Türkiye cumhurbaşkanları listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Türkiye cumhurbaşkanları listesi, Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı olarak görev
yapmış kişileri içeren listedir.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na göre cumhurbaşkanı, devlet ve hükûmet başkanıdır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını temsil
eder. Cumhurbaşkanı, beş yıllığına görev yapar. Bir kimse en fazla iki defa
cumhurbaşkanı seçilebilir.

Cumhurbaşkanının hastalık, yurt dışına çıkma, ölüm, çekilme veya başka bir nedenle
görevini sürdürememesi durumunda yenisi seçilene kadar en yaşlı cumhurbaşkanı Türkiye Cumhurbaşkanlığı Forsu,
yardımcısı, cumhurbaşkanlığına vekâlet eder.[1] Cumhurbaşkanı; kırk yaşını doldurmuş, Türkiye'yi ve cumhurbaşkanını temsil
eden resmî simgelerinden biridir. Fors,
yükseköğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları
cumhurbaşkanının ikametgâhında ve
arasından doğrudan halk tarafından seçilir.[2]
ziyareti süresince bulunduğu yerde bayrak
direğine çekilir.
Bugüne kadar on iki kişi ant içerek cumhurbaşkanlığı yaparken beş kişi de
cumhurbaşkanlığına vekillik etmiştir. Bu kişilerden ikisi görevleri sırasında doğal
nedenlerden hayatlarını kaybetti (Mustafa Kemal Atatürk ve Turgut Özal), biri askerî darbe sonucu devrildi (Celâl Bayar) ve biri
Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından sağlık sebepleriyle görevden alındı (Cemal Gürsel).

İlk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, 1923'te oy birliği ile seçildi. On beş yıl, on iki gün ile bu görevde en çok kalan kişi olan
Atatürk, dört dönem cumhurbaşkanlığı yaptı. Turgut Özal ise üç yıl, yüz elli dokuz gün Cumhurbaşkanlığı yaparak bu görevde en az
kalan kişi oldu. Göreve geldiğinde 42 yaşında olan Atatürk en genç, 69 yaşında olan Fahri Korutürk ise en yaşlı cumhurbaşkanıdır.
Cumhurbaşkanları içerisinden Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü ve Celâl Bayar "partili cumhurbaşkanı" olarak görev
yapmışlardır. Atatürk ve İnönü hem Cumhuriyet Halk Partisi başkanı hem de cumhurbaşkanı olarak görevi sürdürmüş, Celâl Bayar
ise cumhurbaşkanlığı görevi başladığında Demokrat Parti genel başkanlığından istifa etmiş ama cumhurbaşkanlığı sırasında parti
üyesi olmayı sürdürmüştür. 1961 Anayasası'nın getirdiği cumhurbaşkanının partisiz olma zorunluluğu 2017 Türkiye anayasa
değişikliği referandumunun kabul edilmesiyle kaldırıldı. Mevcut cumhurbaşkanı Erdoğan dördüncü partili cumhurbaşkanı oldu.

Cumhurbaşkanları listesi
İsim
№ Fotoğraf Görev süresi ve yetki Parti Önceki görevi
(Doğum–Ölüm)

1923

1927
Mustafa Kemal 29 Ekim 10 Kasım
1923 1938 Cumhuriyet Halk
1 Atatürk 1931 1. TBMM Başkanı
Partisi
(1881–1938)
1935

15 yıl ve 13 gün

TBMM Başkanı Abdülhalik Renda, 10–11 Kasım 1938 tarihleri arasında vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptı.

1938

11 Kasım 22 Mayıs 1939

İsmet İnönü 1938 1950 Cumhuriyet Halk
2 1943 1. Türkiye Başbakanı
(1884–1973) Partisi
1946

11 yıl ve 193 gün

1950

22 Mayıs 27 Mayıs
Celâl Bayar 1954
3 1950 1960 Demokrat Parti 3. Türkiye Başbakanı
(1883–1986)
1957

10 yıl ve 6 gün

Kabul edilen 1961 Anayasası ile birlikte cumhurbaşkanı olan kişinin partisiz olması kararlaştırıldı. 27 Mayıs Darbesi'nden sonra Millî Birlik Komitesi
ülkeyi yönetmeye başladı. Cemal Gürsel, askerî yönetim boyunca başbakanlık ve devlet başkanlığı yaptı. TBMM yeniden açılınca cumhurbaşkanlığına
seçildi.

