You are on page 1of 539

www.alukah.

net

www.alukah.net 2
www.alukah.net

‫ــــﺭ‬ٚ‫ﺵﻙــــر ٔرقذ‬

www.alukah.net 3
www.alukah.net

‫ﻅـــﺥ ْﺏﻱــــﺥ‬
‫يالؽ‬

www.alukah.net 4
‫‪www.alukah.net‬‬

‫يؾزٕ‪ٚ‬بدﺍﻥﻑٓﺭﺱ‪:‬‬

‫ﺍﻥﺹﻑؾخ‬ ‫ﺍﻥًٕضٕػبد‬

‫اإلٕـــــــذاء‪....................................................................‬‬
‫ؽنشٗرقذ‪ٝ‬ش‪.....................................................................‬‬
‫ﺍﻥًﻕﺫﻱﺥ األٔنٗ‪................................................................‬‬
‫ﺍﻥًﻕﺫيخ انضبَ‪ٛ‬خ نهذكزٕر أؽًﺫ ﺍﻥكجذاَ‪....................................ٙ‬‬
‫ﺍﻥًﺫﺥﻡ‪:‬‬
‫اىؾذاصخ اىجْ‪ٝ٘ٞ‬خ ‪..............................................................‬‬
‫ﺍﻥﻑﺹﻡ األٔل‪:‬‬
‫ٍذخو ئى‪ٍ" ٚ‬بثْذ اىؾذاصخ"‪..................................................‬‬
‫ﺍﻥﻑﺹﻡ انضبَ‪:ٙ‬‬
‫اىزفن‪ٞ‬ن‪ٞ‬خ‪........................................................................‬‬
‫ﻥﺵ‪:‬‬ ‫ﺍﻥﺽﺏ‬ ‫ﺍﻥﻑﺹﻡ‬
‫ع‪َ٘ٞٞ‬ى‪ٞ‬قب اىزأٗ‪ٝ‬و ّْذ ث٘ه س‪ٝ‬ن٘س‪........................................‬‬
‫ﻥﺭﺍﺙﻍ‪:‬‬ ‫ﺍﻥﻑﺹﻡ ﺍ‬
‫اىْقذ اىضقبف‪ ٜ‬ث‪ ِٞ‬اىَيشقخ ٗاىغْذاُ‪.........................................‬‬
‫ﺥﺏﻱﺵ‪:‬‬ ‫ﺍﻥﻑﺹﻡ ﺍﻥ‬
‫اىَقبسثخ اىَزْذدح االخزقبفبد‪............................................‬‬
‫ﺍﻥﻑﺹﻡ ﺍﻥﺽﺏﺩﺱ‪:‬‬
‫اىَقبسثخ اإلصْ٘ع‪ْ٘ٞ‬ى٘ع‪ٞ‬خ‪....................................................‬‬
‫ﻥﺽﺏﺙﻍ‪:‬‬ ‫ﺍﻥﻑﺹﻡ ﺍ‬
‫اىْقذ اىْغبئ‪ ٜ‬أٗ اىْغ٘‪......................................................ٛ‬‬

‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﺍﻥﺽﺏﻱٍ‪:‬‬ ‫ﺍﻥﻑﺹﻡ‬
‫اىَْش‪ٝ‬خ اىْقذ‪ٝ‬خ‪................................................................‬‬
‫ﺯﺏﺹﻍ‪:‬‬ ‫ﺍﻥﻑﺹﻡ ﺍﻥ‬
‫اىْقذ اىؾ٘اس‪..................................................................ٛ‬‬
‫ﺍﻥﻑﺹﻡ ﺍﻥؼبشر‪:‬‬
‫َّش‪ٝ‬خ" ٍبثْذ االعزَْبس"‪...................................................‬‬
‫ﺍﻥﻑﺹﻡ انؾبد٘ ػشر‪:‬‬
‫اىزبس‪ٝ‬خبّ‪ٞ‬خ اىغذ‪ٝ‬ذح‪............................................................‬‬
‫ﺍﻥﻑﺹﻡ ﺍﻥضبَ‪ ٙ‬ػﺵﺭ‪:‬‬
‫اىَقبسثخ اىزْبف‪ٞ‬خ‪..............................................................‬‬
‫ﺍﻥﺽﺏﻥش ػﺵﺭ‪:‬‬ ‫ﺍﻥﻑﺹﻡ‬
‫اىغَبى‪ٞ‬خ اىغذ‪ٝ‬ذح‪...............................................................‬‬
‫ﺍﻥﻑﺹﻡ انراثغ ػﺵﺭ‪:‬‬
‫اىَبد‪ٝ‬خ اىضقبف‪ٞ‬خ‪................................................................‬‬
‫ﻥﺥﺏﻱﺵ ػشر‪:‬‬ ‫ﺍﻥﻑﺹﻡ ﺍ‬
‫عَبى‪ٞ‬خ اىزيق‪...................................................................ٜ‬‬
‫ﻥﺽﺏﺩﺱ ػشر‪:‬‬ ‫ﺍﻥﻑﺹﻡ ﺍ‬
‫اىَْش‪ٝ‬بد اىغْغ‪ٞ‬خ‪.............................................................‬‬
‫ﺍﻥﻑﺹﻡ انضبثغ ػﺵﺭ‪:‬‬
‫اىَْش‪ٝ‬خ اىْشق‪ٞ‬خ‪...............................................................‬‬
‫انفصم انضبيٍ ػﺵﺭ‪:‬‬
‫اىَْش‪ٝ‬خ اإلعالٍ‪ٞ‬خ‪............................................................‬‬
‫ﺍﻥﻑﺹﻡ انزبصغ ػﺵﺭ‪:‬‬
‫اىْقذ اىج‪ٞ‬ئ‪......................................................................ٜ‬‬
‫ﺍﻥﻑﺹﻡ ﺍﻥؼشرٌٔ‪:‬‬
‫اىَقبسثخ اىَ‪ٞ‬نشٗعشد‪ٝ‬خ‪.......................................................‬‬
‫ﻥﻑصم انٕاؽﺫ ٴﺍﻥؼشرٌٔ‪:‬‬ ‫ﺍ‬
‫اىْقذ اىزن٘‪..................................................................ْٜٝ‬‬
‫ﺍﻥﻑﺹﻡ انضبَ‪ٔ ٙ‬انؼشرٌٔ‪:‬‬
‫اىَقبسثخ اىَ٘مّ٘بر‪ٞ‬خ‪......................................................‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﺽﺏﻥﺵ ٴﺍﻥؼشرٌٔ‪:‬‬ ‫ﺍﻥﻑﺹﻡ ﺍﻥ‬


‫اىَقبسثخ اىزذاٗى‪ٞ‬خ‪..............................................................‬‬
‫ﺍﻥﺭﺍﺙﻍ ٴﺍﻥؼشرٌٔ‪:‬‬ ‫ﺍﻥﻑﺹﻡ‬
‫ع‪َ٘ٞٞ‬ى‪ٞ‬قب األٕ٘اء‪............................................................‬‬
‫ﺥﺏﻱﺵ ٔانؼشرٌٔ‪:‬‬ ‫ﺍﻥﻑﺹﻡ ﺍﻥ‬
‫ّ٘دح اىَإىف ئى‪ ٚ‬اىْقذ األدث‪...............................................ٜ‬‬
‫ﺍﻥﺥﺏﺭ ًﺥ‪.........................................................................‬‬
‫ثجي‪٘ٞ‬غشاف‪ٞ‬خ اىَقبدس ٗاىَشاعِ‪...........................................‬‬
‫اىفٖشط‬

‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪7‬‬
www.alukah.net

‫ﺍﻥًﻕﺫﻱــــــــﺥ‬

Yale J. Derrida

P.Ricoeur
Leitch
Jean-Paul Resweber
Jean-Marie
PRADIER

www.alukah.net 8
www.alukah.net

2011 01

www.alukah.net 9
www.alukah.net

www.alukah.net 10
www.alukah.net

www.alukah.net 11
www.alukah.net

1916
www.alukah.net 12
www.alukah.net

Les
chats

www.alukah.net 13
www.alukah.net

www.alukah.net 14
www.alukah.net

www.alukah.net 15
www.alukah.net

1990 1970 Post modernism

www.alukah.net 16
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1954‬‬

‫‪1965‬‬

‫‪1870‬‬
‫‪1917‬‬

‫‪Habermas‬‬

‫دن‪ٛ‬لﻝﺍﻥُﺏ ﻝلذ األدثلل‪ ،ٙ‬اىَشمععض اىضقععبف‪ٜ‬‬


‫‪ - 1‬د‪.‬عععْذ اىجععبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غععبُ اىشٗ‪ٝ‬يعع‪ :ٜ‬ﻡ‬
‫اىْشث‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ ‪ ،‬عْخ ‪ ،ً2000‬ؿ‪.138:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪17‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪David karter‬‬

‫‪ - 2‬د‪ٝ‬ف‪ٞ‬ذ مبسرش‪ :‬انُظر‪ٚ‬خ األدث‪ٛ‬خ‪ ،‬رشعَعخ‪ :‬د‪ .‬ثبععو اىَغعبىَٔ‪ ،‬داس اىزنع٘‪،ِٝ‬‬
‫دٍؾق‪ ،‬ع٘س‪ٝ‬ب‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2010‬ؿ‪.130:‬‬
‫‪ - 3‬د‪ٝ‬ف‪ٞ‬ذ مبسرش‪ :‬انُظر‪ٚ‬خ األدث‪ٛ‬خ‪ ،‬ؿ‪.131:‬‬
‫‪ - 4‬د‪ٝ‬ف‪ٞ‬ذ مبسرش‪ :‬اىَشعِ اىغبثق‪ ،‬ؿ‪.131:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪18‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ - 5‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪:ٜ‬ﺩﻥ‪ٛ‬م انُب ذ األدث‪ ،ٙ‬ؿ‪.143:‬‬


‫‪ - 6‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ :ٜ‬اىَشعِ اىغبثق‪ ،‬ؿ‪.142:‬‬

‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪19‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 20
www.alukah.net

Gilles Deleuze

1983
1985

M.Bakhtine

www.alukah.net 21
www.alukah.net


Neitsze

www.alukah.net 22
www.alukah.net

2007 1929 Jean Baudrillard

1981

1991

.132:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬-7


www.alukah.net 23
www.alukah.net

Jean-
1998 1924 François Lyotard
1979

1971

.133:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 8


.133:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 9
.134:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 10
www.alukah.net 24
www.alukah.net

Jacques Derrida

Foucault

.134:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 11


.134:‫ ؿ‬،‫ ّفظ اىَشعِ اىغبثق‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 12
www.alukah.net 25
www.alukah.net

1970

1975

Bentham

Gilles Deleuze

www.alukah.net 26
www.alukah.net

Bergson

www.alukah.net 27
www.alukah.net

www.alukah.net 28
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ 13‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ّ :ٜ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.138:‬‬


‫‪ - 14‬د‪ٝ‬ف‪ٞ‬ذ مبسرش‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.144‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪29‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 30
www.alukah.net

New
Criticism

déconstruction Jack derrida


De la grammatologie
Heidegger

15
-Christopher Norris: Deconstruction: Theory and
Practice, Routledge, London-NewYork, 2édition 1991,
p: 2.
www.alukah.net 31
www.alukah.net

Friedrich Wilhelm Nietzsch

Jacques Derrida
Neitsze Edmund Husserl Heidegger

:‫ ٍْٖب‬،‫خ‬ٞ‫ن‬ٞ‫خ اىزفن‬ٝ‫ذا ٍغَّ٘خ ٍِ اىنزت ؽ٘ه اىَْش‬ٝ‫ش‬ٝ‫ أىف عبك د‬- 16


De la grammatologie,Paris,Minuit,1967.
L'écriture et la différence,Paris,Seuil,1967.
La dissèmination,Paris,Seuil,1972.
Marges de la philosophie,Paris,Minuit,1972.
 Memoires for Paul de Man, New York, Columbia
.Univ.Press, 1986.
www.alukah.net 32
www.alukah.net

La 1969 1967
dissemination

www.alukah.net 33
www.alukah.net

Paul Ricoeur

Yale

Différance

www.alukah.net 34
www.alukah.net

Barthes

.112:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 17


www.alukah.net 35
www.alukah.net

1960
1970

Post Modernism
Yale

www.alukah.net 36
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﻝٕﻝ ٴﺍﻥًﻕﻝ ﻝٕ ﺩ‪ّٞ ،‬ععُ٘ اىَقععبالد‪،‬‬


‫‪ - 18‬د‪ّ .‬جععذ اإ ئثععشإ‪ :ٌٞ‬انزفك‪ ٛ‬ل ‪ :‬األلل‬
‫اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1990‬ؿ‪.45-44:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪37‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪4‬‬

‫‪1‬‬

‫ﺍﻥﻙﺯﺏﺙﻝﻝﺥ ٴﺍ ﺥﻝﻝزال ‪ ،‬رشعَععخ‪ :‬مععبٌٍ عٖععبد‪ ،‬داس ر٘ثقععبه‬


‫‪ - 19‬عععبك د‪ٝ‬ش‪ٝ‬ععذا‪:‬‬
‫ىيْؾش‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1988‬ؿ‪.47:‬‬
‫‪ - 20‬د‪ّ.‬جذ اإ ئثشإ‪:ٌٞ‬ﺍﻥزفك‪ : ٛ‬األ ﻝٕﻝ ٴﺍﻥًﻕٕ ﺩ‪ ،‬ؿ‪.62-61:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪38‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫ﺍﻥﻙﺯﺏﺙﺥ ٴﺍ ﺥزال ‪ ،‬ؿ‪.47:‬‬‫‪ - 21‬عبك د‪ٝ‬ش‪ٝ‬ذا‪:‬‬


‫‪ - 22‬د‪ّ.‬جذ اإ ئثشإ‪ّ :ٌٞ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.66-65:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪39‬‬
www.alukah.net

.52:‫ ؿ‬،ٔ‫ اىَشعِ ّفغ‬:‫ذا‬ٝ‫ش‬ٝ‫ عبك د‬- 23


24
- Christopher Norris. Deconstruction.theoty and
practice, p: 32.
www.alukah.net 40
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪3‬‬

‫‪5‬‬

‫‪ - 25‬د‪ّ.‬جذ اإ ئثشإ‪ّ :ٌٞ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.63:‬‬


‫‪ - 26‬عبك د‪ٝ‬ش‪ٝ‬ذا‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.49:‬‬
‫‪ - 27‬عبك د‪ٝ‬ش‪ٝ‬ذا‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.47:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪41‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪6‬‬

‫‪Leitch‬‬

‫‪7‬‬

‫‪ّ - 28‬جذ اإ ئثشإ‪ٗ ، ٌٞ‬عْ‪ٞ‬ذ اىغبَّ‪ّٗ ،ٜ‬ع٘اد ّيع‪ :ٜ‬يؼرفﻝﺥ ا‪ٜ‬خلر ﻡﻱﻝﺫﺥﻡ‬
‫ﻝﺥﻡ اىَشمععض اىضقععبف‪ ٜ‬اىْشثعع‪ ،ٜ‬اىععذاس اىج‪ٞ‬نععبء‪،‬‬
‫ﺇﻥﻝلٗ انًُللبْظ انُقذ‪ٚ‬للخ انؾذ‪ٚ‬ضل‬
‫اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1990‬ؿ‪.131-130:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪42‬‬
www.alukah.net

différance
différence

Hymen

Différance

.53:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذا‬ٝ‫ش‬ٝ‫ عبك د‬- 29


www.alukah.net 43
www.alukah.net

10

.60-59 :‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذا‬ٝ‫ش‬ٝ‫ عبك د‬- 30


www.alukah.net 44
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬
‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪5‬‬

‫‪ - 31‬د‪ٍ.‬ؾَععذ ٍفزععبػ‪:‬ﻱﻍٓﻝﻝٕل انج‪ٛ‬لﻝﺏٌ‪ ،‬داس ر٘ثقععبه ىيْؾععش‪ ،‬اىععذاس اىج‪ٞ‬نععبء‪،‬‬


‫اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1990‬ؿ‪.102-101:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪45‬‬
www.alukah.net

1970
J.Hillis Paul De Man
Geoffrey Harold Bloom Miller
. Yale hartmann


.119:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 32


www.alukah.net 46
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬
‫‪‬‬

‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫ﺍﻥﻑﻙﻝﻝﺭ‬‫‪ٕ - 33‬ؾععبً فععبىؼ‪ :‬ثعع‪ٍ ِٞ‬فٖععً٘ األسص٘رمغعع‪ٞ‬خ ٗاىْقي‪ٞ‬ععخ اىذٗغَبئ‪ٞ‬ععخ ‪،‬‬


‫ﺍإلصالي‪ :ٙ‬ﺭﺍءﺡ ػهً‪ٛ‬خ‪،‬رشعَخ‪ٕ :‬ؾبً فبىؼ‪ٍ ،‬ؾَذ أسمُ٘‪ٍ ،‬شمض اإلَّبء‬
‫اىقٍ٘‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬ىجْخ ‪ ،ً1987‬ؿ‪.10:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪47‬‬
www.alukah.net

Heidegger
Barthes Derrida Neitsze
Philippe Lacoue- Jean-Luc Nancy
Hélène Julia Kristeva Labarthe
, Luis de Bernard Stiegler Cixous
Avital Richard Rorty Miranda
George François Nault Ronell
Jacques Yves Citton Steiner
. Théodore Adorno Ehrmann
Paul De
Harold Bloom J.Hillis Miller Man
Geoffrey hartmann
. Yale

www.alukah.net 48
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﺵﻝﻝﺭﺍ ‪ ،‬رشعَععخ‪ :‬مَععبه أث٘د‪ٝ‬ععت‪ٍ ،‬إعغععخ األثؾععبس‬ ‫‪ - 34‬ئدٗاسد عععْ‪ٞ‬ذ‪:‬ﺍ ﺹﺯ‬


‫اىْشث‪ٞ‬خ‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىجيْخ اىغبثْخ‪ ،‬عْخ ‪.ً2005‬‬
‫‪ّ - 35‬جذ اىنج‪ٞ‬ش اىخي‪ٞ‬ج‪،ٜ‬ﺍﻥُﻕﺫ ﺍﻥًﺯﺩٴﻁ‪ ،‬داس اىْع٘دح‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪،‬ىجْعبُ‪ ،‬ىجْعخ‬
‫‪.ً1980‬‬
‫ﻝﺥﻡ رشعَعخ‪ٍ :‬ؾَعذ ثعشادح‪ ،‬داس‬ ‫ﻥﻙﺯﺏﺙﻝﺥٴﺍﻥﺯﻍﺭﺙ‬ ‫‪ّ - 36‬جذ اىنج‪ٞ‬ش اىخي‪ٞ‬ج‪ :ٜ‬ف‪ ٙ‬ﺍ‬
‫اىْ٘دح‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬ىجْخ ‪.ً1980‬‬
‫ﻝﻝﻝلر‪ٚ‬ؼ‪ ،‬داس اىْععععع٘دح‪،‬‬ ‫ﻝﻝﻝل‪ ٙ‬انغﻝ‬
‫ﻝﻝﻝلى انؼرثﻝ‬
‫‪ - 37‬د‪ّ.‬جعععععذ اىنج‪ٞ‬عععععش اىخي‪ٞ‬جععععع‪ :ٜ‬ﺍ ﺹﻝ‬
‫ث‪ٞ‬شٗد‪،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪.ً1980 ٚ‬‬
‫ﺍﻥﻑﻙﺭ ﺍإلصالي‪ :ٙ‬ﺭﺍءﺡ ػهً‪ٛ‬خ‪ ،‬رشعَخ‪ٕ :‬بؽعٌ فعبىؼ‪،‬‬ ‫‪ - 38‬د‪ٍ.‬ؾَذ أسمُ٘‪:‬‬
‫ٍشمض اإلَّبء اىقٍ٘‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬ىجْخ ‪.ً1987‬‬
‫ﻝﺏٴ ﺡ‬ ‫ﺽﻝلف‪ ٙ‬انًؼبللﻝﺭ‪:‬ﻱﻍﻝ‬ ‫ﺍﻥﻑﻙﻝﺍﻥﻑﻩ‬
‫ﺹﻝ ﻝﺭ‬ ‫ﻝﺵ‬
‫‪ّ - 39‬جععذ اىغععالً ثْْجععذ اىْععبى‪ : ٜ‬ﺃ‬
‫ﺯﺏﻑ‪ٛ‬ز‪ٚ‬قب ‪ ،‬داس ر٘ثقبه ‪،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪.ً1991 ٚ‬‬ ‫انً‪ٛ‬‬
‫ﻝﻝﻝﺥ ٴﺍ ﻝﺥﻝلزال م أفش‪ٝ‬ق‪ٞ‬عععب اىؾعععشا‪ ،‬اىعععذاس‬ ‫‪ٍ - 40‬ؾَعععذ ّ٘ساىعععذ‪ ِٝ‬أفب‪ٝ‬عععخ‪ :‬ﺍنٕٓ‪ٚ‬‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1988‬‬
‫‪ - 41‬فزؾ‪ ٜ‬اىزش‪ٝ‬ن‪ :ٜ‬ﺭﺍءﺍﺩ ف‪ ٙ‬فهضفﺥ ﺍﻥ ﺯُٕﻉ‪ ،‬داس اىزْ٘‪ٝ‬ش ىيْؾش‪ ،‬ث‪ٞ‬عشٗد‪،‬‬
‫ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪.ً1988 ٚ‬‬
‫‪ّ - 42‬ي‪ ٜ‬ؽشة‪َ:‬ﻕﺫ ﺍﻥُﺹ‪ ،‬اىَشمض اىضقبف‪ ٜ‬اىْشثع‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬عشٗد‪ ،‬ىجْعبُ‪ ،‬ىجْعخ‬
‫صبّ‪ٞ‬خ ‪.ً1995‬‬
‫‪ّ - 43‬ي‪ ٜ‬ؽشة ‪ْ :‬كلاا أ لرأ يلب ثؼلذ انزفك‪ٛ‬ل ‪ ،‬اىَإعغعخ اىْشث‪ٞ‬عخ ىيذساععبد‬
‫ٗاىْؾش‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد ‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2005‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪49‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪47‬‬
‫"‬

‫ﺍﻥﻑﻙﻝﺭ انؼرثل‪ٙ‬‬ ‫‪ٍ - 44‬يبُ ففذ‪ :ٛ‬ف‪ ٜ‬اىعزاد اىؾع‪ ٜ‬ثْعذ معو رفن‪ٞ‬عل ‪،‬ﻱﻍﻩﻝﺥ‬
‫انًؼبلر‪ ،‬اىْذداُ‪ ،153-152:‬اىغْخ ‪ ،ً2010‬ؿ‪.21-4:‬‬
‫انفكلﺍﻥُﻕﻝلذ٘‬ ‫ﻝﺭﺍءﺡ ﻑﻝل‪ ٙ‬ﻝﺭ‬ ‫ﻝﺏ‪ /‬ﻝ‬‫‪ٍ - 45‬ؾَععذ أؽَععذ اىجْنعع‪ ٜ‬فعع‪ ٜ‬مزبثععٔ‪ :‬در‪ٚ‬للذا ػرث‪ٛ‬ل‬
‫انؼرث‪ٙ‬ﻡاىَإعغخ اىْشث‪ٞ‬خ ىيذساعبد ٗاىْؾش‪ ،‬ث‪ٞ‬عشٗد‪ ،‬ىجْعبُ‪ ،‬اىيجْعخ األٗىع‪ٚ‬‬
‫عْخ ‪.ً2008‬‬
‫‪ - 46‬د‪ّ.‬ي‪ ٜ‬أٍٗي‪ٞ‬و‪ :‬ف‪ ٙ‬شرػ‪ٛ‬خ ا خلزال ماىَغيعظ اىقعٍ٘‪ ٜ‬ىيضقبفعخ اىْشث‪ٞ‬عخ‪،‬‬
‫اىشثبه‪ ،‬اىَغشة‪،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1991‬‬
‫ﺵﻝلر‪ٚ‬ؾ‪ٛ‬خم‬ ‫ﺍﻥجُ‪ٕٚٛ‬ل ﺇﻥﻝلٗ انز‬
‫‪ّ- 47‬جععذ اإ اىغععزاٍ‪ :ٜ‬انخط‪ٛ‬ئلﻝﺥ ٔ انزكف‪ٛ‬لﻝﺭ‪:‬ﻱﻝﻝٍ ﻝﺥ‬
‫َظر‪ٚ‬خ ٴ رطج‪ٛ‬قم اىَشمعض اىضقعبف‪ ٜ‬اىْشث‪،ٜ‬ث‪ٞ‬عشٗد‪ ،‬ىجْعبُ‪ ،‬اىيجْعخ اىغبدععخ‪،‬‬
‫‪.ً2006‬‬
‫ﻝﺏٌ‪ ،‬داس ر٘ثقعععبه ىيْؾعععش‪ ،‬اىعععذاس اىج‪ٞ‬نعععبء‪،‬‬ ‫انج‪ٛ‬ﻝ‬
‫ﻝﻝﻝٕﻝ ﻝ‬ ‫‪ٍ - 48‬ؾَعععذ ٍفزعععبػ‪ :‬ﻱﻍٓ‬
‫اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1990‬ؿ‪.101:‬‬
‫ﺹﻝﻝزرار‪ٛ‬غ‪ٛ‬خ انزُلﻝﺏ )ﻡ اىَشمععض‬ ‫‪ٍ - 49‬ؾَعذ ٍفزععبػ‪ :‬رؾه‪ٛ‬للم انخطلبة انشؼر٘تإ‬
‫اىضقبف‪ ٜ‬اىْشث‪ ،ٜ‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األاٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1985‬‬
‫‪ - 50‬د‪ّ.‬جذ اإ ئثشإ‪:ٌٞ‬ﺍﻥزفك‪ : ٛ‬األ ﻝٕﻝ ٴﺍﻥًﻕٕ ﺩﻡ ّ‪ ُ٘ٞ‬اىَقبالد‪ ،‬اىذاس‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1990‬‬
‫ﺍﻥﺯﺱﺹل‪ٛ‬ش ٔانًﻝﺭﺍﺱ‪ ،‬داس اىؾع٘اس‪ ،‬دٍؾعق‪،‬‬ ‫ﺍﻥزفك‪ٛ‬ك‪ٛ‬ﻝﺥ‬
‫‪:‬‬ ‫‪ٕ- 51‬ؾبً اىعذسمبٗ‪:ٛ‬‬
‫ع٘س‪ٝ‬ب‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2011‬‬
‫ﻝﻝﻝل‪ٙ‬‬‫ﻝﻝﻝلذ انؼرثلﻝ‬
‫ﻝﻝﻝل‪ ٙ‬انُقلﻝ‬
‫ﻝﺭﺓ ﻑﻝﻝ‬
‫ﻝﻝ‬‫ﻝﻝ‬‫ﺥﺭﺕﺍﻥﺭﻝ‬ ‫ﻝﺯﻕجبل ا‪ٜ‬‬ ‫ﻝﻝ‬
‫ﻝﻝ‬
‫ﺹﻝ‬‫‪ - 52‬د‪.‬عععععععْذ اىجععععععبصّ‪ :ٜ‬ﺍ‬
‫انؾﻝلذ‪ٚ‬ش ‪،‬اىَشمعععض اىضقعععبف‪ ٜ‬اىْشثععع‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬عععشٗد‪ ،‬ىجْعععبُ‪ ،‬اىيجْعععخ األٗىععع‪ ٚ‬ععععْخ‬ ‫ﻝ‬
‫‪.ً2004‬‬
‫ﻕﺏﻑﻝﺥ ﺍ ﺥﻝزال ‪ ،‬اىَشمعض اىضقعبف‪ٜ‬‬ ‫‪ - 53‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ :ٜ‬ﺍ ﺥزال ﺍنضقلبف‪ٙ‬ٴﺹ‬
‫اىْشث‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2008‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪7‬‬

‫‪ - 54‬د‪ٍٞ.‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ٗ ٜ‬ععْذ اىجعبصّ‪ :ٜ‬دن‪ٛ‬لمﺍﻥُﺏﻝﺫ األدثل‪ ،ٙ‬اىَشمعض اىضقعبف‪ٜ‬‬


‫اىْشث‪ ،ٜ‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ ‪.ً2000‬‬
‫‪ّ - 55‬جذ اىْض‪ٝ‬ض ؽَ٘دح ‪ :‬انًرا‪ٚ‬ب انًؾذثخ ﻱٍ ﺍﻥجُ‪ٕٚٛ‬خ إنٗ انزفك‪ٛ‬ك‪ٛ‬خم عيغيخ‬
‫ّبىٌ اىَْشفخ‪ ،‬اىْذد‪ ،232:‬اىغْخ ‪.ً1998‬‬
‫ﻱﻥ (ﺓﻱ ﻕﺓﻱ‬ ‫ﺕﻑﻙﻱﻙﻱﺓﺓ ﻕﺹﻱﺓﻱ‬ ‫ﻡﺭﺕﺍﺽ‪ ،‬ﻉﺏﺩﺍﻝﻡﻝﻙ‪:‬ﺱﺓﺩﺭﺍﺱﻱﻡﻱﺍﺉﻱﺓ‬ ‫‪- 56‬‬
‫ﻝﻝﺭﺱ ﺓﺭ ﺓ‬ ‫ﺍﻝﻁﺏﻉﺭﺓ ﺍﻭ‬ ‫ﺍﻝﻡﻁﺏﻭﻉﺍﺕ ﺍﻝﺝﺍﻡﻉﻱﺓ‪ ،‬ﺍﻝﺝﺯﺍﺉﺭﺭ‪،‬‬ ‫ﺡﻡ ﺍﻕﻉﻱ‪ ،‬ﺩﻱﻭﺍﻥ‬ ‫ﻕﻡ‬
‫‪1992‬ﻡ‪.‬‬
‫ﻥﺹ ‪ ،‬ﺩﺍﺭ‬ ‫ﺕﺃﺹﻱﻝ ﻭﺍ‪.‬ﺝﺭﺍء ﺍﻕ‬ ‫ﺕﻱﺝﻱﺍﺕ ﺍﻕﺹﺭﺍء( ـﺍﻕ‬ ‫ﻕﻁﻭﺱ‪ ،‬ﺏﺱﺍﻡ‪:‬ﺍﺱﺕﺭﺍ‬ ‫‪- 57‬‬
‫ﺍﻝﻙ ﺩﻱ‪،‬ﺇﺭﺏﺩ‪ ،‬ﺍﻭﺭﺩﻥ‪.ً1998 ،‬‬
‫ﺹﻝلطٕرح األللﻝﻡﻡ ٍيجْععخ أىيعع٘ثشط‪،‬‬ ‫ﺽﻝلرؽ‪ٔ ٙ‬أ‬ ‫ﺍﻥﻑﻝﻝٍ ﺍﻥً‬
‫‪ - 58‬د‪.‬خبىععذ أٍعع‪:ِٞ‬‬
‫ىْغخ‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ‪.ً2007 ،‬‬
‫‪ّ - 59‬جذ اىغالً ثْْجذ اىْبى‪ :ٜ‬انفهضفخ أداح نهؾٕار‪ ،‬داس ر٘ثقبه ىيْؾعش‪ ،‬اىعذاس‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2011‬ؿ‪.80:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪51‬‬
www.alukah.net

1968

.62:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذا‬ٝ‫ش‬ٝ‫ عبد د‬- 60


www.alukah.net 52
www.alukah.net

10

www.alukah.net 53
www.alukah.net

David Carter
1966

www.alukah.net 54
www.alukah.net

.118:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 61


www.alukah.net 55
www.alukah.net

www.alukah.net 56
www.alukah.net

Hermineutique

Paul Ricoeur

1
www.alukah.net 57
www.alukah.net

Paul ricoeur
Herméneutique Phénoménologie

1950
1969 1966 1964
1985 1983 1975
1998 1990 1986
2004

Poétique

Greimas

www.alukah.net 58
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﻝﻝﻝﻡ‪ ،‬اىْعععبد‪ ٛ‬األدثععع‪ ٜ‬اىضقعععبف‪ ،ٜ‬ععععذح‪،‬‬


‫ﻝﺥ ﺍﻥزسٔ‪ٚ‬‬
‫ﻝﻝ‬
‫‪ - 62‬د‪ٍ .‬قعععيف‪ّ ٚ‬بفعععف‪َ:‬ظر‪ٚ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2000‬ؿ‪.8:‬‬
‫ﻝﻝﻝﻡ‪ ،‬اىْعععبد‪ ٛ‬األدثععع‪ ٜ‬اىضقعععبف‪ ،ٜ‬ععععذح‪،‬‬
‫ﻝﺥ ﺍﻥزسٔ‪ٚ‬‬
‫ﻝﻝ‬
‫‪ - 63‬د‪ٍ .‬قعععيف‪ّ ٚ‬بفعععف‪َ:‬ظر‪ٚ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2000‬‬
‫‪ - 64‬د‪ّ.‬بثععذ اىغععبثش‪ :ٛ‬ثُ‪ٛ‬للخ انؼقللم انؼرثلل‪ٙ‬م اىَشمععض اىضقععبف‪ ٜ‬اىْشثعع‪ ،ٜ‬اىععذاس‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1986‬‬
‫ﻝﻝﻝﻡ‪ ،‬داس ر٘ثقعععبه ىيْؾعععش‪ ،‬اىعععذاس‬ ‫ﻝﺥ ٴﺍﻥزسٔ‪ٚ‬‬‫ﻝﻝ‬
‫‪ - 65‬د‪ّ.‬جعععذ اىفزعععبػ مي‪ٞ‬يععع٘‪ :‬انؾكب‪ٚ‬‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1988‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪59‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Wilhelm‬‬ ‫‪Dilthey‬‬ ‫‪Schleiermacher‬‬


‫‪Hans‬‬ ‫‪George‬‬ ‫‪Gadamer‬‬ ‫‪Heidegger‬‬
‫‪Eric.D.Hirsh‬‬

‫‪ - 66‬د‪ٍ.‬ؾَذ ٍفزبػ‪:‬ﻱﻍ ٕٓﻝﺍﻥج‪ٛ‬بٌ‪ ،‬اىَشمض اىضقبف‪ ٜ‬اىْشث‪ ،ٜ‬اىذاس اىج‪ٞ‬نعبء‪،‬‬


‫اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1990‬‬
‫ﻝﻝﻝﻡ‪ ،‬اىَشمعععض اىضقعععبف‪ ٜ‬اىْشثععع‪ ،ٜ‬اىعععذاس‬
‫ﻥﺯﻩﻕﻝل‪ٔ ٙ‬انزسٔ‪ٚ‬‬
‫‪ - 67‬د‪ٍ.‬ؾَعععذ ٍفزعععبػ‪ :‬ﺍ ﻝ‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1994‬‬
‫ﺹﻝل‪ًٛٛ‬با‪ٛ‬بد انزسٔ‪ٚ‬لﻝﻡ‪ ،‬اىَشمععض اىضقععبف‪ ٜ‬اىْشثعع‪ ،ٜ‬اىععذاس‬ ‫‪ - 68‬د‪.‬ىععبئِ اىؾععذاٗ‪:ٛ‬‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2006‬‬
‫‪ - 69‬سؽ‪ٞ‬ذ اإلدس‪ٝ‬غ‪ :ٜ‬صل‪ًٛٛ‬بء ﺍنزسٔ‪ٚ‬لم‪ ،‬ؽعشمخ اىْؾعش ٗاىز٘ص‪ٝ‬عِ‪ ،‬اىَعذاسط‪،‬‬
‫اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2000‬‬
‫ﺵﻝلكبن‪ٛ‬خ انقللراءح ٔتن‪ٛ‬للبد انزسٔ‪ٚ‬لﻝﻡﻡاىَشمععض اىضقععبف‪ٜ‬‬ ‫‪ - 70‬د‪ّ.‬قععش أثعع٘ ص‪ٝ‬ععذ‪ :‬ﺇ‬
‫اىْشث‪ ،ٜ‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ اىشاثْخ‪ ،‬اىغْخ ‪.ً1995‬‬
‫‪ - 71‬د‪ّ.‬قععش أثعع٘ ص‪ٝ‬ععذ‪:‬ﺍﻥﺥﻁﻝﻝﺏﺓ ٔانزسٔ‪ٚ‬لﻝﻡ‪ ،‬اىَشمععض اىضقععبف‪ ٜ‬اىْشثعع‪ ،ٜ‬اىععذاس‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2000‬‬
‫ػُلﺍﺙﻝﻝٍ‬ ‫رسٔ‪ٚ‬لﺍﻥﻕﻝلرتٌ ﻝﺫ‬
‫ﺹﻝﻑﻝل‪ ٙ‬ﻝﻡ‬ ‫ﻝﺥ‬
‫ﻝﻑﺥ ﺍﻥزسٔ‪ٚ‬لﻝﻡﻡ ﺩﺭﺍ‬‫ﺽﻝ‬ ‫‪ - 72‬د‪ّ.‬قععش أثعع٘ ص‪ٝ‬ععذ‪:‬ﻑﻩ‬
‫ػرث‪ ،ٙ‬داس اىزْ٘‪ٝ‬ش‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ ‪.ً1993‬‬
‫‪ - 73‬د‪.‬ؽععْ‪ٞ‬ت ؽي‪ٞ‬فعع‪ :ٜ‬يرا‪ٚ‬لﻝب انزسٔ‪ٚ‬لﻝﻡ‪ ،‬داس اىضقبفععخ‪ ،‬اىععذاس اىج‪ٞ‬نععبء‪ ،‬اىيجْععخ‬
‫األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2009‬‬
‫ﻝﻝﻝﻡﻡ ٍْؾععععع٘ساد‬ ‫ﻝﻝ‬
‫ﻝﻝﻝﻝﺫٴﺩ ﺍﻥزسٔ‪ٚ‬‬ ‫ﻝﻝﻝلراءح ٔؽﻝ‬
‫ﻝﺫٴﺩ ﺍﻥﻕﻝ‬
‫ﻝﻝ‬
‫ﻝﻝ‬
‫‪ - 74‬د‪ٍ.‬ؾَعععععذ اىَْعععععبد‪ :ٛ‬ؽ‬
‫ٍشا‪ٝ‬ب‪،‬ىْغخ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2005‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪60‬‬
www.alukah.net

