1

FELSEFE TARİHİ SORUNLARI I ÇIKMIŞ FİNAL ve BÜTÜNLEME

SORULARI

1. BÖLÜM İLK FİLOZOLARDA VARLIK SORUNU

1) Aşağıdakilerden hangisi Sokrates öncesi filozofların görüşleriyle ilişkilendirilebilecek bir soru

değildir?
a. Başlangıçta ne vardı?
b. Ne tür yargılar geçerlidir? ***
c. Görünenlerin arkasında görünmeyen bir düzen var mı?
d. Beni çevreleyen çeşitliliğin kaynağı nedir?
e. Nereden geldim?

2) Aşağıdakilerden hangisi Sokrates öncesi felsefenin temel sorunudur?

a. Ruh-Beden etkileşimi
b. İnsan
c. Sezgi
d. Güzel
e. Varlığın kökeni ***

3) Aşağıdakilerden hangisi değişmeyi çatışma ile açıklayan filozoftur?

a. Pythagoras
b. Parmenides
c. Thales
d. Anaksimandros ***
e. Demokritos

4) Aşağıdakilerden hangisi varlık sorunu hakkında tartışmış filozoflardan değildir?

a. Frege ***
b. Parmenides
c. Herakleitos
d. Pythagoras
e. Thales

2. ÇOKCULAR VE ATOMCULARDA VARLIK SORUNU

1) Aşağıdakilerden hangisi Empedokles'in felsefesi aracılığıyla çözüme ulaştırmaya çalıştığı felsefe

sorunudur?
a. Güzeli tanımlamak
b. En yüksek iyiyi belirlemek
c. Varlığın nasıl değiştiğini açıklamak ***
d. En yüksek insan idealini araştırmak
SP 2015

e. Evrenin sınırlarını saptamak

2) Empedokles’in sevgi-nefret düşüncesine en uygun olan şık aşağıdakilerden hangisidir?

a. Sevgi-nefret kök-öğelere hareket verir. ***
 2

b. Sevgi-nefret kök-öğelere etki etmez.

c. Sevgi-nefret kök-öğeleri bozar.
d. Sevginin etkisiyle kök-öğeler ayrılır, nefretin etkisiyle birleşir.
e. Sevgi ve nefret arasında üstünlük yoktur.

3) Aşağıdakilerden hangisi atomcu bir filozoftur?

a. Sokrates
b. Homeros
c. Thales
d. Parmenides
e. Demokritos ***

3. SOFİSTLER: İNSAN SORUNU

1) Aşağıdakilerden hangisi sofistlerin başlattığı tartışmalardan biridir?

a. Varlığın ilkeleri
b. Değişimin nasıl mümkün olduğu
c. Yasalar hakkında tartışma ***
d. Atomun nasıl parçalandığı
e. Mantığın ilkeleri

2) Aşağıdakilerden hangisi felsefede Sofistlerden sonra ortaya çıkan konulardan biridir?

a. Varlık
b. Dil***
c. Köken
d. Doğa
e. Evren

3) Aşağıdaki filozoflardan hangisi felsefi araştırmanın konusunu insanı temele alarak değiştirmiştir?
a. Thales
b. Anaksagoras
c. Herakleitos
d. Protagoras***
e. Demokritos

4. SOKRATES: İNSANIN İŞLEVİ SORUNU

1) Aşağıdaki filozoflardan hangisi ilgi alanı açısından diğerlerinden ayırt edilebilir?

a. Anaksimenes
b. Anaksimandros
c. Pythagoras
d. Thales
e. Sokrates ***
SP 2015

2) Aşağıdakilerden hangisi Sokrates'in felsefi tutumunun bir parçası değildir?

a. Kavramları yerli yerinde kullanmak
b. Kendini sorgulamak
c. Evrenin kökenini araştırmak ***
 3

d. Kendini araştırmak
e. Hayatını gözden geçirmek

3) Aşağıdakilerden hangisi Sokrates’in peşinde olduğu bilgi türüdür?

a. Şüpheli
b. Duyusal
c. Sezgisel
d. Kesin ***
e. Hayali

4) Aşağıdaki düşüncelerden hangisi Sokrates'e uygundur?

