Professional Documents
Culture Documents
Electronic Banking
Electronic Banking
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 1/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
‘पैसा जोगाऔं भविष्य सुरक्षित बनाऔं’ भन्ने मुख्य नाराका साथ वित्तीय
साक्षरता प्रवर्धनका लागि यही चैत ५ देखि ११ गतेसम्म विश्वव्यापीरुपमा
विभिन्न कार्यक्रम गर्दै ग्लोबल मनी सप्ताहको नयाँ संस्करण मनाइँदै छ।
विश्वमा प्रत्येक तीन वयस्कमध्ये करिब एक जनामात्रै वित्तीयरुपमा
साक्षर रहँदा ३५ प्रतिशत पुरुष तथा ३० प्रतिशत महिलामात्रै
वित्तीयरुपमा साक्षर रहेको प्रकाशित प्रतिवेदनहरु हेर्दा प्रष्ट हुन्छ।
Advertisements
क्षेत्र एवं भेगगत हिसाबमा हेर्दा सहरी क्षेत्र बाहिर नेपालमा अझै पनि
वित्तीय साक्षरताको अवस्था सबल हुन सके को छैन भन्ने कु रा त
मिटरब्याजी, सहकारीका क्रियाकलाप लगायतका विभिन्न वित्तीय
अपराधहरुलाई हेर्दा नै स्पष्ट हुन्छ। सिमान्तकृ त समुदाय, विपन्न वर्ग
लगायतका प्रसंगमा त साक्षरताको अवस्था झनै भयावह नै छ भनेर
सजिलै अड् कल गर्न सकिन्छ। कतिपय अवस्थामा विशिष्टिकृ त साक्षरता
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 2/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
आर्जन गरेका व्यक्तिहरुमा समेत कमजोर वित्तीय साक्षरता रहेको
देखिन्छ। त्यसैले शैक्षिक साक्षरता र वित्तीय साक्षरता नितान्तरुपमा
फरक प्रसंग हुन् भनेर बुझ्न पनि अत्यन्तै जरुरी छ।
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 3/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको प्रवर्धनले समावेशिताको अपेक्षित लक्ष्य
हासिलमा समेत टेवा पुर्याउने भएकाले यसको अपरिहार्यता अझै
बढाएको देखिन्छ। प्रविधि के न्द्रित उदीयमान विद्युतीय भुक्तानी
प्रणालीमा आबद्ध डेविट कार्ड, क्रे डिट कार्ड, मोबाइल बैंकिङ, इन्टरनेट
बैंकिङ, क्युआर कोड, अनलाइन भुक्तानी लगायतका अनेकौं
उपकरणहरुको प्रयोगमा देखिएको सेवाग्राहीहरुको आकर्षणलाई
यथावत राख्दै उत्पन्न हुने जोखिमहरु न्यूनीकरणमा अपनाउनुपर्ने पूर्व
सावधानीको सञ्चार गर्न समेत विद्युतीय साक्षरताको अवश्यकता बढेको
देखिन्छ।
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 4/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
फिसिङ– आपराधिक क्रियाकलापहरुमा संलग्न व्यक्ति तथा
संस्थाहरुले बैंकका ग्राहकहरुलाई सम्बन्धित सेवा प्रदायक वा
बैंकबाट नै इमेल, एसएमएस आदि पठाएझैं गरि वित्तीय
कारोबारसँग सम्बन्धित विभिन्न गोप्य सूचनाहरु माग गर्ने र प्राप्त
भएपछि पहिचान तथा पैसा चोरी गरी आपराधिक
क्रियाकलापहरु गर्ने गर्दछन् ।
भिसिङ– सेवा प्रदायकहरु तथा बैंकहरुबाट भन्दै
सेवाग्राहीहरुलाई फोन सम्पर्क गरि वा आवाजको सन्देश पठाइ
विभिन्न सेवासुविधा दिने वा ग्राहक पहिचान अद्यावधिक गर्ने वा
यस्तै अन्य बहानामा विभिन्न गोप्य सूचनाहरु माग गर्ने र प्राप्त
सूचनाहरु प्रयोग गरि नगद वा ग्राहकको पहिचान चोरी गरी
वित्तीय अपराध गर्ने गर्दछन् ।
टाढैबाट पहुँच (रिमोट एक्सेस)- सेवाग्राहीहरुलाई आफ्नो
मोबाइल फोन तथा कम्प्युटरहरुमा विभिन्न एप्स, प्रोग्रामहरु
डाउनलोड गर्न बाध्य बनाइ त्यसैमार्फ त उनीहरुका क्रियाकलाप
जासुसी गर्दै गोप्यरुपमा सूचनाहरु चोर्ने तथा प्राप्त सूचनाहरुको
प्रयोग गर्दै विभिन्न वित्तीय अपराधहरु गर्ने गर्दछन्।
नगद भुक्तानीका झुठा आश्वासन – चिट्ठा परेको, सस्तोमा राम्रो
सामान उपलब्ध गराउने, राम्रो देशमा वैदेशिक रोजगारीमा
पठाइदिने लगायत अनेकौं बहानामा सेवाग्राहीहरुलाई
सामाजिक सञ्जाल तथा सञ्चारका विभिन्न माध्यमबाट नगद जम्मा
भएपछि काम भइहाल्ने आश्वासनसहितका सन्देशहरु पठाएर
पनि वित्तीय अपराधहरु हुने गरेका छन्।
भुक्तानीसँग सम्बन्धित सेवा प्रदायकहरुका नक्कली वेबसाइट
तथा सामाजिक सञ्जालहरु तयार गरि सेवाग्राहीका गोप्य
सूचनाहरु अद्यावधिक गर्ने बहानामा पनि ग्राहकको पहिचान
तथा नगद चोरी भइरहेको हुन सक्छ।
धेरै भीड हुने सार्वजानिक स्थलहरुमा जडान गरिएका विद्युतीय
उपकरणका चार्जरहरुलाई बदनीयतपूर्वक छेडछाड गरी
