Zanieczyszczenia powietrza

Smog nad Warszawą.

Autor:

Konrad Kuberski klasa 7b

  Czym jest zanieczyszczenie powietrza?

Zanieczyszczenie powietrza to wszelkie skażenie powietrza przez substancje, które są szkodliwe dla
zdrowia lub niebezpieczne z innych przyczyn, bez względu na ich postać fizyczną.

Można również powiedzieć, że zanieczyszczenie powietrza to wszystkie substancje w postaci gazów,

cieczy lub ciał stałych (pyłów), które nie są jego naturalnymi składnikami lub występują w stężeniu
wyższym niż naturalne.

Zanieczyszczenie powietrza zazwyczaj jest niewidoczne dla ludzkiego oka, ale ma bardzo duży wpływ
na życie na Ziemi. Już niewielkie stężenie zanieczyszczeń w atmosferze może powodować tragiczne
skutki.

 Źródła zanieczyszczeń powietrza

Źródła zanieczyszczenia powietrza można podzielić na naturalne lub zależne od człowieka, czyli
antropogeniczne.

Naturalnymi źródłami zanieczyszczeń powietrza są wulkany.

Wybuchy czynnych wulkanów, których obecnie na naszym globie jest około 450, sprawiają, iż do
atmosfery dostają się popioły wulkaniczne oraz gazy.
Naturalnymi źródłami zanieczyszczeń są także pożary lasów, sawann oraz stepów.

Nie bez znaczenia jest także parowanie bagien. To stąd do atmosfery przedostają się takie związki
jak metan, dwutlenek węgla, siarkowodór i amoniak.

Bardzo duża ilość pyłów dostaje się do atmosfery na skutek działania burz piaskowych. To one niosą
ze sobą całe tabuny cząstek piasku na ogromne odległości. Szacuje się, iż z burz piaskowych dostaje
się do powietrza nawet 700 milionów ton pyłów w ciągu roku.

Również rośliny przyczyniają się do naturalnych zanieczyszczeń powietrza, a dokładniej ich pyłki,
które przedostają się do atmosfery w okresie kwitnienia roślin.
Antropogeniczne źródła zanieczyszczenia powietrza – czyli takie, które wynikają z działalności
człowieka

Zanieczyszczenia powietrza pochodzące z działalności człowieka możemy podzielić na 4 kategorie:

 energetyczne
 przemysłowe
 komunikacyjne
 komunalno- bytowe

Jednym ze źródeł zanieczyszczeń powietrza na największą skalę są zanieczyszczenia z domowych

palenisk, lokalnych kotłowni i gospodarstw rolnych. Złej jakości paliwa grzewcze stosowane w
domowych piecach i kotłowniach przyczyniają się co roku do powstawania smogu. Chcąc więc brać
odpowiedzialność za planetę, jak i za zdrowie swoje, rodziny i sąsiadów, należy spalać jedynie dobrej
jakości paliwa. W miarę możliwości przestawić się na ogrzewanie gazowe lub elektryczne.

Kolejnym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest komunikacja, czyli więc transport lądowy
(samochodowy, kolejowy) oraz transport wodny.

Ważne dla jakości powietrza są też zanieczyszczenia energetyczne. Pochodzą z wszelkich procesów
związanym z wydobywaniem (kopalnie, szyby wiertnicze) i spalaniem paliw. Energetyczne źródła
zanieczyszczeń łączą się poniekąd z zanieczyszczeniami przemysłowymi. Wśród tych źródeł
dominuje przemysł ciężki (hutnictwo, przeróbka ropy naftowej, przemysł chemiczny, itd),
metalurgiczny, produkcja i wykorzystywanie rozpuszczalników, przemysł spożywczy, przemysł
farmaceutyczny i pokrewne.
Naturalne źródła zanieczyszczeń to mniejsza skala problemu niż te, które generowane są przez
człowieka.

