11.

SINIF KLASİK ÇALIŞMA SORULARI

SORU 1: “Üzerinde uzlaşılabilecek kesin bir bilgi yoktur” fikri kimlere aittir? Nedenlerine 4 örnek veriniz.

SORU 2: Platon’un değer anlayışını kısaca açıklayınız.

SORU 3: Apoloji nedir?

SORU 4: Tümeller problemi kaça ayrılır? Kısımlarını kısaca açıklayınız.

SORU 5: Rönesans nedir? Nerede ortaya çıkmıştır? Ortaya çıkışında hangi faktörler etkili olmuştur?

SORU 6: Skolastik düşünce ile modern düşünce arasındaki temel farklara 5’er örnek veriniz.

SKOLASTİK DÜŞÜNCE MODERN DÜŞÜNCE

1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.
SORU 7: 15 – 17.yy felsefesinde öne çıkan görüşler nelerdir?

SORU 8: Descartes’ın varlık alanı kaça ayrılır? Alanları kısaca açıklayınız.

SORU 9: Ütopya ve Distopya nedir? Yazılmış ütopik ve distopik eserlere ikişer örnek veriniz.

SORU 10: Rönesans Dönemi’nde edebiyat, resim ve tiyatroda eser veren sanatçılara birer örnek veriniz.
Soru 1
Tüm var olanla ilgili sistemli ve yalnızca akla dayanan ilk
düşünce sisteminin İyonya’da ortaya çıkması tesadüf
değildi. Ekonomik yapının ileri düzeyde olması, bilgi
birikiminin varlığı, hoşgörüyü de beraberinde getirmiştir.
Yani Milet kentindeki ortam, farklı inanç ve düşüncelere
izin verecek kadar hoşgörülüydü.
Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine
ulaşılabilir?
A) Bilimsel bilgi felsefenin gelişimine katkı sağlamıştır.
B) Felsefe toplumsal koşullar değerlendirilerek yapılır.
C) Felsefi düşünce özgür toplumsal koşullarda oluşur.
D) Farklı kültürlerle etkileşim felsefenin ortaya çıkışını
hazırlamıştır.
E) Felsefi düşüncelerin ortaya çıkışında önceki düşünceler
etkili olmuştur.
Soru 2
Meşşailik, İslam felsefesine ait bir görüştür. Aklın
imkanlarını kullanarak inancı felsefe ve mantık
ile  uzlaştırır. Gazali, Meşşailiğin bu tavrına kesin bir
şekilde karşı çıkar. Aklın ve tecrübenin yanıltıcılığını gözler
önüne sererek inanç ilimlerini akli ilimlerden ayırmaya
yönelir.
Bu parçaya göre Gazali'nin görüşünü yansıtan yargı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnanç konuları akılla ilişki kurulmadan edinilir.
B) İnanç konuları akla dayandırılarak temellenir.
C) İnsanın tecrübeleri, ilahi emirleri onaylar niteliktedir.
D) Bilgi, aklî tecrübe yardımı ile kazanılır.
E) Bilgide mistik tecrübe değil mantık söz konusudur.
Soru 3
Aristoteles’e göre “Erdem, tercihlere ilişkin bir huydur.
Akıl tarafından ve aklı başında insanın tercihiyle
belirlenen, bizle ilgili olarak orta olanda bulunan huydur.
Bu, biri aşırılık, öteki eksiklik olan iki kötülüğün ortasıdır.”
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
A) Erdem, aklına gelen her şeyi yapmaktır.
B) Erdem, duygularla hareket etmektir.
C) Erdem, ölçülü olmaktır.
D) Erdem, tercihler karşısında kararsız kalmaktır.
E) Erdem, sezgilerle hareket etmektir.
Soru 4
Machiavelli, bireyin mutluluğu için uğraşmaz. Bu öncelik
onun umurunda bile değildir. Bütün amacı aslında sadece
devletin bekası ve mutluluğudur. İnsanlar da bunun için
vardır. Ona göre insan bir doğa gücüdür, canlı bir enerji
kaynağıdır. Bu yüzden Hıristiyanlığın çizmiş olduğu
mütevazı, alçakgönüllü insan tipine karşıdır. Onun
özlemini çektiği insan tipi İlk Çağ insanı gibi atılgan ve
üretken olanlardır. İnsan gerekirse ulvi bir amaç için
devletin varlığını, kendi varlığına tercih edebilmelidir.
Machiavelli’ye göre iki tür insan vardır: Tarihi yaşayanlar
ile tarihi yapanlar. Malzeme olanlar ile mimar olanlar.
Onun gönlü şüphesiz ikincisinden yanadır.
Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine
ulaşılamaz?
A) Birey, kendini olduğundan küçük göstermeli, tevazu
sahibi olmalıdır.
B) Cesareti ve mücadele azmiyle birey, kapasitesini
sonuna kadar kullanmalıdır.
C) Birey, devletin kaderini belirlemede aktif rol
oynamalıdır.
D) Siyaset anlayışında devletin bütünselliği ön planda
tutulmalıdır.
E) Bireyler, devletin devamı için kendisini feda
edebilmelidir.
Soru 5
"Hak cihana doludur, kimseler Hakk'ı bilmez,
Onu sen senden iste, o senden ayrı olmaz."
Yunus Emre'nin bu deyişindeki temel düşünce aşağıdaki
seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
A) Hiç kimse Hakk'ı gerçekten bilemez.
B) Tüm istekler Hakk'tan istenmelidir.
C) İsteklerimizi kendi çalışmalarımızla elde edebiliriz.
D) Hakk ve dünya birbirinden farklı olduğu için ikisini de
bilemeyiz.
E) Hakk ve insan öz itibariyle birbirinden farklı değildir.
Soru 6
Sokrates’in bilginin açığa çıkarılması amacıyla kullandığı
maiotik yöntem ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Süreç soru sorarak başlatılır.
B) Sunulan kanıtlar ile karşı tarafa doğru bilgi öğretilir.
C) Yeni sorularla, verilen cevapların güçsüzlüğü gösterilir.
D) Doğuştan var olduğu düşünülen bilgiler ortaya
çıkarılmaya çalışılır.
E) Tartışmaya dayalı bir yöntemdir.
Soru 7
Rönesans ilk olarak İtalya’da ortaya çıkmış ve burada ilk
örneklerini vermiştir. Buna göre;
I. İslam coğrafyasındaki çeviriler, bilim ve felsefenin
gelişimi üzerinde etkili olmuştur.
II. Coğrafi keşifler neticesinde matbaa kullanılmış,
okuryazarlık artmıştır.
III. Ekonomik faaliyetlerin etkisiyle ticaret gelişmiş ve
üretim tarzının değişmesiyle de toplumda sosyal
farklılıklar oluşmuştur.
ifadelerinden hangileri Rönesans’ın ortaya çıkışına
neden olan sosyo-kültürel etkenler arasında
gösterilebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
Soru 8
Francis Bacon, ‘’Yeni Atlantis’’ adlı eserinde bilginin
mükemmelleştirilmesi, kemale erdirilmesi ve böylece
düzeni mükemmelleştirmek için kullanılmasından söz
eder.
Thomas Moore, ‘’Ütopya’’ adlı eserinde herkesin eşit
olduğu, insanların bütün ihtiyaçlarının karşılandığı, zengin
ve fakirin olmadığı bir düzenden söz eder.
Bu iki düşünürün toplumsal düzen anlayışları için
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Hukukun üstünlüğü fikrini kabul etmişlerdir.
B) İdeal devlet için gerekli koşulları tasarlamışlardır.
C) Liderin toplumsal gelişim için önemine vurgu
yapmışlardır.
D) Özgürlük, hoşgörü ve erdemin önemini
savunmuşlardır.
E) Ulusal birliği temel almışlardır.
Soru 9
"12. yüzyılda Afrikalı Konstantin, Tunus’tan getirdiği tıp
alanındaki eserleri Salerno’da Latinceye kazandırmıştır.
13. yüzyılda Roma İmparatoru, İslam bilimlerinin
tanınması amacıyla Salerno’da çeviriler yaptırdı. Çeviri
faaliyeti, Almanya ve Fransa’ya yayılarak 14. yüzyılda
bütün Avrupa’yı etkisi altına almıştır. 15. yüzyıldan 17.
yüzyıla kadar astronomi ve matematik bilginlerinin
Latinceye çevrilen eserleri ve ele aldıkları problemlere
yönelik çözümleri Galilei, Bacon, Da Vinci gibi bilim
insanlarının tartışmaları arasına girmiştir. Bu tartışma
konuları 15.-17. yüzyılda matematik felsefesi ve doğa
metafiziği tartışmalarında yer almıştır. Yunancadan
Farsçaya çevrilen eserler, Tebriz ve Trabzon üzerinden
Anadolu ile Bizans’a geçmiştir. Bu yollardan sonra çeviri
hareketinin İtalya ve Avrupa’ya ulaştığı ve 16.-17. yüzyılın
sonlarına kadar çevirilerin devam ettiği görülmektedir. Bu
