√õ∂±øl¶ö

õ∂±øl¶ö±Ú –
õ∂Ô˜ √õ∂fl¬±˙
Ãõ∂Ô˜ ∂fl¬±˙, ˜˝±˘˚˛± 2009
√1º ˜À˝˙ ˘±˝◊ÀıËı˛œ
fl¬±˙œÒ±À˜ ’±Àʱ ‚ÀȬ ’‚È¬Ú √ õ ∂fl¬±˙fl¬
¿˜» Ó¬±ı˛±Új ¶§±˜œ
2ì1, ˙…±˜±‰¬ı˛Ì Œ ¶ÜòœÈ¬, fl¬ø˘ - 73
ŒÙ¬±Ú - 2241 7479
Ê˚˛˜±Ó¬±ı˛± ¬Û±ıø˘˙±¸« 2º Œ ı≈fl¬ Œà¬±ı˛
ï fl¬±˙œÒ±À˜ ı±ı± øıù´Ú±Ô › ˜± ’i߬۔̫± øfl¬ˆ¬±Àı ’±Àʱ Ó“¬±Àı˛ 255ì2, Œ˚±Ò¬Û≈ı˛ ¬Û±fl«¬ 13, ı—øfl¬˜ ‰¬…±È¬±Êœ« ¶ÜòœÈ¬, fl¬ø˘ - 73
˙ı˛Ì±·Ó¬ ˆ¬MêÀfl¬ ı˛é¬± fl¬Àı˛Ú Ó¬±ı˛˝◊ ¤fl¬ õ∂Ó¬…é¬ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ’¬Û”ı« fl¬ø˘fl¬±Ó¬± - 700 068 ŒÙ¬±Ú - 2241 9266, 6516 6695
øÚ˙«Ú º Œ¸˝◊¸±ÀÔ ¸˜·Ë fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ √õ∂øÓ¬øȬ Ó¬œÀÔ«ı˛ Œ¬ÛÃı˛±øÌfl¬, 3º ŒÊ Û±ıø˘ø˙—
’±Ò…±øRfl¬ Ó¬Ô± ‹øÓ¬˝±ø¸fl¬ øııı˛Ì› ¸±Ô«fl¬ˆ¬±Àı Ó≈¬À˘ Òı˛± ˝À˚˛À © ¿˜øÓ¬ ˜œı˛± ·À/±¬Û±Ò…±˚˛ fl¬Ó‘«¬fl¬ 13, ı—øfl¬˜ ‰¬…±È¬±Êœ« ¶ÜòœÈ¬, fl¬ø˘ - 73
¸ı« ¶ § M W ¸—ı˛ ø é¬Ó¬ ŒÙ¬±Ú - 2219 7920
¤˝◊ ˜˝±·ËÀLö º ó
4º ı≈fl¬ Œ√ÙˬG¬¸
à õ∂BÂø˙äœ
õ ∂BÂø˙äœ 8ìøı, ˙…±˜±‰¬ı˛Ì Œ ¶ÜòœÈ¬,
fl¬ø˘ - 73
¿ ¸≈Új ˜≈À‡±¬Û±Ò…±˚˛
ŒÙ¬±Ú - 98302 24091
5º ø·øı˛Ê± ˘±˝◊ÀıËı˛œ
ıÌ« ¸ —¶ö ± ¬ÛÚ
22ìø¸, fl¬À˘Ê Œı˛±, fl¬ø˘ - 9
’ı˛+¬Û M&l
ŒÙ¬±Ú - 2241 5468
˜≈ ^ Ì
6º ¸—¶‘®Ó¬ ¬Û≈ô¶∏fl¬ ˆ¬±G¬±ı˛
øÚά◊ø√õ∂KÈ 38, øıÒ±Ú ¸ı˛Ìœ, fl¬ø˘ - 6
Ó¬±ı˛±ø˙¸ ·À/±¬Û±Ò…±˚˛ 112ì12, ŒıÀ˘‚±È¬± À˜Ú Œı˛±Î ŒÙ¬±Ú - 2241 1208
¬fl¬˘fl¬±Ó¬± - 10 7º Ú±Ô ı˱±¸«
Œ˘‡Àfl¬ı˛ ı˝◊-¤ı ¤ıþþ website : 9, ˙…±˜±‰¬ı˛Ì Œ ¶ÜòœÈ¬, fl¬ø˘ - 73
http://sites.google.com/site/
ŒÙ¬±Ú - 2241 9183
thebooksoftarashisgangopadhyay
8º ¸Àı«±˚˛ ı≈fl¬ à¬˘
˝±›h¬± Œà¬˙Ú
Œ˘‡Àfl¬ı˛ ¸±ÀÔ Œ˚±·±À˚±À·ı˛ øͬfl¬±Ú± –
9ºº ›—fl¬±ı˛ ¬Û≈ô¶∏fl¬ ˆ¬±G¬±ı˛
¬ Ó¬±ı˛±ø˙¸ ·À/±¬Û±Ò…±˚˛
›—fl¬±ı˛ Œ¸ıfl¬ ¸—‚
Box No. - 10455
ı˛±˜±Ú≈Ê fl≈¬?, ø·¸≈˝,◊ U·˘œ
fl¬±˘œ‚±È¬ Œ¬Û±à¬ ’øÙ¬¸
Ê˚˛˜±Ó¬±ı˛± ¬Û±ıø˘˙±¸«
¬Û±ıø˘˙±¸« ŒÙ¬±Ú - 2684 6790
fl¬ø˘fl¬±Ó¬± - 700 026
fl¬˘fl¬±Ó¬± - 700 068 email:tarashisfans@gmail.com
•ı˝◊À˜˘±˚˛ ø·øı˛Ê± ˘±˝◊ÀıËı˛œ ¤ı— ¸—¶‘®Ó¬
Û≈ô¶∏fl¬ ˆ¬±G¬±Àı˛ı˛ à¬À˘› ¬Û±›˚˛± ˚±Àı—
˜”˘… - 70 Ȭ±fl¬±
 ά◊ » ¸·«
 Û≈ı˛œÒ±À˜ı˛ Œˆ¬±˘±ø·øı˛ ’±|À˜ı˛ ’Ò…é¬, ˜˝±¸±øÒfl¬± ¿¿
¬Û±·˘œ˜±À˚˛ı˛ øÚÓ¬… Œ¸øıÓ¬ øÓ¬Ú Ê±·ËÓ¬ Œ·±¬Û±˘øı·Ë˝ Œ·Ãı˛À·±¬Û±˘
fl‘¬¯ûÀ·±¬Û±˘ › ı˛±˜À·±¬Û±À˘ı˛ ’ÀÚfl¬ ’Ó¬œøf˚˛ ˘œ˘±ı˛ ¸±é¬œ, ¸≈˜˝±Ú
fl¬˜«À˚±·œ Ó¬Ô± ¬Ûı˛˜ |ÀX¬˚˛ Œ√õ∂ø˜fl¬ ¸±Òfl¬ ¿ ’ı…Mê±Új ˜˝±ı˛±ÀÊı˛
fl¬ı˛fl¬˜À˘ ¤˝◊ ·ËLöøȬ ά◊»¸·« fl¬ı˛˘±˜º
– Œ¶ß˝±˙œ¯∏ÒÚ…
Œ˘‡fl
KASHIDHAMEY AJO
GHOTEY AGHOTON
(This is a detailed account of the author’s
mystic experiences in Kashidham and his
unique vicinity with the great grihabodhut
Sanatanbhai, who has attained the sidhhi while
performing the sacred Akashbritti in
Kashidham. The divine experiences of this
grihabodhut prove that miracles still happen
there,even in these days.)
––– Tarashis Gangopadhyay

ˆ” ¬ ø˜fl¬±
ˆ¬±ı˛Ó¬ı¯∏« ˝˘ ¬Û‘øÔıœı˛ ’Ò…±RÊ·ÀÓ¬ı˛ √õ∂±ÌÀfl¬fº ¤˝◊ ά◊¬Û˜˝±ÀÀ˙ı˛ øÀfl¬ øÀfl¬
Âøh¬À˚˛ ’±À fl¬Ó¬ ’·øÌÓ¬ Ó¬œÔ«º √õ∂øÓ¬øȬ Ó¬œÀÔ«ı˛˝◊ ı˛À˚˛À ’±¬ÛÚ ’±¬ÛÚ ˜±˝±R…Ä
√õ∂øÓ¬øȬ Ó¬œÀÔ«˝◊ ˚≈À· ˚≈À· ‚ÀȬ Œ·À fl¬Ó¬ ’˜‘Ó¬˜˚˛ ‹˙œ˘œ˘±º ¤˝◊ ‹˙œ˘œ˘±ı˛
√õ∂À˚˛±ÊÚ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ÊœıÀÚ ’Ú–¶§œfl¬±˚«…º ¤˝◊ ˘œ˘±ı˛ ˜±Ò…À˜˝◊ Œ˚ ¬Ûı˛À˜ù´ı˛ ʱڱÚ
ŒÚ Ó“¬±ı˛ ά◊¬Ûø¶öøÓ¬ ¤ı— ¤ı˛˝◊ ˜Ò… øÀ˚˛ ÊœıÀfl ’±fl¬¯∏«Ì fl¬Àı˛Ú ˆ¬øMêı˛ Ê·ÀÓ¬ı˛
øÀfl¬º
√õ∂ùü ά◊ͬÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ñ ¸˜ô¶∏ ¬Û‘øÔıœ Ó¬Ô± ÊœıÊ·Ó¬˝◊ ŒÓ¬± ¬Ûı˛À˜ù´Àı˛ı˛ ı…Mê
ı˛+¬Û ¤ı— ¸ı«ˆ”¬ÀÓ¬˝◊ øıı˛±Ê fl¬ı˛ÀÂÚ øÓ¬øÚº Ó¬Àı ŒıÀ ŒıÀ øıøˆ¬iß Ó¬œÔ«Àé¬ÀS˝◊
Ó“¬±ı˛ ’øÒfl¬±—˙ ˘œ˘±ı˛ ¶§± ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ Œfl¬Ú∑ ά◊MÀı˛ ¸øıÚÀ˚˛ ı˘ı ñ ı±Ó¬±À¸ı˛
ά◊¬Ûø¶öøÓ¬ ŒÓ¬± ¸ı ¶ö±ÀÚ˝◊ Ô±Àfl¬º øfl¬c√ Ó¬± ˆ¬±˘ˆ¬±Àı ’Ú≈ˆ¬ı fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝À˘ ¬Û±‡±ı˛
√õ∂À˚˛±ÊÚ ¬ÛÀh¬º Ó¬œÔ«Àé¬S&ø˘ ˝˘ Œ¸˝◊ ¬Û±‡±ı˛ ˜Ó¬º ˚≈À· ˚≈À· Œ¸‡±ÀÚ øÚÓ¬… ‰¬˘ÀÓ¬
Ô±fl¬± ˚±·˚:, øÚÓ¬… ¬Û”ʱ › ’±ı˛±ÒÚ±ı˛ ˜ÀLa±B‰¬±ı˛ÀÌı˛ ¸”Ñ ’Ú≈ı˛ÌÌ Œ˚ Œ¸‡±Úfl¬±ı˛
’±ı˝˜G¬À˘ı˛ √õ∂øÓ¬øȬ ’Ú≈fl¬Ì±ı˛ ˜±ÀÁ¬ ¤fl¬ ’¬Û”ı« øı…ˆ¬±ı ¸=¡±ı˛ fl¬Àı˛ Œ˚˛º Ó¬±˝◊
Œ¸˝◊ øı… ¬Ûøı˛Àı˙ ‹˙œ˘œ˘± ¸—·Í¬ÀÚı˛ Œé¬ÀS› øıÀ˙¯∏ ¸˝±˚˛Ó¬± fl¬Àı˛º
fl¬±˙œÒ±˜ ˝˘ ¤˜Ú˝◊ ¤fl¬ ˜˝±Ó¬œÔ«º ¬Û≈ı˛±Ì ıÀ˘ ñ ¤˝◊ ˜˝±Ó¬œÔ« Ê·ÀÓ¬ı˛
’±ø˜Ó¬˜ Œé¬Sº fl¬øÔÓ¬ ’±À ñ Ê·» ¸‘ø©Üı˛ ¬Û”Àı« ¶§˚˛— øıù´Ú±Ô ’±¬ÛÚ øS˙”À˘ı˛
ά◊¬Ûı˛ ¤˝◊ ¸≈ı˛˜… Ú·ı˛œ øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛Úº Ó¬±˝◊ ¬Û‘øÔıœı˛ ’ôL√ˆ≈«¬Mê ˝À˚˛› ¤˝◊ ¶ö±Ú ¬Û‘øÔıœ
ıø˝ˆ”«¬Ó¬º ¤‡±Úfl¬±ı˛ ¸ı«˜˚˛ fl¬Ó«¬± øıÀù´ù´ı˛ øıù´Ú±Ôº ’±ı˛ øıù´Ú±Ô ˝À˘Ú ’øı˜≈ÀMêù´ı˛º
ÊœÀıı˛ ¬Ûı˛˜ ˜≈øMê±Ó¬±º Ó¬±˝◊ fl¬±˙œÒ±À˜ ˜‘Ó≈¬…ı˛ ’Ú… Ú±˜ ˝˘ ˜˝±˜≈øMêº ¤‡±ÀÚ Œ˚
ÊœÀıı˛˝◊ ˜‘Ó≈¬… ˝˚˛ Œ¸˝◊ øıù´Ú±ÀÔı˛ fl‘¬¬Û±˚˛ ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛ ˆ¬ııg¬Ú ŒÔÀfl¬ ¬Ûı˛˜ ˜≈øMêı˛
’±Új˜˚˛ ’±¶§±º ¬Ûı˛˜ ˜≈øMêÓ¬œÔ« ¤˝◊ fl¬±˙œÒ±À˜ ı±ı± øıù´Ú±Ô › ˜± ’i߬۔̫±ı˛
˘œ˘± ŒÓ¬± ˚≈·˚≈·±ôL√ı˛ ÒÀı˛ ‰¬À˘ ’±¸Àº ˚≈À· ˚≈À· fl¬Ó¬ :±Úœ, Œ˚±·œ ¤ı— ˆ¬Mê ˘±ˆ¬
fl¬Àı˛ÀÂÚ Ó“¬±Àı˛ ‹˙œ˘œ˘±ı˛ ’˜‘Ó¬ ’±¶§±º ¤˝◊ ’˜‘ÀÓ¬ı˛ ¶§± Ó¬“±Àı˛ Œø‡À˚˛ÀÂ
ˆ¬ııg¬Ú ŒÔÀfl¬ ˜≈øMêı˛ ά◊¬Û±˚˛ ñ ÊœıQ ŒÔÀfl¬ ø˙ıÀQ ά◊Mı˛ÀÌı˛ ¬ÛÔº
’±Àʱ fl¬±˙œÒ±À˜ øÚÓ¬… √õ∂ı±ø˝Ó¬ ˝À˚˛ ‰¬À˘À ¤˝◊ ‹˙œ˘œ˘±ı˛ Œ¶⁄±Ó¬Ò±ı˛±º Œ¸˝◊
’˜‘Ó¬Ò±ı˛±ı˛ ¶ÛÀ˙« ’±Àʱ fl¬Ó¬ ˜˝±R± ˘±ˆ¬ fl¬ı˛ÀÂÚ ˝◊©Üfl‘¬¬Û±ı˛ ’±Új˜˚˛ ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬
˚± Ó¬“±Àı˛ Œø‡À˚˛ øÀB ˜˝±˜≈øMêı˛ ø˙±º Ó¬“±Àı˛˝◊ ¤fl¬ÊÚ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊º 2001
¸±À˘ ¤fl¬ ’¬Û”ı« ’‚ȬÀÚı˛ ˜±Ò…À˜ Ó“¬±ı˛ ¸±øißÀÒ… ’±¸±ı˛ Œ¸Ãˆ¬±·… ’±˜±ı˛ ˝À˚˛ø¢º
2
qÒ≈˜±S &èı˛ øÚÀ«˙¬Û±˘Ú ¤ı— ˝◊À©Üı˛ ά◊¬Ûı˛ ’Ȭ˘ ˙ı˛Ì±·øÓ¬ ¤fl¬ÊÚ ˆ¬MêÀfl¬ Œ˚
˜˝±ø¸øX¬ı˛ Œfl¬±Ú ô¶∏Àı˛ øÚÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ó¬±ı˛ √õ∂fl‘¬©ÜÓ¬˜ ά◊±˝ı˛Ì ¤˝◊ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊º
øıg¬…±‰¬˘ ˙« À Ú ø·À˚˛ ʱ˜À˙¬Û≈ À ı˛ ı ˛ øıø˙©Ü ‰¬±È¬±Î« ¬ ’…±fl¬±Î¬◊ K Ȭ…±KȬ ¸Ú±Ó¬Ú
˜≈À‡±¬Û±Ò…±À˚˛ı˛ ˜ÀÒ… Œ˚ ¬Ûøı˛ıÓ«¬ÀÚı˛ ¸”S¬Û±Ó¬ ‚ÀȬ Ó¬±ı˛ ¬Û”Ì«Ó¬± øÓ¬øÚ ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛Ú
fl¬±˙œÒ±À˜ ’±fl¬±˙ı‘øMı˛ ¸±ÒÚ±ı˛ ˜Ò… øÀ˚˛º ’±fl¬±˙ı‘øMı˛ fl¬Àͬ±ı˛Ó¬˜ ˙ı˛Ì±·øÓ¬ı˛
¸±ÒÚ± Ó¬“±Àfl¬ Œ˚±·±˚˛ ˝◊©Ü˘±Àˆ¬ı˛ ø˙±º ¤˝◊ ˜˝±R±ı˛ fl¬±˙œÒ±À˜ ¸±ÒÚ±, ø¸øX¬ ›
˜≈øMêı˛ øı… ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ øııı˛Ì˝◊ ¤˝◊ ·ËÀLöı˛ ˜”˘ øı¯∏˚˛º ’±Àʱ Œ˚ ˜≈øMêÓ¬œÔ« fl¬±˙œÒ±À˜
¸ı±ı˛ ˜±ÀÁ¬ ŒÔÀfl¬› øÚˆ‘¬Ó¬ˆ¬±Àı ‹˙œ˘œ˘±ı˛ ’˜‘Ó¬ ’±¶§± fl¬ı˛± ˚±˚˛ Œ¸˝◊ øı…
’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ’¬Û”ı« øııı˛Ì ¸fl¬À˘ı˛ ¸±ÀÔ ˆ¬±· fl¬Àı˛ ŒÚ˚˛±ı˛ ÊÚ…˝◊ ’±˜±ı˛ ¤˝◊ ·ËLö
ı˛‰¬Ú±ı˛ ά◊À…±·º
Œ¸˝◊¸±ÀÔ fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ Œ¬ÛÃı˛±øÌfl¬ Ó¬Ô± ‹øÓ¬˝±ø¸fl¬ Œ√õ∂鬱¬ÛȬ› Ó≈¬À˘ Òı˛± ˝À˚˛ÀÂ
¤˝◊ ·ËÀLöº ¤fl¬˝◊¸À/ fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ¸fl¬˘ √õ∂˜≈‡ ˜øjÀı˛ı˛ ˜±˝±R…, Œ¸‡±Úfl¬±ı˛ ¸fl¬˘
‚±ÀȬı˛ øııı˛Ì ¤ı— Œ¸‡±ÀÚ ’±·Ó¬ øıøˆ¬iß ˜˝±R±ı˛ ’Ó¬œøf˚˛ ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬› ά◊¬Û¶ö±¬ÛÚ
fl¬ı˛± ˝À˚˛À ¤˝◊ ·ËÀLöº ¤fl¬fl¬Ô±˚˛, ˚≈À· ˚≈À· fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ˝◊øf˚˛·Ë±˝… ı˛+¬Û Ó¬Ô± ’Ó¬œøf˚˛
ı˛+¬Û˜±Ò≈ı˛œı˛ ¸øıô¶∏±ı˛ øııı˛Ì fl¬˘À˜ı˛ Ó≈¬ø˘ÀÓ¬ Ù≈¬øȬÀ˚˛ ŒÓ¬±˘±˝◊ ø¢ ’±˜±ı˛ ˘é¬…º
Ó¬±˝◊ ¤˝◊ ·ËLö ¬Û±Í¬ fl¬Àı˛ ˚ø ¤fl¬ÊÚ ˆ¬Mê› fl¬±˙œÒ±˜Àfl¬ ’ôL√Àı˛ı˛ ά◊¬Û˘øt øÀ˚˛
ʱڱı˛ ÊÚ… ’±·Ë˝œ ˝Ú ¤ı— fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ’Ú…Ó¬˜ Œ|ᬠ˜˝±R± ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛
˜Ó¬˝◊ ¸±ÒÚ±ı˛ ˜±Ò…À˜ ˝◊À©Üı˛ √õ∂øÓ¬ ¬Ûı˛˜ ˙ı˛Ì±·øÓ¬ ˘±ˆ¬ fl¬ı˛±ı˛ ˜˝±Ú ıËÀÓ¬ ıËÓ¬œ ˝Ú
Ó¬Àı ¤˝◊ ·ËLö ı˛‰¬Ú±ı˛ √õ∂˚˛±¸ ¸±Ô«fl¬ ˝À˚˛À ıÀ˘ ˜ÀÚ fl¬ı˛ıº
– Œ˘‡fl

¤fl
˙±ù´À˜Ò ‚±ÀȬı˛ ø¸“øh¬ı˛ Ò±À¬Û ¤fl¬˘± ıÀ¸ Œ‰¬À˚˛ ’±ø ·/±ı˛ ¬Û±ÀÚº
¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ fl‘¬¯û± øZÓ¬œ˚˛±ı˛ ÒıÒÀı ŒÊ…±»¶ß±˚˛ ŒÂÀ˚˛ ’±À ’±fl¬±˙º Œ˜‚˙”Ú… ’±fl¬±À˙
Ù≈¬È¬Ù≈¬ÀȬ ‰“¬±Àı˛ ’±À˘±ı˛ fi#;À˘… øȬ˜øȬ˜ ’±fl¬±˙œÀ¬Ûı˛ ˜Ó¬ Ó¬±ı˛±ı˛±› Œfl¬˜Ú Œ˚Ú øÚ©xˆ¬
˝À˚˛ ¬ÛÀh¬Àº ’¬Û”ı« ŒÊ…±»¶ß±ı˛ ’±À˘±˚˛ ά◊Mı˛ı±ø˝Úœ ·/±ı˛ ı˝øÓ¬ Ê˘Ò±ı˛±› Œ˚Ú ˝À˚˛
ά◊ÀͬÀ ’·±Ò ı˛˝¸…˜˚˛œº ‚±ÀȬı˛ fl¬±À ı“±Ò± ŒÚÃfl¬±ı˛˛ ¸±øı˛ÀÓ Ê˘Ò±ı˛±ı˛ ¢±» ¢±» ˙s
¤fl¬ ’¬Û”ı« ’|nÓ¬ Ó¬±Ú Ó≈¬˘Àº ”Àı˛ ·/±ı˛ øé¬Ì±—À˙ ¤fl¬ Á“¬±fl¬ ı±ø˘˝“±¸ ŒÚÀ˜ÀÂ
ŒÊ…±»¶ß±À˜˙± ’g¬fl¬±ı˛ ÊÀ˘º ŒÊ…±»¶ß±ı˛ ’±˘¬ÛÚ± ·±À˚˛ Œ˜À‡ ı±ø˘˝“±¸&ø˘ ’±¬ÛÚ˜ÀÚ
Œ‡À˘ ‰¬À˘À øÚÀÊÀı˛ ˜ÀÒ…º
ı˛±Ó¬ ı±h¬ÀÓ¬ Ô±fl¬±ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ¤˝◊ ’Ú…Ó¬˜ Œ|ᬠ‚±È¬› ’ÀÚfl¬±—À˙˝◊
øÚÊ«Ú ˝À˚˛ ¤À¸Àº ˙±ù´À˜Ò ‚±ÀȬı˛ ά◊¬ÛÀı˛ı˛ fl¬±˘œ˜øjı˛ › ·/±˜øjı˛ ŒÓ¬± ıU ¬Û”Àı«˝◊
ıg¬ ˝À˚˛ Œ·Àº Ó¬œÀı˛ı˛ ÂSœ&ø˘› ¸±Ò±ı˛Ì øÚ˚˛À˜˝◊ ÊÚ˙”Ú…º ı˛±ÀÓ¬ı˛ ŒÊ…±»¶ß± ’±ı˛
Ó¬œÀı˛ı˛ ˘…±•ÛÀ¬Û±Àà¬ı˛ ˜±˚˛±ıœ ’±À˘± ø˜À˘ø˜À˙ øÚÊ«Ú ¤˝◊ ‚±È¬øȬÀfl¬ ’±Àı˛± Œ˜±˝˜˚˛œ
fl¬Àı˛ Ó≈¬À˘Àº ˙±ù´À˜Ò ‚±ÀȬı˛ øı˙±˘ øı˙±˘ Ò±¬Û&ø˘ı˛ øÀfl¬ Œ‰¬À˚˛ ˜ÀÚ ˝ÀB ñ
˚≈· ˚≈· ÒÀı˛ ıU ¶§Ì±«˘œ ¶ú‘øÓ¬ı˛ ¬Ûø‰¬˝ê ı≈Àfl¬ øÚÀ˚˛ ¤ı˛±› Œ˚Ú Î≈¬Àı ’±À ˆ¬±Àıı˛ ’±ÀıÀ˙º
˝˚˛ÀÓ¬± ˆ¬±ı¸˜±øÒı˛ ˜±Ò…À˜ ¤ı˛± øÙ¬Àı˛ Œ·À ¸Ó¬…˚≈À· ¤˝◊ ‚±ÀȬı˛ Ó¬œÀı˛ ıËp±ı˛ ˙øȬ
’ù´À˜Ò ˚À:ı˛ ¶ú‘øÓ¬ÀÓ¬Ä ˝˚˛ÀÓ¬± ’±Ú˜ÀÚ ˆ¬±ıÀ ¤˝◊ ‚±ÀȬı˛ ı≈Àfl¬ ˚≈À· ˚≈À· ‚ÀȬ ˚±›˚˛±
’ʶ⁄ ’À˘Ãøfl¬fl¬ ‚Ȭڱı˛ fl¬Ô± ˚±ı˛ ø˝¸±ı ˝◊øÓ¬˝±¸› ı˛±À‡øÚÄ øfl¬—ı± ˝˚˛ÀÓ¬± ¤Àı˛ ¶ú‘øÓ¬ÀÓ¬
’±˜±ı˛˝◊ ˜Ó¬ øˆ¬h¬ fl¬Àı˛ ’±¸À 2001 ¸±À˘ı˛ 23Œ˙ ’À"±ıı˛ ’±˜±˚˛ Œfl¬f fl¬Àı˛ ‚Ȭ±
Œ¸˝◊ ’‚ȬÀÚı˛ fl¬Ô± ˚±ı˛ ¸”S¬Û±Ó¬ ˝À˚˛ø¢ ¤˜Ú˝◊ ¤fl¬ ı˛±ÀÓ¬ ¤˝◊ ˙±ù´À˜Ò ‚±ÀȬı˛
ı≈Àfl¬˝◊º ’±Ê ı˛±ÀÓ¬ ·/±ı˛ Ó¬œÀı˛ ¤˜Ú ά◊±¸ˆ¬±Àı ’±˜±˚˛ ıÀ¸ Ô±fl¬ÀÓ¬ ŒÀ‡ ’Ó¬œÀÓ¬ı˛
Œ¸˝◊ ’¬Û±øÔ«ı ¶ú‘øÓ¬ ˝˚˛ÀÓ¬± ’±˜±ı˛ ˜Ó¬ ›Àı˛ ˜ÀÚ› ÂÀjı˛ Ó¬±Ú Ó≈¬˘Àº ¤˜Ú˝◊ ¤fl¬
˜±˚˛±ıœ ı˛±ÀÓ¬˝◊ ŒÓ¬± ’±ø˜ √õ∂Ô˜ ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛ø¢±˜ Œ¸˝◊ ’¬Û±øÔ«ı ·‘˝œ ’ıÒ≈Ó
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ ¸±é¬±»º
˜Ú ˚‡Ú ¤˝◊ øÚô¶∏t ’¬Û±øÔ«ı ¬Ûøı˛ÀıÀ˙ ¶ú‘øÓ¬ı˛ ¸±·Àı˛ ˝±øı˛À˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ‰¬±˝◊À Ӭ‡Ú
˜ÀÚı˛ ˝±Ó¬ ÒÀı˛ ’±ø˜› øÙ¬Àı˛ ˚±˝◊ Ú± Œfl¬Ú ¶úı˛ÀÌı˛ ¸ı˛Ìœ ŒıÀ˚˛Ø ’±˜±ı˛ Œ¸˝◊ ’¬Û±øÔ«ı
’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ¶ú‘øÓ¬‰¬±ı˛Ì˝◊ fl¬ı˛± ˚±fl¬ Ú± ¤˝◊ øÚÊ«Ú ¶ú‘øÓ¬À˜≈ı˛ ŒÊ…±»¶ß±ı˛±ÀÓ¬º ’Ó¬œÀÓ¬ı˛
Œ¸˝◊ ¸≈‡¶ú‘øÓ¬ Œ˚ ıı˛±ıı˛˝◊ ˜Ú ˆ¬øı˛À˚˛ ŒÓ¬±À˘ Ó‘¬ølı˛ ’¬Ûı˛+¬Û ’±ÀıÀ˙º
¸øÓ¬… ı˘ÀÓ¬ øfl¬, 2001 ¸±À˘ ’±˜±ı˛ fl¬±˙œ ’±·˜ÀÚı˛ Œfl¬±Ú ¸y¬±ıÚ±˝◊ ø¢ Ú±º
øfl¬c√ ˜≈˙øfl¬˘ ˝˘ ñ øıÒ±Ó¬±ı˛ ¤˝◊ ı˛/˜À=¡ Œ˚ √õ∂øÓ¬øȬ ÊœıÚ-ڱȬfl¬ øÚÓ¬… ’øˆ¬ÚœÓ¬ ˝˚˛
Ó¬±ÀÓ¬ √õ∂øÓ¬øȬ ‘À˙…˝◊ Ô±Àfl¬ øÚÓ¬…ÚÓ≈¬Ú ‰¬˜fl¬º Ù¬À˘ ˚± ¬Û±øÔ«ı øı‰¬±Àı˛ é¬øÌfl¬ ¬Û”Àı«› ’¸y¬ı
Œˆ¬Àı øÚ˝◊ Ó¬± ¬Û˘Àfl¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ¸y¬Àı ı˛+¬Û ŒÚ˚˛ ’±ı˛ ˚± Ú± ˝›˚˛±ı˛ Œfl¬±Ú fl¬±ı˛Ì˝◊ ŒÚ˝◊
Œ¸˝◊ ‚Ȭڱ› ˝Í¬±» ’fl¬±ı˛ÀÌ Œfl¬˜Ú ı“±fl¬ ŒÚ˚˛ ’Ú… ¬ÛÀÔı˛ ¬Û±ÀÚº ¤˝◊¸ı ‰¬˜»fl¬±ı˛ ‰¬˜Àfl¬ı˛
4 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
˜Ò… øÀ˚˛˝◊ ¤˝◊ ˜˝±øıÀù´ı˛ √õ∂øÓ¬øȬ ’±R±ı˛ ÊœıÚ-ڱȬÀfl¬ı˛ ¬Ûı˛˜ ڱȬ…fl¬±ı˛ ’±¬ÛÚ fl¬˘À˜ı˛
¸”Ñ ŒÂ“±˚˛±˚˛ Ó“¬±ı˛ ¸‘©Ü ‰¬øı˛SÀı˛ ÊœıÀÚ ¤Àfl¬fl¬øȬ ÚÓ≈¬Ú ’‚ȬÀÚı˛ ¸”S¬Û±Ó¬ ‚Ȭ±Úº ’±˜±ı˛
Œ¸Ãˆ¬±·…ñ 2001 ¸±À˘ fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ˜Ó¬ ˜˝±¬ÛøıS Œé¬ÀS ¤˝◊ ’Ò˜Àfl¬ Œfl¬f fl¬Àı˛˝◊
¤˜Ú ¤fl¬øȬ ’¬Û”ı« ’‚È¬Ú ‚ÀȬø¢º
’±À·˝◊ ıÀ˘ø ñ 2001 ¸±À˘ fl¬±˙œÒ±À˜ ’±˜±ı˛ ’±¸±ı˛ Œfl¬±Ú ¬Ûøı˛fl¬äÚ±˝◊ ø¢
Ú± º ¬Ûøı˛fl¬äÚ± ø¢ ˘ÀéƬà ˚±S±ı˛Ä ά◊ÀV˙… ø¢ 25À˙ ’À"±ıı˛ ¸g¬…±˚˛ ›‡±Úfl¬±ı˛ ¤fl¬øȬ
Ò˜œ«˚˛ ¸ˆ¬±˚˛ Œ˚±·±Úº ˜±ÀÁ¬˜ÀÒ…˝◊ ŒÀ˙ı˛ øıøˆ¬iß Ê±˚˛·±˚˛ ¤ı˛fl¬˜ Ò˜œ«˚˛ ¸ˆ¬±˚˛ ’±˜±Àfl
Œ˚±· øÀÓ¬ ˝˚˛Ä fl¬‡ÀÚ± ıMê± ø˝À¸Àı, fl¬‡ÀÚ± ¸ˆ¬±¬ÛøÓ¬ ø˝À¸Àı, ’±ı±ı˛ fl¬‡ÀÚ± ı± √õ∂Ò±Ú
’øÓ¬øÔ ø˝À¸Àıº ˘ÀÑÃı˛ ›˝◊ Ò˜œ«˚˛ ¸ˆ¬±˚˛ Œ˙À¯∏±Mê ˆ”¬ø˜fl¬±ÀÓ¬˝◊ ’±˜±ı˛ ’ıÓ¬œÌ« ˝›˚˛±ı˛
fl¬Ô± ø¢º ¸ˆ¬±ı˛ ˜”˘ øı¯∏˚˛øȬ› ø¢ ‡≈ı˝◊ ’±fl¬¯∏«Ìœ˚˛ ñ ˆ¬±ı˛Ó¬ıÀ¯∏« ¸ı«Ò˜« ¸˜i§˚˛º
øıøˆ¬iß ÒÀ˜«ı˛ √õ∂øÓ¬øÚøÒı˛± Œ¸‡±ÀÚ ıMêı… ı˛±‡ÀıÚº Ó¬±˝◊ ¤À˝Ú ’Ú≈ᬱÀÚ √õ∂Ò±Ú ’øÓ¬øÔı˛
ˆ”¬ø˜fl¬±˚˛ ά◊À…±Mê±ı˛± ’±˜±˚˛ ı˛±‡ÀÓ¬ ‰¬±›˚˛±˚˛ ’±ø˜ ’±ı˛ ëÚ±í fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±øı˛øÚº ¸ˆ¬±˚˛
Œ˚±·±ÀÚı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ˘ÀÑà w˜ÀÌı˛ ά◊ÀV˙…› ø¢ ’±˜±ı˛º ’Ô‰¬ 27À˙ ’À"±ıı˛˝◊
’±˜±˚˛ øÙ¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı fl¬˘fl¬±Ó¬±˚˛ ¤fl¬øȬ øıÀ˙¯∏ fl¬±ı˛À̺ Ó¬±˝◊ ¸ˆ¬±ı˛ øÓ¬ÚøÚ ’±À·˝◊ 22À˙
’À"±ıı˛ ı˛±Ó¬ ¤·±Àı˛±È¬± Ú±·± ø˝˜ø·øı˛ ¤'À√õ∂À¸ ı˛›Ú± øÀ˚˛ø¢±˜ ˘ÀÑÃı˛ ά◊ÀVÀ˙…ñ
˚±ÀÓ¬ 23À˙ ’À"±ıÀı˛ı˛ ˜ÀÒ… ˘ÀÑÃÀÓ¬ Œ¬ÛÓÀ ¬ÛÀı˛ı˛ ≈˝◊ øÀÚı˛ ˜ÀÒ… ˘ÀÑà ¬Ûøı˛˙«Ú
Œ¸Àı˛ ŒÚ˚˛± ˚±˚˛º Œ¸˝◊˜Ó¬˝◊ øȬøfl¬È¬ Œfl¬ÀȬø¢±˜ ø˝˜ø·øı˛ ¤'À√õ∂À¸º ˚Ô±¸˜À˚˛ 22Œ˙
’À"±ıı˛ ı˛±Ó¬ ¤·±Àı˛±È¬± Ú±·± ø˝˜ø·øı˛ ¤'À√õ∂À¸ ı˛›Ú±› ˝À˚˛ø¢±˜ ˘ÀéƬÃı˛ ά◊ÀVÀ˙…º
øfl¬c√ ’±˜±ı˛ ÊœıÀÚı˛ ˘é¬… Œ˚ Œfl¬±Ô±˚˛ Œ·À˘ ¬Û±Àı ¬Û”Ì«Ó¬±ı˛ ¶§± Ó¬± ŒÓ¬± qÒ≈
’˘À鬅ı˛ Œ¸˝◊ ¬Ûı˛˜ øÚ˚˛ôL√±˝◊ ʱÀÚÚØ Ó¬±˝◊ Ó“¬±ı˛˝◊ ’/≈ø˘À˝˘ÀÚ ‚ÀȬ Œ·˘ ¤fl¬ ’¬Û”ı«
’‚Ȭں ’±ı˛ Œ¸˝◊ ’‚ȬÀÚı˛ ¸”ÀS˝◊ ˘ÀéƬÃı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ’˘À鬅ı˛ Œ¸˝◊ ø‰¬ı˛ôL√Ú Ú±È¬…fl¬±ı˛
’±˜±˚˛ øÚÀ˚˛ ¤À˘Ú fl¬±˙œÒ±À˜º ʱ·øÓ¬fl¬ ‘ø©Ü ’Ú≈˚±˚˛œ ˘é¬…w© Ü ˝À˘› ¬Û±ı˛˜±øÔ«fl¬ ‘ø©Ü
’Ú≈˚±˚˛œ ‚Ȭ˘ ¤fl¬ ’¬Û”ı« ˘é¬…¬Û”ı˛Ì ñ Œ˚ ˘é¬…Àfl¬ ÊœıÀÚı˛ ¬Ûı˛˜ ’ˆ¬œ©Ü ıÀ˘ ıı˛Ì
fl¬Àı˛ø Ӭ±ı˛˝◊ ¤fl¬ ’¬Û±øÔ«ı ’˜‘ÀÓ¬ı˛ ¶§± ˘±ˆ¬ fl¬ı˛˘±˜ ’±ø˜º
‚ȬڱȬ± Ó¬Àı ‡≈À˘˝◊ ı˘± ˚±fl¬º 22Œ˙ ’À"±ıı˛ ¬ı˛±ÀÓ¬ ŒÈ¬™ÀÚ ›Í¬±ı˛ ¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ¤fl¬È¬±Ú±
ŒÈ¬™Ú˚±S±˝◊ ‰¬˘ø¢ ’±˜±ı˛º ¤˜øÚÀÓ¬˝◊ ’±ø˜ w˜Ìø¬Û¬Û±¸≈ ˜±Ú≈¯∏º Ó¬±˝◊ ‚Àı˛ı˛ ı±˝◊Àı˛ ¤fl¬ı±ı˛
Œıı˛ ˝ÀÓ¬ ¬Û±ı˛À˘ ˜Ú Œ˚Ú ¬Û±˚˛ Â≈øȬı˛ ¶§±º Œ¸ı±ı˛› Ó¬±ı˛ ı…øÓ¬Sê˜ ˝˚˛øÚ º √õ∂±Ôø˜fl¬ˆ¬±Àı
ı˛±Ó¬È¬± ı±—Àfl¬ qÀ˚˛ ’±ÀÒ±-‚≈À˜ ’±ÀÒ± ʱ·ı˛ÀÌ˝◊ fl¬±øȬÀ˚˛ øÀ˚˛øº ’±ı˛ Ó¬±ı˛¬Ûı˛ Œˆ¬±ı˛
˝ÀÓ¬˝◊ ¤À¸ ıÀ¸øÂ Ê±Ú˘±ı˛ ¬Û±À˙º Ê±Ú˘±ı˛ ¬Û±À˙ ıÀ¸ Œ‰¬À˚˛ Œ‡ø¢±˜ é¬ÀÌ é¬ÀÌ
ıÀ˘ ˚±›˚˛± Œ√õ∂鬱¬ÛÀȬı˛ ‘˙…º fl¬‡ÀÚ± ˜Ú ˝±øı˛À˚˛ ˚±øB¢ ·Ë±˜… Œ˜Àͬ± ¬ÛÀÔı˛ ı“±Àfl¬
Œ˚‡±ÀÚ ı˛±‡±ø˘˚˛± ı“±˙œı˛ ’±Ú˜Ú± ά◊±¸œ ¸≈Àı˛ ˆ¬Àı˛ Ô±Àfl¬ ‰¬ı˛±‰¬ı˛º ’±ı±ı˛ fl¬‡ÀÚ± ı±
·Ë±˜Â±h¬± ›˝◊ ı˛±„±˜±øȬı˛ ¬ÛÀÔı˛ ¸À¯∏«Ù≈¬À˘ı˛ ˝˘À ˜±˚˛±˚˛ ˆ¬Àı˛ ά◊ͬø¢ ˜Ú ¤fl¬ ’¬Û±øÔ«ı
ά◊±¸œ ’±ÀıÀ˙º
ŒÈ¬™Ú ¬¤øÚ Œı˙ Œ˘È¬ ø¢º Ù¬À˘ ≈¬Û≈ı˛ 2-55ŒÓ¬ fl¬±˙œÀÓ¬ Œ¬ÛÃÂÀÚ±ı˛ fl¬Ô± Ô±fl¬À˘›
·øÓ¬ı˛ Œ¸ÃÊÀÚ… Œ‡ÀÓ¬ Œ‡ÀÓ¬ ≈¬Û≈ı˛ ·øh¬À˚˛ ¤˘ øıÀfl¬˘ ¤ı— øıÀfl¬À˘ı˛ Œ˙À¯∏ ŒÚÀ˜
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 5 6
¤˘ ¸g¬…±º ¸g¬…±ı˛ ’g¬fl¬±ı˛ ÒœÀı˛ ÒœÀı˛ Ó¬±ı˛ fl‘¬¯û¬Û±‡± Œ˜À˘ øÀÓ¬ ˘±·˘ ¬Û‘øÔıœı˛ ά◊¬Ûı˛º
¬Ûø}¬˜ ø·ôL√ ŒÔÀfl¬ ’±Àô¶∏ ’±Àô¶∏ Œ˙¯∏ ˘±ø˘˜±ı˛ Œı˛˙È≈¬fl≈¬› ø˜ø˘À˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ˘±·˘ ’“±Ò±Àı˛ı˛
’ı&_ÀÚº
¸g¬…± 5-50 Ú±·± ø˝˜ø·øı˛ ¤'À√õ∂¸ ¤À¸ ¬Ûh¬˘ ˜±˘ı… Œ¸Ó≈¬ı˛ ά◊¬Ûı˛ ·˜·˜ ˙Àsº
Ó¬»é¬Ì±» ’±˙¬Û±˙ ŒÔÀfl¬ ’ÀÚÀfl¬ı˛˝◊ fl¬_ ŒÔÀfl Œˆ¬À¸ ¤˘ ÒTøÚ ëÊ˚˛ fl¬±˙œ øıù´Ú±ÔÊœ
øfl¬ Ê˚˛íº ŒÈ¬™ÀÚı˛ Ê±Ú˘± øÀ˚˛ Œ‰¬±À‡ ¬Ûh¬˘ ñ ¸g¬…±ı˛ ’g¬fl¬±Àı˛ ≈˝◊ Ó¬œÀı˛ Õı≈…øÓ¬fl¬
’±À˘±fl¬˜±˘±ı˛ √õ∂øÓ¬Ù¬˘Ú ı≈Àfl¬ øÚÀ˚˛ ά◊Mı˛ı±ø˝Úœ ·/± ıÀ˚˛ ‰¬À˘À fl¬˘fl¬˘ Ú±À
ŒÏ¬Î¬◊-¤ı˛ Ó¬±Ú Ó≈¬À˘º ·/±ı˛ Ó¬œÀı˛ ’X«¬‰¬f±fl‘¬øÓ¬ Ó¬œÔ«À|ᬠı±ı˛±Ì¸œº ‚±ÀȬı˛ ≈˝◊ Ó¬œÀı˛
Δı≈…øÓ¬fl¬ ’±À˘±˚˛ ’±À˘±øfl¬Ó¬ fl¬Ó¬ Œ˚ ˜øjÀı˛ı˛ ‰”¬h¬± Œ‰¬±À‡ ¬Ûh¬˘ Ó¬± &ÀÌ Œ˙¯∏ fl¬ı˛± ˚±˚˛
Ú±º ¸g¬…±ı˛˛ ˜±˚˛±ıœ ’±À˘±˚˛ fl¬±˙œÀfl¬ ıh¬ ı˛˝¸…˜˚˛œ ˜ÀÚ ˝øB¢º
øfl¬Â≈é¬ÀÌı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ’±˜±Àı˛ ŒÈ¬™Ú Œı˛˘À¸Ó≈¬ Œ¬Ûøı˛À˚˛ ¤fl¬øȬ ŒÂ±È¬ Œà¬˙ÀÚ ¤À¸
Ô±˜˘ º Œà¬˙ÀÚı˛ Ú±˜ ëfl¬±˙œíº ¤˝◊ ˜˝±Ó¬œÀÔ«ı˛ √õ∂±‰¬œÚ Œà¬˙Úº
·±øh¬ Œà¬˙ÀÚ ¤À¸ Ô±˜ÀÓ¬ Ú± Ô±˜ÀÓ¬˝◊ Œ‡˚˛±˘ ˝˘ ñ ˝◊øÓ¬˜ÀÒ…˝◊ ’±˜±ı˛ ›˚˛±È¬±ı˛
Œı±Ó¬À˘ı˛ Ê˘ ¤Àfl¬ı±Àı˛ Ó¬˘±ÚœÀÓ¬ ¤À¸ ŒÍ¬Àfl¬À¬º ’±ı˛ ¶§±ˆ¬±øıfl¬ˆ¬±Àı˝◊ ˘ÀÑà ¤‡ÀÚ±
’ÀÚfl¬ ”ı˛º Ó¬±˝◊ ŒÈ¬™Ú fl¬±˙œ Œà¬˙ÀÚ ¤À¸ Ô±˜±˜±S ˜Ú ıÀ˘ ά◊ͬ˘ñ ¤˝◊ fl¬±˙œ Œà¬˙Ú
ŒÔÀfl¬˝◊ Œı±Ó¬À˘ Ê˘ ˆ¬Àı˛ øÚ˝◊ Ú± Œfl¬ÚØ Ê˘ ˆ¬ı˛±ı˛ ’Ê≈˝±ÀÓ¬ ŒÓ¬± ¶Û˙« fl¬ı˛± ˚±Àı ¤˝◊
fl¬±˙œ Œà¬˙ÀÚı˛ ¬ÛøıS ˜±øȬº ŒıÚ±ı˛¸ fl¬…±KȬÚÀ˜KȬ Œà¬˙Ú ˝ı±ı˛ ’±À· ŒÓ¬± ¸fl¬À˘ ¤˝◊
Œà¬˙ÀÚ ŒÚÀ˜˝◊ ı˛›Ú± ˝ÀÓ¬Ú fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ά◊ÀVÀ˙…º ˚≈·±ıÓ¬±ı˛ ¿¿ı˛±˜fl‘¬¯ûÀı, ø˙ı±ıÓ¬±ı˛
¿¿ı±˜±é¬…±¬Û± √õ∂ˆ‘¬øÓ¬ ˜˝±R±ı˛± ŒÓ¬± ¤˝◊ Œà¬˙ÀÚ ŒÚÀ˜˝◊ fl¬±˙œÒ±À˜ ø·À˚˛øÂÀ˘Úº Ó¬±˝◊
Ó“¬±Àı˛ ¬ÛÀı˛Ì≈ı˛ ¬ÛøıS ¶Û˙« Œ˚ ’±Àʱ ø˜À˙ ’±À ¤˝◊ ¸≈√õ∂±‰¬œÚ Œà¬˙ÀÚı˛ ’‘˙… ’Ì≈fl¬Ì±ı˛
ı≈Àfl¬º
’±ø˜ ıı˛±ıı˛˝◊ ‰¬ø˘ ˜ÀÚı˛ Œ‡˚˛±À˘º Œ‡˚˛±À˘ı˛ Œ‡˚˛±˚˛ ¬Û±˘ Ó≈¬À˘ øÀ˚˛ Œˆ¬À¸ ˚±˝◊
‚Ȭڱı˛ Œ¶⁄±ÀÓ¬º ¤Àé¬ÀS› ’Ú…Ô± ˝˘ Ú± øfl¬Â≈º ˝±ÀÓ¬ ÊÀ˘ı˛ Œı±Ó¬˘ øÚÀ˚˛ ŒÚÀ˜ ¤˘±˜
Œà¬˙ÀÚº øfl¬c√ ’±}¬À˚«…ı˛ ı…±¬Û±ı˛ ñ ¤˝◊ Œà¬˙ÀÚ ¬Û± ı˛±‡ÀÓ¬ Ú± ı˛±‡ÀÓ¬˝◊ ¸˜ô¶∏
˜Ú√õ∂±ÀÌ Œ˚Ú Œ‡À˘ Œ·˘ ¤fl¬ ’æ≥Ó¬ ø˙˝ı˛Ìº fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ¤˝◊ ’±ø Œà¬˙ÀÚı˛ ı≈Àfl¬
Âøh¬À˚˛ Ô±fl¬± ˜˝±Ê±·øÓ¬fl¬ ’Ú≈fl¬Ì±ı˛ ¸y¬±ı˛ Œ˚Ú ˜≈UÀÓ«¬ı˛ ˜ÀÒ… ’±˜±ı˛ ¸˜ô¶∏ ˙ı˛œÀı˛ ¸=¡±ı˛
fl¬Àı˛ ø˘ ¤fl¬ ’¬Û±øÔ«ı ’±ÚÀjı˛ ’Ú≈ı˛Ì̺ ¤fl¬ ’¬Û”ı« ’±ÚÀjı˛ Œ¶⁄±Ó¬ Œ˚Ú ı˝◊ÀÓ¬
˘±·˘ ’±˜±ı˛ Ò˜Úœ øÀ˚˛º Œfl¬±Ú˜ÀÓ¬ ¬Û±À˚˛ ¬Û±À˚˛ ÊÀ˘ı˛ Œıø¸ÀÚı˛ ¸±˜ÀÚ ¤À¸ Œı±Ó¬˘‡±øÚ
ı˛±‡˘±˜ fl¬À˘ı˛ ÚœÀ‰¬º ı…¸, Ó¬±ı˛¬Ûı˛˝◊ Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ ŒÔÀfl¬ ʱ·øÓ¬fl¬ ¸fl¬˘ Âøı Œ·˘
˜≈Àº ‰¬±øı˛¬Û±˙ Œ˚Ú ¬Û˘Àfl¬ı˛ ˜ÀÒ… Î≈¬Àı Œ·˘ ‚ÚÀ‚±ı˛ ’“±Ò±Àı˛ı˛ ’±ıÀÓ«¬º ’±ı˛ Œ¸˝◊¸±ÀÔ
¤fl¬ ’Ó¬œøf˚˛ ’±ÚÀjı˛ ˜±ÀÁ¬ ˝±øı˛À˚˛ Œ·˘±˜ ’±ø˜º ˜ÀÚ ˝ÀÓ¬ ˘±·˘ ñ ‰¬±øı˛¬Û±À˙
Œfl¬±Ô±› Œ˚Ú ’Ú… Œfl¬±Ú ˙s ŒÚ˝◊ Ä qÒ≈ Ú±ıËÀpı˛ ¤fl¬ ’¬Û±øÔ«ı ’Ú≈ı˛ÌÀÌ ˆ¬Àı˛ ’±ÀÂ
‰¬±øı˛¬Û±˙º ‰¬±ı˛øfl¬ ŒÔÀfl¬ fl¬±ÀÚ ’±¸À ˙Ó¬¸˝¶⁄ ·ˆ¬œı˛ ·y¬œı˛fl¬À_ qÒ≈˜±S `—fl¬±Àı˛ı˛
¸≈˜Ò≈ı˛ ά◊B‰¬±ı˛Ìº
Ó¬±ı˛¬Ûı˛˝◊ ’±fl¬ø¶úfl¬ˆ¬±Àı ‰¬±øı˛¬Û±À˙ı˛ ‚ÚÀ‚±ı˛ ’g¬fl¬±Àı˛ı˛ ˜±ÀÁ¬ Œ˚Ú ’±À˘±ı˛ øfl¬ı˛Ì
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
Ù≈¬ÀȬ ά◊ͬ˘ ’±ı˛ Œ¸˝◊ øfl¬ı˛Ì˜±˘±ı˛ ı≈Àfl¬˝◊ ¸˝¸± ’±øıˆ«”¬Ó¬ ˝íÀ˘Ú ¤fl¬ÊÚ ÊȬ±Ê≈Ȭұı˛œ
¸iß…±¸œ º Œ¸Ã˜…˜”øÓ«¬, Œù´Ó¬qwıı˛Ì, ¬Ûı˛ÀÌ Œfl¬Ã¬ÛœÚ, ˝±ÀÓ¬ fl¬˜`≈¬˘≈, ˜±Ô±˚˛ ’±Ê±Ú≈øı˘ø•§Ó¬
ÊȬ±Ê≈Ȭ º ¸˜·Ë Œ˝ ø‚Àı˛ ¤fl¬ ’¬Û”ı« qwÀÊ…±øÓ¬ı˛ ı˘˚˛ º Œ¸˝◊ ŒÊ…±øÓ¬ı˛ ı˘À˚˛ Œ˚Ú
¬Û˘Àfl¬ı˛ ˜ÀÒ… ŒÏ¬Àfl¬ Œ·˘ ¸˜ô¶∏ ‰¬ı˛±‰¬ı˛ º ¸iß…±¸œÀfl¬ ±h¬± Œfl¬±Ô±› ’±ı˛ Œfl¬±Úøfl¬Â≈˝◊
Œ‰¬±À‡ ¬Ûh¬À ڱ º ’±ø˜ øÚÀÊ› Œ˚Ú ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı ı±fl¬ı˛ø˝Ó¬ ˝À˚˛ ¬ÛÀh¬ø º Œfl¬±Ú fl¬Ô±˝◊
Œ˚±·±ÀB ڱ ˜≈À‡ º qÒ≈ øı˝W˘ ‘ø©ÜÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛ ı˛˝◊˘±˜ ¸iß…±¸œı˛ øÀfl¬ º
¤˝◊ ¸iß…±¸œ¬Û≈èÀ¯∏ı˛ Œ‰¬±À‡ı˛ ‘ø©Ü˛ÀÓ¬ ¤fl¬ ’¬Û”ı« ˙±ôL√¿º ‰¬øfl¬ÀÓ¬ ά±Ú˝±Ó¬ ¸±˜±Ú… Ó≈¬À˘
øÓ¬øÚ ıı˛±ˆ¬À˚˛ı˛ ˝◊ø/Ó¬ Œ‡±À˘Ú ’±˜±˚˛º Ó¬±ı˛¬Ûı˛˝◊ ¤˝◊ øı˙±˘ ˜”øM« ø˜ø˘À˚˛ Œ·˘ ’±˜±ı˛
Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ ŒÔÀfl¬º ’±ı˛ Œ˚‡±ÀÚ ¤˝◊ ¸iß…±¸œ¬Û≈è¯∏ ¤fl¬ ˜≈UÓ«¬ ’±À· “±øh¬À˚˛øÂÀ˘Ú
Œ¸‡±ÀÚ ¤fl¬ Œù´Ó¬qw ŒÊ…±øÓ¬¬Û≈À?ı˛ ’±øıˆ¬«±ı ‚Ȭ˘º Œ‡ÀÓ¬ Œ‡ÀÓ¬ Œ¸˝◊ øı… ŒÊ…±øÓ¬ı˛
ÂȬ±˚˛ ˆ¬Àı˛ Œ·˘ ‰¬±ı˛øfl¬º øfl¬ Œ¸˝◊ ŒÊ…±øÓ¬ı˛ ÂȬ±Ø Œ˚Ú ¤fl¬˝◊ ¸±ÀÔ ˙Ó¬ ˙Ó¬ ¸≈À˚«…ı˛
fi#;˘… ı˛À˚˛À Œ¸˝◊ ŒÊ…±øÓ¬ı˛ ı˘À˚˛ı˛ ˜ÀÒ…Ä øfl¬c√ ŒÚ˝◊ ¤Ó¬È≈¬fl≈¬ ά◊M±¬Ûº ıı˛— ˙Ó¬ ¸≈À˚…«ı˛
fi#;À˘…ı˛ ¸±ÀÔ Œ˚Ú ¤‡±ÀÚ ø˜À˙À ˙Ó¬ ‰¬Àfı˛ ø¶ß*Ó¬±º ’¬Û”ı« ø¶ß* ¤˝◊ ŒÊ…±øÓ¬ı˘À˚˛ı˛
øÀfl¬ Œ‰¬À˚˛ Ô±fl¬ÀÓ¬ Ô±fl¬ÀÓ¬ ¤fl¬ ’¬Û±øÔ«ı ˆ¬±ı¸˜±øÒı˛ ˜±ÀÁ¬ Î≈¬Àı Œ·˘±˜ ’±ø˜ ’±ı˛
Œ¸˝◊¸±ÀÔ ’Ú≈ˆ¬ı fl¬ı˛ÀÓ¬ ˘±·˘±˜ ñ ¤fl¬ ’ı…Mê ’±ÚÀjı˛ ’±Àı˙ ÒœÀı˛ ÒœÀı˛ ¸=¡±øı˛Ó¬
˝ÀB ’±˜±ı˛ ŒÀ˝ı˛ √õ∂øÓ¬øȬ Œı˛±˜fl≈¬À¬Ûı˛ ˜ÀÒ…º √õ∂øÓ¬øȬ Œı˛±˜fl”¬¬Û øÀ˚˛ Œ˚Ú ıÀ˚˛ ˚±ÀBÂ
¸œ˜±˝œÚ ’±ÚÀjı˛ ıÚ…±º Œ‡ÀÓ¬ Œ‡ÀÓ¬ Œ¸˝◊ ’¬Û”ı« ’˜‘Ó¬˜˚˛ ’±ÚjÒ±ı˛±ı˛ ¸±ÀÔ ¤fl¬±R
˝À˚˛ Œ·˘±˜ ’±ø˜º fl¬Ó¬é¬Ì Œ˚ ¤˝◊ ’±ÚÀjı˛ ’±ÀıÀ˙ Î≈¬Àı ø¢±˜ ʱøÚ Ú±º Ó¬Àı √õ∂øÓ¬øȬ
˜≈UÓ«¬˝◊ ˜Úõ∂±Ì øÀ˚˛ ά◊¬ÛÀˆ¬±· fl¬ı˛ø¢±˜º øÚ–ù´±À¸-√õ∂ù´±À¸ ’Ú≈ˆ¬ı ¬fl¬ı˛ø¢±˜ ñ øˆ¬Ó¬Àı˛
ı±˝◊Àı˛ ‰¬Ó≈¬ø«Àfl¬ qÒ≈ ’Ù≈¬ı˛ôL√ ’±Új, ’±Új ’±ı˛ ’±Újº ˜Ú ı˘ÀÓ¬ ˘±·˘ ñ ¸˜ô¶∏
ÊœÀıı˛ ˜±ÀÁ¬, Ê·ÀÓ¬ı˛ √õ∂øÓ¬øȬ ’Ú≈fl¬Ì±˚˛, ’±fl¬±À˙ ı±Ó¬±À¸, ÊÀ˘ ¶öÀ˘, ’ôL√ı˛œÀé¬ ˆ≈¬·Àˆ«¬
¸ı«S˝◊ ’±ø ’ôL√ ø·ôL√øı˝œÚ ¤˝◊ ’±Új˜˚˛ ’˜‘Ó¬Ò±ı˛± ÊœÀı ø˙Àı ¤fl¬±R ˝À˚˛ ıÀ˚˛
‰¬À˘Àº ¤˝◊ ’±Új˝◊ ÷ù´Àı˛ı˛ ¶§ı˛+¬Ûº ¤˝◊ ’±Új˝◊ ÊœÀıı˛› ¶§ı˛+¬Ûº ’±Új‚Ú ¬Ûı˛˜±R±ı˛
’±Újı˛+¬Û Êœı±R± ’ø‰¬ôL√Úœ˚˛ Œˆ¬±Àˆ¬Àı˛ ˘œ˘±Õıø‰¬ÀS ¤fl¬±fl¬±ı˛ ˝À˚˛ ’±À Ӭ±ı˛ ¬Ûı˛˜
¶§ı˛+À¬Ûı˛ ¸±ÀÔ ¤˝◊ ’˜‘Ó¬˜˚˛ ’±ÚÀjı˛˝◊ ˜±ÀÁ¬º ˚≈· ŒÔÀfl¬ ˚≈·±ôL√ı˛, fl¬±˘ ŒÔÀfl¬ fl¬±˘±ôL√ı˛,
¤˝◊ ˚≈·˘ ˘œ˘± ‰¬À˘À ‰¬˘À › ‰¬˘Àı ’Ú±øfl¬±˘ ÒÀı˛º
’ôL√Àı˛ı˛ ’ôL√–¶öÀ˘ Œ¸˝◊ ’¬Û”ı« ’˜‘Ó¬˜˚˛ ’±ÚÀjı˛ ’Ú≈ı˛ÌÌ ’Ú≈ˆ¬ı fl¬ı˛ÀÓ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬
fl¬Ó¬é¬Ì Œ˚ Œfl¬ÀȬ Œ·À Œ‡˚˛±˘› ø¢ Ú±º Œ‡˚˛±˘ ˝˘ ˚‡Ú ¸˝¸± Œ‰¬±‡˜≈À‡ı˛ ά◊¬Ûı˛
ÊÀ˘ı˛ øÂÀȬ ’Ú≈ˆ¬ı fl¬ı˛˘±˜º Ó¬»é¬Ì±» ’±˜±ı˛ Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ ŒÔÀfl¬ Œ¸˝◊ ‰¬±øı˛Ò±ı˛
’±BÂiß fl¬Àı˛ Ô±fl¬± ’Ó¬œøf˚˛ ’±À˘±ı˛ ı˘˚˛ Œfl¬±Ô±˚˛ Œ˚Ú ø˜ø˘À˚˛ Œ·˘ºŒ¸˝◊ ’±À˘±ı˛
ı˘À˚˛ı˛ ’ôL√X«¬±ÀÚı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ˝◊ øfl¬Â≈é¬Ì ¬Û”Àı« ‰¬±øı˛¬Û±À˙ı˛ Œ˚ øıù´√õ∂fl‘¬øÓ¬ ŒÊ…±øÓ¬ı˛
’ôL√ı˛±À˘ ø˜ø˘À˚˛ ø·À˚˛ø¢ Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ ŒÔÀfl¬ Ó¬± ’±ı±ı˛ øÙ¬Àı˛ ¤˘ ‘ø©Üı˛ Œ·±‰¬Àı˛º
øfl¬c√ ¤øfl¬Ø ’±˜±ı˛ ¤˝◊ ’ı¶ö± ˝˘ øfl¬ fl¬Àı˛∑ ’±ø˜ Œ˚ Œ‡ø qÀ˚˛ ’±ø õ≠…±È¬Ù¬À˜«ı˛
ά◊¬Ûı˛ ¤ı— ’±˜±˚˛ ø‚Àı˛ “±øh¬À˚˛ ’±À Œı˙ fl¬À˚˛fl¬øȬ ά◊øZ¢ü ˜≈‡º ’±ı˛ ¸±± Ù≈¬˘ø¶°ˆ¬ ˙±È«¬
› ‰¬Àfl¬±À˘È¬ ı˛À„ı˛ Ȭ™±Î¬◊ʱı˛ ¬Ûı˛± ¤fl¬ ˆ¬^À˘±fl¬ ’±˜±ı˛ Œ‰¬±À‡˜≈À‡ Ê˘ øÂøȬÀ˚˛ øÀBÂÚº
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò 7 8
’±ø˜ Œ‰¬±‡ ‡≈˘ÀÓ¬˝◊ øÓ¬øÚ √õ∂ùü fl¬ı˛À˘Ú, ëëŒfl¬˚˛± U˚˛± Ô±∑ ‰¬!¬ı˛ ’± ·À˚˛ ŒÔ Œfl¬˚˛±∑íí
øfl¬ Œ˚ ˝À˚˛ø¢ Ó¬±ÀÓ¬± ÊÚ¸˜Àé¬ ‡≈À˘ ı˘± ˚±˚˛ Ú±º Œfl¬Î¬◊ ˝˚˛ÀÓ¬± øıù´±¸˝◊ fl¬ı˛Àı
Ú±º Ó¬±˝◊ ˆ¬^À˘±Àfl¬ı˛ ıMêı…˝◊ Œ˜ÀÚ øÚ˘±˜º ı˘˘±˜, ë뽓± Êœº ¸ı˛À¬Û ŒÔ±h¬± ‰¬!¬ı˛ ’±
·À˚˛ ŒÔñ˚ı ŒÈ¬™ÚÀ¸ ά◊Ó¬±ı˛Àfl¬ ¬Û±Úœ ˆ¬ı˛ÀÚ ’±À˚˛ ŒÔ ºíí
ñ ëëŒÈ¬™Ú∑Œfl¬ÃÚ¸± ŒÈ¬™Ú∑íí
ñ ëëø˝˜ø·øı˛ ¤'À√õ∂¸ííº ı˘ÀÓ¬ ı˘ÀÓ¬˝◊ ø¬ÛÂÀÚı˛ õ≠…±È¬Ù¬À˜«ı˛ øÀfl¬ ˝±Ó¬ Ó≈¬À˘ Œ‡ÀÓ¬
˚±˝◊ ’±ø˜º øfl¬c√ Œfl¬±Ô±˚˛ ŒÈ¬™Ú∑ õ≠…±È¬Ù¬˜« Œ˚ ˙”Ú…º Œfl¬±Ú˜ÀÓ¬ ıÀ˘ ά◊øͬ, ëëŒ˘øfl¬Ú ŒÈ¬™Ú
fl“¬±˝± ·À˚˛∑íí
ñ ëëø˝˜ø·øı˛ ¤'À√õ∂¸∑ › ŒÓ¬± fl¬ı fl¬± ‰¬À˘ ·À˚˛º ÚÊø· ’±Ò± ‚KȬ± Œ˝± ·À˚˛º
˜…±˚˛ ˝◊˚˛±˝± fl¬± Œà¬˙Ú˜±à¬±ı˛ U“º ’±¬ÛÀfl¬± ˝◊˚˛±˝± ŒıÀ˝“±˙ Œ‡Àfl¬ ¤fl¬ ’±˜œ ˝À˜
ı≈˘±Àfl¬ ˘±˚˛± ˝…±˚˛º ¤‡±ÀÚ ¤À¸ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¤˝◊ ’ı¶ö±ÀÓ¬˝◊ ŒÓ¬± Œ‡øºíí Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¤fl¬È≈¬
ŒÔÀ˜ ı˘À˘Ú, ë븱ÀÔ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˜±˘¬ÛS øfl¬Â≈ ø¢ øfl¬∑íí
’±ø˜ ı˘˘±˜, ë뽓…±º ¸±ÀÔı˛ ¸≈…ȬÀfl¬À¸˝◊ ø¢ ¸ı ˜±˘¬ÛS Ȭ±fl¬±fl¬øh¬º øfl¬c√ Œ¸¸ı˝◊
ŒÓ¬± ŒÈ¬™ÀÚ ı˛À˚˛ Œ·Àº ’±ø˜ ŒÓ¬± qÒ≈ Ê˘ ˆ¬ı˛ÀÓ¬ ŒÚÀ˜ø¢±˜ºíí
ñ ëëŒÓ¬± ʱı˛± ŒÍ¬˝øı˛À˚˛º ’±ø˜ ŒıÚ±ı˛¸ fl¬…±KȬÚÀ˜ÀKȬı˛ Œà¬˙Ú˜±à¬±Àı˛ı˛ ¸±ÀÔ
Œ˚±·±À˚±· fl¬ı˛øº ¬ø˝˜ø·øı˛ ¤'À√õ∂¸ ¤‡ÀÚ± ›‡±ÀÚ Ô±fl¬À˘ Œà¬˙Ú˜±à¬±ı˛ Œ˘±fl¬ ˜±ı˛Ù¬»
’±¬ÛÚ±ı˛ ˜±˘¬ÛS Ú±ø˜À˚˛ ŒÚÀıÚº ’±¬ÛøÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı±ÀÔ«ı˛ øȬøfl¬È¬È¬± øÚºíí
Œ¸Ãˆ¬±·…SêÀ˜ øȬøfl¬È¬È¬± ¸À/ ø¢º Œ¸øȬ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ¤ø·À˚˛ ø˘±˜ Œà¬˙Ú˜±à¬±Àı˛ı˛
øÀfl¬º øÓ¬øÚ Ó¬»é¬Ì±» Œ¸øȬ ˝±ÀÓ¬ øÚÀ˚˛ Œ‡À˘Úº Ó¬±ı˛¬Ûı˛ Ó“¬±ı˛ ’øÙ¬À¸ øÚÀ˚˛ Œ·À˘Ú
’±˜±˚˛º ›‡±Ú ŒÔÀfl¬˝◊ ŒÙ¬±Ú fl¬ı˛À˘Ú ŒıÚ±ı˛¸ fl¬…±KȬÚÀ˜ÀKȬı˛ Œà¬˙Ú˜±à¬±ı˛Àfl¬º øfl¬c√
˝±˚˛Ø øıøÒ ı±˜º ˝◊øÓ¬˜ÀÒ…˝◊ ø˝˜ø·øı˛ ¤'À√õ∂¸ ŒıÚ±ı˛¸ fl¬…±KȬÚÀ˜KȬ ŒÔÀfl¬› Œıøı˛À˚˛
Œ·Àº ı≈Á¬ÀÓ¬ ’¸≈øıÒ± ˝˘ Ú± ñ ¤fl¬ ‰¬ı˛˜ ’øÚ}¬˚˛Ó¬±ı˛ ‰¬Sêı≈…˝ ÒœÀı˛ ÒœÀı˛ ø‚Àı˛ Òı˛ÀÂ
’±˜±˚˛º ’±·±˜œ ¬Ûı˛qøÚ ¸g¬…±˚˛ ˘ÀÑÃÀÓ¬ ’±˜±ı˛ ıM‘êÓ¬± ı˛À˚˛Àº Ó¬±ı˛ ¸˜ô¶∏ fl¬±·Ê¬ÛS
› øͬfl¬±Ú± ŒÓ¬± ›˝◊ ¸≈…ȬÀfl¬À¸˝◊ ı˛À˚˛Àº ¤˜Úøfl¬ ˘ÀÑà ˚±›˚˛±ı˛ ÊÚ… √õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛ Ȭ±fl¬±¬Û˚˛¸±›
›˝◊ ¸≈…ȬÀfl¬À¸ı˛ ¸±ÀÔ˝◊ ά◊Ò±› ˝À˚˛Àº ¤˜Ó¬±ı¶ö±˚˛ ÊœıÀÚ √õ∂Ô˜ı±Àı˛ı˛ ÊÚ… fl¬Ô± øÀ˚˛
fl¬Ô± ı˛±‡ÀÓ¬ Ú± ¬Û±ı˛±ı˛ ¸y¬±ıÚ± Œ‡± øÀ˚˛Àº ’ôL√Ó¬– ˜øô¶∏©® ŒÓ¬± ëı±fl¬ ıËpí-¬¤ı˛ ˜˚«…±±
ı˛±‡±ı˛ Œfl¬±Ú ¬ÛÔ˝◊ ‡≈“ÀÊ ¬Û±ÀB ڱº qÒ≈ øfl¬ Ó¬±˝◊∑ ˘ÀÑà Œ¬ÛÓÂÀÚ±ı˛ ’±À· Œ˚ ≈øȬ ı˛±øS
ı˛íÀ˚˛À Œ¸˝◊ ı˛±Ó¬≈øȬ˝◊ Œ˚ øfl¬ˆ¬±Àı fl¬±È¬±ı Ó¬±› ŒÓ¬± ı≈ÀÁ¬ ά◊ͬÀÓ¬ ¬Û±ı˛ø ڱº
Œà¬˙Ú˜±à¬±ı˛ ¬ ’ı˙… ¸±b L Ú± øÀ˘Ú,ë눬±ıÀıÚ Ú± º ¬ÛÀı˛ ı ˛ Œà¬˙ÀÚı˛
Œà¬˙Ú˜±à¬±ı˛Àfl¬ ’±ø˜ ŒÙ¬±Ú fl¬Àı˛ øøB ’±¬ÛÚ±ı˛ øÚø«©Ü ı±ÀÔ«ı˛ ˜±˘¬ÛS Ú±ø˜À˚˛ ŒÚı±ı˛
ÊÚ…º ’±¬ÛøÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ øͬfl¬±Ú± › ŒÙ¬±Ú Ú•§ı˛ øÀ˚˛ ˚±Ú ’±˜±˚˛ ºíí