a. Okeanus her şeyin türediği kaynaktır.
b. İnsan her şeyin ölçüsüdür.
c. Haz dolu yaşam aranan yaşamdır.
d. Tüm var olanların kendisinden çıktığı varlık ateştir.
e. Sorgulanmamış hayat yaşanmaya değmez.***

5) Sokrates’e göre insanın aretesi olmaya aşağıdakilerden hangisi en yakındır?

a. Zenginlik
b. Yaşlılık
c. Bilgilenmek ***
d. Güzellik
e. Varlık

6) Aşağıdakilerden hangisi Sokrates’i kötülük yapmaktan alı koymuştur?

a. İç sesi ***
b. Yasalar
c. Gelenek
d. Görenek
e. Baskı

5. PLATON: İDEALAR SORUNU

1) Aşağıdakilerden hangisi bir idea değildir?

a. Dörtgen
b. Güzel
c. Üçgen
d. Çirkin ***
e. İyi

2) Aşağıdakilerden hangisi Platon’a göre bilgi hiyerarşisinde en aşağıda durur?

a. Duyusal nesnelerin bilgisi
b. Hayaller, imgeler ***
c. İnanç ve düş bilgisi
d. Matematiksel nesnelerin bilgisi
SP 2015

e. İyi ideası

3) Aşağıdakilerden hangisi bir idea türü değildir?

 4

a. Köpek
b. Masa
c. Üçgen
d. Benzerlik
e. İyi
f. Nefret ***

4) Aşağıdakilerden hangisi Platon'un bilgi öğretisinin temelidir?

a. Anımsama ***
b. Soyutlama
c. Tümevarım
d. Tümdengelim
e. Çıkarım

5) Aşağıdakilerden hangisi Platon’un kent devletinin kurtuluşu için bulduğu bir çözümdür?
a. Filozof kral ***
b. Monarşi
c. Demokrasi
d. Cumhuriyet
e. Tiranlık

6. ARİSTOTELES: DEĞİŞİM SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ

1) Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles'in varlığın özelliklerini açıklamak için kullandığı araçtır?

a. Fizik
b. Mantık***
c. Biyoloji
d. Matematik
e. Antropoloji

2) Bir yargıda aşağıdaki kategorilerin hangisi bulunmak durumundadır?

a. Nicelik
b. Durum
c. Nitelik
d. Töz ***
e. İyelik

3) Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles açısından bir tözdür?

a. Yeşil
b. Cengiz***
c. Kırk
d. Gündüz
e. Koşu

4) Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles’in değişimi açıklamak için kullandığı kavramlardan değildir?

SP 2015

a. İlinek ***
b. Töz
c. Gizil güç
d. Potansiyellik
 5

e. Edimsellik

5) Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles’in değişimi açıklamak için kullandığın kavramlardan değildir?

a. İdealar ***
b. Gizil güç
c. Aktüel güç
d. Hareket ettirici
e. Amaç/erek

7. ARİSTOTELES: İNSANIN EN YÜKSEK AMACI SORUNU

1) Aristoteles’in mutlulukla ilgili görüşleri esas olarak hangi eserinde bulunur?

a. Nikomakhos’a Etik ***
b. Organon
c. Poetika
d. Eudomos’a Etik
e. Sorunlar

2) ……….. ilişkisi, Aristoteles’in etkinlikler, amaçlar ve iyileri ilişkilendirmesi ve onların değer sırasını
belirlemesi açısından temel önemdedir.
Yukarıdaki boşluğu doğru şekilde tamamlayan seçeneği bulunuz?
a. Uğruna olma ***
b. Amaçların
c. Amaç ve zaman
d. Kategorilerin
e. Hareket ve değişim

8. ORTA ÇAĞ FELSEFESİNDE TÜMELLER SORUNU I

1) Aşağıdaki konulardan hangisi ortaçağda en çok tartışılan konudur?

a. Tümeller***
b. Kategoriler
c. Topikler
d. Tikeller
e. Varlık

2) Hangisi ortaçağda tartışılan temel sorundur?

a. Tümeller***
b. Kategoriler
SP 2015

c. Topikler
d. Varlığın kökeni
e. Tikeller
 6

3) Hangisi Ortaçağ filozofudur?