75
- Maurice Delcroix et Fernand Hallyn: Méthodes du
texte,Duclot,Paris,1987,p:314.
.2010:‫ ؿ‬،‫م‬ٚٔ‫خ انزس‬ٚ‫ َظر‬:‫ ّبفف‬ٚ‫ٍقيف‬.‫ د‬- 76
www.alukah.net 61
www.alukah.net

.209:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ّبفف‬ٚ‫ٍقيف‬.‫ د‬- 77

www.alukah.net 62
www.alukah.net

La sémantique

.211-210:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ّبفف‬ٚ‫ٍقيف‬.‫ د‬- 78


.21:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ّبفف‬ٚ‫ٍقيف‬.‫ د‬- 79

www.alukah.net 63
www.alukah.net

.22-21:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ّبفف‬ٚ‫ٍقيف‬.‫ د‬- 80


www.alukah.net 64
www.alukah.net

.19:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ّبفف‬ٚ‫ٍقيف‬.‫ د‬- 81


.14-06 :‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ّبفف‬ٚ‫ٍقيف‬.‫ د‬- 82
www.alukah.net 65
www.alukah.net

Cercle herméneutique

11

12

Maurice 13
Blanchot

83
- Maurice Delcroix et Fernand Hallyn: Méthodes du
texte,p:319.
www.alukah.net 66
www.alukah.net

H.G.Gadamer

Précomprehention 

Explication 

84
- François- Xavier Amherdt: L'Herméneutique
philosophique de Paul Ricoeur et son Importance por
l'éxègese Biblique, les éditions de Cerf,2004.
www.alukah.net 67
www.alukah.net

La compréhention 
médiatisée

1975

www.alukah.net 68
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪CONFIGURATION‬‬
‫‪REFIGURATION‬‬

‫‪ - 85‬ث٘ه س‪ٝ‬ن٘س‪ :‬ﺍﻥٕﻉٕﺩٴﺍﻥﺯﻱﺏٌٴﺍﻥﺽﺭﺩ‪ ،‬رشعَخ‪ :‬عْ‪ٞ‬ذ اىغبَّ‪ ،ٜ‬اىَشمض‬


‫اىضقععبف‪ ٜ‬اىْشثعع‪ ،ٜ‬اىععذاس اىج‪ٞ‬نععبء‪ ،‬اىَغععشة‪ ،‬اىيجْععخ األٗىعع‪ ٚ‬عععْخ ‪،ً1999‬‬
‫ؿ‪.48-47:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪69‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﻥٕﻉٕﺩ ٴﺍﻥﺯﻱﺏٌ ٴﺍﻥﺽﺭﺩ‪ ،‬ؿ‪.53:‬‬


‫‪ - 86‬ث٘ه س‪ٝ‬ن٘س‪ :‬ﺍ‬
‫‪ - 87‬ث٘ه س‪ٝ‬ن٘س‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.55:‬‬
‫‪ - 88‬ث٘ه س‪ٝ‬ن٘س‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.252-251:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪70‬‬
www.alukah.net

.48:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ن٘س‬ٝ‫ ث٘ه س‬- 89


90
- Greimas et Jacques Fontanille : Sémiotique des
passions.SEUIL .PARIS.France.1991.
www.alukah.net 71
www.alukah.net

dicisigne rheme
argument

91
-Guy Bouchard: « Sémiologie, sémantique et
herméneutique selon Paul Ricoeur »,Laval théologique
et philosophique, vol. 36, n° 3, 1980, p. 255-284.

www.alukah.net 72
www.alukah.net

www.alukah.net 73
www.alukah.net

92
- Greimas et Jacques Fontanille : Sémiotique des
passions.SEUIL .PARIS.France.1991.
93
- Benveniste(E) :(la nature des pronoms),
In:Problèmes de linguistique générale 1, édition
Gallimard, Paris, 1966.
www.alukah.net 74
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1‬‬

‫‪Technologie‬‬
‫‪Culture‬‬

‫‪Cultural studies‬‬
‫‪Cultural criticism‬‬

‫‪1949‬‬
‫‪.‬‬

‫ﺍﻥﺽﻕبف‪ٛ‬ﻝﺥ انؼرث‪ٛ‬ﻝﺥ‪،‬‬‫ﺽﻝﺏ‬ ‫ﻥُﻕﺫﺍﻥضقبف‪ :ٙ‬ﺭﺍءﺡ ف‪ ٙ‬األَ‬ ‫‪ - 94‬د‪ّ.‬جذ اإ اىغزاٍ‪ :ٜ‬ﺍ‬


‫اىَشمعععض اىضقعععبف‪ ٜ‬اىْشثععع‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬عععشٗد‪ ،‬ىجْعععبُ ‪ ،‬اىيجْعععخ األٗىععع‪ ٚ‬ععععْخ ‪،ً2000‬‬
‫ؿ‪.15:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪75‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Vincent B.Leitch‬‬

‫َﻕﺫ‬
‫افي‪ٞ‬ف‪:‬ﺹﻕﺏف‪ ٙ‬أو َقذ أدثل‪،ٙ‬‬ ‫‪ - 95‬د‪ّ.‬جذ اإ ٍؾَذ اىغزاٍ‪ٗ ٜ‬دّجذ اىْج‪ٜ‬‬
‫داس اىفنش‪ ،‬دٍؾق‪ ،‬ع٘س‪ٝ‬خ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2004‬ؿ‪.12:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪76‬‬
www.alukah.net

Cultural studies

،ٙ‫ أو َقلذ أدثل‬ٙ‫ َقذ صقلبف‬:‫ف‬ٞ‫ افي‬ٜ‫ ٗدّجذ اىْج‬ٍٜ‫ّجذ اإ ٍؾَذ اىغزا‬.‫ د‬-96
.38-37:‫ؿ‬
www.alukah.net 77
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1964‬‬

‫‪1985‬‬

‫ﻝﻝﻝٕﺭﺩ‪ ،‬رشعَععععخ‪ :‬عععععْذ ٕغععععشط‪ ،‬داس‬


‫ﻑﺭﺍَﻙﻑﻝ‬
‫ﻝﻝ‬
‫ﺹﻝ‬‫ﻝﺥ‬
‫‪ - 97‬رععععً٘ ث٘رٍ٘عععع٘س‪:‬ﻱﺫﺭ‬
‫أٗ‪ٝ‬ب‪،‬داس اىنزت اى٘ىْ‪ٞ‬خ‪ ،‬ى‪ٞ‬ج‪ٞ‬ب‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ عْخ ‪ ،ً2004‬ؿ‪.207:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪78‬‬
www.alukah.net

Cultural criticism
(Vincent.B.Leitch
1992

‫لبدﻡ‬َُٛٛ‫بد إنلٗ انضًب‬ُٛٛ‫مٍ يﺍﻥﺽالص‬ٙ‫ك‬ٚ‫ األير‬ٙ‫ انُقذ األدث‬،‫زؼ‬ٞ‫غذ ى‬ْٞٞ‫ ف‬- 98


‫ ععْخ‬ٚ‫اىيجْعخ األٗىع‬،‫ اىقبٕشح‬،‫ ىيضقبفعخ‬ٚ‫ اىَغيعظ األّيع‬،ٚ‫ع‬ٞ‫ؾ‬ٝ ‫ ٍؾَعذ‬:‫رشعَخ‬
.410 ‫ ؿ‬، 2000
99
-Vincent B. Leitch: Cultural criticism, literary
theory, post structuralism, Columbia University Press ,
1992. 186 pages.

www.alukah.net 79
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Instituting‬‬

‫‪2000‬‬
‫‪2004‬‬ ‫‪1999‬‬
‫‪2000‬‬

‫ﺍﻥُﻕﺫ ﺍﻥﺽقبف‪ ،ٙ‬فـ‪.35-31:‬‬ ‫‪ّ - 100‬جذ اإ اىغزاٍ‪:ٜ‬‬


‫رسَ‪ٛ‬لﺍﻥﻕﺹﻝل‪ٛ‬ذح ٔانقللبرٖء انًخزهل ﻝ ‪ ،‬اىَشمععض‬
‫‪ - 101‬د‪ّ .‬جععذ اإ اىغععزاٍ‪:ٜ‬ﻝﺵ‬
‫اىضقبف‪ ٜ‬اىْشث‪ ،ٜ‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1999‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪80‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 102‬د‪ّ.‬جذ اإ اىغزاٍ‪:ٜ‬ﺍﻥُﻕﺫﺍﻥضقبف‪ٙ‬م ؿ‪.295-294:‬‬


‫ﺹﻕﻝﻝبف‪ ٙ‬أو َقلﻝﺫ‬ ‫عي‪ٞ‬ف‪َ:‬ﻕﻝ‬
‫‪ - 103‬د‪ّ.‬جععذ اإ ٍؾَععذ اىغععزاٍ‪ٗ ٜ‬د‪ّ.‬جععذ اىْجعع‪ ٜ‬افع ﻝﺫ‬
‫أدث‪ٙ‬؟‪ ،‬داس اىفنش‪ ،‬دٍؾق‪ ،‬ع٘س‪ٝ‬خ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2004‬‬
‫ﺍﻥًﻕﻝﺏﺭٌﻡاىعذاس اىْشث‪ٞ‬عخ‬ ‫‪ - 104‬ؽفْبٗ‪ ٛ‬ثْي‪ : ٜ‬يذخم ف‪َ ٙ‬ظر‪ٚ‬خ انُقﺫ ﺍنضقلبف‪ٙ‬‬
‫ىيْيً٘ ّبؽشُٗ‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ّ ،ً2007‬ذد اىقفؾبد‬
‫‪.384‬‬
‫ﺍﻥﺽﻕﻝﻝلبف‪ٙ‬م ٍ‪ٞ‬ش‪ٝ‬ععععذ ىيْؾععععش‬
‫ﻝﻝ ﻝ‬ ‫‪ - 105‬د‪ .‬فععععالػ قْقعععع٘ح‪ :‬ﺭﻝًﻝﻝلبر‪ ٍٚ‬ﻝفلﻝل‪ٙ‬ﻝﺫانُقل‬
‫ٗاىَْيٍ٘بد‪ ،‬اىقبٕشح‪ٍ ،‬قش‪ ،‬اىيجْعخ األٗىع‪ ٚ‬ععْخ ‪ّ .ً2007‬عذد اىقعفؾبد‬
‫‪.194‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪81‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪.‬‬

‫ﺍﻥﺽﻕﻝلبف‪ ،ٙ‬اىَإعغععخ اىْشث‪ٞ‬ععخ‬ ‫ٴﺍﻥُﻕﻝ‬‫انُظر‪ٚ‬ل ﻝﺫ‬


‫‪ٍ - 106‬ؾغععِ عبعععٌ اىَ٘ععع٘‪ :ٛ‬ﻝﺥ‬
‫ىيذساععععبد ٗاىْؾعععش‪ ،‬ث‪ٞ‬عععشٗد‪ ،‬ىجْعععبُ‪ ،‬اىيجْعععخ األٗىععع‪ ٚ‬ععععْخ ‪ّ .ً2005‬عععذد‬
‫اىقفؾبد‪ 196:‬ففؾخ‪.‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪82‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪3‬‬

‫ٴﺍﻥُﻕﺫ ﺍﻥﺽقبف‪،ٙ‬ؿ‪.53:‬‬ ‫‪ٍ - 107‬ؾغِ عبعٌ اىَ٘ع٘‪ :ٛ‬ﺥ‬


‫انُظر‪ٚ‬‬
‫‪ - 108‬د‪ّ.‬جذ اإ اىغزاٍ‪ّ :ٜ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.13:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪83‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪3‬‬

‫‪ - 109‬د‪ّ.‬جذ اىْض‪ٝ‬ض ؽَع٘دح‪ ،‬ﺍﻥﺥﻝﺭ ٴﻁﻱﻝ ٍ ﺍﻥﺯ‪ٛ‬ﻝ ّ‪ :‬ﺩﺭﺍﺹﻝﺥﻑﻝ‪ٙ‬ﺹﻝﻩﻁﺥ ﺍﻥﻝُﺹ‪،‬‬


‫عيغخ ّبىٌ اىَْشفخ ‪ ،298‬اىن٘‪ٝ‬ذ‪ ،2003 ،‬ؿ ‪.351‬‬
‫‪ - 110‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ّ :ٜ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.73:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪84‬‬
www.alukah.net

.75:‫ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ي‬ٝٗ‫غبُ اىش‬ٍٞٗ ّٜ‫عْذ اىجبص‬.‫ د‬- 111


www.alukah.net 85
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪ - 112‬د‪ّ.‬جذ اإ ٍؾَذ اىغزاٍ‪ٗ ٜ‬دّجذ اىْج‪ ٜ‬افي‪ٞ‬ف‪ّ :‬فغٔ‪،‬ؿ‪.24:‬‬


‫‪ - 113‬د‪ّ.‬جذ اإ ٍؾَذ اىغزاٍ‪ٗ ٜ‬د‪ّ.‬جذ اىْج‪ ٜ‬افي‪ٞ‬ف‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.27-26:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪86‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪ - 114‬د‪ّ.‬جذ اإ ٍؾَذ اىغزاٍ‪ٗ ٜ‬د‪ّ.‬جذ اىْج‪ ٜ‬افي‪ٞ‬ف‪ّ :‬فغٔ‪،‬ؿ‪.28-27:‬‬


‫‪ - 115‬د‪ّ.‬جذ اإ ٍؾَذ اىغزاٍ‪ٗ ٜ‬د‪ّ.‬جذ اىْج‪ ٜ‬افي‪ٞ‬ف‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.29-28:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪87‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪ّ - 116‬جذ اإ اىغزاٍ‪ّٗ ٜ‬جذ اىْج‪ ٜ‬افي‪ٞ‬ف‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.29:‬‬


‫‪ - 117‬د‪ّ.‬جذ اإ ٍؾَذ اىغزاٍ‪ٗ ٜ‬د‪ّ.‬جذ اىْج‪ ٜ‬افي‪ٞ‬ف‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.31:‬‬
‫‪ - 118‬د‪ّ.‬جذ اإ ٍؾَذ اىغزاٍ‪ٗ ٜ‬د‪ّ.‬جذ اىْج‪ ٜ‬افي‪ٞ‬ف‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.33:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪88‬‬
www.alukah.net

Cultural studies
1865 1869
1871
1958 1950 1780

34-33.:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ف‬ٞ‫ افي‬ٜ‫ّجذ اىْج‬.‫ ٗد‬ٍٜ‫ّجذ اإ ٍؾَذ اىغزا‬.‫د‬- 119


www.alukah.net 89
www.alukah.net

Cultural criticism
Leitch.Vincent.B
1987

Wayne Booth
Robert Scholes
Hillis Miller

1987
Yale
1983

Janet Wolff
Arthur Asa
Berger

120
-Janet Wolff: On the road again: Metaphors of
travel in cultural criticism, cultural studies, volume7,
Issue 2, 1993.

121
- Arthur Asa Berger: Cultural Criticism: a primer
of key concepts, Sage publications, 1995.
‫ﻝﺥ‬
‫لﻝ‬ٛ‫ﺍﻥضقبف‬
‫ﻝ‬ ‫ﻝﺏ‬
‫ﻝﻝ‬‫ﺽﻝ‬ َ‫ األ‬ٙ‫م راءح ﻝفلﻝل‬ٙ‫ﺍﻥﺽﻕﻝﻝلبف‬
‫ﻝﻝ ﻝ‬ ‫ﺍﻥُﻕﻝ‬
‫ﻝﺫ‬:ٍٜ‫ّجعع عذ اإ اىغععععزا‬.‫ د‬- 122
‫ ععععْخ‬ٚ‫ اىيجْعععخ األٗىععع‬،ُ‫ ىجْعععب‬،‫عععشٗد‬ٞ‫ ث‬،ٜ‫ اىْشثععع‬ٜ‫ﻝﺥﻡاىَشمعععض اىضقعععبف‬‫ﻝﻝ‬
ٛ‫انؼرث‬
.312 ‫ ّذد اىقفؾبد‬.ً2000
www.alukah.net 90
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﺹﻕﻝﻝبف‪ ٙ‬أو َقلﻝﺫ‬ ‫عي‪ٞ‬ف‪َ:‬ﻕﻝ‬


‫‪ - 123‬د‪ّ.‬جععذ اإ ٍؾَععذ اىغععزاٍ‪ٗ ٜ‬دّجععذ اىْجعع‪ ٜ‬افع ﻝﺫ‬
‫ﺃﺩﺙﻝل‪ ،ٙ‬داس اىفنعععش‪ ،‬دٍؾعععق‪ ،‬عععع٘س‪ٝ‬خ‪ ،‬اىيجْعععخ األٗىععع‪ ٚ‬ععععْخ ‪ّ .ً2004‬عععذد‬ ‫ﻝ‬
‫اىقفؾبد‪.224:‬‬
‫ﺍﻥُﺏ ﻝﺫ األدثل‪ ،ٙ‬اىَشمعض اىضقعبف‪ٜ‬‬ ‫‪ - 124‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ :ٜ‬دن‪ٛ‬م‬
‫اىْشث‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ ‪ّ .ً2000‬ذد اىقفؾبد‪.343:‬‬
‫ﺍﻥًﻕﻝﺏﺭٌﻡاىعذاس اىْشث‪ٞ‬عخ‬ ‫‪ - 125‬ؽفْبٗ‪ ٛ‬ثْي‪ : ٜ‬يذخم ف‪َ ٙ‬ظر‪ٚ‬خ انُقﺫ ﺍنضقلبف‪ٙ‬‬
‫ىيْيً٘ ّبؽشُٗ‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ّ ،ً2007‬ذد اىقفؾبد‬
‫‪.384‬‬
‫ﺍﻥﺽﻕﻝﻝلبف‪ٙ‬م ٍ‪ٞ‬ش‪ٝ‬ععععذ ىيْؾععععش‬
‫ﻝﻝ ﻝ‬ ‫‪ - 126‬د‪ .‬فععععالػ قْقعععع٘ح‪ :‬ﺭﻝًﻝﻝلبر‪ ٍٚ‬ﻝفلﻝل‪ٙ‬ﻝﺫانُقل‬
‫ٗاىَْيٍ٘بد‪ ،‬اىقبٕشح‪ٍ ،‬قش‪ ،‬اىيجْعخ األٗىع‪ ٚ‬ععْخ ‪ّ .ً2007‬عذد اىقعفؾبد‬
‫‪.194‬‬
‫ﺍﻥﺽﻕﻝلبف‪ ،ٙ‬اىَإعغععخ اىْشث‪ٞ‬ععخ‬ ‫ٴﺍﻥُﻕﻝ‬‫انُظر‪ٚ‬ل ﻝﺫ‬
‫‪ٍ - 127‬ؾغععِ عبعععٌ اىَ٘ععع٘‪ :ٛ‬ﻝﺥ‬
‫ىيذساععععبد ٗاىْؾعععش‪ ،‬ث‪ٞ‬عععشٗد‪ ،‬ىجْعععبُ‪ ،‬اىيجْعععخ األٗىععع‪ ٚ‬ععععْخ ‪ّ .ً2005‬عععذد‬
‫اىقفؾبد‪ 196:‬ففؾخ‪.‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪91‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪6‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫انضﻝلؼٕد‪ٚ‬خ‬ ‫ﺍﻥُﺽﻝلبا‪ٛ‬خ ﻝ‬
‫ﻝﻝ ﻝ‬ ‫ﻝﺥ‬
‫‪ - 128‬د‪ّ .‬جعععذ اىعععشؽَِ ثعععِ ٍؾَعععذ اىٕ٘عععبث‪ :ٜ‬انرٔا‪ٚ‬‬
‫ٔانًزر‪ٛ‬لراد انضقبف‪ٛ‬ﻝﺥ‪ ،‬اىْيععٌ ٗاإل‪َٝ‬عبُ ىيْؾععش ٗاىز٘ص‪ٝ‬عِ‪ ،‬مفععش اىؾع‪ ، ٞ‬اىيجْععخ‬
‫اىضبّ‪ٞ‬خ ‪ ،ً2010‬ؿ‪.206:‬‬
‫ﻥﻑﻙﻝﻝﺭ‬ ‫ﻝﺏٴﺍﺡ ﻑﻝل‪ ٙ‬ا‬‫ﺽﻝ‬ ‫ﺽﻝلٕ٘‪ :‬ؽلﻝٕﺍﺭ ﺍﻥً‬ ‫ﻝﺫ ﺍﻥُ‬
‫ﻥُﻕﻝ‬ ‫‪ - 129‬د‪َّْٞ .‬ععخ ٕععذ‪ ٛ‬اىَععذغش‪ :ٛ‬ا‬
‫ٔا‪ٜ‬داةم ٍْؾععععع٘ساد فنعععععش‪ ،‬اىشثعععععبه‪ ،‬اىَغعععععشة‪ ،‬اىيجْعععععخ األٗىععععع‪ ٚ‬ععععععْخ‬
‫‪ّ.ً2009‬ذد اىقفؾبد‪ 253:‬ففؾخ‪.‬‬
‫ﺽﻝلبا‪ ٙ‬انؼرثلل‪ ،ٙ‬ؽععشمخ اىْؾععش ٗاىز٘ص‪ٝ‬ععِ‪-‬‬ ‫ﻝﺭﺩ ﺍﻥُ‬
‫ﺽﻝ‬ ‫‪ - 130‬د‪.‬صٕعع٘س مععشاً‪:‬ﺍﻥ‬
‫اىَعععذاسط‪ -‬اىعععذاس اىج‪ٞ‬نعععبء‪ ،‬اىَغعععشة‪ ،‬اىيجْعععخ األٗىععع‪ ٚ‬ععععْخ ‪ّ .ً2004‬عععذد‬
‫اىقفؾبد‪ 199:‬ففؾخ‪.‬‬
‫‪ - 131‬فبىَخ أصسٗ‪ٝ‬و ٗآخشُٗ‪ :‬ياليؼ َضبا‪ٛ‬خ‪ ،‬عيغيخ ٍقبسثبد‪ّ ،‬ؾش اىفْل‪،‬‬
‫اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ّ .ً1987‬ذد اىقعفؾبد‪250 :‬‬
‫ففؾخ‪.‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪92‬‬
www.alukah.net

.42-41:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ف‬ٞ‫ افي‬ٜ‫ ٗدّجذ اىْج‬ٍٜ‫ّجذ اإ ٍؾَذ اىغزا‬.‫ د‬- 132


www.alukah.net 93
www.alukah.net

www.alukah.net 94
www.alukah.net

.53:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ف‬ٞ‫ افي‬ٜ‫ّجذ اىْج‬.‫ ٗد‬ٍٜ‫ّجذ اإ ٍؾَذ اىغزا‬.‫ د‬- 133
www.alukah.net 95
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 134‬د‪ّ.‬جذ اإ ٍؾَذ اىغزاٍ‪ٗ ٜ‬د‪ّ.‬جذ اىْج‪ ٜ‬افي‪ٞ‬ف‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.59:‬‬


‫‪ - 135‬د‪ّ.‬جذ اإ ٍؾَذ اىغزاٍ‪ٗ ٜ‬د‪ّ.‬جذ اىْج‪ ٜ‬افي‪ٞ‬ف‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.60-59:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪96‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪ - 136‬د‪ّ.‬جذ اإ ٍؾَذ اىغزاٍ‪ٗ ٜ‬د‪ّ.‬جذ اىْج‪ ٜ‬افي‪ٞ‬ف‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.64:‬‬


‫‪ - 137‬رشّظ ٕ٘مظ‪ٍ :‬عذخو ئىع‪ ٚ‬اىغع‪َٞٞ‬بء ‪ ،‬يغهلخ ث‪ٛ‬لذ انؾكًﻝﺥ‪،‬اىَغعشة‪،‬‬
‫اىْذد‪ ،5‬اىغْخ اىضبّ‪ٞ‬خ‪ ،‬عْخ ‪ ،ً1987‬ؿ‪120:‬؛‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪97‬‬
www.alukah.net

.176:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٍٜ‫ف ّٗجذ اإ اىغزا‬ٞ‫ افي‬ٜ‫ّجذ اىْج‬.‫ د‬- 138


www.alukah.net 98
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪ -139‬د‪ّ.‬جذ اإ ٍؾَذ اىغزاٍ‪ٗ ٜ‬دّجذ اىْج‪ ٜ‬افي‪ٞ‬ف‪ّ :‬فغٔ‪،‬ؿ‪.55:‬‬


‫‪ - 140‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ّ :ٜ‬فغٔ‪،‬ؿ‪.79:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪99‬‬
www.alukah.net

.47-46:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ف‬ٞ‫ افي‬ٜ‫ ٗدّجذ اىْج‬ٍٜ‫ّجذ اإ ٍؾَذ اىغزا‬.‫ د‬- 141
www.alukah.net 100
www.alukah.net

.76:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ي‬ٝٗ‫غبُ اىش‬ٍٞٗ ّٜ‫عْذ اىجبص‬.‫ د‬- 142


www.alukah.net 101
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪ - 143‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ّ :ٜ‬فغٔ‪،‬ؿ‪.83-82:‬‬


‫‪ - 144‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ّ :ٜ‬فغٔ‪،‬ؿ‪.79:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪102‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 103
www.alukah.net

Jean-Paul Resweber
Une approche interdisciplinaire
9119
La méthode
interdisciplinaire

ِ‫ ٍغععإٗه ّعع‬،ً1941 ‫ ٗىععذ عععْخ‬، ‫جش أعععزبر اىفيغععفخ‬ٝ٘‫ عععبُ ثعع٘ه سٗععع‬- 145
‫ْعشب ثأثؾبصعٔ اىَزّْ٘عخ‬ٝٗ .ٓ‫عخ ثغبٍْعخ اىي٘مغعَج٘س‬ّٞ‫ٍبعزش اىفيغفخ ٗاىْقال‬
،‫ععععععععععععب‬ٞ‫ْ٘ى٘ع‬ٍْٞ٘ٞ‫ اىف‬:‫ ٍضععععععععععععو‬،‫ععععععععععععخ ٍزْععععععععععععذدح‬ٝ‫ ؽقعععععععععععع٘ه فنش‬ٜ‫فعععععععععععع‬
.ٜ‫و اىْفغ‬ٞ‫ ٗاىزؾي‬،‫ب‬ٞ‫ذاغ٘ع‬ٞ‫ٗاىج‬،‫قب‬ٞ‫ي‬ٍّٞ٘‫ٗاىٖش‬
146
-Jean-Paul Resweber: la méthode
interdisciplinaire,PUF,Paris,France,1981;
147
- Rachid Saadi:(Approche interdisciplinaire d'un texte
poétique mystiqie," Tuez-moi mes féaux" de
M.Hallâj),Approches du Texte poétique,publications de
la faculté des lettres et des sciences
Humaines,Oujda,Maroc,10-2010,édition,2010,pp:71-86.
www.alukah.net 104
www.alukah.net

www.alukah.net 105
www.alukah.net

www.alukah.net 106
www.alukah.net

interdisciplinarité

interdisciplinarité
interdisciplinarité hétérogène
intégratrice
Pluridisciplinarité multidisciplinarité
transdisciplinarité interdisciplinarité
Edgar Morin
interdisciplinarité

Pluridisciplinaire
9119 Jean-Paul Resweber

www.alukah.net 107
www.alukah.net

la méthode interdisciplinaire

www.alukah.net 108
www.alukah.net








www.alukah.net 109
www.alukah.net

www.alukah.net 110
www.alukah.net

Jean-Paul Resweber

L'ethnoscénologie

www.alukah.net 111
www.alukah.net

L'ethnoscénologie
Jean-Marie PRADIER
Ethno
(scène) skenos scéno

1995 L'ethnoscénologie
L'ethnomusicologie

Vincennes Saint Denis

Jean Jean-Marie Pradier


Marcel d'Ans André Duvignaud
Françoise Gründ Cherif Khaznadar
Patrice Pavis Gilbert Rouget
Claude Planson
www.alukah.net 112
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Armindo Biao‬‬

‫‪ٝ -148‬ؾشب ّي‪ ٚ‬سئبعخ ٗؽذح اإلصْ٘ع‪ْ٘ٞ‬ى٘ع‪ٞ‬ب داخو ٕزا اىَْٖذ ثزّ٘ظ‬
‫اىْبفَخ اىذمز٘س ٍؾَذ ٍغْ٘د ئدس‪ٝ‬ظ‪.‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪113‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪3‬‬

‫‪L'ethnoscénologie‬‬
‫‪Jean-Marie PRADIER‬‬

‫ﻥﺽﻕﺏﻑﺥ ﺍﻥضٕداَ‪ٛ‬خ‪ٍ ،‬يجْخ عبٍْخ‬


‫‪ّ -149‬بده ؽشث‪ :ٜ‬يؾبٔر دراي‪ٛ‬خ ف‪ ٙ‬ﺍ‬
‫اىخشىً٘‪ ،‬اىغ٘داُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2005‬ؿ‪.5:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪114‬‬
www.alukah.net

L'ethnoscénologie

(Opéra Pékin)

‫ انض‬ٙ‫خ ف‬ٛ‫ يؾبٔر دراي‬:ٜ‫ ّبده ؽشث‬-150


.6-5:‫ ؿ‬،‫خ‬َٛ‫ﻕﺏﻑخ انضٕدا‬
www.alukah.net 115
www.alukah.net



www.alukah.net 116
www.alukah.net


www.alukah.net 117
www.alukah.net


www.alukah.net 118
www.alukah.net

ٌ‫ ؽبف‬:‫ رشعَخ‬،‫ اىغضء األٗه‬،‫ﺥ ﺍﻥًضرػ‬ٛ‫ٕنٕع‬ٛ‫ﺹٕص‬:ْ٘ٞ‫ عبُ دٗف‬-151


‫ عْخ‬ٚ‫ اىيجْخ األٗى‬،‫ب‬ٝ‫ ع٘س‬،‫دٍؾق‬،ٍٜ٘‫ ٗصاسح اىضقبفخ ٗاإلسؽبد اىق‬،ٜ‫عَبى‬
.ً1976
152
-Jean-Marie Pradier : La scène et la fabrique des
corps.Ethnoscénologie du spectacle vivant en Occident,
5e siècle avant J.-C.-18e siècle, Presses universitaires de
Bordeaux, Janvier2000 .
153
- PRADIER J.-M., 1986 (1979), « L’acteur : aspects
de l’apprentissage », Préface de Jean Duvignaud, in :
Actes du colloque Le théâtre, le corps et les sciences de
la vie, Internationale de l’Imaginaire, N°6/7 : 84-96.
154
- Auteurs collectifs : La scène et la terre: Questions
d'ethnosociologie, Internationale de l’Imaginaire,
numero3, Babel, 1999 .
155
- Patrice Pavis : L’Analyse des spectacles,
Paris.Nathan.1996 .
156
- Patrice Pavis : La mise en scène contemporaine,
Armand Colin, 2008 .
157
- Eugenio Barba : L’Archipel du Théâtre, Contrastes
Bonffonnheries, Imprimé à Carcassonne 1982 .
www.alukah.net 119
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ -158‬د‪ٍ .‬ؾَذ ّض‪ٝ‬ضح‪ :‬ﺍإلصالو ٴﺍﻥًضرػ‪ ،‬رشعَخ‪ :‬سف‪ٞ‬ق اىقجبُ‪،‬‬


‫ٍْؾ٘ساد ّ‪ ُ٘ٞ‬اىَقبالد‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1988‬‬
‫‪ -159‬د‪َّ .‬ش ٍؾَذ اىيبىت‪ :‬ياليؼ انًضرؽ‪ٛ‬خ انؼرث‪ٛ‬خ اإلصالي‪ٛ‬خ‪،‬‬
‫ٍْؾ٘ساد داس ا‪ٟ‬فبا اىغذ‪ٝ‬ذح‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1987‬‬
‫‪ -160‬د‪.‬ؽغِ اىَْ‪ :ْٜٞ‬أثؾبس ف‪ ٙ‬ﺍﻥًضرػ انًررث‪ٍْ ،ٙ‬ؾ٘ساد اىضٍِ‪،‬‬
‫اىشثبه‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ عْخ ‪.ً2001‬‬
‫‪ -161‬د‪ .‬ؽغِ اىَْ‪ :ْٜٞ‬ﺍﻥًﺽرػ انًررث‪ ٙ‬ﻱٍ انزسص‪ٛ‬ش إنٗ لُبػﺥ‬
‫ﺍﻥﻑﺭﻉﺥ‪ٍْ ،‬ؾ٘ساد مي‪ٞ‬خ ا‪ٟ‬داة ٗاىْيً٘ اإلّغبّ‪ٞ‬خ‪ٍٖ ،‬ش اىَٖشاص‪ ،‬فبط‪،‬‬
‫‪.ً1994‬‬
‫‪ -162‬د‪.‬ؽغِ اىَْ‪ٚٔ :ْٜٞ‬جقٗ ﺍإلثذاعم ٍْؾ٘ساد اىَشمض اىذٗى‪ ٜ‬ىذساعبد‬
‫اىفشعخ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪.ً2008 ٚ‬‬
‫‪ -163‬د‪.‬ؽغِ اىَْ‪ :ْٜٞ‬ﺍﻥًضرػ‪...‬ﻱﺭﺡ ﺃﺥرٖ‪ ،‬عيغيخ ؽشاُ‪ ،‬اىْذد‪،49:‬‬
‫فجشا‪ٝ‬ش ‪.ً1999‬‬
‫‪ -164‬ؽغِ ثؾشاٗ‪:ٛ‬ﺍﻥًضرػ ﺍنًررث‪ ٙ‬ثؾﺵ ف‪ ٙ‬األلٕل انضٕص‪ٕٛ‬صقبف‪ٛ‬خ‪،‬‬
‫اىَشمض اىضقبف‪ ٜ‬اىْشة‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ‬
‫‪.ً1994‬‬
‫‪ -165‬د‪ّ.‬جذ اإ ؽَ٘د‪ :ٛ‬انضؾ‪ٛ‬ﺥ ٔأ ُؼزٓبﻡ ثؾش ف‪ ٙ‬اناث‪ٛ‬ؾخ ٴﺍﻥًﺽﺥﺭﺡ‬
‫ﺙﺏﻥًﺭﺏﺭﺓﻡ داسر٘ثقبه ىيْؾش‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ‬
‫‪.ً2010‬‬
‫‪ -166‬د‪.‬خبىذ أٍ‪:ِٞ‬ﺍﻥﻑٍ ﺍﻥًضرؽ‪ ٙ‬ٴﺃﺹﻁٕﺭﺡ األلمتيضبؽبد ﺍﻥﺹًﺫ)ﻡ‬
‫ٍْؾ٘ساد اىَشمض اىذٗى‪ ٜ‬ىذساعبد اىفشعخ‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ‪.ً2007 ،‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪120‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ -167‬اىَغن‪ ْٜٞ‬اىقغ‪ٞ‬ش‪ٍ :‬ذخو ئى‪ ٚ‬رْش‪ٝ‬ف اىضقبفخ اىؾْج‪ٞ‬خ ٗدٗسٕب‬


