r,J ,,sasalat pa n iya sa bulsa n g kan yang mu n a ng isang "loop ing- the-loop" sa
. . na bumagay sa kany an g ilon
GRETA~
U.: ngranas A . Rosario
A,1kyat sa Bagyo si Greta Garbo!
Ndsa bi sa sarili ni Monina Vargas nang
mapaghusay ang pagkaupo sa isang silid na
"Primera" ng "express" na pa tungo _sa
h,laga ng um agang iyon. Binuks~~ n:ya
ang kan yan g "saquito de mano at sa
sabmmg nasa loob ay tiningnan kung wala
na ,mg "ca rmm" sa kanyang dalawang lab,
sa kd ang rosas sa kanyang mga pisngi.
N.iroun pa . Wala siyang napansin kundi
nabawasan ng kauncing pulbos ang cungki
ng kanyang ilong kaya't dinukot sa loob
1,g "vamty case" ang isang mali it na
e,; r ongha at pin agpagan ng maputing
~likabok a11g "munting bundok" sa dakong
h 1laga ng yungib ng perlas ng kanyang
hb,g.
-Ngum 't wala pa si John Gilbert ko!
Ang nasabi uli sa sarili sabay tingin sa
orasang platino na nasa pulso ng kaliwa
niyang kamay. Nakita niya noo'y 7:45 na
ng umaga. Sumaisip niyang may panahon
ra upang tapunan ng sulyap ang unang
mukha ng bin ili niyang "Tribune" sa loob
ng estasyon. Tingin doon, tingin dito. Tila
wa la siy an g n a ibiga n g balit a, kaya 't
r asabog na ibinaba ~Ii ang pahayagan sa
kanyang lukl ukan.
Tinin gna n uli n i Monin a an g
kanyang orasan. May dalawang minuto rin
a ng ginugo l ni ya sa pag tun ghay sa
pahayagan.
Nguni 't ba kit kaya nababalam si
Oc tav io--ang tanong niya sa sarili. ang
gmawa n iya'y nagt ind ig. Binuksan ang
pmto at lumabas sa plataporm a ng tren.
Talagang kahawig ni G reta Garbo si
Moni na Va rgas. Si ngkit ng kaunt i ang
dalawang mata, tabas tari ng manok an
J a lawa ng kilav. humpak ne kaunt i an!
I 3 8 l'HllHrlHL LlT[lAT U U .
,. ti15T.HY A N() A NT t1 1J LOC \'
re;cido ang dalawang ''tiket" na primera na ituktok ng Mayn ila - l a lo sana n g
p1sng1 g n.
. d ' aman kacangusan a t s;: rn I
h1n , n .h . ..,a tit
. bibig na n ah1 1yasan n g mani· .
n1yang . nip~
. na tila Iamang 11stong pula nak
~a I bt
sa isang pumpon ng rosas.
II Si G reta Garbo _an~ kanyang "ideal,'
kun_g naging makata s1ya y tto ang kanyang
araluman; kung n ag mg ban al siya'y i
P o· lb. ·b·
ang kaniyang 10s: 1g na 1 1g n iya ang
to
mga nilalabasan n1 GG - mapangahas
I marahas um ibig, m atapang sa sakuna'
tagapagwasak ng tah an an at tagapagbiga;
ng tun as sa mga puso n g a n g a lagang
bulaklak sa dibd ib ay n agsisipamutla ar
nalalanta.
Dahil diyan kaya tin awag siyang GG-
ng kanyang mga ka ibigan . Sa kanyang
larawang ipinamimigay ay ginagamit niya
itong pamagat, sa mga sulat sa kaibigan ay
ito ang kanyang lagda at sa mga liham kay
Octavio Razon ang "John" ang palayaw niya
at ang sagisag n:ya'y "Greta."
May pag k a m es ti sa , n a k agayak
bes ti do ng pa n g-a k ya t sa Bagyo , sa
p ag ka katayo n i M o n a Va r gas S)l
plataporma ng tren, ay tunay siyang "GG"
na tila lumalabas sa "sound picture."
II
May natanaw siyan g mga kakilala.
May namataan siyan g ka ibigan. Naisip
niyang hindi siya dapat pakita sa sino man.