 Zanieczyszczenie powietrza w Polsce

W Polsce za główne źródło zanieczyszczenia powietrza uważa się procesy spalania

zachodzące przede wszystkim w branży energetycznej, ale także przemyśle
(wytwórczym, budowniczym, itp.), transporcie oraz gospodarstwach domowych.
Wszędzie tam, gdzie paliwa kopalne spalane są w celu pozyskania energii lub
ciepła, zachodzi intensywna emisja dwutlenku siarki, tlenków azotu, tlenku i
dwutlenku węgla oraz niemetanowych lotnych związków organicznych. Do
poważniejszych trucicieli zalicza się także rolnictwo, a zwłaszcza gospodarka
odchodami zwierzęcymi stosowanymi jako nawozy naturalne. W związku z tym
procesem do atmosfery uwalniane są ogromne ilości amoniaku oraz metanu.

Jeśli chodzi o emisję pyłów, to głównymi winnymi w Polsce pozostają

gospodarstwa domowe, a niewiele mniejszą szkodę wyrządza też ogólnie
pojmowany przemysł.

Gazy cieplarniane natomiast pochodzą przede wszystkim z przemysłu

energetycznego i rolnictwa, ale także gospodarki odpadami. Procesy spalania w
energetyce, przemyśle oraz małych źródłach są również odpowiedzialne za
większą część emisji metali ciężkich. Inne industrialne procesy produkcyjne w
szczególny sposób obciążają natomiast krajowe powietrze ołowiem i miedzią.

 Skutki zanieczyszczenia powietrza

 Smog – to mgła przemysłowa, która tworzy się w wyniku wymieszania mgły

z pyłami, dymem, tlenkami azotu, tlenkiem węgla(IV) i tlenkiem siarki(IV).

Występującey w smogu pył zawieszony, zwłaszcza drobne cząstki PM10 oraz

bardzo drobne PM2,5 są bardzo groźne dla naszego zdrowia. Wdychane wraz z
powietrzem potrafią przenikać do najgłębszych części płuc. Skutki życia w
miejscach silnie zanieczyszczonych pyłami obejmują osłabienie czynności płuc,
kaszel, ostre zapalenie oskrzeli lub nasilenie astmy. Ponadto bardzo drobne pyły
oskarżane są o zwiększanie ryzyka zachorowania na nowotwory dróg
oddechowych, miażdżycę, niewydolność sercową, a także zapalenie naczyń
krwionośnych.

Według badania opublikowanego przez niemieckich naukowców w 2021 r.

zanieczyszczenia powietrza odpowiadają corocznie za 9 milionów przedwczesnych
zgonów w samej tylko Europie!

 dziura ozonowa powstaje w wyniku zmniejszania się ilości ozonu w

atmosferze. Największy udział w jej powstawaniu mają freony – czyli
związki chemiczne stosowane dawniej w lodówkach i aerozolach. Dziura
ozonowa jest przyczyną zwiększenia ilości docierającego na Ziemię
promieniowania nadfioletowego (promieniowania UV).
Dziura ozonowa odpowiedzialna jest za rozwój raka skóry u ludzi oraz
ograniczenie rozwoju niektórych gatunków roślin, płazów i ryb;

 Kwaśne deszcze czyli opady powstające, gdy tlenki siarki i azotu łączą się z
wodą (parą wodną)znajdującą się w powietrzu i spadają z deszczem lub
śniegiem na ziemię,

Kwaśne deszcze niszczą rośliny, budynki, a także nasze zdrowie;

 Zwiększenie efektu cieplarnianego -

Efekt cieplarniany to naturalny proces zatrzymywania ciepła blisko powierzchni Ziemi dzięki gazom
nadmierne zatrzymywanie ciepła przez gazy obecne w
cieplarnianym. Ale
atmosferze może się przyczyniać do nasilania się groźnych zjawisk
atmosferycznych, np. zwiększenia liczby huraganów, powodzi, suszy.

 problemy oddechowe, neurologiczne i skórne u zwierząt

 uszkodzenia roślin, w tym uprawianych przez człowieka, np. soi i kukurydzy;

 ograniczenie poziomu nasłonecznienia, które skutkuje redukcją urodzaju;

 zakłócenia równowagi naturalnych ekosystemów, m.in. wskutek nadmiaru
azotu przedostającego się gleby wraz z deszczem;


Bibliografia:

1. Chemia nowej Ery - podręcznik

2. Blog Oddech to życie https://www.oddechtozycie.pl/blog/zrodla-zanieczyszczenia-
powietrza/
3. Zintegrowana Platforma Edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki
4. Portal internetowy ekologia.pl