‫فهرست‬

‫معرفی کتاب‬
: IT ‫معرفی کلی‬
:‫فصل اول‬ 
Network ‫معرفی‬ .1
) Goals of Network ( ‫هدف شبکه‬ .2
) Network History ( ‫تاریخچه‬ .3
) Types of connection ( ‫انواع ارتباطات شبکه‬ .4
Types of Networking according to coverage ( ‫انواع شبکه از لحاظ ساحه پوشش‬ .5
) area
) Types of Network Administration ( ‫انواع مدیریت شبکه‬ .6
) Network Devices ( ‫انواع وسیله های شبکه‬ .7
) Types of Media in Network ( ‫انواع میدیا در شبکه‬ .8
) Data Transmission mode( ‫چیگونگی انتقال دیتا در میدیا‬ .9
) Types of Data Transmission ( ‫انواع انتقال دیتا‬ .10

: ‫ فصل دوم‬
Topology and types of topology .1
Logical and physical topology .2
Types of physical topology .3
Mesh topology .4
Ring topology .5
Bus topology .6
Start topology .7
Tree topology .8
Hybrid topology .9
Partial mesh topology .10
Full mesh topology .11

Network: ‫معرفی‬

1
 ‫نتورک به معنی شبکه میباشد یا مجموع از افراد یا اجزا که به منظور یک هدف‬
‫مشترک گرد هم میایند ‪.‬بطور مثال‪ :‬اناتومی بدن انسان که چندین جزء مانند دست‪،‬‬
‫پا ‪،‬سیستم هضمی و غیره‬
‫که باعث تشکیل انسان شده و دارای یک هدف مشترک دارند که چطور انسان را به‬
‫حرکت بیارند و زنده بدارند‪.‬‬
‫پس نتورک را به لفظ ساده گفته متوانیم که مجموع از ‪ devices‬که با استفاده از میدیا به‬
‫یکدیگر متصل شده به منظور استفاده مشترک از ‪ data‬ها در یک شبکه میباشد ‪.‬‬
‫‪ : Device‬به تمام وسایل گفته میشود که در یک نتورک به منظور اشتراک ‪data‬‬
‫استفاده میشود مثل‪ ,router, switch, firewall :‬و ‪ end devices‬که بعدًا با هر کدام‬
‫اشنای خواهم یافت ‪.‬‬
‫‪ :Media‬تمام وسیله های فزیکی یا فنی میباشد که ‪ data‬ها را از یک ‪ device‬به‬
‫‪ device‬دیگر انتقال میدهد‪ .‬و یا وسایل انتقال ‪ data‬و ‪ communication‬را در یک‬
‫‪ network‬بنام مدیا یاد میشود‪.‬‬
‫هدف ساختن ‪: Network‬‬
‫فرض کنیم که اگر شبکه ای وجود نمیداشت پس در دنیای فعلی اینگونه تحول ارتباطات‬
‫اصًال بوجود نمی امد‪ .‬اگر به تصویر ذیل دقت کنید ضرورت یک شبکه را بشکل اساسی‬
‫و بنیادی خواهم دانست‪.‬‬
‫اگر یک کمپنی که بیش از ده ها کارمند دارد و این کارمندان مسؤول گزارش دهی تمام‬
‫روزی خود باشند پس برای هر ‪ pc‬ضرورت به یک ‪ printer‬جداگانه است تا بتوانند‬
‫گزارش را ‪ print‬بکنند‪ .‬اگر فرض کنیم که این کمپنی دارای ‪ 5‬یا ‪ branches 6‬دیگه‬
‫هم باشه پس در این حالت حدس بزنین که به چقدر هزینه ضرورت داشته باشد! شاید‬
‫بگوید بشتر از صدها هزار اما درست حدس زده اید چون به هزینه زیادی ضرورت دارد‬
‫و باید هزینه های احتمالی اینده را نیز متحمل شود‪ .‬همچنان وقت بیشتر هم ضایع میشود‪.‬‬
‫پس برای حل این مشکل هزینه و وقت چه باید کرد تا بصورت معیاری حل گردد؟‬

‫‪2‬‬
 ‫‪1-1‬‬

‫راه حل اینست که از یک ‪ switch‬استفاده میکنیم و تمام ‪ end devices‬که ما‬

‫ضرورت داریم توسط ‪ media‬به ‪ switch‬وصل میکنیم تا بتوانند که از یک ‪printer‬‬
‫تمامی ‪ end devices‬همزمان استفاده کنند و همچنان از ‪ data‬ها مشترًک استفاده کنند‪.‬‬
‫که در اینصورت هزینه کم و وقت کم مصرف میشه و از ضایع وقت و هزینه جلوگیری‬
‫میشود‪.‬‬

