101491 ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
ΣΧΟΛΗ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
«ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ»
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
«ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ

ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ»
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ
Επιβλέπων Μέλος ΣΕΠ: ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΤΡΑΣ
ΠΑΤΡΑ
ΜΑΡΤΙΟΣ, 2019
1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Σελίδα
Περίληψη (Στην Ελληνική) 3
Περίληψη (Στην Αγγλική) 4
Κεφάλαιο Α: Αγορές Πετρελαίου - Χρυσού
1.1 Εισαγωγή - Βιβλιογραφική Επισκόπηση 5

1.2 Αγορά Πετρελαίου 6
1.2.1 Εισαγωγή 6
1.2.2 Ιστορική Αναδρομή
1.3 Αγορά Χρυσού 12

1.3.1 Εισαγωγή 12
1.3.2 Επενδύσεις και Χρυσός 12
1.3.3 Ιστορική Αναδρομή 13
1.4 Σχέσεις Μεταξύ της Αγοράς Πετρελαίου και Χρυσού 17
Κεφάλαιο Β: ΑΠΟΔΟΣΗ – ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ -DCC GARCH
2.1 Εισαγωγή 19
2.2 Δεδομένα για τις τιμές πετρελαίου και χρυσού 19
2.3 Δεδομένα για την απόδοση πετρελαίου και χρυσού 21
2.4 Ανάλυση συντελεστή Συσχέτισης 28
2.5 Ανάλυση αποτελεσμάτων Παλινδρόμησης 31
Κεφάλαιο Γ: Συμπεράσματα 47
Βιβλιογραφία 49
2
3
ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ
Στην παρούσα Διπλωματική Εργασία θα καταγράψουμε τις δυναμικές συσχετίσεις

μεταξύ του πετρελαίου και του χρυσού, σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους.
Η διπλωματική εργασία ξεκινάει με μια αναφορά γύρω από την αγορά πετρελαίου και
χρυσού καθώς και στην μεταξύ τους σχέση.
Κατόπιν με τη βοήθεια του μοντέλου DCC GARCH, θα προσπαθήσουμε να βρούμε τη

δυναμική συσχέτιση μεταξύ των δυο αυτών εμπορευμάτων.
Παρατηρούμε επίσης, πόσο σημαντικές είναι οι τιμές των συγκεκριμένων αγαθών στην
οικονομική και ανάπτυξη και ευμάρεια μιας χώρας.
Στο τέλος θα βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με το θέμα.
4
Dynamic correlations amongst merchandise
In this Thesis we will record the dynamic correlations between oil and gold at specific
time periods.
Diploma thesis begins with a reference to the oil and gold market as well as the
relationship between them.
Then with the help of DCC GARCH, we will try to find the dynamic correlation
between these two commodities.
We also notice how important the prices of these goods are to the economic growth and
prosperity of a country.
Finally, we will draw useful conclusions on the subject.
5
Κεφάλαιο Α: Αγορές Πετρελαίου - Χρυσού
1.1 Εισαγωγή - Βιβλιογραφική Επισκόπηση
Στην παρούσα διπλωματική εργασία, σύμφωνα και με τον τίτλο της εργασίας, θα
παρουσιάσουμε τις Δυναμικές Συσχετίσεις μεταξύ εμπορευμάτων. Πιο συγκεκριμένα
θα εξετάσουμε τις Δυναμικές Συσχετίσεις μεταξύ του «πετρελαίου» και του
«χρυσού». Αυτή μας η επιλογή μπορεί να αιτιολογηθεί μέσα από την επιστημονική
βιβλιογραφία.
Στην παγκόσμια βιβλιογραφία υπάρχουν εκτεταμένες αναφορές σχετικά με το

αντικείμενο της εργασίας. Πιο συγκεκριμένα:
- O Baffes (2010) εξετάζει την επίδραση του πετρελαίου στην τιμή του χρυσού με
βάση συγκεκριμένη μεθοδολογία.
- Οι Ramazan etal. (2010) εξετάζουν πως η τιμή του πετρελαίου επιδρά στην
παραγωγή πολύτιμών μετάλλων και του χρυσού ειδικότερα.
- Οι Rehman etal., χρησιμοποιώντας την μέθοδο της αυτοσυσχέτισης, μελετά την
σχέση της μεταβολής της τιμής του πετρελαίου με την τιμή του χρυσού.
- Οι Le και Chang (2011) αναφέρουν στην μελέτη τους ότι η τιμή του πετρελαίου
μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη της τιμής του χρυσού.
- Οι Barunik etal. (2015) εξετάζουν τις Δυναμικές Συσχετίσεις πετρελαίου και
χρυσού σε διάφορες χρονικές περιόδους.
- Ο Kumar (2017) μας λέει ότι οι τιμές του πετρελαίου αιτιάζουν κατά Granger
γραμμικά τις τιμές του χρυσού βραχυπρόθεσμα κα μακροπρόθεσμα.
- Οι Bildirici και Sonustun (2018) σημειώνουν τελικά τη σημασία των τιμών του
πετρελαίου και χρυσού στην οικονομική ανάπτυξη και ευμάρεια μιας χώρας.
- Η Ίντου (2017) με την μέθοδο DCC GARCH για συγκεκριμένες χρονολογικές
περιόδους, μας αναφέρει ότι η μεταβλητότητα στην τιμή του πετρελαίου επιφέρει
μεταβλητότητα στην τιμή του χρυσού.
- O Khalfaoui (2018) μας αναφέρει ότι η πολυετής μελέτη των δύο αυτών αγορών,
πετρελαίου και χρυσού, έχει καταδείξει ότι η σχέση αυτών μπορεί να ποικίλει μέσα
στο χρόνο.
6
1.2 Αγορά Πετρελαίου
1.2.1 Εισαγωγή
Από την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης η έννοια της «ενέργειας», αυτής της
δύναμης δηλαδή που θα έθετε σε κίνηση τις μηχανές παραγωγής και όχι μόνο, είναι
μια έννοια η οποία απασχολεί σχεδόν όλες τις χώρες του πλανήτη. Τις απασχολεί
δηλαδή η εύρεση των ενεργειακών πόρων για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών
της βιομηχανίας τους, αλλά και της κάλυψης των υπολοίπων αναγκών μιας χώρας,
όπως η ανάγκη για θέρμανση κατά τους χειμερινούς μήνες, κλπ.
Το πετρέλαιο είναι ένας ενεργειακός πόρος, ο οποίος έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην
παγκόσμια ιστορία τα τελευταία 150 χρόνια περίπου.
Η αγορά πετρελαίου λοιπόν, την οποία και θα αναλύσουμε παρακάτω, έπαιξε έναν
πολύ σημαντικό ρόλο στα παγκόσμια ιστορικά γεγονότα της συγκεκριμένης περιόδου.
Η λέξη «πετρέλαιο» είναι σύνθετη λέξη και προέρχεται από την σύνθεση των
ελληνικών λέξεων «πέτρα» και «έλαιο». Με την λέξη «πετρέλαιο» αναφερόμαστε
συνήθως στο «αργό πετρέλαιο».
Το αργό πετρέλαιο (crude oil) είναι μια οργανική υγρή ουσία που βρίσκεται κάτω από
την επιφάνεια της γης. Εξάγεται με τη μορφή άντλησης ή γεώτρησης και είναι
κατασκευασμένο από χιλιάδες μόρια που αποτελούνται από διαφορετικά άτομα
υδρογόνου και άνθρακα. Αποτελεί μια μη ανανεώσιμη μορφή ενέργειας επειδή δεν
μπορεί να ανακυκλωθεί.
Κοινώς λεγόμενες πετρελαιοπηγές, «αποθήκες πετρελαίου» δηλαδή, βρίσκουμε στο

υπέδαφος διαφόρων χωρών και κάποιες φορές και σε υποθαλάσσιες περιοχές.
Για να υπάρξει λοιπόν ένας συντονισμός των χωρών που παράγουν πετρέλαιο σχετικά
με την τιμή και την ποσότητα παραγωγής του συγκεκριμένου αγαθού ιδρύθηκε ο
ΟΠΕΚ (Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών). (OPEC CHLDREN
BOOK, 2013)
7
Ο Οργανισμός Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (ΟΠΕΚ) αποτελεί έναν μόνιμο, διεθνή
οργανισμό, ο οποίος δημιουργήθηκε κατά τη διάσκεψη της Βαγδάτης στις 10 - 14 Σεπ
1960, από το Ιράν, το Ιράκ, το Κουβέιτ, τη Σαουδική Αραβία και τη Βενεζουέλα. Στα
πέντε αυτά πρώτα ιδρυτικά μέλη του Οργανισμού προσχώρησαν αργότερα δέκα
ακόμη:
- το Κατάρ το 1961, το οποίο αποχώρησε από τον Οργανισμό τον Ιανουάριο του
2019
- Η Ινδονησία το 1962, η οποία ανέστειλε τη συμμετοχή της τον Ιανουάριο του 2009,
επανήλθε όμως τον Ιανουάριο του 2016, αποχώρησε όμως εκ νέου τον Νοέμβριο
του 2016
- Η Λιβύη το 1962
- Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα το 1967
- Η Αλγερία το 1969
- Η Νιγηρία το 1971
- Ο Ισημερινός το 1973, ο οποίος αποχώρησε τον Δεκέμβριο του 1992, αλλά
επανήλθε τον Οκτώβριο του 2007
- Η Αγκόλα το 2007
- Η Γκαμπόν το 1975, η οποία αποχώρησε από τον Οργανισμό τον Ιανουάριο του
1995, αλλά επανεντάχθηκε τον Ιούλιο του 2016
- Ισημερινή Γουινέα το 2017
- το Κονγκό το 2018
Ο ΟΠΕΚ μέχρι το 1965 είχε την έδρα του στη Γενεύη της Ελβετίας η οποία
μεταφέρθηκε στη Βιέννη της Αυστρίας την 1η Σεπτεμβρίου 1965.
Αποστολή του Οργανισμού, σύμφωνα με το καταστατικό του, αποτελεί ο συντονισμός