a. Boethius***
b. Herakleitos
c. Kant
d. Pythagoras
e. Parmenides

4) Aşağıdakilerden hangisi tümeller hakkında Ortaçağ Felsefesinde yürütülen tartışmalardan biri

değildir?
a. Cinsler ve türler kendi kendilerine mi var olurlar yoksa bunlar zihinsel oluşumlar mıdır?
b. Cinsler ve türlerin gerçekliği bulunur mu? Bulunur ise, bu ne tür bir gerçekliktir?
c. Cisimsel bir gerçeklik mi, yoksa cisimsel olmayan bir gerçeklik mi?
d. Cinsler ve türler duyulanabilir şeylerden ayrı mı var olur yoksa bunların içinde mi var olur?
e. Tümeller gerçek mi yoksa aklın ürünü mü? Sözgelimi insan türü veya hayvan cinsi bir gerçeklik midir?
f. Cins ve türlerin dereceleri bulunur mu? ***

5) Aşağıdakilerden hangisi Aristo’nun bilim anlayışı ile ilgilidir?

a. Tümeller bilimin konusu olamazlar
b. Bilimin konusu tekillerdir.
c. Bilimin sınırları belli değildir
d. Bilimin konusu tikellere dayanır
e. Bilimin konusu tümellere dayanır ***

6) Adcılığın dayandığı temel ilke nedir?

a. Tümellerin var olmadığını, sadece tikellerin olduğunu savunur. ***
b. Dünya tümellerden ve onların niteliklerinden oluşmuştur.
c. Tümellerin insandan bağımsız bir şekilde var olabilir.
d. Önce tümeller, sonra tikeller var oluşu etkiler.

7) .................. tümellerin gerçekten var olmadığını, yalnızca tikellerin var olduğunu savunur.
SP 2015

Boşluğa hangisi gelmelidir?

a. Adcılar ***
b. Gerçekçiler
 7

c. Topikçiler
d. Felsefeciler

8) Hangisinin Ortaçağ felsefesine katkısı olmuştur?

a. Boethios
b. Thomas Aquinas
c. Bonaventure
d. John Scutos Erigena, Duns Scotus
e. Ockhamlı William
f.Hepsi***

9) Aşağıdakilerden hangisi ortaçağ felsefesinde yürütülen tartışmaları diğerlerine oranla daha az etkilemiştir?
a. Teoloji
b. Platon
c. Sokrates ***
d. Aristotales
e. İslam felsefesi

9. ORTA ÇAĞ FELSEFESİNDE TÜMELLER SORUNU-II

1) Hangisi tümeller tartışmasında gerçekçi filozoflardan değildir?

a. Ockhamlı William ***
b. Augustinus
c. Boethius
d. Erigena
e. Anselmus

2) ……. göre tümeller fiziksel şeylerin içinde bulunur.

Boşluğa hangisi gelmelidir?
a. Ilımlı gerçekçiler***
b. Sofistler
c. Aristokratlar
d. Bürokratlar
SP 2015

3) …… ‘a göre dış nesneler tanrının zihninde yer alır.

Boşluğa hangisi gelmelidir?
 8

a. Augustinus***
b. Ockhamlı William
c. Abelardus
d. Erigena

4) Ockhamlı William ‘ın ustura metaforu ile gerçekçilere yönelttiği eleştiri nedir?
a.Gerçekçiler tümelleri bireysellerin dışına çıkarmıştır
b.Gerçekçiler tümelleri bireysellerin içine almıştır.
c.Varlıkları gereğinden fazla çoğaltmışlardır. ***
d. Tikellerin sayısı tümellerden fazladır.

5) Usturası ile meşhur olan felsefeci kimdir?

a. Ockhamlı William***
b. Augustinus
c. Aquinalu Thomas
d. Sokrates

6) Hangisi Ockhamli Williamda basitlik ilkesini açıklar?

a.Aynı olayı açıklama durumunda olan kuramlardan varlıkları çoğaltmadan açıklayanının daha tercih
edilebilir olduğunu savunur. ***
b. Aynı olayı açıklama durumunda olan kuramlardan varlıkları çoğaltarak açıklayanının daha tercih
edilebilir olduğunu savunur.
c.Farklı olayı açıklama durumunda olan kuramlar basit şekilde düşünülmelidir.
d. Olaylar açıklanırken ayrıntılara dikkat edilmelidir.

