VAN BE CO CAU CUA QUY PHAM PHAP LUAT
ghién ettu co cdu quy phgm phép luét
N vin 8 rit e6 ¥ nghfa If lugn va thye
dn. Vé m§t If luén, vige gidi quyét durge
vin dé trong co edu cia quy pham
Judt sé g6p phan quan trong trong vigcs
am séng 16 nbiing vin 4 ign quan dn khéi
nigm quy pham phép luat cing nhur cde Khai
nigm nginh lugt, ché dinh php Iugt. Vé mat
thue tin, If thuyét vé co céu quy pham phép
lat ¢6 vai tr quan trong trong Ki thugt lap
phép. Néu giai quyét mét cach thau do vin
8 co céu cia quy pham phép ludt sé gidp
cho nba lam lugt gidi quyét duge vin dé lién
quan dén cde diéu lugt trong mét van bin
guy pham php ludt.
Trong khoa hge phdp If hign nay, c6
nhigu quan diém khée nhau vé co cdu cita
guy pham php lugt. Tuy nhién, mBi quan
diém 6 €6 nbitng wu diém va nhimg han ché
hat dink,
Quan diém thie nbd xudt phat ti nhing
Khai nigm co ban TA gid dink, quy dinh va
ché tai dé xde dinh co céu cla quy pham
php ludt. Trong ds gia din (hypothethis)
bd phan néu Jén ning hoan cénb, diéu kign
xdy ra trong cudc séng va cd nhdin hay
chire nao & vao nhtng diéu kién hay hoan
ch 46 th xit sy theo nhing edich thie duge
néu trong phn quy dinh cia quy pham php
Jugt; b6 phn quy dinh (stipulation) néu len
céch xir su cla chil thé khi gp nhing di
‘kign hay hoan cénh durge néu trong phan
lu
ia
32
TS. NGUYEN QUOC HOAN*
inh ciia quy pham phép ludt; bG phan ché
{ii (sanction) xée din nhiing bign php dp
dung déi véi chi thé khong thyc hign ding
yen edu duge xfe dinh trong phn quy dinh
cia quy pham php ludt. Quan diém nay 6
hai ¥ kién khée nhau, ¥ kién thir nhdt cho
ring quy pham phép luat bao gdm gia dinh,
quy djnh va ché tai. ¥ kién tht hai cho ring
‘quy pham php lust chi bao gm gi din va
ceéc hu qua php If m& hu qua d6 c6 thé 1a
‘uy dinh hoge ché t3i."”
Quan diém nay da gidi quyét duge vi
8 cdu trie mang tich cht eo hoe cia quy
pham phép lwat tao diéu kign thuan loi cho
vige nhgn thite duge ating nhitng di hdi cia
phép lu@t di v6i cic thanh vién ca x4 héi
Ding thoi quan diém nay ciing tgo ra co sé
cho vige xy dumg nhting khéi nigm khéc
tla phép lugt nhw nganh luat, ché dinh phap
Tugt theo truyén théng. Tuy nhién, quan diém
nly c6 mét s6 han ché sau:
Thit nhdt, néu quan nigm quy pham php
Tgt ¢6 ba b6 phn 1a gid dinh, quy dinh va
chuing ta s& thdy phin gid dink Ik
phin xée dinh tinh huéng 48 chi thé xit sr
theo yéu cu trong phin quy dinh con phan
ché tai thi ngoai nhing bign php duge dur
kién 48 dp dymg déi véi chi thé vi pham cin
phai co digu kign d8 4p dung ché tai. Néw
* Ging vién Khoa hinh chin - nh nuse
“Teurdng dg hoe Tut HA NGI
TAP CHI LUAT HOC $6 2/20040, ching ta sé
61 dung cia nhiing digu kign nay hodn
knde véi phn gia dinh théng thuing,
NO khong don gidn chi Ia dieu kign hay hodn
ccinh 48 chit thé tin hanh xit sy ma la didu
kign dé 4p dung bién phdp ché ti - thudmg 1a
su vi pham ni dung phan quy dinh. Wi du:
Khon 1 Digu 484 BO luge din sy quy dinh:
‘Bén thué phi béo quin tai sain thué nhue ti
sin cia chink minh, phéi bao dicing va sita
chita nhé; néu lam mdt mdt, hue hong thi
phai bdi thwémg”. Néu cho ring phin gid
inh cia quy pham nay 1a “bén thué” thi
phin quy dinh 18 “phai bao quan ti sn thue
nhu ti sin cia chinh minh, phai bio dudng
va sta chia nhé", phan ché ti Ia: “phd bi
Ching ta sé théy khé o6 thé cho
‘rang “néu lim mit mat hu héng” a gid dinh
theo quan néu trén vi trong méi quan
hé véi gid dinh va quy dinh 43 xée inh thi
n6 khOng phai 1a diéu kign hay hoan cénh
48 chi thé tidn anh xir sy va tat nhign cang
Khong thé gin né véi “phai béi thuréng” dé
xép vao ché tai vi ni dung ciia n6 khong
phai 1a bign phdp 4p dung d6i véi chi thé vi
pham ma n6 chi la digu kign 48 bue chi
thé phai béi thudng (diéu kign dé ap dung
ché 12.
