Zadania podsumowujące wiadomości i umiejętności z działu ELEKTROSTATYKA

Zadanie 1.
Na dwóch jednakowych kulkach, których promienie są bardzo małe w stosunku do odległości
r = 25 cm między nimi, znajdują się ładunki elektryczne: na jednej q, a na drugiej 4q. Oblicz q, jeżeli
kulki działają na siebie siłą o wartości 90 N.
Odp.: q=1,25∙10-5C

Zadanie 2.
Na kulce o masie 2 g znajduje się ładunek elektryczny q = 210-8 C. Kulka wisi na jedwabnej nici.
Po umieszczeniu pod kulką podobnej kulki naładowanej ładunkiem –q, naprężenie w nici wzrosło
3 razy. Oblicz odległość między środkami kulek po 3-krotnym naprężeniu nici.
Odp.: x=9,5∙10-3m

Zadanie 3.
Do dwu nici o jednakowej długości umocowanych w tym samym punkcie doczepiono dwie kulki.
Na każdą z kulek wprowadzono taki sam ładunek elektryczny. W rezultacie nici rozchyliły się, tworząc
między sobą kąt 2. Oblicz, jaka powinna być gęstość materiału, z którego wykonano kulki,
aby po zanurzeniu ich w cieczy o stałej dielektrycznej r = 2 kąt między nićmi się nie zmienił. Gęstość
cieczy wynosi 0,8103 kg/m3.
Odp.: d=1,6∙103kg/m3

Zadanie 4.
Oblicz pojemność próżniowego, płaskiego kondensatora, którego wymiary pokazano na poniższym
rysunku.

Odp.: C=1,77 nF

Zadanie 5.
Określ, jak zmieni się napięcie, ładunek i energia zgromadzone w naładowanym kondensatorze,
gdy odległość między jego okładkami zwiększymy dwukrotnie. Rozpatrz dwa przypadki:
a) kondensator jest podłączony do źródła napięcia,
b) kondensator jest odłączony od źródła napięcia.
Odp.:
a) U2=U1, Q2=0,5Q1, E2=0,5E1
b) U2=2U1, Q2=Q1, E2=2E1

Zadanie 6.
Oblicz pracę, którą należy wykonać, aby zmienić odległość okładek próżniowego kondensatora z 1 mm
na 5 mm. Kondensator został przed rozsunięciem naładowany i odłączony od źródła napięcia.
Powierzchnia okładek kondensatora wynosi 100 cm2, a napięcie na jego okładkach przed rozsunięciem
wynosiło 1000 V.
Odp.: W=17,7∙10-5J

Zadanie 7.
Oblicz pracę, którą należy wykonać, aby do wnętrza kondensatora próżniowego wsunąć dielektryk
o przenikalności elektrycznej równej 2. Kondensator przed wsunięciem dielektryka został naładowany
i pozostawiony, podłączony do źródła napięcia. Powierzchnia okładek kondensatora wynosi 100 cm2,
odległość między okładkami wynosi 2 mm, a napięcie na jego okładkach przed wsunięciem dielektryka
wynosiło 1000 V.
Odp.: W=2,21∙10-8J
1
Zadanie 8.
Sześćdziesiąt cztery małe jednakowe kropelki, każda o potencjale 4 V, zlewają się w jedną dużą kroplę.
Oblicz, ile wyniesie potencjał na powierzchni dużej kropli.
Odp.: V=64V

Zadanie 9.
Kule o promieniach R1 = 3 cm i R2 = 6 cm są naładowane jednakowymi ładunkami Q = 310-12 C każda.
Oblicz potencjał i ładunki, jakie będą zgromadzone na kulkach po złączeniu ich cienkim
przewodnikiem. Kule znajdują się dostatecznie daleko od siebie.
Odp.: V=0,6V, Q1=2pC, Q2=4pC

Zadanie 10.
Oblicz wartość przyspieszenia, z jakim porusza się elektron umieszczony pomiędzy okładkami
kondensatora dołączonego do źródła o napięciu elektrycznym 100 V. Odległość między okładkami
kondensatora wynosi 2 cm, a masa elektronu wynosi 9,1110-31 kg.
Odp.: a=8,78∙1014m/s2

Zadanie 11.
Podczas wyznaczania ładunku elementarnego metodą Millikana stwierdzono, że przy napięciu 100 V
kropelka oleju umieszczona między poziomo ustawionymi okładkami kondensatora pozostawała
w spoczynku. Oblicz wartość ładunku, jaki znajdował się na kropelce, jeżeli jej średnica wynosiła
10-3 mm, a gęstość oleju wynosiła 936 kg/m3. Odległość między okładkami kondensatora, wewnątrz
którego znajdowała się kropelka oleju wynosiła 1 cm. Oblicz również, ilu ładunkom elementarnym e
(e = 1,610-19 C) odpowiada ładunek zgromadzony na kropelce.
Odp.: q=4,9∙10-19C, n=3

Zadanie 12.
Pomiędzy okładki kondensatora próżniowego, równolegle do jego okładek (patrz rysunek), zostaje
wstrzelony proton z szybkością 104 m/s. Oblicz przyrost energii kinetycznej protonu po przejściu przez
kondensator, jeżeli odległość między okładkami wynosi 5 mm, napięcie między okładkami wynosi
1200 V, a długość okładki wynosi 0,05 m.

