±h¬À˜±h¬± Œˆ¬À„ ά◊Àͬ ı¸˘±˜ ’±ı˛ øͬfl¬ Ó¬‡Ú˝◊ Œ‰¬±‡
¬Ûh¬˘ ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙ÀÚı˛ øÀfl¬ º ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ’±ı±ı˛ ˘±·˘ ‰¬˜fl º ·Ó¬fl¬±˘ ˜±Á¬ı˛±ÀÓ¬
Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝øȬÀfl¬ ŒÓ¬± ›‡±ÀÚ˝◊ ıø¸À˚˛ qÀÓ¬ ¤À¸ø¢±˜º øfl¬c√ øı·Ë˝øÈ ŒÓ¬± ¤‡Ú Œ¸‡±ÀÚ
Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±øB ڱ º Ó¬Àı Œ¸øȬ ’±ı±ı˛ Œ·˘ Œfl¬±Ô±˚˛ ∑
¸±ÀÔ ¸±ÀÔ øı±ڱ ŒÂÀh¬ ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙ÀÚı˛ ¸±˜ÀÚ ¤ø·À˚˛ Œ·˘±˜ ¤ı— ˆ¬±˘ fl¬Àı˛˝◊
ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙ÀÚı˛ ¸±˜ÀÚ ø¬ÛÂÀÚ› Œ‡˘±˜º Œfl¬±Ô±› øı·Ë˝øȬı˛ ø‰¬˝ê› ŒÚ˝◊ º øfl¬c√ ’±}¬À˚«…ı˛
ı…±¬Û±ı˛ Ø Œ·±¬Û±À˘ı˛ ≈¬Û±À˚˛ı˛ ≈øȬ ˜˘ Œ‡±˘± ı˛À˚˛À ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙Ú Œ¸ÀȬı˛ ά◊¬Ûı˛ º ’±˜±ı˛
Œfl¬˜Ú Œ˚Ú ¸ı &ø˘À˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ˘±·˘ º Œ·±¬Û±À˘ı˛ ¬Û±À˚˛ı˛ ˜˘≈øȬ ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙ÀÚı˛ ά◊¬ÛÀı˛
ı˛À˚˛À ’Ô‰¬ Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝øȬ ά◊Ò±› ñ ¤˜ÚȬ± øfl¬ fl¬Àı˛ ¸y¬ı ∑ ¤˝◊ ‚Àı˛ ŒÓ¬± ’±ø˜ ±h¬±
’±ı˛ øZÓ¬œ˚˛ Œfl¬±Ú ˜±Ú≈¯∏ÊÚ ø¢ Ú± º Ó¬Àı Œ·±¬Û±À˘ı˛ ¬Û±À˚˛ı˛ ˜˘≈øȬ ‡≈˘˘ Œfl¬ ∑ ’±ı˛
Œ·±¬Û±˘˝◊ ı± Œ·˘ Œfl¬±Ô±˚˛ ∑ ’·Ó¬…± ¤øfl¬-›øfl¬ ˝◊øӬά◊øÓ¬ ‰¬±˝◊ÀÓ¬ ˘±·˘±˜ Œ·±¬Û±À˘ı˛
Œ‡“±ÀÊ ¤ı— Ó¬‡Ú˝◊ ’±˜±ı˛ Œ‰¬±‡ ¬Ûh¬˘ øı±ڱı˛ øÀfl¬ º qÒ≈ Œ‰¬±‡ ¬Ûh¬˘ Ú± ıÀ˘ Œ‰¬±‡≈øȬ
Œ˚Ú ’±È¬Àfl¬ Œ·˘ ı˘À˘˝◊ ˚Ô±Ô« ı˘± ˝˚˛ º Œ˚ Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝øȬ ·Ó¬fl¬±˘ ˜±Á¬ı˛±ÀÓ¬ ¶§˚˛—
’±ø˜ ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙Ú Œ¸ÀȬı˛ ά◊¬Ûı˛ ıø¸À˚˛ øÀ˚˛ qÀÓ¬ Œ·ø Œ¸˝◊ øı·Ë˝ øfl¬ˆ¬±Àı Œ˚Ú ’±ı±ı˛ ‰¬À˘
 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 23
¤À¸À ’±˜±ı˛ øı±ڱ˚˛ ¤ı— ·Ó¬fl¬±À˘ı˛ ˜Ò…ı˛±ÀÓ¬ı˛ ˜Ó¬˝◊ Œ¸ ¤‡ÀÚ± Œı˙ ı˛±Êfl¬œ˚˛ fl¬±˚˛±˚˛
’±˜±ı˛ ı±ø˘À˙ Œ˝˘±Ú øÀ˚˛ ¤fl¬‘À©Ü Œ‰¬À˚˛ ’±À ’±˜±ı˛˝◊ Œ‰¬±À‡ı˛ øÀfl¬ º ¤˝◊ ‘˙… ŒÀ‡
ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ ’±˜±ı˛ øı¶úÀ˚˛ı˛ ’ıøÒ ı˛˝◊˘ Ú± º
±±, Œ˚ Œfl¬±Ú ˆ¬Mê ¤˝◊ ‚Ȭڱı˛ fl¬Ô± qÚÀ˘˝◊ ı˘ÀıÚ ñ ¤ Œ·±¬Û±À˘ı˛˝◊ ˘œ˘± º
øÓ¬øÚ ı…±‡…± ŒÀıÚ ñ ı˛±ÀÓ¬ Œ˙±˚˛±ı˛ ÊÚ… ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙Ú Œ¸ÀȬı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ øı±ڱ˝◊ Œ·±¬Û±À˘ı˛
¬ÛÂjº ’±ı˛ Ó¬±˝◊ Œ¸ √õ∂Ô˜ı±ı˛ ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙Ú Œ¸ÀȬı˛ ά◊¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ŒÚÀ˜ ˝“±È¬ÀÓ¬ ˝“±È¬ÀÓ¬ ‰¬À˘
¤À¸À ’±˜±ı˛ øı±ڱ˚˛ º øfl¬c√ Ó¬±ı˛ Ú≈¬Û≈Àı˛ı˛ ˙s qÀÚ √õ∂Ô˜ı±ı˛ ’±ø˜ ŒÊÀ· ˚±›˚˛±˚˛ ¬ÛÀı˛ı˛ı±ı˛
Œ¸ ’Ú… Ù¬jœ ¤“ÀȬÀ º øZÓ¬œ˚˛ı±ı˛ ¬Û±À˚˛ı˛ ˜˘≈øȬ Œ¸ ‡≈À˘ Œı˛À‡À ˚±ÀÓ¬ ’±˜±ı˛ ‚≈À˜ı˛
ı…±‚±Ó¬ Ú± ‚ÀȬ ¤ı— øÚÀÊ› ‰≈¬ø¬Û ‰≈¬ø¬Û øı±ڱ˚˛ ¤À¸ qÀ˚˛ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛º
øfl¬c√ ¤˝◊ ı…±‡…± ŒÓ¬± ’±˜±ı˛ ¬ÛÀé¬ Œ˜ÀÚ ŒÚ˚˛± ¸y¬ı Ú˚˛ º fl¬±ı˛Ì ’±ø˜ ˆ¬øMê¬ÛÀÔı˛
¬ÛøÔfl¬ Ú˝◊ º Ó¬±˝◊ ¤˝◊ ’øıù´±¸… ‚Ȭڱ Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ ŒÀ‡ Œfl¬˜Ú Œ˚Ú øfl¬—fl¬Ó«¬ı…øı˜”Ϭˇ ˝À˚˛
Œ·ø º Œfl¬±Úı˛fl¬˜ ˚≈øMê øÀ˚˛˝◊ Œ˚ ‡≈“ÀÊ ¬Û±øB ڱ ¤ı˛ fl¬±˚«…fl¬±ı˛Ì º øı:±Ú ıÀ˘ ñ Êh¬ıdı˛
˜ÀÒ… Œfl¬±Ú Œ‰¬Ó¬Ú˙øMê Ô±Àfl¬ Ú±, Ô±fl¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ú± º ’±ı˛ Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝øȬ ŒÓ¬± ¸øÓ¬…˝◊ Êh¬ıdº
¤˜Ú ’‚È¬Ú Œ¸ ‚Ȭ±Àı˝◊ ı± øfl¬ fl¬Àı˛ ∑ ¸øÓ¬…˝◊ ¤ ¤fl¬ ’æ≥Ó¬ ı˛˝¸… º ¬Û≈Àı˛± ‚ȬڱøȬ Œ‰¬±À‡ı˛
¸±˜ÀÚ ŒÀ‡› ¬Û±ı˛ø ڱ øıù´±¸ fl¬ı˛ÀÓ¬ º fl¬±ı˛Ì ¤ı˛ ŒÚ¬ÛÀÔ… Œfl¬±Ú ˚≈øMê˝◊ ‡≈“ÀÊ ¬Û±øB ڱ º
’±ı±ı˛ ¤fl¬˝◊¸±ÀÔ ’øıù´±¸› fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ø ڱ Œ˚À˝Ó≈¬ ¤˝◊ ‚Ȭڱı˛ ¤fl¬˜±S ¸±é¬œ ¶§˚˛— ’±ø˜º
·Ó¬ı˛±ÀÓ¬ ’±˜±ı˛ ¤˝◊ Œfl¬±˚˛±È«¬±Àı˛ ¤fl¬˜±S ’±ø˜ ±h¬± ’Ú… Œfl¬±Ú ˜±Ú≈¯∏ÊÚ ŒÓ¬± ø¢ Ú± º
Ù¬À˘ ˜ÀÚı˛ ˜ÀÒ… ’±ı±ı˛ Œ‡± øÀ˚˛À Œ‚±ı˛Ó¬ı˛ Ze º ·Ó¬ı˛±ÀÓ¬ ˚± ‚Ȭ˘ Ó¬± øfl¬
¸Ó¬…‚Ȭڱ∑ Ú±øfl¬ ’±˜±ı˛˝◊ ˜øô¶∏À©® Œ‡± øÀ˚˛À Œfl¬±Ú øıw±øôL√ ∑
±±, ’±¬ÛÚ±ı˛ ¤˝◊ ŒÂ±È¬Àı±ÚøȬ ’±Ê ¸øÓ¬…˝◊ ıh¬ ’¸˝±˚˛ Œı±Ò fl¬ı˛À º ¤˜Ú ’æ≥Ó¬
‚Ȭڱ √õ∂Ó¬…é¬ fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ øÚÀÊı˛ ˜øô¶∏À©®ı˛ ø¶öı˛Ó¬± øÚÀ˚˛˝◊ √õ∂ùü ʱ·À ˜ÀÚ º ¤˜Ú ¬Ûøı˛ø¶öøÓ¬ÀÓ¬
’±¬ÛøÚ ˚ø ¤˝◊ ‚Ȭڱı˛ fl¬±˚«…fl¬±ı˛ÀÌı˛ ˚Ô±˚Ô øıÀù≠¯∏Ì fl¬Àı˛ ’±˜±ı˛˛ ø‰¬øͬı˛ ά◊Mı˛ ŒÚ Ó¬Àı
ıh¬˝◊ ı±øÒÓ¬ ˝ı º
˝◊øÓ¬
√õ∂ÌÓ¬±
¸≈Ó¬¬Û±íí
¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ø‰¬øͬ‡±øÚ ’±À…±¬Û±ôL√ ¬Û±Í¬ fl¬Àı˛ øÚÀÊı˛ ˜ÀÚ˝◊ ˝±¸˘±˜ ’±ø˜ º ¸øÓ¬…˝◊
˜±Úı‰¬øı˛ÀSı˛ ‰¬±›˚˛±-¬Û±›˚˛±ı˛ Ze Œfl¬±ÚøÚ˝◊ ˚±ı±ı˛ Ú˚˛ º ¤˝◊ Ze ¸•§Àg¬ fl¬øı&èı˛ ≈øȬ
¬Û—øMê ˜ÀÚ ¬ÛÀh¬ ˚±ÀB ñ
ëÚœı˛ ¤¬Û±ı˛ fl¬À˝ ±øh¬˚˛± øÚ–ù´±¸
›¬Û±Àı˛˝◊ ˚Ó¬ ¸≈‡ ’±˜±ı˛ øıù´±¸ºí ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ’ı¶ö±› øͬfl¬ Ó¬±˝◊ º Œ¸ Œ¬ÛÀÓ¬ ‰¬±˚˛ ›¬Û±Àı˛ı˛
¸≈‡ ’±ı˛ Ó¬±˝◊ ÷ù´Àı˛ı˛ fl¬±À qÒ≈ Œ¸˝◊ ¸≈‡˝◊ Œ‰¬À˚˛ ˚±˚˛ º Ó¬Àı ’ôL√ı˛ ŒÔÀfl¬ ¶§±ˆ¬±øıfl¬ ŒÚøÓ¬ı±œ
√õ∂ı‘øMıÀ˙ Œ¸ ˆ¬±Àı ñ ¤ ‰¬±›˚˛± fl¬‡ÀÚ±˝◊ ¬Û±›˚˛±˚˛ ı˛+¬Û ŒÚÀı Ú± º øfl¬c√ fl¬‡ÀÚ± ˚ø ı± Œ¸˝◊
‰¬±›˚˛± ¬Û±›˚˛±˚˛ ı˛+¬Û ŒÚ˚˛, ’Ô«±» Úœı˛ ›¬Û±Àı˛ı˛ ¸≈‡ ˚ø ¤¬Û±Àı˛ ¤À¸ Òı˛±› Œ˚˛ Ó¬‡Ú ’±ı±ı˛
24 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
˜ÀÚ Ê±À· ÚÓ≈¬Ú ¸Àj˝ ñ ˚± Œ¬Û˘±˜ Ó¬± øfl¬ ¸øÓ¬…˝◊ Œ¸˝◊ ¸≈‡ ˚± ’±ø˜ Œ‰¬À˚˛ø¢±˜∑ Ú±øfl¬
ÊœıÚ˜èı˛ ’±Àı˛fl¬øȬ ˜ı˛œø‰¬fl¬±˜±S ∑ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛› ’ı¶ö± ˝À˚˛À øͬfl¬ Œ¸ı˛fl¬˜º › ˚± Œ‰¬À˚˛ø¢
Ó¬±˝◊ Œ¬ÛÀ˚˛À øfl¬c√ Œ¬ÛÀ˚˛› ı≈Á¬ÀÓ¬ ¬Û±ı˛À ڱ ñ ˚± Œ¬ÛÀ˚˛À Ӭ± øfl¬ ¸Ó¬… Ú± ¶§õü ∑ ’Ô«±»
¤fl¬fl¬Ô±˚˛ ı˘± ˚±˚˛ ñ˜±Úı˜ÀÚı˛ Œ¸˝◊ ø‰¬ı˛ôL√Ú √õ∂À˝ø˘fl¬± ’±Ê ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ˜ÀÚ› ˜”Ó«¬ ˝À˚˛
ά◊ÀͬÀº
’ı˙… ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ˜Ó¬ ˚≈øMêı±œ Œ˜À˚˛ı˛ ˜ÀÚ±ˆ¬±ı øıÀù≠¯∏Ì fl¬Àı˛ Œ‡À˘ ¤˜Ú øZÒ± - Zj
¤ı˛fl¬˜ ’ı¶ö±˚˛ ʱ·±˝◊ ¶§±ˆ¬±øıfl¬ º ˚≈øMêı±œ ˜Ú Œ˚ ’‚È¬Ú Œ‡À˘˝◊ øfl¬—fl¬Ó«¬ı…øı˜”Ϭˇ ˝À˚˛
¬ÛÀh¬ º ’±fl¬ø¶úfl¬ˆ¬±Àı ¸˜≈À^ ø·À˚˛ ¬Ûh¬À˘ ‡±À˘ı˛ ŒÚÃfl¬±ı˛ ˚± ’ı¶ö± ˝˚˛ ’±ı˛ øfl¬ Ø
’±¸À˘ øé¬ÀÌù´Àı˛ı˛ ˜± ˆ¬ıÓ¬±øı˛Ìœ Ó¬Ô± ı‘j±ıÀÚı˛ ı‘j±ıÚ‰¬Àfı˛ fl‘¬¬Û±˚˛ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ÊœıÀÚ
Œ˚ Úù´ı˛ ˝◊øfÀ˚˛ı˛ Ê·» ŒÔÀfl¬ ø‰¬ı˛ôL√Ú ’Ó¬œøf˚˛ Ê·ÀÓ¬ ά◊Mı˛ÀÌı˛ ˘¢ü ‚øÚÀ˚˛ ¤À¸À Ӭ±
¤‡ÀÚ± ›ı˛ ˚≈øMêı±À ’ˆ¬…ô¶∏ øı‰¬±ı˛˙øMê ı≈ÀÁ¬ ά◊ͬÀÓ¬ ¬Û±Àı˛øÚ º ’±ı˛ Ó¬±˝◊ ≈øȬ Ê·ÀÓ¬ı˛
’±fl¬±˙¬Û±Ó¬±˘ ¬Û±Ô«fl¬… ›Àfl¬ fl¬Àı˛ Ó≈¬À˘À øıw±ôL√ º
Ó¬Àı ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ÊœıÀÚ √õ∂øÓ¬øȬ ÚÓ≈¬Ú ’ı¶ö±ı˛ ¸±ÀÔ˝◊ ŒÓ¬± ˜±øÚÀ˚˛ øÚÀÓ¬ ¸˜˚˛ ˘±À· º Ó¬±˝◊
’±˜±ı˛ øıù´±¸ ñ ¤Àé¬ÀS› ¸˜˚˛˝◊ ›ı˛ ˜Ú ŒÔÀfl¬ ¤˝◊ øZÒ± - ZÀjı˛ Œı˛˙ ”ı˛ fl¬Àı˛ ŒÀı º
Ó¬‡Ú˝◊ ¸≈Ó¬¬Û± ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛Àı ›ı˛ √õ∂Àùüı˛ ˚Ô±Ô« ά◊Mı˛ º
øfl¬c√ øıù´±À¸ı˛ ά◊¬Ûı˛ øÚˆ«¬ı˛ fl¬Àı˛ ŒÓ¬± fl¬Ó«¬Àı… ’ıÀ˝˘± fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±øı˛ Ú± º ¸≈Ó¬¬Û± Œ˚
’±˜±˚˛ ë±±í ıÀ˘ ŒÎ¬Àfl¬À º Ó¬±˝◊ ŒÂ±È¬ Œı±ÀÚı˛ ¤À˝Ú ˜±Úø¸fl¬ ’ı¶ö±˚˛ ’±˜±ı˛ ¬ÛÀé¬ ŒÓ¬±
Úœı˛ı Ô±fl¬± ¸±ÀÊ Ú± º ’Ó¬¤ı ŒÈ¬øıÀ˘ı˛ ά◊¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ Œ˘È¬±ı˛ - ¬Û…±Î¬øȬ ŒÈ¬ÀÚ øÚÀ˚˛ ¸±ÀÔ
¸±ÀÔ ø˘À‡ ø˘±˜ fl¬À˚˛fl¬ ÂS ñ
ë댶ßÀ˝ı˛ Œı±Ú ¸≈Ó¬¬Û±,
ŒÓ¬±˜±ı˛ ø‰¬øͬ øfl¬Â≈é¬Ì ’±À·˝◊ ˝±ÀÓ¬ ¤À¸À º ¤ ø‰¬øͬÀÓ¬ Œ˚ √õ∂ùü Ó≈¬ø˜ fl¬Àı˛Â Ó¬± ŒÓ¬±˜±ı˛
˚≈øMêøÚˆ«¬ı˛ ˜±Úø¸fl¬Ó¬±ı˛ ¬ÛÀé¬ ¤Ó¬È≈¬fl≈¬› ’¸/Ó¬ Ú˚˛ º Ó¬Àı ˜≈˙øfl¬˘ ˝˘ ñ ˚≈øMê ’±˜±Àı˛
ı±ô¶∏ı ÊœıÀÚı˛ ‰¬˘±ı˛ ¬ÛÀÔ ’±À˘± Œ‡±ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ øfl¬c√ ÊœıÀÚı˛ ·ˆ¬œı˛Ó¬ı˛ ά◊¬Û˘øtı˛ ¬ÛÀÔ
ø˙±ı˛œ ˝›˚˛±ı˛ ¸±Ò… Ó¬±ı˛ ŒÚ˝◊ º Œ¸˝◊ ¬ÛÀÔ ø˙±ı˛œı˛ ˆ”¬ø˜fl¬± qÒ≈ ¬Û±˘Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ’±ôL√ı˛