sırada elde edilen kitap, buluş, harita ve aletler Avrupalı
bilim insanlarının eline ulaştırıldı."
Fuat Sezgin'in "İstanbul Üniversitesi Açılış Konuşmaları"
adlı eserinden derlenen bu parçadan aşağıdaki yargıların
hangisine ulaşılamaz?
A) Çeviriler, 12-17. yüzyılda Batı’yı bilim ve felsefe
alanlarında etkilemiştir.
B) Çeviriler, tıbbi ve bilimsel tekniklerin aktarımını
hızlandırdı.
C) Çevirilen eserler, Doğu’dan Anadolu'ya ve Avrupa’ya
geçmiştir.
D) Çeviriler, Tunus’tan getirilen eserlerin Latinceye
çevrilmesiyle başlar.
E) Çeviriler, yeni ve özgün çalışmaların yapılmasını
zorlaştırmıştır.
Soru 10
Descartes'a göre zihni bölünmez olarak algılayabildiğimiz
hâlde, hiçbir cismi bölünür olmaksızın algılayamayız.
Bedenin yarısını algılayabilirken zihnin yarısını
algılayamıyoruz. Böylece görürüz ki onların yalnızca
doğaları farklı değil aynı zamanda onlar birbirlerinin de
karşıtıdırlar.
Descartes'in bu görüşü aşağıdaki kavramlardan
hangisiyle ifade edilir?
A) Düalizm
B) Hümanizm
C) Rasyonalizm
D) Realizm
E) Entüisyonizm
Soru 11
Descartes’ın “Ne biliyorum? Ne kadar bilebilirim? Hangi
bilgilere güvenebilirim?” şeklindeki sorularına karşılık;
Spinoza “İnsan için iyi yaşam nedir? Bu yaşamı en iyi
şekilde yaşamamı sağlayacak olan nedir? Yaşamımı
sürekli mutlu ve kutlu yüce bir sevinç içinde sürdürmemi
sağlayacak olan şeyler nelerdir? Bunu nasıl elde
edebilirim?” gibi sorular olmuştur.
Buna göre Descartes ve Spinoza’nın sırasıyla aşağıdaki
felsefe alanlarından hangisiyle ilgilendiği söylenebilir?
A) Siyaset felsefesi – din felsefesi  olmaz.
B) Bilgi felsefesi – ahlak felsefesi
C) Bilgi felsefesi – siyaset felsefesi
D) Ahlak felsefesi – bilgi felsefesi
E) Varlık felsefesi – ahlak felsefesi
Soru 12
Antikçağın sonlarına doğru Hristiyanlığın ortaya
çıkmasıyla beraber felsefi düşünüş farklı bir yapıya
geçmiştir. Felsefi düşünüşte dini temele alan yaklaşım,
İslamiyet’in doğuşuyla da bu özelliğini sürdürmüştür.
Hristiyan ve İslam felsefesi düşünürleri bilgi konusunda
inancın gerektirdiği kabuller ve aklın rolü üzerine farklı
görüşler ortaya koymuştur. Aklın bir sınırı olduğunu,
inanmak için bu sınırı dikkate almak gerektiğini
savunanlar olduğu gibi; aklın inanılanı
temellendirebileceğini savunan düşünürler de olmuştur.
Bu parçaya göre, 2-15. yüzyıl döneminde teolojik ve
felsefi bilginin değerine ilişkin tartışmalarla ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Felsefe, teoloji üzerinde egemenlik kurmuştur.
B) Felsefe, bu dönemde en çok bilimsel çalışmalardan
etkilenmiştir.
C) Kutsal metinlere felsefi şüphe ile yaklaşılmıştır.
D) Felsefe, ikincil bir bilgi olarak teolojinin tamamlayıcısı
durumundadır.
E) Teoloji çalışmaları felsefeyi yok saymıştır.
Soru 13
Filozoflar, tözü; değişen durumlara karşı kalıcı olan, kendi
kendine var olan, var oluşu için başka bir şeye ihtiyacı
olmayan ilk varlık olarak açıklamışlardır.
Buna göre töz ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisine
ulaşılabilir?
A) Bilinemez bir niteliktedir.
B) Değişimin temelindedir.
C) Bağımsızca kendi içinde var olandır.
D) Uzayda yer kaplar.
E) Soyut bir ilkedir.
Soru 14
Platon "Devlet" adlı kitabında gerçekliğin iki yönünü dile
getirir. Bunları duyuların ve akılsal olanın yani ideaların
dünyası olarak isimlendirir. Her bir dünya için iki bilgi
seviyesinden bahsedilir. Bunlar sanı ve epistemedir.
Platon'a göre, insan her iki dünyanın üyesidir. İnsan,
içinde yer aldığı bedeniyle duyulur dünyaya aittir. Aklıyla
