Grupa A Liczba punktów .......... / ..........

Imię i nazwisko .................................................

Klasa ...................................

Zadanie 1

Uzupełnij zdania. Wpisz brakujące wyrażenia i podkreśl właściwe informacje

spośród podanych.

Ciśnienie atmosferyczne (inaczej _______________) to siła, z jaką słup powietrza naciska

na określoną powierzchnię na Ziemi. Wartość ciśnienia mierzy się w _______________
(hPa). 1 hPa jest równy naciskowi 100 ____________ (N) na 1 m2. Za normalną wartość
ciśnienia atmosferycznego uznaje się 1 013,25 hPa / 1 031 hPa przy temperaturze
powietrza 0°C / 10°C na szerokości geograficznej 0° / 45°,
na wysokości 100 m n.p.m. / poziomie morza.
Zadanie 2

Na ilustracji przedstawiono bryzę

nocną. Zapisz numery 1–7,
którymi oznaczono na ilustracji
elementy (A‒G).

A. Niż ___
B. Wyż ___
C. Chłodne powietrze ___
D. Ciepłe powietrze ___
E. Suche, zimne powietrze ___
F. Ciepła woda ___
G. Chłodny ląd ___

Grupa A | strona 1 z 3
Zadanie 3

Na rysunku przedstawiono schematy niżu barycznego (cyklonu) i wyżu barycznego

(antycyklonu). Uzupełnij schemat układu niżowego.

A. Wpisz literę N w środku schematu przedstawiającego niż baryczny.

B. Dopisz brakujące wartości izobar.
C. Narysuj we właściwych miejscach groty strzałek.
D. Dorysuj strzałkę obrazującą opadanie powietrza lub jego wznoszenie.
E. Zaznacz podpunkty zawierające prawdziwe informacje na temat niżu.
a) Siła nacisku słupa powietrza się zmniejsza, wskutek czego powstaje obszar obniżonego
ciśnienia.
b) Siła nacisku słupa powietrza się zwiększa, wskutek czego powstaje obszar obniżonego
ciśnienia.
c) Ciepłe powietrze się unosi i ulega ochłodzeniu, w wyniku czego pojawiają się chmury
i opady.
d) Chłodne powietrze opada i ogrzewa się, co zapobiega powstawaniu opadów
i zachmurzenia.

Zadanie 4
Na podstawie mapy monsunów nad Półwyspem Indyjskim i Oceanem Indyjskim
oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja
jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
a) b
)

A. Monsun zimowy jest chłodnym i suchym wiatrem, który kształtuje suchą i słoneczną
pogodę. P / F
B. Monsun zimowy wieje znad Półwyspu Indyjskiego nad Ocean Indyjski. P / F
C. W porze monsunu zimowego nad ocean, który długo magazynuje ciepło, przesuwa się
strefa wysokiego ciśnienia. P / F
D. W porze monsunu zimowego nad szybko wychładzającym się lądem powstaje niż
baryczny. P / F

Grupa A | strona 2 z 3
Zadanie 5

Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.

A. Wiatr to przeważnie poziomy ruch powietrza, występujący w dolnej warstwie

troposfery. P / F
B. Wiatr wieje zawsze od obszarów o niższym ciśnieniu atmosferycznym do obszarów
o wyższym ciśnieniu. P / F
C. Siła Coriolisa, na półkuli północnej powoduje odchylenie kierunku wiatru w lewo.
P/F
D. Siła tarcia powietrza o podłoże może spowodować zmianę kierunku wiatru. P / F
E. Wiatr, który wieje z zachodu na wschód, to wiatr zachodni. P / F
F. Wiatr, który wieje z zachodu na wschód, to wiatr wschodni. P / F

Zadanie 6

Skreśl błędne stwierdzenie dotyczące poruszania się powietrza.

A. Wśród prądów konwekcyjnych wyróżnia się prądy wstępujące i prądy zstępujące.

B. Prądy wstępujące powstają nad silnie nagrzanymi obszarami, gdzie przy powierzchni
ziemi powietrze się rozpręża, wskutek czego unosi się ono, a nad obszarem powstaje
ośrodek niskiego ciśnienia.
C. Wiatr to poziomy ruch powietrza.
D. Konwekcja jest powodowana różnicą gęstości powietrza wynikającą z jego
ochładzania się.

Zadanie 7

Skreśl błędne informacje tak, aby zdania były prawdziwe.

Chociaż rozkład ciśnienia na kuli ziemskiej jest jednolity / zróżnicowany, to wykazuje

pewne prawidłowości. Najniższe / Najwyższe ciśnienie atmosferyczne występuje w strefie
zwrotnikowej. W strefie równikowej oraz w umiarkowanych szerokościach
geograficznych jest już ono wyższe / niższe. W okolicach równika podwyższone / obniżone
ciśnienie utrzymuje się przez cały rok / pół roku.