Odp.: Ek=1,1∙10-11J

Zadanie 13.
Dwie jednakowe kulki o masach 18 g znajdują się w takiej odległości od siebie, że ich rozmiary można
pominąć. Oblicz, jakie jednakowe ładunki elektryczne należałoby wprowadzić na te kulki, aby siły
odpychania elektrycznego były równoważone przez siły przyciągania grawitacyjnego.
Odp.: q=1,5pC

Zadanie 14.
Niewielka kulka ma masie 1 g, powieszona na jedwabnej nici, ma ładunek elektryczny 510-8 C.
Jeżeli umieścimy pod nią, w odległości 5 cm, drugą naładowaną kulkę o takiej samej masie,
to naprężenie nici zmaleje 2 razy. Oblicz, jaki ładunek znajduje się na drugiej kulce.
Odp.: Q=2,8∙10-8C

Zadanie 15.
Na jednej z okładek kondensatora płaskiego o pojemności C znajduje się ładunek q, a na drugiej ładunek
5q. Oblicz różnicę potencjałów między okładkami kondensatora.
Odp.: U=2q/C

2
Zadanie 16.
Po naładowaniu płaskiego kondensatora powietrznego, gęstość powierzchniowa ładunku na jego
okładkach wynosi 2 µC/cm2. Oblicz natężenie pola elektrostatycznego między okładkami kondensatora
i siłę, z jaką one się przyciągają, jeżeli odległość między nimi wynosi 0,5 cm, a pole powierzchni każdej
okładki wynosi 200 cm2.
Wskazówka: Gęstość powierzchniowa ładunku jest równa stosunkowi wartości ładunku do pola
powierzchni, na której ten ładunek jest zgromadzony.
Odp.: E=0,23∙1010N/C, F=0,46∙106N

Zadanie 17.
Z wysokości 1,2 m, w jednorodnym polu elektrycznym o natężeniu 5104 N/m pochodzącym
od metalowej naładowanej dodatnio płyty, spada nienaładowana metalowa kulka o masie 20 g. W chwili
uderzenia o płytę na kulkę przenosi się ładunek 1,9610-6 C. Oblicz, na jaką wysokość wzniesie się kulka
po doskonale sprężystym zderzeniu z płytą. Przyjmij, że wartość przyspieszenia grawitacyjnego wynosi
9,81 m/s2.
Odp.: H=2,4m

Zadanie 18.
Między pionowo ustawionymi okładkami płaskiego kondensatora wisi na nieważkiej nici maleńka
kulka, na której znajduje się ładunek elektryczny 9,8 nC. Masa kulki wynosi 5 g, a powierzchnia okładki
kondensatora wynosi 0,2 m2. Oblicz, jaki ładunek należy wprowadzić na okładki, aby nić odchyliła się
od pionu o kąt 450.
Odp.: Q=0,9∙10-5C

Zadanie 19.
Gaz doskonały o objętości 450 cm3 znajduje się w cylindrze, którego ruchomy tłok połączony jest
z jedną okładką kondensatora płaskiego (patrz rysunek).

Gdy gaz ogrzano od temperatury 270C do temperatury 370C, to jego objętość wzrosła,
co spowodowało zmianę odległości między okładkami kondensatora. Oblicz, ile razy wzrosła
pojemność kondensatora, jeżeli gaz był ogrzany izobarycznie. Pole powierzchni tłoka wynosi 15 cm2, a
początkowa odległość między okładkami kondensatora wynosi 2 cm.
Odp.: C2=2C1

Zadanie 20.
Oblicz ładunek elektryczny znajdujący się na metalowej kulce o promieniu 5 cm, jeżeli różnica
potencjałów między punktami oddalonymi od jej powierzchni odpowiednio o 10 cm i 20 cm jest równa
5 V.
Odp.: Q=0,2nC

Zadanie 21.
W wierzchołkach kwadratu o boku a znajdują się cztery jednakowe ładunki q. Oblicz, jaki ładunek
należy umieścić w środku kwadratu, aby układ był w równowadze, jeżeli równowaga ta zależy tylko
od sił pochodzenia elektrycznego.
Odp.: Q= - 0,25q(2√2+1)

3
Zadanie 22.
W wierzchołkach sześciokąta foremnego o boku 4 cm umieszczone są ładunki elektryczne
o jednakowych wartościach 3 nC, ale różnych znakach, jak przedstawiono na rysunku. Oblicz wartość
natężenia pola elektrycznego oraz potencjał tego pola w środku sześciokąta, w punkcie A.

Odp.: EA=5,85∙104N/C, V=-1350V