‫اىٍ٘‪ٞ‬ف‪ ، ٜ‬يضرؽ‪ٛ‬خ ؽكب‪ٚ‬خ ﺙٕﻉًؼخ ﺍﻥﻑﺭٴﻁ‪ٍ ،‬يجْخ داس اىْؾش‬
‫اىَغشث‪ٞ‬خ‪ ِّٞ،‬اىغجِ‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2000‬‬
‫فـ‪44-7:‬؛ٗاَّش مزىل‪ :‬اىزشاس ٗاىَغشػ ٗاىضقبفخ اىؾْج‪ٞ‬خ ‪ ،‬ﻱﻍﻩﺥ‬
‫ﺍﻥﻑﺹٕﻝ ﺍألرثؼخ‪ ،‬ى‪ٞ‬ج‪ٞ‬ب‪ّ ،‬ذد‪ 45:‬عْخ ‪ ،ً1991‬ؿ‪.8:‬‬
‫‪ -168‬د‪.‬ؽغِ ‪٘ٝ‬عف‪ :ٜ‬ﺍﻥًﺽﺭػ ٔاألَزرٔثٕنٕع‪ٛ‬بم داس اىضقبفخ ‪ ،‬اىذاس‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2000‬‬
‫‪ -169‬د‪ٍ .‬ؾَذ اىزٖبٍ‪ ٜ‬اىؾشاا‪ :‬يٕص‪ٛ‬قٗ انًٕاع‪ٛ‬ا‪ٍْ ،‬ؾ٘ساد اىضٍِ‪،‬‬
‫اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2010‬‬
‫‪ -170‬د‪ .‬عَ‪ٞ‬و ؽَذاٗ‪ :ٛ‬ﺍﻥًضرػ األيب ‪ٚ‬ر‪ٍْ ،ٙ‬ؾ٘ساد اىضٍِ‪ ،‬اىشثبه‪،‬‬
‫اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2008‬‬
‫‪ -171‬د‪.‬ؽبفٌ اىغذ‪ٝ‬ذ‪ :ٛ‬ف‪ٙ‬ﺍﻥ ﻑٌُٕﺍﻥًشٓذ‪ٚ‬خ‪ ،‬رجش اىضٍبُ‪ ،‬رّ٘ظ‪ ،‬اىيجْخ‬
‫األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2007‬‬
‫‪ -172‬د‪ٍ .‬ؾَ٘د اىَبعش‪:ٛ‬ﻱﺽﺭػ انؼرااش ف‪ ٙ‬ﺭَٕﺵ‪ ،‬داس عؾش ىيْؾش‪،‬‬
‫رّ٘ظ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2008‬‬
‫ﻥﺽﻕﺏﻑﺥﺍﻥﺽٕداَ‪ٛ‬خ‪ٍ ،‬يجْخ عبٍْخ‬ ‫‪ -173‬د‪ّ.‬بده ؽشث‪ :ٜ‬يؾبٔر دراي‪ٛ‬خ ف‪ ٙ‬ﺍ‬
‫اىخشىً٘‪ ،‬اىغ٘داُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2005‬‬
‫‪ -174‬خي‪ٞ‬فٔ أؽَذ ٍؾَذ‪ :‬ﺃنؼﺏﺓ انصج‪ٛ‬خ ف‪ ٙ‬ﺍﻥﺽٕﺩﺍٌ‪ٍ ،‬شمض دساعخ‬
‫اىفيني٘س‪ٍ ،‬قيؾخ اىضقبفخ‪ ،‬اىخشىً٘‪ ،‬ىجْخ ‪.ً1973‬‬
‫ﺍﻥﺝﺭﺭﺏ‪ٍْٖ ،‬ذ اىذساعبد‬ ‫‪ّ -175‬ي‪ ٜ‬اىن٘ء‪ :‬ﺍنًٕص‪ٛ‬قٗ انزقه‪ٛ‬ذ‪ٚ‬خ ف‪ ٙ‬ﻱﻍﺯًﻍ‬
‫األفش‪ٝ‬ق‪ٞ‬خ ٗا‪ٟ‬ع‪ٝ٘ٞ‬خ‪ ،‬عبٍْخ اىخشىً٘‪ ،‬اىغ٘داُ‪ ،‬ىجْخ ‪.ً1983‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪121‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫)‪(spectacle‬‬
‫‪Performance‬‬
‫‪Grotovski‬‬

‫ﺍﻥﻑﻩﻙﻩٕﺭ ف‪ ٙ‬انًضرػ انضٕداَ‪ٍ ،ٙ‬إعغخ أسٗقخ‬‫‪ -176‬د‪ّ.‬ضَبُ عَبه اىذ‪:ِٝ‬‬


‫ىيضقبفخ ٗاىْيً٘‪ ،‬اىخشىً٘‪ ،‬ىجْخ ‪.ً2005‬‬
‫ﻩﻕﺥ)ﻡ انًؼٓذ انؼرث‪ٙ‬‬
‫ﻱﻕﺏﺭﺙﺥ إصُٕص‪ُٕٛ‬نٕع‪ٛ‬ب نهؾ‬‫‪ٍْٖ -177‬ذ ّي‪ :ٜ‬ﺕ َؾٕ‬
‫ر ً‪ٙ‬م‬ ‫ﻱٕ ﻍ‬ ‫اإلصزرار‪ٛ‬غ‪ٛ‬خم‬ ‫نهجؾٕﺱ ٴﺍﻥﺫﺭﺍﺹﺏﺩ‬
‫‪http://www.airssforum.com/f124/t33731.html‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪122‬‬
www.alukah.net

Marcel Mauss

- Marcel Mauss : « Les techniques du corps », journal


178

de Psychologie, n°3-4, 1936.

www.alukah.net 123
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1‬‬

‫‪Féminisme‬‬

‫‪1892‬‬

‫ﻝﺏٴﺍﺡ ﻑﻝل‪ ٙ‬انفكلﻝﺭ‬


‫ﺽﻝ‬‫ﺽﻝلٕ٘‪ :‬ؽلﻝٕﺍﺭ ﺍﻥً‬
‫ﻝﺫ ﺍﻥُ‬
‫ﺍﻥُﻕﻝ‬
‫‪ - 179‬د‪َّْٞ.‬ععخ ٕععذ‪ ٛ‬اىَععذغش‪:ٛ‬‬
‫ٔا‪ٜ‬داةم ٍْؾ٘ساد فنش‪ ،‬سقٌ‪ ،16:‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2009‬ؿ‪.17:‬‬
‫ﻝﺏٴﺍﺡ ﻑﻝل‪ ٙ‬انفكلﻝﺭ‬
‫ﺽﻝ‬‫ﺽﻝلٕ٘‪ :‬ؽلﻝٕﺍﺭ ﺍﻥً‬
‫ﻝﺫ ﺍﻥُ‬
‫ﺍﻥُﻕﻝ‬
‫‪ - 180‬د‪َّْٞ.‬ععخ ٕععذ‪ ٛ‬اىَععذغش‪:ٛ‬‬
‫ٔا‪ٜ‬داةم ؿ‪.18:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪124‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪2‬‬

‫‪George Sand‬‬ ‫‪Madame de Staël‬‬


‫‪Suzanne Voilquin‬‬

‫‪ - 181‬اىخبىععذ م٘سّ‪ٞ‬ي‪ٞ‬ععب‪ :‬اىنفععبػ اىْغعع٘‪ ٛ‬ؽزعع‪ ٚ‬ا‪ .ُٟ‬ىَؾععخ ّععِ اىَْععش‪ٝ‬ز‪ِٞ‬‬


‫اىْغ٘‪ٝ‬خ األّغي٘أٍش‪ٝ‬ن‪ٞ‬خ ٗاىْغ٘‪ٝ‬خ اىفشّغ‪ٞ‬خ ‪.‬ﻱﻍﻩﺥ انطر‪ٚ‬ق‪ ،‬ث‪ٞ‬عشٗد‪ ،‬ىجْعبُ‪،‬‬
‫اىْذد‪ ،2:‬اىغْخ ‪.ً1996‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪125‬‬
www.alukah.net

1941 1882
1938 1927

1986 1908

1949

Gendre Sex

.98:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 182


.99:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 183
www.alukah.net 126
www.alukah.net

1968
1969
1972
1974 1970
1975
1975
1976
1977 1976
1977 1980
1979
1980
1981 1980
1984 1983
1985
1985
1987
1992
2000

.100:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 184


www.alukah.net 127
www.alukah.net

1975

.145:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 185


www.alukah.net 128
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1983‬‬ ‫‪1980‬‬

‫‪1993‬‬
‫‪1991‬‬ ‫‪1986‬‬

‫‪1991‬‬ ‫‪1900 1860‬‬


‫‪1994‬‬
‫‪2006‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪1997‬‬
‫‪2004‬‬ ‫‪1999‬‬
‫‪2009‬‬

‫انؼرثﻝل‪ ،ٙ‬ؽعععشمخ اىْؾعععش ٗاىز٘ص‪ٝ‬عععِ‪-‬‬


‫ﺍﻥُﺽﻝﻝبا‪ ٙ‬ﻝ‬
‫ﻝ‬ ‫ﻝﺭﺩ‬
‫ﻝﻝ‬
‫ﺍﻥﺽ‬ ‫‪ - 186‬د‪.‬صٕععع٘س معععشاً‪:‬‬
‫اىَذاسط‪ -‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2004‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪129‬‬
www.alukah.net

M.Jay

Revolution R

.13:‫ ؿ‬،‫ﺹﺥﻑﺭﺍَﻙﻑٕﺭﺩ‬
‫ﻱﺫﺭ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 187
www.alukah.net 130
www.alukah.net

1937

.200:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ي‬ٝٗ‫غبُ اىش‬ٍٞٗ ّٜ‫عْذ اىجبص‬.‫ د‬:‫ اَّش‬- 188


www.alukah.net 131
www.alukah.net

.206:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 189


.207-206:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 190
www.alukah.net 132
www.alukah.net

T.Bottomore

M.Horkheimer Theodor.Adorno
J.Habermas H.Marcuse
F.Pollock W.Benjamin
Alfred shmidt L.Lowenthal E.Fromm
A.Wellmer C.Offe
F.Neuwmann

.207:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 191


www.alukah.net 133
www.alukah.net

1950

Positivism

.213-212:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 192


www.alukah.net 134
www.alukah.net

1931

.213:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 193


www.alukah.net 135
www.alukah.net

1937

1941

.45-44:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬-194


www.alukah.net 136
www.alukah.net

1968

.83:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 195


.88:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 196
www.alukah.net 137
www.alukah.net

1944

David karter

.188:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 197


.63:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 198
www.alukah.net 138
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1940 1892‬‬

‫‪1934‬‬

‫‪ - 199‬رً٘ ث٘رٍ٘٘س‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.89-88:‬‬


‫ﺩﺙﻝل‪ ،ٙ‬رشعَععخ‪ :‬عععبثش ّقععف٘س‪،‬‬
‫ﺽﻝل‪ٛ‬خ ٔانُقللذ األ‬
‫‪ - 200‬ر‪ٞ‬ععش‪ ٛ‬ئ‪ٝ‬غيزععُ٘‪:‬ﺍﻥًﺏﺭﻙ‬
‫ٍْؾ٘ساد ّ‪ ُ٘ٞ‬اىَقبالد‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬عخ ‪،ً1986‬‬
‫ؿ‪.62:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪139‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1933‬‬

‫‪ -201‬ر‪ٞ‬ش‪ ٛ‬ئ‪ٝ‬غيزُ٘‪:‬ﺍﻥًبركض‪ٛ‬خ ٔانُقذ األدث‪ ،ٙ‬ؿ‪.64-63:‬‬


‫‪ - 202‬رً٘ ث٘رٍ٘٘س‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.52:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪140‬‬
www.alukah.net

1974

.160:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 203


www.alukah.net 141
www.alukah.net

.116:‫ ؿ‬،‫ اىَشعِ اىغبثق‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 204


.125:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 205
www.alukah.net 142
www.alukah.net

1976
1981
1985

.147:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 206


.161-160:‫ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 207
www.alukah.net 143
www.alukah.net

.163-162:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 208


www.alukah.net 144
www.alukah.net

.133:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 209


.136-105:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 210
.207:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 211
www.alukah.net 145
www.alukah.net

Mikhail Bakhtine

www.alukah.net 146
www.alukah.net

Poliphonie/poliphony

"La
J.J. Rousseau Nouvelle Héloise
Choderlos Les Liaisons Dangereuses
de Laclos.

،‫ اىَغعععععشة‬،‫ اىشثعععععبه‬،ُ‫ داس األٍعععععب‬،ٌ‫ب‬ٛ‫ﻝﻝﻝل‬


‫ﻝﻝﺍﻥُﺽﻝ‬
‫ﻝﺥ‬
‫ﻝﻝ‬
‫ نؼج‬:‫ ٍؾَعععععذ ثعععععشادح‬- 212
.ً2003‫ىجْخ‬
www.alukah.net 147
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪ٍٞ - 213‬خبئ‪ٞ‬و ثبخز‪ :ِٞ‬شؼر‪ٚ‬خ دٔ‪ٚ‬ضزفضك‪ ،ٙ‬رشعَخ‪ :‬اىذمز٘س عَ‪ٞ‬و ّقع‪ٞ‬ف‬


‫اىزنش‪ٝ‬زعع‪ ،ٜ‬داسر٘ثقععبه ىيْؾععش‪ ،‬اىععذاس اىج‪ٞ‬نععبء‪ ،‬اىَغععشة‪ ،‬اىيجْععخ األٗىعع‪ ٚ‬عععْخ‬
‫‪ ،ً1986‬ؿ‪.59:‬‬
‫‪ٍٞ -214‬خبئ‪ٞ‬و ثبخز‪ :ِٞ‬شؼر‪ٚ‬خ دٔ‪ٚ‬ضزفضك‪،ٙ‬ؿ‪.88:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪148‬‬
www.alukah.net

Uspenski

1
2

215
-B.Uspenski: Poetics of composition,
traduction.CL.Kahn, Poétique9, 1972, P.10
216
- R.Scholes and R.Kellog: The nature of narrative,
Oxford University Press, 1966, P.276.
www.alukah.net 149
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪ٍٞ - 217‬خبئ‪ٞ‬و ثبخز‪ :ِٞ‬شؼر‪ٚ‬خ دٔ‪ٚ‬ضزفضك‪ ،ٙ‬رشعَخ‪ :‬اىذمز٘س عَ‪ٞ‬و ّقع‪ٞ‬ف‬


‫اىزنش‪ٝ‬زعع‪ ،ٜ‬داسر٘ثقععبه ىيْؾععش‪ ،‬اىععذاس اىج‪ٞ‬نععبء‪ ،‬اىَغععشة‪ ،‬اىيجْععخ األٗىعع‪ ٚ‬عععْخ‬
‫‪.ً1986‬‬
‫‪218‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪M.Bakhtine:Esthétique‬‬ ‫‪et‬‬ ‫‪théorie‬‬ ‫‪du‬‬
‫‪roman,Gallimard,Paris,ED.1978.‬‬
‫ﻝﺥ‪ ،‬داسر٘ثقععبه ىيْؾععش‪ ،‬اىععذاس‬
‫ﺽﻝ ﺍﻥﻩﺭﻝ‬‫ﻝﻑﺥ‬
‫ﺽﻝل‪ٛ‬خٴﻑﻩ‬ ‫‪ٍٞ - 219‬خبئ‪ٞ‬ععو ثععبخز‪:ِٞ‬ﺍﻥًﺏﺭﻙ‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1986‬‬
‫ﺹﺥ ف‪ٙ‬ﺍﻥﻑٍ انرٔاال‪ٙ‬ٴﻥﺭﺯﻝّﻡ‬ ‫‪ - 220‬أ‪.‬ب‪.‬رؾ‪ٞ‬زؾش‪ :ِٝ‬األفكبر ٔاألصهٕة ﺩﺭﺍ‬
‫رشعَععخ‪ :‬د‪.‬ؽ‪ٞ‬ععبح ؽععشاسح‪ٍْ ،‬ؾعع٘ساد ٗصاسح اىضقبفععخ ٗاىفْععُ٘‪ ،‬اىْععشاا‪ ،‬ىجْععخ‬
‫‪.ً1978‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪150‬‬
www.alukah.net

1959

T.Todorov

.396:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 221


.24:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 222
.27:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 223
.30:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 224
.32:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 225
.47:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 226
.54:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 227
.56:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 228
229
-B.Uspenski: Poetics of composition, P.11.
230
- Tzvetan Todorov : Mikhail Bakhtine :Le Principe
dialogique.Seuil.1981.
231
- Julia kristeva: Séméiotiké,pour une
sémanalyse,Seuil,Paris,1969.
www.alukah.net 151
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪ - 232‬د‪.‬ؽَ‪ٞ‬ذ ىؾَذاّ‪ :ٜ‬أصهٕث‪ٛ‬خ انرٔا‪ٚ‬خ‪ٍْ ،‬ؾ٘ساد دساعبد عبه‪ٍ ،‬يجْخ‬


‫اىْغبػ اىغذ‪ٝ‬ذح‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1989‬‬
‫ﻝﺥﻡ داس اىزْْعع٘‪ٝ‬ش ىييجبّععخ ٗاىْؾععش‪ ،‬ث‪ٞ‬ععشٗد‪،‬‬ ‫‪ - 233‬د‪.‬ععع‪ٞ‬ضا قبعععٌ‪:‬ﺙُﻝلبء انرٔا‪ٚ‬ل‬
‫ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1985‬فـ‪.194-177:‬‬
‫ﻝﺉﻩﺥ ﺍﻥُﻕﻝﻝﺫ‪ ،‬ؽععشمخ اىشاثيععخ‪ ،‬اىععذاس‬
‫ﺹﻝ‬ ‫ﺹﻝلئهخ انرٔا‪ٚ‬لﻝﺥ ٴﺃ‬ ‫‪ٍ - 234‬ؾَععذ ثععشادح‪ :‬ﺃ‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1996‬‬
‫‪ّ - 235‬جذ اىؾَ‪ٞ‬ذ ّقبس‪ :‬انرٔا‪ٚ‬خ انًربرث‪ٛ‬خ‪ :‬رؾٕ دﺍﻥﻩﺭﺥٴﺍﻥﺥﻁﺏﺓ‪ ،‬ؽعشمخ‬
‫اىْؾش ٗاىز٘ص‪،ِٝ‬اىَذاسط‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪.ً2000 ٚ‬‬
‫ﻝﺭﺍءﺡ ﻑﻝل‪ ٙ‬خصٕللل‪ٛ‬خ‬ ‫ﻝﺭﺍﺱ‪ :‬ﻝ‬ ‫انؼرث‪ٛ‬ل ٴﺍﻥﺯﻝ‬
‫‪ - 236‬د‪ّ.‬جععذ اإ ؽبٍععذ‪ :ٛ‬انرٔا‪ٚ‬للخ ﻝﺥ‬
‫ﺍﻥﻙﺯﺏﺙﺥ‪ٍ ،‬إعغخ اىْخيخ ىينزبة‪ٗ ،‬عذح‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2003‬‬
‫ﻝﺥﻡ ٍْؾع٘ساد‬ ‫ﺍﻥﻙﺯﺏﺙﺥ ٴﺍﻥﺯُﺏ فل‪ ٙ‬انرٔا‪ٚ‬ﻝﺥ انؼرث‪ٛ‬‬ ‫‪ - 237‬اىؾج‪ٞ‬ت اىذائٌ سث‪:ٜ‬‬
‫ارؾبد مزبة اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪.ً2004 ٚ‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪152‬‬
www.alukah.net

Gadar

Sturae Menippeae

.159-158:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 238


.163:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ -239
.167:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 240
www.alukah.net 153
www.alukah.net

www.alukah.net 154
www.alukah.net

.117:‫ؿ‬،ٔ‫ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 241


.33:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 242
www.alukah.net 155
www.alukah.net

Polyphone

.34:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 243


www.alukah.net 156
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ٍٞ - 244‬خبئ‪ٞ‬و ثبخز‪ّ :ِٞ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.11:‬‬


‫‪ٍٞ - 245‬خبئ‪ٞ‬و ثبخز‪ّ :ِٞ‬فغٔ‪،‬ؿ‪.20-19:‬‬
‫‪ٍٞ - 246‬خبئ‪ٞ‬و ثبخز‪ّ :ِٞ‬فغٔ‪،‬ؿ‪.67:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪157‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 158
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪4‬‬

‫‪ٍٞ - 247‬خبئ‪ٞ‬و ثبخز‪ّ :ِٞ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.11-10:‬‬


‫‪ٍٞ - 248‬خبئ‪ٞ‬و ثبخز‪ّ :ِٞ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.9:‬‬
‫‪ٍٞ - 249‬خبئ‪ٞ‬و ثبخز‪ّ :ِٞ‬فغٔ ‪،‬ؿ‪.111:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪159‬‬
www.alukah.net

Parody stylization
Intertextuality Hybridation Dialogue

www.alukah.net 160
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Hybridation‬‬

‫ﺍﻥﺥﻁﺏ ﺓ ﺍنرٔاا‪ ،ٙ‬رشعَخ‪ٍ :‬ؾَعذ ثعشادح‪ ،‬داس األٍعبُ‪،‬‬


‫‪ٍٞ - 250‬خبئ‪ٞ‬و ثبخز‪:ِٞ‬‬
‫اىشثبه‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ عْخ ‪ ،ً1987‬ؿ‪.54:‬‬
‫‪ٍٞ - 251‬خبئ‪ٞ‬و ثبخز‪:ِٞ‬ﺍﻥﺥﻁﺏﺓ ﺍﻥﺭٴاا‪ ،ٙ‬ؿ‪.108:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪161‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ٍٞ - 252‬خبئ‪ٞ‬و ثبخز‪ّ :ِٞ‬فغٔ ‪ ،‬ؿ‪.303-302:‬‬


‫‪ - 253‬د‪.‬ؽَ‪ٞ‬ذ ىؾَذاّ‪:ٜ‬ﺃﺹهٕث‪ٛ‬خ انرٔا‪ٚ‬خ‪ ،‬ؿ‪.88:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪162‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 254‬ثْغبىٌ ؽَ‪ٞ‬ؼ‪ :‬ﻱﻍٌُٕ انؾكىم داس س‪ٝ‬بك اىش‪ٝ‬ظ‪ ،‬ىْذُ‪.ً1990 ،‬‬


‫ﻝﺥﻡ داس ا‪ٟ‬داة‪ ،‬ث‪ٞ‬ععشٗد‪ ،‬ىجْععبُ‪ ،‬اىيجْععخ األٗىعع‪ٚ‬‬ ‫ﻱﻝ‬‫‪ - 255‬ثْغععبىٌ ؽَعع‪ٞ‬ؼ‪ :‬انؼال‬
‫عْخ ‪.ً1997‬‬
‫ﻝﺏﺩﻡداس اىؾععععشٗا‪،‬اىيجْخ اىشاثْععععخ ‪،‬‬ ‫ﺭﻙﻝﻝ‬
‫انز‪ُٚ‬لﻝل‪ ٙ‬ث ﻝ‬
‫‪ - 256‬عَععععبه اىغ‪ٞ‬يععععبّ‪ :ٜ‬ﻝ‬
‫‪.ً2009‬‬
‫‪ - 257‬أؽَذ ر٘ف‪ٞ‬ق‪ :‬ﻉﺏﺭﺍﺩ أث‪ ٙ‬يٕصٗمٍْؾ٘ساد داس اىقجخ اىضسقعبء‪ ،‬اىيجْعخ‬
‫اىضبّ‪ٞ‬خ‪ ،‬عْخ‪.ً2000‬‬
‫ﻝﻯ‪ ،‬داس اىْؾععش اىَغشث‪ٞ‬ععخ‪ ،‬ىجْععخ‬‫ﻱﻝ ﺙﻝل‪ ٍٛ‬انللٕ دح ٔانؾهل‬
‫‪ - 258‬أؽَععذ اىَ‪ْٞ‬عع‪ :ٜ‬ﻝٍ‬
‫‪ ،ً1976‬ؿ‪.71:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪163‬‬
www.alukah.net

les expressions figées

Ready
mode expressions

.283-282:‫ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ -259


www.alukah.net 164
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪6‬‬

‫ﻱﻕﺏﺭَﺥ‪ ،‬ؽشمخ اىشاثيخ‪ ،‬اىذاس‬


‫‪ - 260‬د‪.‬ع‪ٞ‬ضا قبعٌ‪ :‬رٔا‪ٚ‬بد ػرث‪ٛ‬خم ٔرٔا‪ٚ‬بد‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1997‬ؿ‪.21-20:‬‬
‫ﻱﻕﺏﺭَﺥ‪ ،‬ؿ‪.22:‬‬ ‫‪ - 261‬د‪.‬ع‪ٞ‬ضا قبعٌ‪ :‬رٔا‪ٚ‬بد ػرث‪ٛ‬خم ٔرٔا‪ٚ‬بد‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪165‬‬
www.alukah.net

.80:‫ ؿ‬،ٌ‫ب‬ٛ‫ نؼجخ انُض‬:‫ ٍؾَذ ثشادح‬- 262


www.alukah.net 166
www.alukah.net

Tel Quel Julia kristeva


Intertextualité

.12:‫ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 263


www.alukah.net 167
www.alukah.net

Mikhaïl Bakhtine

Chronotope

Spatio-temporeles

- Mikhaïl Bakhtine: Esthétique et théorie du


264

roman,p:384.
www.alukah.net 168
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪6‬‬

‫‪Seuil‬‬

‫ﻝﺥ‬
‫انًررث‪ٛ‬ﻝ‬
‫ﻝ‬ ‫انرٔا‪ٚ‬ﻝلخ‬
‫ﺍﻥﺭٴﺍﺍﻝل‪ٙ‬ﻝفﻝﻝ‪ ٙ‬ﻝ‬
‫ﻝﺏء ﻝ‬ ‫ﻝﻝ‬
‫ع٘س‪َٜٝ‬ﺍﻥﻑﺽ‬
‫‪ٍ - 265‬ؾَعععذ ٍْ‪ٞ‬عععت اىجعع ‪:‬‬
‫ﻝﺥﻡ ٍْؾعع٘ساد مي‪ٞ‬ععخ ا‪ٟ‬داة ٗاىْيععً٘ اإلّغععبّ‪ٞ‬خ‪ ،‬عبٍْععخ ٍؾَععذ األٗه‪،‬‬ ‫انؾذ‪ٚ‬ضل‬
‫ٗعذح‪ ،‬سقٌ ‪ ،52‬عيغيخ ثؾ٘س ٗدساعبد‪ ،‬سقٌ‪.40 ،15:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪169‬‬
www.alukah.net

.220-219 ،ٔ‫ ّفغ‬:ِٞ‫و ثبخز‬ٞ‫خبئ‬ٍٞ - 266


www.alukah.net 170
www.alukah.net

le) seuil

Temps des crises

‫ﻝﺥﻡ‬
‫ اإلرلبر ٴﺍﻥﺫ ﻥ‬:‫ﺍﻥﺭﺭﺙﻝﺥ‬
ٙ‫ فل‬ٙ‫ﺍﻥﻑﺽﺏء ﺍنرٔاا‬
:َٜٝ‫ت اىج٘س‬ٍْٞ ‫ ٍؾَذ‬- 267
.23-22:‫ؿ‬
www.alukah.net 171
www.alukah.net

www.alukah.net 172
www.alukah.net

Colonial Discoures
and Post – Colonial Théorie

www.alukah.net 173
www.alukah.net

J.Derrida


- … …

.125:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 268


269
- Ashcroft, Bill, Gareth Griffiths, and Helen Tiffin:
The Empire Writes Back: Theory and Practice in
www.alukah.net 174
www.alukah.net

"

Post-Colonial Literatures, Routledge, London and New


York, 1989 ,p: 2.
.92-91:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ي‬ٝٗ‫غبُ اىش‬ٍٞ.‫ ٗد‬ّٜ‫عْذ اىجبص‬.‫ د‬- 270
www.alukah.net 175
www.alukah.net

:‫ ٕزا اىنزبة‬ٜ‫ ٗسدد ٕزٓ األعئيخ ف‬- 271


Deepika Bahri: Introduction to Postcolonial Studies,
Fall 1996. :ُ‫ ٍ٘قِ ثْْ٘ا‬ٚ‫ٗرىل ّي‬

www.emory.edu/English/faculty/bahri.htm

www.alukah.net 176
www.alukah.net

www.alukah.net 177
www.alukah.net

:"

"

www.alukah.net 178
www.alukah.net

"

-

272
- Theory, Practice and the Intellectual:
A Conversation with Abdul R. Jan Mohamed, by S.X.
Goudie, Juvert: A Journal of postcolonial Studies,
published by The College of Humanities and social
sciences, North Carolina State University, Volume 1,
Issue 2, 1997.

www.alukah.net 179
www.alukah.net

10

1978

1983

273
- Said, Edward .Representations of The Intellectual,
Vintage Books, New York, 1996,P: 5.
‫ ٍإعغععخ األثؾععبس‬،‫ععت‬ٝ‫ مَعبه أث٘د‬:‫ﺵﻝﻝﺭﺍ ﻡ رشعَععخ‬
‫ﺍ ﺹﺯ‬:‫ذ‬ْٞ‫ ئدٗاسد عع‬- 274
.ً2005 ‫ اىيجْخ اىغبثْخ عْخ‬، ُ‫ ىجْب‬،‫شٗد‬ٞ‫ ث‬،‫خ‬ٞ‫اىْشث‬
.127:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 275
www.alukah.net 180
www.alukah.net

.39-38:‫ ؿ‬، ‫ﺍ ﺹﺯﺵﺭﺍ‬:‫ذ‬ْٞ‫ ئدٗاسد ع‬- 276


www.alukah.net 181
www.alukah.net

.41:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ‬ْٞ‫ ئدٗاسد ع‬- 277


www.alukah.net 182
www.alukah.net

David Karter

.57:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ‬ْٞ‫ ئدٗاسد ع‬- 278


.126:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ داف‬- 279
www.alukah.net 183
www.alukah.net

"

.92:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ي‬ٝٗ‫غبُ اىش‬ٍٞ .‫ ٗد‬ّٜ‫عْذ اىجبص‬.‫ د‬- 280


www.alukah.net 184
www.alukah.net

"
Bhabha, Homi

1994

‫ اىؾععَبه‬ٚ‫و ٍ٘عععٌ اىٖغععشح ئىعع‬ٞ‫ اىشِؽــــــــــــععـ‬ََٙٗ‫ َّـععـذ‬:‫ دٍٗععخ‬ٛ‫ععش‬ٞ‫ خ‬- 281


، "‫خ "ٍــب ثْـــذ االعزَْبس‬ٝ‫َّٗش‬
http://www.ibn-rushd.org/forum/Adwa-al-Raheel.htm

282
- Bhabha, Homi K.: Locations of Culture:
Discussing Post-Colonial Culture. London: Routledge,
1996.
- Nation and Narration. New York:
Routledge, 1990.
- Of Mimicry and Man: The
Ambivalence of Colonial Discourse ,October 28
(1984.33-125 :
- The Postcolonial Critics Homi
Bhabha Interviewed by David Bennett and Terry Collits,
Arena 96 (1991): 47-63.

www.alukah.net 185
www.alukah.net

Gayatri Chakravorty Spivak

1988

.128-127:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 283


284
- Spivak ,Gayatri Chakravorty .A Critique of
Postcolonial Reason: Toward a History of the
Vanishing Present, Cambridge, MA: Harvard UP, 1999.
.128:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 285
.128:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 286
www.alukah.net 186
www.alukah.net

1983
1981

1985

Frantz Fanon

1961

.94:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ي‬ٝٗ‫غبُ اىش‬ٍٞ .‫ ٗد‬ّٜ‫عْذ اىجبص‬.‫ د‬-287


www.alukah.net 187
www.alukah.net

Aimé
1950 Césaire
1970 Kwame Nkrumah

Robert JC Young
1991

،‫ داس اىْع٘دح‬،‫زلٕر٘م اىَغيعذ األٗه‬ٛ‫لٕاٌ يؾًﻝﺫ انف‬ٚ‫ د‬:ٛ‫زع٘س‬ٞ‫ ٍؾَذ اىف‬- 288
.ً1972 ‫ عْخ‬ٚ‫ اىيجْخ األٗى‬،ُ‫ ىجْب‬،‫شٗد‬ٞ‫ث‬
www.alukah.net 188
www.alukah.net

289
-Franz Fanon: Les Damnés de la Terre de la
terre,première édition: 1961,p:145.
.93:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ي‬ٝٗ‫غبُ اىش‬ٍٞ .‫ ٗد‬ّٜ‫عْذ اىجبص‬.‫ د‬-290
www.alukah.net 189
www.alukah.net

www.alukah.net 190
www.alukah.net

New Historicism
1990 1970

1
www.alukah.net 191
www.alukah.net

1987

Stephen Greenblatt
1990

.148:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 291


.149-148:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 292
www.alukah.net 192
www.alukah.net

www.alukah.net 193
www.alukah.net

New 1990 1970


Criticism

1993
1980 1970

Stephen Greenblatt

www.alukah.net 194
www.alukah.net

Stephen Greenblatt

.45:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ي‬ٝٗ‫غبُ اىش‬ٍٞٗ ّٜ‫عْذ اىجبص‬.‫ د‬- 293


.45:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ي‬ٝٗ‫غبُ اىش‬ٍٞٗ ّٜ‫عْذ اىجبص‬.‫ ّقال ِّ د‬- 294
www.alukah.net 195
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪3‬‬

‫‪4‬‬

‫‪ - 295‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ّ :ٜ‬فغٔ‪،‬ؿ‪.45:‬‬


‫‪ - 296‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ّ :ٜ‬فغٔ‪،‬ؿ‪.46:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪196‬‬
www.alukah.net

Jurgen Pieters

Stephen 6
Greenblatt

.46:‫ ؿ‬،ٔ‫ّفغ‬:ٜ‫ي‬ٝٗ‫غبُ اىش‬ٍٞٗ ّٜ‫عْذ اىجبص‬.‫ د‬- 297


298
-Jurgen Pieters: " Moments of Negotiation: The New
Historicism of Stephen Greenblatt", Amsterdam
University Press, 2002, P: (25) .
www.alukah.net 197
www.alukah.net

Stephen Greenblatt

Michel Foucault

1978
Clifford Geertz
Louis Montrose

Catherine Gallagher
Jonathan Dollimore

www.alukah.net 198
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪5‬‬

‫"‬

‫"‬

‫‪ - 299‬د‪ٝ‬ف‪ٞ‬ذ مبسرش‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.149:‬‬


‫‪ - 300‬د ‪ّ.‬جذ اىغالً ؽ‪َٞ‬ش ‪ :‬ف‪ ٙ‬صٕصل‪ٕٛ‬نٕع‪ٛ‬ب انخطلبﺓ‪ .‬ﻱﻝٍ صٕصل‪ٕٛ‬نٕع‪ٛ‬ب‬
‫ﺹﻝل‪ٕٛ‬نٕع‪ٛ‬ب انفؼلﻝﻡ‪ ،‬اىؾععجنخ اىْشث‪ٞ‬ععخ ىثثؾععبس ٗ اىْؾععش‪-‬‬
‫ﺍﻥﺯًﻝلضالد انللٗ ﺹٕ‬
‫ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ، ٚ‬ؿ ‪.369:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪199‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 301‬د‪ٝ‬ف‪ٞ‬ذ مبسرش‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.149:‬‬


‫‪ - 302‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ّ :ٜ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.46-45:‬‬
‫‪ - 303‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ّ :ٜ‬فغٔ‪،‬ؿ‪.47:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪200‬‬
www.alukah.net

Plagiat

www.alukah.net 201
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪2‬‬

‫ﺽﻝﻝل‪ًٕٛٛ‬نٕع‪ٛ‬ب‪ ،،‬رشعَععععخ ّجععععذ اىغععععالً ثْْجععععذ‬


‫‪ - 304‬سٗالُ ثععععبسد‪:‬ﺩﺭﺱ ﺍﻥ ﻝ‬
‫اىْبى‪ ،ٜ‬داس ر٘ثقبه‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬ىجْخ ‪ ،ً1985‬ؿ‪.63:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪202‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 203
www.alukah.net

8
9

métatexte 10

11

www.alukah.net 204
www.alukah.net

12

13

14

15

16

www.alukah.net 205
www.alukah.net

1949
.

Aesthetic

www.alukah.net 206
www.alukah.net

New Aesthetic
Theory
2003

.151:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 305


www.alukah.net 207
www.alukah.net

2000
1997 2000

.188:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ رً٘ ث٘رٍ٘٘س‬- 306


www.alukah.net 208
www.alukah.net

www.alukah.net 209
www.alukah.net

Material Cultural
Raymond Henry Williams
Jonathan Dollimore

Abrams

:
.