και η ενοποίηση των πολιτικών πετρελαίου των χωρών μελών του και η διασφάλιση
της σταθεροποίησης των αγορών πετρελαίου, προκειμένου να εξασφαλιστεί η
αναγκαία παραγωγή και προμήθεια πετρελαίου προς τους καταναλωτές, σταθερό
εισόδημα για τους παραγωγούς και δίκαιη απόδοση των κεφαλαίων στους επενδυτές
της πετρελαιοβιομηχανίας.
Σύμφωνα με την επίσημη σελίδα του Οργανισμού, η ιστορία του ΟΠΕΚ και των χωρών
μελών του χωρίζεται σε δεκαετίες. Σε κάθε μια από αυτές συνέβαιναν διάφορα
8
γεγονότα τα οποία επηρέαζαν την τιμή του πετρελαίου, είτε ανοδικά είτε καθοδικά. Η
εκάστοτε τιμή του πετρελαίου επηρέαζε τις οικονομίες ολόκληρων χωρών και φυσικά
τους οικονομικούς προγραμματισμούς των νοικοκυριών. Παρακάτω, θα δούμε πως
κυμάνθηκε η αγορά πετρελαίου τις προηγούμενες δεκαετίες, φτάνοντας μέχρι και τις
μέρες μας και πως η τιμή του επηρεάστηκε από κάποια παγκόσμια γεγονότα.
Δεκαετία του 1960:
Η δημιουργία του ΟΠΕΚ από 5 χώρες παραγωγής πετρελαίου στη Βαγδάτη τον
Σεπτέμβρη του 1960, σημειώθηκε σε μια περίοδο μετάβασης του διεθνούς οικονομικού
και πολιτικού τοπίου, στην κατάργηση της αποικιοκρατίας και στη δημιουργία πολλών
ανεξαρτήτων κρατών. Στη διεθνή αγορά πετρελαίου κυριαρχούσαν οι πολυεθνικές
εταιρείες με την ονομασία «Επτά Αδελφές», οι οποίες δρούσαν σε διαφορετικές
περιοχές από τις περιοχές που άνηκαν ή επηρεάζονταν από την Σοβιετική Ένωση. Ο
ΟΠΕΚ εγκαθίδρυσε την έδρα του αρχικά στην Γενεύη της Ελβετίας, όπου εκεί
ανέπτυξε και το όραμά του και καθόρισε τους στόχους ενώ αργότερα, το 1965,
μετέφερε την έδρα του στη Βιέννη.
Το 1968 εξέδωσε μια οδηγία πολιτικής πετρελαίου προς τις χώρες μέλη του
Οργανισμού, στην οποία τόνιζε το αναφαίρετο δικαίωμα όλων των κρατών στην
αυτοδιάθεση και κυριαρχία επί των εθνικών φυσικών τους πόρων προς ίδιον όφελος.
Στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας ο ΟΠΕΚ κέρδισε πολύ σε διεθνή προβολή, επειδή οι
χώρες μέλη του, ανέλαβαν τις εγχώριες βιομηχανίες πετρελαίου, που πιο πριν μπορεί
να άνηκαν σε ξένους επενδυτές και απέκτησαν σημαντικό λόγο στην τιμολόγηση του
πετρελαίου στην διεθνή αγορά.
Μέσα στη δεκαετία αυτή συνέβησαν δύο γεγονότα τα οποία επηρέασαν την παγκόσμια
ιστορία συμπαρασύροντας μαζί, ανοδικά φυσικά την τιμή του πετρελαίου.
Πρώτα, τον Οκτώβριο του 1973 συνέβη ένα γεγονός με δραματικές και
μακροπρόθεσμες συνέπειες για τις διεθνείς σχέσεις. Η Αίγυπτος και η Συρία
9
επιτέθηκαν κατά του Ισραήλ και αυτό είχε ως αντίχτυπο οι μεγάλες αραβικές χώρες,
παραγωγοί πετρελαίου, να μποϊκοτάρουν τις προμήθειες πετρελαίου σε χώρες φιλικά
προσκείμενες προς το Ισραήλ. Ακολούθησε η δήλωση εκ μέρους του ΟΠΕΚ για
απότομη αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Το αποτέλεσμα ήταν διεθνής πανικός,
παγκόσμια ύφεση και μεγάλη αύξηση της τιμής του πετρελαίου. (Venn, 2013)
Η δεύτερη ήταν τον Φεβρουάριο του 1979 όταν πραγματοποιήθηκε η Ιρανική

επανάσταση με την πτώση του Σάχη και την ταυτόχρονη άνοδο στην εξουσία του
Αγιατολάχ Χομεϊνί. Κατά την περίοδο αυτή ανεστάλη σχεδόν όλη η παραγωγή και η
εξαγωγή πετρελαίου από το Ιράν, με αποτέλεσμα την μεγάλη αύξηση της τιμής του.
(Venn, 2013)
Το 1975 στο Αλγέρι, σε μια σύνοδο των αρχηγών των κρατών μελών του Οργανισμού,
που αφορούσε την κατάσταση των φτωχότερων κρατών, αποφασίστηκε μια
εκτενέστερη συνεργασία των μελών του ΟΠΕΚ προς όφελος της παγκόσμιας
ανάπτυξης και σταθερότητας. Υπήρχαν φιλόδοξα σχέδια παγκόσμιας
κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης. Έτσι το 1976, οδηγηθήκαμε στη δημιουργία του
ταμείου του ΟΠΕΚ το οποίο θα βοηθούσε στη διεθνή ανάπτυξη. Στην δεκαετία αυτή,
τα κράτη μέλη έφτασαν τα 13.
Στις αρχές της συγκεκριμένης δεκαετίας οι τιμές του πετρελαίου άγγιξαν τιμές ρεκόρ,
αργότερα όμως με αποκορύφωμα το 1986 οι τιμές του συρρικνώθηκαν πολύ. Το
μερίδιο αγοράς του ΟΠΕΚ στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου μειώθηκε σημαντικά και
τα συνολικά έσοδα από το πετρέλαιο μειώθηκαν κάτω από το ένα τρίτο των
προηγούμενων ετών, προκαλώντας τεράστιες ζημιές σε πολλές από τις χώρες μέλη του.
Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας όμως, το μερίδιο του Οργανισμού στην διεθνή αγορά
πετρελαίου αρχίζει να ανακάμπτει. Αυτό προέκυψε από την καθιέρωση μιας
συγκεκριμένης ποσότητας παραγωγής του πετρελαίου ανά χώρα μέλος καθώς και μια
στενότερη συνεργασία μεταξύ των χωρών μελών του ΟΠΕΚ και χωρών εκτός ΟΠΕΚ.
Επίσης, για πρώτη φορά προέκυψαν στη διεθνή ατζέντα, θέματα που έχουν να κάνουν
με την προστασία του περιβάλλοντος.
10
Στη δεκαετία αυτή οι τιμές κινήθηκαν σε περισσότερο ορθολογικά πλαίσια, παρότι

είχαμε και πολεμικές συρράξεις στο ΙΡΑΚ την περίοδο του 1990 – 1991. Βέβαια η
οικονομική ύφεση του στην Νοτιοανατολική Ασία το 1997 καθώς και ο πολύ ήπιος
Χειμώνας του 1998 – 1999 οδήγησαν την τιμή του πετρελαίου στις τιμές του 1986.
Η επανάσταση στις επικοινωνίες, οι νέες τεχνολογίες καθώς και η καινούργια αγορά

των πρώην σοβιετικών περιοχών, οδήγησαν σε μια σταθερή πορεία ανάπτυξης του
οργανισμού. Καινοτομίες στο διάλογο μεταξύ παραγωγών πετρελαίου και
καταναλωτών οδήγησαν στην συνεχιζόμενη πρόοδο των σχέσεων μεταξύ των μελών
του ΟΠΕΚ και των υπολοίπων χωρών. Το θέμα της κλιματικής αλλαγής εξ’ αίτιας της
αλόγιστης χρήσης των πηγών ενέργειας και του πετρελαίου, συζητήθηκε έντονα στον
Ο.Η.Ε. και είχε ως αποτέλεσμα μια πιο ισορροπημένη προσφορά πετρελαίου.
Την περίοδο αυτή, μια χώρα μέλος αποχώρησε από τον Οργανισμό ενώ μια άλλη
ανέστειλε την ιδιότητα του μέλους.
Στις αρχές της συγκεκριμένης δεκαετίας ένας καινοτόμος μηχανισμός τιμολόγησης,

οδήγησε σε μια σταθεροποίηση των τιμών του αργού πετρελαίου. Ωστόσο, ένας
συνδυασμός δυνάμεων της αγοράς και κερδοσκοπίας, μετέτρεψαν κατά το έτος την
κατάσταση, αυξάνοντας τις τιμές του πετρελαίου. Οι τιμές αυξήθηκαν σε επίπεδα
ρεκόρ στο 2008, προτού καταρρεύσουν εξ’ αιτίας τις παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης.
Ο ΟΠΕΚ πρωτοστάτησε στις προσπάθειες της αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης.

Η δεύτερη και η τρίτη σύνοδος κορυφής των χωρών του ΟΠΕΚ στο Καράκας και στο
Ριάντ, το 2000 και το 2007 αντίστοιχα, καθιέρωσαν σταθερές αγορές ενέργειας και
βιώσιμη ανάπτυξη του Οργανισμού.
Την περίοδο αυτή, μια χώρα μέλος εντάχθηκε στον Οργανισμό, μια δεύτερη
επανενεργοποίησε τη συμμετοχή της, ενώ μια τρίτη ανέστειλε την ιδιότητα του μέλους.
(OPEK, 2019)
11
Τον Ιούλιο του 2017 βέβαια, ξεκίνησε μια παγκόσμια οικονομική κρίση η οποία δεν
άφησε ανεπηρέαστη την τιμή του πετρελαίου. Κατά το πρώτο έτος της οικονομικής
κρίσης διπλασιάστηκε η τιμή του, από 70 δολάρια το βαρέλι που κόστιζε τον Αύγουστο
του 2007, στα 140 δολάρια το βαρέλι τον Ιούλιο του 2008. Οι εκτιμήσεις των
οικονομικών οίκων εκείνης της περιόδου ανέφεραν ότι αν η τιμή του δολαρίου είχε
παραμείνει έως τότε (τέλη του 2007) στις τιμές του 2002, η τιμή το πετρελαίου θα
κοστολογούνταν σε 25 δολάρια λιγότερο ανά βαρέλι. (Taylor, 2009)
2010 έως σήμερα:
Στις αρχές της συγκεκριμένης δεκαετίας η αγορά πετρελαίου αντιμετώπισε κίνδυνο εξ’
αιτίας της παγκόσμιας οικονομικής αβεβαιότητας και των αυξημένων κινδύνων που
περιβάλλουν το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Οι κοινωνικές αναταραχές
που έλαβαν μέρος σε πολλές χώρες, επηρέασαν την προσφορά αλλά και την ζήτηση
του πετρελαίου κατά το πρώτο έτος της περιόδου που εξετάζουμε.
Η τιμή σταθεροποιήθηκε κάπως μεταξύ του 2011 και του μέσου 2014, ενώ ένας
συνδυασμός κερδοσκοπίας και υπερπροσφοράς συνέβαλλαν στην πτώση της τιμής στο
αμέσως επόμενο διάστημα. Το παγκόσμιο ενδιαφέρον στα προβλήματα μόλυνσης του
περιβάλλοντος επανέρχεται στην επικαιρότητα, αναμένοντας μια νέα συμφωνία για την
προστασία του.
Εν τω μεταξύ ο ΟΠΕΚ συνεχίζει να επιδιώκει τη σταθερότητα στην αγορά πετρελαίου,

ενώ προσπαθεί να ενισχύσει περισσότερο τις συνεργασίες με τις χώρες μη μέλη του
ΟΠΕΚ. (OPEK, 2019)
Από την παραπάνω ιστορική αναδρομή προκύπτει ότι, γεγονότα τα οποία μπορεί να
επηρεάσουν την παγκόσμια εκάστοτε κατάσταση, όπως π.χ. ένας πόλεμος ή μια
οικονομική κρίση παγκόσμιας εμβέλειας, επηρεάζουν πάντα την τιμή του πετρελαίου.
1.3 Αγορά Χρυσού
1.3.1 Εισαγωγή
12
Ο χρυσός ανήκει στην οικογένεια των μετάλλων και ως εκ τούτου εξορύσσεται από το
υπέδαφος της γης. Από τα αρχαία χρόνια, όπου και ξεκίνησε η εξόρυξή του,
αποτελούσε σημάδι πλουτισμού αλλά και μέσο συναλλαγής. Τα νομίσματα και οι
ράβδοι χρυσού αποτελούν τους πλέον γνωστούς τρόπους με τους οποίους
πραγματοποιείται η κατοχή του χρυσού.
Ειδικότερα σε περιόδους πολέμων ή παγκόσμιων οικονομικών κρίσεων, η κατοχή του

μπορούσε να βοηθήσει αρκετά τον ιδιοκτήτη του στην εξοικονόμηση των απαραίτητων
αγαθών. Την στιγμή που οποιοδήποτε νόμισμα, ισχυρό ή όχι, έχανε απολύτως την αξία
του, λόγω των καταστάσεων που αναφέραμε παραπάνω, ο χρυσός την κρατούσε και
μπορούσε να εξυπηρετήσει απόλυτα τον κάτοχό του.
Παρακάτω λοιπόν, μέσα από μια ιστορική αναδρομή, θα αναλύσουμε την αγορά του
χρυσού, του μετάλλου δηλαδή που από πολλούς θεωρείται ο πιο πολύτιμος λίθος.
1.3.2 Επενδύσεις και Χρυσός
Όλο και περισσότεροι επενδυτές τα τελευταία χρόνια προτιμούν να εντάξουν στα