Tuy ohién, néu xdc dinh pt
dé dp dung ché tai 46 Ja phan gia djnh ciia
‘quy pham phép lugt nhs & ¥ kim th hai thi
kéo theo né khéng phai 18 eéch xtr sit cla
chi thé ma chi Ia bién phdp ché thi 4p dung
6i véi chd thé vi pham phdp Iudt. Vi vay,
néu cho ring quy pham phép luat chi c6
phan gid dinh va phn ché tai thi Jai khong
phi hop véi quan diém quy pham phdp luat
thuimg”,
TAP CHI LUAT HQC S6 2/2004
ta "quy tie xir st” vi cde quy pham php luge
duge dat ra 48 cho con ngudi xit st theo m6
chi Khong phéi dit ra 48 xt phat con
ngudi,® Va theo logic thdng thuimg thi néu
hong bit bude thye hiéa hoe khéng céim
don thi khOng thé c6 sit vi pham va néu
khong 06 swvi pham thi Khong thé bi xir
phet. Do 46, diéu diu tién tong mdi quy
jpham php Iuét la phi dat ra tinh huéng cho
‘con ngudi hank dng sau d6 moi dat ra bién
phdp xir If khi nguéi ta vi pham.
Thit hai, viée quan nigm ché tai 1a bigm
phap 48 xit i d6i voi chi thé vi pham trong
quan diém nay chua bao quét hét cée bign
phép dé dim bao cho phép luat duge thyc
hign, Boi vi, bén canh nhiing bign phap ché
ti cdn c6 nhiing bin phép khuyén khich d6i
‘voi cli thé thyc hién phép luat.
Quan diém thit hai tiép cn tir khia can
cu tric néi dung ciia quy pham phap luat 3
‘xem xét co cu cla quy pham phap Iuat véi
nhiing thanh phan cy thé khéc. Quan diém
nay cing c6 hai ¥ kién. ¥ kién thir nhdt cho
ring méi quy pham phap Iuat c6 hai phan 1a
phan quy dinh va phn ménh 48. Trong 46
phan quy dinh (provision) (khée véi quan
nigm vé “quy dinh” quan diém trén) bao
g6m tinh hudng cia hinh déng cia chit thé
(act situation); hanh d@ng cia chi thé trong
tinh hudng 46 (act), thé thie hinh déng
(aspect) néu Ién mong muén ciia nha nude
vé hanh d6ng ciia chi thé thé
dung Ia duge lim, khdng duge lam, phai lam
hay khong phai lam. Phin ménh dé c6 hai
Jogi 1a ménh 8 pham vi (qualificative
clauses) véi ngi dung xéc dinh pham vi cia
quy tic va duge thé hign dudi hinh thite loi
6 ni
33loai ménh dé thir hai la
(independent clauses) bao
aa. Y kién thir hai trong nhém nay chi tap
rung phin tich co
cla quy pham véi
cée b} phn cia phn quy dinh trong quan
diém néu trén. Theo 46, ndi dung cia mot
quy pham phép Iuat bao gom bén bé phan
1k die tinh quy pham (norm-character)
tuong dong véi thé thic hanh d6ng trong
quan diém wén, chi thé cla quy pham
(norm-subject) hinh dng (norm act) va
diéu kign thyre hign (performance condition)
(tong dong véi phan tinh huéng cla quan
diém trén).