’±ø˜ ˝±¸˘±˜º ŒÙ¬±Ú Ú•§ı˛ Œfl¬±ÀOÀfl¬ ¬Û±ı∑ ¸±ÀÔ ŒÓ¬± Œ˜±ı±˝◊˘ ŒÙ¬±Ú ŒÚ˝◊º
’±ı˛ øͬfl¬±Ú±ı˛ √õ∂¸À/› Œ˚ ı˛À˚˛À øıı˛±È¬ ¤fl¬ øÊ:±¸±ø‰¬˝êº fl¬±ı˛Ì ıÓ«¬˜±ÀÚ ’±˜±ı˛ fl¬±ÀÂ
˜±S 60 Ȭ±fl¬± ı˛À˚˛Àº ¤˝◊ ¸•§˘ øÚÀ˚˛ ¤‡±Úfl¬±ı˛ Œfl¬±Ú Œ˝±ÀȬÀ˘ ø·À˚˛ ›Í¬± ¸y¬ı Ú˚˛Ø
Ó¬±Â±h¬± ¤‡±ÀÚ ’±˜±ı˛ ¬Ûøı˛ø‰¬Ó¬ Œfl¬Î¬◊› ŒÚ˝◊º Ó¬±˝◊ ¤‡Ú øͬfl¬±Ú±˝◊ ı± Œı Œfl¬±ÀOÀfl¬ ∑
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
’Ó¬¤ı Œà¬˙Ú˜±à¬±ı˛Àfl¬ ı˘˘±˜ ñ ¸yı¬ ˝À˘ ά◊øÚ Œ˚Ú Œ¸˝◊ ˝±øı˛À˚˛ ˚±›˚˛±
˜±˘¬ÛS øÚÀÊı˛ fl¬±À ’±øÚÀ˚˛ ı˛±À‡Úº ’±ı˛ ’±ø˜ ’øı˘À•§ ’±˜±ı˛ fl¬˘fl¬±Ó¬±ı˛ ’±|À˜
ŒÙ¬±Ú fl¬Àı˛ øøB ˚±ÀÓ¬ Œà¬˙Ú˜±©Ü±Àı˛ı˛ ’øÙ¬À¸ı˛ øͬfl¬±Ú±˚˛ ’±˜±ı˛ Ú±À˜ ˚Ó¬ ˙œ‚Ë ¸y¬ı
Ȭ±fl¬± ¤À¸ ˚±˚˛º
’Ó¬–¬Ûı˛ ›Ú±ı˛ ’øÙ¬¸ ŒÔÀfl¬˝◊ ŒÙ¬±Ú fl¬Àı˛ ø˘±˜ ’±|À˜ ˚±ÀÓ¬ ’±˜±ı˛ ’…±fl¬±Î¬◊KȬ
ŒÔÀfl¬ ˝±Ê±ı˛ À˙fl¬ Ȭ±fl¬± ’ÚøÓ¬øı˘À•§ ¶ÛœÎ¬À¬Û±Àଠ¤˝◊ Œà¬˙ÀÚı˛ øͬfl¬±Ú±˚˛ ¬Û±øͬÀ˚˛
Œ˚˛± ˝˚˛ º
øfl¬c√ ’±|˜ ŒÔÀfl¬ ¤‡±ÀÚ È¬±fl¬± ¤À¸ Œ¬ÛÓÂÀÓ¬› ŒÓ¬± fl¬˜¬ÛÀé¬ øÚ ≈À˚˛fl¬ ˘±·Àı˝◊º
Œ¸˝◊ ¸˜˚˛È≈¬fl≈¬ ŒÓ¬± ’±˜±Àfl¬ fl¬±È¬±ÀÓ¬ ˝Àı ¤˝◊ fl¬±˙œÒ±À˜˝◊º ¤‡±ÀÚ ¤˝◊ ≈˝◊ øÚ fl¬±È¬±ÀÚ±ı˛
˜Ó¬ ˚ÀÔ©Ü ı˛¸˝◊ ı± fl¬˝◊ ’±˜±ı˛∑ ˜±S 60 Ȭ±fl¬± ı˛À˚˛À ¸•§˘º ¤˝◊ ¸•§À˘ı˛ ά◊¬Ûı˛ øÚˆ«¬ı˛
fl¬íÀı˛ ≈˝◊ øÚ fl¬±˙œÀÓ¬ fl¬±È¬±ÀÚ± ¤ı— Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ˘ÀÑÃı˛ ά◊ÀVÀ˙… ¬Û±øh¬ Œ˚˛± ŒÓ¬± ŒÚ˝±»˝◊
’˘œfl¬ fl¬äÚ±º Œˆ¬Àı Œ‡ÀÓ¬ Œ·À˘ ¤ Œ˚ øÚ–¸ÀjÀ˝ ≈ø}¬ôL√±·Ë¶ö ˝ı±ı˛ ˜Ó¬˝◊ ’ı¶ö±º
øfl¬c√ Ó¬ı≈ ≈ø}¬ôL√±ı˛ fl¬±À ˜±Ô± ÚÓ¬ fl¬ı˛˘±˜ Ú±º fl¬±ı˛Ì ’±˜±ı˛ Œ˚ øıù´±¸ ’±À ˝◊À©Üı˛
√õ∂øÓ¬ñ ’±¶ö± ’±À ’±˜±ı˛ ’±|À˜ı˛ øÚÓ¬…¬Û”øÊÓ¬ ·‘˝ÀıÓ¬± Œ·±¬Û±˘À¸±Ú±ı˛ ά◊¬Ûı˛º Ó¬±ı˛
ά◊¬Ûı˛ ¤À¸ ¬ÛÀh¬ø øıÀù´ù´ı˛ øıù´Ú±ÀÔı˛ ’±¬ÛÚ Œé¬ÀS Œ˚‡±ÀÚ ¶§˚˛— ı±ı± øıù´Ú±Ô › ˜±
’i߬۔̫± ¸ı±ı˛ √õ∂øÓ¬ ¸˜±Úˆ¬±Àı ‘ø©Ü ı˛±À‡Ú ıÀ˘ qÀÚøº Ó¬±˝◊ ˆ¬À˚˛ı˛ øfl¬ ’±ÀÂ∑ ¤˜Ú
’‚È¬Ú ‚øȬÀ˚˛ Ó“¬±ı˛± ˚‡Ú ¤˝◊ ≈ı˛ı¶ö±˚˛ ¤ÀÚ ŒÙ¬À˘ÀÂÚ Ó¬‡Ú ¤ı˛ ŒÔÀfl¬ ά◊X¬±Àı˛ı˛ ±˚˛›
ŒÓ¬± Ó“¬±Àı˛˝◊º ’±ı˛ fl¬±ı˛Ì ±h¬± ŒÓ¬± Œfl¬±Ú fl¬±˚«… ‚Ȭ±Ú Ú± Ó“¬±ı˛± º Ó¬±˝◊ Œ‡±˝◊ ˚±fl¬ Ú± øfl¬
˝˚˛ ñ ’±˜±˚˛ Œfl¬f fl¬Àı˛ øfl¬ ˘œ˘± fl¬Àı˛Ú Ó“¬±ı˛± º øfl¬Â≈ ¤fl¬È¬± ˘œ˘± Œ˚ ’±˜±˚˛ Œfl¬f
fl¬Àı˛ ‚ȬÀÓ¬ ‰¬À˘À Ӭ± ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛ÀÓ¬ fl¬©Ü ˝˘ Ú±º Ú±˝À˘ fl¬±˙œ Œà¬˙ÀÚ Ê˘ ˆ¬ı˛ÀÓ¬
ø·À˚˛ ’±˜±ı˛ ›˝◊ ’Ó¬œøf˚˛ ˙«Ú ˝Àı Œfl¬Ú∑ Œfl¬Ú˝◊ ı± ›˝◊ ŒÊ…±øÓ¬˜«˚˛ ¸iß…±¸œ ›ˆ¬±Àı
’±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ ’±øıˆ«”¬Ó¬ ˝ÀıÚ∑ Œfl¬Ú˝◊ ı± ’˜Ú ’¬Û±øÔ«ı ŒÊ…±øÓ¬ ˙«Ú fl¬íÀı˛ ¤fl¬ ’Ú±øı˘
’±ÚÀjı˛ ’Ú≈ı˛ÌÀÌı˛ ˜±ÀÁ¬ øÚÀÊı˛ ¸˜ô¶∏ ¸MW± ˝±øı˛À˚˛ ŒÙ¬˘ı ’±ø˜∑ ’±ı˛ Œfl¬Ú˝◊ ı±
ı±˝…:±Ú ŒÙ¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ Œ‡ı Œ˚ Œà¬˙Ú ŒÔÀfl¬ ŒÈ¬™Ú ˝◊øÓ¬¬Û”Àı«˝◊ Œıøı˛À˚˛ Œ·À ’±˜±Àfl¬
√õ∂±˚˛ øÚ–¸•§˘ ’ı¶ö±˚˛ ŒÙ¬À˘ Œı˛À‡ ∑ ¤Ó¬ ¸ı øfl¬Â≈ ¤fl¬¸À/ ŒÚ˝±» ’fl¬±ı˛ÀÌ ŒÓ¬±
‚Ȭı±ı˛ fl¬Ô± Ú˚˛º Ó¬±˝◊ ˜Ú ı˘˘ ñ ÊœıÚ-ڱȬÀfl¬ı˛ ø‰¬ı˛ôL√Ú Ú±È¬…fl¬±Àı˛ı˛ fl¬˘˜ øÚ}¬˚˛˝◊
’±˜±Àfl¬ Œfl¬f fl¬Àı˛ Œfl¬±Ú ‰¬˜»fl¬±ı˛ ‰¬˜Àfl¬ı˛ √õ∂Ó¬œé¬±˚˛ ı˛À˚˛Àº
Ó¬Àı ŒÚ˝±»˝◊ ‚Ȭڱ‰¬ÀSê ˚‡Ú fl¬±˙œÀÓ¬ ¤À¸ ¬Ûh¬˘±˜ Ó¬‡Ú ’±ı˛ øı˘•§ Ú± fl¬Àı˛
øıù´Ú±Ô ˙«Ú Œ¸Àı˛ ŒÚ˚˛± ˚±fl¬º fl¬Ô±˚˛ ’±À ñ fl¬±˙œÀÓ¬ ¤À¸ Ò≈À˘±¬Û±À˚˛ øıù´Ú±Ô ˙«Ú
fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛º ˝◊øÓ¬˜ÀÒ…˝◊ ˝±Ó¬‚øh¬ÀÓ¬ √õ∂±˚˛ Œ¸±˚˛± ÂȬ± ˝À˚˛ Œ·Àº Ó¬±˝◊ ’±ı˛ fl¬±˘øı˘•§ Ú±
fl¬Àı˛ Œıøı˛À˚˛ ¤˘±˜ Œà¬˙Ú ŒÔÀfl¬º
Œà¬˙ÀÚı˛ ı±˝◊Àı˛˝◊ øı˛'± ଅ±G¬º ¤‡±Ú ŒÔÀfl¬ ı±ı˛±Ì¸œ Œı˙ øfl¬Â≈Ȭ± ”ı˛ ’±ı˛ Ó¬±˝◊
Œ¸‡±ÀÚ ˚±ı±ı˛ ÊÚ… øı˛'±ı˛ ¸±˝±˚… ŒÚ˚˛± ±h¬± √·øÓ¬ ø¢ Ú±º øı˛'± ’ı˙… ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛
˜øjı˛ ’ıøÒ ˚±Àı Ú±Ä Ó¬Àı Œ·±Ò≈ø˘˚˛±ı˛ Œ˜±h¬ ’ıøÒ øÚÀ˚˛ ˚±Àıº Œ¸‡±Ú ŒÔÀfl¬ Œ˝“ÀȬ˝◊
Œ˚ÀÓ¬ ˝Àı ˜øjÀı˛º øfl¬c√ ¤‡±Ú ŒÔÀfl¬ Œ·±Ò≈ø˘˚˛±ı˛ Œ˜±h¬ ’ıøÒ ˚±ı±ı˛ ÊÚ… ¬Ûh¬Àı 30
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â9
Ȭ±fl¬±º ’±ø˜ ˆ¬±ı˘±˜ ñ øͬfl¬ ’±Àº 60 Ȭ±fl¬±ı˛ ˜ÀÒ… 30 Ȭ±fl¬± ‡ı˛‰¬ ˝À˚˛ Œ·À˘› ’±Àı˛±
30 Ȭ±fl¬± ŒÓ¬± Ô±fl¬Àıº Ó¬± øÀ˚˛ Ò≈À˘±¬Û±À˚˛ ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛ ¬Û≈Àʱ øÀ˚˛ Œ˚˛± ˚±Àıº ’±ı˛
Ó¬±ı˛¬Ûı˛∑ Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ˙ı˛Ì±·øÓ¬˝◊ ¤fl¬˜±S ά◊¬Û±˚˛º ı±ı± øıù´Ú±Ô › ˜± ’i߬۔̫± Œ˚ ¬Ûı˛œé¬±˚˛
ŒÙ¬À˘ÀÂÚ ’±˜±˚˛ Œ¸˝◊ ¬Ûı˛œé¬± ˙ı˛Ì±·Ó¬ ˝À˚˛˝◊ ˜Ú√õ∂±Ì øÀ˚˛ ά◊¬ÛÀˆ¬±· fl¬ı˛± ˚±Àıº
’Ó¬–¬Ûı˛ ’±˜±ı˛ øı˛'± √õ∂±‰¬œÚ fl¬±˙œı˛ ¬ÛÔ ÒÀı˛ ı˛›Ú± ˝˘ øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ı˛ ¬ÛÀÔı˛
øÚfl¬È¬Ó¬˜ ¶ö±Ú Œ·±Ò≈ø˘˚˛±ı˛ Œ˜±Àh¬ı˛ øÀfl¬º ’±ı˛ ’±˜±ı˛ ˜Ú Œ¸˝◊¸±ÀÔ ¬Û±øh¬ ø˘ øıÀù´ı˛
¤˝◊ √õ∂±‰¬œÚÓ¬˜ Ú·ı˛œı˛ ¸≈√õ∂±‰¬œÚ ˝◊øÓ¬˝±À¸ı˛ ¬Û±ÀÚº Œ‡ÀÓ¬ Œ‡ÀÓ¬ ø‰¬Sfl¬ä ’Ó¬œÓ¬ ˜”Ó«¬
˝À˚˛ ά◊ͬ˘ ıÓ«¬˜±ÀÚı˛ ¶ú‘øÓ¬ÀÓ¬º
≈˝◊
fl¬±˙œÒ±˜ Û‘øÔıœı˛ ¸ı«±À¬Û鬱 √õ∂±‰¬œÚ Ú·ı˛œ Ó¬Ô± ˜˝±À˜±é¬Ò±˜ı˛+À¬Û ¸≈ø‰¬ø˝êÓ º
¤fl¬˝◊¸±ÀÔ ø˙ı¬Û≈ı˛œ Ó¬Ô± ’i߬۔̫±ı˛ ’Ù≈¬ı˛ôL√ ˆ¬±G¬±ı˛ı˛+À¬Û ¤˝◊ ˜˝±Ó¬œÀÔ«ı˛ ‡…±øÓ¬ ˆ¬±ı˛Ó¬œ˚˛
¸±ÒÚ ˝◊øÓ¬˝±À¸ ¸≈øıøÓ¬º
¸‘ø©Üı˛ ’±øÀÓ¬ øÚı˛±fl¬±ı˛ &̱ӬœÓ¬ ’¸œ˜ ’ÚôL√ ¬Ûı˛˜ıËp ˚‡Ú ˘œ˘±Õıø‰¬ÀS…ı˛ ÊÚ…
Ó“¬±ı˛ øÓ¬Úˆ¬±À·ı˛ ¤fl¬ ˆ¬±· ’ı…Mê ŒÔÀfl¬ ı…Mê fl¬ı˛À˘Ú Ó¬‡Ú˝◊ Ó¬“±ı˛ ıËpÀÓ¬Ê ŒÔÀfl¬
’±øıˆ”¬«Ó¬ ˝À˘Ú ¬Ûı˛˜ ¬Û≈è¯∏ › ¬Ûı˛˜± √õ∂fl‘¬øÓ¬º ¬Ûı˛˜±R±¶§ı˛+¬Û ¤˝◊ ¬Ûı˛˜¬Û≈è¯∏ ˝À˘Ú
¿øı¯≈û › ¸±ø˙ı ¤ı— ¤˝◊ ¬Ûı˛˜± √õ∂fl‘¬øÓ¬ ˝À˘Ú ’±…±˙øMê ˜˝±˜±˚˛±º Ó¬‡Ú ¬Ûı˛˜ıËp
Ó¬“±ı˛ ı…Mê ı˛+¬Û ¿øı¯≈ûÀfl¬ Ó¬¬Û¸…±ı˛ øÚÀ«˙ øÀ˘Úº øfl¬c√ ¤˝◊ Ê·ÀÓ¬ Œ˚ Œfl¬±Ú ‘˙…˜±Ú
¶ö≥˘ıd ŒÚ˝◊ Œ˚‡±ÀÚ ŒÔÀfl¬ Ó¬¬Û¸…± fl¬ı˛± ¸y¬ıº ’Ó¬¤ı ¬Ûı˛˜ıËÀpı˛ ’¬Ûı˛ ı…Mê ı˛+¬Û
˜˝±Àı ø˙ı˙—fl¬ı˛ Ó¬‡Ú ¸fl¬˘ qˆ¬ › ¬ÛøıS ıd øÀ˚˛ ’ôL√ı˛œÀé¬ ¤fl¬ øı… Ú·ı˛ øÚ˜«±Ì
fl¬Àı˛ øÀ˘Úº Œ¸˝◊ øı… Ú·Àı˛ı˛ Ú±˜ øÓ¬øÚ øÀ˘Ú ¬Û=¡ÀSê±˙œº Œ¸˝◊ ¬Û=¡ÀSê±˙œÀÓ¬˝◊
Ê·»¸‘ø©Üı˛ ÊÚ… Ó¬¬Û¸…±˚˛ øÚ˜¢ü ˝À˘Ú ¿øı¯≈ûº Sê˜˙– ıÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ˘±·˘ ¸˜À˚˛ı˛ fl¬±˘‰¬Sêº
ıU ˚≈· ÒÀı˛ ¿øı¯≈û ¤˝◊ fl¬Àͬ±ı˛ Ó¬¬Û¸…±˚˛ ˜¢ü ı˛˝◊À˘Úº
œ‚«fl¬±˘ Ó¬¬Û¸…±ı˛ Ù¬À˘ ’Ó¬…ôL√ ¬Ûøı˛|À˜ ¿øı¯≈û ‚˜«±Mê ˝À˚˛ ¬Ûh¬À˘Úº ¿øı¯≈ûı˛ ’/
ŒÔÀfl¬ ‚˜«¶§ı˛+¬Û Œ˚ Ê˘Ò±ı˛± øÚ·«Ó¬ ˝˘ Ó¬±ÀÓ¬ õ≠±øıÓ¬ ˝À˚˛ Œ·˘ ¬Û=¡ÀSê±˙œº Ù¬À˘
¸±˜ø˚˛fl¬ˆ¬±Àı ı…±˝Ó¬ ˝˘ ¿øı¯≈ûı˛ Ó¬¬Û¸…±º øfl¬c√ ¸‘ø©Üı˛ ÊÚ… Œ˚ ¬Û=¡ÀSê±˙œı˛ ¸≈ı˛é¬±ı˛ ±˚˛
øÚÀ˚˛ÀÂÚ ˜À˝ù´ı˛º Ó¬±˝◊ øÓ¬øÚ Œ¸˝◊ ’¸œ˜ Ê˘Ò±ı˛± ŒÔÀfl¬ ¬Û=¡ÀSê±˙œ ı˛é¬±ı˛ ÊÚ… ¤˝◊ øı…
Ú·ı˛œÀfl¬ ’±¬ÛÚ ¸Q-ı˛Ê–-Ó¬˜–˜øG¬Ó¬ øS˙”À˘ Ò±ı˛Ì fl¬Àı˛ øÚÀ˘Úº Œ¸˝◊ ŒÔÀfl¬ ˜À˝ù´Àı˛ı˛
øS˙”À˘ı˛ ά◊¬Ûı˛˝◊ ’øÒøá¬Ó¬ ı˛À˚˛À ¬Û=¡ÀSê±˙œº ¤˝◊ øS˙”À˘ı˛ øÓ¬ÚøȬ Ù¬˘±ı˛ ¤fl¬øȬ ı˛íÀ˚˛ÀÂ
Œfl¬±ı˛‚±ÀȬı˛ fl¬±Àº ˜±ÀÁ¬ı˛øȬ ı˛íÀ˚˛À øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ı˛ fl¬±À ¤ı— Œ˙À¯∏ı˛øȬ ı˛íÀ˚˛ÀÂ
fl¬±˘Õˆ¬ı˛Àıı˛ ˜øjÀı˛ı˛ fl¬±Àº ’±Àʱ ˆ¬±˘ fl¬íÀı˛ fl¬±˙œ ¬Û˚«Àıé¬Ì fl¬ı˛À˘ Œı±Á¬± ˚±˚˛ ñ
¤˝◊ øÓ¬ÚøȬ ¶ö±Ú øͬfl øS˙”À˘ı˛ øÓ¬ÚøȬ Ù¬˘±ı˛ ˜Ó¬˝◊ ’Ú…±Ú… ¶ö±Ú&ø˘ı˛ Œ‰¬À˚˛ ά◊“‰≈¬ÀÓ¬
10 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
’øÒøá¬Ó¬º ı±øfl¬ ≈¬Û±À˙ Ϭ±˘≈ ˝À˚˛ ı˛±ô¶∏± ŒÚÀ˜ Œ·Àº Ó¬±˝◊ ¬Û≈ı˛±ÀÌı˛ ı…±‡…±ı˛ ¸øͬfl¬ √õ∂˜±Ì
¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ ’±Àʱ ñ ¤˝◊ fl¬Àͬ±ı˛ ı±ô¶∏Àıı˛ ˚≈À·›º
’Ó¬–¬Ûı˛ ’±ı±ı˛ Ó¬¬Û¸…±˚˛ øÚ˜¢ü ˝À˘Ú ¿øı¯≈ûº ¤˝◊ ¸˜À˚˛˝◊ ¿øı¯≈ûı˛ Ú±øˆ¬¬ÛΩ
ŒÔÀfl¬ ıËp±ı˛ ¸‘ø©Ü ˝˘ ¤ı— ¤˝◊ ıËp±˝◊ ’±¬ÛÚ ŒÓ¬ÀÊ ¸‘ø©Ü fl¬ı˛À˘Ú ¸˜·Ë øıù´ıËp±G¬ Ó¬Ô±
ÊœıÊ·»º ’±ı˛ ¤˝◊ ¸‘ø©Üı˛ ˜±ÀÁ¬ ˜±˚˛±ı˛ ’±Àı˙ Âøh¬À˚˛ øÀ˘Ú ˜˝±˜±˚˛±º Ù¬À˘ øıù´Ê·»
˜±˚˛±ı˛ √õ∂ˆ¬±Àı øı¶ú‘Ó¬ ˝˘ ’±¬ÛÚ ¶§ı˛+¬Ûº ˜À˝ù´ı˛ Ó¬‡Ú ʱڱÀ˘Ú ñ ¸±ÒÚ±ı˛ ˜±Ò…À˜
˜±˚˛±Àfl¬ ’øÓ¬Sê˜ fl¬Àı˛ ’±¬ÛÚ ’±R¶§ı˛+À¬Û ’±R¶ö ˝ÀÓ¬ ¬Û±ı˛À˘˝◊ ‚ȬÀı ÊœÀıı˛ ¬Ûı˛˜
˜≈øMêº ’±ı˛ Œ¸˝◊ ¬Ûı˛˜ ˜≈øMêı˛ ˜˝±Àé¬Sı˛+À¬Û Œ˚ ¸lÚ·ı˛œÀfl¬ øÓ¬øÚ ¸•ú±øÚÓ¬ fl¬ı˛À˘Ú
Ó¬±ı˛ ˜ÀÒ… ˜≈‡… Œé¬S ˝˘ ¤˝◊ ¬Û=¡ÀSê±˙œº fl¬±˘SêÀ˜ ¤˝◊ ¬Û=¡ÀSê±˙œ ¬Ûøı˛ø‰¬øÓ¬ ¬Û±˚˛ fl¬±˙œ
Ú±À˜º
¤˝◊ ¬Û=¡ÀSê±˙œ øÚ&Ϭˇˆ¬±Àı Ê·ÀÓ¬ı˛ ˜ÀÒ… Ú˚˛ ıÀ˘ ¤ı˛ øı… ı˛+À¬Ûı˛ √õ∂Ó¬œfl¬Àfl¬ ¬Û=¡Àfl¬±¯∏
ı˘± ˝˚˛º ¸‘ø©ÜÓ¬ÀQı˛ ¤˝◊ ¬Û=¡Àfl¬±À¯∏ı˛ ˜±Ò…À˜˝◊ ÊœıÀÀ˝ı˛ ¸‘ø©Ü º ’iߘ˚˛, √õ∂±Ì˜˚˛, ˜ÀÚ±˜˚˛,
øı:±Ú˜˚˛ › ’±Új˜˚˛ Œfl¬±¯∏˜ø`¬Ó¬ ¤˝◊ ¶ö≥˘ ¸”Ñ fl¬±ı˛Ì˚≈Mê Úı˛À˝º Ó¬±˝◊ ¬Û=¡Àfl¬±¯∏Àfl¬
¬Û=¡ˆ≈¬Ó¬, ¬Û=¡:±Ú, ¬Û=¡Ó¬iú±S±, ¬Û=¡fl¬˜«, ˜Ú, ı≈øX¬, ø‰¬M, ’˝—fl¬±ı˛˚≈Mê ¸±—À‡…ı˛
‰¬Ó≈¬øı«—˙øÓ¬Ó¬MW ı˘± ˝˚˛º ¤À˝Ú ¸±—‡…Ó¬ÀMWı˛ √õ∂fl¬±˙ ¤˝◊ ˜˝±À˜±é¬Ò±À˜ ˝›˚˛±˚˛ ¤˝◊ ¶ö±ÀÚı˛
Ú±˜ ˝˚˛ fl¬±˙œº
fl¬±˙œ ˝ÀB ӑ¬Ó¬œ˚˛ øı…± Ó¬Ô± Œ¯∏±h¬˙œ øı…±ı˛ Œé¬Sº ¸MW-ı˛Ê–-Ó¬˜– &̘˚˛œ fl¬±˙œı˛
’øÒù´ı˛œ ˝À˘Ú øS¬Û≈ı˛± Ó¬Ô± Œ¯∏±h¬˙œı˛+ø¬ÛÌœ ˜À˝ù´ı˛œ ’i߬۔̫±º ¬Ûı˛˜¬Û≈è¯∏ ˜˝±Àı øıù´Ú±ÀÔı˛
¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ’©Üø¸øX¬ √õ∂±ø˚˛Úœ Ê·»ÊÚÚœ ’i߬۔̫±› ¤‡±ÀÚ ’©Ü√õ∂˝ı˛ øıı˛±Ê fl¬Àı˛Úº
Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ˚≈À· ˚≈À· ’ʶ⁄ ˜≈øÚ Ÿø¯∏ :±Úœ Œ˚±·œ Œ√õ∂ø˜fl¬ ¸±Òfl¬ ¸±øÒfl¬±ı˛ ˜˝±¸˜i§˚˛ ‚ÀȬÀÂ
¤‡±ÀÚº ˆ¬±ı˛Ó¬ıÀ¯∏«ı˛ ¸fl¬˘ Ò˜«¸•x±À˚˛ı˛ ˜±Ú≈¯∏˝◊ ¤‡±ÀÚ ¤À¸ ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛ÀÂÚ ‹˙œfl‘¬¬Û±ı˛
¬Ûı˛˜ ’±˙œı«±º
fl¬±˙œı˛ ˜ø˝˜± ’¸œ˜º
˜˝ø¯∏« Œıı…±¸ Ó“¬±ı˛ ëfl¬±˙œ‡G¬˜í ·ËÀLö fl¬±˙œı˛ √õ∂¸À/ ıÀ˘ÀÂÚ ñ Œ˚ fl¬±˙œ ˆ”¬ø˜ı˛
ά◊¬ÛÀı˛ ŒÔÀfl¬› ˆ≈¬À˘±Àfl¬ı˛ ÿÀX«¬ ·øÌÓ¬, ˜ı˛À˘±Àfl¬ √õ∂øÓ¬øá¬Ó¬ ˝À˚˛› ¶§·«À˘±Àfl¬ı˛ Œ‰¬À˚˛
ά◊B‰¬Ó¬ı˛, ¬Û‘øÔıœı˛ ˜ÀÒ… ŒÔÀfl¬› ¸—¸±Àı˛ı˛ ıX¬ ÊœÀıı˛ ˜≈øMê√õ∂±ÀÚı˛ Œé¬S, Œ˚‡±ÀÚ ¸fl¬˘
√õ∂±Ìœ Œ˝ ’ÀôL√ ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛ ˜˝±˜≈øMê ¤ı— Œ˚ ¶ö±Ú ¸fl¬˘ fl¬˘≈¯∏Ú±ø˙Úœ ·/±ı˛ Ó¬œÀı˛ Œı·Ì
fl¬Ó‘«¬fl¬ ¬Û”øÊÓ¬± ˝ÀB øS¬Û≈ı˛±ı˛œ ˜À˝ù´Àı˛ı˛ ı˛±ÊÚ·ı˛œı˛+À¬Û Œ¸˝◊ ˜˝±¬ÛøıS fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ¬Û±ıÚ-
¬Ûı˛˙ Ê·»¸—¸±ı˛Àfl¬ ¸fl¬˘ øı¬Û ŒÔÀfl¬ ı˛é¬± fl¬èfl¬º
fl¬±˙œ √õ∂¸À/ ¶§˚˛— ˜˝±Àı› ˜À˝ù´ı˛œ ¬Û±ı«Ó¬œÀfl¬ ıÀ˘ÀÂÚ ñ Œ˝ Œıœ, ¤˝◊
Ê·»¸—¸±Àı˛ ’±˜±ı˛ ¸ı«±øÒfl¬ ø√õ∂˚˛ ¬Û±Sœı˛ Ú±˜ ʱÀÚ±∑ √õ∂Ô˜ ˝À˘ ¶§˚˛— Ó≈¬ø˜ ¤ı— øZÓ¬œ˚˛
˝˘ ’±˜±ı˛ ’±Újfl¬±ÚÚ fl¬±˙œº fl¬±˙œı±À¸ ’±˜±ı˛ Œ˚ ’±Új Œ¸ ’±Új Δfl¬˘±˙ ı± ˜j±ı˛
¬Ûı«ÀÓ¬› ’±ø˜ ’Ú≈ˆ¬ı fl¬øı˛ Ú±º Ó¬±˝◊ fl¬±˙œÀÓ¬ ’±ø˜ ¸ı«é¬Ì ¸±Ê±·ËÓ¬ı˛+À¬Û Ô±øfl¬º ¤‡±ÀÚ
˜‘Ó¬ √õ∂±Ìœ·Ì ’±˜±ı˛ ’Ú≈·ËÀ˝ ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛ ’˜‘ÀÓ¬ı˛ ¶§±º Ó¬±Àı˛ ’±ı˛ ¸—¸±Àı˛ øÙ¬Àı˛ ’±¸ÀÓ¬
˝˚˛ Ú±º fl¬±ı˛Ì ¤˝◊ ı±ı˛±Ì¸œÀÓ¬ ˚±Àı˛ Œ˝Ó¬…±· ˝˚˛ ’øôL√˜fl¬±À˘ ¶§˚˛— ’±ø˜ Ó¬±Àı˛ fl¬±ÀÚ
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â11
Ó¬±ı˛fl¬ıËp Ú±˜ √õ∂±Ú fl¬øı˛º Ù¬À˘ Ó¬±ı˛± Êiú˜‘Ó≈¬…ı˛ ıg¬Ú ŒÔÀfl¬ ø‰¬ı˛˜≈øMê ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛ ¤ı—
Ó¬±Àı˛ ¸fl¬˘ fl¬˜«ıœÊ ø‰¬Ó¬±ı˛ Ê;˘ôL√ ’±&ÀÚ ¬Û≈Àh¬ Œ˙¯∏ ˝À˚˛ ˚±˚˛º Ó¬±˝◊ fl¬±˙œÀÓ¬ Œ˝Ó¬…±·
˝À˘ ¤fl¬ ÊÀiú˝◊ ˘±ˆ¬ ˝˚˛ Œ˜±é¬º ¤˜Úøfl¬, Êœı ˚ø ”ı˛ÀÀ˙ ı±¸ fl¬Àı˛› ëı±ı˛±Ì¸œí ›
ëfl¬±˙œí Ú±˜ øS¸g¬…± Ê¬Û fl¬Àı˛ øfl¬—ı± ˜‘Ó≈¬…ı˛ ¸˜À˚˛ ëfl¬±˙œí Ú±˜ ¶úı˛Ì fl¬Àı˛ Ó¬Àı› Ó¬±ı˛
Œ˜±é¬˘±ˆ¬ øÚø}¬Ó¬º
¤˝◊ fl¬±˙œ ’øı˜≈Mê¬Û≈ı˛œ Ú±À˜› ¬Ûøı˛ø‰¬Ó¬º ¶®j¬Û≈ı˛±ÀÌ ¶§˚˛— ¶®j ıÀ˘ÀÂÚ ñ ø˙ı˙—fl¬ı˛
˜˝±Àı˝◊ ¬Ûı˛˜ ¬Û≈è¯∏ ¤ı— ˜À˝ù´ı˛œ˝◊ ¬Ûı˛˜± √õ∂fl‘¬øÓ¬º ˚‡Ú ˆ≈¬˜G¬˘ ¤ı— Ê˘ ¸‘ø©Ü ˝˚˛øÚ
Œ¸˝◊ ¸˜À˚˛ ˜˝±Àı ˜˝±Àıœı˛ ¸±ÀÔ ˘œ˘±¸˝fl¬±Àı˛ øı˝±Àı˛ı˛ ÊÚ…˝◊ ¤˝◊ ¬Û=¡ÀSê±˙œ Ó¬Ô±
fl¬±˙œ ¸‘ø©Ü fl¬Àı˛Úº ¤˜Úøfl¬ √õ∂˘˚˛fl¬±À˘› ¤˝◊ ˜˝±Àé¬S Ó“¬±ı˛± Ó¬…±· fl¬Àı˛Ú Ú±º Œ¸ÊÚ…˝◊
¸‘ø©Ü › √õ∂˘À˚˛ı˛ ¸fl¬˘ ıg¬Ú ŒÔÀfl¬ ˜≈Mê ¤˝◊ ¬Û≈ı˛œ ’øı˜≈Mê¬Û≈ı˛œ Ú±À˜ ‡…±Ó¬º Ó¬±˝◊ fl¬±˙œ
ıËp±ÀG¬ı˛ ˜ÀÒ… ŒÔÀfl¬› ıËp±ÀG¬ı˛ ÿÀX«¬ ’ıø¶öÓ¬º Ù¬À˘ ¤‡±ÀÚ ¸fl¬˘ ˚≈·˝◊ ¸Ó¬…˚≈· ¤ı—
¸ı ¸˜˚˛˝◊ ά◊Mı˛±˚˛Ìº ’Ó¬¤ı ¤‡±ÀÚ ·Ë˝·ÀÌı˛ ά◊˚˛ ı± ’Àô¶∏ı˛ ÊÚ… Œfl¬±Úı˛fl¬˜ Œ±¯∏ ˝˚˛
Ú±º
Œ¸˝◊ fl¬±ı˛ÀÌ ¤˝◊ ˜˝±Àé¬ÀS ¬Û±À¬Ûı˛› √õ∂Àı˙ øÚø¯∏X¬º ˚ø Œfl¬±Ú ¬Û±¬Ûœ› fl¬±˙œÀÓ¬
fl¬‡ÀÚ± ¬Û±¬Û«Ì fl¬Àı˛ Ó¬±˝À˘ Ó¬±ı˛ ¬Û±¬Û¸fl¬˘ ¬Û˚«ôL√ ¬Û=¡ÀSê±˙œı˛ ı±˝◊Àı˛ ŒÔÀfl¬ ˚±˚˛º ’Ó¬¤ı
fl¬±˙œÀÓ¬ √õ∂Àı˙˜±S Êœı ¸ıı˛fl¬˜ ¬Û±À¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ˜≈øMê ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛ øıù´Ú±ÀÔı˛ ¿‰¬ı˛ÀÌ
¶ö±Ú˘±ˆ¬ fl¬Àı˛º fl¬±˙œÀÓ¬ øıù´Ú±Ô Œ˚ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛ÀÂÚ øıù´ ¸‘ø©Üı˛ ’±ø˜Ó¬˜ ˜≈UÓ«¬ ŒÔÀfl¬º
Ó¬±˝◊ ø˙ı˝œÚ fl¬±˙œı˛ ’øô¶∏Q ’fl¬äÚœ˚˛º
fl¬±˙œı˛ √õ∂øÓ¬ øıù´Ú±ÀÔı˛ ˆ¬±˘ı±¸±ı˛ Ȭ±Ú Œ˚ fl¬Ó¬È¬± ’ÀBÂ… Ó¬±ı˛ √õ∂˜±Ì ı˛±Ê± øÀı±±¸º
Ó¬Àı øÀı±±À¸ı˛ √õ∂¸À/ ˚±ı±ı˛ ’±À· Ó“¬±ı˛ ı˛±Ê…˘±Àˆ¬ı˛ Œ√õ∂鬱¬ÛȬ Ó≈¬À˘ Òı˛± √õ∂À˚˛±ÊÚº
¸Ó¬…˚≈À· ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/ı˛+À¬Û øıù´Ú±Ô ¤‡±ÀÚ ’øÒøá¬Ó¬ ˝›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ Ó“¬±ı˛˝◊ ’±ÀÀ˙ ’±˚˛≈ı—˙œ˚˛
¸≈À˝±S¬Û≈S ëfl¬±˙í ¤‡±Úfl¬±ı˛ ı˛±Ê± ˝Úº ¬Û≈ı˛±Ì ıÀ˘ ñ fl¬±À˙ı˛ Ú±À˜˝◊ ¤˝◊ ¶ö±ÀÚı˛ Ú±˜fl¬ı˛Ì
˝À˚˛À fl¬±˙œº ’Ó¬œÀÓ¬ı˛ ¬Û=¡ÀSê±˙œ fl¬±À˙ı˛ ’±˜˘ ŒÔÀfl¬˝◊ fl¬±˙œÀÓ¬ ı˛+¬Û±ôL√øı˛Ó¬ ˝˚˛º
’±ı±ı˛ ˙«Ú ıÀ˘ ñ ëëfl¬±˙…ÀÓ¬ √õ∂fl¬±˙…ÀÓ¬ ˝◊øÓ¬ fl¬±˙œºíí ’Ô«±» qX¬ˆ¬±ı √õ∂fl¬±˙fl¬±ı˛œ ıÀ˘
¤˝◊ ¶ö±ÀÚı˛ Ú±˜ ˝À˚˛À fl¬±˙œº
fl¬±˙œÀÓ¬ ı˛±Ê± fl¬±À˙ı˛ ı—˙ ’ı˙… ¸≈œ‚«fl¬±˘ ¶ö±˚˛œ ˝˚˛øÚº ¤˝◊ ı—À˙ı˛ Œ˙¯∏ ı˛±Ê±
Œı±¸≈ı˛ ¸—·Ë±À˜ı˛ ¸˜À˚˛ ’¬Û≈Sfl¬ ’ı¶ö±˚˛ ˜‘Ó≈¬…˜≈À‡ ¬ÛøÓ¬Ó¬ ˝À˘ fl¬±˙œı˛ ø¸—˝±¸Ú ˙”Ú…
˝À˚˛ ¬ÛÀh¬º ’Ô‰¬ ı˛±ÀÊ…ı˛ ø¸—˝±¸Ú ˙”Ú… ı˛±‡± ’Ú≈ø‰¬Ó¬º fl¬±ı˛Ì ø¸—˝±¸ÀÚı˛ ˜”˘ fl¬±Ê ˝˘
√õ∂ʱ¬Û±˘Úº ’±ı˛ √õ∂ʱ¬Û±˘ÀÚı˛ ÊÚ… ı˛±Ê±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ’Ú–¶§œfl¬±˚«…º Ó¬±˝◊ √õ∂ʱ¬ÛøÓ¬ ıËp±
fl¬±˙œı˛ ı˛±Ê… ‰¬±˘Ú±ı˛ ÊÚ… Œ¸‡±Úfl¬±ı˛ øıø˙©Ü :±Úœ › Ÿø¯∏ øÀı±±¸Àfl¬ ’Ú≈Àı˛±Ò fl¬Àı˛Úº
Ÿø¯∏ øÀı±±À¸ı˛ ı˛±Ê…˙±¸ÀÚı˛ Œfl¬±Ú ˝◊B±˝◊ ø¢ Ú±º ’Ô‰¬ √õ∂ʱ¬ÛøÓ¬ ıËp±ı˛ ’±À˙›
øÓ¬øÚ ŒÙ¬˘ÀÓ¬ ¬Û±ı˛À˘Ú Ú±º Ó¬±˝◊ øÓ¬øÚ ¤˜Ú ˙Ó«¬ ı˛±‡À˘Ú ˚± ıËp±› ¸˝ÀÊ ˜±ÚÀÓ¬ Ú±
¬Û±Àı˛Úº øÀı±±¸ ʱڱÀ˘Ú Œ˚ øÓ¬øÚ qÒ≈ Ó¬‡Ú˝◊ fl¬±˙œı˛ ˙±¸Úˆ¬±ı˛ ·Ë˝Ì fl¬ı˛ÀıÚ ˚‡Ú
¸˜ô¶∏ ŒıÀıœ fl¬±˙œ Ó¬…±· fl¬ı˛ÀıÚÄ ¤˜Úøfl¬ ¶§˚˛— ø˙ı› ˚‡Ú ¤‡±ÀÚ Ô±fl¬ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚ
Ú±º øÀı±±À¸ı˛ ¤˜Ú ±ıœ qÀÚ øıø¶úÓ¬ ˝À˘Ú ıËp±º fl¬±ı˛Ì ı±ı˛±Ì¸œ Œ˚ ø˙ı˜˚˛Ä ¤‡±Úfl¬±ı˛
12 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
√õ∂øÓ¬øȬ ’Ú≈fl¬Ì±ı˛ ¸±ÀÔ Œ˚ ø˜À˙ ’±À ˜À˝ù´ı˛ ø˙ı˙—fl¬Àı˛ı˛ ¬Ûı˛˙º Œ¸˝◊ ˜˝±ÀıÀfl¬›
’ıÀ˙À¯∏ fl¬±˙œ Ó¬…±· fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı∑ Ó¬ı≈ √õ∂ʱ¬ÛøÓ¬ ıËp±ı˛ fl¬±À √õ∂ʱÀı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ˝◊ Œı˙œº
Ó¬±˝◊ ’øÚB±¸ÀQ› ¤fl¬ı˛fl¬˜ ı±Ò… ˝À˚˛˝◊ ıËp± øÀı±±À¸ı˛ ˙Ó«¬ Œ˜ÀÚ øÚÀ˘Úº fl¬±ı˛Ì Œ¸˝◊
˜≈UÀÓ«¬ fl¬±˙œı˛ ı˛±Ê± ˝ı±ı˛ ˜Ó¬ ά◊¬Û˚≈Mê øÀı±±¸ ±h¬± ’±ı˛ Œfl¬Î¬◊ øÂÀ˘Ú Ú±º Ó¬Àı øıù´Ú±Ô
±h¬± Œ˚ fl¬±˙œı˛ ’øô¶∏Q ’¸y¬ıº Œ¸ÊÚ… ¶§˚˛— øıù´Ú±Ô˝◊ fl¬±˙œÓ¬…±À·ı˛ ¬Û”ı«˘À¢ü ¤‡±ÀÚ
&lˆ¬±Àı øÚÀÊı˛ √õ∂øÓ¬øÚøÒ¶§ı˛+¬Û ’øı˜≈ÀMêù´ı˛ ø˙ıø˘/ ¶ö±¬ÛÚ fl¬Àı˛ Ó¬Àı˝◊ ¸¬Ûøı˛ı±Àı˛
˜j±ı˛ ¬Ûı«ÀÓ¬ ‰¬À˘ ˚±Úº
øfl¬c√ ˜j±ı˛ ¬Ûı«ÀÓ¬ ø·À˚˛› ˜À˝ù´ı˛ øıù´Ú±ÀÔı˛ ˙±øôL√ ŒÚ˝◊º fl¬±˙œı˛ øıı˛À˝ ’ø¶öı˛ ˝À˚˛
›ÀÍ¬Ú øÓ¬øÚº Ù¬À˘ ˜j±ı˛ ¬Ûı«Ó¬¸˝ ¸˜ô¶∏ øıù´Ê·» Ó“¬±ı˛ fl¬±À øı¯∏ı» ˜ÀÚ ˝ÀÓ¬ Ô±Àfl¬º
’Ó¬¤ı øıù´Ú±Ô ˜À˝ù´ı˛ fl¬±˙œÀÓ¬ øÙ¬Àı˛ ˚±›˚˛±ı˛ ÊÚ… ı…±fl≈¬˘ ˝À˚˛ ¬ÛÀh¬Úº ¤˝◊ ¸—ı±
øÓ¬øÚ ı˛±Ê± øÀı±±¸Àfl¬› ʱڱں øfl¬c√ øÀı±±¸ ¬Ó¬±¸ÀMW› ˜À˝ù´ı˛Àfl¬ fl¬±˙œÀÓ¬ øÙ¬øı˛À˚˛
’±ÚÀÓ¬ ı˛±Êœ ˝Ú Ú±º Ù¬À˘ S≈êX¬ ˝À˚˛ ˜À˝ù´ı˛ ı˛±Ê± øÀı±±¸Àfl¬ fl¬±˙œ ŒÔÀfl¬ øıÓ¬±øh¬Ó¬
fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… √õ∂ÔÀ˜ Œ˚±ø·ÚœÀı˛ ¤ı— Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¸≈˚«…ÀıÀfl¬ Œ√õ∂ı˛Ì fl¬Àı˛Úº øfl¬c√ fl¬±˙œÀÓ¬
Œ¬ÛÓÀ Œ¸‡±Úfl¬±ı˛ Œ¸Ãj˚«… ŒÀ‡ Ó“¬±ı˛± ¤Ó¬˝◊ ˜≈* ˝À˚˛ Œ·À˘Ú Œ˚ Ó“¬±Àı˛ ’±ı˛ ˜”˘
fl¬±ÀÊı˛ fl¬Ô± ˜ÀÚ˝◊ ¬ı˛˝◊˘ Ú±º ˜˝±ÚÀj Ó“¬±ı˛± ’±Újfl¬±ÚÚ fl¬±˙œÀÓ¬˝◊ ı˛À˚˛ Œ·À˘Úº
Ó¬‡Ú øıù´Ú±Ô ıËp±ı˛ ˙ı˛Ì øÚÀ˘Úº ıËp±˝◊ ¤˝◊¸ı ‚Ȭڱ‰¬ÀSêı˛ ˜”˘º Ó“¬±ı˛˝◊ Œ˚˛± ıÀı˛ı˛
ÊÚ… ˜À˝ù´Àı˛ı˛ ¤˝◊ ˚La̱º ’Ó¬¤ı øıù´Ú±ÀÔı˛ ’Ú≈Àı˛±Ò ı˛±‡ÀÓ¬ øÓ¬øÚ fl¬±˙œ ·˜Ú fl¬ı˛À˘Úº
Œ¸˝◊ ¸˜À˚˛˝◊ Ó“¬±ı˛ ˜ÀÚ ˝˘ ñ ı˛±Ê± øÀı±±¸Àfl¬ ŒÓ¬± øÓ¬øÚ˝◊ fl¬±˙œı˛ ø¸—˝±¸ÀÚ ıø¸À˚˛ÀÂÚº
Ó¬±˝◊ Ó“¬±ı˛ Œfl¬±Ú ‡≈“Ó¬ Œıı˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛À˘˝◊ fl¬±À˚«±X¬±ı˛ ¸y¬ıº Ó¬‡Ú ’Ú±˚˛±À¸˝◊ øÀı±±À¸ı˛
fl¬±Â ŒÔÀfl¬ ı˛±Ê…¬Û±È¬ øÙ¬øı˛À˚˛ øÚÀ˚˛ ˜À˝ù´ı˛Àfl¬ √õ∂Ó¬…±ıÓ«¬Ú fl¬ı˛±ÀÚ± ˚±Àı fl¬±˙œÀÓ¬º øfl¬c√
øıøÒ ı±˜º ı˛±Ê± øÀı±±À¸ı˛ ı˛±Ê…‰¬±˘Ú±˚˛ Œfl¬±Ú Œ±¯∏˝◊ ‡≈“ÀÊ Œ¬ÛÀ˘Ú Ú± ıËp±º Ó¬‡Ú
øÓ¬øÚ ı‘X¬ ı˱pÀÌı˛ ÂΩÀı˙ Ò±ı˛Ì fl¬Àı˛ ı˛±Ê± øÀı±±¸Àfl¬ ı˘À˘Ú,ëë’±ø˜ ¤‡±Úfl¬±ı˛ ·/
±Ó¬œÀı˛ ¬Ûı˛ ¬Ûı˛ ˙‡±øÚ ’ù´À˜Ò ˚: fl¬ı˛ıº ¤ı˛ ı…ı¶ö± fl¬Àı˛ øÀÓ¬ ˝Àı ŒÓ¬±˜±˚˛ºíí
ıËp±ı˛ ’±˙± ø¢ ñ ¤˝◊ øıı˛±È¬ fl¬˜«˚: fl¬ı˛ÀÓ¬ ø·À˚˛ øÀı±±¸ øÚ}¬˚˛˝◊ Œfl¬±Ú ˆ≈¬˘
fl¬Àı˛ ŒÙ¬˘ÀıÚ º ’±ı˛ Œ¸˝◊ ˆ≈¬À˘ı˛ √õ∂±˚˛ø}¬M¶§ı˛+¬Û øÓ¬øÚ øÀı±±À¸ı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ ı˛±Ê…
øÙ¬øı˛À˚˛ ŒÚÀıÚº øfl¬c√ Œ¸˝◊ ’±˙±› ı…Ô« ˝˘º ı˛±Ê± øÀı±±¸ øÚ‡≈“Ó¬ˆ¬±Àı˝◊ ¸ı ı…ı¶ö±
fl¬Àı˛ øÀ˘Úº øÚøı«À‚Æ ¸±/ ˝˘ Œı±øÀı ıËp±ı˛ ¬Ûı˛¬Ûı˛ ˙øȬ ’ù´À˜Ò ˚:º ı˛±Ê±
øÀı±±À¸ı˛ ¤˝◊ Ò˜«ˆ¬±Àı, ˆ¬øMêÀÓ¬ ¤ı— ’¬Û±ı˛ ±Ú˙œ˘Ó¬±˚˛ ˜≈* ˝À˘Ú ıËp±º Ó¬±˝◊ Ó“¬±Àfl¬
fl¬±˙œ ŒÔÀfl¬ øıÓ¬±h¬ÀÚı˛ Œfl¬±Ú ά◊¬Û±˚˛˝◊ ‡≈“ÀÊ Œ¬ÛÀ˘Ú Ú± øÓ¬øÚº
¶§˚˛— √õ∂ʱ¬ÛøÓ¬ ıËp±› øÀı±±¸Àfl¬ fl¬±˙œ ŒÔÀfl¬ øıÓ¬±h¬ÀÚ ’¸˜Ô« ˝›˚˛±˚˛ ’ıÀ˙À¯∏
øıù´Ú±Ô ¶§˚˛— ·Ê±ÚÚ ·ÀÌ˙Àfl¬˝◊ ¬Û±Í¬±À˘Ú fl¬±˙œÀÓ¬º ·Ì¬ÛøÓ¬ ʱÚÀÓ¬Ú ñ Ó“¬±ı˛ fl¬±Ê
Œı˙ fl¬øͬں ’Ó¬¤ı ¸≈Àfl¬Ã˙À˘˝◊ fl¬±À˚«±X¬±ı˛ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıº Ó¬±˝◊ Œ˚ ı˛±ÀÓ¬ ·Ì¬ÛøÓ¬ fl¬±˙œÀÓ¬
Œ¬ÛÓÂÀ˘Ú Œ¸˝◊ ı˛±ÀÓ¬˝◊ øÓ¬øÚ ¸fl¬˘ fl¬±˙œı±¸œÀı˛¬ ¤fl¬ ˆ¬˚˛—fl¬ı˛ ≈–¶§õü Œ‡±À˘Úº Œ¸˝◊
ˆ¬˚˛—fl¬ı˛ ≈–¶§õü ¸fl¬˘ fl¬±˙œı±¸œı˛˝◊ ˜ÀÚ Âøh¬À˚˛ ø˘ √õ∂ı˘ ’±Ó¬—Àfl¬ı˛ ıœÊº
¬Ûı˛øÚ Œˆ¬±Àı˛ Œ¸˝◊ ’±Ó¬—Àfl¬ı˛ ıœÊÀfl¬ ˜˝œı˛+À˝ ¬Ûøı˛ÌÓ¬ fl¬ı˛À˘Ú ·ÀÌ˙º fl¬±˙œı˛
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â13
√õ∂øÓ¬øȬ ‚Àı˛ ‚Àı˛ ·Ì»fl¬±Àı˛ı˛ ÂΩÀıÀ˙ Œ·À˘Ú øÓ¬øÚº √õ∂ÔÀ˜ ¸fl¬À˘ı˛ ˆ¬±·…·ÌÚ± fl¬Àı˛
Ó¬±Àı˛ ˆ≈¬Ó¬-ˆ¬øı¯∏…» ¸ıøfl¬Â≈ ıÀ˘ øÀ˚˛ Ó¬±Àı˛ ’±¶ö± ’Ê«Ú fl¬ı˛À˘Ú ¤ı— Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ·Ó¬ı˛±ÀÓ¬ı˛
≈–¶§Àõüı˛ ’qˆ¬ ’Ô« ı…±‡…± fl¬Àı˛ Ó¬±Àı˛ ø˙ı˝œÚ fl¬±˙œ ¬Ûøı˛Ó¬…±· fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛±˜˙« øÀ˘Úº
Ù¬À˘ Ó¬±Àı˛ ’ÀÚÀfl¬˝◊ fl¬±˙œÓ¬…±· fl¬ı˛ÀÓ¬ qè fl¬ı˛À˘Ú ’øı˘À•§º
¬ÛÀı˛ı˛ ı˛±ÀÓ¬ ·ÀÌ˙ ı˛±Ê± øÀı±±¸Àfl¬ ¶§Àõü Œ‡±À˘Ú ñ ı˛±Ê˘Ñœ Ó“¬±Àfl¬ Ó¬…±· fl¬Àı˛
fl¬±˙œ ŒÂÀh¬ ‰¬À˘ ˚±ÀBÂÚ ’±ı˛ Ó¬“±ı˛ fl¬±˙œÓ¬…±À·ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ˝◊ fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ÒTʱ`¬
Œˆ¬À„ ÒTʱøȬ ˘≈øȬÀ˚˛ ¬Ûh¬˘ ˜±øȬÀÓ¬º ¬ı˛±ÀÓ¬ı˛ ¶§õü Œ˚ ø˜Ô…± ø¢ Ú± Ó¬±› ʱڱ Œ·˘
’ø‰¬Àı˛˝◊º Ûı˛øÚ Œˆ¬±Àı˛˝◊ ı˛±Ê± ‡ıı˛ Œ¬ÛÀ˘Ú Œ˚ ¸øÓ¬…˝◊ ¬ÒTʱ`¬ Œˆ¬À„ ı˛±Ê¬ÛÓ¬±fl¬±
˜±øȬÀÓ¬ ¬ÛÀh ø·À˚˛Àº ¤˜Ó¬±ı¶ö±˚˛ ı˛±Ê± øÀı±±¸ ¬Ûh¬À˘Ú ˜˝± ≈ø}¬ôL√±˚˛º
¤˝◊ ¸˜À˚˛ ı˛±Ê± øÀı±±À¸ı˛ fl¬±ÀÚ ¤˘ fl¬±˙œÀÓ¬ Úı±·Ó¬ ·Ì»fl¬±ı˛ ÂΩÀı˙œ ·ÀÌÀ˙ı˛
fl¬Ô±º ’Ó¬¤ı øÓ¬øÚ ·ÀÌ˙Àfl¬ ŒÎ¬Àfl¬ ¬Û±Í¬±À˘Ú Ó“¬±ı˛ ¶§Àõüı˛ ı…±‡…± fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ…º ’±˜øLaÓ¬
˝À˚˛ øÀı±±À¸ı˛ ı˛±Ê¸ˆ¬±˚˛ ¤À˘Ú ·ÀÌ˙ ¤ı— ı˛±Ê±ı˛ √õ∂Àùüı˛ ά◊MÀı˛ ·ÌÚ± fl¬Àı˛ ı˘À˘Ú,
ëë’±Ê ŒÔÀfl¬ ’±ÀͬÀı˛± øÀÚı˛ ˜ÀÒ… ¤fl¬ ¸≈˙«Ú ı˱pÌ Î¬◊Mı˛øfl¬ ŒÔÀfl¬ fl¬±˙œÒ±À˜ ’±¸ÀıÚº
øÓ¬øÚ˝◊ ’±¬ÛÚ±ı˛ ’ôL√Àı˛ı˛ ¸fl¬˘ ¸—˙˚˛ ”ı˛ fl¬Àı˛ ŒÀıÚº Ó¬Àı øÓ¬øÚ ˚± ’±À˙ fl¬ı˛ÀıÚ Ó¬±
’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¬Û±˘Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àıºíí
øÀı±±¸ ¸•úÓ¬ ˝À˘Úº Œ¸˝◊¸À/ ·ÀÌ˙Àfl¬ øÓ¬øÚ ’Ú≈Àı˛±Ò fl¬ı˛À˘Ú fl¬±˙œÀÓ¬ ŒÔÀfl¬
˚±ı±ı˛ ÊÚ…º ·ÀÌÀ˙ı˛ ’¸•úøÓ¬ı˛ Œfl¬±Ú fl¬±ı˛Ì ø¢ Ú±º Ó¬±˝◊ øÓ¬øÚ 56 ÊÚ ·ÀÌ˙ ¸‘ø©Ü
fl¬Àı˛ fl¬±˙œÒ±˜ ı˛é¬± fl¬ı˛ÀÓ¬ ˘±·À˘Ú ¤ı— Ó“¬±Àı˛ ˜ÀÒ… øÓ¬øÚ øÚÀÊ Ï≈¬ø`¬ı˛±Ê Ú±˜ Ò±ı˛Ì
fl¬Àı˛ ı˛˝◊À˘Úº Œ˚À˝Ó≈¬ ·ÀÌ˙˝◊ øıù´Ú±ÀÔı˛ fl¬±˙œÀÓ¬ √õ∂Ó¬…±ıÓ«¬ÀÚı˛ ¬ÛÔ fl¬Àı˛ øÀ˚˛øÂÀ˘Ú
Ó¬±˝◊ ¬Ûı˛ıÓ¬œ«fl¬±À˘ øıù´Ú±Ô Œ‚±¯∏̱ fl¬Àı˛Ú ñ fl¬±˙œÀÓ¬ ¤À¸ √õ∂ÔÀ˜˝◊ Ï≈¬ø`¬ı˛±ÊÀfl¬ øÓ¬À˘ı˛
˘±D≈¬¸˝ ¬Û≈Àʱ øÀ˚˛ Ó¬Àı˝◊ Œ˚Ú ¸fl¬À˘ ˚±Ú øıù´Ú±Ô ˙«ÀÚº Œ¸Àé¬ÀS √õ∂±Ôœ«ı˛ Œfl¬±Ú ¸»
fl¬±˜Ú±˝◊ ’¬Û”Ì« Ô±fl¬Àı Ú±º
˚±À˝±fl¬, øͬfl¬ 18 øÀÚı˛ ˜±Ô±˚˛ fl¬±˙œı˛ ά◊Mı˛øfl¬ ŒÔÀfl¬ ¸≈˙«Ú ı˱pÀÌı˛ Œı˙ ÒÀı˛
øı¯≈û ¤‡±ÀÚ ¬Û±¬Û«Ì fl¬ı˛À˘Úº ¸±ÀÔ ˜± ˘Ñœ› ¤À˘Úº fl¬±˙œÒ±À˜ ¤À¸˝◊ Ú±ı˛±˚˛Ì √õ∂ÔÀ˜
¤‡±Úfl¬±ı˛ ıè̱ › ’ø¸ Úœı˛ ¸/À˜ ’±øÀfl¬˙ı Ú±À˜ øÚʘ”øÓ«¬ √õ∂øӬᬱ fl¬ı˛À˘Úº Ú±ı˛±˚˛ÀÌı˛
Œ‡±Àø‡ ¶§˚˛— Ú±ı˛±˚˛Ìœ ˜± ˘Ñœ› ¤‡±ÀÚ ’±R˜”øM« ¶ö±¬ÛÚ fl¬ı˛À˘Úº ’Ó¬–¬Ûı˛ Ó“¬±ı˛±
’±¬ÛÚ ˜±˚˛±√õ∂ˆ¬±Àı √õ∂ʱÀı˛ ı˙œˆ”¬Ó¬ fl¬Àı˛ Ó¬±Àı˛ ˜øÓ¬w©Ü fl¬Àı˛ øÀ˘Úº Ù¬À˘ øÀı±±À¸ı˛
fl¬±˙œı˛ ˜ÀÒ… ¸‘ø©Ü ˝˘ ‰≈¬h¬±ôL√ øı˙‘—‡˘±º
’ıÀ˙À¯∏ ˚Ô±¸˜À˚˛ øı¯≈û ı˱pÀÌı˛ ŒıÀ˙ Œ·À˘Ú øÀı±±À¸ı˛ fl¬±Àº øÀı±±¸ ı˛±ÀÊ…ı˛
¤˝◊ øı˙‘—‡˘± øÚÀ˚˛ ‡≈ı˝◊ ≈ø}¬ôL√±·Ë¶ö øÂÀ˘Úº øÓ¬øÚ øͬfl¬ ’±ÀͬÀı˛± øÀÚı˛ ˜±Ô±˚˛ øı¯≈ûı˛
ı˱pÌı˛+À¬Ûı˛ ˙«Ú Œ¬ÛÀ˚˛ ı≈Á¬ÀÓ¬ ¬Û±ı˛À˘Ú ñ ¤ı±ı˛ Ó“¬±ı˛ ≈ø}¬ôL√±ı˛ ’ôL√ ˝ÀÓ¬ ‰¬À˘Àº
’Ó¬¤ı Ó“¬±Àfl¬ fl¬±À Œ¬ÛÀ˚˛ øÊ:±¸± fl¬ı˛À˘Ú øÀı±±¸, ëë’±˜±ı˛ ı˛±ÀÊ…ı˛ ¤˝◊ ≈ı˛ı¶ö±ı˛
fl¬±ı˛Ì øfl¬∑íí
˜‘≈ Œ˝À¸ øı¯≈û ı˘À˘Ú, ëëı˛±ÀÊ…ı˛ ≈ı˛ı¶ö±ı˛ fl¬±ı˛Ì ˝˚˛ ı˛±Ê±ı˛ ¬Û±¬Ûºíí
ñ ëëøfl¬c√ Œfl¬±Ú ¬Û±¬Û ŒÓ¬± ’±ø˜ :±ÚÓ¬– fl¬Àı˛ø ıÀ˘ ˜ÀÚ ¬ÛÀh¬ Ú±º íí
14 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
ñ ëëfl¬Àı˛Â Δıøfl¬ º ¶§˚˛— fl¬±˙œù´ı˛ øıù´Ú±ÔÀfl¬ Ó≈¬ø˜ øÚı«±ø¸Ó¬ fl¬Àı˛Â fl¬±˙œ ŒÔÀfl¬º
’±ı˛ øıù´Ú±ÀÔı˛ ’±Újfl¬±ÚÚ ˝˘ fl¬±˙œº Ó¬±˝◊ fl¬±˙œı˛ øıı˛À˝ øÓ¬øÚ ’ÚôL√ ˜±Úø¸fl¬ ˚La̱
Œˆ¬±· fl¬ı˛ÀÂÚº ʱÀÚ± ŒÓ¬± ñ fl¬±Àı˛±ı˛ ˜ÀÚ ’±‚±Ó¬ Œ˚˛±ı˛ Œ‰¬À˚˛ ıh¬ ¬Û±¬Û ’±ı˛ ŒÚ˝◊º
Ó¬±˝◊ øıù´Ú±ÀÔı˛ ˜ÀÚ ’±‚±Ó¬ Œ˚˛±ı˛ ¬Û±¬Û˝◊ ŒÓ¬±˜±ı˛ ı˛±ÀÊ… ¤˝◊ ≈ı˛ı¶ö± ŒÈ¬ÀÚ ¤ÀÚÀºíí
ñ ë뤽◊ ≈ı˛ı¶ö± ŒÔÀfl¬ fl¬±˙œı˛ ά◊X¬±Àı˛ı˛ ά◊¬Û±˚˛ øfl¬∑íí
ñ ëë¤ı˛ ¤fl¬˜±S ά◊¬Û±˚˛ √õ∂±˚˛ø}¬M ’±ı˛ ŒÓ¬±˜±ı˛ √ õ∂±˚˛ø}¬M ˝Àı fl¬±˙œı˛
ø¸—˝±¸Ú Ó¬…±·º Ó≈¬ø˜ fl¬±˙œ Ó¬…±· fl¬ı˛À˘˝◊ øıù´Ú±Ô øÙ¬Àı˛ ’±¸ÀıÚ fl¬±˙œÀÓ¬º ’±ı˛ Ó¬±ı˛¬Ûı˛˝◊
fl¬±˙œ øÙ¬Àı˛ ¬Û±Àı ’±¬ÛÚ ¶§ı˛+¬Ûºíí
ñ ëë¤fl¬±Ê ŒÓ¬± ’±ø˜ ¸±ÚÀj fl¬ı˛ıº fl¬±ı˛Ì ı˛±Ê…‰¬±˘Ú±ı˛ ˝◊B± Œfl¬±Úfl¬±À˘˝◊ ’±˜±ı˛
ø¢ Ú±º ˚±ÀÓ¬ ˙œ‚Ë ¤˝◊ Œı±Á¬± ŒÔÀfl¬ ’±˜±˚˛ ˜≈øMê Œ˚˛± ˝˚˛ Œ¸˝◊ÊÚ…˝◊ ø˙ı˙—fl¬ı˛Àfl¬
fl¬±˙œÓ¬…±· fl¬ı˛±ÀÚ±ı˛ ˙Ó«¬ ’±ø˜ Œı˛À‡ø¢±˜ ø¬ÛÓ¬±˜˝ ıËp±ı˛ fl¬±Àº fl¬±ı˛Ì ’±ø˜ ʱÚÓ¬±˜ñ
øıù´Ú±Ô Œı˙œøÚ fl¬±˙œ ŒÔÀfl¬ ”Àı˛ Ô±fl¬ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚ Ú±º ’±ı˛ øÓ¬øÚ fl¬±˙œÀÓ¬ øÙ¬Àı˛ ’±¸±ı˛
’±À· ’±˜±˚˛ ø¸—˝±¸Ú‰≈¬…Ó¬ fl¬ı˛ÀÓ¬˝◊ ˝Àı ¸Ó¬…ı˛é¬±ı˛ ‡±øÓ¬Àı˛º ’ıÀ˙À¯∏ Ó¬±˝◊ ˝˘º øfl¬c√
’±˜±ı˛ ¤˝◊ ’ˆ¬œ©Ü ø¸X¬ fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… øÚÀÊı˛ ’ʱÀôL√ õ∂ˆ≈¬ øıù´Ú±ÀÔı˛ ˜ÀÚ ’±‚±Ó¬ øÀ˚˛
Œ˚ ’ÚôL√ ¬Û±¬Û ’±ø˜ fl¬Àı˛ø Ӭ±ı˛ Ö±˘Ú øfl¬ˆ¬±Àı ¸y¬ı∑íí
ñ ëëÓ≈¬ø˜ fl¬±˙œÀÓ¬ ¤fl¬øȬ ø˙ıø˘/ √õ∂øӬᬱ fl¬ı˛º fl¬±˙œÀÓ¬ ø˙ıø˘/ √õ∂øӬᬱ˜±S ’ÚôL√
¬Û±¬Û› é¬˚˛ ˝À˚˛ ˚±˚˛ øÚÀ˜À¯∏ºíí
’Ó¬–¬Ûı˛ øÀı±±¸ √õ∂ÔÀ˜ fl¬±˙œı˛ ı˛±Êø¸—˝±¸Ú Ó¬…±· fl¬ı˛À˘Ú ¤ı— Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¤‡±ÀÚ
ˆ≈¬¬Û±À˘ù´ı˛ ø˙ıø˘/ √õ∂øӬᬱ fl¬ı˛À˘Úº Ù¬À˘ Ó“¬±ı˛ ¸˜ô¶∏ ¬Û±¬Û øÓ¬Àı˛±ø˝Ó¬ ˝˘º øıÀù´ù´ı˛
øıù´Ú±ÀÔı˛ fl‘¬¬Û±˚˛ Ó“¬±ı˛ ¸˜ô¶∏ ≈–‡ ’±ı˛ ≈ø}¬ôL√±› ”ı˛ ˝À˚˛ Œ·˘º
’ıÀ˙À¯∏ fl¬±˙œù´ı˛ øıù´Ú±Ô øÙ¬Àı˛ ¤À˘Ú ’±¬ÛÚ ’±Újfl¬±ÚÀÚº fl¬±˙œÒ±˜ ’±ı±ı˛ ¬Û”Àı«ı˛
˜Ó¬˝◊ ¶§˜ø˝˜± øÙ¬Àı˛ Œ¬Û˘º
¤˝◊ fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ’±Àı˛fl¬ Ú±˜ ’±ı±ı˛ fl¬¬Û±˘À˜±‰¬Ú Ó¬œÔ«º fl¬øÔÓ¬ ’±À ñ ¸‘ø©Üı˛
√õ∂ÔÀ˜ ıËp± øÚÀÊ› øÂÀ˘Ú ˜˝±ÀÀıı˛˝◊ ˜Ó ¬¬Û=¡˜≈‡øıø˙©Üº øfl¬c√ ¤fl¬ı±ı˛ øÓ¬øÚ√ Ó“¬±ı˛ øÚÊ
˜±Ú¸fl¬Ú…± ¸ı˛¶§Ó¬œı˛ ά◊¬Ûı˛ fl¬±˜±¸Mê ˝À˚˛ ¬ÛÀh¬Úº ı…±¬Û±ı˛øȬ øı…±Àıœ ¸ı˛¶§Ó¬œı˛ Œ‰¬±‡
¤h¬±˚˛ Ú±º øÓ¬øÚ Ó¬»é¬Ì±» ¬Û˘±˚˛Ú fl¬Àı˛Úº øfl¬c√ ¬Û=¡±ÚÚ ıËp±ı˛ Ó¬‡Ú U“˙ Œfl¬±Ô±˚˛∑
øÓ¬øÚ› ¸ı˛¶§Ó¬œı˛ ø¬ÛÂ≈ Ò±›˚˛± fl¬Àı˛Úº ¤À˝Ú Ê‚Ú… ˜ÀÚ±ı‘øM ŒÔÀfl¬ ¸‘ø©Üfl¬Ó«¬± ıËp±Àfl¬
øÚı‘M fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ŒıÓ¬±ı˛± ı±ı˛ı±ı˛ Ó“¬±Àfl¬ ’Ú≈Àı˛±Ò fl¬ı˛ÀÓ¬ Ô±Àfl¬Úº øfl¬c√ Œfl¬±Ú Ù¬˘ ˝˚˛
Ú±º ’ıÀ˙À¯∏ ¸ı˛¶§Ó¬œ Ó“¬±ı˛ ø¬ÛÓ¬± Œı±øÀı ˜˝±ÀÀıı˛ ˙ı˛Ì±¬Ûiß ˝Úº ’±¬ÛÚ fl¬Ú…±ı˛
ı˛é¬±ÀÔ« Ó¬»é¬Ì±» ˜˝±Àı øÚÊ ˙øMêıÀ˘ fl¬±˘Õˆ¬ı˛ıÀfl¬ √õ∂fl¬È¬ fl¬Àı˛Úº fl¬±˘Õˆ¬ı˛ı Œ¸˝◊
˜≈UÀÓ«¬˝◊ ıËp±ı˛ ¬Û=¡˜ ø˙ı˛ ÀÂÚ¬fl¬Àı˛Úº ¬Û=¡˜≈‡ ŒÔÀfl¬ ‰¬Ó≈¬˜≈«‡ ˝À˚˛ ıËp±ı˛ ¸ø•§Ó¬ ŒÙ¬Àı˛º
øfl¬c√ ıËp±ı˛ ¬Û=¡˜ ø˙ı˛ fl¬±˘Õˆ¬ı˛Àıı˛ ˝±ÀÓ˝◊ ’±È¬Àfl¬ ˚±˚º ’ÀÚfl¬ Œ‰¬©Ü±ı˛ ¬Ûı˛› fl¬±˘Õˆ¬ı˛ı
ıËp±ı˛ ¬Û=¡˜ ø˙ı˛ ˝±Ó ŒÔÀfl¬ ±h¬±ÀÓ¬ Ú± Œ¬ÛÀı˛ Ú±ı˛±˚˛ÀÌı˛ fl¬±À ’±À¸Úº Ó¬‡Ú Ú±ı˛±˚˛Ì
Ó“¬±Àfl fl¬±˙œÀÓ¬ ø·À˚˛ ·/±¶ß±ÀÚı˛ ¬Ûı˛±˜˙« ÀÚº fl¬±˘Õˆ¬ı˛ı Ú±ı˛±˚˛ÀÌı˛ Ûı˛±˜˙«˜Ó fl¬±˙œÀÓ
’±À¸Úº fl¬±˙œÀÓ ¤À¸ øÓ¬øÚ ·/±¶ß±Ú fl¬Àı˛Úº Ó¬»é¬Ì±» fl¬±˘Õˆ¬ı˛Àıı˛ ˝±Ó ŒÔÀfl¬ ıËp±ı˛
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â15
¬Û=¡˜ ø˙ı˛ ’±˘ƒ·± ˝À˚˛ ˜± ·/±ı˛ ’˜‘Ó¬Ó¬ı˛À/ı˛¬ ı≈Àfl¬ øı˘œÚ ˝À˚˛ ˚±˚˛ºÓ¬±˝◊ ¤˝◊ Ó¬œÀÔ«ı˛
’±Àı˛fl¬ Ú±˜ fl¬¬Û±˘À˜±‰¬Ú Ó¬œÔ«º
¸Ó¬…˚≈À·ı˛ ˜Ó¬ ŒSÓ¬± › Z±¬ÛÀı˛› fl¬±˙œı˛ ά◊À{°‡ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º ŒSÓ¬±˚≈À· ¿ı˛±˜‰¬Àfı˛