،‫يش‬ٝ٘‫ فععف٘اُ اىؾعع‬:‫ رشعَععخ‬، ‫ععخ‬ٞ‫ععخ اىضقبف‬ٝ‫ اىَبد‬:‫ آثشاٍععض‬.‫ ارععؼ‬. ٛ‫ آ‬- 307
.ً2010 ‫ ٍبسط‬24‫ األسثْبء‬،‫ اىْشاا‬،َٜ‫ٍ٘قِ سق‬،‫خ‬ٚ‫يٕ غ انغًٕٓر‬
www.alukah.net 210
www.alukah.net

Eagleton Terry

.150:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 308


www.alukah.net 211
www.alukah.net

Michel Foucault

1977

Abrams

.149:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 309


.150:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 310
www.alukah.net 212
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪311‬‬

‫‪4‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫‪ -311‬آ‪ . ٛ‬ارؼ‪ .‬آثشاٍض‪ :‬اىَبد‪ٝ‬خ اىضقبف‪ٞ‬خ ‪ ،‬األسثْبء‪ٍ 24‬بسط ‪.ً2010‬‬


‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪213‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Aliénation‬‬

‫‪4‬‬

‫‪5‬‬

‫‪ - 312‬ث‪ٞٞ‬ش ص‪َٝ‬ب‪:‬ﺍﻥُﻕﺫ ا عزًلبػ‪ ،ٙ‬داس اىفنعش ىيذساععبد ٗاىْؾعش ٗاىز٘ص‪ٝ‬عِ‪،‬‬


‫رشعَخ‪ّ :‬ب‪ٝ‬ذح ىيف‪،ٜ‬اىقبٕشح‪ٍ ،‬قش‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬ععْخ ‪،ً1991‬ؿ‪-27 :‬‬
‫‪.28‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪214‬‬
www.alukah.net

1920 1952 1866


1947 1921

: ‫ش‬ٞٞ‫ ث‬- 313


.30-29 :‫ؿ‬،ٙ‫َب ﺍﻥُﻕذ ا عزًبػ‬ٝ‫ص‬
.29 :‫ؿ‬،ِ‫ ّفظ اىَشع‬:‫َب‬ٝ‫ش ص‬ٞٞ‫ ث‬- 314
www.alukah.net 215
www.alukah.net

Raymond Henry Williams


1980
1958
1974
www.alukah.net 216
www.alukah.net

1977

1977

.354 :‫ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬:‫َب‬ٝ‫ش ص‬ٞٞ‫ ث‬- 315


www.alukah.net 217
www.alukah.net

Michael Bristol

Eagleton Terry

Allen Jonathan Dollimore


Sinfield

Louis Althusser
1965
1968

.151-150:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 316


.248 :‫ ؿ‬،ٔ‫ّفغ‬: ‫َب‬ٝ‫ش ص‬ٞٞ‫ ث‬- 317
.150:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 318
.346:‫ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬: ‫َب‬ٝ‫ش ص‬ٞٞ‫ ث‬- 319
www.alukah.net 218
www.alukah.net

Pierree Bourdieu

Richard Hoggart

.364:‫ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬:‫َب‬ٝ‫ش ص‬ٞٞ‫ ث‬- 320


www.alukah.net 219
www.alukah.net

www.alukah.net 220
www.alukah.net

Jauss Izer
M.Charles R.Barthes U.Eco
Raymond Mahieu Todorov
Otten Stanly Fish F.Hallyn
R.Escarpit

1960
1980

Postmodernisme

www.alukah.net 221
www.alukah.net

Edgar Allen Poe


Valery CH.Baudlaire
322

.191-190:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ّٜ‫ ٗعْذ اىجبص‬ٜ‫ي‬ٝٗ‫غبُ اىش‬ٍٞ.‫ د‬-321


322
- Paul Valéry : OEUVRES.ed.Pléade.Paris.
www.alukah.net 222
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Wolf‬‬
‫‪Yves Chevel‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ -323‬د‪ٍٞ.‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ٗ ٜ‬عْذ اىجبصّ‪ّ :ٜ‬فغٔ‪،‬ؿ‪.191:‬‬


‫عذ‪ٚ‬ل ﻥ ﺙﻝﻝﺫﺍﻉ‬
‫عًبن‪ٛ‬لﺍ ﻑﺯﻝ ﻝﺭﺍﻱﻝﻝٍ ﺃﻉﻝلم َظر‪ٚ‬لﻝخ ﻝﺫﺡ‬
‫‪ -324‬د‪ّ.‬عع٘اه ثْجععشإ‪ :ٌٞ‬ﻝﺥ‬
‫ﺽﻝلرؽ‪ ،ٙ‬داس األٍععبُ‪ ،‬اىشثععبه‪ ،‬اىيجْععخ األٗىعع‪ٍ2009 ٚ‬ععِ فععـ‪-128:‬‬ ‫ﺍﻥً‬
‫‪.142‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪223‬‬
www.alukah.net

S.FREUD

ADLER YOUNG
Ch.BAUDOUIN
MARTHE ROBERT

Jean Bellemin-Noël

- Jean Bellemin-Noël: Le texte et l'avant-texte: Les


325

brouillons d'un poème de Milosz, Paris: Larousse,


1972.
www.alukah.net 224
www.alukah.net

1975

1967

.89:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬-326


www.alukah.net 225
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ -327‬د‪ٝ‬ف‪ٞ‬ذ مبسرش‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.90:‬‬


‫‪ -328‬د‪ٝ‬ف‪ٞ‬ذ مبسرش‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.91-90:‬‬
‫َظر‪ٚ‬ﺍﻥﻕﻝﻝﺭﺍءﺡ‪ ،‬رشعَععخ‪ّ :‬جععذ اىععشؽَِ‬ ‫‪ -329‬سٗالُ ثععبسد ٗآخععشُٗ‪:‬ﻝﻝﺏﺩ‬
‫ثعععّ٘ي‪ ،ٜ‬داس اىؾععع٘اس‪ ،‬اىالدق‪ٞ‬عععخ‪ ،‬عععع٘س‪ٝ‬خ‪ ،‬اىيجْعععخ األٗىععع‪ ٚ‬ععععْخ ‪،ً2003‬‬
‫ؿ‪.90:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪226‬‬
www.alukah.net

Hillis Miller Paul De man


Geoffrey Hartmann Harold Bloom
Yale

Robert Escarpit

www.alukah.net 227
www.alukah.net

،‫ﻝﺥﻡ ٍْؾعع٘ساد اىغبٍْععخ‬


‫ل‬ٛ‫ﺹﻝلبد األدث‬
‫ﻝﺏْﻅ ﺍﻥﺫﺭﺍ‬
‫ يُل‬ٙ‫ﻑﻝل‬
:‫ِ اىعع٘اد‬ٞ‫ ؽغعع‬.‫ د‬-330
.79:‫ ؿ‬،1985 ‫خ عْخ‬ّٞ‫ اىيجْخ اىضب‬،‫اىَغشة‬
331
- J.LEENHARDT et P.JOZA: LIRE LA
LECTURE,Lasycomore,Paris,1982.
www.alukah.net 228
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Roman Ingarden‬‬

‫‪ -332‬سٗالُ ثبسد ٗآخشُٗ‪َ :‬ظر‪ٚ‬بد انقراءح‪ ،‬ؿ‪.88:‬‬


‫ﻝﺥ ٴﺹل‪ًٛٛ‬بء األدة‪ ،‬اىعذاس اىْشث‪ٞ‬عخ‬
‫‪ّ -333‬جذ اى٘اؽذ اىَشاثو‪ :‬ﺍﻥضل‪ًٛٛ‬بء انؼبي‬
‫ىيْيً٘ ّبؽشُٗ ٍْٗؾ٘ساد االخعزالب‪ ،‬ث‪ٞ‬عشٗد‪ ،‬ىجْعبُ‪ ،‬اىيجْعخ األٗىع‪ ٚ‬ععْخ‬
‫‪ ،ً2010‬ؿ‪.180:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪229‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫ﻝﺭﺍءﺡ‪ ،‬داس اىْؾععش عغعع٘س‪ٗ ،‬عععذح‪،‬‬


‫ﺹﻝل‪ٛ‬كٕنٕع‪ٛ‬خ انقل‬‫‪ -334‬د‪ٍ.‬ؾَععذ ٍش‪ْٝ‬عع‪:ٜ‬‬
‫اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2007‬ؿ‪.117:‬‬
‫‪ -335‬سٗالُ ثبسد‪ :‬درس انض‪ًٕٛٛ‬نٕع‪ٛ‬ب‪ ،‬ؿ‪.87-83:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪230‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1965‬‬

‫‪1979‬‬

‫‪1978‬‬

‫‪ -336‬سٗالُ ثبسد‪ّ :‬فغٔ‪،‬ؿ‪.87 :‬‬


‫ﻝﺥ‪ّ :‬جععذ اىععشؽَِ ثععّ٘ي‪ ،ٜ‬داس‬
‫األصلﺍﻥًﻑﺯﻝلٕػم ررعًﻝ‬
‫‪ -337‬أٍجشىعع٘ ئ‪ٝ‬نعع٘‪:‬ﻝﺭ‬
‫اىؾ٘اس‪ ،‬اىالرق‪ٞ‬خ‪ ،‬ع٘س‪ٝ‬خ‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ عْخ ‪.ً2001‬‬
‫‪ -338‬سٗالُ ثبسد ٗآخشُٗ‪َ :‬ظر‪ٚ‬بد انقراءح‪ ،‬ؿ‪.11:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪231‬‬
www.alukah.net

Charles Michel
1977

.95-94:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬-339


340
-Charles Michel:Rhétorique de la
lecture,Paris,Seuil,1977.
www.alukah.net 232
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫ﺹﻝل‪ًٛٛ‬بء األ ﺩﺓ‪ ،‬ؿ‪-178:‬‬


‫ﻱﻝﻝﺥ ٴ‬
‫ﺽﻝل‪ًٛٛ‬بء انؼب‬
‫‪ّ -341‬جععذ اى٘اؽععذ اىَععشاثو‪ :‬ﺍﻥ‬
‫‪.179‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪233‬‬
www.alukah.net

1978

.92:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬-342


www.alukah.net 234
www.alukah.net

.149:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ُٗ‫ سٗالُ ثبسد ٗآخش‬-343


www.alukah.net 235
www.alukah.net

1977

.93:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬-344


www.alukah.net 236
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1980‬‬

‫‪‬‬

‫عذ‪ٚ‬ل ﻥ ﺙﻝﻝﺫﺍﻉ‬
‫عًبن‪ٛ‬لﺍ ﻑﺯﻝ ﻝﺭﺍﻱﻝﻝٍ ﺃﻉﻝلم َظر‪ٚ‬لﻝخ ﻝﺫﺡ‬
‫‪ -345‬د‪ّ.‬عع٘اه ثْجععشإ‪ :ٌٞ‬ﻝﺥ‬
‫ﺍﻥًضرؽ‪ ،ٙ‬ؿ‪.130:‬‬
‫‪ -346‬د‪ٝ‬ف‪ٞ‬ذ مبسرش‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.94-93:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪237‬‬
www.alukah.net

T.Todorov

sociocritique 

Raymond
Mahieu

.36-35:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ُٗ‫ سٗالُ ثبسد ٗآخش‬- 347


www.alukah.net 238
www.alukah.net

Claude Duchet

F.Gaillard

.64-63:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ُٗ‫ سٗالُ ثبسد ٗآخش‬-348


.72:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ُٗ‫ سٗالُ ثبسد ٗآخش‬-349
www.alukah.net 239
www.alukah.net

.75-74:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ِ اى٘اد‬ٞ‫ ؽغ‬.‫ د‬-350


.75:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ِ اى٘اد‬ٞ‫ ؽغ‬.‫ د‬-351
www.alukah.net 240
www.alukah.net

www.alukah.net 241
‫‪www.alukah.net‬‬

‫…‬

‫‪3‬‬

‫‪1982‬‬

‫‪ -352‬اىغعع‪ٞ‬ذ ‪ٝ‬ععظ‪ :‬انزؾه‪ٛ‬لﻝﻡ ﺍ ﻉﺯًﻝلبػ‪ ٙ‬نل ﻝ ﺩﺓ‪ٍ ،‬نزجععخ األّغيعع٘ اىَقععش‪ٝ‬خ‪،‬‬


‫اىقبٕشح‪ٍ ،‬قش‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1970‬‬
‫‪ -353‬د‪.‬ععَ‪ٞ‬ش ؽغعبص‪ :ٛ‬اىزفغع‪ٞ‬ش اىغ٘عع‪٘ٞ‬ى٘ع‪ ٜ‬ىؾع‪ ُ٘ٞ‬اىققعخ اىققع‪ٞ‬شح ‪،‬‬
‫ﻱﻍﻩﺥﻑﺹٕﻝﻡ ٍقش‪ّ ،‬ذد أغغيظ عْخ ‪.ً1982‬‬
‫ﻝﻝﺥ ٴﺍنزسٔ‪ٚ‬لللم‪ ،‬داس ر٘ثقعععبه ىيْؾعععش‪،‬‬‫‪ -354‬د‪ّ .‬جعععذ اىفزعععبػ م‪ٞ‬ي‪ٞ‬يععع٘‪ :‬انؾكب‪ٚ‬ل‬
‫اىذاساىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1988‬‬
‫‪ -355‬د‪ّ .‬جعذ اىفزعبػ م‪ٞ‬ي‪ٞ‬يع٘‪ :‬األدةٴﺍﻥﺭﺭﺍﺙﻝﺥﻡ داس اىيي‪ْٞ‬عخ‪،‬ث‪ٞ‬شٗد ‪ ،‬ىجْعبُ‪،‬‬
‫اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ ‪. ً1983‬‬
‫ﻝﺭﺍءﺡ ٔرٕن‪ٛ‬لذ انذ نﻝﺥ‪ ،‬اىَشمعض اىضقعبف‪ ٜ‬اىْشثعع‪،ٜ‬‬ ‫‪ -356‬د‪ .‬ؽَ‪ٞ‬عذ ىؾَعذاّ‪:ٜ‬ﺍﻥﻕ‬
‫اىذاساىج‪ٞ‬نبء‪،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2003‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪242‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪3‬‬

‫ﻝﻝﻝﻡ‪ ،‬اىَشمعععععععض اىضقعععععععبف‪ٜ‬‬‫ﻝﻝ‬


‫ﻝﻝ‬
‫ﻝﻝﻝل‪ٔ ٙ‬انزسٔ‪ٚ‬‬
‫ﻝﻝﻝ‬
‫ﻥﺯﻩﻕ‬‫‪ -357‬د‪ٍ .‬ؾَعععععععذ ٍفزعععععععبػ‪ :‬ﺍ‬
‫اىْشث‪،ٜ‬اىذاساىج‪ٞ‬نبء‪،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1994‬‬
‫ﻝﺥﻡ ٍْؾعععع٘ساد‬ ‫ﻝﻝ‬
‫ﺹﻝﻝلبد األدث‪ٛ‬ل‬
‫ﻝﺏْﻅ ﺍﻥﺫﺭﺍ ﻝ‬‫ﻝﻝ‬
‫ﻑﻝﻝل‪ ٙ‬يُل‬
‫‪ -358‬د‪ .‬ؽغعععع‪ ِٞ‬اىعععع٘اد ‪ :‬ﻝ‬
‫اىغبٍْخ‪،‬اىذسا اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ‪ ،‬عْخ ‪.ً1985‬‬
‫عذ‪ٚ‬ل ﻥ ﺙﻝﻝﺫﺍﻉ‬ ‫عًبن‪ٛ‬لﺍ ﻑﺯﻝ ﻝﺭﺍﻱﻝﻝٍ ﺃﻉﻝلم َظر‪ٚ‬لﻝخ ﻝﺫﺡ‬ ‫‪ -359‬د‪ّ.‬عع٘اه ثْجععشإ‪ :ٌٞ‬ﻝﺥ‬
‫ﺍﻥًضرؽ‪ ،ٙ‬داس األٍبُ‪ ،‬اىشثبه‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪.ً2009 ٚ‬‬
‫‪ -360‬د‪ .‬ؽغ‪ ِٞ‬اى٘اد ‪ّ :‬فغٔ‪،‬ؿ‪.80:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪243‬‬
www.alukah.net

.81:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬: ‫ِ اى٘اد‬ٞ‫ ؽغ‬.‫ د‬- 361


www.alukah.net 244
www.alukah.net

Theory of sexual
oriontation

www.alukah.net 245
www.alukah.net

2000 1900

www.alukah.net 246
www.alukah.net

1976

1917 1916 1905


1905

.135:‫ ؿ‬،ٔ‫ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 362


.136:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬-363
www.alukah.net 247
www.alukah.net

1976

1991

David karter

.137:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 364


www.alukah.net 248
www.alukah.net

1995

1980

1975

1988

.137:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 365


.137:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 366
www.alukah.net 249
www.alukah.net

1992

.139:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 367


www.alukah.net 250
www.alukah.net

1991

1991

Histoire de la sexualité
1976

.141-140:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 368


.140:‫ ؿ‬،‫ اىَشعِ اىغبثق‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 369
www.alukah.net 251
www.alukah.net

Jean Tennessee Williams


Peter Orlovski Genet
Michel Joe Orton
Roland Barthes Foucault
Francis Julian Beck
Yves Saint Laurent Bacon
Guy Pierre Bergé
Hocquenghem

www.alukah.net 252
www.alukah.net

Critical Race Theory

www.alukah.net 253
www.alukah.net

La négritude

www.alukah.net 254
www.alukah.net

Aimé Léopold Sédar Senghor


1950 Césaire
1970 Kwame Nkrumah

René Maran Léon Gontran Damas


Jean Price Mars

negroness

،‫ داس اىْع٘دح‬،‫زلٕر٘م اىَغيعذ األٗه‬ٛ‫لٕاٌ يؾًﻝﺫ انف‬ٚ‫ د‬:ٛ‫زع٘س‬ٞ‫ ٍؾَذ اىف‬- 370
.ً1972 ‫ عْخ‬ٚ‫ اىيجْخ األٗى‬،ُ‫ ىجْب‬،‫شٗد‬ٞ‫ث‬
www.alukah.net 255
www.alukah.net

1985

David
karter

Hybridation

.143:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 371


.144-143:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬-372
www.alukah.net 256
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1993‬‬

‫‪ - 373‬د‪ٝ‬ف‪ٞ‬ذ مبسرش‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.144:‬‬


‫‪ - 374‬د‪ٝ‬ف‪ٞ‬ذ مبسرش‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.144:‬‬
‫‪ - 375‬د‪ٝ‬ف‪ٞ‬ذ مبسرش‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.145:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪257‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 258
www.alukah.net

www.alukah.net 259
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ٍ - 376‬ؾَذ اىؾغْبٗ‪:ٛ‬ﻑ‪ ٙ‬األدة ٔاألدة اإلصالي‪ٙ‬م اىَنزت اإلعالٍ‪، ٜ‬‬


‫ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬داس َّبس‪َّ ،‬بُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪.ً19866 ٚ‬‬
‫‪ - 377‬د‪.‬ئدس‪ٝ‬ظ اىْبق٘س‪ :ٛ‬ض‪ٛ‬خ اإلصالو ٔانشؼر‪ ،‬داس اىْؾش اىَغشث‪ٞ‬خ‪،‬‬
‫اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬ثذُٗ ربس‪ ٝ‬ىييجْخ‪.‬‬
‫‪ - 378‬د‪ٗ.‬ى‪ٞ‬ذ ققبة ٗد‪ٍ.‬شصٗا ثِ رْجبك‪ :‬إشكبن‪ٛ‬خ األ ﺩﺓ اإلصالي‪ ،ٙ‬داس‬
‫اىفنش‪ ،‬دٍؾق‪ ،‬ع٘س‪ٝ‬ب ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2009‬‬
‫‪ - 379‬د‪ّ.‬جذ اىشؽَِ ؽ٘ىؼ‪ :‬ف‪ ٙ‬انشؼر اإلصالي‪ ٙ‬ﺍﻥًؼبلر‪ٍ ،‬نزجخ‬
‫اىيبىت‪ٗ ،‬عذح‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2010‬‬
‫‪ - 380‬د‪.‬اىؾغِ ث٘رج‪ٞ‬ب‪ :‬ﺍﻥًُٓﻅ اإلصالي‪ ٙ‬ف‪ ٙ‬رٔا‪ٚ‬خﺍﻥﺯﺭﺍﺱ األدث‪ٔ ٙ‬رذٔ‪،ّ ُٚ‬‬
‫اىَيجْخ ٗاى٘ساقخ اى٘ىْ‪ٞ‬خ‪ٍ ،‬شامؼ‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2008‬‬
‫‪ 381‬د‪ٍ.‬ؾَذ أؽَذ ؽَذُٗ‪َ :‬ؾٕ َظر‪ٚ‬خ ﻥ ﺩﺓ ﺍإلصالي‪ ،ٙ‬ئفذاساد اىَْٖو‪،‬‬
‫عذح‪ ،‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1986‬‬
‫‪ٍ - 382‬ؾَذ ئقجبه ّشٗ‪ :ٛ‬عًبن‪ٛ‬ﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىَنزجخ اىغيف‪ٞ‬خ‪ ،‬اىذاس‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ ‪.ً1986‬‬
‫‪ 383‬د‪ّ.‬ي‪ ٜ‬اىغض‪ :ٛ٘ٝ‬ﻱ ﺫﺥﻡ إنٗ ﺍﻥًُٓﻅ اإلصالي‪ ٙ‬ف‪ٙ‬ﺍﻥُﻕﺫ األدث‪ ،ٙ‬دّ٘ح‬
‫اىؾق‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىْذد اىغبدط‪.ً2000 ،‬‬
‫‪ - 384‬د‪ّ .‬غ‪ٞ‬ت اىن‪ٞ‬الّ‪ :ٜ‬ﻱﺫﺥﻡ إنٗ األدة ﺍإلصالي‪ ،ٙ‬مزبة األٍخ‪ ،‬قيش‪،‬‬
‫ّذد ‪ٕ1407، 14‬ـ‪.‬‬
‫‪ - 385‬د‪ّ .‬جذ اىجبعو ثذس‪:‬ﻱﻕﺫﻱﺥ نُظر‪ٚ‬خ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬داس اىَْبسح‪،‬‬
‫عذح‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ،ٚ‬عْخ ‪.ً1986‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪260‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1‬‬

‫‪ -386‬د‪ .‬ؽغِ األٍشاّ‪ :ٜ‬اإلعالٍ‪ٞ‬خ ف‪ ٜ‬اىؾْش اىَْبفش ثبىَغشة ‪،‬‬


‫ﻱُﺵ ٕﺭﺍﺩ كه‪ٛ‬خ ا‪ٜ‬داة ٔانؼهٕو اإلَضبَ‪ٛ‬خ‪ّ ،‬ذٗح ع٘اّت ٍِ األدة ف‪ٜ‬‬
‫اىَغشة األقق‪ ،ٚ‬عيغيخ ّذٗاد ٍْٗبٍشاد‪ ،‬سقٌ ‪ ،8‬عْخ ‪ٗ ،ً1984‬عذح‪،‬‬
‫اىَغشة‪ ،‬ؿ‪.144-143 :‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪261‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫"‬

‫‪ -387‬د‪ّ .‬غ‪ٞ‬ت اىن‪ٞ‬الّ‪ :ٜ‬ﻱﺫﺥﻡ إنٗ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬مزبة األٍخ‪ ،‬قيش‪،‬‬
‫ّذد ‪، 14‬ؿ‪.32:‬‬
‫‪ٍ -388‬ؾَذ قيت‪ :‬ﻱُٓﻅﺍﻥﻑٍ اإلصالي‪ ،ٙ‬داس اىؾشٗا‪ ،‬اىيجْخ اىضبىضخ‪،‬‬
‫‪ ،ً1960‬ؿ‪.6 :‬‬
‫‪ -389‬د‪.‬ؽغِ األٍشاّ‪ّ :ٜ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.144 :‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪262‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 263
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ - 390‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ :ٜ‬دن‪ٛ‬مﺍﻥُﺏ ﺫ األدث‪ ،ٙ‬اىَشمض اىضقبف‪ٜ‬‬


‫اىْشث‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ ‪ ،‬عْخ ‪.ً2000‬ؿ‪.20-19:‬‬
‫‪ّ - 391‬غ‪ٞ‬ت اىن‪ٞ‬الّ‪ :ٜ‬اإلصالي‪ٛ‬خ ٴﺍﻥًﺍﺍْﺕ األدث‪ٛ‬خ‪ٍ ،‬إعغخ اىشعبىخ‪،‬‬
‫ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬ىجْخ ‪.ً1987‬‬
‫‪- 392‬أّ٘س اىغْذ‪ :ٛ‬ﺍإلصالي‪ٛ‬خَﻅﺏﻭ ﻱﻍﺯًﻍ ٴﻱُٓﻅ ؽ‪ٛ‬بح‪ ،‬د‪ ،ُ.‬اىقبٕشح‪،‬‬
‫ٍقش‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1979‬‬
‫‪ -393‬د‪.‬ؽغِ األٍشاّ‪ّ :ٜ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.144:‬‬
‫‪ -394‬اَّش د‪َّ.‬بد اىذ‪ ِٝ‬خي‪ٞ‬و‪ٍ :‬الؽَبد ؽ٘ه اىُْ٘ األدث‪ٗ ٜ‬اىَنَُ٘‬
‫ﺍﻥًﺵﻙﺏﺡ‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىْذد‪ ،4:‬عْخ ‪ ،ً1984‬ؿ‪.38:‬‬ ‫ٗاىَزٕت ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪264‬‬
www.alukah.net

.146‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ّٜ‫ ؽغِ األٍشا‬-395


www.alukah.net 265
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 396‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ :ٜ‬دن‪ٛ‬م انُب ذ األدث‪ ،ٙ‬ؿ‪.19:‬‬


‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪266‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪3‬‬

‫‪‬‬

‫‪،‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪ -397‬د‪ّ .‬جذ اىجبعو ثذس‪:‬ﻱﻕﺫﻱﺥ نُظر‪ٚ‬خ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬داس اىَْبسح‪،‬‬


‫عذح‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ،ٚ‬عْخ ‪ ،1986‬ؿ‪.46:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪267‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪ -398‬اىْشث‪ ٜ‬ثِ عيُ٘‪ :‬ﻉﺫﺍﻝٴﺹﻍﺏﻝ‪ٍ ،‬يجْخ اىَْبسب ثبىشثبه‪ ،‬اىيجْخ‬


‫األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1986‬ؿ‪.64 :‬‬

‫ﺹًﺏﺭّ‪ ،‬داس‬
‫‪ٍ -399‬ؾَذ ؽغِ أثش‪ٝ‬غؼ‪ :‬األدة ﺍإلصالي‪ :ٙ‬ﺃﻝٕﻥّ ٴ‬
‫اىجؾ‪ٞ‬ش‪َّ ،‬بُ‪ ،‬األسدُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ،1992 ، ٚ‬ؿ‪.108:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪268‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪4‬‬

‫‪‬‬

‫ﺏﺡﻡ‬
‫‪ - 400‬د‪ .‬ؽغِ األٍشاّ‪ّ :ٜ‬ؾ٘ صقبفخ ثبّ‪ٞ‬خ‪ :‬اىخقبئـ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ ﺍﻥًﺵﻙ‬
‫ٗعذح‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىْذد‪ ،ً1986ّ٘ٞ٘ٝ ،6ٗ5‬اىغْخ ‪ ،2‬فـ‪.11-1:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪269‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 270
www.alukah.net

1996
76 55

64 2002

www.alukah.net 271
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪67‬‬
‫‪2010‬‬
‫‪64‬‬
‫‪45‬‬
‫‪16‬‬
‫‪2010‬‬
‫‪11‬‬

‫‪2000‬‬
‫‪44‬‬ ‫‪2009‬‬
‫‪79‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪‬‬

‫‪َّ - 401‬بد اىذ‪ ِٝ‬خي‪ٞ‬و‪:‬ف‪ٙ‬ﺍﻥُﻕﺫ ﺍإلصالي‪ ٙ‬انًؼبلر‪ٍ ،‬إعغخ اىشعبىخ‪،‬‬


‫ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬ثذُٗ رؾذ‪ٝ‬ذ ىزبس‪ ٝ‬اىيجْخ‪.‬‬
‫‪َّ - 402‬بد اىذ‪ ِٝ‬خي‪ٞ‬و‪ :‬ﻑٕضٗ انؼبنﻯ ف‪ ٙ‬ﺍﻥًضرػ انررث‪ ٙ‬انًؼبلﺭ‪،‬‬
‫ٍإعغخ اىشعبىخ‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬ثذُٗ رؾذ‪ٝ‬ذ ىزبس‪ ٝ‬اىيجْخ‪.‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪272‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ّ - 403‬غ‪ٞ‬ت اىن‪ٞ‬الّ‪ :ٜ‬ﻱﺫﺥﻡ إنٗ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬مزبة األٍخ‪ ،‬قيش‪،‬‬
‫اىْذد‪ ،14:‬عْخ ‪.ً1987‬‬
‫‪ّ - 404‬غ‪ٞ‬ت اىن‪ٞ‬الّ‪ :ٜ‬ؽٕل ﺍﻥًضرػ اإلصالي‪ٍ،ٙ‬إعغخ اىشعبىخ‪،‬ث‪ٞ‬شٗد‪،‬‬
‫ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ عْخ ‪.ً1987‬‬
‫‪ - 405‬ؽنَذ فبىؼ‪ّ :‬ؾ٘ ٍغشػ ئعالٍ‪ٍْ ٜ‬بفش ‪ ،‬اىغضء األٗه‪،‬ﻱﻍﻩﺥ‬
‫ًﺵﻙﺏﺡﻡ اىَغشة‪ ،‬اىغْخ األٗى‪ ،ٚ‬اىْذد‪ٍ ،4:‬بسط ‪ ،ً1985‬ؿ‪99:‬؛‬ ‫ﺍﻥ‬
‫ًﺵﻙﺏﺡﻡ اىْذد اىخبٍظ ٗاىغبدط‪ ،‬اىغْخ اىضبّ‪ٞ‬خ‪،‬‬ ‫ٗاىغضء اىضبّ‪ ،ٜ‬ﺍﻥ‬
‫‪ ،ً1986ّ٘ٞ٘ٝ‬ؿ‪.80:‬‬
‫‪ٍ - 406‬ؾَذ ّض‪ٝ‬ضح‪ :‬اإلصالو ٴﺍﻥًضرػ‪ ،‬رشعَخ‪ :‬سف‪ٞ‬ق اىقجبُ‪ٍْ ،‬ؾ٘ساد‬
‫ّ‪ ُ٘ٞ‬اىَقبالد‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1988‬‬
‫‪ - 407‬د‪َّ .‬ش ٍؾَذ اىيبىت‪ :‬ياليؼ انًضرؽ‪ٛ‬خ انؼرث‪ٛ‬خ اإلصالي‪ٛ‬خم‬
‫ٍْؾ٘ساد داس ا‪ٟ‬فبا اىغذ‪ٝ‬ذح ثبىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ٚ‬‬
‫عْخ‪.ً1987‬‬
‫‪ - 408‬د‪.‬عَ‪ٞ‬و ؽَذاٗ‪ ٍِ :ٛ‬أعو َّش‪ٝ‬خ ئعالٍ‪ٞ‬خ عذ‪ٝ‬ذح ‪،‬ﻱﻍﻩﺥﺍﻥﻑﺭ ﺏٌ‪،‬‬
‫اىَغشة‪ ،‬اىْذد‪ ،ً2010 ،64:‬فـ‪.65-53:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪273‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ّ -409‬ضح ٍْ‪ٞ‬ش‪ٍ :‬ذ‪ْٝ‬خ اىض‪ٝ‬زُ٘ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬


‫اىْذد‪ٕ1428 ،55:‬ـ‪ ،‬ؿ‪.83-80:‬‬
‫‪ٗ -410‬ى‪ٞ‬ذ ققبة‪ :‬اىٖ‪َٞ‬بُ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪،18:‬‬
‫‪ ،‬ؿ‪.47-45 :‬‬
‫‪ٗ -411‬ى‪ٞ‬ذ ققبة‪ :‬ؽذ‪ٝ‬ش اىيؾَبد األخ‪ٞ‬شح ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ٕ1431 ،66:‬ـ‪ ،‬اىَ٘اقف ىغْخ ‪ ،ً2010‬ؿ‪.80-78 :‬‬
‫‪ -412‬أؽَذ أث٘ ؽبٗس‪ :‬فغيبه عج‪ٞ‬ييخ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬
‫اىْذد ‪ ،42:‬ؿ‪.89-84 :‬‬
‫‪ -413‬أؽَذ أث٘ ؽبٗس‪ :‬أث٘ ؽْ‪ٞ‬فخ اىَْْبُ ٗاىن‪ٞ‬به ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد ‪ٕ1429 ،58:‬ـ‪ ،‬اىَ٘اقف ىغْخ ‪ ،ً2008‬ؿ‪.79-76 :‬‬
‫‪ّ -414‬ضاس عبىٌ ثبؽَ‪ٞ‬ذ‪ :‬مّ٘٘ا أٍبٍ‪ٕ ٜ‬زٓ اىَشح ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ٕ1430 ،64:‬ـ‪ ،‬اىَ٘اقف ىغْخ ‪ ،ً2009‬ؿ‪.95-94 :‬‬
‫‪ -415‬أؽَذ ّي‪ ٜ‬ثبمض‪ٞ‬ش‪ :‬أفنو اىَْو ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬
‫اىْذد‪ ،63:‬ؿ‪.84:‬‬
‫‪ -416‬أؽَذ ّي‪ ٜ‬ثبمض‪ٞ‬ش‪ :‬اىذّ٘ح اىَغزغبثخ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،1:‬ؿ‪.70-65:‬‬
‫‪ -417‬أؽَذ ّي‪ ٜ‬ثبمض‪ٞ‬ش‪ :‬اىَؾشك األٗه ‪ ،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،21:‬ؿ‪. 78-74:‬‬
‫‪ -418‬أؽَذ ّي‪ ٜ‬ثبمض‪ٞ‬ش‪ :‬ىج‪ٞ‬ل اىيٌٖ ىج‪ٞ‬ل ‪ ،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة ﺍإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،2:‬ؿ‪. 75-70:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪274‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ -419‬أؽَذ ّي‪ ٜ‬ثبمض‪ٞ‬ش‪ :‬مغ٘ح اىْ‪ٞ‬ذ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬


‫اىْذد‪ ،24:‬ؿ‪.58-56:‬‬
‫‪ -420‬أؽَذ ّي‪ ٜ‬ثبمض‪ٞ‬ش‪ :‬ئٍبً َّ‪، ٌٞ‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬
‫‪ٕ1417‬ـ‪ ، ً1996،‬اىْذد‪ ،63:‬ؿ‪.71-68:‬‬
‫‪ -421‬أؽَذ ّي‪ ٜ‬ثبمض‪ٞ‬ش‪ ٍِ :‬قذس اإ‪ ٍِ ...‬قذس اإ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة‬
‫اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،04:‬ؿ‪.67-65:‬‬
‫‪ -422‬أؽَذ ّي‪ ٜ‬ثبمض‪ٞ‬ش‪ :‬اىؾبّش ٗاىشث‪ ، ِٞ‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،05:‬ؿ‪.92-88:‬‬
‫‪ -423‬أؽَذ ّي‪ ٜ‬ثبمض‪ٞ‬ش‪ٗ :‬اد‪ ٛ‬اىغجبُ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬
‫اىْذد‪ ،13:‬ؿ‪.53-50:‬‬
‫‪ -424‬أؽَذ ّي‪ ٜ‬ثبمض‪ٞ‬ش‪ :‬ققش ف‪ ٜ‬اىغْخ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ٕ1430 ،‬ـ‪ ،ً2009 ،‬اىْذد‪ ،61:‬ؿ‪.91-86:‬‬
‫‪ - 425‬ئثشإ‪ ٌٞ‬ؽَبدح‪ٍ :‬قْت ثِ َّ‪ٞ‬ش ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،62:‬ؿ‪.88:‬‬
‫‪ٍ -426‬ؾَذ سفْذ صّغ‪ٞ‬ش‪ّ :‬جذ اإ ثِ ؽزافخ اىغَٖ‪، ٜ‬ﻱﻍﻩﺥ األدة‬
‫اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ٕ1431 ،‬ـ‪ ،ً210 ،‬اىْذد‪ ،32:‬ؿ‪.88-84:‬‬
‫‪ٍ -427‬ؾَذ سفْذ صّغ‪ٞ‬ش‪ّ :‬شط فيغي‪، ْٜٞ‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ٕ1431 ،‬ـ‪ ،ً210 ،‬اىْذد‪ ،65:‬ؿ‪.93-90:‬‬
‫‪َّ -428‬بد اىذ‪ ِٝ‬خي‪ٞ‬و‪ :‬اىْج٘س ‪ ،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬
‫اىْذد‪ٕ1415 ،03:‬ـ‪ ،ً1994/‬ؿ‪.71-65:‬‬
‫‪ّ -429‬ي‪ ٜ‬ؽيق‪ :‬رس‪ٝ‬خ ثْنٖب ٍِ ثْل‪ٗ :‬الدح أؽَذ ثِ ؽْجو ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ‬
‫األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،ً1995 /1416،‬اىْذد‪ ،61:‬ؿ‪.27-24:‬‬
‫‪ٍ -430‬ؾَذ ّبده عي‪َٞ‬بُ‪ٍ :‬شمجخ اىزق٘‪، ٙ‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،ً1995 /1416 ،‬اىْذد‪ ،61:‬ؿ‪.67-66:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪275‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ -431‬خ‪ٞ‬ش‪ ٛ‬اىغ‪ٞ‬ذ ئثشإ‪ :ٌٞ‬االثِ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬


‫‪ ،ً1995 /1416‬اىْذد‪ ،61:‬ؿ‪.85-84 :‬‬
‫‪٘ٝ -432‬عف ّجذ اىز٘اة‪ :‬األع‪ٞ‬ش ‪ ،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬
‫‪ ،ً1996 /1417‬اىْذد‪ ،61:‬ؿ‪.58-71 :‬‬
‫‪ٍ -433‬ؾَذ اىؾغْبٗ‪ :ٛ‬أال ٍِ ‪ٝ‬ؾزش‪ ٛ‬عٖشا ثًْ٘ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة‬
‫اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ٕ1426 ،47:‬ـ‪ ،ً2005،‬ؿ‪. 93-90 :‬‬
‫‪ٍ -434‬ؾَذ اىؾغْبٗ‪ :ٛ‬مغخ ف‪ٍ ٜ‬ذ‪ْٝ‬خ اىشقخ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،07:‬ؿ‪. 61-58 :‬‬
‫‪ٍ -435‬ؾَذ اىؾغْبٗ‪ :ٛ‬اىؾْ‪ٞ‬ف‪ٞ‬خ ٗاى٘فبء ‪ ،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة ﺍإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،50:‬ؿ‪.68 :‬‬
‫‪ّ٘ -436‬اه ٍْٖ‪ : ٚ‬اىؾبّش ٗاىغ٘قخ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ ‪،‬‬
‫اىْذد‪ ،52:‬ؿ‪.76 :‬‬
‫‪ّٞ -437‬بص‪ ٙ‬ثشّغ‪ : ٜ‬اىققبؿ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ ‪،‬‬
‫اىْذد‪ ،49:‬ؿ‪.84 :‬‬
‫‪ -438‬فبىؼ ٍؾَذ اىَي‪ٞ‬ش‪ :ٛ‬أمبّّ٘‪ ، ٜ‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ٕ1426 ،17:‬ـ‪ ،ً2005 ،‬ؿ‪.54-44:‬‬
‫‪ -439‬فبىؼ ٍؾَذ اىَي‪ٞ‬ش‪ :ٛ‬ى‪ٞ‬يخ دٍؾق ‪ ،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ٕ1426 ،45:‬ـ‪ ،ً2005 ،‬ؿ‪.87-78:‬‬
‫‪ -440‬عَ‪ٞ‬و ؽَذاٗ‪ :ٛ‬ىِ رقً٘ ؽشة اىجغ٘ط ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ٕ1429 ،59:‬ـ‪ ،ً2008،‬ؿ‪.64-62:‬‬
‫‪ّ -441‬غ‪ٞ‬ت فبمو‪ :‬رٗ اى٘ؽبػ األع٘د ‪ ،‬رشعَخ‪:‬اىذمز٘سح ٍبعذح ٍخي٘ب‪،‬‬
‫يغهخ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ٕ1417 ،14:‬ـ‪ ،‬ؿ‪.35-28:‬‬
‫‪ٍ -442‬ؾَذ ٍشاػ‪ :‬اىفبسط اىالؽق ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬
‫اىْذد‪ٕ1422 ،29:‬ـ‪ ،ً2008 ،‬ؿ‪.76-74:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪276‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ -443‬غبص‪ٍ ٛ‬خزبس ىي‪َٞ‬بد‪ٗ :‬ف‪ٞ‬خ أث‪ ٜ‬أ‪٘ٝ‬ة األّقبس‪، ٛ‬ﻱﻍﻩﺥ األد ﺓ‬


‫اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ٕ1428 ،15:‬ـ‪ ،ً2007،‬ؿ‪.95-92 :‬‬
‫‪ -444‬غبص‪ٍ ٛ‬خزبس ىي‪َٞ‬بد‪ّ٘ :‬دح اىخْغبء ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ٕ1428 ،56:‬ـ‪ ،ً2007،‬ؿ‪.81-76 :‬‬
‫‪ -445‬غبص‪ٍ ٛ‬خزبس ىي‪َٞ‬بد‪ :‬اىؾٖبدح ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ ﺍألدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬
‫اىْذد‪ ،،33:‬ؿ‪.79-76 :‬‬
‫‪ -446‬غبص‪ٍ ٛ‬خزبس ىي‪َٞ‬بد‪ٍ :‬بى‪ٗ ...ٜ‬عْ‪ٞ‬ذ ثِ عج‪ٞ‬ش ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األد ﺓ‬
‫اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،،46:‬ؿ‪.87-84 :‬‬
‫‪ٍ -447‬ؾَ٘د ٍؾَذ مؾ‪ٞ‬يخ‪ :‬ثبئِ اىؾنَخ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ٕ1427 ،53:‬ـ‪ ،ً2007،‬ؿ‪.89-84 :‬‬
‫‪ -448‬ئثشإ‪ّ ٌٞ‬جذ اىؾَ‪ٞ‬ذ‪ٍَ :‬بى‪ٞ‬ل ىيج‪ ، ِٞ‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،05:‬ؿ‪.72-70:‬‬
‫‪ -449‬ف‪ٞ‬قو ‪٘ٝ‬عف غَش‪ :ٛ‬اىشمب ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬
‫اىْذد‪ ،20:‬ؿ‪.49-46:‬‬
‫‪ّ -450‬ي‪ٍ ٜ‬ؾَذ اىغش‪ٝ‬ت‪ :‬اىَنبفأح ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬
‫اىْذد‪ ،25:‬ؿ‪.74-72:‬‬
‫‪ّ -451‬ي‪ٍ ٜ‬ؾَذ اىغش‪ٝ‬ت‪ :‬اىشؤ‪ٝ‬ب اىقبدقخ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،36:‬ؿ‪.62-60:‬‬
‫‪ّ -452‬ي‪ٍ ٜ‬ؾَذ اىغش‪ٝ‬ت‪ :‬اىشمب ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬
‫اىْذد‪ ،23:‬ؿ‪.26-24:‬‬
‫‪ٍ -453‬قيف‪ ٚ‬ؽ‪ٞ‬ذس‪ :‬اىغالً اىقذٗا ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪،‬‬
‫اىْذد‪ ،23:‬ؿ‪.50-48:‬‬
‫‪ -454‬عَ‪ٞ‬ؼ عشؽبُ ‪ :‬أ‪ٝ‬بً ‪ٝ‬ن‪ٞ‬ئٖب اإلعالً ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،31:‬ؿ‪.916-86:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪277‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪٘ٝ -455‬عف ٗغي‪ٞ‬غ‪ :ٜ‬رغش‪ٝ‬جخ عْفش اىي‪ٞ‬بس ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬


‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،37:‬ؿ‪. 88-86:‬‬
‫‪ّ -456‬جذ اىفزبػ عَل‪ :‬ؽز‪ ٚ‬ال رخغش ‪ٝ‬ب أث‪، ٜ‬ﻱﻍﻩﺥ األدة ﺍإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،38:‬ؿ‪.87-82:‬‬
‫‪ّ -457‬بده ثبّبَّخ‪ّ :‬ي‪ ٚ‬أع٘اس اىقغيْي‪ْٞٞ‬خ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة ﺍإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،39:‬ؿ‪. 91-90:‬‬
‫‪ّ -458‬الء ؽغْ‪ ٜ‬اىَض‪ :ِٝ‬اىف٘ص اىَْ‪ ، ٌٞ‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،40:‬ؿ‪.95-90:‬‬
‫‪ٍ -459‬ؾَذ ّي‪ ٜ‬ثذٗ‪ : ٛ‬اىؾنبسح اىغ٘داء ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة ﺍإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،41:‬ؿ‪.92-90:‬‬
‫‪ٍ -460‬ؾَ٘د ٍؾَذ ميض‪ّ٘ :ٛ‬س اإل‪َٝ‬بُ ‪ ،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ ،،48:‬ؿ‪.83-82 :‬‬
‫‪ -461‬عَ‪ٞ‬ش ّي‪ٞ‬خ‪ٍ :‬بىٌ ‪ٝ‬نزجٔ اىغبؽٌ ‪ ،‬ﻱﻍﻩﺥ األدة اإلصالي‪،ٙ‬‬
‫اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىْذد‪ٕ57،1429:‬ــ‪ ،ً2008،‬ؿ‪.110-108 :‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪278‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫…‬

‫‪ - 462‬د‪َّ.‬بد اىذ‪ ِٝ‬خي‪ٞ‬و‪:‬ﺍﻥُﻕﺫ اإلصالي‪ ٙ‬انًؼبلﺭﻡ ٍإعغخ اىشعبىخ‪،‬‬


‫ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ ‪.ً1981‬‬
‫‪ - 463‬د‪َّ.‬بد اىذ‪ ِٝ‬خي‪ٞ‬و‪ :‬يؾبٔ د عذ‪ٚ‬ذح ف‪ٙ‬ﺍﻥُﻕﺫ اإلصالي‪ٍ ،ٙ‬إعغخ‬
‫اىشعبىخ‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1981‬‬
‫‪ - 464‬د‪ّ.‬غ‪ٞ‬ت اىن‪ٞ‬الّ‪ :ٜ‬ﻱﺫﺥﻡ إنٗ األدة ﺍإلصالي‪ ،ٙ‬مزبة األٍخ‪ ،‬اىْذد‪:‬‬
‫‪ ،14‬اىيجْخ األٗى‪ٕ1407 ٚ‬ـ‪.‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪279‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ٴﺍﻥًﺍﺍْﺕ األدث‪ٛ‬خ‪ٍ ،‬إعغخ اىشعبىخ‪،‬‬ ‫‪ّ - 465‬غ‪ٞ‬ت اىن‪ٞ‬الّ‪ :ٜ‬اإلصالي‪ٛ‬خ‬


‫ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬ىجْخ ‪.ً1987‬‬
‫ﺕﻑﺏ األدة اإلصالي‪ٍ ،ٙ‬إعغخ اىشعبىخ‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪،‬‬ ‫‪ - 466‬د‪ّ.‬غ‪ٞ‬ت اىن‪ٞ‬الّ‪:ٜ‬‬
‫ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1985‬‬
‫‪ٍ - 467‬ؾَذ قيت‪ :‬ﻱُ ٓﻅﺍﻥﻑٍ اإلصالي‪ ،ٙ‬داس اىؾشٗا‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪،‬‬
‫اىيجْخ اىخبٍغخ‪.ً1981 ،‬‬
‫ﻥﺯﺹٕﺭ اإلصالي‪ٙ‬ٴﻱﻕٕﻱﺏﺭّ‪ ،‬داس اىؾشٗا‪،‬‬ ‫‪ٍ - 468‬ؾَذ قيت‪:‬ﺥﺹﺏﺍﺹ ﺍ‬
‫ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ اىغبثْخ ‪.ً1980‬‬
‫‪ - 469‬د‪ٍ.‬ؾَذ اىؾغْبٗ‪ :ٛ‬ف‪ ٙ‬األدة ٔاألدة اإلصالي‪ٙ‬م اىَنزت اإلعالٍ‪،ٜ‬‬
‫ث‪ٞ‬شٗد ‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬ىجْخ ‪.ً1986‬‬
‫‪ّ - 470‬جذ اىشؽَِ سأفذ اىجبؽب‪َ :‬ؾٕ ﻱﺍْﺕﺇﺹالي‪ ٙ‬ف‪ ٙ‬األدة ٴﺍﻥُﻕﺫ‪،‬‬
‫عبٍْخ اإلٍبً ٍؾَذ ثِ عْ٘د‪ ،‬اىش‪ٝ‬بك‪ ،‬ىجْخ ‪.ً1985‬‬
‫‪ - 471‬فبىؼ آدً ث‪ٞ‬ي٘‪ :‬ﻱٍ ضب‪ٚ‬ب األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬داس اىَْبسح ىيْؾش‪ ،‬عذح‪،‬‬
‫اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1985‬‬
‫ﺕﻑﺏ شؼرﺇﺹالي‪ ٙ‬يؼبلر‪ٍ ،‬إعغخ اىشعبىخ‪،‬‬ ‫‪ - 472‬ؽنَذ فبىؼ‪َ :‬ؾٕ‬
‫ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬ىجْخ ‪.ً1979‬‬
‫ﻱﻕﺫﻱﺥﻥُظر‪ٚ‬خ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬داس اىَْبسح ىيْؾش‪،‬‬ ‫‪ّ - 473‬جذ اىجبعو ثذس‪:‬‬
‫عذح‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1985‬‬
‫‪ - 474‬د‪ .‬عْذ أث٘ اىشم‪ :ٚ‬األدة اإلصالي‪ ٙ‬ض‪ٛ‬خ ٴﺙُﺏءﻡ ّبىٌ اىَْشفخ‪،‬‬
‫عذح‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1983‬‬
‫‪ - 475‬أعبٍخ ‪٘ٝ‬عف ؽٖبة‪َ :‬ؾٕ ﺃﺩﺓ إصالي‪ ٙ‬يؼبلر‪ ،‬داس اىجؾ‪ٞ‬ش ‪َّ ،‬بُ‪،‬‬
‫األسدُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1985‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪280‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 476‬د‪.‬ؽيَ‪ٍ ٜ‬ؾَذ اىقبّ٘د‪ :‬ﺍﻥٕﺍ ؼ‪ٛ‬خ اإلصالي‪ٛ‬خ ف‪ ٙ‬رٔا‪ٚ‬ﺏﺩ َغ‪ٛ‬ت‬


‫انك‪ٛ‬الَ‪ ،ٙ‬داس اىجؾ‪ٞ‬ش‪َّ ،‬بُ‪ ،‬األسدُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1996‬‬
‫‪ٍ -477‬ؾَذ ئقجبه ّشٗ‪ : ٛ‬عًبن‪ٛ‬خ األدة اإلصالي‪ ، ٙ‬اىَنزجخ اىغيف‪ٞ‬خ‪ ،‬اىذاس‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ،ٚ‬عْخ ‪.ً1986‬‬
‫‪ٍ -478‬ؾَذ صسٗق‪ :ٜ‬انخصٕل‪ٛ‬بد ﺍنفُ‪ٛ‬خ ٔاناُْ‪ٛ‬خ ف‪ ٙ‬شؼر ؽضٍ‬
‫األيراَ‪ٙ‬م ٍإعغخ اىْخيخ ىينزبة‪ٗ ،‬عذح‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪.ً2002 ٚ‬‬
‫‪ -479‬د‪ّ.‬ي‪ ٜ‬اىغض‪ٝ‬ض‪ :ٛ‬ﻱﺫﺥﻡ إنٗ ﺍﻥًُٓﻅ اإلصالي‪ ٙ‬ف‪ٙ‬ﺍﻥُﻕﺫ األدث‪ ،ٙ‬اىْذد‬
‫اىغبدط‪ ،‬مزبة دّ٘ح اىؾق‪ ،‬ىجْخ ‪.ً2000‬‬
‫‪ -480‬ؽَ‪ٞ‬ذ عَ‪ٞ‬ش‪ :‬انشؼر انؼرث‪ ٙ‬انقذ‪ٚ‬ى‪ :‬ﺭﺅ‪ٚ‬خﺇﺹالي‪ٛ‬خ‪ ،‬مزبة دّ٘ح اىؾق‪،‬‬
‫اىَغشة‪ ،‬اىْذد اىضبىش ّؾش‪.ً2002 ،‬‬
‫‪ -481‬ئدس‪ٝ‬ظ اىْبق٘س‪ :ٛ‬ض‪ٛ‬خ ﺍإلصالو ٔانشؼر‪ ،‬داس اىْؾش اىَغشث‪ٞ‬خ‪ ،‬اىذاس‬
‫اىَغشث‪ٞ‬خ‪ ،‬ثذُٗ رؾذ‪ٝ‬ذ ىزبس‪ ٝ‬اىيجْخ‪.‬‬
‫ﻥﺝُﺏء انؾضبر٘‪ٍْ ،‬ؾ٘ساد مي‪ٞ‬خ ا‪ٟ‬داة‬ ‫‪ -482‬ؽغِ األٍشاّ‪ :ٜ‬األدة ٴﺍ‬
‫ٗاىْيً٘ اإلّغبّ‪ٞ‬خ‪ ،‬سقٌ‪ ،29‬عيغيخ ثؾ٘س ٗدساعبد‪ٍ ،‬يجْخ ؽَظ‪ٗ ،‬عذح‪،‬‬
‫اىيجْخ األٗى‪.ً2000 ٚ‬‬
‫‪ -483‬د‪ .‬ؽغِ األٍشاّ‪ :ٜ‬ص‪ًٛٛ‬بء األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ‪ٍ ،‬إعغخ‬
‫اىْذٗ‪ٗ ،ٛ‬عذح‪.ً2005 ،‬‬
‫‪ -484‬ثيقبعٌ اىغيبس‪ٗ ٛ‬آخشاُ‪ :‬ﺃﺙٕﺍﺓ ٴَٕﺍﻑﺍ‪ٍ ،‬يجْخ اىغغ٘س‪ٗ ،‬عذح‪،‬‬
‫اىيجْخ األٗى‪.ً2001 ٚ‬‬
‫‪ - 485‬د‪ّ.‬جذ اىشؽَِ ؽ٘ىؼ‪ :‬ف‪ ٙ‬انشؼر اإلصالي‪ ٙ‬انًؼبلر‪ٍ ،‬نزجخ اىيبىت‬
‫ٗعذح‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2010‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪281‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪2007 1970‬‬

‫‪1996‬‬

‫‪5‬‬

‫‪ - 486‬د‪.‬عَ‪ٞ‬و ؽَذاٗ‪ :ٛ‬ﻱﺫﺥﻡ إنٗ انشؼر اإلصالي‪ٍ ،ٙ‬نزجخ اىَْبسب‪،‬‬


‫اىشثبه‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2010‬‬
‫‪ - 487‬د‪ٍ.‬ؾَذ أؽَذ ؽَذُٗ‪َ :‬ؾٕ َظر‪ٚ‬خ ﻥ ﺩﺓ اإلصالي‪ ،ٙ‬ئفذاساد‬
‫اىَْٖو‪ ،‬عذح‪ ،‬اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1986‬‬
‫‪ - 488‬د‪ .‬اىؾغِ ث٘رج‪ٞ‬ب‪ :‬ﺍﻥًُٓﻅ اإلصالي‪ ٙ‬ف‪ ٙ‬رٔا‪ٚ‬خﺍﻥﺯﺭﺍﺱ األدث‪ٔ ٙ‬رذٔ‪،ّ ُٚ‬‬
‫اىَيجْخ ٗاى٘ساقخ اى٘ىْ‪ٞ‬خ‪ٍ ،‬شامؼ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2008‬‬
‫ﻱﻙﺯﺝﺥ األدة اإلصالي‪ ٙ‬ﺍﻥًررث‪ٙ‬‬ ‫‪ -489‬اىؾغ‪ ِٞ‬صسٗا رؾذ ّْ٘اُ‪:‬‬
‫ﺕ‪)2007-1970‬ﻡ ٍيجْخ آّف٘ثشاّذ‪ ،‬فبط‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ‬
‫‪.ً2008‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪282‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 490‬د‪ّ.‬جذ اىشؽَِ ؽ٘ىؼ‪ :‬ف‪ ٙ‬انشؼر ﺍإلصالي‪ ٙ‬انًؼبلر‪ :‬ﺽﺏ‪ٚ‬ب‬


‫ٴﻅٕﺍْﺭ‪ ،‬ؿ‪.353-352:‬‬
‫‪ - 491‬د‪ٍ.‬ؾَذ أؽَذ ؽَذُٗ‪َ :‬ؾٕ َظر‪ٚ‬خ ن دة اإلصالي‪ ،ٙ‬ؿ‪.21:‬‬
‫ﺕﻑﺏ شؼرﺇﺹالي‪ ٙ‬يؼبلرم ٍإعغخ اىشعبىخ‪،‬‬ ‫‪ - 492‬ؽنَذ فبىؼ‪َ :‬ؾٕ‬
‫ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1979‬ؿ‪.9:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪283‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪،‬‬

‫‪ - 493‬د‪ّ.‬جذ اىشؽَِ ؽ٘ىؼ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.353:‬‬


‫ﺍﻥﺽﺝﺏﺩ ٔانزؾٕل‪ٍ،‬يجْخ داس اىغبق‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪،‬‬
‫‪ - 494‬اَّش‪ :‬د‪.‬أدّٗ‪ٞ‬ظ‪:‬‬
‫اىيجْخ اىْبؽشح‪ ،‬عْخ ‪.ً2001‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪284‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﺍﻥﺽﺏﺙﺫ ٔانًزؾٕل‪ ،‬األف٘ه‪ ،‬داس اىغبق‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪،‬‬


‫‪ - 495‬أدّٗ‪ٞ‬ظ‪:‬‬
‫اىيجْخ اىزبعْخ ‪ ،ً2006‬ؿ‪.315:‬‬
‫ﺍﻥﺽبثذ ٔانًزؾٕل‪ ،‬األف٘ه‪ ،‬ؿ‪.110:‬‬‫‪ - 496‬أدّٗ‪ٞ‬ظ‪:‬‬
‫‪ - 497‬أدّٗ‪ٞ‬ظ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.236:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪285‬‬
www.alukah.net

.247-246:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ظ‬ّٞٗ‫ أد‬- 498


www.alukah.net 286
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ -499‬د‪ٍ.‬ؾَذ أؽَذ ؽَذُٗ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.32-31:‬‬


‫‪ٍ - 500‬ؾَذ ئقجبه ّشٗ‪ :ٛ‬عًبن‪ٛ‬ﺥ األدة اإلصالي‪ٙ‬م اىَنزجخ اىغيف‪ٞ‬خ‪ ،‬اىذاس‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1986‬‬
‫‪- 501‬اَّش‪ :‬د‪.‬عبٍ‪ٍ ٜ‬ن‪ ٜ‬اىْبّ‪ :ٜ‬اإلصالو ٔانشؼر‪ ،‬عيغيخ ّبىٌ اىَْشفخ‪،‬‬
‫اىن٘‪ٝ‬ذ‪ ،‬اىْذد‪ ،66:‬اىغْخ‪ ،ً1990:‬ؿ‪.15:‬‬
‫‪ّ - 502‬قال ِّ ٍؾَذ ئقجبه ّشٗ‪ّ :ٛ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.76:‬‬
‫ﺍﻥﺽبثذ ٔانًزؾٕل‪ ،‬األف٘ه‪ ،‬ؿ‪.199-198:‬‬ ‫‪- 503‬أدّٗ‪ٞ‬ظ‪:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪287‬‬
www.alukah.net

.119-118 :‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٛ٘ٝ‫ اىغض‬ٜ‫ّي‬.‫ د‬- 504


www.alukah.net 288
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ّ - 505‬ي‪ ٜ‬اىغض‪ّ :ٛ٘ٝ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.113-112:‬‬


‫‪- 506‬د‪ّ.‬ي‪ ٜ‬اىغض‪ٍ :ٛ٘ٝ‬ذخو إنٗ ﺍﻥًُٓﻅ اإلصالي‪ ٙ‬ف‪ٙ‬ﺍﻥُﻕﺫ األدث‪ ،ٙ‬دّ٘ح‬
‫اىؾق‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىْذد اىغبدط‪ ،ً2000 ،‬ؿ‪.112-111:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪289‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1‬‬

‫‪ - 507‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ :ٜ‬دن‪ٛ‬م انُب ذ األدث‪ ،ٙ‬ؿ‪.21 :‬‬


‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪290‬‬
www.alukah.net

.288-287:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ّجذ اىشؽَِ ؽ٘ىؼ‬.‫ د‬- 508


www.alukah.net 291
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 509‬د‪ّ.‬جذ اىشؽَِ ؽ٘ىؼ‪ّ:‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.290:‬‬


‫‪ - 510‬د‪ّ.‬جذ اىشؽَِ ؽ٘ىؼ‪ّ:‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.351:‬‬
‫‪ - 511‬د‪.‬عْذ اىجبصّ‪ٍٞٗ ٜ‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ :ٜ‬دن‪ٛ‬م انُب ذ األدث‪ ،ٙ‬ؿ‪.21:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪292‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 512‬د‪َّ.‬بد اىذ‪ ِٝ‬خي‪ٞ‬و‪ :‬ف‪ٙ‬ﺍﻥُﻕﺫ اإلصالي‪ ٙ‬ﺍﻥًؼبلر‪ٍ ،‬إعغخ اىشعبىخ‪،‬‬


‫ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬ثذُٗ ربس‪ ٝ‬ىييجْخ‪.‬‬
‫‪ٍ - 513‬ؾَذ ئقجبه ّشٗ‪ :ٛ‬عًبن‪ٛ‬ﺥ األدة اإلصالي‪ ،ٙ‬اىَنزجخ اىغيف‪ٞ‬خ‪ ،‬اىذاس‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪.ً1986 ٚ‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪293‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 294
www.alukah.net

www.alukah.net 295
www.alukah.net

Ecocriticism

ecopoetics green cultural studies


"environmental literary criticism
Ecocriticism
William Rueckert

1978

www.alukah.net 296
www.alukah.net

David Karter

Harold Fromm Cheryll Glotfelty

Sonnet

.154-153:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 514


www.alukah.net 297
www.alukah.net

1978

William
1978 Rueckert

.154:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 515


www.alukah.net 298
www.alukah.net

ASLE 1992 1966

ASLE

2005 30

.153-152:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 516


517
- Association for the Study of Literature and
Environment
www.alukah.net 299
www.alukah.net

Karl Kroeber
1994

Wordsworth
Harold Cheryll Glotfelty
The Ecocriticism Fromm
The Environmental Reader
Imagination
The Comedy of Joseph Meeker
1974 Survival

.153-152:‫ فـ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 518


.154-152:‫ فـ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 519
520
- Karl Kroeber: Ecological Literary Criticism,
Romantic Imagining and the Biology of Mind, 185
pages, paperback, Columbia University Press, 1994.

www.alukah.net 300
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Clark, Timothy‬‬
‫‪2008‬‬

‫‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫‪Thématique‬‬

‫ﻥﺝ‪ٛ‬ئٕ٘م رشعَخ‪ّ :‬ض‪ٝ‬ض فجؾ‪ ٜ‬ععبثش‪ٕٞ ،‬ئعخ‬ ‫‪ - 521‬اَّش‪ :‬عشط عشاد‪:‬ﺍﻥُﻕﺫ ﺍ‬


‫أث٘ ٍج‪ ٜ‬ىيضقبفخ ٗاىزشاس‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2009‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪301‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 302
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫ﺍﻥﻕﺹﺥ انقص‪ٛ‬رح ﻉﺫﺍ‪ ،‬داس ّنشٍخ‪،‬‬‫‪ - 522‬اَّش‪:‬اىذمز٘س أؽَذ عبعٌ اىؾغ‪:ِٞ‬‬


‫دٍؾق‪ ،‬ع٘س‪ٝ‬ب‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1997‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪303‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ٴﺍنزطج‪ٛ‬ﻝﻝﻕ‪،‬‬
‫ﻝ‬ ‫انُظر‪ٚ‬ﻝﻝﺥ‬
‫ﻝ‬ ‫ﻝﺫﺍ ﻝﺙﻝل‪ٍٛ‬‬
‫ﻝﻝ‬
‫ﺍﻥﻕﺹﻝل‪ٛ‬رح ع‬
‫ﻝ‬ ‫ﻝﻝ‬‫ﺍﻥﻕﺹ‬
‫‪ - 523‬د‪٘ٝ.‬ععععف ؽي‪ْٞ‬ععع‪ :ٜ‬ﻝﺥ‬
‫ٍيجْخ اى‪ٞ‬بصع‪ ،ٜ‬دٍؾق‪ ،‬ع٘س‪ٝ‬خ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2004‬ؿ‪.41:‬‬
‫‪ - 524‬عي‪ّ ٌٞ‬جبع‪ :ٜ‬انج‪ٛ‬ذ ث‪ٛ‬زل ‪ٍ ،‬يجْعخ اى‪ٞ‬عبصع‪ ،ٜ‬دٍؾعق‪ ،‬عع٘س‪ٝ‬ب‪ ،‬اىيجْعخ‬
‫األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2001‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪304‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬
‫‪527‬‬
‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪ - 525‬د‪٘ٝ.‬عف ؽي‪ّ :ْٜٞ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.70:‬‬


‫‪ - 526‬اَّش ‪ٍ :‬غيخ ‪ّ ،Quimera‬ذد‪ ،211-211:‬فـ‪.34-25:‬‬
‫ﻱﺥﺯﻝﺏﺭﺍﺩ ﻱﻝٍﺍﻥﻕﺹﻝﺥ انقصل‪ٛ‬رحﻉﻝﺫﺍ فل‪ٙ‬‬ ‫‪ - 527‬اَّش‪ :‬ثؾضب ػٍﺍﻥﺫ‪ُٚ‬بلٕرم‬
‫ﻝﺥﻡ رشعَععخ‪ :‬عععْ‪ٞ‬ذ ثْْجععذ اى٘اؽععذ ٗؽغععِ ثعع٘رن‪ٍْ ،ٚ‬ؾعع٘ساد‬
‫ﻝﺏ ﺍﻥالر‪ُٛٛ‬ل‬
‫أير‪ٚ‬كل‬
‫ٍغَّ٘خ اىجؾش ف‪ ٜ‬اىققخ اىقق‪ٞ‬شح ثبىَغشة‪،‬اىيجْعخ األٗىع‪ ٚ‬ععْخ ‪،ً2005‬‬
‫ؿ‪.13:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪305‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬

‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬

‫‪ - 528‬مّ٘ض‪ٞ‬جض‪ ُ٘ٞ‬ثبم٘ط رش‪ٝ‬عب ‪ :‬اىؾبىعخ اىشإْعخ ىفعِ اىققعخ اىققع‪ٞ‬شح ععذا‬


‫ف‪ ٜ‬أٍش‪ٝ‬نب اىالر‪ْٞٞ‬خ ‪ٍ ،‬غيخ ‪ّ ،Quimera‬ذد‪ ،212-112:‬فـ‪.38-35:‬‬
‫‪ - 529‬الٗسٗ صافععبال‪ :‬عععذ قنععب‪ٝ‬ب خبفععخ ثبىققععخ اىققعع‪ٞ‬شح عععذا ‪،‬ﺍﻥﻍﻝﻝُﺵ‬
‫ﺍﻥﺽﺏﻥﺽﺥ ‪ ،‬اىْعذٗح اىذٗى‪ٞ‬عخ ؽع٘ه اىققعخ اىققع‪ٞ‬شح ععذا‪ٍ ،‬نغع‪ٞ‬ن٘‪،‬‬ ‫األدث‪ ٙ‬ن نف‪ٛ‬خ‬
‫‪.ً1998‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪306‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1‬‬

‫ﺍﻥﻕﺹﻝل‪ٛ‬رح علﻝﺫﺍ ‪ ،‬رشعَععخ‪:‬‬‫ﻥﻩﻕﺹﻝ‬


‫ﺹﻝ ﻝﺥ‬ ‫ﻱٕ‬
‫‪ - 530‬ىعع٘‪ٝ‬ظ ثش‪ٝ‬زعع٘ غبسععع‪ٞ‬ب‪ :‬دن‪ٛ‬لﻝﻡﻝﻍ‬
‫عْ‪ٞ‬ذ ثْْجذ اى٘اؽذ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ ﺏ ‪.‬ﻝﺏﺩ‪ّ ،‬ذد‪.ً2007 ،5،‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪307‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ - 531‬ؽغِ ثشىبه‪:‬ﺃﺙﺭﺍﻁ‪ٍْ ،‬ؾ٘ساد ارؾبد مزبة اىَغعشة‪ ،‬اىيجْعخ األٗىع‪ٚ‬‬


‫‪،ً2006‬ؿ‪.23:‬‬
‫ﻝٕﻱﺏ ﺍﻥﺝﻝﻝﺭ ‪ٍ ،‬يجْععخ اىْغععبػ اىغذ‪ٝ‬ععذح‪ ،‬اىععذاس‬
‫‪ - 532‬اىضٕععشح سٍعع‪ٞ‬ظ‪ :‬ػُللذيب ‪ٚ‬ل‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2008‬ؿ‪.28:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪308‬‬
www.alukah.net

.48:‫ ؿ‬،‫قخ انكجبر‬ٚ‫ ؽت ػهٗ رر‬:ٛ‫ِ اىَبّض‬ٝ‫ ّضاىذ‬- 533


www.alukah.net 309
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 534‬اىؾغ‪ ِٞ‬صسٗا‪ :‬انخ‪ ٛ‬ﻡ ٴﺍنه‪ٛ‬م‪ٍ ،‬يجْعخ اىْع٘س اىغذ‪ٝ‬عذح‪ ،‬اىعذاس اىج‪ٞ‬نعبء‪،‬‬
‫اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1996‬ؿ‪.7:‬‬
‫‪ - 535‬فبىَخ ث٘ص‪ٝ‬بُ‪ :‬ي‪ٛ‬ر‪ُٚ‬ذا‪ ،‬ؿ‪58:‬؛‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪310‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪-‬‬
‫‪-‬‬
‫‪-‬‬

‫ﺍﻥﻙﺭﺹﻝل‪ ٙ‬األ ﺭ ﻡ ٍْؾععع٘ساد ٍغَّ٘عععخ اىجؾعععش فععع‪ٜ‬‬


‫‪ّ - 536‬جعععذ اإ اىَزقععع‪ :ٜ‬ﻝ‬
‫اىققخ اىقق‪ٞ‬شح عذا‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪،ً2005‬ؿ‪.35:‬‬
‫‪ - 537‬ؽغِ ثشىبه‪:‬ﺃﺙﺭﺍﻁ‪ ،‬ؿ‪.75:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪311‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪4‬‬

‫ﻝﺏﺥﺭﺡﻡققعـ ققع‪ٞ‬شح ععذا ٍخي٘ىعخ ىعذ‪ٙ‬‬


‫ﻙﺯﺏﺙﻝﺏﺩﺹ‬ ‫‪ - 538‬عَ‪ٞ‬و ؽَعذاٗ‪:ٛ‬‬
‫اىنبرت‪ ،‬ؿ‪.24:‬‬
‫‪ - 539‬اىغْذ‪ٝ‬خ ثبؽذح‪ ٔ :‬غ ايزذادِ‪ٔ...‬رؽم‪ ،‬ؿ‪51:‬؛‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪312‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﻝﺭﺡ‪ٍ ،‬يجْععخ اىقععشٗ‪ ،ِٞٝ‬اىععذاس اىج‪ٞ‬نععبء‪،‬‬


‫‪ - 540‬عععْ‪ٞ‬ذ ثعع٘مشاٍ‪ :ٜ‬انُٓ‪ٓٛ‬للخ انفق‪ٛ‬ل‬
‫ؿ‪.71:‬‬
‫‪ - 541‬اىؾغ‪ ِٞ‬صسٗا‪ :‬انخ‪ٛ‬م ٴﺍنه‪ٛ‬م‪ٍ ،‬يجْعخ اىْع٘س اىغذ‪ٝ‬عذح‪ ،‬اىعذاس اىج‪ٞ‬نعبء‪،‬‬
‫اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1996‬ؿ‪.7:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪313‬‬
www.alukah.net

.11:‫ ؿ‬،َٙ‫ ثبألؽًر انفب‬:ٛ‫ ٗفبء اىؾَش‬- 542


www.alukah.net 314
www.alukah.net

.49:‫ ؿ‬،‫ٔرؽم‬...ِ‫ ٔ غ ايزذا‬:‫خ ثبؽذح‬ٝ‫ اىغْذ‬- 543


www.alukah.net 315
www.alukah.net

544
.50 :‫ ؿ‬،‫قخ انكجبر‬ٚ‫ ؽت ػهٗ رر‬:ٛ‫ِ اىَبّض‬ٝ‫ّضاىذ‬-
www.alukah.net 316
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪2‬‬

‫ﺭﺽﻝلَٕبي‪ٍْ ،ٙ‬ؾععع٘ساد أععععشاط‪ ،‬اىعععذاس‬


‫‪ٍ - 545‬قعععيف‪ ٚ‬ىغز‪ٞ‬عععش‪ :ٛ‬فعععشػ ‪ ،‬ﻝ‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2008‬ؿ‪.36:‬‬
‫ﻝﺭﺡﻡ‬ ‫‪ - 546‬أّخ‪ٞ‬و ٍيذّٗذٗأعع‪ٞ‬ف‪ٞ‬ذٗ‪ :‬ععذاسح اىققعخ اىققع‪ٞ‬شح ععذا ‪،‬ﻱﻍﻩﻝﺥﻱﻍ‬
‫رشعَخ اىذمز٘س ٍقيف‪ْٝ ٚ‬ي‪ ،ٚ‬اىَغشة‪،‬خش‪ٝ‬ف ‪ ،ً2008‬ؿ‪.10:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪317‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪3‬‬

‫ﺏﺩ‪...‬ٴ ﺝﺭﺡ‪ٍْ ،‬ؾع٘ساد اىعذ‪٘ٝ‬اُ‪ٍ ،‬يجْعخ اىعذ‪٘ٝ‬اُ‬


‫ﺽﻝ‬‫‪ - 547‬سؽ‪ٞ‬ذ اىج٘ؽبس‪:ٛ‬ﺃﻉ‬
‫ىييجبّخ ٗاىْؾش ٗاىز٘ص‪ ،ِٝ‬آعف‪ ،ٜ‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2007‬ؿ‪.41:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪318‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪91.6‬‬

‫‪8.4‬‬

‫‪82.9‬‬

‫‪17.1‬‬

‫‪4‬‬

‫‪ّ - 548‬جذ اىذائٌ اىغالٍ‪ّ :ٜ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.30:‬‬