Quan diém thir hai nay da lam séng to
duge nhiing vé 6 tinh ban chét nhét cia
ay pham php ludt va phan bigt duge wong
clu tric cila quy pham phép lugt néi dung
no 1a stv ghi nbn ning hodn cénh khéch
quan va ni dung nio 1a sy thé hign ¥ ehé eta
‘nha nurée va hanh vi cia chi thé trong nhtmg
hoan céinh cu thé. Tuy nbién, diém han ché
Jom nhét cia nhém nay Ta chi tgp tung Ham
sng t6 phan quy te cia quy pham phép luat
ma chua Him séing t6 durge nhting bign phép
bio dam cho quy tic 46 duge thye hién hogc
chi coi ching 1a nhimg ménh dé vé chinh
sch xir li khi vi pham phap luat.
Quan diém thir ba cho ring méi quy
pham phép luat cé mot phan quy tie
(imperative part) va mét vai guy pham o6
mét phan vé chinh sdch xtr phat (punitive
policy part). Nhing quy pham chi 6 phan
guy tic chi 1a nbtng quy pham Khi ching ¢6
4
quy pham ve xir phat tong ting, tire 14 mot
quy pham khée quy dinh sy vi pham quy
phgm thir nhat [8 diéu kign dé xit phat di
roi vi pham." Quan diém nay da 1am
sing t mt cach Khdi quat cor cdu cita quy
pham phap ludt véi vige lam sfing t0 duge
méi quan hé gida cd cdu tric va ndi dung
cia quy pham phép lugt va da giai quyét
dugc phn nao nhiing han ché ciia cdc quan
*diém néu trén, Tuy nhién, cing giong nhu
quan diém thir nhat, quan diém nay chi coi
vige bio dim thy hign quy pham phép Iuat
bing nhing bign phép ché tai, vi thé né chua
phan dnh dugc mét cach day di van 42 c6
tinh ban chat cia quy pham phép luat néi
chung. Hon ntta, quan diém nay lai khong
phin bigt m6t efch 16 rang quy pham phép
Iuat véi digu lugt cla mét van ban, Mat khéc,
quan diém nay lai chi dimg lai 6 khia canh
cdu tric vé hinh thie cia quy pham phap
Iudt ma kh6ng giai quyét duoc nbimg ndi
dung bén trong ciia cdc quy pham phap luat.
‘Xudt phat tir chinh n6i dung co ban ctla
Khdi nim quy pham phip ludt 1a “quy tc
voi ng
xir sy” va “duge nh& nude dam bao thuc
hign”, theo ching t6i, quy pham phép ludt
6 hai bé phn co ban 18 phan guy tie va
phan bao dam.
a, Phan guy tic
Phan quy téc cla quy pham phip Iudt 1
phan xdc dinh cfich xir sy cia chit thé gin
lién véi nhimg hoan canh hay digu kign nhat
dinh trong ddi séng x4 hdi. Day 1a phn co
ban va khong thé thigu trong cde quy pham_
php lugt béi vi nhi né ma ching ta biét
minh duge 1am gi, khong duge lim gi hay
phai 1am nhu thé ndo...? Mat khéc, cling nh
TAP CHI LUAT HOC $6 2/2004& nude 6 co s6 cho viée xéc lip
cia quy
tai va
g ndi dung trong phin bio dim
phép ludt véi céc bién phép ct
bign phép khen thuéng tong nhiing truing
hop cu thé,
Phan quy tc bao gém hai ndi dung 1a gid
dinh va quy dinh, trong 46 gid dinh 1a phan
dur ligu digu kign, hon cénh c6 thé xdy ra
trong ddi sng va c4 nhdn, t6 che m’ hanh
vi cila ho duge xéc dinh trong phan quy dinh
cla quy pham phdp luét. Phin gid dinh bao
gém hai ni dung 1a tinh hudng hanh vi va
chit thé hanh vi. Quy dinh 1a phan xéc dinh
hanh vi ciia cha thé trong nhing diéu kign,
hoan cénh duge xdc dinh trong phan gia dinh
ia ménh lénh va thé thie cla hinh vi 46.