χαρτοφυλάκιά τους χρυσό. Η τιμή του από το 2001 και έπειτα βαίνει αυξανόμενη,
οπότε και θεωρείται ως αντιστάθμισμα κινδύνου σε ένα χαρτοφυλάκιο που κατά τ’
άλλα αποτελείται από στοιχεία με μεγάλο βαθμό κινδύνου.
Πολλοί οικονομικοί αναλυτές αλλά και γενικά γνωρίζοντες τα οικονομικά θέματα,

αναρωτιούνται αν θα έπρεπε να γίνεται χρήση του χρυσού ώστε να προστατευθεί μια
οικονομία από τον πληθωρισμό, η απλά να γίνεται χρήση του ως ένα απλό στοιχείο
ενός χαρτοφυλακίου. Φυσικά οι επενδυτές θα πρέπει να δρουν με μια συγκεκριμένη
στρατηγική προς τη διάρθρωση ενός χαρτοφυλακίου το οποίο αποτελείται και από το
στοιχείο του χρυσού. Πιο συγκεκριμένα θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους και τα
κάτωθι:
- Ο χρυσός δύναται να υποστηρίζει την διεθνή αγοραστική τους δύναμη

- Ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο του χαρτοφυλακίου
- Είναι ένα στοιχείο του χαρτοφυλακίου το μπορεί πολύ εύκολα να εκποιηθεί, εάν
το επιθυμεί ο κάτοχός του, σε αντίθεση με άλλα στοιχεία των οποίων η πώληση
ούτε απόλυτα εξασφαλισμένη είναι, ούτε και με εγγυημένη τιμή πώλησης.
13
Επομένως βλέπουμε ότι η ζήτηση του χρυσού αφορά και τις περιπτώσεις όπου
αποκτάται ως στοιχείο ενός χαρτοφυλακίου εν ήδη επένδυσης, αλλά και ως
περιουσιακό στοιχείο, δείγμα οικονομικής επιφάνειας και ευμάρειας ή και σε
περιόδους παγκόσμιου αναβρασμού. Παρατηρούμε λοιπόν το πόσο σημαντικό και
ποιοτικό θεωρεί η αγορά το χρυσό. (Μαρούλη, 2014)
Σύμφωνα με τον Αλεξάκη, από το 1821 μέχρι και τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, η
διεθνής νομισματική αγορά βασιζόταν στον κανόνα του χρυσού. Με το τέλος του
συγκεκριμένου πολέμου και μέχρι το 1971, ίσχυσαν οι σταθερές συναλλαγματικές
ισοτιμίες που υιοθετήθηκαν στο Bretton Woods.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν την ιστορική αναδρομή του χρυσού:
Ο κλασικός κανόνας του χρυσού 1821 - 1914
Σύμφωνα με αυτό το σύστημα το οποίο επικράτησε μέχρι την έναρξη του Πρώτου
Παγκοσμίου Πολέμου, η αξία των νομισμάτων που εξέδιδε ένα κράτος θα έπρεπε να
ισούται με το απόθεμα σε χρυσό στην Κεντρική της Τράπεζα.
Για να λειτουργήσει σωστά ο συγκεκριμένος κανόνας, θα πρέπει να ισχύουν τρείς

βασικοί όροι, οι οποίοι είναι οι εξής:
- Τα εγχώρια νομίσματα να δύναται να μετατρέπονται αμοιβαία σε χρυσό

- Να δύναται να εισάγεται και να εξάγεται ελεύθερα, σε όλες τις χώρες που
συμμετέχουν, ο χρυσός
- Να υπάρξει ένα πλαίσιο κανόνων, σύμφωνα με το οποίο μεταξύ των χωρών θα
καθορίζεται η κυκλοφορία του χρήματος εντός της εκάστοτε χώρας, σύμφωνα με
τα αποθέματα χρυσού που διαθέτει η κάθε χώρα στην Κεντρική της Τράπεζα.
Επρόκειτο δηλαδή, για ένα σύστημα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών, επειδή

το κάθε κράτος διέθετε προς κυκλοφορία τόσο χρήμα με περιεκτικότητα
συγκεκριμένης ποσότητας χρυσού, ανάλογα με το χρυσό που διέθετε στην Κεντρική
14
Τράπεζα. Η συναλλαγματική λοιπόν ισοτιμία μεταξύ των νομισμάτων των κρατών
υπολογιζόταν διαιρώντας τις τιμές του χρυσού στα διαφορετικά νομίσματα.
Η μεγάλη απήχηση του κανόνα του χρυσού οφείλετο στη γενικότερη σταθερότητα που
εξέπεμπε στις συναλλαγματικές ισοτιμίες. (Θεοδωρίδης, 2015)
Το σύστημα της μερικής μετατρεψιμότητας σε χρυσό
Μετά την λήξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και μέχρι το 1931, το σύστημα που
επικράτησε στην παγκόσμια αγορά , ήταν ένας τύπος του κανόνα του χρυσού. Οι
Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και η Μεγάλη Βρετανία, διατήρησαν την
υποχρέωση της μετατροπής των νομισμάτων τους σε χρυσό, ενώ οι υπόλοιπες χώρες
τα συναλλαγματικά τους αποθέματα έπρεπε να τα διατηρούν είτε σε χρυσό, είτε σε ένα
άλλο από τα δύο νομίσματα. Όταν η Μεγάλη Βρετανία δεν μπόρεσε να ικανοποιήσει
μια μαζική ζήτηση χρυσού με την προσφορά των αντίστοιχων λιρών (1931), στην
οποία δεν μπόρεσε να ανταπεξέλθει, το σύστημα αυτό κατέρρευσε. (Αλεξάκης, 2008)
Το σύστημα των κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών: 1931 – 1946
Το σύστημα που ίσχυε μέχρι το 1931, έληξε με την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας
από αυτό. Την επόμενη χρονιά, το 1932, παραπάνω από 35 χώρες οι οποίες
συμμετείχαν προηγουμένως στο συγκεκριμένο σύστημα, αποχώρησαν. Οι χώρες αυτές
διατήρησαν σταθερή τη συναλλαγματική ισοτιμία των νομισμάτων τους έναντι του
νομίσματος της Μεγάλης Βρετανίας (στερλίνα) και απλά παρατηρούσαν τη αλλαγή της
ισοτιμίας της στερλίνας έναντι των άλλων νομισμάτων των οποίων η τιμή παρέμενε
συνδεδεμένη με την τιμή του χρυσού.
Το 1933, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής υποτίμησαν την τιμή του δολαρίου απέναντι
στην τιμή του χρυσού. Το 1935 ιδρύθηκε ο Συνασπισμός του χρυσού αποτελούμενος
από τις Γαλλία, Ολλανδία, Ιταλία, Βέλγιο, Πολωνία και Ελβετία, οι οποίες είχαν
αποφασίσει η τιμή των νομισμάτων τους να είναι συνδεδεμένη με την τιμή του χρυσού.
15
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος που ήρθε κατόπιν δημιούργησε ένα χάος στην
παγκόσμια οικονομία και στις σχέσεις μεταξύ των νομισμάτων και της τιμής του
χρυσού. (Θεοδωρίδης, 2015)
Το Σύστημα του Bretton Woods: 1946 – 1971
Στην ομώνυμη πόλη του Bretton Woods, πραγματοποιήθηκε το 1946 συνάντηση στην
οποία συμμετείχαν 44 χώρες. Εκεί τέθηκε προς συζήτηση το θέμα του ποιο διεθνές
νομισματικό σύστημα θα ίσχυε μετά την λήξη του Δεύτερου Παγκόσμιου πόλεμου.
Το επονομαζόμενο λοιπόν Bretton Woods σύστημα είχε τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

Τα νομίσματα όλων των χωρών θα είχαν μια σταθερή ισοτιμία προς το νόμισμα του
δολαρίου και επίσης η τιμή του χρυσού θα ήταν σταθερά υπολογισμένη σε δολάρια.
Επομένως σταθερή θα ήταν η τιμή του χρυσού απέναντι και σε όλα τα άλλα νομίσματα.
(Αλεξάκης, 2008)
Αυτή ήταν και η βασική διαφορά του συστήματος του Bretton Woods με τον Κλασικό
Κανόνα του Χρυσού. Οι συναλλαγματικές ισοτιμίες δηλαδή των συμμετεχόντων
κρατών ήταν μεν σταθερές σε σχέση με το χρυσό, από την άλλη όμως δεν
μετατρέπονταν σε χρυσό. Η τιμή που είχε οριστεί για την μετατροπή του δολαρίου σε
χρυσό, ήταν τα 35 δολάρια ανά ουγγιά χρυσού. Η απόκλιση της σταθερής
συναλλαγματικής ισοτιμίας των νομισμάτων των συμμετεχόντων κρατών με το
δολάριο, δεν θα μπορούσε να αποκλίνει από το (+,- ) 1%. (Μαρούλη, 2014)
Το συγκεκριμένο σύστημα λειτούργησε για 25 χρόνια, μέχρι δηλαδή το 1971 ώσπου

και έπαψε να είναι πλέον λειτουργικό. Μια μαζική προσφορά δολαρίων για αγορά
χρυσού, δεν μπόρεσε να ικανοποιηθεί από της Η.Π.Α. και έτσι την συγκεκριμένη
περίοδο έληξε η ισχύς του συστήματος του Bretton Woods αναφορικά με την αγορά
χρυσού. (Αλεξάκης, 2008)
Το Σύστημα μετά το Bretton Woods: 1971 έως σήμερα
16
Ο χρυσός πλέον δεν παίζει ρόλο στο σχηματισμό των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Οι
χώρες πλέον έχουν απεξαρτητοποιηθεί από την τιμή του χρυσού για τον ορισμό των
ισοτιμιών μεταξύ των νομισμάτων τους.
Πως όμως ορίζεται σήμερα η τιμή του χρυσού στην αγορά; Είναι γνωστό ότι σε
περιόδους αστάθειας οποιασδήποτε μορφής, κοινωνικής, πολιτικής, κλπ, δημιουργείται
στον κόσμο, άρα και στους επενδυτές ένα κλίμα αβεβαιότητας σχετικά με την πορεία
των οικονομικών θεμάτων. Επομένως στρέφονται σε ασφαλείς και σίγουρες μορφές
επένδυσης των οποίων στην κορυφή στέκεται ο χρυσός.
Από το 2008, μετά τη δημιουργία μιας ανησυχίας σχετικά με την οικονομική

κατάσταση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, η τιμή του χρυσού λαμβάνει μια
σταθερή ανοδική πορεία.
Επίσης, κατά την τελευταία δεκαετία ισχύει και το εξής: Τα πραγματικά επιτόκια
κινούνται σε αρνητικούς αριθμούς για τους επενδυτές. Αντίθετα με την επένδυση του
χρυσού δεν υπάρχει απόδοση με την μορφή επιτοκίου. Το γεγονός λοιπόν ότι με την
μορφή επένδυσης της αγοράς χρυσού δεν έχεις αρνητική απόδοση, κάνει την αγορά
του δελεαστική και ελκυστική.
Μετά όμως το 2014, που οι αποδόσεις των επιτοκίων ανέβηκαν και βρέθηκαν με θετικό
πρόσημο, η διακράτηση χρυσού δεν ήταν πλέον τόσο δελεαστική ως μορφή επένδυσης.
(Ναλμπαντή, 2016)
Βλέπουμε λοιπόν ότι στις χρονικές περιόδους οι οποίες χαρακτηρίζονται ως αβέβαιες

λόγω διαφόρων συνθηκών όπως π.χ. η απειλή ενός πολέμου ή μια οικονομική κρίση,
οι τυχόν επενδυτές επιθυμούν να επενδύσουν τα κεφάλαιά τους σε μια όσο πιο πολύ
γίνεται ασφαλή μορφή επένδυσης. Η αγορά χρυσού αποτελεί ίσως την ασφαλέστερη
μορφή επένδυσης και για αυτό το λόγο κατά τις παραπάνω περιόδους υπάρχει μια
τεράστια αύξηση στην ζήτησή του.
1.4 Σχέσεις μεταξύ Αγοράς Πετρελαίου και Χρυσού
17
Παρατηρήσαμε λοιπόν από τις παραπάνω παραγράφους ότι, τα διάφορα παγκόσμια
γεγονότα επηρεάζουν τις δύο συγκεκριμένες αγορές που εξετάζουμε, του πετρελαίου
και του χρυσού.
Το θέμα που θέλουμε να εξετάσουμε είναι το με ποια σχέση συμπεριφέρονται οι δύο