‫‪ - 549‬ؽغِ ثشىبه‪:‬ﺃﺙﺭﺍﻁﻡ ؿ‪68:‬؛‬
‫‪ - 550‬ؽغِ ثشىبه‪:‬ﺃﺙﺭﺍﻁﻡ ؿ‪7:‬؛‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪319‬‬
www.alukah.net

‫؛‬27:‫ ؿ‬،‫ﺃﺙﺭﺍﻁ‬:‫ ؽغِ ثشىبه‬- 551


www.alukah.net 320
www.alukah.net

! -

.61:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ظ‬ٍٞ‫ اىضٕشح س‬- 552


www.alukah.net 321
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪553‬‬

‫‪6‬‬

‫‪ٍ - 553‬قيف‪ ٚ‬ىغز‪ٞ‬ش‪:ٛ‬ﻱﻅﻩﺥ ف‪ ٙ‬جر‪ ،‬ؿ‪.14:‬‬


‫ﻝﺥ ٔانزطج‪ٛ‬لﻝﻕ‪،‬‬ ‫ﺍﻥﻕﺹﻝﺍﻥﻕﺹﻝل‪ٛ‬رحﻝﺫﺍ‬
‫عل ﺙﻝل‪ ٍٛ‬انُظر‪ٚ‬ل‬ ‫‪ - 554‬د‪٘ٝ.‬عععف اىؾي‪ْٞ‬عع‪ :ٜ‬ﻝﺥ‬
‫ؿ‪.33:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪322‬‬
www.alukah.net

.17:‫ ؿ‬،‫ جر‬ٙ‫ﻱﻅﻩﺥ ف‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 555


www.alukah.net 323
www.alukah.net

.32:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 556


.75:‫ ؿ‬،ٔ‫ّفغ‬:‫ ؽغِ ثشىبه‬- 557
www.alukah.net 324
www.alukah.net

www.alukah.net 325
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪3‬‬

‫‪ّ - 558‬ضاىذ‪ ِٝ‬اىَبّض‪ّ :ٛ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.12:‬‬


‫‪ٍ - 559‬قيف‪ ٚ‬ىغز‪ٞ‬ش‪ :ٛ‬رضَٕبي‪ ،ٙ‬ؿ‪.29:‬‬
‫‪ٍ - 560‬قيف‪ ٚ‬ىغز‪ٞ‬ش‪ّ :ٛ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.29:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪326‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 327
www.alukah.net

.27:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 561


www.alukah.net 328
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪4‬‬

‫‪ّ - 562‬ضاىذ‪ ِٝ‬اىَبّض‪ّ :ٛ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.44:‬‬


‫‪ّ- 563‬ضاىذ‪ ِٝ‬اىَبّض‪ّ :ٛ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.48:‬‬
‫‪ّ - 564‬ضاىذ‪ ِٝ‬اىَبّض‪ّ :ٛ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.64:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪329‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪5‬‬

‫‪Tempo‬‬

‫‪Tempo‬‬

‫ﺍﺹﺯﺽُﺏء‪ٍْ ،‬ؾ٘ساد ٍقبسثبد‪ ،‬آعف‪ ،ٜ‬اىيجْعخ األٗىع‪ٚ‬‬‫‪ - 565‬ئثشإ‪ ٌٞ‬اىؾغش‪:ٛ‬‬


‫عْخ‪ ،ً2009‬ؿ‪.67:‬‬
‫‪ - 566‬اَّش عْ‪ٞ‬ذ ثْجذ اى٘اؽذ‪ٍ :‬فبٕ‪َّ ٌٞ‬ش‪ٝ‬خ ؽ٘ه اىققخ اىقق‪ٞ‬شح ععذا فع‪ٜ‬‬
‫ئعجبّ‪ٞ‬ب ٗأٍش‪ٝ‬نب اىالر‪ْٞٞ‬خ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ ﺏ ﻝﺏﺩ‪،‬اىَغشة‪ ،‬اىْعذد األٗه‪ ،‬اىغعْخ ‪،1‬‬
‫‪ ،ً2004‬ؿ‪.32:‬‬
‫‪ - 567‬أّغ‪ٞ‬و ٍيذّٗذٗ أعف‪ٞ‬ذٗ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.10:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪330‬‬
www.alukah.net

.41:‫ ؿ‬،ٔ‫ّفغ‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 568


www.alukah.net 331
www.alukah.net

-
-
-
-
-
569
-

.56:‫ ّفغٔﻡ ؿ‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 569


www.alukah.net 332
www.alukah.net

.31:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ ّجذ اإ اىَزق‬- 570


.59:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬: ُ‫ب‬ٝ‫ فبىَخ ث٘ص‬- 571
www.alukah.net 333
www.alukah.net

.7:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ ّجذ اإ اىَزق‬- 572


www.alukah.net 334
www.alukah.net

.31:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ ّجذ اإ اىَزق‬- 573


www.alukah.net 335
www.alukah.net

www.alukah.net 336
www.alukah.net

www.alukah.net 337
www.alukah.net

.132:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ْٜٞ‫٘عف ؽي‬ٝ - 574


www.alukah.net 338
www.alukah.net

.151:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ْٜٞ‫٘عف ؽي‬ٝ - 575


.38:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ُ‫ب‬ٝ‫ فبىَخ ث٘ص‬- 576
www.alukah.net 339
www.alukah.net

‫؛‬53:‫ ؿ‬،ٙ‫ رضَٕبي‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 577


.‫؛‬54:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 578
www.alukah.net 340
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 579‬د‪٘ٝ.‬عف ؽي‪ّ :ْٜٞ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪35:‬؛‬


‫‪ - 580‬اىغْذ‪ٝ‬خ ثبؽذح‪ :‬ٴ غ ايزذاد ‪ٔ...‬رؽمم ؿ‪.77:‬‬
‫‪ّ - 581‬ضاىذ‪ ِٝ‬اىَبّض‪ّ :ٛ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.34:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪341‬‬
www.alukah.net

.26:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 582


www.alukah.net 342
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 583‬ؽغِ ثشىبه‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.66:‬‬


‫‪ - 584‬ؽغِ ثشىبه‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.28:‬‬
‫‪ - 585‬اىضٕشح سٍ‪ٞ‬ظ‪ّ:‬فغٔ ‪ ،‬ؿ‪.57:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪343‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 344
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪151‬‬

‫ﺍﻥﺽﻝ‬
‫ﻝﻑخ األخللرٖ‪ٍْ ،‬ؾعع٘ساد عَْ‪ٞ‬ععخ ريععبُٗ أعععَ‪ٞ‬ش‪،‬‬ ‫‪ - 586‬اىجؾعع‪ٞ‬ش األصٍعع‪:ٜ‬‬
‫اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ‪.ً2007‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪345‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Yve Tadié‬‬
‫ت ن ساق‬

‫‪ٍ - 587‬قيف‪ ٚ‬ىغز‪ٞ‬ش‪ّ :ٛ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.41:‬‬


‫ﻝﺥ‪ٍْ ،‬ؾعع٘ساد ٗصاسح اىضقبفععخ‪ ،‬اىيجْععخ األٗىعع‪،ٚ‬‬
‫‪ٍ - 588‬ؾَععذ ؽعع٘‪ٝ‬نخ‪ :‬انقرداَ‪ٛ‬ل‬
‫‪ ،ً2007‬ؿ‪.40-39:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪346‬‬
www.alukah.net

ohjya@gmail.com

.51:‫ ؿ‬، ‫رح‬ٛ‫ٓخ انفق‬ُٛٓ‫ ﺍﻥ‬،ٍٜ‫ذ ث٘مشا‬ْٞ‫ ع‬- 589


.68:‫ ؿ‬،‫ﺍﺹﺯﺽُﺏء‬ :ٛ‫ٌ اىؾغش‬ٕٞ‫ ئثشا‬- 590
www.alukah.net 347
www.alukah.net

1
2
3

www.alukah.net 348
www.alukah.net

www.alukah.net 349
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ٍ - 591‬قيف‪ ٚ‬ىغز‪ٞ‬ش‪ :ٛ‬رضَٕبي‪ٙ‬م ؿ‪.58:‬‬


‫‪ - 592‬اىغْذ‪ٝ‬خ ثبؽذح‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.53:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪350‬‬
www.alukah.net

.40:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 593


www.alukah.net 351
www.alukah.net

-
-
-

.31:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 594


www.alukah.net 352
www.alukah.net

-
-
-

.14:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 595


www.alukah.net 353
www.alukah.net

.28:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 596


.32:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ؽغِ ثشىبه‬- 597
www.alukah.net 354
www.alukah.net

.60:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٍٜ‫ذ ث٘مشا‬ْٞ‫ ع‬- 598


.14:‫ ؿ‬،‫ جر‬ٙ‫ﻱﻅﻩﺥ ف‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 599
www.alukah.net 355
www.alukah.net

.15:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٛ‫ش‬ٞ‫ ىغز‬ٚ‫ ٍقيف‬- 600


www.alukah.net 356
www.alukah.net

.81:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ؽغِ ثشىبه‬- 601


www.alukah.net 357
www.alukah.net

.93:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ؽغِ ثشىبه‬- 602


.20:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٛ‫ِ اىَبّض‬ٝ‫ ّضاىذ‬- 603
www.alukah.net 358
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 604‬اىغْذ‪ٝ‬خ ثبؽذح‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.21:‬‬


‫‪ّ - 605‬غ‪ٞ‬ت اىْ٘ف‪ :ٜ‬ﻅﻝٕﺍْﺭ َصل‪ٛ‬خ‪ّ ،‬ؾعش ّ‪ٞ‬عُ٘ اىَقعبالد‪ ،‬اىعذاس اىج‪ٞ‬نعبء‪،‬‬
‫اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1992‬فـ‪.117-115:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪359‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 360
www.alukah.net

.60:‫ ؿ‬،ٔ‫ّفغ‬:ُ‫ب‬ٝ‫ فبىَخ ث٘ص‬- 606


www.alukah.net 361
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 607‬اىؾغ‪ ِٞ‬صسٗا‪ :‬انخ‪ٛ‬م ٴﺍنه‪ٛ‬م‪ٍ ،‬يجْعخ اىْع٘س اىغذ‪ٝ‬عذح‪ ،‬اىعذاس اىج‪ٞ‬نعبء‪،‬‬


‫اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1996‬ؿ‪.7:‬‬
‫‪ٗ - 608‬فبء اىؾَش‪ :ٛ‬ثبألؽًر انفبَ‪ ،ٙ‬ؿ‪.14:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪362‬‬
www.alukah.net

.13:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٛ‫ ٗفبء اىؾَش‬- 609


www.alukah.net 363
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪-‬‬

‫‪-‬‬

‫‪-‬‬

‫‪-‬‬

‫‪-‬‬

‫ًﻁﻝﻝﻝﺭ‪ٍْ ،‬ؾعععع٘ساد عععععْذثبد ىيْؾععععش‬


‫رؾلﻝﻝﺫ ﺍﻥ ﻝ‬
‫ﺍﻥﻝﻝلر ص ﻝ‬
‫‪ - 610‬ؽغععععِ اىجقععععبى‪:ٜ‬ﻝ‬
‫ٗاإلّالً‪ ،،‬اىقبٕشح‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2009‬ؿ‪.5:‬‬
‫‪ - 611‬فبىَخ ث٘ص‪ٝ‬بُ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.61:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪364‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ٕ - 612‬ؾبً ثِ اىؾبٗ‪ :ٛ‬ث‪ٛ‬ذ رفزؼ َٕﺍﻑﺍِ‪ ،‬عْذ اى٘سصاص‪ ٛ‬ىيْؾش‪ ،‬اىشثعبه‪،‬‬
‫اىيجْخ األٗى‪ ،ً2007 ٚ‬ؿ‪.5:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪365‬‬
www.alukah.net

.13:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ِ صسٗا‬ٞ‫ اىؾغ‬- 613


.57:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ِ صسٗا‬ٞ‫ اىؾغ‬- 614
www.alukah.net 366
www.alukah.net

la critique génétique

www.alukah.net 367
www.alukah.net

Jean-Michel Rabaté

.151:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ مبسرش‬ٞ‫ف‬ٝ‫ د‬- 615


www.alukah.net 368
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 616‬اَّش‪ٍ :‬غَّ٘خ ٍِ اىنزبة‪ :‬يذخم إنٗ يُبْظ انُقذ األدث‪.ٙ‬رشعَخ‪ :‬د‪.‬‬


‫سم٘اُ ٍبٍب‪،‬اىْبؽش‪ :‬اىَغيظ اى٘ىْ‪ ٜ‬ىيضقبفخ ٗاىفُْ٘ ٗا‪ٟ‬داة – اىن٘‪ٝ‬ذ‪.‬‬
‫اىيجْخ‪ :‬األٗى‪ ،ٚ‬رٗ اىؾغخ ‪ٕ1417‬ـ‪ٍ -‬ب‪/٘ٝ‬آ‪ٝ‬بس ‪.ً1997‬‬

‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪369‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 370
www.alukah.net

1979 critique génétique

Louis Hay

www.alukah.net 371
www.alukah.net

617
- Almuth Grésillon:( La critique génétique,
aujourd'hui et demain), 21 novembre 2006,
http://www.item.ens.fr/index.php?id=14174.
،ٍٛ‫ٍ انقذايٗ ٴﺍﻥًؾذص‬ٛ‫قﺍﻥﺯﺭﺍﺱ ث‬ٛ‫ ﻱُﺏْﻅ رؾق‬:‫سٍنبُ ّجذ اىز٘اة‬.‫ د‬-618
.3:‫ؿ‬.ً2002 ‫خ‬ّٞ‫ اىيجْخ اىضب‬،‫ ٍقش‬،‫ ثبىقبٕشح‬ٜ‫ٍنزجخ اىخبّغ‬
www.alukah.net 372
www.alukah.net

619
- Gérard Genette: Seuils. Edition:Seuils,Paris,1987.
www.alukah.net 373
www.alukah.net

Pierre Flaubert
Guyotat

Intertaxtualité

Jean-
. Raymonde Debray Genette Bellemin Noël

www.alukah.net 374
www.alukah.net

Albert Thibaudet Audiat


Gerard genette
Louis Hay
Jean Bellemin-Noël

Pierre-Marc de Biasi

Raymonde Debray Genette


Jacques Neefs
Henri Mitterand
Daniel Ferrer and
Jean-Michel Rabaté
Almuth Grésillon

- Jean Bellemin-Noël, Le texte et l'avant-texte: Les


620

brouillons d'un poème de Milosz .Paris: Larousse,


1972.
621
- Pierre-Marc de Biasi, "Paranoïa-Genèse. Remarques
sur l'identité des recherches en génétique textuelle". eds.
Almuth Grésillon and M. Werner, Leçons d'écriture: ce
que disent les manuscrits .Paris: Minard, 1985.p: 259-75.

622
- NEEFS (Jacques), "Critique génétique et histoire
littéraire", in: L'histoire littéraire aujourd'hui, Paris, A.
COLIN, 1990, p. 23.
www.alukah.net 375
www.alukah.net

Catherine Viollet
Philippe
Lejeune
Jean-Louis Lebrave

www.alukah.net 376
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 623‬اىنزععبة اىععز‪ّ ٛ‬ؾععشٓ اىْشاقعع‪ ٜ‬سؽَععِ غشمععبُ رؾععذ ّْعع٘اُ‪:‬ﺍﻥًﻝﻝُٓﻅ‬


‫ﺍﻥﺯﻙٕ‪ ُٙٚ‬ﻱٍ انرؤ‪ٚ‬خ إنٗ اإلعراءم ٍِ ٍيجّ٘بد ٍإعغخ االّزؾعبس اىْشثع‪،ٜ‬‬
‫ث‪ٞ‬ععشٗد‪ ،‬ىجْععبُ‪ ،‬اىيجْععخ األٗىعع‪ ٚ‬عععْخ ‪ ،ً2010‬الّالقععخ ىععٔ ‪ ،‬ثععأ‪ ٛ‬ؽععبه ٍععِ‬
‫األؽ٘اه‪ ،‬ثبىْقذ اىزن٘‪ ْٜٝ‬اىز‪ ٛ‬ىشؽْبٓ ف‪ٕ ٜ‬زٓ اىذساعخ‪.‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪377‬‬
www.alukah.net

thématique
thème

Rhème thème

Jean Paul Weber)

thème/thématique/thématiser

thème
B.Dupriez thème

‫ ؽشمخ ثبثو ىييجبّخ ٗاىْؾش‬،ٙ‫ ﺍﻥُﻕﺫ انًٕضٕػبر‬:‫ذ ّي٘ػ‬ْٞ‫ ع‬-624


.12 ‫ ؿ‬،ً1989 ‫ عْخ‬ٚ‫ اىيجْخ األٗى‬،‫ اىشثبه‬،ِٝ‫ٗاىز٘ص‬
www.alukah.net 378
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪thème‬‬ ‫‪thématique‬‬
‫‪Tomachevsky‬‬

‫)‪Transrationnelle‬‬

‫‪Elaboration‬‬

‫ﻍﺭﺙﺥ‪ ،‬داس اىضقبفخ‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ‬


‫ﻥﻕﺭﺍءﺡ ٴﺍﻥﺯ‬
‫‪ -625‬عْ‪ٞ‬ذ ‪ٝ‬قي‪ :ِٞ‬ﺍ‬
‫األٗى‪ ،ً1985 ،ٚ‬ؿ ‪.232‬‬
‫‪ -626‬عْ‪ٞ‬ذ ‪ٝ‬قي‪ّ :ِٞ‬فغٔ‪ ،‬ؿ ‪.233-232‬‬
‫‪ -627‬اىؾنالّ‪ ُ٘ٞ‬اىشٗط‪َ :‬ظر‪ٚ‬خ ﺍ ﻥًُٓﻅ انشكه‪ ،ٙ‬رشعَخ ئثشإ‪ ٌٞ‬اىخي‪ٞ‬ت ‪،‬‬
‫اىؾشمخ اىَغشث‪ٞ‬خ ىيْبؽش‪ ِٝ‬اىَزؾذ‪ٍ ،ِٝ‬إعغخ األثؾبس اىْشث‪ٞ‬خ‪ ،‬اىيجْخ‬
‫األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1982‬ؿ ‪226‬؛‪.‬‬
‫‪ -628‬اىؾنالّ‪ ُ٘ٞ‬اىشٗط‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ ‪.175‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪379‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Thématique‬‬

‫‪Lorca‬‬

‫‪ -629‬عبٍ‪ ٜ‬ع٘‪ٝ‬ذاُ‪ :‬أثؾبس ﺍﻥُﺹ ﺍنرٔاا‪ ٙ‬انؼرث‪ٍ ،ٙ‬إعغخ األثؾبس‬


‫اىْشث‪ٞ‬خ‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ،ً1986، ٚ‬ؿ ‪.18‬‬
‫‪ -630‬فإاد أث٘ ٍْق٘س‪:‬ﺍﻥُﻕﺫ انجُ‪ ٕ٘ٛ‬انؾذ‪ٚ‬ش ث‪ٍٛ‬ﻥﺝُﺏٌٴﺃٴﺭﺙﺏ‪ ،‬داس اىغ‪ٞ‬و‪،‬‬
‫ث‪ٞ‬شٗد ‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ،ً1985 ، ٚ‬ؿ ‪.179‬‬
‫‪ -631‬فإاد أث٘ ٍْق٘س‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ ‪.189‬‬
‫‪ -632‬فإاد أث٘ ٍْق٘س‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ ‪.189‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪380‬‬
www.alukah.net

thématique

.189 ‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ فإاد أث٘ ٍْق٘س‬-633


www.alukah.net 381
www.alukah.net

.105:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ ّي٘ػ‬ْٞ‫ اىذمز٘س ع‬-634


www.alukah.net 382
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﻑﻙﺭ انؼرث‪ٙ‬‬
‫‪ّ -635‬جذ اىنش‪ ٌٝ‬ؽغِ‪ّ :‬قذ اىَْٖظ اىَ٘مّ٘‪، ٜ‬ﻱﻍﻩﺥ ﺍﻥ‬
‫انًؼبلر‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد ‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىْذداُ‪ ،45-44 :‬ؿ ‪.40-39‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪383‬‬
www.alukah.net

Thématique Structurale

1
2
3

Objet
Sujet

www.alukah.net 384
www.alukah.net

636
- Groupe de chercheurs : les chemins actuels de la
critique,10/18, 1973, p.9.
، ٔ‫ ٍْبٕغعع‬، ٔ‫زعع‬ٝ‫ َّش‬:‫ ىععثدة‬ٛ‫ اىزْععبٗه اىَععبٕش‬:‫٘ال‬ٞ‫ سٗثععشد ٍععبعي‬-637
،190: ‫ ععْخ‬،3:‫ اىْعذد‬،‫خ‬ٚ‫ﻑﺹﻝٕﻝﺍﻥًصلر‬ ‫ﻱﻍﻩﻝﺥ‬،ٛ‫عذ‬ٝ‫ ّجذ اىفزعبػ اىذ‬:‫رشعَخ‬
.2-1 ‫َّ٘د‬
638
- T.Todorov: Introduction à la littérature
fantastique.Seuil,Paris , 1974.
www.alukah.net 385
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Richard‬‬

‫‪Richard‬‬

‫‪ّ -639‬جذ اىنش‪ ٌٝ‬ؽغِ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ ‪.43-42‬‬


‫‪ّ -640‬جذ اىنش‪ ٌٝ‬ؽغِ‪ :‬انًٕضٕػ‪ٛ‬خ انجُ‪ٕٚٛ‬خﺩﺭﺍﺹﺥ ف‪ ٙ‬شؼر انض‪ٛ‬بة‪،‬‬
‫ىجْخ اىَإعغخ اىْشث‪ٞ‬خ ىيذساعبد ٗاىْؾش‪ ،‬عْخ ‪.ً1983‬‬
‫‪641‬‬
‫‪- J.P. Richard : L’univers imaginaire de‬‬
‫‪Malarmé,ed. Seuil 1961, p. 34.‬‬
‫‪ّ -642‬جذ اىنش‪ ٌٝ‬ؽغِ‪ :‬انًٕضٕػ‪ٛ‬خ انجُ‪ٕٚٛ‬خﺩﺭﺍﺹﺥ ف‪ ٙ‬شؼر انض‪ٛ‬بة ‪،‬‬
‫ؿ‪.328‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪386‬‬
www.alukah.net

Richard

Le verbe moteur -
Richard

1938 1859
Bachlard ‫ ﯖ‬Sartre

Bachelard

Richard

‫ اىيجْخ‬،‫ ٍْؾ٘ساد دساعبد عبه‬،‫ صؾر ﺍﻥًٕﺽٕﻉ‬:ّٜ‫ذ اىؾَذا‬َٞ‫ ؽ‬-643


‫؛‬24 ‫ ؿ‬،ً1990 ‫ عْخ‬ٚ‫األٗى‬
www.alukah.net 387
www.alukah.net

R. Fayolle

Richard Poulet R.Fayolle


Starobinski

Ch. Mauron

644
- Royer Fayalle : La critique Littéraire. A. Colin
1964, p. 175.
.180-179 ‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ فإاد أث٘ ٍْق٘س‬-645
www.alukah.net 388
www.alukah.net

Marozo Bally

Le préconscient

Richard

Le processus primaire

‫؛‬180 ‫ ؿ‬،،ٔ‫ ّفغ‬:‫ فإاد أث٘ ٍْق٘س‬-646


ٙ‫ ﻱﻍﻩﺥﺍﻥﻑﻙﺭ انؼرث‬، ّٜ٘‫ ّقذ اىَْٖظ اىَ٘م‬:ِ‫ٌ ؽغ‬ٝ‫ ّجذ اىنش‬-647
.45-44 :ُ‫ اىْذدا‬،ُ‫ ىجْب‬،‫شٗد‬ٞ‫ ث‬،‫انًؼبلر‬
.39 ‫ ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬:ِ‫ٌ ؽغ‬ٝ‫ ّجذ اىنش‬-648
www.alukah.net 389
www.alukah.net

Le processus – Secondaire

Richard
Proust
Le désir

. 40 ‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ِ‫ٌ ؽغ‬ٝ‫ ّجذ اىنش‬-649


www.alukah.net 390
www.alukah.net

www.alukah.net 391
www.alukah.net

www.alukah.net 392
www.alukah.net

Bachelard ‫ﯖ‬
Charles Mouron Poulet
Lucien Goldmann

R.
Picard
La Roland Barthes
nouvelle imposture

www.alukah.net 393
www.alukah.net

Lanson
‫ﯖ‬ Sartre
Poulet Goldmann ‫ﯖ‬ Bachlard
R. weber Starobinski
Richard Girard

Barthes
Sartre Bachlard
Weber Starobinski Poulet
R.Girard Richard

Starobinski Rousset Richard


Bachelard ‫ ﯖ‬Poulet
Sartre Barthes
Ingarden
Bachlard ‫ﯖ‬

650
- R. Barthes : Essais critiques. Seuil,Paris, 1964, p.
246.
www.alukah.net 394
www.alukah.net

1
2
3
4
5
6
7
8
9

Poulet Bachlard

1950 1
1952 2
1961 3
1963 4

Bachelard ‫ﯖ‬
Poulet La poétique de l’espace
www.alukah.net 395
www.alukah.net

1966
Marcel Proust

Rosset
1962

Rosset

Weber
1
2
3

1963 1

،‫شٗد‬ٞ‫ ث‬،‫ذح‬ٝ‫فبا اىغذ‬ٟ‫ داس ا‬،ٍ‫َﻑؾﺏﺩ ػٍ األدة ٴﺍﻥﻑ‬:َْْٜٞ‫ ؽغِ اى‬-651


.78-77 ‫ ؿ‬،ً1981 ‫ عْخ‬ٚ‫ اىيجْخ األٗى‬،ُ‫ىجْب‬

www.alukah.net 396
www.alukah.net

1960 2
1960 3
Weber
Charles Mauron

A. Viney
P. Valery Hugo
Weber

M. Mansuy
1968
H. Michaux Jules Supervielle
A.R Grillet ‫ﯖ‬ H. Bosco
J.Burgos ‫ﯖ‬
1968 Apollinaire
‫ﯖ‬

M. Guiomar
1964 1
1964 2
1970 3

.27 ‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ ّي٘ػ‬ْٞ‫ ع‬-652


www.alukah.net 397
www.alukah.net

J. Starobinski

1958 1
L’œil vivant 1961 2
1966 3

J.Starobinski

Richard

Richard

Richard
Mallarmé

.29 ‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ ّي٘ػ‬ْٞ‫ ع‬-653


‫؛‬29 ‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ ّي٘ػ‬ْٞ‫ ع‬-654
.77-76 ‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:َْْٜٞ‫ ؽغِ اى‬-655
www.alukah.net 398
www.alukah.net

1
2

1954 1
1955 2
1961 3
1964 4
5
1967 6
7
8
Richard

Richard
Richard

.190 ‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ فإاد أث٘ ٍْق٘س‬-656


‫؛‬95 ‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ فإاد أث٘ ٍْق٘س‬-657
www.alukah.net 399
www.alukah.net

Richard
Mallarmé

Mallarmé

Richard
Mallarmé

Proust Richard
Richard
recensement
Richard
Richard

Richard

Richard
Richard

‫؛‬37 :‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ ّي٘ػ‬ْٞ‫ ع‬-658


.43 :‫ ؿ‬، ‫ ّفظ اىَقبه‬: ِ‫ٌ ؽغ‬ٝ‫ ّقال ِّ ّجذ اىنش‬-659
www.alukah.net 400
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪9‬‬

‫‪1971‬‬
‫ﯖ‬
‫‪1982‬‬

‫‪ّ -660‬جذ اىنش‪ ٌٝ‬ؽغِ فعبؽت‪ :‬انًٕضلٕػ‪ٛ‬خﺍﻥﺝُ‪ٕٚٛ‬ﻝﺥﻡ ﺩﺭﺍﺹلخ فل‪ ٙ‬شلؼر‬


‫انض‪ٛ‬بة‪ ،‬اىَإعغخ اىْشث‪ٞ‬خ ىيذساعبد ٗاىْؾش‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗىع‪ٚ‬‬
‫عْخ ‪.ً1983‬‬

‫ﺵﻝلؼر انؼرثلل‪ ٙ‬اىقععذ‪ٗ ٌٝ‬اىؾععذ‪ٝ‬ش‪ ،‬داس ا‪ٟ‬فععبا‪،‬‬


‫ﺍﻥﻕﺝﻩﻝﻑﻝل‪ ٙ‬ان‬
‫‪ّ -661‬يعع‪ ٜ‬ؽععيق‪ :‬ﻝﺥ‬
‫ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬ىجْخ ‪.ً1982‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪401‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1968‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪1983‬‬
‫‪‬‬
‫‪1964‬‬
‫‪1980‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪1981‬‬

‫ﻱﻝﻝﺏٌ‪،‬‬‫ﻝﺭ ﺍﻥﺯ‬‫ﺹﻝ‬ ‫ﻝﺏﺭﺱ‬‫ﺹﻝ‬


‫أنفبظل ﺭﺯﻝﻝْٕﻅ ﻑﺭَﺏ‬
‫ﺍﻥًﺯُﺝﻝل‪ٙ‬ﺵﻝلبػر ﻝّ‬ ‫‪ّ -662‬يعع‪ ٜ‬ؽععيق‪:‬‬
‫اىَإعغخ اىغبٍْ‪ٞ‬خ ىيذساعبد ٗاىْؾش ٗاىز٘ص‪ ،ِٝ‬ه ‪.ً1982 ،1‬‬
‫ﻱﻝ‪ ٙ‬فل‪ ٙ‬انصلٕرح ٔانٕعلٕد‪ ،‬اىيجْعخ األٗىع‪ ٚ‬ععْخ‬ ‫‪ّ -663‬ي‪ ٜ‬ؽيق‪ :‬ﺍﺙٍ ﺍﻥﺭٴ‬
‫‪ ،ً1982‬ثذُٗ رؾذ‪ٝ‬ذ ىَنبُ اىْؾش‪.‬‬
‫ﺵﻝﺭ ﺥ‪ ،‬اىيجْعخ األٗىع‪ٚ‬‬ ‫‪ّ -664‬ي‪ ٜ‬ؽيق‪ :‬أثلٕ انؼلالء انًؼلر٘ ٔانضلجبث‪ٛ‬خ انً‬
‫عْخ ‪ ً1981‬ثذُٗ رؾذ‪ٝ‬ذ ىَنبُ اىْؾش‪.‬‬
‫ﺍﻥُﻕﻝ ﺍﻥًٕﺽﻝﻝٕػبر‪ ،ٙ‬ؽععشمخ ثبثععو ىييجبّععخ ٗاىْؾععش‬
‫‪ -665‬عععْ‪ٞ‬ذ ّيعع٘ػ‪ :‬ﻝﺫ‬
‫ٗاىز٘ص‪ ،ِٝ‬اىشثبه‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1989‬‬
‫‪ -666‬ؽَ‪ٞ‬ذ ىؾَ‪ٞ‬ذاّ‪ :ٜ‬صؾر انًٕﺽٕﻉ‪ٍْ ،‬ؾ٘ساد دساععبد ععبه‪ٍ ،‬يجْعخ‬
‫اىْغبػ اىغذ‪ٝ‬ذح‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1990‬‬
‫‪ -667‬ع٘ص‪ٝ‬ف ؽش‪ :ٌٝ‬االرغبٕبد اىْقذ‪ٝ‬خ ٗاىْفغبّ‪ٞ‬خ ‪ٍ ،‬غيخ انفكلر انؼرثل‪ٙ‬‬
‫انًؼبلر‪ ،‬اىْذد‪ ، 19-18:‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬عْخ ‪.ً1984‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪402‬‬
www.alukah.net


1982
1973 

1973
1975 
1979 

1981

1981

10

Starobinski
Richard

www.alukah.net 403
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﯖ‬

‫‪Poulet‬‬
‫‪G. Genette‬‬

‫‪Bachard‬‬ ‫ﯖ‬

‫‪ -668‬اَّش‪ :‬ؽ٘اس فإاد أث٘ ٍْق٘س ٍِ ث‪ٞٞ‬ش س‪ٝ‬ؾبس ف‪ ٜ‬مزبة‪:‬ﺍﻥُﻕﺫ انجُ‪ٕ٘ٛ‬‬


‫انؾذ‪ٚ‬ش ث‪ ٍٛ‬نجُبٌ ٔأٔرثب‪ ،‬ؿ ‪.196-195‬‬
‫‪ -669‬فإاد أث٘ ٍْق٘س‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ ‪197‬؛‬
‫‪ -670‬فإاد أث٘ ٍْق٘س‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ ‪197‬؛‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪404‬‬
www.alukah.net

Jean Yvés Tadié

ِٝ‫ اىذ‬ٜٞ‫ رشعَخ ٍؾ‬،‫خ األدة‬ٚ‫ َﻅﺭ‬:‫ل‬ٞ‫ٔ ٗى‬ّٞٗ‫ ٗس‬،ِٝ‫ِ ٗاس‬ٞ‫ أٗعز‬-671
.148 ‫ ؿ‬،ً1972 ‫ ىجْخ‬،ٜ‫ ٍيجْخ خبىذ اىيشاثيؾ‬،ٜ‫فجؾ‬
672
- Jean Yves Tadié : la critique Littéraire au XX
Siècle. BL Foud. 1978, p.110.
www.alukah.net 405
www.alukah.net

‫؛‬33 ‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ّٜ‫ذ ىؾَذا‬َٞ‫ اَّش ؽ‬-673


www.alukah.net 406
www.alukah.net

11

‫ﯖ‬

www.alukah.net 407
www.alukah.net

Bachelard
Bachelard

.35 ‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ّٜ‫ذا‬َٞ‫ذ ىؾ‬َٞ‫ ؽ‬-674

www.alukah.net 408
www.alukah.net

www.alukah.net 409
www.alukah.net

Pragmatique

675
- W. James : le pragmatique, traduction E.Le Brun,
Edition Flammarion, 1968, p: 151.
www.alukah.net 410
www.alukah.net

Pragmatics
Pragmatics
Pragmatism

Pragmatics

Pragmatism

676
-W. James : le pragmatique, traduction E.Le Brun,
Edition Flammarion, 1968, p: 144-142.
،‫ععذ اىَزؾععذح‬ٝ‫ داس اىنزععبة اىغذ‬،‫ﻝﺥ‬
‫ل‬ٛ‫ف‬ٛ‫بد انٕظ‬َٛ‫ﻝﺏ‬
‫ﺽﻝ‬‫ﺍﻥﻩ‬:‫أؽَععذ اىَز٘مععو‬.‫ د‬- 677
.ً2010 ‫خ‬ّٞ‫ اىيجْخ اىضب‬،ُ‫ ىجْب‬،‫شٗد‬ٞ‫ث‬
.100:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ّٜ‫ ٗعْذ اىجبص‬ٜ‫ي‬ٝٗ‫غبُ اىش‬ٍٞ.‫ د‬- 678
www.alukah.net 411
www.alukah.net

Pragmatism

‫عذ‬ٝ‫ داس اىنزعبة اىغذ‬،‫بد‬َٛ‫ يلذخم إنلٗ انهضلب‬:ٜ‫ّ٘ظ ّي‬ٝ ‫ ٍؾَذ ٍؾَذ‬.‫ د‬- 679
. ‫ اىٖبٍؼ‬،102:‫ ؿ‬،ً2004 ‫ عْخ‬ٚ‫ اىيجْخ األٗى‬،ُ‫ ىجْب‬،‫شٗد‬ٞ‫ ث‬،‫اىَزؾذح‬
680
- A.J.Greimas.J.Courtés:Sémiotique.Dictionnaire
Raisonné de la théorie du langage.Hachette
Univérsité,Paris,1979,Sémiologie,pp:335-339.
www.alukah.net 412
www.alukah.net

1910 1842 William James

(1834- Charles S. Peirce


1914)

Generative grammar

www.alukah.net 413
www.alukah.net

www.alukah.net 414
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1976‬‬ ‫‪1977‬‬

‫‪‬‬

‫‪1916‬‬

‫‪ - 681‬فبُ د‪ٝ‬ل‪:‬ﺍﻥُﺹ ٔانض‪ٛ‬ب م رشعَخ‪ّ :‬جذ اىقبدس ق‪ ،ْْٜٞٞ‬أفش‪ٝ‬ق‪ٞ‬ب اىؾعشا‪،‬‬


‫اىذساىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1999‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪415‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﺽﻝلبَ‪ٛ‬بد‪ ،‬داس اىشؽععبد اىؾذ‪ٝ‬ضععخ‪ ،‬اىععذاس‬ ‫ﺍﻥجُ‪ٕٚٛ‬لﻑﻝل‪ ٙ‬انه‬


‫‪ 682‬د‪ٍ .‬ؾَععذ اىؾْ عبػ‪ :‬ﻝﺥ‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1980‬ؿ‪.189:‬‬
‫ﺵﻝلؼر انقللذ‪ٚ‬ى‪،‬داس اىضقبفععخ‪ ،‬اىععذاس اىج‪ٞ‬نععبء‪،‬‬ ‫ﺹﻝل‪ًٛٛ‬بء ان‬‫ﻑﻝل‪ٙ‬‬
‫‪ٍ - 683‬ؾَععذ ٍفزععبػ‪:‬‬
‫اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1989‬ؿ‪.55:‬‬
‫‪ - 684‬د‪ٍ .‬ؾَذ ٍفزبػ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.53:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪416‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 417
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Popper‬‬