7) Ockhamlı William a göre hangisi tümeller hakkında konuşmayı sağlayan araçtır?

a. Yazılı ve sözlü dildeki tümel terimler***
b. Yazısız ve sözsüz terimler
c. Yazılı olmayan Tikel terimler
d. Sözlü olmayan Terimler
SP 2015

8) Ockhamlı William açısından tümeller hakkında konuşmayı sağlayan biricik varlıklar nedir?
a. Yazılı ve sözlü dildeki tümel terimler***
 9

b. Yazısız ve sözsüz terimler

c. Yazılı olmayan Tikel terimler
d. Sözlü olmayan Terimler

9) Aşağıdakilerden hangisi OCKHAMLI WİLLİAM ın tümellerle ilgili düşüncesi değildir?

a. Tümeller insan zihnindeki kavramlardır.
b. Tümeller soyut zihinsel kavramlardır.
c. Tümeller hakkında konuşmayı sağlayan biricik varlık yazılı ve sözlü dildeki tümel terimlerdir.
d. Tümellerin gerçek bir var oluşları bulunmaz ve düşünmenin birer edimi olarak görür.
e. Tümellin gerçek var oluşu vardır, somut kavramlardır. ***

10) Hangisi William için söylenemez?

a. Orta Çağ felsefesinin en önemli kişilerinden biridir.
b. İnanç konularında önceki skolastik gelenekten ayrı durur. Ona göre inanç ile bilgi birbirinden ayrı
düşünülmelidir.
c. Tanrı inancı, teolojinin konusu olarak ele alınmalıdır. Tanrı’nın, diğer bilimlerde yapıldığı gibi doğrudan
bilgisine ulaşılmayacağı için teoloji bir bilim değildir.
d. Ockhamın usturası adı verilen metaforla ünlüdür. ( basitlik ilkesi)
e. Gerçekçiliği savunur. ***

11) Aşağıdakilerden hangisi tümeller konusundaki görüşleri bakımından diğerlerinden ayrılır?

a. Augustinus
b. Ockhamlı William ***
c. Anselmus
d. Erigana
e. Duns Scotus

12) Aşağıdaki filozoflardan hangisi inanç ile bilgi arasında önemli ayrıma gitmiştir?
a. Boethius
b. Ockhamli William ***
c. Abelandus
SP 2015

d. Erigena
e. Anselmus
 10

10. DESCARTES: BEN NEYİM YA DA DÜŞÜNEN TÖZ SORUNU

1) Modern felsefenin kurucusu kimdir?

a. Descartes***
b. Engels
c. A.Smith
d. Thales

2) Descartes ‘ın öncüsü olduğu bilim hangisidir?

a. Analitik geometri ***
b. Kimya
c. Fizik
d. Coğrafya

3) Hangisi Descartes’ ın kesinlik anlayışı bakımından araçtır?

a. Düşünce***
b. Hareket
c. Madde
d. Bilinenler

4) Aşağıdakilerden hangisi DESCARTES ın kimi şeyleri apaçık görmesini sağlayan bir aracıdır?
a. Sezgi
b. Hayaller
c. Düşünme ***
d. Bilinenler

5) Aşağıdakilerden hangisi Descartes’ın ünlü sözü "düşünüyorum öyleyse varım"ın açıklamasıdır?

a.Düşünüyorum, varlığımın bilincindeyim ***
b.Düşünmüyorum,varlığımın bilincinde değilim
c.Düşünürsen,bilinçli olursun
SP 2015

d.Hiçbiri
 11

6) Aşağıdakilerden hangisi Descartes’ın “düşünüyorum öyleyse varım” sözünün açıklamasıdır?

a.Var olduğumu, düşünen biri olduğumun bilincinde olmamdan bilirim.***
b.Düşünmüyorum,varlığımın bilincinde değilim
c.Düşünürsen,bilinçli olursun
d.Hiçbiri

7) I. Düşünen ben
II. Cisimsel Töz
III. Tanrı Tözü
Descartes felsefesinde hangisi veya hangileri bulunur?
a. Yalnızca III
b. Yalnızca II
c. II ve III
d. I, II ve III ***

8) Descartes felsefesinin temelinde hangisi vardır?

a. Madde
b. Düşünen ben ***
c. Yer kaplama
d. İmgeleme

9) Descartesin evren düzeni hakkındaki düşüncesi nedir?

a. Evren mekaniktir ***
b. Evren mekanik değildir
c. Evren hareketsizdir.
d. Evren kimyasaldır.