αγορές στους διάφορους αυτούς εξωγενείς παράγοντες. Οι δείκτες τους καταγράφουν
ίδιες, οι αντίθετες πορείες;
Πολλοί μελετητές έχουν καταλήξει σε συμπεράσματα μελετώντας αυτές τις αγορές σε

συγκεκριμένες χρονικές περιόδους και έχουν καταγράψει τα αποτελέσματα και
συμπεράσματα των μελετών τους.
Ο Khalfaoui για παράδειγμα, εξετάζοντας τις δύο αγορές από το 2007 έως το 2018, την
περίοδο δηλαδή λίγο πριν ξεκινήσει η οικονομική κρίση στην Αμερική και
συνεχίζοντας κατά τη διάρκειά της, μας αναφέρει ότι οι τιμές της συσχέτισης μεταξύ
πετρελαίου και χρυσού ήταν μεγαλύτερες πριν από την έναρξη της οικονομικής κρίσης
στην Αμερική (2008), από ότι μετά από αυτήν. Επίσης μας αναφέρει ότι όσο
μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα που εξετάζουμε τόσο χαμηλότερη θα είναι και
η συσχέτιση μεταξύ των δύο αγορών. (Khalfaoui, 2018)
Οι Bildirici και Sonustun εξετάζοντας τις αγορές από το 1945 και έπειτα, μετά τον
Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, μεταξύ των άλλων μας αναφέρουν ότι οι υψηλές τιμές
του πετρελαίου σε μια χώρα που το εισάγει, προκαλούν αυξήσεις σε διάφορους τομείς
της αγοράς και εν τέλει και στον πληθωρισμό. Επομένως η τιμή του χρυσού
χρησιμοποιούμενη ως αντιστάθμισμα της τιμής του πληθωρισμού, αυξάνεται.
Στις χώρες που εξάγουν πετρέλαιο από την άλλη συμβαίνει το εξής. Αν αυξηθούν τα
έσοδα τους από την αυξημένη τιμή πώλησης του πετρελαίου, αυτές επενδύουν αυτό το
κέρδος σε χρυσό. Προκαλείται λοιπόν μια αύξηση της ζήτησης του χρυσού και άρα
αύξηση της τιμής του. (Bildirici, Sonustun, 2018)
O Kumar κάνει τις παρατηρήσεις του σχετικά με τη γραμμική και μη γραμμική αιτιώδη
σχέση των τιμών του πετρελαίου και του χρυσού στην αγορά της Ινδίας, σε μια περίοδο
26 χρόνων, από το 1990 έως το 2016. Οι παρατηρήσεις σχετικά με την αιτιώδη σχέση
αυτών των δύο εμπορευμάτων έχουν απήχηση περισσότερο στις αναπτυσσόμενες
χώρες και οικονομίες όπως της Ινδίας. Ο Kumar λοιπόν μας λέει ότι, υπάρχει, στο
χρονικό διάστημα που ερεύνησε, αιτιότητα κατά Granger από τις τιμές του πετρελαίου
18
προς τις τιμές του χρυσού. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για το ανάποδο, την αιτιότητα
δηλαδή κατά Granger των τιμών του χρυσού προς τις τιμές του πετρελαίου. Η πολυετής
έρευνα στα δύο εμπορεύματα δείχνει ότι η σχέση αγοράς μεταξύ της αγοράς
πετρελαίου και χρυσού είναι σε μεγάλο βαθμό μη γραμμική και ασύμμετρη. Τα
αποτελέσματά του είναι πολύ χρήσιμα για τους υπεύθυνους σχηματισμού και χάραξης
της οικονομικής πολιτικής μιας χώρας. (Kumar, 2017)
Οι Le και Chang αναφέρουν κατ’ αρχήν το ρόλο του χρυσού ως αντιστάθμισμα του
πληθωρισμού. Εκτός αυτού επισημαίνουν ότι η τιμή του πετρελαίου αιτιάζει μη
γραμμικά την τιμή του χρυσού. Το πιο σημαντικό σημείο όμως της έρευνάς τους είναι
το ότι, η τιμή του πετρελαίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο πρόβλεψης της τιμής
του χρυσού. (Le, Chang, 2011)
Οι Barunik etal. μελετούν τις δυναμικές συσχετίσεις μεταξύ του πετρελαίου και του
χρυσού χρησιμοποιώντας τις τιμές των εμπορευμάτων αυτών κατά το χρονικό
διάστημα μεταξύ των ετών 1987 και 2012. Οι ερευνητές αυτοί αναφέρουν ότι στις
περιόδους οικονομικής κρίσης, το φαινόμενο παρατηρήθηκε στα έτη γύρω από το
2008, υπάρχει ανομοιογένεια στις συσχετίσεις μεταξύ των τιμών του πετρελαίου και
του χρυσού. Κατά το διάστημα οικονομικής άνθησης αντίθετα, έχουμε ομοιογένεια
μεταξύ των δύο εμπορευμάτων καθώς και αύξηση των συσχετίσεών τους. (Barunik
etal., 2015)
Οι Rehman etal. μελετούν το πετρέλαιο και το χρυσό κατά την περίοδο της παγκόσμιας
οικονομικής ύφεσης της περιόδου 2008 – 2009. Μας λένε λοιπόν ότι, ή ζήτηση για
χρυσό από τις αγορές, κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, καρπώθηκε όλη σχεδόν
την πτώση της ζήτησης για πετρέλαιο. (Rehman etal., 2018)
Η Ίντου εξετάζει την μεταβλητότητα μεταξύ της τιμής του πετρελαίου και του χρυσού
σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Για το διάστημα 2010 – 2016 μας λέει ότι, η
μεταβλητότητα του χρυσού λαμβάνει μέρος στη μεταβολή της ζήτησης του πετρελαίου,
ενώ το αντίθετο δεν ισχύει. (Ίντου, 2017)
Κεφάλαιο Β: ΑΠΟΔΟΣΗ – ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ -DCC GARCH
19
2.1 Εισαγωγή
Στο κεφάλαιο αυτό θα παρουσιάσουμε τα εμπειρικά αποτελέσματα σχετικά με τα δύο
εμπορεύματα της μελέτης μας, δηλαδή το πετρέλαιο και το χρυσό.
Για την μελέτη μας αντλήσαμε στοιχεία από τη βάση δεδομένων “Eikon &
Datastream”. Πιο συγκεκριμένα για τα “Crude Oil-WTI Spot Cushing” και
“BARRICK GOLD” και για το διάστημα (καθημερινά) από 01/01/2008 έως
31/12/2018.
Στην αρχή θα παρουσιάσουμε στοιχεία όπως Μέση Τιμή, Τυπική Απόκλιση καθώς και
τα σχετικά διαγράμματά τους, έπειτα στοιχεία που αφορούν στις μεταξύ τους
Συσχετίσεις, ενώ στο τέλος θα παρατηρήσουμε τις σχετικές Δυναμικές Συσχετίσεις.
2.2 Δεδομένα για τις τιμές πετρελαίου και χρυσού
Στην παράγραφο αυτή θα δούμε τα αποτελέσματα που παρουσιάζουν οι τιμές των

εξεταζόμενων εμπορευμάτων μας, πετρελαίου και χρυσού, στο ενδεκαετές αυτό
εξεταζόμενο χρονικό διάστημα (01/01/2008 έως 31/12/2018). Οι τιμές αποτυπώνονται
σε δολάρια Αμερικής.
Πίνακας 1, Στοιχεία για τις τιμές Πετρελαίου και Χρυσού
Μέση Τιμή Τυπική Ελάχιστο Μέγιστο

Απόκλιση
Crude Oil 75,33 23,97 26,19 145,31
Gold 27,36 14,21 5,94 55,63
Μέσω του Πίνακα 1 παρατηρούμε ότι για το δεκαετές διάστημα από 01/01/2008 έως
31/12/2018 το εύρος των τιμών του πετρελαίου κυμαίνεται από 26,19 έως 145,31
δολάρια Αμερικής με Μέση τιμή στα 75,33 δολάρια. Η τυπική απόκλιση δεν είναι
μικρή, πράγμα που σημαίνει ότι οι καθημερινές τιμές σε αυτά τα 11 χρόνια δεν είναι
και τόσο κοντά στην Μέση τιμή.
Για το χρυσό αντίστοιχα παρατηρούμε ότι η τιμή του κυμαίνεται από τα 5,94 έως τα
55,63 δολάρια με Μέση τιμή τα 55,63 δολάρια. Η τυπική απόκλιση εδώ είναι
20
μικρότερη από αυτή του πετρελαίου, το οποίο σημαίνει ότι οι καθημερινές τιμές του
χρυσού σε αυτά τα 11 χρόνια είναι πιο κοντά στην Μέση τιμή τους, από αυτές του
πετρελαίου.
Αυτό, η πιο χαμηλή τιμή τυπικής απόκλισης, σημαίνει ότι οι επενδυτές στην αγορά του
χρυσού κινούνταν πιο ορθολογικά στην κάλυψη της θέσης τους, αγορά ή πώληση του
προϊόντος, σε σχέση με αυτούς του πετρελαίου. Ακόμη δηλαδή και σε περιόδους
κρίσεως θα προσπαθούσαν να πουλήσουν το εμπόρευμά τους με πιο σύνεση άρα και
σε καλύτερη (υψηλότερη) τιμή.
Διαγράμματα 1, 2, Εξέλιξη της τιμής Πετρελαίου και Χρυσού στο εξεταζόμενο διάστημα
160
140
120
100
Crude Oil-WTI Spot
80 Cushing U$/BBL - DS
MID PRICE
60
BARRICK GOLD (NYS)
40
20
0
1/1/2008
1/1/2009
1/1/2010
1/1/2011
1/1/2012
1/1/2013
1/1/2014
1/1/2015
1/1/2016
1/1/2017
1/1/2018
160
140
120
100
Crude Oil-WTI Spot
80 Cushing U$/BBL - DS MID
PRICE
60
BARRICK GOLD (NYS)
40
20
0
1/1/2008
1/1/2009
1/1/2010
1/1/2011
1/1/2012
1/1/2013
1/1/2014
1/1/2015
1/1/2016
1/1/2017
1/1/2018
21
Στα Διαγράμματα 1 και 2 παρατηρούμε ότι το πετρέλαιο την Μέγιστη τιμή του την
παρουσιάζει μέσα στο 2008, κατά την περίοδο δηλαδή της Αμερικάνικης
χρηματοπιστωτικής κρίσης, ενώ την χαμηλότερη μέσα στο 2016. Ο χρυσός
παρουσιάζει επίσης υψηλές τιμές κατά το έτος 2008, αλλά τις πιο χαμηλές του κατά το
έτος 2015.
2.3 Δεδομένα για την απόδοση πετρελαίου και χρυσού
Στην παράγραφο αυτή θα δούμε τα αποτελέσματα που παρουσιάζουν οι αποδόσεις των

εξεταζόμενων εμπορευμάτων μας, πετρελαίου και χρυσού, στο ενδεκαετές
εξεταζόμενο χρονικό διάστημα (01/01/2008 έως 31/12/2018). Κατ’ αρχήν θα πρέπει να
αναφέρουμε πως βρήκαμε τις αποδόσεις του πετρελαίου και του χρυσού, αφού από την
βάση της “Eikon & Datastream” μεταφέραμε τις τιμές του πετρελαίου και του χρυσού
σε δολάρια Αμερικής.
Η Απόδοση των συγκεκριμένων εμπορευμάτων υπολογίστηκε με βάση τον ακόλουθο