‫‪R.Jackobson‬‬

‫ﻝﺥﻡ داس اىنزععبة اىغذ‪ٝ‬ععذ اىَزؾععذح‪،‬‬ ‫ﺽﻝ‬


‫ﻝﺏَ‪ٛ‬بد انٕظ‪ٛ‬ف‪ٛ‬ل‬ ‫‪ - 685‬د‪ .‬أؽَععذ اىَز٘مععو‪:‬ﺍﻥﻩ‬
‫ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ‪ ،‬عْخ ‪ ،ً2010‬ؿ‪.56-55:‬‬
‫ﻝﺯﺭار‪ٛ‬غ‪ٛ‬ﺍﻥﺥﻁﻝﻝﺏﺓ‪،‬داس‬
‫ﺹﻝ ﺥ‬ ‫‪ - 686‬اَّععش‪ :‬د‪ّ.‬جععذ اىٖععبد‪ ٛ‬ثععِ ٍععبفش اىٖؾععش‪ :ٛ‬ﺇ‬
‫اىنزعععبة اىغذ‪ٝ‬عععذ اىَزؾعععذح‪ ،‬ث‪ٞ‬عععشٗد‪ ،‬ىجْعععبُ‪ ،‬اىيجْعععخ األٗىععع‪ ، ٚ‬ععععْخ ‪،ً2004‬‬
‫ؿ‪.14:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪418‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪La valeur dominante‬‬

‫‪‬‬

‫‪ -687‬رشّظ ٕ٘مظ‪ٍ :‬ذخو ئى‪ ٚ‬اىغ‪َٞٞ‬بء ‪ ،‬ﻱﻍﻩﺥ ث‪ٛ‬ذ‬


‫انؾكًخ‪،‬اىَغشة‪ ،‬اىْذد‪ ،5‬اىغْخ اىضبّ‪ٞ‬خ‪ ،‬عْخ ‪ ،ً1987‬ؿ‪120:‬؛‬
‫‪ - 688‬د‪ٍ .‬ؾَذ ٍؾَذ ‪ّ٘ٝ‬ظ ّي‪ :ٜ‬ﻱﺫﺥﻡ ﺇنٗ انهضبَ‪ٛ‬بد‪ ،‬ؿ‪.98:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪419‬‬
www.alukah.net

.75-74:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ِ اى٘اد‬ٞ‫ ؽغ‬.‫ د‬-689


www.alukah.net 420
www.alukah.net

Paul Grice Herber

Harnish
Sadock

.75-74:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ِ اى٘اد‬ٞ‫ ؽغ‬.‫ د‬- 690


691
- See H.Grice. ( Logic and conversation),In Steven
David (ed) ,Pragmatics:A reader, New York, Oxford
University press,1991,pp:305-315.
www.alukah.net 421
www.alukah.net

Sperber Wilson

déictiques
Roman Embrayeurs
Peirce Index Jakobson

.100:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ّ٘ظ ّي‬ٝ ‫ ٍؾَذ ٍؾَذ‬.‫ د‬- 692


www.alukah.net 422
www.alukah.net

indice indicateur Bar- Hillel


schifters de l'énonciation
déictiques
Embrayeurs

déictiques
déixis

déictiques
deiktikos

www.alukah.net 423
www.alukah.net

Émile Benveniste

- Émile Benveniste: Problèmes de linguistique


693

générale 1, ED, Gallimard, Paris, 1966, p.253.


www.alukah.net 424
www.alukah.net

le discours direct
le le récit
discours indirect

www.alukah.net 425
www.alukah.net

deictiques




24 

694
-C.K.Orecchioni: L'ennonciation de la subjectivité
dans le langage, Paris, Armand Colin, 1980, p:36;
695
- Benveniste, E: Problèmes de linguistique
générale2, ED, Gallimard, Paris, 1974.
696
-C.K.Orecchioni: L'ennonciation de la subjectivité
dans le langage, Paris,Armand Colin,1980;
697
-Greimas: Maupassant ,la sémiotique du texte:
exercices pratiques,éditions du Seuil,Paris 1976,p:8-
263.
www.alukah.net 426
www.alukah.net

Paul Ricoeur
702
Jean Weinrich Jespersen
704
Fillmore Bally Piajet
706
Wunderlish

‫ داس‬،‫ذ ثْنعشاد‬ْٞ‫ عع‬:‫ رشعَعخ‬،‫بد‬ٛ‫خ انشخصل‬ٛ‫ٕنٕع‬ًٛٛ‫ صل‬:ٍُ٘‫ت ٕب‬ٞ‫ي‬ٞ‫ ف‬- 698


.ً1990 ‫ عْخ‬ٚ‫ اىيجْخ األٗى‬،‫ اىشثبه‬،ً‫اىنال‬
ِ‫ اىَجخع٘د ٗسععبء ثع‬ٛ‫ ؽعنش‬:‫ رشعَعخ‬،‫خ‬ٚ‫ﺍﻥشؼر‬:‫يبُ ر٘دٗسٗب‬ٞ‫ رضف‬- 699
.ً1987 ‫ عْخ‬ٚ‫ اىيجْخ األٗى‬،‫نبء‬ٞ‫ اىذاس اىج‬،‫ داس ر٘ثقبه ىيْؾش‬،‫عالٍخ‬
700
- Paul Ricoer: La métaphore vive.Seuil,Paris,
1975,p.98.
701
- R.Jakobson: Essais de linguistique générale,
Minuit, Paris, 1963.
702
- Levi-Strauss: Antropologie structrale, Plon, Paris,
1958.
703
-Weinrich Hharold: Le temps, Seuil, Paris, 1973.
704
- Bally:(Les notions grammaticales d'absolu et de
relief), In: essais sur le langage, Minuit, Paris, 1969,
pp:189-204.
705
- Fillmore :( Deictic categories in the semantics of
come), Foundations of language 2, 1966, pp: 219-227.
706
- Wunderlish, Dieter: (Pragmatique, situation
d'énonciation et deixis), Langages, 26, juin1972, pp:34-
58.
،‫نعبء‬ٞ‫ اىعذاس اىج‬،‫ داس اىضقبفعخ‬،‫ى‬ٚ‫بء انشؼر انقذ‬ًٛٛ‫ ص‬ٙ‫ف‬:‫ ٍؾَذ ٍفزبػ‬.‫ د‬- 707
.ً1989 ‫ عْخ‬ٚ‫اىيجْخ األٗى‬
.151:‫ ؿ‬،٘‫م انخطبة انشؼر‬ٛ‫ رؾه‬:‫ٍؾَذ ٍفزبػ‬.‫ د‬- 708
www.alukah.net 427
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬

‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪modalisateurs du discours‬‬

‫ﻝﺏﺓ ﺍﻥﺭٴﺍﺍﻝل‪ٙ‬م ؽععشمخ‬


‫ﺽﻝل‪ًٛٛ‬با‪ ٙ‬نهخطل‬
‫ﻝﻡ ﺍﻥ‬
‫‪ -709‬د‪ّ .‬جععذ اىَغ‪ٞ‬ععذ ّ٘ععع‪ :ٜ‬انزؾه‪ٛ‬ل‬
‫اىْؾش ٗاىز٘ص‪ ِٝ‬اىَذاسط‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2002‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪428‬‬
www.alukah.net




actants
circonstants
embrayeurs subjectifs
embrayeurs personnels

embrayeurs spatiaux embrayeurs locatifs


embrayeurs temporels

www.alukah.net 429
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 710‬أس‪ٝ‬نؾ‪ :ّٜ٘ٞ‬فؼم ﺍﻥﻕٕﻝ ﻱٍ اناار‪ٛ‬ﻝﺥ فل‪ٙ‬ﺍﻥﻩﺭﻝﺥ‪ ،‬رشعَعخ‪ٍ :‬ؾَعذ َّ‪ٞ‬عف‪،‬‬


‫أفش‪ٝ‬ق‪ٞ‬عععب اىؾعععشا‪ ،‬اىعععذاس اىج‪ٞ‬نعععبء‪ ،‬اىَغعععشة‪ ،‬اىيجْعععخ األٗىععع‪ ٚ‬ععععْخ ‪،ً2007‬‬
‫ؿ‪11:‬؛‬
‫‪ - 711‬أس‪ٝ‬نؾ‪ :ّٜ٘ٞ‬فؼم اﻥﻕٕﻝﻱٍ اناار‪ٛ‬خ ف‪ ٙ‬انهرخ‪،‬ؿ‪54:‬؛‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪430‬‬
www.alukah.net

‫؛‬55:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ّٜ٘ٞ‫نؾ‬ٝ‫ أس‬- 712


‫؛‬97:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ّٜ٘ٞ‫نؾ‬ٝ‫ أس‬- 713
‫؛‬82:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ّٜ٘ٞ‫نؾ‬ٝ‫ أس‬- 714
www.alukah.net 431
www.alukah.net

1962
1969

715
- Catherine kerbrat-Orrecchioni: Ennonciation de la
subjectivité dans le langage,Paris,Armond
Colin,1980,p:181.
716
- J.L.Austin:Quand dire, c'est faire,Editions du
seuil,Paris, 1970.
717
- John R.Searle: les actes de langage, Collection,
savoir Herman,Paris, 1972.
www.alukah.net 432
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫ﺍﻥﻙﻝالو انؼلبو‪ ،‬رشعَعخ‪ّ :‬جعذ اىقعبدس‬ ‫‪ - 718‬ساعِ‪ :‬عُ٘ أٗعز‪َ :ِٞ‬ظر‪ٚ‬ﻝﺥ أفؼلبل‬
‫ق‪ْْٞٞ‬ععع‪ ،ٜ‬أفش‪ٝ‬ق‪ٞ‬عععب اىؾعععشا‪ ،‬اىعععذاس اىج‪ٞ‬نعععبء‪ ،‬اىَغعععشة‪ ،‬اىيجْعععخ األٗىععع‪ ٚ‬ععععْخ‬
‫‪.ً2006‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪433‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪4‬‬

‫‪5‬‬

‫‪‬‬

‫‪Parret‬‬
‫‪Greimas‬‬
‫‪Grice‬‬ ‫‪Searle‬‬ ‫‪Austin‬‬

‫د‪ُٚ‬بي‪ٛ‬ل ﺍﻥﻝﻝُﺹ‪ ،‬اىَشمععض اىضقععبف‪ ٜ‬اىْشثعع‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬ععشٗد‪،‬‬


‫‪ - 719‬د‪ٍ .‬ؾَععذ ٍفزععبػ‪ :‬ﻝﺥ‬
‫ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1987‬ؿ‪.46:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪434‬‬
www.alukah.net

Leo Apstel Jean Petito

.39-38:‫ ؿ‬،‫ﺥ ﺍﻥُﺹ‬ٛ‫ُبي‬ٚ‫ د‬:‫ ٍؾَذ ٍفزبػ‬.‫ د‬- 720


.56:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ٍؾَذ ٍفزبػ‬.‫ د‬- 721
www.alukah.net 435
www.alukah.net

Interaction

.51-50:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ٍؾَذ ٍفزبػ‬.‫ د‬- 722


www.alukah.net 436
www.alukah.net

Ducrot

.48:‫ ؿ‬،‫بد انُص‬َٛ‫ نضب‬:ٜ‫ٍؾَذ خيبث‬.‫ د‬- 723


www.alukah.net 437
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Tyteka‬‬ ‫‪Perelman‬‬
‫‪1958‬‬

‫‪1989‬‬
‫‪Anscobre‬‬

‫‪ - 724‬د‪.‬سم٘اُ اىشقجع‪ :ٜ‬االععزذاله اىؾغعبع‪ ٜ‬اىزعذاٗى‪ٗ ٜ‬آى‪ٞ‬عبد اؽعزغبىٔ ‪،‬‬


‫ﺍﻥﻑﻙﺭ‪ ،‬اىن٘‪ٝ‬عذ‪ ،‬اىْعذد‪ ،2‬اىَغيعذ ‪ ،40‬أمزع٘ثش‪ -‬د‪ٝ‬غعَجش ‪،ً2011‬‬ ‫ﻱﻍﻩﺥ ػبنى‬
‫ؿ‪.85:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪438‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 439
www.alukah.net

1
2

.28:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ أؽَذ اىَز٘مو‬.‫ د‬- 725


.30-29:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ أؽَذ اىَز٘مو‬.‫ د‬- 726
www.alukah.net 440
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 727‬د‪ .‬أؽَذ اىَز٘مو‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.30-29:‬‬


‫‪ - 728‬د‪ .‬أؽَذ اىَز٘مو‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.30:‬‬
‫‪ - 729‬أؽَذ اىَز٘مو‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.32:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪441‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪Françoise Armengaud‬‬

‫ﻝﺥ‪ ،‬رشعَعععخ‪ :‬د‪.‬ععععْ‪ٞ‬ذ ّيععع٘ػ‪،‬‬


‫ﻝﻝ‬
‫ﻝﺥ ﺍﻥزذأن‪ٛ‬‬
‫ﻝﻝ‬
‫ﺍﻥًﻕﺏﺭﺙ‬
‫‪ - 730‬فشاّغععع٘اص أسٍ‪ْٞ‬نععع٘‪:‬‬
‫اىَإعغخ اىؾذ‪ٝ‬ضخ ىيْؾش ٗاىز٘ص‪ ،ِٝ‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً1987‬ؿ‪.112:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪442‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 731‬فشاّغ٘اص أسٍ‪ْٞ‬ن٘‪ :‬انًقبرثخ انزذأن‪ٛ‬خ‪،‬ؿ‪.112:‬‬


‫‪ٍٞ - 732‬خبئ‪ٞ‬و ثبخز‪ :ِٞ‬شؼر‪ٚ‬خ دٔ‪ٚ‬ضزفضك‪،ٙ‬ؿ‪.59:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪443‬‬
www.alukah.net

Robin Lakof

.137-136:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ّ٘ظ ّي‬ٝ ‫ ٍؾَذ ٍؾَذ‬.‫ د‬- 733


www.alukah.net 444
www.alukah.net

Mitchell
1983

.137:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ّ٘ظ ّي‬ٝ ‫ ٍؾَذ ٍؾَذ‬.‫ د‬- 734


.54-52:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ٍؾَذ خيبث‬.‫ د‬- 735
.56:‫ؿ‬،ٔ‫ّفغ‬:ٜ‫ٍؾَذ خيبث‬.‫ د‬- 736
www.alukah.net 445
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Parret‬‬

‫ﻝﺏﺓ‪،‬داس اىنزععبة‬
‫ﻝﺯﺭار‪ٛ‬غ‪ٛ‬ﺍﻥﺥﻁﻝ‬
‫ﺹﻝ ﺥ‬ ‫‪ - 737‬د‪ّ.‬جععذ اىٖععبد‪ ٛ‬ثععِ ٍععبفش اىٖؾععش‪ :ٛ‬ﺇ‬
‫اىغذ‪ٝ‬ذ اىَزؾذح‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ، ٚ‬عْخ ‪ ،ً2004‬ؿ‪.57:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪446‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪1976‬‬

‫ﻕﺏﻑﻝﺥ انؼرث‪ٛ‬ﻝﺥ انًؼبللرح‪ ،‬داس‬ ‫ﺍﻥﺽ‬ ‫‪ 738‬د‪.‬ؽبفٌ ئعَبّ‪ٞ‬و ّي٘‪ :ٛ‬انهضبَ‪ٛ‬بد فل‪ٙ‬‬
‫اىنزعععبة اىغذ‪ٝ‬عععذح اىَزؾعععذح‪ ،‬ث‪ٞ‬عععشٗد‪ ،‬ىجْعععبُ ‪ ،‬اىيجْعععخ األٗىععع‪ ٚ‬ععععْخ ‪،ً2009‬‬
‫ؿ‪.177:‬‬
‫‪ - 739‬د‪ٍ.‬ؾَذ خيبث‪ّ :ٜ‬فغٔ‪،‬ؿ‪.17-16:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪447‬‬
www.alukah.net

1991

- Halliday, M.A.K and R.Hassan: Cohesion in


740

English.Longman.London.1976.P:37.
.56:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜ‫ ٍؾَذ خيبث‬- 741
www.alukah.net 448
www.alukah.net

Searl

1985

www.alukah.net 449
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Searle‬‬

‫‪5‬‬

‫‪ - 742‬فشاّغ٘اص أسٍ‪ْٞ‬ن٘‪ :‬انًقبرثخ انزذأن‪ٛ‬خ‪،‬ؿ‪.75:‬‬


‫‪ٍ - 743‬ؾَذ ٍفزبػ‪ :‬رؾه‪ٛ‬مﺍﻥﺥﻁﺏﺓ انشؼر٘‪ ،‬ؿ‪.141:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪450‬‬
www.alukah.net

،‫نعبء‬ٞ‫ اىعذاس اىج‬،‫ داس اىضقبفعخ‬،‫ى‬ٚ‫بءﺍﻥشؼر انقذ‬ًٛٛ‫ ص‬ٙ‫ ف‬:‫ٍؾَذ ٍفزبػ‬.‫ د‬- 744
.ً1989 ٚ‫اىيجْخ األٗى‬
‫ ىجْعععخ‬،‫ رعععّ٘ظ‬،‫ﻝﺏء‬
‫ﻝﻝ‬
‫ٴﺹﻝلراط األدث‬
‫ﻝﺏء ﻝ‬ ‫ﻝﻝ‬
‫ﻝﺏﺍﻥﺝﻩﺭ‬
‫ﻁ‬
‫ﻝﻝ‬
ُٓ‫ ﻱ‬:ْٜ‫ ؽعععبصً اىقشىعععبع‬- 745
.ً1966
746
- François Récanati:La transparence et l'enonciation
pour introduire à la pragmatiqie,Paris,Seuil,1979.
747
-O.Ducrot:(Analyse pragmatique),Communication
32,1981.p:134.
.138:‫ ؿ‬،٘‫مﺍﻥﺥﻁﺏﺓ انشؼر‬ٛ‫ رؾه‬:‫ ٍؾَذ ٍفزبػ‬.‫ د‬- 748
www.alukah.net 451
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1985‬‬
‫‪1987‬‬

‫‪1991‬‬

‫‪2004‬‬

‫ﻥﺽﻝﻝبَ‪ٛ‬بد ﻝانﻝﻝُﺹ‪ ،‬اىَشمععض اىضقعععبف‪ ٜ‬اىْشثععع‪ ،ٜ‬اىعععذاس‬


‫‪ - 749‬د‪ٍ.‬ؾَعععذ خيعععبث‪ :ٜ‬ﻝ‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1991‬‬
‫ﻝﺏﺓ‪،‬داس اىنزععبة‬ ‫ﻝﺯﺭار‪ٛ‬غ‪ٛ‬ﺍﻥﺥﻁﻝ‬
‫ﺹﻝ ﺥ‬ ‫‪ - 750‬د‪ّ.‬جععذ اىٖععبد‪ ٛ‬ثععِ ٍععبفش اىٖؾععش‪ :ٛ‬ﺇ‬
‫اىغذ‪ٝ‬ذ اىَزؾذح‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ، ٚ‬عْخ ‪.ً2004‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪452‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 453
www.alukah.net

1985

.144:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ٍؾَذ ٍفزبػ‬- 751


.145:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ٍؾَذ ٍفزبػ‬- 752
www.alukah.net 454
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ٍ - 753‬ؾَذ ٍفزبػ‪َ:‬ﻑﺽّ‪ ،‬ؿ‪.146-145:‬‬


‫‪ - 754‬د‪ٍٞ.‬غبُ اىشٗ‪ٝ‬ي‪ٗ ٜ‬عْذ اىجبصّ‪ّ :ٜ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.103:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪455‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 456
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﻭﻥ‬

‫‪20‬‬

‫‪ - 755‬صبثذ ّجذ اإ‪ :‬اإلرْبث‪20ٙ‬ﻡ داس اىَذ‪ ،ٙ‬دٍؾق‪ ،‬ع٘س‪ٝ‬ب‪ ،‬اىيجْخ‬


‫األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ٕ1426‬ـ‪.‬‬

‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪457‬‬
www.alukah.net

20

J.Courtès Greimas
Groupe Entrevernes
Jacques Fontanille

CH.Peirce
F.Rastier Paul Ricœur
V.Krysinski)
D.Bertrand P.Oullet
C.Calame
Catherine E.Landowski
U.Eco Kerbrat-Orecchioni

‫ اىيجْخ‬،‫ب‬ٝ‫ ع٘س‬،‫ دٍؾق‬،ٙ‫ﻡ داس اىَذ‬20ٙ‫ اإلرْبث‬:‫ صبثذ ّجذ اإ‬- 756
‫ٕـ؛‬1426 ‫ عْخ‬ٚ‫األٗى‬
757
- Greimas et Jacques Fontanille : Sémiotique des
passions. SEUIL .PARIS. France.1991.
ِ‫عع‬ٝ‫ ؽععشمخ اىْؾععش ٗاىز٘ص‬،ٙ‫خ انكللالو انرٔاالل‬ٛ‫با‬ًٛٛ‫ﺹﻝل‬:ٜٕ‫ ٍؾَععذ اىععذا‬.‫ د‬- 758
.177:‫ ؿ‬،ً2006 ‫ عْخ‬ٚ‫ اىيجْخ األٗى‬،‫نبء‬ٞ‫ اىذاس اىج‬،‫اىَذاسط‬
www.alukah.net 458
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪R.Barthes‬‬ ‫‪B.Gervais‬‬
‫‪(Groupe‬‬ ‫)‪(M.Rifaterre‬‬
‫‪J.Kristiva‬‬ ‫)‪M‬‬
‫‪Jean Molino‬‬ ‫‪P.Zima‬‬
‫‪Lotman‬‬ ‫‪Jean Jacques Nattier‬‬
‫‪Rossi Landi‬‬ ‫‪U.Eco‬‬
‫‪Metz‬‬ ‫‪Keir Elam‬‬ ‫‪Hilbo‬‬
‫‪Mukarovski‬‬

‫‪ - 759‬ىيزَْق‪،‬اَّش‪ :‬اىذمز٘س عَ‪ٞ‬و ؽَذاٗ‪ :ٛ‬انض‪ًٕٛٛ‬نٕع‪ٛ‬ب‪:‬ﺙ‪ ٍٛ‬انُظر‪ٚ‬ﺥ‬


‫ٔانزطج‪ٛ‬قﻡ اى٘ساا ىييجِ ٗاىْؾش‪ ،‬األسدُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2011‬‬
‫‪ - 760‬د‪ٍ .‬ؾَذ ٍفزبػ‪ :‬رؾه‪ٛ‬م ﺍﻥﺥﻁﺏﺓ ﺍﻥشؼر٘‪ ،‬اىَشمض اىضقبف‪ ٜ‬اىْشث‪،ٜ‬‬
‫اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪/‬داس اىزْ٘‪ٝ‬ش‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ‬
‫األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1985‬‬
‫‪ - 761‬د‪.‬عْ‪ٞ‬ذ ثْنشاد‪:‬ﺍنض‪ًٛٛ‬با‪ٛ‬ب ﺩ ﺍﻥضرد‪ٚ‬خ‪ٍْ ،‬ؾ٘ساد اىضٍِ‪ ،‬اىَغشة‪،‬‬
‫اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1999‬‬
‫‪ - 762‬د‪ٍ .‬ؾَذ اىغشغ‪ :ْٜٞ‬يؾبضراد ف‪ ٙ‬ﺍنض‪ًٕٛٛ‬نٕع‪ٛ‬ب‪،‬داس اىضقبفخ ‪ ،‬اىذاس‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1987‬‬
‫‪ - 763‬د‪ٍ .‬ؾَذ اىذإ‪ :ٜ‬ص‪ًٛٛ‬با‪ٛ‬خ انكالو انرٔاا‪ ،ٙ‬ؽشمخ اىْؾش ٗاىز٘ص‪ِٝ‬‬
‫اىَذاسط‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2006‬‬
‫ﻱﺝﺏؽش ف‪ ٙ‬انض‪ًٛٛ‬با‪ٛ‬بد‪ ،‬داس اىقشٗ‪ ،ِٞٝ‬اىذاس‬ ‫‪ - 764‬د‪ّ .‬جذ اىَغ‪ٞ‬ذ اىْبثذ‪:‬‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2008‬‬
‫‪ّ - 765‬جذ اىَغ‪ٞ‬ذ ّ٘ع‪ :ٜ‬انزؾه‪ٛ‬م انض‪ًٛٛ‬با‪ٙ‬ﻥﻩﺥﻁﺏﺓ ﺍنرٔاا‪ ،ٙ‬ؽشمخ اىْؾش‬
‫ٗاىز٘ص‪ ِٝ‬اىَذاسط‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪. ً2002‬‬
‫‪ - 766‬أّذ سعبىخ عبٍْ‪ٞ‬خ ؽ٘ه ع‪َٞٞ‬بئ‪ٞ‬خ اىذالىخ ف‪ ٜ‬سٗا‪ٝ‬خ" ّغَخ‬
‫أغغيظ" ىقِْ اإ ئثشإ‪ٌٞ‬؛‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪459‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ - 767‬د‪ .‬عَ‪ٞ‬و ؽَذاٗ‪ :ٛ‬انض‪ًٕٛٛ‬نٕع‪ٛ‬ب‪ :‬ث‪ ٍٛ‬ﺍﻥُﻅﺭ‪ٚ‬خٴﺍﻥﺯﻁﺝ‪ٛ‬قﻡ اى٘ساا‬


‫ىييجِ ٗاىْؾش‪ ،‬األسدُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2011‬‬
‫‪ - 768‬ىبئِ اىؾذاٗ‪ :ٛ‬ص‪ًٛٛ‬با‪ٛ‬ب ﺩ انزسٔ‪ٚ‬م‪ ،‬اىَشمض اىضقبف‪ ٜ‬اىْشث‪،ٜ‬اىذاس‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2006‬‬
‫ﻕﺹﺥ‪ ،‬اىذاس‬ ‫‪ - 769‬عَ‪ٞ‬ش اىَشصٗق‪ٗ ٜ‬عَ‪ٞ‬و ؽبمش‪ :‬ﻱﺫﺥﻡ إنٗ َظر‪ٚ‬خ ﺍﻥ‬
‫اىزّ٘غ‪ٞ‬خ ىيْؾش ٗد‪٘ٝ‬اُ اىَيجّ٘بد اىغبٍْ‪ٞ‬خ ثبىغضائش‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ‬
‫‪.ً1985‬‬
‫‪ - 770‬د‪ّ.‬جذ اىؾَ‪ٞ‬ذ ث٘سا‪ :٘ٝ‬ﺍﻥزؾه‪ٛ‬مﺍﻥﺽ‪ًٛٛ‬با‪ ٙ‬ﻥﻩﺥﻁﺏﺓﺍﻥﺽرد٘‪ ،‬داس‬
‫اىغشة ىيْؾش ٗاىز٘ص‪ٕٗ ،ِٝ‬شاُ‪ ،‬اىغضائش‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2003‬‬
‫ﺹﺥ ص‪ًٛٛ‬با‪ٛ‬خ‪ ،‬داس االخزالب‪،‬‬ ‫ث٘ىبع‪ :ِٞ‬ﺵﺯﺭﺏﻝ ﺍنؼبيه‪ٙ‬مدرا‬
‫ﺍ‬ ‫‪ - 771‬اىغْ‪ٞ‬ذ‬
‫اىغضائش‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2000‬‬
‫‪ - 772‬سؽ‪ٞ‬ذ ثِ ٍبىل‪ :‬ﺏﻱٕﺱ يصطهؾبد انزؾه‪ٛ‬م ﺍنض‪ًٛٛ‬با‪ ٙ‬ﻥﻩُﺹٕ ﻡ‬
‫داس اىؾنَخ‪ ،‬اىغضائش‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2000‬‬
‫‪ - 773‬د‪ّ .‬جذ اىيي‪ٞ‬ف ٍؾفً٘‪ :‬تن‪ٛ‬ﺏﺩ ﺇَﺯﺏﻁ ﺍﻥُﺹ ﺍنرٔاا‪ٍْ ،ٙ‬ؾ٘ساد اىقيٌ‬
‫اىَغشث‪ ،ٜ‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2006‬‬
‫‪ - 774‬د‪ٍ٘.‬س‪ٝ‬ظ أث٘ ّبمش‪ :‬األنضُ‪ٛ‬خ ٴﺍﻥُﻕﺫ األدث‪ / ٙ‬ف‪ ٙ‬ﺍنُظر‪ٚ‬خ‬
‫ًًﺏﺭﺹﺥ‪ ،‬داس اىْٖبس ىيْؾش‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪.‬‬ ‫ٴﺍﻥ‬
‫‪ - 775‬أّ٘س اىَشرغ‪ :ٜ‬ص‪ًٛٛ‬با‪ٛ‬ﺥ ﺍﻥُﺹ األدث‪ ،ٙ‬ئفش‪ٝ‬ق‪ٞ‬ب اىؾشا‪ ،‬اىذاس‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً1987‬‬
‫ﻑﻩﺽﻑﺥ‬ ‫ﻱﻕﺏﺭﺙﺥ ص‪ًٛٛ‬با‪ٛ‬خ ف‪ٙ‬‬ ‫‪ - 776‬د‪.‬أؽَذ ‪٘ٝ‬عف‪ :‬ﺍﻥﺫ ﺩﺍﻥًﻑﺯٕؽخم‬
‫انؼالﻱﺥ‪ ،‬اىذاس اىْشث‪ٞ‬خ ىيْيً٘ ٍْٗؾ٘ساد االخزالب ٗاىَشمض اىضقبف‪ٜ‬‬
‫اىْشث‪ ،ٜ‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2005‬‬
‫‪ - 777‬د‪ .‬ؽبد‪ٝ‬خ ؽقشٗػ‪ :‬ص‪ًٛٛ‬با‪ٛ‬خﺍﻥﺥﻁﺏ ﺓ انشؼر٘‪ّ ،‬بىٌ اىنزت اىؾذ‪ٝ‬ش‪،‬‬
‫ئسثذ ‪ ،‬األسدُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2010‬‬
‫ﺹﺥ ص‪ًٕٛٛ‬نٕع‪ٛ‬ب ف‪ ٙ‬شؼر‪ٚ‬خ‬ ‫‪ - 778‬د‪.‬فالػ فنو‪ :‬ﺵﻑﺭﺍﺩ ﺍﻥُﺹﻡ ﺩﺭﺍ‬
‫انقص ٔانقص‪ٛ‬ذ‪ ،‬داس ا‪ٟ‬داة‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ‪.ً1999 ،‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪460‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 779‬إزٌ اثِ ؽضً مض‪ٞ‬شا ثجٖ٘‪ ٙ‬اىؾت ف‪ ٜ‬مزبثٔ‪ :‬ﺭٕ انؾًبيخ ف‪ ٙ‬األنفخ‬
‫ٔاأل ‪،‬مجو اىذمز٘س اىيبٕش أؽَذ ٍن‪ ،ٜ‬داس اىَْبسب‪ ،‬اىقبٕشح‪ٍ ،‬قش‪،‬‬
‫اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ‪.‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪461‬‬
www.alukah.net

. La modalisation de l’être

1994 1991

1991

780
- A.J.Greimas :(De la modalisation de l’être), Actes
sémiotiques, Bulletin9, p : 9-10.Repris dans Du Sens2,
Paris, 1983, p : 93-102 .
‫ ﻱٍ ؽب د‬:‫بد األْٕاء‬ٛ‫با‬ًٛٛ‫ﺹ‬:ْٜٞ‫َبؿ ٗعبك فّ٘ز‬ٝ‫ مش‬:‫ اَّش‬- 781
‫ذ‬ٝ‫ داس اىنزبة اىغذ‬،‫ذ ثْنشاد‬ْٞ‫ ع‬:‫رشعَخ‬: ،‫بء إنٗ ؽب دﺍﻥُﻑﺵ‬ٛ‫األش‬
.46:‫ ؿ‬،ً2010 ‫ عْخ‬ٚ‫ اىيجْخ األٗى‬،ُ‫ ىجْب‬،‫شٗد‬ٞ‫ ث‬،‫اىَزؾذح‬
782
- J.Greimas:( De la colère, étude de la sémantique
lexicale), Actes sémiotiques, Documents, 27, p:9-24;
Repris dans Du Sens2, op.cit, p:225-246.
www.alukah.net 462
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 783‬د‪.‬عْ‪ٞ‬ذ ثْنشاد‪ٍ :‬قذٍخ اىَزشعٌ ‪ :‬ص‪ًٛٛ‬با‪ٛ‬بد األْٕاء‪ :‬ﻱٍ ؽب د‬


‫األش‪ٛ‬بء إنٗ ؽب دﺍﻥُﻑﺵ‪ ،‬ىنش‪َٝ‬بؿ ٗعبك فّ٘زْ‪،ٜٞ‬رشعَخ‪ :‬عْ‪ٞ‬ذ ثْنشاد‪،‬‬
‫داس اىنزبة اىغذ‪ٝ‬ذ اىَزؾذح‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪،ً2010‬‬
‫ؿ‪.41-40:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪463‬‬
www.alukah.net

1998
Claude Jacques Fontanille
Zilberberg

H.Parret

.41 :‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ ثْنشاد‬ْٞ‫ع‬.‫ د‬- 784


785
- Jacques Fontanille, Claude Zilberberg : Tension et
signification, Liège-Mardaga, 1998 .
ٗ‫بء إن‬ٛ‫ يٍ ؽب د األش‬:‫بد األْٕاء‬ٛ‫با‬ًٛٛ‫ ص‬:ْٜٞ‫َبؿ ٗعبك فّ٘ز‬ٝ‫ مش‬- 786
.47:‫ ؿ‬،‫ؽب د انُﻑﺵ‬
787
- Parret (H): les passions: essai sur la mise en
discours de la subjectivité, Mardaga, 1986.
www.alukah.net 464
www.alukah.net

350 1995 F.Rastier


1970 1830

.15:‫ ؿ‬،ٙ‫خ انكالو انرٔاا‬ٛ‫با‬ًٛٛ‫ص‬:ٜٕ‫ٍؾَذ اىذا‬.‫ ّقال ِّ د‬- 788


789
-F.Rastier : L’analyse thématique des données
textuelles — L’exemple des sentiments, Paris, Didier,
1995.
www.alukah.net 465
www.alukah.net

2006 Cécilia.W.Francis)

Anne Hénault

1632 1614 R.A.D'Adilly


1200

790
- Cécilia.W.Francis : Gabrielle Roy, autobiographie,
subjectivité, passions, discours, Les presses de
l’université Laval, 2006, Canada.
791
- Hénault (A): le pouvoir comme passion, PUF,
1994.
792
- Hénault (A): le pouvoir comme passion, p:214.
www.alukah.net 466
www.alukah.net

793

 
 
 

.19:‫ ؿ‬، ٔ‫ّفغ‬:ٜٕ‫ ٍؾَذ اىذا‬.‫ ّقال ِّ د‬-793


.35:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٜٕ‫ ٍؾَذ اىذا‬.‫ د‬- 794
www.alukah.net 467
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ - 795‬د‪ٍ .‬ؾَذ اىذإ‪ّ :ٜ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.35:‬‬


‫‪ - 796‬د‪ٍ.‬ؾَذ اىذإ‪ :ٜ‬ع‪َٞٞ‬بء األٕ٘اء ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ ػبنىﺍﻥﻑﻙﺭ‪ ،‬اىن٘‪ٝ‬ذ‪،‬‬
‫اىْذد‪ ،3‬اىَغيذ ‪ْٝ ،35‬ب‪ٝ‬ش‪ٍ-‬بسط‪ ،ً2007‬ؿ‪.213 :‬‬
‫‪ - 797‬د‪ٍ.‬ؾَذ اىذإ‪ :ٜ‬رغي‪ٞ‬بد اىجْذ االّفْبى‪ ٜ‬ف‪ ٜ‬سٗا‪ٝ‬خ اىؾ‪ ٜ‬اىخيف‪ٜ‬‬
‫ىَؾَذ صفضاب ‪ ،‬يؾًذ ﻑﺯﺍﺍﻥﻙﺏﺭﺕ انكج‪ٛ‬ر‪ٍْ ،‬ؾ٘ساد اىشاثيخ‪ ،‬اىذاس‬
‫اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2003‬فـ‪. 126 -113:‬‬
‫‪ - 798‬د‪ٍ.‬ؾَذ اىذإ‪ْٕ :ٜ‬ذعخ األٕ٘اء ف‪ ٜ‬اىن٘ء اىٖبسة ىَؾَذ ثشادح ‪،‬‬
‫ﻕﺏﻑﺏﺩ‪ ،‬اىْذد ‪ ،10‬سث‪ ،ً2004 ِٞ‬فـ‪.107-99:‬‬ ‫ﻱﻍﻩﺥ ﺹ‬
‫ﺹﺥ ﺹﺥ "أغُ‪ٛ‬خْﺏﺭﺙﺥ"ﻥﻩﻕ ﺏ ﻝﺏﻥؼ‬ ‫‪ّ - 799‬جذ اىَغ‪ٞ‬ذ اىْبثذ‪ :‬ﺩﺭﺍ‬
‫ﻱﺽﺏ ‪ ،‬ﻱٕ ﻍ ﺩﺭٴﺓﻡ ٍذّٗخ سقَ‪ٞ‬خ‪،‬ثزبس‪،ً2010/10/09 ٝ‬‬ ‫انضٓ‪ًٙٛ‬‬
‫‪http://www.doroob.com/archives/?p=47209‬‬
‫‪ - 800‬د‪.‬عْ‪ٞ‬ذ ثْنشاد‪ٍ :‬قذٍخ اىَزشعٌ ‪ :‬ص‪ًٛٛ‬با‪ٛ‬بد األْٕاء‪ :‬ﻱٍ ؽب د‬
‫األش‪ٛ‬بء إنٗ ؽب دﺍﻥُﻑﺵ‪ ،‬ىنش‪َٝ‬بؿ ٗعبك فّ٘زْ‪،ٜٞ‬رشعَخ‪ :‬عْ‪ٞ‬ذ ثْنشاد‪،‬‬
‫داس اىنزبة اىغذ‪ٝ‬ذ اىَزؾذح‪ ،‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2010‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪468‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪3‬‬