‫‪1-2‬‬

‫پس از یک شبکه به ‪ 4‬دلیل اساسی استفاده میکنیم‪:‬‬

‫اشتراک منابع ‪resource sharing‬‬ ‫‪‬‬
‫اشتراک گذاشتن معلومات ‪information sharing‬‬ ‫‪‬‬
‫برای کاهش ضایعات وقت‬ ‫‪‬‬
‫قیمت که یک بحث مهم است‬ ‫‪‬‬
‫تاریخچه ‪: Network‬‬
‫تاریخچه اصلی ‪ network‬به سال های ‪ 1960‬میرسد ‪ .‬اولین شبکه که توسط وزرات‬
‫دفاع امریکا بنام ‪ARPANET (Advanced Research Project Agency Network‬‬

‫‪3‬‬
 ‫) بود ساخته شد‪.‬و دران زمان فقد یک ‪ server‬مرکزی وجود داشت که بنام‬
‫‪ America online‬بود و تمام پوهنتون ها بشمول پوهنتون های کالفرنیا ای امریکا‬
‫استفاده میشد در اویل اسناد های مهم خود را اپلود میکردند بعدًا شفاخانه ها و دیگر‬
‫مراکز نیز به این سرور مرکزی وصل شدند‪ .‬بعدًا کشور های دیگر با استفاده ‪ ISP‬به‬
‫این سرور وصل شدند تا جایکه شبکه به جایگاه فعلی خود یعنی به ‪ internet‬رسید‪.‬‬

‫انواع ارتباطات شبکه ( ‪: ) Types of connection‬‬

‫در این موضوع بحث میکنیم که چطور ‪ devices‬که در یک شبکه بکار برده شده با‬
‫یکدیگر ارتباط برقرار میکنند‪.‬‬
‫‪ Devices‬در یک شبکه به دو شکل با هم دیگر ارتباط برقرار میکنند ‪peer to peer‬‬
‫و ‪. server based‬‬
‫‪: Peer to peer‬‬
‫که به معنی جفت یا همتا میباشد اما در بخش ‪ networking‬به دو و یا بشتر ‪end‬‬
‫‪ devices‬گفته میشود طوریکه با یکدیگر ارتباط مستقیم داشته باشند و بدون نیاز اجازه‬
‫سرور با یکدیگر ‪ data‬ها را شریک بسازند‪.‬‬

‫‪1-3‬‬
‫فواید ‪: peer to peer‬‬

‫‪ Pcs‬میتوانند در این نوع ارتباط بدون نیاز به اجازه سرور با یکدیگر دیتا ها را ارسال کنند ‪.‬‬

‫بسیار به اسانی ‪ configuration‬میشود و نیاز به شخص تکنیکی نداره که در راستا ‪ system admin‬کار کند ‪.‬‬

‫‪ Bandwith‬شبکه پایدار میباشد‬

‫اگر یک ‪ pc‬در شبکه ‪ down‬شود باالی دیگر شبکه تاثیر نمی گذارد ‪.‬‬

‫بسیار ارزان است و نیاز به مصارف اضافی مانند ‪ switch :‬و ‪. server‬‬

‫‪4‬‬
 ‫نواقص ‪: peer to peer‬‬

‫یکی از مشکالت این نوع ‪ configuration‬شبکه نداشتن ‪ backup‬مرکزی از دیتا ها است که در صورت از دست دادن‬
‫دیتا ها امکان دسترسی دوباره وجود نداره‪.‬‬

‫تمام ‪ devices‬در این نوع ‪ configuration‬شبکه دارای صالحیت یکسان است‪.‬‬

‫‪ : Security‬در ‪ p2p‬امنیت شبکه کمتر میباشد چون مدیریت مرکزی وجود ندارد هر ‪ user‬میتواند به دلخواه خود دیتا ها را‬
‫شریک بسازد‪.‬‬

‫قابلیت دیدن فایل قبل از ‪ download‬وجود ندارد‪.‬‬

‫‪: Server-based‬‬

‫در این نوع ‪ configuration‬شبکه تمام ‪ devices‬از سرور مرکزی کنترول میشود و سرور بحیث خدمات دهنده مرکزی‬
‫کار میکند به این معنی که تمام دیتا ها در سرور نگهداری میشود وبه اساس درخواست ‪ client‬خدمات ارئه میکند‪.‬‬

‫‪1-4‬‬

‫نواقص ‪: server-based‬‬

‫در ‪ server-based‬ما نیاز به ‪ devices‬اضافی داریم که در قیمت این نوع ‪ network configuration‬می افزاید‪.‬‬

