Modyul 2.

2 Katangian ng Epektibong Eksposisyon

Kahulugan at Katangian ng Tekstong Ekspositori 1. sapat na kaalaman
2. maghanay ng kaisipan
Tekstong Ekspositori (Information)
3. kawalan ng pagkiling
 Nagpapaliwanag at naglalahad ng mga 4. makakalap ng impormasyon
impormasyon at ideya kaugnay sa isang paksa
 Naglalahad ng masusing pagpapaliwanag kung paanong
Katangian ng Mahusay at epektibong ekspositori
naiuugnay sa isang tiyak na paksa ang isang abstrak na
konsepto na nasa isip ng tao 1. Malinaw
 Nagbibigay ng impormasyon ukol sa sanhi at bunga, 2. Tiyak
nagpapaliwanag ng mahalagang impormasyon ito ay 3. May Kohirens
kadalasang walang Pinapanigan. (Unbaised) 4. Empasis
 Nililinaw nito ang mga katanungan sapagkat tinutugunan nito
ang mga mambabasa ng malaman ang mga kaugnay na ideya o Paraan na Ginagamit ng Manunulat ng Tekstong Epositori
isyu
1. paggamit ng synonym o salitang magkatulad
2. Paggamit ng denotasyon at konotasyon

3. Intensib na pagbibigay ng katanungan

Pamamaraan ng Epektibong Eksposisyon
4. Intensib na pagbibigay ng kahulugan
1. Depinisyon
2. Pag-iisa-isa / Enumerasyon
Mga Uri ng Tekstong Ekspositori
3. Pagsunod-sunod
4. Paghahambing at Pagkokontrast 1. Sanaysay (essay)
5. Sanhi at Bunga 2. Paglalahad ng Proseso
3. Suring – Basa O Rebyu
4. Editoryal
5. Balita O Ulat
Pamamaraan ng Epektibong Eksposisyon
1. Depinisyon (Definition)
 pagbibigay kahulugan ng isang di-pamilyar na terminolohiya o
mga salitang bago sa pandinig ng mambabasa.
3 Bahagi ng Depinisyon
 termino (term) o binigyang kahulugan,
 uri o klase (type or class)
kung saan nabibilang ang terminong binibigyang kahulugan,
 mga natatanging katangian (characteristics)
nito o kung paano naiiba sa mga katulad ng uri.

2 Uri ng Depinisyon
a. Denotasyon/ Formal – dimensyon na karaniwang
kahulugan dala ng diksyunaryo o salitang ginagamit sa
pinakakaraniwan at simpleng pahayag
Hal. kinatatakutan ng mga magsasaka ang kanilang Panginoon.
(Diyos/tagapaglikha)
b. Konotasyon/ informal – dimensyon na di-tuwira ang
kahulugan. Nagkakaroon ng ikalawang kahulugan ang salita
o pahayag. May mga paniniwala na sa dimensyong ito,
pansariling kahulugan ng tao ang maaaring ibigay.
Hal. kinatatakutan ng mga magsasaka ang kanilang Panginoon
(Makapangyarihang may-ari ng tupa).
 2. Pag-iisa-isa / Enumerasyon
 Pagtalakay sa pangunahing paksa kasunod ang pagbanggit isa-
isa ng mga kaugnay na mahahalagang kaisipan.

Maaring isagawa ang pag-iisa-isa sa

Paraang Tiyak at Pangkalahatan.
 Iniisa-isa ang mga Tiyak at mahahalagang detalyeng
tinatalakay sa teksto upang mapadali ang paraan ng pagtanda
ng mga mahahalagang kaisipan. Hal. isa-isahin ang mga uri ng
pagpapahayag (tiyak)
 Sa Pangkalahatan paraan naman nakapaloob ang kabuuan
ng mga kaisipang nakakategorya sa bawat subtopic ng isang
pangunahing paksa. Hal. Pangkalahatang pag-iisa isa

a. Pagsasalaysay (Narration)
b. Paglalarawan (Description)
c. Paglalahad (Presentation)
d. Pangangatwiran (Reasoning)
Ang Sining ng Pagbasa (Art of Reading)
Paghahanda sa pagbasa > Paglusong sa pagbasa >
Tono > Pagtatagni-tagni (Paghuhula)> Kritikal na Pagbasa