Noi dung cia phn quy dinh thye chat 1a xe
inh quyén va nghia vy cia chi thé khi gip
nhing diéu kién hay hodn canh duge néu
trong phan gia dinh ctia ménh lénh. Quy
dinh I phan co ban cita mét quy pham phép
luat. N6 truc tigp thé hign ¥ chf ciia nha nude
Kkhi diéu chinh quan hg xa h6i. Phén quy dinh
‘xéc dinh hanh vi ctia chit thé va thé thie ct
han vi.
b. Phiin bio dam
Phan bao dm xéc dinh nhing bi¢n phap_
ma nha nude dye bi v6i ca
chi thé trong trudng hop ho da tin hanh
nhimg xtr sy nbét dinh khi 6 vao digu kign
hay ho&n canh duge xée dinh trong gia din
cila phdn quy te cua quy pham php ludt va
voi nhimg didu kign nbét dink, Vi du:
“Nguéi nao thdy ngueéi khéc dang 6 trong
tinh trang nguy hiém dén tinh mang, tuy c6
didu kién ma khong citu gitip dan dén haw
qua ngwédi dé chét thi bi phat canh céo, cai
TAP CHI LUAT HOC S6 2/2004
hong giam gitt dén hai nm hodc bi
nam” (khodn |
tao KI d
phat ti tr ba thang dén hai nam (Khodn
Pidu 102 BS luat hinh su). Phan bao dim
bao gim hai n6i dung 1a gid dinh (hofe
thé dat ten khdc dé phan bigt voi gid inh
cia phin quy dinh) va bién phép bao dam
Trong 46, gid dinh cia phin bio dim xée
dinh hanh vi nto 46 ma cht thé thue hign
trong digu kign hay hoin canh ctia gid inh
trong phin quy tée eda quy pham php luat
ma nhd d6 nhing bign phép bao dam cia
nha nude sé duge dp dung d6i voi cht the
cilia hanh vi d6. Trong vi dy tn, gia djnh la
“Ngudi nao thdy ngudi khée trong tinh trang:
nguy hiém dén tinh mang tuy c6 digu kign
ma khong ciu gitp din dén hau qui ngudi
d6 chét”
Gia dinh cua phan bao dam cé nhing
diém gidng vi phan gid dinh cia phin quy
tic 1a néu lén gia dinh v8 tinh hudng cé thé
‘xiy ra trong thyc té doi song. Tuy nhién, gid
inh cia phan bao dam khac voi gia dinh ctia
phan quy tic & ché, ndi dung gid dinh cla
phan quy tic 1 nhtng tinh hudng c6 thé xay
ra trong thuc t@ ma chi thé khi gap tinh
hudng d6 thi the hign nhimg hanh vi nbét
inh theo quy dinh ea phép Iugt. Gid dinh
iia phan bio dim Indn xéc dinh hinh vi nao.
dé ma chil thé da thye hign trong diéu kign
hay hotn cinh duge xée dinh 6 gid dinh cia
phan quy tie. Ni cdch khée, gid dinh cia
phin quy te Tudn néu lén tinh hudng dé chi
thé tién hanh nhiing xit su nbat dinh edn gid
inh cia phin bio dim luda néu én digu
kign dé bign phap tic dng no d6 cla ahi
ip dung adi voi chi thé da tien
nude duge
hanh mot xt sw ndo dé trong nhdn;
diguhodn cénh nhét dinh duge néu lén
gid dinh ciia phan quy tic, N6i céch
khéc, gid dinh cia phin bio dim néu lén sy
vi pham phép lugt hoge thye hign tét nhing
yeu céu cia phép luét néu lén trong quy dink
cha quy phem phép lugt ma nhis 46 bign
phép téc dng cia nh& nude duge ép dung.