τύπο:
Απόδοση = (τελική τιμή – αρχική τιμή)/αρχική τιμή
Θα ξεκινήσουμε με τις συνολικές αποδόσεις του πετρελαίου και του χρυσού στο
εξεταζόμενο διάστημα.
Πίνακας 2, Στοιχεία για την απόδοση Πετρελαίου και Χρυσού

Απόδοσης Απόκλιση Απόδοσης Απόδοσης
Απόδοσης
Crude Oil 0,000029 0,024 -0,12 0,17
Gold 0,000021 0,029 -0,15 0,31
Στον Πίνακα 2 παρατηρούμε ότι για το δεκαετές διάστημα από 01/01/2008 έως
31/12/2018 το εύρος της απόδοσης του πετρελαίου κυμαίνεται από -0,12 έως 0,17 με
Μέση απόδοση 0,000029. Η τυπική απόκλιση της απόδοσης ανέρχεται στα 0,024.
22
Για το χρυσό αντίστοιχα παρατηρούμε ότι το εύρος της απόδοσής του κυμαίνεται από
-0,15 έως 0,31 με Μέση απόδοση 0,000021. Η τυπική απόκλιση της απόδοσης
ανέρχεται στα 0,029.
Διαγράμματα 3,4, Εξέλιξη της απόδοσης του Πετρελαίου και του Χρυσού στο
εξεταζόμενο διάστημα
ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΑΠΟΔΟΣΗ ΧΡΥΣΟΥ
0,4000
0,3000
0,2000
0,1000
0,0000
-0,1000
-0,2000
0,4000
0,3000
0,2000
ΑΠΟΔΟΣΗ
ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ
0,1000
ΑΠΟΔΟΣΗ ΧΡΥΣΟΥ
0,0000
1/1/2008
1/1/2009
1/1/2010
1/1/2011
1/1/2012
1/1/2013
1/1/2014
1/1/2015
1/1/2016
1/1/2017
1/1/2018
-0,1000
-0,2000
Στα Διαγράμματα 3 και 4 παρατηρούμε ότι το πετρέλαιο την Μέγιστη απόδοσή του την
παρουσιάζει το 2008, ενώ την ελάχιστη στα έτη 2008 και 2009. Ο χρυσός παρουσιάζει
επίσης την Μέγιστη απόδοσή του κατά το έτος 2008, αλλά την ελάχιστη το έτος 2015.
23
Παρακάτω θα παραθέσουμε στοιχεία της απόδοσης του πετρελαίου και του χρυσού για
κάθε εξεταζόμενο έτος από το 2008 έως το 2018. Μέσω αυτής της ανάλυσης της
απόδοσης του πετρελαίου και του χρυσού ανά έτος, θα προσπαθήσουμε να
κατανοήσουμε και να εξηγήσουμε καλύτερα την «πορεία» αυτών των δύο
εμπορευμάτων.
Πίνακας 3, Στοιχεία για την απόδοση Πετρελαίου ανά έτος

Απόδοσης
2008 -0,002176 0,0389 -0,12 0,17
2009 0,002758 0,0331 -0,12 0,14
2010 0,000705 0,0182 -0,05 0,10
2011 0,000529 0,0212 -0.08 0,09
2012 -0,000152 0,0161 -0,04 0,09
2013 0,000334 0,0112 -0,03 0,03
2014 -0,002206 0,0162 -0,10 0,05
2015 -0,000974 0,0290 -0,08 0,10
2016 0,001862 0,0299 -0,07 0,12
2017 0,000569 0,0152 -0,05 0,03
2018 -0,000930 0,0193 -0,07 0,07
Μέσω του Πίνακα 3 παρατηρούμε την πορεία της απόδοσης του πετρελαίου κατά την
εξεταζόμενη ενδεκαετία. Η μεγαλύτερη τιμή της μέγιστης απόδοσης του πετρελαίου
παρατηρείται το 2008 ενώ η μικρότερη τα έτη 2013 και 2017. Η μεγαλύτερη τιμή της
ελάχιστης απόδοσης παρατηρείται στα έτη 2008 και 2009 ενώ η μικρότερη το 2013.
Βλέπουμε λοιπόν ότι το έτος 2008 παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη Μέγιστη Απόδοση του
πετρελαίου και η μικρότερη Ελάχιστή του. Αυτό σημαίνει ότι το έτος 2008, αυτό το
σημαντικά δύσκολο έτος για την Αμερικανική οικονομία παρατηρήθηκαν οι πιο
ακραίες τιμές στην απόδοσή του. Πράγμα το οποίο αποτυπώνει την νευρικότητα της
αγοράς την συγκεκριμένη περίοδο. Μην ξεχνάμε ότι ήταν μια περίοδος που η
24
αμερικανική οικονομία είχε αρκετά χρόνια να ζήσει και που επίσης ούτε κατά το
ελάχιστο, δεν είχε προβλεφθεί από κανέναν.
Στην εξαγωγή του ως άνω συμπεράσματος μας βοηθάει και η τιμή της τυπικής
απόκλισης της απόδοσης κατά το συγκεκριμένο έτος. Η απόδοση αυτή λαμβάνει την
μεγαλύτερη τιμή της κατά το 2008, το οποίο σημαίνει ότι κατά το διάστημα αυτό οι
τιμές της απόδοσης του πετρελαίου απείχαν το μέγιστο, από όλο το εξεταζόμενο
διάστημα, από την μέση απόδοση.
Κατά το 2013 παρατηρείται η μικρότερη τυπική απόκλιση της απόδοσης, πράγμα το

οποίο σημαίνει ότι τη χρονιά αυτή υπήρχε μια ισορροπία στην αγορά πετρελαίου ως
προς την απόσταση των τιμών απόδοσης (Μέγιστη - Ελάχιστη) από την Μέση
Απόδοσή του.
Διαγράμματα 5, 6, Εξέλιξη της απόδοσης του Πετρελαίου ανά εξεταζόμενο έτος
25
ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ
0,2000
0,1500
0,1000
0,0500
0,0000
1/1/2008
1/1/2009
1/1/2010
1/1/2011
1/1/2012
1/1/2013
1/1/2014
1/1/2015
1/1/2016
1/1/2017
1/1/2018
-0,0500
-0,1000
-0,1500
0,2000
0,1500
0,1000
0,0500
ΑΠΟΔΟΣΗ
ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ
0,0000
1/1/2008
1/1/2009
1/1/2010
1/1/2011
1/1/2012
1/1/2013
1/1/2014
1/1/2015
1/1/2016
1/1/2017
1/1/2018
-0,0500
-0,1000
-0,1500
Από τα Διαγράμματα 5 και 6 εξάγουμε τα ίδια συμπεράσματα όπως και στον Πίνακα
3 σχετικά με την απόδοση του πετρελαίου στις διάφορες τιμές κατά το διάστημα των
ετών 2008 έως και 2018.
Πίνακας 4, Στοιχεία για την απόδοση Χρυσού ανά έτος
26
Απόδοσης
2008 0,000724 0,0503 -0,14 0,31
2009 0,000770 0,0319 -0,11 0,11
2010 0,001324 0,0185 -0,05 0,05
2011 -0,000411 0,0204 -0,08 0,05
2012 -0,000789 0,0196 -0,09 0,07
2013 -0,002169 0,0301 -0,12 0,10
2014 -0,001625 0,0231 -0,09 0,07
2015 -0,000856 0,0340 -0,15 0,10
2016 0,003544 0,0340 -0,11 0,13
2017 -0,000216 0,0181 -0,11 0,06
2018 -0,000067 0,0193 -0,07 0,09
Μέσω του Πίνακα 4 παρατηρούμε την πορεία της απόδοσης του χρυσού κατά την
περίοδο 01/01/2008 έως 31/12/2018. Η μεγαλύτερη τιμή της μέγιστης απόδοσης του
χρυσού παρατηρείται το 2008 ενώ η μικρότερη τα έτη 2010 και 2011. Ειδικά η Μέγιστη
απόδοσή του είναι σχεδόν διπλάσια από την Μέγιστη απόδοση του πετρελαίου, που
συνέβη μάλιστα και κατά το ίδιο έτος.
Η μεγαλύτερη τιμή της Ελάχιστης απόδοσης παρατηρείται το έτος 2015 ενώ η

μικρότερη το 2010. Το 2008 παρατηρείται η δεύτερη μεγαλύτερη τιμή Ελάχιστης
απόδοσης. Επίσης και εδώ βλέπουμε ότι η Ελάχιστη απόδοση του χρυσού έχει
μεγαλύτερη τιμή από αυτή του πετρελαίου.
Βλέπουμε λοιπόν ότι το έτος 2008 παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη Μέγιστη Απόδοση του
χρυσού και η δεύτερη μικρότερη Ελάχιστή του. Αυτό σημαίνει ότι το έτος 2008 και για
την αγορά χρυσού, συνέβησαν παρόμοια πράγματα με αυτά στην αγορά πετρελαίου.
Παρατηρήθηκαν δηλαδή, σχεδόν, οι πιο ακραίες τιμές στην απόδοσή του. Πράγμα το
οποίο επίσης, αποτυπώνει την νευρικότητα της αγοράς την συγκεκριμένη περίοδο.
Στην εξαγωγή του ως άνω συμπεράσματος κατά το συγκεκριμένο έτος, μας βοηθάει
πάλι και η τιμή της τυπικής απόκλισης της απόδοσης. Η απόδοση αυτή λαμβάνει την
27
μεγαλύτερη τιμή της κατά το 2008, το οποίο σημαίνει ότι κατά το διάστημα αυτό οι
τιμές της απόδοσης και του χρυσού απείχαν το μέγιστο, από όλο το εξεταζόμενο
διάστημα, από την μέση απόδοση.
Κατά το 2017 παρατηρείται η μικρότερη τυπική απόκλιση της απόδοσης, πράγμα το

οποίο σημαίνει ότι τη χρονιά αυτή υπήρχε μια ισορροπία στην αγορά χρυσού ως προς
την απόσταση των τιμών απόδοσης (Μέγιστη - Ελάχιστη) από την Μέση Απόδοσή του.
Διαγράμματα 7, 8, Εξέλιξη της απόδοσης του Χρυσού ανά εξεταζόμενο έτος
0,4000
0,3000
0,2000
0,1000 ΑΠΟΔΟΣΗ ΧΡΥΣΟΥ
0,0000
1/1/2008
1/1/2009
1/1/2010
1/1/2011
1/1/2012
1/1/2013
1/1/2014
1/1/2015
1/1/2016
1/1/2017
1/1/2018
-0,1000
-0,2000
28
0,4000
0,3000
0,2000
0,1000 ΑΠΟΔΟΣΗ ΧΡΥΣΟΥ
0,0000
1/1/2008
1/1/2009
1/1/2010
1/1/2011
1/1/2012
1/1/2013
1/1/2014
1/1/2015
1/1/2016
1/1/2017
1/1/2018
-0,1000
-0,2000
Από τα Διαγράμματα 7 και 8 εξάγουμε τα ίδια συμπεράσματα όπως και στον Πίνακα
4 σχετικά με την απόδοση του χρυσού στις διάφορες τιμές κατά το διάστημα των ετών
2008 έως και 2018.
2.4 Ανάλυση συντελεστή Συσχέτισης
Στη συνέχεια θα παραθέσουμε δύο Πίνακες (Πίνακας 5, Πίνακας 6), έναν με τον
συνολικό συντελεστή Συσχέτισης του πετρελαίου με το χρυσό για το εξεταζόμενο
διάστημα (01/01/2008 έως 31/12/2018) και έναν με την μεταξύ τους Συσχέτιση ανά
έτος.
Πίνακας 5, Στοιχεία για τον συντελεστή Συσχέτισης Πετρελαίου και Χρυσού στο
συνολικό διάστημα
Συσχέτιση πετρελαίου - χρυσού

01/01/2008 – 31/12/2018 0,2038
29
Πίνακας 6, Στοιχεία για τον συντελεστή Συσχέτισης Πετρελαίου και Χρυσού ανά έτος
Συσχέτιση πετρελαίου - χρυσού