26 Ekim 28 Mart
1961
Cemal Gürsel 1961 1966 Millî Birlik Komitesi
4 Bağımsız
(1895–1966) Başkanı

4 yıl ve 154 gün

28 Mart 28 Mart 12. TSK

Cevdet Sunay 1966
5 1966 1973 Bağımsız Genelkurmay
(1899–1982)
Başkanı

7 yıl ve 1 gün

Cumhuriyet Senatosu Başkanı Tekin Arıburun, 28 Mart–6 Nisan 1973 tarihleri arasında vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptı.

6 Nisan 6 Nisan
Fahri Korutürk 1973 Türkiye Moskova
6 1973 1980 Bağımsız
(1903–1987) Büyükelçisi

7 yıl ve 1 gün
 Cumhuriyet Senatosu Başkanı İhsan Sabri Çağlayangil, 6 Nisan–12 Eylül 1980 tarihleri arasında vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptı.

12 Eylül Darbesi'nden sonra Millî Güvenlik Konseyi ülkeyi yönetmeye başladı. Kenan Evren, askerî yönetim boyunca devlet başkanlığı yaptı ve 1982
Anayasası'nın halk oylamasında kabulüyle cumhurbaşkanı oldu.

9 Kasım 9 Kasım
1982
Kenan Evren 1982 1989 Milli Güvenlik Konseyi
7 Bağımsız
(1917–2015) Başkanı

7 yıl ve 1 gün

9 Kasım 17 Nisan
Turgut Özal 1989 19. Türkiye
8 1989 1993 Bağımsız
(1927–1993) Başbakanı

3 yıl ve 160 gün

TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, 17 Nisan–16 Mayıs 1993 tarihleri arasında vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptı.

16 Mayıs 16 Mayıs
Süleyman 1993
1993 2000 12. Türkiye
9 Demirel Bağımsız
Başbakanı
(1924–2015)

7 yıl ve 1 gün

Ahmet Necdet 16 Mayıs 28 Ağustos

2000 14. Anayasa
10 Sezer 2000 2007 Bağımsız
Mahkemesi Başkanı
(1941–)

7 yıl ve 105 gün

28 Ağustos 28 Ağustos
Abdullah Gül 2007 40. Türkiye Dışişleri
11 2007 2014 Bağımsız
(1950–) Bakanı

7 yıl ve 1 gün

1961 Anayasası'nın getirdiği cumhurbaşkanının partisiz olma zorunluluğu, 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumunun kabul edilmesiyle
kaldırıldı. Atatürk, İnönü ve Bayar'ın ardından Erdoğan dördüncü partili cumhurbaşkanı oldu.

Bağımsız
2014
(2014–2017)

Recep Tayyip 28 Ağustos

görevde 25. Türkiye
12 Erdoğan 2014 2018
Adalet ve Başbakanı
(1954–)
Kalkınma Partisi
2023
(2017–günümüz)
9 yıl ve 220 gün

Vekâleten görev yapmış cumhurbaşkanları listesi

Ana madde: Türkiye cumhurbaşkanı vekili

Zaman çizelgesi
Görev sürelerine göre
Kesintisiz en uzun süre Cumhurbaşkanlığı makamında Mustafa Kemal Atatürk kalmıştır. Çok partili dönemde ise en uzun süre
Cumhurbaşkanlığı makamında Celâl Bayar bulunmuştur.

Görev
Sıra Cumhurbaşkanı Görev süresi Görev sonu Notlar
başlangıcı

29 Ekim 1923 1 Kasım 1927 Görevdeyken öldü.

1 Kasım 1927 4 Mayıs 1931
1 Mustafa Kemal Atatürk 15 yıl, 12 gün
4 Mayıs 1931 1 Mart 1935
1 Mart 1935 10 Kasım 1938

11 Kasım 1938 3 Nisan 1939

11 yıl, 3 Nisan 1939 8 Mart 1943

2 İsmet İnönü
192 gün 8 Mart 1943 5 Ağustos 1946
5 Ağustos 1946 22 Mayıs 1950

9 Temmuz
28 Ağustos 2014
2018
Recep Tayyip
3 10 yıl, 7 ay
Erdoğan 9 Temmuz 2018 3 Haziran 2023

3 Haziran 2023 Görevde

22 Mayıs 1950 14 Mayıs 1954

4 Celâl Bayar 10 yıl, 5 gün 14 Mayıs 1954 1 Kasım 1957 Görevden alındı.
1 Kasım 1957 27 Mayıs 1960

28 Ağustos
5 Ahmet Necdet Sezer 7 yıl, 104 gün 16 Mayıs 2000
2007
Cevdet Sunay 7 yıl, 0 gün 28 Mart 1966 28 Mart 1973

Fahri Korutürk 7 yıl, 0 gün 6 Nisan 1973 6 Nisan 1980

1982 referandumu ile cumhurbaşkanı
Kenan Evren 7 yıl, 0 gün 9 Kasım 1982 9 Kasım 1989
6 oldu.