¸˜À˚˛ fl¬±˙œı˛ ı˛±Ê± øÂÀ˘Ú øÀı±±À¸ı˛ ¬Û≈S √õ∂Ó¬«Úº √õ∂Ó¬«ÀÚı˛ ı—˙Òı˛·Ì ıU ıÂı˛ fl¬±˙œÀÓ¬
ı˛±ÊQ fl¬Àı˛Úº Ó“¬±Àı˛ ά◊Mı˛±øÒfl¬±ı˛œ fl¬±˙œı˛±Ê ıœ˚«…ı±Ú Z±¬ÛÀı˛ fl≈¬èÀé¬ÀSı˛ ˜˝±¸˜Àı˛
’—˙·Ë˝Ì fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº ¬Ûı˛ıÓ¬œ«fl¬±À˘ fl¬±˙œÚ‘¬ÛøÓ Òi§ôL√øı˛ı˛ Ú±˜› øıÀ˙¯∏ˆ¬±Àı ά◊À{°‡À˚±·…
ø˚øÚ ’±˚˛≈Àı« ˙±¶aÀfl¬ øıÀ˙¯∏ˆ¬±Àı Ê·ÀÓ¬ı˛ ¸±˜ÀÚ Ó≈¬À˘ ÒÀı˛Úº ¬
Œ˙±Ú± ˚±˚˛ fl¬±˙œı˛ ı±ı˛±Ì¸œ Ú±À˜ı˛ fl¬±ı˛Ì ñ ¤˝◊ ¶ö±Ú ıè̱ › ’ø¸ Úœı˛ ¸/À˜
’ıø¶öÓ¬º ¸fl¬˘ ¬Û≈ı˛±ÀÌ˝◊ ¤˝◊ ı±ı˛±Ì¸œ Ó¬Ô± fl¬±˙œı˛ ά◊À{°‡ ı˛À˚˛À ¸‘ø©Üı˛ ’±ø˜Ó¬˜ Ú·ı˛œ
ø˝À¸Àıº øfl¬c√ øıù´Ú±ÀÔı˛ ¤˝◊ ø√õ∂˚˛Ó¬˜ ı±¸ˆ”¬ø˜ ¸•§Àg¬ ˝◊øÓ¬˝±À¸ı˛ ά◊À{°‡ ı˛À˚˛À ı≈X¬ÀÀıı˛
¸˜˚˛ ŒÔÀfl¬º
ı±ı˛±Ì¸œ ˜”˘Ó¬– ø˝j≈√õ∂Ò±Ú ¸˜‘øX¬˙±˘œ Ú·ı˛œ ø¢ ıÀ˘˝◊ Œ·ÃÓ¬˜ ı≈X¬ øÚÊ Ò˜«√õ∂‰¬±Àı˛ı˛
Œfl¬føıj≈ ø˝À¸Àı ¤˝◊ ¶ö±Ú øÚı«±‰¬Ú fl¬Àı˛Ú º fl¬±˙œı˛ øÚfl¬È¬ıÓ¬œ« Ÿø¯∏¬ÛMÚÀ˜ı˛ ά◊¬ÛıÀÚ ï˚±
ıÓ«¬˜±ÀÚ ¸±ı˛Ú±Ô Ú±À˜ ‡…±Ó¬ó ¬Û“±‰¬ ø˙¯∏… Œfl¬Ãøάڅ, ’ù´øÊ», ı√õ∂, ˆ¬ø^˚˛ › ˜˝±Ú±À˜ı˛
fl¬±À Ҙ«√õ∂‰¬±ı˛ fl¬Àı˛Ú ı≈X¬Àı º ¤˝◊ ø¢ Ó“¬±ı˛ Ò˜«‰¬Sê √õ∂ıÓ«¬Úº Œ¸˝◊¸˜À˚˛ ø˙qÚ±À·ı˛
¬Û≈S ˚À˙±ı˛±Ê øÂÀ˘Ú fl¬±˙œı˛ ı˛±Ê±º ı≈X¬ÀÀıı˛ Ò˜«˜ÀÓ¬ √õ∂ˆ¬±øıÓ¬ ˝À˚˛ ø¬ÛÓ¬±¬Û≈S ά◊ˆ¬À˚˛˝◊
ŒıÃX¬Ò˜« ·Ë˝Ì fl¬Àı˛Úº Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ˜˝±ıœı˛ ΔÊÚ› fl¬±˙œÀÓ¬ ’±¬ÛÚ ÒÀ˜«ı˛ √õ∂‰¬±ı˛ fl¬Àı˛Úº
¤‡±ÀÚ ŒıÃX¬Ò˜« › ΔÊÚÒÀ˜«ı˛ √õ∂‰¬±ı˛ ¤Ó¬˝◊ ŒÊ±ı˛±À˘± ˝À˚˛ø¢ Œ˚ ¤fl¬¸˜À˚˛ ŒıÃX¬Ò˜«
¤ı— ΔÊÚÒÀ˜«ı˛ ±¬ÛÀȬ fl¬±˙œÀÓ¬ ø˝j≈Ò˜«› ’±—ø˙fl¬ˆ¬±Àı øı¬Ûiß ˝À˚˛ ¬ÛÀh¬º Œ˙±Ú± ˚±˚˛ñ
Œ¸˝◊¸˜À˚˛ ŒıÃX¬ Ò˜«±ı˘•§œı˛± ı±ı˛±Ì¸œı˛ ıU ø˙ıø˘/ ¤ı— ˜øjı˛› ÒT—¸ fl¬Àı˛ ŒÚº
˜”˘Ó¬– ‡‘©Ü¬Û”ı« ‰¬Ó≈¬Ô« ˙Ó¬Àfl¬ ‰¬f&l Œ˜Ã˚«… ¤ı— ’À˙±Àfl¬ı˛ ¸˜À˚˛˝◊ ¤˝◊ ÒT—¸˘œ˘± ‰¬À˘º
’Ó¬–¬Ûı˛ ø˝j≈ÒÀ˜«ı˛ Úıʱ·ı˛Ì ‚øȬÀ˚˛ ’±‰¬±˚«… ˙—fl¬ı˛ ø˝j≈Ò˜«Àfl¬ ’±ı±ı˛ ¶§˜ø˝˜±˚˛ øÙ¬øı˛À˚˛
’±ÀÚÚº Ó“¬±ı˛˝◊ Œ‡±ÀÚ± ¬ÛÔ ÒÀı˛ ά◊Mı˛fl¬±À˘ fl¬±˙œı˛ ı˛±Ê± øıS꘱fl«¬ ı±ı˛±Ì¸œı˛ Ó¬œÔ«¸˜”À˝ı˛
ά◊X¬±ı˛ fl¬Àı˛Ú ¤ı— ¶ö±Úœ˚˛ fl¬¬Û±˘À˜±‰¬Ú Ó¬œÀÔ« ¶ö±¬ÛÚ fl¬Àı˛Ú ø˙ıô¶∏y¬ º fl¬±˙œı±¸œÀı˛
øıù´±¸ ñ fl¬¬Û±˘À˜±‰¬Ú Ó¬œÀÔ« ¶ß±Ú fl¬Àı˛ ¤˝◊ ø˙ıô¶∏y¬ ’±ø˘/Ú fl¬ı˛À˘ ¸fl¬˘ ¬Û±À¬Ûı˛ Ú±˙
’ı˙…y¬±ıœº ¶ö±Úœ˚˛ ø˝j≈ı˛± ŒÓ¬± ¤˝◊ ø˙ıô¶∏y¬Àfl¬ ’±Àʱ ø˝j≈ÒÀ˜«ı˛ ˜”˘ ô¶∏y¬¶§ı˛+¬Û˝◊ ˜±ÀÚÚº
Ó“¬±Àı˛ ˜Ó¬ñ ˚Ó¬øÚ ¤˝◊ ô¶∏y¬ ’é¬Ó¬ › ’Úh¬ Ô±fl¬Àı Ó¬Ó¬øÚ˝◊ fl¬±˙œÒ±À˜ ø˝j≈Ò˜«
’±¬ÛÚ ˜ø˝˜±˚˛ √õ∂øÓ¬øá¬Ó¬ Ô±fl¬Àıº
¬Ûı˛ıÓ¬œ«fl¬±À˘ fl¬±˙œÀÓ¬ ˜˝±ı˛±Ê ’ø¢üø˜ÀSı˛ ’ù´À˜Ò ˚:› ø˝j≈ÒÀ˜«ı˛ Œ·Ãı˛ı ά◊X¬±Àı˛
’À˙¯∏ ¸˝±˚˛Ó¬± fl¬Àı˛º
¸l˜ ˙Ó¬±sœı˛ ˜±Á¬±˜±øÁ¬ ¸˜À˚˛ ø˝Î¬◊À˚˛Ú ¸±„ fl¬±˙œÀÓ¬ ’±À¸Úº Ó“¬±ı˛ ¸˜À˚˛› fl¬±˙œ
ø¢ Œı˙ ¸˜‘X¬ Ú·ı˛œ º ¤‡±ÀÚ ˝±Ê±Àı˛ı˛› Œı˙œ Œı˜øjı˛ ø¢ Ó¬‡Úº ’±ı˛ Ó“¬±ı˛ fl¬±˙œ
¸•§g¬œ˚˛ ıÌ«Ú±˚˛ ’±˜ı˛± ¬Û±˝◊ øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ 100 ˝±Ó¬ ά◊“‰≈¬ Ó¬±˜±ı˛ ¸≈‘˙… øıù´Ú±Ô ˜”øM«ı˛
ά◊À{°‡º
¤fl¬±˙ ˙Ó¬Àfl¬ fl¬±˙œ Œ·ÃÀh¬ı˛ ¬Û±˘ı˛±Ê±Àı˛ ’ÒœÀÚ ’±À¸º ¸≈˘Ó¬±Ú ˜±˝˜≈Àı˛ ˆ¬±À¢ü
16 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
˜±¸≈ ˚‡Ú 1038 ‡‘©Ü±Às ’±Ê˜œı˛ ˝À˚˛ ά◊Mı˛√õ∂ÀÀ˙ı˛ øÀfl¬ ¤ø·À˚˛ ’±À¸Ú Ó¬‡Ú Ó“¬±ı˛
Œ¸Ú±¬ÛøÓ¬ ˜±ø˘fl¬ ’±Ù¬Ê˘ ’˘øˆ¬ ı±ı˛±Ì¸œ ’±Sê˜Ì fl¬Àı˛Úº Œ·ÃÀh¬ı˛ ¬Û±˘ı˛±Ê±ı˛± ’ı˙…
Œ¸˝◊ ’±Sê˜Ì ¸˝ÀÊ˝◊ √õ∂øÓ¬˝Ó¬ fl¬Àı˛ ŒÚº Ó¬Àı Œ¸˝◊ ¸˜˚˛ ŒÔÀfl¬˝◊ ı±ı˛±Ì¸œÀÓ¬ ˜≈¸˘˜±Ú
¸•x±À˚˛ı˛ ˜±Ú≈¯∏ı˛± ’±¸ÀÓ¬ qè fl¬Àı˛Úº Ó“¬±Àı˛ ˜ÀÒ… ’ÀÚÀfl¬˝◊ ¤‡±ÀÚ ı¸ı±À¸ı˛›
¸—fl¬ä ŒÚÚº
Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ı±ı˛±Ì¸œ ‰¬À˘ ˚±˚˛ fl¬ÀÚÃÀÊı˛ ’øÒfl¬±Àı˛º ˜˝±ı˛±Ê Ê˚˛‰¬f Œ˚ √õ∂±˚˛˝◊ ı±ı˛±Ì¸œÀÓ¬
¤À¸ øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ ¬Û≈Àʱ øÀÓ¬Ú Œ¸˝◊ ¸•§Àg¬› ˝◊øÓ¬˝±À¸ı˛ ¸±é¬… ı˛À˚˛Àº Ó¬Àı 1194
¸±À˘ ˜˝•ú Œ‚±ı˛œ ˚‡Ú ˆ¬±ı˛Ó¬ı¯∏« ’±Sê˜Ì fl¬Àı˛Ú Œ¸˝◊ ¸˜˚˛ ŒÔÀfl¬˝◊ ı±ı˛±Ì¸œı˛ øÚ˜«˘
’±fl¬±À˙ ŒÂÀ˚˛ ’±À¸ ≈ˆ«¬±À·…ı˛ ‚Ú fl¬±À˘± Œ˜‚º ‰¬j›˚˛±Àı˛ ˜˝•ú Œ‚±ı˛œÀfl¬ √õ∂øÓ¬Àı˛±Ò
fl¬ı˛ÀÓ¬ ¤ø·À˚˛ ˚±Ú Ê˚˛‰¬f øfl¬c√ ˚≈ÀX¬ ¬Ûı˛±ô¶∏ ˝Ú øÓ¬øÚ º Ó¬‡Ú Ê˚˛‰¬f ¬Û±ø˘À˚˛ ’±À¸Ú
ı±ı˛±Ì¸œÀÓ¬º ˜˝•ú Œ‚±ı˛œ Ó¬‡Ú Ó“¬±ı˛ Œ¸Ú±¬ÛøÓ¬ fl≈¬Ó≈¬ıά◊VœÚ ’±˝◊ıfl¬Àfl¬ ¬Û±Í¬±Ú Ê˚˛‰¬Àfı˛
¸g¬±ÀÚº
¤˝◊ fl≈¬Ó≈¬ıά◊VœÀÚı˛ Êiú ˝À˚˛ø¢ ¬Û±?±Àıı˛ ¤fl¬ øÚᬱı±Ú ø˝j≈ é¬øS˚˛ ı—À˙º Œ˝±À¸Ú
øÚʱ˜œı˛ ı˛‰¬Ú± ¤ı— fl¬ÀÌ«˘ øıË·À¸ı˛ ëÙ¬øı˛ô¶∏±í-ı˛ ’Ú≈ı± ŒÔÀfl¬ ʱڱ ˚±˚˛ ñ Ó“¬±ı˛ ’±¸˘
Ú±˜ ø¢ ı˛±˜√õ∂¸±º ¬Û±?±ı ’øÒfl¬±ı˛ fl¬ı˛±ı˛ ¸˜À˚˛ ˜˝•ú Œ‚±ı˛œ Ó“¬±Àfl¬ ıjœ fl¬Àı˛Ú ¤ı—
Ò˜«±ôL√øı˛Ó¬ fl¬øı˛À˚˛ ˜≈¸˘˜±ÀÚ ı˛+¬Û±ôL√øı˛Ó¬ fl¬Àı˛Úº ¬Ûı˛ıÓ¬œ«fl¬±À˘ fl¬±ÀÊ øÚÀÊı˛ é¬Ó¬± Œø‡À˚˛
¤ı— ø˝j≈Àı˛ ά◊¬Ûı˛ ’À˙¯∏ ’Ó¬…±‰¬±Àı˛ı˛ øÚ˙«Ú Œı˛À‡ Ò˜«±ôL√øı˛Ó¬ fl≈¬Ó≈¬ı øÚÀÊÀfl¬ ˜˝•ú
Œ‚±ı˛œı˛ Œ¸Ú±¬ÛøÓ¬ ¬ÛÀ ά◊iߜӬ fl¬Àı˛Úº Œ¸˝◊¸±ÀÔ ˜≈¸˘˜±Ú ¸•⁄±ÀȬı˛ ’±Àı˛± ø√õ∂˚˛¬Û±S ˝À˚˛
›Í¬±ı˛ Œ˘±Àˆ¬ ı±ı˛±Ì¸œ ’±Sê˜Ì fl¬Àı˛ øÓ¬øÚ ¸Õ¸ÀÚ… Ê˚˛‰¬fÀfl¬ ıÒ fl¬Àı˛Ú ¤ı— ı±ı˛±Ì¸œÀÓ¬
fl¬±èfl¬±Ê˜ø`¬Ó¬ øıù´Ú±Ô ˜øjı˛ ¸˝ ˙Ó ¬˙Ó¬ ˜øjı˛ ÒT—¸ fl¬Àı˛Úº øıÀù´ù´ı˛ ˜øjÀı˛ı˛ Œ¸˝◊
100 ˝±Ó¬ ά◊“‰≈¬ Ó¬±˜±ı˛ ˜”øM«› Ó“¬±ı˛˝◊ ˝±ÀÓ¬ ÒT—¸ ˝˚˛º Ó¬Àı fl≈¬Ó≈¬ıά◊VœÚ ı±ı˛±Ì¸œ ’øÒfl¬±ı˛
fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛˝◊ ¶ö±Úœ˚˛ ¬Û≈Àı˛±ø˝Ó¬ı˛± øıù´Ú±ÀÔı˛ ˜”˘ ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/ ˘≈øfl¬À˚˛ Œı˛À‡øÂÀ˘Ú ıÀ˘
Œ¸˝◊ ˜±Úıı˛+¬Ûœ ±ÚÀıı˛ ¬ÛÀé¬ ø˙ıø˘/ ’¬ÛøıS fl¬ı˛± ¸y¬ı ˝˚˛øÚº øÓ¬øÚ qÒ≈˜±S øıù´Ú±Ô
˜øjı˛øȬÀfl¬ ‰”¬Ì«øı‰”¬Ì« fl¬Àı˛˝◊ ı˛ÀÌ é¬±ôL√ ŒÚº ¬Ûı˛ıÓ¬œ«fl¬±À˘ fl¬±˙œ øıù´Ú±ÀÔı˛ ˜øjÀı˛ı˛
ˆ¬¢ü±ıÀ˙À¯∏ı˛ ¬Û±À˙˝◊ fl¬±˙œ øıù´Ú±ÀÔı˛ ¤fl¬øȬ ˜øjı˛ ·Àh¬ ›Àͬ ¤ı— Œ¸˝◊ ˜øjÀı˛ fl¬±˙œ
øıù´Ú±ÀÔı˛ ˜”˘ ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/˝◊ ’±ı±ı˛ √õ∂øӬᬱ fl¬ı˛± ˝˚˛º ¤˝◊ ÚÓ≈¬Ú ˜øjı˛ øÚ˜«±ÀÌ Œ|ᬜ
ıd¬Û±˘ Œı˙ ıh¬ ˆ”¬ø˜fl¬± øÚÀ˚˛øÂÀ˘Úº
¤ı˛¬ÛÀı˛ SÀ˚˛±˙ ˙Ó¬±sœÀÓ¬ fl¬±˙œ øıù´Ú±ÀÔı˛ √õ∂±‰¬œÚÓ¬˜ ˜øjÀı˛ı˛ ˆ¬¢ü±ıÀ˙À¯∏ı˛ ά◊¬Ûı˛
¸≈˘Ó¬±Ú± ı˛±øÊ˚˛± ¤fl¬øȬ ˜¸øÊ ¶ö±¬ÛÚ fl¬Àı˛Úº ¤˝◊ ¸˜˚˛ ŒÔÀfl¬ ı±ı˛±Ì¸œı˛ ’ÀÚfl¬ ˜øjÀı˛ı˛
ά◊¬Ûı˛˝◊ ˜¸øÊ øÚ˜«±Ì fl¬ı˛±ı˛ ¤fl¬È¬± √õ∂À‰¬©Ü± ˜≈¸˘˜±Ú ˙±¸fl¬Àı˛ ˜ÀÒ… Œ‡± øÀÓ¬ Ô±Àfl¬º
1493 ¸±À˘ ’Ó¬…±‰¬±ı˛œ ˚ıÚ fl¬±˘±¬Û±˝±h¬ fl¬±˙œ ’±Sê˜Ì fl¬Àı˛Úº ¬fl¬±˘±¬Û±˝±Àh¬ı˛ ’±¸˘
Ú±˜ ø¢ fl¬±˘±‰“¬± ı˛±˚˛º ʱøÓ¬ÀÓ¬ ø˝j≈ ¤˝◊ ı˛±Ê˙±˝œı˛ fl“¬±˘±‰¬± ı˛±˚˛ ˜≈¸˘˜±Ú fl¬Ú…± øıı±˝
fl¬ı˛±˚˛ ¸˜±Ê fl¬Ó‘«¬fl ʱøÓ¬‰≈¬…Ó¬ ˝Úº ’±ı˛ Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ˜≈¸˘˜±Ú Ò˜« ·Ë˝Ì fl¬Àı˛ øÓ¬øÚ ø˝j≈Àı˛
ά◊¬Ûı˛ Œ‚±ı˛Ó¬ı˛ ’Ó¬…±‰¬±ı˛ qè fl¬Àı˛Ú ¤˝◊ fl¬±ı˛ÀÌ˝◊ Ó“¬±ı˛ Ú±˜ ˝˚˛ fl¬±˘±¬Û±˝±h¬º ’Ó¬–¬Ûı˛
fl¬±˘¸‘˙ fl¬±˘±¬Û±˝±h¬ ¤Àfl¬ı˛ ¬Ûı˛ ¤fl¬ ø˝j≈Ó¬œÀÔ«ı˛ ¸ı«Ú±˙ fl¬ı˛ÀÓ¬ Ô±Àfl¬Úº ˆ¬±„ÀÓ¬ Ô±Àfl¬Ú
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â17
˜øjı˛, fl¬˘≈ø¯∏Ó¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ Ô±Àfl¬Ú øı·Ë˝ º Ó¬“±ı˛ ¤˝◊ ÒT—¸˘œ˘± ŒÔÀfl¬ fl¬±˙œ›¬ øÚô¶∏±ı˛ ¬Û±˚˛øÚº
ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛ ÚÓ≈¬Ú ˜øjı˛øȬ› Ó“¬±ı˛ ˝±ÀÓ¬ ÒT—¸√õ∂±l ˝˚˛º Ó¬Àı ¬fl¬±˘±¬Û±˝±h¬ ˜øjı˛
ˆ¬±„ÀÓ¬ ’±¸±ı˛ ’±À·˝◊ Û±`¬±ı˛± ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/ ¸øı˛À˚˛ Œı˛À‡øÂÀ˘Ú ıÀ˘ ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/ fl¬˘≈ø¯∏Ó¬
fl¬ı˛± ¸y¬ı ˝˚˛øÚ Ó“¬±ı˛› ¬ÛÀ鬺
¤˝◊ ¸˜˚˛ ŒÔÀfl¬˝◊ øıù´Ú±ÀÔı˛ ’:±Ó¬ı±¸ qè ˝˚˛º ¬Û”ʱı˛œı˛± &lˆ¬±Àı øÚˆ‘¬ÀÓ¬ Ó“¬±ı˛
¬Û≈Àʱ fl¬ı˛ÀÓ¬ Ô±Àfl¬Úº Ó¬±˝◊ 1494 ¸±À˘ ø¸fl¬jı˛ Œ˘±œ fl¬±˙œ ’±Sê˜Ì fl¬Àı˛ ı˛Mê·/±
ı˝◊À˚˛ øÀ˚˛ ’ʶ⁄ ˜øjı˛ ÒT—¸ fl¬ı˛À˘› øıù´Ú±Ô ŒÊ…±øÓ¬ø˘«À/ı˛ Œfl¬±Ú é¬øÓ¬˝◊ fl¬ı˛ÀÓ¬
¬Û±Àı˛ÚøÚ º
1572 ‡‘©Ü±Às ¤‡±Úfl¬±ı˛ ı˛±ÊÕÚøÓ¬fl¬ ¬ÛȬ ¬Ûøı˛ıÓ«¬ÀÚı˛ ¤fl¬È¬± ¸y¬±ıÚ± Œ‡± ˚±˚˛º
ı±—˘±ı˛ Úı±ı ±Î¬◊ ‡“± ’±fl¬ıÀı˛ı˛ Œ˜±·˘ ¸±•⁄±Ê…Àfl¬ ø{°œı˛ ˜¸Ú‰≈¬…Ó¬ fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ¶§õü
Œ‡ÀÓ¬ Ô±Àfl¬Úº ‡ıı˛ Œ¬ÛÀ˚˛ Ó¬»é¬Ì±» ŒÊÃÚ¬Û≈Àı˛ı˛ Œ˜±·˘ Œ¸Ú±¬ÛøÓ¬ ˜≈øÚ˜ ‡“±Àfl¬ ı±Ó«¬±
¬Û±Í¬±Ú Œ˜±·˘ ¸•⁄±È¬ ’±fl¬ıı˛º Ó“¬±ı˛ ¸˝±˚˛Ó¬±ı˛ ÊÚ… ı˛±Ê± ŒÈ¬±Î¬ı˛˜˘Àfl¬› Œ√õ∂ı˛Ì fl¬Àı˛Ú
øÓ¬øÚº 1575 ¸±À˘ ˜≈øÚ˜ ‡“±ı˛ ˜‘Ó≈¬… ˝À˘› ŒÈ¬±Î¬ı˛˜˘ Œ˜±·˘ Δ¸Ú…Àı˛ ˆ¬±˘ˆ¬±Àı
¸—·øͬӬ fl¬Àı˛Úº Ó¬±ı˛˝◊ Ù¬˘|nøÓ¬ ı˛+À¬Û 1575 ¸±À˘ ı˛±Ê˜˝À˘ı˛ ˚≈ÀX¬ ±Î¬◊ ‡“±Àfl¬
¬Ûı˛±ô¶∏ › ıÒ fl¬Àı˛Ú ŒÈ¬±Î¬ı˛˜˘º
˚≈X¬À˙À¯∏ ŒÈ¬±Î¬ı˛˜˘ ’±À¸Ú fl¬±˙œÀÓ¬º ¤˝◊ ¸˜À˚˛˝◊ øıù´Ú±ÀÔı˛ ¬Ûı˛˜ ˆ¬Mê Ú±ı˛±˚˛Ì
ˆ¬ÀAı˛ ¸±ÀÔ Ó“¬±ı˛ ¸±é¬±» ˝˚˛º Ó¬‡Ú˝◊ Ú±ı˛±˚˛Ì ˆ¬A Ó“¬±Àfl¬ ıÀ˘Ú, ëë¸≈œ‚«fl¬±˘ ÒÀı˛ fl¬±˙œù´ı˛
øıù´Ú±ÀÔı˛ ÊÚ… Œfl¬±Ú Œı±˘˚˛ √õ∂øӬᬱ ˝˚˛øÚº ¤Ó¬øÚ ÒÀı˛ øÓ¬øÚ ŒÂ±A ¤fl¬øȬ ¬ÛÌ«fl≈¬øȬÀı˛
øıı˛±Ê fl¬ı˛ÀÂÚº Ó¬±˝◊ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ’±˜±ı˛ ’Ú≈Àı˛±Ò ñ ¤‡±ÀÚ ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛ ÊÚ… ¤fl¬øȬ
˜øjı˛ ·Àh¬ Ó≈¬˘≈Úºíí
Ú±ı˛±˚˛Ì ˆ¬ÀAı˛ ’Ú≈Àı˛±Ò ŒÈ¬±Î¬ı˛˜˘ ¸±ÚÀj ı˛é¬± fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº ’±ı˛ ¤˝◊ fl¬±ÀÊ Ó“¬±Àfl¬
øıÀ˙¯∏ ¸˝±˚˛Ó¬± fl¬Àı˛øÂÀ˘Ú Œ˜±·˘ ı±˙±˝ ’±fl¬ıı˛º øÓ¬øÚ ˜øjı˛ øÚ˜«±ÀÌı˛ ÊÚ… Œfl¬±¯∏±·±ı˛
ά◊iú≈Mê fl¬Àı˛ øÀ˚˛øÂÀ˘Úº Ó¬±˝◊ ¸±ÚÀj fl¬±˙œı˛ :±Úı±¬Ûœı˛ ’ÀÚfl¬È¬± ʱ˚˛·± øÚÀ˚˛ 1580
¸±À˘ ˜øjı˛ øÚ˜«±Ì qè fl¬Àı˛Ú ŒÈ¬±Î¬ı˛˜˘º 1585 ¸±À˘ ¸•Û”Ì« ˝˚˛ ˜øjı˛º ¤˝◊ ˜øjı˛
øÚ˜«±ÀÌ ı…˚˛ ˝˚˛ 45 ˝±Ê±ı˛ øÚ±ı˛ ˚± ıÓ«¬˜±ÀÚı˛ ø˝À¸Àı ˝˚˛ ¤fl¬ Œfl¬±øȬ ¤fl¬ ˘é¬ ¬Û“ø‰¬˙
˝±Ê±ı˛ Ȭ±fl¬±º
ŒÊ˜¸ ø√õ∂ÀkÀ¬Ûı˛ øııı˛Ì ŒÔÀfl¬ ʱڱ ˚±˚˛ ñ 124 ı·«Ù≈¬È¬ ʱ˚˛·±ı˛ ά◊¬Ûı˛ √õ∂øÓ¬øá¬Ó¬
¤˝◊ ˜øjÀı˛ ·ˆ«¬·‘À˝ı˛ ‰¬±ı˛¬Û±À˙ ø¢ ‰¬±ı˛øȬ ˜`¬¬Ûº √õ∂øÓ¬øȬ˝◊ ø¢ √õ∂±˚˛ 64 Ù≈¬È¬ ά◊“‰≈¬ ¤ı—
˜”˘ ˜øjÀı˛ı˛ ‰”¬h¬± ø¢ 68 Ù≈¬È¬ ά◊“‰≈¬º Œ˙±Ú± ˚±˚˛ ñ ¤˝◊ ˜øjÀı˛ ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛ ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/
¶ö±ø¬ÛÓ¬ ˝ı±ı˛ ¬Ûı˛ ˚‡Ú ˙±øôL√¬Û±Í¬ qèı˛ ˘¢ü ’±À¸ Ó¬‡Ú Ú±ı˛±˚˛Ì ˆ¬ÀAı˛ Ô±fl¬±ı˛ fl¬Ô± ø¢
Œ¸‡±ÀÚº øfl¬c√ øÓ¬øÚ Œ¸˝◊ ˜≈UÀÓ« Œfl¬±Ú fl¬±ı˛ÀÌ Œ¸‡±ÀÚ Î¬◊¬Ûø¶öÓ¬ øÂÀ˘Ú Ú±º ¤øÀfl¬ qˆ¬
˜≈UÓ«¬ Œ˚ ıÀ˚˛ ˚±ÀB º ’Ó¬¤ı ¬¬Ú±ı˛±˚˛Ì ˆ¬ÀAı˛ ’±¸ÀÓ¬ øı˘•§ ˝Àı Œˆ¬Àı ۔ʱı˛œı˛±
˙±øôL√¬Û±Í¬ qè fl¬Àı˛ ŒÚº ¬Û”ʱı˛œÀı˛ ˙±øôL√¬Û±Í¬ ˚‡Ú qè ˝˚˛ Ó¬‡Ú Ú±ı˛±˚˛Ì ˆ¬A ˜øjÀı˛ı˛
‡≈ı fl¬±À½◊ ¤À¸ Œ¬ÛÓÀÂÀÂÚº ˜øjÀı˛ı˛ ·ˆ«¬·‘À˝ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛ÀÓ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ øÓ¬øÚ Œ˙±ÀÚÚñ
¬Û”ʱı˛œı˛± ۱ͬ fl¬ı˛ÀÂÚ ë˙Ó¬˜ ÊœÀı˜ ˙ı˛–íº ’Ô«±» ¬Û”ʱı˛œı˛± ˜øjÀı˛ı˛ ÊÚ… ¤fl¬À˙±
18 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
ıÂı˛ ˜±S ¬Ûı˛˜±˚˛≈ fl¬±˜Ú± fl¬ı˛À˘Úº Ú±ı˛±˚˛Ì ˆ¬A ¤˝◊ ˙±øôL√¬Û±Í¬ qÀÚ øı˜¯∏« ˝À˚˛ ¬Û”ʱı˛œÀı˛
ı˘À˘Ú, ë뤽◊ ’¬Û”ı« ˜øjÀı˛ı˛ ÊÚ… ˜±S ¤fl¬À˙± ıÂı˛ ¬Ûı˛˜±˚˛≈ Œ‰¬À˚˛ øıı˛±È¬ ˆ≈¬˘ fl¬ı˛À˘
ŒÓ¬±˜ı˛±º ¤˝◊ ˜øjı˛ Œı˙œøÚ Ô±fl¬Àı Ú±ºíí
ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ Ó¬±˝◊ ‚ÀȬø¢º ˜±S 84 ıÂı˛ ¶ö±˚˛œ ˝À˚˛ø¢ ¤˝◊ ˜øjı˛º
¤˝◊ 84 ıÂÀı˛ı˛ ˜ÀÒ… ı˛±Ê± ˜±Úø¸—˝ fl¬±˙œı˛ ’ÀÚfl¬ ά◊ißøÓ¬¸±ÒÚ fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº Ù¬ı˛±¸œ
¬Û˚«È¬fl¬ Ȭ™…±ˆ¬±øÚ«˚˛±Àı˛ı˛ øııı˛ÀÌ› fl¬±˙œı˛ ’ÀÚfl¬ Œ·Ãı˛ıÊÚfl¬ ά◊À{°‡ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º ’±ı˛
˙±Ê±˝±ÀÚı˛ ŒÊ…ᬬÛ≈S ˙±˝Ê±± ±ı˛±¸≈Àfl¬± ŒÓ¬± fl¬±˙œı˛ ŒÈ¬±À˘ ¸—¶‘®Ó¬ øÚÀ˚˛ ¬Ûh¬±À˙±Ú±›
fl¬Àı˛øÂÀ˘Ú ıÀ˘ ˝◊øÓ¬˝±¸ ¸±é¬… Œ˚˛º
Ó¬Àı 1669 ¸±À˘ ˙±Ê±˝±ÀÚı˛ ’±Àı˛fl¬ ¬Û≈ÀSı˛ ‰¬Sê±ÀôL√ ’±ı±ı˛ ı±ı˛±Ì¸œı˛ ’±fl¬±˙
ŒÂÀ˚˛ ˚±˚˛ øı¬ÛÀı˛ ‚Ú fl¬±À˘± Œ˜À‚º ¤˝◊ ıÂÀı˛ı˛ 18˝◊ ¤ø√õ∂˘ ’Ó¬…±‰¬±ı˛œ ø˝j≈øıÀZ¯∏œ
Œ˜±·˘ ı±˙±˝ fiı˛/ÀÊı ı±ı˛±Ì¸œı˛ ¸≈Àı±Àı˛ı˛ Ú±À˜ Ù¬ı˛˜±Ú ʱøı˛ fl¬Àı˛Ú ñ ’øı˘À•§
ı±ı˛±Ì¸œı˛ ¸˜ô¶∏ ˜øjı˛, ŒÈ¬±˘ › ¬Û±Í¬˙±˘± Œˆ¬À„ ŒÙ¬˘ÀÓ¬ ˝Àıº ’±ı˛ ı±ı˛±Ì¸œı˛ Ú±˜ ˝Àı
˜˝•ú±ı±º Œ¸˝◊˜Ó¬˝◊ Ó¬»fl¬±˘œÚ ¸≈Àı±ı˛ fl¬±˙œı˛ ¸˜ô¶∏ ˜øjı˛˝◊ √õ∂±˚˛ ÒT—¸ fl¬Àı˛ ŒÚº
:±Úı±¬ÛœÀÓ¬ øıù´Ú±Ô ˜øjı˛øȬ› ’ÀÚfl¬È¬±˝◊ ÒT—¸ fl¬Àı˛Úº Ó¬Àı ¸•Û”̫Ȭ± Ú˚˛º fiı˛/ÀÊÀıı˛
’±ÀÀ˙ ˜øjı˛øȬ ¸±˜ÀÚı˛ øfl¬ ŒÔÀfl¬ ÒT—¸ fl¬ı˛À˘› ¤ı˛ ·ˆ«¬·‘˝, ˜≈øMê˜`¬¬Û ¤ı—
‹ù´˚«…˜`¬¬Û ˚Ô±˚Ô Œı˛À‡ ¤ı˛ ά◊¬Ûı˛ ·Àh¬ ŒÓ¬±À˘Ú ˜¸øÊº ¤˜Úøfl¬ ¶ö±Úœ˚˛ fl≈¬˘ô¶∏y¬øȬ›
ˆ¬±À„ÚøÚ fiı˛/ÀÊıº ˝˚˛ÀÓ¬± fl≈¬˘ô¶∏Ày¬ı˛ ÊÚ… Ó“¬±ı˛ ˜¸øÊÀı˛ Œ˙±ˆ¬± ı±h¬Àı Œˆ¬Àı˝◊ øÓ¬øÚ
Œ¸øȬÀfl¬ ’ı…±˝øÓ¬ ŒÚº
fiı˛/ÀÊÀıı˛ ’±Àı˛fl¬øȬ ˘é¬… ø¢ ñ øıù´Ú±ÀÔı˛ ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/ fl¬˘≈ø¯∏Ó¬ fl¬Àı˛ Œ˚˛±º
øfl¬c√ ¬Û”ʱı˛œÀı˛ ¸Ó¬fl«¬Ó¬±ı˛ ÊÚ… Ó¬± ’±ı˛ ¸y¬ı ˝À˚˛ ›ÀͬøÚº ı±ı˛±Ì¸œı˛ ¸≈Àı±ı˛ ˜øjı˛
ˆ¬±„ÀÓ¬ ’±¸ÀÂÚ qÀÚ˝◊ ¬Û”ʱı˛œı˛± ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/øȬÀfl¬ :±Úı±¬Ûœı˛ ·ˆ¬œı fl≈¬À˚˛±ı˛ ˜ÀÒ… ŒÙ¬À˘
ŒÚº
øfl¬Â≈ øfl¬Â≈ ı˝◊ÀÓ¬ ’ı˙… ı˘± ˝˚˛ ñ fiı˛/ÀÊÀıı˛ ˝±ÀÓ¬ fl¬±˙œ øıù´Ú±Ô ˜øjı˛ ÒT—¸
˝›˚˛±ı˛ ¬ÛÀı˛ ı˛±Ê± Ê˚˛ø¸—˝ øıÀù´ù´Àı˛ı˛ ÚÓ≈¬Ú ˜øjı˛ ·Àh¬ ŒÚ ı˛±øÊ˚˛± ¸≈˘Ó¬±ÀÚı˛ ˜¸øÊÀı˛
fl¬±Àº ˜øjÀı˛ı˛ Ú±˜ ŒÚ ’±ø øıÀù´ù´ı˛ ˜øjı˛º Ó¬Àı øıù´Ú±Ô ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/ Œ˚ Œ¸˝◊
˜øjÀı˛ ¶ö±¬ÛÚ fl¬ı˛± ˚±˚˛ øÚ Œ¸˝◊ ¸•§Àg¬ ˝◊øÓ¬˝±¸ øÚø}¬Ó¬º
fiı˛/ÀÊÀıı˛ ˜‘Ó≈¬…ı˛ ¬Ûı˛ fl¬±˙œ ’±ı±ı˛ ø˝j≈ ı˛±ÊÀQı˛ ’ÒœÀÚ ‰¬À˘ ’±À¸º 1730
¸±À˘ ø{°œù´ı˛ ˜˝•ú ˙±˝ ·/±¬Û≈Àı˛ı˛ Êø˜±ı˛ ˜Ú¸±ı˛±˜Àfl¬ ëı˛±Ê±í ά◊¬Û±øÒ øÀ˚˛ fl¬±˙œı˛
ı˛±Ê± ˜ÀڱڜӬ fl¬Àı˛Úº ˜±S ˙ ıÂı˛ fl¬±˙œÀÓ¬ ı˛±ÊQ fl¬Àı˛øÂÀ˘Ú øÓ¬øÚº 1740 ¸±À˘
Ó“¬±ı˛ ˜‘Ó≈¬… ˝˚˛ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ı˘ıôL√ ø¸— ı˛±Ê± ˝Úº ¤˝◊ ı˘ıôL√ ø¸—-˝◊ ı˛±˜Ú·Àı˛ı˛ ≈·« ·Àh¬
ŒÓ¬±À˘Ú ¤ı— Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ø{°œı˛ ı±˙±À˝ı˛ ¸≈Àı±ı˛Àı˛ ’ÒœÚÓ¬± ’¶§œfl¬±ı˛ fl¬Àı˛ øÓ¬øÚ
fl¬±˙œÀfl¬ ¶§±ÒœÚ ı˛±Ê… ı˛+À¬Û Œ‚±¯∏̱ fl¬Àı˛Úº fl¬±˙œÀfl¬ Œfl¬±Ú˜ÀÓ¬˝◊ øÚÀÊÀı˛ ı±À· ’±ÚÀÓ¬
Ú± Œ¬ÛÀı˛ ’ıÀ˙À¯∏ 1764 ¸±À˘ ø{°œı˛ ı±˙±˝ ˝◊—ø˘˙ ˝◊©Ü ˝◊øG¬˚˛± Œfl¬±•Û±ÚœÀfl¬ ı±ı˛±Ì¸œ
±Ú fl¬Àı˛Úº øfl¬c√ ı˘ıôL√ ø¸— Œfl¬±•Û±Úœı˛ ¸±ÀÔ ¸øg¬ fl¬Àı˛ øÚÊ ¶§±ÒœÚÓ¬± øͬfl¬˝◊ ıʱ˚˛
Œı˛À‡ ŒÚº
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â19
1770 ¸±À˘ ı˘ıÀôL√ı˛ ˜‘Ó≈¬…ı˛ ¬Ûı˛ Δ‰¬» ø¸— ø¸—˝±¸ÀÚ ıÀ¸Ú º Δ‰¬» ø¸—-¤ı˛ ˙±¸Úfl¬±˘
‡≈ı ¤fl¬È¬± ˙±øôL√ı˛ ø¢ Ú±º ˝◊ά◊Àı˛±À¬Û ˝◊/-Ù¬ı˛±¸œ ˚≈ÀX¬ı˛ ‡ı˛‰¬ Œ˜È¬±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… Ó¬»fl¬±˘œÚ
˝◊—Àı˛Ê ·ˆ«¬Úı˛ ›˚˛±Àı˛Ú Œ˝øଗ¸ Δ‰¬» ø¸—-¤ı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ ı˛±ÊÀ¶§ı˛ ’øÓ¬øı˛Mê ¬Û“±‰¬ ˘±‡
Ȭ±fl¬± Œ‰¬À˚˛ ¬Û±Í¬±Úº √õ∂Ô˜ı±ı˛ Δ‰¬» ø¸— Œ¸˝◊ ‰¬±ø˝± Œ˜È¬±ÀÚ±ı˛ ¬Ûı˛ Œ˝øଗ¸ øZÓ¬œ˚˛ ıÂÀı˛
’±Àı˛± Œı˙œ Ȭ±fl¬± Œ‰¬À˚˛ ¬Û±Í¬±Ú º Ù¬À˘ ’¸•úøÓ¬ √õ∂fl¬±˙ fl¬Àı˛Ú Δ‰¬» ø¸—º ’Ó¬–¬Ûı˛ ¸Õ¸ÀÚ…
›˚˛±Àı˛Ú Œ˝øଗ¸ fl¬±˙œ ’±Sê˜Ì fl¬Àı˛Úº ˚≈ÀX¬ ’¸±Ò±ı˛Ì ¸±˝À¸ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛ øÀ˚˛ Δ‰¬» ø¸—
Œ˝øଗÀ¸ı˛ √õ∂Ô˜ ’±Sê˜Ì √õ∂øÓ¬˝Ó¬ fl¬Àı˛ ŒÚº Œ¸ı±ı˛ Œfl¬±Ú˜ÀÓ¬ ‰≈¬Ú±ı˛ ≈À·« ¬Û±ø˘À˚˛
ø·À˚˛ ’±Rı˛é¬± fl¬Àı˛Ú Œ˝øଗ¸º Ó¬Àı ’ø‰¬Àı˛˝◊ ˙øMê¸=¡˚˛ fl¬Àı˛ øÙ¬Àı˛ ’±À¸Ú øÓ¬øÚ ¤ı—
’¸˜˚≈ÀX¬ Δ‰¬» ø¸—Àfl¬ ¬Ûı˛±ô¶∏ fl¬Àı˛Úº ’Ó¬¤ı √õ∂±Ìı˛é¬±ı˛ Ó¬±ø·À ı±Ò… ˝À˚˛˝◊ Δ‰¬» ø¸—
fl¬±˙œ ŒÂÀh¬ Œ·±˚˛±ø˘˚˛Àı˛ ¬Û±ø˘À˚˛ ˚±Úº ’Ó¬–¬Ûı˛ 1781 ¸±À˘ Œ˝øଗ¸ ı˘ıÀôL√ı˛ ŒÃø˝S
˜˝œ¬ÛÚ±ı˛±˚˛ÌÀfl¬ ı±ı˛±Ì¸œı˛ ¬Ûı˛ıÓ¬œ« ı˛±Ê± Œ‚±¯∏̱ fl¬Àı˛ fl¬±˙œı˛±Ê…Àfl¬ ı‘øȬ˙ ˙±¸ÀÚı˛ ’±›Ó¬±˚˛
øÚÀ˚˛ ’±À¸Úº
fl¬±˙œı˛ ø¸—˝±¸ÀÚ ¤˝◊ ¤Àfl¬ı˛ ¬Ûı˛ ¤fl¬ ¬Û±˘±ı˘ ‚Ȭ±ı˛ Ù“¬±Àfl¬˝◊ ¤fl¬ ’øıù´±¸…
’À˘Ãøfl¬fl¬ ‚Ȭڱ ‚ÀȬ ˚±˚˛ ¤ı— Œ¸˝◊ ’¬Û±øÔ«ı ’‚ȬÀÚı˛ ˜Ò… øÀ˚˛˝◊ fl¬±˙œ øıù´Ú±ÀÔı˛
ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/ ’±ı±ı˛ ¬Û≈Ú–√õ∂øÓ¬øá¬Ó¬ ˝˚˛ ˜øjÀı˛º
¤˝◊ ’‚ȬÀÚı˛ ˜”˘ Œfl¬føıj≈ øÂÀ˘Ú ˝◊Àj±Àı˛ı˛ √õ∂±MêÚ ˙±¸fl¬ ˜˘˝ı˛ ı˛±› Œ˝±˘fl¬±Àı˛ı˛
øıÒı± w±Ó‘¬ıÒ≈ Ó¬Ô± ˝◊Àj±Àı˛ı˛ ˜˝±ı˛±Úœ ¬Ûı˛˜ ø˙ıˆ¬Mê ’˝˘…±ı±÷º ¤fl¬øÚ Œˆ¬±ı˛ı˛±ÀÓ¬
øÓ¬øÚ ¶§Àõü ˜˝±ÀÀıı˛ ˙«Ú˘±ˆ¬ fl¬Àı˛Úº ˜À˝ù´ı˛ Ó“¬±Àfl¬ ıı˛±ˆ¬˚˛˜”øM«ÀÓ¬ ˙«Ú øÀ˚˛ ıÀ˘Ú,
ëë’±˜±ı˛ ’±Újfl¬±ÚÚ fl¬±˙œÒ±À˜ ’Ú±øfl¬±˘ ÒÀı˛ ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/ı˛+À¬Û ’±ø˜ øıı˛±Ê˜±Ú ø¢±˜º
:±Úı±¬Ûœ ˜øjÀı˛˝◊ ’±˜±ı˛ ø¢ ’øÒᬱں øfl¬c√ øfl¬Â≈ ≈ı‘«ÀMı˛ ’±Sê˜ÀÌ ’±˜±ı˛ Œ¸˝◊ ˜øjı˛
ıUøÚ ’±À·˝◊ ÒT—¸ ˝À˚˛ Œ·Àº ’±˜±ı˛ ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/› :±Úı±¬Ûœı˛ ·ˆ¬œı˛ fl≈¬À˚˛±˚˛ ıUøÚ
øÚ˜ø#Ó¬ ø¢º Œ¸‡±Ú ŒÔÀfl¬ ›˝◊ ø˘/˜”øM« ’±˜±ı˛ ¤fl¬ ˜±ı˛±Í¬œ ı˱pÌ ˆ¬Mê ¬Û±`¬±Àı˛
¸±˝±À˚… Ó≈¬À˘ ¤ÀÚ ’±¬ÛÚ ¬ÛÌ«fl≈¬øȬÀı˛ ¬Û≈Àʱ fl¬ı˛Àº Ó≈¬˝◊ Œ¸‡±ÀÚ˝◊ ’±˜±ı˛ ˜øjı˛ √õ∂øӬᬱ
fl¬ı˛ºí
˜˝±ÀÀıı˛ ’±À˙ ’Ú≈¸±Àı˛ ’˝˘…±ı±÷ Ê˘¬ÛÀÔ ı˛›Ú± ŒÚ fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ά◊ÀVÀ˙…º
˚Ô±¸˜À˚˛ Ó“¬±ı˛ ıÊı˛± ¤À¸ Œ¬ÛÓÂ˚˛ fl¬±˙œÒ±À˜º ’Ó¬–¬Ûı˛ ’˝˘…±ı±÷ ¬Û±`¬±Àı˛ ¸±ÀÔ
Œ˚±·±À˚±· fl¬Àı˛ Œ¸˝◊ ı˱pÌÀfl¬ ‡≈“ÀÊ Œıı˛ fl¬Àı˛Ú ¤ı— Ó¬“±ı˛ ’Ú≈˜øÓ¬ øÚÀ˚˛ Œ¸˝◊ ¬ÛÌ«fl≈¬øȬÀı˛ı˛
¶ö±ÀÚ˝◊ ˜øjı˛ √õ∂øӬᬱ fl¬Àı˛Úº ’Ô«±» Œ˚‡±ÀÚ ø˙ıø˘/ ø¢ Œ¸‡±ÀÚ˝◊ ˜øjı˛ √õ∂øӬᬱ
fl¬Àı˛Ú øÓ¬øÚ º
¤Â±h¬± Ó“¬±ı˛ ’ı˙… ’Ú… Œfl¬±Ú ά◊¬Û±˚˛› ø¢ Ú± º fl¬±ı˛Ì ¤Ó¬øÚ ı˱pÌ Œ˚ ¬ÛÌ«fl≈¬øȬÀı˛ı˛
˜±øȬı˛ ‚Àı˛ı˛ ’ø¢üÀfl¬±ÀÌ ø˙ıø˘/ ¶ö±¬ÛÚ fl¬Àı˛ ¬Û≈Àʱ fl¬Àı˛ÀÂÚ Œ¸‡±ÀÚ˝◊ ø˘/ ø¶öÓ¬ ˝À˚˛
ø·À˚˛ø¢º ıU Œ‰¬©Ü± ¸ÀMW› Ó“¬±Àfl¬ ’±ı˛ ¶ö±Ú‰≈¬…Ó¬ fl¬ı˛± ˚±˚˛ øÚº Ó¬‡Ú˝◊ ˜˝±ı˛±Ìœ ’˝˘…±ı±÷
ά◊¬Û˘øt fl¬Àı˛Ú ñ øıÀù´ù´ı˛ øıù´Ú±Ô øÚÀÊ˝◊ øÚÀÊı˛ √õ∂øӬᬱ fl¬Àı˛ øÚÀ˚˛ÀÂÚ ‚Àı˛ı˛
¤fl¬Àfl¬±À̺ Ó¬±˝◊ Ó“¬±Àfl¬ Œ¸˝◊ ¶ö±ÀÚ Œı˛À‡˝◊ ’˝˘…±ı±÷ ·Àh¬ ŒÓ¬±À˘Ú ¬Û=¡˜`¬¬Û˚≈Mê ¤˝◊
ı˛˜Úœ˚˛ ˜øjı˛º
20 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
1777 ¸±À˘ øÚø˜«Ó¬ ¤˝◊ ˜øjı˛ ’±Àʱ ¶§˜ø˝˜±˚˛ ’øÒøá¬Ó¬ ı˛À˚˛Àº 1839 ¸±À˘
¬Û±?±ıÀfl¬˙ı˛œ ı˛ÌøÊ» ø¸— ¤˝◊ ˜øjÀı˛ı˛ ˜”˘ ø˙‡ı˛ Ó¬Ô± ’Ú…±Ú… ŒÂ±È¬ ŒÂ±È ‰”¬h¬±&ø˘
Œ¸±Ú±ı˛ ¬Û±ÀÓ¬ı˛ ¸±˝±À˚… ˜≈Àh¬ øÀ˚˛ ¤ı˛ Œ¸Ãj˚«…ı‘øX¬ fl¬Àı˛Úº Œ˙±Ú± ˚±˚˛ ñ ¤fl¬ı±ı˛
ı˛ÌøÊ» ø¸— fl¬øÍ¬Ú ı…±øÒÀÓ¬ ’±Sê±ôL√ ˝íÀ˚˛ Œı˛±·˜≈øMêı˛ ’±˙±˚˛ ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛ fl¬±À ˜±ÚÓ¬
fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº ˜±ÚÀÓ¬ı˛ øfl¬Â≈fl¬±À˘ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ Ó“¬±ı˛ Œı˛±·˜≈øMê ‚ÀȬº Ó¬±˝◊ Ó¬»é¬Ì±» ı˛ÌøÊ»
ø¸— Ó“¬±ı˛ fl¬Ô± ı˛±À‡Úº 22 ˜Ì Œ¸±Ú± øÀ˚˛ ˜øjÀı˛ı˛ ‰”¬h¬±&ø˘Àfl¬ ˜≈Àh¬ ŒÚ øÓ¬øÚº
¤ √õ∂¸À/ ≈À˚˛fl¬ÊÚ Œ˘‡fl¬ ’ı˙… ø˘À‡ÀÂÚ Œ˚ :±Úı±¬Ûœı˛ ·ˆ¬œı˛ fl≈¬À˚˛±˚˛ ŒÙ¬À˘
Œ˚˛± øıù´Ú±ÀÔı˛ ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/ ¬Ûı˛ıÓ¬œ«fl¬±À˘ ’±ı˛ ά◊X¬±ı˛ fl¬ı˛± ¸y¬ı ˝˚˛øÚº Ó¬±˝◊ ’˝˘…±ı±÷
Ú˜«± ŒÔÀfl¬ ø˙ıø˘/ Ó≈¬À˘ ¤ÀÚ ¤‡±ÀÚ √õ∂øӬᬱ fl¬Àı˛Úº øfl¬c√ ¤˝◊ ˜ÀÓ¬ı˛ ¶§¬ÛÀé¬ ŒÓ¬˜Ú
ıø˘á¬ √õ∂˜±Ì Ó“¬±ı˛± øÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ÚøÚº
¤ √õ∂¸À/ ’±ø˜ ı…øMê·Ó¬ˆ¬±Àı ’ÀÚfl¬ ¸Ó¬…øÚᬠ˜˝±¸±Òfl¬ ¸±øÒfl¬±Àfl¬ øÊ:±¸±
fl¬Àı˛ø¢±˜º Ó“¬±ı˛± ıÀ˘øÂÀ˘Ú ñ ¤ ±ıœ ¸/Ó¬ Ú˚˛ º ¸≈√õ∂±‰¬œÚ fl¬±˘ ŒÔÀfl¬ Œ˚ øıù´Ú±Ô
ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/ fl¬±˙œÀÓ¬ øıı˛±øÊÓ øÂÀ˘Ú øÓ¬øÚ˝◊ ’±Àʱ øıı˛±Ê fl¬ı˛ÀÂÚ Œ¸‡±ÀÚ ¤ı—
ˆ¬øı¯∏…ÀÓ¬› fl¬ı˛ÀıÚ ’ÚôL√fl¬±˘ ÒÀı˛º Ó“¬±Àfl¬ fl¬˘≈ø¯∏Ó¬ fl¬ı˛± ı± ÒT—¸ fl¬ı˛± Œfl¬±Ú ’Ó¬…±‰¬±ı˛œı˛
¬ÛÀé¬ ¸y¬ı Ú˚˛ º ’Ó¬œÀÓ¬› Œfl¬Î¬◊ ¬Û±Àı˛øÚ, ˆ¬øı¯∏…ÀÓ¬› ¬Û±ı˛Àı Ú± º ’±ı˛ Œ¸˝◊ ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/
ı˛+À¬Û˝◊ øÓ¬øÚ fl¬±˙œÀÓ¬ øÂÀ˘Ú, ’±ÀÂÚ › Ô±fl¬ÀıÚ ø‰¬ı˛fl¬±˘ º ¤˜Úøfl¬, ’±¸iß ˜˝±√õ∂˘À˚˛
¬Û‘øÔıœ øıÚ±˙√õ∂±l ˝À˘› fl¬±˙œÀÓ¬ fl¬±˙œù´ı˛ ¶§˜ø˝˜±˚˛ øıı˛±Ê fl¬ı˛ÀıÚ ’±¬ÛÚ ¶§ı˛+À¬Û
’¬Û±ı˛ ’±Újˆ¬Àı˛ º
î î î
’ÀȬ±ÀÓ¬ Œ˚ÀÓ¬ Œ˚ÀÓ¬ fl¬±˙œı˛ ¤˝◊ ¸≈√õ∂±‰¬œÚ ˝◊øÓ¬˝±¸ ’Ú≈ı˛ÌÌ Ó≈¬˘ø¢ ˜ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬
’±ı˛ ˜Ú ˆ¬Àı˛ ά◊ͬø¢ ¤fl¬ ·ˆ¬œı˛ ’±ÚÀjı˛ ’±ÀıÀ˙º Œ˚ fl¬±˙œ øıù´Ú±ÔÀfl¬ Œfl¬f fl¬Àı˛
øıù´¸‘ø©Üı˛ ¬Û”ı«˘¢ü ŒÔÀfl¬ ‚ÀȬ Œ·À ¤Ó¬ ‚Ȭڱ, ≈‚«È¬Ú± ’±ı˛ ’‚ȬÀÚı˛ ŒÊ±˚˛±ı˛ Œ¸˝◊
¸ı«˙øMê˜±Ú ¬Ûı˛À˜ù´ı˛Àfl¬ ’±Ê ˙«Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ˚±øB ’ˆ¬±øıÓ¬ˆ¬±Àıº ˚≈øMêı˛ Ò±ı˛± Òı˛À˘ ¤˝◊
˜≈UÀÓ«¬ ŒÓ¬± ’±˜±ı˛ fl¬±˙œ˙«ÀÚı˛ Œfl¬±Ú ¸y¬±ıÚ±˝◊ ø¢ Ú±º øÚ˚˛˜˜Ó¬ ¤‡Ú ’±˜±ı˛ ¬ø˝˜ø·øı˛
¤'À√õ∂À¸˝◊ Ô±fl¬±ı˛ fl¬Ô± ø¢º øfl¬c√ Ó¬± ŒÓ¬± ˝˘ Ú±º ¤fl¬ ’¬Û±øÔ«ı ’‚ȬÚÀfl¬ ˜±Ò…˜
ı±øÚÀ˚˛ øıù´Ú±Ô ’±˜±˚˛ √õ∂±˚˛ øÚ–¸•§˘ fl¬Àı˛ ŒÈ¬ÀÚ øÚÀ˚˛ ¤À˘Ú Ó“¬±ı˛ ¤˝◊ ’±Újfl¬±ÚÀÚº
øfl¬c√ Œfl¬Ú∑ ’±qÀÓ¬±¯∏ ŒÓ¬± qÒ≈ qÒ≈ ¤˜Ú ’‚È¬Ú ‚Ȭ±Ú Ú±º Ó¬Àı øfl¬ ’±˜±ı˛ ÊÚ… øfl¬Â≈
’¬Û±øÔ«ı ’øˆ¬:Ó¬± øÚø«©Ü fl¬Àı˛ Œı˛À‡ÀÂÚ øÓ¬øÚ∑ Œfl¬ ı˘ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Ø
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â21
øÓ¬Ú
˜ÀÚı˛ ·ˆ¬œÀı˛ ˚‡Ú ά◊ͬÀ ¤Ó¬ √õ∂Àùüı˛ ŒÏ¬Î¬◊ Œ¸˝◊ ˜≈UÀÓ«¬˝◊ ˜ÀÚı˛ øˆ¬Ó¬ı˛ ŒÔÀfl¬˝◊ Œ¬ÛÀ˚˛
Œ·˘±˜ ά◊Mı˛º ¸ıøfl¬Â≈ ¸˜À˚˛ı˛ ˝±ÀÓ¬˝◊ ŒÂÀh¬ øÀ˚˛ Œ‡± ˚±fl¬ Ú± Œfl¬ÚØ ¸˜À˚˛ı˛ Œ‰¬À˚˛ ıh¬
ά◊Mı˛ ’±ı˛ Œfl¬˝◊ ı± øÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ø
Œ‡ÀÓ Œ‡ÀÓ¬ Œ·±Ò≈ø˘˚˛±ı˛ Œ˜±Àh¬ ¤À¸ Œ¬ÛÃ“Â˘ ’±˜±ı˛ øı˛'±º Œ·±Ò≈ø˘˚˛± Ú±˜øȬ
¸±Ò±ı˛Ìˆ¬±Àı ı±„±˘œÀı˛˝◊ Œ˚˛±º Ó¬Àı ¶ö±Úœ˚˛ı˛± ¤Àfl¬ ıÀ˘ Ô±Àfl¬Ú Œ·±ÀÃø˘˚˛±º Œ·±ÀÃø˘˚˛±
Ú±˜øȬı˛ ά◊»¸ ˝˘ Œ·±±ıı˛œ Úœ º √ÊÚ|nøÓ¬ ’±À ñ õ∂±‰¬œÚfl¬±À˘ Ú±øfl¬ Œ·±±ıı˛œ
Úœı˛ ¤fl¬øȬ Ò±ı˛± ¤‡±Ú øÀ˚˛ √õ∂ı±ø˝Ó¬ ˝À˚˛ ·/±˚˛ ø˜ø˘Ó¬ ˝Ó¬º Œ˙±Ú± ˚±˚˛ ñ ¤‡Ú
Œ˚‡±ÀÚ øıù´Ú±Ô ·ø˘ı˛ ’ı¶ö±Ú Œ¸‡±ÀÚ˝◊ ’Ó¬œÀÓ¬ ø¢ Úœı˛ ά◊¬Ûı˛ øÓ¬Ú Ú•§ı˛ ¬Û≈˘ ’±ı˛
Ó¬±˝◊ øıù´Ú±Ô ·ø˘Àfl¬ ¤‡ÀÚ± ¤‡±ÀÚ ëøÓ¬¸ı˛œ ·ø˘í ı˘± ˝˚˛º
Œ·±Ò≈ø˘˚˛±ı˛ Œ˜±Àh¬˝◊ øı˛'± ŒÂÀh¬ øÀÓ¬ ˝˘º øı˛'±ˆ¬±h¬± ı±ı øÓ¬øı˛˙ Ȭ±fl¬± √õ∂ÔÀ˜˝◊
ø˜øȬÀ˚˛ ø˘±˜º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¤À·±˘±˜ øıù´Ú±Ô ·ø˘ı˛ øÀfl¬º Œ·±Ò≈ø˘˚˛±ı˛ Œ˜±h¬ ŒÔÀfl¬ ¬Û±À˙˝◊
øıù´Ú±Ô ·ø˘ı˛ ı˛±ô¶∏±º øıù´Ú±Ô ·ø˘ÀÓ¬ ŒÏ¬±fl¬±ı˛ ¬ÛÀÔ˝◊ ¤fl¬øȬ Œ±fl¬±Ú ŒÔÀfl¬ ı±øfl¬ øÓ¬øı˛˙
Ȭ±fl¬±ı˛ Ù≈¬˘˜±˘± › ¬Û≈Àʱ Œ˚˛±ı˛ ÊÚ… ø˜ø©Ü› øfl¬ÀÚ øÚ˘±˜º ’Ô«±» Œ˚ ¯∏±È¬ Ȭ±fl¬± ¸À/ øÚÀ˚˛
fl¬±˙œÀÓ¬ ŒÚÀ˜ø¢±˜ Ó¬±ı˛ ¬Û≈Àı˛±È¬±˝◊ ı…˚˛ ˝À˚˛ Œ·˘º Ó¬Àı Œ¸˝◊¸±ÀÔ ˜ÀÚ ¤fl¬ ’æ≥Ó¬
˙±øôL√ı˛ ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬› ˝˘º fl¬±ı˛Ì ¸fl¬˘ ¬Û±øÔ«ı ıg¬Ú øÂiß fl¬ı˛ÀÓ¬ Ú± ¬Û±ı˛À˘ ŒÓ¬± ˚Ô±Ô«
˙ı˛Ì±·Ó¬ ˝›˚˛± ˚±˚˛ Ú±º ¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ’ÀÔ«ı˛ √õ∂øÓ¬ øÚˆ«¬ı˛Ó¬± ’±˜±ı˛ Œ˙¯∏ º Ó¬±˝◊ ¤˝◊ ’±øÔ«fl¬
øÚı˛±¬ÛM± ˝±øı˛À˚˛ ¤ı±ı˛ ’±ø˜ ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı˝◊ ı±ı± øıù´Ú±Ô › ˜± ’i߬۔̫±ı˛ ‰¬ı˛ÀÌ ˙ı˛Ì±·Ó¬
˝ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ıº
Ó¬Àı ¬Û≈Àʱı˛ ά±˘± Œfl¬Ú±ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ˝◊ ˜ÀÚ ¬Ûh¬˘ ñ ŒÊ…±øÓ¬ø˘«À/ı˛ ¬Û≈Àʱ ¸ı¸˜À˚˛
qX¬ ˜ÀÚ › qX¬ ı¸ÀÚ øÀÓ¬ ˝˚˛º ıÓ«¬˜±ÀÚ ˜ÀÚı˛ qX¬Ó¬± øÚÀ˚˛ ¸Àj˝ Ú± Ô±fl¬À˘›
˙ı˛œÀı˛ Œ˚ ʱ˜±fl¬±¬Ûh¬ ’±ø˜ ¬ÛÀh¬ ’±ø Ӭ± ŒÓ¬± ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı qX¬ Ú˚˛º ≈¬Û≈Àı˛ ¤˝◊ Œ¬Û±¯∏±fl¬
¬ÛÀh¬˝◊ ŒÈ¬™ÀÚ ˆ¬±Ó¬ ‡±›˚˛± ˝À˚˛Àº ’±ı˛ ŒÈ¬™ÀÚ ¤“ÀȬ±fl“¬±È¬± ‡≈ı fl¬˜ Œ˘±fl¬˝◊ ˜±ÀÚº Ó¬±˝◊ ˜Ú
ı˘˘ ñ ŒÈ¬™ÀÚı˛ ’qX¬ ¤˝◊ Œ¬Û±¯∏±Àfl¬ øıù´Ú±Ô ˙«Ú ¸ø˜‰¬œÚ ˝Àı Ú±º Ó¬Àı øÚÀÊı˛
qøX¬fl¬ı˛ÀÌı˛ ά◊¬Û±˚˛› fl¬øÍ¬Ú Ú˚˛ ıÓ«¬˜±ÀÚº fl¬˘≈¯∏Ú±ø˙Úœ ˜± ·/± Œ˚ øıù´Ú±Ô ·ø˘ı˛ fl¬±Â
øÀ˚˛˝◊ ıÀ˚˛ ˚±ÀBÂÚº ¸±˜ÀÚ˝◊ ŒÓ¬± ı˛À˚˛À ˙±ù´À˜Ò ‚±È¬º ’Ó¬¤ı ˜Ú ıÀ˘ ά◊ͬ˘ ñ
˜øjÀı˛ ˚±ı±ı˛ ’±À· ıı˛— ·/±ı˛ Ê˘ ˜±Ô±˚˛ Â≈“˝◊À˚˛ ’±ø¸º
Ó¬±˝◊ Œ±fl¬±ÚœÀfl¬ ı˘˘±˜ ’±˜±ı˛ ¤˝◊ Ù≈¬˘˜±˘±ı˛ ά±˘±øȬÀfl¬ øfl¬Â≈é¬ÀÌı˛ ÊÚ… ›ı˛ fl¬±ÀÂ
ı˛±‡ÀÓ¬º ¤ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ’±ø˜ ˜±Ô±˚˛ ·/±Ê˘ øÀ˚˛ øÙ¬Àı˛ ’±¸øº Œ±fl¬±Úœ› ’±˜±˚˛ ’±ù´±¸
øÀ˚˛ ı˘˘, ëë’±¬Û ŒıøÙ¬fl¬ı˛ Œ˝±Àfl¬ ˚±˝◊À˚˛º ˝˜ Œı›¸±˚˛œ ˝…±˚˛ ˝◊À˚˛ ¸‰¬ ı±Ó¬º Œ˘øfl¬Ú
˝◊¸Àfl¬ ¸±Ô ˝◊À˚˛ øˆ¬ ¸‰¬ ˝…±˚˛ øfl¬ ˝˜ ı±ı± øıù´Ú±ÔÊœÀfl¬ ı˛ı±ı˛À˜ ı˛˝ÀÓ¬ ˝…±˚˛º ˝◊¸ø˘À˚˛
˝˜ ’¬ÛÀÚ ˜˚«…±±À¸ ›˚˛±øfl¬Ù¬ ı˛˝ÀÓ¬ ˝…±˚˛ºíí
22 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
Œ±fl¬±Úœı˛ ’±ù´±¸ Œ¬ÛÀ˚˛ ’±ı˛ “±h¬±˘±˜ Ú±º ^nÓ¬¬Û±À˚˛ ’·Ë¸ı˛ ˝˘±˜ ˙±ù´À˜Ò ‚±ÀȬı˛
øÀfl¬º ≈¬Û±À˙ ’ʶ⁄ ı±øh¬‚ı˛, Œ˝±ÀȬ˘ Œı˛Àô¶∏±ı˛“±º Ó¬±ı˛˝◊ ˜Ò… øÀ˚˛ ˝“±È¬ÀÓ¬ ˝“±È¬ÀÓ¬ Œ¬ÛÓÀÂ
Œ·˘±˜ ˙±ù´À˜Ò ‚±ÀȬº ‚øh¬ÀÓ¬ √õ∂±˚˛ ¤‡Ú ¸±Àh ’±È¬È¬± ı±Àʺ Ó¬±˝◊ ˙±ù´À˜Ò ‚±ÀȬ ‡≈ı
¤fl¬È¬± øˆ¬h¬ ŒÚ˝◊, ˚ø› ˝◊Ó¬ô¶∏Ó¬– Œ˘±fl¬ÊÀÚı˛ ‰¬˘±‰¬˘ ’±À øͬfl¬˝◊º ‚±ÀȬı˛ Δıͬfl¬&À˘±›
¤‡Ú Œı˙ Ù“¬±fl¬± Œ‡± ˚±ÀBº ’Ó¬¤ı Ù“¬±fl¬±˚˛ Ù“¬±fl¬±˚˛ ˙±ù´À˜Ò ‚±ÀȬı˛ ˙œÓ¬˘± ˜øjÀı˛,
fl¬±˘œ ˜øjÀı˛ › ·/± ˜øjÀı˛ ¤‡±Úfl¬±ı˛ øÓ¬Ú Œ¬ÛÃı˛±øÌfl¬ ø˘/˜”øÓ«¬ ˙±ù´À˜ÀÒù´ı˛,
˙””˘Ó¬—Àfl¬ù´ı˛ ¤ı— ıËÀpù´ı˛Àfl ¬˙«Ú fl¬ı˛˘±˜º ˜øjı˛ ŒÔÀfl¬ ı˛±ÀÓ¬ı˛ ˙±ù´À˜Ò ‚±ÀȬı˛
’Ú≈¬Û˜ Œ¸Ãj˚«…› Œ‰¬À˚˛ Œ‡±ı˛ ˜Ó¬ º ŒÊ…±»¶ß±ı˛ ’±À˘±ı˛ ¸±ÀÔ ˘…±•ÛÀ¬Û±Àà¬ı˛ Δı≈…øÓ¬fl¬
’±À˘± ø˜À˙ ‰¬±ı˛¬Û±À˙ ¤fl¬ ’æ≥Ó¬ ˜±˚˛±ıœ ¬Ûøı˛ÀıÀ˙ı˛ ¸‘ø©Ü fl¬Àı˛Àº Œ¸˝◊ ˜±˚˛±ıœ ’±À˘±ı˛
√õ∂øÓ¬Ù¬˘Ú ¬ÛÀh¬À ά◊Mı˛ı±ø˝Úœ ·/±ı˛ fl¬˘Ó¬±ÀÚ ˜≈‡øı˛Ó¬ Ê˘Ò±ı˛±ı˛ ı≈Àfl¬º ˜øjı˛ ˙«Ú
fl¬Àı˛˝◊ ‚±ÀȬı˛ ıh¬ıh¬ ø¸“øh¬ı˛ Ò±¬Û&ø˘ Œ¬Ûøı˛À˚˛ ŒÚÀ˜ ¤˘±˜ ·/±ı˛ fl¬±À º ’±“Ê˘± fl¬Àı˛
Ê˘ Ó≈¬À˘ øÂøȬÀ˚˛ øÚ˘±˜ ˜±Ô±˚˛º Ó¬±Â±h¬± ¤Ó¬é¬ÀÌı˛ ‚Ȭڱı˛ ‚ڂȬ±˚˛ ¸±˜±Ú… Ê˘¬Û±ÀÚı˛›
¸˜˚˛ Œ˜À˘øÚº Ó¬±˝◊ fl¬À_ Ó‘¬¯û±› Œı“ÀÒø¢ ı±¸± º ’Ó¬¤ı ’±fl¬_ ·/±ı˛ Ê˘¬Û±Ú fl¬Àı˛˝◊
Ó‘¬¯û±ı˛ øÚı‘øM ‚Ȭ±˘±˜ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¬Û±À˚˛ ¬Û±À˚˛ ά◊Àͬ ¤˘±˜ ‚±ÀȬı˛ ά◊¬Ûı˛øÀfl¬º øͬfl¬ Œ¸˝◊