10) Aşağıdakilerden hangisi DESCARTES ile ilgili söylenemez?

a. Doğuştan bilgileri kabul etmez.***
b. Descartes’ta doğuştan ideaları veren yeti “doğal ışık”tır.
c. Descartes’ın evreni mekanik bir evrendir.
SP 2015

d. Ruh ve beden insanda bulunan iki tözdür.

e. Yöntemsel kuşkuculuk yaklaşımını kullanır.
 12

11) Aşağıdakilerden hangisi Descartes açısından doğuştan bulunan düşüncelerden biridir?

a. Matematiksel olanlar ***
b. Sezgisel olanlar
c. Hayalgücü
d. Dışarıdan gelen idealar
11. JOHN LOCKE: DÜŞÜNEN BEN’DEN DENEYİMLEYEN BEN’E GEÇİŞ SORUNU

1) Aşağıdakilerden hangisi 18.y.y. da İngiliz Aydınlanmasını başlatan düşünürdür?

a. Descartes
b. Hume
c. Berkeley
d. Hobbes
e. Locke ***

2) Aşağıdakilerden hangisi Locke'un çalışmalarının ağırlık merkezi değildir?

a. Eğitim
b. Din
c. Metafizik ***
d. Devlet
e. İnsan bilgisinin kökeni

3) Locke kime karşı doğuştan ide yoktur teorisini ispata çalışmıştır?

a. Descartes***
b. Hume
c. Berkeley
d. Hobbes

4) LOCKE un "Doğuştan düşüncelerin"olmadığını ileri sürerek karşıt sav geliştirdiği düşünür

aşağıdakilerden hangisidir?
a.Leibniz
SP 2015

b.Hume
c.Berkeley
d.Hobbes
 13

e. Descartes***

5) Locke’a göre aşağıdakilerden hangisi idelerin kaynağı değildir?

a. Esinlenme ***
b. Deneyim
c. Duyum nesneleri
d. Zihinsel işlemler
e. Cisimsel şeyler

6) Locke’a göre hangisi basit ide değildir?

a. Felsefe teorileri***
b. Katılık
c. Uzay
d. Biçim
e. Durağanlık

7) Aşağıdakilerden hangisi LOCKE a göre basit idelere örnek sayılamaz?

a. Felsefi düşünceler***
b. Haz
c. Acı
d. Hareket
e. Biçim

8) Aşağıdakilerden hangisi Locke açısından tümellerin kaynağını verir?

a.Tümden gelim
b.İdelerden soyutlama ***
c.Tüme varım
d.Esinleme
e.Doğuştan edinim
SP 2015

12. LEİBNİZ: BİLİMİN METAFİZİK KÖKENİ SORUNU

 14

1) Leibniz felsefesiyle …….. uzlaştırmaya çalışır. Boşluğa ne gelmelidir?

a. Modern felsefe
b. Fizik
c. Matematik
d. Metafizik ***
e. Hiçbiri

2) Aşağıdakilerden hangisi Leibniz ‘in töze verdiği isimdir?

a. Monad ***
b. Ousin
c. Subtance
d. İdea
e. Logos

3) Aşağıdakilerden hangisi LEİBNİZ açısından monodlar sıra düzeninde en yukarıda yer alır?
a. Varlık
b. Madde
c. Cisim
d. Tanrı***
e. Beden

4) Her monad dünyayı………tanımlar. Boşluğa ne gelmelidir?

a. Doğrular bakımından
b. Sayısı bakımından
c. Özellikleri bakımından
d. Kendi bakımından ***

5) Leibniz’e göre aşağıdakilerden hangisi monodlar arasında bütünlüğü sağlar?

a. Önceden kurulmuş uyum***
b. Çelişmezlik
c. Yeter neden ile
SP 2015

d. Özdeşlik

6) Aşağıdakilerden hangisi Leibniz ‘e göre akıl doğrularının özelliklerinden değildir?