Süleyman Demirel 7 yıl, 0 gün 16 Mayıs 1993 16 Mayıs 2000

28 Ağustos
Abdullah Gül 7 yıl, 0 gün 28 Ağustos 2007
2014

7 Cemal Gürsel 4 yıl, 153 gün 26 Ekim 1961 28 Mart 1966 TBMM tarafından görevden alındı.
8 Turgut Özal 3 yıl, 159 gün 9 Kasım 1989 17 Nisan 1993 Görevdeyken öldü.
 Şu anda aktif Cumhurbaşkanı

Eğitim düzeylerine göre

Mezun olduğu en üst seviye eğitim kurumuna göre Türkiye cumhurbaşkanlarının listesi aşağıdaki gibidir:

Öğrenim Cumhurbaşkanları
Doktora İstanbul Üniversitesi Abdullah Gül

Ankara Üniversitesi Ahmet Necdet Sezer

Mustafa Kemal Atatürk
İsmet İnönü
Yüksek Lisans Cemal Gürsel
Harp Akademisi
Cevdet Sunay
Fahri Korutürk
Kenan Evren

Ankara Üniversitesi Ahmet Necdet Sezer

Deniz Harp Okulu Fahri Korutürk

İstanbul Üniversitesi Abdullah Gül

İsmet İnönü
Lisans İstanbul Teknik Üniversitesi Turgut Özal
[Not 1] [Not 2] Süleyman Demirel

Mustafa Kemal Atatürk

İsmet İnönü
Kara Harp Okulu Cemal Gürsel
Cevdet Sunay
Kenan Evren
Marmara Üniversitesi Recep Tayyip Erdoğan

Ortaokul Celâl Bayar

1. ^ Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi 1936 yılına kadar Mülkiye Mektebi adıyla İstanbul'da faaliyet
göstermiştir. Bu yüzden Ankara Üniversitesi ve Mülkiye Mektebi bazı isimler için ayrı olarak ele alınmıştır.
2. ^ Recep Tayyip Erdoğan'ın diploması olmadığına dair şaibe ve çeşitli iddialar mevcuttur.

Yaşlarına göre
Türk cumhurbaşkanlarının göreve başlama medyan yaşı 63,5'dir. Göreve en
genç başlayan Mustafa Kemal Atatürk idi (42 yaşında). En yaşlısı ise Fahri
Korutürk (69).[3] Görev sonu en genç cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk
(57), en yaşlısı Celâl Bayar (77) idi.

70 yaşında görevinden ayrıldıktan beş ay sonra hayatını kaybeden Cemal Gürsel

tüm cumhurbaşkanları arasında en kısa emeklilik süresine sahipti. Gürsel'in
görevini yapmasına engel olacak duruma gelmesi üzerine, TBMM kararıyla
cumhurbaşkanlığı görevine son verilmişti. Mustafa Kemal Atatürk ve Turgut Cumhurbaşkanlarının göreve başlama yaşı
Özal, görevde bulunduğu sırada hayatını kaybettikleri için cumhurbaşkanlığı
sonrası emeklilik yaşamadılar.

Celâl Bayar'ın 26 yıl süren cumhurbaşkanlığı sonrası emekliliği, Türkiye cumhurbaşkanlığı tarihinin en uzun emekliliği. 103
yaşındaki Celâl Bayar, aynı zamanda ülkenin en uzun ömürlü cumhurbaşkanıydı. Aynı zamanda Süleyman Demirel ve Kenan Evren
ile birlikte, 90'larına kadar yaşamış üç Türk cumhurbaşkanından biridir. Şu anda yaşayan en genç cumhurbaşkanı Recep Tayyip
Erdoğan (70).
 Cumhurbaşkanlığı Başkanlık Ömrü
sonrası
№ Cumhurbaşkanı Doğum Göreve Görev sonu zaman
Ölüm Yaşı
başlangıc yaşı yaşı aralığı
Mustafa Kemal 41-42 yıl 56-57 yıl
1
Atatürk
1881
29 Ekim 1923 10 Kasım 1938 0 gün [a] 10 Kasım 1938 56-57 yıl

