DAY 1
Pag-eedit (Editing)
AKADEMIKONG PAGSULAT (GOCSIK 2004)
- nakalaan sa mga paksa at mga tanong na kinagigiliwan
- naglalahad ng mga importanteng argumento
LAYUNIN:
1. Malinang ang mga kaalaman ng mga mag-aaral
2. Masunod ang partikular na kumbensyon
3. Maipakita ang resulta ng pagsisiyasat o pananaliksik
4. Maitaas ang antas ng kaalaman
MGA SALIK:
1. Ang manunulat at ang kanyang layunin
2. Ang mambabasa at paksa
AKADEMIKONG PAGSULAT – intelektwal na pagsulat at
hindi ito batay sa opinyon lamang. Ito ay pinag-aaralan,
pinag-iisipan at may batayan ang lahat ng pahayag o
isusulat
MGA HALIMBAWA NG AKADEMIKONG PAGSULAT:
1. Akademikong Sanaysay
2. Pamanahong Papel
3. Konseptong Papel
4. Thesis
5. Disertasyon
6. Abstrak
7. Pagsasaling Wika
8. Rebyu
9. Panunuring Pampanitikan
10. Pasalitang Testimonya
11. Mga Rebyung Pampanitikan
Pananaliksik – makaagham na pagsisiyasat
Pormal na Sanaysay – maiksing komposisyon na
kalimitang nag-lalaman ng personal na kuru-kuro ng
may akda
Balita – isang paraan para malaman ang mga nangyayari
sa ating bansa
Talumpati – isang buod ng kaisipan o opinyon ng isang
tao na may layuning humikayat, tumugon,
mangatwiran, magbigay ng impormasyon at maglahad
ng isang paniniwala.
Editoryal (Pangulong Tudling) – kumakatawan sa sama-
samang paninindigan ng patnugutan ng pahayagan.
Sinasabing kaluluwa ito ng publikasyon.
HINDI SULATING AKADEMIK:
Islogan – maikli, nakakaantig damdamin
Liham – pahayag o mensahe sa pamamagitan ng
pagsulat
Komiks – grapikong midyum
Tula – nagpapahayag ng damdamin ng isang tao at
binubuo ng mga saknong at ang mga saknong ay
binubuo ng mga taludtod.
Maikling Kuwento – maigsing salaysay hinggil sa
mahalagang pangyayaring kinasasangkutan ng isa o
ilang tauhan
DAY 2
PROSESO NG MABISANG PAGSULAT
1. Bago Sumulat (Prewriting)
- unang hakbang
- estratehiya tungo sa pormal na pagsulat
2. Pagsulat ng Burador (Draft)
- aktwal na pagsulat ng tuloy-tuloy na hindi
isinasaalang-alang ang maaaring pagkakamali
3. Pagrebisa (Revise)
- pagbabago at muling pagsulat bilang tugon sa mga
payo at pagwawasto
- iwinawasto ang inaakalang kamalian, binabago ang
dapat baguhin, pinapalitan ang dapat palitan
4.
- pagwawasto sa gramatika, ispeling, estruktura ng
pangungusap, wastong gamit ng salita at mekaniks sa
pagsulat
5. Paglalathala (Publishing)
- panghuling hakbang
- ibinabahagi ang nabuong pinal na kopya ng sulatin
DAY 3
MGA HULWARAN
>PAGBIBIGAY KAHULUGAN – paraang eksposisyon na
tumatalakay o nagbibigay kahulugan sa isang salita
DALAWANG URI NG PAGBIBIGAY-KAHULUGAN:
1. Maanyo – isang makatuwirang pagpapahayag ng mga
salita. Tumutugon sa mga patakaran ng anyong nasa
diksyunaryo at ensayklopedia
Tatlong bahagi ng Maanyo:
a. Katawagan (Form) – salitang binibigyang kahulugan
b. Klase o Uri (Genus) – kategoryang kinabibilangan
c. Mga katangiang ikinaiiba ng salita (Difference)
- paglalarawan ng ikinaiiba ng salitang binibigyang
depinisyon
2. Pasanaysay – nagbibigay ng karagdagang
pagpapaliwanag sa salita
>PAGHAHALIMBAWA – ginagamit ito lalo sa paksang
abstrak, bumabanggit ng mga halimbawa
DAY 4
URI NG HULWARAN
> SANHI AT BUNGA – pagtunton sa pinagmulan ng isang
bagay maging ang dahilan at epekto nito
> PROSESO – pagpapaliwanag kung paano ang paggawa
ng isang bagay o kung ano ang mabuting paraan upang
matamo ang isang layunin
PROSESO NG PAGSULAT NG PANANALIKSIK:
1. Pagpili at paglimita ng paksa
2. Magsagawa ng pansamantalang balangkas
3. Magtala ng sanggunian
4. Mangalap ng datos
5. Pagbuo ng tentatibong balangkas
6. Pagpapahalaga, paggamit at pagsasa-ayos ng datos
7. Pagbuo ng pinal na balangkas
8. Paghahanda ng bibliograpi
9. Pagbuo ng konseptong papel
10. Paggamit ng iba’t ibang Sistema ng dokumentasyon
11. Pagsulat ng burador at pagrebisa nito
12. Pagsulat ng pinal na kopya
DAY 5
AKADEMIKONG SULATIN AYON SA KATANGIAN,
LAYUNIN AT GAMIT
1. ABSTRAK