˜≈UÀÓ«¬˝◊ fl¬±ÀÚ ¤˘ ·˜·À˜ fl¬À_ı˛ ¶§ı˛, ë’±¬ÛøÚ˝◊ øfl¬ Ó¬±ı˛±ø˙¸ ·À/±¬Û±Ò…±˚˛ ∑í
‰¬˜Àfl¬ øÙ¬Àı˛ ‰¬±˝◊˘±˜º ¤˝◊ √õ∂ı±À¸ Œfl¬±Ú ¬Ûøı˛ø‰¬Ó¬ ’±ı±ı˛ ’±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ ¤À¸
“±h¬±À˘Ú∑ øfl¬c√ ’±·c√Àfl¬ı˛ øÀfl¬ Œ‰¬±‡ ¬Ûh¬±˜±S ı≈Á¬˘±˜ ñ ˝◊øÚ ’±˜±ı˛ √õ∂Ó¬…é¬ ¬Ûøı˛ø‰¬Ó¬
ÚÚÄ ¶ö≥˘À‰¬±À‡ ¤“Àfl¬ Œfl¬±Úfl¬±À˘˝◊ Œø‡øÚ ’±ø˜º Ó¬Àı ’±˜±ı˛ ¬Û±Í¬fl¬ ¬Û±øͬfl¬±ı˛ ¸—‡…±›
ŒÓ¬± ŒÚ˝±» fl¬˜ Ú˚˛ º ’±ı˛ Ó“¬±Àı˛ ¸fl¬˘Àfl¬ ’±˜±ı˛ Œ‰¬±À‡ Œ‡±ı˛ Œ¸Ãˆ¬±·… Ú± ˝À˘›
Ó“¬±Àı˛ Œfl¬Î¬◊ Œfl¬Î¬◊ Œ˚ Œfl¬±Ô±› ’±˜±Àfl¬› ŒÀ‡ÚøÚ fl¬‡ÀÚ± ñ ¤˜ÚȬ± ŒÓ¬± Ú±› ˝ÀÓ¬
¬Û±Àı˛º Ó¬±˝◊ ˜ÀÚ ˝˘ ñ ˝◊øÚ Ó“¬±Àı˛˝◊ Œfl¬Î¬◊ ˝ÀıÚ ˝˚˛ÀÓ¬±º
’Ó¬¤ı ά◊MÀı˛ ı˘˘±˜, ëëøͬfl¬˝◊ ÒÀı˛ÀÂÚº øfl¬c√ ’±˜±Àı˛ ŒÓ¬± ’±À· Œ‡± ˝À˚˛ÀÂ
ıÀ˘ ˜ÀÚ ˝ÀB ڱ ºíí
’±·c√fl¬ ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘À˘Ú, ëë˝À˚˛À Δıøfl¬º ıUı±ı˛ ˝À˚˛Àº ¤fl¬˝◊ Œ·±˜≈‡ Œ˚ ’±˜±Àı˛
¸ı±ı˛ ά◊»¸ ¤ı— ¤fl¬˝◊ ·/±¸±·Àı˛ Œ˚ ¸ı±ı˛ ˘˚˛ Ó¬±˝◊ Œ‡± Ú± ˝À˚˛ ά◊¬Û±˚˛ ’±ÀÂ∑ fl¬Ó¬
ÊÀiú fl¬Ó¬ ı˛+À¬Û Œ˚ ’±˜±Àı˛ Œ‡± ˝À˚˛À Ӭ± øfl¬ ’±ı˛ ˜ÀÚ ı˛±‡± ¸y¬ı ˆ¬±˝◊∑íí
fl¬Ô± qÀÚ˝◊ ı≈Á¬ÀÓ¬ ¬Û±ı˛˘±˜ ’±·c√fl¬ ’Ò…±RÊ·ÀÓ¬ı˛ ¸±ÀÔ˝◊ ˚≈Mê ’±ÀÂÚº fl¬Ô±ı˛
Òı˛Ì ŒÔÀfl¬˝◊ Œ˚ Œı±Á¬± ˚±˚˛ ˜±Úø¸fl¬Ó¬±ı˛ ·h¬Úº Ó¬±˝◊ ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘˘±˜, ëë¬Û”ı«ÊÀiúı˛
¶ú‘øӬȬ± ŒÓ¬± ıh¬ √õ∂‡ı˛ Ú˚˛ ’±˜±ı˛º Ó¬±˝◊ ¤ı±Àı˛ı˛ ˜±ÚıÊÀiúı˛ ¸±˜±Ú… ¶ú‘øÓ¬ı˛ ά◊¬Ûı˛ øÚˆ«¬ı˛
fl¬Àı˛˝◊ ı˘ø ñ ¤ ÊÀiú ŒÓ¬± ’±˜±Àı˛ ˝◊øÓ¬¬Û”Àı« Œ‡± ˝˚˛ øÚº Ó¬±˝◊ ¤˝◊ ’Ò˜Àfl¬
ø‰¬ÚÀ˘Ú øfl¬ fl¬Àı˛∑íí
’±·c√fl¬ ˝±¸À˘Ú, ëëøfl¬ fl¬Àı˛ ø‰¬Ú˘±˜ Œ¸È¬± ŒÓ¬± ıh¬ fl¬Ô± Ú˚˛Ä Œ‰¬Ú±È¬±˝◊ ıh¬ fl¬Ô±
ˆ¬±˝◊ºíí
’±ø˜› ˝±¸˘±˜, ëë’±B±, ıh¬ fl¬Ô±ı˛ √õ∂¸/ Ú± ˝˚˛ ŒÂÀh¬˝◊ ø˘±˜º øfl¬c√ ¸—¸±Àı˛ ŒÂ±È¬
fl¬Ô±ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ› ŒÓ¬± ıh¬ fl¬˜ Ú˚˛ ºíí
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â23
ñ ëëŒÂ±È¬ fl¬Ô± ∑ Ó¬± ıh¬ ˜j ıÀ˘ÚøÚ º øfl¬c√ ¸øÓ¬… ı˘ÀÓ¬ øfl ˆ¬±˝◊, ¸—¸±Àı˛ ŒÂ±È¬
ıh¬ øfl¬Â≈˝◊ ŒÚ˝◊ ñ ˚± ’±À Ӭ± ¸ı˝◊ ¸˜±Ú º ’±‰¬±˚«… ˙—fl¬ı˛ Œ˚ ıÀ˘ Œ·ÀÂÚ ñ ¤fl¬
ıËp, øZÓ¬œ˚˛ Ú±øô¶∏ ºíí
ñ ëëÓ¬± ˜±Úø º Ó¬Àı ¬Ûı˛˜±R± ¬Ûı˛ıËÀpı˛ ¸fl¬˘ Êœı±R±ı˛+¬Û ŒÓ¬± ’±ı˛ ıø˝ı˛À/ ¸˜±Ú
Œ‡ÀÓ¬ Ú˚˛º Ó¬±˝◊ Ó“¬±ı˛ ¤˝◊ é≈¬^Ó¬˜ √õ∂øÓ¬øı•§øȬÀfl¬ ø‰¬ÚÀ˘Ú øfl¬ fl¬Àı˛ Ú± ʱÚÀ˘ Œ˚ ˜ÀÚ
˙±øôL√ ¬Û±øB ڱ ºíí
ñ ë뤽◊ Œı˛Ø ’±¬ÛÚ±ı˛ ˜Ú ’˙±ôL√ ˝À˘ Œ˚ ¬Û±Í¬fl¬fl≈¬À˘ı˛ øı¬Ûº Œ¸Àé¬ÀS ¶ö≥˘≈–À‡
’±BÂiß ¤˝◊ ˜Ú&ø˘ÀÓ¬ ˙±øôL√ı˛ Ê˘ øÂøȬÀ˚˛ ŒÀı Œfl¬Ø Ó¬±˝À˘ ŒÓ¬± ’±¬ÛÚ±ı˛ ˜Ú ˙±ôL√
fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ı˘ÀÓ¬˝◊ ˝˚˛ Œ˚ ˝◊øÓ¬¬Û”Àı« ’±¬ÛÚ±Àfl¬ Œ‰¬±À‡ Œ‡±ı˛ Œ¸Ãˆ¬±·… ¤˝◊ ’ÒÀ˜ı˛
˝À˚˛ø¢º Ó¬±˝◊ ·/±ı˛ ¤˝◊ ‚±ÀȬ ’±¬ÛÚ±ı˛ øÀfl¬ Œ‰¬±‡ ¬Ûh¬±˜±S ˜Ú ıÀ˘ ά◊ͬ˘ , ˝◊øÚ˝◊ ŒÓ¬±
Œ¸˝◊ Ó¬±ı˛±ø˙¸ ·À/±¬Û±Ò…±˚˛ ˚“±ı˛ ’¬Û±øÔ«ı ¸ı Œ˘‡± ¬ÛÀh¬ ˆ¬øM꘱À·«ı˛ ¬ÛøÔfl¬ı˛± ıÀ˘Ú
ñ Œ˘‡± ¬Ûh¬ÀÓ¬ ¬Ûh¬ÀÓ¬ Ó“¬±Àı˛ Ú±øfl¬ qÒ≈ Œ‰¬±‡ øÀ˚˛ Á¬Àı˛ Ê˘ ’±ı˛ Œ¸˝◊ Ê˘Ò±ı˛± ¬Ûı˛˜
’±À˘±ı˛ ¸±ÀÔ ø˜À˙ ı˛±˜ÒÚ≈ ˝À˚˛ Œ‡± Œ˚˛ ˜ÀÚı˛ ø·ÀôL√º ¤À˝Ú &ÌœÀfl¬ ¸±˜ÀÚ ŒÀ‡
˜Ú øfl¬ ’±ı˛ ø¶öı˛ Ô±fl¬ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛∑ Ó¬±˝◊ ¸È¬±Ú ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸•ú≈À‡ ’±˜±ı˛ ’±·˜Úºíí
’±ø˜ ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘˘±˜, ëëÚ±, ’±¬ÛÚ±ı˛ ’ø¶öı˛ ˝›˚˛±ı˛ Œfl¬±Ú fl¬±ı˛Ì ŒÚ˝◊º ¤˝◊ ά◊øMê
’±˜±ı˛ √õ∂øÓ¬ ¬Û±Í¬fl¬-¬Û±øͬfl¬±Àı˛ ’fl‘¬¬ÛÌ Œ¶ßÀ˝ı˛ Ù¬¸˘º Ó“¬±Àı˛ ˜±˚˛±ˆ¬ı˛± ‘ø©Üı˛ &ÀÌ˝◊
Ó“¬±ı˛± é≈¬^ ’±˜±˚˛ ıh¬ fl¬íÀı˛ Œ‡ÀÓ¬ ˆ¬±˘ı±À¸Úº øfl¬c√ ¸øÓ¬…fl¬±Àı˛ı˛ &Ìœ ı˘ÀÓ¬ ˚± Œı±Á¬±˚˛
’±ø˜ Ó¬± Ú˝◊ º &Ì Ú± Ô±fl¬À˘ øfl¬ &Ìœ ˝˚˛∑ Ó¬±˝◊ ’±˜±˚˛ ¶§BÂÀj Œı&Úœ ı˘ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛Úºíí
ñ ëëŒı&Úœ∑ ˝±– ˝±– ˝±–º ˆ¬±˘ ıÀ˘ÀÂÚ ŒÓ¬±ºíí ¸˝±À¸… ıÀ˘ ›ÀÍ¬Ú ’±·c√fl¬,
ëë’±¬ÛøÚ Œ˚ ı˛±˚˛&̱fl¬ı˛ ˆ¬±ı˛Ó¬‰¬fÀfl¬ ˜ÀÚ fl¬øı˛À˚˛ øÀ˘Ú ˆ¬±˝◊º Œ¸˝◊ ZÔ«…ı…?fl¬ ¬Û—øMêøȬ
˜ÀÚ ¬ÛÀh¬ ˚±ÀB ñ ëŒfl¬±Ú &Ì Ú±˝◊ Ó¬±ı˛ fl¬¬Û±À˘ ’±&Úíº fl¬Ô±È¬± øfl¬ Œ¸øÀfl¬˝◊ ˚±ÀBÂ
Ú±∑ ¤˜Ú Œ˘‡Úœ ˚±““ı˛ ˝±ÀÓ¬ Ó“¬±ı˛ øfl¬Ú± &Ì ŒÚ˝◊∑íí
ñ ëëŒ˘‡Úœı˛ fl‘¬øÓ¬Q ŒÓ¬± Œ˘‡Àfl¬ı˛º Œ¸˝◊ fl‘¬øÓ¬Q ŒÓ¬± fl¬˘˜ ±ıœ fl¬ı˛ÀÓ¬ Û±Àı˛ Ú±
±±º ’±ø˜ Œ˚ ’±fl¬±˙¬Û±Àı˛ı˛ ¬Ûı˛˜ ڱȬ…fl¬±ı˛ ˜˝±˙À˚˛ı˛ ˝±ÀÓ¬ı˛ fl¬˘˜˜±Sº øÓ¬øÚ ’±˜±˚˛
Œfl¬f fl¬Àı˛ Œ˚ ’øˆ¬:Ó¬± ‚Ȭ±Ú Ó¬±˝◊ ø˘ø‡À˚˛ ŒÚÚ ’±˜±˚˛ øÀ˚˛º ‚Ȭڱ ŒÔÀfl¬ qè fl¬Àı˛
√õ∂øÓ¬øȬ ˙Àsı˛ Œ˚±·±Ú±ı˛› Œ˚ øÓ¬øÚ˝◊ º Ó¬±˝◊ ’±ø˜ øfl¬ fl¬Àı˛ Œ¸˝◊ &ÀÌı˛ ı‡ı˛± ±ıœ
fl¬øı˛∑íí
ñ ë눬±˝◊, ¤˝◊ Œı±ÒȬ±˝◊ ŒÓ¬± ¸øÓ¬…fl¬±Àı˛ı˛ &ÀÌı˛ ˘é¬Ìº ’±˜±ı˛ ˜ÀÓ¬ ñ ¤ ÊœıÀÚı˛
¬Ûı˛˜ ¬Û±›˚˛± º fl¬±ı˛Ì ¤ Ê·ÀÓ¬, ¸øÓ¬… ı˘ÀÓ¬ øfl¬, ¸ı˝◊ øÓ¬øÚ fl¬ı˛±ÀBÂÚÄ ’±˜ı˛± qÒ≈ ˜±˚˛±ı˛
ıÀ˙ ˆ¬±øı Œ˚ ’±˜ı˛± fl¬ı˛ø º øfl¬c√ ’±˜ı˛± Œ˚ ¸fl¬˘ fl¬±ÀÊı˛˝◊ ˜±Ò…˜˜±S Œ¸˝◊ :±ÚȬ±˝◊
ı± fl¬ÊÀÚı˛ ˝˚˛ ∑íí Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¤fl¬È≈¬ ŒÔÀ˜ ı˘À˘Ú, ëëÓ¬± ¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ’±˜±ı˛ ’ˆ≈¬…À˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛
fl¬±ÀÊ Œfl¬±Ú ı…±‚±Ó¬ ‚Ȭ˘ Ú± ŒÓ¬± ∑ Œfl¬±Ú fl¬±ÀÊ ˚±øBÂÀ˘Ú øfl¬ ∑íí
’±ø˜ Œ˝À¸ ı˘˘±˜, ëëÚ± Ú± º ı…±‚±Ó¬ ˝Àı Œfl¬Ú∑ ˚±øB¢±˜ øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ øıù´Ú±Ô
˙«ÀÚı˛ ά◊ÀVÀ˙… º øıù´Ú±ÔÀfl¬ øÚÀıÀÚı˛ ÊÚ… ¬Û≈Àʱı˛ ά±ø˘› Œfl¬Ú± ˝À˚˛ ø·À˚˛ø¢º
øfl¬c√ Œ¸˝◊ ¸˜À˚˛˝◊ ˝Í¬±» ˜ÀÚ ˝˘ ñ ŒÈ¬™ÀÚı˛ ʱ˜±fl¬±¬Ûh¬˝◊ ŒÓ¬± ¬ÛÀh¬ ’±ø ıÓ«¬˜±ÀÚ ’±ı˛
24 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
ŒÈ¬™ÀÚ qX¬±‰¬±ı˛ ¸±Ò±ı˛Ìˆ¬±Àı Œfl¬Î¬◊˝◊ ’Ú≈¸ı˛Ì fl¬Àı˛Ú Ú±º ’Ô‰¬ ¤˝◊ ’qX¬ ʱ˜±fl¬±¬Ûh¬˝◊
ıÓ«¬˜±ÀÚ ’±˜±ı˛ ¤fl¬˜±S ¸•§˘º ŒÈ¬™Ú ŒÔÀfl¬ ¤˝◊ ¤fl¬ıÀ¶a˝◊ ŒÓ¬± ŒÚÀ˜ø¢±˜º Ó¬‡Ú˝◊
˜±Ô±˚˛ ¤À¸ø¢ ¬ÛøÓ¬Ó¬¬Û±ıÚœ ˜± ·/±ı˛ fl¬Ô± º ’Ó¬¤ı ¬Û≈Àʱı˛ ά±ø˘ Œ±fl¬±ÀÚ Œı˛À‡˝◊
·/±ı˛ ‚±ÀȬ ¤À¸ø¢±˜ ¤˝◊ ¬Û”Ì…ÀÓ¬±˚˛± Ê˘ ·±À˚˛-˜±Ô±˚˛ øÂøȬÀ˚˛ øÚÀÓ¬º Œ¸˝◊ ¬Ûı« ¸±/
fl¬Àı˛ ıÓ«¬˜±ÀÚ ˜øjÀı˛ı˛ ¬ÛÀÔ˝◊ ’·Ë¸ı˛ ˝øB¢±˜ºíí
’±·c√fl¬ ˝±¸À˘Ú, ëë’±¸À˘ ’±¬ÛøÚ ¤˝◊ øÚX«¬±øı˛Ó¬ ¸˜À˚˛ ·/±ı˛ ‚±ÀȬ Ú± ¤À˘ Œ˚
’±ø˜ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˙«Ú ¬Û±˝◊ Ú± º ’±ı˛ ›¬Ûı˛›˚˛±˘± Œ˚ ¤˝◊ ˜≈UÓ«¬øȬ˝◊ Ò±˚«… fl¬Àı˛ Œı˛À‡ÀÂÚ
’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±ÀÔ ¤‡±ÀÚ ’±˜±ı˛ ¸±é¬±ÀÓ¬ı˛ ÊÚ…º Œ¸ÊÚ…˝◊ øÚ˚˛øÓ¬ ¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ˙±ù´À˜Ò
‚±ÀȬ ŒÈ¬ÀÚ øÚÀ˚˛ ¤À¸ÀÂÚ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ › ’±˜±Àfl ºíí
qÀÚ ˜‘≈ ˝±¸˘±˜ ’±ø˜› º ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ ’±·c√fl¬ ˆ≈¬˘ ıÀ˘ÚøÚ øfl¬Â≈ º Ó¬ø˘À˚˛ Œ‡ÀÓ¬
Œ·À˘ ŒÓ¬± ŒÓ¬˜ÚøȬ˝◊ ˜ÀÚ ˝˚˛ º
’±·c√fl¬ ı˘À˘Ú, ëë¤‡Ú ŒÓ¬± √õ∂±˚˛ ¸±Àh¬ ¸±Ó¬È¬± ı±ÀÊ ’±ı˛ øÚ˚˛˜ ’Ú≈˚±˚˛œ ı˛±Ó¬ ÚȬ±
¬¬Û˚«ôL√ øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ ¸fl¬À˘ı˛ ÊÚ… ’ı±Ò √õ∂Àı˙ Ô±Àfl¬º Ó¬±˝◊ ’±ı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ Œı˛œ fl¬ı˛±ı
Ú±º Ó¬Àı ’±¬ÛÚ±ı˛ ’¸•úøÓ¬ Ú± Ô±fl¬À˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸À/ ˜øjÀı˛ Œ˚ÀÓ¬ ‰¬±˝◊ıº ˜˝±R±Àı˛¬
¸±ÀÔ Œı˙«Ú Œ˚ ¬Ûı˛˜ Œ¸Ãˆ¬±À·…ı˛ øı¯∏˚˛ºíí
ñ ëë’±˜±ı˛ ¸À/ ’±¬ÛøÚ› ˜øjÀı˛ ¤À˘ ˆ¬±˘˝◊ ˘±·Àı ’±˜±ı˛º Ó¬Àı ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ˙À¯∏ı˛
fl¬Ô±øȬ ˜±ÚÀÓ¬ ¬Û±ı˛˘±˜ Ú±º ŒÚ˝±» ≈ı˛±R± Ú± ˝À˘› øÚÀÊÀfl¬ Œ˜±ÀȬ˝◊ ˜˝±R± ʱӬœ˚˛
øfl¬Â≈ı˛ ’ôL√ˆ≈«¬Mê fl¬ı˛ÀÓ¬ ı˛±Êœ Ú˝◊ ’±ø˜º Ó¬±ÀÓ¬ ¸ÀÓ¬…ı˛ ’¬Û˘±¬Û ˝˚˛ Œ˚ºíí
fl¬Ô±øȬ ı˘ÀÓ¬ ı˘ÀÓ¬˝◊ ’±ø˜ ¬Û± ı±h¬±˘±˜ ˜øjÀı˛ı˛ ά◊ÀVÀ˙…º ’±·c√fl¬› ’±˜±ı˛
¸±ÀÔ˝◊ ˝“±È¬ÀÓ¬ qè fl¬ı˛À˘Ú ¤fl¬˝◊ ˘À鬅º Ó¬Àı ’±˜±ı˛ Œ˙À¯∏ı˛ ıMêÀı… øÓ¬øÚ øıÀ˙¯∏ ¸c√©Ü
˝À˘Ú Ú±º Ó¬»é¬Ì±» ı˛œøÓ¬˜Ó¬ √õ∂øÓ¬ı±Àı˛ ¸≈Àı˛˝◊ ıÀ˘ ά◊ͬÀ˘Ú, ëë’±¬ÛøÚ Œ˚ Œfl¬ Ó¬± ’±˜±ı˛
ʱÚÀÓ¬ ı±øfl¬ ŒÚ˝◊º ’±ø˜Œ˚ ʱøÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˚Ô±Ô« ı—˙ ¬Ûøı˛‰¬˚˛º Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ŒÊ±ı˛ øÀ˚˛
ı˘ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ø ñ ’±¬ÛøÚ ŒÓ¬± Êiú¸”ÀS ¤ı— fl¬˜«¸”ÀS ά◊ˆ¬˚˛ øfl¬ ŒÔÀfl¬˝◊ ø¸X¬º ¶§˚˛—
¿¿À˘±fl¬Ú±Ô ıËp‰¬±ı˛œ ı±ı±ı˛ &èÀı ˆ¬·ı±Ú ·À/±¬Û±Ò…±À˚˛ı˛ ı—À˙ ’±¬ÛÚ±ı˛ Êiúº Œ¸˝◊
˜˝±˜±ÚÀıı˛ ı—˙Òı˛ ’±¬ÛøÚº ’±¬ÛÚ±ı˛ ı±ı± ¿øı¬Û≈˘ fl≈¬˜±ı˛ ·À/±¬Û±Ò…±˚˛› ¤fl¬ÊÚ
ά◊B‰¬ô¶∏Àı˛ı˛ ˜±Ó‘¬¸±Òfl¬º Œ¸˝◊¸±ÀÔ ’±¬ÛøÚ øÚÀÊ› ¤fl¬ÊÚ ø¸X¬ øSê˚˛±À˚±·œ, ë˜˝±ø¸g≈¬ı˛
›¬Û±ı˛ ŒÔÀflí¬-ı˛ ˜Ó¬ øı… ’Ò…±R·ËÀLöı˛ √õ∂ÀÌÓ¬± ¤ı— Ó¬±ı˛ Œ‰¬À˚˛› ıh¬ fl¬Ô± ñ ıU
ά◊B‰¬Àfl¬±øȬı˛ ˜˝±¬Û≈èÀ¯∏ı˛ øı… ¸±øißÒ…ÒÚ… ’±¬ÛøÚº Ó¬±˝◊ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸/› øıÀ˙¯∏ ¸≈‡±˚˛fl¬
˝ÀÓ¬ ı±Ò…ºíí
¤fl¬Ô± qÀÚ ¤fl¬È≈¬ øıø¶úÓ¬˝◊ ˝˘±˜ ’±ø˜º ’±˜±ı˛ ¤˝◊ ¬Ûøı˛‰¬˚˛ ŒÓ¬± ˝◊øÓ¬¬Û”Àı« Œfl¬±Ú
·ËÀLö ı± Ò˜«¸ˆ¬±ı˛ ıM‘êÓ¬±˚˛ √õ∂fl¬±˙ fl¬øı˛øÚ ’±ø˜º ¤fl¬˜±S¬ ’±˜±ı˛ ¸±ÀÔ ˚“±ı˛± ‡≈ı ‚øÚá¬
Ó“¬±ı˛± ±h¬± ŒÓ¬± ’±ı˛ fl¬±Àı˛±ı˛ fl¬±À ¤ fl¬Ô± ¤Ó¬øÚ ˚±ı» √õ∂fl¬±˙ ˝˚˛øÚº Ó¬±˝À˘ ’±·c√fl¬
¤ Ó¬Ô… ʱÚÀ˘Ú øfl¬ˆ¬±Àı∑ √õ∂ùüȬ± fl¬Àı˛˝◊ ŒÙ¬˘˘±˜º
qÀÚ ’±·c√fl¬ ˝±¸À˘Ú, ëëı˘ı ˆ¬±˝◊ ı˘ıº ¸ı˝◊ ı˘ıº Ó¬Àı ¬Û˚«±˚˛SêÀ˜º ¸”‰¬œ¬ÛS
ŒÔÀfl¬ ˆ”¬ø˜fl¬±˚˛ Ú±˜ÀÓ¬ Ú± Ú±˜ÀÓ¬˝◊ ˚ø ά◊¬Û¸—˝±ı˛ ¤ÀÚ ŒÙ¬ø˘ Ó¬±˝À˘ Œ˚ fl¬±ø˝Úœı˛
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â25
˜Ê±È¬±˝◊ ˚±Àı ˝±øı˛À˚˛ ºíí
ñ ëë¤ Œ˚ ¤Àfl¬ı±Àı˛ Œ˘‡Àfl¬ı˛ ¸—˘±¬Û ˝À˚˛ Œ·˘º ’±¬ÛøÚ› Ó¬Àı Œ˘À‡Ú ŒÈ¬À‡Ú
Ú±øfl¬∑íí
ñ ëëÓ¬± ¤fl¬fl¬±À˘ ø˘‡Ó¬±˜ Δıøfl¬º ˆ¬±˘˝◊ ø˘‡Ó¬±˜ºíí ˝±À¸Ú ˆ¬^À˘±fl¬, ëëÓ¬Àı ’±˜±ı˛
Œ˘‡Úœ ø˝¸±Àıı˛ ‡±Ó¬±ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ¸œ˜±ıX¬ ø¢º øfl¬c√ øÚ˚˛øÓ¬ı˛ √õ∂Àı˛±‰¬Ú±˚˛˚‡Ú ŒÔÀfl¬ ‰¬±È¬±Î«¬
’…±fl¬±Î¬◊KȬ…±¬KȬ ¸Ú±Ó¬Ú ˜≈À‡±¬Û±Ò…±˚˛ ŒÔÀfl¬ fl¬Ôfl¬Í¬±fl≈¬ı˛ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ÀÓ¬ ı˛+¬Û±ôL√øı˛Ó¬ ˝˘±˜
Ó¬‡Ú˝◊ ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛˘±˜ ñ ø˝À¸ı fl¬À¯∏ ø‰¬ı˛ôL√Ú øfl¬Â≈˝◊ ʘ±ÀÚ± ˚±˚˛ Ú± ÊœıÀÚº ıı˛—
ʘ±ÀÚ±ı˛ ʱ·øÓ¬fl¬ ŒÚ˙±˚˛ øÚÀÊÀfl¬˝◊ ÊÀ•Û˙ˆ¬±Àı ÊÀ˜ Œ˚ÀÓ¬ ˝˚˛ Ê·» ¸—¸±Àı˛ı˛
Œ˜±À˝º Ó¬±ÀÓ¬ ÊœıÚ ŒÔÀfl¬ ˙±øôL√ı˛ ˜”˘ ¸≈ı˛È¬±˝◊ ˚±˚˛ ˝±øı˛À˚˛ º Ù¬À˘ ˜±Ú≈¯∏ Œı“À‰¬ Ô±Àfl¬
øͬfl¬˝◊º øfl¬c√ Ó¬±Àı˛ ˜±ÀÁ¬ ÊœıÀÚı˛ ı˛+¬Û-ı˛¸-·Àg¬ı˛ ˜”˘ ‹ù´À˚«…ı˛ Âj ’±ı˛ ’ıø˙©Ü
Ô±Àfl¬ Ú± ¤Ó¬È≈¬fl≈¬º ‰¬±ı˛¬Û±À˙ ¤˝◊ Œ˚ ¤Ó¬ ˜±Ú≈¯∏ ‰¬˘±‰¬˘ fl¬ı˛À ¤ı˛± ŒÓ¬± ¸ı±˝◊-˝◊ √õ∂±˚˛ ¤˝◊
Œ·±Sœ˚˛º Œı“À‰¬ ’±À øͬfl¬˝◊Ä øfl¬c√ ¤Àı˛ ˜ÀÒ… ÊœıÀÚı˛ √õ∂±Ì √õ∂±‰≈¬À˚«…ı˛ ø‰¬˝ê˜±S› ŒÚ˝◊º
qÒ≈ ά◊¬Û±Ê«Ú, ¸=¡˚˛, Œˆ¬±· ’±ı˛ ı…À˚˛ı˛ ˜±ÀÁ¬˝◊ ¤Àı˛ Ó¬Ô±fl¬øÔÓ¬ ÊœıÚ ¸œ˜±ıX¬º ¤ı˛±
ÊœıÚÀfl¬ ʱÀÚ› Ú±, ʱÚÀÓ¬ ‰¬±˚˛› Ú± º Ù¬À˘ ’ôL√˝œÚ ≈Àˆ«¬±· ¤Àı˛ øÚÓ¬…¸/œº ’±ø˜›
¤fl¬fl¬±À˘ ¤Àı˛˝◊ ¤fl¬ÊÚ ø¢±˜º øfl¬c√ øÚ˚˛øÓ¬ √õ∂¸iß øÂÀ˘Úº Ó¬±˝◊ ˚Ô±¸˜À˚˛ ˘±ˆ¬ ˝˘
&è ¸±øißÒ…º ’±ı˛ Ó“¬±ı˛˝◊ fl‘¬¬Û±˚˛ ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛˘±˜ ñ ÊœıÀÚı˛ ˚Ô±Ô« ‹ù´˚«… øfl¬ ’±ı˛ Ó¬±
øfl¬ˆ¬±Àı ’±˚˛MW fl¬ı˛± ˚±˚˛º Ó“¬±ı˛˝◊ Œ‡±ÀÚ± ¬ÛÀÔ ‰¬˘ÀÓ¬ ‰¬˘ÀÓ¬ ’±˜±ı˛ ÊœıÀÚ ‚Ȭ˘ Œ¸Ãˆ¬±À·…ı˛
’èÀ̱˚˛º ’±Ê Ó¬±˝◊ ¤˝◊ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ fl¬±À ʜıÚ ıh¬ ˜Ò≈ı˛ ¤fl¬ ¶§Àõüı˛ ı˛+¬Û Ò±ı˛Ì
fl¬Àı˛Àºíí
ñ ëë’Ô«±» ’±¬ÛÚ±ı˛ Ú±˜ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ∑íí
ñ ëë’±˜±ı˛ ˜ÀÒ… Œ˚ ˚Ô±Ô« ë’±ø˜í-ı˛ ı±¸ Œ¸ÀÓ¬± ¸fl¬˘ Ú±˜ı˛+¬Û ˜±˚˛±ı˛ ’Ó¬œÓ¬º
Ó¬Àı ˝“…±, √õ∂øÓ¬øȬ ¶ö≥˘ÀÀ˝ı˛ ¶ö≥˘ ¬Ûøı˛‰¬˚˛ Œ˚˛±ı˛ ÊÚ… ŒÓ¬± ¤fl¬øȬ ¶ö≥˘Ú±À˜ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ ˝˚˛º
Œ¸˝◊ √õ∂Ô± ’Ú≈¸±Àı˛ ¤˝◊ Œ˝øȬÀfl¬ ›˝◊ Ú±À˜˝◊ ά±fl¬± ˝˚˛ ıÀȬºíí
ñ ëë±±,Œ˚ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ¤˝◊ ά◊¬Û˘øt ŒÊÀ·À ӓ¬±ı˛ ¸±øißÀÒ… ¤À˘ ¤fl¬øȬ øıÀ˙¯∏ √õ∂ùü
Œ‡± Œ˚˛ ˜ÀÚ ñŒfl¬±Ú ¬Ûı˛˙˜øÌı˛ ¶ÛÀ˙« ¤˜Ú ¶§·œ«˚˛ ά◊¬Û˘øtı˛ ’ˆ≈¬…˚˛ ‚Ȭ˘ ÊœıÀÚº
Œ¸˝◊ fl¬±ı˛ÀÌ˝◊ ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊ø{°ø‡Ó¬ ¤˝◊ ı˛+¬Û±ôL√Àı˛ı˛ ’øˆ¬:Ó¬± ʱÚÀÓ¬› ˜ÀÚ Ê±·À ı…±fl≈¬˘Ó¬±º
øfl¬c√ ¤fl¬˝◊¸±ÀÔ ’±R¸—ıı˛Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝ÀBº ’±¬ÛøÚ Œ˚ ¸≈S¬Û±ÀÓ¬ ά◊¬Û¸—˝±ı˛ Ȭ±ÚÀıÚ Ú±
Ó¬± Œ˚ Œı˙ ı≈ÀÁ¬øºíí
’±˜±ı˛ fl¬Ô±˚˛ Œ˝± Œ˝± fl¬Àı˛ Œ˝À¸ ά◊ͬÀ˘Ú ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊º ı˘À˘Ú, ëëÓ¬±˝À˘ √õ∂ı± Œ˚
’±ÀÂ, ëı˛Ó¬ÀÚ ı˛Ó¬Ú Œ‰¬ÀÚí Ó¬± ıh¬ ˆ≈¬˘ Ú˚˛ ı˘≈Ú ∑ííÓ¬±ı˛¬Ûı˛ ¤fl¬È≈¬ ŒÔÀ˜ ı˘À˘Ú, ëë’±¬ÛÚ±Àfl¬
¸ı¬ ı˘ı ı˝◊øfl¬ ˆ¬±˝◊, øÚ}¬˚˛˝◊ ı˘ıº øfl¬c√ ¤‡Ú Œ˚ ’±¬ÛøÚ ¶§˚˛— øıù´Ú±Ô ˙«ÀÚ ‰¬À˘ÀÂÚº
Ó¬±˝◊ ˜ÀÚı˛ ˚±ıÓ¬œ˚˛ ’±fl¬¯∏«Ì Œ¸øÀfl¬˝◊ Œfl¬fœˆ”¬Ó¬ ı˛±‡± ά◊ø‰¬Ó¬º Ó¬Àı˝◊ ŒÓ¬± √õ∂±Ìˆ¬Àı˛
ά◊¬ÛÀˆ¬±· fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀıÚ ˙«ÀÚı˛ ’˜‘Ó¬˜øÔÓ¬ ˜±˝±R…º ’±ı˛ ’±˜±ı˛ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ fl¬±ø˝Úœ
ŒÓ¬± ı˛˝◊˘˝◊º Œ˙±Ú±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… ¬Û˚«±l ¸˜˚˛ ¬ÛÀh¬ ’±Àº ˚Ô±¸˜À˚˛ ¸ı˝◊ ı˘ı
’±¬ÛÚ±Àfl¬ ºíí
26 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
fl¬Ô± ı˘ÀÓ¬ ı˘ÀÓ¬ ¤ı— ˝“±È¬ÀÓ¬ ˝“±È¬ÀÓ¬ ’±˜ı˛± ¤À¸ ¬Ûh¬˘±˜ ¬Û”Àı«±Mê Ù≈¬˘˜±˘±ı˛
Œ±fl¬±ÀÚı˛ ¸±˜ÀÚ Œ˚‡±Ú ŒÔÀfl¬ ¬Û≈Àʱı˛ ÊÚ… Ù≈¬˘˜±˘± øfl¬ÀÚø¢±˜º ’Ó¬–¬Ûı˛
Œ¸‡±Ú ŒÔÀfl¬ Ù≈¬˘˜±˘± › Ò≈À¬Ûı˛ ά±˘±øȬ Ó≈¬À˘ øÚÀ˚˛ ’·Ë¸ı˛ ˝˘±˜ øıù´Ú±Ô ·ø˘ı˛
øÀfl¬º øıù´Ú±Ô ·ø˘ ıı˛±ıı˛˝◊ ’±¬ÛÚ Δıø˙À©Ü… ¸˜≈#;˘º ŒÂ±A ·ø˘ÀÓ¬ ˙«Ú±Ô«œÀı˛
øıı˛±˜˝œÚ Œ˙±ˆ¬±˚±S±º ’±ı˛ ≈¬Û±À˙ fl¬Ó¬ øıø‰¬S ı¶a ’±ı˛ ˜ÀÚ±˝±ı˛œ ^Àı…ı˛ Œ±fl¬±Úº ŒSêÓ¬±
’±ı˛ øıÀSêÓ¬±Àı˛ ¸≈˜Ò≈ı˛ ı˛±À˜ı˛ Á¬—fl¬±Àı˛ ˜≈‡øı˛Ó¬ ‰¬±ı˛øfl¬º Œ¸˝◊¸±ÀÔ ı˛±ıøh¬ı˛ ‚Ú ≈Ò
Ê;±˘ Œ˚˛±ı˛ ·g¬, Ú±Ú± Òı˛ÀÌı˛ Ò≈¬Û › Ù≈¬˘˜±˘±ı˛ Œ¸Ãı˛ˆ¬ ¤ı— ¶ö±Úœ˚˛ ¬Û±Ú˜˙˘±ı˛ ˜Ú
˜±øÓ¬À˚˛ Œ˚˛± ¸≈ı˛øˆ¬ ı˛œøÓ¬˜Ó¬ ı±Ó¬±À¸ ˆ¬±¸Àº Ó¬±ı˛˝◊ ˜ÀÒ… øıù´Ú±ÀÔı˛ ı±˝Ú ÚjœÀfl¬ù´ı˛
˜˝±ı˛±ÀÊı˛ ά◊Mı˛¸≈ı˛œı˛± ¤øÀfl¬ ›øÀfl¬ Ï≈¬Àfl¬ ¬Ûh¬À ’±ı˛ Ó¬±Àı˛ Ó¬±h¬±ÀÚ±ı˛ ë˝Í¬ ˝Íí¬ ˙s›
˝◊Ó¬ô¶∏Ó¬– Œ˙±Ú± ˚±ÀBº ˚ø› ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ’±˜±˚˛ Œı˙ ¸±˜À˘ øÚÀ˚˛˝◊ ¤À·±ÀBÂÚ Ó¬ı≈ ¸ı
ø˜ø˘À˚˛ √õ∂‰¬G¬ øˆ¬Àh¬ √õ∂±Ì √õ∂±˚˛ ›á¬±·Ó¬ ˝ı±ı˛ ŒÊ±·±h¬º
¤ı˛˝◊ ˜ÀÒ… ¬ÛÀÔ ‰¬˘ÀÓ¬ ‰¬˘ÀÓ¬ ¤˝◊ ·ø˘ÀÓ¬˝◊ fl¬À˚˛fl¬øȬ ŒÂ±È¬‡±ÀȬ± ˜øjı˛› Œ‰¬±À‡
¬Ûh¬˘º Ó¬±ı˛ ˜ÀÒ… ˙—fl¬ı˛±‰¬±À˚«…ı˛ ¤fl¬øȬ ŒÂ±È¬ ˜øjı˛› ı˛À˚˛À º øˆ¬Ó¬Àı˛ ı±˘fl¬ ˙—fl¬ı˛±‰¬±À˚«…ı˛
˜”øM«ı˛ ¸±˜ÀÚ ’±ı˛øÓ¬› ‰¬˘À Œ‡˘±˜ º
’Ó¬–¬Ûı˛ ˙«Ú fl¬ı˛˘±˜ Œfl¬±øȬù´ı˛ ø˙ıø˘/º ¬ÛÀÔı˛ ά±ÚøÀfl¬ ¤fl¬È≈¬ Œ‡±˘± ʱ˚˛·±˚˛
Œ˘±˝±ı˛ Œı˛ø˘— øÀ˚˛ Œ‚ı˛± fl¬±À˘±¬Û±ÔÀı˛ı˛ ø˙ıø˘/º ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ Œ‡±À˘Ú ñ √õ∂±˚˛ ’±h¬±˝◊
Ù≈¬È¬ ά◊“‰≈¬ ¤˝◊ fl¬±À˘± ¬Û±ÔÀı˛ı˛ ø˙ıø˘À/ı˛ ¬Û≈Àı˛±È¬±˝◊ ¤fl¬ ˝◊ø=¡ ˜±À¬Ûı˛ ’¸—‡… ŒÂ±È¬ ŒÂ±È¬
ø˙ıø˘/ øÀ˚˛ Œ‡±±˝◊ fl¬ı˛± ˝À˚˛Àº
’Ó¬–¬Ûı˛ ¤À¸ ¬Ûh¬˘±˜ ¸±é¬œ øıÚ±˚˛Àfl¬ı˛ ˜øjÀı˛ı˛ ¸±˜ÀÚº ¬ÛÀÔı˛ ı“±øÀfl¬ ¤fl¬øȬ ıh¬
‚Àı˛ı˛ ˜ÀÒ… ¸±é¬œ øıÚ±˚˛Àfl¬ı˛ ˜øjı˛º ¤‡±ÀÚ ¸±é¬œ øıÚ±˚˛Àfl¬ı˛ ˘±˘ ø¸“≈ı˛ ˜±‡±ÀÚ± øıı˛±È¬
‰¬Ó≈¬ˆ≈«¬Ê ˜”øM« ı˛À˚˛Àº ¤˝◊ ˜”øM« Œø‡À˚˛ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ı˘À˘Ú, ëë¬Û≈ı˛±Ì ıÀ˘ ñ ¸±é¬œ
øıÚ±˚˛fl¬ fl¬±˙œ øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ı˛ √õ∂Àı˙¬ÛÀÔ Î¬◊¬Ûø¶öÓ¬ ŒÔÀfl¬ ˜øjÀı˛ fl¬±ı˛± ˚±ÀB ¤ı— Œfl¬
øfl¬ˆ¬±Àı ¬Û”ʱB‰«¬Ú± fl¬ı˛À Ӭ±ı˛ ¸ıøfl¬Â≈ı˛ ά◊¬Ûı˛ ˘é¬… ı˛±‡±ı˛ ÊÚ…˝◊ ±˚˛ıX¬º Ó¬±˝◊ øıù´Ú±Ô
˙«ÀÚı˛ ’±À· ¸±é¬œ øıÚ±˚˛fl¬Àfl¬ √õ∂̱˜ fl¬Àı˛ ¸±é¬œ ˜±ÚÀÓ¬ ˝˚˛º ¤È¬±˝◊ ¤‡±Úfl¬±ı˛ øÚ˚˛˜ºíí
’±ı˛ øÚ˚˛À˜ı˛ √õ∂øÓ¬ ’±˜±Àı˛› ’·±Ò |X¬±º Ó¬±˝◊ ¶§±ˆ¬±øıfl¬ˆ¬±Àı˝◊ ’±˜ı˛±› øÚ˚˛À˜ı˛˛
’Ú…Ô± fl¬ı˛˘±˜ Ú±º
¤˝◊ ·ø˘¬ÛÀÔ ¤fl¬øȬ ŒÓ¬˜±Ô± Œ¬ÛÀı˛±ÀÓ¬˝◊ ¤À¸ ¬Ûh¬˘±˜ Ï≈¬øG¬ı˛±Ê ·ÀÌÀ˙ı˛ ˜øjÀı˛ı˛
¸±˜ÀÚº ¬ÛÀÔı˛ ά±Ú¬Û±À˙ ŒÂ±È¬ ˜øjı˛ º øˆ¬Ó¬Àı˛ ˜±øȬÀÓ¬ ά◊¬Ûøı©Ü ‰¬Ó≈¬ˆ≈«¬Ê ˘À•§±ı˛ ·ÀÌÀ˙ı˛
ı±˘fl¬˜”øM« º ¤fl¬øȬ ˝±Ó¬ ı±øh¬À˚˛ ’±ÀÂÚ ˘±D≈¬ı˛ ÊÚ… º ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ı˘À˘Ú, ë뤽◊
Ï≈¬øG¬ı˛±ÀÊı˛ ¸•§Àg¬ ëfl¬±˙œ‡Gí¬ ·ËÀLö ı˘± ˝À˚˛À ëÓ¬¶ö±– ¸˜ô¶∏±– øfl¬˘øı‚Æ ¬Û≈·±–í ’Ô«±» ˝◊øÚ
fl¬±˙œı±¸œı˛ ¸˜ô¶∏ øı‚Æ ˝ı˛Ì fl¬Àı˛Ú º Ó“¬±ı˛ ¸•§Àg¬ ¤Â±h¬±› ı˘± ˝À˚˛À ë¸ı«±Úƒ fl¬±˜±Úƒ
¬Û≈ı˛À˚˛» ’S Ï≈¬øG¬–íº ’Ô«±» Ï≈¬øG¬ı˛±Ê ¤‡±ÀÚ ¸fl¬˘ fl¬±˜Ú± ¬Û”Ì« fl¬Àı˛Úº íí ’Ó¬¤ı ’±˜ı˛±›
Ï≈¬øG¬ı˛±ÊÀfl¬ √õ∂̱˜ fl¬ı˛˘±˜ ¸|X¬ø‰¬ÀMº
Ï≈¬øG¬ı˛±ÀÊı˛ ˜øjÀı˛ı˛ fl¬±À½◊ ı˛À˚˛À fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ¸ı«À|ᬠ˜±Ó‘¬˜øjı˛ ñ ’i߬۔̫±
˜øjı˛ º Ó¬±˝◊ Ï≈¬øG¬ı˛±Ê ˙«Ú fl¬Àı˛ Œ¸øÀfl¬˝◊ ’·Ë¸ı˛ ˝˘±˜ ’±˜ı˛± º ˜±S fl¬À˚˛fl¬ ¬Û± ˝“±È¬ÀÓ¬
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â27
Ú± ˝“±È¬ÀÓ¬˝◊ ’±˜ı˛± ¤À¸ “±h¬±˘±˜ ¬ÛÀÔı˛ ά±ÚøÀfl¬ fl¬±˙œı˛ ’øÒù´ı˛œ ˜± ’i߬۔̫±ı˛ ˜øjÀı˛ı˛
¸±˜ÀÚº
˘±˘¬Û±ÔÀı˛ı˛ ˜øjÀı˛ı˛ ŒÓ¬±ı˛ÌZ±ı˛øȬ ø¬ÛÓ¬À˘ı˛ ΔÓ¬ı˛œº ŒÓ¬±ı˛ÌZ±Àı˛ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ ≈øÀfl¬
±˘±Úº ˜±Á¬‡±ÀÚ ¬Û±Ôı˛ ı“±Ò±ÀÚ± ά◊Àͬ±Úº ά◊Àͬ±ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬ ˜øjı˛º fl¬±èfl¬±Ê˜˚˛ ô¶∏y¬ øÀ˚˛
øÚø˜«Ó¬ ıh¬ ¸ˆ¬±˜`¬¬Ûº ˜`¬À¬Ûı˛ øÓ¬Úøfl¬ ά◊iú≈Mêº ¤fl¬¬Û±À˙ ·ˆ«¬˜øjı˛º ¤˝◊ ˜øjÀı˛ı˛
¶ö±¬ÛÓ¬…Õ˙˘œ Œı˙ ˜ÀÚ±ı˛˜º
ÒœÀı˛ ÒœÀı˛ ˜`¬À¬Û ά◊Àͬ ¤˘±˜ ’±˜ı˛±º ¤˝◊ ˜øjÀı˛ı˛ ·ˆ«¬·‘À˝ ¤‡Ú ’±ı˛øÓ¬ ‰¬˘Àº
Œı˙ fl¬À˚˛fl¬ÊÚ ¸iß…±¸œ Œ‰¬±‡ ıg¬ fl¬Àı˛ Œô¶∏±S¬Û±Í¬ fl¬ı˛ÀÂÚ ’±ı˛ ¬Û”ʱı˛œ Ú±Ú± ά◊Û±‰¬±Àı˛
’±ı˛øÓ¬ fl¬Àı˛ ‰¬À˘ÀÂÚ ˜± ’i߬۔̫±ı˛ fl¬ø©Ü¬Û±ÔÀı˛ı˛ øı·ËÀ˝ı˛ ά◊ÀVÀ˙…º ı˛+¬Û±ı˛ ø¸—˝±¸ÀÚı˛
˜ÀÒ… ¤fl¬‡±øÚ ˝±Ó¬ øÓ¬ÀÚfl¬ ά◊“‰≈¬ ¬Û±ÔÀı˛ı˛ ·±À˚˛ Œıœı˛ ¤˝◊ G¬±˚˛˜±Ú øı·Ë˝ øıı˛±øÊÓ¬±º
˜±Ô±˚˛ ‰”¬h¬±ı“±Ò±º øfl¬ ’øÚj…¸≈jı˛ ˜≈‡‡±øÚº Œıœı˛ øé¬ÀÌ ·ˆ«¬·‘À˝ı˛ ¤fl¬ Œfl¬±ÀÌ ı˛íÀ˚˛ÀÂ
¤fl¬øȬ ’©ÜÒ±Ó≈¬ı˛ œ¬Û˘Ñœ √õ∂øÓ¬˜±º ˝±ÀÓ¬ œ¬Û±Ò±ı˛ øÚÀ˚˛ G¬±˚˛˜±Ú±º œ¬Û±Ò±Àı˛ Ê;˘ÀÂ
ŒÂ±È¬ ŒÂ±È¬ √õ∂œ¬Ûº ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ʱڱÀ˘Ú ñ ¤˝◊ ˜”øM« ˜±À˚˛ı˛ √õ∂±‰¬œÚ ˜”øM« Ú˚˛º ¤øȬ
1977 ¸±À˘ ˙‘À/ı˛œ˜Àͬı˛ ˙—fl¬ı˛±‰¬±˚«… ¤‡±ÀÚ Œ˝±˜ ’øˆ¬À¯∏fl¬ fl¬íÀı˛ ¶ö±¬ÛÚ fl¬íÀı˛ÀÂÚº
’±ı˛ ˜±À˚˛ı˛ √õ∂±‰¬œÚ øı·Ë˝ ı˛íÀ˚˛À ¤˝◊ ˜øjÀı˛ı˛ ¬Ûø}¬À˜ ¸—˘¢ü ı˛±˜˜øjÀı˛ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ ˜±
fl¬±˘œı˛ ˜øjÀı˛ı˛ ¬Û±À˙ı˛ Œ›˚˛±À˘ı˛ ¤fl¬øȬ ŒÂ±È¬ fl≈¬˘≈ø/ÀÓ¬º Œù´Ó¬¬Û±ÔÀı˛ øÚø˜«Ó¬ Œ¸˝◊
˝±Ó¬‡±ÀÚfl¬ ά◊“‰≈¬ ˜”øM«øȬı˛ Œ‰¬±‡˜≈‡ fl¬±À˘ı˛ øÚ˚˛À˜ é¬À˚˛ Œ·Àº ˆ¬±˘ fl¬íÀı˛ Œı±Á¬±˝◊ ˚±˚˛ Ú±º
Ó¬Àı ˜±À˚˛ı˛ Œ¸˝◊ ά◊¬Ûøı©Ü± ˜”øM«ı˛ ≈øȬ ˝±ÀÓ¬ Œ˚ ˝±Ó¬± › ˝“±øh¬ ’±À Ӭ± ¶Û©Ü Œ‡± ˚±˚˛º
¶§˚˛— fl¬±˙œù´ı˛ ø˙ıÀfl¬ ’iß±Ú fl¬ı˛ÀÂÚ øÓ¬øÚº øfl¬c√ fl¬±À˘ı˛ ’ıé¬À˚˛ ıU ˚≈· ÒíÀı˛ ¬Û”øÊÓ¬±
Œıœ ’i߬۔̫±ı˛ Œ¸˝◊ øı·Ë˝ ıÓ«¬˜±ÀÚ Ó¬±Àı˛ı˛ ʱ˘À‚ı˛± fl≈¬˘≈ø/ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ √õ∂±˚˛ ά◊À¬Ûøé¬Ó¬±
’ı¶ö±˚˛ ’øÒøá¬Ó¬±º ˜”˘ øı·ËÀ˝ı˛ ¬Û±À˙ ˜± ˆ¬·ıÓ¬œı˛ Œ¶ß˝˜˚˛œ fl¬˘…±Ìı˛+ø¬ÛÌœ øı·Ë˝º ˝±ÀÓ¬
˝“±øh¬ › ˝±Ó¬±º ¶§˚˛— fl¬±˙œù´ı˛ ø˙ıÀfl¬ ’iß±Ú fl¬ı˛ÀÂÚ øÓ¬øÚº
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ı˘À˘Ú, ë뤇±ÀÚ ˜±À˚˛ı˛ ˜øjÀı˛ı˛ øÚ˜«±Ì Œ˚ fl¬Ó¬ ıÂı˛ ’±À· ˝À˚˛ø¢
øͬfl¬ ʱڱ ˚±˚˛ Ú±º Ó¬Àı ÊÚ|nøÓ¬ ıÀ˘ ñ ¬Û≈ı˛±fl¬±À˘ ÒÚ?˚˛ Ú±À˜ ¤fl¬ øı˛^ ı˱pÌ
fl¬±˜ı˛+¬Û fl¬±˜±‡…±˚˛ ø·À˚˛ ˜±À˚˛ı˛ Ò…±Ú fl¬ı˛øÂÀ˘Ú ±øı˛À^…ı˛ ˝±Ó¬ ŒÔÀfl¬ ˜≈øMêı˛ ’±˙±˚˛º
ÒÚ?À˚˛ı˛ ¸±ÒÚ±˚˛ Ó≈¬©Ü ˝À˚˛ ˜± fl¬±˜±‡…± Ó“¬±Àfl¬ ’i߬۔̫±ı˛+À¬Û ˙«Ú øÀ˚˛ ıÀ˘Ú, ëÓ≈¬ø˜
fl¬±˙œÀÓ¬ ø·À˚˛ øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ı˛ ı“±øÀfl¬ ’±˜±ı˛ ˜øjı˛ ·Àh¬ ’±˜±ı˛ ¤˝◊ ’i߬۔̫± ı˛+À¬Ûı˛
˜”øÓ«¬ √õ∂øӬᬱ fl¬Àı˛ ¬Û”ʱB‰«¬Ú± fl¬ı˛º ¤˝◊ ¬Û”ʱ fl¬íı˛ÀÓ¬ ˝Àı ëë˝ò¬œ— ÚÀ˜± ˆ¬·ıÓ¬œ ˜±À˝ù´ı˛œ
’i߬۔ÀÌ« ¶§±˝±íí ˜ÀLa ¤ı— ’‚Ë±Ì ˜±À¸ı˛ fl‘¬¯û± ¬Û=¡˜œ øÓ¬øÔ ŒÔÀfl¬ ¸ÀÓ¬Àı˛±øÚ øÚᬱı˛
¸±ÀÔ ¤˝◊ ¬Û”ʱ fl¬íÀı˛ Œ˚ÀÓ¬ ˝Àıº Ó¬Àı˝◊ ¬Û”Ì« ˝Àı ŒÓ¬±˜±ı˛ fl¬±˜Ú±ºí ˜±À˚˛ı˛ ’±À˙
’Ú≈˚±˚˛œ ˚Ô±¸˜À˚˛ fl¬±˙œÀÓ¬ ¤À¸ ÒÚ?˚˛ ¤˝◊ ˜øjı˛ √õ∂øӬᬱ fl¬Àı˛Ú ’±ı˛ øfl¬Â≈øÚ ¬Û”ʱB‰«¬Ú±
fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛˝◊ ˜±À˚˛ı˛ fl‘¬¬Û±˚˛ Ó“¬±ı˛ ¸fl¬˘ fl¬©Ü ”ı˛ ˝À˚˛ ˚±˚˛º Ó¬±˝◊ Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ˜±À˚˛ı˛
ˆ¬Mêı˛± øÚÓ¬… ¤˝◊ ˜øjÀı˛ ¤À¸ Œıœı˛ ıËÓ¬fl¬Ô± ¬Û±Í¬ fl¬Àı˛Úº ¶ö±Úœ˚˛ ø˝j≈Àı˛ ˜ÀÒ… ˜±
’i߬۔̫±ı˛ √õ∂øÓ¬ ¤˝◊ ¸≈·ˆ¬œı˛ |X¬± Δ¶§ı˛±‰¬±ı˛œ ˜≈¸˘˜±Ú ˙±¸fl¬Àı˛ Œ‰¬±‡ ¤h¬±˚˛øÚº Ù¬À˘ ˜±
’i߬۔̫±ı˛ ˜øjı˛› øıÒ˜œ« ˜≈¸˘˜±Ú ˙±¸fl¬Àı˛ ˝±ÀÓ¬ ıUı±ı˛ ˘±ø>Ó¬ ˝À˚˛Àº ¤˜Úøfl¬ ¤˝◊
28 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
˜øjı˛ Œ˚ fl¬Ó¬ı±ı˛ ÒT—¸ ˝À˚˛À Ӭ±ı˛ ¸øͬfl¬ Œfl¬±Ú ø˝À¸ı› ŒÚ˝◊º ˝◊øÓ¬˝±¸ ıÀ˘ ñ
Œ˙¯∏ı±Àı˛ı˛ ˜Ó¬ ¤˝◊ ’i߬۔̫± ˜øjı˛ ÒT—¸ fl¬Àı˛Ú fiı˛/ÀÊıº ˜øjı˛ ÒT—¸ fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛
øı·Ë˝ fl¬˘≈ø¯∏Ó¬ fl¬ı˛±ı˛› ˝◊B± ø¢ Ó“¬±ı˛º Ó¬Àı ¬Û”ʱı˛œÀı˛ Ó¬»¬Ûı˛Ó¬±˚˛ Ó¬± ’±ı˛ ˝À˚˛ ›ÀͬøÚº
fiı˛/ÀÊÀıı˛ Δ¸Ú… ¤‡±ÀÚ Œ¬ÛÓÂÀÚ±ı˛ ’±À·˝◊ ¬Û”ʱı˛œı˛± ˜”øM« ¸øı˛À˚˛ ŒÙ¬À˘øÂÀ˘Ú øÚı˛±¬Û
¶ö±ÀÚº Ó¬±˝◊ fiı˛/ÀÊÀıı˛ ŒÃı˛±ÀR… ¤‡±Úfl¬±ı˛ ’i߬۔̫± ˜øjı˛ ÒT—¸ ˝À˚˛ Œ·À˘› ˜±À˚˛ı˛
ˆ¬Mêı˛± Œ¸˝◊ ˆ¬¢üd¬Û ¸±øı˛À˚˛ ¬Ûı˛ıÓ¬œ«fl¬±À˘ ’±ı±ı˛ √¤fl¬øȬ ŒÂ±È¬ ˜øjı˛ ·Àh¬ ŒÓ¬±À˘Úº
Œ¸‡±ÀÚ˝◊ Ó“¬±ı˛± ¬Û≈Ú–√õ∂øӬᬱ fl¬Àı˛Ú ˜±À˚˛ı˛ Œ¸˝◊ øı·Ë˝ º √õ∂±˚˛ ¸Mı˛ ıÂı˛ ÒÀı˛ Œ¸‡±ÀÚ˝◊
˝À˚˛À ˜±À˚˛ı˛ ¬Û≈Àʱº ’ıÀ˙À¯∏ 1725 ‡‘©Ü±Às øé¬Ì ˆ¬±ı˛ÀÓ¬ı˛ ıÀı˛Ì… Ú‘¬ÛøÓ¬ øı¯≈û¬ÛLö
·±Ê±Àh¬Êœ ˘±˘¬Û±ÔÀı˛ı˛ ¤˝◊ ˜øjı˛øȬ ·Àh¬ ŒÚº ¤‡±Úfl¬±ı˛ ˙±ôL√ ¬Ûøı˛Àı˙ ‡≈ı˝◊ ’±fl¬¯∏«Ìœ˚˛
˘±À· ’±˜±ı˛º Ó¬±˝◊ ˜±ÀÁ¬ ˜±ÀÁ¬˝◊ ¤‡±ÀÚ ¤À¸ Ò…±ÀÚ Î≈¬Àı Ô±øfl¬º ˜Ú ˆ¬Àı˛ ˚±˚˛ ¤fl¬
’Ú±¶§±øÓ¬ ’±ÚÀjı˛ ŒÂ“±˚˛±˚˛ºíí
’±ø˜ Œ˝À¸ ıø˘, ëëÓ¬± ŒÓ¬± ˝Àı˝◊º ˜± ’i߬۔̫± Œ˚ ¸±øı«fl¬ˆ¬±Àı˝◊ ’Àiß ¬Û”Ì«±º ¤˝◊ ’iß
ŒÓ¬± qÒ≈ é≈¬Ò±ı˛ ’iß Ú˚˛º ’ôL√Àı˛ı˛ øÚ˚«…±¸› ıÀȬº Ó¬±˝◊ ¸ôL√±Ú Œ˚ é≈¬Ò± øÚÀ˚˛˝◊ ˜±À˚˛ı˛ fl¬±ÀÂ
’±¸≈fl¬ Ú± Œfl¬Ú ˜± Ó¬±ı˛ Œ¸˝◊ é≈¬Ò±ı˛˝◊ √õ∂˙˜Ú ‚Ȭ±Ú ñ Œ¸ é≈¬Ò± ʱ·øÓ¬fl¬ Œ˝±fl¬ ı±
˜˝±Ê±·øÓ¬fl¬ºíí
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ˝±¸À˘Ú, ëëÓ¬± ˚± ıÀ˘ÀÂÚ ˆ¬±˝◊ º fl¬±˙œÀÓ¬ ˜± ’i߬۔̫± ±Ú fl¬Àı˛Ú é≈¬Ò±ı˛
’iß Ó¬Ô± ’ôL√Àı˛ı˛ øÚ˚«…±¸ ¤ı— fl¬±˙œù´ı˛ øıù´Ú±Ô ±Ú fl¬Àı˛Ú ˜˝±À˜±é¬º ¤˝◊ ≈ÊÀÚı˛
ø˜ø˘Ó¬ ±Ú˝◊ ŒÓ¬± fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ¬Ûı˛˜ √õ∂±ølı˛ √õ∂Ó¬œfl¬ºíí
’Ó¬–¬Ûı˛ ˜± ’i߬۔̫±ı˛ ά◊ÀVÀ˙… ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ¬Û±Í¬ fl¬íı˛À˘Ú ˜±À˚˛ı˛ √õ∂̱˜ ˜Laº ’±ø˜›
Ó“¬±ı˛ ¸±ÀÔ ·˘± Œ˜˘±˘±˜ ñ
ëëÕfl¬˘±¸±‰¬˘fl¬jı˛±˘˚˛fl¬±ı˛œ Œ·Ãı˛œ ά◊˜± ˙—fl¬ı˛œº
Œfl¬Ã˜±ı˛œ øÚ·˜±Ô« Œ·±‰¬ı˛fl¬ı˛œ `“—fl¬±ı˛ıœÊé¬ı˛œºº
Œ˜±é Z±ı˛fl¬¬Û±È¬¬Û±È¬Úfl¬ı˛œ fl¬±˙œ¬Û”ı˛±Òœù´ı˛œº
øˆ¬é¬±— Œø˝ fl‘¬¬Û±ı˘•§Úfl¬ı˛œ ˜±Ó¬±i߬۔ÀÌ«ù´ı˛œººíí
’i߬۔̫± ˜øjÀı˛ √õ∂̱˜ fl¬Àı˛ ’±˜ı˛± ŒıœÀfl¬ √õ∂øé¬Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ Œıøı˛À˚˛ ¤˘±˜º ˜±Ó‘¬˜øjÀı˛ı˛
‰¬±ı˛Àfl¬±ÀÌ ’±ÀÂÚ ıU √õ∂±‰¬œÚ øı·Ë˝ › ø˘/º √õ∂øé¬Ìfl¬±À˘ √õ∂ÔÀ˜˝◊ ˙«Ú fl¬ı˛˘±˜ ø¸—˝Z±Àı˛ı˛
ά±ÚøÀfl¬ ŒÂ±È¬ ˜øjÀı˛ ˚ÀLaù´ı˛ ø˙ı ñ ˜±Ô±˚˛ Ó“¬±ı˛ Œ‡±øÓ¬ ı˛íÀ˚˛À ¿˚Laº Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ˙«Ú
fl¬ı˛˘±˜ ά◊Mı˛¬Û”ı« Œfl¬±ÀÌ fl≈¬Àıı˛ √õ∂øÓ¬øá¬Ó¬ fl≈¬ÀıÀı˛ù´ı˛ ø˙ıø˘/º ’Ó¬–¬Ûı˛ ›˝◊ ‚Àı˛ı˛ ¬Û”ı«
Œ›˚˛±À˘ ’±ÚjÕˆ¬ı˛ı ˙«Ú fl¬ı˛˘±˜ ñ ¤‡±ÀÚ ø˙Àıı˛ Œfl¬±À˘ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛ÀÂÚ ø˙ı±Úœº
¤Â±h¬±› ‰¬QÀı˛ı˛ øé¬Ì¬Û”ı« Œfl¬±ÀÌ ¸l±ù´ı±ø˝Ó¬ ı˛ÀÔ ¸≈˚«…Àı, øé¬Ì ¬Ûø}¬˜ Œfl¬±ÀÌ ·Ì¬ÛøÓ¬,
ά◊Mı˛ øé¬ÀÌı˛ ı±ı˛±j±˚˛ ‰¬Ó≈¬ˆ≈«¬Ê Ú±ı˛±˚˛Ì ¤ı— ı±ı˛±j±ı˛ ά◊Mı˛ ¬Ûø}¬˜ Œfl¬±ÀÌ ¸—fl¬È¬À˜±‰¬Ú
˜˝±ıœı˛ ˝Ú≈˜±ÀÚı˛ ˜”øM«› ˙«Ú fl¬ı˛˘±˜ ’±˜ı˛±º √õ∂øÓ¬øȬ ˙«Ú˝◊ ˜Ú ˆ¬øı˛À˚˛ ø˘ √õ∂±ølı˛
’¬Û”ı« ’±ÀıÀ˙º
˜øjı˛ ¬Ûøı˛˙«Ú fl¬øı˛À˚˛ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ʱڱÀ˘Ú ñ ¤‡±ÀÚ ˜±À˚˛ı˛ ¶§Ì«˜”øM«› ı˛íÀ˚˛Àº
¤˝◊ Œ¸±Ú±ı˛ ’i߬۔̫± ˜”øM« ÒÚÀÓ¬ı˛±À¸ı˛ ¸g¬…± ŒÔÀfl¬ qflv¬± √õ∂øÓ¬¬Û ¬Û˚«ôL√ ˜øjÀı˛ı˛ ¬Û±À˙ı˛
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â29
Œ±Ó¬˘±˚˛ øÓ¬ÚøÀÚı˛ ÊÚ… ¸ı«¸±Ò±ı˛ÌÀfl¬ ˙«Ú fl¬íı˛ÀÓ¬ Œ˚˛± ˝˚˛º ˜”˘Ó¬– ’ißfl”¬È¬ ά◊»¸Àıı˛
¬Ûøı˛À√õ∂øé¬ÀÓ¬ ¤˝◊ ˙«Ú ˝˚˛º fl¬±˙œÒ±À˜ ’ißfl”¬ÀȬı˛ Œ˚ ’±˘±± ˜ø˝˜±º ¤˝◊ øÓ¬øÔÀÓ¬˝◊
√õ∂±‰¬œÚfl¬±À˘ øÀı±±¸Àfl¬ ¸øı˛À˚˛ ¶§˚˛— øıù´Ú±Ô ˜À˝ù´ı˛ ’i߬۔̫± ˜±À˚˛ı˛ ¸±ÀÔ fl¬±˙œÀÓ¬
øÙ¬Àı˛ ’±À¸Úº
’i߬۔̫± ˜øjı˛ ˙«Ú fl¬Àı˛ ’±˜ı˛± ’·Ë¸ı˛ ˝í˘±˜ fl¬±˙œ øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ı˛ øÀfl¬º ≈øȬ
˜øjÀı˛ı˛ ˜ÀÒ…fl¬±ı˛ ”ı˛Q ¸±˜±Ú…˝◊º ’Ó¬¤ı ˜±S fl¬À˚˛fl¬ ¬Û± ˝“±È¬ÀÓ¬ Ú± ˝“±È¬ÀÓ¬˝◊ ¤À¸
¬Ûh¬˘±˜ fl¬±˙œı˛ ¬Ûı˛˜ fl¬±ø„é¬Ó¬ øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ı˛ ¸±˜ÀÚº ¸±˜ÀÚ˝◊ ı˛+À¬Û±ı˛ ¬Û±Ó¬ øÀ˚˛
Œ˜±h¬± fl¬±èfl¬±Ê˜ø`¬Ó¬ √õ∂Ò±Ú ŒÓ¬±ı˛Ìº ’±˜ı˛± Òœı˛¬Û±À˚˛ ¸≈øı˙±˘ ŒÓ¬±ı˛Ì Œ¬Ûøı˛À˚˛ √õ∂Àı˙
fl¬ı˛˘±˜ øˆ¬Ó¬Àı˛º øˆ¬Ó¬Àı˛ ≈øȬ ô¶∏Àı˛ ı˛À˚˛À ’±˚˛Ó¬Àé¬S±fl¬±ı˛ ¬Û±Ôı˛ ı“±Ò±ÀÚ± ’±ø„Ú±º Ó¬±ı˛¬ÛÀı˛
ı˛À˚˛À ≈øȬ ˆ¬±À· ˜”˘ ˜øjı˛ ñ ’Ô«±» ڱȬ˜øjı˛ ¤ı— ·ˆ«¬·‘˝ º
ŒÓ¬±ı˛Ì Œ¬Ûøı˛À˚˛ ’±˜ı˛± ¬√õ∂ÔÀ˜˝◊ ˙«Ú fl¬ı˛˘±˜ ŒÓ¬±ı˛ÀÌı˛ ı“±øÀfl¬ ¤fl¬È≈¬ ά◊“‰≈¬ÀÓ¬ ˘Ñœ˜±Òı
˜øjı˛º ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ı˘À˘Ú ñ ı±ı± øıÀù´ù´Àı˛ı˛ ˙‘/±Àı˛ı˛ ¬Ûı˛ Ó“¬±ı˛ øÊøÚ¯∏¬ÛS ¤‡±ÀÚ˝◊
ʘ± Ô±Àfl¬º