‫اگر سروری مرکزی ‪ down‬شود تمام ‪ network‬غیر فعال میشود‪.‬‬

‫‪ Maintenance‬مشکل میباشد و نیاز به یک فرد تخصصی دارد‪.‬‬

‫فواعد ‪: server-based‬‬

‫‪ Centralization‬یا مدیریت شبکه از یک نقطه اساسی یا کلیدی صورت میگیرد‪.‬‬

‫‪ Security‬باال باعث شده تا بیشتر مورد استفاده قرار گیرد چون مدیریت تمام ‪ client‬ها از سرور صورت میگیرد و تنها با‬
‫استفاده اجازه سرور ‪ client‬ها میتوانند در شبکه فعالیت داشته باشند و دیتا ها را ‪ access‬کنند‪.‬‬

‫‪ Backup‬فایل ها و دیتا ها در صورت از دست دادن و یا از بین رفتن ان در این نوع ‪ configuration network‬وجود‬
‫دارد‪.‬‬

‫به اسانی میتوانیم صدها ‪ user‬را کنترول یا ‪ monitor‬کنیم‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫انواع شبکه از لحاظ ساحه پوشش ‪:‬‬
‫شبکه از لحاظ ساحه پوشش به این مفهوم است که یک شبکه تا چه انداز یکه ساحه را میتواند تحت‬
‫پوشش خود قرار بدهد که نظر به ‪ technology‬و نوعیت ‪ topology‬که استفاده میشه در یک‬
‫شبکه میتواند در ازدیاد پوشش یک ساحه کمک کند که بعدًا در مورد ‪ topology‬در فصل های‬
‫بعدی بطور کامل صحبت خواهم کرد‪.‬‬
‫شبکه از لحاظ ساحه پوشش به چهار نوع میباشد ‪:‬‬
‫) ‪PAN ( Private Area Network‬‬
‫) ‪LAN ( Local Area Network‬‬
‫) ‪MAN ( Metropolitan Area Network‬‬
‫) ‪WAN ( Wide Area Network‬‬
‫که هر کدام اینها قابل استفاده بوده و در جای های مختلف بکار میرود که هر کدام را با جزیات‬
‫ارزیابی میکنیم ‪.‬‬
‫) ‪PAN ( Private Area Network‬‬
‫به ساحه محدود گفته میشه که میتواند تا ‪ 10‬متر یک ساحه را پوشش بدهد که بین اشخاص‬
‫مشخص دو و یا سه نفر قابل استفاده است که معموًال ‪ technology‬های ‪ wireless‬شامل این‬
‫نوع شبکه میشود بطور مثال ‪ Infra-red‬که در ‪ remote controller‬تلویزون استفاده شده یا در‬
‫‪ Bluetooth‬که ما همه روزه همرایش سروکار داریم میتواند شامل ‪ Air pad‬و ‪wireless‬‬
‫‪ keyboard‬و ‪ mouse‬شود که در زنده گی روزمره استفاده کثیر دارد ‪.‬‬

‫‪6‬‬
 ‫) ‪LAN( Local Area Network‬‬
‫مجموع از ‪ devices‬است که با همدیگر در یک ساحه فزیکی متصل بوده ساحه محدود را دربر‬
‫میگیرد و تا صدها ‪ user‬میتواند ‪ support‬کند که در داخل ساختمان استفاده میشود‪ .‬در اینوع‬
‫شبکه انواع مختلف از ‪ devices‬استفاده میشود مثل ‪access-point, switch, router‬که در‬
‫فصل های پیشروع خواهی دانست‪.‬‬

‫) ‪MAN ( Metropolitan Area Network‬‬

‫شبکه کمپیوتری میباشد که ساحه به اندازه یک شهر را پوشش میتواند داشته و استفاده اش معموال‬
‫بین سازمان های میباشد که دارای چندین نماینده گی باشد‪.‬‬
‫این نوع شبکه ساحه پوشش اش بزرگتر از ‪ LAN‬و کوچکتر از ‪ MAN‬میباشد که استفاده های‬
‫بیشتر دارد‪.‬‬

‫‪7‬‬
 ‫) ‪WAN ( Wide Area Network‬‬
‫این نوع شبکه مجموع از ‪ LANS‬بوده که با همدیگر توسط ‪ media‬متصل بوده و ساحه پوشش‬
‫اش به اندازه جهانی است یعنی میتواند تمام قاره هارا مورد پوشش خود قرار بدهد یگانه شبکه است‬
‫که توسط اش انترنت بوجود امده ‪.‬‬
‫انواع میدیا در شبکه ( ‪) Types of Media in Network‬‬

‫‪8‬‬
‫منظور از میدیا محموع از ‪ links‬است که توسط ان ‪ devices‬با همدیگر متصل میشود و توسط همی‬
‫‪ links‬تمام ‪ data‬ها انتقال پیدا میکند‪ .‬دو نوع ‪ Media‬در شبکه داریم ‪:‬‬
‫‪Bounded or guided media‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Unbounded or unguided media‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Bounded or guided media‬‬