’Ú≈ˆ¬Àıı˛ ¤Ê±˝±ı˛Ä ’±ı˛ Œ¸˝◊ ø‰¬ı˛ôL√Ú ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬ ˜ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬ ¤fl¬˜±S ˆ¬øMêı˛ ¬ÛÀ鬽◊ ʱø·À˚˛
ŒÓ¬±˘± ¸y¬ı º Ó¬±˝◊ ı˘ø ñ ŒÓ¬±˜±ı˛ ¤˝◊ √õ∂Àùüı˛ ά◊Mı˛ ˚≈øMêı˛ Ê·» øÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı Ú±Ä ¤ı˛
Êı±ı Œ¬ÛÀÓ¬ ˝À˘ ˆ¬øMêÀfl¬˝◊ ıı˛Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı º Ó¬±˝À˘ ’±ı˛ ŒÓ¬±˜±ı˛ √õ∂Àùüı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ¬Ûh¬Àı
Ú± º ’ôL√ı˛ ŒÔÀfl¬˝◊ Ó≈¬ø˜ Œ¬ÛÀ˚˛ ˚±Àı ά◊Mı˛ º
øfl¬c√ ˚≈øMêı±œ ˜ÀÚı˛ ¬ÛÀé¬ ˆ¬øMêÀfl¬ ıı˛Ì fl¬Àı˛ ŒÚ˚˛±› ŒÓ¬± fl¬˜ fl¬øÍ¬Ú Ú˚˛ º Ó¬±˝◊ ¤˝◊
ø‰¬øͬı˛ ˜±Ò…À˜ ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±Ê øfl¬Â≈Ȭ± ¸˝Ê fl¬Àı˛ Œ˚˛±ı˛˝◊ Œ‰¬©Ü± fl¬ı˛ø º
¤ √õ∂¸À/ √õ∂ÔÀ˜˝◊ ı˘ø ñ ÷ù´ı˛ fl¬±Àı˛±ı˛ ¸» √õ∂±Ô«Ú± fl¬‡ÀÚ±˝◊ ’¬Û”Ì« ı˛±À‡Ú Ú± º Ó≈¬ø˜
øÚ–¶§±Ô«ˆ¬±Àı Ó“¬±Àfl¬ ʱÚÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛øÂÀ˘ º ’±ı˛ Ó¬±˝◊ øÓ¬øÚ ŒÓ¬±˜±ı˛ Œ¸˝◊ ‰¬±ø˝±¬Û”ı˛Ì fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ…
ά◊À…±·œ› ˝À˚˛ÀÂÚ º ·Ó¬ ¬Û”øÌ«˜±ı˛ ı˛±ÀÓ¬ Œ˚ ’øˆ¬:Ó¬± Ó≈¬ø˜ ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛Â Ó¬± ŒÓ¬± ¸Àı Œ·Ãı˛‰¬øffl¬±
˜±S º ¤ÀÓ¬˝◊ ˚ø Ó≈¬ø˜ øıw±ôL√ ˝À˚˛ ¬Ûh¬ Ó¬Àı Ó“¬±ı˛ ’ÚôL√ ˘œ˘±˜±Ò≈ı˛œı˛ ’˜‘Ó¬‚Ú ‹ù´˚«… Ó≈¬ø˜
øfl¬ˆ¬±Àı ’±¶§± fl¬ı˛Àı ∑ Œ¸˝◊ ‹˙œ ı˛¸˜±Ò≈ı˛œ ’±¶§± fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝À˘ ¸ı±ı˛ √õ∂ÔÀ˜ ˜ÀÚ Ó“¬±ı˛
õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 25
ά◊¬Ûı˛ øıù´±¸ ’±ÀÚ± ’±ı˛ Ó¬±ı˛¬Ûı˛ øÚø˘«lˆ¬±Àı qÒ≈ ŒÀ‡ ˚±› ñ ŒÓ¬±˜±Àfl¬ øÓ¬øÚ øfl¬ˆ¬±Àı
’±¬ÛÚ ˘œ˘±ı˛ ¸˝‰¬ı˛œ fl¬Àı˛ ŒÓ¬±À˘Ú ’±ı˛ øfl¬ˆ¬±Àı ŒÓ¬±˜±ı˛ ˜±ÀÁ¬ Âøh¬À˚˛ ŒÚ Ó“¬±ı˛ ¬Ûı˛˜fl‘¬¬Û±ı˛
’˜‘Ó¬Ò±ı˛±º
Ó≈¬ø˜ ˝˚˛ÀÓ¬± √õ∂ùü Ó≈¬˘Àı ñ øfl¬ˆ¬±Àı Ó“¬±ı˛ √õ∂øÓ¬ øıù´±¸ ’±Úı ∑ ά◊MÀı˛ ’±ø˜› ¬Û±å ±
√õ∂ùü fl¬ı˛ı ñ Ó“¬±ı˛ √õ∂øÓ¬ øıù´±¸ ’Ê«ÀÚı˛ ÊÚ… ˚ÀÔ©Ü fl¬±ı˛Ì øfl¬ ‚ÀȬøÚ ¤‡ÀÚ±∑ ›˝◊ ¬Û”øÌ«˜±
ı˛±ÀÓ¬ı˛ ‚Ȭڱı˘œ øıÀù≠¯∏Ì fl¬Àı˛˝◊ Œ‡ º øÚÒ≈ıÀÚı˛ ¸±˜ÀÚ Œ¸˝◊ øÚÊ«Ú ı˛±ÀÓ¬ ŒÓ¬±˜±ı˛ 108
ı±ı˛ ëı˛±ÀÒ-ı˛±ÀÒí Ê¬Û ¸•Ûiß ˝ı±ı˛ øͬfl¬ ¬Ûı˛˝◊ ’˜Úˆ¬±Àı ›˝◊ øfl¬À˙±ı˛œ Œfl¬Ú˝◊ ı± ’±øıˆ”«¬Ó¬±
˝Àı ŒÓ¬±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ ¤ı— Œfl¬Ú˝◊ ı± ŒÓ¬±˜±˚˛ ›ˆ¬±Àı Œ·±¬Û±˘ øÀ˚˛ ˚±Àı ∑ ŒÓ¬±˜±ı˛ ø‰¬øͬÀÓ¬
’±Àı˛fl¬È¬± ı…±¬Û±Àı˛ı˛ ά◊À{°‡ Œ‡˘±˜ ñ øfl¬À˙±ı˛œøȬ ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±À Œ·±¬Û±À˘ı˛ ˜”˘… Œ‰¬À˚˛ÀÂ
Œ¯∏±˘ ’±Ú± ¤ı— ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ Œfl¬±Ú ±˜ Ú± øÚÀ˚˛˝◊ Œ¸ ‰¬À˘ Œ·À º Ó≈¬ø˜ ˝˚˛ÀÓ¬±
ˆ¬±ı ñ Œ¸ ŒÓ¬±˜±ı˛ ŒÔÀfl¬ ˜±S ¤fl¬ Ȭ±fl¬± Œ‰¬À˚˛À º øfl¬c√ ’±ø˜ øÚø}¬Ó¬ ñ ¤˝◊ Œ¯∏±˘ ’±Ú±
˜±ÀÚ ¤fl¬ Ȭ±fl¬± Ú˚˛ º ¤ı˛ ’Ô« ˝˘ ñ øÚÀÊı˛ ¸˜ô¶∏ ¸MW±Àfl¬ ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı Ó“¬±ı˛ ‰¬ı˛ÀÌ ¸“À¬Û
Œ˚˛±º ’Ô«±» øÚÀÊı˛ ¸˜ô¶∏ ±˚˛ˆ¬±ı˛ Ó“¬±Àfl¬ ¸˜¬Û«Ì fl¬Àı˛ øÚø˘«lˆ¬±Àı ÊœıÚÒ±ı˛Ì fl¬ı˛± º ¤˝◊
˙ı˛Ì±·øÓ¬ ˚ø øÚÀÊı˛ ˜ÀÚ Ê±ø·À˚˛ Ó≈¬˘ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛± Ó¬Àı ŒÓ¬±˜±ı˛ ’Ò…±R ÊœıÀÚı˛ ¬ÛÔ fl≈¬¸≈˜±fl¬œÌ«
˝À˚˛ ά◊ͬÀı˝◊ ά◊ͬÀıº
’±ı˛ ›˝◊ ı˛±ÀÓ¬ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ˘œ˘± √õ∂¸À/ Œ˚ ’øˆ¬:Ó¬± ŒÓ¬±˜±ı˛ ˝À˚˛À Ӭ± ’±Àà ŒÓ¬±˜±ı˛
˜øô¶∏À©®ı˛ øıw˜ Ú˚˛ º ›˝◊ ı˛±ÀÓ¬ı˛ √õ∂øÓ¬øȬ ‚Ȭڱ ¬Ûı˛¬Ûı˛ ¸±øÊÀ˚˛ øıÀù≠¯∏Ì fl¬ı˛À˘˝◊ Ó¬± Ó≈¬ø˜
ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛Àı º ’˜Ú ’ˆ¬±øıÓ¬ˆ¬±Àı Œ·±¬Û±˘ ¬Û±›˚˛± ŒÓ¬± øÚ–¸ÀjÀ˝ ’‚È¬Ú ıÀ˘˝◊ ˜±ÚÀıº
Ó¬Àı Œ·±¬Û±À˘ı˛ fl¬œøÓ«¬Àfl¬ ’‚È¬Ú ıÀ˘ Œ˜ÀÚ øÚÀÓ¬ øZÒ± Œfl¬Ú ∑ Ó≈¬ø˜ ˆ¬±ı ñ øı·Ë˝ ŒÓ¬±
Êh¬ıd º Œ¸ ’±ı±ı˛ ‰¬˘±ÀÙ¬ı˛± fl¬ı˛Àı øfl¬ˆ¬±Àı ∑ ¤Àé¬ÀS ŒÓ¬±˜±˚˛ ’±ı±ı˛ Œ¸˝◊ øÚÒ≈ıÀÚı˛
øfl¬À˙±ı˛œøȬı˛ fl¬Ô±˝◊ ¶úı˛Ì fl¬øı˛À˚˛ Œı ñ øı·Ë˝ Êh¬ıd øͬfl¬˝◊ º øfl¬c√ Œ¸˝◊ Êh¬ Œ‡±˘À¸ı˛
˜ÀÒ… Œ˚ ıÀ¸ ’±À Œ¸ ŒÓ¬± Êh¬ıd Ú˚˛º ¸±Òfl¬ı˛± ıÀ˘Ú ñ ¤ ¬Û‘øÔıœÀÓ¬ Œfl¬±Úøfl¬Â≈˝◊
˚Ô±Ô«ˆ¬±Àı Êh¬ıd Ú˚˛ º ¸ıøfl¬Â≈ı˛˝◊ ˜ÀÒ… ı˛À˚˛À Œ¸˝◊ ø‰¬ı˛ôL√Ú Œ‰¬Ó¬Ú˙øMêı˛ ’Ú≈fl¬Ì± º Œ˚
Êh¬ıdı˛ √õ∂øÓ¬ Ó≈¬ø˜ ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı ˙ı˛Ì±·Ó¬ ˝íÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı Ó¬±ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ˘é¬… fl¬íı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı ¤fl¬
¬¬Ûı˛˜ ˜˝±˙øMêı˛ √õ∂fl¬±˙ º Œ¸˝◊ ˜˝±˙øMêÀfl¬˝◊ ’±˜ı˛± ıø˘ ÷ù´ı˛ ’±ı˛ ¤˝◊ ÷ù´ı˛ ˜±Ú≈À¯∏ı˛
’±Ò±ı˛ ’Ú≈˚±˚˛œ˝◊ Ó¬±ı˛ fl¬±À ’±À¸ÚÄ ’Ô«±» ñ ˚±ı˛ Œ˚˜Ú ’±Ò±ı˛ øͬfl¬ ŒÓ¬˜Úˆ¬±Àı˝◊ Ó¬±ı˛
fl¬±À Òı˛± ŒÚ º Ó≈¬ø˜ ˜˝±-Œ¸Ãˆ¬±·…ıÓ¬œ fl¬±ı˛Ì Œ¸˝◊ ¤fl¬À˜ı±øZÓ¬œ˚˛˜ ÷ù´ı˛ ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±ÀÂ
¤À¸ÀÂÚ Œ·±¬Û±˘ı˛+À¬Û º
Ó≈¬ø˜ ˝˚˛ÀÓ¬± ʱÀÚ± Ú± ñ ˆ¬øMê¬ÛÀÔı˛ ¬ÛøÔfl¬Àı˛ fl¬±À Œ·±¬Û±˘¸±ÒÚ± ˝˘ ¸fl¬˘ı˛fl¬˜
¸±ÒÚ±ı˛ ˜ÀÒ… ¸ı«±øÒfl¬ ˜±Ò≈˚«…˜øG¬Ó¬ Ó¬Ô± ¸ı˛˘Ó¬˜ ¬ÛLö± º ¤˝◊ Œ·±¬Û±˘¸±ÒÚ±˚˛ ’flv¬±ôL√ˆ¬±Àı
˚:, Ó¬¬Û¸…± ı± ÊÀ¬Ûı˛ ¬√õ∂À˚˛±ÊÚ ¬ÛÀh¬ Ú±º √õ∂À˚˛±ÊÚ ˝˚˛ qÒ≈ ı≈fl¬ˆ¬ı˛± ’¬ÛÓ¬…À¶ß˝ º ¤Àé¬ÀS
Œfl¬ı˘ ŒÂ±A ø˙qı˛ ı˛+À¬Û ÷ù´ı˛Àfl¬ ’±¬ÛÚ ¸ôL√±ÀÚı˛ ˜ÀÓ¬± fl¬Àı˛ ˆ¬±˘ı±¸ÀÓ¬ ˝˚˛ ’±ı˛ øÚÀÊı˛
’ôL√Àı˛ı˛ ¸fl¬˘ Œ¶ß˝ Ó“¬±Àfl¬ ά◊ʱh¬ fl¬Àı˛ øÀÓ¬ ˝˚˛ º Ó¬±ÀÓ¬˝◊ ’±À¸ ø¸øX¬ º Œ¸˝◊ ø¸øX¬ı˛ Ù¬À˘
¶§˚˛— øıù´ıËp±ÀG¬ı˛ ˝Ó«¬±-fl¬Ó«¬± øıÒ±Ó¬±Àfl¬ ’±¬ÛÚ ¸ôL√±Úı˛+À¬Û ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ ’±ı˛ Ó¬±ı˛¬Ûı˛ Ó“¬±ı˛
¸±øißÀÒ…ı˛ Œ˚ ’˜‘Ó¬˜±Ò≈ı˛œ ˘±ˆ¬ ˝˚˛ Ó¬± qÒ≈˝◊ ά◊¬Û˘øt¸±À¬Ûé¬ º ŒÓ¬±˜±ı˛ ø‰¬øͬ ¬ÛÀh¬ ’±˜±ı˛
26 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
˜ÀÚ ˝À˚˛À ñ ÷ù´ı˛ ŒÓ¬±˜±˚˛ ¤˝◊ ¬ÛÀÔ˝◊ øÚÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ‰¬±˝◊ÀÂÚ º ’±ı˛ Ó¬±˝◊ ’±˜±ı˛ øıù´±¸ñ
øé¬ÀÌù´Àı˛ı˛ Œ¸˝◊ ¸g¬…±˚˛ Ó≈¬ø˜ ’±˜±ı˛ fl¬±À Œ˚ øÊ:±¸±ı˛ ά±ø˘ øÚÀ˚˛ ¤À¸øÂÀ˘ Ó¬±ı˛ ά◊Mı˛›
¤˝◊ ¬ÛÀÔ˝◊ ’ôL√ı˛ ŒÔÀfl¬ ˘±ˆ¬ fl¬ı˛Àı Ó≈¬ø˜ º
¤Àé¬ÀS Ó¬±˝◊ ŒÓ¬±˜±˚˛ ’Ú≈Àı˛±Ò fl¬ı˛ø ñ Œ˚ Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝Àfl¬ Ó≈¬ø˜ ’˜Ú ’ˆ¬±øıÓ¬ˆ¬±Àı
˘±ˆ¬ fl¬Àı˛Â ¤ı— √õ∂Ô˜ ı˛±ÀÓ¬˝◊ Œ˚ Œ·±¬Û±˘ ŒÓ¬±˜±ı˛ ˚≈øMêı˛ ≈Àˆ«¬… Ê·ÀÓ¬ ’˜Ú ’±À˘±h¬Ú
Ó≈¬À˘À Œ¸˝◊ Œ·±¬Û±˘Àfl¬ ’±ı˛ ¬Û“±‰¬È¬± ‚ı˛ ¸±Ê±ÀÚ±ı˛ ’±¸ı±ı ı˛+À¬Û ŒÀ‡± Ú± ¤ı— Ó¬±Àfl¬
ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙Ú ı± ’±˘˜±ı˛œı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ¸±øÊÀ˚˛› Œı˛À‡± Ú± º Ó¬±Àfl¬ Ó≈¬ø˜ Ó¬±ı˛ ı˛+¬Û ’Ú≈˚±˚˛œ ŒÂ±A
ø˙qı˛ ˜Ó¬˝◊ Œ‡ ¤ı— Œ¸ˆ¬±Àı˝◊ Ó¬±ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚«± fl¬ı˛ º ʱÚÀı ñ √õ∂±ÀÌ˝◊ √õ∂±Ì ʱÀ· ’±ı˛
Œ√õ∂À˜ ʱÀ·Ú ÷ù´ı˛ ¤ı— ¶§˚˛— ÷ù´ı˛ ˚‡Ú Œ√õ∂À˜ı˛ ͬ±fl≈¬ı˛ ˝À˚˛ ÊœıÀÚ Œ‡± ŒÚ Ó¬‡Ú Ó¬±ı˛
Œ‰¬À˚˛ ıh¬ √õ∂±øl ’±ı˛ øfl¬Â≈˝◊ ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ú±º
Ó¬Àı ¸øÓ¬… ı˘ÀÓ¬ øfl¬, √õ∂øÓ¬øȬ √õ∂±ølı˛ ÊÚ…˝◊ √õ∂À˚˛±ÊÚ ’flv¬±ôL√ ’Ò…ı¸±˚˛ › ¸øͬfl¬
¬Ûøı˛fl¬äÚ±º ŒÓ¬±˜±ı˛ Œé¬ÀS› ¤fl¬˝◊ fl¬Ô± √õ∂À˚±Ê…º ’±ø˜ ʱøÚ ñ ’Ò…ı¸±À˚˛ı˛ ˚Ô±˚Ô øÚᬱ
ŒÓ¬±˜±ı˛ ˜ÀÒ… ’±À º ’±ı˛ Ó¬±˝◊ÀÓ¬± Œ·±¬Û±˘ ’˜Ú ’ˆ¬±øıÓ¬ˆ¬±Àı ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±À øÚÀÊÀfl¬ Òı˛±
øÀ˚˛À º ¤‡Ú Ó¬±ı˛ ˜˚«…±± ı˛±‡±ı˛ ±˚˛ ŒÓ¬± ŒÓ¬±˜±ı˛Ä ¤ı— ¤˝◊ ˜˚«…±± Ó¬‡Ú˝◊ Ó≈¬ø˜ ı˛±‡ÀÓ¬
¬Û±ı˛Àı ˚‡Ú ›˝◊ øı·Ë˝Àfl¬ ¶§˚˛— Œ·±¬Û±˘ı˛+À¬Û˝◊ ø‰¬ÚÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı Ó≈¬ø˜ º Œ¸˝◊ Œı±Ò ’ôL√Àı˛
Ó¬‡Ú˝◊ ʱ·Àı ˚‡Ú ‚ȬÀı ŒÓ¬±˜±ı˛ ‘ø©Üˆ¬/œı˛ ¬Ûøı˛ıÓ«¬Ú º Ó≈¬ø˜ øÚÀÊ˝◊ Œˆ¬Àı Œ‡ Ú± ñ
¤Ó¬øÚ ŒÓ¬± Ó≈¬ø˜ ˚≈øMêı˛ ¬ÛÀÔ ‰¬˘À˘Ä øfl¬c Œ¸˝◊ ˚≈øMê ŒÓ¬±˜±ı˛ ¤À˝Ú ’ı¶ö±˚˛ qÒ≈˜±S øıw±øôL√
±h¬± øfl¬Â≈˝◊ Œ˚±·±ÀÓ¬ ¬Û±ı˛À ڱ º ’Ô‰¬ ¤˝◊ øıw±øôL√ ”ı˛ Ú± ˝À˘ ŒÓ¬±˜±ı˛ ˜±Úø¸fl¬ ø¶öı˛Ó¬±›
’±¸Àı Ú± Œ˚Ȭ± ¤˝◊ ’ı¶ö±˚˛ ¤fl¬±ôL√ √õ∂À˚˛±ÊÚ ŒÓ¬±˜±ı˛ º ’±ı˛ ’±˜±ı˛ ˜ÀÓ¬ Œ¸˝◊ √õ∂À˚˛±ÊÚ
Œ˜È¬±ÀÓ¬ ¤fl¬È¬±˝◊ ά◊¬Û±˚˛ ’±À ñ ’ÚøÓ¬øı˘À•§ ŒÓ¬±˜±ı˛ ¬ÛÔ › ˜Ó¬ ≈˝◊-˝◊ ı˘ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı º