˘Ñœ˜±Òı ˜øjı˛ ŒÔÀfl¬ ’±˜ı˛± ’±Àı˛± ≈Ò±¬Û ’øÓ¬Sê˜ fl¬Àı˛ ά◊Àͬ ¤˘±˜ øıù´Ú±Ô
˜øjÀı˛ı˛ ¸±˜ÀÚº 1777 ¸±À˘ ¤˝◊ ˜øjı˛ øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛Ú ’˝˘…±ı±÷º ’±ı˛ ¤˝◊ ˜øjı˛øȬÀfl¬
’±Àı˛± ¸≈À˙±øˆ¬Ó¬ fl¬Àı˛ ŒÓ¬±À˘Ú ¬Û±?±ıÀfl¬˙ı˛œ ı˛ÌøÊ» ø¸—º ¸±˜ÀÚ Œ˚ ≈¬Û±À˙ ≈øȬ
ø˙‡ı˛øıø˙©Ü ·•§≈ʱfl‘¬øÓ¬ ˜øjı˛˙œ¯∏« Œ‰¬±À‡ ¬Ûh¬À ¤˝◊ ·•§≈ÊøȬÀfl¬ 1839 ¸±À˘ øÓ¬øÚ˝◊
Œ¸±Ú±ı˛ ¬Û±Ó¬ øÀ˚˛ ˜≈Àh¬ ŒÚ º Ó¬±˝◊ ¤˝◊ ˜øjı˛øȬÀfl¬ ’ÀÚÀfl¬ ¶§Ì«˜øjı˛ ı˛+À¬Û› ’øˆ¬ø˝Ó¬
fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Ú º
’Ó¬–¬Ûı˛ ’±˜ı˛± ά◊Àͬ ¤˘±˜ ڱȬ˜øjÀı˛º fl¬±èfl¬±Ê˜ø`¬Ó¬ ¬Û±ÔÀı˛ı˛ ô¶∏y¬˚≈Mê ‰¬±ı˛øfl¬
Œ‡±˘± ڱȬ˜øjı˛º ¤‡±ÀÚ› Œı˙ øˆ¬h¬º ˆ¬MêÀı˛ ëëÊ˚˛ ı±ı± øıù´Ú±Ôíí ÒTøÚÀÓ¬ ˜≈‡øı˛Ó¬
‰¬±ı˛øfl¬º
¤˝◊ øˆ¬Àh¬ı˛ ˜Ò… øÀ˚˛˝◊ ¤ø·À˚˛ Œ·˘±˜ ·ˆ«¬·‘À˝ı˛ ı˛+À¬Û±ı˛ ı˛Ê±ı˛ ¸±˜ÀÚº Ó¬±ı˛¬Ûı˛
√õ∂Àı˙ fl¬ı˛˘±˜ ı±ı± øıÀù´ù´Àı˛ı˛ ˜øjÀı˛º ˜øjÀı˛ ¬Û±¬Û«Ì fl¬ı˛±ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ¤fl¬ ’¬Û”ı«
’Ú≈ˆ”¬øÓ¬ ˝˘º ¸˜ô¶∏ ˙ı˛œı˛ ˜ÀÚ ŒÊÀ· ά◊ͬ˘ ¤fl¬ ’¬Û±øÔ«ı ø˙˝ı˛Ìº ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ¤ı˛
Œ‰¬±À‡˜≈À‡› Œ‡˘±˜ ¤fl¬ ’Ú±¶§±øÓ¬ ¬Û≈˘Àfl¬ı˛ √õ∂fl¬±˙º ¶§˚˛— Ê·ÀÓ¬ı˛ Ú±ÀÔı˛ fl¬±À Œ˚
¤À¸ ¬ÛÀh¬ø ’±˜ı˛±Ä ¤À¸ø øıÀù´ı˛¬ √õ∂±‰¬œÚÓ¬˜ ŒÊ…±øÓ¬ø˘«À/ı˛ ¸±˜ÀÚº ¸˜·Ë øıù´¸‘ø©Üı˛
¬Û”ı«˘¢ü ŒÔÀfl¬ ø˚øÚ ’±¬ÛÚ ’±Újfl¬±ÚÚ fl¬±˙œÒ±À˜ øıı˛±Ê fl¬¬Àı˛ ¬ıËp±ÀG¬ı˛ ¸ıøfl¬Â≈ øÚ˚˛LaÌ
fl¬ı˛ÀÂÚ Œ¸˝◊ ˜À˝ù´ı˛ øıù´Ú±ÀÔı˛ ˜øjÀı˛ı˛ ˜”˘ ·ˆ«¬·‘À˝ √õ∂Àı˙ fl¬ı˛±˜±S ˆ¬Àı˛ ά◊ͬ˘ ’±˜±ı˛
¸˜ô¶∏ ’ôL√–fl¬ı˛Ìº ’|n¸Ê˘ ˝À˚˛ ¤˘ Œ‰¬±À‡ı˛ Œfl¬±Ìº
Òœı˛¬Û±À˚˛ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ ¸±ÀÔ ·ˆ«¬˜øjÀı˛ı˛ ά◊Mı˛ ¬Û”ı« Œfl¬±ÀÌ ¤À¸ “±h¬±˘±˜º ¸±˜ÀÚ
ŒÂ±È¬ ¤fl¬øȬ fl≈¬G¬ ñ √õ∂±˚˛ Ù≈¬È¬ ≈À˚˛fl¬ ˜Ó¬ ·ˆ¬œı˛ º fl≈¬G¬øȬ ı˛+À¬Û± øÀ˚˛ ı“±Ò±ÀÚ±º ¤ı˛˝◊ ˜±ÀÁ¬
ı˛À˚˛ÀÂÚ øıÀù´ı˛ Ú±Ô øıÀù´ù´ı˛ øıù´Ú±Ô º Œ¸±Ú±ı˛ Œ·Ãı˛œ¬ÛÀAı˛ ά◊¬Ûı˛ Œ˙±øˆ¬Ó¬ fl‘¬¯û¬Û±ÔÀı˛ı˛
¶§˚˛y≈¬ ¤˝◊ ø˘/˜”øM«º ¤˝◊ ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/ øfl¬c√ ’Ú…±Ú… ø˙ıø˘À/ı˛ ˜Ó¬ Œ·±˘±fl¬±ı˛ Ú˚˛Ä ˜±Ô±ı˛
øfl¬È¬± ¤fl¬È≈¬ ˘•§±ÀȬ Ò“±À‰¬ı˛º ά◊Mı˛˜≈‡œ ¤˝◊ ø˘À/ı˛ ˜±Ô±˚˛ ¸”Ñ ¤fl¬øȬ Ù¬±È¬À˘ı˛ ø‰¬˝ê›
30 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
ı˛À˚˛À Œ‡˘±˜º ·ˆ«¬·‘À˝ı˛ ά◊Mı˛¬Û”ı« Œfl¬±ÀÌ fl≈¬˘≈/œÀÓ¬ Ê;˘À ’‡G¬ ŒÊ…±øÓ¬√õ∂œ¬Ûº
Œ˙±Ú± ˚±˚˛ ñ ¤˝◊ √õ∂œ¬Û Ú±øfl¬ Ê;˘À ıUfl¬±˘ ÒÀı˛º
·ˆ«¬·‘À˝ ˆ¬M긘±·˜ ŒÚ˝±» fl¬˜ ˝˚˛øÚº Œfl¬Î¬◊ øıÀù´ù´Àı˛ı˛ ˜±Ô±˚˛ ≈Ò Ï¬±˘ÀÂÚ, Œfl¬Î¬◊
Ù≈¬˘ Œı˘¬Û±Ó¬±ı˛ ’‚«… øÀBÂÚ, Œfl¬Î¬◊ ·±˘ı±… øÀ˚˛ ά◊ͬÀÂÚ ëëŒı…±˜ Œˆ¬±À˘íí ’±ı˛ ëëÊ˚˛
ø˙ı ˙y≈íí¬ Ú±À, ’±ı±ı˛ Œfl¬Î¬◊ ı± ¬Û±G¬±Àı˛ ¸±ÀÔ ¤fl¬ÀS ˜ÀLa±B‰¬±ı˛Ì fl¬íÀı˛ ˚±ÀBÂÚº Ó“¬±Àı˛
˜Ò… øÀ˚˛˝◊ Œfl¬±ÚSêÀ˜ ’±˜ı˛± ¤ø·À˚˛ Œ·˘±˜ ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛ fl¬±Àº ’±˜±ı˛ ˝±ÀÓ¬ı˛
Ù≈¬˘-Œı˘¬Û±Ó¬±-ø˜ø©Üı˛ ’‚«… øÀ˚˛ ı±ı± øıù´Ú±ÔÀfl¬ ¬Û≈Àʱ ø˘±˜ º Ù≈¬˘ Œı˘¬Û±Ó¬±ı˛ ˜±˘±
ı±ı±ı˛ ˜±Ô±˚˛ ¬Ûøı˛À˚˛ øÀ˚˛ √õ∂±Ô«Ú± fl¬ı˛˘±˜ ’é¬˚˛ ˙ı˛Ì±·øÓ¬ º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¬Ûøı˛ø‰¬Ó¬ Œı˜ÀLa
˜˝±ÀÀıı˛ ıjÚ± fl¬ı˛˘±˜ ñ
ë뛓— Ú˜– ø˙ı±˚˛– ˙±ôL√±˚˛ fl¬±ı˛ÌS˚˛À˝Ó¬Àı º
øÚÀı˚˛±ø˜ ‰¬±R±Ú— Q— ·øÓ¬ ¬Ûı˛À˜ù´ı˛ ººíí
ı±ı± øıù´Ú±ÔÀfl¬ ˙«Ú fl¬Àı˛ ˜Ú ˆ¬Àı˛ ά◊ͬ˘ ¬Ûı˛˜ ’±Új › Ó‘¬ølÀÓ º¬ Ûı˛˜ ’±Új˜˚˛
øıù´Ú±Ô Œ˚ ¶§˚˛— ¬Ûı˛˜±R±ı˛ ˜”Ó«¬ ı˛+¬Û Ä ˆ¬±ı˛Ó¬ıÀ¯∏«ı˛ 68øȬ ¶§˚˛y≈¬ø˘/ Ó¬Ô± Z±˙
ŒÊ…±øÓ¬ø˘«À/ı˛ ˜ÀÒ… √õ∂±‰¬œÚÓ¬˜ ø˘/º Œ˚ ¬Ûı˛˜±R±ı˛ ŒÔÀfl¬˝◊ ’±˜±Àı˛ ¸fl¬˘ Êœı±R±ı˛
Êiú ˘±ˆ¬ ’øôL√À˜ Ó“¬±ı˛ ˜±ÀÁ¬˝◊ ø‰¬ı˛Ó¬Àı˛ ø˜À˙ ˚±›˚˛±ı˛ ˘é¬… øÚÀ˚˛ Œ¸˝◊ Ó“¬±ı˛˝◊ ’Ú±øı˛+À¬Ûı˛
¸±˜ÀÚ Œ˚ ¤À¸ “±øh¬À˚˛ø ’±˜ı˛±º ’±ı˛ Êœı±R± ˚‡Ú˝◊ ¬Ûı˛˜±R±ı˛ ˜”Ó«¬ øı·ËÀ˝ı˛ ¸±øißÀÒ…
’±À¸ Ó¬‡Ú˝◊ ŒÓ¬± Ó¬±ı˛ ˜Ú√õ∂±Ì ˆ¬Àı˛ ›Àͬ ’¬Û”ı« ˙±øôL√ › Ó‘¬ølÀÓ¬º ’±˜±Àı˛ Œé¬ÀS›
ı…øÓ¬Sê˜ ˝˘ Ú±º øıù´Ú±Ô ˙«Ú fl¬ı˛±ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ˜Ú ˆ¬Àı˛ ά◊ͬ˘ ’¬Û±ı˛ ’±ÚÀjº ¤˝◊
ŒÓ¬± √õ∂fl‘¬Ó¬ ’˜‘Ó¬º ¤˝◊ ’˜‘ÀÓ¬ı˛ ’±¶§±Ú˝◊ ŒÓ¬± ÊœıÀÚı˛ ˘é¬…º ’±˜ı˛± Œ˚ ’˜‘ÀÓ¬ı˛
¸ôL√±Úº Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ’˜‘Ó¬˜˚˛ ¬Ûı˛˜±R±ı˛ ¸±øißÀÒ… ¤À¸ ’±˜ı˛± ˘±ˆ¬ fl¬øı˛ ’ôL√Àı˛ ’±Újı˛+¬Û
’˜‘ÀÓ¬ı˛ ’±Àı˙º
˙«ÚÀ˙À¯∏ ·ˆ«¬·‘À˝ı˛ ¬Ûø}¬˜ øÀfl¬ı˛ ı˛Ê± øÀ˚˛ Œıøı˛À˚˛ ¤˘±˜ ı±˝◊Àı˛º √õ∂ÔÀ˜˝◊
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊Àfl¬ ø˘±˜ øıÀù´ù´Àı˛ı˛ √õ∂¸±º ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ’¸œ˜ Ó‘¬ølÀÓ¬ √õ∂¸± ˜≈À‡ øÀ˚˛
˜±Ô±˚˛ ˝±Ó¬ ˜≈ÂÀ˘Úº Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ’±ø˜ øÚÀÊ› øÚ˘±˜ √õ∂¸±º
˜”˘ ˜øjı˛ ˙«Ú Œ˙¯∏º ¤ı±ı˛ ¬Û±ù´«ÀıÓ¬±Àı˛› ˙«Ú fl¬Àı˛ øÚÀÓ¬ ˝˚˛º ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-˝◊
¤Àé¬ÀS ·±˝◊Àάı˛ ˆ”¬ø˜fl¬± øÚÀ˘Úº √õ∂ÔÀ˜˝◊ Œ‡±À˘Ú ‰¬±Ó¬±À˘ı˛ ˜±ÀÁ¬ Δıfl≈¬À_ù´ı˛
˜˝±ÀÀıı˛ ø˘/˜”øM«º ŒÂ±A ڱȬ˜øjÀı˛ı˛ øͬfl¬ ˜±Á¬‡±ÀÚ ı˛+À¬Û±ı˛ Œ·Ãı˛œ¬ÛÀAı˛ ά◊¬Ûı˛ ’±ÀÂÚ
˜Ò≈ıÀÌ«ı˛ ø˙ıø˘/º ¤˝◊ Δıfl≈¬À_ù´Àı˛ı˛ ÚœÀ‰¬ ’±ı±ı˛ ı˛íÀ˚˛ÀÂÚ ’±„≈À˘ı˛ ˜Ó¬ é≈¬^ ¤fl¬øȬ
’øÓ¬ √õ∂±‰¬œÚ ø˘/º øÚÓ¬… Δıfl≈¬_ ‰¬Ó≈¬V«˙œı˛ øÚ ¤‡±ÀÚ øıÀ˙¯∏ ¬Û”ʱ ˝˚˛º
Ó¬±ı˛¬Ûı˛ Δıfl≈¬À_ù´ı˛ ˜˝±Àı ø˘À/ı˛ ¬Ûø}¬À˜ ¤fl¬øȬ ŒÂ±A ˜øjÀı˛ ˜˝±fl¬±À˘ù´ı˛ ø˙ı
¤ı— G¬¬Û±øÌù´ı˛ ˜˝±ÀıÀfl¬› ˙«Ú fl¬ı˛˘±˜º ¤˝◊ ˜øjÀı˛ı˛ ά◊Mı˛˛-¬Ûø}¬À˜ ’˝˘…±ı±÷ı˛
’©ÜÒ±Ó≈¬ı˛ ˜”øM«› Œ‡˘±˜º ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ı˘À˘Ú ñ ¤‡±ÀÚ ’˝˘…±ı±÷Àfl¬ ¬Û±ı«Ó¬œı˛ ’—˙
ø˝À¸Àı fl¬äÚ± fl¬Àı˛ øÚÀ˚˛ ¬Û±ı«Ó¬œ:±ÀÚ ¬Û≈Àʱ fl¬ı˛± ˝˚˛º qÀÚ ˆ¬±˘ ˘±·˘º ı±ô¶∏øıfl¬˝◊
Œ˝±˘fl¬±ı˛ ı—À˙ı˛ ¤˝◊ ı˛±Ìœı˛ ø˙ıˆ¬øMê ¸øÓ¬…˝◊ ¬Û≈Àʱ ¬Û±ı±ı˛ ˜Ó¬º Œ¸±˜Ú±Ô, Z±ı˛fl¬±,
Œfl¬±ı˛Ú±Ô, `¬—fl¬±Àı˛ù´ı˛, fl¬±˙œ √õ∂ˆ‘¬øÓ¬ ˜˝±Ó¬œÀÔ« Ó“¬±ı˛ ’ı±Ú ¸øÓ¬…˝◊ ’Ú–¶§œfl¬±˚«…º ¤˜Ú
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â31
˝◊©Ü-’ôL√õ∂±Ì± ˆ¬ÀMêı˛ ˜±ÀÁ¬˝◊ ŒÓ¬± ˆ¬Mêı»¸À˘ı˛ ’ı¶ö±Úº Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ˆ¬MêÀfl¬ ¬Û≈Àʱ fl¬ı˛À˘
¶§˚˛— ˆ¬Mêı»¸˘ Œ¸˝◊ ¬Û≈Àʱ ·Ë˝Ì fl¬Àı˛Úº
’Ó¬–¬Ûı˛ øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ı˛ ά◊Mı˛-¬Û”Àı« ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ’±˜±˚˛ øÚÀ˚˛ ’±À¸Ú ¤fl¬øȬ ŒÂ±È¬
˜øjÀı˛ı˛ ¸±˜ÀÚº øˆ¬Ó¬Àı˛ ’±ÀÂÚ fl¬±À˘± ¬Û±ÔÀı˛ı˛ Œˆ¬±· ’i߬۔̫± › ’±Új Δˆ¬ı˛ıº ¸±ÚÀj
¤‡±ÀÚ› √õ∂̱˜ fl¬ı˛˘±˜ ’±˜ı˛±º
’ıÀ˙À¯∏ ¤À¸ “±h¬±˘±˜ øé¬Ì-¬Û”ı« Œfl¬±ÀÌ ’øı˜≈ÀMêù´ı˛ ˜˝±ÀÀıı˛ ¸±˜ÀÚº fl¬øÔÓ¬
’±ÀÂ, ¤˝◊ ’øı˜≈ÀMêù´ı˛˝◊ fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ √õ∂±‰¬œÚÓ¬˜ ˜”øM«º ı˛±Ê± øÀı±±À¸ı˛ ¸˜À˚˛ ¸±˜ø˚˛fl¬ˆ¬±Àı
fl¬±˙œÓ¬…±· fl¬ı˛±ı˛ ¸˜À˚˛ ¶§˚˛— ˜À˝ù´ı˛ ¤˝◊ ø˘/˜”øM« ¶ö±¬ÛÚ fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº Œ¸˝◊ ŒÔÀfl¬ ’±Ê
¬Û˚«ôL√ ¤fl¬˝◊ˆ¬±Àı ¤˝◊ ø˘/˜”øM« ¤‡±ÀÚ ’ı¶ö±Ú fl¬ı˛ÀÂÚº fl¬±À˘ı˛ √õ∂Àfl¬±¬Û øfl¬—ı± fl¬±˘±ôL√fl¬
øıÒ˜œ« ˙±¸fl¬Àı˛ Œfl¬±¬Û øfl¬Â≈˝◊ Ó“¬±Àfl¬ Ȭ˘±ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛øÚ fl¬‡ÀÚ±º
’øı˜≈ÀMêù´ı˛ ø˙ıø˘/Àfl¬› √õ∂̱˜ fl¬ı˛˘±˜ ’±˜ı˛±º Ó¬Àı ’øı˜≈ÀMêù´ı˛ ˙«Ú fl¬Àı˛ ˜Ú
ˆ¬Àı˛ ά◊ͬÀ˘› Ó¬±ÀÓ¬ ¤fl¬È≈¬ øı¯∏±Àı˛ øı¯∏±Mê ¶Û˙« ŒÔÀfl¬˝◊ Œ·˘º fl¬±ı˛Ì fl¬±˙œÒ±À˜
’øı˜≈ÀMêù´Àı˛ı˛ ’Ú±ı˛º ˆ¬±ıÀÓ¬ ’ı±fl¬ ˘±À·, Œ˚ ø˙ıø˘À/ı˛ Ú±À˜ fl¬±˙œı˛ Ú±˜ ’øı˜≈Mê¬Û≈ı˛œ,
Œ˚ ø˘À/ı˛ √õ∂øӬᬱӬ± ¶§˚˛— fl¬±˙œù´ı˛ øıù´Ú±Ô Œ¸˝◊ ’øı˜≈ÀMêù´ı˛ ˜øjı˛ ’±ı˛ ¬Û“±‰¬øȬ
¬Û±ù´«ÀıÓ¬±ı˛ ˜øjÀı˛ı˛ ˜Ó¬˝◊ √ õ∂±˚˛ ’Ú±‘Ó¬º ˆ¬Mêı˛± qÒ≈ øıù´Ú±Ô ø˘À/ı˛ ˜øjÀı˛˝◊ øˆ¬h¬
fl¬Àı˛ Ô±fl¬ÀÂÚ øfl¬c√ ¶§˚˛— øıù´Ú±Ô √õ∂øÓ¬øá¬Ó¬ ¤˝◊ ’Ú±øø˘À/ı˛ ˜±˝±R… Œ˚ øfl¬ ’¬Ûøı˛¸œ˜
Ó¬± Ó“¬±Àı˛ :±ÀÚı˛ ¬Ûøı˛øÒı˛ ı±˝◊Àı˛˝◊ ŒÔÀfl¬ ˚±ÀBº Ù¬À˘ Ó“¬±ı˛± ʱÚÀÓ¬› ¬Û±ı˛ÀÂÚ Ú± Œ˚
fl¬±˙œ‡ÀG¬ ¶§˚˛— ˜À˝ù´ı˛ ıÀ˘ÀÂÚ ñ fl¬±˙œ øıù´Ú±Ô ˙«ÀÚı˛ ’±À· ı± ¬ÛÀı˛ ’øı˜≈ÀMêù´ı˛
˙«Ú Ú± fl¬ı˛À˘ øıù´Ú±Ô ˙«ÀÚı˛ ¬Û”Ì…Ù¬˘ ¬Û”Ì«ˆ¬±Àı √õ∂±l ˝˚˛ Ú± º
’Ó¬–¬Ûı˛ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ı˘À˘Ú, ëëøıù´Ú±Ô ˜øjı˛ ‰¬QÀı˛ ’±ı˛ ˜±S ¤fl¬øȬ ˙«Ú˝◊
ı±øfl¬ ñ :±Úı±¬Ûœº ˚±ÀıÚ Ú±øfl¬ ∑íí
’±ø˜ Œ˝À¸ ı˘˘±˜, ëë’ı˙…˝◊º :±Úı±¬Ûœı˛ ’g¬fl¬±ı˛ ·Àˆ«¬ ŒÓ¬± œ‚«øÚ øÂÀ˘Ú fl¬±˙œ
øıù´Ú±Ôº Ó¬±˝◊ :±Úı±¬Ûœ ˙«Ú Ú± fl¬ı˛À˘ Œ˚ ˜ÀÚ ’±—ø˙fl¬ ’Ó‘¬øl ŒÔÀfl¬˝◊ ˚±Àı ºíí
’±˜±ı˛ ά◊Mı˛ qÀÚ ˜‘≈ Œ˝À¸ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ı˘À˘Ú, ëëÓ¬Àı ‰¬˘≈Ú º ˙«ÀÚı˛ √õ∂¸À/ ˜ÀÚ
fl¬‡ÀÚ±˝◊ ’Ó‘¬ølı˛ ¶ö±Ú ı˛±‡ÀÓ¬ ŒÚ˝◊º ¤Àé¬ÀS ’Ó‘¬ølı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ’øÓ¬ Ó‘¬øl˝◊ ı±>Úœ˚˛ ºíí
˜øjÀı˛ı˛ fl¬±Â±ı˛œı˛ ¬ÛÀı˛˝◊ ˜≈øMê˜`¬¬Û º Œ¸øÀfl¬˝◊ ’±˜±˚˛ øÚÀ˚˛ ¤ø·À˚˛ ‰¬˘À˘Ú
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ºŒ˚ÀÓ¬ Œ˚ÀÓ¬˝◊ ı˘À˘Ú, ëë:±Úı±¬Ûœ ¸•§Àg¬ fl¬±˙œ‡ÀG¬ ¤fl¬øȬ fl¬±ø˝Úœ
¬ÛÀh¬ø¢±˜º Œ˚À˝Ó≈¬ fl¬±˙œ ˝˘ ¶§˚˛— øıù´Ú±ÀÔı˛ ’±Újfl¬±ÚÚ Ó¬±˝◊ øÚÓ¬… ŒıÓ¬±, ·g¬ı«,
øfl¬ißı˛ı˛± ¤‡±ÀÚ ¤À¸ ø˙ı¬Û≈Àʱ fl¬ı˛ÀÓ¬Úº øfl¬c√ ø˙Àıı˛ ˜±Ô±˚˛ Ê˘ Ϭ±˘±ı˛ ÊÚ… Ó“¬±Àı˛
Œ¸˝◊ ·/± ŒÔÀfl¬ Ê˘ Ó≈¬À˘ ıÀ˚˛ ’±ÚÀÓ¬ ˝Ó º ¤fl¬øÚ ¤ˆ¬±Àı ˚‡Ú ŒıÓ¬±ı˛± ø˙ı¬Û≈Àʱ
fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ·/± ŒÔÀfl¬ fl¬˘¸œ fl¬Àı˛ Ê˘ Ó≈¬À˘ ¤Ó¬È¬± ¬ÛÔ ıÀ˚˛ øÚÀ˚˛ ’±¸ÀÂÚ Ó¬‡Ú ˝Í¬±»
÷˙±Ú ·Ì¬ÛøÓ¬ı˛ ˜ÀÚ ˝˘ ñ øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ı˛ fl¬±À ¤fl¬øȬ fl”¬¬Û ‡ÚÚ fl¬ı˛À˘ Œfl¬˜Ú ˝˚˛Ø
Ó¬±˝À˘ ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛ ˆ¬MêÀı˛ ‡≈ı ¸≈øıÒ± ˝Àıº Œ˚˜Ú ˆ¬±ıÚ± ŒÓ¬˜Ú fl¬±Êº ’øı˘À•§
÷˙±Ú ·Ì¬ÛøÓ¬ øS˙”˘ øÀ˚˛ ¤fl¬øȬ fl”¬¬Û ‡ÚÚ fl¬ı˛À˘Ú ¤ı— Œ¸˝◊ fl”¬¬Û ŒÔÀfl¬ fl¬˘¸œ fl¬˘¸œ
Ê˘ Ó≈¬À˘ ı±ı± øıù´Ú±ÔÀfl¬ ¶ß±Ú fl¬ı˛±À˘Úº ˆ¬MêÀı˛ ¸≈øıÒ±ı˛ ÊÚ… ÷˙±Ú ·Ì¬ÛøÓ¬ı˛ ¤˝◊
32 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
¬ÛÀé¬¬Û ı±ı± øıÀù´ù´Àı˛ı˛ Œ‰¬±‡ ¤h¬±À˘± Ú± º øÓ¬øÚ ¬Ûı˛˜ Ó≈¬©Ü ˝À˚˛ ÷˙±ÚÀfl¬ ıı˛ ‰¬±˝◊ÀÓ¬
ı˘À˘Úº Ó¬‡Ú ÷˙±Ú ı˘À˘Ú, ë’±¬ÛÚ±ı˛ Œ¸ı±ı˛ ÊÚ… Œ˚ fl”¬¬Û ’±ø˜ ‡ÚÚ fl¬Àı˛ø Ӭ±ı˛
Ú±˜fl¬ı˛Ì fl¬Àı˛ ’±¬ÛøÚ ¤Àfl¬ fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ’Ú…Ó¬˜ Ó¬œÔ«ı˛+À¬Û ’øˆ¬ø˝Ó¬ fl¬èÚºí ˜À˝ù´ı˛
Ó¬‡Ú Ó“¬±Àfl¬ ’±˙œı«± fl¬Àı˛ ı˘À˘Ú, ëÓ¬Àı Ó¬±˝◊ Œ˝±fl¬ º ’±Ê ŒÔÀfl¬ ¤˝◊ fl” À¬Ûı˛ Ú±˜
Œ˝±fl¬ :±Úı±¬Ûœº ¤˝◊ :±Úı±¬Ûœı˛ ÊÀ˘ Œ˚ ’±˜±ı˛ Œ¸ı± fl¬ı˛Àı øfl¬—ı± ¤˝◊ :±Úı±¬Ûœı˛
ά◊ÀVÀ˙… Œ˚ ’±ôL√øı˛fl¬ |X¬±:±¬ÛÚ fl¬ı˛Àı Œ¸-˝◊ ˘±ˆ¬ fl¬ı˛Àı øı…:±Úºí Œ¸˝◊ ŒÔÀfl¬ :±Úfl”¬¬Û
ı± :±Úı±¬Ûœ Ú±À˜˝◊ ¬Ûøı˛ø‰¬Ó¬ ›˝◊ fl¬±˙œÓ¬œÔ« ºíí
fl¬Ô± ı˘ÀÓ¬ ı˘ÀÓ¬ ’±˜ı˛± ‰¬À˘ ¤˘±˜ ˜≈øMê˜`¬À¬Ûº ‰¬ø{°˙øȬ fl¬±èfl¬±Ê˜˚˛ ¬Û±ÔÀı˛ı˛
Ô±À˜ı˛ ά◊¬Ûı˛ “±øh¬À˚˛ ’±À ˜≈øMê˜`¬À¬Ûı˛ ±º 1828 ¸±À˘ Œ·±˚˛±ø˘˚˛Àı˛ı˛ ˜˝±ı˛±Ê±
ŒÃ˘Ó¬ı˛±› ø¸øg¬˚˛±ı˛ øıÒı± ¶aœ ˜˝±ı˛±Úœ Δıʱı±÷ :±Úı±¬Ûœı˛ ˙«Ú±Ôœ«Àı˛ øı|±À˜ı˛ ÊÚ…
¤˝◊ ˜`¬¬ÛøȬ øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛ øÀ˚˛øÂÀ˘Úº ıÓ«¬˜±ÀÚ ¤øÀfl¬ ‡≈ı ¤fl¬È¬± Œ˘±fl¬ÊÚ ŒÚ˝◊º ı˛±ÀÓ¬ı˛
øÀfl¬ ¸±Ò±ı˛Ì ˆ¬Mêı˛± ˜”˘Ó¬– ˜øjı˛ ˙«Ú fl¬Àı˛˝◊ øÙ¬Àı˛ ˚±ÚÄ :±Úı±¬Ûœı˛ øÀfl¬ ıh¬ ¤fl¬È¬±
’±À¸Ú Ú±º
˜≈øMê˜G¬À¬Ûı˛ ¬Ûø}¬À˜ ’±Àı˛fl¬øȬ ŒÂ±È¬ ˜øjı˛ Œ‰¬±À‡ ¬Ûh¬˘º ’øı˚≈Mê øıÚ±˚˛Àfl¬ı˛
˜øjı˛º ¤‡±ÀÚ øı¯≈û › ˘Ñœı˛ Ú˚˛Ú±øˆ¬ı˛±˜ øı·Ë˝› Œ‰¬±À‡ ¬Ûh¬˘º ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ʱڱÀ˘Úñ
¤‡±ÀÚ øıù´Ú±ÀÔı˛ ’±ı˛øÓ¬ı˛ ¸˜˚˛ ¸±Ê±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… øfl¬Â≈ ı˛+¬Û±ı˛ ¸±¬Û › ˜≈À‡±˙ ı˛±‡± Ô±Àfl¬º
¤˝◊ ˜øjÀı˛ı˛ ı“±øÀfl¬ ¤fl¬È≈¬ ÚœÀ‰¬ ø¬ÛÓ¬À˘ı˛ ʱ˘ øÀ˚ Œ‚ı˛± ˙ÕÚ}¬Àı˛ù´ı˛ ø˙ıø˘/›
Œ‰¬±À‡ ¬Ûh¬˘º fl¬±À½◊ ı˛íÀ˚˛À ’é¬˚˛ıÀȬı˛› ’ı¶ö±Úº
¤˝◊ ˜≈øMê˜`¬¬Û˝◊ ˝˘ ˜øjÀı˛ı˛ ¸œ˜±Ú±º ¤˝◊ ˘±˘¬Û±ÔÀı˛ı˛ ±ά◊Úœı˛ ¤fl¬ ¬Û±À˙ ıÓ«¬˜±Ú
øıù´Ú±Ô ˜øjı˛ ’±ı˛ ’Ú…¬Û±À˙ ˜≈‚˘¸•⁄±È¬ fiı˛/ÀÊÀıı˛ ˜¸øÊº ˜¸øÊÀı˛ ≈øȬ ά◊“‰≈¬
ø˜Ú±ı˛ ¤˝◊ ŒÊ…±»¶ß±ı˛±ÀÓ¬ ıh¬ ı˛˝¸…˜˚˛ ˘±·Àº ¤˜Úøfl¬ ≈øȬ Œ·±˘±fl¬±ı˛ ·•§≈Ê› Œ‰¬±À‡
¬Ûh¬À ¬Ûøı˛¶®±ı˛º Ó¬Àı ¤Àfl¬ Œı±Ò˝˚˛ ˜¸øÊ Ú± ıÀ˘ øZÓ¬œ˚˛ øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ı˛ ¸˜±øÒ˝◊
ı˘± ά◊ø‰¬Ó¬º ’±fl¬ıÀı˛ı˛ ’±˜À˘ øÚø˜«Ó¬ Œ¸˝◊ ı‘˝M˜ øıù´Ú±Ô ˜øjı˛ Œ˚ ›‡±ÀÚ˝◊ ¶ö±¬ÛÚ
fl¬ı˛± ˝À˚˛ø¢º fiı˛/ÀÊı ›˝◊ ˜øjı˛ ÒT—¸ fl¬Àı˛ Ó¬±ı˛˝◊ ¬Û±Ôı˛ øÀ˚˛ øÚ˜«±Ì fl¬Àı˛Ú ¤˝◊
˜¸øÊ ¤ı— Œ¸˝◊ ¬Ûı˛Ò˜«øıÀZ¯∏œ ¸•⁄±ÀȬı˛ ˝±Ó¬ ŒÔÀfl¬ øı·ËÀ˝ı˛ ¬ÛøıSÓ¬± ı˛é¬±ı˛ ÊÚ…
˜øjÀı˛ı˛ Ó¬»fl¬±˘œÚ ¬Û≈Àı˛±ø˝Ó¬ı˛± øıù´Ú±Ô ŒÊ…±øÓ¬ø˘«/øȬÀfl ¸±˜ÀÚı˛ ›˝◊ ·ˆ¬œı˛ fl”¬¬Û :±Úı±¬Ûœı˛
ÊÀ˘˝◊ ˆ¬±¸±Ú øÀ˚˛øÂÀ˘Úº ¸≈œ‚«fl¬±˘ ÒÀı˛ ı±ı± øıù´Ú±Ô ›‡±ÀÚ˝◊ øıı˛±Ê fl¬Àı˛ÀÂÚ
Œ˘±fl¬‰¬é≈¬ı˛ ’ôL√ı˛±À˘º
¬Û±À˚˛ ¬Û±À˚˛ ’±˜ı˛± ¤À¸ “±h¬±˘±˜ :±Úı±¬Ûœı˛ Ò±Àı˛º ¤fl¬ÊÚ Œ¸ı±À˚˛Ó¬ Œ¸‡±ÀÚ øh¬
ı±˘øÓ¬ øÀ˚˛ Ê˘ Ó≈¬˘ÀÂÚ Œ‡˘±˜º ˙ Ù≈¬È¬ ı…±¸˚≈Mê ¸≈·ˆ¬œı˛ fl”¬¬À¬Ûı˛ ˜≈À‡ fl¬±¬Ûh¬ ŒÙ¬˘±
ı˛À˚˛À ˚±ÀÓ¬ ˆ¬MêÀı˛ Œ˚˛± Ù≈¬˘-Œı˘¬Û±Ó¬±ı˛ |X¬±‚«… ÊÀ˘ ø·À˚˛ ¬Ûh¬ÀÓ¬ Ú± ¬Û±Àı˛º
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ı˘À˘Ú,ë뤽◊ fl¬±¬ÛÀh¬ı˛ ÚœÀ‰¬ Ê˘ ŒÓ¬±˘±ı˛ ʱ˚˛·±È≈¬fl≈¬ ı± Œı˛À‡ Œ˘±˝±ı˛
ʱ˘› Œ˚˛± ı˛À˚˛Àº ’ÀÚfl¬ ¬Û”Ì…±Ôœ« ’±ı±ı˛ ’øôL√À˜ ø˙ıÀ˘±fl¬ √õ∂±ølı˛ ’±˙±˚˛ :±Úı±¬ÛœÀÓ¬
Á“¬±¬Û øÀ˚˛ ’±R˝Ó¬…±ı˛› √õ∂À‰¬©Ü± fl¬Àı˛øÂÀ˘Ú øfl¬Ú±ºíí Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¤fl¬È≈¬ Œ˝À¸ ı˘À˘Ú, ë뤇Ú
’±¸≈Úº :±Úı±¬Ûœı˛ ¬Û”Ì…ı±øı˛ ¤fl¬È≈¬ ¬Û±Ú fl¬ı˛± ˚±fl¬ºíí
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â33
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ fl¬Ô±˜Ó¬ ’±˜ı˛± Œ¸ı±À˚˛ÀÓ¬ı˛ ¸±˜ÀÚ ¤À¸ “±h¬±˝◊º øÓ¬øÚ ı±˘øÓ¬ÀÓ¬
¸… ŒÓ¬±˘± :±Úı±¬Ûœı˛ Ê˘ ’±˜±Àı˛ ˝±ÀÓ¬ ŒÏ¬À˘ ŒÚº ’±“Ê˘± ˆ¬Àı˛ ≈ÊÀÚ˝◊ ¬Û±Ú fl¬øı˛
¤˝◊ ˙œÓ¬˘ ¬Û”Ì…ı±øı˛º ˜Ú√õ∂±Ì ˆ¬Àı˛ ˚±˚˛ Ó‘¬ølı˛ ’˜‘Ó¬-’±¶§±Àº
Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ¤˝◊ ˜˝±¬Û”Ì…Àé¬ÀSı˛ øÀfl¬ Œ‰¬À˚˛ ıÀ˘ ›ÀͬÚ, ëë¬˚≈À· ˚≈À· ¤˝◊
:±Úı±¬Ûœ Ó¬œÔ«øȬÀfl Œfl¬f fl¬Àı˛ ı±ı± øıù´Ú±Ô fl¬Ó¬ ˘œ˘± fl¬Àı˛ Œ·ÀÂÚº √õ∂ÔÀ˜ ¤˝◊ :±Úı±¬Ûœı˛
ά◊MÀı˛ øfl¬Â≈Ȭ± øˆ¬Ó¬Àı˛¬Œ˚ ˜¸øÊÀı˛ ¸—˘¢ü ‡±øÚfl¬È¬± ʱ˚˛·± ’±À Œ¸‡±ÀÚ˝◊ ¬Û”øÊÓ¬ ˝ÀÓ¬Ú
ı±ı± øıù´Ú±Ôº ˜≈¸˘˜±Ú ’±·Ë±¸ÀÚ Œ¸˝◊ ˜øjı˛ øıÒT¶ö ˝›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ Ó“¬±Àfl¬ ›˝◊ ¸±˜À¬Úı˛
ÒT—¸dÀ¬Ûı˛ ›‡±ÀÚ ¶§˜ø˝˜±˚˛ √õ∂øӬᬱ fl¬Àı˛Ú ŒÈ¬±Î¬ı˛˜˘º øfl¬c√ ¬Ûı˛¿fl¬±Ó¬ı˛ fiı˛/ÀÊÀıı˛
Ó¬± ¸˝… ˝˘ Ú±º ’±ı˛ ˝Àı˝◊ ı± øfl¬ fl¬Àı˛∑ øÚÀÊı˛ ø¬ÛÓ¬±˜À˝ı˛ ˜˝±Ú ø¬ÛÓ¬± ’±fl¬ıÀı˛ı˛ ˜Ó¬
øı‰¬±ı˛˙øMê ŒÓ¬± ¸—fl¬œÌ«˜Ú± fiı˛/ÀÊÀıı˛ ø¢ Ú±º øÚÀÊÀfl¬ Ò±ø˜«fl¬ ıÀ˘ ø‰¬ı˛fl¬±˘ √õ∂øӬᬱ
fl¬ı˛±ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¬ı˛À˘› ›“ı˛ ˜Ó¬ øÚÀı«±Ò ¤ı— ’Ò±ø˜«fl¬ ’±ı˛ ≈øȬ ø¢ Ú± Œ˜±·˘ ˚≈À·º ÒÀ˜«ı˛
˜±ÀÚ˝◊ Œı±ÀÁ¬ÚøÚ ›˝◊ ±øy¬fl¬ ¸•⁄±È¬º Ò˜« ˜±ÀÚ øfl¬∑ ˚± ’±R±Àfl¬ ˆ¬ııg¬ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬› Ò±ı˛Ì
fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬ ˜≈øMêı˛ ˘À鬅 ¤ø·À˚˛ øÚÀ˚˛ ˚±›˚˛±ı˛ ÊÚ…º ’±ı˛ ˜≈øMê ¤fl¬˜±S ¸y¬ı ˝˚˛
÷ù´Àı˛ı˛ √õ∂øÓ¬ ’øı‰¬˘ Œ√õ∂˜ˆ¬øMêı˛ ˜±Ò…À˜º ÷ù´Àı˛ı˛ √õ∂øÓ¬ ’øı‰¬˘ Œ√õ∂˜ ’±˚˛Q ˝À˘
Ó¬Àı˝◊ Œı±Á¬± ˚±˚˛ Ó“¬±ı˛ ¶§ı˛+¬Û ñ øÓ¬øÚ˝◊ ıUı˛ ˜±ÀÁ¬ ¤fl¬º ¤˝◊ Ê·ÀÓ¬ı˛ ¸fl¬˘ √õ∂±Ìœ, ¸fl¬˘
ıd, ¸fl¬˘ ’Ú≈fl¬Ì±ı˛ ˜ÀÒ… ŒÓ¬± qÒ≈ øÓ¬øÚ˝◊ ’±ÀÂÚº ‰¬±ı˛øÀfl¬ ˚± Œ‡ø ¸ı˝◊ ŒÓ¬± Ó“¬±ı˛
ı˛+¬Ûº øÓ¬øÚ˝◊ ı˛±˜, øÓ¬øÚ˝◊ ı˛ø˝˜, øÓ¬øÚ˝◊ ·Î¬, øÓ¬øÚ˝◊ øÊÀ˝±ı±º ı˛+¬Û ’ÀÚfl¬ Ó“¬±ı˛º øfl¬c√
¸fl¬˘ ı˛+¬Û Ò±ı˛Ì fl¬Àı˛› øÓ¬øÚ ı˛+¬Û±Ó¬œÓ¬º ’±fl¬ıÀı˛ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ ¤˝◊ Œı±Ò ʱ·ËÓ¬ ˝À˚˛ø¢
ıÀ˘˝◊ øÓ¬øÚ ¸fl¬˘ ı˛+À¬Û ¤fl¬˝◊ ÷ù´ı˛Àfl¬ ’Ú≈ˆ¬ı fl¬Àı˛øÂÀ˘Ú ’±ı˛ Ó¬±˝◊ ¸˜ô¶∏ ˆ¬±ı˛Ó¬ı¯∏«Àfl¬
øÓ¬øÚ ¤fl¬¸”ÀS ·“±ÔÀÓ¬› Œ¬ÛÀı˛øÂÀ˘Úº øfl¬c√ fiı˛/ÀÊÀıı˛ ˜ÀÒ… Œ¸˝◊ :±Ú ı± Œı±ÀÒı˛
øÂÀȬÀÙ“¬±È¬±› ø¢ Ú±º Ó¬±˝◊ ÷ù´Àı˛ı˛ ¤fl¬À˜ı±øZÓ¬œ˚˛˜ ¸MW±Àfl¬› øÓ¬øÚ Ú±Ú± ˆ¬±À· ˆ¬±·
fl¬Àı˛øÂÀ˘Ú ñ ø˝j≈ı˛ ˆ¬·ı±Ú, ˜≈¸˘˜±ÀÚı˛ ’±{°±, Sêœ}¬±ÀÚı˛ ·Î¬º ’±ı˛ ˜≈‡« ’:±Úœı˛±
Œ˚˜Ú √õ∂˜±Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ ‰¬±˚˛ ë’±ø˜ ’±ı˛ ’±˜±ı˛ ˘˝◊ Œ|á¬í ŒÓ¬˜ÚȬ±˝◊ Œ‰¬©Ü± fl¬Àı˛øÂÀ˘Ú
ø¬ÛÓ‘¬À^±˝œ w±Ó‘¬˝ôL√± fiı˛/ÀÊı º Ù¬˘ ˝À˚˛ø¢ Œ˜±·˘ ¸±•⁄±ÀÊ…ı˛ ’Ò–¬ÛÓ¬Ú º :±ÚœÀ|á¬
’±fl¬ıı˛ Œ˚ Ò˜«¸—Sê±ôL√ fi±À˚«…ı˛ ˜ø˝˜±˚˛ ¸˜ô¶∏ ˆ¬±ı˛Ó¬Àfl¬ ¤fl¬¸”ÀS Œ·“ÀÔ øÚÀ˚˛øÂÀ˘Ú
˜≈‡«À|ᬠfiı˛/ÀÊı Œ¸˝◊ Ò˜«¸—Sê±ôL√ ¸—fl¬œÌ«Ó¬±ı˛ Œ±À¯∏˝◊ ¤˜Ú øıı˛±È¬ ¸±•⁄±Ê…Àfl¬ Ú±Ú±
ˆ¬±À· È≈¬fl¬Àı˛± È≈¬fl¬Àı˛± fl¬Àı˛ ŒÙ¬À˘øÂÀ˘Úº ˝◊¸˘±À˜ı˛ ÒTʱ Ó≈¬À˘ Òı˛±ı˛ ÊÚ… ø˝j≈ ˜øjı˛
ÒT—¸ Ó“¬±ı˛ Œ¸˝◊ ¸—fl¬œÌ«Ó¬±ı˛˝◊ ¬Ûøı˛‰¬˚˛º fl¬±˙œÀÓ¬› Œ¸˝◊ øÚ˙«Ú˝◊ Œı˛À‡øÂÀ˘Ú ¤˝◊ Ò˜«±g¬
Œ˜±·˘º Ó¬±˝◊ ø¬ÛÓ¬±˜À˝ı˛ ø¬ÛÓ¬±ı˛ ¸±˝±À˚… øÚø˜«Ó¬ ’˜Ú ¸≈jı˛ ˜øjı˛ Œˆ¬À„ ˜¸øÊ ·Àh¬
Ó≈¬˘À˘Ú øÓ¬øÚº øfl¬c√ ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛ ¤Ó¬È≈¬fl≈¬ é¬øÓ¬ fl¬ı˛±› ¸y¬ı ˝˘ Ú± Ó“¬±ı˛ ¬ÛÀ鬺
¬Û≈Àı˛±ø˝Ó¬Àı˛ ˜±Ò…˜ fl¬Àı˛ ı±ı± øıù´Ú±Ô ’±RÀ·±¬ÛÚ fl¬Àı˛ ı˛˝◊À˘Ú :±Úı±¬ÛœÀÓ¬º ˚Ô±¸˜À˚˛
’±ı±ı˛ Œ¸‡±Ú ŒÔÀfl¬ ’±R√õ∂fl¬±˙ fl¬ı˛À˘Ú øÓ¬øÚº ’˝˘…±ı±÷Àfl¬ ¶§õü±À˙ øÀ˚˛ ¤‡±ÀÚ
’±ı±ı˛ √õ∂øÓ¬øá¬Ó¬ ˝À˘Ú ¶§˜ø˝˜±˚˛ º ˚≈À· ˚≈À· fl¬Ó¬ ’Ó¬…±‰¬±ı˛œ ≈ı‘«M˝◊ ŒÓ¬± ¤˘ ’±ı˛ Œ·˘Ä
øfl¬c√ ı±ı± øıù´Ú±ÔÀfl¬ Ó¬±Àı˛ ’±‚±Ó¬ ¶Û˙«› fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛˘ Ú±º øÓ¬øÚ Œ¸˝◊ øıù´¸‘ø©Üı˛
¬Û”ı«˘¢ü ŒÔÀfl¬ Œ˚˜Ú ˜ø˝˜±˚˛ ¤‡±ÀÚ øÂÀ˘Ú, ¤‡Ú› ŒÓ¬˜Ú˝◊ ’±ÀÂÚ ¤ı— √õ∂˘À˚˛ı˛
34 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
¬ÛÀı˛› ŒÓ¬˜Ú˝◊ Ô±fl¬ÀıÚº ¸‘ø©Ü, ø¶öøÓ¬, √õ∂˘À˚˛ı˛ ÿÀX«¬ Œ˚ ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛ ¤˝◊ ’øı˜≈Mê¬Û≈ı˛œı˛
’ı¶ö±Úº íí
’±ø˜ ı˘˘±˜, ëëøͬfl¬ ıÀ˘ÀÂÚ º ’±¬ÛÚ±ı˛ ¤˝◊ ıMêı…˝◊ √õ∂˜±Ì fl¬Àı˛ ñ fl¬±À˘ı˛ ÿÀX«¬
Œ˚ ˜˝±fl¬±À˘ı˛ ’ı¶ö±Ú Œ¸˝◊ ˜˝±fl¬±À˘ı˛ ÷ù´ı˛ ’Ô«±» ˜˝±fl¬±À˘ù´ı˛ Œfl¬Ú ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛
’¬Ûı˛ Ú±˜Ø ’±¸À˘ øÓ¬øÚ Œ˚ fl¬±˘±Ó¬œÓ¬º ˚≈À· ˚≈À· ¬Û±¬Ûœ ¬øıÒ˜œ« ˙±¸fl¬ı‘j Ó“¬±ı˛ ¤˝◊
˜˝±¬ÛøıS ø˘/˜”øM«Àfl¬ fl¬˘≈ø¯∏Ó¬ fl¬ı˛±ı˛ fl¬Ó¬ Œ‰¬©Ü± ŒÓ¬± fl¬ı˛À˘Ú øfl¬c√ Œ¸˝◊ fl¬±Ê Œ˙¯∏¬Û˚«ôL√
¬Û±ı˛À˘Ú Ú± Œfl¬Î¬◊˝◊º ˜øjı˛ øıÒT¶ö fl¬Àı˛˝◊ 鬱ôL√ ˝ÀÓ¬ ˝À˚˛À Ӭ“±Àı˛º ’±ı˛ Œ¸˝◊ ’¬Ûı˛±ÀÒı˛
˙±øô¶∏√› Ó“¬±ı˛± Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂÚº ¸≈˘Ó¬±Ú ˜±˝˜≈ ı±ı˛±Ì¸œ ’±Sê˜Ì fl¬ı˛±ı˛ øfl¬Â≈ ¬ÛÀı˛˝◊ &l‚±Ó¬Àfl¬ı˛
˝±ÀÓ¬ ÊœıÚ ˝±ı˛±Úº ˜˝•ú Œ‚±ı˛œ, fl≈¬Ó≈¬ıά◊VœÚ ’±˝◊ıfl¬, ø¸fl¬jı˛ Œ˘±œı˛±› ı±ı˛±Ì¸œÀÓ¬
˘≈ͬӬı˛±Ê ‰¬±˘±ÀÚ±ı˛ ¬Ûı˛ Ú±Ú± ʱ·øÓ¬fl¬ ¸˜¸…±˚˛ ÊÊ«øı˛Ó¬ øÂÀ˘Ú ÊœıÀÚı˛ Œ˙¯∏ øÚ
¬Û˚«ôL√º ’±ı˛ fiı˛/ÀÊı ŒÓ¬± øıù´Ú±Ô ˜øjı˛ ÒT—À¸ı˛ ˜Ó¬ ‚‘Ì… fl¬±Ê fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛ ’±ÊœıÚ
Ú±Ú± ¸˜¸…± › ≈ø}¬ôL√±ı˛ ˜ÀÒ… fl¬±øȬÀ˚˛ÀÂÚºŒ˙¯∏ÊœıÀÚ ŒÓ¬± ’±—ø˙fl¬ ¬Û鬱‚±ÀÓ¬ Ó“¬±ı˛
˜≈‡› ø·À˚˛ø¢ Œı“Àfl¬º ¤ı˛ ˜Ò… øÀ˚˛˝◊ ı±ı± øıù´Ú±Ô √õ∂˜±Ì fl¬Àı˛ÀÂÚ ñ ¬Û±¬Û ’±ı˛ ¬Û±¬Ûœ
˚≈À· ˚≈À· Êiú ŒÚ˚˛ ¤ı— ¸» › ¸±Ò≈ ˜±Ú≈¯∏Àı˛ ά◊¬Ûı˛ ’±¸≈øı˛fl¬ ’Ó¬…±‰¬±ı˛› fl¬Àı˛
¸±˜ø˚˛fl¬ˆ¬±Àıº øfl¬c√ ¸˜À˚˛ı˛ Œ¶⁄±Ó¬ Ó¬±Àfl¬ ’ø‰¬Àı˛˝◊ Ó¬±ı˛ ˙±øô¶∏ √õ∂±Ú fl¬Àı˛ ˜≈À Œ˚˛ ¬Û‘øÔıœ
ŒÔÀfl¬º ’±ı˛¬ ø˚øÚ ¸Ó¬… ¤ı— ¸≈jÀı˛ı˛ ˜˝±¸/˜ Œ¸˝◊ ¸Ó¬…¸≈jı˛ ’±¬ÛÚ ˜ø˝˜±˚˛ ¸˜≈#;˘
˝À˚˛ Ô±Àfl¬Ú ˚≈· ŒÔÀfl¬ ˚≈·±ôL√ı˛, fl¬±˘ ŒÔÀfl¬ fl¬±˘±ôL√ı˛º ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛ ¤˝◊ ʱ·øÓ¬fl¬
˝◊øÓ¬˝±¸ Ó¬±ı˛˝◊ ¬Ûøı˛‰¬˚˛ ı˝Ú fl¬ı˛À ºíí
’±˜±ı˛ fl¬Ô± Œ˙¯∏ ˝ÀÓ¬ Ú± ˝ÀÓ¬˝◊ ‡≈ı fl¬±Â ŒÔÀfl¬ ı≈øÁ¬ı± ¸˜Ô«ÀÚı˛ ¸≈Àı˛˝◊ ŒÎ¬Àfl¬ ά◊ͬ˘
¤fl¬ ŒÊ±h¬± Ó¬é¬fl¬º ŒÊ…±»¶ß±ı˛±ÀÓ¬ı˛ :±Úı±¬Ûœı˛ √õ∂±˚˛ øÚô¶∏t ¬Ûøı˛ÀıÀ˙ Ó¬é¬Àfl¬ı˛ ¤˝◊ ˝Í¬±»
ŒÎ¬Àfl¬ ›Í¬±˚˛˛ ‰¬±ı˛¬Û±À˙ı˛ ¬Ûøı˛ÀıÀ˙ Œ˚Ú Âøh¬À˚˛ Œ·˘ ¤fl¬ ’¬Û±øÔ«ı ı˛˝À¸…ı˛ ’±Àı˙ º
‰¬±ı˛
:±Úı±¬Ûœ ˙«Ú fl¬ı˛±ÀÚ±ı˛ ¬Ûı˛ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ fl¬±˙œı˛ ’±Àı˛± ≈øȬ øı‡…±Ó¬ ˜øjı˛ ’±˜±˚˛
˙«Ú fl¬øı˛À˚˛ øÀ˘Úº ¤ı˛ √õ∂Ô˜øȬ ˝í˘ Œıœ øı˙±˘±é¬œı˛ ˜øjı˛º ¤‡±ÀÚ ı˛À˚˛À øı˙±˘±é¬œ
˜±À˚˛ı˛ fl¬±À˘± ¬Û±ÔÀı˛ı˛ G¬±˚˛˜±Ú± ˜”øM«º Ó¬Àı ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ʱڱÀ˘Ú ñ ¤øȬ ’±ø ˜”øM«
Ú˚˛Ä ’±ø ˜”øM«øȬ ıÓ«¬˜±Ú øı·ËÀ˝ı˛ ø¬ÛÂÀÚı˛ ŒıœÀÓ¬ ¤fl¬øȬ &l fl≈¬˘≈ø/ı˛ ˜ÀÒ… ¸≈ı˛øé¬Ó¬
ı˛À˚˛Àº ıÓ«¬˜±Ú ˜”øÓ«¬øȬ 1977 ¸±À˘ √õ∂øӬᬱ fl¬ı˛± ˝À˚˛Àº √õ∂±‰¬œÚ ¬Û“≈øÔ¬ÛÀS øı˙±˘±é¬œ
ŒıœÀfl¬ fl¬±˙œı˛ ¬ÛœÍ¬±øÒᬱSœ ı˛+À¬Û› ıÌ«Ú± fl¬ı˛± ˝À˚˛À ñ ëı±ı˛±Ì¸…±— øı˙±˘±é¬œ ,ŒıÓ¬±
fl¬±˘Õˆ¬ı˛ı–ºí ¬ÛøG¬Ó¬ı˛± ıÀ˘Ú ñ øı¯≈û‰¬ÀSê ‡øG¬Ó¬ ¸Ó¬œÀıœı˛ ˜≈‡˜G¬˘ ¤‡±ÀÚ˝◊ ¬ÛÀh¬ø¢º
’ÀÚÀfl¬ı˛ ’ı˙… ˜Ó¬ À˚ øı˙±˘±é¬œ¬ÛœÍ¬ ¸Ó¬œ¬ÛœÍ¬ Ú˚˛ ñ ˙øMê¬ÛœÍ¬º Ó¬Àı Ó¬Ô… ˚±˝◊ ı˘≈fl¬
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â35
Ú± Œfl¬Ú, ˜± øı˙±˘±é¬œı˛ øı·Ë˝ ˙«Ú fl¬Àı˛ ¸øÓ¬…˝◊ ˆ¬íÀı˛ ά◊ͬ˘ ˜Úº
øı˙±˘±é¬œ ˜øjÀı˛ı˛ fl¬±À½◊ ı˛íÀ˚˛À Œıœ fl¬±˘ı˛±øSı˛ ˜øjı˛º fl¬±˘fl¬± ·ø˘ÀÓ¬ ’ıø¶öÓ¬
¤˝◊ ˜øjı˛º ˜øjÀı˛ı˛ ·ˆ«¬·‘À˝ ˙«Ú fl¬ı˛˘±˜ fl¬ø©Ü¬Û±ÔÀı˛ı˛ ά◊¬Ûı˛ Œ‡±±˝◊ fl¬ı˛± ˜˝±ÀÀıı˛
ı≈Àfl¬ı˛ ά◊¬Ûı˛ G¬±˚˛˜±Ú± ‡¬Û«ı˛Ò±øı˛Ìœ fl¬±˘œ˜”øM«º ¬Ûı˛ÀÌ ˘±˘ fl¬±¬Ûh¬º Œıœ ¤‡±ÀÚ ‰¬±˜≈G¬±ı˛+À¬Û
øıı˛±øÊÓ¬±º ¤˝◊ ˆ¬œ¯∏Ì˙«Ú± Œıœ fl¬±˘ı˛±øS fl¬±˙œı˛ Úı≈·«±ı˛ ’Ú…Ó¬˜±º ïı±øfl¬ı˛± ˝À˘Ú
’±˘±˝◊¬Û≈ı˛±ı˛ Δ˙˘¬Û≈Sœ, ≈·«±‚±ÀȬı˛ ıËp‰¬±øı˛Ìœ, ‰¬jڱά◊ ·ø˘ÀÓ¬ ‰¬f‚KȬ±, ≈·«±ı±øh¬ÀÓ¬ ˜±
≈·«± ı± fl≈¬¶ú±G¬±, ΔÊÓ¬¬Û≈ı˛±ı˛ ¶®j˜±Ó¬±, ’±R±ıœÀı˛ù´ı˛ ˜øjÀı˛ı˛ ·ˆ«¬·‘À˝ fl¬±Ó¬…±˚˛Úœ, ’i߬۔̫±
˜øjÀı˛ı˛ ˜˝±À·Ãı˛œ ¤ı— ø¸X¬˜±Ó¬± ·ø˘ÀÓ¬ ø¸øX¬±Sœó ˙ı˛» › ı¸ÀôL√ı˛ ¸l˜œ øÓ¬øÔÀÓ¬
¤ı— ˜˝±©Ü˜œ › fl¬±˘œ¬Û”ʱı˛ øÚ› ¤‡±ÀÚ øıı˛±È¬ ά◊»¸ı ˝˚˛º fl¬øÔÓ¬ ’±À ñ ¤˝◊ Œıœ˝◊
’±…±˙øMê ˜˝±˜±˚˛±º ˜˝±√õ∂˘˚˛ ı± ˜˝±ı˛±øSÀÓ¬ ˚‡Ú ¸˜ô¶∏ ÊœıÊ·» øÚ^±øˆ¬ˆ”¬Ó¬ ˝íÀ˚˛
¬ÛÀh¬ Ó¬‡Ú ŒÊÀ· Ô±Àfl¬Ú ¶⁄©Ü± øıÀù´ù´ı˛ ˜˝±Àı › ˜˝±˜±˚˛±º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ fl¬±˘ı˛±øSÀÓ¬ ˚‡Ú
¶⁄©Ü±› Œ˚±·øÚ^±˚˛ øÚ˜¢ü ˝íÀ˚˛ ¬ÛÀh¬Ú Ó¬‡Ú ¤˝◊ ˜˝±˜±˚˛±˝◊ ¤fl¬˘± ŒÊÀ· Ô±Àfl¬Úº Ó¬±˝◊
øÓ¬øÚ fl¬±˘œ ñ ˜˝±fl¬±À˘ı˛› fl¬˘Úfl¬Sœ«º √õ∂˘À˚˛ı˛ ¬Ûı˛ ¸ı ¸‘ø©Üı˛ ıœÊ øÚÊ ˙ı˛œÀı˛ Ò±ı˛Ì
fl¬íÀı˛ ¬Ûı˛ıMœ« fl¬Àäı˛ ¬Û”ı« ¬Û˚«ôL√ øÚı˛±fl¬±ı˛± ’‡G¬ ¸MW±ı˛+À¬Û øÓ¬øÚ˝◊ qÒ≈ øıı˛±Ê fl¬Àı˛Ú
Ê·»˜±Á¬±Àı˛º øÓ¬øÚ ’:±ÚÚ±ø˙Úœ ıíÀ˘ ˝±ÀÓ¬ Ó¬“±ı˛ :±Ú-’ø¸, ı˛Àʱ&Ì ¸˜øi§Ó¬ øʈ¬Àfl¬
¸—˚˜ Œ˙‡±ÀBÂÚ ¸MW&̶§ı˛+¬Û Œù´Ó¬qw ôL√Àfl¬Ã˜”œı˛ ˜±Ò…À˜º √õ∂˘˚˛fl¬±øı˛Ìœ ıíÀ˘ fl¬À_
˜≈G¬˜±˘± ¤ı— ¸‘ø©Üı˛ ˙øMê ıíÀ˘ ˝±ÀÓ¬ Ó“¬±ı˛ ıı˛±ˆ¬˚˛º
Œıœ fl¬±˘ı˛±øSı˛ ˜øjı˛ ˙«Ú fl¬Àı˛ ˚‡Ú Œıøı˛À˚˛ ¤˘±˜ Ó¬‡Ú ı˛±Ó¬ ˝À˚˛Àº øıù´Ú±Ô
·ø˘ı˛ ≈¬Û±À˙ı˛ Œ±fl¬±Ú¬Û±ÀȬı˛ Á“¬±¬Û ıg¬ fl¬ı˛± qè ˝À˚˛ Œ·Àº ¸±ı˛±øÀÚı˛ ¬Ûøı˛|À˜ı˛ ¬Ûı˛
¸ı±ı˛˝◊ Œ˚ øı|±˜ ’±ı˙…fl¬º Ó¬±˝◊ À±fl¬±Ú ıg¬ fl¬Àı˛ ‚Àı˛ ŒÙ¬ı˛±ı˛ Ó¬±h¬± ¸ı±ı˛ ˜ÀÒ…˝◊
Œ‡± ˚±ÀB º
ı…øÓ¬Sê˜ qÒ≈ ’±ø˜º ’±¸À˘ Ú±À˜ Ó¬±ı˛±ø˙¸ ŒÓ¬±º Ó¬±˝◊ ëÓ¬±ı˛±í Ú±À˜ı˛ ¤fl¬Ó¬±ı˛±ı˛ ¸≈Àı˛
øıÀˆ¬±ı˛ ˝À˚˛ Ô±øfl¬ ˜ÀÚı˛ ˆ≈¬ıÀÚº ’±ı˛ ¤˝◊ Ú±À˜ı˛ ¸≈ı˛ ˚±ı˛ √õ∂±ÀÌ ¤fl¬ı±ı˛ ŒıÀÊÀ Ӭ±ı˛
fl¬±À Œ˚ ‚ı˛ ˝À˚˛ ˚±˚˛ ¬Ûı˛º Ù¬À˘ ‚Àı˛ı˛ ’±fl¬¯∏«Ì fl¬ø¶úÚfl¬±À˘› ı“±ÒÀÓ¬ ¬Û±Àı˛øÚ ’±˜±˚˛º
¶§BÂÀj ¬ÛÔÀfl¬˝◊ Ó¬±˝◊ fl¬Àı˛ øÚÀ˚˛ø ‚ı˛º ’±ı˛ ¬ÛÔ ˚‡Ú ¬ÛøÔÀfl¬ı˛ ‚ı˛ ˝À˚˛ ›Àͬ Ó¬‡Ú
Œfl¬±Ú ’ı¶ö±˝◊ Ó¬±Àfl¬ øı‰¬ø˘Ó¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ú±º ’±Àʱ Ó¬±ı˛ ’Ú…Ô± ˝˘ Ú±º
Ó¬Àı øı‰¬ø˘Ó¬ ˝›˚˛±ı˛ ˜Ó¬ ¬Ûøı˛Àı˙ ¬Ûøı˛ø¶öøÓ¬ ¤ı±ı˛ ¸‘ø©Ü ˝À˚˛ø¢ Δıøfl¬º ¤Àfl¬ ŒÓ¬±
’±·±˜œ ¬Ûı˛q ¸g¬…±˚˛ ˘ÀéƬÃı˛ Ò˜«¸ˆ¬±˚˛ Œ˚±·±Ú fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… fl¬Ô± øÀ˚˛˛ø ’±ø˜º ’Ô‰¬
Œ¸˝◊ fl¬Ô± ı˛±‡±ı˛ ˜Ó¬ Œfl¬±Ú ά◊¬Û±˚˛› Œ˚ Œ‡ø ڱ Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚº ¸À/ı˛ ’Ô«› ıÓ«¬˜±ÀÚ
øÚ–À˙¯∏º ’±ø˜ ʱøÚ ñ ¬ÛÀÔ ¸À/ı˛ ’Ô« øÚ–À˙¯∏ ˝À˚˛ Œ·À˘ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ˜±Ô±˚˛ Œˆ¬À„
¬ÛÀh¬ ’±fl¬±˙º ˜ÀÚ Ê±À· ˆ¬˚˛ ñ ¤ı˛¬Ûı˛ øfl¬ ˝Àı∑ øfl¬c√ ’±˜±ı˛ ˜ÀÚ Œ˚ ˆ¬À˚˛ı˛ √õ∂Àı˙
øÚÀ¯∏Òº fl¬±ı˛Ì ’±ø˜ ŒÓ¬± ʱøÚ ñ ˚± ‚ÀȬ Ó¬± ¸ı˝◊ ¬Û”ı«øÚø«©Üº ’±ı˛ √õ∂øÓ¬øȬ ¬Û”ı«øÚø«©Ü
‚Ȭڱı˛ ŒÚ¬ÛÀÔ…˝◊ Ô±Àfl¬ ÷ù´Àı˛ı˛ Œfl¬±Ú øÚX«¬±øı˛Ó¬ ˘œ˘±º Ó¬±˝◊ ÊœıÀÚ Œ˚ ’√õ∂Ó¬…±ø˙Ó¬
≈À˚«±·˝◊ ’±¸≈fl¬ Ú± Œfl¬Ú Œ¸˝◊ ≈ı˛ı¶ö±ı˛ ¸•ú≈‡œÚ ˝˝◊ øÚˆ«¬À˚˛º fl¬±ı˛Ì ’±˜±ı˛ ’øˆ¬:Ó¬±
ıÀ˘ñ ÊœıÀÚ Œ¸Ãˆ¬±·… ¤ı— ≈ˆ«¬±·… ≈˝◊-˝◊ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝˚˛ qÒ≈˜±S ¤fl¬øȬ øÚø«©Ü ¸˜˚˛¸œ˜±ı˛
36 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
ÊÚ…º √õ∂fl‘¬øÓ¬ı˛ Ê·ÀÓ¬ı˛ øÚ ¤ı— ı˛±Ó¬ Œ˚Ú ÊœıÀÚı˛ ¤˝◊ ≈˝◊ ’ı¶ö±ı˛ √õ∂Ó¬œfl¬º øÀÚı˛
’±À˘±ı˛ ÊÚ… ı˛À˚˛À ¤fl¬øȬ øÚø«©Ü ¸˜˚˛¸œ˜±º Œ¸˝◊ ¸˜˚˛¸œ˜±ı˛ Œ˙À¯∏ øÚı˛øı ø·ôL√¬Û±Àı˛
˜≈‡ ˘≈Àfl¬±À˘ ı˛±ÀÓ¬ı˛ fl¬±À˘± ±˚˛± ŒÚÀ˜ ’±À¸ ¬Û‘øÔıœı˛ ı≈Àfl¬º øfl¬c√ ¤˝◊ ’g¬fl¬±ı˛› ¶ö±˚˛œ
Ú˚˛ ñ ¤ı˛› ’±À øÚø«©Ü ¸˜˚˛¸œ˜±º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¬Û‘øÔıœı˛ ı≈fl¬ ŒÔÀfl¬ ’g¬fl¬±ı˛ ˜≈À øÀÓ¬
ÚÓ≈¬Ú øÚ Œ‡± Œ˚˛ ÚÓ≈¬Ú ’±À˘±ı˛ ı˛À„ Œ¸Àʺ√ õ∂fl‘¬øÓ¬ı˛ øÚø«©Ü ¸˜˚˛¸œ˜± ’Ú≈˚±˚˛œ˝◊
’±À˘± ’±ı˛ ’g¬fl¬±Àı˛ı˛ ¤˝◊ ’±¸±-˚±›˚˛±º ¤fl¬˝◊ ıMêı… Œ¸Ãˆ¬±·… ’±ı˛ ≈ˆ«¬±À·…ı˛ Œé¬ÀS›
√õ∂À˚±Ê…º øÚ ı˛±ÀÓ¬ı˛ ˜Ó¬˝◊ øÚø«©Ü ¸˜˚˛¸œ˜± øÚÀ˚˛ ¤˝◊ ≈˝◊ ’ı¶ö±˝◊ ’±À¸ ¸ı±ı˛ ÊœıÀÚ
’±¬ÛÚ ’±¬ÛÚ õ∂±ı˛t ’Ú≈¸±Àı˛º Ó¬±˝◊ ¸≈À‡ı˛ øÀÚ› Œ˚˜Ú ’˝—fl¬±Àı˛ı˛ ı˙ıÓ¬œ« ˝À˚˛
Œ˜±˝˜±˚˛±ı˛ øı˘±À¸ ˜ÀÊ Œ˚ÀÓ¬ ŒÚ˝◊ ŒÓ¬˜Ú˝◊ ≈–À‡ı˛ ı˛±ÀÓ¬› ˚La̱˚˛ øflv¬©Ü ˝À˚˛ Œˆ¬À„
¬Ûh¬ÀÓ¬ ŒÚ˝◊º fl¬±ı˛Ì ¤˝◊ ≈˝◊ ’ı¶ö±ı˛˝◊ ¬Ûøı˛ıÓ«¬Ú Œ˚ ’ı˙…y¬±ıœº Ó¬±˝◊ ¤˝◊ ≈˝◊ ’ı¶ö±ÀÓ¬˝◊
÷ù´Àı˛ı˛ ά◊¬Ûı˛ |X¬±, ˆ¬øMê, øıù´±À¸ ’øı‰¬˘ Ô±fl¬ÀÓ¬ ˝˚˛ ¤ı— ΔÒ˚«… ¸˝fl¬±Àı˛ Œı±Á¬±ı˛ Œ‰¬©Ü±
fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛ ñ ¤˝◊ ‚Ȭڱı˛ ˜±Ò…À˜ ÷ù´ı˛ øfl¬ ¸—Àfl¬Ó¬ Œ˚±·±ÀBÂÚº Œ¸˝◊ ¸—Àfl¬Ó¬˝◊ Œ˚ Ó“¬±ı˛
’±˙œı«±Ä Œ¸˝◊ ¬Ûı˛˜ ÒÚ˝◊ Œ˚ ¸fl¬˘ √õ∂±ı˛Àtı˛ fl¬±À˘± Œ˜À‚ı˛ ı˛+¬Û±˘œ ¬Û±h¬ º
’Ó¬¤ı ’±ÊÀfl¬ı˛ ¬Ûı˛ıÓ¬œ« ¬Ûøı˛fl¬äÚ±› ˜≈UÀÓ«¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ øͬfl¬ fl¬Àı˛ ŒÙ¬˘˘±˜º ÷ù´ı˛
˚‡Ú ’±˜±˚˛ ¤˝◊ ˜”UÀÓ«¬ ’±øÔ«fl¬ˆ¬±Àı øÚ–¶§ Œı˛À‡ÀÂÚ Ó¬‡Ú ¸y¬ıÓ¬– øÓ¬øÚ ‰¬±Ú Œ˚ ’±ø˜
¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı Ó“¬±ı˛ ˙ı˛Ì±·Ó¬ ˝À˚˛˝◊ Ô±øfl¬º ’Ó¬¤ı Ó¬±˝◊ Œ˝±fl¬º ˙ı˛Ì±·Ó¬ ˝À˘ ’±˜±ı˛ ’±ı˛
ˆ¬±ıÚ± øfl¬ Ø ’±˜±ı˛ ˆ¬±ıÚ± ŒÓ¬± Ó¬‡Ú ÷ù´Àı˛ı˛ ±˚˛º ’Ó¬¤ı ’±·±˜œ ¬Ûı˛q ¸g¬…±˚˛ ˘ÀéƬÃı˛
Ò˜«¸ˆ¬±˚˛ Œ˚±·±Ú fl¬íÀı˛ øÚÀÊı˛ fl¬Ô±ı˛ ¸•ú±Ú ı˛±‡ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ı øfl¬Ú± Œ¸˝◊ ˆ¬±ıÚ±› ı±ı±
øıù´Ú±Ô › ˜± ’i߬۔̫±Àfl¬ ¸“À¬Û ø˘±˜º ’Ó¬–¬Ûı˛ ı±ı± øıù´Ú±Ô ’±ı˛ ˜± ’i߬۔̫±ı˛ ˙ı˛Ì
øÚÀ˚˛ øͬfl¬ fl¬ı˛˘±˜ ñ Ó“¬±Àı˛ ˘œ˘±˝◊ ¤ı±ı˛ √õ∂Ó¬…é¬ fl¬ı˛ıº ¤À˝Ú ’±øÔ«fl¬ˆ¬±Àı øÚ–¶§
’ı¶ö±˚˛ Œfl¬±Ú Œ˝±ÀȬ˘ ı± Ò˜«˙±˘±˚˛ ˚±ı Ú±º Œfl¬±Úøfl¬Â≈ ‡±ı±Àı˛ı˛› ’±˙± ı˛±‡ı Ú±º
’±¬Û±Ó¬Ó¬– ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊Àfl¬ øı±˚˛ øÀ˚˛ ‰¬À˘ ˚±ı ·/±ı˛ ‚±ÀȬº ŒÊ…±»¶ß±õ≠±øıÓ¬ Úé¬S‡ø‰¬Ó¬
’±fl¬±À˙ı˛ ÚœÀ‰¬ ı˝˜±Ú± ·/±ı˛ Ó¬œÀı˛ ıÀ¸ Ò…±ÚÊÀ¬Ûı˛ ˜Ò… øÀ˚˛˝◊ fl¬±øȬÀ˚˛ Œı
¸±ı˛±ı˛±Ó¬º fl¬±˙œı˛ ·/±Ó¬œÀı˛ Ò…±ÀÚ ıÀ¸ ˝◊©Ü˜La ÊÀ¬Ûı˛ ˜±Ò…À˜ ı˛±Ó¬ fl¬±øȬÀ˚˛ Œ˚˛±› ŒÓ¬±
fl¬˜ Œ¸Ãˆ¬±À·…ı˛ Ú˚˛º ’±ı˛ Ò…±ÚÊÀ¬Ûı˛ ˜ÀÒ… ¤fl¬ı±ı˛ øÚÀÊÀfl¬ ¸˜±ø˝Ó¬ fl¬Àı˛ ŒÙ¬˘ÀÓ¬
¬Û±ı˛À˘ é≈¬Ò±Ó‘¬¯û± ’±˜±˚˛ ¤Ó¬È≈¬fl≈¬› øııËÓ¬ fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı Ú± º
øfl¬c√ fl¬±˙œ Œ˚ ˜± ’i߬۔̫±ı˛ Œé¬Sº ¬Û”Ì«˜˚˛œ ˜± Œ˚ ¸fl¬˘ ¸ôL√±ÀÚı˛ ά◊¬Ûı˛˝◊ ‘ø©Ü ı˛±À‡Ú
øÚı˛ôL√ı˛º Ó¬±˝◊ ¸ôL√±Ú øÚÀÊÀfl¬ ʱ·øÓ¬fl¬ˆ¬±Àı øÚ–¶§ fl¬Àı˛ Ó“¬±ı˛ ˙ı˛Ì øÚÀ˘ øÓ¬øÚ Ó¬±Àfl¬ ŒÚ
øıù´ ˆ¬Àı˛ ˜˝±Ê±·øÓ¬fl¬ ¸•Ûº ’±˜±ı˛ ˆ¬±À·…› ‚Ȭ˘ Ú± ¤˝◊ √õ∂±ølÀ˚±À·ı˛ ı…øÓ¬S꘺
øÚÀÊÀfl¬ ˙ı˛Ì±·Ó¬ı˛+À¬Û ı±ı± øıù´Ú±Ô › ˜± ’i߬۔̫±ı˛ ı˛±Ó≈¬˘ ‰¬ı˛ÀÌ ¸“À¬Û Œ˚˛±ı˛ ¬Ûı˛˝◊
Ó“¬±Àı˛ fl‘¬¬Û±˚˛ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ ˜±Ò…À˜ ˘±ˆ¬ ˝˘ ¤fl¬ ’¬Û±øÔ«ı ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ √õ∂±ølº
˚Ô±¸˜À˚˛ ˝“±È¬ÀÓ¬ ˝“±È¬ÀÓ¬ øıù´Ú±Ô ·ø˘ ŒÔÀfl¬ Œıøı˛À˚˛ ¤˘±˜ ’±˜ı˛±º ı˛±Ó¬ ’ÀÚfl¬
˝À˚˛Àº Ó¬±˝◊ ¤ı±ı˛ ŒÓ¬± ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊Àfl¬› øı±˚˛ ʱڱÀÓ¬ ˝˚˛º ’Ó¬¤ı ›Ú±ı˛ øÀfl¬ øÙ¬Àı˛
˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘˘±˜, ëë¤ı±ı˛ Ó¬Àı øı±˚˛ øÚºíí Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ˝±ÀÓ¬ı˛ ¬Û“…±h¬± √õ∂¸±&ø˘ Ó“¬±ı˛ ˝±ÀÓ¬
Ó≈¬À˘ øÀ˚˛ ı˘˘±˜, ëë¤&ø˘ øÚÀ˚˛ ˚±Úº ı±øh¬ı˛ ¸fl¬˘Àfl¬ ŒÀıÚº íí
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â37
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ˝±¸À˘Ú, ëëøfl¬c√ ˆ¬±˝◊, qÒ≈ √õ∂¸±À ŒÓ¬± ‰¬˘Àı Ú± º ˚“±ı˛ ˜±Ò…À˜ √õ∂¸±√õ∂±øl
‚Ȭ˘ Ó“¬±Àfl¬› Œ˚ ¸±ÀÔ ‰¬±˝◊ ’±˜±ı˛º ’Ó¬¤ı ¸—¶‘®ÀÓ¬ ʱڱ˝◊ ë√õ∂¸œ—í ¤ı— ˝◊—Àı˛ÊœÀÓ¬
ıø˘ ëproceed oníº ¸±˜ÀÚ˝◊ ŒÓ¬± ’ÒÀ˜ı˛ øÚı±¸ ñ √õ∂˚˛±· ‚±ÀȬı˛ fl¬±À½◊ºíí
ñ ëëøfl¬c√ ¤‡Ú Œ˚ Œı˙ ı˛±Ó¬ ˝À˚˛Àº ¤˝◊ ’ı¶ö±˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı±øh¬ÀÓ¬ ˝±Ú± Œ˚˛±È¬±
øͬfl¬ ˝Àı Ú±º ’±Àı˛fl¬øÚ Ú± ˝˚˛ ˚±ıºíí
ñ ë눬±˝◊, ı˛±Ó¬ ˝À˚˛À ıÀ˘˝◊ ŒÓ¬± ı˘øº Ó‘¬¯û± ˚‡Ú ¤˝◊ ı˛±ÀÓ¬˝◊ ŒÊÀ·À Ӭ‡Ú Ó¬±
øÚı±ı˛Ì fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ’±Àı˛fl¬øÀÚı˛ √õ∂Ó¬œé¬± fl¬ı˛± øfl¬ ı≈øX¬˜±ÀÚı˛ fl¬±Ê∑íí
ı±ô¶∏øıfl¬˝◊, ¤˝◊ Œ˝˜ÀôL√ı˛ ı˛±ÀÓ¬ ·/±ı˛ ‚±ÀȬı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ ı±øh¬ÀÓ¬ Ô±fl¬±ı˛
’±˜LaÌ Œ˚ ’ÀÚfl¬ ’±ı˛±˜±˚˛fl¬ √õ∂ô¶∏±ı Ó¬± ı˘±˝◊ ı±U˘…º ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ˝˚˛ÀÓ¬± ˜Ú ŒÔÀfl¬˝◊
‰¬±˝◊ÀÂÚ ’±˜±˚˛º øfl¬c√ ¤˜Ú ’¸˜À˚˛ Ó“¬±ı˛ ı±øh¬ÀÓ¬ ø·À˚˛ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝À˘ Ó“¬±ı˛ ·‘ø˝Ìœı˛
¸±˜ÀÚ Œ˚ ά◊ȬÀfl¬± ¸˜¸…±ı˛ ¸‘ø©Ü ˝Àı Œ¸È¬±› ŒÓ¬± øıÀı‰¬Ú± fl¬ı˛± ά◊ø‰¬Ó¬º ¤˝◊ ı˛±Ó¬øıÀı˛ÀÓ¬
’±ı±ı˛ ÚÓ≈¬Ú fl¬Àı˛ ı˛±iß± ı¸±ÀÚ± Œ˚ Ó“¬±ı˛ ¬ÛÀ鬛 øıÀ˙¯ øıı˛øMêı˛ øı¯∏˚˛ ˝Àı Ó¬± ı˘±˝◊
ı±U˘…º ’±ı˛ øÚÀÊı˛ ¸≈øıÒ±ı˛ ÊÚ… ’¬ÛÀı˛ı˛ ’¸≈øıÒ±ı˛ ¸‘ø©Ü ’±˜±ı˛ ø‰¬ı˛fl¬±˘˝◊ ¶§ˆ¬±ıøıèX¬º
’Ó¬¤ı ¤fl¬È≈¬ ‘Ϭˇˆ¬±Àı˝◊ ı˘˘±˜, ëë¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊, ¸ı ¸˜À˚˛ ı≈øX¬˜±ÀÚı˛ ˆ”¬ø˜fl¬±˚˛ ’ıÓ¬œÌ«
˝›˚˛±È¬±› øfl¬c√ ı≈øX¬˜±ÀÚı˛ ά◊¬Û˚≈Mê fl¬±Ê Ú˚˛º ¤fl¬˝◊ˆ¬±Àı ¸fl¬˘ ı˛fl¬À˜ı˛ Ó‘¬¯û± øÚı±ı˛Ì
fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… ¸fl¬˘ ¸˜˚˛› ˚ÀÔ±¬Û˚≈Mê Ú˚˛º Ó¬±˝◊ ά◊¬Û˚≈Mê fl¬±ÀÊı˛¬ ÊÚ… ά◊¬Û˚≈Mê ¸˜˚˛
ŒıÀ ŒÚ˚˛±È¬±› Œ˚ √õ∂À˚˛±ÊÚº ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±ÀÔ ’±À˘±‰¬Ú±ı˛ ÊÚ… ά◊¬Û˚≈Mê ¸˜˚˛ ¤˝◊ ı˛±ÀÓ¬ı˛
√õ∂˝ı˛ Ú˚˛º ’±Ê Œ˚ ¸øÓ¬…˝◊ ’ÀÚfl¬ ı˛±Ó¬ ˝À˚˛ Œ·À º Ó¬±˝◊ ’±Ê ıı˛— Ô±fl¬ º ¤‡Ú ’±¬ÛøÚ
ı±øh¬ ø·À˚˛ øı|±˜ øÚÚº ’±·±˜œfl¬±˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı±øh¬ÀÓ¬ ˚±›˚˛± ˚±Àıº íí
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ Ó¬ı≈ ±h¬±ı˛ ¬Û±S ÚÚº øÓ¬øÚ ’±ı±ı˛ ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘À˘Ú, ëëøfl¬c√ ˆ¬±˝◊, ’±ø˜
Œ˚ fl¬ıœÀı˛ı˛ ˜ÀÓ¬ øıù´±¸œ ñ ëfl¬˘ fl¬Àı˛ Œ¸± ’±Êº ’±Ê fl¬Àı˛ Œ¸± ’ıºí fl¬±ı˛Ì Œfl¬
ı˘ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ñ ÊœıÀÚ ’±·±˜œ fl¬±˘ ’±¸±ı˛ ’±À·˝◊ ÊœıÀÚı˛ ά◊¬Ûı˛ ¶§˚˛— fl¬±À˘ı˛ ‘ø©Ü
¤À¸ ¬Ûh¬Àı øfl¬Ú±º Œ¸˝◊ ‘ø©Ü ¤fl¬ı±ı˛ ¤À¸ ¬Ûh¬À˘ Œ˚ ’±ı˛ ¤fl¬øȬ ˜≈UÓ«¬ ¸˜˚˛› ¬Û±›˚˛±
˚±Àı Ú± ˝±ÀÓ Ä¬Ó¬»é¬Ì±» ¸ıøfl¬Â≈ ø¬ÛÂ≈Ȭ±Ú ŒÙ¬À˘ Œı˛À‡ ’±ı˛ ¸fl¬˘ ¬Ûøı˛fl¬äÚ± ø˙Àfl¬˚˛ Ó≈¬À˘
Œı˛À‡ ˝±øı˛À˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ˝Àı ˜˝±fl¬±À˘ı˛ ’±¬ÛÚ ‚Àı˛º ’Ó¬¤ı fl¬±˘Àfl¬ı˛ ÊÚ… Œfl¬±Úøfl¬Â≈˝◊
ŒÙ¬À˘ ı˛±‡ÀÓ¬ ı˛±Êœ Ú˝◊ ’±ø˜º ’±ı˛ øıÀ˙¯∏Ó¬– ’ÒÀ˜ı˛ fl≈¬øȬÀı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ’±˜LaÀÌı˛ Œé¬ÀS
ŒÓ¬± ¤È¬± ’±Àı˛± Œı˙œ √õ∂À˚±Ê…º fl¬±ı˛Ì ’±¬ÛÚ±ı˛ ˚Ô±Ô« ¬Ûøı˛‰¬˚˛ Œ˚ ʱøÚ ’±ø˜º qÒ≈ Œ˘‡fl¬
Ó¬Ô± øSê˚˛±À˚±·œ ¸±Òfl¬ı˛+À¬Û ’±¬ÛÚ±ı˛ ‡…±øÓ¬ ˝À˘› ’±¬ÛøÚ Œ˚ ¶§˚˛— ’ıÓ¬±ı˛fl¬ä ˜˝±À˚±·œ
Œ˘±fl¬Ú±Ô ıËp‰¬±ı˛œ ¤ı— ŒıÚœ˜±Òıı˛+À¬Û ‡…±Ó¬ Œ˚±·œı˛±Ê ˜±Òı±Új ø·øı˛ ˜˝±ı˛±ÀÊı˛
&èÀı ˜˝±¸±Òfl¬ ¿¿ ˆ¬·ı±Ú ·À/±¬Û±Ò…±À˚˛ı˛ ˜Ó¬ ˜˝±R±ı˛ ı—˙Òı˛ Ó¬±ÀÓ¬± ’±˜±ı˛
ʱÚÀÓ¬ ı±øfl¬ ŒÚ˝◊ º Ó¬±˝◊ ¤˜Ú ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ¸/ ŒÓ¬± ¬ÛÀÔı˛ ¶§ä ¬Ûøı˛¸∏Àı˛˝◊ Œ˙¯∏ fl¬ı˛± ¸y¬ı
Ú˚˛º ’Ó¬¤ı ’ÒÀ˜ı˛ ı±øh¬ÀÓ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ’±Ê ’±øÓ¬Ô… ·Ë˝Ì fl¬ı˛ÀÓ¬˝◊ ˝Àı ñ ¤ ’±˜±ı˛
¸øÚı«g¬ ’Ú≈Àı˛±Òºíí
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ ¤À˝Ú √õ∂ô¶∏±ı ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ ’±˜±ı˛ ¸fl¬˘ √õ∂øÓ¬Àı˛±Ò ˙øMêÀfl¬ √õ∂øÓ¬˝Ó¬
fl¬Àı˛ ø˘ º ¤˜Ú ¸øÚı«g¬ ’Ú≈Àı˛±ÀÒı˛ Êı±Àı ˜≈‡ ıg¬ fl¬Àı˛ Ô±fl¬± ’¸y¬ıº
38 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
ı≈Á¬ÀÓ¬ ’¸≈øıÒ± ˝˘ Ú± ñ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ±h¬±ı˛ ¬Û±S ÚÚ º ’±Àı˛± ά◊¬Û˘øt
fl¬ı˛˘±˜ ñ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊Àfl¬ Œfl¬f fl¬Àı˛ ¶§˚˛— fl¬±˙œ øıù´Ú±Ô ¤ı— ˜± ’i߬۔̫± øÚ‚«±» Œfl¬±Ú
øÚ&Ϭˇ Œ‡˘±˚˛ Œ˜ÀÓ¬ÀÂÚ ’±˜±Àfl¬ øÚÀ˚˛º Ú±˝À˘ ’˜Ú ’√õ∂Ó¬…±ø˙Ó¬ ˙«Ú ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛ Œfl¬Ú
fl¬±˙œ Àà¬˙ÀÚ ’±ø˜ ’À‰¬Ó¬Ú ˝À˚˛ ¬Ûh¬ı∑ Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ŒÈ¬™Ú ø˜¸ fl¬Àı˛ ¤˜Ú øı˛Mê ˝±ÀÓ¬
fl¬±˙œÒ±À˜˝◊ ı± Œfl¬Ú ‰¬À˘ ’±¸ı∑ ’˜Ú ’ˆ¬±øıÓ¬ˆ¬±Àı ˙±ù´À˜Ò ‚±ÀȬ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛
¸±ÀÔ Œ‡±˝◊ ı± ˝Àı Œfl¬Ú∑ ¤ı— Ó“¬±ı˛ ¸±øißÀÒ… ˜øjı˛ ˙«ÀÚı˛ ¬Ûı˛ ¤˜Ú fl¬Àı˛ Œfl¬Ú˝◊ ı±
øÓ¬øÚ ’±˜±˚˛ ‚Àı˛ øÚÀ˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ‰¬±˝◊ÀıÚ∑ √ õ∂øÓ¬øȬ ‚Ȭڱı˛ ˜ÀÒ… Œ˚ ¤fl¬øȬ øÚø«©Ü Œ˚±·¸”S
Œ‡± ˚±ÀBº Ó¬Àı øfl¬ ı±ı± øıù´Ú±Ô ’±ı˛ ˜± ’i߬۔̫± Œfl¬±Ú øıÀ˙¯∏ fl¬±ı˛ÀÌ ’±˜±˚˛
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ ¸±øißÀÒ… øÚÀ˚˛ ¤À¸ÀÂÚ∑ ‚Ȭڱı˛ Œ˚±·¸”S øıÀù≠¯∏Ì fl¬ı˛À˘ ŒÓ¬± ŒÓ¬˜Ú˝◊
˜ÀÚ ˝˚˛º ’±ı˛ ¤˝◊ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊› ŒÓ¬± Œfl¬±Ú ¸±Ò±ı˛Ì ˆ¬Mê ıÀ˘ ˜ÀÚ ˝ÀB ڱº ’±ø˜ Œ˚
¶§˚˛— ˜˝±¸±Òfl¬ ˆ¬·ı±Ú ·À/±¬Û±Ò…±À˚˛ı˛ ı—˙Òı˛ ¤˝◊ Œ·±¬ÛÚ Ó¬Ô… ŒÓ¬± ˝◊øÓ¬¬Û”Àı« Œfl¬±Ô±›
√õ∂fl¬±˙ fl¬øı˛øÚ ’±ø˜º Ó¬±¸ÀMW› ˚‡Ú ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ¤˝◊ Ó¬Ô… ʱÚÀÓ¬ Œ¬ÛÀı˛ÀÂÚ Ó¬‡Ú Ó“¬±ı˛
¸•§Àg¬› ˜ÀÚ Œfl¬ÃÓ¬”˝˘ ʱ·±˝◊ ¶§±ˆ¬±øıfl¬º ’Ó¬¤ı ’±ı˛ øZèøMê Ú± fl¬Àı˛ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛
√õ∂ô¶∏±ı Œ˜ÀÚ˝◊ øÚ˘±˜ º Œ‡±˝◊ ˚±fl¬ Ú± ñ fl¬±˙œù´ı˛ ’±ı˛ fl¬±˙œù´ı˛œ ’±˜±˚˛ Ó“¬±Àı˛ Œfl¬±Ú
˘œ˘±ı˛ ¶§± Œı±ı˛ ÊÚ… ¤˜Ú ı˛˝À¸…ı˛ ʱ˘ ı≈ÚÀÂÚØ
fl¬±˙œı˛ øı‡…±Ó¬ ·ø˘¬ÛÔ ÒÀı˛ ‰¬˘ÀÓ¬ ‰¬˘ÀÓ¬ ¤fl¬øȬ ŒÂ±A Œ±Ó¬˘± ı±øh¬ı˛ ¸±˜ÀÚ ¤À¸
Ô±˜À˘Ú ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊º ’±˜±˚˛ ı˘À˘Ú, ë¤øȬ˝◊ ’ÒÀ˜ı˛ øÚı±¸ºí
øÚı±¸øȬ Œ˚ ıUfl¬±À˘ı˛ ¬Û≈Àı˛±ÀÚ± Ó¬± ¤fl¬ Á¬˘fl¬ Œ‡À˘˝◊ Œı±Á¬± ˚±˚˛º ˚≈À·ı˛ ¶ú‘øÓ¬
’±·±Â±ı˛ ı˛+À¬Û ı±øh¬øȬı˛ é¬ø˚˛¯≈û ˝“◊Ȭ&ø˘ı˛ ˜Ò… ŒÔÀfl¬ ά“◊øfl¬ øÀBº ˚ø› ¤øfl¬fl¬±ı˛
’øÒfl¬±—˙ ı±øh¬ÀÓ¬˝◊ ı˛À˚˛À √õ∂±‰¬œÚÀQı˛ ±¬Û øfl¬c√ ¤˝◊ ı±øh¬øȬÀÓ¬ ’Ó¬œÀÓ¬ı˛ øÚ˚«…±¸ ’øÒfl¬Ó¬ı˛
ı±„˜˚˛ ˝À˚˛ ά◊ÀͬÀ º
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ¸ı˛ ı˛Ê±˚˛ fl¬h¬± Ú±h¬ÀÓ¬˝◊ ¤fl¬øȬ ¸ÀÓ¬Àı˛±-’±ÀͬÀı˛± ıÂÀı˛ı˛ Ó¬èÌœ Œ˜À˚˛
¤À¸ ı˛Ê± ‡≈À˘ ø˘º ˜±Ô±ˆ¬øÓ«¬ Œfl“¬±fl¬h¬±ÀÚ± ŒÏ¬Î¬◊-Œ‡˘±ÀÚ± ‰≈¬˘, Ȭ±Ú± Ȭ±Ú± Œ‰¬±‡≈øȬÀÓ¬
’¬Û±¬ÛøıX¬ ¸±ı˛˘…, ˙…±˜ıÌ« ˜≈‡‡±øÚ Œ˚Ú ¬Û±Ôı˛ ‡≈À ı¸±ÀÚ± ˆ¬±¶®À˚«…ı˛ √õ∂øÓ¬ı˛+¬Ûº ¬Ûı˛ÀÌ
Úœ˘ı˛À„ı˛ ‚±·ı˛±-Œ‰¬±ø˘º ı˛Ê± ‡≈À˘ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ øÀfl¬ Œ‰¬±‡ ¬Ûh¬ÀÓ¬˝◊ ŒÍ¬“±È¬ Ù≈¬ø˘À˚˛
ıÀ˘ ά◊ͬ˘, ëë¤Ó¬ Œı˛œ fl¬Àı˛ ’±¸ÀÓ¬ ˝˚˛∑ ’±˜±ı˛ ø‰¬ôL√± ˝˚˛ Ú± ı≈øÁ¬∑íí
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ˜‘≈ Œ˝À¸ ’±˜±ı˛ øÀfl¬ Œ‰¬À˚˛ ı˘À˘Ú, ë뤽◊ ˝˘ ’Ú≈≈¬Û˜± ñ ’±˜±ı˛
Œ˜À˚˛º Ó¬Àı Œ˜À˚˛ Ú± ıÀ˘ ˜± ı˘À˘˝◊ ı≈øÁ¬ ¸øͬfl¬ ¬Ûøı˛‰¬˚˛ Œ˚˛± ˝˚˛ºííÓ¬±ı˛¬Ûı˛ Œ˜À˚˛ı˛
øÀfl¬ øÙ¬Àı˛ ı˘À˘Ú, ëë’±Àı˛Ø øÙ¬ı˛ÀÓ¬ Œı˛œ ˝Àı Ú±∑ fl¬±Àfl¬ øÚÀ˚˛ ¤˘±˜ ı˘ƒ Œø‡∑íí
’Ú≈¬Û˜± ’ı±fl¬ Œ‰¬±À‡ ’±˜±ı˛ øÀfl¬ ‰¬±˚˛º Ó¬±ı˛¬Ûı˛˝◊ ‰¬øfl¬ÀÓ¬ ıÀ˘ ›Àͬ, ë댸˝◊ Œ˘‡fl¬
fl¬±fl¬±ı±ı≈∑íí
’Ú≈¬Û˜±ı˛ ˜≈À‡ ¤À˝Ú √õ∂ùü qÀÚ ’±˜±ı˛ øı¶ú˚˛ ŒÓ¬± øZ&Ì ı‘øX¬ Œ¬Û˘º › ’±˜±˚˛
ø‰¬Ú˘ øfl¬ fl¬Àı˛ ∑ ’±À· ŒÓ¬± ’±˜±˚˛ fl¬‡ÀÚ± ŒÀ‡À ıÀ˘ ˜ÀÚ ˝˚˛ Ú±º ›ı˛ ı±ı±ı˛ ¸±ÀÔ
√õ∂Ô˜ı±Àı˛ı˛ ÊÚ… ›Àı˛ ı±øh¬ÀÓ¬ ’±¸øº ¤˜Ó¬±ı¶ö±˚˛ ’±˜±ı˛ øÀfl¬ Ó¬±fl¬±ÀÚ±˜±S˝◊ øfl¬
fl¬Àı˛ ıÀ˘ ø˘ ’±˜±ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛∑ ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ ı˛˝À¸…ı˛ ı…±¬Û±ı˛Ø
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â39
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ˜‘≈ Œ˝À¸ ıÀ˘Ú, ë뤽◊ ŒÓ¬± ñ ˜± ’±˜±ı˛ øͬfl¬ ÒÀı˛Àº øfl¬c√ qÒ≈ ˜≈À‡ı˛
øÀfl¬ Œ‰¬À˚˛ Œ‡À˘˝◊ ˝Àı∑ √õ∂̱˜ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı Ú±∑íí
ı±ı±ı˛ fl¬Ô± qÀÚ Ó¬»é¬Ì±» ’Ú≈¬Û˜± Úœ‰≈¬ ˝À˚˛ √õ∂̱˜ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˚±˚˛ ’±˜±˚˛º øfl¬c√ ¬Û±À˚˛
˝±Ó¬ Œı±ı˛ ’±À·˝◊ Ó¬±ı˛ ˝±Ó¬≈øȬ ÒÀı˛ ŒÙ¬˘˘±˜ ’±ø˜º ˜≈À‡ ı˘˘±˜,ëë’±Àı˛Ø fl¬ı˛Â øfl¬∑
’±ø˜ ŒÓ¬± qÀÚø ñ fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ √õ∂øÓ¬øȬ fl¬Ú…±˝◊ ˜± ’i߬۔̫±ı˛ √õ∂±ÌıôL√ øı·Ë˝º ’±ı˛ ŒÓ¬±˜±˚˛
ŒÀ‡ Œı˙ ı≈Á¬ø Œ˚ ’±ø˜ ˆ≈¬˘ qøÚøÚº Ó¬±˝◊ ’±˜±˚˛ ’±ı˛√ õ∂̱˜ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝Àı Ú±º ’±˜±ı˛
’±˙œı«± ¤˜øÚ˝◊ ı˛˝◊˘ ŒÓ¬±˜±ı˛ ÊÚ…ºíí
’Ú≈¬Û˜± ŒÍ“¬±È¬ Ù≈¬ø˘À˚˛ ıÀ˘, ëë˝◊¸Ø Ó¬±˝◊ ’±ı˛ øfl¬Ø ŒÓ¬±˜±ı˛ ’±˙œı«± ’±ø˜ ¤˜øÚ -
¤˜øÚ ŒÚı˝◊ ı± Œfl¬Ú∑ ı±ı± ıÀ˘Ú ñ fl¬˜« fl¬ı˛À˘ Ó¬Àı˝◊ Ú± Ù¬˘ ø˜˘Àıº øıÚ± fl¬À˜« Ù¬˘
˝±ÀÓ¬ ¤À˘› øÚÀÓ¬ ŒÚ˝◊º Ó¬±ÀÓ¬ ’¬Ûı˛±Ò ˝˚˛º Ó¬±˝◊ ¤˜øÚ-¤˜øÚ ’±˙œı«± ŒÚı Ú±º
ŒÓ¬±˜±ı˛ ˜Ó¬ ¸±Òfl¬ Œ˘‡fl¬Àfl¬ ˚‡Ú ˝±ÀÓ¬ı˛ ¸±˜ÀÚ Œ¬ÛÀ˚˛ø Ӭ‡Ú √õ∂̱˜ fl¬Àı˛ Ó¬Àı˝◊
’±˙œı«± ŒÚıº Ú±›, ¤‡Ú ’±˜±ı˛ ˝±Ó¬ ±Àh¬± ŒÓ¬±Øíí
’±ø˜ ı˘˘±˜, ë댸 ŒÓ¬± ±h¬ıº øfl¬c√ Ó¬±ı˛ ’±À· Ó≈¬ø˜ ı˘ÀÓ¬± ñ ’±˜±ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛
Ó≈¬ø˜ ʱÚÀ˘ øfl¬ fl¬Àı˛∑íí
’Ú≈¬Û˜± ¤ı±ı˛ ¤fl¬ı˛fl¬˜ ŒÊ±ı˛ fl¬Àı˛˝◊ øÚÀÊı˛ ˝±Ó¬ ±øh¬À˚˛ øÚÀ˚˛ õ∂̱˜ fl¬ı˛˘ ’±˜±˚˛º
’±˜±ı˛ ı≈Á¬ÀÓ¬ ’¸≈øıÒ± ˝í˘ Ú± ñ ¤˝◊ Œ˜À˚˛ı˛ ŒÀ˝ Ó¬±èÌ… √õ∂Àı˙ fl¬íı˛À˘› ˜±Úø¸fl¬Ó¬±˚˛
¤‡ÀÚ± › ¸˝Ê ¸ı˛˘ øfl¬À˙±ı˛œ˝◊ ı˛íÀ˚˛ Œ·Àº Ó¬±˝◊ ¸À¶ßÀ˝˝◊ ›ı˛ √õ∂̱˜ øÚ˘±˜ ’±ø˜º
√õ∂̱˜ Œ¸Àı˛ ’Ú≈¬Û˜± øıÊø˚˛Úœı˛ ˝±ø¸ Œ˝À¸ ı˘˘, ëëŒÓ¬±˜±ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛ ʱÚÀÓ¬ ’±˜±Àı˛
fl¬±Àı˛± ı±øfl¬ ’±À Œ˚ÚØ ·Ó¬˜±À¸ ˚‡Ú &è±≈ ....ºíí
¤ı±ı˛ ı±Ò± ŒÚ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊, ëë›Àı˛ ˜±, ŒÓ¬±ı˛ fl¬±fl¬±ı±ı≈øȬÀfl¬ ı±˝◊Àı˛ “±h¬ fl¬øı˛À˚˛
Œı˛À‡˝◊ øfl¬ ¸ı fl¬Ô± ı˘øı Ú±øfl¬ Œı˛∑ ¸±ı˛±ı˛±Ó¬ ŒÓ¬± ¬ÛÀh¬ ’±À fl¬Ô± ı˘±ı˛ ÊÚ…º ¤‡Ú
ˆ¬±˘ fl¬Àı˛ ›“ı˛ ’±¬Û…±˚˛ÀÚı˛ ı…ı¶ö± fl¬ı˛ƒ Œø‡º ’±À· Ó¬±h¬±Ó¬±øh¬ ŒÓ¬±ı˛ ˜±Àfl¬ ø·À˚˛ ‡ıı˛ Œ
Œ˚ ŒÓ¬±ı˛ fl¬±fl¬±ı±ı≈øȬÀfl¬ ’øÓ¬ fl¬À©Ü ÒÀı˛ ’±ÚÀÓ¬ Œ¬ÛÀı˛øºíí
’Ú≈¬Û˜±ı˛ fl¬Ô±˚˛ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ ı±Ò±±ÀÚ ¤ı— Ó¬±ı˛ ¬Ûøı˛À√õ∂øé¬ÀÓ¬ ¤˝◊ ıMêı… qÀÚ
’±˜±ı˛ øı¶ú˚˛ ’±Àı˛± ı‘øX¬ Œ¬Û˘º ¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ øfl¬ ı˘ÀÓ¬ ˚±øB¢ √õ∂·˘ˆ¬± Ó¬èÌœ ’Ú≈¬Û˜±∑
’±ı˛ Œfl¬Ú˝◊ ı± Ó¬±Àfl¬ ¤˜Úˆ¬±Àı Ô±ø˜À˚˛ øÀ˘Ú ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊∑ Œfl¬˜Ú ¤fl¬È¬± ı˛˝À¸…ı˛
fl≈¬À˝˘œ Œ˚Ú ø‚Àı˛ Òı˛À ’±˜±˚˛º
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ’ı˙… ’±ı˛ øı˘•§ Ú± fl¬Àı˛ ˝±Ó¬ Òı˛À˘Ú ’±˜±ı˛º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ı˘À˘Ú, ëë’±¸≈Ú
ˆ¬±˝◊ ñ øˆ¬Ó¬Àı˛ ’±¸≈Úº ’±˜±Àı˛ øfl¬ Œ¸Ãˆ¬±·… ñ ’±Ê ¤˝◊ ı±øh¬ÀÓ¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬ÛÒ≈ø˘
¬Ûh¬Àºíí
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ¤fl¬ı˛fl¬˜ ’±˜±ı˛ ˝±Ó¬ ÒÀı˛˝◊ ı±øh¬ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ øÚÀ˚˛ ¤À˘Úº ’Ú≈¬Û˜± ı±˝◊Àı˛ı˛
ı˛Ê±øȬ ıg¬ fl¬Àı˛ øÀ˚˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ Œ·˘ Ó¬±ı˛ ˜±Àfl¬ ’±˜±ı˛ ’±¸±ı˛ ‡ıı˛ øÀÓ¬º
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ ı±øh¬ı˛ ı±˝◊Àı˛ı˛ ı˛+À¬Ûı˛ ¬¸±ÀÔ øˆ¬Ó¬Àı˛ı˛ ı˛+À¬Ûı˛ √ õ∂‰≈¬ı˛ ¬Û±Ô«fl¬…º ı±˝◊Àı˛È¬±
Œ˚˜Ú é¬ø˚˛¯≈û ’±ı˛ ˆ¬/≈ı˛ øˆ¬Ó¬ı˛È¬± ŒÓ¬˜Ú˝◊ ¸±Ê±ÀÚ±-Œ·±Â±ÀÚ± ’±ı˛ ¬Ûøı˛©®±ı˛ ¬Ûøı˛BÂiߺ
¤fl¬Ó¬˘±˚˛ ¸ı˛ ı˛Ê± øÀ˚˛ ŒÏ¬±fl¬±ı˛ ¬Ûı˛˝◊ Œ‰¬±À‡ ¬Ûh¬˘ ≈øÀfl¬ ≈ÀȬ± fl¬Àı˛ ‚ı˛ ñ ’±ı˛
40 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
¸±˜ÀÚ ¤fl¬Ù¬±ø˘ ı“±Ò±ÀÚ± ά◊Àͬ±Úº ά◊Àͬ±ÀÚı˛ øͬfl¬ ˜±Á¬‡±ÀÚ Ó≈¬˘¸œ˜G¬¬ÛÄ Œ¸‡±ÀÚ ¤‡ÀÚ±
√õ∂œ¬Û Ê;˘Àº √õ∂œÀ¬Ûı˛ ¬Û±À˙ Ò≈À¬Ûı˛ Ê;À˘ ˚±›˚˛± fl¬±øͬ&À˘± ¤ı— ‰¬±ı˛¬Û±À˙ Âøh¬À˚˛ Ô±fl¬±
‰¬jÀÚı˛ ¸≈ı˛øˆ¬ ı≈øÁ¬À˚˛ øÀB ñ øfl¬Â≈é¬Ì ’±À· Û˚«ôL√ õ∂œÀ¬Ûı˛ ¸±ÀÔ Ò≈¬Û› Ê;˘ø¢ ¤˝◊
Ó≈¬˘¸œ˜À= º ˆ¬Mê ·‘˝À¶öı˛ ‚Àı˛ Ó≈¬˘¸œı˛ ¬Û”ʱ ø˝j≈Àı˛ ø‰¬ı˛±‰¬øı˛Ó¬ √õ∂Ô±º ’Ó¬¤ı ı±øh¬ÀÓ¬
√õ∂Àı˙ fl¬Àı˛ √õ∂ÔÀ˜ Ó≈¬˘¸œ˜À=¡˝◊ √õ∂̱˜ ʱڱ˘±˜º
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ı˘À˘Ú, ëë’±˜±Àı˛ ı±øh¬ÀÓ¬ ˚“±ı˛±˝◊ √õ∂Ô˜ ’±À¸Ú Ó“¬±Àı˛ √õ∂ÔÀ˜˝◊ øÚÀ˚˛
Œ˚ÀÓ¬ ˝˚˛ ·‘˝fl¬Ó«¬±ı˛ fl¬±À º ’±ı˛ øÓ¬øÚ øÚı±¸ fl¬Àı˛Ú ͬ±fl≈¬ı˛‚Àı˛º Ó¬±˝◊ ͬ±fl≈¬ı˛‚Àı˛˝◊ ’±¬ÛÚ±Àfl¬
øÚÀ˚˛ ˚±øB ¸ı«√õ∂ÔÀ˜º ’±¬ÛÚ±ı˛ ’ÀÚfl¬ √õ∂Àùüı˛ ¸—øé¬l ά◊Mı˛ Œ˚ ›‡±ÀÚ˝◊ √õ∂Ó¬œé¬± fl¬ı˛ÀÂ
’±¬ÛÚ±ı˛ ÊÚ…ºíí
’±ø˜ ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘˘±˜, ëëͬ±fl≈¬ı˛‚Àı˛ ŒÓ¬± ¤fl¬˜±S ͬ±fl≈¬ı˛˝◊ øÚı±¸ fl¬Àı˛Úº Ó¬±˝◊ ’±¬ÛÚ±ı˛
·‘˝fl¬Ó«¬± Œ˚ ͬ±fl≈¬ı˛˝◊ ¶§˚˛— Œ¸È≈¬fl≈¬ ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛ÀÓ¬ ’¸≈øıÒ± ˝ÀB ڱº øfl¬c√ Ó“¬±ı˛ Œfl¬±Ú
¸±fl¬±ı˛ ı˛+À¬Ûı˛ ¬Û”ʱı˛œ ’±¬ÛøÚ∑íí
ñ ëë¤Ó¬È¬± ˚‡Ú ÒÀı˛˝◊ øÚÀ˚˛ÀÂÚ ı±øfl¬È¬±› ’±j±Ê fl¬èÚ Ú±ºíí
ñ ëëı±ı˛±Ì¸œı˛ √õ∂øÓ¬øȬ ’Ú≈-¬Ûı˛˜±Ì≈ÀÓ¬ Âøh¬À˚˛ ’±À øıù´Ú±ÀÔı˛ ¬Û±ıÚ ¬Ûı˛˙º ’±ı˛
øıù´Ú±Ô ˜øjÀı˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ø˙ıˆ¬øMêı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛› ŒÓ¬± Œ¬ÛÀ˚˛ø º Ó¬±˝◊ ˜ÀÚ ˝ÀB ñ
ͬ±fl≈¬ı˛‚Àı˛› ’±¬ÛÚ±ı˛ ·‘˝fl¬Ó«¬±ı˛+À¬Û øÓ¬øÚ˝◊ øıı˛±Ê fl¬ı˛ÀÂÚºíí
ñ ëë¤fl¬˜ øͬfl¬ ÒÀı˛ÀÂÚº Ó¬Àı Ó“¬±ı˛ √õ∂øÓ¬øÚøÒ› ’±ÀÂÚ ¤fl¬ÊÚ ñ ’±˜±ı˛ &èÀıº
˝◊©Ü ¤ı— Ó“¬±ı˛ √õ∂øÓ¬øÚøÒ &èÀıÀfl¬ øÚÀ˚˛˝◊ ’±˜±ı˛ ͬ±fl≈¬ı˛‚ı˛ºíí
ı˘ÀÓ¬ ı˘ÀÓ¬ ͬ±fl≈¬ı˛‚Àı˛ı˛ ¸±˜ÀÚ ’±˜±˚˛ øÚÀ˚˛ ¤À˘Ú ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ º ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛
ͬ±fl≈¬ı˛‚ı˛øȬ ŒÂ±È¬ ˝À˘› Œı˙ ¸≈jı˛ˆ¬±Àı ¸±Ê±ÀÚ± º ø¸—˝±¸ÀÚ fl¬Ó¬ Œ˚ ͬ±fl≈¬Àı˛ı˛ ˜”øM« ’±ı˛
Ù¬ÀȬ± ı¸±ÀÚ± ı˛À˚˛À Ӭ± &ÀÌ ı˘±› Œı˙ ¸˜˚˛¸±À¬Ûé¬ ı…±¬Û±ı˛ º ø¸—˝±¸ÀÚı˛ øͬfl¬ ˜Ò…‡±ÀÚ
¤fl¬øȬ ıh¬ ¬Û±Ôı˛ı±øȬÀÓ¬ ı¸±ÀÚ± ı˛À˚˛À fl¬±À˘± ı˛À„ı˛ ¤fl¬øȬ ø˙ıø˘/º ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ Œ¸øÀfl¬
øÚÀ«˙ fl¬Àı˛ ı˘À˘Ú, ëë˝◊øÚ˝◊ ’±˜±ı˛ √õ∂±ÀÌù´ı˛ ı±ı± øıù´Ú±Ôº œé¬±ı˛ √¸˜À˚˛ ¶§˚˛— &èÀı
¤˝◊ øıù´Ú±Ô ø˘/ ’±˜±˚˛ øÀ˚˛ ıÀ˘øÂÀ˘Ú, 뤽◊ ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛ ‰¬ı˛ÀÌ ¸ıøfl¬Â≈ı˛ ±˚˛ˆ¬±ı˛
¸˜¬Û«Ì fl¬Àı˛ øÀ˚˛ øÚÀÊ ’˜‘ÀÓ¬ı˛ ¸ôL√±Úı˛+À¬Û ˙ı˛Ì±·Ó¬ ˝À˚˛ Ô±flƒ¬º Ó¬Àı˝◊ ŒÓ¬± ά◊¬Û˘øt
fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛øı ¸‘ø©Üı˛˝À¸…ı˛ √õ∂fl‘¬Ó¬ ¶§ı˛+¬Ûº ¬Û“±Àfl¬ ı±¸ fl¬Àı˛› ¬ÛÇ¬Ê Œ˚˜Ú øÚ˜«˘ ’±ÚÀj
˘ Œ˜À˘ ÊœıÚ Î¬◊¬ÛÀˆ¬±· fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ ŒÓ¬˜Ú˝◊ ¬˚Ô±˚Ô ˙ı˛Ì±·Ó¬ ˝ÀÓ¬ ¬Û±ı˛À˘ Û‘øÔıœı˛
¸fl¬˘ ˜±ø˘ÀÚ…ı˛ ˜±ÀÁ¬ Ô±fl¬À˘› ¤Ó¬È≈¬fl≈¬ ˜ø˘ÚÓ¬± ŒÓ¬±Àfl¬ ¶Û˙« fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛Àı Ú±º ¶⁄©Ü±
Œ˚˜Ú ^©Ü± ˝À˚˛ ¸‘ø©Üı˛ Œ‡˘± ά◊¬ÛÀˆ¬±· fl¬Àı˛Ú ŒÓ¬˜Ú˝◊ Ó≈¬˝◊› ÊœıÚ˚La̱ı˛ ˜±ÀÁ¬ ŒÔÀfl¬›
^©Ü±ı˛ ˜Ó¬˝◊ øÚø˘«lˆ¬±Àı ÊœıÀÚı˛ ¸fl¬˘ ı˛¸ ά◊¬ÛÀˆ¬±· fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛øıº ÊœıÀÚ ≈Àˆ«¬±·
¤À˘› Ó¬±Àfl¬ ˝±ø¸˜≈À‡ Œˆ¬±· fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛øıº fl¬±ı˛Ì ¤fl¬˜±S ˙ı˛Ì±·Ó¬ ˝ÀÓ¬ ¬Û±ı˛À˘˝◊ Œ˚
¸≈‡ ≈–‡ ¸˜±Ú ˝˚˛ ’±Új¸±·ı˛ ά◊ÔÀ˘ºí &èÀÀıı˛ Œ¸˝◊ fl¬Ô±ı˛ &ı˛+Q ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛ÀÓ¬
fl¬©Ü ˝˚˛øÚ ’±˜±ı˛º Ó¬±˝◊ Ó“¬±ı˛˝◊ øÚÀ«ø˙Ó¬ ¬ÛÀÔ ˙ı˛Ì±·øÓ¬ı˛ ˜±ÀÁ¬ øÚÀÊÀfl¬ ¸“À¬Û øÀ˚˛ ’±øÂ
Ûı˛˜±ÚÀjºíí
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ fl¬Ô±ı˛ Òı˛Ì qÀÚ ’±À·˝◊ ı≈ÀÁ¬ø¢±˜ Œ˚ ˝◊øÚ ˚Ô±Ô«˝◊ :±Úœ ˜±Ú≈¯∏º
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â41
øfl¬c√ ›“ı˛ ¤˝◊ fl¬Ô± qÀÚ Î¬◊¬Û˘øt fl¬ı˛ÀÓ¬ ’¸≈øıÒ± ˝˘ Ú± Œ˚ ›“ı˛ ’ôL√Àı˛ı˛ ’ôL√–¬Û≈Àı˛
˘≈øfl¬À˚˛ ’±À ¤fl¬ ¸≈·ˆ¬œı˛ ¸±Òfl¬ ¸MW±º Ú˝◊À˘ ¤˜Ú ıËp±Ú≈ˆ”¬øÓ¬ ŒÓ¬± ¸˝ÀÊ Ê±·±ı˛ fl¬Ô±
Ú˚˛º ’±ı˛ ˚“±ı˛ ŒÔÀfl¬ ˜La øÚÀ˚˛ ¤˜Ú øı… ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬ Ó“¬±ı˛ ˜ÀÚ ŒÊÀ·À Œ¸˝◊ ˜˝±R±ı˛
¬Ûøı˛‰¬˚˛› ŒÓ¬± ʱÚÀÓ¬ ˝˚˛ ¤ı±ı˛º ’Ó¬¤ı øÊ:±¸± fl¬ı˛˘±˜, ëëŒfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ &èÀı∑
Œfl¬±Ô±˚˛ Ó“¬±ı˛ ’±|˜∑íí
˜‘≈ ˝±¸À˘Ú ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊, ëë&èÀÀıı˛ ’±|˜ Œ˚ ¸˜·Ë øıù´ Ê≈Àh¬ √õ∂øÓ¬øȬ ˆ¬ÀMêı˛
˝+À˚˛º ˚‡Ú Œ˚‡±ÀÚ ’±ÀÓ«¬ı˛ ά◊X¬±Àı˛ı˛ √õ∂À˚˛±ÊÚ Œ¸‡±ÀÚ˝◊ √õ∂fl¬È¬ ˝Ú øÓ¬øÚº &èÀı Œ˚
˜˝±Ú ’±Új˜˚˛ ˜±Ú≈¯∏º øı… ıËp±ÚÀj ¸ı«é¬Ì øıÀˆ¬±ı˛ ˝À˚˛ Ô±Àfl¬Ú ıÀ˘ Ó“¬±ı˛ ¸±ÒÚÚ±˜
ıËp±Új ¬¶§±˜œº ͬ±fl≈¬Àı˛ı˛ ’±¸ÀÚ Ó“¬±ı˛ √¤fl¬øȬ Ù¬ÀȬ±·Ë±Ù¬› ŒÓ¬± ı±Ò±ÀÚ± ı˛À˚˛Àº ı±ı± øıù´Ú±Ô
ø˘À/ı˛ ά±ÚøÀfl¬ Œ‡≈Úºíí
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-ı˛ øÚÀ«˙˜Ó¬ Ó“¬±ı˛ ͬ±fl≈¬Àı˛ı˛ ’±¸ÀÚ ’øÒøá¬Ó¬ ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛ ά±ÚøÀfl¬
‰¬±˝◊˘±˜ ’±ø˜ ’±ı˛ Ó¬»é¬Ì±» ’±˜±ı˛ ‘ø©Ü øÚıX ˝˘ ¤fl¬øȬ Œ¸±Ú±˘œ ŒÙˬÀ˜ ı“±Ò±ÀÚ±
Ù¬ÀȬ±ı˛ øÀfl¬º ˜≈UÀÓ«¬ı˛ ˜ÀÒ… ¤fl¬ ’¬Û±øÔ«ı øı¶ú˚˛ ø‚Àı˛ Òı˛˘ ’±˜±ı˛ ≈À‰¬±‡º ¤øfl¬ Œ‡øÂ
’±ø˜∑ ’±Ê ¸g¬…±˚˛ fl¬±˙œ Œà¬˙ÀÚ ¬Û±¬Û«Ì fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûı˛˝◊ Œ˚ Œ¸Ã˜…˜”øM« Ÿø¯∏ı˛ ˙«Ú
’À˘Ãøfl¬fl¬ˆ¬±Àı Œ¬ÛÀ˚˛ø¢±˜ ¤ Œ˚ ’øıfl¬˘ Œ¸˝◊ ˜”øM«º ˝◊øÚ˝◊ Ó¬Àı ıËp±Új ¬¶§±˜œ ∑
’±Ê ’±˜±˚˛ Œfl¬f fl¬Àı˛ Œ˚¸ı ’‚È¬Ú ‚ȬÀ Œ¸¸Àıı˛ ŒÓ¬± ˝◊øÚ˝◊ Œfl¬føıj≈º fl¬±˙œ
Œà¬˙ÀÚ ›ˆ¬±Àı ’±˜±˚˛ ˙«Ú øÀ˚˛ ˆ¬±ıøı˝W˘ fl¬Àı˛ ŒÈ¬™Ú ø˜¸ Ú± fl¬ı˛±À˘ ŒÓ¬± ’±ÊÀfl¬ı˛
¤˝◊¸ı ‚Ȭڱı˘œı˛ øfl¬Â≈˝◊ ‚ȬӬ Ú±º øı˛Mê ˝±ÀÓ¬ ¤ˆ¬±Àı fl¬±˙œÀÓ¬ ’±¸±› ˝Ó¬ Ú± ¤ı— Ó“¬±ı˛˝◊
ø˙¯∏… ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ ¸±ÀÔ ¤˜Ú ˝+…Ó¬±› ‚ȬӬ Ú±º ’±ı˛ ¸ı ŒÔÀfl¬ ’±}¬À˚«…ı˛ ı…±¬Û±ı˛
ñ ¶§˚˛— &èÀı Œ˚ ’‚ȬÀÚı˛ ¸”‰¬Ú± ‚Ȭ±À˘Ú Ó¬±ı˛ ¸”ø‰¬fl¬±ˆ¬ı˛ÀÌ ı˛é¬±fl¬Ó«¬±ı˛ ı˛+À¬Û ¤ø·À˚˛
¤À˘Ú Ó“¬±ı˛˝◊ ø˙¯∏…º ˝◊øÓ¬¬Û”Àı« ’Ú≈¬Û˜±ı˛ fl¬±Â ŒÔÀfl¬ Œ˚ ¸±˜±Ú… ¸”S Œ¬ÛÀ˚˛ø Ӭ±ı˛ ¸±ÀÔ
ø˜ø˘À˚˛ Œ‡ÀÓ¬ Œ·À˘ ŒÓ¬± Œı˙ ¬Ûøı˛©®±ı˛ ˝À˚˛ ˚±ÀB ñ ’±ÊÀfl¬ı˛ ’‚ȬÀÚı˛ ŒÚ¬ÛÀÔ…
Œfl¬±Ú ¬Û”ı«øÚX«¬±øı˛Ó¬ ø‰¬SڱȬ… fl¬±Ê fl¬ı˛Àº øfl¬c√ Œ˚Ȭ± Œı±Á¬± ˚±ÀB ڱ Ó¬± ˝˘ ñ ¤˝◊
ø‰¬SÚ±ÀȬ…ı˛ ’ıÓ¬±ı˛Ì± ‚Ȭ˘ Œfl¬Ú∑ øfl¬ ά◊ÀVÀ˙…∑
’±˜±ı˛ ≈íÀ‰¬±À‡ øı¶ú˚˛øı˝W˘ ‘ø©Ü ˘é¬… fl¬Àı˛ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘À˘Ú, ëëøfl¬
ˆ¬±˝◊∑ &èÀÀıı˛ ¸±ÀÔ ˝◊øÓ¬¬Û”Àı«˝◊ ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ‡± ˝À˚˛À ڱøfl¬∑íí
ά◊MÀı˛ ˜‘≈ Œ˝À¸ ’±ø˜› ı˘˘±˜, ëëÓ¬± ˝À˚˛À Δıøfl¬ Ø øfl¬c√ ’±˜±ı˛ Œ˚ ˜Ú ı˘À ›“ı˛
¸±ÀÔ ’±˜±ı˛ Œ‡± ˝›˚˛±ı˛ øı¯∏˚˛È¬± ’±¬ÛÚ±ı˛› ’:±Ó¬ Ú˚˛ºíí
ñ ëë˜Ú ı˘ÀÂ∑íí
ñ ëë˜ÀÚı˛ ’±ı˛ Œ±¯∏ øfl¬ ∑ ‚Ȭڱ¸”S ø˜ø˘À˚˛ Œ‡À˘ ŒÓ¬± ŒÓ¬˜ÚøȬ˝◊ ˜ÀÚ ˝˚˛ºíí
ñ ëëÓ¬Àı ŒÓ¬± ‚Ȭڱ¸”SøȬ› qÚÀÓ¬ ˝˚˛ºíí
’Ó¬¤ı ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊Àfl¬ ‡≈À˘ ı˘˘±˜ ˘ÀéƬÃı˛ Ò˜«¸ˆ¬±˚˛ Œ˚±· Œı±ı˛ ˘À鬅 ’±˜±ı˛
ŒÈ¬™ÀÚ ›Í¬± ¤ı— ’±Ê fl¬±˙œ Œà¬˙ÀÚ ’ıÓ¬ı˛Ì ŒÔÀfl¬ qè fl¬Àı˛ ›“ı˛ ¸±ÀÔ Œ‡± ˝›˚˛±ı˛
’±À·ı˛ ˜≈UÓ«¬ ¬Û˚«ôL√ ‚ÀȬ ˚±›˚˛± ¸fl¬˘ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ fl¬Ô±º ¸ı qÀÚ ˜‘≈ Œ˝À¸ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊
ı˘À˘Ú, ëë’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬±À ˚± qÚ˘±˜ Ó¬±ı˛ ¸ı øfl¬ ø˜ø˘À˚˛ Œ‡À˘ ¤˝◊ ˚±ıÓ¬œ˚˛ ’Ó¬œøf˚˛
42 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
¯∏h¬˚ÀLaı˛ ˜”˘ fl¬Ó«¬± ø˝À¸Àı &èÀÀıı˛ ¤ı— ’±˜±ı˛ ά◊¬Ûı˛˝◊ ¸Àj˝ ʱ·±ı˛ fl¬Ô±º øfl¬c√
øıù´±¸ fl¬èÚ ñ ¤ı˛ ¸±˜±Ú… øfl¬Â≈ Ó¬Ô…› ’±˜±ı˛ ʱڱ ø¢ Ú±º ˝˚˛ÀÓ¬± &èÀı ʱÚÀÓ¬
¬Û±Àı˛Úº fl¬±ı˛Ì ‹˙œøÚÀ«À˙ ¸‘ø©Ü øÚ˚˛LaÀÌı˛ ¸≈˜˝±Ú fl¬˜«˚À:ı˛ ¸±ÀÔ øÓ¬øÚ Œ˚ ˚≈Mê ’±ÀÂÚ
¸ı«ÀÓ¬±ˆ¬±Àıº Ó¬±˝◊ øıù´¸—¸±Àı˛ Ó“¬±ı˛ ’ʱڱ øfl¬Â≈˝◊ Ô±fl¬±ı˛ fl¬Ô± Ú˚˛ºíí
ñ ëëøfl¬c√ øÓ¬øÚ øfl¬ ’±¬ÛÚ±Àfl¬ øfl¬Â≈˝◊ Ê±Ú±Ú øÚ∑ Ó¬±˝À˘ ˙±ù´À˜Ò ‚±ÀȬ ›ˆ¬±Àı
’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±ÀÔ ’±˜±ı˛ Œ‡± ˝›˚˛± øfl¬ ŒÚ˝±Ó¬˝◊ fl¬±fl¬Ó¬±˘œ˚˛ Œ˚±·∑íí
ñ ëëÚ±– ¤øȬ fl¬±fl¬Ó¬±˘œ˚˛ Œ˚±À·ı˛ ˜Ó¬ fl¬Àı˛ ¸±Ê±ÀÚ± ˝À˘› ’±ÀÓ¬ Ó¬± Ú˚˛º ¤˝◊
‚Ȭڱı˛ ø‰¬SڱȬ… &èÀı˝◊ ¸±øÊÀ˚˛øÂÀ˘Ú ¤ı— ’±˜±˚˛ øÀ˚˛øÂÀ˘Ú ¸˝-’øˆ¬ÀÚÓ¬±ı˛ ˆ”¬ø˜fl¬±º
&èÀı ˚‡Ú ·Ó¬ ˜±À¸ ’±˜±Àı˛ ı±øh¬ÀÓ¬ ¤À¸øÂÀ˘Ú Ó¬‡Ú øÓ¬øÚ˝◊ ’±˜±Àı˛ ʱøÚÀ˚˛øÂÀ˘Ú
’±¬ÛÚ±ı˛ fl¬Ô±º ’±¬ÛÚ±ı˛ ˚±ıÓ¬œ˚˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛ Ó¬‡Ú˝◊ Œ¬ÛÀ˚˛ø¢±˜ ’±˜ı˛±º &èÀı ¤›
ıÀ˘øÂÀ˘Ú Œ˚ ’±Ê˝◊ ’±¬ÛøÚ ¤fl¬øȬ øıÀ˙¯∏ ’‚ȬÀÚı˛ ˜±Ò…À˜ ¸•Û”Ì« øı˛Mê ’ı¶ö±˚˛
fl¬±˙œÒ±À˜ ¤À¸ Œ¬Û“±ÂÀıÚº Ó¬±˝◊ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˚±ıÓ¬œ˚˛ ¶§±BÂÀjı˛ √õ∂øÓ¬ ‘ø©Ü ı˛±‡±ı˛ ±ø˚˛Q›
&èÀı ’±˜±Àfl¬˝◊ øÀ˚˛øÂÀ˘Úº &èÀı ¤› ıÀ˘øÂÀ˘Ú ñ Œ˚ ≈˝◊ ı˛±Ó¬ ’±¬ÛøÚ fl¬±˙œÀÓ¬
Ô±fl¬ÀıÚ Œ¸˝◊ ≈˝◊ ı˛±Ó¬ Œ˚Ú ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ’±˜±ı˛ ’±øÓ¬ÀÔ…˝◊ ı˛±ø‡ºŒ¸ÊÚ…˝◊ øÓ¬øÚ ’±˜±˚˛
’±À˙ øÀ˚˛øÂÀ˘Ú ’±Ê ¸g¬…±˚˛˛ ›˝◊ øÚø«©Ü ¸˜À˚˛ ˙±ù´À˜Ò ‚±ÀȬ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ Ô±fl¬±ı˛ ÊÚ…º
¤˜Úøfl¬, ’±¬ÛÚ±Àfl¬ ø‰¬ÚÀÓ¬ ˚±ÀÓ¬ ’±˜±ı˛ ’¸≈øıÒ± Ú± ˝˚˛ Œ¸ÊÚ… ’±˜±ı˛ ≈˝◊ w≈ı˛ ˜Ò…‡±ÀÚ
¶Û˙« fl¬íÀı˛ ’±¬ÛÚ Œ˚±·ıÀ˘ &èÀı ’±˜±˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ˜≈‡‡±øÚ› ø‰¬øÚÀ˚˛ øÀ˚˛øÂÀ˘Úº
Œ¸ÊÚ…˝◊ ’±ø˜ øÚX«¬±øı˛Ó¬ ¸˜À˚˛ ˙±ù´À˜Ò ‚±ÀȬ “±øh¬À˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ÊÚ… √õ∂Ó¬œé¬± fl¬ı˛ø¢±˜ºíí
ñ ëëøfl¬c√ ’±˜±ı˛ ˜Ó¬ ¸±˜±Ú… ˜±Ú≈À¯ı˛ ÊÚ…¬ fl¬±˙œÒ±À˜ı˛ ˜Ó¬ ˜˝±Ó¬œÀÔ« ¤Ó¬
¬Û”ı«¬Ûøı˛fl¬øäÓ¬ ø‰¬SڱȬ… ı˛‰¬Ú±ı˛ øfl¬ √õ∂À˚˛±ÊÚ ø¢ ∑íí
ñë눬±˝◊ ,√õ∂À˚˛±ÊÚ Ú± Ô±fl¬À˘ ŒÓ¬± &èÀÀıı˛ ˜Ó¬ ˜˝±¬Û≈è¯∏ı˛± Œfl¬±Ú ’±À˚˛±ÊÚ fl¬Àı˛Ú
Ú±º ¤“Àı˛ √õ∂øÓ¬øȬ øıÀ˙¯∏ ’±À˚˛±ÊÀÚı˛ ŒÚ¬ÛÀÔ…˝◊ Œ˚ Ô±Àfl¬ ¤˜Ú ¸≈¬Ûøı˛fl¬øäÓ¬ ’‚ȬÀÚı˛
ø‰¬SڱȬ…º ’±ı˛ ı˘±˝◊ ı±U˘… Œ˚ ¤˜Ú ’‚ȬÀÚı˛ ø‰¬SڱȬ… ı±øÚÀ˚˛ ’±¬ÛÚ±Àfl ¤˝◊ Δı-