2 Uri ng Enumerasyon
a. Simple – ito ang pagtalakay sa pangunahing paksa at
pagbanggit ng mga kaugnay at mahahalagang salita.
b. Kumplikadong Pag-iisa-isa – ito ang pagtalakay sa
pamamaraang pagtatala ang pangunahing paksa at
magkaugnay na kaisipan na naglilinaw sa paksa
 3. Pagsunod-sunod
 isinasaayos ng manunulat ang mga kaisipan at ang
serye ng pagkakasunod-sunod ng pangyayari na humahantong
sa pagkakabuo ng isang kongklusyon, (ginagamitan ito ng mga
salitang: una, pangalawa, matapos, habang, sumusunod at
susunod na at iba pa).

3 Uri ng Pagsusunod-sunod
a. Sekwensyal (sequence) – karaniwang ginagamitan ng mga
salitang una, pangalawa, pangatlo
Hal: siya’y lutmihis at nagpatuloy sa kanyang lakad.
b. KRONOLOHIKAL – Pagkakasunod ng mga magkakaugnay na
pangyayari ayon sa tamang panahon at oras.
c. PROSIDURAL – Pagsusunod-sunod
ng mga gawain mula simula hanggang wakas.
 4. Paghahambing at Pagkokontrast
 ang paghahambing ng dalawang bagay ay upang hanapin ang
pagkakatulad at ang pagkokontras nito.

Paghahambing – pagpapahayag ng (characteristics) katangian,

kahinaan at kalakasan ng isang bagay tungo sa pagbuo ng isang
pasya o kaisipan tungkol sa isang paksa.
Pagkokontrast – pagpapahayag ng pagkakaiba ng mga bagay na
pinag-uusapan sa isang teksto.

3 Paraan sa paghahambing at pagkokontrast

a. Punto-per-Punto (point to point), sinusuri at pinaliliwanag
na muna ang (characteristics) katangian ng isa
bago ikumpara sa kapwa ang pagkakatulad at pagkakaiba
ng mga ito.
b. Ang pagsusuring kabuuan sa kabuuan (whole to whole) -
nagrerepresenta ng unang kabuuan
at kasunod nito ay kabuuan naman ng isa (group)
c. Pankakatulad at pagkakaiba (similarity and difference)
pagkakatulad muna ng dalawang bagay pinagkokontra.
 5. Sanhi at Bunga (cause & effect)
 pagtalakay sa dahilan ng pangyayari at kung ano ang
bunga o magiging epekto, ang bawat pangyayari na
nagbibigay daan.

 Ang sanhi ay isang bagay na nagiging dahilan ng

pangyayari (something that makes something else happen);
 at ang bunga o epekto ang resulta o kinalabasan ng
pangyayari (the thing that happens).
 Ang sanhi at bunga ay maaring ilarawan ang mga posibleng
epekto sa hinaharap.

Paano magiging epektibo ang isang eksposisyon?