Hindi ba ang pag-akyat ni ya sa Bagyo a\'
simula ng isang lihim n a "lun a 'de miel"
nila ni Octavio? H ind i ba may salitaan
silang pagdating doon, ay hindi magtitira
sa siyudad kundi aaky a t agad sa "rest
house" sa Sto. Tomas n a m acaas pa sa
Bagyo upang sa gitna n g la mi g na tila
malapit na sa langit ay doon Iumasap ng
!along matapang na alak ng pag- ibig buhar
sa kopang niyari sa himay may n g kanilang
puso at dibdib.
. Gayon ang kanilang p inag- usapan-
Gavon ·'111? kanil ~n g rin ag- k:1~ unduan-
at ungo sa Bagyo . Nagunita pa niyan g mabuti'y sa tapat n g kanilan g bahay sa
~in d i n a s il a kumuh a n g "c u a rt o Ermita bago tuluyang lumipad h anggang
reservado" sa Pines H otel sa pangingilag Bagyo, bumaba sa tuktok ng Sto. Tom as,
na il athala an g talaan n g mga panauhin b uh a t doon ay lu mipad hanggan g
a\' masama pa ang pangalan nilang dalawa. H ongkong, tuloy sa Tokyo, mamaybay sa
pumasok ngang muli si Monina sa kanyang mga pulon g A leuti an , bumaba sa may
silid. Salamat at wala i:iamang tao. Marahil Kan ada at tuloy ng San Francisco. Ang
J)' nakita an g isan g "saquito de viaje" saka kasal ay saka n a. Kahit saan ay m aidaraos
isang "overcoat" at ipinalagay n a bagong ito. l ya n a n g na i sip ni M o nin a
kasal ang naroroon, kayat an g iha ay samantalang h inihintay si Octav io .
N atigilan na naman siya. Tiningnan
human ap n a n g iban g silid.
Marahil ay bagong kasal n ga an g ang orasan . !sang m inuto na naman ang
narito! Ang sab i sa sa rili ni Monin a. nakaraan. Siyam n a minuto n a laman g at
Tiningn an niya muli ang orasan. Hesus! lalakad n a an g tren!
Sampung minuto na lamang at lalakad na - Bakit kaya h in di pa dumarating
Jng "express"! ang taon g ito! Ang ranon g niya sa sarili .
Ang ginawa ni Monina ay isinungaw Pin ag but i ni ya a n g kanyan g
ang ulo sa bintan a. Ang malamig n a simoy pagkaupo . Naghikab p a siya n g kaunti
ng hangin sa umaga ay siyang nag-unahang kaya't naunat ang kanyang leeg n a ang mga
hum alik sa k anya ng makinis n a n oo at ugat ay walang iniwan sa mga kilabot ii.a
namumurok n a mga pisn gi. Tiningnan na rosas sa talutot n g liryo, saka nagmuni-
naman niya ang orasan . Si yam na minuto muni upan g maliban g.
na lamang, H in d i pa rin n atatanaw ang Maraming n agsil igaw kay Monina
kahit anino n g kanyang hinihintay. Vargas. Walang hind i n abibihag sa kanyang
Hindi maaaring hindi siya dumating, ganda at walang hindi nababarubalani ng
an g aliw .niya sa sarili - walang John kanyang uga\i. Palibhasa'y nakaguhit na sa
Gilbert na sumisira sa pangako! kanyang noo ang d a lawa n g ga tl a n a
Hindi n ga siya nag-aalinlangan kay. inilagda ng mga labi n g t ag-araw ay gan ap
Octavio Razon. Sa lahat ng lumigaw sa na na..yala sa kanya an g kam usmusan saka
kaniya ay ito an g mapusok ang kaloobar\. ang baliw n a pag- ibig sa un an g malas.
T un ay na siya n g da laga n a ang
Wala pa silang isang buwang nagkakaroon
ng "relacion" ay n aroo't nagsisimula na sila kaliwa't kanang kam ay ay n agagawan g
ng paggawa ng isang bagay na walang talaro ng timbangan upang pagsukatan n g
sa lang magig ing " sensacional" sa \ a man g pag-ibi g n g m ga pu song
pah ayagang unang makatalos ng balita. inihahandog sa kan ya. Ang dalawa n iy:mg
ls ipin g s i M o n a Vargas, n agin g mata ay talo pa an g baton g urian sa bahay
kand id ata sa "M iss Philippines" ng isa sa sanglaan ·sapagkat h indi n a ka ilan gang
mga n agdaa ng Kam abal at n aging "Miss" ikiskis kund i mat ingn an lamang niya ay
ng isang lalaw igan malapit sa Maynila, ay nakikilala n a ang uri n g gi nton g inilalako
sum asa man g tumakas kay Octavio Razon , o isinasan gla n g la lakin g lum alap it sa
isa n g in abuting "abiador"? Naisip ni kan ya.