da idealar dünyasının bilgisine ulaşabilmeye yatkındır.
Duyular aracılığıyla yalnızca fizik nesnelere ulaşılabilirken;
akıl ideaya ait olan bilgiyi elde edebilir. Bu bilgi türü
epistemedir. İnsan, bilgisini duyulur olanın ötesine,
idealara dayandırmadığı sürece kesin bir bilgiye ulaşmış
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Doğru bilgi ideaların bilgisidir.
B) İdeaların bilgisi duyusal alana dayanır.
C) Sanı duyusal alana aittir, bu nedenle yanıltıcıdır.
D) İdealar salt akıl yoluyla bilinebilir.
E) Duyusal alanın bilgisi kesin değildir.
Soru 15
Pyrrhon’ a göre aynı şey farklı insanlara, farklı şekillerde
görünür. Aynı bal bir kimseye tatlı, bir başkasına acı
gelebilir. Hatta aynı suyu bir elim sıcak, diğer elim soğuk
algılayabilir. Ben suyun sıcak mı yoksa soğuk mu olduğunu
bilemem.
Pyrrhon’ un bu görüşleri aşağıdaki yargılardan hangisiyle
çelişir?
A) Tüm bilgimizden şüphe etmeliyiz.
B) Varlık hakkında doğru bilgiye ulaşılamaz.
C) Duyu verileri insandan insana farklılık gösterir.
D) Şeyler hakkında kesin bir yargıya varamayız.
E) Görünüşlerin ötesindeki gerçekliğin kendisine
ulaşılabilir.
Soru 16
I. Platon, Devlet 
II. Fârâbî, El Medinetü’l Fâzıla
III. T. More, Ütopya
IV. A. Huxley, Cesur Yeni Dünya
V. G. Orwell, 1984
Yukarıda verilenlerden hangileri istenen ütopya
örnekleridir?
A) I ve II
B) II ve III
C) III ve IV
D) I, II ve III
E) III, IV ve V
Soru 17 Soru 20
I. Önceki dönemlerde tartışılan problemler çeviriler I) Kur’an-ı Kerim    II) Hadis   III) Kelam   IV) Antik Yunan
yoluyla inanç, varlık ve bilgi gibi alanlarda Batı filozoflarını Felsefesi
etkilemiştir.
II. Batı, ilk olarak İslam ilimlerini, Antik Yunan, Hint ve Yukarıdakilerden hangisi İslam felsefesinin ortaya
Mısır eserlerini Arapça’dan kendi dillerine çevirmeye çıkışında etkili olmuştur?
başlamıştır.
III. Çeviriler sayesinde ulaşılan kitaplar, öğrenilen buluş, A) I ve II
harita ve aletler, Avrupalı bilim insanları tarafından B) I, II ve III
kullanılmış ve geliştirilmiştir. C) I, II ve IV
D) II, III ve IV
Yukarıda verilenlerden hangileri 15. yüzyıl – 17. yüzyıl E) I, II, III ve IV
felsefesine ait özellikler arasında yer alır?
Soru 21
A) Yalnız III “Hobbes, doğanın insanları eşit yarattığını söyler; bu
B) I ve II eşitlik, bununla birlikte, bütün insanların aynı ölçüde fiziki
C) I ve III güce ya da zihinsel yeteneğe sahip oldukları anlamına
D) II ve III gelmez. Zira zaman zaman bir başkasına göre bedence
E) I, II ve III çok daha güçlü ya da daha çabuk düşünebilen birisi
bulunsa da her şey göz önüne alındığında, iki insan
Soru 18 arasındaki fark, bunlardan birinin diğerinde bulunmayan
Aristoteles’e göre, “gerçekten var olanlar” tek tek bir üstünlüğe sahip olduğunu öne sürmesine yetecek
şeylerdir: Şu kalemdir, bahçedeki vişne ağacıdır... Ancak kadar fazla değildir. Bu da her insanın başka herhangi bir
bilgi, tümelin bilgisidir; duyumun bize bildirdiği tek tek insanı öldürebilme yeteneğine sahip olduğu anlamına
şeyleri ya da olayları bir kavram altında toplamak, gelir.”
mantıksal çıkarımlarla işleyerek bilgiye dönüştürmek aklın
görevidir. T. Hobbes tarafında savunulan, insanlar doğa karşısında
eşittir ve herkesin her şeye hakkı vardır düşüncesi
Aristoteles’in bu görüşlerinden yola çıkarak aşağıdaki aşağıdaki hangi kavramla ifade edilir?
yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Doğal durum
A) Asıl gerçeklik nesnelerin içinde saklıdır. B) Toplumsal durum
B) Gerçek varlık idealardır. C) Ahlaki durum