’Ô«±» ¤ı±ı˛ ˚≈øMêı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ˆ¬øMêÀfl¬ ıı˛Ì fl¬Àı˛ øÚÀÓ¬ ˝Àı ŒÓ¬±˜±ı˛ ÊœıÚı˛ÀÔı˛ ¸±ı˛Ôœı˛+À¬Ûº
Ó¬±˝À˘˝◊ Œ‡Àı ñ ¤˝◊ ¸±ı˛Ôœ˝◊ ŒÓ¬±˜±ı˛ ÊœıÚı˛ÔøȬÀfl¬ ‰¬±˘Ú± fl¬Àı˛ øÚÀ˚˛ ˚±Àı ø‰¬ı˛ôL√Ú
¸Ó¬…À˘±Àfl¬ı˛ ’˜‘Ó¬¸g¬±ÀÚ º ¤fl¬˜±S Ó¬‡Ú˝◊ ¸˜À˚˛ı˛ ¸±ÀÔ Ó¬±˘ Œı˛À‡ ¸˜ô¶∏ ¸—˙À˚˛ı˛ ’“±Ò±ı˛
·À˘ ø·À˚˛ ¬Ûøı˛ÌÓ¬ ˝À√ı ’±À˘±ı˛ ¬Û±Ô±Àı˛Ä ’˙±øôL√ı˛ fl¬±À˘± Œ˜À‚ı˛ ›¬Û±Àı˛ Œ‡± ŒÀı Úı±èÀÌı˛
Úıı˛±·º
ˆ¬±˘ ŒÔÀfl¬± º
˝◊øÓ¬
’±˙œı«±fl¬
±±íí
øÓ¬Ú
’±˜±Àı˛ ‚ȬڱıU˘ ÊœıÀÚ ˜±ÀÁ¬-˜ÀÒ…˝◊ ‚ÀȬ ˚±˚˛ fl¬Ó¬ ’‚È¬Ú º Ó¬Àı ¶ö≥˘ ˚≈øMêı˛ Z±ı˛±
‰¬±ø˘Ó¬ ’±˜±Àı˛ ø‰¬ôL√±˙øMê Ó¬±Àfl¬ ¸±Ò±ı˛ÌÓ¬– ëfl¬±fl¬Ó¬±˘œ˚˛í ıÀ˘˝◊ Ú±-˜?≥ı˛ fl¬Àı˛ Œ˚˛Ä ’Ô«±»
 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 27
’‚È¬Ú Œ‡À˘˝◊ fl¬±fl¬› ı¸˘, Ó¬±˘› ¬Ûh¬˘ ñ ’ÀÚfl¬È¬± ¤˝◊ı˛fl¬˜ ˜ÀÚ ˝˚˛ º øfl¬c√ ∆ıœ
fl¬è̱ı˛ ’Ú≈·ËÀ˝ Œ˚ ’øÓ¬√õ∂±fl‘¬Ó¬ ‚Ȭڱı˘œ Œfl¬±Ú Œfl¬±Ú ˜±ÚıÊœıÚÀfl¬ øı…ÊœıÀÚ ı˛+¬Û±ôL√øı˛Ó¬
fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬ Ó¬±Àfl¬ 뒂ȬÚí ı± ë’À˘Ãøfl¬flí¬ ø˝À¸Àı Œ˜ÀÚ ŒÚ›˚˛± ±h¬± ’±ı˛ Œfl¬±Ú ·Ó¬…ôL√ı˛
Ô±Àfl¬ Ú±º
¤˜øÚÀÓ¬ 뒂ȬÚí ŒÀ‡ øı‰¬ø˘Ó¬ ˝À˚˛ ¬Ûh¬±ı˛ Ò±Ó¬ ’±˜±ı˛ Ú˚˛ º fl¬±ı˛Ì ı…øMê·Ó¬ˆ¬±Àı
’±˜±ı˛ ÊœıÀÚ› ’‚È¬Ú ıh¬ fl¬˜ ‚ÀȬøÚ º Ó¬Àı Œ¸˝◊ ˜˝±fl¬è̱ı˛ ’˜‘Ó¬¶ÛÀ˙« ’À˘Ãøfl¬fl¬ Ó¬Ô±
÷ù´Àı˛ı˛ ’øô¶∏ÀQ ’øıù´±¸œ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ÊœıÀÚ Œ˚ˆ¬±Àı ÒœÀı˛ ÒœÀı˛ ‚Ȭ˘ ¸•Û”Ì« ı˛+¬Û±ôL√ı˛ Ó¬±ı˛
¸±ÀÔ Œfl¬±Ú Ó≈¬˘Ú±˝◊ ˚ÀÔ©Ü Ú˚˛ º ¸y¬ıÓ¬– Œ¸ÊÚ…˝◊ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ’øˆ¬:Ó¬± ˜≈*Ó¬±ı˛ ’±ÀıÀ˙
ˆ¬øı˛À˚˛ Ó≈¬À˘ø¢ ’±˜±ı˛ ˜Ú º ’±ı˛ Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ’±ø˜ fl¬˘˜ ÒÀı˛ø Œ¸˝◊ ’±Àı˙ ’±˜±ı˛ ¬Û±Í¬fl¬-
¬Û±øͬfl¬±Àı˛ ˜ÀÒ…› ¸=¡±ı˛ fl¬Àı˛ Œ›˚˛±ı˛ ÊÚ… º
¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ·Ó¬ ø‰¬øͬÀÓ¬ ŒÀ‡ø¢±˜, Œ˚ øı·Ë˝Àfl¬ ‚ı˛ ¸±Ê±ÀÚ±ı˛ ’±¸ı±ı ø˝À¸Àı˝◊ ›
øÚÀ˚˛ ¤À¸ø¢ ‚Àı˛ Œ¸˝◊ øı·Ë˝ √õ∂Ô˜ ı˛±ÀÓ¬˝◊ ¬Ûı˛¬Ûı˛ ≈øȬ ’‚ȬÀÚı˛ ˜±Ò…À˜ ›ı˛ ˜ÀÚ Ê±ø·À˚˛
Ó≈¬À˘À √õ∂ùü ñ ¸øÓ¬…˝◊ øfl¬ ˜±øȬı˛ øı·ËÀ˝ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛› √õ∂±ÀÌı˛ ¶ÛjÚ Ô±fl¬± ¸y¬ı ∑ Ó¬±˝À˘
¤Ó¬øÚ › Œ˚ øı:±ÀÚı˛ ˚≈øMêÀÓ¬ øıù´±¸ fl¬Àı˛ ¤À¸À ëÊh¬ıdı˛ ˜ÀÒ… √õ∂±Ì Ô±fl¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ú±í
Ó¬± øfl¬ ˆ≈¬˘ ∑ ¤˝◊ √øÊ:±¸± øÚÀ˚˛˝◊ ’±˜±˚˛ ø‰¬øͬ øÀ˚˛ø¢ ¸≈Ó¬¬Û± º Ó¬±ı˛ ά◊Mı˛ ’±ø˜ øÀ˚˛›ø¢±˜
˚Ô±˚Ôˆ¬±Àı º øfl¬c√ ’±˜±ı˛ øıù´±¸ ø¢ ñ Œ˚ øı·Ë˝ √õ∂Ô˜ ı˛±ÀÓ¬˝◊ ¤À˝Ú ˚≈øMêı±œ Œ˜À˚˛ı˛
˜ÀÚ ¤˜Ú √õ∂Àùüı˛ ά◊˚˛ ‚øȬÀ˚˛À Œ¸˝◊ øı·Ë˝ ’ø‰¬Àı˛˝◊ Ó¬±ı˛ ά◊Mı˛› ›Àfl¬ ˚≈ø·À˚˛ ŒÀı ˝±ÀÓ¬-
Ú±ÀÓ¬ º Œ¸˝◊ ά◊Mı˛˝◊ ˝Àı ›ı˛ ¬Ûı˛˜ √õ∂±øl º ’±ı˛ Œ¸˝◊ √õ∂±ølÀ˚±À·ı˛ ¸—ı±Àı˛ ÊÚ…˝◊ ’±˜±ı˛
’Òœı˛ √õ∂Ó¬œé¬± ø¢ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ¬Ûı˛ıMœ« ø‰¬øͬı˛ ÊÚ… º
øfl¬c√ ıı˛±ıı˛˝◊ Œ‡± ˚±˚˛ ñ √Œ˚ ¸—ı±Àı˛ ÊÚ… õ∂Ó¬œé¬± ’Òœı˛ ˝À˚˛ Ô±Àfl¬ Œ¸˝◊ ¸—ı±
Ó¬Ó¬˝◊ ÒœÀı˛ ’±À¸º ¤˝◊ Œé¬ÀS› ˝˘ Ú± øfl¬Â≈˜±S ı…øÓ¬Sê˜ º
¤ı˛ ˜ÀÒ… ˜± ·/±ı˛ ‡±Ó¬ øÀ˚˛ ıÀ˚˛ ˚±›˚˛± ’ÀÚfl¬ Œ¶⁄±Ó¬˝◊ Í“¬±˝◊ ‡≈ÀÊ Œ¬Û˘ ¸±·Àı˛ı˛
’±ø˘/ÀÚ º √õ∂fl‘¬øÓ¬ı˛ ı≈Àfl¬› ıÀ˘ Œ˚ÀÓ¬ ˘±·˘ ¤Àfl¬ı˛ ¬Ûı˛ ¤fl¬ ŸÓ≈¬ı˛ ı˛— ’±ı˛ Ó¬±ı˛˝◊ ¸±ÀÔ
Ó¬±˘ Œı˛À‡ ¶§±ˆ¬±øıfl¬ øÚ˚˛À˜˝◊ Â≈ÀȬ ‰¬˘˘ ¸˜À˚˛ı˛ ı˛Ô º
’ıÀ˙À¯∏ √õ∂±˚˛ Ú˚˛ ˜±À¸ı˛ ˜±Ô±˚˛ ’±˜±ı˛ √õ∂Ó¬œé¬±ı˛ Ù¬˘ ø˜˘˘ º ’±˜±ı˛ ˝±ÀÓ¬ ¤À¸
Œ¬ÛÃ“Â˘ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ø‰¬øͬº √õ∂Ó¬œé¬±ı˛ ÊÚ… Ú˚˛ ˜±¸ ıh¬ fl¬˜ ¸˜˚˛ Ú˚˛ º Ó¬±˝◊ ø‰¬øͬøȬ ˝±ÀÓ¬ ¬Û±›˚˛±ı˛
¬Ûı˛ ’±˜±ı˛ ∆Ò˚«… ’±ı˛ ı“±Ò ˜±Ú˘ Ú± º Ó¬»é¬Ì±» ø‰¬øͬøȬ ‡≈À˘ ¬Ûh¬ÀÓ¬ qè fl¬Àı˛ ø˘±˜ ’±ı˛
¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Ûh¬ÀÓ¬˝◊ ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛˘±˜ ñ ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ Œ·±¬Û±˘ ’±˜±ı˛ øıù´±À¸ı˛ ˜˚«…±± ı˛±‡ÀÓ¬ ˆ≈¬˘
fl¬Àı˛øÚ º
ø‰¬øͬÀÓ¬ ¸≈Ó¬¬Û± ø˘À‡À ñ
ë뿉¬ı˛À̯∏≈ ±±,
’±¬ÛÚ±Àfl¬ ’ÀÚfl¬øÚ ÒÀı˛˝◊ ø‰¬øͬ Œ˘‡±ı˛ fl¬Ô± ˆ¬±ıø¢±˜ º øfl¬c√ Œ¸˝◊ ˆ¬±ıÚ±Àfl¬ fl¬±ÀÊ
¬Ûøı˛ÌÓ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ Œı˛œ ˝À˚˛ Œ·˘ º ’±¸À˘ ¸±•xøÓ¬fl¬fl¬±À˘ ¤˜Ú ¸ı ’æ≥Ó¬ ¤ı—
øı¶ú˚˛fl¬ı˛ ‚Ȭڱı˘œ ’±˜±˚˛ Œfl¬f fl¬Àı˛ ‚È ø¢ Œ˚ Ó¬±ÀÓ¬ ’±ø˜ ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı˝◊ øfl¬—fl¬Ó«¬ı…øı˜”Ϭˇ
28 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
˝À˚˛ ¬ÛÀh¬ø¢±˜ º ¤˝◊ ’ı¶ö±ı˛ ˜≈‡… fl¬±ı˛Ì ñ ¤Ó¬øÚ Œ˚ ˚≈øMêÀfl¬øffl¬ øı‰¬±ı˛˙øMê ’±˜±ı˛
√õ∂øÓ¬øȬ fl¬±ÀÊ ¬Û±˘Ú fl¬ı˛Ó¬ ø˙±ı˛œı˛ ˆ”¬ø˜fl¬± Ó¬± ˝◊±Úœ—fl¬±À˘ ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı˝◊ ’Àfl¬Àʱ ˝À˚˛
¬ÛÀh¬À º Ù¬À˘ ’±˜±ı˛ ‰¬±ı˛¬Û±À˙ Œ˚¸ı ‚Ȭڱ ‚Ȭø¢ Œ¸¸Àıı˛ ¸±˜±Ú…Ó¬˜ øıÀù≠¯∏Ì› fl¬ı˛ÀÓ¬
¬Û±ı˛ø¢ Ú± ¤˝◊ ˚≈≈øMêı±œ ˜ÚÄ ’Ó¬¤ı qÒ≈˜±S ^©Ü± ˝À˚˛˝◊ ŒÀ‡ Œ˚ÀÓ¬ ˝øB¢ ñ ’±˜±˚˛ øÚÀ˚˛
’‘©Ü øfl¬ ’¬Û±øÔ«ı ˘œ˘±˚˛ Œ˜ÀÓ¬ ά◊ÀͬÀ º
˚Ó¬ Œ‡ø¢±˜ Ó¬Ó¬˝◊ ı‘øX¬ ¬Û±øB¢ øı¶ú˚˛ ’±ı˛ ¤˜Ú øı¶ú˚˛±øˆ¬ˆ”¬Ó¬ ’ı¶ö±˚˛ ’øÒfl¬±—˙
¸˜˚˛˝◊ Œfl¬ÀȬ ˚±øB¢ ¤fl¬È¬± Œ‚±Àı˛ı˛ ˜ÀÒ… º ı±ô¶∏ı ’±ı˛ ’øıù´±¸… ˚‡Ú Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ
ø˜À˘ø˜À˙ ¤fl¬±fl¬±ı˛ ˝À˚˛ ˚±˚˛ Ó¬‡Ú Œı±Ò˝˚˛ ¤ı˛fl¬˜ ’ı¶ö±˚˛˝◊ ¬Ûh¬ÀÓ¬ ˝˚˛ Œ˚Àfl¬±Ú ˚≈øMêı±œ
˜±Ú≈¯∏Àfl¬ º Ù¬À˘ √õ∂øÓ¬øȬ ı˛fl¬±ı˛œ fl¬±ÀÊ˝◊ ’øÚB±fl‘¬Ó¬ ·±øÙ¬˘øÓ¬ ˝À˚˛ ˚±øB¢ ’±˜±ı˛ º ’±¬ÛÚ±Àfl¬
ø‰¬øͬ Œ˘‡±ı˛ fl¬±ÊøȬ› Ó¬±ı˛˝◊ ’Ú…Ó¬˜ º
’Ô‰¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ø‰¬øͬ Œ˘‡±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ Œ˚ ’±˜±ı˛ fl¬Ó¬‡±øÚ Ó¬± ’±ø˜ ıÀ˘ Œı±Á¬±ÀÓ¬
¬Û±ı˛ı Ú± º fl¬±ı˛Ì ıÓ«¬˜±ÀÚ Œ˚ Ê·ÀÓ¬ ’±ø˜ ¤À¸ ¬ÛÀh¬ø Ӭ± ’±˜±ı˛ fl¬±À ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı˝◊
’¬Ûøı˛ø‰¬Ó¬ º Ó¬±˝◊ ¤˝◊ ’ʱڱ ¬ÛÀÔ øfl¬ˆ¬±Àı ’·Ë¸ı˛ ˝ÀÓ¬ ˝Àı Ó¬± øÚÀ˚˛ Ú±Ú±ı˛fl¬˜ ¸—˙˚˛ Œ‡±
øÀB ˜ÀÚ º ¤˜Ú ’ı¶ö±˚˛ ’±¬ÛøÚ˝◊ ¤fl¬˜±S ¬Û±Àı˛Ú ’±˜±˚˛ &èı˛ ˜Ó¬ ‰¬˘±ı˛ ¬ÛÔ Œø‡À˚˛
øÀÓ¬ º Œ˚˜Ú ˝◊øÓ¬¬Û”Àı« Œø‡À˚˛ÀÂÚ º Ó¬±˝◊ ’±˜±ı˛ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ fl¬Ô± ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ʱڱÀÚ±
’±˜±ı˛ øfl¬ ŒÔÀfl¬ ¤fl¬±ôL√˝◊ ’±ı˙…fl¬ º
±±, √õ∂ÔÀ˜˝◊ ʱڱ˝◊ ñ ’±¬ÛÚ±ı˛ ø‰¬øͬ ˝±ÀÓ¬ ¬Û±›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ ’ÀÚfl¬ øfl¬Â≈˝◊ ø˙‡ÀÓ¬ Œ¬ÛÀı˛øÂ
’±ø˜º ’±¬ÛÚ±ı˛ ı…±‡…± ¸øÓ¬…˝◊ ’±ø˜ ’ôL√ı˛ ŒÔÀfl¬ ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛ÀÓ¬ Œ¬ÛÀı˛ø Œ˚ Œ·±¬Û±À˘ı˛
øı·Ë˝ Êh¬ıd ˝À˘› Ó¬±ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ ı˛À˚˛À ’‡G¬ Œ‰¬Ó¬Ú˙øMê º Ú± ˝À˘ ¤˝◊ øı·Ë˝ ’±˜±ı˛ ‚Àı˛
’±¸±ı˛ ¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬˝◊ ¤˜Úˆ¬±Àı ’±˜±ı˛ ŒÂ±A ‚Àı˛ Œfl¬Ú ‚ȬÀÓ¬ Ô±fl¬Àı ¤Ó¬ ¸ı øıı˛±È¬ ’‚È¬Ú ∑
Œfl¬Ú ¤ı˛fl¬˜ˆ¬±Àı ô¶∏t ˝À˚˛ ˚±Àı ’±˜±ı˛ ˚≈øMêı±œ øı‰¬±ı˛˙øMê∑ ’±ı˛ Œfl¬Ú˝◊ ı± ø‰¬ı˛fl¬±˘œÚ
’øıù´±¸œ ¤˝◊ Ú±øô¶∏fl¬ Œ˜À˚˛øȬı˛ Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ ‡≈À˘ ˚±Àı ˆ¬·ıƒˆ¬øMêı˛ ø‰¬ı˛ôL√Ú ø·ôL√∑
fl¬øı ıÀ˘øÂÀ˘Ú ñ ëŒıÓ¬±Àı˛ ø√õ∂˚˛ fl¬øı˛, ø√õ∂˚˛Àı˛ ŒıÓ¬± ºí ’±¬ÛÚ±ı˛ ø‰¬øͬ ¬Û±›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛
Œ·±¬Û±À˘ı˛ Œé¬ÀS› Œ¸˝◊ ¬ÛLö±˝◊ ’Ú≈¸ı˛Ì fl¬ı˛˘±˜ º ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬Ô±˜Ó¬ Œ·±¬Û±˘Àfl¬ Êh¬ øı·Ë˝
ø˝À¸Àı Ú± ŒÀ‡ ŒÂ±A ø˙qı˛ ˜Ó¬ fl¬Àı˛˝◊ Œ‡ÀÓ¬ qè fl¬ı˛˘±˜ º Œ¸˝◊ ŒÂ±A ø˙qı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚«±
øfl¬ˆ¬±Àı fl¬ı˛± ˚±˚˛ Ó¬± øÚÀ˚˛ ˆ¬±ıÚ±ø‰¬ôL√±› ’±ı˛y¬ fl¬Àı˛ ø˘±˜ ¤ı— Œ¸˝◊ ˆ¬±ıÚ±ø‰¬ôL√± ’±ı˛y¬
fl¬ı˛ÀÓ¬ Ú± fl¬ı˛ÀÓ¬˝◊ ‰¬øfl¬ÀÓ¬ ˜ÀÚ ¬ÛÀh¬ Œ·˘ √õ∂Ô˜ ı˛±ÀÓ¬ ’±˜±ı˛ ‚Àı˛ Œ·±¬Û±À˘ı˛ Œ¸˝◊ ˘œ˘±ı˛
fl¬Ô± º ’±ı˛ Œ¸˝◊ ˘œ˘± øıÀù≠¯∏Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ ø·À˚˛ Ó¬»é¬Ì±» ˜Ú ıÀ˘ ά◊ͬ˘ ñ ’±˝±Ø ı˛±Ó¬Àˆ¬±ı˛
ŒÈ¬ø˘øˆ¬˙ÀÚı˛ ά◊¬Ûı˛ ıÀ¸ Ô±fl¬ÀÓ¬ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ıh¬ fl¬©Ü ˝˚˛ º Œ¸˝◊ fl¬©Ü ”ı˛ fl¬ı˛±ı˛ ¤fl¬˜±S
ά◊¬Û±˚˛ ñ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ı¸±ı˛ ÊÚ… ¤fl¬øȬ ø¸—˝±¸Ú ¤ı— Œ˙±˚˛±ı˛ ÊÚ… ¤fl¬øȬ ‡±È¬ øfl¬ÀÚ ’±Ú± º