2008 0,4480
2009 0,1902
2010 0,2714
2011 0,4807
2012 0,2675
2013 0,1756
2014 0,2467
2015 0,2309
2016 0,1359
2017 0,1060
2018 0,0488
Γνωρίζουμε ότι, ο συντελεστής συσχέτισης είναι καθαρός αριθμός ο οποίος λαμβάνει

τιμές από -1 < ρ < 1. Στις περιπτώσεις όπου ρ=0 οι μεταβλητές δεν σχετίζονται, στις
περιπτώσεις όπου ρ=1, έχουμε τέλεια θετική συσχέτιση και στις περιπτώσεις που ρ=-
1, έχουμε τέλεια αρνητική συσχέτιση. (Δριχούτης, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Σύμφωνα λοιπόν με τα ανωτέρω και τον Πίνακα 6 οι δύο μεταβλητές μας, πετρέλαιο
και χρυσός, έχουν μεγαλύτερο βαθμό συσχέτισης το 2008. Αυτό έρχεται σε απόλυτη
συμφωνία και με τα προηγούμενα ευρήματα της έρευνάς μας, ότι δηλαδή κατά το έτος
2008 υπάρχει μεγάλη σχέση μεταξύ της τιμής και της απόδοσης του πετρελαίου και
του χρυσού. Είδαμε ότι κατά το συγκεκριμένο έτος το πετρέλαιο και ο χρυσός
λαμβάνουν τις μεγαλύτερες παρατηρήσεις τους, οπότε είναι και λογικό ο συντελεστής
συσχέτισης να βρίσκεται κοντά στην μονάδα.
Το έτος 2018 ο συντελεστής συσχέτισης λαμβάνει την μικρότερη τιμή του στην
περίοδο που εξετάζουμε, τιμή που βρίσκεται πιο κοντά στο μηδέν από ότι οι τιμές των
άλλων ετών. Αυτό σημαίνει ότι κατά το έτος αυτό οι τιμές των δύο εμπορευμάτων
παρουσιάζουν την μικρότερη συσχέτιση από όλο το εξεταζόμενο διάστημα των 11
ετών.
30
Αν δούμε τον συντελεστή συσχέτισης και των 11 ετών μαζί (Πίνακας 5), παρατηρούμε
ότι αυτός κατέχει μια τιμή η οποία βρίσκεται περίπου στην μέση της περιοχής που
κυμαίνονται οι συντελεστές συσχέτισης των επιμέρους ετών.
2.5 Ανάλυση αποτελεσμάτων Παλινδρόμησης
Στην παράγραφο αυτή θα αναλύσουμε τα αποτελέσματα της παλινδρόμησης. Το

υπόδειγμα που θα μελετήσουμε είναι η συνάρτηση που ακολουθεί:
Y1 = α + βΧ1 + ε1
όπου Υ είναι η εξαρτημένη μεταβλητή, Χ είναι η ανεξάρτητη μεταβλητή, α, β είναι οι

παράμετροι που πρέπει να εκτιμηθούν, ενώ η τιμή ε αποτελεί τα εκτιμημένα σφάλματα.
Στην ανάλυσή μας θεωρούμε ότι για συγκεκριμένες τιμές της μεταβλητής Χ, ο μέσος
όρος των σφαλμάτων ε είναι μηδέν. Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι παράγοντες εκτός από
την μεταβλητή Χ που δεν περιλαμβάνονται στο υπόδειγμα δεν επηρεάζουν την μέση
τιμή της εξαρτημένης μεταβλητής Υ. (Συριόπουλος, 2008)
Δηλαδή: Y1 = α + βΧ1
Παρακάτω λοιπόν θα εξετάσουμε όλες τις περιπτώσεις που προκύπτουν με εξαρτημένη

μεταβλητή τις τέσσερεις παρακάτω περιπτώσεις:
- Τιμή πετρελαίου
- Απόδοση πετρελαίου
- Τιμή Χρυσού
- Απόδοση Χρυσού
και ως ανεξάρτητη μεταβλητή μια από τις υπόλοιπες κάθε φορά. Επίσης, οι
συγκεκριμένες περιπτώσεις θα εξεταστούν για το διάστημα εμπιστοσύνης 90%.
Περίπτωση 1η
31
Εξαρτημένη Μεταβλητή (Υ) = Απόδοση Πετρελαίου
Ανεξάρτητη Μεταβλητή (Χ) = Τιμή Πετρελαίου
Αποτελέσματα:
Ο συντελεστής προσδιορισμού «R2» είναι «0,000889961», το οποίο σημαίνει ότι το

0,089% της μεταβολής της Απόδοσης Πετρελαίου ερμηνεύεται από τις μεταβολές των
αποδόσεων της τιμής του πετρελαίου. Το υπόλοιπο της μεταβλητότητας οφείλεται σε
άλλους παράγοντες.
Τα υπόλοιπα αποτελέσματα της παλινδρόμησης αναφέρονται στον παρακάτω πίνακα:
Πίνακας 7, Στοιχεία για αποτελέσματα παλινδρόμησης Απόδοσης Πετρελαίου προς

Τιμή Πετρελαίου
Συντελεστές Τυπικό σφάλμα t τιμή-P Κατώτερο 95% Υψηλότερο 95% Κατώτερο 90.0% Υψηλότερο 90.0%
Τεταγμένη επί την αρχή -0.002237953 0.001488399 -1.5036 0.132795 -0.005156393 0.000680486 -0.004686943 0.000211036
Μεταβλητή X 1 3.009E-05 1.88291E-05 1.598059 0.11014 -6.82993E-06 6.70099E-05 -8.91117E-07 6.10711E-05
Η εξίσωση θα είναι της μορφής: Y= -0.00223+3.009*X1
Εδώ παρατηρούμε ότι οι “p-value” είναι και οι δύο μεγαλύτερες του 0,10 (διάστημα
εμπιστοσύνης 90%) και άρα μη στατιστικά σημαντικές.
Επομένως η περίπτωση αυτή απορρίπτεται από την μελέτη μας.
Ανεξάρτητη Μεταβλητή (Χ) = Απόδοση Χρυσού

αποδόσεων του χρυσού. Το υπόλοιπο της μεταβλητότητας οφείλεται σε άλλους
παράγοντες.
32
Απόδοση Χρυσού
Τεταγμένη επί την αρχή 2.39142E-05 0.000435283 0.054939 0.95619063 -0.000829586 0.000877414 -0.000692295 0.000740123
Μεταβλητή X 1 0.222424751 0.015050243 14.77881 1.0918E-47 0.192914358 0.251935143 0.197661303 0.247188199
Η εξίσωση θα είναι της μορφής: Y= 2.39142+0.222*X1
Εδώ παρατηρούμε ότι οι “p-value” δεν είναι και οι δύο μικρότερες του 0,10 (διάστημα
εμπιστοσύνης 90%) και άρα είναι μη στατιστικά σημαντικές.
Ανεξάρτητη Μεταβλητή (Χ) = Τιμή Χρυσού

αποδόσεων της τιμής του χρυσού. Το υπόλοιπο της μεταβλητότητας οφείλεται σε
Πίνακας 9, Στοιχεία για αποτελέσματα παλινδρόμησης Απόδοσης Πετρελαίου προς Τιμή

Χρυσού
Τεταγμένη επί την αρχή -0.001622255 0.000978698 -1.657563956 0.097514915 -0.003541279 0.000296769 -0.003232591 -1.19192E-05
Μεταβλητή X 1 6.03497E-05 3.17477E-05 1.900916072 0.057413197 -1.90092E-06 0.0001226 8.11252E-06 0.000112587
Εδώ παρατηρούμε ότι οι “p-value” είναι και οι δύο μικρότερες του 0,10 (διάστημα
εμπιστοσύνης 90%) και άρα είναι στατιστικά σημαντικές.
33
Επομένως η περίπτωση αυτή προκρίνεται για την μελέτη μας. Παρακάτω
παραθέτουμε και τα σχετικά διαγράμματα που αποτυπώνουν την συγκεκριμένη
περίπτωση:
Διαγράμματα 9, 10, παλινδρόμησης Απόδοσης Πετρελαίου προς Τιμή Χρυσού
Μεταβλητή X 1 Διάγραμμα
υπολοίπων
0,2
Υπόλοιπα
0
0 10 20 30 40 50 60
-0,2
Μεταβλητή X 1
προσαρμογής γραμμής
,200000
,00000 Y
Y
0 20 40 60 Προβλεπόμενο Y
-,200000
Στα Διαγράμματα 9 και 10 παρατηρούμε ότι, σύμφωνα και με τον συντελεστή

προσδιορισμού “R2”, ένα μικρό ποσοστό της τιμής Y (απόδοσης πετρελαίου) το οποίο
βρίσκεται κοντά στο «0» (0,12 %) ερμηνεύεται και επηρεάζεται από τη μεταβλητή Χ
(τιμή Χρυσού).
34
Εξαρτημένη Μεταβλητή (Υ) = Τιμή Πετρελαίου
Ανεξάρτητη Μεταβλητή (Χ) = Απόδοση Πετρελαίου

0,089% της μεταβολής της Τιμής Πετρελαίου ερμηνεύεται από τις μεταβολές των
αποδόσεων του πετρελαίου. Το υπόλοιπο της μεταβλητότητας οφείλεται σε άλλους
Πίνακας 10, Στοιχεία για αποτελέσματα παλινδρόμησης Τιμής Πετρελαίου προς

Απόδοση Πετρελαίου
Τεταγμένη επί την αρχή 75.32468244 0.447492074 168.3263 0 74.44724366 76.20212121 74.58838556 76.06097931
Μεταβλητή X 1 29.57665508 18.50786535 1.598059 0.110140112 -6.713414955 65.86672511 -0.875914237 60.02922439

αποδόσεων του χρυσού. Το υπόλοιπο της μεταβλητότητας οφείλεται σε άλλους
35
Πίνακας 11, Στοιχεία για αποτελέσματα παλινδρόμησης Τιμής Πετρελαίου προς
Μεταβλητή X 1 -21.88505311 15.47385081 -1.414324939 0.157375103 -52.22605241 8.455946183 -47.34549955 3.575393321
Η εξίσωση θα είναι της μορφής: Y= 75.32598-21.88505*X1

τιμών του χρυσού. Το υπόλοιπο της μεταβλητότητας οφείλεται σε άλλους παράγοντες.
Πίνακας 12, Στοιχεία για αποτελέσματα παλινδρόμησης Τιμής Πετρελαίου προς Τιμή
Χρυσού
Μεταβλητή X 1 0.928998444 0.026279101 35.35123 1.5274E-227 0.877470606 0.980526282 0.885759203 0.972237686
36

7,078% της μεταβολής της Απόδοσης Πετρελαίου ερμηνεύεται από τις μεταβολές της
απόδοσης του χρυσού. Το υπόλοιπο της μεταβλητότητας οφείλεται σε άλλους

Τεταγμένη επί την αρχή 1.19267E-05 0.000520682 0.022906 0.981726862 -0.001009021 0.001032875 -0.000844795 0.000868648
Μεταβλητή X 1 0.318260498 0.021534914 14.77881 1.0918E-47 0.276035017 0.36048598 0.282827268 0.353693728
Εξαρτημένη Μεταβλητή (Υ) = Απόδοση Χρυσού