Layunin at Gamit: ginagamit sa pagsulat ng
akademikong papel para sa tesis, papel siyentipiko at
teknikal, lektyur at report. Layunin nitong mabigyang
buod ang akademikong papel
Katangian: hindi gaanong mahaba, organisado ayon sa
pagkakasunud-sunod ng nilalaman
2. SINTESIS
Layunin at Gamit: ginagamit sa mga tekstong naratibo
para mabigyang buod
Katangian: kinapapalooban ng overview ng may akda.
Organisado ayon sa sunud-sunod na pangyayari sa
kwento
3. BIONOTE
Layunin at Gamit: ginagamit para sa personal profile ng
isang tao tulad ng academic career atbp. impormasyon
Katangian: may makatotohanang paglalahad sa isang
tao
4. MEMORANDUM
Layunin at Gamit: maipabatid ang mga impormasyon
ukol sa gaganaping pagpupulong o pagtitipan
Katangian: orgaisado at malinaw upang maunawaan ng
mabuti
5. AGENDA
Layunin at Gamit: layuning ipakita ang paksang
tatalakayin sa pagpupulong na magaganap para sa
kaayusan at organisadong pagpupulong
Katangian: pormal at organisado para sa kaayusan ng
daloy ng pagpupulong
6. PANUKALANG PROYEKTO
Layunin at Gamit: makapaglatag ng proposal sa
proyektong nais ipatupad. Naglalayong mabigyan ng
resolba ang mga suliranin
Katangian: pormal, nakabatay sa uri ng mga
tagapakinig, malinaw ang ayos ng ideya
7. TALUMPATI
Layunin at Gamit: sulating nagpapaliwanag ng isang
paksang naglalayong maghikayat, tumugod,
mangatwiran at magbigay kaalaman
Katangian: pormal, nakabatay sa uri ng mga
tagapakinig, malinaw ang ayos ng ideya
8. KATITIKAN NG PULONG
Layunin at Gamit: ang tala o rekord ng mga
mahahalagang puntong nailahad sa pagpupulong
Katangian: dapat organisado ayon sa pagkasunud-
sunod ng mga puntong napag-usapan, makatotohanan
9. POSISYONG PAPEL
Layunin at Gamit: naglalayong maipaglaban kung ano
ang alam mong tama. Nagtatakwil ng kamalian na hindi
tanggap ng karamihan
Katangian: nararapat na maging pormal at organisado
ang pagkakasunud-sunod ng ideya
10. REPLEKTIBONG PAPEL
Layunin at Gamit: nagbabalik tanaw ang manunulat at
nagrereplek. Nangangailangan ng reaksyon at opinyon
ng manunulat
Katangian: isang replektib na karanasang personal na
buhay, binasa o sa mga napanood
11. PICTORIAL ESSAY
Layunin at Gamit: kakikitaan ng maraming larawan
kaysa sa salita
Katangian: organisado, may makabuluhang
pagpapahayag sa litrato na may 3-5 pangungusap
12. LAKBAY SANAYSAY
Layunin at Gamit: makakapagbalik tanaw sa
paglalakbay na ginawa ng manunulat
Katangian: mas madami ang teksto kaysa sa mga
larawan
paraan sa pamamagitan ng pagsasama-sama ng ideya.
Gingamit sa pagbuo ng tekstong naratibo. Nararapat na
maliwanag at organisado ayon sa pagkakasunud-sunod
ng pangyayari.
DALAWANG URI NG PAGSULAT NG SINTESIS
1. Padayagram na anyo – napagsama-sama ang mga
impormasyon gamit ang grapiks
2. Patalatang anyo – sa paraang talata nailalahad ang
impormasyon
DAY 9
GABAY SA PAGSULAT NG BIONOTE
1. Naglalaman ng mahahalagang impormasyon ng may-
akda
2. Payak, maiksi, malinaw at organisado ang
pagkakasulat
3. Nakasulat s iktalong panauhan ang pangungusap
4. May kasamang larawan ng may-akda
BIONOTE – maiksing tala ng personal na impormasyon
uol sa isang awtor na maaaring Makita sa likuran ng
pabalat ng libro.
Taglay ng Bionote
> Kasalukuyang posisyon o interes
> Kagalingang bahagi o area of expertise
> Edukasyong natamo
> Nalimbag na aklat, artikulo o pananaliksik
> karanasang propesyunal
Gaano kahalaga sa mambabasa ang Bionote?
- Nabibigyan ng pagkakataon ang mga mambabasa na
lalong makilala ang awtor ng aklat o artkulo.
Nakatutulong ito para mapagkatiwalaan ang kanyang
aklat.

DAY 6
MGA BAHAGI NG SULATING ABSTRAK
1. Pamagat
2. Mananaliksik
3. Degree
4. Tagapayo
5. Suliranin at Metodolohiya
6. Lagom ng mga Natuklasan
7. Kongklusyon
8. Rekomendasyon

DAY 7
No CNs

DAY 8
SINTESIS – hango sa Griyego na syntithenai (syn -
magkasama, tithenai -ilagay = sama-samang ilagay). Ito
ay isang anyo ng pag-uulat ng impormasyon sa maikling