Gia dinh cia phin bio dim bao gdm ba néi
Gung 18 hanh vi, chi thé eda hanh vi va tinh
hhuong thye hign hanh vi d6. Vi vay, 06 thé
goi gid din ca phan quy téc a gia dinh tinh,
hhudng hay gid dinh didu kign com gi dinh
cia phan bao dim goi la gid dinh han vi
Bign php béo dim 1& phin xée dinh
nhimg hinh thite ho&e mite 49 cu thé ctia
bign php ma nbd nude 4p dung 461 véi
nhimg chi thé 44 duge gia djnh thyc hign
mét hanh vi no 46 trong diéu kign hay.
hoan canh tong phan gid dinh cia quy tic
xit sy. Tuy thuge vio ni dung cia hanh vi
trong gia dinh cia phin bio dim ma cfc
bign phép dp dung cing khée nhau. C6 bai
loai bign phép bao dim cu thé 1 khen
thudng va ché tai.
Gita phan quy the va phin bao dam c6
moi quan hé mét thiét véi nhau. Trong 46,
gid dinh cia phan bao dim chinh 1a sur két
hop cdc ndi dung cia phn quy tic, Néu la
bio dim mang tinh tich eye (khen thudng)
thi gid dinh chinh la vige ch thé phép luat
thye hign t6t hinh vi duge néu wong phin
uy dinh khi 6 vio tinh huéng duge néu
trong phan gia dinh. Con néu 1a bao dim
‘mang tinh chat tigu cuc (xir phat) thi gid dink
cla phin nay chin 18 sy vi pham nhimg yeu
cau due néu trong quy tie. Néi cdéch
hdc, su vi pham phin guy tie 1 gia dink
36
cita phan bio dm tigu cye. Cdn néu tiép cn
tii thay&t v8 vi pham php Int th phn gid
inh nay thé hig céu thanh ea vi pham
phap ludt.
Ki nghién ei co cfu ciia quy pham
phép Iuat, ching toi néu mot s6 diém can
phai cha
Thie mht, khong phai bat Ki quy pham
phép Iuft nio efing o6 day dit cde bG phan
trong cu tre theo Ii thuyét. $6 d nh vay vis
Mot 1a, nhing quy dinh vé quyén ctia
cht thé, nghia vy gin véi nhitng loi ich cba
chi thé va nhimg trudng hop phan quy dinh
thude vio loai khéng bat bude thi nha nude
khong cn phai dua ra bign phap ché tai dé
bio dim cho cdc quyén hode nghia vy dé
duge thye hién, boi vi viée thye hign cdc
hanh vi trong phan quy dinh quyén va loi feb
cba minh hodn toan ¢6 Joi cho chi thé vi thé
‘khong can phai dua ra bign phép bio dim.”
Hai 18, nhing quy pham xdc dinh nghia
vu cia chil thé gin lign véi thi tue phép li
no d6 thi vige thyc hign quy pham phdp lug
6 sé din dén nhimg quyén hoge nghia v
hdc trong quy pham php Iugt khéc, vi thé
trong tru’ng hop niy, quy pham phép ludt
duge bio dam bing nhing bién phip thye
hign bing quy pham phip Int khée chit
KhGng phai bling nhing bign phap bio dim
thyc hign, Nhw thé trong trutmg hop nity thi
phan bao dim cing khong nhét thiét phai
duge dit ra. Quan nigm nhu vay cho phép
ching ta khing dinh duge tinh hé thong ciia
ton b9 quy pham php ludt trong mot hé
thdng phap luat thé hign 6 moi quan hé 6 ndi
dung bén trong gitta cée quy pham phdp
Thit hai, mot quy pham phép luat voi
‘TAP CHILUAT HQC S6 2/2004thé kem theo né nhidu
p Khéc nhau. Digu nay tuy thuge
vio quan diém vé vige bio dim thye hign
cca nha lam luat di véi quy tic d6 cding nur
nhimg tinh huéng dat ra déi voi nhing
trudng hop khée nhau khi chi thé thye hign
tét hoge vi pham nhtmg yéu cdu duge néu
trong phin quy djnh cia quy pham phép
lnat. Vé du, mite 49 vi pham khée nhaw tht
bign phap ché tai cing 6 thé duge dua ra
cde logi khéc nhau. Mat khéc, trong nhigu
trudng hp, nhiéu phan quy tdc nhumg lai c6
thé cé chung m6t phan bao dam.