54 yıl, 48 gün 65 yıl, 245 gün 23 yıl, 89 yıl,

2 İsmet İnönü 24 Eylül 1884 25 Aralık 1973
11 Kasım 1938 27 Mayıs 1950 212 gün 92 gün
67 yıl, 11 gün 77 yıl, 11 gün 26 yıl, 103 yıl,
3 Celâl Bayar 16 Mayıs 1883 22 Ağustos 1986
27 Mayıs 1950 27 Mayıs 1960 87 gün 98 gün
66 yıl, 122 gün 70 yıl, 291 gün 71 yıl,
4 Cemal Gürsel 10 Haziran 1895 170 gün 14 Eylül 1966
10 Ekim 1961 28 Mart 1966 96 gün
67 yıl, 46 gün 74 yıl, 46 gün 9 yıl, 83 yıl,
5 Cevdet Sunay 10 Şubat 1899 22 Mayıs 1982
28 Mart 1966 28 Mart 1973 55 gün 101 gün
69 yıl, 234 gün 76 yıl, 235 gün 7 yıl, 84 yıl,
6 Fahri Korutürk 15 Ağustos 1903 12 Ekim 1987
6 Nisan 1973 6 Nisan 1980 189 gün 58 gün
65 yıl, 115 gün 72 yıl, 115 gün 25 yıl, 97 yıl,
7 Kenan Evren 17 Temmuz 1917 9 Mayıs 2015
9 Kasım 1982 9 Kasım 1989 181 gün 296 gün
62 yıl, 27 gün 65 yıl, 186 gün 65 yıl,
8 Turgut Özal 13 Ekim 1927
9 Kasım 1989 17 Nisan 1993 0 gün [a] 17 Nisan 1993
186 gün
Süleyman 68 yıl, 196 gün 75 yıl, 197 gün 15 yıl, 90 yıl,
9 1 Kasım 1924 17 Haziran 2015
Demirel 16 Mayıs 1993 16 Mayıs 2000 32 gün 228 gün
Ahmet Necdet 58 yıl, 246 gün 65 yıl, 349 gün 16 yıl, 82 yıl,
10 13 Eylül 1941 Hayatta
Sezer 16 Mayıs 2000 28 Ağustos 2007 219 gün 203 gün
56 yıl, 303 gün 63 yıl, 303 gün 9 yıl, 73 yıl,
11 Abdullah Gül 29 Ekim 1950 Hayatta
28 Ağustos 2007 28 Ağustos 2014 219 gün 157 gün
Recep Tayyip 60 yıl, 183 gün 70 yıl,
12 26 Şubat 1954 Görevde Görevde Hayatta
Erdoğan 28 Ağustos 2014 37 gün

a. ^ a b Görev süresinde yaşamını yitirdi

Grafiksel gösterim
Bu, Türkiye cumhurbaşkanlarının yaşam süresi grafiksel gösteren bir çizelgedir. Görev sırasına göre sıralandırılmıştır.
Yaşayan eski cumhurbaşkanları ve vekilleri
2024 itibarıyla yaşayan eski cumhurbaşkanları ve cumhurbaşkanı vekilleri

Ahmet Necdet Sezer Abdullah Gül

(2000–2007) (2007–2014)
82 yaşında 73 yaşında

Ölen son eski cumhurbaşkanı

Süleyman Demirel (1924-2015), 17 Haziran 2015'te 90 yaşında hayatını kaybederek en son ölen eski cumhurbaşkanı olmuştur.

Ayrıca bakınız
Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimleri
Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı
Türkiye cumhurbaşkanı vekili
Türkiye cumhurbaşkanı eşleri listesi
Türkiye cumhurbaşkanlarının gömüldükleri yerler listesi

Kaynakça
1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (https://web.archive.org/web/20200407023542/https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.
5.1.pdf) (PDF). 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.1.pdf) (PDF)
arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
 2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (https://web.archive.org/web/20200107124812/https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.
2709.pdf) (PDF). 7 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf) (PDF)
arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
3. ^ "Türkiye'nin 12 Cumhurbaşkanı" (https://m.bianet.org/bianet/yasam/196437-turkiye-nin-12-cumhurbaskani). BİA
Haber Merkezi. 23 Nisan 2018. Erişim tarihi: 9 Eylül 2022.

Dış bağlantılar
T.C. Cumhurbaşkanlığı: Cumhurbaşkanlarımız (https://www.tccb.gov.tr/cumhurbaskanlarimi Wikimedia Commons'ta
z/) Türkiye
cumhurbaşkanları
listesi ile ilgili ortam
dosyaları bulunmaktadır.

g · t · d (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:T%C3%BCrkiye_cumhurba%C5%9Fkanlar%C4%B1&action=edit)

Türkiye cumhurbaşkanı (liste)

Mustafa Kemal Atatürk · İsmet İnönü · Celâl Bayar · Cemal Gürsel · Cevdet Sunay · Fahri Korutürk ·
Kenan Evren · Turgut Özal · Süleyman Demirel · Ahmet Necdet Sezer · Abdullah Gül ·
Recep Tayyip Erdoğan

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Türkiye_cumhurbaşkanları_listesi&oldid=32373407" sayfasından alınmıştır