Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 8  Sprawdzian 11 | Wersja A

Imię i nazwisko Data Klasa Wersja A

SPRAWDZIAN S UBSTANCJE O ZNACZENIU BIOLOGICZNYM

1. Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Proces utwardzania tłuszczów roślinnych jest stosowany podczas produkcji
A) alkoholi. C) mydła.
B) margaryny. D) olejów rafinowanych.

2. Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Produktami reakcji hydrolizy tłuszczów są
A) kwasy tłuszczowe i woda. C) kwasy tłuszczowe i glicerol.
B) kwasy tłuszczowe i mydło. D) tylko kwasy tłuszczowe.

3. Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Białka są to
A) estry kwasów tłuszczowych i glicerolu.
B) związki organiczne złożone z węgla, wodoru i tlenu o wzorze ogólnym CnH2mOm.
C) związki o wzorze ogólnym R1–COO–R 2 otrzymane w wyniku reakcji kwasów karboksylowych i alkoholi.
D) wielkocząsteczkowe związki organiczne zbudowane z cząsteczek aminokwasów.

4. Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Białka stanowią dla organizmów
A) wyłącznie materiał budulcowy. C) wyłącznie materiał energetyczny.
B) wyłącznie materiał regulacyjny. D) materiał budulcowy i energetyczny.

5. Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Alkohol etylowy powoduje
A) denaturację białka. C) żółte zabarwienie białka.
B) wysalanie białka. D) ceglastoczerwone zabarwienie białka.

6.Wybierz poprawne dokończenie zdania.

W produktach spożywczych białko można wykryć za pomocą
A) wodorotlenku miedzi(I). C) stężonego kwasu azotowego(V).
B) wodorotlenku miedzi(II). D) jodu.

7. Wybierz poprawną odpowiedź.

Skrobię można odróżnić od glukozy, działając na nią
A) kwasem solnym. C) stężonym kwasem azotowym(V).
B) jodem. D) Nie można ich w prosty sposób odróżnić.

8. Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Po dodaniu roztworu sacharozy do niebieskiego wodorotlenku miedzi(II)
A) barwa zmienia się na ceglastoczerwoną.
B) barwa zmienia się na żółtą.
C) barwa zmienia się na ciemnogranatową.
D) barwa się nie zmienia.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

1 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018

 Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 8  Sprawdzian 11 | Wersja A

9. Przyporządkuj odpowiednie opisy podanym pojęciom.

A) koagulacja białka
I – n ieodwracalne ścięcie białka zachodzące np. pod wpływem wysokiej temperatury,
B) tłuszcze alkoholu, soli niektórych metali
C) próba Trommera ( 6H10O5)n gdzie n = 2500–10000
II – inaczej celuloza, wielocukier o ogólnym wzorze (C
D) błonnik III – estry glicerolu i wyższych kwasów karboksylowych
IV – reakcja glukozy z wodorotlenkiem miedzi(II) prowadząca do powstania ceglastoczer-
wonego tlenku miedzi(I)
V – ścięcie białka

A – .................... B – .................... C – .................... D – ....................

10. Zapisz równanie reakcji powstawania glukozy w wyniku fotosyntezy i omów jej znaczenie dla organizmów.

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

2 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018

 Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 8  Sprawdzian 11 | Wersja B

Imię i nazwisko Data Klasa Wersja B

SPRAWDZIAN S UBSTANCJE O ZNACZENIU BIOLOGICZNYM

1. Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Tłuszcze to
A) związki organiczne o wzorze ogólnym CnH2mOm złożone z węgla, wodoru i tlenu.
B) związki o wzorze ogólnym R1–COO–R 2 otrzymane w wyniku reakcji kwasów karboksylowych i alkoholi.
C) wielkocząsteczkowe związki organiczne zbudowane z cząsteczek aminokwasów.
D) estry kwasów tłuszczowych i glicerolu.

2. Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Utwardzanie tłuszczów roślinnych stosuje się do otrzymywania
A) margaryny. C) kwasów tłuszczowych.
B) mydła. D) glicerolu.

3. Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Pierwiastki chemiczne należące do podstawowego składu białek to
A) węgiel, wodór, tlen, chlor. C) węgiel, wodór, azot, tlen.
B) azot, węgiel, tlen, fosfor. D) azot, tlen, fosfor, chlor.

4. Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Produktami hydrolizy białek są
A) estry. C) dekstryny.
B) aminokwasy. D) cukry proste.

5. Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Chlorek sodu powoduje
A) wysalanie białka. C) żółte zabarwienie białka.
B) denaturację białka. D) ceglastoczerwone zabarwienie białka.

6. Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Reakcją charakterystyczną białek jest
A) próba akroleinowa. C) próba Trommera.
B) reakcja ksantoproteinowa. D) reakcja z jodem.

7. Wybierz poprawną odpowiedź.

Glukozę można odróżnić od innych cukrów, działając na nią
A) wodorotlenkiem miedzi(II). C) stężonym kwasem azotowym(V).
B) kwasem solnym. D) Nie można jej w prosty sposób odróżnić.

8. Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Po dodaniu jodyny do produktów spożywczych zawierających skrobię
A) barwa zmienia się na ceglastoczerwoną.
B) barwa zmienia się na żółtą.
C) barwa zmienia się na ciemnogranatową.
D) barwa się nie zmienia.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

1 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018

 Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 8  Sprawdzian 11 | Wersja B

9. Przyporządkuj odpowiednie opisy podanym pojęciom.

A) denaturacja I – nieodwracalne ścięcie białka zachodzące np. pod wpływem wysokiej tempe-
B) cukry ratury, alkoholu, soli niektórych metali
C) reakcja ksantoproteinowa II – wielkocząsteczkowe związki organiczne zbudowane z cząsteczek
D) białka aminokwasów
III – reakcja charakterystyczna białka polegająca na działaniu na nie stężonym
kwasem azotowym(V), w wyniku czego białko się ścina i pojawia się żółte
zabarwienie
IV – z wiązki organiczne o wzorze ogólnym CnH 2mOm złożone z węgla, wodoru
i tlenu
V – odwracalne ścięcie białka pod wpływem chlorku sodu

A – .................... B – .................... C – .................... D – ....................

10. Napisz równanie reakcji spalania glukozy. Omów znaczenie glukozy dla organizmów.

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

2 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018

 Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 8  Sprawdzian 11 | Odpowiedzi

SPRAWDZIAN S UBSTANCJE O ZNACZENIU Wersja A i B

BIOLOGICZNYM
Punktowane czynności
Nr zad. Punktowane czynności Łączna liczba punktów
1–8 każdy poprawny wybór 8 ∙ 1 p. 8 p.

9 poprawne przyporządkowanie 4 ∙ 1 p. 4 p.

poprawne równanie reakcji 1 p.

10 2 p.
omówienie znaczenia dla organizmów 1 p.

RAZEM 14 p.

Poprawne odpowiedzi
Nr pytania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
A–V, B–III, C–IV, energia słoneczna
Wersja A B C D D A C B D 6 CO2 + 6 H2O i chlorofil C6H12O6 + 6 O2
D–II

A–I, B–IV, C–III,

Wersja B D A C B A B A C C6H12O6 + 6 O2 enzymy 6 CO2 + 6 H2O + energia
D–II

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

1 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018