Thit ba, gitta cée quy pham php luat c6
méi quan hé mét thiét voi nhau. Trong 46,
noi dung ndo dé thude b phén quy dinh cia
mét quy pham phép luat nhung lai c6 thé
thude bé phin khée trong mét quy pham
phdp Iudt khdc. Cu thé 1a ciing quy dinh ve
‘mot hanh vi nhung hanh vi d6 tong truong
hop nay c6 thé thuge phan gia dinh cia
ménh Iénh nhung trong quy pham phép Iugt
Khdc Iai 6 thé 1a ndi dung ciia phn quy
inh. Hoae cling quy dinh nhig bign phép
ché tai nhung n6 Iai khong phai thude vio
phan bao dim cia quy pham phép Iuét ma
ni van c6 thé thuéc ndi dung nao 46 eta cée
phan khéc trong quy pham phép luat. Vi vay,
khi xdc dinh co cdu cia quy pham phép Iuat
40i hoi phai xut phat tir ndi dung - ndi dung.
thé hign sy mong muén ciia nha nude déi véi
hanh vi cla con nguéi. Nhan dinh nhu vay
mot lin nita cho phép ching ta khang dinh
vé tinh hé théng ciia phép ludt voi méi quan
‘hé gin bé chat ché vé nGi dung gitta céc quy
pham phap luat chi khong phai chi 1 méi
quan hé vé hinh thife bén ngodi nhu 1 su
TAP CHI LUAT HOC S6 2/2004
phan dinh ching than ede nginh Iuat hay
cché dinh php Iuat mét cdch don gidn |
Ngoai hai phan co ban Ta pln quy te va
phin bio dim. Quy pham phép Iudt cbn co
fe ménh dB (clauses) gid thich cfc Khéi
nigm php I, mgnh d& xéc dinh higu Iue cla
cfc quy phar php lust, cfc ménh dé e6 tinh
Khai quét nguyén the chung clia timg quy
pham php lugt hoge cia hé théng quy pham
php Iuat. Tuy nhién, phn ménh dé cla quy
pham phdp Iugt c6 thé gin véi ting quy
pham phép Iugt, mét_nhém hay cdc quy
pham phép Iugt trong mét van ban hoge toa
b@ hé thong quy pham phép lua.
Quan nigm nhu vay vé co cdu ciia quy
pham phap lugt giip cho ching ta dé dang
phan biét hai khai nigm rat gan nhau nhung
hho toan khéc biét 46 1a khdi nigm diéu luét
cca van ban quy pham phép ut va khii
nigm quy pham phdp ludt. Dieu luat 1a binh
thie thé hign m§t phan hoe toan bd ndi
dung cia mt hoge nhiéu quy pham phép
Iudt trong ee van bin quy pham phip luat
‘Vi vay, khéng thé déng nhét mét digu luge
‘véi mot quy pham php Iuat vi
Thi nhdt, mot digu lust c6 thé chi chita
dymg m@t hoge nhiéu phin quy tac hay mgt
hoge nhiéu phan bao dim ciia eée quy pham
phap Iugt kde nhau, Didu ndy truée hét 1
xudt phat tir mye dich ea vige ban han van
bn quy pham phap Iugt, Néu vige ban hainh
quy pham phap lugt c6 muc dich true tigp dé
xée dinh xir su cho chit thé thi cae digu ludt
46 chit yéu chia dug cde phin quy tie cia
ede quy pham phip ludt kde nhau, vf du
cde digu luft cla Phép lénh thi tue gi
quyét céc vy dn dan su. Nhung néu vpham phép luét c6 muc dich trye
tigp 1a xée dinh bign phép xit Ii 461 voi cha
thé vi pham phép ludt thi céc digu luge 46
chit yéu chita dmg phan bao dam ciia quy
pham phép lugt, wi dy, céc digu ludt trong
phan cdc t6i pham cita BO Luat hinh su.