C) Akıl, bilgi edinmek için gerekli güce ve yetiye sahiptir. D) Savaş durumu
D) Tekil olan şeylerden tümelin bilgisine akılla ulaşılır. E) İnsanlık durumu
E) Bilginin nesnesi olan unsurlar bu dünyanın içindedir.
Soru 22
Soru 19 Tatlı, acı, soğuk, sıcak, renk ancak zihinde vardır. Gerçekte
I. Antik Yunan felsefesinden etkilenmiştir. ise boşlukta savrulan ve rastlantı sonucu karşılaştıklarında
birleşmeleri zorunlu olan varlıklar vardır. İşte asıl varlık,
II. Akıl, iman ve inanç gibi konular tartışılmıştır. maddenin en küçük yapı taşına kadar bölünüp artık
bölünemeyecek hâle gelindiğinde elde kalan son parçadır.
III. Batı felsefesinden yoğun şekilde etkilenmiştir.
Demokritos’un görüşlerini yansıtan bu parçaya göre
Verilenlerden hangileri İslam felsefesinin özellikleri arkhe aşağıdakilerden hangisidir?
arasında yer alır?
A) Düşünce
A) Yalnız I B) Ateş
B) Yalnız II C) Ruh
C) I ve II D) Atom
D) I ve III E) Töz
E) I, II ve III
 Soru 27
Soru 23 Stoa ahlakının temel ilkesi: “Doğanın yasasına boyun
Konfüçyüs’a göre “Zenginlik ve şeref herkesin istediği eğmektir.” Doğaya uygun yaşamak insan için bir ödevdir.
şeylerdir. Eğer bunlar doğru bir yolda kazanılmazsa pek Bunun için de bazı insanların değer olarak gördükleri
çabuk kaybedilir. Fakirlik ve düşkünlük insanların nefret zenginlik, şeref, sağlık hatta hayatın kendisi, bilge kişi için
ettiği şeylerdir. Eğer insanlar dürüst davranmazlarsa önem verilmeyecek, ilgisiz kalınacak şeyler olabilir.
kendilerini bunlardan sıyırmalarının imkânı yoktur.”
Bu parçadan yola çıkılarak Stoacılar için “iyi ahlakın”
Bu açıklama ile Konfüçyüs, felsefenin hangi konusuna aşağıdakilerden hangisine bağlandığı söylenebilir?
vurgu yapmıştır?
A) Evrensel ilkelere
A) Bilgi B) Tanrı’nın varlığına
B) Spor C) Maddi zenginliğe
C) Varlık D) İnsanın değerine
D) Siyaset E) Doğa yasalarına
E) Ahlak
Soru 28
Soru 24 Platon, varlıkların asıllarının idealar dünyasında olduğunu
14. yüzyılda İtalya'da doğan, insanı evrende tek ve en ve bizim gördüklerimizin birer yansıma olduğunu iddia
yüce değer sayan, insanı geliştirme ve yüceltme amacını eder. Buna karşı Aristoteles ise görünenler dışında ayrı bir
güden düşünce akımıdır. Kilise ve devlet baskısına dünyanın varlığını reddeder. Ona göre varlıkların asılları
dayanan Ortaçağ zihniyetine tepki olarak doğmuştur. veya özleri bizzat varlıkların içindedir.
İnsanın varlığını ve değerlerini düşüncenin odağına koyan, Buna göre Platon ve Aristoteles'in varlık anlayışları
aklı bütün sorunların çözümünde temel ilke olarak arasındaki fark aşağıdaki seçeneklerden hangisi ile
benimseyen Rönesans akımıdır. ilgilidir?
A) Varlığın var olup olmaması
Parçada sözü edilen akım aşağıdakilerden hangisidir? B) Varlığın bilgisinin ulaşılır olup olmaması
C) Varlığın amacının olup olmaması
A) Kartezyen felsefe D) Varlığın özünün içkin olup olmaması
B) Pozitivizm E) Varlığın yaratılmış olup olmaması
C) Rasyonalizm
D) Realizm Soru 29
E) Hümanizm Hiçbir şey yoktur.
Soru 25 Bir şey olsa bile onu bilmezdik.
I) Epiktetos   II) Sokrates   III) Thales  
O şeyi bilsek bile, başkalarına aktaramazdık.
IV) Aristoteles   V) Gorgias
Gorgias bu sözleriyle aşağıdaki hangi soruya cevap
Verilen filozoflardan hangileri Anadolu’da yaşamıştır? vermiştir?
A) I, II, III A) Bilginin kaynağı nedir?
B) I, III, IV B) Doğru bilgiye ulaşmak mümkün müdür?
C) I, III, V C) Bilginin sınırı nedir?
D) II, III, IV D) Doğrunun ölçütü nedir?
E) III, IV, V E) Fayda sağlayan bilgi doğru mudur?