Monin a n oon g mga sandaling yaon n a G ayon an g kanyan g palagay. S ubalic
mabuti'y sa eroplano si la sumakay, gumawa walang n agcamo n g n otang 100% kundi
,' L\TUA TU U U N !ltl l'S l.:OLV :0,IALI SM ] S9
 Hesus' - ang pagitl ang s1gaw 111 na asul" sa kaml!t ng mga naghahandog sa kany a at gum1s m g sa kanyang pag•
,1 OctJv 10 Ra:on . Magamlang \a\ak1 at , Monina, nguni't hmd1 lam,m g maalaman pag-1big sa kanyang yapak. mumun1 - m un1. Si nundan ~t o n g

• k
r amr<1\ , kas at nag mg ampeon
pa sa sa an
'I'
I
ah 101J o r. mara n ga h as at matap ang, kung sanhi sa hahk ni Ocatv10 sa kanya 0
nn r uno n g n g \a h a t nan g la ro n g k 'telang kauntinang matumbokdahi[
"zigzag" ang takbo n g automobil.
ng May 1·sa pang " c Iue f c Ierk" sa 1sang
kagawaran ng pamaha laan ang napaalis sa
kanyang tungkulm sapagkar gumawa ng
nakab1bmgaw nd s1pol ng lokomotora n a
ibinabalita na ang nalalap1t ng pagtulak
ng tren.
113
"fa n cy Jl\'lng". Ang ~_il ig 11 '. GG _na 1 Isa sa mga nagin g "simpatico" kay mga "milagro" upang makasunod sa lipad -Aba, an ong e ras na ha? -A ng
m a wi\1hin sa "s p o rt ay siya rin g
. M · s· man ay B onm
IM:
a VargasayangkinatawangArsen· ni Monina. !sang bmatang komersyante tan on g ni ya sa sa nli sabay tingm sa
rm apan sa n ni onina. iya ·f · ng Laguna sapagkat r ayo 10 ang nabaon sa utang sa Bangko N asional kanyang orasang platino. - Naku ' !sang
. . \· I pa\akas. om ac 10 . ng minuto na lamang' Hesusmariosep ' Wala
,111anay na rm sa I ang arong pam k d Lehislatura ay walang iniw hanggang sa samsamin nito ang tindahan
Ngum't ang kanyang "especialidad" ay sa agawa, ~g g-batang "collegian" d hanl dahil din kay Monina. At ang !along pa si Ocuv10? Saan kaya n agtungo ang
.. k .. sa 153ng atan a 1
5
atmNg k. . . . 'h t 1'd na sa makisig magdala ng dam it. Kay. lamang masaklap, isang biolinista sa Konserbatorio t ao n g it o? Ba k a k aya n a man siya
a iusap s1 0 ctav10 na I a . . . k . napahamak na ?
b h k .. oads ter" hindi mya smagot Ito ay sapag at nakita ng Musika ang nabaliw mun a sak a
s1yd sa a ay sa_ any_ang r _ . . .' . nsakanan kama a1 . namatay dahil din kay Monina. Sino man Wala namang sinuman g tumugon sa
Pumayag naman s1 Mon ma at pmauw1 na mpng mmsa " g Y g _!Sang
'h ' k " n·\\o de boda na ang nabasa ,uyang sa kanila ay hindi kinahulugan ng Greta k a n ya . Ang gin a w a ni M o nin a ay
a n g kotseng nag h I mtay sa anya . a 1 " . . . ., n ag tindi g. lnil ab a s ang k a lah a ti n g
N agpatakbo si\a sa Luneta. Niyaya siya ni pangalan ay Vugmta · . Garbong ito.
katawan sa bintana. May nakita siyan g
O ctavio sa Dewey Blvd . upang Tinulaan s1ya nt Dr. Faust •J J. Talagang sa ibabaw ng lahat ng iyan,
si Octavio Razon ay walang iniwan kay humahabol na lalaki . Maganda ang b1kas.
magpahangin pa. Pumayag siya. Niyaya Galauran noong "senior" pa ito sa "College
Edmund o Dantes na n asa tukt ok n g Makisig ang dam it. Akala niya'y si Octavio
siya ;a dakong Pasay. Pumayag din siya. of Medicine". !big na sa n a niy ang
matayog na bundok sa dibdib ni Monina na ngunit nang malapit ay hindi naman.