‘Mét If do khéc din dén vige céc diéu luat
chi chita dmg mt phan cia quy phgm phép
Iugt la xuat phat tir Ki thudt lép phép nhiim dam,
bio thugn loi cho vige ap dung php lugt. Vi
trinh bay lp di, 1p lai phn quy the hog phn
bio dim trong nhigu digu ludt khée nhau 1.
Khong can thiét. Vi vay, 6 didu Iuat ching ta
chi thy thé hién phan quy tac nhumg cé didu
ludt, chting ta chi thay thé hign phan bao dam.
‘Tuy nhién, néu két ndi cdc diéu lat khiée nhau
46, chting ta sé thy durge mot quy pham phip
Judt hodn chink, Trong thye tn ép dung php
luét, chi thé 4p dung phap Iugt chi 4p dung
phin quy pham php Iuét duge thé hign trong
igu ludt cu thé can dp dung chi khéng phai
vign din toan b6 cde phiin ciia quy pha phip
Iudt, Vi thé, ching ta thudng théy thye i&n
thuc hign va dp dung phap lugt déu cin ctt vo
cdc diéu khoan cia vin bin quy pham phip
lat chit khéng phii JA cin cif vio todn b} ndi
dung iia mt quy pham php luat day di,
Thi hai, c6 nhing diéu luat chi chita dymg
nhting ménh 48 eta quy pham phdp ludt nhu
fe khéi nigm, ede quy dinh mang tinh dinh
hhuéng ho%e nhting quy dinh lign quan dén
higu lye ca vain bin quy pham hoge etia cde
uy pham, Nhting difu tuft nay i khi dupe
vign din trong thy tién ép dung phdp ludt ma
cchiing chit yéu 18 co sé 48 dat ra edie quy pham
php ludt khéc.
‘V6i quan diém phan biét diéu luat va quy
38
pham phap luat nhur vay nén ching ta si
ring thdng thudng cac b6 phn cita quy pham
phap luat s duoe tinh bay 6 cdc digu ludt
hdc nhau cia cing mét van bin hog § cic
van ban guy pham php lugt Khe nhau, Thue
18, véi quan diém xy dymg van bin quy pham
phép luat nhu hign nay, ching ta ft Khi thy
quy pham php luat diy di due tinh bay
trong mot digu ludt cu thé. Vi vay, néu ching.
ta xem xét diéu Iudt nao 46 chi e6 phin quy tie
thi phin bao dim 6 thé thude digu ludt khiie
trong chinh van bin dé hoe vin bin quy
pham phdp ludt khiéc néu né khong thude logi
quy pham phép Iugt khdng c6 phiin bio dim
nhvr duge néu 6 trén, Nguge Iai, néu ching ta
xét mt digu Iuft chi chita dimg phiin bao dam
thi chic chin ring phan quy the twong img voi
né duge thé hign trong mot diéw luge khie cla
vvan bain quy pham php luge kh.
Ching ta hay xét mot vi dy cy thé vé van
8 nay. Khoi 1 Digu 102 BG lufit hinh sw quy
dinh: “Ngredi ndo thdy ngudi khde dang &
trong tinh trang nguy hiém én tink mang, tuy
6 diéu kign ma khdng ctu gitip dan dén héu
qué nguai a6 chét, thi bj phar cainh ed
1a0 khéng giam gitt dén mot ndm hode p
titba thdng dén hai nd”,
Xét theo quan diém vé co clu eta guy
pham php ludt durge phan tich 6 én thi day
chi 1a phin bio dim cita mot quy pham phip
ludt ho&n chinh ma chting ta ¢6 thé thay duge
phin quy tic
mot digu tugt Khée
‘Tha
phai city gidp ngudi khée trong nh trang
ih hudng
ni
it quy pham php luge nay &
la mOt van bin khde
n chi c6 nhiéu diéu ludt quy dinh nghia vy
nguy hiém dén tinh mang 6 nhing
khéc nhau. Védu, khodn 3 Digu 32 BO lust din
TAP CHI LUAT HOC SO 2/200467 tai nan, bénh
thi nguéi phat
hign cé arch nhiém dura dén ode co sé y 16;
ede ha mide, tip thé va ne
nhiin khong diege tie chdi viée cit chita ma
ian duang moi phuwong tin, khéi nding hign
6 dé cin Khodn 15 Digu 8 Luat giao
thong dutmg bd quy dinh hanh vi bi cdm 1a
“Nguii c6 diéu kign ma c6 ¥ khong citu gitip
ngiedi bj tai nan giao théng”; Khodn 1 Ditu 36
Lut giao thong duimg b6 quy dinh: “Naat la
xe va mhing ngudt lien quan tr tidp dave
tai nan phi ob tréich nhiém: a) Dimg xe lai:
gilt nguyén hign tring; cdp ciu nguedi bj nan
1a phai cb mt Khi ob quan cb thé quyén yeu
edu..." khoan 3 cing Diéu ludt nay quy dinh:
“Naud li xe Rade Khi di qua noi xd ra vu tai
nan cé tréich nhigm chor nguedi bj nan di cdp
ctu”. Ngoai ra, edn c6 thé c6 nbiéu digu lat 6
fe van ban quy pham php luft kh na.