‫اینوع میدیا دارای شکل ساختمانی فزیکی بوده که به ‪ wire technology‬هم یاد میشود یعنی توسط‬
‫کیبل های فزیکی یک شبکه را وصل میسازد که انواع مختلف دارد مثل ‪:‬‬
‫‪ Twisted-pair cable , coaxial cable, fiber-optic cable‬در فصل های بعدی با تمام انواع‬
‫کیبل ها اشنای حاصل خواهم کرد‬
‫‪Unbounded or unguided media‬‬
‫اینوع میدیا دارای شکل ساختمانی ‪ logical‬بوده که بنام ‪ wireless technology‬هم یاد میشود که‬
‫توسط ‪ wireless‬شبکه را باهم متصل میسازد مثل ‪ . Wifi‬برای تبدیل کردن ‪ wire data‬به‬
‫‪ wireless data‬از ‪ access-point‬یا ‪ wireless-router‬استفاده میشود‪.‬‬
‫‪Transmission media‬‬
‫‪Bounded or Guided‬‬
‫‪Fiber-optic cable‬‬
‫‪Coaxial-cable‬‬
‫‪Twisted-pair cable‬‬
‫‪Unbounded or unguided‬‬
‫‪Wireless technology‬‬
‫چیگونگی انتقال دیتا در میدیا (‪) Data Transmission mode‬‬
‫منظور از انتقال دیتا یعنی اینکه دیتا ها به کدام شکل در بین دو ‪ device‬که باهم وصل شده باشد‬
‫انتقال میشود‪ .‬دیتا در بین دو ‪ device‬به سه شکل عبور میکند ‪:‬‬
‫‪Simplex‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Half-duplex‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Full-duplex‬‬ ‫‪‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪Simplex data transmission‬‬
‫نوع از انتقال دیتا است در بین دو ‪ device‬که فقد ‪ send‬یا ‪ receive‬اجرا میشود و از یک‬
‫لینک نمتوانیم در این نوع ‪ data transmission‬برای هر دو استفاده شود مثل ‪:‬‬
‫تلویزون که تمام ‪ user‬ها تنها ‪ receive‬میتوانند و یا مثل رادیو‪.‬‬

‫‪Half-duplex data transmission‬‬

‫در این نوع ‪ Data Transmission mode‬دو ‪ device‬که با هم وصل است میتوانند هر دو ‪send‬‬
‫یا ‪ receive‬را اجرا کنند ولی نه همزمان باید یک ‪ sender‬صبر کند تا در یک شبکه که دو‬
‫‪ device‬با همدیگر در حال ارسال ‪ traffic‬است پروسه ارسال دیتا اینها ختم شود و بعدش میتواند‬
‫تمام دیتا خود را ارسال کنند مانند ‪ :‬مخابره و یا ‪. hub‬‬

‫‪Full-duplex data transmission‬‬

‫اینوع ‪ data transmission‬طوری کار میکند که دیتا در بین دو ‪ device‬بشکل همزمان میتوانند‬
‫‪ send‬و‪ receive‬انجام دهند یعنی ضرورت به منتظر بودن دیگه ‪ user‬نیست که ‪media free‬‬
‫شود مانند ‪smart phone , switch :‬‬

‫‪10‬‬
 ‫فصل دوم ‪Topologies :‬‬

‫‪Topology and types‬‬

‫ساختار ‪ physical‬و ‪ logical‬یا ساختار فزیکی و منطقی یک نتورک را بنام ‪ topology‬یاد‬
‫میکند و یا بشکل ساده نقشه یک نتورک که چطور یک ‪ device‬به ‪ device‬وصل شود را‬
‫بنام ‪ topology‬یاد میکند‪ .‬یکی از عناصر مهم در ساختن یک شبکه است و اولین مرحله که‬
‫یک شبکه ساخته میشود در نخست ‪ topology‬ان با استفاده از ‪ software‬های مختلف ساخته‬
‫شده و به اساس همین ‪ topology‬تمام ‪ devices‬که برای ساختن یک شبکه ضرورت است‬
‫خریداری میشود‪.‬‬
‫‪Logical and physical topology‬‬ ‫‪.12‬‬
‫شکل ظاهر یک شبکه و یا شکل ظاهری متصل بودن تمام ‪ devices‬را بنام ‪physical‬‬
‫‪ topology‬یاد میکند ‪.‬‬
‫چگونگی انتقال دیتا ها در داخل یک ‪ topology‬را بنام ‪ logical topology‬یاد میکند ‪.‬‬
‫که ‪ physical topology‬درارای انواع مختلف میباشد ‪:‬‬
‫‪Mesh topology‬‬
‫‪Ring topology‬‬
‫‪Bus topology‬‬

‫‪11‬‬
 Start topology
Tree topology
Hybrid topology
. ‫که هر کدام اینها را با جزیأت کامل مورد مطالعه قرار میدهیم‬

Mesh topology

12