’Ó¬¤ı Œ¸øÚ˝◊ ¸g¬…±˚˛ › ≈øȬ øfl¬ÀÚ ’±Ú˘±˜ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ÊÚ… ¤ı— Œ¸˝◊ ≈øȬ ı˛±‡˘±˜ ’±˜±ı˛
‡±ÀȬı˛ ˜±Ô±ı˛ øfl¬È¬±˚˛º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ Œ·±¬Û±˘Àfl¬ ıø¸À˚˛ ø˘±˜ ø¸—˝±¸ÀÚº ¸±ı˛±øÚ ›‡±ÀÚ˝◊ ıÀ¸
ı˛˝◊˘ Œ·±¬Û±˘ º qÒ≈ ı˛±ÀÓ¬ ’±ø˜ qÀÓ¬ ˚±ı±ı˛ ¸˜À˚˛ ’±À˘± ŒÚˆ¬±ÀÚ±ı˛ ’±À· Œ·±¬Û±˘Àfl¬
q˝◊À˚˛ ø˘±˜ Ó¬±ı˛ ‡±ÀȬ ˚±ÀÓ¬ Ó¬±ı˛ øı|±À˜ ı…±‚±Ó¬ Ú± ‚ÀȬ º
øfl¬c√ ’Ó¬–øfl¬˜∑ ø‰¬øͬÀÓ¬ ŒÓ¬± ’±¬ÛøÚ ø˘À‡ÀÂÚ ñ Œ·±¬Û±˘Àfl¬ ŒÂ±A ø˙qı˛ ˜Ó¬ Œ‡ÀÓ¬
 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 29
¤ı— Œ¸ˆ¬±Àı˝◊ Ó¬±ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚«± fl¬ı˛ÀÓ¬ º ¤‡±ÀÚ˝◊ ’±ø˜ Œ˚Ú Œfl¬˜Ú ’±È¬Àfl¬ Œ·˘±˜ º ŒÂ±A
ø˙qı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚«± fl¬ı˛±ı˛ ’øˆ¬:Ó¬± Œ˚ øfl¬Â≈˝◊ ŒÚ˝◊ ’±˜±ı˛ º ¤˜Úøfl¬ ŒÂ±È¬Àı˘±˚˛ ˜±˜±ı±øh¬ÀÓ¬
¤Ó¬ ˘±øÔ-Á“¬±È¬± Œ‡ÀÓ¬ Œ‡ÀÓ¬ ıh¬ ˝ÀÓ¬ ˝À˚˛À Œ˚ ¬Û≈Ó≈¬˘À‡˘±ı˛ ’ıfl¬±˙› ’±˜±ı˛ ŒÊ±ÀȬøÚ
fl¬‡ÀÚ±º Ê≈ȬÀ˘ Ú± ˝˚˛ Œ¸˝◊ ’øˆ¬:Ó¬± Œ·±¬Û±À˘ı˛ Œ¸ı±ı˛ fl¬±ÀÊ ˘±·Ó¬ º Ó¬±˝◊ Œ·±¬Û±À˘ı˛
¬Ûøı˛‰¬˚«±ı˛ øı¯∏˚˛ øÚÀ˚˛ Œı˙ ø‰¬ôL√±·Ë¶ö˝◊ ˝À˚˛ ¬Ûh¬˘±˜ ’±ø˜ º
Ó¬Àı ¤˝◊¸˜˚˛˝◊ ’±˜±ı˛ ˘±ˆ¬ ˝˘ ¤fl¬øȬ ÚÓ≈¬Ú ά◊¬Û˘øt º Œ‡˘±˜ ñ ¤˝◊ ø¸… ͬ±fl≈¬ı˛øȬ
Œfl¬±Ú ’ı¶ö±ÀÓ¬˝◊ ˜ı±ı˛ ¬Û±S Ú˚˛ º ˚‡Ú Ó¬±ı˛ Œ˚˜Ú ¬Ûøı˛‰¬˚«±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ˝Àı Ó¬‡Ú øͬfl¬
ŒÓ¬˜ÚøȬ˝◊ fl¬øı˛À˚˛ ŒÚÀı ¬Ûı˛˜ ’±Újˆ¬Àı˛ º
±±, ’±¬ÛøÚ øÚ}¬˚˛˝◊ ˆ¬±ıÀÂÚ ñ ¤˜Ú ά◊¬Û˘øt ’±˜±ı˛ ’ôL√Àı˛ ʱ·˘ øfl¬ fl¬Àı˛ ∑
¬Î¬◊MÀı˛ ı˘ı ñ ¸±•xøÓ¬fl¬fl¬±À˘ ‚ÀȬ ˚±›˚˛± ≈øȬ ’¬Û±øÔ«ı ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ¸”ÀS º Œ¸˝◊ ’øˆ¬:Ó¬±
≈øȬı˛ fl¬Ô± ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ʱڱÀÚ±ı˛ ÊÚ…˝◊ ’±Ê ø‰¬øͬ ø˘‡ÀÓ¬ ıÀ¸ø ’±ø˜ º
√õ∂Ô˜ ‚ȬڱøȬ ‚ÀȬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ø‰¬øͬı˛ øÚÀ«˙ ’Ú≈¸±Àı˛ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ÊÚ… ø¸—˝±¸Ú › Œ˙±˚˛±ı˛
‡±È¬ øfl¬ÀÚ ’±Ú±ı˛ ¬Ûı˛ º ¬Ûøı˛‰¬˚«±ı˛ √õ∂Ô˜ ¬ÛÀé¬¬Û ø˝À¸Àı Œ·±¬Û±˘Àfl¬ ø¸—˝±¸ÀÚ ¤ÀÚ ŒÓ¬±
ı¸±˘±˜ º Ó¬Àı Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ’±ı˛ øfl¬ øfl¬ fl¬ı˛± ˚±˚˛ Œ¸˝◊ øı¯∏À˚˛ ŒÓ¬± øfl¬Â≈ ıÀ˘ÚøÚ ’±¬ÛøÚ º Ó¬±˝◊
Œ¸˝◊ ı˛±ÀÓ¬ Œ·±¬Û±˘Àfl¬ ø¸—˝±¸Ú ŒÔÀfl¬ ‡±ÀȬ q˝◊À˚˛ Œ˚˛± ±h¬± ’±ı˛ øfl¬Â≈ fl¬ı˛± ˝À˚˛› ›ÀͬøÚ º
øfl¬c√ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ‰¬±ø˝± ŒÓ¬± ıh¬ fl¬˜ Ú˚˛ º ¤fl¬øȬ ’‚ȬÀÚı˛ ¸”ÀS Œ¸˝◊ ‰¬±ø˝±ı˛ fl¬Ô± Ó¬±ı˛
¬ÛÀı˛ı˛ ı˛±ÀÓ¬˝◊ Œ·±¬Û±˘ ʱøÚÀ˚˛ ø˘ ’±˜±˚˛ º
ıı˛±ıı˛˝◊ ‚Àı˛ı˛ Œ˜ÀÁ¬ÀÓ¬ ø¬Û“øh¬ Œ¬ÛÀÓ¬ ıÀ¸ ¸±˜ÀÚı˛ Ê˘À‰¬Ãøfl¬ÀÓ¬ ˆ¬±ÀÓ¬ı˛ Ô±˘± Œı˛À‡
‡±›˚˛± ’±˜±ı˛ ’ˆ¬…±¸ º Œ¸˝◊ ı˛±ÀÓ¬› Œ¸ˆ¬±Àı˝◊ Œ‡ÀÓ¬ ıÀ¸ø º ¸±˜ÀÚ ˆ¬±ÀÓ¬ı˛ Ô±˘±ı˛ ¸±ÀÔ
ı±øȬÀÓ¬ ı˛À˚˛À ˜≈¸≈øı˛ı˛ ά±˘ ’±ı˛ ’±˘≈ˆ¬±Ê±º Œ¸˝◊ ά±˘ øÀ˚˛ ˆ¬±Ó¬ Œ˜À‡ ¤ı— ¸±ÀÔ ’±˘≈ˆ¬±Ê±
øÚÀ˚˛ ¸Àı √õ∂Ô˜ ·Ë±¸øȬ ˜≈À‡ Ó≈¬˘ÀÓ¬ ˚±ı ¤˜Ú ¸˜À˚˛ ˝Í¬±»˝◊ ¬Û±˙ ŒÔÀfl¬ qÚÀÓ¬ Œ¬Û˘±˜
¬Ûøı˛©®±ı˛ ı±—˘±˚˛ ¤fl¬øȬ ø˜ø©Ü fl¬_¶§ı˛, ëı±– Œı˛ ı±–Ø øÚÀÊ ŒÓ¬± Œı˙ ˆ¬±Ó¬-ά±˘-’±˘≈ˆ¬±Ê±
Ó¬øı˛ı» fl¬Àı˛ ‡±B º øfl¬c√ ’±˜±ı˛ ÊÚ… øfl¬Â≈˝◊ øfl¬ ŒÚ˝◊ ∑í
‰¬øfl¬ÀÓ¬ øÙ¬Àı˛ ‰¬±˝◊˘±˜ ’±ø˜ º Œfl¬ ı˘˘ fl¬Ô±È¬± ∑ ¤˝◊ ‚Àı˛ ıÓ«¬˜±ÀÚ ŒÓ¬± ’±ø˜ ±h¬±
Œfl¬Î¬◊˝◊ ’±ı˛ ŒÚ˝◊ º Ó¬±˝À˘ Œfl¬˝◊ ı± fl¬Ô± ı˘Àı ∑ øÚ‚«±» ˆ≈¬˘ qÀÚø ’±ø˜º ¤¸ı ¸±Ó¬ ¬Û“±‰¬
Œˆ¬Àı Œ˚˝◊ ’±ı±ı˛ Œ¸˝◊ ˆ¬±ÀÓ¬ı˛ ·Ë±¸øȬ ˜≈À‡ Ó≈¬˘ÀÓ¬ Œ·˘±˜ øͬfl¬ Ó¬é≈¬øÌ Û±˙ ŒÔÀfl¬ ’±ı±ı˛
fl¬±ÀÚ ¤˘ Œ¸˝◊ ¤fl¬˝◊ fl¬_¶§ı˛, ë’±˜±˚˛ øfl¬ Ó¬Àı ά◊À¬Û±¯∏ fl¬øı˛À˚˛˝◊ ı˛±‡Àı ∑ øfl¬c√ ’±˜±ı˛ Œ˚ ‡≈ı
øé¬À Œ¬ÛÀ˚˛Àºí
Ú±– º ¤ı±ı˛ ŒÓ¬± ˆ≈¬˘ qøÚøÚ ’±ø˜ º ‡±ÀȬı˛ ˜±Ô±ı˛ øfl¬ ŒÔÀfl¬˝◊ ŒÓ¬± Œˆ¬À¸ ’±¸À ›˝◊
fl¬_¶§ı˛ º Ó¬»é¬Ì±» øı≈…»Á¬˘Àfl¬ı˛ ˜Ó¬ ¤fl¬øȬ ¸y¬±ıÚ±ı˛ fl¬Ô± Œ‡À˘ Œ·˘ ˜±Ô±˚˛ º ›‡±ÀÚ˝◊
ŒÓ¬± ø¸—˝±¸ÀÚ Œ·±¬Û±˘Àfl¬ √õ∂øӬᬱ fl¬Àı˛ø ’±ø˜ º Ó¬Àı øfl¬ Œ·±¬Û±˘˝◊ ı˘˘ fl¬Ô±&ø˘ ∑
fl¬À˚˛fl¬øÚ ’±À· ˝À˘› ¤˜Ú ¸y¬±ıÚ±ı˛ fl¬Ô± ’±˜±ı˛ fl¬äÚ±ÀÓ¬› ¶ö±Ú Œ¬ÛÓ¬ Ú± º ’±ı˛
¶ö±Ú Œ¬ÛÀ˘› ˜øô¶∏©® Êı±ı øÓ¬ ñ øÚ‚«±» ¤ ˜ÀÚı˛ ˆ≈¬˘º ˜±øȬı˛ øı·Ë˝ ŒÓ¬± Êh¬ıd º Œ¸
’±ı±ı˛ fl¬Ô± ı˘Àı øfl¬ fl¬Àı˛ ∑ øfl¬c√ ¤˝◊ Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝øȬ ˜±øȬı˛ ˝À˘› Œ˚ ŒÚ˝±»˝◊ Êh¬ø¬ÛG¬
Ú˚˛ Ó¬± ŒÓ¬± √õ∂Ô˜ ı˛±ÀÓ¬˝◊ Œ¸ ı≈øÁ¬À˚˛ øÀ˚˛À ’±˜±˚˛º ı˛±ÀÓ¬ı˛ ’g¬fl¬±Àı˛ ˝“±È¬ÀÓ¬ ˝“±È¬ÀÓ¬ Œ˚
30 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
øı·Ë˝ ¤fl¬±øÒfl¬ı±ı˛ ‚Àı˛ı˛ ¤fl¬ Œfl¬±Ì ŒÔÀfl¬ ’±Àı˛fl¬ Œfl¬±À̬ ‰¬À˘ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ó¬±ı˛ ¬ÛÀé¬ ’±ı˛
fl¬Ô± ı˘± øfl¬ ¤˜Ú fl¬øÍ¬Ú fl¬±Ê ∑ Ó¬±Â±h¬± ˜ÀÚ ¬Ûh¬˘ ñ ’±¬ÛøÚ› ŒÓ¬± ø‰¬øͬÀÓ¬ ø˘À‡ÀÂÚ
˚≈øMêı˛ ¬ÛÔ ŒÂÀh¬ ˆ¬øMêı˛ ˙ı˛Ì øÚÀÓ¬ º ’±ı˛ ˆ¬øMêı˛ ‘ø©ÜÀÓ¬ Œ‡ÀÓ¬ Œ·À˘ ŒÓ¬± Œfl¬±Ú ¸Àj˝˝◊
Ô±Àfl¬ Ú± Œ˚ fl¬Ô±&ø˘ Œ·±¬Û±˘˝◊ ıÀ˘Àº Ó¬±˝◊ Ó¬»é¬Ì±» ˚≈øMêı˛ fl≈¬È¬fl¬‰¬±ø˘ ˜Ú ŒÔÀfl¬ ˚Ô±¸y¬ı
¸øı˛À˚˛ øÚı˛À¬Ûé¬ ‘ø©ÜÀÓ¬˝◊ Œ·±¬Û±À˘ı˛ øÀfl¬ ‰¬±˝◊˘±˜ ’±ø˜º Ó¬Àı øfl¬ Œ·±¬Û±˘› ’±˜±ı˛ ¸±ÀÔ˝◊
Œ‡ÀÓ¬ ‰¬±˝◊À ڱøfl¬ ∑ ˜‘iúÀ˚˛ı˛ ˜±ÀÁ¬ øfl¬ Ó¬Àı ¸øÓ¬…˝◊ ‚ÀȬÀ ø‰¬iúÀ˚˛ı˛ ’±øıˆ«¬±ı∑
øfl¬c√ ˜Ú ˚Ó¬˝◊ ˚≈øMêÀfl¬ øı±˚˛ øÀÓ¬ ‰¬±fl¬ Ú± Œfl¬Ú ¤Ó¬øÀÚı˛ ˚≈øMêı±œ ˜øô¶∏©®Àfl¬ øfl¬ ’Ó¬
¸˝ÀÊ ”Àı˛ ¸øı˛À˚˛ Œ˚˛± ˚±˚˛ ∑ ¬˜øô¶∏©® Ó¬»é¬Ì±» ıÀ˘ ά◊ͬ˘ ñ ˜‘iúÀ˚˛ı˛ ˜±ÀÁ¬ ¸øÓ¬…˝◊
ø‰¬iúÀ˚˛ı˛ ’±øıˆ«¬±ı ‚ÀȬÀ øfl¬Ú± Ó¬± ¬Ûı˛œé¬± fl¬Àı˛˝◊ Œ‡± ˚±fl¬ Ø Œ·±¬Û±˘Àfl¬› ıı˛— ’±˜±ı˛ ¬Û±À˙
øÚÀ˚˛ ¤À¸ ı¸±˝◊ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ Œø‡ Œ¸ øfl¬ fl¬Àı˛ ∑ ¸øÓ¬…˝◊ øfl¬ ‡±˚˛ ∑ Ú±øfl¬ ˜”øM«¬ı˛ ˜Ó¬˝◊ øÚ}¬˘
˝À˚˛ Ô±Àfl¬ ∑ ¤˝◊ ¬Ûı˛œé¬±È≈¬fl≈¬ øÚÀ˘˝◊ ŒÓ¬± ¬Ûøı˛©®±ı˛ ˝À˚˛ ˚±Àı ñ Œ¸ øfl¬ ¸øÓ¬…˝◊ øÚÀÊ ŒÔÀfl¬
Œ‡ÀÓ¬ ‰¬±˝◊À ∑ Ú± ’±ø˜˝◊ ˆ≈¬˘ qÀÚø ∑
¶§˚˛— ͬ±fl≈¬ı˛ ¿ı˛±˜fl‘¬¯û› ŒÓ¬± ı˘ÀÓ¬Ú Œ˚ øÚÀÊ ˚±‰¬±˝◊ Ú± fl¬Àı˛ Œfl¬±Úøfl¬Â≈˝◊ øıù´±¸ fl¬ı˛±
øͬfl¬ Ú˚˛ º Ó¬±˝◊ Œ¸˝◊ ˜˝±:±Úœ ˜˝±ÊÚÀfl¬ ¶úı˛Ì fl¬Àı˛ Ó¬»é¬Ì±» ø¬Û“øh¬ ŒÔÀfl¬ ά◊Àͬ ˝±Ó¬ Ò≈À˚˛
Œ·±¬Û±˘Àfl¬ ø¸—˝±¸Ú ŒÔÀfl¬ Ó≈¬˘˘±˜ ¤ı— Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ˜±øȬÀÓ¬ ’±˜±ı˛ ¬Û±À˙ ¤fl¬øȬ ı˝◊ Œ¬ÛÀÓ¬
Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ Œ·±¬Û±˘Àfl¬ ¤ÀÚ ı¸±˘±˜º ’Ó¬–¬Ûı˛ Ó¬±Àfl¬ ı˘˘±˜, ë¸øÓ¬…˝◊ ˚ø Ó≈¬ø˜ Œ‡ÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛
Ô±fl¬ Ó¬Àı Ó¬±ı˛ √õ∂˜±Ì ±› ’±˜±˚˛ º ¬Û“±‰¬ ø˜øÚȬ ¸˜˚˛ øøB ŒÓ¬±˜±˚˛º ¤ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ˚± ‡±›˚˛±ı˛
Œ‡À˚˛ Ú±› ¤ı— Ó≈¬ø˜ ¸øÓ¬…˝◊ Œ˚ Œ‡À˚˛Â Ó¬±ı˛ øfl¬Â≈ ø‰¬˝ê› Œ‡±› ’±˜±˚˛º Ó¬±˝À˘˝◊ ¤fl¬˜±S
’±ø˜ øıù´±¸ fl¬ı˛ı Œ˚ Ó≈¬ø˜ ¸øÓ¬…˝◊ Œ‡ÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛Â ¤ı— ¸øÓ¬…˝◊ ŒÓ¬±˜±ı˛› øé¬À ¬Û±˚˛ º ¤fl¬˜±S
Œ¸ Œé¬ÀS˝◊ ’±ø˜ ¤ı˛¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ Œı˛±Ê ’±˜±ı˛ ‡±›˚˛±ı˛ ¸˜À˚˛ ŒÓ¬±˜±ı˛› Œˆ¬±À·ı˛ ı…ı¶ö±
fl¬ı˛ı º ’±ı˛ Ó≈¬ø˜ ˚ø Œfl¬±Ú √õ∂˜±Ì ’±˜±˚˛ Œ˚±·±ÀÓ¬ Ú± ¬Û±Àı˛± Ó¬±˝À˘ øfl¬c√ ¸ı ’±˜±ı˛ Œ˙±Ú±ı˛
ˆ≈¬˘ ıÀ˘˝◊ ά◊øh¬À˚˛ Œı º ¤‡Ú Ó≈¬ø˜˝◊ √õ∂˜±Ì fl¬ı˛ ŒÓ¬±˜±ı˛ ’øô¶∏Q ºí
˚≈øMê ıÀ˘ ñ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ fl¬Ô± qÀÚ ˜”øM«ı˛ ˜±ÀÁ¬ Œfl¬±Ú Œ˝˘À±˘ ʱ·±ı˛ ¸y¬±ıÚ±
Œfl¬±Úfl¬±À˘˝◊ Ô±Àfl¬ Ú±º ¤‡±ÀÚ› √õ∂±Ôø˜fl¬ˆ¬±Àı Œ¸˝◊ Ó¬ÀÔ…ı˛ Œfl¬±Ú ’¸/øÓ¬ Œ‰¬±À‡ ¬Ûh¬˘ Ú±
º Œ·±¬Û±˘Àfl¬ øͬfl¬ Œ˚˜Úˆ¬±Àı ’±˜±ı˛ ¬Û±À˙ ıø¸À˚˛ øÀ˚˛ø øͬfl¬ ŒÓ¬˜Úˆ¬±Àı˝◊ Œ¸ ÚȬ Úh¬Ú‰¬h¬Ú
˝À˚˛ ıÀ¸ ı˛˝◊˘ º ’±ı˛ ’±ø˜› ‡±›˚˛± ŒÙ¬À˘ ›ı˛ øÀfl¬ Œ˙…Ú‘ø©ÜÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛ ı˛˝◊˘±˜ ñ ¸øÓ¬…˝◊
› ‡±˚˛ øfl¬Ú± Ó¬± ¬Ûı˛œé¬± fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… º ›Àfl¬ ˚ø Œ‡ÀÓ¬ Œø‡ ı± ›ı˛ ‡±›˚˛±ı˛ ¸øÓ¬…˝◊ ˚ø Œfl¬±Ú
√õ∂˜±Ì ¬Û±˝◊ ¤fl¬˜±S Ó¬±˝À˘˝◊ ŒÓ¬± ı≈Á¬ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ı ñ ˝◊øÓ¬¬Û”Àı« ˚± ’±ø˜ qÀÚø Ӭ± ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı˝◊
¸Ó¬…Ä ¤ı˛ ˜ÀÒ… Œfl¬±Ú Œ˙±Ú±ı˛ ˆ≈¬˘ ŒÚ˝◊ º ’Ó¬¤ı fl¬h¬± ¬Ûı˛œé¬Àfl¬ı˛ Œ‰¬±‡ øÚÀ˚˛ Œ‰¬À˚˛ ı˛˝◊˘±˜