Nhiing quy te tong cde diéu khoan én
2a 1 nhing quy te xe dinh nghia wy it
gitip ngudi khdc trong tinh trang nguy hiém
én tinh mang. Va né chinh la phan quy
cca quy pham ho’n chinh Khi ching duge két
néi véi Digu 102 BG luat hinh sy néu trén. Tuy
nhign, vige vi pham nhiing quy the 46 ngoai
phin bao dim duge quy dinh trong Bigu 102
BG ludt hinh sy cdn 6 nhing digu lua khic
cling quy dinh bign phap xir If d6i voi ohing
teubng hop 46, vf du: Diém c khoain 7 Dieu 9;
iém e khoan 6 Digu 10; diém b khodn 5 Bigu
11 cia Nghj dinh s6 15/2003/ND-CP ngay
19/2/2003 ca Chinh phii quy dinh xt phat
vi pham hanh chinh vé giao thong dung b6
déu quy dink nhing bién phap xir phat hanh
chinh d6i véi nhiing Iai xe lién quan dén vu
‘TAP CHI LUAT HOC SO 2/2004
tai nan khOng tham gia cép cétu ngudi bi nan,
‘V6i quan nigm nhu tén vé cdu wie cla
‘quy pham phdp phdp luat chiing t6i thay rng
6 da gidi quyét duge nhiing vin dé dat ra.
trong Khoa hoe If lun nha nude va php luge
vé van dé nay. Déng thoi quan diém nay da
khie phyc duge nhimg han ché cila cde quan
diém khéc nhu 3 phan tich & én, Tuy
nhién, néu chiing ta giai quyét mét céch théu
déo céc khdi nim nay th vige thira nhén
quan diém néu én vé co cdu ciia quy pham
phép ludt s€ tgo ra nhiing quan nigm méi
trong thye tién xty dymg va ban hanh cée
vvin ban guy pham phap Iudt. Thém vao 46,
vige quan nim vé co cdu cla quy pham
phép ludt nhw vay cting mé ra mot huéng
‘méi cho vige phan tich va Iam sng 18 tinh
‘hé théng cia toan b} hé théng quy pham
phép Iuat etng nhwr n6 cho phép vige phat
tién va boan thign If thuyé vé hé thing
phép lugt. Bigu nay thye sy rét 66 § nghia
thyc tién phap lugt 6 nude ta hign may./.
(Nem: TS. Binh Van Miu, TS. Pham Hng Thi
"Lud charg vn ma 8 php ud vb Tg
hap Ding Na - 200, 381
(2).Xem: Nguyén Quée Hoan, “Cain phdi ob se
rghién eu todn dfn vé ay pha php lu", Tp
chug hoe 3662003
(@).Xem: The concept of « legel system, Claredon
gees - Oxford - 1980.8.
(Xen: Voo Wright G. H. Norm and Acton.
Routledge & Kegan Pal, New York, 1963, tr. 70
(6). Xems The concept of legal sytem, S24
(6, Cog c6 quan di cho ing Ka nig ch
(arto) ta Ra ons cain ig gp x pe
(grisea hag bn pip hen hung (Ces).
(7), (8).Xem: Nguyén Quéc Hodn,
cay pam php dt, Tap ci
it boe 81/2000,
39
a