0,069% της μεταβολής της Απόδοσης Χρυσού ερμηνεύεται από τις μεταβολές της
τιμής του πετρελαίου. Το υπόλοιπο της μεταβλητότητας οφείλεται σε άλλους
Πίνακας 14, Στοιχεία για αποτελέσματα παλινδρόμησης Απόδοσης Χρυσού προς Τιμή
Πετρελαίου
37
Τεταγμένη επί την αρχή 0.002420756 0.001780578 1.359534 0.174084365 -0.001070586 0.005912099 -0.000508981 0.005350493
Μεταβλητή X 1 -3.18581E-05 2.25253E-05 -1.41432 0.157375103 -7.60256E-05 1.23093E-05 -6.8921E-05 5.20471E-06
Η εξίσωση θα είναι της μορφής: Y= 0.00242-3.18581*X1
Εδώ παρατηρούμε ότι οι “p-value” είναι και οι δύο μεγαλύτερες του 0,10 (διάστημα
εμπιστοσύνης 90%) και άρα μη στατιστικά σημαντικές.
Εξαρτημένη Μεταβλητή (Υ) = Απόδοση Χρυσού
Ο συντελεστής προσδιορισμού «R τετράγωνο» είναι «0,00062109159», το οποίο

σημαίνει ότι το 0,062% της μεταβολής της Απόδοσης Χρυσού ερμηνεύεται από τις
μεταβολές της τιμής του Χρυσού. Το υπόλοιπο της μεταβλητότητας οφείλεται σε
Πίνακας 15, Στοιχεία για αποτελέσματα παλινδρόμησης Απόδοσης Χρυσού προς Τιμή
Χρυσού
Τεταγμένη επί την αρχή -0.001366077 0.001171082 -1.166508185 0.243506062 -0.003662324 0.000930171 -0.003292957 0.000560804
Μεταβλητή X 1 5.07081E-05 3.79884E-05 1.334831917 0.182037352 -2.37792E-05 0.000125195 -1.17974E-05 0.000113214
38
Εξαρτημένη Μεταβλητή (Υ) = Τιμή Χρυσού
Ανεξάρτητη Μεταβλητή (Χ) = Απόδοση Πετρελαίου
Ο συντελεστής προσδιορισμού «R τετράγωνο» είναι «0,00125878385», το οποίο

σημαίνει ότι το 0,125% της μεταβολής της τιμής του Χρυσού ερμηνεύεται από τις
μεταβολές της Απόδοσης του Πετρελαίου. Το υπόλοιπο της μεταβλητότητας οφείλεται
σε άλλους παράγοντες.
Πίνακας 16, Στοιχεία για αποτελέσματα παλινδρόμησης Τιμής Χρυσού προς Απόδοση
Μεταβλητή X 1 20.85815569 10.97268627 1.900916072 0.057413197 -0.656997228 42.37330861 2.803859157 38.91245222
Εδώ παρατηρούμε ότι οι “p-value” είναι και οι δύο μικρότερες του 0,10 (διάστημα
εμπιστοσύνης 90%) και άρα είναι στατιστικά σημαντικές.
Επομένως η περίπτωση αυτή προκρίνεται για την μελέτη μας. Παρακάτω

παραθέτουμε και τα σχετικά διαγράμματα που αποτυπώνουν την συγκεκριμένη
περίπτωση:
Διαγράμματα 11, 12, παλινδρόμησης Τιμής Χρυσού προς Απόδοση Πετρελαίου
υπολοίπων
50
Υπόλοιπα
0
-,200000 -,100000 ,00000 ,100000 ,200000
-50
39
προσαρμογής γραμμής
100
50
Y
Y
0
-,200000-,100000 ,00000 ,100000 ,200000 Προβλεπόμενο Y
Στα Διαγράμματα 11 και 12 παρατηρούμε ότι, σύμφωνα και με τον συντελεστή

προσδιορισμού “R2”, ένα μικρό ποσοστό της τιμής Y (τιμή Χρυσού) το οποίο
βρίσκεται κοντά στο «0» (0,125 %) ερμηνεύεται και επηρεάζεται από τη μεταβλητή Χ
(Απόδοση Πετρελαίου).

30,349% της μεταβολής της τιμής του Χρυσού ερμηνεύεται από τις μεταβολές της
τιμής του Πετρελαίου. Το υπόλοιπο της μεταβλητότητας οφείλεται σε άλλους
Πίνακας 16, Στοιχεία για αποτελέσματα παλινδρόμησης Τιμής Χρυσού προς Τιμή
Τεταγμένη επί την αρχή 2.749194023 0.730566 3.7631 0.000171181 1.316705929 4.181682117 1.547131187 3.951256858
Μεταβλητή X 1 0.32669185 0.009241 35.35123 1.5274E-227 0.308571557 0.344812144 0.311486327 0.341897374
40

30,349% της μεταβολής της τιμής του Χρυσού ερμηνεύεται από τις μεταβολές της
Απόδοσης του Χρυσού. Το υπόλοιπο της μεταβλητότητας οφείλεται σε άλλους
Πίνακας 16, Στοιχεία για αποτελέσματα παλινδρόμησης Τιμής Χρυσού προς Απόδοση
Χρυσού
Μεταβλητή X 1 12.24837107 9.175965087 1.334832 0.182037 -5.74378574 30.24052788 -2.849626864 27.346369
Εδώ παρατηρούμε ότι οι “p-value” δεν είναι και οι δύο μικρότερες του 0,10
(διάστημα εμπιστοσύνης 90%) και άρα είναι μη στατιστικά σημαντικές.
Παρατηρούμε λοιπόν ότι οι περιπτώσεις που ανταποκρίνονται στην υπόθεση που

θέσαμε για την εξέταση της παλινδρόμησης, δηλαδή: “Y1 = α + βΧ1” είναι οι
παρακάτω δύο περιπτώσεις:
α) Η περίπτωση όπου η εξαρτημένη μεταβλητή είναι η απόδοση του πετρελαίου και η

ανεξάρτητη μεταβλητή είναι η τιμή του χρυσού. Αυτό σημαίνει ότι μια μεταβολή
στην τιμή του χρυσού, θα συμπαρασύρει αυτόματα την απόδοση του πετρελαίου.
41
β) Η περίπτωση όπου η εξαρτημένη μεταβλητή είναι η τιμή του χρυσού και η
ανεξάρτητη μεταβλητή είναι η απόδοση του πετρελαίου. Αυτό σημαίνει ότι μια
μεταβολή στην απόδοση του πετρελαίου, θα συμπαρασύρει αυτόματα την τιμή του
χρυσού.
2.6 Τα μοντέλα ARCH και GARCH

Στην παρούσα φάση θα ήθελα να διευκρινίσω ότι στην εργασία μας προχωρήσαμε σε
μια θεωρητική αποτύπωση ενός DCC GARCH μοντέλου σχετικά με τις δυναμικές
συσχετίσεις του πετρελαίου και του χρυσού για το χρονικό διάστημα 01-01-2008 έως
31-12-2018.
Αυτό έγινε επειδή, κατά τη διάρκεια συγγραφής της συγκεκριμένης διπλωματικής

εργασίας τα δεδομένα που έπρεπε να αντληθούν και να χρησιμοποιηθούν και για την
συγκεκριμένη ανάλυση, ήταν διαθέσιμα προς χρήση μόνο ένα μικρό χρονικό
διάστημα πριν την λήξη της προθεσμίας κατάθεσης της πτυχιακής.
Παρ’ όλα αυτά έγινε σχετική προσπάθεια, αλλά λόγω και μιας αδυναμίας
επικοινωνίας του προγράμματος ανάλυσης E VIEWS με το excel πρόγραμμα,
προχώρησα στην θεωρητική αποτύπωση του μοντέλου, λαμβάνοντας υπόψη και
αντίστοιχες αναλύσεις άλλων μελετητών (π.χ. Khalfaoui, 2018).
Υποθέτουμε ότι στο παρακάτω υπόδειγμα,
Y1 = β0 + β1 Χt1 + β2 Χt2 +...+ βk Χtk + εt
η διακύμανση του διαταρακτικού όρου αλλάζει διαχρονικά και η αλλαγή αυτή σχέση
με το ποσό ευαισθησίας της μεταβλητότητας των προηγούμενων χρονικών στιγμών.
Δηλαδή ο όρος αυτός κατέχει μια ετεροσκεδαστικότητα η οποία έχει να κάνει με τις
προηγούμενες τιμές του. Στην πιο απλή περίπτωση έχει να κάνει μόνο με την αμέσως
προηγούμενη τιμή του, δηλαδή:
42
σ2t = α0 + α1 ε2 t-1
Η σχέση αυτή είναι μια διαδικασία ARCH. Ο έλεγχος του ARCH αντιστοιχεί στον
έλεγχο της μηδενικής υπόθεσης της οποίας τα στάδια είναι τα κάτωθι:
i) Υπολογισμός των εt του αρχικού υποδείγματος

ii) Εκτίμηση των συντελεστών α0 , α1 , α2…
iii) Δεχόμαστε την μηδενική υπόθεση H0 : α1 = α2 = … = 0. Για να την
επιβεβαιώσουμε τη συγκρίνουμε με την F statistic.
Αν υποθέσουμε τώρα ότι, η διακύμανση του διαταρακτικού όρου είναι επιπλέον

συνάρτηση των τιμών της με χρονική στέρηση, τότε έχουμε το υπόδειγμα GARCH:
σ2t = α0 + α1 ε2 t-1 + … + αp ε2 t-p + c1 σ2 t-1 + … + cq σ2 t-q
Αν υποθέσουμε ότι p και q = 1, αυτό έχει ως αποτέλεσμα το μοντέλο GARCH (1,1):
σ2t = α0 + α1 ε2 t-1 + c1 σ2 t-1
Επομένως η εξαρτημένη όλων των τετραγώνων των προηγούμενων διαταρακτικών

όρων αποτελεί την τρέχουσα διακύμανση. (Συριόπουλος, 2008)
Όπως αναφέρει και η Orskaug, το μοντέλο DCC GARCH εισήχθη στην οικονομετρία
από τον Sheppard το 2001. Στα μοντέλα αυτής της τάξης η μήτρα συνδιακύμανσης Ht
, δύναται να αποσυντεθεί σε εξαρτημένες αποκλίσεις Dt και σε μια μήτρα συσχέτισης
Rt. Στο μοντέλο αυτό οι Dt και Rt διαφέρουν χρονικά.
Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι έχουμε αποδόσεις από n στοιχεία με αναμενόμενη τιμή «0»
και μήτρα συνδιακύμανσης Ht. Το DCC GARCH μοντέλο ορίζεται ως:
rt = μt + αt
αt = Ht1/2*zt
Ht = Dt*Rt*Dt
όπου:
43
rt = n x 1 διάνυσμα αποδόσεων από n περιουσιακά στοιχεία κατά χρόνο t
αt = n x 1 διάνυσμα του μέσου διορθωμένων αποδόσεων από n περιουσιακά στοιχεία

κατά χρόνο t
μt = n x n διάνυσμα της αναμενόμενης αξίας του υπό όρους rt
Ht = n x n διάνυσμα των υπό όρους διακυμάνσεων της αt σε χρόνο t
Ht1/2 = Κάθε n x n διάνυσμα σε χρόνο t έτσι ώστε η Ht να είναι το διάνυσμα των υπό
όρους διακύμανσης της αt.
Rt = n x n υπό όρους μήτρα συσχετίσεων της αt σε χρόνο t
Dt = n x n διαγώνια μήτρα υπό όρους σταθερών αποκλίσεων της αt σε χρόνο t.
zt = n x 1 διάνυσμα λαθών όπως ότι Ε[zt] = 0
Τα στοιχεία στη διαγώνιο Dt θα είναι ως εξής:
Dt = diag (h1t1/2,… hnt1/2)
ενώ για την Rt θα είναι:
Rt = diag (ρ12t,… ρn-1nt) Qt diag (ρ12t,… ρn-1nt)
Τα στοιχεία του Ht = Dt*Rt*Dt είναι [Ht]ij = (hithjtρij)1/2 όπου ρij = 1.
Το Rt αναλύεται σε:
Rt = Qt*-1Qt Qt*-1
Και Qt = (1 - α - b)Q + αεt-1 εt-1T + bQt-1
Όπου Q = Cov [εt εtT] = E [εt εtT] είναι το απόλυτο διάνυσμα διακύμανσης των
τυποποιημένων σφαλμάτων εt. Η Q μπορεί να εκτιμηθεί ως: Q = 1/T∑𝑇𝑡=1 𝜀 t-1 εtT
Οι παράμετροι α και b είναι μονόμετρες και η Qt* είναι μια διαγώνια μήτρα με την
τετραγωνική ρίζα των διαγωνίων της Qt στις διαγωνίους.
Qt* = diag (q11t1/2,… qnnt1/2)
44
Επομένως το DCC GARCH μοντέλο της περίπτωσης μας θα είναι της μορφής:
Qt = (1 – ∑𝑀 𝑁 𝑀 T 𝑁
𝑚=1 𝛼𝑚 - ∑𝑛=1 𝑏𝑛 ) Qt + ∑𝑚=1 𝛼𝑚 at-1 at-1 + ∑𝑛=1 𝑏𝑛 Qt-1
Την παραπάνω μέθοδο του DCC GARCH την έχουν χρησιμοποιήσει πολλοί μελετητές
και έχουν καταλήξει σε χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με τις δυναμικές συσχετίσεις
μεταξύ του πετρελαίου και του χρυσού.
Ο Khalfaoui παραδείγματος χάριν το 2018, χρησιμοποιεί τις δυναμικές συσχετίσεις και