≈øı«¬Û±Àfl¬ ŒÙ¬˘±ı˛ ŒÚ¬ÛÀÔ…› ¬øÚ‚«±» Œfl¬±Ú øıÀ˙¯∏ ά◊ÀV˙… ’±Àºíí
ñ ëëøfl¬c√ Œ¸˝◊ øıÀ˙¯∏ ά◊ÀV˙…øȬ ʱڱ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ øfl¬∑íí
ñ ë눬±˝◊, øıøÒı˛ ά◊ÀV˙… øıøÒı˛ fl‘¬¬Û± øˆ¬iß Î¬◊¬Û˘øt fl¬ı˛± Œ˚ ŒıÓ¬±Àı˛› ’¸±Ò…º
Œ˚˝◊ ‚Ȭڱı˛ ¸”S¬Û±Ó¬ øÓ¬øÚ ‚Ȭ±Ú Ó¬± ˚Ó¬é¬Ì Ú± ά◊¬Û¸—˝±Àı˛ ά◊¬ÛڜӬ ˝ÀB ӬӬé¬Ì Œ¸˝◊
‚Ȭڱı˛ ˜”˘ ά◊ÀV˙… øıÀù≠¯∏ÀÌı˛ Œfl¬±Ú ά◊¬Û±˚˛˝◊ Œ˚ ŒÚ˝◊ºíí Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ˜‘≈ Œ˝À¸ ı˘À˘Ú
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊, ëë’±¬Û±Ó¬Ó¬– øfl¬Â≈é¬Ì ¤¸ı ˜”˘Ó≈¬øı Œı˛À‡ ¤‡Ú ‰¬˘≈Ú ŒÓ¬± ˆ¬±˝◊, Œ‰¬±À‡˜≈À‡
Ê˘-Ȭ˘ øÀ˚˛ ‡±›˚˛±±›˚˛± Œ¸Àı˛ ŒÚÀıÚº ¸±ı˛±øÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ øÀ˚˛ Òfl¬˘ ŒÓ¬± fl¬˜
˚±˚˛øÚ ºíí
ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ Ó¬±˝◊ º ¸±ı˛±øÀÚı˛ ŒÈ¬™Ú˚±S± ı± øÀ˘ ¸g¬…±Àı˘±˚˛ fl¬±˙œ Œà¬˙ÀÚ Œ¬Û“ÃÂÀÚ±ı˛
¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬ ’±˜±˚˛ Œfl¬f fl¬Àı˛ Œ˚ ¸fl¬˘ ‚Ȭڱ√õ∂ı±˝ ‚Ȭ˘ Ó¬±ÀÓ¬ Òfl¬˘ ˆ¬±˘˜Ó¬˝◊ Œ·ÀÂ
˙ı˛œı˛-˜ÀÚı˛ ά◊¬Ûı˛ øÀ˚˛º ’±ı˛ Œ¸˝◊ Òfl¬À˘ı˛ ˜Ò… ŒÔÀfl¬ ŒÊÀ·À √õ∂ùü ñ ’±˜±˚˛ Œfl¬f
fl¬Àı˛ ¤˝◊ ˚±ıÓ¬œ˚˛ ’‚È¬Ú ‚Ȭ±ÀÚ±ı˛ ά◊ÀV˙… øfl¬ Ø ¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ ŒÓ¬± Œfl¬±Ú ά◊Mı˛˝◊ ø˜˘À ڱ
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â43
Ó¬±ı˛º ʱøÚ Ú± ñ ˝˚˛ÀÓ¬± ˜˝±fl¬±À˘ı˛ ø¸j≈Àfl¬˝◊ ŒÓ¬±˘± ’±À Œ¸˝◊ ά◊Mı˛º øÚø«©Ü ¸˜˚˛ Ú±
’±¸± ¬Û˚«ôL√ Œ¸˝◊ ø¸j≈fl¬ Œ‡±˘± ŒÓ¬± fl¬±Àı˛±ı˛ fl¬˜« Ú˚˛º ’Ó¬¤ı ˜Ú ı˘˘ ñ ˚± øÚÀ˚˛
Œˆ¬Àı ¤˝◊ ¸˜À˚˛ Œfl¬±Ú ¸≈ı˛±˝± ˝Àı Ú± Ó¬±ı˛ ÊÚ… ¤˝◊ ˜≈UÀÓ«¬ øÚÀÊÀfl¬ ø‰¬ôL√±ı˛ ˜±˚˛±Ê±À˘
Êøh¬À˚˛ Œfl¬±Ú ˘±ˆ¬ ŒÚ˝◊Ä Œ˚ ‚Ȭڱ√õ∂ı±À˝ı˛ ά◊¬Ûı˛ ’±˜±ı˛ Œfl¬±Ú øÚ˚˛LaÌ ŒÚ˝◊ Ó¬± øÚÀ˚˛ Œˆ¬Àı
’˚Ô± ¸˜˚˛ Ú©Ü fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ Ó¬±Àfl¬ ^©Ü± ø˝À¸Àı ά◊¬ÛÀˆ¬±· fl¬ı˛±˝◊ Œ|˚˛º Ó¬±˝◊ ˚±ıÓ¬œ˚˛
√õ∂ùü ’±¬Û±Ó¬Ó¬– ˆ¬øı¯∏…ÀÓ¬ı˛ ‡±ÀÓ¬ ʘ± fl¬Àı˛ øÀ˚˛ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ √õ∂ô¶∏±ı˜Ó¬ ıÓ«¬˜±ÀÚı˛
fl¬±ÀÊ˝◊ ˜ÀÚ±øÚÀı˙ fl¬ı˛ÀÓ¬ ά◊À…±·œ ˝˘±˜ º
Û“±‰
˜±Ú≈À¯∏ı˛ ÊœıÚ ˝˘ ά◊Mı˛ÀÌı˛ ¬ÛÔº øfl¬c√ ¤˝◊ ¬ÛÀÔı˛ √õ∂øÓ¬øȬ ı“±Àfl¬ Ô±Àfl¬ fl¬Àͬ±ı˛
¬Ûı˛œé¬±º ¬Ûı˛˜±R± Ó“¬±ı˛ Êœı±R±ı˛+¬ÛÀı˛ ¸±Ô«fl¬Ó¬±ı˛ ø˙± Œ‡±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… ŒÚÚ ¤˝◊ ¬Ûı˛œé¬±º
fl¬‡ÀÚ± øÓ¬øÚ ¬Ûı˛œé¬± fl¬Àı˛Ú ˜±˚˛±À˜±˝ øÀ˚˛, fl¬‡ÀÚ± ø√õ∂˚˛ÊÀÚı˛ ŒÔÀfl¬ ’±‚±Ó¬ øÀ˚˛, fl¬‡ÀÚ±
ˆ¬˚˛±ı˝ øı¬Û øÀ˚˛, ’±ı±ı˛ fl¬‡ÀÚ± ı± ‚Ȭڱ‰¬ÀSê ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı øÚ–¸•§˘ fl¬Àı˛ øÀ˚˛º ¤˝◊
¬Ûı˛œé¬±˚˛˛ ¸±Ù¬˘… ¬Û±›˚˛±ı˛ ¤fl¬È¬±˝◊ ˜La ñ ˝◊À©Üı˛ √õ∂øÓ¬ øÚÀÊÀfl¬ ¸˜¬Û«Ì fl¬Àı˛ øÀ˚˛ qÒ≈
ΔÒ˚«… ÒÀı˛ Ó“¬±ı˛ ˘œ˘± ά◊¬ÛÀˆ¬±· fl¬Àı˛ ˚±›˚˛±º Œ˚ ¤˝◊ ¬Ûı˛œé¬±˚˛ ΔÒÀ˚«…ı˛ ¸±ÀÔ ˙ı˛Ì±·øÓ¬
ıʱ˚˛ ı˛±‡ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ó¬±ı˛˝◊ ά◊¬Ûı˛ ıø¯∏«Ó¬ ˝˚˛ ‹˙œfl‘¬¬Û±ı˛ |±ıÌÒ±ı˛±º ’Ó¬œÀÓ¬ ¤˝◊ı˛fl¬˜
’øˆ¬:Ó¬± ŒÓ¬± ’±˜±ı˛ ıh¬ fl¬˜ ˝˚˛øÚº Ó¬±˝◊ ¤ı±ı˛› ’±ø˜ ΔÒ˚«… ÒÀı˛˝◊ ’±˜±ı˛ √õ∂±ÀÌı˛¬
ͬ±fl≈¬Àı˛ı˛ ˙ı˛Ì±·Ó¬ ˝À˚˛ ı˛˝◊˘±˜ fl¬±ı˛Ì ’±ø˜ Œ˚ ʱøÚ ˙ı˛Ì±·Ó¬ ˆ¬MêÀfl¬ øÓ¬øÚ ŒÙ¬˘ÀÓ¬
¬Û±Àı˛Ú Ú±Ä ˆ¬ÀMêı˛ ˆ¬øMê ¸≈‘Ϭˇ fl¬Àı˛ ŒÓ¬±˘±ı˛ ÊÚ… ¬Ûı˛œé¬± ŒÚÚ øͬfl¬˝◊ Ó¬Àı ¬Ûı˛œé¬±˚˛ fl‘¬Ó¬fl¬±˚«…
˝ÀÓ¬ ¬Û±ı˛À˘ øÓ¬øÚ Ó“¬±Àfl¬ ˆ¬øı˛À˚˛› ŒÓ¬±À˘Ú fl‘¬¬Û±ı˛ Δıˆ¬Àıº
’±Àʱ ‚Ȭ˘ Ú± Œfl¬±Ú ı…øÓ¬S꘺ ¤˝◊ ı˛±Ó¬øȬ˝◊ ’±˜±˚˛ı≈øÁ¬À˚˛ ø˘ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊Àfl¬ ˜±Ò…˜
fl¬Àı˛ ¬Ûı˛À˜ù´ı˛ øfl¬ ’¬Ûı˛+¬Û ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ά◊¬Û˝±ı˛ Ó≈¬À˘ øÀ˘Ú ’±˜±ı˛ ˝±ÀÓ¬º ’ÀÚfl¬ ˜˝±R±ı˛
¸±ÒÚ Î¬◊¬Û˘øtı˛ ’±À˘±˝◊ ’±˜±ı˛ ˜ÚÀfl¬ ’±À˘±øfl¬Ó¬ fl¬Àı˛ Ó≈¬À˘À ’±Ê ¬Û˚«ôLÄ√ Ó“¬±Àı˛
’øˆ¬:Ó¬± ’±˜±ı˛ Œ˘‡ÚœÀfl¬ fl¬Àı˛ Ó≈¬À˘À œl ñ ’±˜±˚˛ fl¬˘˜ı˛+À¬Û øÚı«±ø‰¬Ó¬ fl¬Àı˛
÷ù´ı˛ Œ¸˝◊ ’±À˘±fl¬œl ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ¶§± Âøh¬À˚˛ øÀ˚˛ÀÂÚ ’±˜±ı˛ ’±R±ı˛ ’±Rœ˚˛ ¬Û±Í¬fl¬-
¬Û±øͬfl¬±Àı˛ ˜±ÀÁ¬º ¤˝◊ ı˛±ÀÓ¬ øÓ¬øÚ ’±˜±ı˛ ˘±Àˆ¬ı˛ Ó¬±ø˘fl¬±˚˛ ˚≈Mê fl¬ı˛À˘Ú ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-
¤ı˛ ˜˝±ÊœıÀÚı˛ ’øˆ¬:Ó¬± ñ øfl¬ˆ¬±Àı ˝◊©Üfl‘¬¬Û±ı˛ ¬Ûı˛˙ Ó“¬±ı˛ ÊœıÀÚ øÚÀ˚˛ ¤À¸À ¬Ûı˛˜
ı˛+¬Û±ôL√ı˛Ä ¤fl¬ÊÚ ¸±Ò±ı˛Ì ·‘˝œ ˝À˚˛› qÒ≈˜±S ˙ı˛Ì±·øÓ¬ı˛ ˜±Ò…À˜˝◊ øfl¬ˆ¬±Àı øÓ¬øÚ ¸—¸±Àı˛ı˛
ΔÚøjÚ ÊœıÚ˚±S±ı˛ øÚ·Ó¬ ¬Û±¬Ûé¬À˚˛ı˛ ˜±ÀÁ¬› ˘±ˆ¬ fl¬Àı˛ÀÂÚ ¬Ûı˛˜ fl‘¬¬Û±ı˛ ¬Û±ıÚ ¬Ûı˛˙º
øfl¬c√ Œ¸˝◊ √õ∂¸À/ ˚±›˚˛±ı˛ ’±À· ’±Àı˛± øfl¬Â≈ fl¬Ô± ıÀ˘ ŒÚ˚˛± ’±ı˙…fl¬º Ó¬±ı˛ ¸±ı˛±—˙
’ı˙…˝◊ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ ’±øÓ¬ÀÔ˚˛Ó¬±º ’±˜±˚˛ øfl¬ Œ˚ ’±¬Û…±˚˛Ú fl¬ı˛À˘Ú øÓ¬øÚ øfl¬ ı˘ıØ
¬Ûøı˛¬Û±øȬˆ¬±Àı ‡±›˚˛±ÀÚ± ŒÔÀfl¬ ı˛±ÀÓ¬ı˛ øı|±À˜ı˛ ı…ı¶ö± ¬Û˚«ôL√ ¸ı˝◊ fl¬Àı˛ øÀ˘Ú ¸±ÚÀjº
44 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
¤Àé¬ÀS ’ı˙… ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊-¤ı˛ ·‘ø˝Úœ ’?Ú±ÀıÃø ¤ı— fl¬Ú…± ’Ú≈¬Û˜±ı˛ Œ˚±·… ¸/ÀÓ¬ı˛›
ά◊À{°‡ fl¬ı˛± √õ∂À˚˛±ÊÚº øıÀ˙¯∏Ó¬– ’?Ú±ÀıÃøı˛ fl¬Ô± ŒÓ¬± ı˘ÀÓ¬˝◊ ˝˚˛º ¸±Ò±ı˛ÌÓ¬– Œ‡±
˚±˚˛ ñ ’±¬ÛÚÀˆ¬±˘± ¶§±˜œ ά◊¬Û˚±‰¬fl¬ ˝À˚˛ ¤Ó¬ ı˛±ÀÓ¬ ’øÓ¬øÔ ÒÀı˛ øÚÀ˚˛ ¤À˘ 99 ˙Ó¬±—˙
·‘ø˝Úœ˝◊ ·‘˝fl¬Ó«¬±Àfl¬ ˜±Ê«Ú± fl¬ı˛±ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ˝±ÀÓ¬ ¸•ú±Ê«Ú± Ò±ı˛Ì fl¬ı˛ÀÓ¬˝◊ ¬ÛÂj fl¬Àı˛Úº
¤“Àı˛ ’øÒfl¬±—˙ ’±ı±ı˛ ·‘˝fl¬Ó«¬±Àfl¬ ¸•ú±øÊ«Ó¬ fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Ú ’øÓ¬Ôœı˛ ¸±˜ÀÚ˝◊º øfl¬c√
’?Ú±ÀıÃø ı…øÓ¬Sê˜ı˛+À¬Û˝◊ ¬Ûøı˛ø¶öøÓ¬ ¸±˜˘±À˘Úº ¤˝◊ ’À‰¬Ú± ’øÓ¬øÔÀfl¬ ¸±ı˛ ’ˆ¬…Ô«Ú±
› ’±¬Û…±˚˛ÀÚı˛ ˜Ò… øÀ˚˛˝◊ ı≈øÁ¬À˚˛ øÀ˘Ú ñ ¤˝◊ Œ‚±ı˛ fl¬ø˘ÀÓ¬› ¤˜Ú ’ÀÚfl¬ ¸±ÒTœ
·‘ø˝Úœ˝◊ ’±ÀÂÚ ˚“±ı˛± ’±Àʱ ¶§±˜œı˛ ’øÓ¬ÔœÀfl¬ ’±¸±˜œ ¸±ı…ô¶∏ Ú± fl¬Àı˛ Ú±ı˛±˚˛ÀÌı˛ ¸˜-
˜˚«…±±ÀÓ¬˝◊ Ó¬“±ı˛ ’±¬Û…±˚˛Ú fl¬Àı˛ Ô±Àfl¬Ú º
ı˛±ÀÓ¬ı˛ ‡±›˚˛±±›˚˛±ı˛ ¬Ûı« Œ˙¯∏ ˝›˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ’±˜±˚˛ øÚÀ˚˛ Œ·À˘Ú ±Àı˛
‚Àı˛º ¤˝◊ ‚Àı˛˝◊ ’?Ú±ÀıÃø ’±˜±ı˛ ı˛±ÀÓ¬ı˛ øı|±À˜ı˛ ı…ı¶ö± fl¬Àı˛ øÀ˚˛ÀÂÚº ¸±Ê±ÀÚ±
‚ı˛, øı±ڱ-ı±ø˘˙ ¸ı ¬Ûøı˛©®±ı˛, ¬Ûøı˛¬Û±øȬ fl¬Àı˛ ¸±Ê±ÀÚ±º Œ›˚˛±À˘ fl¬±˙œ øıù´Ú±ÀÔı˛
¤fl¬øȬ ¸≈jı˛ ı“±Ò±ÀÚ± Ù¬ÀȬ± Á≈¬˘Àº
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ’±˜±˚˛ ‚ı˛ Œø‡À˚˛ ı˘À˘Ú, ëë’±¬Û±Ó¬Ó¬– ¤˝◊ ŒÂ±A ‚ı˛øȬÀfl¬˝◊ ’±¬ÛÚ±ı˛
ı˛±ÀÓ¬ı˛ øıı˛±˜‡±Ú±ı˛ ˜˚«…±± øÀ˚˛ ÒÚ… fl¬èÚºíí
’±ø˜ ˝±¸˘±˜, ëëÒÚ… Œ˚ ’±ø˜ ˝˘±˜ ¤˜Ú ¸±Ê±ÀÚ± Œ·±Â±ÀÚ± ‚ı˛øȬ Œ¬ÛÀ˚˛ºíí
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ˝±¸À˘Ú, ë뤽◊ ¸±Ê±ÀÚ± Œ·±Â±ÀÚ±ı˛ fl¬±ÊøȬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ŒıÃøı˛ º ’±¸À˘
’±ø˜ ˜±Ú≈¯∏Ȭ± øÚÀÊ ŒÓ¬± ¸±Ê±ÀÚ±-À·±Â±ÀÚ± ˝ÀÓ¬ ¬Û±ı˛˘±˜ Ú±º ’±¬ÛÚ±ı˛ ŒıÃø ’ÀÚfl¬
Œ‰¬©Ü± fl¬Àı˛› ’±˜±Àfl¬ Œ˙±Òı˛±ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ÚøÚº Ó¬±˝◊ øÓ¬øÚ ‚ı˛ ¸±øÊÀ˚˛˝◊ ¤˝◊ ’±Àé¬¬Û Œ˜È¬±Úº
’ÀÚfl¬È¬± Œ¸˝◊ ’ù´O±˜±ı˛ ≈ÀÒı˛ ıÀ˘ ø¬ÛÈ≈¬ø˘À·±˘± Ê˘ ‡±›˚˛±ı˛ ˜Ó¬ºíí
’±ø˜› ˝±¸˘±˜, ëë±±, ¸—¸±ı˛Àfl¬ ˚“±ı˛± ˚Ô±Ô« ø‰¬ÀÚÀÂÚ Ó“¬±ı˛± ŒÓ¬± ¤˜ÚøȬ˝◊ ˝Úº Ó“¬±ı˛±
Œ˚ ʱÀÚÚ ñ 븗¸±ı˛í ˙Àsı˛ ’Ô« ˝˘ 븗 ¸±Ê±˝◊ ¸±ı˛ºí ’±ı˛ ˚“±ı˛± ˜±˚˛±ı˛+¬Ûœ ¤˝◊
¸—¸±Àı˛ı˛ ˚Ô±Ô« ¶§ı˛+¬Û ø‰¬ÀÚÀÂÚ Ó“¬±ı˛± ŒÓ¬± qÒ≈˝◊ ø˙ı:±ÀÚ ÊœıÀ¸ı±ı˛ ıËÓ¬ øÚÀ˚˛ øÚ©®±˜ˆ¬±Àı
’±¬ÛÚ fl¬Ó«¬ı… fl¬˜« fl¬Àı˛ ˚±Úº Ù¬À˘ ¸—¸±Àı˛ı˛ ’±¸øMê Ó“¬±Àı˛ ı“±ÒÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ú±º ’±ı˛
¸—¸±Àı˛ ˚“±ı˛± ’Ú±¸Mê ı˛+À¬Û øıı˛±Ê fl¬Àı˛Ú Ó“¬±Àı˛ ˜ÀÒ… øfl¬ˆ¬±Àı˝◊ ı± ʱ·Àı ¸±Ê¸#±
ı± Œ·±Â·±ÀÂı˛ ˜ÀÚ±ˆ¬±ı∑ Ó“¬±ı˛± øÚÓ¬… ’øÚÀÓ¬…ı˛ ‚Àı˛ Ô±Àfl¬Ú ıÀÈ Ä¬ øfl¬c√ ’øÚÀÓ¬…ı˛
‡≈“øȬڱøȬ Ó“¬±Àı˛ Œfl¬±Úˆ¬±Àı˝◊ ’±fl¬¯∏«Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ú±ºíí
ñ ëëøͬfl¬˝◊ ıÀ˘ÀÂÚ ˆ¬±˝◊º ’±¸À˘ &èÀı Œ˚ ’±˜±˚˛ ı≈øÁ¬À˚˛ øÀ˚˛ÀÂÚ ñ ÊœıÀÚı˛
√õ∂øÓ¬øȬ ˜≈UÓ«¬ ’˜”˘…º fl¬±ı˛Ì ¤ ÊœıÚ ŒÓ¬± Œ˜±˜ı±øÓ¬ı˛ ˜Ó¬ º √õ∂øÓ¬øȬ ˜≈UÀÓ«¬ ¬Û≈Àh¬ ¬Û≈Àh¬
¤ø·À˚˛ ˚±ÀB Œ˙À¯∏ı˛ øÀfl¬º Ó¬±˝◊ ’±˜±Àı˛ ı“±‰¬ÀÓ¬ ˝˚˛ √õ∂øÓ¬øȬ ˜≈UÀÓ«¬º ’±ı˛ ¤˝◊ Œı±ÀÒ±˚˛
˝ı±ı˛ ¬Ûı˛ ŒÔÀfl¬˝◊ ’±˜±ı˛ ˜ÀÚ ˝˚˛ ñ ¤˝◊ ˜≈UÓ«¬&ø˘Àfl¬ ’øÚÀÓ¬…ı˛ ¸—¸±ı˛ ¸±Ê±ÀÚ±˚˛ Ú©Ü
Ú± fl¬Àı˛ ı…ı˝±ı˛ fl¬ı˛± ά◊ø‰¬Ó¬ ’±˜±ı˛ ’±¬ÛÚ ë’±ø˜í-Œfl¬ ’±À˘±øfl¬Ó¬ fl¬ı˛±ı˛ fl¬±Àʺ ’Ô«±»,
¤˝◊ˆ¬±Àı øÚÀÊÀfl¬ ˚ӬȬ± ˝◊À©Üı˛ fl¬±À ¤ø·À˚˛ øÚÀ˚˛ ˚±›˚˛± ˚±˚˛ ’±ı˛ øfl¬Øíí
ñëëøÚÀÊÀfl¬ Œ˚ ˝◊À©Üı˛ ˘À鬅 ’ÀÚfl¬È¬±˝◊ ¤ø·À˚˛ øÚÀ˚˛ÀÂÚ Ó¬± ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸±ÀÔ ¤Ó¬é¬Ì
ø˜À˙ Œı˙ ά◊¬Û˘øt fl¬Àı˛øº Ó¬± Ú±˝À˘ ŒÓ¬± ¸—¸±Àı˛ ŒÔÀfl¬› ¤˜Ú ¸˝Ê ¸ı˛˘ˆ¬±Àı
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â45
’±Ò…±øRfl¬ Ê·ÀÓ¬ı˛ ¸±ÀÔ ¤fl¬±R ˝À˚˛ ˚±›˚˛± ¸y¬ı ˝Ó¬ Ú± ’±¬ÛÚ±ı˛ ¬ÛÀ鬺 íí
ñ ë댸 ı±ı± øıù´Ú±ÀÔı˛ fl‘¬¬Û±º ’±˜±ı˛ ˜Ó¬ ’fl¬œ=¡ÀÚı˛ √õ∂øÓ¬ Ó“¬±ı˛ ˚˛± ˝À˚˛ø¢ ıÀ˘˝◊
Ú± øÓ¬øÚ &èÀıÀfl¬ ¬Û±øͬÀ˚˛øÂÀ˘Ú ’±˜±ı˛ fl¬±Àº ’±ı˛ &èÀı˝◊ ŒÓ¬± ’±˜±˚˛ ˝±ÀÓ¬ ÒÀı˛
¤ø·À˚˛ øÀ˚˛ÀÂÚ ¸±ÒÚ¬ÛÀÔº ≈øfl¬ øÀ˚˛ ˝◊©Ü ’±ı˛ &è ’±˜±˚˛ ÒÀı˛ ’±ÀÂÚ ıÀ˘˝◊ Ú±
’±Àʱ ’±ø˜ ....ºíí ı˘ÀÓ¬ ı˘ÀÓ¬ ŒÔÀ˜ ˚±Ú ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊º ¶Û©Ü ı≈Á¬ÀÓ¬ ¬Û±øı˛ ñ fl¬Ô±ı˛
Œ¶⁄±ÀÓ¬ øfl¬ Œ˚Ú ı˘ÀÓ¬ ø·À˚˛› Œ˙¯∏ ˜≈UÀÓ«¬ ’±R¸—ıı˛Ì fl¬Àı˛ øÚÀ˘Ú øÓ¬øÚº
øfl¬c√ ı˛˝¸… Œ˚ ’±˜±ı˛ ¸˚˛ Ú±º ’Ó¬¤ı ıÀ˘ ά◊øͬ, ëë˙”Ú…¶ö±ÚȬ± ¬Û”ı˛Ì fl¬ı˛ÀıÚ Ú±∑íí
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ˝±À¸Ú, ë뤽◊ ˙”Ú…¶ö±Ú Œ˚ ¤fl¬ fl¬Ô±˚˛ ¬Û”ı˛Ì ˝›˚˛±ı˛ Ú˚˛ ˆ¬±˝◊ º ’Ô‰¬
˝◊øÓ¬˜ÀÒ…˝◊ Œı˙ ı˛±Ó¬ ˝À˚˛ Œ·Àº ’±ı˛ Ó¬±Â±h¬± ¸±ı˛±øÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ά◊¬Ûı˛ øÀ˚˛ Òfl¬˘› fl¬˜
˚±˚˛ øÚº ¤˝◊ı˛fl¬˜ ’ı¶ö±˚˛ ˙”Ú…¶ö±Ú ¬Û”ı˛Ì fl¬ı˛ÀÓ¬ Œ·À˘ ’±¬ÛÚ±ı˛ ı˛±ÀÓ¬ı˛ ‚≈˜ Œ˚ ’±ı˛
Œ‰¬±À‡ı˛ ¬Û±Ó¬±˚˛ ŒÚÀ˜ ’±¸±ı˛ ’ıfl¬±˙˝◊ ¬Û±Àı Ú±ºíí
ά◊MÀı˛ ’±ø˜› ˝±¸˘±˜, ëë±±, ı˛±ÀÓ¬ı˛ ‚≈˜ ¤˝◊ ≈øȬ Œ‰¬±À‡ ¸˝ÀÊ Ú±À˜› Ú±º ı˛±ÀÓ¬
øı±ڱ˚˛ qÀÓ¬ Ú± qÀÓ¬˝◊ ˜ÀÚ ’±À¸ ˆ¬±ı ’±ı˛ ˆ¬±Àıı˛ ¸/œ ˝˚˛ ˆ¬±¯∏±º ’Ó¬–¬Ûı˛ Œ¸˝◊
ˆ¬±ı&ø˘Àfl¬ ˆ¬±ıÚ±ı˛ ô¶∏ı˛ ŒÔÀfl¬ ‡±Ó¬±˚˛ Ú±ø˜À˚˛ ¤ÀÚ ˙Àsı˛ ’±˘¬ÛÚ± øÀ˚˛ Ù≈¬øȬÀ˚˛ Ó≈¬˘ÀÓ¬
Ó≈¬˘ÀÓ¬˝◊ Œfl¬ÀȬ ˚±˚˛ ı˛±ÀÓ¬ı˛ √õ∂˝ı˛&ø˘º Œ‡ÀÓ¬ Œ‡ÀÓ¬ fl¬‡Ú Œ˚Ú ¤À¸ ˚±˚˛ ı˱p˜≈UÓ«¬º
’±ı˛ ı˱p˜≈UÓ«¬ ¤À˘˝◊ ¸˜ô¶∏ ˙ı˛œı˛˜Ú ά◊iú≈‡ ˝À˚˛ ¬ÛÀh¬ ÊÀ¬Ûı˛ ÊÚ…º ı˱p˜≈UÀÓ«¬ Ê¬Û Œ˚
’±˜±ı˛ ıUøÀÚı˛ ’ˆ¬…±¸º ¤˝◊ Ê¬Û Œ˙¯∏ ˝ÀÓ¬ Ú± ˝ÀÓ¬˝◊ ¬Û”ı«ø·ÀôL√ ’±À˘±ı˛ ıÚ…± øÚÀ˚˛
Œ‡± ŒÚ ¸≈˚«…Àıº Ó¬±˝◊ ı≈Á¬ÀÓ¬˝◊ ¬Û±ı˛ÀÂÚñ ı˛±ÀÓ¬ ‚≈À˜±ÀÚ±ı˛ ˆ¬±·… ’±˜±ı˛ ÊÚ… Ú˚˛º íí
ñ ëëÓ¬±ÀÓ¬± ¬Û±ı˛ø º øfl¬c√ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ˙ı˛œÀı˛ı˛ ÊÚ… ‚≈À˜ı˛› Œ˚ √õ∂À˚˛±ÊÚ ’Ú–¶§œfl¬±˚«…º
’±¬ÛøÚ øfl¬ Ó¬± ˜±ÀÚÚ Ú±∑íí
ñ ëëŒfl¬Ú ˜±Úı Ú±∑ ı˛±ÀÓ¬ Ú± ‚≈À˜±À˘› ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı øıøÚ^ Ô±fl¬±›¬’±˜±ı˛ Ò±Ó¬ Ú˚˛º
ı˱p˜≈UÓ«¬ Œ˙¯∏ ˝À˚˛ ˚‡Ú √õ∂ˆ¬±Ó¬œ ¸≈À˚«…ı˛ ’±À˘± ¬Û‘øÔıœı˛ ı≈Àfl¬ ¤“Àfl¬ Œ˚˛ ÚÓ≈¬Ú øÀÚı˛ Âøı
Ó¬‡Ú ‚KȬ± øÓ¬ÀÚÀfl¬ı˛ ÊÚ… ‚≈ø˜À˚˛ øÚ˝◊ ’±ø˜º ‚≈À˜ı˛ ¸±ÀÔ Ó¬‡Ú˝◊ ø˜˘Ú ˝˚˛ ’±˜±ı˛ºíí
ñ ëëıÀ˘Ú øfl¬∑¤ Œ˚ ¤Àfl¬ı±Àı˛˝◊ ’±˜±ı˛ ΔÚøjÚ èøȬÀÚı˛ ¸±ÀÔ ø˜À˘ ˚±ÀB Œø‡º
’±ø˜› ’±¬ÛÚ±ı˛˝◊ ˜Ó¬ øÚ˙±‰¬ı˛º Ó¬Àı ’±˜±ı˛ ı˛±Ó¬ ʱ·± ’ı˙… Œ˘‡±ı˛ ÊÚ… Ú˚˛ ñ
ÊÀ¬Ûı˛ ÊÚ…º &èM ˜LaÊÀ¬Ûı˛ ˜Ò… øÀ˚˛˝◊ Œfl¬ÀȬ ˚±˚˛ ’±˜±ı˛ ¸±ı˛±ı˛±Ó¬º Ó¬±ı˛¬Ûı˛
Œˆ¬±ı˛Àı˘±˚˛ ¤fl¬È≈¬ ‚≈ø˜À˚˛ øÚÀ˚˛˝◊ fl¬±ÀÊ Î≈¬Àı ˚±˝◊ ¸±ı˛±øÀÚı˛ ÊÚ…ºíí
ñ ëë’Ô«±» ı˛±ÀÓ¬ı˛ ‚≈˜ ’±˜±Àı˛ ≈ÊÀÚı˛ fl¬±À½◊ ë”ı˛ Zœ¬Ûı±ø¸Úœíº Ó¬±˝À˘ ’±ı˛
¬√õ∂Ó¬œé¬± Ú± fl¬øı˛À˚˛ ¤˝◊ Œı˘±˝◊ Œ¸˝◊ ˙”Ú…¶ö±Ú ¬Û”ı˛ÀÌı˛ fl¬±ÊøȬ À¸Àı˛ ŒÙ¬˘≈Ú Ú± Œfl¬ÚØ ı±ı±
øıù´Ú±ÀÔı˛ fl‘¬¬Û±˚˛ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¸Ú±Ó¬Ú ˜≈À‡±¬Û±Ò…±˚˛ ŒÔÀfl¬ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ˝À˚˛ ›Í¬±ı˛ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛
fl¬±ø˝Úœ Œ˙±Ú±ı˛ ı…±fl≈¬˘Ó¬± Œ˚ Œ¸˝◊ ˙±ù´À˜Ò ‚±È¬ ŒÔÀfl¬˝◊ ’±˜±ı˛ ˜Ú ά◊‰¬±È¬Ú fl¬Àı˛ Œı˛À‡Àº
˚ø› :±Úœı˛± ıÀ˘Ú ë’±¬ÛÚ ¸±ÒÚfl¬Ô± ıø˘Àı Ú± ˚Ô± Ó¬Ô±í øfl¬c√ ¤Àé¬ÀS Œ˚ Œ¸˝◊ ı±Ò±›
ŒÚ˝◊º ’±˜ı˛± ≈ÊÀÚ˝◊ Œ˚ ¤fl¬˝◊ ¬ÛÀÔı˛ ¬ÛøÔfl¬ºíí
’±˜±ı˛ fl¬Ô± qÀÚ ˜‘≈ ˝±¸À˘Ú ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊, ëëÓ¬± ŒÓ¬± ʱøÚ ˆ¬±˝◊º ’±ı˛ ¤› ʱøÚñ
’±¬ÛÚ±Àfl¬ ¸ı˝◊ ı˘ÀÓ¬ ˝Àı ’±˜±˚˛º fl¬±ı˛Ì ’±˜±˚˛ &èÀı˝◊ ıÀ˘øÂÀ˘Úñ ˜±Ú≈À¯∏ı˛ ˜Ú
46 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
ŒÔÀfl¬ ’:±ÀÚı˛ ’g¬fl¬±ı˛ øı”øı˛Ó¬ fl¬Àı˛ Ó“¬±Àfl¬ ø‰¬ı˛ôL√ÀÚı˛ ø˙± Œ‡±ÀÚ±˝◊ ’±¬ÛÚ±ı˛ ıËÓ¬º
Œ¸˝◊ ıËÓ¬ ’±¬ÛøÚ ¬Û±˘Ú fl¬Àı˛Ú Œ˘‡Úœı˛ ˜±Ò…À˜º¤ÊÚ… ˚“±ı˛± ˝◊©Üfl‘¬¬Û±ı˛ ¶§± Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂÚ
Ó“¬±Àı˛ fl¬±À ’±¬ÛÚ±Àfl¬ øÚÀ˚˛ ’±À¸Ú øıøÒ ˚±ÀÓ¬ Œ¸˝◊ ˜˝±R±Àı˛ ‹˙œfl‘¬¬Û±˘t ’øˆ¬:Ó¬±
Œ˘‡Úœı˛ ˜±Ò…À˜ ÊÚ¸±Ò±ı˛ÀÌı˛ fl¬±À Œ¬ÛÓÀ øÀ˚˛ ’±¬ÛøÚ Ó¬±Àı˛ ˜ÀÚ Âøh¬À˚˛ øÀÓ¬
¬Û±Àı˛Ú ’˜‘ÀÓ¬ı˛ ’±À˘±º Ó¬±˝◊ ’±¬ÛÚ±ı˛ ¤˝◊ ¸≈˜˝±Ú fl¬˜«˚À: ¤˝◊ ’ÒÀ˜ı˛ ¸±˜±Ú…
’øˆ¬:Ó¬±È≈¬fl≈¬ ’±UøÓ¬ øÀÓ¬ ı±Ò±˝◊ ı± Ô±fl¬Àı Œfl¬Ú∑íí
’±ø˜ ı˘˘±˜, ëëÓ¬Àı ¤ı±ı˛ øÚøZ«Ò±˚˛ ¤˝◊ ı˛±ÀÓ¬ı˛ ’±¸iß √õ∂˝ı˛&ø˘Àfl¬ ¶úı˛Ìœ˚˛ fl¬Àı˛
øÚ ’±¬ÛÚ±ı˛ ’¬Û±øÔ«ı ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ¶ú‘øÓ¬‰¬±ı˛ÀÌı˛ ˜±ÀÁ¬º ˜˝±Ó¬œÔ« ı±ı˛±Ì¸œı˛ ¤˝◊ øÚÁ≈¬˜
ı˛±Ó¬ ¶úı˛Ìœ˚˛ ˝À˚˛ ά◊Í≈¬fl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ ‹˙œfl‘¬¬Û±˘±Àˆ¬ı˛ ¶ú‘øÓ¬fl¬Ì±ı˛ ’Ú≈ı˛ÌÀ̺íí
˜‘≈ Œ˝À¸ ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ı¸À˘Ú ‡±ÀȬ º ’±ø˜› ı¸˘±˜ Ó“¬±ı˛ ¬Û±À˙ º ’Ó¬–¬Ûı˛
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ Òœı˛·y¬œı˛ ¶§Àı˛ ı˘ÀÓ¬ qè fl¬ı˛À˘Ú Ó“¬±ı˛ ’¬Û±øÔ«ı ¶ú‘øÓ¬fl¬Ô±º Ó“¬±ı˛ ¶ú‘øÓ¬ı˛
’ø‰¬ÚÛ≈Àı˛ ˘≈øfl¬À˚˛ Ô±fl¬± ‹˙œfl‘¬¬Û±ı˛ øı…fl¬±ø˝Úœ qÚÀÓ¬ ¬Û±›˚˛±ı˛ Œ¸Ãˆ¬±·… ’±˜±ı˛ ’ôL√ı˛Ê·ÀÓ¬
Âøh¬À˚˛ ø˘ ¬Ûı˛˜ √õ∂±ølı˛ ’±Àı˙º
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ı˘ÀÓ¬ qè fl¬ı˛À˘Ú ñ
ëë’±˜±ı˛ ¤˝◊ ’¬Û±øÔ«ı ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ ˜”˘ Œfl¬føıj≈ ˝ÀBÂÚ ’±˜±ı˛ &èÀı ıËp±Új¬¶§±˜œº
’±¬ÛøÚ ŒÓ¬± ʱÀÚÚ ñ ÊœıÀÚ ¸&èı˛ ’±øıˆ«¬±ı˝◊ ˝˚˛ ʱ·øÓ¬fl¬ ÊœıÀÚı˛ ˜±˚˛±À˜±À˝ı˛
’±ıÓ«¬ ŒÔÀfl¬ ˜˝±ÊœıÀÚı˛ ¬ÛÀÔ ø˙À¯∏…ı˛ ά◊Mı˛Ì ‚Ȭ±ÀÚ±ı˛ ÊÚ…º &èı˛ ¸±˝‰¬˚«… ±h¬± ¤˝◊
ά◊Mı˛Ì √õ∂±˚˛ ’¸y¬ı ı˘À˘˝◊ ‰¬À˘º fl¬±ı˛Ì ÊœıÚ ŒÔÀfl¬ ˜˝±ÊœıÀÚı˛ ¬ÛÔ Œ˚ fl≈¬˚˛±˙±˚˛
Ϭ±fl¬± ’±ı˛ ¤˝◊ ¬ÛÀÔ ı˛À˚˛À ‚Ú ‚Ú ˆ≈¬˘¬ÛÀÔı˛ ı“±fl º Ó¬±˝◊ ‰¬˘ÀÓ¬ ‰¬˘ÀÓ¬ ¬ÛÔ ˆ≈¬˘ ˝›˚˛±È¬±˝◊
¶§±ˆ¬±øıfl¬º ¤˜Ó¬±ı¶ö±˚˛ &è˝◊ ø˙±ı˛œı˛ ˜Ó¬ Œø‡À˚˛ ŒÚ ñ ‰¬˘ÀÓ¬ ‰¬˘ÀÓ¬ fl¬‡Ú Œfl¬±Ú
ı“±fl¬¬ øÚÀ˘ Œ˙¯∏ ¬Û˚«ôL√ Œ¬ÛÓÂÀÚ± ˚±Àı ˝◊À©Üı˛ ˜øjÀı˛ º ’±˜±ı˛ &èÀı› ¤ˆ¬±Àı˝◊ ’±˜±˚˛
¬ÛÔ Œø‡À˚˛ øÀ˚˛ÀÂÚ øı¬ÛÀ, ’±¬ÛÀ, Œ¸Ãˆ¬±À·…, ¸•ÛÀ º Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ¸±ÒÚ¬ÛÀÔ ¤Ó¬”ı˛
¤ø·À˚˛ ’±¸± ¸y¬ı ˝À˚˛À ’±˜±ı˛ ¬ÛÀé¬ º
’±˜±ı˛ ÊœıÀÚ &èÀÀıı˛ ’±øıˆ«¬±Àıı˛ ¬Û”Àı« ’±ø˜ ø¢±˜ øÚÓ¬±ôL√˝◊ ¤fl¬ ˜±˚˛±À˜±À˝
’±BÂiß ˜±Ú≈¯∏º ʱ˜À˙¬Û≈Àı˛ı˛ ¶ö≥˘ fl¬˜«Ê·Ó¬˝◊ ø¢ ’±˜±ı˛ Ò…±Ú:±Ú√º Ù¬À˘ √õ∂øӬᬱ›
ˆ¬±˘˝◊ Œ¬ÛÀ˚˛ø¢±˜º øıÀ˘Ó¬ÀÙ¬ı˛Ó¬ ‰¬±È¬±Î«¬ ’…±fl¬±Î¬◊KȬ…±KȬ ˝›˚˛±ı˛ ¸≈ı±À ¤fl¬øȬ øı‡…±Ó¬
Œı¸ı˛fl¬±ı˛œ √õ∂øӬᬱÀÚ øıı˛±È¬ ˜±˝◊ÀÚı˛ ‰¬±fl¬ı˛œ› Œ¬ÛÀ˚˛ø¢±˜º Ȭ±fl¬± ¬Û˚˛¸±, ·±øh¬ ı±øh¬ ¸ı˝◊
ø¢º Œ¸˝◊¸±ÀÔ ‚Àı˛ ¸≈jı˛œ øı≈¯∏œ ¶aœ ’?Ú± º ’ÀÔ«ı˛ √õ∂±‰≈¬˚«… ’±ı˛ ¶ö≥˘¸≈À‡ı˛ Δıˆ¬Àı ˆ¬Àı˛
ø¢±˜ ’±ø˜º
’Ò…±RÊ·ÀÓ¬ı˛ √õ∂øÓ¬ ’±˜±ı˛ ŒÓ¬˜Ú Œfl¬±Ú ·ˆ¬œı˛ ’±fl¬¯∏«Ì Ú± Ô±fl¬À˘› ŒÂÀ˘Àı˘±
ŒÔÀfl¬˝◊ ’±ø˜ ͬ±fl≈¬ı˛ÀıÓ¬± ‡≈ı ˜±ÚÓ¬±˜º fl¬±ı˛Ì ‡≈ı ŒÂ±È¬Àı˘±˚˛ ¤fl¬ı±ı˛ ˜± ’±˜±Àfl¬
ıÀ˘øÂÀ˘Ú ñ ÊœıÀÚ Œ˚Àfl¬±Ú øı¬Û˝◊ ’±¸≈fl¬ Ú± Œfl¬Ú, ͬ±fl≈¬ı˛Àfl¬ ά±fl¬À˘ ¸ı øı¬Û
ŒÔÀfl¬˝◊ ˜≈øMê ˘±ˆ¬ ˝˚˛º Œ¸˝◊ fl¬Ô±øȬ Ó¬‡Ú ŒÔÀfl¬˝◊ Œıı±Àfl¬…ı˛ ˜Ó¬ Œ·“ÀÔ ø·À˚˛ø¢
’±˜±ı˛ ˜ÀÚº ¬Ûı˛ıMœ«fl¬±À˘ ¸˜À˚˛ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ˜± ’±˜±˚˛ ŒÂÀh¬ ’˜‘Ó¬À˘±Àfl¬ ¬Û±øh¬
øÀ˘› ›˝◊ fl¬Ô±øȬ øıù´±À¸ı˛ ı˛+À¬Û ’±˜±ı˛ ¸MW±ı˛ ¸±ÀÔ ¤fl¬±R ˝À˚˛ ø·À˚˛ø¢º ’ı˙…
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â47
ÊœıÀÚı˛ ’±¸˘ øı¬Û Œ˚ øfl¬ Ó¬± Ó¬‡ÀÚ± Œı±Ò·˜… ˝˚˛øÚ ’±˜±ı˛º ’Ó¬¤ı Ó¬‡Ú øı¬Û
ı˘ÀÓ¬ ʱ·øÓ¬fl¬ øı¬ÛøMÀfl¬˝◊ ı≈Á¬Ó¬±˜ qÒ≈ ’±ı˛ Ó¬±ı˛ ŒÔÀfl¬ ’±˜±ı˛ ¬Ûøı˛S±ÀÌı˛ ¤fl¬˜±S
ά◊¬Û±˚˛ øÂÀ˘Ú qÒ≈˝◊ ͬ±fl≈¬ı˛º Ó¬±˝◊ øÚ˚˛˜ fl¬Àı˛ √õ∂Ó¬…˝ ’±ø˜ ˜øjÀı˛ ø·À˚˛ ͬ±fl≈¬ı˛Àfl¬ ¬Û≈Àʱ
øÓ¬±˜ º ı˘±˝◊ ı±U˘…, ’±˜±ı˛ ¬Û≈Àʱ Œ˚˛±ı˛ ŒÚ¬ÛÀÔ… fl¬±Ê fl¬ı˛Ó¬ ʱ·øÓ¬fl¬ fl¬±˜Ú±º ¬Û≈Àʱ
Œ˚˛±ı˛ ¬Ûı˛ √õ∂±Ô«Ú± fl¬ı˛Ó¬±˜ ñ ’±˜±ı˛ ¤˝◊ Á¬±À˜˘± Œ˚Ú Œfl¬ÀȬ ˚±˚˛, ›˝◊ ˙Sn∏ı˛ ˝±Ó¬ ŒÔÀfl¬
Œ˚Ú øÚô¶∏±ı˛ ¬Û±˝◊ ˝◊Ó¬…±øº ’±ı˛ ’±}¬À˚«…ı˛ ı…±¬Û±ı˛, Œ¸˝◊ √õ∂±Ô«Ú±&À˘± Ù¬À˘› Œ˚Ó¬º Ó¬±˝◊
’äı˚˛¸ ŒÔÀfl¬˝◊ ͬ±fl≈¬ı˛ÀıÓ¬±ı˛ √õ∂øÓ¬ ¤fl¬È¬± ¶§±Ô«Àfl¬øffl¬ |X¬± ·Àh¬› ά◊Àͬø¢ ’±˜±ı˛
øˆ¬Ó¬Àı˛º
¤˝◊ ¬Û≈Àʱ Œ˚˛±ı˛ fl¬±ı˛ÀÌ˝◊ √õ∂Ô˜ ’±˜±ı˛ ŒıÚ±ı˛À¸ ’±¸±º ’ı˙… ¤‡±ÀÚ ’±¸±ı˛
ŒÚ¬ÛÀÔ… ’±˜±ı˛ ¶aœ ’?Ú±ı˛› ¤fl¬øȬ ˆ”¬ø˜fl¬± ø¢º ’±˜±ı˛ ¶aœ ’?Ú± ıı˛±ıı˛˝◊ Œı˙ ˆ¬øMê˜Ó¬œº
’±˜±ı˛ ˜Ó¬ ë’ˆ¬±Àı ˆ¬Mêí Ú˚˛ Œ¸, ıı˛±ıı˛˝◊ Œ¸ ¶§ˆ¬±Àı ˆ¬Mê Ä ø˙Àıı˛ ˜±Ô±˚˛ Ê˘ Ú± øÀ˚˛
Œ¸ Œfl¬±ÚøÚ˝◊ Ê˘¶Û˙« fl¬Àı˛ Ú±º ¤À˝Ú ’?Ú±ı˛ ıUøÀÚı˛ ˝◊B± ø¢ ñ ı±ı± øıù´Ú±ÔÀfl¬
¬Û≈Àʱ ŒÀıº Œ¸˝◊˜Ó¬˝◊ ¤fl¬øÚ Ê±˜À˙¬Û≈ı˛ ŒÔÀfl¬ ·±øh¬ÀÓ¬ fl¬Àı˛ ‰¬À˘ ¤˘±˜ ŒıÚ±ı˛¸º
˚Ô±¸˜À˚˛ fl¬±˙œ øıù´Ú±Ô › ˜± ’i߬۔̫±ı˛ ˜øjÀı˛ ¬Û≈Àʱ ø˘±˜º fl¬±˙œı˛ ¸˜ô¶∏ √õ∂˜≈‡
˜øjı˛› ˙«Ú fl¬ı˛˘±˜º ¤fl¬øÚ ’ø¸‚±È¬ ŒÔÀfl¬ ’±øÀfl¬˙ı ‚±È ¬Û˚«ôL√ ŒÚÃfl¬±À˚±À· w˜Ì›
˝˘º ¸ı ø˜ø˘À˚˛ ı±ı˛±Ì¸œ w˜Ì fl¬Àı˛ Œı˙ ˆ¬±˘˝◊ ˘±·˘º
¸±Ò±ı˛ÌÓ¬– ı±ı˛±Ì¸œ Œıh¬±ÀÓ¬ ¤À˘ ‰≈¬Ú±ı˛-øıg¬…±‰¬˘ È≈¬…ı˛øȬ› ¸fl¬À˘˝◊ Œ¸Àı˛ ŒÚ˚˛º
’±˜±ı˛› ı±ı˛±Ì¸œÀÓ¬ ’±¸±ı˛ ’±À· ŒÔÀfl¬˝◊ Œ¸˝◊ ¬Ûøı˛fl¬äÚ± fl¬ı˛± ø¢º ˝◊øÓ¬¬Û”Àı« øıøˆ¬iß
·ËÀLö øıg¬…±‰¬˘ ‰≈¬Ú±Àı˛ı˛ ΔÚ¸ø·«fl¬ Œ¸Ãj˚«… Ó¬Ô± ˙«Úœ˚˛ ¶ö±Ú¸˜”À˝ı˛ fl¬Ô± ¬ÛÀh¬ ˜≈*
˝À˚˛ø¢±˜º ’Ó¬¤ı Œ¸ı±ı˛ ı±ı˛±Ì¸œÀÓ¬ Œıh¬±ÀÓ¬ ¤À¸ ¤˝◊ È≈¬…ı˛øȬ› ˝±Ó¬Â±h¬± fl¬ı˛˘±˜
Ú±º ¸≈À˚±·˜Ó¬ ¤fl¬øÚ ¸˜˚˛› Œıı˛ fl¬Àı˛ øÚ˘±˜ ¤ı— Œ¸øÚfl¬±ı˛ ˚±S±ı˛ ÊÚ… √õ∂À˚˛±ÊÚœ˚˛
¸ı øfl¬Â≈ ı…ı¶ö±› Œ¸Àı˛ ŒÙ¬˘˘±˜º Ó¬‡Ú ŒÓ¬± ’±ı˛ ʱÚÓ¬±˜ Ú± ñ Œ¸˝◊ øÚøȬ˝◊ ’±ÚÀÓ¬
‰¬À˘À ’±˜±ı˛ ÊœıÀÚ ’±˜”˘ ¬Ûøı˛ıÓ«¬Ú º ’±Àʱ ˚‡Ú ’Ó¬œÀÓ¬ı˛ ¬Û‘ᬱ˚˛ øÙ¬Àı˛ ‰¬±˝◊ Œ¸˝◊
øÚøȬı˛ fl¬Ô± ˜ÀÚ fl¬ı˛À˘ ˜ÀÚı˛ ·ˆ¬œÀı˛ ’Ú≈ˆ¬ı fl¬øı˛ ¤fl¬ ’æ≥Ó¬ ø˙˝ı˛Ì ñ Œ¸˝◊ ¤fl¬øȬ
øÚ˝◊ Œ˚ ’±˜±˚˛ ·Ó¬±Ú≈·øÓ¬fl¬ ÊœıÚÒ±ı˛±ı˛ ΔÚøjÚ ÊœÌ«Ó¬± ŒÔÀfl¬ ˜≈øMê øÀ˚˛ Œ‡±˘
’èÌ ’±À˘±ı˛ ’øˆ¬¸±Àı˛ ˚±›˚˛±ı˛ ¬ÛÔº ¸≈œ‚«fl¬±˘ ÒÀı˛ ø˙±˝œÚˆ¬±Àı ‰¬˘ÀÓ¬ ‰¬˘ÀÓ¬ flv¬±ôL√
˝À˚˛ ¬Ûh¬± w±ôL√ ¬ÛøÔfl¬ ÊœıÀÚ √õ∂Ô˜ı±Àı˛ı˛ ÊÚ… Œ‡ÀÓ¬ Œ¬Û˘ ’±À˘±ı˛ ø˙±º
¬Û”ı«øÚX«¬±øı˛Ó¬ ¸”‰¬œ ’Ú≈˚±˚˛œ ˚Ô±¸˜À˚˛ Œ¸øÚ Œˆ¬±ı˛Àı˘±˚˛ ı˛›Ú± ˝˘±˜ øıg¬…±‰¬À˘ı˛
ά◊ÀVÀ˙…º ’ä ¸˜À˚˛ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ŒıÚ±ı˛¸ ±øh¬À˚˛ ¤À¸ ¬Ûh¬˘±˜ øıg¬… ¬Ûı«Ó¬À|Ìœı˛ ˜±ÀÁ¬º
¤˝◊ ¬Ûı«Ó¬À|Ìœı˛ ˜Ò… øÀ˚˛˝◊ ’·Ë¸ı˛ ˝ÀÓ¬ ¬˘±·˘±˜ ’±˜ı˛±º ά◊Mı˛ ˆ¬±ı˛Ó¬ › ±øé¬Ì±ÀÓ¬…ı˛
˜±˘ˆ”¬ø˜ı˛ ˜±Á¬ ıı˛±ıı˛ 312 øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛ ˘•§± › 80 øfl¬À˘±ø˜È¬±ı˛ ‰¬›h¬± ¤˝◊ øıg¬…
¬Ûı«Ó¬À|Ìœı˛ ’ı¶ö±Úº ¤˝◊ ¬Ûı«Ó¬À|Ìœı˛ ά◊MÀı˛ ı˛À˚˛À ά◊Mı˛√õ∂ÀÀ˙ı˛ ˜œÊ«±¬Û≈ı˛, ¬Û”Àı øı˝±Àı˛ı˛
¸±¸±ı˛±˜ ¤ı— ¬Ûø}¬À˜ &Êı˛±ÀȬı˛ ʱı±Ó¬ ŒÊ˘± º
øıg¬…¬Ûı«ÀÓ¬ı˛ Œfl¬±À˘˝◊ ¤˝◊ ¸≈øı‡…±Ó¬ ø˝j≈Ó¬œÔ« øıg¬…±‰¬À˘ı˛ ’ı¶ö±Úº ¬Û±˝±Àh¬ı˛ ·±À˚˛
¤˝◊ ŒÂ±È¬ ˜Ù¬–¶§˘ ˙˝Àı˛ı˛ ’ı¶ö±Ú ˝À˘› ˜”˘ ˜øjı˛ ı˛À˚˛À ¬Û±˝±Àh¬ı˛ ˜±Ô±˚˛º ’±ø˜ Œ˚
48 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
¸˜˚˛fl¬±ı˛ fl¬Ô± ı˘ø Ӭ‡Ú ·±øh¬ ŒÔÀfl¬ ŒÚÀ˜ ’ÀÚfl¬È¬± ¬ÛÔ Œ˝“ÀȬ ά◊ͬÀÓ¬ ˝Ó¬ ¬Û±˝±h¬‰”¬h¬±ı˛
˜øjÀı˛º Ó¬±˝◊ ’±˜ı˛±› ’Ú…±Ú…Àı˛ ˜Ó¬˝◊ ¶ö±Úœ˚˛ ¬Û±øfl«¬— ŒÊ±ÀÚ ·±øh¬ Œı˛À‡ ’±À˙¬Û±À˙ı˛
’¸—‡… Œ±fl¬±ÀÚı˛ ˜Ò… ŒÔÀfl¬ ¤fl¬øȬ Œ±fl¬±Ú ŒıÀ øÚÀ˚˛ Œ¸‡±Ú ŒÔÀfl¬ ¬Û≈Àʱı˛ ά±ø˘
øfl¬Ú˘±˜º Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¬Û±˝±h¬œ ¬ÛÔ ÒÀı˛ ˝◊Ó¬ô¶∏Ó¬– Âøh¬À˚˛ Ô±fl¬± ø˙˘±‡ÀG¬ı˛ ˜Ò… øÀ˚˛ ’·Ë¸ı˛
˝˘±˜ ˜øjÀı˛ı˛ øÀfl¬º ˚ø› ’±˜±Àı˛ ≈ÊÀÚı˛ fl¬±Àı˛±ı˛˝◊ øıÀ˙¯∏ ˝“±È¬±ı˛ ’ˆ¬…±¸ ø¢ Ú±
¤ı— ’?Ú±ı˛› ¬Û±À˚˛ ø¢ ı±ÀÓ¬ı˛ ı…±Ô± Ó¬ı≈ ’±˜ı˛± ˜ÀÚı˛ ά◊…À˜ı˛ ά◊¬Ûı˛ ˆ¬ı˛¸± fl¬Àı˛˝◊
‰¬h¬±˝◊ Œˆ¬À„ ¤ø·À˚˛ ‰¬˘˘±˜ ˜øjÀı˛ı˛ ˘À鬅 º
Û±˝±Àh¬ı˛ ·±À˚˛ ˜± øıg¬…ı±ø¸Úœ Œıœı˛ ˜øjı˛º ˜øjı˛øȬ ¤fl¬øȬ ŒÂ±È¬ &˝±ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛
’ıø¶öÓ¬º &˝±˜øjÀı˛ı˛ ı˛Ê±øȬ ‡≈ı ŒÂ±È¬º ’Ó¬¤ı √õ∂±˚˛ ˝±˜±&øh¬ øÀ˚˛ Ï≈¬fl¬ÀÓ¬ ˝˘ øˆ¬Ó¬Àı˛º
&˝±ı˛ ˜ÀÒ… ¬Û±ÔÀı˛ ά◊»fl¬œÌ« Œıœ˜”øÓ«¬øȬ ¤fl¬øȬ fl≈¬˘≈/œı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ ’øÒøá¬Ó¬±º Œıœ ¤‡±ÀÚ
Œ˚±·˜±˚˛±ı˛+À¬Û øıı˛±Ê fl¬ı˛ÀÂÚº
˜øjÀı˛ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ ¬Û”ʱı˛œÊœ› øÂÀ˘Úº øÓ¬øÚ˝◊ ¸±ÚÀj ’±˜±Àı˛ ¬Û≈Àʱ fl¬øı˛À˚˛ øÀ˘Úº
˜± øıg¬…ı±ø¸Úœı˛ ˜øjÀı˛ øÚøı«À‚Æ ¬Û≈Àʱ øÀÓ¬ Œ¬ÛÀı˛ ’±˜±Àı˛› ˜Ú ˆ¬Àı˛ ά◊ͬ˘ ’±ÚÀjº
¬Û”ʱ ’ÀôL√ ˜±ı˛ fl¬±À √õ∂±Ô«Ú± fl¬ı˛˘±˜ ’±˜±Àı˛ ˆ¬øı¯∏…ÀÓ¬ı˛ ¸≈‡ › ¸˜‘øX¬ı˛ ÊÚ…º
øıg¬…ı±ø¸Úœ ˜øjÀı˛ı˛ fl¬±À½◊ ¸œÓ¬±fl≈¬ÀG¬ı˛ ’ı¶ö±Úº fl¬øÔÓ¬ ’±À ñ ıÚı±¸fl¬±À˘
¿ı˛±˜‰¬f › ˘ÑÀÌı˛ ¸±ÀÔ ˜± ¸œÓ¬± ¤À¸øÂÀ˘Ú ¤‡±ÀÚ ¤ı— ¤˝◊ fl≈¬ÀG¬ı˛ Ê˘ øÀ˚˛ øÓ¬øÚ
¿ı˛±˜‰¬Àfı˛ ‰¬ı˛ÌıjÚ± fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº ¸œÓ¬±fl≈¬ÀG¬ı˛ ˜ÀÚ±ı˛˜ ¶ö±ÚøȬ ’?Ú±ı˛ Œı˙ ˆ¬±˘ Œ˘À·
Œ·˘º Œ¸ ı˘˘, 뤽◊ ¬ ۔̅¶ö±ÀÚ ıÀ¸ ¤fl¬È≈¬ Ê¬Û fl¬ı˛±ı˛ ¸±Ò ʱ·À ºí
’±ø˜ ı˘˘±˜, ëøfl¬c√ ÊÀ¬Ûı˛ ÊÚ… ¸˜˚˛ øÀÓ¬ Œ·À˘ Œ˚ ’©Üˆ”¬Ê± ˙«Ú ˝Àı Ú±º
’©Üˆ”¬Ê± ˙«Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝À˘ Œ˚ ¬Û±˝±Àh¬ı˛ ά◊¬ÛÀı˛ ’±Àı˛± ˙퇱ÀÚfl¬ Ò±¬Û ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛ÀÓ¬
˝Àıºí
ñ ë ˙퇱ÀÚfl¬ Ò±¬Û ∑í ’?Ú± ˝±¸˘, 뤘øÚÀÓ¬˝◊ ’ÀÚfl¬È¬± ¬ÛÔ ˝“±È¬ÀÓ¬ ˝À˚˛À ’±Êº
˝“±È¬±˝“±øȬÀÓ¬ ’Úˆ¬…ô¶∏ ¬’±˜±ı˛ Û±À˚˛ı˛ Œ¬Û˙œ Œı˙ flv¬±ôL√ ˝À˚˛ ¬ÛÀh¬Àº Ù¬À˘ ı±ÀÓ¬ı˛ ı…±Ô±È¬±›
Œı˙ ‰¬±·±h¬ øÀ˚˛ ά◊ͬÀº ¤ı˛fl¬˜ ’ı¶ö±˚˛ ‰¬h¬±˝◊ ˆ¬±„ŒÓ¬ ˚±›˚˛±È¬± øͬfl¬ ˝Àı Ú±º Ó¬±ı˛
Œ‰¬À˚˛ ’±ø˜ ıı˛— ¤‡Ú ¤‡±ÀÚ ıÀ¸ ¤fl¬È≈¬ øı|±˜ øÚ˝◊º Ê¬Û ’±ı˛ øı|±˜ ŒÓ¬± ¤fl¬˝◊¸±ÀÔ
‰¬±˘±ÀÚ± ˚±˚˛º ’±Àı˛± ¬˙퇱ÀÚfl¬ Ò±¬Û ’øÓ¬SêÀ˜ı˛ ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬ ¤˝◊ fl≈¬ÀG¬ı˛ Ó¬œÀı˛ ıÀ¸ ʬÛ
fl¬ı˛±È¬±˝◊ Œı˙œ fl¬±˚«…fl¬ı˛œ ˝Àı ’±˜±ı˛ ¬ÛÀ鬺í
ñ ëøfl¬c√ ’©Üˆ”¬Ê± ˙«Ú fl¬ı˛Àı Ú±∑í
ñ ë›øȬ ıı˛— Ó≈¬ø˜˝◊ fl¬Àı˛ ¤¸ º fl¬Ô±˚˛ ’±À ñ ¬ÛøÓ¬ı˛ ¬Û”ÀÌ… ¸Ó¬œı˛ ¬Û”Ì… º ŒÓ¬±˜±ı˛
˙«ÀÚ ’±˜±ı˛› ¬Û”Ì…˘±ˆ¬ ˝À˚˛ ˚±Àı ºí
’?Ú±ı˛ ’ı¶ö±È¬± ı≈Á¬ÀÓ¬ ’¸≈øıÒ± ˝˘ Ú± ’±˜±ı˛º ‡≈ı ’¬Û±ı˛· Ú± ˝À˘ ¤˜ÚøȬ fl¬Àı˛
Ú± ›º ’±ı˛ ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ ¤Àfl¬ ŒÓ¬± ı±ÀÓ¬ı˛ ı…±Ô±ı˛ fl¬©Ü ı˛À˚˛À½◊ Ä Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ’±Ê ˝“±È¬±˝“±øȬ›
fl¬˜ ˝˚˛øÚº ›ı˛ ’Úˆ¬…¶ö ˙ı˛œı˛ ¤Ó¬È¬± Òfl¬˘˝◊ ı± ŒÚÀı øfl¬ˆ¬±Àı∑
¤ı˛fl¬˜ ’ı¶ö±˚˛ ’?Ú±Àfl¬ ¤fl¬˘± ŒÙ¬À˘ ˚±›˚˛± ¸˜œ‰¬œÚ Ú˚˛º ’Ó¬¤ı ’±ø˜› ’©Üˆ”¬Ê±
˙«ÀÚı˛ ¸—fl¬ä Ó¬…±À·ı˛˝◊ ø¸X¬±ôL√ øÚ˘±˜º øfl¬c√ ’?Ú±˝◊ ’±˜±ı˛ ø¸X¬±ôL√ fl¬±˚«…fl¬ı˛ ˝ÀÓ¬ ø˘
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â49
Ú±º ¬ÛøÓ¬ı˛ ¬Û”ÀÌ… ¸Ó¬œı˛ ¬Û”ÀÌ…ı˛ ˚≈øMê Œø‡À˚˛ ¤fl¬ı˛fl¬˜ ŒÊ±ı˛ fl¬Àı˛˝◊ ’±˜±˚˛ ¬Û±Í¬±˘ ’©Üˆ”¬Ê±
˙«ÀÚº ’±¸À˘ › Œ˚ ʱÀÚ ’±˜±ı˛ ˜±Úø¸fl¬Ó¬±ı˛ fl¬Ô±º Ó¬±˝◊ ›ı˛ ı≈Á¬ÀÓ¬ ’¸≈øıÒ± ˝˚˛ øÚ
Œ˚ ¤˜Ú ¤fl¬øȬ Œı¶ö±ÀÚı˛ ¤Ó¬ fl¬±À ¤À¸ øÙ¬Àı˛ Œ·À˘ ’±˜±ı˛ ˜Ú ‡±ı˛±¬Û ˝ÀÓ¬ ı±Ò…º
’±ı˛ ’±˜±ı˛ ‡≈˙œ˝◊ Œ˚ ›ı˛ ÊœıÀÚı˛ ¸ı«±øÒfl¬ fl¬±˜… ıd ñ Ó¬±ÀÓ¬± ’ôL√Ó¬– ’±˜±ı˛ ’ʱڱ
Ú˚˛º ’Ó¬¤ı ’?Ú±Àfl¬ ¸œÓ¬±fl≈¬ÀG¬ı˛ fl¬±À Œı˛À‡ ’±ø˜ ’·Ë¸ı˛ ˝˘±˜ ’©Üˆ”¬Ê± ˜øjÀı˛ı˛
ά◊ÀVÀ˙… º
øıg¬…ı±ø¸Úœ ˜øjı˛ ŒÔÀfl¬ √õ∂±˚˛ ˙‡±ÀÚfl¬ ø¸“øh¬ı˛ Ò±¬Û ’øÓ¬Sê˜ fl¬Àı˛ ¤˝◊ ˜øjÀı˛ Œ¬ÛÓÂÀÓ¬
˝˚˛ ıÀ˘ ’ÀÚfl¬ ˚±Sœ˝◊ ’©Üˆ”¬Ê± ˙«ÀÚ ˚±Ú Ú± º øfl¬c√ ’±˜±ı˛ fl¬±À ˙퇱ÀÚfl¬ Ò±¬Û øıÀ˙¯∏
ı±Ò± ˝À˚˛ “±h¬±˘ Ú±º ¶§BÂÀj ø¸“øh¬ Œˆ¬À„ ’·Ë¸ı˛ ˝˘±˜ ˜øjÀı˛ı˛ ά◊ÀVÀ˙…º ¤‡Ú ˜ÀÚ
˝˚˛ ñ ˆ¬±ø·…¸ Œ¸˝◊øÚ ’?Ú± ’±˜±˚˛ ŒÊ±ı˛ fl¬Àı˛ ’©Üˆ”¬Ê± ˙«ÀÚ ¬Û±øͬÀ˚˛ø¢º Ú± ˝À˘
˝˚˛ÀÓ¬± ’±ÊÀfl¬ı˛ ¤˝◊ ¸±ÒÚ±ı˛ ô¶∏Àı˛ ’±¸±˝◊ ˝Ó¬ Ú± ’±˜±ı˛º
’©Üˆ”¬Ê± ˜øjÀı˛ı˛ ø¸“øh¬ı˛ Ò±¬Û&ø˘Œı˙ ıh¬ ıh¬º Ó¬±˝◊ ø¸“øh¬ ˆ¬±„ŒÓ¬ ˆ¬±„ÀÓ¬ ’ıÀ˙À¯∏
˚‡Ú ˜øjÀı˛ı˛ √õ∂±/ÀÌ ¤À¸ ¬Ûh¬˘±˜ Ó¬Ó¬é¬ÀÌ ı˛œøÓ¬˜Ó¬ ˝“±Ù¬ ÒÀı˛ Œ·À ı≈Àfl¬º ’Ó¬¤ı
|±ôL√ ˙ı˛œÀı˛ ıÀ¸ ¬Ûh¬˘±˜ ˜øjı˛ √õ∂±/ÀÌı˛ ¸±˜ÀÚı˛ ¤fl¬øȬ ø˙˘±‡ÀG¬ı˛ ά◊¬ÛÀı˛º
øͬfl¬ Ó¬‡Ú˝◊ ¬Û±˙ ŒÔÀfl¬ Œˆ¬À¸ ¤˘ ¤fl¬øȬ ·˜·À˜ fl¬_¶§ı˛, ë’˘‡ øÚı˛?Úºí
‰¬˜Àfl¬ øÙ¬Àı˛ ‰¬±˝◊˘±˜º Œ‡˘±˜ ˙”Ú… ˜øjı˛ √õ∂±/ÀÌ fl¬‡Ú Œ˚Ú ’±˜±ı˛ ¬Û±À˙˝◊ ¤À¸
“±øh¬À˚˛ÀÂÚ ÊȬ±Ê≈Ȭұı˛œ ¤fl¬ Œ¸Ã˜…˙«Ú ¸iß…±¸œº ˝±ÀÓ fl¬˜G≈¬˘≈º ¬Ûı˛ÀÌ Œ·è˚˛±
’±˘‡±{°±º ¸iß…±¸œ ’±ı˛ ’±ø˜ ±h¬± fl¬±ÀÂø¬ÛÀͬ ¤fl¬ÊÚ ÊÚ˜±Ú≈¯∏› ŒÚ˝◊º ¤˜Úøfl¬ ¸±˜ÀÚı˛
˜øjÀı˛ ¬Û”ʱı˛œÀfl¬› Œ‡ÀÓ¬ Œ¬Û˘±˜ Ú±º
’±ø˜ ¸iß…±¸œı˛ øÀfl¬ ‰¬±˝◊ÀÓ¬˝◊ ˜‘≈ ˝±¸À˘Ú øÓ¬øÚº Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ’±˜±Àfl¬ ’ı±fl¬ fl¬Àı˛ øÀ˚˛
¬Ûøı˛¶®±ı˛ ı±—˘±˚˛ ıÀ˘ ά◊ͬÀ˘Ú, ëÚ±˜øȬ ŒÓ¬± ŒÓ¬±ı˛ Œı˙ñ¸Ú±Ó¬Úº Ó¬± Ú±À˜ı˛ ¸±ÀÔ
fl¬±ÀÊı˛ ¤Ó √õ∂Àˆ¬ Œfl¬Ú∑ ¸Ú±Ó¬Ú Ú±˜Ò±ı˛œı˛ ¤Ó¬ ’ˆ¬±ı ’ÚȬÀÚ Œˆ¬±·± øfl¬ Œ˙±ˆ¬± ¬Û±˚˛∑í
¸iß…±¸œı˛ ¤˝◊ ’±fl¬ø¶úfl¬ √õ∂Àùü Œı˙ øı¶ú˚˛ ’Ú≈ˆ¬ı fl¬ı˛˘±˜º ά◊øÚ ’±˜±ı˛ Ú±˜ ʱÚÀ˘Ú
øfl¬ˆ¬±Àı∑ ’±À· ŒÓ¬± fl¬ø¶úÚfl¬±À˘› ’±ø˜ ›“Àfl¬ Œø‡øÚº ά◊øÚ fl¬‡ÀÚ± ’±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ
¤À¸ÀÂÚ ıÀ˘› ˜ÀÚ ¬ÛÀh¬ Ú±º Ó¬Àı∑ ¬Ûı˛é¬ÀÌ˝◊ ˜ÀÚ ˝˘ ñ Ú±˜øȬ ˝˚˛ÀÓ¬± Œfl¬±Úˆ¬±Àı
ŒÊÀÚ Ô±fl¬ÀıÚº øfl¬c√ ’Ú≈˜±Úı˙Ó¬– Œ˚ ’ˆ¬±ı-’ÚȬÀÚı˛ √õ∂¸/ Ȭ±ÚÀ˘Ú Œ¸øȬ Œ˚
¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı˝◊ ˘é¬…w©Ü ˝˘º ¤È¬± ’ı˙… ¸øÓ¬… Œ˚ ¸±Ò±ı˛Ìˆ¬±Àı ’ˆ¬±ı ’ÚȬÀÚ ˆ≈¬·ÀÓ¬
Ô±fl¬± ˜±Ú≈¯∏ı˛±˝◊ ŒıÀıœı˛ ı˛ı±Àı˛ ’±À¸º øfl¬c√ ’±˜±Àfl¬ Ó¬±Àı˛ ˘ˆ≈¬Mê fl¬ı˛ÀÓ¬ ø·À˚˛˝◊
Œ˚ ¸iß…±¸œ ˆ≈¬˘ fl¬Àı˛ ŒÙ¬˘À˘Úº ’±˜±ı˛ ’ˆ¬±ı-’ÚÈ¬Ú Œfl¬±Ô±˚˛∑ ¤˜Ú øıMı±Ú ˜±Ú≈¯∏
’±ø˜º ≈˝±ÀÓ¬ Œı˛±Ê·±ı˛ fl¬øı˛º ı±øh¬-·±øh¬ √õ∂ˆ‘¬øÓ¬ ¸˜ô¶∏ ʱ·øÓ¬fl¬ ¸•Û˝◊ ’±˜±ı˛ ’±Àº
’±ı˛ ’±˜±ı˛ Œ¬Û±˙±fl¬-’±˙±fl¬ ŒÀ‡› ŒÓ¬± Œ¸˝◊ øıÀMı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º Ó¬±¸ÀMW›
¤˜Ú ˆ≈¬˘ ά◊øÚ fl¬ı˛À˘Ú øfl¬ˆ¬±Àı∑
Ó¬ı≈ ¸±Ò≈ ˜±Ú≈¯∏ ŒÓ¬±Ø Ó¬±˝◊ øıÚ•⁄ˆ¬±Àı˝◊ ı˘˘±˜, 븱Ò≈ı±ı±, ’±¬ÛøÚ ˆ≈¬˘ fl¬ı˛ÀÂÚº
’±ø˜ ʱ˜À˙¬Û≈Àı˛ı˛ øıø˙©Ü ‰¬±È¬±Î¬« ’…±fl¬±Î¬◊KȬ…±KȬ ¸Ú±Ó¬Ú ˜≈À‡±¬Û±Ò…±˚˛º ’±˜±ı˛ ’±˚˛ ¬Û˚«±lº
Ó¬±˝◊ ’ˆ¬±ı-’ÚȬÀÚı˛ ¸±Ò… øfl¬ Œ˚ ’±˜±˚˛ ¶Û˙« fl¬Àı˛ ∑í
50 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
¸iß…±¸œ ¤fl¬Ô± qÀÚ Œ˝± Œ˝± fl¬Àı˛ Œ˝À¸ ά◊ͬÀ˘Ú, ëøfl¬c√ Ó¬ı≈ ŒÓ¬± Œ‡ø ñ ’ˆ¬±ı
’ÚȬÀÚı˛ Œ¸˝◊ ¸±Ò… ˝À˚˛Àº ŒÓ¬±ı˛ ¤˝◊ fl¬Ô±øȬ˝◊ Ó¬±ı˛ √õ∂˜±Ìºí
ñ 똱ÀÚ∑í
ñ 똱ÀÚ ŒÓ¬± ı˘ÀÓ¬ ¬Û±øı˛º øfl¬c√ ¤‡Ú˝◊ ıÀ˘ ˘±ˆ¬ ŒÚ˝◊º fl¬±ı˛Ì Ó≈¬˝◊ ı≈Á¬øı Ú±º Ó¬±˝◊
˜±ÀÚ ı˘±ı˛ ’±À· ŒÓ¬±ı˛ fl¬±À½◊ Ú± ˝˚˛ qøÚ ñ ’ˆ¬±ı ı˘ÀÓ¬ Ó≈¬˝◊ øfl¬ ı≈øÁ¬¸∑í
ñ ë’ˆ¬±ı ˜±ÀÚ ±øı˛^…ºí
ñ ë’±ı˛ ±øı˛À^…ı˛ ˘é¬Ì øfl¬∑í
ñ ëÒÚ¸•Û˝œÚÓ¬±ºí
ñ 뤽◊ ÒÚ¸•Û ı˘ÀÓ¬ øfl¬ ı≈øÁ¬¸∑í
ñ ë¤ ’±ı±ı˛ øfl¬ı˛fl¬˜ √õ∂ùü∑ ÒÚ¸•Û ˜±ÀÚ È¬±fl¬±¬Û˚˛¸±Ä ˚± Ô±fl¬À˘ ÊœıÚ ˝˚˛ ’±À˘±ı˛
ı±¸ı˛ ’±ı˛ Ú± Ô±fl¬À˘ ˝À˚˛ ›Àͬ ’g¬fl¬±ı˛ ·˝Wı˛º ÊœıÀÚı˛ ˚±ıÓ¬œ˚˛ √õ∂±ølı˛ ˜”˘¸”S ŒÓ¬± ¤˝◊
Ȭ±fl¬±ºí
ñ ëÓ¬Àı ŒÓ¬± Ȭ±fl¬± Ô±fl¬À˘˝◊ ’Àflv¬À˙ ¸ı ¬Û±›˚˛± ά◊ø‰¬Ó¬º Ó¬±˝◊ Ú˚˛ øfl¬∑í
ñ ëÓ¬±˝◊ ŒÓ¬± ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º Ȭ±fl¬± Ô±fl¬À˘ ÊœıÀÚı˛ ¸fl¬˘ ’ˆ¬±ı˝◊ Œ˜È¬±ÀÚ± ˚±˚˛º
Ȭ±fl¬±˚˛ øfl¬ Ú± ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛∑í
ñ ëȬ±fl¬±˚˛ ¸≈‡˙±øôL√ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ ∑í ˜‘≈ Œ˝À¸ øÊ:±¸± fl¬ı˛À˘Ú ¸iß…±¸œ º
‰¬øfl¬ÀÓ¬ ô¶∏t ˝À˚˛ Œ·˘±˜ ’±ø˜ º ά◊Mı˛ Œ˚±·±˘ Ú± ˜≈À‡ º ¸iß…±¸œ ıÀ˘ ‰¬˘À˘Ú,
ëȬ±fl¬± øÀ˚˛˝◊ ˚ø ¸ı ¬Û±›˚˛± Œ˚Ó¬ Ó¬Àı ŒÓ¬± ¸ı ÒÚı±Úı˛±˝◊ ¸≈‡˙±øôL√ ˘±ˆ¬ fl¬ı˛Ó¬º Ó¬±˝À˘
¬Û‘øÔıœı˛ Ó¬±ıh¬ Ó¬±ıh¬ ÒÚı±ÚÀı˛ ‚Àı˛ ¤Ó¬ ’¸≈‡ Œfl¬Ú∑ ¤Ó¬ ’˙±øôL√ Œfl¬Ú Ó¬±Àı˛ ˜ÀÚ∑
øıÀMı˛ ’˝—fl¬±Àı˛˝◊ ˚ø ÊœıÀÚı˛ ¸ıøfl¬Â≈ ˘±ˆ¬ fl¬ı˛± Œ˚Ó¬ Ó¬±˝À˘ ø‰¬ÀM Ó¬±Àı˛ ˙±øôL√ ŒÚ˝◊
Œfl¬Ú∑ ’±ı˛ ø‰¬ÀM ˚±Àı˛ ¸≈‡-˙±øôL√ ŒÚ˝◊ Ó¬±Àı˛ Œ‰¬À˚˛ øı˛^ ’±ı˛ Œfl¬ ’±À ¬Û‘øÔıœÀÓ¬∑í
˜≈UÀÓ«¬ı˛ ÊÚ… Œ˚Ú ı<±˝Ó¬ ˝À˚˛ Œ·˘±˜º ¤øfl¬ √õ∂ùü fl¬ı˛À˘Ú ¸iß…±¸œ∑ ’±ı˛ ¤˝◊ √õ∂Àùüı˛
øfl¬ ά◊Mı˛˝◊ ı± Œı ’±ø˜∑ Œˆ¬Àı Œ‡˘±˜ ñ ¸iß…±¸œ ŒÓ¬± ˆ≈¬˘ ıÀ˘ÚøÚ øfl¬Â≈º Œ˚ ’Ô«Àfl¬
˜±ÀÂı˛ Œ‰¬±‡ fl¬Àı˛ ’±ø˜ ÊœıÚ¬ÛÀÔ Â≈Ȭø Ӭ±ı˛ ¸±˝±À˚… ¬Û±øÔ«ı ¸•Û ¸ı Œfl¬Ú± Œ·À˘›
¸≈‡ ’±ı˛ ˙±øôL√ ŒÓ¬± ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ Ú±º ’±˜±ı˛ ŒÓ¬± fl¬˜ øıM ŒÚ˝◊º øfl¬c√ ¸≈‡˙±øôL√ Œfl¬±Ô±˚˛∑
’À˝±ı˛±S fl¬±Ê fl¬Àı˛ ‰¬À˘ø ’±Àı˛± ’±À˚˛ı˛ ’±˙±˚˛º Ȭ±fl¬±ı˛ ¬Û±˝±Àh¬ı˛ ‰”¬h¬±˚˛ ά◊Àͬ Œ·øº
Ó¬ı≈ fl¬±ÀÊ øıı˛±˜ ŒÚ˝◊º ’À˝±ı˛±S ˜ÀÚı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ ˆ¬˚˛ ñ ¤˝◊ ˚ø fl¬˜«Àé¬ÀSı˛ ˙Sn∏ı˛±
¸øSê˚˛ ˝À˚˛ ά◊Àͬ ’±˜±˚˛ Œfl¬±Ú ˜≈˙øfl¬À˘ ŒÙ¬À˘ Œ˚˛∑ ¤˝◊ ˚ø Œ‰¬±ı˛ ά±fl¬±ÀÓ¬ı˛ ˝±ÀÓ¬
¬Ûøh¬∑ ¤˝◊ ˚ø &l˝Ó¬…±ı˛ ø˙fl¬±ı˛ ˝˝◊∑ ¤˝◊¸ı ˆ¬˚˛˝◊ ŒÓ¬± Œfl¬Àh¬ øÚÀ˚˛À ˜ÀÚı˛ ˙±øôL√º
’±ı˛ ¸≈‡∑ ¸≈‡ ı˘ÀÓ¬ ˚ø ¶ö≥˘ ’±ı˛±˜ ’±ı˛ ¸fl¬˘ øıÀÚ±ÀÚı˛ ¸y¬±ı˛ ˝Ó¬ Ó¬Àı ı˘ÀÓ¬
¬Û±ı˛Ó¬±˜ Ó¬± ’±À ’±˜±ı˛º øfl¬c√ ¸≈‡ Œ˚ ˜±Úø¸fl¬ Ó‘¬ølı˛ ’Ú… Ú±˜ º ˜ÀÚı˛ Ó‘¬øl Œfl¬±Ô±˚˛
’±˜±ı˛∑ ¤Ó¬ øıMı±Ú ˝›˚˛± ¸ÀMW› ¸ı¸˜À˚˛˝◊ Œ˚ ’Ó‘¬ølı˛ ø˙fl¬±ı˛ ’±ø˜º Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ¸ı«±˝◊
ë’±Àı˛± ’±Àı˛±í-ı˛ ˘À鬅 Â≈ÀȬ ‰¬À˘ø qÒ≈ º øfl¬c√ Œfl¬±Ô±˚˛ Œ·À˘ Œ˚ Œ˙¯∏ ˝Àı Œ¸˝◊
ë’±Àı˛±í-ı˛ ˘é¬… Ó¬± ŒÓ¬± ʱڱ ŒÚ˝◊ º
’±˜±˚˛ Úœı˛ı ŒÀ‡ ˝±¸À˘Ú ¸iß…±¸œ, 뤽◊ÊÚ…˝◊ ’Ô« ’±˜±Àı˛ fl¬±À ŒÏ¬Î¬◊-¤ı˛ ı≈ı≈Àı˛
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â51
˜Ó¬ Ó¬±ı˛ ˜±˝±R… ¬Û±øÔ«ı Œˆ¬±·Ê·ÀÓ¬ ˚Ó¬˝◊ ʘfl¬±À˘± Œ˝±fl¬ Ú± Œfl¬Ú ø‰¬ı˛ôL√ÀÚı˛ ’±¬ÛÚ‚Àı˛
Ó¬±ı˛ Œfl¬±Ú ’øô¶∏Q˝◊ ŒÚ˝◊º ¤ √õ∂¸À/ Ó≈¬˝◊ øÚÀÊÀfl¬˝◊ …±‡ƒ Ú±º ’±ÊœıÚ ŒÓ¬± ’ÀÔ«ı˛ ø¬ÛÂÀÚ˝◊
Â≈ÀȬ Œ·ø˘º ’Ô« Œı˛±Ê·±ı˛› fl¬˜ ˝˚˛øÚ ŒÓ¬±ı˛ ’±ı˛ Ó¬±ı˛ ¸±˝±À˚… ÊœıÀÚ ¶§±BÂj…› ıU˘
¬Ûøı˛˜±ÀÌ ’±˚˛Q fl¬Àı˛ø¸º øfl¬c√ Œ¸¸ı˝◊ ŒÓ¬± ’øÚÓ¬…º ’±Ê ’±ÀÂ, fl¬±˘ ŒÚ˝◊º ¸ıÀÔÀfl¬
ıh¬ fl¬Ô± ñ Œ˚ ˙ı˛œı˛È¬±ı˛ ¶§±BÂÀjı˛ ÊÚ… ¤Ó¬ ¬Ûøı˛|˜ fl¬ı˛ø¸ Ó¬±› ŒÓ¬± ≈øÀÚı˛ Œ‡˘±‚ı˛
ı˝◊ øfl¬Â≈˝◊ Ú˚˛º ¤¸ı øfl¬Â≈˝◊ ÊÀiúı˛ ’±À·› ŒÓ¬±ı˛ ø¢ Ú±º ’±ı˛ ˜‘Ó≈¬…ı˛ ¬ÛÀı˛› Ô±fl¬Àı Ú±º
Ó¬Àı Œ˚ ıd ø‰¬ı˛Ó¬Àı˛ ŒÓ¬±ı˛ Ô±fl¬Àı Ú± Ó¬±Àfl¬ øfl¬ fl¬Àı˛ ¸•Û ı˘ı∑ ’±ı˛ ˚Ô±Ô« ¸•Û
˚±ı˛ ø˝¸±Àıı˛ ‡±Ó¬±˚˛ ʘ± ¬ÛÀh¬øÚ Ó¬±ı˛ ˜Ó¬ øı˛^ ’±ı˛ Œfl¬ ’±ÀÂ∑í
¸iß…±¸œı˛ ¤fl¬Ô±› ˜Ú Â≈“À˚˛ Œ·˘ ’±˜±ı˛ º ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ ¸±ı˛±ÊœıÚ ŒÓ¬± ’ÀÔ«ı˛ ˘À鬅˝◊
Â≈Ȭ˘±˜ ’±ø˜º ¸iß…±¸œ ŒÓ¬± øͬfl¬˝◊ ı˘ÀÂÚ ñ ’Ô« ŒÓ¬± ¸øÓ¬…˝◊ ’øÚÓ¬…º ¤˝◊ ’±À ¤˝◊
ŒÚ˝◊ º Ó¬Àı Œ¸˝◊¸±ÀÔ ¤È¬±› ŒÓ¬± ¸øÓ¬… Œ˚ ¤˝◊ ¬Û‘øÔıœÀÓ¬ ¸ıøfl¬Â≈˝◊ ’øÚÓ¬… º Œfl¬±Úøfl¬Â≈˝◊
ŒÓ¬± ø‰¬ı˛¶ö±˚˛œ Ú˚˛ º ¤˜Úøfl¬, ’±˜±ı˛ ¤˝◊ Œ˝øȬ› ŒÓ¬± Úù´ı˛ º Œ˚Àfl¬±Ú ˜≈UÀÓ«˝◊ ¤ı˛›
øıÚ±˙ ’ı˙…y¬±ıœ º Œ¸Àé¬ÀS ¤˝◊ Ê·ÀÓ¬ ø‰¬ı˛ôL√Ú ı˘ÀÓ¬ ’±Àà øfl¬Â≈ ’±À øfl¬ ∑ √õ∂ùüȬ±
fl¬Àı˛˝◊ ŒÙ¬˘˘±˜º
¸iß…±¸œ ˝±¸À˘Ú, ë’±À Δıøfl¬º ’±ı˛ Œ¸˝◊ ø‰¬ı˛ôL√Ú ‹ù´À˚«…ı˛ ˜”˘ ¶§ı˛+¬Û Œ˚ øfl¬ Ó¬±
ŒÓ¬±ı˛ ¤˝◊ ’øÚÓ¬… ˙ı˛œÀı˛ı˛ øˆ¬Ó¬Àı˛ ıÀ¸ Ô±fl¬± øÚÓ¬… ëëÓ≈¬˝◊íí-› ʱøÚ¸º øfl¬c√ ŒÓ¬±ı˛ Œ¸˝◊
’±¸˘ ¸MW± Œ˚ ’:±ÀÚı˛ ’g¬fl¬±Àı˛ ’±BÂiߺ ŒÀ‡ø¸ ŒÓ¬± ñ ’±˚˛Ú±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ˜˚˛˘±
¬Ûh¬À˘ ’±˚˛Ú± ’¶§B ˝À˚˛ ¬ÛÀh ĬӬ‡Ú ’±ı˛ Ó¬±ÀÓ¬ øÚÀÊı˛ ˜≈‡ Œ‡± ˚±˚˛ Ú±º ŒÓ¬˜Ú˝◊
¤Ó¬øÚ ÒÀı˛ ˜±˚˛±ı˛ √õ∂ˆ¬±Àı ’:±ÀÚı˛ ˜˚˛˘± ŒÓ¬±ı˛ ˜ÀÚı˛ ’±˚˛Ú±Àfl¬ ’¶§B fl¬Àı˛ øÀ˚˛Àº
Ó¬±˝◊ ¤Ó¬ Êiú ÒÀı˛ ¤Ó¬ ¸±ÒÚ±˚˛ Œ˚ :±Ú Ó≈¬˝◊ ’Ê«Ú fl¬Àı˛øÂø˘ Ó¬± ¸ı˝◊ Ó≈¬˝◊ ıÓ«¬˜±ÀÚ
˝±øı˛À˚˛ ŒÙ¬À˘ø¸ øı¶ú‘øÓ¬ı˛ ˜±ÀÁº Ó¬±˝◊ Œfl¬ Ó≈¬˝◊, Œfl¬±Ô± ŒÔÀfl¬ ¤À¸ø¸, Œfl¬Ú ¤À¸ø¸
¸ı˝◊ ˆ≈¬À˘ Œ·ø¸º Ó¬±ı˛˝◊ Ù¬À˘ ¬Û‘øÔıœÀÓ¬ ¤À¸ øfl¬ fl¬ı˛± ά◊ø‰¬Ó¬ ’±ı˛ øfl¬ fl¬ı˛ø¸ Œ¸¸ı
øfl¬Â≈˝◊ ı≈ÀÁ¬ ά◊ͬÀÓ¬ ¬Û±ı˛ø¬¸ Ú±º ’Ó¬¤ı ˚± Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ Œ‡ø¸ Œ¸˝◊ ·D¬±ø˘fl¬±
√õ∂ı±À˝˝◊ øÚÀÊÀfl¬ ˆ¬±ø¸À˚˛ øøB¸ ’±ı˛ ˆ≈¬À˘ı˛ ¬Ûı˛ ˆ≈¬˘ fl¬Àı˛ øÚÀÊı˛ ά◊Mı˛ÀÌı˛ ¬ÛÔ øÚÀÊ˝◊
ıg¬ fl¬Àı˛ ı˛±‡ø¸º ¤˝◊ ’ı¶ö±˝◊ ŒÓ¬± ıX¬ ÊœÀıı˛ ı“±ÒÚ ¤ı— ¤˝◊ ı“±ÒÚ Œfl¬ÀȬ ŒıÀı˛±ÀÓ¬ Ú±
¬Û±ı˛À˘ Œ˚ ŒÓ¬±ı˛ ¸ı«Ú±˙ øÚø}¬Ó¬ºí
’±ø˜ ¸øı¶úÀ˚˛ Œ‰¬À˚˛ Ô±øfl¬ ¸iß…±¸œı˛ øÀfl¬º øÓ¬øÚ ıÀ˘ ‰¬À˘Ú, ë’Ó¬œÀÓ¬ı˛ ¶ú‘øÓ¬Àfl¬ ˚ø
˜ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬ ʱø·À˚˛ Ó≈¬˘ÀÓ¬ ¬Û±øı˛¸ Ó¬Àı ˜Ú˝◊ ŒÓ¬±ı˛ ¤˝◊ √õ∂Àùüı˛ ά◊Mı˛ øÀ˚˛ ŒÀıº Œ¸˝◊
ŒÓ¬±Àfl¬ ˜ÀÚ fl¬øı˛À˚˛ ŒÀı Œ˚ ¤˝◊ ¬Û‘øÔıœÀÓ¬ ø‰¬ı˛ôL√Ú ¤fl¬˜±S ¬Ûı˛ıËp ¬Ûı˛˜±R±º Ó¬“±ı˛ ’±ø
ŒÚ˝◊,’ôL√ ŒÚ˝◊, ˘˚˛ ŒÚ˝◊, é¬˚˛ ŒÚ˝◊ Ä ¸ı«Sı…±¬Ûœ Ó“¬±ı˛ ’ı¶ö±Ú ¸&Ì ¸±fl¬±Àı˛ ’Ô‰¬ Ó¬±¸ÀMW›
ΔÚı…«øMêfl¬ øÚ&«Ì øÚı˛±fl¬±Àı˛ Ó“¬±ı˛ ø¶öøÓ¬ºí
ñ 똱ÀÚ∑¤fl¬˝◊¸±ÀÔ ¸&Ì ¸±fl¬±ı˛ › øÚ&«Ì øÚı˛±fl¬±ı˛∑ ¤ Œ˚ øı¬Ûı˛œÓ¬Ò˜œ« ıMêı…ºí
ñ ëΔı¬Ûı˛œÀÓ¬…ı˛ fl¬Ó«¬±› ŒÓ¬± øÓ¬øÚ˝◊º ¸‘ø©Üı˛ ’±øÀÓ¬ ¸˜·Ë øıù´ıËp±G¬ Ê≈Àh¬ ø¢
Ó“¬±ı˛˝◊ ø¶öøÓ¬ øÚ&«Ì øÚı˛±fl¬±Àı˛ ˜˝±˙”Ú…ı˛+À¬Ûº øfl¬c√ ¬˙”ÀÚ…ı˛ ˜±ÀÁ¬ ŒÓ¬± ˘œ˘± ˝˚˛ Ú±º Ó¬±˝◊
¤fl¬À˜ı±øZÓ¬œ˚˛˜ ¬Ûı˛˜±R± ¸±fl¬±ı˛ ı˛+¬Û ¬Ûøı˛·Ë˝ fl¬ı˛À˘Úº øÚÀÊı˛ ¤fl¬ ˆ¬±· ı…Mê fl¬Àı˛
52 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
¸‘ø©Ü fl¬ı˛À˘Ú øÓ¬Ú Œı±øÀı, ˜˝±˜±˚˛± Ó¬Ô± Œ˚±·˜±˚˛±, ŒÓ¬øS˙ Œfl¬±øȬ ŒıÀıœ ¤ı—
’Ó¬–¬Ûı˛ ÊœıÊ·»¸˜”˝º øÚÊ ¸±fl¬±ı˛ ¸&Ì ’—˙ ŒÔÀfl¬ ¸fl¬˘ √õ∂±Ìœı˛ Œ˝ ¸‘ø©Ü fl¬ı˛À˘Ú
øÓ¬øÚ ¤ı— Œ¸˝◊ ŒÀ˝ ’±¬ÛÚ ’±R±ı˛ ’—˙ı˛+À¬Û Êœı±R± ¸—¶ö±¬ÛÚ fl¬Àı˛ øÀ˘Úº ¤˝◊
‰¬±ı˛¬Û±À˙ Œ˚ ’ÚôL√ ÊœıÊ·» Œ‰¬±À‡ ¬Ûh¬À ¸ı˝◊ ŒÓ¬± Ó“¬±ı˛ ¸±fl¬±ı˛ ¸&Ì ı˛+À¬Ûı˛ √õ∂øÓ¬BÂøıº
Ó“¬±ı˛˝◊ ά◊»¸ ŒÔÀfl¬ ¸fl¬À˘ı˛ ¸‘ø©Ü ¤ı— ’øôL√À˜ Ó“¬±ı˛˝◊ ˜±ÀÁ¬ ¸fl¬À˘ı˛ ˘˚˛º ¤˝◊ Êiú˜‘Ó≈¬…ı˛¬
˜Ò…ıÓ¬œ« ¸˜˚˛È≈¬fl≈¬ÀÓ ˜≈‡… fl¬˜« ˝˘ ˜±˚˛±ı˛ ı“±ÒÀÚ Ú± Êøh¬À˚˛ ’ÚôL√ı˛+À¬Û Ó“¬±ı˛˝◊ ˆ¬ÊÚ± fl¬ı˛±Ä
˝◊©ÜÀ¸ı±, ¸±Ò≈À¸ı±, ÊœıÀ¸ı±ı˛ ˜±ÀÁ¬ øÚÀÊÀfl¬ ¸“À¬Û Œ˚˛±º ¤˝◊ ¸≈fl¬˜«È≈¬fl≈¬˝◊ ŒÓ¬± ’±˜±Àı˛
’±R±ı˛ ø‰¬ı˛ôL√Ú ¸/œ ˚± ’±˜±Àı˛ ¤ø·À˚˛ øÚÀ˚˛ ˚±˚˛ ÊœıÚ ŒÔÀfl¬ ˜˝±ÊœıÀÚı˛ ¬ÛÀÔº ’±ı˛
¬¤˝◊ ¬Û‘øÔıœı˛ ı±øfl¬ ¸fl¬˘ fl¬˜«˝◊ ŒÓ¬± ’øÚÓ¬… ñ ˚±ı˛ ڜȬ٬˘ qÒ≈˝◊ ¸˜À˚˛ı˛ ’¬Û‰¬˚˛ºí
ñ ëøfl¬c√ ¤˝◊ ¸≈fl¬˜« ŒÓ¬± ’±ø˜› fl¬øı˛º ˜øjÀı˛ ˜øjÀı˛ ͬ±fl≈¬Àı˛ı˛ ¬Û≈Àʱ ø˝◊º ¸±Ò≈Àı˛
¬Û˚˛¸± øÀ˚˛ ¸±˝±˚… fl¬øı˛º ¤˝◊ ¸ı fl¬˜« øfl¬ ¸≈fl¬˜« Ú˚˛∑í
ñ ë’ı˙…˝◊ ¸≈fl¬˜«º øfl¬c√ ¤&À˘± Ó≈¬˝◊ ¸øͬfl¬ˆ¬±Àı fl¬øı˛¸ fl¬˝◊ ∑ ˜øjÀı˛ ˜øjÀı˛ ¬Û≈Àʱ
ø¸ øͬfl¬˝◊º Ó¬Àı Ó¬±ı˛ fl¬±ı˛ÌȬ±› ı˘ƒº ¬Û≈Àʱ Œ˚˛±ı˛ fl¬±ı˛Ì ŒıÓ¬±Àfl¬ Ó≈¬©Ü fl¬Àı˛ Ó“¬±ı˛ fl¬±Â
ŒÔÀfl¬ ≈Àˆ«¬±·À˜±‰¬ÀÚı˛ ıı˛˘±ˆ¬º ¤˝◊ı˛fl¬˜ ¬Û≈Àʱ˚˛ ø‰¬ı˛ôL√Ú Ù¬˘ ˝˚˛ fl¬Ì±˜±Sº fl¬±ı˛Ì ¤
¬Û≈Àʱı˛ ŒÚ¬ÛÀÔ… Ô±Àfl¬ ʱ·øÓ¬fl¬ ¶§±Ô«º ¸±Ò≈Àı˛ ’Ô«¸±˝±˚…› Ó≈¬˝◊ fl¬øı˛¸ ¤fl¬˝◊ fl¬±ı˛ÀÌ ñ
˚±ÀÓ¬ ŒÓ¬±ı˛ ʱ·øÓ¬fl¬ ’¸≈øıÒ±ı˛ ’ı¸±Ú ‚ÀȬº Ó¬±˝◊ ¤˝◊ fl¬˜«&ø˘ ¸•Û”Ì«ˆ¬±Àı ¶§±Ô«Àfl¬øffl¬
˝À˚˛ ˚±›˚˛±ÀÓ¬ ¤Àfl¬ Œfl¬±Ú˜ÀÓ¬˝◊ ˚Ô±Ô« ¬Û≈Àʱ ı± ¸±Ò≈À¸ı± ı˘± ˚±˚˛ Ú±º ¤ ˝˘ qÒ≈˝◊
ıøÌÀfl¬ı˛ ¶ö≥˘ ı…ı¸±ı≈øX¬ı˛ ¬Ûøı˛‰¬˚˛ ñ ’±ø˜ ŒÓ¬±˜±˚˛ ¤˝◊ ø˘±˜ ıÀȬ Ó¬Àı ¬Ûøı˛ıÀÓ«¬
ŒÓ¬±˜±Àfl¬› ’±˜±˚˛ ›˝◊ øÀÓ¬ ˝Àıº ’±ı˛¬ ÷ù´Àı˛ı˛ ¸±ÀÔ Œ˚ ı…ı¸± fl¬ı˛ÀÓ¬ ‰¬±˚˛ Ó¬±ı˛
˘±Àˆ¬ı˛ ‚Àı˛ Œ˚ ʘ± ˝˚˛ qÒ≈˝◊ ˙”Ú…ºí
ñ ëÓ¬±˝À˘ ’±ø˜ ¤Ó¬øÚ Œ˚ ÷ù´Àı˛ı˛ ˆ¬ÊÚ± fl¬Àı˛ø ˜øjÀı˛ ˜øjÀı˛, ¤Ó¬ Œ˚ Ó¬œÔ«˙«Ú
fl¬Àı˛ø ’±ı˛ ¤Ó¬ Œ˚ ¸±Ò≈À¸ı± fl¬Àı˛ø Ӭ±ı˛ Œfl¬±Ú Ù¬˘˝◊ øfl¬ ’±ø˜ ¬Û±ı Ú±∑í
ñ ë Û±øı Ú± Œfl¬Ú∑ Œ¬ÛÀ˚˛ø¸ ŒÓ¬±º ¤˝◊ ¸≈fl¬˜«&ø˘ Ó≈¬˝◊ fl¬Àı˛ø¸ ʱ·øÓ¬fl¬ Ù¬À˘ı˛
√õ∂Ó¬…±˙±˚˛º Ó¬±˝◊ Œ¸˝◊ fl¬˜«Ù¬˘ ŒÓ¬±ı˛ ʱ·øÓ¬fl¬ ‡±ÀÓ¬˝◊ Œ˚±· ˝À˚˛Àº ’±ı˛ Ó¬±˝◊ ŒÓ¬±ı˛
ʱ·øÓ¬fl¬ fl¬±˜Ú±ı˛ ʱ·øÓ¬fl¬ Ù¬˘˝◊ Œ¬ÛÀ˚˛ø¸ Ó≈¬˝◊º fl¬±˜… fl¬˜« ˚Ó¬˝◊ ¸≈fl¬˜« Œ˝±fl¬ Ú± Œfl¬Ú
Ó¬±ı˛ Ù¬˘ ŒÓ¬± fl¬±˜Ú±¬Û”ı˛ÀÌ˝◊ Œ˙¯∏º Ó¬±˝◊ ø‰¬ı˛ôL√ÀÚı˛ ‚Àı˛ Ó¬±ı˛ Ù¬˘ ø˜˘Àı øfl¬ˆ¬±Àı∑í
ñ ëÓ¬Àı ά◊¬Û±˚˛∑í
ñ ëά◊¬Û±˚˛ ¤fl¬È¬±˝◊º fl¬±˜Ú± ¬Ûøı˛Ó¬…±· fl¬ı˛º Ó≈¬˝◊ Œ˚ ¸≈fl¬˜« fl¬ı˛øı Ó¬±ı˛˝◊ Ù¬˘ Ó≈¬˝◊ ¬Û±øıº
øfl¬c√ Œ¸˝◊ Ù¬À˘ı˛ ˜”˘… øÙ¬Àı˛ ‰¬±˝◊øı Ú± ÷ù´Àı˛ı˛ fl¬±À º ÷ù´ı˛Àfl¬ ‰¬±˝◊øı ‰¬±›˚˛±ı˛ ÊÚ…,
ˆ¬±˘ı±¸øı ˆ¬±˘ı±¸±ı˛ ÊÚ… º ’±ı˛ ı˘øı ëë˙ı˛Ì±·Óííº qÒ≈ ı˘À˘˝◊ ˝Àı Ú± ñ ˜ÀÚ√õ∂±ÀÌ
˙ı˛Ì±·Ó¬ ˝ÀÓ¬› ˝Àı º Ó¬±˝À˘˝◊ ¸ı ˝À˚˛ ˚±Àı ºí
ñ ëøfl¬c√ ˙ı˛Ì±·Ó¬ ˝ı øfl¬ fl¬Àı˛∑í
ñ ë˙ı˛Ì±·Ó¬ ˜±ÀÚ ˝˘ ñ ÷ù´Àı˛ı˛ ˙ı˛ÀÌ ˚±›˚˛±º øÚÀÊı˛ ˆ¬±˘˜j ¸ı øfl¬Â≈ ÷ù´Àı˛ı˛
¬Û±À˚˛ ¸“À¬Û øÀ˚˛ ÷ù´Àı˛ı˛ √õ∂øÓ¬øÚøÒı˛+À¬Û øÚ©®±˜ˆ¬±Àı øÚÀÊı˛ ‹˙œøÚø«©Ü fl¬±Ê fl¬Àı˛ ˚±º
øÚ©®±˜ ˝ÀÓ¬ ¬ı˘±ı˛ ¤fl¬È¬±˝◊ fl¬±ı˛Ì ñ ¤˝◊ fl¬À˜«ı˛ Ù¬˘ fl¬±˜Ú± ŒÔÀfl¬˝◊ ‚ÀȬ ¯∏h¬øı˛¬Û≈ı˛
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â53
’ˆ≈¬…˚˛º Ó¬±˝◊ øı¯∏ı‘é¬Àfl¬ ’—fl≈¬Àı˛˝◊ øıÚ±˙ fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝˚˛ ’±ı˛ Ó¬±ı˛ ¤fl¬˜±S ά◊¬Û±˚˛ øÚÀÊı˛
¸ı ø‰¬ôL√±ˆ¬±ıÚ±, ‰¬±›˚˛±¬Û±›˚˛±, ÷ù´Àı˛ı˛ ‰¬ı˛ÀÌ ¸“À¬Û Œ˚˛±º Ó¬±˝À˘˝◊ ŒÓ¬± Ó≈¬˝◊ ˝À˚˛ Œ·ø˘
ˆ¬±ı˛˜≈Mêº Ó¬±ı˛¬Ûı˛ qÒ≈ Ó“¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ øÚˆ«¬ı˛Ó¬± Œı˛À‡ Ó“¬±ı˛ ˘œ˘±À‡˘± ά◊¬ÛÀˆ¬±· fl¬Àı˛ ˚± º
…±‡ƒ ñ Œfl¬˜Úˆ¬±Àı ŒÓ¬±ı˛ ¸fl¬˘ √õ∂±ı˛t fl¬±øȬÀ˚˛ øÀ˚˛ øÓ¬øÚ ŒÓ¬±Àfl¬ ‡“±øȬ Œ¸±Ú± fl¬Àı˛
ŒÚÚº Ó¬±˝À˘˝◊ ŒÓ¬± ’±¸Àı ÊœıÀÚ ¸±Ô«fl¬Ó¬±ºí
ñ ëøfl¬c√ Ù¬À˘ı˛ ’±˙± Ú± fl¬Àı˛ fl¬˜« fl¬ı˛À˘ fl¬±ÀÊ Î¬◊…˜ ’±¸Àı øfl¬ˆ¬±Àı∑ √õ∂±ølı˛
’±˙± ŒÂÀh¬ fl¬±Ê fl¬ı˛À˘ øfl¬ fl¬±ÀÊ ˜Ú ıÀ¸ ∑í
ñ ëŒfl¬Ú ı¸Àı Ú± ∑ ÷ù´ı˛ ’±˜±Àı˛ ¬Û‘øÔıœÀÓ¬ ¬Û±øͬÀ˚˛ÀÂÚ Œfl¬Ú ∑ ¸≈fl¬À˜«ı˛ ˜±Ò…À˜
øÚÀÊÀfl¬ ¬Ûøı˛qX¬ fl¬Àı˛ ά◊Mı˛ÀÌı˛ ˘À鬅 ‰¬±˘Ú± fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ…º ’±ı˛ ¤˝◊ ¸≈fl¬À˜«ı˛ ¬Û”Ì« Ù¬˘
Ó¬‡Ú˝◊ Œ˜À˘ ˚‡Ú Œ¸˝◊ fl¬˜« øÚ©®±˜ˆ¬±Àı ÷ù´Àı˛ı˛ √õ∂øÓ¬øÚøÒı˛+À¬Û fl¬ı˛± ˚±˚˛ º ¤fl¬˜±S
¤ˆ¬±Àı˝◊ ŒÓ¬± ¸y¬ı ’±¬ÛÚ Î¬◊ißøÓ¬¸±ÒÚº øfl¬c√ ¤˝◊ ά◊ißøÓ¬ı˛ ¬ÛÀÔ ˜≈‡… ı±Ò± ˝˘ ¯∏h¬øı˛¬Û≈º
Ó¬±˝◊ ¸ı¸˜À˚˛ ˜ÀÚ ı˛±‡ÀÓ¬ ˝Àı ñ ÊœıÚ ŒÔÀfl¬ ˜˝±ÊœıÀÚı˛ ˘À鬅 ¬Û±øh¬ øÀÓ¬ ˝À˘
˜±˚˛±ı˛ ’±ø|Ó¬ ¯∏h¬øı˛¬Û≈ı˛ √õ∂ˆ¬±ı ŒÔÀfl¬ øÚÀÊÀfl¬ ˜≈Mê ı˛±‡ÀÓ¬ ˝Àıº ’±ı˛ ¤˝◊ ¯∏h¬øı˛¬Û≈ı˛
Œ¸Ú±¬ÛøÓ¬ ˝˘ fl¬±˜º Ó¬±˝◊ ı≈Á¬ÀÓ¬˝◊ ¬Û±ı˛ø¸ñ ¤˝◊ Œ¸Ú±¬ÛøÓ¬Àfl¬ ¬Ûı˛±ô¶∏ fl¬ı˛± ˜±ÀÚ˝◊ √õ∂±˚˛
’ÀX«¬fl¬ ˚≈X¬ Ê˚˛ º øfl¬c√ ¤˝◊ Œ¸Ú±¬ÛøÓ¬ ˚ø ¤fl¬ı±ı˛ fl¬±Àı˛±ı˛ ά◊¬Ûı˛ √õ∂ˆ¬±ı øıô¶∏±ı˛ fl¬Àı˛ ŒÚ˚˛
Ó¬Àı˝◊ ¸ı«Ú±˙º ˜ÀÚ fl¬±˜Ú± øÚÀ˚˛ ¸≈fl¬˜« fl¬ı˛À˘› Ó¬±ı˛ Ù¬˘ ʱ·øÓ¬fl¬ ¬Ûøı˛øÒı˛ ˜±ÀÁ¬˝◊ Œ˙¯∏
˝À˚˛ ˚±˚˛Ä ¸≈fl¬À˜«ı˛ ø‰¬ı˛ôL√Ú √õ∂ˆ¬±ı Ó¬±ÀÓ¬ Œ˜À˘ Ú±º Ù¬À˘ ά◊Mı˛ÀÌı˛ ¬ÛÔ ˝À˚˛ ˚±˚˛ ıg¬º
¤˝◊ fl¬±˜ ıh¬ √õ∂ˆ¬±ı˙±˘œ øı˛¬Û≈Ä ¬Û≈øı˛Ó¬ ˝À˘› øı¬Û, ’±ı±ı˛ ¬Û≈øı˛Ó¬ Ú± ˝À˘› ¸ı«Ú±˙º
fl¬±ı˛Ì fl¬±˜ ¬Û”øı˛Ó¬ ˝À˘ ’±À¸ ’±Àı˛± ¬Û±›˚˛±ı˛ Œ˘±ˆ¬ › ’±Àı˛± Œˆ¬±À·ı˛ Œ˜±˝ Ó¬Ô± √õ∂±ølı˛
˜ƒ ı± ’˝—fl¬±ı˛Ä ¤ı— fl¬±À˜ ı±Ò± ¤À˘ ʱÀ· ŒSê±Ò › ÷¯∏«± Ó¬Ô± ˜±»¸˚«…º Ó¬±˝◊ fl¬±˜
øÚ˚˛øLaÓ¬ ˝À˘˝◊ ¯∏h¬øı˛¬Û≈ı˛ √ õ∂ˆ¬±ı ŒÔÀfl¬ ˜≈øMê˘±ˆ¬ ¸y¬ıº ’±ı˛ fl¬±˜ÊÀ˚˛ı˛ ¤fl¬˜±S
ά◊¬Û±˚˛ ñ ˝◊©Ü‰¬ı˛ÀÌ ˙ı˛Ì±·øÓ¬ Œı˛À‡ øÚ©®±˜ˆ¬±Àı fl¬˜« fl¬Àı˛ ˚±›˚˛±º ¤˝◊ ŒÓ¬± ¤fl¬˜±S
ά◊Mı˛ÀÌı˛ ¬ÛÔº í
ñ ëøfl¬c√ ’±ø˜ Œ˚ ά◊B‰¬¬ÛÀ fl¬±Ê fl¬øı˛ Œ¸‡±ÀÚ ıÀ¸› øfl¬ ¤˜Ú øÚ©®±˜ˆ¬±Àı fl¬˜« fl¬ı˛±
¸y¬ı ∑í
ñ ëŒfl¬Ú ¸y¬ı Ú˚˛∑ ʱÚøı qÒ≈˜±S ’ÀÔ«ı˛ fl¬±˜Ú±˚˛ ˜ÀÊ Ô±fl¬À˘ ¯∏h¬øı˛¬Û≈ı˛ ˜±˚˛±
’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛± ˚±˚˛ Ú±º ’±ı˛ ¯∏h¬øı˛¬Û≈ Ê˚˛ Ú± ˝À˘ ˜±ÚıÊiú˝◊ ı‘Ô±º Ó¬±˝◊ ’Ô«Àfl¬ ŒÂÀh¬
¬Ûı˛˜±ÀÔ«ı˛ ¸g¬±Ú fl¬ıƒ˛º ˜ÀÚ ı˛±ø‡¸ ñ øÚ©®±˜ ˝ÀÓ¬ Ú± ¬Û±ı˛À˘ ¬Ûı˛˜±ÀÔ«ı˛ ¸g¬±Ú˝◊ Œ˜À˘
Ú±º Œ¸˝◊ ¸g¬±Ú ¬Û±›˚˛±ı˛ ˘À鬅 ’·Ë¸ı˛ ˝ÀÓ¬ ˝À˘ ¯∏h¬øı˛¬Û≈ı˛ ˝±Ó¬ ŒÔÀfl¬ ’±Rı˛é¬± ¸ı«±À·Ë
√õ∂À˚˛±ÊÚ ’±ı˛ Œ¸ÊÚ…˝◊ fl¬±À˜ı˛ øıÚ±˙ ı˛fl¬±ı˛ºí
’±ø˜ ˜±Ô± Ú±h¬˘±˜ ¸iß…±¸œı˛ fl¬Ô±˚˛º ά◊MÀı˛ı˛ ˆ¬±¯∏± Œ˚ ’±ı˛ Œ˚±·±øB¢ Ú±º ’±˜±ı˛
˜ÀÚı˛ ’ı¶ö± ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛ÀÓ¬ ¸iß…±¸œı˛› ¸y¬ıÓ¬– øı˘•§ ˝˘ Ú±º ˝˚˛ÀÓ¬± Ó¬±˝◊ ¤ı±ı˛
’±˜±ı˛ øÀfl¬ Œ‰¬À˚˛ ˜‘≈ Œ˝À¸ ¸iß…±¸œ ı˘À˘Ú, ëëÓ¬Àı ¸øÓ¬… ı˘ÀÓ¬ øfl¬, Ó¬MWfl¬Ô± qÀÚ
¸ÀÓ¬…ı˛ ¬ÛÔøÚÀ«˙ ø˜˘À˘› ¶ö±˚˛œ øfl¬Â≈˝◊ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ Ú±º fl¬±ı˛Ì ˜Ú Œ˚ Œ¸¸ı Ó¬ÀMWı˛¬
Ú±·±˘˝◊ ‡≈“ÀÊ ¬Û±˚˛ Ú±º Ù¬À˘ Œ¸ ˚≈øMê øÀ˚˛ øı‰¬±ı˛-øıÀù≠¯∏ÀÌ Œ˜ÀÓ¬ ›Àͺ ’±ı˛ Ó¬±ı˛ Ù¬À˘
54 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
Œ˚ øÓ¬ø˜Àı˛ Œ¸ ø¢ Œ¸˝◊ øÓ¬ø˜Àı˛˝◊ ŒÔÀfl¬ ˚±˚˛º Ó¬±˝◊ Ó¬MWfl¬Ô± qÀÚ øÚ}¬˘ ˝À˚˛ ıÀ¸
Ô±fl¬± ı± Ó¬± ˚≈øMê øÀ˚˛ øıÀù≠¯∏Ì fl¬ı˛± ñ ≈˝◊-˝◊ ¸˜±Úˆ¬±Àı ’Ô«˝œÚº ¬’Ó¬¤ı ¤˝◊ ≈˝◊
øıfl¬Àäı˛ ˜ÀÒ… ¸˜˚˛ Ú©Ü Ú± fl¬Àı˛ Ó¬MWfl¬Ô± ŒÔÀfl¬ Œ˚ ¬ÛÔøÚÀ«˙ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ Œ¸˝◊ ¬ÛÀÔ
Ú±˜ÀÓ¬ ˝˚˛ ¤ı— ¤ø·À˚˛ ‰¬˘ÀÓ¬ ˝˚˛º Ó¬Àı˝◊ Œ˜À˘ ’˜‘Ó¬À˘±Àfl¬ı˛ ¸g¬±Úºí Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¤fl¬È≈¬
ŒÔÀ˜ ı˘À˘Ú ¸iß…±¸œ, ëøı·Ó¬ fl¬À˚˛fl¬ ÊÀiúı˛ ¸±ÒÚ±˚˛ ŒÓ¬±ı˛ ˜ÀÒ… Œ˚ Œ‡± øÀ˚˛À ¬Ûı˛˜
√õ∂±ølı˛ ‰¬ı˛˜ ¸y¬±ıÚ±º Ó¬±˝◊ ŒÓ¬± ¤˘±˜ ŒÓ¬±Àfl¬ øı¶ú‘Ó¬ ˝›˚˛± ¬ÛÀÔı˛ ø˙± Òøı˛À˚˛ øÀÓ¬º
fl¬±ı˛Ì ¸˜˚˛ Sê˜˙– ıÀ˚˛ ˚±ÀBº ’±ı˛ Úù´ı˛ Œ˝ ŒÓ¬± ˝í˘ Œ˜±˜ı±øÓ¬ı˛ ˜Ó¬º ¸˜À˚˛ı˛ ¸±ÀÔ
¸±ÀÔ øÓ¬À˘ øÓ¬À˘ ŒÓ¬±ı˛ ŒÀ˝ı˛ ’±˚˛≈› é¬˚˛ ˝íÀ˚˛ ’±¸Àº ’±ı˛ ŒÀ˝ı˛ ’±˚˛≈ Œ˙¯∏ ˝ı±ı˛
’±À·˝◊ ŒÓ¬± ŒÓ¬±Àfl¬ ¬Ûı˛˜ ¬√õ∂±ølı˛ øͬfl¬±Ú±˚˛ Œ¬ÛÓÂÀÓ¬ ˝Àıº Ó¬±ı˛ ¸y¬±ıÚ± ¤‡ÀÚ± ά◊#;˘º
øfl¬c√ ¸y¬±ıÚ± ’±ı˛ ¸y¬Àıı˛ ˜±ÀÁ¬ı˛ ¬ÛÔÈ≈¬fl≈¬ Œ˚ fl¬À˜«ı˛ ¬ÛÔº Œ¸˝◊ ¬ÛÀÔ ‰¬˘ÀÓ¬ ˝Àı ŒÓ¬±Àfl¬˝◊º
Œ˚˜Ú ıÀ˘ ø˘±˜ ŒÓ¬˜Ú ˆ¬±ıøȬ ˚ø ’±˚˛Q fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±øı˛¸, Ó¬Àı˝◊ ¸y¬±ıÚ± ¸y¬Àı ı˛+¬Û
ŒÚÀı ºí
¸iß…±¸œı˛ ˜≈À‡ ¤fl¬Ô± qÀÚ ˚±ı˛¬Ûı˛Ú±˝◊ øıø¶úÓ¬ ˝À˚˛ Œ·˘±˜º ά◊øÚ Œ˚ Êiú±ôL√Àı˛ı˛
√õ∂¸/ Ȭ±ÚÀÂÚº ·Ó¬ Êiú&ø˘ÀÓ¬ Œ˚ ’±˜±ı˛ ’ÀÚfl¬ ¸±ÒÚ± ø¢ Ó¬± ά◊øÚ Ê±ÚÀ˘Ú øfl¬
fl¬Àı˛∑Ó¬Àı øfl¬ Ó¬‡Ú ŒÔÀfl¬˝◊ ’±˜±˚˛ Œ‰¬ÀÚÚ Î¬◊øÚ∑ ›Ú±ı˛ fl¬Ô±ı˛ Òı˛ÀÌ Ó¬±˝◊ ŒÓ¬± ˜ÀÚ
˝ÀBº øfl¬c√ ά◊øÚ ˚± ı˘ÀÂÚ Ó¬±ÀÓ¬ ŒÓ¬± ¤Ó¬È≈¬fl≈¬› ’øıù´±¸ ʱ·À ڱº Œ˚ˆ¬±Àı ’±˜±ı˛
’ıÀ‰¬Ó¬ÀÚı˛ ë’±ø˜í-Œfl¬ ά◊øÚ ¤Ó¬ ¸˝ÀÊ ’±˜±ı˛ Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ Ó≈¬À˘ Òı˛À˘Ú Ó¬±ÀÓ¬ ŒÓ¬±
˜Ú ıÀ˘ ά◊ͬÀ ñ ά◊øÚ ¸øÓ¬…˝◊ Œfl¬±Ú ø¸X¬¬Û≈è¯∏º Ú±˝À˘ øfl¬ ¤Ó¬ ’Ú±˚˛±À¸ ¤Ó¬ ≈ı˛+˝
Ó¬MW ά◊øÚ ¤ˆ¬±Àı øıÀù≠¯∏Ì fl¬Àı˛ øÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀÓ¬Ú∑ ’±˜±ı˛ ıÓ«¬˜±Ú ˜±˚˛±˜≈* ’ı¶ö±ı˛ ø‰¬S›
Œ˚˜Ú Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ Ó≈¬À˘ Òı˛À˘Ú ŒÓ¬˜Ú˝◊ ¤˝◊ ˜±˚˛±ı˛ ‰¬Sêı≈…˝ Œˆ¬ fl¬ı˛±ı˛ ά◊¬Û±˚˛›
ıÀ˘ øÀ˘Úº ¤˝◊ ’ı¶ö± ’øÓ¬Sê˜ fl¬ı˛±ı˛ ÊÚ… qÒ≈˜±S øÚ©®±˜ˆ¬±Àı fl¬˜« fl¬ı˛ÀÓ¬ ¤ı—
˝◊À©Üı˛ ‰¬ı˛ÀÌ ˙ı˛Ì±·øÓ¬ ı˛±‡ÀÓ¬ ıÀ˘ÀÂÚº øı* ˜˝±R± Ú± ˝À˘ ¤Ó¬ ¸˝ÀÊ øfl¬ ¬Ûøı˛S±ÀÌı˛
¤˜Ú ¸˝Ê ά◊¬Û±˚˛ ı˘ÀÓ¬ ¬Û±ı˛ÀÓ¬Ú∑
’±˜±ı˛ √õ∂ùü ˜ÀÚ˝◊ ı˛À˚˛ Œ·˘º ˜≈À‡ ’±ı˛ ¤˘ Ú±º øfl¬c√ ά◊Mı˛È¬± ’ôL√˚…«±˜œ ¸iß…±¸œ˝◊
˚≈ø·À˚˛ øÀ˘Ú º Ó¬»é¬Ì±» Œ˝À¸ ı˘À˘Ú, ëøͬfl¬˝◊ ÒÀı˛ø¸ º ÊœıÚÀfl¬ ¸±Ô«fl¬ fl¬Àı˛ Ó≈¬˘ÀÓ¬
¤˝◊È≈¬fl≈¬˝◊ ˚ÀÔ©Ü ñ øÚ©®±˜ fl¬˜« ’±ı˛ ¬Û”Ì« ˙ı˛Ì±·øÓ¬º ’±ı˛ ¤È¬± ŒÓ¬±ı˛ ˜ÀÒ… ¸≈lˆ¬±Àı ıÀ¸
Ô±fl¬± ’±¸˘ ¸Ú±Ó¬ÀÚı˛ ’ʱڱ› Ú˚˛º ¬Û”ı« ¬Û”ı« ÊœıÀÚ Œ˚ ¸±ÒÚ¬ÛÀÔ ’ÀÚfl¬È¬±˝◊ ’·Ë¸ı˛
˝À˚˛øÂø˘ Ó≈¬˝◊º Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ¤˝◊ ÊÀiú øͬfl¬±Ú±ı˛ ¤Ó¬ fl¬±À Œ¬ÛÓÀ Œ·ø¸º øfl¬c√ ˘À鬅ı˛
fl¬±À½◊ Œ˚ Ô±Àfl¬ Œ˙¯∏ ˜øı˛‰¬œfl¬±ı˛ ı±Ò±º Œ¸˝◊ ı±Ò±ı˛ Ú±·¬Û±À˙˝◊ ¤ı±ı˛ Êøh¬À˚˛ Œ·ø¸
Ó≈¬˝◊º Ó¬±˝◊ÀÓ¬± ŒÓ¬±Àfl¬ ¤˝◊ Ú±·¬Û±˙ ŒÔÀfl¬ ˜≈øMêı˛ ¬ÛÔ ıÀ˘ øÀÓ¬ ¤˘±˜ºí Ó¬±ı˛¬Ûı˛ ¤fl¬È≈¬
ŒÔÀ˜ ı˘À˘Ú,ëøͬfl¬ ’±Àº ’±ÊÀfl¬ı˛ ˜Ó¬ ’±˜±ı˛ fl¬Ó«¬ı… ¤˝◊È≈¬fl≈¬˝◊ ø¢º ¤ı±ı˛ ŒÓ¬± ŒÓ¬±ı˛
¬Û±˘±º ’±¬ÛÚ fl¬Ó«¬ı… ˚ø Ó≈¬˝◊ øͬfl¬˜Ó¬ ¬Û±˘Ú fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±øı˛¸ Ó¬Àı øÚ}¬˚˛˝◊ ’±ı±ı˛ ’±¸ı
ŒÓ¬±ı˛ fl¬±Àº ¤ı±ı˛ ’±ø˜ ‰¬ø˘ºí
¸iß…±¸œ øı±˚˛ øÚÀÓ¬ ‰¬±›˚˛±˚˛ ’±ø˜ Ó“¬±Àfl¬ √õ∂̱˜ fl¬ı˛ÀÓ¬ Œ·˘±˜º øfl¬c√ ¬Û±À˚˛ ˝±Ó¬ øÀÓ¬
Œ˚ÀÓ¬˝◊ ¸˝¸± ‚Ȭ˘ ¤fl¬ ’øıù´±¸… fl¬±G¬º ¸iß…±¸œ Œ˚Ú ı±Ó¬±À¸ ø˜ø˘À˚˛ Œ·À˘Úº ’±ø˜
ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂò Â55
ŒÓ¬± ’ı±fl¬Ø ¤ øfl¬ ˝˘∑ ¸iß…±¸œı˛ ı˛M꘱—À¸ı˛ ˙ı˛œı˛‡±øÚ ¤ˆ¬±Àı ’±˜±ı˛ Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ
ŒÔÀfl¬ ’‘˙… ˝À˚˛ Œ·˘ øfl¬ˆ¬±Àı∑ ¶ö≥˘À˝ øfl¬ ¤fl¬ ˘˝˜±ı˛ ˜ÀÒ…˝◊ ¤˜Úˆ¬±Àı ı±Ó¬±À¸
ø˜ø˘À˚˛ Œ˚˛± ˚±˚˛∑ ¬Ûı˛é¬ÀÌ˝◊ ˜Ú ıÀ˘ ά◊ͬ˘ ñ ÊœıÀÚ ˚± øfl¬Â≈ ‚ÀȬ Ó¬±ı˛ ¸Àıı˛˝◊ øfl¬
¸˝Ê ˚≈øMê˚≈Mê ı…±‡…± ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛∑ ˚±˚˛ Ú±º ’±˜±ı˛ Œfl¬±Ú ¸Àj˝ ı˛˝◊˘ Ú± Œ˚ ¸øÓ¬…˝◊
Œfl¬±Ú ’ø˜Ó¬ ˙øMêÒı˛ ˜˝±R± ¤˝◊ øÚÊ«Ú ¬Ûøı˛ÀıÀ˙ ’±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚ ’±øıˆ”«¬Ó¬ ˝À˚˛ Œø‡À˚˛
øÀ˚˛ Œ·À˘Ú ’±˜±ı˛ ¬ÛÀÔı˛ ø˙±º ¤‡Ú qÒ≈ Œ‡ÀÓ¬ ˝Àı ñ Ó“¬±ı˛ Œ‡±ÀÚ± ø˙±ı˛ ˘À鬅
’±ø˜ øͬfl¬˜Ó¬ ’·Ë¸ı˛ ˝ÀÓ¬ ¬Û±øı˛ øfl¬Ú±º
˚±À˝±fl¬, ’±¬ÛÚ øı˝W˘Ó¬± fl¬±øȬÀ˚˛ ˜± ’©Üˆ”¬Ê±Àfl¬ ˙«Ú fl¬ı˛˘±˜ ˜øjÀı˛ ø·À˚˛º øfl¬c√
’ı±fl¬ fl¬±G¬, ˜±ı˛ fl¬±À øfl¬Â≈ ‰¬±˝◊ÀÓ¬ ¬Û±ı˛˘±˜ Ú±º qÒ≈ ˜±À˚˛ı˛ ø˙˘±˜”øÓ«¬Àfl¬ √õ∂̱˜ fl¬Àı˛
ı˘˘±˜, 똱 ˙ı˛Ì±·Ó¬ºí
’©Üˆ”¬Ê± ˜±Ó¬±Àfl¬ ˙«Ú fl¬Àı˛ ŒÚÀ˜ ¤˘±˜ ¸œÓ¬±fl≈¬ÀG¬ı˛ Ó¬œÀı˛º ’±˜±ı˛ ¶aœ ’?Ú± ›‡±ÀÚ˝◊
√õ∂Ó¬œé¬± fl¬ı˛ø¢ ’±˜±ı˛ ÊÚ…º ’±˜±˚˛ ¤Ó¬ Œı˛œ fl¬Àı˛ øÙ¬ı˛ÀÓ¬ ŒÀ‡ øÊ:±¸± fl¬ı˛˘ øı˘À•§ı˛
fl¬±ı˛Ìº ’?Ú±ı˛ fl¬±À Œfl¬±ÚøÚ˝◊ øfl¬Â≈ Œ·±¬ÛÚ fl¬øı˛øÚ ’±ø˜º ¤øÚ› fl¬ı˛˘±˜ Ú±º ›Àfl¬
‡≈À˘ ı˘˘±˜ ›˝◊ ’¬Û±øÔ«ı ¸iß…±¸œı˛ fl¬Ô± ¸ı qÀÚ fl¬¬Û±À˘ ˝±Ó¬ ŒÂ“±˚˛±˘ ’?Ú±º ı˘˘,
ëά◊øÚ øÚ}¬˚˛˝◊ Œfl¬±Ú ά◊“‰≈¬ô¶∏Àı˛ı˛ ˜˝±R±º ŒÓ¬±˜±˚˛ ¸øͬfl¬ ¬ÛÀÔı˛˝◊ ¸g¬±Ú øÀ˚˛ Œ·À˘Úº
›Ú±ı˛ fl¬Ô±˜Ó¬ ¬ÛÔ ‰¬˘ÀÓ¬ ¬Û±ı˛À˘ øÚ}¬˚˛˝◊ ŒÓ¬±˜±ı˛ ‚ȬÀı ¬Ûı˛˜ √õ∂±ølºí
¸iß…±¸œı˛ fl¬Ô± ˝◊øÓ¬¬Û”Àı«˝◊ ±¬Û ŒÙ¬À˘ øÀ˚˛ø¢ ˜ÀÚº Ó¬±ı˛ ά◊¬Ûı˛ ’?Ú±› ¸˜Ô«ÀÚı˛
¸œ˘À˜±˝ı˛ øÀ˚˛ Œ˚˛±˚˛ ˜ÀÚ ’±ı˛ øZÒ±ı˛ Œı˛˙ ı˛˝◊˘ Ú±º ˜ÀÚ ˜ÀÚ øͬfl¬ fl¬Àı˛ øÚ˘±˜ñ
¸iß…±¸œı˛ Œ‡±ÀÚ± ¬ÛÀÔ˝◊ ‰¬˘ı ¤ı±ı˛ ŒÔÀfl¬º Œ˚ˆ¬±Àı˝◊ Œ˝±fl øÚ©®±˜ ˆ¬±ı ’±ı˛ ˝◊À©Üı˛
√õ∂øÓ¬ ¸•Û”Ì« ˙ı˛Ì±·øÓ¬ ’±˚˛Q fl¬ı˛ÀÓ¬˝◊ ˝Àı ’±˜±˚˛º
Œ¸øÚ ı±øfl¬ ¸˜˚˛È≈¬fl≈¬› ’±˜±ı˛ ¸˜ô¶∏ ˜Ú ’±BÂiß ˝À˚˛ ı˛˝◊˘ ¸iß…±¸œı˛ ¶ú‘øÓ¬ÀÓ¬˝◊º Ó“¬±ı˛
fl¬Ô±&ø˘ ı±ı˛ı±ı˛ fl¬Àı˛ ’Ú≈ı˛øÌÓ¬ ˝ÀÓ¬ ˘±·˘ ˜ÀÚı˛ ˜±ÀÁ¬º Ù¬À˘ ı±øfl¬ ¸±ı˛±øÚ ’±ı˛ ’Ú…
Œfl¬±Ú øfl¬Â≈ÀÓ¬˝◊ øͬfl¬˜Ó¬ ˜ÀÚ±¸—À˚±· fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ı˛˘±˜ Ú±º
øıg¬…±‰¬˘ ˙«Ú fl¬Àı˛ ’±˜±Àı˛ ø¢ ‰≈¬Ú±ı˛ w˜ÀÌı˛ ¬Ûøı˛fl¬äÚ±º Œ¸˝◊˜Ó¬ ˚Ô±¸˜À˚˛
’±˜±Àı˛ ·±øh¬› ¤À¸› ¬Ûh¬˘ ˜œÊ«±¬Û≈ı˛ ŒÊ˘±ı˛ ·/±Ó¬œÀı˛ı˛ ‰≈¬Ú±ı˛ ”À·«º ¬‰≈¬Ú±ı˛ ≈À·«ı˛
Œˆ¬ÃÀ·±ø˘fl¬ ’ı¶ö±Ú ı±ô¶∏øıfl¬˝◊ ‡≈ı ¸≈jı˛º Œ˚‡±ÀÚ ¬ÛøÓ¬Ó¬¬Û±ıÚœ ·/± ’X«¬‰¬f±fl¬±Àı˛ ı“±fl¬
øÚÀ˚˛À ’±ı˛ øıg¬…¬Ûı«ÀÓ¬ı˛ √õ∂˘ø•§Ó¬ Œ˙¯∏±—˙øȬ ¤Àfl¬ı±Àı˛ ·/±ı˛ ı≈Àfl¬ı˛ ˜±ÀÁ¬ ¤À¸ Òı˛±
øÀ˚˛À øͬfl¬ Œ¸˝◊ øıj≈øȬı˛ ά◊¬ÛÀı˛˝◊ ≈·«øȬ ’ıø¶öÓ¬º ¤˝◊ ≈·«øȬ ˆ¬±˘ˆ¬±Àı ¬Ûøı˛˙«Ú fl¬ı˛±ı˛
¸±Ò ø¢ ’±˜±ı˛ ıUøÀÚı˛º Œ¸˝◊ ¸±Ò Œ˜È¬±ÀÚ±ı˛ ÊÚ… ’±À· ŒÔÀfl¬˝◊ ’±ø˜ ¬Ûh¬±À˙±Ú±
fl¬Àı˛ ¤À¸ø¢±˜ ˆ¬±˘ˆ¬±Àı ‡≈“øȬÀ˚˛ ‡≈“øȬÀ˚˛ ‰≈¬Ú±ı˛ ≈·« Œ‡ı ıÀ˘º ‰≈¬Ú±Àı˛ı˛ ¸±ÀÔ Œ˚
Êøh¬À˚˛ ı˛À˚˛À ¤˝◊ ≈À·«ı˛ øÚ˜«±Ó¬± ά◊#;ø˚˛Úœı˛ ı˛±Ê± øıS꘱øÀÓ¬…ı˛ ˆ¬±˝◊ ˆ¬Ó‘«¬˝øı˛ı˛ ¶ú‘øÓ¬,
ı±—˘±ı˛ ¬Û±˘ı˛±Ê±Àı˛ ¶ú‘øÓ¬ ¤ı— ˝◊øÓ¬˝±¸‡…±Ó¬ Œ˙ı˛ ˙±À˝ı˛ ¶ú‘øÓ¬ ø˚øÚ ¤‡±Ú ŒÔÀfl¬˝◊
˙øMê¸=¡˚˛ fl¬Àı˛ ø{°œı˛ Ó¬‡ƒÓ¬ › Ó¬±Ê ’øÒfl¬±ı˛ fl¬Àı˛øÂÀ˘Úº Ó¬±˝◊ ’±Ê ·±øh¬ÀÓ¬ ›Í¬±ı˛
¸˜À˚˛› ı˛œøÓ¬˜Ó¬ ’Ú≈√õ∂±øÌÓ¬ Œı±Ò fl¬ı˛ø¢±˜ ‰≈¬Ú±ı˛ ≈À·«ı˛ √õ∂øÓ¬øȬ ˙«Úœ˚˛ ¶ö±Ú ˆ¬±˘ˆ¬±Àı
‡≈“øȬÀ˚˛ Œ‡±ı˛ ά◊ÀVÀ˙…º E±˝◊ˆ¬±ı˛› ’±˜±ı˛ Œ¸˝◊ ά◊ÀV˙…¸±ÒÀÚ ˚ÀÔ©Ü˝◊ ’ı±Ú
Œı˛À‡ø¢º ‰≈¬Ú±ı˛ ≈À·«ı˛ ά◊¬Ûı˛Ó¬˘±ı˛ ˜˝˘, ˜œÊ«± ˜≈˚˛±øÊÀÚı˛ Ê≈•ú± ˜¸øÊ, ˙±˝ fl¬±ø˙˜
56 ß±úÏñ±Ë÷ Õ±Ëæ± âËé ÕâéÂòÂ
Ù¬øfl¬Àı˛ı˛ ı˛·±, ·ÀÌù´ı˛Ú±Ô ˜øjı˛, ≈·«± fl≈¬G¬, fl¬±˜±‡…± ˜øjı˛ ¸ı˝◊ Œ¸ ’±˜±Àı˛ ‚≈øı˛À˚˛
‚≈øı˛À˚˛ Œ‡±˘º Œ‰¬±À‡ı˛ ‘ø©ÜÀÓ¬ Òı˛± ø˘ ¸ıøfl¬Â≈˝◊ øfl¬c√ Ó¬ı≈ Œ˚Ú øfl¬Â≈˝◊ ˆ¬±˘˜Ó¬ Œ‡±
˝˘ Ú±º ¸ı¸˜À˚˛ Œ‰¬±À‡ı˛ ¸±˜ÀÚ ˆ¬±¸ÀÓ¬ ˘±·˘ ¸iß…±¸œı˛ Œ¸˝◊ Œ¸Ã˜…˜”øÓ« Ĭ ˜ÀÚı˛ ˜ÀÒ…
’Ú≈ı˛ÌÌ Ó≈¬˘ÀÓ¬ ˘±·˘ Ó“¬±ı˛ ˙±ù´Ó¬ ı±Ìœ&ø˘º ’±ı˛ Ó¬±ı˛˝◊ ’±ıÀÓ«¬ Œ˚Ú øÚÀÊı˛ ¬Û≈Àı˛±ÀÚ±
¸Q±Àfl¬ ˝±øı˛À˚˛ ŒÙ¬˘˘±˜ ’±ø˜º
’±Àʱ ˜ÀÚı˛ ¬Û«±˚˛ ά◊#;˘ ˝À˚˛ ’±À ’±˜±ı˛ Œ¸øÚfl¬±ı˛ ¶ú‘øÓ¬º Œ¸˝◊ ¸iß…±¸œı˛ √õ∂Ô˜
Œ‡± ¬Û±›˚˛±ı˛ ˜≈UÓ«¬øȬ˝◊ Œ˚ ’±˜±ı˛ ÊœıÀÚı˛ ¸ıÀ‰¬À˚˛ ¶úı˛Ìœ˚˛ ˜≈UÓ«¬º Ó“¬±ı˛ fl‘¬¬Û±˝◊ Œ˚
’±˜”˘ ıÀ˘ ø˘ ’±˜±ı˛ ÊœıÚÒ±ı˛±º ¸±Ò±ı˛Ì ¤fl¬ ıX¬ ÊœıÀfl¬ ˜≈øMêı˛ ø˙± Œø‡À˚˛
øÓ¬øÚ˝◊ √õ∂Ô˜ Œ‰¬Ú±À˘Ú ÊœıÀÚı˛ ¶§ı˛+¬Ûºíí
¤˝◊ ¬Û˚«ôL√ ıÀ˘ Ô±˜À˘Ú ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊º ’±ı˛ øͬfl¬ Ó¬‡Ú˝◊ Œ›˚˛±˘‚øh¬ÀÓ¬ Ϭ— Ϭ— fl¬Àı˛
ı˛±ÀÓ¬ı˛ ‰¬Ó≈¬Ô« √õ∂˝Àı˛ı˛ ‚KȬ± ¬Ûh¬˘º øÚÊ«Ú øÚô¶∏t ı˛±ÀÓ¬ı˛ ’g¬fl¬±Àı˛ Œ›˚˛±˘ ‚øh¬ı˛ ‚KȬ±ı˛
˙s ¤fl¬ ’æ≥Ó¬ ’±À˜Ê Âøh¬À˚˛ ø˘ ‰¬±ı˛øÀfl¬º
’±ø˜ øÊ:±¸± fl¬ı˛˘±˜, ë댸˝◊ ¸iß…±¸œ˝◊ øfl¬ ’±¬ÛÚ±ı˛ &èÀı ıËp±Új ¬¶§±˜œ∑íí
¤ı±ı˛ ˜‘≈ ˝±¸À˘Ú ¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊, ëëı˘ı ˆ¬±˝◊, ¸ı˝◊ ı˘ıº Ó¬Àı Œ¸¸ı Sê˜˙– √õ∂fl¬±˙…º
’±˜±ı˛ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛ fl¬±ø˝Úœ ŒÓ¬± qè ˝˘ ¸Àıº ¤‡Ú˝◊ Œ˙¯∏È≈¬fl≈¬ ıÀ˘ øÀ˘ Œ˚ ı˛˝À¸…ı˛
’±Àı˙È≈¬fl≈¬› ˚±Àı ˝±øı˛À˚˛º Ó¬±Â±h¬± ı˛±Ó¬ ‰¬±ı˛ÀȬ ŒÓ¬± ŒıÀÊ Œ·˘º ’±¬ÛÚ±ı˛ ÊÀ¬Ûı˛ ¸˜˚˛›
’±¸iߺ Ó¬±ı˛ ’±À· ¤fl¬È≈¬ øı|±˜ øÚÀ˚˛ øÚÚºíí ’Ó¬–¬Ûı˛ ¤fl¬È≈¬ ŒÔÀ˜ ı˘À˘Ú, ëëfl¬±˘
’±¬ÛÚ±Àfl¬ ŒÚÃfl¬±À˚±À· ¬Û=¡ÀSê±˙œ w˜Ì fl¬ı˛±ÀÚ±ı˛ ˝◊B± ı˛˝◊˘º fl¬±˙œÀfl¬ ø‰¬ÚÀÓ¬ ˝À˘ ¤ı—
Ó¬±ı˛ ˜±˝±R… ¸˜…fl¬ˆ¬±Àı ά◊¬Û˘øt fl¬ı˛ÀÓ¬ ˝À˘ Œ˚ fl¬±˙œı˛ ‚±È¬&ø˘ ˙«Ú ¤fl¬±ôL√˝◊ √õ∂À˚˛±ÊÚº
›ı˛ ˜±ÀÁ¬˝◊ Œ˚ ˘≈øfl¬À˚˛ ’±À fl¬±˙œı˛ ø‰¬ı˛ôL√Ú ¶ú‘øÓ¬ı˛ ‹ù´˚«…ºíí
’±ø˜ ı˘˘±˜, ëëÓ¬± Œı˙º Ó¬Àı fl¬±˙œ˙«ÀÚı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ’±¬ÛÚ±ı˛ ’øˆ¬:Ó¬±ı˛
Ò±ı˛±ı±ø˝fl¬ fl¬±ø˝Úœı˛ ¬Ûı˛ıÓ¬œ« ¬Ûøı˛ÀBÂ› øfl¬c√¬ë Û”ı« √õ∂fl¬±ø˙ÀÓ¬ı˛ ¬Ûı˛íŒÔÀfl¬ qè fl¬ı˛ÀÓ¬
˝Àıº Œfl¬˜Ú∑ ı˛±Êœ ŒÓ¬±∑íí
¸Ú±Ó¬Úˆ¬±˝◊ ˝±¸À˘Ú,ëëı˛±Êœ Ú± ˝À˚˛ ά◊¬Û±˚˛ ’±À ∑ ¬ÛÀh¬ø Œ˘‡Àfl¬ı˛ ˝±ÀÓ¬,·ä ı˘ÀÓ¬
˝Àı ¸±ÀÔº øÚ}¬˚˛˝◊ ı˘ıº ’±˜±ı˛ ’øˆ¬:Ó¬± ˚ø ’±¬ÛÚ±ı˛ Œ˘‡Úœı˛ ÊÚfl¬˘…±ÀÌı˛ ıËÀÓ¬
¸±˝±˚… fl¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±Àı˛ Ó¬Àı Œ¸ ŒÓ¬± ’±˜±ı˛ ¬Ûı˛˜ Œ¸Ãˆ¬±·…º øfl¬c√ ¤‡Ú ¤fl¬È≈¬ øı|±˜ øÚÚ
ŒÓ¬±Ø ı˛±Ó¬ Œ˚ Œ˙¯∏ ˝ÀÓ¬ ‰¬˘˘ºíí
’±ø˜ ά◊MÀı˛ ˜‘≈ ˝±¸˘±˜º ı˛±ÀÓ¬ı˛ ı˛˝¸… Œ˚ Œ˙À¯∏ı˛ ‰¬ı˛ÀÌı˛ øÀfl¬ ‰¬À˘ ¤À¸À Ӭ±
ŒÓ¬± Œı±Á¬±˝◊ ˚±ÀBº øfl¬c√ ’±˜±ı˛ ¸±˜ÀÚı˛ ¤˝◊ ’±¬Û±Ó¬ ˙±ôL√ ˜±Ú≈¯∏øȬı˛ ÊœıÚ ı˛˝¸… Œ˚
SêÀ˜˝◊ ’±˜±ı˛ ˜ÀÚ ‚Úœˆ”¬Ó¬ ˝ÀÓ¬ qè fl¬ı˛˘º Œ˚ ‚ȬڱøȬ Ó“¬±ı˛ ¬ÛÔ ‰¬˘±ı˛ ˆ”¬ø˜fl¬± ø˝À¸Àı
qÚ˘±˜ Ó¬±ÀÓ¬˝◊ ŒÓ¬± ˆ¬Àı˛ ά◊ͬ˘ ˜Úº Ó¬±˝◊ ’Ò…±R¬ÛÀÔ ‰¬˘ÀÓ¬ ‰¬˘ÀÓ¬ ¤˜Ú ıU øı…
’øˆ¬:Ó¬± Œ˚ Ó“¬±Àfl¬ ¸˜‘X¬ fl¬Àı˛À Ӭ± ŒÓ¬± ÒÀı˛˝◊ ŒÚ˚˛± ˚±˚˛º Œ¸˝◊¸ı ‰¬˜fl¬√õ∂ ‚Ȭڱı˛
øııı˛Ì Œ˙±Ú±ı˛ ’±·Ë˝ SêÀ˜˝◊ ı‘øX¬ Œ¬ÛÀÓ¬ ˘±·˘ ˜ÀÚı˛ ·ˆ¬œı˛ ·˝ÀÚ º ’±ı˛ Œ¸˝◊ ¸±ÀÔ
ʱ·ÀÓ¬ ˘±·˘ ’±˙± ñ ’±·±˜œfl¬±À˘ı˛ ÚÓ≈¬Ú ¸≈˚«… øÚ}¬˚˛˝◊ øÚÀ˚˛ ’±¸Àı Œ¸˝◊ ’±·Ë˝
øÚı‘øMı˛ ’±ù´±¸º
Then follow the full book......