›ı˛ øÀfl¬ ’±ı˛ Œ¸˝◊¸±ÀÔ ˘é¬… ı˛±‡˘±˜ ‚øh¬ı˛ fl“¬±È¬±ı˛› øÀfl¬º Œ·±¬Û±˘Àfl Œ˚ ˜±S ¬Û“±‰¬ ø˜øÚȬ
¸˜˚˛ øÀ˚˛ø ›ı˛ ‡±›˚˛±ı˛ √õ∂˜±Ì ’±˜±ı˛ Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ Ó≈¬À˘ Òı˛±ı˛ ÊÚ… º
‚øh¬ı˛ fl“¬±È¬± ‰¬˘ÀÓ¬ Ô±Àfl¬ ’±¬ÛÚ øÚ˚˛À˜ º ’±ı˛ ’±ø˜ Ó¬œéÆ ‘ø©ÜÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛ Ô±øfl¬ Œ·±¬Û±À˘ı˛
øÀfl¬ º Œ·±¬Û±˘ ˚Ô±ı˛œøÓ¬ øÚ}¬˘˝◊ ı˛À˚˛À º ¤øÀfl¬ ¸˜˚˛ ıÀ˚˛ ˚±ÀB º Œ‡ÀÓ¬ Œ‡ÀÓ¬ Œfl¬ÀȬ
Œ·˘ ø˜øÚȬ ‰¬±Àı˛fl¬ º ’±˜±ı˛ Œ˚˛± øÚø«©Ü ¸˜˚˛¸œ˜±ı˛ ˜ÀÒ… ’±ı˛ ˜±S ¤fl¬ ø˜øÚȬ ı±øfl¬ º
¤øÀfl¬ ¬¸˜À˚˛ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ’±˜±ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛› ά◊ͬÀ ڱڱ ˆ¬±ıÚ±ı˛ Á¬h¬ ñ Ó¬±˝À˘ øfl¬ ¤fl¬È≈¬
õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 31
’±À· ’±ø˜˝◊ ˆ≈¬˘ qÀÚø¢±˜ ∑ ’ı˙… Œ¸È¬±˝◊ ŒÓ¬± ¸ıÀ‰¬À˚˛ ¶§±ˆ¬±øıfl¬ ı…±¬Û±ı˛º fl¬±ı˛Ì ˜±øȬı˛
øı·ËÀ˝ı˛ øfl¬ é≈¬Ò±Ó‘¬¯û± Ô±fl¬± ¸y¬ı∑ ’±ı˛ Œ¸ÊÚ… fl¬‡ÀÚ± øfl¬ Œ¸› Œ‡ÀÓ¬ ‰¬±˝◊ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ∑
¤˝◊ √õ∂Àùüı˛ ŒÏ¬Î¬◊ Œ˚˝◊ Ú± ά◊ÀͬÀ ˜ÀÚ ’˜øÚ ˝Í¬±» ëıv…±fl¬ ’±Î¬◊Èí¬ ˝À˚˛ Œ·˘ ‰¬±ı˛øfl¬ º
Œ˘±Î¬À˙øά— º ‰¬øfl¬ÀÓ¬ øÚÀˆ¬ Œ·˘ ‚Àı˛ı˛ ¸ı ’±À˘± º ¤øÀfl¬ ‚Àı˛ı˛ ı˛Ê± Ê±Ú˘±› ıg¬ º
ı±˝◊Àı˛ ŒÔÀfl¬ ¤˝◊ ıX¬ ‚Àı˛ ’±À˘± ’±¸±ı˛ ¤fl¬ ø‰¬˘ÀÓ¬ ʱ˚˛·±› ŒÚ˝◊ º Ù¬À˘ ¸˜ô¶∏ ‚ı˛
˜≈UÀÓ«¬ı˛ ˜ÀÒ… Ó¬ø˘À˚˛ Œ·˘ ·ˆ¬œı˛ ’g¬fl¬±Àı˛ı˛ ˜±ÀÁ º
ı‘j±ıÀÚ ¤˝◊ Œ˘±Î¬À˙øά— ıdøȬ ‡≈ı˝◊ øıı˛˘ º ¸‰¬ı˛±‰¬ı˛ ˝ÀÓ¬ Œ‡± ˚±˚˛ Ú± º øfl¬c√ ˝À˚˛˝◊
˚‡Ú Œ·À Ӭ‡Ú ŒÓ¬± ıÀ¸ Ô±fl¬À˘ ˝Àı Ú± º ’±À˘± Ê;±˘±ÀÚ±ı˛ ı…ı¶ö± ŒÓ¬± fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı º
’±˜±ı˛ ŒÂ±A ‚Àı˛ ∆ı≈…øÓ¬fl¬ ’±À˘±ı˛ øıfl¬ä Œ˜±˜ı±øÓ¬ ’±ı˛ Œ˜±˜ı±øÓ¬ı˛ ¬Û…±Àfl¬È¬È¬± ı˛À˚˛ÀÂ
ı˛±iß±‚Àı˛ı˛ Ó¬±Àfl¬ º ’Ó¬¤ı ’±ø˜ ά◊Àͬ ¬Ûh¬˘±˜ Œ¸øfl¬¬Û±ÀÚ ’·Ë¸ı˛ ˝ı±ı˛ ÊÚ… ’±ı˛ øͬfl¬
Ó¬é≈¬øÌ ¬Û±˙ ŒÔÀfl¬ fl¬±ÀÚ ¤˘ Œfl¬±Ú ŒÂ±A ø˙qı˛ ø‡˘ø‡˘ ˝±ø¸ı˛ ˙sº øfl¬ ø˜ø©Ü Œ˚ Œ¸˝◊ ˝±ø¸ı˛
˙s qÚÀÓ¬ ˘±·˘ øfl¬ ı˘ı Ø ’±˜±ı˛ ¸˜ô¶∏ ˙ı˛œÀı˛ı˛ ˜Ò… øÀ˚˛ Œ‡À˘ Œ·˘ ¤fl¬ ’æ≥Ó¬
ø˙˝ı˛Ìº ’±ı˛ Ó¬±ı˛ ¬Ûı˛˜≈UÀÓ«¬˝◊ ‚Àı˛ ’±ı±ı˛ Ê;À˘ ά◊ͬ˘ ∆ı≈…øÓ¬fl¬ ’±À˘± º ’g¬fl¬±ı˛ ‚ı˛
øÚÀ˜À¯∏ ˆ¬Àı˛ Œ·˘ øÚ›ÀÚı˛ ’±À˘±˚˛ º ¸˜ô¶∏ ‚ȬڱøȬ ‚ÀȬ Œ·˘ ø˜øÚȬ ‡±ÀÚÀfl¬ı˛ ˜ÀÒ… º
Œ¸˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ’±˜±ı˛ ˜±Úø¸fl¬ ’ı¶ö± ¸˝ÀÊ˝◊ ’Ú≈À˜˚˛ º ’±ø˜ ŒÓ¬± Ó¬‡Ú ı±fl¬˙øMê›
√õ∂±˚˛ ˝±øı˛À˚˛ ŒÙ¬À˘ø º ›˝◊ ’g¬fl¬±Àı˛ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ ’±˜±ı˛ ¬Û±˙ ŒÔÀfl¬ Œfl¬ ’˜Ú ø‡˘ø‡˘ fl¬Àı˛
Œ˝À¸ ά◊ͬ˘ ∑ ˝±ø¸ı˛ ˙s Œ˚ ‚Àı˛ı˛ ı±˝◊Àı˛ ŒÔÀfl¬ ’±À¸øÚ Œ¸ ¸•§Àg¬ ’±ø˜ øÚø}¬Ó¬ Ä fl¬±ı˛Ì
‚Àı˛ı˛ ı˛Ê±-Ê±Ú˘± ¸ı ıg¬ ı˛À˚˛À º Ó¬Àı øfl¬ ¶§˚˛— Œ·±¬Û±˘˝◊ Œ˝À¸ ά◊ͬ˘ ’±˜±ı˛ ά◊ÀVÀ˙…
∑ ‰¬øfl¬ÀÓ¬ ¸øj* Œ‰¬±À‡ øÙ¬Àı˛ ‰¬±˝◊˘±˜ Œ·±¬Û±À˘ı˛ øÀfl¬ ’±ı˛ Ó¬»é¬Ì±»¬ ˚± Œ‰¬±À‡ ¬Ûh¬˘ Ó¬±ÀÓ¬
’±˜±ı˛ øı¶úÀ˚˛ı˛ ’ıøÒ ı˛˝◊˘ Ú± º Œ·±¬Û±À˘ı˛ ˜≈‡ ¤fl¬ ’¬Û±øÔ«ı ø˜ø©Ü ˝±ø¸ÀÓ¬ ˆ¬Àı˛ ά◊ÀͬÀÂ
¤ı— Œ¸ Œ˚Ú øfl¬ fl¬Àı˛ ı˝◊-¤ı˛ ά◊¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ŒÚÀ˜ ø·À˚˛ ıÀ¸ÀÂ Ê˘À‰¬Ãøfl¬ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ˆ¬±ÀÓ¬ı˛
Ô±˘±ı˛ ¤fl¬˜ ¸±˜ÀÚ º ’±ı˛ ’ı±fl¬ fl¬±G¬ ñ Ô±˘±ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ¸±˜ÀÚı˛ øfl¬È¬±˚˛ ˆ¬±ÀÓ¬ı˛ ά◊¬Ûı˛
¬ÛÀh¬À fl¬ø‰¬ fl¬ø‰¬ ˝±ÀÓ¬ı˛ ±¬Û º ˆ¬±ÀÓ¬ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ¤Ó¬ fl¬ø‰¬ ˝±ÀÓ¬ı˛ ±¬Û ŒÀ‡ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ˝±ÀÓ¬ı˛
øÀfl¬ ‰¬±˝◊˘±˜º ›˜± Ø øfl¬ ’ı±fl¬ fl¬±G¬ ñ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ά±Ú˝±ÀÓ¬ı˛ ӬʫڜÀÓ¬ Œ˘À· ’±À ≈øȬ
ˆ¬±Ó¬ º
¤˝◊ ‘˙… ŒÀ‡ ’±˜±ı˛ ≈À‰¬±À‡ı˛ Œfl¬±ÀÌ Ú±˜˘ ÊÀ˘ı˛ Ò±ı˛± º Œ¸˝◊ ˜≈UÀÓ«¬˝◊ ’±ø˜ ά◊¬Û˘øt
fl¬ı˛˘±˜ ñ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ¤˝◊ øı·Ë˝ ¸øÓ¬…˝◊ Œ‰¬Ó¬Ú˙øMêı˛ ’±Ò±ı˛ º ¤˝◊ øı·ËÀ˝ı˛ ’ôL√ı˛±À˘ ¸øÓ¬…˝◊
˘≈øfl¬À˚˛ ’±À Z±¬Ûı˛˚≈À·ı˛ Œ¸˝◊ ŒÂ±A ø˙qı˛ ¸MW± ˚±ı˛ ≈ı˛ôL√¬ÛÚ± ¤˝◊ ı‘j±ıÀÚı˛ ı≈Àfl¬˝◊ ¤fl¬±
¸‘ø©Ü fl¬Àı˛ø¢ ¶§·œ«˚˛ ˜±Ò≈À˚«…ı˛ ¬Ûøı˛Àı˙ º
±±, ˜ÀÚ ’±À ñ √õ∂Ô˜ ’±˘±À¬Ûı˛ øÚ˝◊ ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±À ’±ø˜ ʱÚÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛ø¢±˜
÷ù´Àı˛ı˛ ¬’øô¶∏Q ¸øÓ¬… øfl¬Ú± º ’±¬ÛøÚ Ó¬‡Ú ’±˜±˚˛ ¸ı˛±¸øı˛ Œfl¬±Ú ά◊Mı˛ Ú± øÀ˘› ˝◊ø/ÀÓ¬
˚≈ø·À˚˛øÂÀ˘Ú ÊœıÚ ŒÔÀfl¬˝◊ ά◊Mı˛ ¬Û±›˚˛±ı˛ ˆ¬ı˛¸±º Ó¬‡Ú ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬Ô± ’±˜±ı˛ qÒ≈˜±S ¸±bLÚ±
ıÀ˘˝◊ ˜ÀÚ ˝À˚˛ø¢ º øfl¬c√ ¤˝◊ ‚Ȭڱı˛ ¬Ûı˛ ’±ø˜ ¸øÓ¬…˝◊ ά◊¬Û˘øt fl¬Àı˛ø ñ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˜Ó¬
¸±øMWfl¬ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ˜≈À‡ı˛ fl¬Ô± ø˜Ô…± ˝ı±ı˛ Ú˚˛ º ’±ı˛ Ó¬±˝◊ ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬Ô±ı˛ ˜±Ú ı˛±‡±ı˛ ÊÚ…˝◊
˝˚˛ÀÓ¬± ÷ù´ı˛ ’±˜±˚˛ ¤ˆ¬±Àı fl‘¬¬Û± fl¬ı˛À˘Úº ’±˜±ı˛ ˜Ó¬ Ú±øô¶∏Àfl¬ı˛ fl¬±À› ¸øÓ¬…˝◊ øÓ¬øÚ ¤À˘Ú
32 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
Ó“¬±ı˛ ø‰¬ı˛ôL√Ú ø˜ø©Ü˜Ò≈ı˛ ı˛+¬Û Ò±ı˛Ì fl¬Àı˛ º
Œ¸˝◊ ˜≈UÀÓ«¬˝◊ ’±ø˜ ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛˘±˜ ñ Œfl¬Ú ’±¬ÛøÚ ’±˜±˚˛ ıÀ˘øÂÀ˘Ú Œ·±¬Û±˘Àfl¬
ŒÂ±A ø˙qı˛ ˜Ó¬ Œ‡ÀÓ¬ ¤ı— Œ¸ˆ¬±Àı˝◊ Ó¬±ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚«± fl¬ı˛ÀÓ¬ º ’±ı˛ Œ¸˝◊¸±ÀÔ ¤› ı≈Á¬˘±˜ñ
ŒÂ±A ø˙qı˛ ˜Ó¬˝◊ Ó¬±Àfl¬ ¬Ûøı˛‰¬˚«± fl¬ı˛± ˜±ÀÚ øÚ˚˛ø˜Ó¬ Ó¬±Àfl¬ ≈Àı˘± Œˆ¬±· Œ˚˛±, ’±ı˛ fl¬ı˛±
¤ı— øÚÀ˙À¯∏ ˙˚˛Ú Œ˚˛± º ¤ˆ¬±Àı Œ¸ı± fl¬ı˛À˘˝◊ Ó¬±ı˛ ˜Ú ¬Û±›˚˛± ¸y¬ı º Ó¬»é¬Ì±» ’±˜±ı˛
øˆ¬Ó¬Àı˛ Œfl¬˜Ú Œ˚Ú ¤fl¬È¬± ’±Àı˙ ¤À¸ Œ·˘ º ’±˜±ı˛ ¬Û±À˙ ıø¸À˚˛ ı˛±‡± ŒÂ±A Œ·±¬Û±˘Àfl¬
’±ø˜ Ó¬é≈¬øÌ ı≈Àfl¬ Ó≈¬À˘ øÚ˘±˜ ’±ı˛ Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ‰≈¬˜±˚˛ ‰≈¬˜±˚˛ ˆ¬øı˛À˚˛ Ó≈¬˘˘±˜ ›ı˛ øı·Ë˝
˙ı˛œı˛øȬÀfl¬ º ı˛±ÀÓ¬ı˛ ‡±›˚˛± ά◊ͬ˘ ˜±Ô±˚˛Ä Œ‰¬±À‡ı˛ ÊÀ˘ Œˆ¬À¸ Œ·˘ ı≈fl¬ º
Œ¸˝◊ ı˛±Ó¬ ŒÔÀfl¬˝◊ ’±˜±ı˛ øÚÀÊı˛ ˜ÀÒ…› ‚ÀȬ Œ·˘ ’æ≥Ó¬ ¤fl¬ ı˛+¬Û±ôL√ı˛ º ˜ÀÚı˛ ˜Ò…
ŒÔÀfl¬ ˚±ıÓ¬œ˚˛ ˚≈øMê Ó¬fl«¬Àfl¬ øı±˚˛ ʱڱÀÚ±ı˛ ÊÚ… ά◊À…±·œ ˝À˚˛ ¬Ûh¬˘±˜ ’±ø˜ º ¤fl¬˝◊ ¸À/
˜ÀÚı˛ øˆ¬Ó¬ı˛› ŒÊÀ· ά◊ͬ˘ ’·±Ò øıù´±¸ ’±˜±ı˛ Œ·±¬Û±À˘ı˛ √õ∂øÓ¬ º ’±ı˛ ʱ·Àı Ú±˝◊ ı±
Œfl¬ÚØ øÚÀÊı˛ ’øô¶∏ÀQı˛ Œ˚ √õ∂˜±Ì ›˝◊ ı˛±ÀÓ¬ Œ·±¬Û±˘ øÀ˚˛À ’±˜±˚˛ Ó¬±ı˛¬Ûı˛› øfl¬ ’±ı˛
’øıù´±¸ ’±“fl¬Àh¬ Ô±fl¬± ¸y¬ı Ø
¤ı˛¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ √õ∂±˚˛˝◊ ’ı¸ı˛ ¸˜À˚˛ Œ‰¬À˚˛ ıÀ¸ Ô±fl¬Ó¬±˜ Œ·±¬Û±À˘ı˛ øÀfl¬ ’±ı˛ Ó¬‡Ú
Œfl¬˜Ú Œ˚Ú ¤fl¬È¬± ’æ≥Ó¬ ά◊¬Û˘øt ˝Ó¬ º ˜ÀÚ ˝Ó¬ -- Œ·±¬Û±˘› Œ˚Ú ’±˜±ı˛ øÀfl¬ Œ‰¬À˚˛
˝±¸Àº Œ¸˝◊ ø˜ø©Ü ˝±ø¸ Ê≈øh¬À˚˛ øÓ¬ ’±˜±ı˛ ˜ÀÚı˛ ¸fl¬˘ Ê;±˘± º ˆ≈¬À˘ Œ˚Ó¬±˜ ¬Û±øı˛¬Û±øù´«Àfl¬ı˛
¸fl¬˘ ≈–‡-fl¬©Ü º ¤fl¬ ’¬Û”ı« ˙±øôL√ÀÓ¬ ˆ¬Àı˛ ά◊ͬӬ ˜Ú º
fl¬‡ÀÚ± ı˛±ÀÓ¬ qÀ˚˛ ¬Ûh¬±ı˛ ¬Ûı˛ fl¬±ÀÚ ’±¸Ó¬ Ú≈¬Û≈Àı˛ı˛ ˙sÄ Œfl¬ Œ˚Ú è˜Á≈¬˜ è˜Á≈¬˜
ÂÀjı˛ Ó¬±Ú Ó≈¬À˘ ‚≈Àı˛ Œıh¬±ÀB ‚ı˛˜˚˛ ’±ı˛ Ú≈¬Û≈Àı˛ı˛ Œ¸˝◊ ø˜ø©Ü˜Ò≈ı˛ Ó¬±ÀÚ ˆ¬øı˛À˚˛ Ó≈¬˘ÀÂ
øÚÊ«Ú ı˛±ÀÓ¬ı˛ øÚô¶∏t ¬Ûøı˛Àı˙ º fl¬‡ÀÚ± ı± Œˆ¬±ı˛ı˛±ÀÓ¬ı˛ øÀfl¬ ‡≈ı fl¬±Â ŒÔÀfl¬ qÚÀÓ¬ Œ¬ÛÓ¬±˜
ı“±˙œı˛ ’¬Û”ı« ¸≈ı˛ º Œ¸ øfl¬ ’±fl≈¬˘ fl¬ı˛± ¸≈ı˛ Ø qÚÀÓ¬ qÚÀÓ¬ ˆ¬Àı˛ ά◊ͬӬ ˜ÚÄ ˆ¬Àı˛ ά◊ͬӬ
≈À‰¬±À‡ı˛ Œfl¬±Ì º
Ó¬ı≈ ¤ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ˜±ÀÁ¬ ˜±ÀÁ¬ ¸—˙˚˛ Œ‡± øÓ¬ ıÀȬ ñ ˚± Œ‡øÂ, ˚± qÚø Ӭ± ˜ÀÚı˛
øıw˜ Ú˚˛ ŒÓ¬± ∑ ’±˜±ı˛ ˜øô¶∏À©® Œfl¬±Ú ˜ı˛œø‰¬fl¬± ¤À¸ ı±¸± ı“±ÀÒøÚ ŒÓ¬± ∑
øfl¬c√ ±±, ¤¸ı ˜ÀÚ ˝›˚˛±˜±S˝◊ øÙ¬Àı˛ ‰¬±˝◊Ó¬±˜ Œ·±¬Û±À˘ı˛ øÀfl¬ º ›ı˛ ø˜ø©Ü ˝±ø¸ˆ¬ı˛±
˜≈À‡ı˛ øÀfl¬ Œ‰¬±‡ ¬Ûh¬ÀÓ¬˝◊ ˜ÀÚı˛ øˆ¬Ó¬ı˛ ŒÔÀfl¬ ¸fl¬˘ √õ∂ùü, ¸fl¬˘ ¸Àj˝ øÚÀ˜À¯∏ ø˜ø˘À˚˛
Œ˚Ó¬ ’±ı˛ Ó¬±ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ¸˜ô¶∏ ˜Ú Ê≈Àh¬ ’Ú≈ˆ¬ı fl¬ı˛Ó¬±˜ ¤fl¬ ’¬Û±øÔ«ı ˙±øôL√ º
±±, Œ‰¬±À‡ı˛ Œ‡±˚˛ ı± fl¬±ÀÚı˛ Œ˙±Ú±˚˛ ˚ø ı± øıw˜ ˝À˚˛› Ô±Àfl¬ øfl¬c√ ˜ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬
¬Û±›˚˛± ¤˝◊ ’¬Û”ı« ˙±øôL√ı˛ ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬ÀÓ¬ ŒÓ¬± Œfl¬±Ú ˆ≈¬˘ ŒÚ˝◊ º ˚ø ¸ı øıw˜˝◊ ˝Àı Ó¬±˝À˘ ¤Ó¬