Niyaya siyang magpatuloy hanggang maniw ala sa "buntung-hininga sa
Vargas at sinasabing "Ang mundo ay akin." Hesus! Kinapa niya ang bilyete niya sa
Ka bite. Pumayag pa rin si Monina ... at pahayagan" ng doktor n a ito sa Kalookan,
[big na ibig ni Monina si Octavio. Paano'y kanyang bulsa. Naroon ang dalawang tiket
habang daa'y nag-uusap sila. Nang matapat ngunit namuhi siya nang sabihing ang
n ada mh a n ni ya n g pa g-i big n a hanggan g Damortis saka sa aut omobil
s1\a sa Camp Claudio ay naibalita ni babaeng "ideal" niya'y ang parmaseutika.
mapangahas , n g pag-ibig na nakalalasing. hanggang sa Bagyo. Hindi maaaring hindi
O ctavio Jng kapanahunan nila ni Felix Pse! Ayaw na ayaw pa naman ni Monina
Reyes, Manong Elioraga, Teniente Donato sa nasabing karera ng babae. lyan ang matagal na niyang hinahanap. dumating si Octavio . Si Octavio an g
Halili, Alfonso de Guzman at iba pang Isa pa si Carlos Ferrer, kung sulatan Gaya ni John Gilbert at Nila Asther na kumuha ng kanilang tiket, tatlong araw
nasa "talaang ginto" ng Guardia Nasional naman siya nito'y tila palagiang "alegato" palaging partner ni Greta Garbo sa bago dumating ang araw ng pag-akyat nila
ang pangalan. ng isang abogado. Saka isa pa'y ayaw siya pelikula. Kung magsiyakap ay mahigpit, sa Bagyo.
-At abiador ka pala! - ang wala kay Carlos sapagkat tuwing hihingi ng awit walang kasing higpit. Kung makahalik Sumipol uli ang lokomotora. !sang
nan g _p upong nasabi ni M?nina kay sa kaniya ay "Nasaan ka Irog?" Ang ibig naman ay ibinabaon pa ang ilong sa pisngi sipol na lamang at lalakad na. H a los
Octavio. - Naku, kay lak1-lak1 ng hangad ni Monina ay mga a wit na mga "jazz," ni Greta. At kung umiibig ay hindi mahulog na siya sa pagtanaw sa pintuan
kong lumipad! Naku, kay sarap-sarap yaong mayroong "it" _ sabi · a niya. sinasabi subalit ipinamamalas, ginagawa, ay wala siyang makitang a nino man
marahil sa itaas! s·1 Arsemo· A fan ay gumawa
p · ng
nn at kinukuha ang babaeng iniibig na paris lamang ni Octavio. Sa pangangawit niya'y
Oo nga , - ani Octavio. -Para ka isang magandang "interview" sa kanya. ni Don Juan Tenorio. napalingon siya sa kanyang kinauupuan .
na nng nasa langit. At kung may kasamang Inihayag pa ang kaniyang Iara wan sa Gayon ang ginawa sa kany a ni Nakita niya ang "Tribune" na.binili niya
kagaya mo ay pararig may kasamang "Liwayway" at sinabing siya ang "perfect Octavio Razon. Walang sabi-sabi ' y n g umagang yaon. Sa pagkakasabog ay
"anghel" sa gloria, paris ngayon. " niyakap siya, hinalikan siya kaya nang tumambad sa kanya ang "society page."
-Tsis! -Ang ismid ni Monina. _ type ng makabagong dalaga. Ngunit hindi May nasuly apan siyang "cliche" n a
rm mahulog ang loob niya, palibhasa'y matapos ay sa ka n agpa h ayag n g
L a h at nang I a Iaki ay ganyan kung "Nalalaman kong iniibig mo aka, kaya kita nakatawag sa kanyJng pansin. [sang babae
magsa lita. isang "pob reng peryodista lam ang"
hinalikan." at isang lalaki. Tila namumukhaan niya
-Gayon ba? Ako ay iba _ salo ni Papatayin lamang ako ng gut nm ng ang lalaki .