a) Pagkakaroon ng sapat na kaalaman ng isang tao kaugnay sa
paksa -Makabubuo lamang ng isang mahusay na eksposisyon
kung ang manunulat ay may malawak na kaalaman sa paksang
pag-uusapan.
b) Pagkakaroon ng kakayahang maghanay ng kaisipan -ang
maayos at organisadong pagkakahanay ng mga ideya at datos ay
daan sa isang mahusay na eksposisyon.
c) Kawalan ng Pagkiling - Katangian ng isang tekstong
ekspositori ang pagiging obhetibo, kaya9t kailangan na taglay
nito ang bukas na isipan upang tanggapin ang iba9t ibang
mahahalagang ideya maging ito man ay taliwas sa sariling
paniniwala ng manunulat.
d) Mahalagang palabasa ang isang manunlat dahil bukod sa
mga aklat at babasahin maaring makakuha ng impormasyon
sa kapaligiran at sa mga gawain sa araw-araw
Katangian ng Epektibong Eksposisyon Katangian ng Mahusay at epektibong ekspositori
1. Pagkakaroon ng sapat na kaalaman ang isang kaugnay na paksa 1. Malinaw – masasabing malinaw ang tekstong ekspositori kung
(Having sufficient knowledge of a relevant topic) madaling nauunawaan ng mambabasa ang nais ipaunawa ng
– makabubuo lamang ng isang mahusay ma eksposisyon kung manunulat.
ang manunulat ay may malawak na kaalaman sa paksang pag-
2. Tiyak (veritable) – nararapat sa manunulat ay
uusapan.
kayang panindigan (stand up) ang mga datos na inilahad sa loob
2. Pagkakaroon ng kakayahang maghanay ng kaisipan ng teksto.
(Having the ability to align thoughts) – ang maayos at
3. May Kohirens – (Coherence) nararapat na may
organisadong pagkakahanay ng mga ideya at datos ay daan sa
kaisahan (unified) ang mga ideya na inilalahad sa teksto upang
isang mahusay na eksposisyon.
maunawaan ng mga mambabasa. (the quality of being logical and
3. kawalan ng pagkiling (impartiality) (objective) – katangian ng consistent.)
isang tekstong ekspositori ang pagiging obhetibo, kaya’t kailangan
4. Empasis – ang pagbibigay ng diin o mga karagdagang
na taglay nito ang bukas na isipan upang tanggapin ang iba’t
impormasyon ay mahalaga at makatutulong sa mambabasa na
ibang mahahalagang ideya maging ito ay taliwas sa sariling
maunawaan ang teksto.
paniniwala ng manunulat.
4. Mahalagang palabasa ang isang manunulat upang makakalap
ng impormasyon. (It is important for a writer to go out to gather
information) – mainam na maging mapagmasid ang manunulat Paraan na Ginagamit ng Manunulat ng Tekstong Epositori
dahil bukod sa mga aklat at babasahin maaring makakuha ng
impormasyon sa kapaligiran at sa Gawain araw-araw. 5. paggamit ng synonym o salitang magkatulad
6. Paggamit ng denotasyon at konotasyon

7. Intensib na pagbibigay ng katanungan

8. Intensib na pagbibigay ng kahulugan
Mga Uri ng Tekstong Ekspositori
1. Sanaysay (essay) – pagpapahayag ng isang manunulat ng
kanyang ideya, kaisipan, pananaw o damdamin kaugnay ng
isang paksa.

2. Paglalahad ng Proseso – maraming bagay sa ating paligid na

kailangang ipaliwanag upang mapakinabangan. Ang
matagumpay na pagsasa-gawa ng isang bagay o ang
wastong paggamit ng isang bagay ay nakasalalay sa
mahusay na pagsunod sa mga panuto na magaganap
lamang kung maingat at masusing inihayag ang bawat
hakbang na nakapaloob sa isang proseso.

3. Suring – Basa O Rebyu (Reading or Review) nakatutulong sa

mga manonood o mambabasa upang maging mapanuri sa
pagpili ng aklat at pelikulang tatangkilikin.

4. Editoryal – naglalayong ipahayag ang pananaw ng isang

pahayagan o ng isang manunulat kaugnay ng isang isyu. isang
uri ng eksposisyon na naglalayong ipayahag ang pananaw ng
isang pahayagan o ng isang manunulat kaugnay ng isang
isyu: mapa-sosyal, pulitikal, ispirituwal o cultural na may
mahalagang impak sa buhay ng tao. (point of view of a
newspaper or a writer in relation to an issue)

5. Balita O Ulat – madalas na nababasa o napapakinggan sa mga

radyo o telebisyon na nagbibigay ng tiyak at malinaw na
detalye kaugnay ng isang mahalagang pangyayari na madalas
ay kagaganap lamang.