˙±øôL√ Œfl¬±Ô± ŒÔÀfl¬ ¤˘ ˜ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬∑
¤˝◊¸ı ‚Ȭڱı˛ √õ∂ı±˝˝◊ ’±˜±˚˛ ’±Àô¶∏ ’±Àô¶∏ Œ·±¬Û±À˘ı˛ fl¬±À ŒÈ¬ÀÚ øÚÀ˚˛ ¤˘ º ’±˜±ı˛
¸˜ô¶∏ ’ôL√–fl¬ı˛Ì Ê≈Àh¬˝◊ ’Ú≈ˆ¬ı fl¬ı˛ÀÓ¬ ˘±·˘±˜ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ’¬Û±øÔ«ı ’±fl¬¯∏«Ì º Œ‡ÀÓ¬
Œ‡ÀÓ¬ ¤˜Ú ’ı¶ö± ˝˘ Œ˚ ¤‡Ú ‰¬±fl¬ı˛œı˛ ÊÚ… ı…±—Àfl Œ·À˘› ˜Ú ÂȬ٬Ȭ fl¬Àı˛ Œ·±¬Û±À˘ı˛
ÊÚ… º øˆ¬Ó¬Àı˛ - øˆ¬Ó¬Àı˛ ά◊iúÚ± ˝À˚˛ ά◊øͬ ñ fl¬‡Ú ı±ÊÀı Â≈øȬı˛ ‚KȬ± ∑ fl¬Ó¬é¬ÀÌ ‚Àı˛
øÙ¬Àı˛ ≈À‰¬±‡ ˆ¬Àı˛ Œ‡ı ’±˜±ı˛ ˚±≈À¸±Ú±Àfl¬ ∑
 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 33
¤˜øÚˆ¬±Àı˝◊ fl¬±È¬ø¢ øÚ º ÒœÀı˛ ÒœÀı˛ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ’±fl¬¯∏«Ì ’±˜±˚˛ fl¬Àı˛ Ó≈¬˘ø¢
¬Û±·˘¬Û±ı˛±º øfl¬c√ Œ·±¬Û±˘ Œ˚ ’±˜±ı˛˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ’±Àı˛± ’ÀÚfl¬Àfl¬˝◊ ¬Û±·˘ fl¬ı˛±ı˛ ıÀj±ıô¶∏
fl¬Àı˛ Œı˛À‡À Ӭ± ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛˘±˜ ·Ó¬fl¬±˘ ¸g¬…±˚˛º
·Ó¬fl¬±˘ ¸g¬…±˚˛ ı…±—fl ŒÔÀfl¬ ŒıÀı˛±ÀÓ¬ ’±˜±ı˛ ¤fl¬È≈¬ Œı˛œ˝◊ ˝À˚˛ ø·À˚˛ø¢ º ’±¸À˘
·Ó¬fl¬±˘ ø¢ ଱٬ ø˜øȬ„ ¤ı— ¶§±ˆ¬±øıfl¬ˆ¬±Àı˝◊ ଱٬ ø˜øȬÀ„ ¸fl¬˘ ଱٬Àı˛˝◊ ’—˙·Ë˝Ì
fl¬ı˛± ı±Ò…Ó¬±˜”˘fl¬ º ’Ó¬¤ı øÚ˚˛˜ ’Ú≈¸±Àı˛ ’±˜±Àfl¬› ø˜øȬÀ„ Ô±fl¬ÀÓ¬ ˝À˚˛ø¢ ˚ø› Œ¸˝◊
¸˜À˚˛› ’±˜±ı˛ ¸˜ô¶∏ ˜Ú ¬ÛÀh¬ø¢ Œ·±¬Û±À˘ı˛˝◊ øÀfl¬Ä Œ·±¬Û±À˘ı˛ fl¬Ô±˝◊ ’±ø˜ ˆ¬±ıø¢±˜
¸˜ô¶∏ ˜Ú√õ∂±Ì øÀ˚˛º Ó¬±˝◊ ı˘± ˚±˚˛ ˙±øı˛ı˛œfl¬ˆ¬±Àı ø˜øȬÀ„ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ Ô±fl¬À˘› ˜±Úø¸fl¬ˆ¬±Àı
’Ú≈¬Ûø¶öÓ¬˝◊ ø¢±˜ ’±ø˜ º
˚±À˝±fl¬, ø˜øȬ— Œ˙À¯∏ ˚‡Ú ı…±—fl ŒÔÀfl¬ ŒıÀı˛±˘±˜ Ó¬‡Ú ’±fl¬±À˙ ‚øÚÀ˚˛ ¤À¸À ¸g¬…±ı˛
’g¬fl¬±ı˛Ä ˜±øȬı˛ ı≈Àfl¬ øÀfl¬ øÀfl¬ Ê;À˘ ά◊ÀͬÀ ∆ı≈…øÓ¬fl¬ ’±À˘± º Ó¬±ı˛˝◊ ˜ÀÒ… Œfl¬±˚˛±È«¬±Àı˛ı˛
¬ÛÔ Òı˛˘±˜ ’±ø˜ º
’±˜±Àı˛ ı…±—fl ŒÔÀfl¬ ¬Œfl¬±˚˛±È«¬±Àı˛ ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¤fl¬È¬± ˙È«¬fl¬±È¬ ¬ÛÔ ’±À º ^nÓ¬ ŒÙ¬ı˛±ı˛ ÊÚ…
Œ¸˝◊ ¬ÛÔ˝◊ ŒıÀ øÚ˘±˜ ’±ø˜º ¤˝◊ ¬ÛÀÔ Œ˚ÀÓ¬ ı“±øÀfl¬ ¬ÛÀh¬ √õ∂±‰¬œÚ Œ·±øıjÀı ˜øjı˛º
˚‡Ú ˝“±È¬±¬ÛÀÔ Œ¸˝◊ Œ·±øıjÀı ˜øjÀı˛ı˛ ¸±˜ÀÚ øÀ˚˛ ˚±øB øͬfl¬ ›˝◊¸˜À˚˛ Œfl¬±Ô± ŒÔÀfl¬
Œ˚Ú ¤fl¬ÊÚ Œ·è˚˛±Ò±ı˛œ ∆ı¯ûı ¸±Ò≈ ’±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ ¤À¸ “±h¬±À˘Úº ˜±Ô±˚˛ ˘•§± fl“¬±‰¬±¬Û±fl¬±
‰≈¬À˘ı˛ ÊȬ±, fl¬¬Û±À˘ øÓ¬˘fl¬, ≈À‰¬±À‡ ’æ≥Ó¬ √õ∂˙±øôL√ı˛ ±¬Û º ’±˜±ı˛ øÀfl¬ ¸|X¬ Œ‰¬±À‡ Œ‰¬À˚˛
¸±Ò≈ ø˝jœÀÓ¬˝◊ ıÀ˘ ά◊ͬÀ˘Ú, 똱÷Êœ, ’±¬ÛÀ¸ fl≈¬Â fl¬À˝Ú± ˝…±˚˛ º ŒÔ±h¬± è‡ ˚±˝◊À˚˛ Ú± ºí
¸±Ò≈Àı˛ ëfl≈¬Â fl¬À˝Ú± ˝…±˚˛í ˜±ÀÚ Œ˚ ëøˆ¬é¬±—¬ Œ˝œí Ó¬± ¤Ó¬øÚ ı‘j±ıÀÚ Ô±fl¬ÀÓ¬ Ô±fl¬ÀÓ¬
Œı˙ ˆ¬±˘˝◊ ά◊¬Û˘øt fl¬Àı˛ø ’±ø˜ º ’±ı˛ Ó¬±Â±h¬± ¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ‚Àı˛ ŒÙ¬ı˛±ı˛ Ó¬±h¬±› ı˛À˚˛ÀÂ
’±˜±ı˛ º Ó¬±˝◊ “±øh¬À˚˛ ø·À˚˛ ¸±Ò≈ı˛ ıMêı… Œ˙±Ú±ı˛ ÊÚ… ¸˜˚˛ Ú©Ü Ú± fl¬Àı˛ ¸±ÀÔı˛ ˆ¬…±øÚøȬ ı…±·
ŒÔÀfl¬ ¤fl¬È¬± ¤fl¬ Ȭ±fl¬±ı˛ fl¬À˚˛Ú Œıı˛ fl¬Àı˛ ¤ø·À˚˛ ø˘±˜ ›“ı˛ øÀfl¬ º
øfl¬c√ ’±˜±˚˛ øıø¶úÓ¬ fl¬Àı˛˝◊ ¸±Ò≈ ˜‘≈ Œ˝À¸ øÙ¬øı˛À˚˛ øÀ˘Ú Œ¸˝◊ ¤fl¬ Ȭ±fl¬±ı˛ fl¬À˚˛Ú º
ı˘À˘Ú, 똱÷Êœ, ’±ø˜ øfl¬Â≈ øÚÀÓ¬ ’±ø¸øÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬º ıı˛— ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±À ø˚øÚ
’±ÀÂÚ Ó“¬±ı˛ ÊÚ… øÀÓ¬ ¤À¸ø ¸±˜±Ú… øfl¬Â≈ Œˆ¬È¬ºí
’±ø˜ ŒÓ¬± ’ı±fl¬, ë’±˜±ı˛ fl¬±À ’±ı±ı˛ Œfl¬ ’±ÀÂÚ∑ ’±ø˜ ŒÓ¬± ¤fl¬˘±˝◊ Ô±øfl¬ ºí
¸±Ò≈ ˝±À¸Ú, ë¤fl¬˘± Œ˚ Ô±Àfl¬Ú Œ¸fl¬Ô± ¸øÓ¬…› Œ˚˜Ú, ø˜ÀÔ…› ŒÓ¬˜Ú º ¶ö≥˘ÀÀ˝
’±¬ÛøÚ ¤fl¬˘± Ô±Àfl¬Ú ¤fl¬Ô± ¸Ó¬… º øfl¬c√ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±ÀÔ ŒÓ¬± øı·ËÀ˝ı˛ ı˛+À¬Û ¶§˚˛— Œ·±¬Û±˘Êœ›
Ô±Àfl¬Ú ñ Ó¬±˝À˘ ’±¬ÛøÚ ¶ö≥˘ˆ¬±Àı ¤fl¬˘± ˝À˚˛› ˚Ô±Ô«ˆ¬±Àı ¤fl¬˘± ˝À˘Ú øfl¬ fl¬Àı˛ ∑í
’fl¬±È¬… ˚≈øMê º øfl¬c√ ¤˝◊ ˚≈øMê Œ‡±ÀÚ±ı˛ ˜Ó¬ Ó¬Ô… ά◊øÚ Œ¬ÛÀ˘Ú øfl¬ fl¬Àı˛ ∑ ’±˜±ı˛
‚Àı˛ Œ˚ Œ·±¬Û±˘ ’±À ñ ¤fl¬Ô± ’±Ê ¬Û˚«ôL√ ŒÓ¬± fl¬±Î¬◊Àfl¬˝◊ ʱڱ˝◊øÚ ’±ø˜ º Ó¬±Â±h¬± ı‘j±ıÀÚ
’±¸±ı˛ ¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ’±Ê ¬Û˚«ôL√ fl¬±Àı˛± ¸±ÀÔ ŒÓ¬± ŒÓ¬˜Ú ’ôL√ı˛/ˆ¬±Àı› ø˜ø˙øÚ ï¤˜Úøfl¬
’±˜±ı˛ ı…±—Àfl¬ı˛ fl¬ø˘·Àı˛ ¸±ÀÔ› ¸±Ò±ı˛Ìˆ¬±Àı ¤fl¬È≈¬ ”ı˛Q ıı˛±ıı˛˝◊ ıʱ˚˛ Œı˛À‡ ¤À¸ø º
Œ¸‡±ÀÚ ¤fl¬˜±S √õ∂:±øı˛ ¬¸±ÀÔ˝◊ ’±˜±ı˛ ¸±˜±Ú… ’ôL√ı˛/Ó¬± ˝À˚˛À øfl¬c√ Ó“¬±Àfl¬› fl¬‡ÀÚ±
‚≈̱é¬Àı˛› ʱڱ˝◊øÚ ’±˜±ı˛ Œ·±¬Û±À˘ı˛ ¸—ı±ºó fl¬±Î¬◊Àfl¬ fl¬‡ÀÚ± øÚ˜LaÌ fl¬Àı˛ ı±øh¬ÀÓ¬ ’±øÚøÚ,
34 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
¤˜Úøfl¬ ı±øh¬ÀÓ¬ Œfl¬±Ú fl¬±ÀÊı˛ Œ˘±fl¬› ı˛±ø‡øÚ fl¬‡ÀÚ±º Ó¬±˝◊ Œ·±¬Û±˘ Œ˚ ’±˜±ı˛ ı±øh¬ÀÓ¬
’±À Œ¸fl¬Ô± ¤fl¬ ’±ø˜ ±h¬± ŒÓ¬± ’Ú… fl¬±Àı˛±ı˛ ʱڱı˛ fl¬Ô±› Ú˚˛ º Ó¬±˝À˘ ¤˝◊ ¸—ı± ›˝◊
¸±Ò≈ Œ¬ÛÀ˘Ú Œfl¬˜Ú fl¬Àı˛ ∑ √õ∂ùüȬ± fl¬Àı˛˝◊ ŒÙ¬˘˘±˜ º
’±˜±ı˛ √õ∂ùü qÀÚ ’±ı±ı˛ ˝±¸À˘Ú ¸±Ò≈ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ı˘À˘Ú, ëøfl¬ fl¬Àı˛ ŒÊÀÚø Œ¸È¬± ıh¬
fl¬Ô± Ú˚˛ ñ ʱڱȬ±˝◊ ıh¬ fl¬Ô± º ¤‡Ú ’±¬ÛøÚ qÒ≈ ı˘≈Ú ñ ˚± ŒÊÀÚø Ӭ± ˆ≈¬˘ øfl¬Ú± ºí
¸±Ò≈ı˛ fl¬Ô± qÀÚ ˜ÀÚ ˝˘ ñ ά◊øÚ Œı±Ò˝˚˛ ’±˜±˚˛ ‡≈À˘ ı˘ÀÓ¬ ‰¬±˝◊ÀÂÚ Ú± ›“ı˛ ʱڱı˛
ά◊»À¸ı˛ fl¬Ô± º ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ ά◊øÚ ˚ø øfl¬Â≈ ı˘ÀÓ¬ Ú± ‰¬±Ú Œ¸Àé¬ÀS ’±ø˜› ›“Àfl¬ ŒÊ±ı˛ fl¬ı˛ÀÓ¬
¬Û±øı˛ Ú± ñ ı˘± Ú± ı˘± ›“ı˛ ’øÒfl¬±Àı˛ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ¬ÛÀh¬ º ’±ø˜ qÒ≈ ¤˝◊ ’ı¶ö±˚˛ ›“ı˛ ¸±˜ÀÚ
ŒÔÀfl¬ Œıøı˛À˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±øı˛ Œfl¬±Ú Œˆ¬È¬ Ú± øÚÀ˚˛˝◊º
’Ó¬¤ı Ó¬±˝◊ fl¬ı˛ÀÓ¬ ά◊À…±·œ ˝˘±˜ º Ó¬Àı fl¬±Àı˛±ı˛ √õ∂Àùüı˛ ά◊Mı˛ Ú± Œ˚˛± ŒÓ¬± ˆ¬^ÊÀÚ±ø‰¬Ó¬
fl¬±Ê Ú˚˛ ¤ı— ’±Ê ¬Û˚«ôL√ Œfl¬Î¬◊˝◊ ’±˜±ı˛ Ú±À˜ı˛ ¸±ÀÔ ë’ˆ¬^í øıÀ˙¯∏ÌøȬ ı…ı˝±ı˛ fl¬ı˛±ı˛
¸≈À˚±·› ¬Û±ÚøÚ º Œ¸˝◊ ¸≈À˚±· ¸±Ò≈Àfl¬ Œ›˚˛±ı˛› Œfl¬±Ú √õ∂À˚˛±ÊÚ Œ‡˘±˜ Ú± º ’Ó¬¤ı
¤‡±Ú ŒÔÀfl¬ Œıøı˛À˚˛ ˚±ı±ı˛ ’±À· ¸±Ò≈ı˛ √õ∂Àùüı˛ ά◊MÀı˛ ı˘˘±˜, ëÚ±, ’±¬ÛøÚ ˚± ŒÊÀÚÀÂÚ Ó¬±
ˆ≈¬˘ Ú˚˛º øfl¬c√ ’±¬ÛøÚ ˚± ŒÊÀÚÀÂÚ Ó¬± øfl¬ fl¬Àı˛ ŒÊÀÚÀÂÚ ˚ø ‡≈À˘ Ú± ıÀ˘Ú Œ¸Àé¬ÀS
’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±ÀÔ ’±˜±ı˛ ’±ı˛ Œfl¬±Ú fl¬Ô± Ô±fl¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ú± º ˚±À˝±fl¬, ¤˜øÚÀÓ¬˝◊ ’±˜±ı˛ ’ÀÚfl¬
Œı˛œ ˝À˚˛ Œ·À º ¤ı±ı˛ ’±˜±˚˛ øÙ¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı ºí ¤˝◊ ıÀ˘ ¸±Ò≈ı˛ ¬Û±˙ fl¬±øȬÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ά◊…Ó¬
˝˘±˜ º
øfl¬c√ Ó¬ı≈ ¬ÛÔ Â±h¬À˘Ú Ú± ¸±Ò≈ º ’±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ ¤À¸ “±øh¬À˚˛ ı˘À˘Ú, ëøͬfl¬ ’±ÀÂ
˜±÷Êœ º ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ’±ø˜ ’±È¬fl¬±Àı± Ú± º ’±¬ÛøÚ ˚±Ú º øfl¬c√ Œ·±¬Û±˘Êœı˛ Œˆ¬È¬È≈¬fl≈¬ øÚÀ˚˛
˚±Úºí ¤˝◊ ıÀ˘ ¤fl¬øȬ ıh¬ Œfl¬ÃÀȬ± øÓ¬øÚ ¤ø·À˚˛ øÀ˘Ú ’±˜±ı˛ øÀfl¬ º
’±ø˜ ı˘˘±˜, ë鬘± fl¬ı˛ÀıÚ ñ Œfl¬±Ú Œˆ¬È¬ ŒÚ˚˛± ¸y¬ı Ú˚˛ ’±˜±ı˛ ¬ÛÀé¬ ºí
ñ ëŒfl¬Ú ∑í
ñ ë’¬Ûøı˛ø‰¬Ó¬ fl¬±Àı˛±ı˛ ˝±Ó¬ ŒÔÀfl¬ Œˆ¬È¬ ŒÚ˚˛± ’±˜±ı˛ ¶§ˆ¬±ı Ú˚˛ ºí ‘lfl¬À_ ı˘˘±˜ ’±ø˜ º
¤fl¬Ô±˚˛ ˜‘≈ ˝±¸À˘Ú ¸±Ò≈, ëøfl¬c√ ˜±÷Êœ, ¤˝◊ Œˆ¬È¬ ŒÓ¬± ’±¬ÛÚ±ı˛ ÊÚ… Ú˚˛ º Œ·±¬Û±˘Êœı˛
ÊÚ… º Œ·±¬Û±˘Êœ˝◊ ¤˝◊ Œˆ¬È¬È≈¬fl≈¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Œ¬ÛÓÀ øÀÓ¬ øÚÀ«˙ øÀ˚˛ÀÂÚ ’±˜±˚˛ º ’±ø˜ qÒ≈
Ó“¬±ı˛ ’±:± ¬Û±˘Ú fl¬ı˛ø ˜±S ºí
ñ 댷±¬Û±À˘ı˛ øÚÀ«˙ ∑í ’±ø˜ ŒÓ¬± √õ∂±˚˛ ’±fl¬±˙ ŒÔÀfl¬ ¬Ûh¬˘±˜ º ¸±Ò≈ ıÀ˘Ú øfl¬ ∑ ’±˜±ı˛
Œ·±¬Û±˘ Œ˚ ¸øÓ¬…˝◊ ʱ·ËÓ¬ Œ¸ ¸•§Àg¬ ’±ø˜ øÚ–¸Àj˝ øͬfl¬˝◊ º øfl¬c√ Ó¬±˝◊ ıÀ˘ Œ¸ ¤˝◊ ’À‰¬Ú±,
’ʱڱ ¸±Ò≈Àfl¬ Œˆ¬È¬ øÀÓ¬ øÚÀ«˙ ŒÀı Œfl¬Ú ∑ ¬Ûı˛é¬ÀÌ˝◊ ’±ı±ı˛ ˜ÀÚ ˝˘ ñ Ú± º Œ·±¬Û±À˘ı˛
’¸±Ò… øfl¬Â≈˝◊ ŒÚ˝◊ º Œ¸ ¤˜Ú øÚÀ«˙ øÀ˚˛› Ô±fl¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ º Ú±˝À˘ ¤˝◊ ’À‰¬Ú±, ’ʱڱ ¸±Ò≈
Œfl¬˜Ú fl¬Àı˛˝◊ ı± ʱÚÀıÚ Œ˚ ’±˜±ı˛ ‚Àı˛ ’øÒøá¬Ó¬ ’±À Œ·±¬Û±˘ ∑ Œ¸˝◊ ‡ıı˛ ŒÓ¬± ’±ø˜
±h¬± ’±ı˛ fl¬±Àı˛±ı˛˝◊ ʱڱı˛ fl¬Ô± Ú˚˛ º
’±˜±Àfl¬ øı¶ú˚˛±øˆ¬ˆ”¬Ó¬ ŒÀ‡ ¸±Ò≈ ˜‘≈¶§Àı˛ ı˘À˘Ú, 뽓…± ˜±˝◊Êœ, øͬfl¬ Ó¬±˝◊ º Œ·±¬Û±˘Êœı˛˝◊
øÚÀ«À˙ ’±ø˜ ¤À¸ø ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±À º ·Ó¬fl¬±˘ ı˛±ÀÓ¬˝◊ øÓ¬øÚ ’±˜±˚˛ ¶§Àõü Œ‡± øÀ˚˛ ı˘À˘Ú,