Napikit pa ang dalawang mata ni
Oc tavio , sabay bitiw sa kaliwang kamay ganyang lalaki - sabi pa niya. N alimutan niyang isang sipol na
Monina ·n ang magunita niya sa loob ng
sa mambela at 1bmalatay sa \eeg ni Monina Marami pang iba. Sa mga manunulat lamang at tuloy-tuloy na ang "express" sa
silid na "express" ang unan g sandali ng
bag_o 1kinab1_·g_ang_ulo't inilapit sa kanyang ~.a wikang Ingles, ang "Beau Brummel" ng Bagyo. lniurong sa loob ang katawan ni
Ia b 1. Ang b1b1g m Monina ay hul ing-huli Tnbune"·nasi· G eneros·o Rivera Liwagang pag-iibigan nila ni Octavio.
· lsa ng mal akas na kalampag ng Monina at dinampot ang pahayagan .
ng b1big n i Octavio. naminti.!10 rin sa ka ny a ngunit ans
pangalan nito · ,Ypmatay
. K~mukha ni lohn Gilbert ang la laki.
rin 'niya ng" Iar 1·5 kampana sa estasyon ang biglane eumitla
I 4 0 rHtllrPl/lf~ L1 Tl14T U l l : t , TlllAT U l t U!llt'[ t l: S Cl, 1 \.' ~ ' 4 l l :i M I 4 l
A k t)~ l' t\· AN O A ,' l'tli ~i t ,'1,,,\
 maY lab in glimang minuto la m an g an ,
M,11..ar a l ang k1lay. buhay na buhay ang IN nakaraan ay siyang nangudngod sa lupa~
mg.1 m,1ta. matangos ang ,long at may kat ang,'ban gon siya ng mga unan g dum aIo
S
k .iu ncing h 1go te sa n guso. apag . I 0
akitang wal an g iniwan sa kan a
kamukh a ni John Gilbe rt ay kamukha nn ay , ma and a n g mukh a kundi \ ng
ni Occav 10 . B1nasa ni ya ang 1taas ang dati Y g . k 't n a ng
l:,,ihtd: kanyan g mga sing 1 _ _ m ata n a ang
11-1 A G . A S A W A N G dating kislap ng pag -1b1g ay gan ap na
MAGDA RA OS NG PIGING nilambungan ng masinsing engkahe ng
DA HIL SA UNANG TAON NG mapait na luha.
KAN ILANG PAGKAKASAL. Gayonman, ang barang binilhan
ni ya n g "Tribune" na nakat a nd a sa
kanyang kaaya-ayang mukha at isang suki
l binaba n iya an g tingin upang sa sine "Ideal" ay isa sa mga n aka lapit at
kilalanm kung smo ang dalawang mapalad
sumaklolo sa kanya.
na nakatapos ng 365 araw na pagsasama -Alahuy ! ang sigaw n g bata _
Sd dahm ng bubong ng isang tahanan.
Nahulog sa tren si Greta Garbo!
Ndku! Hesusmariosep! Si Octavio Razon
ang lalaki at si Magdalena Reyes ni Razon
ang babae.
(1930)
Naduling si Monina sa kanyang
n abasa. !big niyan g maniwala at ibig
niyang huwag. Hindi niya napansin ay
sumipol n a ng ikatlo ang lokomotora. Ang
mga baka I sa kapwa bakal ng mga kotse ay
nagkapmgkian na't walang iniwan sa isang
m a h a bang a ha s na nag sis ik a las ng
paggapang sa daang-bakal ang mahabang
"express." Ano ang kanyang gagawin?
Magpat ul o y sa. Bagyo at bahala na ?
Magpa1wan at maghabol sa hukuman sa
gin awang pagdaya sa kanya? Naniwala rin
s1ya sa balita sapagkat hindi dumarating si
Octav io.
-A h , mandaray,1' - ang boong
gal 1t na n asab1ni Mom n,, sabay ta[Xln sa
pahayagan g lumason s.1 kanyang dilx.lib,
sa ka s in ;i mbd a t a n g kan ya ng d a la-
d ,tl ah a n a t pa t a kbo ng n ag tungo sa
p la taporma. Hmabol siya ng konduktor
suba l1t marul ing n ak,,c,i lon sa lup_a.
- - A ng-ga ting nT Mon·1na vai-gas 53 ·
"s k a ting," sa pagcalon sa tu big kung
gumawa . ng
. "fancy diving"
' ay nasira . A ng I
mat~ ni~~n g cakong ay natalapyok at ang j
mukha 01) ang may kulay, ang labi at pisngi
-dka an f.? kapupulbos pa lamang na ilonf! I
1 4 2 rull1trl"l f , 1 ,,c ,.r 1· 1. c "tti • t ' , I \ \ ,, I' ,I ~ f M ,'I ,~