Soru 26
Aşağıdaki ifadelerden hangisi 15-17. yüzyıl felsefesinin
yeniden doğuş olarak adlandırılmasının nedenidir?

A) Skolastik felsefenin akıl ve inanç tartışmalarından

etkilenmesi
B) İnancın bilgiyi tek başına mümkün kıldığı düşüncesinin
benimsenmesi
C) Antik Yunan felsefesinin ve aklı temele alan yapısının
yeniden ele alınması
D) Din merkezli düşüncenin egemen olması
E) İlk neden ve değişim düşüncesinin merkeze alınması
Soru 30
Evrende birbirinden farklı o kadar çok varlık var ki...
İnsanın bu varlıklardan birini sevmemesi onu yaratana bir
saygısızlıktır. Her şeyi yaratan Allah olduğuna göre,
Allah’ın yarattığı bir şeyi nasıl sevmeyiz. İşte bu nedenle
“Yaratılanı severiz, yaratandan ötürü.”Yunus Emre’nin
düşüncesine yer veren bu parçadan yola çıkılarak
aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Bir yaratıcının olduğuna
B) Yaratılanların çeşitlilik gösterdiğine
C) Sevginin kaynağının yaratıcı olduğuna
D) Yaratılanın, onu var edene duyulan sevgiden dolayı
sevildiğine
E) Sevginin yaratan tarafından yaratılanlara eşit
dağıtıldığına
Soru 31
Farabi şöyle der: "En üstün iyilik ve en büyük
mükemmelliğe ilkin ancak şehirde ulaşılabilir, şehirden
daha eksik olan bir toplulukta ulaşılamaz. Ancak gerçek
anlamda iyi, seçme ve irade ile elde edilebilir bir özelliğe
sahip olduğundan, kötülükler de ancak, seçme ve
iradenin ürünleri olduklarından, şehrin, insanların
birtakım kötü amaçlara ulaşmak için birbirlerine yardım
ettikleri bir varlık olarak kurulması mümkündür. Bundan
dolayı mutluluğun elde edilmesi her şehirde mümkün
olmayabilir."
Farabi'nin bu sözlerinden aşağıdaki yargıların hangisine
ulaşılamaz?
A) Akıl ile tasarlanan her davranış iyidir.
B) Erdemli bir toplum için kişi sayısı önemlidir.
C) Bir davranışın erdemli sayılabilmesi onun bilinçli
yapılmasına bağlıdır.
D) Toplumsal yardımlaşma iyi olmayana yönelik de
olabilir.
E) İyi amaçlara ulaşmak için yardımlaşan toplumlar mutlu
olur.
Soru 32
Demokritos ilk materyalist filozoflardan biridir. Varlığın
oluşumunu en küçük madde anlamına gelen atomlarla
açıklar. O’na göre, her ne varsa atomların yapısal
özelliklerinin bir yansımasıdır. Demokritos’u atomcu
düşünmeye iten gerekçeler arasında, içinde yaşadığı
toplumun somut olanı önceleyen yaklaşımı gösterilebilir.
Parçaya göre Demokritos için aşağıdaki çıkarımlardan
hangisi yapılamaz?
A) Toplumsal bakış açısı düşüncelerini etkilemiştir.
B) Atomcu yaklaşımıyla ontolojinin temellerini atmıştır.
C) Farklılıkları atomların özelliği ile açıklar.
D) Var olmayı atomlara dayandırır.
Soru 33
Hobbes’a göre insan doğası gereği bencil bir varlıktır.
Sürekli kendi çıkarları peşinde koşar. Durum böyle olunca
güçlü zayıfı ezmeye başlar ve bazı bireylerin mal ve can
emniyeti tehlike altına girer. Bunun sonucunda ise
insanların birbirlerine zarar vermelerini engellemek için
ortak uzlaşı ile devlet kurulmuştur.
Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisine
ulaşılabilir?
A) Devlet yapay bir kurumdur.
B) İktidar olmak için her yol denenebilir.
C) Devlet güçlülerin egemenliğindeki bir kurumdur.
D) Ekonomik çıkarlar toplumun huzurunu bozmaktadır.
E) İnsan öncelikli olarak toplumun çıkarlarını düşünen bir
varlıktır.
Soru 34
Elealı Zenon, felsefe tarihinde, paradoksları ile
tanınmaktadır. Mekanın sonsuz sayıda bölünebilirliğine
göre düşünürsek; bir ok, hiçbir zaman hedefine ulaşamaz.
Hiçbir zaman bir tavşan, kaplumbağayı belli bir zaman
aralığında geçemez. Gördüğümüzden emin olduğumuz
algılar ve buna dayalı genellemelerimiz bizi
yanıltmaktadır.
Bu parçaya göre Zenon’un temel düşüncesi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hareket ve mekan yoktur.
B) Varlıkta madde ve form birlikte bulunur.
C) Her şey değişir, değişmeyen tek şey değişimdir.
D) Varlık maddesel nitelikte atomdan oluşmaktadır.
E) Varlık yoktur, olsa bilinemez, bilinse de aktarılamaz.
Soru 35
Aristoteles’e göre varlığa ilişkin bilgiyi elde ederken
duyular ve akıl yürütme önemlidir. Bilinen şey, duyuları
etkileyen form almış maddelerdir. Nesnelere ait duyusal
veriler akıl yürütmeler yoluyla bir kavramla ilişkilendirilir
ve nesnelere ait bilgiler zihindeki kategoriler yoluyla
edinilmiş olur.
Bu parçadan hareketle Aristoteles’in bilgi
konusundaki görüşleri aşağıdaki yaklaşımlardan hangisi
ile ilişkilendirilebilir?
A) “Bilginin kaynağı deneye dayalı olgusal dünyadır.”
diyen pozitivizm
B) “Kesin ve değişmez bilgiye sezgi aracılığıyla ulaşılır.”
diyen entüisyonizm
C) “Fayda sağlayan bilgi doğru bilgidir.” diyen pragmatizm
D) “Görünenlerin içinde bulunan öz doğru bilgidir.” diyen
fenomenoloji
E) “Zorunlu, kesin ve genel- geçer bilgilere akıl yoluyla
ulaşılır.” diyen rasyonalizm
E) Maddeci bir düşünürdür. Soru 39
MS 2. yüzyıl – MS 15. yüzyıl döneminde felsefe ve din
Soru 36 yoğun bir şekilde etkileşim içine girmiştir. Bu çağda
Kişinin nasıl yaşaması gerektiği sorusu üzerinde felsefeye, inancın pekiştirilmesi amacıyla başvurulmuştur.
düşünmemesinin değersiz ve mutsuz bir yaşam
sürmesine sebep olacağını düşünen Sokrates, mutluluğu, Parçaya göre bu dönemde felsefenin aşağıdaki
insanın yaptığı doğru eylem sonucunda duyacağı iç huzur alanlardan hangisine yaklaştığı söylenebilir?
olarak görmüştür. Çünkü akıl ve aklı kullanma yetisini
insana özgü bir faaliyet türü olarak değerlendirmiştir. A) Fizik
B) Teoloji
Parçaya göre iç huzura ulaşmanın temelinde yer alan C) Metafizik
ölçüt aşağıdakilerden hangisidir? D) Retorik
E) Hitabet
A) Ölçülü olmak
B) Acıdan kaçınmak Soru 40
C) Sade bir hayat yaşamak MS 2-15. yüzyıl felsefesi, “Asıl varlık yani ilk neden
D) Bilgelik erdemine sahip olmak nedir?” sorusuna aşağıdakilerden hangisi ile cevap
E) Çağının değerlerini reddetmek vermiştir?