ëë’±˜±ı˛ ‡≈ı ’±ÚjÚ±h ¬≥ ‡±ı±ı˛ ˝◊B± ˝À˚˛À º Ó≈¬ø˜ ŒÊ±·±h¬ fl¬Àı˛ ±›ííº qÀÚ Œı˙ ¤fl¬À‰¬±È¬
 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 35
˝±¸˘±˜ ’±ø˜ º ı˘˘±˜, ëëÓ≈¬ø˜ ˝À˘ ı˛±Ê±ı˛ ı˛±Ê± º ’±ı˛ ’±ø˜ ¸±˜±Ú… øˆ¬ø‡øı˛˜±S º ·±Ú
Œ·À˚˛ ¬ÛÀÔ ¬ÛÀÔ øˆ¬é¬± fl¬Àı˛ ˚± ¬Û±˝◊ Ó¬±ÀÓ¬˝◊ ‰¬À˘ øÚ º ¤fl¬ı˛fl¬˜ ı˘± ˚±˚˛ ñ øÚ ’±øÚ, øÚ
‡±˝◊º Œ¸˝◊ ’±ø˜ ŒÓ¬±˜±ı˛ ÊÚ… ’±ÚjÚ±h ≥¬ øfl¬ˆ¬±Àı ŒÊ±·±h¬ fl¬ı˛ı ∑íí ’±˜±ı˛ fl¬Ô± qÀÚ øfl¬
Œ˚Ú ˆ¬±ıÀ˘Ú Œ·±¬Û±˘Êœº Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘À˘Ú, ëëøͬfl¬ ’±À º ŒÊ±·±h¬ ŒÓ¬±˜±˚˛
fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı Ú±º Œ¸˝◊ ı…ı¶ö± Ú± ˝˚˛ ’±ø˜˝◊ fl¬øı˛À˚˛ ŒÚı ’±Àı˛fl¬ÊÚÀfl¬ øÀ˚˛ º øfl¬c√ Œ¸˝◊ Ú±h
¬≥ ’±˜±ı˛ ˜±À˚˛ı˛ fl¬±À ŒÓ¬±˜±Àfl¬˝◊ Œ¬ÛÓÀ øÀÓ¬ ˝Àı ºíí
Œ·±¬Û±˘Êœı˛ ¤fl¬Ô±˚˛ ’¸•úøÓ¬ ʱڱÀÚ±ı˛ Œfl¬±Ú fl¬±ı˛Ì ø¢ Ú± ’±˜±ı˛ º Ó¬±˝◊ ’±ø˜
Ó¬»é¬Ì±» ı˘˘±˜, ëëŒı˙ ŒÓ¬± º Ó¬±˝◊ ˝Àı º øfl¬c√ ŒÓ¬±˜±ı˛ ˜± ıÀ˘ ø˚øÚ ˆ¬M긘±ÀÊ ¬Ûøı˛ø‰¬Ó¬±
Œ¸˝◊ ˚À˙±±ı˛±ÚœÀfl¬ ’±ø˜ ¬Û±ı Œfl¬±Ô±˚˛ ∑ øÓ¬øÚ øfl¬ ’±˜±˚˛ Œ‡± ŒÀıÚ ∑íí
’±˜±ı˛ ¤fl¬Ô± qÀÚ ’±ı±ı˛ ˝±¸À˘Ú Œ·±¬Û±˘Êœ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ø¶ß*¶§Àı˛ ı˘À˘Ú, ëëŒÀıÚ
Œ·± ŒÀıÚ º øfl¬c√ Œ¸˝◊ Z±¬ÛÀı˛ı˛ ı˛+À¬Û Ú˚˛ º ÚÓ≈¬Ú ı˛+À¬Û ÚÓ≈¬Ú Ú±À˜ º Ó≈¬ø˜ øfl¬ ˆ¬±Àı± ñ
’±˜±ı˛ ˜± ˚À˙±±ı˛±Úœ qÒ≈˜±S Œ¸˝◊ ¤fl¬øȬ ı˛+À¬Û˝◊ øıı˛±Ê fl¬ı˛ÀÂÚ ∑ øÓ¬øÚ Œ˚ ¸fl¬˘ Ú±ı˛œı˛
˜±ÀÁ¬˝◊ ˘≈øfl¬À˚˛ ’±ÀÂÚ ¸≈lˆ¬±Àı º Ó“¬±Àı˛ ˜ÀÒ… ˚“±ı˛± ¬Û”ı« ¬Û”ı« ÊœıÀÚı˛ ¸±ÒÚıÀ˘ ’ôL√Àı˛
˘≈øfl¬À˚˛ Ô±fl¬± Œ¸˝◊ ¸≈l ı˛+À¬Ûı˛ øıfl¬±˙ ‚Ȭ±ÀÓ¬ Œ¬ÛÀı˛ÀÂÚ Ó“¬±Àı˛ fl¬±À½◊ ŒÓ¬± ¸ôL√±Úı˛+À¬Û Â≈ÀȬ
˚±˝◊ ’±ø˜ º ’±ø˜ Œ˚ ı±ı˛ı±ı˛ ¬Û‘øÔıœı˛ ı≈Àfl¬ Â≈ÀȬ ’±ø¸ Œ¸˝◊ ˜±À˚˛Àı˛˝◊ Œ¶ßÀ˝ı˛ Ȭ±ÀÚ º ˜± ±h¬±
’˜Ú ı≈fl¬ˆ¬ı˛± Œ¶ß˝-ˆ¬±˘ı±¸± ά◊ʱh¬ fl¬Àı˛ Œfl¬ ’±ı˛ øÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ı˘ Øíí
Œ·±¬Û±À˘ı˛ ˜≈À‡ ¤fl¬Ô± qÀÚ ’±˜±ı˛› ˆ¬Àı˛ ά◊ͬ˘ ˜Ú º ’Ó¬¤ı ’±ı±ı˛ √õ∂ùü fl¬ı˛ÀÓ¬
˝˘, ëëÓ¬Àı Ó≈¬ø˜ Œfl¬±Ú ˜±À˚˛ı˛ fl¬Ô± ı˘Â ∑ ’±ı˛ Œ¸˝◊ ˜±-Œfl¬ ’±ø˜˝◊ ı± ø‰¬Úı Œfl¬˜Ú fl¬Àı˛ ∑íí
qÀÚ ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘À˘Ú Œ·±¬Û±˘Êœ, ë댸˝◊ fl¬Ô±˝◊ ŒÓ¬± ı˘ø ¤ı±ı˛ º ˜Ú øÀ˚˛ Œ˙±Ú º
’±·±˜œfl¬±˘ øͬfl¬ ¸g¬…±ı˛ ’±À· Ó≈¬ø˜ √õ∂±‰¬œÚ Œ·±øıj˜øjÀı˛ı˛ ‰¬QÀı˛ ø·À˚˛ ı¸Àıº ’±ı˛ ˚‡Ú
¬Ûø}¬˜ ’±fl¬±˙ ŒÔÀfl¬ ’ô¶∏ø˜Ó¬ ¸”À˚«…ı˛ Œ˙¯∏ ˘±˘ ’±ˆ¬±øȬ› ø˜ø˘À˚˛ ˚±Àı ’g¬fl¬±Àı˛ı˛ Œfl¬±À˘
øͬfl¬ Œ¸˝◊ ¸˜À˚˛ ˘±˘À¬ÛÀh¬ ¸±± ˙±øh¬ ¬Ûh¬± ¤fl¬ Œıœ ¤À¸ “±h¬±ÀıÚ ŒÓ¬±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ º Ó“¬±ı˛
¸±ÀÔ Ô±fl¬Àı ¤fl¬ Œfl¬ÃÀȬ± ’±ÚjÚ±h ¬≥ º øÓ¬øÚ ŒÓ¬±˜±ı˛ ¸±ÀÔ Œfl¬±Ú fl¬Ô± ı˘ÀıÚ Ú±º qÒ≈
Œfl¬ÃÀȬ±øȬ ŒÓ¬±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ Œı˛À‡ øÀ˚˛ ‰¬À˘ ˚±ÀıÚ ’±¬ÛÚ ¬ÛÀÔ º Œ¸˝◊¸˜À˚˛ øfl¬c√ Ó≈¬ø˜ ˜±øȬı˛
øÀfl¬˝◊ ˜≈‡ fl¬Àı˛ ıÀ¸ ŒÔfl¬ º ˚Ó¬é¬Ì Ú± øÓ¬øÚ ŒÓ¬±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ ŒÔÀfl¬ ‰¬À˘ ˚±Ú Ó¬Ó¬é¬Ì ˆ≈¬À˘›
ά◊¬Ûı˛øÀfl¬ Œ‰¬±‡ Ó≈¬À˘± Ú± º fl¬±ı˛Ì ¤fl¬ı±ı˛ ˚ø Ó“¬±ı˛ Œ‰¬±À‡ ŒÓ¬±˜±ı˛ Œ‰¬±‡ ¬ÛÀh¬ Ó¬Àı øfl¬c
ŒÓ¬±˜±ı˛ Œ˝¬Û±Ó¬ øÚø}¬Ó¬ º ¶ö≥˘˙ı˛œı˛ øÚÀ˚˛ √¸:±ÀÚ ŒıÀıœ ˙«Ú fl¬Àı˛ ŒÙ¬˘À˘ ’±ı˛ Œ˚ Œ˝
ÒÀı˛ ı˛±‡± ˚±˚˛ Ú± º
˚±À˝±fl¬, Œ¸˝◊ Œıœ ŒÓ¬±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ ŒÔÀfl¬ ‰¬À˘ ˚±›˚˛±ı˛ ø˜øÚȬ À˙Àfl¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ’±˜±ı˛
˜± √õ∂±‰¬œÚ Œ·±øıj˜øjÀı˛ı˛ ¸±˜ÀÚı˛ ı˛±ô¶∏± øÀ˚˛ ˚±ÀıÚ º ¬Ûı˛ÀÌ Ô±fl¬Àı ˝˘≈ı˛„± ø¸À{®ı˛ ˙±øhĬ
fl¬¬Û±À˘ Ô±fl¬Àı ¸ı≈Êı˛„± øıøjº ˜± ŒÓ¬± ŒÓ¬±˜±˚˛ Œ‰¬ÀÚÚ Ú± º Ó¬±˝◊ øÓ¬øÚ øfl¬c√ ŒÓ¬±˜±ı˛ øÀfl¬
øÙ¬Àı˛› ‰¬±˝◊ÀıÚ Ú± º ŒÓ¬±˜±Àfl¬˝◊ ¤ø·À˚˛ ø·À˚˛ Ó“¬±ı˛ ˝±ÀÓ¬ Ó≈¬À˘ øÀÓ¬ ˝Àı Œ¸˝◊ Œıœı˛ Œı˛À‡
˚±›˚˛± Œfl¬ÃÀȬ±‡±øÚ ºíí
’±ø˜ ¸ı qÀÚ ı˘˘±˜, ëëøͬfl¬ ’±À √õ∂ˆ≈¬ º Ó¬±˝◊ ˝Àıí ‡Ú º øfl¬c√ ...íí ¤˝◊ ¬Û˚«ôL√ ıÀ˘
¤fl¬È≈¬ ŒÔÀ˜ ˜‘≈¶§Àı˛ Œ˙¯∏ fl¬ı˛˘±˜, ëëøfl¬c√ ’±˜±˚˛ øÀ˚˛¬ ¤Ó¬ Œ˚ fl¬±Ê fl¬ı˛±Àı Ó¬±ı˛ ıÀ˘
36 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
’±˜±˚˛ øfl¬Â≈ fl‘¬¬Û± fl¬ı˛Àı Ú±∑íí
’±˜±ı˛ ˜≈À‡ ¤˝◊ √õ∂ùü qÀÚ ø‡˘ø‡˘ fl¬Àı˛ Œ˝À¸ ά◊ͬÀ˘Ú Œ·±¬Û±˘Êœ º Œ¸ ˝±ø¸ ’±ı˛
Ô±˜ÀÓ¬˝◊ ‰¬±˚˛ Ú± º Œı˙ ¤fl¬À‰¬±È¬ Œ˝À¸ ŒÚ˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ øÓ¬øÚ ı˘À˘Ú, ëëfl‘¬¬Û± Ú± fl¬ı˛À˘ øfl¬ ¤˝◊
˘œ˘±ı˛ ÊÚ… ŒÓ¬±˜±˚˛ ı±ÂÓ¬±˜ ∑íí
¤˝◊È≈¬fl≈¬ ıÀ˘˝◊ ’‘˙… ˝À˚˛ Œ·À˘Ú øÓ¬øÚ º Œ¸˝◊ ˜≈UÀÓ«¬˝◊ Œˆ¬À„ Œ·˘ ’±˜±ı˛ ‚≈˜ º
≈À‰¬±‡ fl¬‰¬À˘ ά◊Àͬ ı¸˘±˜ ’±ø˜ º ’±ı˛ Ó¬é≈¬øÌ ¤fl¬ Á“¬±fl¬ √õ∂ùü ¤À¸ Ê≈Ȭ˘ ’±˜±ı˛ ˜±Ô±˚˛ º
¤øfl¬ øÚÂfl¬˝◊ ¶§õü ∑ Ú± ¶§õüÀfl¬ Œfl¬f fl¬Àı˛ ’±˜±˚˛ ’±À˙ øÀ˚˛ Œ·À˘Ú ¶§˚˛— Œ·±¬Û±˘Êœ ∑
˝±Ê±ı˛ Œ˝±fl¬, ¸±Ò≈ ˜±Ú≈¯∏ ŒÓ¬± Ø Ó¬±˝◊ øZÓ¬œ˚˛ øıfl¬äøȬ˝◊ ˜ÀÚ Òı˛˘ ’±˜±ı˛ ’±ı˛ Ó¬±ı˛˝◊ ˜±Ò≈À˚«…
’±˜±ı˛ ¸˜ô¶∏ ˜ÀÚ Âøh¬À˚˛ Œ·˘ ’¬Û”ı« ’±ÚÀjı˛ Œı˛˙ º Ó¬±˝À˘ ˚“±ı˛ ÊÚ… ‚ı˛-Œ±ı˛ ŒÂÀh¬
ŒÚÀ˜ø ¬ÛÀÔ Œ¸˝◊ øfl¬¯∏ÌÊœ˝◊ øfl¬ Œ·±¬Û±˘Êœı˛ ı˛+À¬Û ’±˜±˚˛ ˙«Ú øÀ˚˛ Œ·À˘Ú ∑ ’±ı˛ Œ¸˝◊¸±ÀÔ
Ó“¬±ı˛ ’±Àı˛fl¬ ’Ú≈¬Û˜ ˘œ˘± √õ∂Ó¬…é¬ fl¬ı˛±ı˛ ıı˛› øÀ˚˛ øÀ˘Ú ’±˜±˚˛ ∑
Œ·±¬Û±˘Êœı˛ ¤˝◊ ˘œ˘± √õ∂Ó¬…é¬ fl¬ı˛±ı˛ ’±·Ë˝ ’±˜±˚˛ Œ¸˝◊ ˜≈UÓ«¬ ŒÔÀfl¬˝◊ ’Òœı˛ fl¬Àı˛
Ó≈¬˘˘º ’Ó¬¤ı Ó“¬±ı˛ ¸fl¬˘ fl¬Ô±˝◊ ’±ø˜› ’é¬Àı˛ ’é¬Àı˛ ¬Û±˘Ú fl¬ı˛˘±˜ º øͬfl¬ ¸Àg¬… Ú±·±
¤À¸ ı¸˘±˜ √õ∂±‰¬œÚ Œ·±øıj˜øjÀı˛ı˛ ¸±˜ÀÚº ’±ı˛ Œ‰¬±‡ ı˛±‡˘±˜ ’±fl¬±À˙ı˛ øÀfl¬ º ’±˜±ı˛
Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ˝◊ ¬Ûø}¬˜ ø·ÀôL√ ’ô¶∏ Œ·˘ ¸”˚«…º Ó¬±ı˛¬Ûı˛› ’ÀÚfl¬é¬Ì ¬Ûø}¬˜ ø·ÀôL√ ŒÂÀ˚˛
ø¢ ’ô¶∏ø˜Ó¬ ¸”À˚«…ı˛ Œ˙¯∏ ¶ú‘øÓ¬ø‰¬˝ê¶§ı˛+¬Û ¤fl¬&B ˘±˘ ’±ˆ¬± º ÒœÀı˛ ÒœÀı˛ ıÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ˘±·˘
¸˜˚˛, ‚øÚÀ˚˛ ’±¸ÀÓ¬ ˘±·˘ ’g¬fl¬±ı˛ ¤ı— ‚Ú fl¬±À˘± ’g¬fl¬±Àı˛ı˛ ˜±ÀÁ¬ Œ¸˝◊ ˘±˘ ’±ˆ¬±&ø˘
Œ‡ÀÓ¬ Œ‡ÀÓ¬ øı˘œÚ ˝À˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ˘±·˘º øͬfl¬ ˚‡Ú Œ˙¯∏ ˘±˘ ’±ˆ¬±øȬ› ˜≈‡ ˘≈Àfl¬±˘ ’g¬fl¬±Àı˛ı˛
Œfl¬±À˘ Ó¬‡Ú˝◊ ¤fl¬È¬± ë‡Èƒí¬ fl¬Àı˛ ˙s ˝˘ ’±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ º Ó¬»é¬Ì±» Œ‡˚˛±˘ fl¬ı˛˘±˜ ñ
’±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ ¤˝◊ Œfl¬ÃÀȬ±øȬ Ú±ø˜À˚˛ Œı˛À‡ ˘±˘À¬ÛÀh¬ ¸±± ˙±øh¬ ¬Ûh¬± ¤fl¬ÊÚ ˆ¬^˜ø˝˘±
ø¬ÛÂÚ øÙ¬Àı˛ ‰¬À˘ ˚±ÀBÂÚ º Œ·±¬Û±˘Êœı˛ øÚÀ¯∏Ò ’±ø˜ ˆ≈¬ø˘ øÚ º Ó¬±˝◊ ›“ı˛ øÀfl¬ Œ‰¬±‡ Ó≈¬À˘
‰¬±›˚˛±ı˛ ¶ÛX«¬±› Œ‡±˝◊øÚ ’±ø˜ º øfl¬c√ ›“ı˛ ı˛±Ó≈¬˘ ‰¬ı˛Ì≈øȬ Œ‰¬±À‡ ¬ÛÀh¬ Œ·˘ ’±˜±ı˛ º øfl¬
’¬Û”ı« Œ˚ Œ¸˝◊ ‰¬ı˛Ìfl¬˜˘≈øȬ øfl¬ ı˘ı Ø Ó¬»é¬Ì±» Œ‰¬±‡ ı≈“ÀÊ ›˝◊ ¿‰¬ı˛ÀÌ Ê±Ú±˘±˜ ’±˜±ı˛
¸|X¬ √õ∂̱˜ º
’±ı˛ øͬfl¬ Ó¬±ı˛ øfl¬Â≈é¬Ì ¬Ûı˛˝◊ Œ‡ÀÓ¬ Œ¬Û˘±˜ ’±¬ÛÚ±Àfl¬º Œ·±¬Û±˘Êœı˛ ıÌ«Ú±ı˛ ¸±ÀÔ Œ˚
UıU ø˜À˘ ˚±ÀB ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ¬Û±¯∏±Àfl¬ı˛ øııı˛Ì º ’Ó¬¤ı ’±ı˛ ı≈Á¬ÀÓ¬ ’¸≈øıÒ± ˝˘ Ú± Œ˚
’±¬ÛøÚ˝◊ Œ·±¬Û±˘Êœı˛ ˜± ¤ı— ¤˝◊ ’±ÚjÚ±h ¬≥ı˛ Œfl¬ÃÀȬ±øȬ Œ·±¬Û±˘Êœ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˝±ÀÓ¬˝◊ Ó≈¬À˘
øÀÓ¬ ıÀ˘ÀÂÚ º Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ’±ø˜ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±˜ÀÚ ¤À¸ “±øh¬À˚˛ø º ¤‡Ú ¤˝◊ Œfl¬ÃÀȬ±øȬ ˚˛±
fl¬Àı˛ ·Ë˝Ì fl¬Àı˛ ’±˜±˚˛ Œ·±¬Û±˘ÊœÀfl¬ Œ˚˛± fl¬Ô± ı˛±‡ÀÓ¬ øÚíº ¤˝◊ ıÀ˘ ¸±Ò≈ Œfl¬ÃÀȬ±øȬ ’±˜±ı˛
˝±ÀÓ¬ Ó≈¬À˘ øÀ˘Ú º
±±, ı≈Á¬ÀÓ¬˝◊ ¬Û±ı˛ÀÂÚ ñ Œ¸˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ’±˜±ı˛ ˜ÀÚı˛ ’ı¶ö± øfl¬ ı˛fl¬˜ ˝À˚˛ø¢ Ø ’±ø˜ √õ∂±˚˛
ø˜øÚȬ‡±ÀÚfl¬ øı¶ú˚˛±øˆ¬ˆ”¬Ó¬ ’ı¶ö±˚˛ Œ‰¬À˚˛ ı˛˝◊˘±˜ ¤˝◊ øˆ¬é≈¬ ¸±Ò≈ı˛ øÀfl¬º ’±˜±ı˛ Œ·±¬Û±˘ Œ˚
¸øÓ¬…˝◊ ʱ·ËÓ¬ Ó¬±ı˛ √õ∂˜±Ì ’±ø˜ ’±À·˝◊ Œ¬ÛÀ˚˛ø øfl¬c√ Œ¸ Œ˚ ¤ˆ¬±Àı ¤˝◊ øˆ¬é≈¬ ¸±Ò≈Àfl¬ Œfl¬f fl¬Àı˛
¤˜Ú ˘œ˘± ‚Ȭ±ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Œ¸ ŒÓ¬± ø¢ ’±˜±ı˛ ˆ¬±ıÚ±ı˛› ’Ó¬œÓ¬ º ¸øÓ¬…˝◊, Œ·±¬Û±À˘ı˛ ˘œ˘± Œı±Á¬±
ˆ¬±ı˛º
 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 37
Ó¬Àı ¤˝◊ ˘œ˘±ı˛ ¸”ÀS ’±˜±ı˛ øıù´±¸Àfl¬ Œ·±¬Û±˘ Œ˚±·±˘ ¤fl¬øȬ ıh¬ ˆ¬ı˛¸± ñ Ó¬±˝À˘
¤Ó¬øÚ ÒÀı˛ Œ·±¬Û±˘ ’±˜±˚˛ Œ˚¸ı ˘œ˘± Œø‡À˚˛À Ӭ± ’±˜±ı˛ ı…øMê·Ó¬ Œfl¬±Ú w˜ Ú˚˛ ı±