‫ع‪َ٘ٞٞ‬ى‪ٞ‬قب األٕ٘اء ف‪ ٜ‬اىققخ اىقق‪ٞ‬شح‬ ‫‪ - 801‬د‪.‬عَ‪ٞ‬و ؽَذاٗ‪:ٛ‬‬


‫عذا"ققخ" عش‪ٝ‬بى‪ٞ‬خ" ىؾغِ ّي‪ ٜ‬اىجيشاُ َّ٘رعب" ‪ ،‬انض‪ًٕٛٛ‬نٕع‪ٛ‬ب‪ :‬ث‪ٍ ٛ‬‬
‫انُظر‪ٚ‬خ ٔانزطج‪ٛ‬قﻡ اى٘ساا ىيْؾش ٗاىيجِ‪ ،‬األسدُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ‬
‫‪.ً2011‬‬
‫‪ٍ - 802‬ؾَذ ثبد‪ :ٛ‬ع‪َٞٞ‬بئ‪ٞ‬بد ٍذسعخ ثبس‪ٝ‬ظ‪ :‬اىَنبعت ٗاىَؾبس‪ٍ ِٝ‬قبسثخ‬
‫ﻑﻙﺭ‪ ،‬اىن٘‪ٝ‬ذ‪ ،‬اىْذد‪ ،3‬اىَغيذ ‪ْٝ ،35‬ب‪ٝ‬ش‪-‬‬‫ئثغزَ٘ى٘ع‪ٞ‬خ ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ ػبنى ﺍﻥ‬
‫ٍبسط ‪ ،ً2007‬ؿ‪.287:‬‬

‫‪ - 803‬د‪ٍ.‬ؾَذ ثبد‪ّ :ٛ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.308:‬‬


‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪469‬‬
www.alukah.net

‫؛‬11-10 :‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ ثْنشاد‬ْٞ‫ع‬.‫ د‬- 804


www.alukah.net 470
www.alukah.net

Sémiosis

.15 :‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ ثْنشاد‬ْٞ‫ع‬.‫ د‬- 805


www.alukah.net 471
www.alukah.net

pathèmes

Configuration

.12 :‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ذ ثْنشاد‬ْٞ‫ع‬.‫ د‬- 806


www.alukah.net 472
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪20‬‬

‫‪ - 807‬د‪ٍ.‬ؾَذ ثبد‪ّ :ٛ‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.312:‬‬


‫‪ - 808‬د‪ٍ.‬ؾَذ اىذإ‪ :ٜ‬ع‪َٞٞ‬بئ‪ٞ‬خ األٕ٘اء ‪ ،‬ؿ‪.241-240:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪473‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪1‬‬

‫‪20‬‬

‫‪ - 809‬أٍ‪ٞ‬شح اىَنؾ‪ :ٜ‬أَضٗﻱﻑﺥﺥﺥﻡ ٍإعغخ االّزؾبس اىْشث‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬شٗد‪،‬‬


‫ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2010‬‬
‫‪ - 810‬خبىذ اىؾ‪ٕٚ : ٞ‬ﻭ انزق‪ُٛ‬ب‪ٕٚ...‬وﺍﻑﺯﺭُﺏ‪ ،‬داس اىنفبػ ىيْؾش ٗاىز٘ص‪،ِٝ‬‬
‫اىذٍبً‪ ،‬اىََينخ اىْشث‪ٞ‬خ اىغْ٘د‪ٝ‬خ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ٕ1430‬ـ‪ ،‬ؿ‪،114:‬‬
‫ٍٗب ثْذٕب‪.‬‬
‫‪ٍ - 811‬ؾَذ اىَض‪ :ْٜٝ‬ػر ثهذ٘‪ٍ ،‬إعغخ االّزؾبس اىْشث‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪،‬‬
‫اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ ‪ ،ً2010‬ؿ‪.184:‬‬
‫ﺍﻥﻕﺏﺭٴﺭﺡﻡ اىَشمض اىضقبف‪ ٜ‬اىْشث‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪،‬‬ ‫‪٘ٝ - 812‬عف اىَؾ‪َٞٞ‬ذ‪:‬‬
‫اىيجْخ اىضبىضخ ‪ ،ً2008‬ؿ‪.72:‬‬
‫‪٘ٝ - 813‬عف اىَؾ‪َٞٞ‬ذ‪:‬انؾًبو ‪ٚ‬ط‪ٛ‬ر ف‪ ٙ‬ثر‪ٚ‬ذح‪ ،‬اىَشمض اىضقبف‪ ٜ‬اىْشث‪،ٜ‬‬
‫ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ اىضبىضخ ‪ ،ً2009‬ؿ‪.202:‬‬
‫‪٘ٝ - 814‬عف اىَؾ‪َٞٞ‬ذ‪ :‬ﺹٕ انؾً‪ٛ‬ذ‪ٚ‬خ‪ٍ ،‬إعغخ االّزؾبس اىْشث‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬شٗد‪،‬‬
‫ىجْبُ‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪.ً2008‬‬
‫‪ - 815‬ى‪ٞ‬ي‪ ٚ‬اىغٖ‪:ْٜٞ‬ﺍﻥﻑﺭﺩٴﺱ ان‪ٛ‬جبة‪ٍْ ،‬ؾ٘ساد اىغَو‪ ،‬م٘ىّ٘‪ٞ‬ب‪ ،‬أىَبّ‪ٞ‬ب‪،‬‬
‫اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ ‪.ً2006‬‬
‫‪ - 816‬د‪ٍ.‬ؾَذ اىؾن‪ٞ‬ف‪َ:‬ﻕﻁﺥ رفز‪ٛ‬ش‪ ،‬اىَإىف‪ ،‬األسدُ‪ ،‬ىجْخ ‪،ً2006‬‬
‫ؿ‪.196:‬‬
‫‪ - 817‬خبىذ اىزشم‪ :ٜ‬عرٔػ ﺍﻥﺍﺍﻙﺭﺡ‪ ،‬داس اىغبق‪ ،ٜ‬ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪ ،‬ىجْخ‬
‫‪ٕ1421‬ـ‪،‬ؿ‪.258:‬‬
‫‪ - 818‬األٗىج‪٘ٞ‬غشاف‪ٞ‬ب ‪ ٜٕ Autobiographie‬اىغ‪ٞ‬شح اىزار‪ٞ‬خ‪.‬‬
‫‪ٝ - 819‬ققذ ثبىززٗ‪ٝ‬ذ اىزشم‪ٞ‬ض ّي‪ ٚ‬اىزاد‪.‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪474‬‬
www.alukah.net

www.alukah.net 475
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ - 820‬ؽ‪َْٞ‬ب ّغزَْو اىغ‪َ٘ٞٞ‬ى‪ٞ‬قب ّققذ اىغبّت اىزيج‪ٞ‬ق‪ٗ ،ٜ‬ؽ‪َْٞ‬ب ّغزَْو‬


‫اىغ‪َ٘ٞٞ‬ى٘ع‪ٞ‬ب ّققذ اىغبّت اىَْش‪.ٛ‬‬
‫‪ - 821‬د‪ٍ .‬ؾَذ ئقجبه ّشٗ‪ :ٛ‬اىغ‪َٞٞ‬بئ‪ٞ‬بد ٗرؾي‪ٞ‬يٖب ىَبٕشح اىزشادب ف‪ٜ‬‬
‫ﻑﻙﺭ‪ ،‬اىن٘‪ٝ‬ذ‪ ،‬اىَغيذ اىشاثِ ٗاىْؾشُٗ‪ ،‬اىْذد‬
‫اىيغخ ٗاىزفغ‪ٞ‬ش ‪،‬ﻱﻍﻩﺥ ػبنىﺍﻥ‬
‫اىضبىش‪ْٝ ،‬ب‪ٝ‬ش‪ٍ/‬بسط‪ ،ً1996‬ؿ‪.197:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪476‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪Pierre‬‬
‫‪823‬‬
‫‪Bourdieu‬‬

‫ﻥﺽﺏٌ انؼرة‪ ،‬اىغضء اىخبٍظ‪ ،‬داس فجؼ ث‪ٞ‬شٗد‪ ،‬ىجْبُ‪،‬‬ ‫‪ - 822‬اثِ ٍَْ٘س‪:‬‬
‫ٗأد‪ٝ‬غ٘فذ‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ ‪ ،ً2006‬ؿ‪.327-326:‬‬
‫ﻑﺏﺭﺭﻑهضف‪ٛ‬خ ﺭ ﻯ‬ ‫‪ - 823‬ث‪ٞٞ‬ش ث٘سد‪ :٘ٝ‬اىْْف اىشٍض‪ٗ ٛ‬اىٖ‪َْٞ‬خ اىزم٘س‪ٝ‬خ ‪ ،‬ﺩ‬
‫‪ّ ،17‬ق٘ؿ ٍخزبسح اىْْف ‪ ،‬ئّذاد ٗرشعَخ‪ٍ :‬ؾَذ اىٖالى‪ّٗ ٜ‬ض‪ٝ‬ض‬
‫ىضسا‪ ،‬داس ر٘ثقبه ىيْؾش‪ ،‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪،‬اىَغشة‪ ،‬اىيجْخ األٗى‪ ٚ‬عْخ‬
‫‪ ،ً2009‬فـ‪.38-37:‬‬
‫‪ - 824‬اثِ ٍَْ٘س‪ :‬نضبٌ انؼرة‪ ،‬اىغضء اىغبدط‪ ،‬ؿ‪.334-333:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪477‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪3‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪ّ - 825‬جذ اإ صبثذ‪ :‬اإلرْبث‪ ،20ٙ‬ؿ‪.180:‬‬


‫‪ّ- 826‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فظ اىَقذس‪ ،‬ؿ‪.180:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪478‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪ّ - 827‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.181-180:‬‬


‫‪ّ - 828‬جذ اإ صبثذ‪ّ:‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.181:‬‬
‫‪ّ - 829‬جذ اإ صبثذ ‪ّ :‬فغٔ ‪ ،‬ؿ‪.198:‬‬
‫‪ّ - 830‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ ‪ ،‬ؿ‪.199:‬‬
‫‪ّ - 831‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ ‪ ،‬ؿ‪.180:‬‬
‫‪ّ - 832‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ ‪ ،‬ؿ‪.209:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪479‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪1979‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪ّ - 833‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ ‪ ،‬ؿ‪.202:‬‬


‫‪ّ - 834‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ ‪ ،‬ؿ‪.209:‬‬
‫‪ّ - 835‬جذ اإ صبثذ ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.202:‬‬
‫‪ّ - 836‬جذ اإ صبثذ ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.203:‬‬
‫‪ّ - 837‬جذ اإ صبثذ ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.181:‬‬
‫‪ّ - 838‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.212:‬‬
‫‪ّ - 839‬جذ اإ صبثذ ّفغٔ ‪ ،‬ؿ‪.230:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪480‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪ّ - 840‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ ‪ ،‬ؿ‪.231-230:‬‬


‫‪ّ - 841‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.237:‬‬
‫‪ّ - 842‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.259:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪481‬‬
www.alukah.net

.235:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ْٜٞ‫َبؿ ٗعبك فّ٘ز‬ٝ‫ مش‬- 843


.82:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ْٜٞ‫َبؿ ٗعبك فّ٘ز‬ٝ‫ مش‬- 844
www.alukah.net 482
www.alukah.net

 
   

www.alukah.net 483
www.alukah.net

.214-213:‫ ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬:‫ ّجذ اإ صبثذ‬- 845


.215:‫ ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬:‫ ّجذ اإ صبثذ‬- 846
www.alukah.net 484
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ّ - 847‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.232:‬‬


‫‪ّ - 848‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ ‪ ،‬ؿ‪.214-213:‬‬
‫‪ّ - 849‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ ‪ ،‬ؿ‪.223:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪485‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ّ - 850‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ ‪ ،‬ؿ‪.229:‬‬


‫‪ّ - 851‬جذ اإ صبثذ ‪ّ :‬فغٔ ‪ ،‬ؿ‪.230:‬‬
‫‪ّ - 852‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.231-230:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪486‬‬
www.alukah.net

.247:‫ ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬:‫ ّجذ اإ صبثذ‬- 853


.254:‫ ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬:‫ ّجذ اإ صبثذ‬- 854
www.alukah.net 487
www.alukah.net

www.alukah.net 488
www.alukah.net

.258:‫ ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬:‫ ّجذ اإ صبثذ‬- 855


www.alukah.net 489
www.alukah.net

.267-266:‫ ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬:‫ ّجذ اإ صبثذ‬- 856


.267-266:‫ ؿ‬، ٔ‫ ّفغ‬: ‫ ّجذ اإ صبثذ‬- 857
www.alukah.net 490
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ّ - 858‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.273:‬‬


‫‪ّ - 859‬جذ اإ صبثذ ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.2275:‬‬
‫‪ّ - 860‬جذ اإ صبثذ‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.276:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪491‬‬
www.alukah.net

.277:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ ّجذ اإ صبثذ‬- 861


www.alukah.net 492
www.alukah.net

20

www.alukah.net 493
www.alukah.net

‫ب م نزل ة‬

.68:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ْٜٞ‫َبؿ ٗعبك فّ٘ز‬ٝ‫ مش‬- 862


www.alukah.net 494
www.alukah.net

1
2
3
le retour de l’auteur 4

www.alukah.net 495
www.alukah.net

M.Faucault

.83:‫ ؿ‬،‫ب‬ٛ‫ٕنٕع‬ًٛٛ‫ درس انض‬:‫ سٗالُ ثبسد‬-863


www.alukah.net 496
www.alukah.net

Taine G.Lanson

864
-Foucault(M) : l’ordre du discours. Gallimard,Paris
1972.P :31 .
865
- IBID .P :28.
-
‫اىذاس‬،‫ داس ر٘ثقعبه ىيْؾعش‬،‫ﻝﺥ‬ٕٚٓ‫ﺍﻥﺯﻝﺭﺍﺱ ٴﺍن‬ 866
:ٜ‫ ّجعذ اىغعالً ثْْجعذ اىْعبى‬-
.83-82:‫ فـ‬،ً1987 ‫ عْخ‬ٚ‫اىيجْخ األٗى‬،‫نبء‬ٞ‫اىج‬
www.alukah.net 497
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪R.Barthes‬‬

‫‪ّ -867‬جذ اىغالً ثْْجذ اىْبى‪:ٜ‬ﺍﻥﺯﺭﺍﺱ ٔانٕٓ‪ٚ‬خ‪ ،‬فـ‪.82:‬‬


‫‪ّ -868‬جذ اىغالً ثْْجذ اىْبى‪ّ :ٜ‬فغٔ‪ ،‬فـ‪.82:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪498‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫ﺍﻥﺯﻝﻝﺭﺍﺱ‬ ‫‪ّ -869‬جععذ اىغععالً ثْْجععذ اىْععبى‪ :ٜ‬اىَإىععف فعع‪ ٜ‬رشاصْععب اىضقععبف‪، ٜ‬‬
‫ٔانٕٓ‪ٚ‬خ‪ ،‬داس ر٘ثقبه ىيْؾعش‪ ،‬اىعذاس اىج‪ٞ‬نعبء‪ ،‬اىيجْعخ األٗىع‪ ،ٚ‬ععْخ ‪،ً1987‬‬
‫ؿ‪.83:‬‬
‫‪ -870‬د‪ّ .‬جذ اىفزعبط م‪ٞ‬ي‪ٞ‬يع٘‪ :‬األدةٴﺍﻥﺭﺭﺍﺙﻝﺥ‪ ،‬داس اىيي‪ْٞ‬عخ‪ ،‬ث‪ٞ‬عشٗد‪ ،‬ىجْعبُ‪،‬‬
‫اىيجْخ اىضبّ‪ٞ‬خ عْخ ‪ ،ً1983‬ؿ‪.15:‬‬
‫‪ -871‬د‪ّ .‬جذ اىفزبط م‪ٞ‬ي‪ٞ‬ي٘‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.16:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪499‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪.872‬‬

‫‪1971‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪1952‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪Buffon‬‬

‫‪2‬‬

‫ﻥﺯُﺏﺹﻝ ‪ ،‬رشعَعخ‪ّ :‬جعذ اىغعالً ثْْجعذ‬ ‫ﺍﻥﻙﺯﺏﺙﻝﺥ ٴﺍ‬ ‫‪ -872‬د‪ّ .‬جذ اىفزعبػ م‪ٞ‬ي‪ٞ‬يع٘‪:‬‬
‫اىْعععبى‪ ،ٜ‬اىَشمعععض اىضقعععبف‪ ٜ‬اىْشثععع‪ ،ٜ‬اىعععذاس اىج‪ٞ‬نعععبء‪ ،‬اىيجْعععخ األٗىععع‪ ٚ‬ععععْخ‬
‫‪ ،ً1985‬فـ‪.10-8:‬‬
‫‪ّ -873‬جذ اىجبعو اىنشاس‪ٍ :ٛ‬ع٘د اىَإىعف ٗاىعْـ ٍعِ ٍَْع٘س اىزن٘‪ْٞٝ‬عخ‬
‫ﺍﻥﺽقبف‪ ،ٙ‬عش‪ٝ‬ذح االرؾبد االؽعزشام‪،ٜ‬اىَغشة‪ ،‬اىْعذد‪،817:‬‬ ‫اىْق‪ٞ‬خ ‪ ،‬انًهؾق‬
‫‪ٍ 14‬بسط‪ ،‬ؿ‪.4:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪500‬‬
www.alukah.net

Mallarmé

Valery

874
- Groupe D’entreverne: Analyse sémiotique des
textes, ed : Toubkal.Casablanca.1éd, 1987.p :7-8 .
.83:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ سٗالُ ثبسد‬-875
www.alukah.net 501
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ -876‬سٗالُ ثبسد‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.83:‬‬


‫‪ -877‬سٗالُ ثبسد‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.84-83:‬‬
‫‪ٍ -878‬ؾَععذ اىٖععبد‪ ٛ‬اىَيعع٘‪ :ٛ‬فعع‪ ٜ‬اىزْععبى‪ ٜ‬اىْقعع‪ٗ ٜ‬اىَزْبى‪ٞ‬ععبد اىْقعع‪ٞ‬خ ‪،‬‬
‫ﻩﺽﻕﺏﻑﺥ‪ ،‬رّ٘ظ‪ ،‬اىغْخ ‪ ،16‬اىْذد‪ ،1997 ،32‬ؿ‪.187:‬‬ ‫انًغهخ انؼرث‪ٛ‬خ ن‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪502‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬

‫‪ -879‬سٗالُ ثبسد‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.84:‬‬


‫ﻝﺥ‪ ،‬رشعَععخ‪ :‬ئثععشإ‪ ٌٞ‬اىخي‪ٞ‬ععت‪ ،‬اىؾععشمخ‬
‫ﺍﻥُﻕﻝلذ ٔانؾق‪ٛ‬قل‬
‫‪ -880‬سٗالُ ثععبسد‪:‬‬
‫اىَغشث‪ٞ‬خ ىيْبؽش‪ ِٝ‬اىَزؾذ‪ ، ِٝ‬اىذاس اىج‪ٞ‬نبء‪ ،‬ه‪.1985 ، 1‬‬
‫‪ -881‬سٗالُ ثبسد‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.85:‬‬
‫‪ -882‬سٗالُ ثبسد‪ّ :‬فغٔ‪ ،‬ؿ‪.86:‬‬
‫‪www.alukah.net‬‬ ‫‪503‬‬
www.alukah.net

CH.Baudlaire Edgar Allen Poe


884

Robert
Escarpit

.87:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ سٗالُ ثبسد‬-883


884
- Paul Valéry : OEUVRES.ed.Pléade.Paris.
.79:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ِ اى٘اد‬ٞ‫ ؽغ‬.‫ د‬-885
www.alukah.net 504
www.alukah.net

Sartre

J.
Pierre Joza Leenhardt
Iser Yauss M.Charles

.71:‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ِ اى٘اد‬ٞ‫ ؽغ‬.‫ د‬-886


‫ اىْعذد‬،‫ اىَغعشة‬،ٙ‫هل‬ٛ‫ﻱﻍﻩﻝﺥ ٔن‬، ‫ اىقعشاءح‬ٜ‫ قعشاءح فع‬:ٗ‫ذ ثْؾعذ‬ٞ‫ سؽ‬.‫ د‬-887
.21-3:‫فـ‬،4 ٌ‫سق‬
.75:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ِ اى٘اد‬ٞ‫ ؽغ‬.‫ د‬-888
www.alukah.net 505
www.alukah.net

.87 :‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ سٗالُ ثبسد‬-889


www.alukah.net 506
www.alukah.net

Maurice Couturier

1968

890
-Maurice couturier : la figure de l’auteur, paris,
Seuil, 1995 .
.82:‫ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:‫ سٗالُ ثبسد‬-891
.188 :‫ ؿ‬،ٔ‫ ّفغ‬:ٛ٘‫ ٍي‬ٛ‫ ٍؾَذ اىٖبد‬-892
www.alukah.net 507
www.alukah.net

PH. Lejeune

893

893
-PH.LEJEUNE : Le pacte
autobiographique.Paris.Ed/du Seuil, 1975, p : 23 .
‫ اىعذاس‬،ٜ‫ اىْشثع‬ٜ‫ اىَشمض اىضقبف‬،٘‫خ انُص انضرد‬ُٛ‫ ث‬:ّٜ‫ذ ىؾَذا‬َٞ‫ ؽ‬.‫ د‬-894
.60-59:‫ ؿ‬،ً1991 ‫ عْخ‬ٚ‫ اىيجْخ األٗى‬،‫نبء‬ٞ‫اىج‬
www.alukah.net 508
www.alukah.net

www.alukah.net 509
www.alukah.net

www.alukah.net 510
www.alukah.net

2009 1
2
2006
3
2000
4
1976
5
2010
6
2007
1990 7
1997 8
1426 20 9
2009 10
11
2006 12
13
2009
14
1996
1966 15

www.alukah.net 511
www.alukah.net

1421 16
17
2007
18
1430
19
2008
20
2008 21
22
2005
23
2006
39 24
2011
2003 25
2007 26
2006 27
28
1972
29
2010
30
2007
2008 31

www.alukah.net 512
www.alukah.net

32
2009

33
1997
34
2010
35
2005
36
2007
37

38
2001
39
2005
40
1985
41
1978
42
2001
43
. 1979
www.alukah.net 513
www.alukah.net

44
1987
45
1972
46
1998
47
2001
48
1999
49
1991
50
1986
51
1987

52
2004
53
1988
54
2008
55
2010
56
2011
www.alukah.net 514
www.alukah.net

57

2010
58
1976
59
2006
60
2009
61
2004
62
2000 29
63
2005

64
2001
65
1994
66
2008
67
1981
1999 49 68
69
1994
www.alukah.net 515
www.alukah.net

70
2008
71
2000
2007 1970 72
2008
73
1985
74
2009
2007 75

76
2007
77
1979
78
1996
79
2002
80
1989
81
2003
82
1990

www.alukah.net 516
www.alukah.net

83
1991
84
2007
85
1973
86
2010
87
2010
88
2000
89
2000
90
2011 40 2
91
1985
92
2003
93
2002
94
2004
95
1983

www.alukah.net 517
www.alukah.net

96
2004
97
2008
98
2000
99
1999
100
2000
101
1989
1985 102
103
1985
104
1986
66 105
1990
106
2001
107
1985
108
1997
109
1970
www.alukah.net 518
www.alukah.net

110
2009
111
1982
112
2007
113
1985
114
2006
115
1986
116
1986

117
2003
118
2000
119
1985
120
1988
121
1983
122
1985
www.alukah.net 519
www.alukah.net

123
1991
124
2011
125
1987
. 126

127
2010
128
1998 232
129
2003 298
1980 130
131
1980
132
1980
133
1992
134
2003
135
1990
136
1990
www.alukah.net 520
www.alukah.net

137
2010
138
2006
139
1999
140
2000
141
2004
142
2010
143
1983
144
2006
145
2008
146
2002
147
2004
148
2010
149
2005

www.alukah.net 521
www.alukah.net

150
2005
151
1986
152
1991
1995 153
154
2005
155
1982
156
1982
1982 157

1981 158

159
1983
160
2000
161

162

163
1981
www.alukah.net 522
www.alukah.net

164
1981
165
1987
166
1985
167
1988
168
1987
169
1990
170
1987
171
1999
172
2000
. 173
1417
1997
174
2005
175
2008
176
1986
www.alukah.net 523
www.alukah.net

177
1987
: 178
1986
179
1996
180
2010
181
2006
182
1992
183
1986
184
2004
185
1991
186
1980
187
1987
1960 188
189
1980
190
1988
www.alukah.net 524
www.alukah.net

191
1989

192
1990
193
1985
194
1990
195
1994
196
2007
197
2005
198
52
15
199
2002
200
1988
201
2008
202
2000

www.alukah.net 525
www.alukah.net

203

204
1986
205
1986
206
1987
207
1992
14 208
209
1987
210
1985
211
1987
212
1995
213
2000
214
1993
215
2009
216
2009
www.alukah.net 526
www.alukah.net

217
2011

218
2010 24
219
2008
5 220
1987
221
2010 64
22

2011
223
1984 19 18
224

144 143 1984 8


225
1986 65
226
1985 4
227
1996 2
www.alukah.net 527
www.alukah.net

228

http://www.ibn-rushd.org/forum/Adwa-al-Raheel.htm
229
3
4 230
231

2010
232
1982
233
2004 1
234
817
235
1987
236
45 44
237
2011 02 19
238
1984 4
: 239
38 35 212 112 Quimera
240
1998
www.alukah.net 528
www.alukah.net

241
2007 5
242
1996
243
2007 35 3
35 244
2007
245
2003
246

2000
247
2010 153 152
248

http://www.airssforum.com/f124/t33731.html

249
1987

www.alukah.net 529
www.alukah.net

250- A.J.Greimas: Maupassant ,la sémiotique du texte:


exercices pratiques,éditions du Seuil,Paris 1976.
251-A.J.Greimas:(De la modalisation de l’être), Actes
sémiotiques, Bulletin9, p: 9-10.Repris dans Du Sens2, Paris,
1983.
253A.J.Greimas.J.Courtés:Sémiotique.Dictionnaire
Raisonné de la théorie du langage.Hachette
Univérsité,Paris,1979,Sémiologie.
254-Almuth Grésillon:( La critique génétique, aujourd'hui
et demain), 21 novembre 2006,
http://www.item.ens.fr/index.php?id=14174.
255- Ashcroft, Bill, Gareth Griffiths, and Helen Tiffin: The
Empire Writes Back: Theory and Practice in Post-
Colonial Literatures, Routledge, London and New York,
1989.
256-Arthur Asa Berger: Cultural Criticism: a primer of
key concepts, Sage publications, 1995.
257-Auteurs collectifs: La scène et la terre: Questions
d'ethnosociologie, Internationale de l’Imaginaire, numero3,
Babel, 1999 .
258- B.Uspenski: Poetics of composition,
traduction.CL.Kahn, Poétique9, 1972.
259-Bally:(Les notions grammaticales d'absolu et de relief),
In: essais sur le langage, Minuit, Paris, 1969.
260-Benveniste, E: Problèmes de linguistique générale2,
ED, Gallimard, Paris, 1974.
261-Benveniste(E):(la nature des pronoms), In:Problèmes
de linguistique génerale1, édition Gallimard, Paris, 1966.
262- Benveniste: Problèmes de linguistique générale 1,
ED, Gallimard, Paris, 1966
263- Bhabha, Homi K.: Locations of Culture: Discussing
Post-Colonial Culture. London: Routledge, 1996.

www.alukah.net 530
www.alukah.net

264-Bhabha, Homi K: Nation and Narration. New York:


Routledge, 1990.
265-Bhabha, Homi K: Of Mimicry and Man: The
Ambivalence of Colonial Discourse October 28, 1984

266-Bhabha, Homi K: The Postcolonial Critics Homi


Bhabha Interviewed by David Bennett and Terry Collits,
Arena 96 (1991)

267 Chadli,EM:Le conte merveilleux


Marocain.Sémiotique du texte éthnographique, Rabat,
Publications de la faculté des lettres et des sciences
Humaines, 2000

268-Cécilia.W.Francis: Gabrielle Roy, autobiographie,


subjectivité, passions, discours, les presses de l’université
Laval, 2006, Canada.
269-C.K.Orecchioni: L'ennonciation de la subjectivité
dans le langage, Paris, Armand Colin, 1980.
270-C. Levi-Strauss: Antropologie structrale, Plon, Paris,
1958.
271-Charles Michel:Rhétorique de la
lecture,Paris,Seuil,1977.67-Christopher Norris: 272-
Christopher Norris:Deconstruction: Theory and
Practice, Routledge, London-NewYork, 2édition 1991.
273-Deepika Bahri: Introduction to Postcolonial Studies,
Fall 1996.
274-Foucault(M): l’ordre du discours. Gallimard,Paris
1972.
275-F.Rastier: L’analyse thématique des données
textuelles — L’exemple des sentiments, Paris, Didier, 1995.
276-Fillmore:( Deictic categories in the semantics of come),
Foundations of language 2, 1966.
www.alukah.net 531
www.alukah.net

277- François- Xavier Amherdt: L'Herméneutique


philosophique de Paul Ricoeur et son Importance por
l'éxègese Biblique, les éditions de Cerf,2004.
278-Franz Fanon: Les Damnés de la Terre de la
terre,première édition: 1961.
279-Gérard Genette: Seuils. Edition:Seuils,Paris,1987.
280-Hénault (A): le pouvoir comme passion, PUF, 1994.
281-Groupe D’entreverne Analyse sémiotique des textes,
ed: Toubkal.Casablanca.1éd, 1987.
282- Greimas et Jacques Fontanille: Sémiotique des
passions.SEUIL .PARIS.France.1991.
283- Groupe de chercheurs: les chemins actuels de la
critique,10/18, 1973.
284- Guy Bouchard: « Sémiologie, sémantique et
herméneutique selon Paul Ricoeur »,Laval théologique et
philosophique, vol. 36, n° 3, 1980.
285-Jake Derrida: De la grammatologie,Paris,Minuit,1967.
286- Jake Derrida: L'écriture et la
différence,Paris,Seuil,1967.
287- Jake Derrida:La dissèmination,Paris,Seuil,1972.
288- Jake Derrida Marges de la
philosophie,Paris,Minuit,1972.
289-Jake Derrida: Memoires for Paul de Man, New York,
Columbia .Univ.Press, 1986.
290-Jacques Fontanille, Claude Zilberberg: Tension et
signification, Liège-Mardaga, 1998 .
291-J.LEENHARDT et P.JOZA: LIRE LA
LECTURE,Lasycomore,Paris,1982.
292- Jean-Paul Resweber: la méthode
interdisciplinaire,PUF,Paris,France,1981.

293-Janet Wolff: On the road again: Metaphors of travel


in cultural criticism, cultural studies, volume7, Issue 2,
1993.

www.alukah.net 532
www.alukah.net

294-J.M. PRADIER:« L’acteur: aspects de l’apprentissage


», Préface de Jean Duvignaud, in: Actes du colloque Le
théâtre, le corps et les sciences de la vie, Internationale de
l’Imaginaire, N°6/7,1979.
295-Jean-Marie Pradier: La scène et la fabrique des
corps.Ethnoscénologie du spectacle vivant en Occident, 5e
siècle avant J.-C.-18e siècle, Presses universitaires de
Bordeaux, Janvier2000 .
296-Jean Bellemin-Noël: Le texte et l'avant-texte: Les
brouillons d'un poème de Milosz, (Paris: Larousse, 1972).
297-J.L.Austin:Quand dire, c'est faire,Editions du
seuil,Paris, 1970.
298-J.P. Richard: L’univers imaginaire de Malarmé ,ed.
Seuil 1961.
299-Jean Yves Tadié: la critique Littéraire au XX Siècle.
BL Foud. 1978.
300-John R.Searle: les actes de langage, Collection, savoir
Herman,Paris, 1972.
301-Julia kristeva: Séméiotiké,pour une
sémanalyse,Seuil,Paris,196978-Jurgen Pieters: " Moments
of Negotiation: The New Historicism of Stephen
Greenblatt", Amsterdam University Press, 2002.
302-Halliday, M.A.K and R.Hassan: Cohesion in
English.Longman.London.1976.
303- H.Grice. (Logic and conversation), In Steven David
(Ed), Pragmatics: A reader, New York, Oxford University
press, 1991.
304-Karl Kroeber: Ecological Literary Criticism,
Romantic Imagining and the Biology of Mind, 185 pages,
paperback, Columbia University Press, 1994.
305-M.Bakhtine:Esthétique et théorie du
roman,Gallimard,Paris,ED.1978.
306- Marcel Mauss: « Les techniques du corps », journal
de Psychologie, n°3-4, 1936.

www.alukah.net 533
www.alukah.net

307-Marc de Biasi, "Paranoïa-Genèse. Remarques sur


l'identité des recherches en génétique textuelle", eds. eds.
Almuth Grésillon and M. Werner, Leçons d'écriture: ce que
disent les manuscrits (Paris: Minard, 1985).
308-NEEFS (Jacques), "Critique génétique et histoire
littéraire", in L'histoire littéraire aujourd'hui, Paris, A.
COLIN, 1990.
309-Maurice couturier: la figure de l’auteur, paris, Seuil,
1995 .
310O.Ducrot:(Analysepragmatique),Communication
32,1981.
311-Parret (H): les passions:essai sur la mise en discours
de la subjectivité, Mardaga, 1986;Patrice Pavis: L’Analyse
des spectacles, Paris.Nathan.1996.
312-Patrice Pavis: La mise en scène contemporaine, Armand
Colin, 2008.
313- Paul Ricoer: La métaphore vive.Seuil,Paris, 1975.
314-PH.LEJEUNE: Le pacte
autobiographique.Paris.Ed/du Seuil, 1975.
315-Paul Valéry: OEUVRES.ed.Pléade.Paris.
316-R.Jakobson: Essais de linguistique générale, Minuit,
Paris, 1963
317-Rachid Saadi:(Approche interdisciplinaire d'un texte
poétique mystiqie," Tuez-moi mes féaux" de
M.Hallâj),Approches du Texte poétique,publications de la
faculté des lettres et des sciences
Humaines,Oujda,Maroc,10-2010,édition,2010.
318-R. Barthes: Essais critiques. Seuil 1964.
319-Royer Fayalle: La critique Littéraire. A. Colin 1964.
320-R.Scholes and R.Kellog: The nature of narrative,
Oxford University Press, 1966.
321--Said, Edward Representations of The Intellectual,
Vintage Books, New York, 1996.

www.alukah.net 534
www.alukah.net

322- Spivak Gayatri Chakravorty A Critique of


Postcolonial Reason: Toward a History of the Vanishing
Present, Cambridge, MA: Harvard UP, 1999.
322- Theory, Practice and the Intellectual
A Conversation with Abdul R. Jan Mohamed, by S.X.
Goudie, Juvert: A Journal of postcolonial Studies,
published by The College of Humanities and social sciences,
North Carolina State University, Volume 1, Issue 2, 1997.
324-T.Todorov: Introduction à la littérature
fantastique.Seuil,Paris , 1974.
235-Tzvetan Todorov: Mikhail Bakhtine:Le Principe
dialogique.Seuil.1981.
326- Eugenio Barba: L’Archipel du Théâtre, Contrastes
Bonffonnheries, Imprimé à Carcassonne 1982.
327- Vincent B. Leitch: Cultural criticism, literary theory,
post structuralism, Columbia University Press.1992 .
328-W. James: le pragmatique, traduction E.Le Brun,
Edition Flammarion, 1968.
329-Weinrich Hharold: Le temps, Seuil, Paris, 1973
330- Wunderlish, Dieter: (Pragmatique, situation
d'énonciation et deixis), Langages, 26, juin1972.

www.alukah.net 535
www.alukah.net

1963
2001

2011

www.alukah.net 536
www.alukah.net

62000 1799
0672354338
0536333488
Jamilhamdaoui@yahoo.fr

www.alukah.net 537

You might also like