Soru 37 A) Hava
“Hiçbir şey var değildir. B) Tanrı
Var olsa da bilinemezdi. C) Toprak
Bilinse de başkasına aktaramazdık.” D) Su
E) Ateş
Gorgias’a ait bu sözler aşağıdaki akımlardan hangisi ile
ilişkilendirilebilir? Soru 41
Sokrates’e göre insanın kendi üzerindeki egemenliği olan
A) Materyalizm ölçülülük için gerek duyulan tek şey, iyiye ve kötüye ilişkin
B) Entüisyonizm bilgidir. Çünkü insan kendisinin ne olduğunu, hayata
C) Dogmatizm geçirilmesi gereken en temel ihtiyaçlarının, yeteneklerinin
D) Nihilizm ve arzularının neler olduğunu bildiği takdirde ancak kendi
E) Pozitivizm üzerinde tam bir denetim ve hakimiyet kurabilir. Bu
yüzden Sokrates’ e göre yalnızca bu kavrayıştan yoksun
Soru 38 olan budalalar ölçü ve kural tanımazlar.
Aristoteles’e göre her varlık bir maddenin form
kazanması sonucu ortaya çıkar. Bu oluşun ise dört çeşit Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
nedeni vardır: bir şeyin kendisinde olup bittiği neden,
maddenin şekil almasını sağlayan hareket ettiren neden, A) Cehalet mutluluk getirir.
maddenin biçimsel nedeni ve maddenin biçim B) Özgürlükler sınırsız olmalıdır.
kazanmasındaki amacı gösteren neden. C) Mutlak iyiye ulaşmak mümkün değildir.
D) Kendini bilen kişi erdemlidir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Aristoteles’e göre E) Ahlaki kararlar kişinin arzu ve isteklerine bırakılmalıdır.
varlığın oluşumuna yol açan nedenlerden biri değildir?
Soru 42
A) Formel neden Skolastik dönemde Aristo mantığı önem kazanmıştır. Bu
B) Fail neden dönemde inanç konuları herkes tarafından anlaşılır ve
C) Durağan neden kavranılır kılınmaya çalışılırken şüphecilik kesinlikle
D) Ereksel neden reddedilmiştir. Kilise ve din âlimleri ön planda yer almıştır.
E) Maddi neden
Bu parçaya dayanarak Skolastik felsefe için
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Mantık, felsefenin kılavuzu olmuştur.

B) Mantık, Tanrı’nın yarattıklarını anlamak için
kullanılmıştır.
C) Doğru davranışın belirleyicisi felsefe olmuştur.
D) Filozofların yerini din alimleri almıştır.
E) Mantık, toplumsal hayatın düzenleyicisi olmuştur.