Grupa A | strona 3 z 3
Grupa B Liczba punktów .......... / ..........
Imię i nazwisko .................................................
Klasa ...................................

Zadanie 1

Uzupełnij zdania. Wpisz brakujące wyrażenia i podkreśl właściwe informacje

spośród podanych.

Im wyższy słup powietrza, tym mniejszy / większy nacisk na powierzchnię ziemi. Dlatego
ciśnienie atmosferyczne w ______________ jest znacznie niższe / wyższe niż na nizinach.
Wartość ciśnienia atmosferycznego maleje / zwiększa się wraz ze wzrostem wysokości. Na
mapach ciśnienie atmosferyczne przedstawia się za pomoc izobar / izohips, czyli linii
łączących punkty o ____________ wartościach ciśnienia atmosferycznego. Za normalną
wartość ciśnienia atmosferycznego uznaje się _______ hPa.
Zadanie 2

Na ilustracji przedstawiono bryzę

dzienną. Zapisz numery 1–7,
którymi oznaczono na ilustracji
elementy (A‒G).

A. Niż ___
B. Wyż ___
C. Chłodne powietrze __
D. Ciepłe powietrze __
E. Wilgotne, chłodne powietrze __
F. Chłodna woda ___
G. Ciepły ląd ___

Grupa B | strona 1 z 3
Zadanie 3

Na rysunku przedstawiono schematy niżu barycznego (cyklonu) i wyżu barycznego

(antycyklonu). Uzupełnij schemat układu wyżowego.

A. Wpisz literę W w środku schematu przedstawiającego wyż baryczny.

B. Dopisz brakujące wartości izobar.
C. Narysuj we właściwych miejscach groty strzałek.
D. Dorysuj strzałkę obrazującą opadanie powietrza lub jego wznoszenie.
E. Zaznacz podpunkty zawierające prawdziwe informacje na temat wyżu.
a) Siła nacisku słupa powietrza się zmniejsza, wskutek czego powstaje obszar
podwyższonego ciśnienia.
b) Siła nacisku słupa powietrza się zwiększa, wskutek czego powstaje obszar
podwyższonego ciśnienia.
c) Ciepłe powietrze się unosi i ulega ochłodzeniu, w wyniku czego pojawiają się chmury
i opady.
d) Chłodne powietrze opada i ogrzewa się, co zapobiega powstawaniu opadów
i zachmurzenia.

Zadanie 4
Na podstawie mapy monsunów nad Półwyspem Indyjskim i Oceanem Indyjskim
oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja
jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
a) b
)

A. Monsun letni jest chłodnym i suchym wiatrem, który kształtuje suchą i słoneczną
pogodę. P / F
B. Monsun letni wieje znad Półwyspu Indyjskiego nad Ocean Indyjski. P / F
C. W porze monsunu letniego nad Półwyspem Indyjskim powietrze ogrzewa się i unosi,
ponieważ powierzchnia półwyspu jest silnie nagrzana. P / F
D. W porze monsunu letniego nad chłodniejszym Oceanem Indyjskim powstaje wyż
baryczny. P / F

Grupa B | strona 2 z 3
Zadanie 5

Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.

A. Wiatr jest wywoływany przez różnicę ciśnienia atmosferycznego wynikającą

z nierównomiernego nagrzewania się powierzchni ziemi. P / F
B. Siła Coriolisa, na półkuli północnej powoduje odchylenie kierunku wiatru w prawo.
P/F
C. Prędkość wiatru jest tym mniejsza, im większa jest różnica ciśnienia atmosferycznego.
P/F
D. Siła tarcia powietrza o podłoże sprawia, że zmniejsza się prędkość wiatru. P / F
E. Nazwa wiatru zawsze pochodzi od kierunku, z którego wiatr wieje. P / F
F. Nazwa wiatru zawsze pochodzi od kierunku, w którym wiatr wieje. P / F

Zadanie 6

Skreśl błędne stwierdzenie dotyczące poruszania się powietrza.

A. Ruch powietrza występuje między obszarami jednolitego ciśnienia atmosferycznego.

B. Turbulencja to nieregularny ruch powietrza.
C. Prądy zstępujące tworzą się nad obszarami o niskich wartościach temperatury, gdzie
nacisk na podłoże, wywoływany przez opadające zimne i gęste powietrze, powoduje
wzrost ciśnienia atmosferycznego i powstanie wyżu.
D. Konwekcja to pionowy ruch powietrza.
Zadanie 7

Skreśl błędne informacje tak, aby zdania były prawdziwe.

Chociaż rozkład ciśnienia atmosferycznego na kuli ziemskiej jest jednolity / zróżnicowany,

to wykazuje pewne prawidłowości. Ośrodki ciśnienia atmosferycznego nad lądami /
morzami są trwałe (całoroczne), a nad lądami / morzami ulegają sezonowym zmianom.
Latem tworzą się nad nimi wyże / niże, z kolei zimą – wyże / niże.

Grupa B | strona 3 z 3