 15

a. Zorunludur
b. Rastlantısaldır ***
c. Salt akıl yoluyla elde edilirler.
d. Çelişmezlik ilkesine dayanırlar. Bu açıdan akıl doğrularının karşıtları olanaklı değildir
e. Öncesiz-sonrasızdırlar

7) Leibniz’e göre olgu doğruları aşağıdaki ilkelerden hangisine dayanır?

a. Yeter neden ilkesi***
b. Çelişmezlik ilkesi
c. Metafizik ilkesi
d. Sebep sonuç ilkesi
e. Önceden kurulmuş uyum

13. BERKELEY: AŞIRI DENEYCİLİKTEN İDEALİZME GEÇİŞ

1) Aşağıdakilerden hangisi Berkeley felsefesinin özelliklerinden biridir?

a. Radikal Deneycilik***
b. Çokçu anlayış
c. Erekselci anlayış
d. Mekanist anlayış
e. Maddeci anlayış

2) Aşağıdakilerden hangisi deneyciliği en uç noktasına taşır?

a. Descartes
b. Hume
c. Berkeley***
d. Hobbes
e. Leibniz

3) Berkeley felsefesinin özelliği nedir?

a. Maddecilik
SP 2015

b. Mekaniklik
c. Ereksellik
d. Metafizik eğilim ***
e. Çokculuk
 16

4) Aşağıdakilerden hangisi Berkeley’in Tümel anlayışı için geçerlidir?

a.Tümelleri Reddeder ***
b. Tümelleri Kabul eder
c. Tümellerin varlığına inanır.
d. Tümellerin tikellerden önemli olduğunu savunur.

5) Berkeley açısından " var olmak” ne demektir?

a. Hipotezle ispatlanmış olmak
b. Kabul görmüş olmak
c. Akılla ulaşılır olmak
d. Düşünebiliyor olmak
e. Algılanmış olmak***

6) Aşağıdaki filozoflardan hangisi var olmayı algılamaya indirger?

a. Leibniz
b. Berkeley***
c. Hume
d. Descartes
e. Hobbes

7) BERKELEY e göre aşağıdakilerden hangisi dış dünyadan tasarım gelmesinin nedenidir?

a. Tanrı***
b. Hayal gücü
c. Maddi varlık
d. Cisimsel Töz
e. Sezgi

8) Berkeley açısından bir doğa yasası ........ bir tasarımlar düzenidir.

Yukarıdaki boşluğu doğru şekilde tamamlayan seçeneği bulunuz.
a. İnsanın
SP 2015

b. Bilimin
c. Tanrı’nın***
 17

d. Aklın
e. Madddenin

14. HUME: NEDENSELLİK SORUNU

1) Hangisi kuşkucu (septik) bir filozoftur?

a. Sofistler
b. Descartes
c. Hume
d.Hepsi***

2) Aşağıdakilerden hangisi HUME a göre idelerin kaynağıdır?

a. İzlenimler***
b. Hissedimler
c. Düşünümler
d. Tasarımlar

3) Hume açısından izlenimler……………. duyumlardır.

Yukarıdaki boşluğa ne gelmelidir?
a. Belirsiz
b. Canlı***
c. Cansız
d. Edilgin
e. Pasif

4) Aşağıdakilerden hangisi Hume açısından ide bağıntılarının oluşumunda etkili değildir?

a.Tanrı ***
b.İmgelem, bellek
c.Çağrışım yasaları
d.Algılar
e.İzlenimler
SP 2015

5) Aşağıdakilerden hangisi Hume göre öznede bulunan her türlü bilginin temelidir?
 18

a. Doğuştan gelen bilgi

b. Akılla kavranan bilgi
c. Sezgisel bilgi
d. Deneyim ***
e. Hayal gücü

6) Aşağıdakilerden hangisi Hume'a göre zorunlu bağıntılardan oluşmaz?

a. Nedensellik ***
b. Matematiksel ifadeler
c. Aritmetik işlemleri
d. İde bağıntıları
e. Cebirsel ifadeler

7) Aşağıdakilerden hangisi Hume'a göre zorunlu bağıntılardan oluşmaz?

a. Fizik yasaları ***
b. Matematiksel ifadeler
c. Aritmetik işlemleri
d. İde bağıntıları
e. Cebirsel ifadeler

8) Töz düşüncesini reddeden filozof kimdir?

a. Descartes
b. Aristoteles
c. Hume ***
d. Berkeley
e. Leibniz
SP 2015