Soru 43
“İslam felsefesi, sadece Antik felsefe ile on ikinci yüzyıl
sonrası Skolastik Hristiyan felsefesi veya modern felsefe
arasında bir köprü görevi gören bir felsefe olarak sınırlı
kalmış değildir. Evrensel kültür içinde önemli bir yere
sahip olan, kültür tarihinde bilginin sadece korunmasına
değil zenginleştirilmesine de katkıda bulunmuş bir
düşünce geleneğidir.  Müslümanlar dışında katkıda
bulunanların olduğu ve sadece Arap dilinde ifade
edilmediği için, İslam felsefesini İslam kültüründen
doğmuş ve İslami coğrafya üzerinde bulunan yerlerde
ifade edilmiş olan düşünce geleneği olarak çok genel bir
biçimde, bir bütün halinde tanımlayabiliriz.”
Bu parçaya göre, İslam felsefesi ile ilgili aşağıdaki
yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Filozoflar aynı zamanda din adamlarıdır.
B) Çeviri faaliyetlerine önem verilmiştir.
C) Antik Yunan felsefesinden etkilenmiştir.
D) Hristiyan felsefesini etkilemiştir.
E) Felsefe alanını geliştirmiştir.
Soru 44
Farabi erdemli bir toplumun ideal bir devlette
gerçekleşeceğini savunur. “Erdemli Şehir” adlı eserinde “
Fazıl şehrin yöneticisi de gelişigüzel herhangi bir adam
olamaz. Yöneticilik iki şeyle olur: Birisi yöneticinin
yönetime tabiat ve yaratılışı ile müstait (doğuştan
yetenekli) bulunmasıyla diğeri yöneticinin heyetçe ve
iradi yeteneği ile yönetime müstait bulunmasıyla. İşte
tabiat ve doğuşunda yönetime müstait olan kimsenin
yapacağı sanat herhangi bir sanat olamaz. Fazıl şehrin
yöneticisi sanatını gerçekleştirirken ılımlı mizaçta olmalı ki
kendisinden adalet istendiği zaman şiddet göstermesin,
titizlik ve aksilik etmesin. Fakat istibdada (zulüm) ve
kötülüğe davet edildiği zaman şiddet ve aksilik göstersin.”
demiştir.
Bu parçada yöneticiye ait olması gereken erdemlerden
hangisine yer verilmemiştir?
A) Yetenek
B) Adalet
C) Uyum
D) Merhamet
E) Disiplin
Soru 45
Skolastik felsefede teoloji egemendir. Felsefi açıklamalar
dinsel kabullerin doğrultusunda yapılmaktadır. Akıl-inanç
probleminde aklın yetersizliği vurgulanmış, bu eksikliğin
inançla tamamlanabileceği düşünülmüştür. Bu nedenle
kiliseye tam bağlılığın esas alınması gerektiği
savunulmuştur.
Bu parçaya göre Skolastik felsefe için aşağıdaki
yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Akıl her şeyin ölçütüdür.
B) Akıl tüm olan bitenleri kavrayabilir.
C) Akli olmayan görüşler eksiktir.
D) Akıl kısıtlı bilgiye ulaşabilir.
E) Akıl tümden reddedilmelidir.
Soru 46
Gazâlî'nin “El-Münkız Mine'd-Dalâl” adlı eserinde, Hz.
Ali’nin “Hakkı adamla bilemezsin önce hakkı tanı, o
münasebetle ehlini de tanırsın. Akıllı adam esasen aklı
tanır. Bir söz işittiği vakit ona bakar. Hak ise kabul eder.”
şeklindeki buyruğuna yer verilmiştir.
Buna göre bir bilginin hakikat olup olmadığının
anlaşılmasında aşağıdaki hangi iki kavram arasında bağ
kurulması gerekir?
A) Bilgi ile inanç
B) Bilgi ile itaat
C) İtaat ile inanç
D) Akıl ile iman
E) Akıl ile hak
Soru 47
MÖ 5.yy’da Sofistlerle birlikte bilginin kendisi şüphe ve
eleştiri konusu olmuş; insanın nesneleri kendisinde
olduğu gibi bilip bilemeyeceği tartışılmıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi felsefenin cevap
aradığı sorulardan biri haline gelmiştir?
A) Varlığın ilkeleri nelerdir?
B) Evrenin ana maddesi nedir?
C) Bilimsel bilginin değeri nedir?
D) Doğru bilgi elde edilebilir mi?
E) Değişmeyen, kendisiyle özdeş kalan şeyler var mıdır?
 Soru 50
Modern düşünce Rönesans ile başlayan 17. Yüzyılda
pekişen bir düşünce sistemidir. MS 2-15. Yüzyılda
Soru 48 skolastik felsefesinin teoloji egemen yapısı, modern
Aristoteles “Nikomakhos’a Etik” adlı eserinde şöyle der: düşünce ile birlikte değişmiş, felsefe aklı ve bilimi temel
“O halde erdem tercihlere ilişkin bir huy; akıl tarafından almaya başlamıştır.
ve aklı başında bir insanın belirleyebileceği, bizle ilgili
olarak ortak alanda bulunma huyudur. Bu biri aşırılık, Buna göre, aşağıdakilerden hangisi modern düşüncenin
öteki eksiklik olan iki kötülüğün ortasıdır. Kötülük özelliklerinden biridir?
etkilenimlerde ve eylemlerde gerekenden aşırısı ya da
eksikliğidir. Erdem ise ortayı bulmadır.” A) Düşünürler, kiliseye bağlıdır.
B) Bireysel konular geri plandadır.
Buna göre Aristoteles için erdem aşağıdakilerden C) Bilgi, din ve vahiy yolu ile edinilir.
hangisidir? D) Doğa, deney ve akıl yoluyla açıklanır.
E) Bilim, Tanrı’nın yarattıklarını anlamak için önemlidir.
A) Deneyim kazanma
B) Hak peşinde koşma CEVAPLAR:
C) Tutarlı olma
D) Ölçülü olma 1-C 21-A 41-D
E) Bencil olma 2-A 22-D 42-B
3-A 23-E 43-A
Soru 49 4-E 24-E 44-E
Skolastik düşünce, insanı Tanrı tarafından kaderi 5-C 25-B 45-D
6-E 26-E 46-E
belirlenmiş, eyleminin gerçek sahibi olmayan, ontolojik ve
7-B 27-D 47-D
siyasal açılardan itaat eden bir varlık olarak
8-B 28-C 48-D
temellendiriyordu. Rönesans yeni bir insan, toplum ve 9-E 29-B 49-B
tarih anlayışı getirirken bu anlayışı da değiştirdi. Artık 10-A 30-E 50-D
insan, Tanrının mutlak iradesiyle çizdiği bir tarihte 11-B 31-A
yaşamıyordu. Çünkü Aydınlanma, en büyük öznesi kutsal 12-D 32-A
olan bir tarih anlayışının yerine, tarihi inşa ettiği 13-C 33-A
düşünülen bir özne-insan algısı üretti. Burada insan, 14-B 34-E
toplum ve iktidar karşısında etkisiz bir nesne olmaktan 15-E 35-B
çıkarak bunun aksine onlara karşı bireyselliğini 16-D 36-D
koruyabilecek bir biçimde belirginleşti. 17-E 37-D
18-B 38-C
Parçaya göre Skolastik düşünce ile Rönesans düşüncesi 19-C 39-B
arasındaki temel fark aşağıdaki hangi iki 20-E 40-B
kavram arasındaki ilişki ile ilgilidir?

A) Tarih ve bilim
B) İnsan ve Tanrı
C) Toplum ve birey
D) İktidar ve insan
E) Doğa ve bilim