सेवाग्राहीका मोबाइल, ल्यापटप आदि जस्ता उपकरणहरुमार्फ त
सूचना चोरी गरी पनि वित्तीय अपराधहरु भइरहेका देखिन्छन्।
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 5/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
कृ त्रिम बौद्धिकता विकासको पछिल्लो लहरसँगै विभिन्न
प्राविधिक संयन्त्रको विकास गरि ग्राहकहरुका सामाजिक तथा
वित्तीय गतिविधिहरुको सूक्ष्म निगरानी गरी धोखाधडी गर्ने
सम्भावना पनि अधिक रहेको हुनाले यसतर्फ पनि सजग रहनुपर्ने
देखिन्छ।
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 7/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
आफू ले डिजिटल बैंकिङ सेवा सुविधाहरु उपयोग गरिरहेका
विद्युतीय उपकरणहरुको अनधिकृ त प्रयोगबाट जोगाउन
आवश्यक सर्तकता अपनाउने गर्ने गर्नु पर्दछ।
आफ्नो बैंक खातामा रकम जम्मा हुँदा वा रकम झिक्दा आउने
एसएमएसहरुको नियमित अनुगमन गर्ने तथा कु नै अस्वाभाविक
संके त देखिएमा तुरुन्तै सम्बन्धित बैंकमा खबर गर्ने तथा निश्चित
अन्तरालमा आफ्नो बैंक खाताको स्टेटमेन्ट रुजु गर्ने गर्नु पर्दछ।
भीडभाड हुने वा सार्वजानिक स्थलमा जडित विद्युतीय
उपकरणहरुका चार्जरमार्फ त भरसकै विद्युतीय भुक्तानीमा प्रयोग
गरिने मोबाइल, ल्यापटप आदि जस्ता उपकरणहरु चार्ज नगर्दा
नै राम्रो हुन्छ।
नियामक निकाय, बैंकहरु तथा अन्य सेवा प्रदायकहरुले
समयसमयमा कारोबारमा देखिन सक्ने जोखिम कम गर्न विभिन्न
सन्देश, सल्लाह, निर्देशन प्रवाह गरिरहेका हुन्छन् त्यस्ता
कु राहरुमा अद्यावधिक रहने गर्नु पर्दछ।
समाज तथा परिवारका सदस्यहरुबीच पनि डिजिटल बैंकिङ
सेवा सुविधाको प्रयोग तथा सम्भावित जोखिम न्यूनीकरण पूर्व
सावधानीका बारेमा छलफल गर्दै वा जानकारी अद्यावधिक गर्ने
गर्नु पर्दछ।
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 8/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
समयमा नियामक निकाय, बैंक तथा वित्तीय संस्था लगायत अन्य विभिन्न
संस्थाहरुबाट प्रदान गरिने वित्तीय साक्षरता के न्द्रित सूचना, प्रकाशन वा
क्रियाकलापमा नियमितरुपमा अद्यावधिक भइराख्नु वा सहभागिता
जनाउनु नै जोखिम कम गर्ने एक मात्र रणनैतिक अस्त्र हुन सक्छ।
Add a comment...
Advertisements
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 9/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 10/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 11/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
मुख्य-समाचार
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 12/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
चक्रपथको दोस्रो खण्ड विस्तार अनिश्चित, अनुदान स्वीकृ त नभएको भन्दै
चीनको आलटाल
शुक्र गिरी २०८० चैत्र २
ट्रेन्डिङ
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 13/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
लोकप्रिय
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 14/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 15/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
सुनको भाउले २० हजार सुन तस्करीमा समातिएका
व्यवसायी संकटमा, १० किलो जीवन गुरुङसँग अर्थमन्त्रीको
बेच्न पनि हम्मेहम्मे फोन सम्पर्क , पुन भन्छन्-
दोषीलाई कारबाही हुनैपर्छ
Thapathali, Kathmandu,
bizmandu@bizmandu.com
DoI. No. 383/073/74
Contact No : 015325191/ 015327242
Chair: Junu Rijal
Editor: Bigyan Adhikari
Group Editor: Om Thapa
Info
हाम्रो बारेमा
Contact Info
Advertise With Us
Post Your News
Do You Want To Join Bizmandu Team
Quick Links
Corporate
Banking News
Info-Tech
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 16/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
Life Style
Bizmandu Interview
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 17/18
3/15/24, 6:21 PM बढ्दै विद्युतीय वित्तीय साक्षरताको आवश्यकता, अर्पण पौडेलको विचार
https://bizmandu.com/content/20240313062551.html 18/18