˜øô¶∏À©®ı˛ øıw˜› Ú˚˛ º ¤˝◊ ˘œ˘±˚˛ ¸±Ò≈Àfl¬ ŒÈ¬ÀÚ ¤ÀÚ Œ¸˝◊ ˜Ó¬øȬ˝◊ ’±˜±ı˛ ’ôL√Àı˛ √õ∂øӬᬱ
fl¬Àı˛ ø˘ Œ·±¬Û±˘ º
˝◊øÓ¬¬Û”Àı« Œ·±¬Û±À˘ı˛ øıøˆ¬iß ˘œ˘±Àfl¬ Œfl¬f fl¬Àı˛ ’±˜±ı˛ ˜ÀÚ ’ÀÚfl¬ Ó¬Àfl«¬ı˛˝◊ Á¬h¬
ά◊ÀͬÀº fl¬‡ÀÚ± ˜ÀÚ ˝À˚˛À ñ ¤¸ı ı≈øÁ¬ ’±˜±ı˛ Œ‡±À˙±Ú±ı˛ ˆ≈¬˘ º ’±ı±ı˛ fl¬‡ÀÚ± ı± ˜ÀÚ
˝À˚˛ÀÂñ ¤¸ı˝◊ ’±˜±ı˛ ˜øô¶∏À©®ı˛ øıw˜º øfl¬c√ ·Ó¬ fl¬À˚˛fl¬ ˜±¸ ÒÀı˛ ‡≈ı fl¬±Â ŒÔÀfl¬ Œ·±¬Û±À˘ı˛
¤˝◊¸ı ’‚È¬Ú Œ‡±ı˛ ¬Ûı˛ ’±˜±ı˛ ˜Ú ¶Û©Ü˝◊ ά◊¬Û˘øt fl¬Àı˛À ñ ¤¸ı ’‚ȬÀÚı˛ ˜ÀÒ… ’±ı˛
˚±˝◊À˝±fl¬ Œfl¬±Ú ˆ≈¬À˘ı˛ ’øô¶∏Q ŒÚ˝◊ º fl¬±ı˛Ì ˆ≈¬˘ ¤fl¬ı±ı˛ ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ , ≈íı±ı˛ ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ øfl¬c√
ı±ı˛ı±ı˛ ˝ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ú± º ’±ı˛ Ó¬±Â±h¬± ¤˝◊ ’‚È¬Ú Œ˚ qÒ≈ √õ∂øÓ¬ı±ı˛ ’±˜±˚˛ Œfl¬f fl¬Àı˛˝◊ ‚ȬÀÂ
¤˜Ú ŒÓ¬± Ú˚˛Ä ¤ı±ı˛ ŒÓ¬± Œ·±¬Û±À˘ı˛ ˘œ˘± ›˝◊ øˆ¬é≈¬ ¸±Ò≈› √õ∂Ó¬…é¬ fl¬ı˛À˘Ú º Ó¬±˝íÀ˘ ∑
¸ı øfl¬Â≈ Ó¬ø˘À˚˛ Œ‡±ı˛ ¬Ûı˛ ’ı˙… ’±ı˛ ’±˜±ı˛ ı≈Á¬ÀÓ¬ ’¸≈øıÒ± ˝ÀB ڱ Œ˚ ¤Ó¬øÚ
Œfl¬±Ú ’‚ȬÀÚı˛ ¸•ú≈‡œÚ ˝À˘˝◊ ’±˜±ı˛ ˜ÀÚ ¤Ó¬ øZÒ±ZÀjı˛ w±øôL√ ’±¸Ó¬ Œfl¬Ú Ø ¤ı±ı˛ ı≈Á¬ÀÓ¬
¬Û±ı˛˘±˜ ¤˝◊ ˆ≈¬À˘ı˛ fl¬±ı˛Ì º Ú± Ú±, ¤ ˆ≈¬˘ Œ‰¬±À‡ı˛ ˆ≈¬˘ Ú˚˛, Œ˙±Ú±ı˛ ˆ≈¬˘ Ú˚˛, ˜øô¶∏À©®ı˛ ˆ≈¬˘
Ú˚˛, ˜ÀÚı˛› ˆ≈¬˘ Ú˚˛ ñ ¤ qÒ≈ ˚≈øMêı˛ ¸œ˜±ıX¬Ó¬±ı˛ ˆ≈¬˘ º ’±¬ÛøÚ øͬfl¬˝◊ ø˘À‡øÂÀ˘Ú, ë˚≈øMê
’±˜±Àı˛ ı±ô¶∏ı ÊœıÀÚı˛ ‰¬˘±ı˛ ¬ÛÀÔ ’±À˘± Œ‡±ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ øfl¬c√ ÊœıÀÚı˛ ·ˆ¬œı˛Ó¬ı˛ ά◊¬Û˘øtı˛
¬ÛÀÔ ø˙±ı˛œ ˝›˚˛±ı˛ ¸±Ò… Ó¬±ı˛ ŒÚ˝◊º Œ¸˝◊ ¬ÛÀÔ ø˙±ı˛œı˛ ˆ”¬ø˜fl¬± qÒ≈ ¬Û±˘Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛
’±ôL√ı˛ ’Ú≈ˆ¬Àıı˛ ¤Ê±˝±ı˛ ’±ı˛ Œ¸˝◊ ø‰¬ı˛ôL√Ú ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬ ˜ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬ ¤fl¬˜±S ˆ¬øMêı˛ ¬ÛÀ鬽◊
ʱø·À˚˛ ŒÓ¬±˘± ¸y¬ı ºí ’±ø˜ Ó¬±˝◊ øͬfl¬ fl¬Àı˛ø ñ ¤ı±ı˛ ŒÔÀfl¬ ’±ı˛ ˚≈øMêı˛ fl“¬±È¬±À“h¬±˚˛
˜ÚÀfl¬ øıw±ôL√ fl¬ı˛ı Ú±Ä ’±ı˛ ëŒfl¬Ú ˝˘í ¤ı— ëøfl¬ˆ¬±Àı ˝˘í øÚÀ˚˛ Ú± Œˆ¬Àı ë˚± ˝˘í Ó¬±Àfl¬˝◊
ά◊¬ÛÀˆ¬±· fl¬ı˛ı ¸˜ô¶∏ ¸Q± øÀ˚˛ º
øfl¬c√ ±±, ˚≈øMêÀfl¬ øı±˚˛ øÀ˘› ’±˜±ı˛ Œ˚ ¸˜¸…± ˝ÀB ˆ¬øMê øÚÀ˚˛ º ˆ¬Mê ŒÓ¬± ’±ø˜
Œfl¬±Úfl¬±À˘˝◊ ø¢±˜ Ú± º Ó¬±˝◊ ˝±Ê±ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¬Àı˛› ˜ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬ ˆ¬øMêı˛ ˆ¬±ı øÚÀ˚˛ ’±¸ÀÓ¬
¬Û±ı˛ø ڱ º ’ôL√Ó¬– Œ·±¬Û±À˘ı˛ √õ∂øÓ¬ ŒÓ¬± Œfl¬±Úˆ¬±Àı˝◊ Ú˚˛ º ’±¸À˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ ·Ó¬ ø‰¬øͬ
¬Û±›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ¤Ó¬øÚ Œ˚ Œ·±¬Û±˘Àfl¬ ’±˜±ı˛ ŒÂÀ˘ı˛ ˜Ó¬˝◊ ŒÀ‡ø ’±ø˜ º Ó¬±Àfl¬
ı≈fl¬ˆ¬ı˛± Œ¶ß˝-ˆ¬±˘ı±¸± ά◊ʱh¬ fl¬Àı˛ øÀÓ¬ ¬Û±øı˛Ä ¬Ûı˛˜ ˜˜Ó¬±˚˛˛ fl¬±À ŒÈ¬ÀÚ øÚÀÓ¬ ¬Û±øı˛º øfl¬c√
Ó¬±Àfl¬ ˆ¬øMê fl¬ı˛ı Œfl¬˜Ú fl¬Àı˛ ∑ ˜± øfl¬ fl¬‡ÀÚ± ŒÂÀ˘Àfl¬ ˆ¬øMê fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ∑
Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±À ’±˜±ı˛ øıڜӬ øÊ:±¸±ñ Œ·±¬Û±˘Àfl¬ ˆ¬øMê fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬
˚ø qÒ≈˜±S ’¬ÛÓ¬…À¶ßÀ˝ ’øˆ¬ø¯∏Mê fl¬øı˛ Ó¬±˝À˘ øfl¬ ı…Ô« ˝Àı ’±˜±ı˛ ø‰¬ı˛ôL√Ú ¸Ó¬…À˘±Àfl¬ı˛
’˜‘Ó¬¸g¬±Ú∑
√õ∂̱˜ ŒÚÀıÚ º
ñ ˝◊øÓ¬
’±¬ÛÚ±ı˛ Œ¶ßÀ˝ı˛ Œı±Ú
¸≈Ó¬¬Û±íí
¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ¤ı±Àı˛ı˛ ø‰¬øͬ‡±øÚ ¬ÛÀh¬ ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ ˜ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬ ’Ú≈ˆ¬ı fl¬ı˛˘±˜ ·ˆ¬œı˛ ˙±øôL√ı˛
38 õÔj±õËò Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò
’±Àı˙ º Ó¬±˝À˘ ¤Ó¬øÚ ¬ÛÀı˛ Œ¸˝◊ øfl¬w±ôL√ Ó¬èÌœøȬ ¬ÛÔ › ˜Ó¬ ¬Ûøı˛ıÓ«¬ÀÚı˛ ˜Ò… øÀ˚˛ ‡≈“ÀÊ
Œ¬ÛÀ˚˛À Ӭ±ı˛ ˘À鬅ı˛ ø˙±Ø ¤ı±ı˛ Ó¬Àı ˚≈øMêÓ¬Àfl«¬ı˛ ˜±˚˛±Ê±˘ Œfl¬ÀȬ Œ¸ ¬Û±¬Û«Ì fl¬ı˛ÀÓ¬
Œ¬ÛÀı˛À øıù´±À¸ı˛ ’±ø„Ú±˚˛ º ’±ı˛ fl¬Ô±˚˛˝◊ ŒÓ¬± ıÀ˘ ñ øıù´±À¸ ø˜˘±À˚˛ fl‘¬¯û, Ó¬Àfl«¬ ıU”ı˛ º
Œ¸˝◊ Ó¬fl«¬Àfl¬ ıU”Àı˛ ¸øı˛À˚˛ Œı˛À‡ ˚‡Ú ¸≈Ó¬¬Û± ˜ÀÚ Œ·±¬Û±À˘ı˛ √õ∂øÓ¬ øıù´±¸ ’±ÚÀÓ¬ Œ¬ÛÀı˛ÀÂ
Ó¬‡Ú ’±ı˛ ›ı˛ ˆ¬˚˛ øfl¬ ∑ Œ·±¬Û±˘ ˚‡Ú ›Àfl¬ Œfl¬f fl¬Àı˛ ¤Ó¬¸ı ’‚È¬Ú ‚Ȭ±ÀB ¤ı— ˚‡Ú
›ı˛ ˜Ó¬ Œ‚±ı˛Ó¬ı˛ ˚≈øMêı±øÚœı˛ ˜ÀÚ ¤À˝Ú ı˛+¬Û±ôL√ı˛ ¤Ó¬ ’ä ¸˜À˚˛ı˛ ˜ÀÒ… øÚÀ˚˛ ¤À¸ÀÂ
Ó¬‡Ú ¸≈Ó¬¬Û±ı˛ ά◊#;˘ ˆ¬øı¯∏…» ¸•§Àg¬ ’±˙±ı±œ ˝›˚˛±˝◊ ˚±˚˛º ’±ı˛ ˆ¬øMêı˛ √õ∂¸À/ ¸≈Ó¬¬Û±
Œ˚ √õ∂ùü fl¬Àı˛À Ӭ±ı˛ ά◊Mı˛ ŒÓ¬± ’øÓ¬ ¸˝Êº Ó¬±˝◊ Ó¬»é¬Ì±» ŒÈ¬øıÀ˘ı˛ ά◊¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ’±˜±ı˛
Œ˘‡±ı˛ ¬Û…±Î¬øȬ ŒÈ¬ÀÚ øÚÀ˚˛ ø˘À‡ ø˘±˜ ñ
ë댶ßÀ˝ı˛ Œı±Ú ¸≈Ó¬¬Û±,
ŒÓ¬±˜±ı˛ ¤˝◊ ø‰¬øͬøȬ Œ¬ÛÀ˚˛ ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ ıh¬ ’±Új Œ¬Û˘±˜ º ŒÓ¬±˜±˚˛ Œfl¬f fl¬Àı˛
Œ·±¬Û±˘ Œ˚ øı…˘œ˘± fl¬Àı˛ ‰¬À˘ÀÂÚ Ó¬±ı˛ ı˛¸±¶§±Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛˘±˜ ŒÓ¬±˜±ı˛ ¤˝◊ ø‰¬øͬı˛ ¸”ÀSº
¤ÊÚ… ŒÓ¬±˜±˚˛ ’À˙¯∏ ÒÚ…ı± º
Ó≈¬ø˜ Œ˚ ¸øͬfl¬ ¬ÛÀÔ˝◊ ’·Ë¸ı˛ ˝B ¤¸ı ’‚È¬Ú˝◊ Ó¬±ı˛ √õ∂˜±Ì º ¸Ó¬…¬ÛÀÔı˛ ¬ÛøÔfl¬Àı˛
Œfl¬f fl¬Àı˛˝◊ ŒÓ¬± ‚ÀȬ ¬Ûı˛À˜ù´Àı˛ı˛ ¤˜Ú ¸ı ’À˘Ãøfl¬fl¬ ˘œ˘± º ’±ı˛ ¤˝◊¸ı ’À˘Ãøfl¬fl¬
˘œ˘±ı˛ ˜Ò… øÀ˚˛˝◊ ŒÓ¬± ÷ù´ı˛ Ó“¬±ı˛ ˆ¬MêÀı˛ √õ∂±Ú fl¬Àı˛Ú øıù´±À¸ı˛ ıı˛ º fl¬±ı˛Ì Ó¬“±ı˛ ¬ÛÀÔ
‰¬˘ÀÓ¬ Œ·À˘ øıù´±¸˝◊ Œ˚ ¸ıÀ‰¬À˚˛ Œı˙œ √õ∂À˚˛±ÊÚ º ¤˝◊ øıù´±¸ ’ôL√Àı˛ ˘±ˆ¬ Ú± fl¬ı˛À˘ ≈À‰¬±À‡
‘ø©Ü Ô±fl¬À˘› Œ¸˝◊ ‘ø©ÜÀÓ¬ ˆ¬øMêı˛ œ¬Û Ê;À˘ Ú±, fl¬±ÀÚ ˚Ô±˚Ô |ıÌ˙øMê Ô±fl¬À˘› Ó¬±ı˛
¸±˝±À˚… ıÀ<ı˛ ˜ÀÒ… Œ˙±Ú± ˚±˚˛ Ú± ı“±˙œı˛ Œ˜±˝Ú ¸≈ı˛, ‰¬˘±ı˛ ¬ÛÀÔ ı±Ò±ı˛ ˜èˆ”¬ø˜ı˛ ¸•ú≈‡œÚ
˝À˘ ˜Ú› Œ˚±·±Ú øÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ú± ˆ¬ı˛¸± Œ˚ ¤˝◊ ˜èı˛ ›¬Û±Àı˛˝◊ ’±À ¸Àı˛±ıÀı˛ı˛ ¸≈Úœ˘
’ı¶ö±Ú º Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ¸ÀÓ¬…ı˛ ˘À鬅 ŒÓ¬±˜±ı˛ ¬ÛÔ ‰¬˘± qè ˝ı±ı˛ √õ∂±!¬±À˘˝◊ ÷ù´ı˛ ŒÓ¬±˜±Àfl¬
¬ÛÀÔı˛ ά◊¬ÛÀ˚±·œ fl¬Àı˛ Ó≈¬˘ÀÂÚº
¤ı±ı˛ ’±ø¸ ˆ¬øMê › ’¬ÛÓ¬…À¶ßÀ˝ı˛ √õ∂¸À/ º ¤ ı…±¬Û±Àı˛ Ó≈¬ø˜ ˚± ø˘À‡À± Ó¬±ı˛ ¸±ÀÔ
’±ø˜ ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı˝◊ ¤fl¬˜Ó¬º øıÀ˙¯∏Ó¬– Œ·±¬Û±˘ ˚‡Ú ›˝◊ øˆ¬é≈¬ ¸iß…±¸œı˛ fl¬±À ŒÓ¬±˜±Àfl¬
˜±À˚˛ı˛ ¬Ûøı˛‰¬À˚˛ ˆ”¬ø¯∏Ó¬ fl¬Àı˛À Ӭ‡Ú Œ¸˝◊ ¬Ûøı˛‰¬À˚˛˝◊ ¸±Ô«fl¬ fl¬Àı˛ ŒÓ¬±˘ øÚÀÊÀfl¬º ’Ô«±»
Œ·±¬Û±˘Àfl¬ ˆ¬øMê fl¬ı˛ÀÓ¬ Ú± ¬Û±ı˛À˘› Œfl¬±Ú é¬øÓ¬ ŒÚ˝◊ º Ó¬±Àfl¬ qÒ≈ Œ¶ß˝-ˆ¬±˘ı±¸±˚˛ ˆ¬øı˛À˚˛
±›ñÓ¬±˝À˘˝◊ Ó≈¬ø˜ ˘±ˆ¬ fl¬ı˛Àı Ó¬±ı˛ ’ÚôL√ fl‘¬¬Û±˜±Ò≈ı˛œº ¸±Ù¬˘…˜øG¬Ó¬ ˝Àı ŒÓ¬±˜±ı˛
’Ò…±R¬ÛÀÔı˛ ˚±S± º
¤˝◊ √õ∂¸À/ ıø˘ ñ ˆ¬øM긱ÒÚ±ı˛ ’Ô« ˝˘ Œ√õ∂˜ › ˆ¬±˘ı±¸± øÀ˚˛ ÷ù´Àı˛ı˛ ’±ı˛±ÒÚ± º
¤˝◊ ’±ı˛±ÒÚ± ˜”˘Ó¬– ¬Û“±‰¬ˆ¬±Àı fl¬ı˛± ˚±˚˛ ñ ˙±ôL√ˆ¬±Àı, ±¸…ˆ¬±Àı, ¸‡…ˆ¬±Àı, ˜Ò≈ı˛ˆ¬±Àı ›
ı±»¸˘…ˆ¬±Àı º ¤˝◊ ¬Û“±‰¬ˆ¬±Àıı˛ ˜ÀÒ… ¸ıÀ‰¬À˚˛ ¸≈jı˛ ¬ÛLö± ˝˘ ı±»¸˘…ˆ¬±ı ˚±ÀÓ¬ ¸ıÀ‰¬À˚˛
Ó¬±h¬±Ó¬±øh¬ ÷ù´ı˛Àfl¬ ˘±ˆ¬ fl¬ı˛± ˚±˚˛ º ’±ı˛ ¤˝◊ ı±»¸˘…ˆ¬±Àıı˛ ¸±ÒÚ±˝◊ ˝˘ Œ·±¬Û±˘¸±ÒÚ± ¤ı—
Œ¸˝◊ ¸±ÒÚ±ı˛ ˜”˘ ¸”S˝◊ ˝˘ ¬’¬ÛÓ¬…À¶ß˝ º ¤˝◊ ¸±ÒÚ±˚˛ ÷ù´ı˛Àfl¬ Œ‡ÀÓ¬ ˝˚˛ ¸ôL√±Úı˛+À¬Û ¤ı—
˚Ô±Ô« ¸ôL√±ÚÀ¶ßÀ˝ Ó“¬±Àfl¬ ı≈Àfl¬ ŒÈ¬ÀÚ øÚÀ˘˝◊ ¸±Ô«fl¬ ˝˚˛ ¸±ÒÚ± º Ó¬±˝◊ Œ·±¬Û±˘Àfl¬ ˚‡Ú Ó≈¬ø˜
¸ôL√±Úı˛+À¬Û ŒÀ‡Â ¤ı— Œ·±¬Û±˘› ˚‡Ú ŒÓ¬±˜±˚˛ øÀ˚˛À Ӭ±ı˛ ˜±Ó‘¬ÀQı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛ Ó¬‡Ú ¤˝◊
’¬ÛÓ¬…À¶ßÀ˝˝◊ Ó≈¬ø˜ Œ·±¬Û±˘Àfl¬ fl¬±À ŒÈ¬ÀÚ Ú±› º ¸˜ô¶∏ ¸MW± øÀ˚˛ Ó¬±Àfl¬ ˆ¬±˘ı±À¸±Ä ı≈fl¬ˆ¬ı˛±
Œ¶ß˝˜˜Ó¬± øÀ˚˛ Ó¬±Àfl¬ ’±¬ÛÚ fl¬Àı˛ Ú±› º ˚Ó¬˝◊ ¤˝◊ Œ¶ß˝-√õ∂œøÓ¬-˜˜Ó¬±-ˆ¬±˘ı±¸± øÀ˚˛ Ó¬±Àfl¬
Ó≈¬ø˜ ’±¬ÛÚ fl¬Àı˛ øÚÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı Ó¬Ó¬˝◊ Qı˛±øi§Ó¬ ˝Àı ŒÓ¬±˜±ı˛ ø¸øX¬ º ˜±Ó‘¬ÀQı˛ ¤˝◊ ‹ù´˚«…˝◊ ŒÓ¬±
ˆ¬±˘ı±À¸ Œ·±¬Û±˘ º ¤˝◊ Œ¶ß˝ı˛¸¸≈Ò± ’±fl¬_ ¬Û±Ú fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ…˝◊ ŒÓ¬± øıù´ıËp±ÀG¬ı˛ øÚ˚˛ôL√±
ø˙qı˛+À¬Û ŒÚÀ˜ ’±À¸Ú ˜±øȬı˛ ¬Û‘øÔıœı˛ ¸±Ò±ı˛Ì ˜±Ú≈À¯∏ı˛ fl¬±À º
’±ø˜ øÚø}¬Ó¬ ñ ¤˝◊ ’¬ÛÓ¬…À¶ßÀ˝ı˛ ¸±ÒÚ±˝◊ ¤fl¬øÚ ŒÓ¬±˜±˚˛ Œ¬ÛÓÀ ŒÀı ø¸øX¬ı˛
’˜‘Ó¬À˘±Àfl¬ º ’±ı˛ Ó¬‡Ú˝◊ Ó≈¬ø˜ ˘±ˆ¬ fl¬ı˛Àı ŒÓ¬±˜±ı˛ ¸fl¬˘ ÊœıÚ-øÊ:±¸±ı˛ ά◊Mı˛ º
ˆ¬±˘ ŒÔÀfl¬± º
ñ ˝◊øÓ¬
ŒÓ¬±˜±ı˛ ±±íí

Ó¬±ı˛ Ûı˛ ı˝◊ŒÓ .........