τις χρονοσειρές μεταξύ της αγοράς πετρελαίου και της αγοράς χρυσού, προκειμένου
να παρέχονται κατανοητές πληροφορίες στην αγορά, στους επενδυτές και γενικά σε
οποίον ενδιαφέρεται για μια τέτοια σημαντική πληροφορία.
Για την υλοποίηση του παραπάνω σχεδίου συνδυάστηκε το μοντέλο δυναμικής

συσχέτισης DCC GARCH και η προσέγγιση κυματοειδούς ταλάντωσης. Η
κυματοειδής ταλάντωση, σύμφωνα με τον Khalfaoui, αποτελεί μια τεχνική ανάλυσης
χρόνου – συχνότητας. Η συγκεκριμένη ανάλυση μπορεί να πραγματοποιηθεί με δύο
τρόπους, πρώτον με τον συνεχή μετασχηματισμό του κύματος (CWT) και δεύτερον με
τον διακριτό μετασχηματισμό του κύματος (DWT). O συγκεκριμένος ερευνητής
χρησιμοποίησε τον διακριτό μετασχηματισμό του κύματος (DWT), ο οποίος
χρησιμοποιείται συχνά σε χρηματοοικονομικές εφαρμογές και ο οποίος αποσυνθέτει
χρονοσειρές μέσω μιας πυραμίδας αλγορίθμων σε ένα σύνολο συνιστωσών
διαφορετικών χρονικών συχνοτήτων. Για τις ανάγκες της έρευνάς του χρησιμοποίησε
στοιχεία για το πετρέλαιο και το χρυσό από τα έτη 2007 έως 2016.
Τα αποτελέσματα του Khalfaoui δείχνουν ότι οι δείκτες των δύο αυτών εμπορευμάτων,
πετρελαίου και χρυσού, έχουν κοινή πορεία στο εξεταζόμενο διάστημα πλην της
διετίας 2008 - 2009, έτη κατά τα οποία παρουσιάστηκε παγκόσμια οικονομική κρίση.
Στην περίοδο αυτή οι δείκτες των δύο εμπορευμάτων δεν κινούνται πάντα προς την
ίδια κατεύθυνση, ειδικότερα αν ο έλεγχος αφορά πιο μακροχρόνιο διάστημα.
Στο μεγαλύτερο από το ελεγχόμενο διάστημα όμως, η αύξηση ή η μείωση της

απόδοσης ή της τιμής του ενός εμπορεύματος, συμπαρασύρει κατά την ίδια φορά και
την απόδοση ή την τιμή και του άλλου εμπορεύματος.
45
Οι Le και Chang το 2011 χρησιμοποιούν τις τιμές του πετρελαίου και του χρυσού
παίρνοντας μηνιαία στοιχεία από τον 01/1986 έως τον 04/2011 για να δείξουν τις
δυναμικές συσχετίσεις μεταξύ αυτών των δύο εμπορευμάτων και πως αυτές
επηρεάζονται από την τιμή του πληθωρισμού και την τιμή του αμερικάνικου δολαρίου.
Χρησιμοποιώντας λοιπόν την μεθοδολογία της ανάλυσης κατά granger οι δύο

ερευνητές, λαμβάνοντας υπόψη και τον πληθωρισμό, υποθέτουν ότι μια αύξηση της
τιμής του πετρελαίου θα οδηγούσε και σε αύξηση της τιμής του χρυσού.
Οι δύο ερευνητές επίσης ελέγχουν τα δύο εμπορεύματα και για ασυμμετρίες.

Υποθέτοντας λοιπόν ότι, οι τιμές του πετρελαίου δύναται να έχουν ασυμμετρία στην
τιμή του χρυσού, λαμβάνουν ως αποτέλεσμα ότι οι μεταβολές στις τιμές του
πετρελαίου δεν έχουν επιπτώσεις ασυμμετρίας στην αύξηση των τιμών του χρυσού.
Επίσης, παρατηρούν ότι η τιμή του πετρελαίου προκαλεί μη γραμμικά την τιμή του
χρυσού και δύναται να την προβλέψει.
Εάν λοιπόν και εμείς, στα πλαίσια της παρούσας εργασίας, εφαρμόζαμε το μοντέλο
DCC GARCH σχετικά με το πετρέλαιο και το χρυσό, τα αποτελέσματα που θα
βρίσκαμε θα έρχονταν σε συμφωνία με τα ευρήματά μας από την μελέτη και ανάλυση
των δύο αυτών εμπορευμάτων με τα μοντέλα της παλινδρόμησης.
Αυτό που θα προέκυπτε δηλαδή ως στατιστικά σημαντικό αποτέλεσμα, θα αφορούσε

στην τιμή του χρυσού και στην απόδοση του πετρελαίου. Πιο συγκεκριμένα μια
μεταβολή στην τιμή του χρυσού, θα επηρεάσει την απόδοση του πετρελαίου και μια
μεταβολή στην απόδοση του πετρελαίου, θα επηρεάσει την τιμή του χρυσού.
Κεφάλαιο Γ: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
46
Από την παραπάνω παρουσίαση και την ανάλυση των εμπορευμάτων, πετρέλαιο και
χρυσό, προκύπτει ότι αρχικά πρόκειται για δύο εμπορεύματα τα οποία επηρεάζουν την
παγκόσμια οικονομία. Επίσης είναι πολύ σημαντικά, ειδικά το πετρέλαιο στην
καθημερινή ζωή των ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη.
Πολλοί άνθρωποι επενδύουν, άλλοι βραχυπρόθεσμα και άλλοι μακροπρόθεσμα, στις

αγορές αυτών των δύο εμπορευμάτων, προσδοκώντας φυσικά κέρδη. Λόγω της
μεγάλης εμπορευσιμότητάς τους όμως, η τιμή τους και η απόδοσή τους επηρεάζονται
άμεσα από διάφορες μεταβολές που αφορούν κυρίως στον οικονομικό τομέα, π.χ.
οικονομική κρίση ή και παγκόσμιες καταστάσεις γενικής αναστάτωσης, π.χ. πόλεμος.
Λόγω της σημαντικότητας των εμπορευμάτων αυτών στην παγκόσμια οικονομία, στις
προαναφερθείσες περιπτώσεις μη σταθερότητας, οι αγορές αντιδρούν έντονα σε σχέση
με τις τιμές και τις αποδόσεις αυτών των εμπορευμάτων.
Μετά από συλλογή ιστορικών στοιχείων από βάση δεδομένων, των τιμών του
πετρελαίου και του χρυσού για διάστημα 11 ετών (2008 έως και το 2018), την εύρεση
της απόδοσης των εμπορευμάτων και με τη χρήση διάφορων χρηματοοικονομικών
εργαλείων όπως τον συντελεστή συσχέτισης, την ανάλυση παλινδρόμησης και το
μοντέλο DCC GARCH όπως εφαρμόστηκε από άλλους ερευνητές, οδηγηθήκαμε σε
κάποια χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με αυτά τα δύο εμπορεύματα.
Πιο συγκεκριμένα, βρήκαμε ότι οι τιμές του πετρελαίου και του χρυσού είναι
ευαίσθητες σε καταστάσεις που χαρακτηρίζουν μια χρονική περίοδο ως δύσκολη. Αυτό
που παρατηρήσαμε εμείς μετά από τη σχετική έρευνά μας έχει να κάνει με την τιμή
αλλά και την απόδοση των δύο εμπορευμάτων.
Ειδικότερα, με την τιμή του χρυσού και την απόδοση του πετρελαίου που όπως είδαμε
και παραπάνω υπάρχει μια σχετική συνάφεια μεταξύ τους.
Όλη αυτή η ανάλυση όμως, καθώς και η παροχή χρήσιμων πληροφοριών από τους
άλλους ερευνητές που χρησιμοποιήσαμε μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι
επενδυτές χρησιμοποιούν την αγορά του χρυσού και του πετρελαίου σε χρονικές
περιόδους που χαρακτηρίζονται από αβεβαιότητα και μεγάλο βαθμό επικινδυνότητας,
πράγμα το όποιο σημαίνει ότι οι επενδυτές και οι αγορές γενικότερα εμπιστεύονται
αυτά τα δύο εμπορεύματα, ως εμπορεύματα σχετικά σταθερής αξίας στα οποία
μπορούν να επενδύσουν με μια σχετική σιγουριά.
47
48
1. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Barunik, J., Kocenda, E., Vacha, L., (2015), Gold, Oil, And Stocks: Dynamic
Correlations, Leibniz Institute for Economic Research at the University of Munich
- Bildirici, M., Sonustun, O., (2018), The Effets of Oil and Gold Prices on G7
Countries, Dogus University
- Khalfaoui, R., (2018), Oil – Gold Time Varying Nexus: A Time – Frequency
Analysis, Statistical Research Group, Institute of Mathematics of Marseille
University
- Kumar, S., (2017), On The Nonlinear Relation Between Crude Oil And Gold,
Department Of Finance, IBS Hyderabad, ICFAI Foundation For Higher Education
- Le, T., Chang, Y., (2011), Oil And Gold: Correlation Or Causation?, Nanyang
Technological University
- OPEC, (2013), I need to Know – An Introduction to the oil Industry and OPEC,
OPEC Publications
- Orskaug, E., (2009), Multivariate DCC – GARCH Model – With Various Error
Distributions
- http://www.aua.gr/drichoutis/Downloads/course%20downloads/Econometrics%2
0I/statistics.pdf (πρόσβαση 20/03/2019)
- https://www.opec.org/opec_web/en/about_us/24.htm, (πρόσβαση 29/01/2019)
- https://emea1.apps.cp.thomsonreuters.com/web/Apps/Homepage/ (πρόσβαση
14/03/2019)
- Rehman, M., Shahzad, S., Uddin, G., Hedstrom, A., (2018), Precious Metal
Returns And Oil Shocks: A Time Varying Connectedness
- Venn F., (2013), The Oil Crisis, Routledge
- Taylor J., (2009), The Financial Crisis And The Policy Responses: An Empirical
Analysis Of What Went Wrong, National Bureau Of Economic Research
- Αλεξάκης, Π., (2008), Το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα, Ελληνικό Ανοικτό
Πανεπιστήμιο
- Θεοδωρίδης, Κ., (2015), Διεθνές Οικονομικό Σύστημα – Οργάνωση κα Διαδικασία
Διακυβέρνησης – Το Σύστημα των Συνθηκών του Bretton Woods, Πανεπιστήμιο
Μακεδονίας
- Ίντου, Μ., Ανάλυση Μεταβλητότητας Των Τιμών Πετρελαίου Και Πολύτιμων
Μετάλων, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
49
- Μαρούλη, Θ., (2014), Βραχυπρόθεσμες Και Μακροπρόθεσμες Δυναμικές Σχέσεις
μεταξύ Χρυσού, Πετρελαίου Και Dow Jones Industrial, Πανεπιστήμιο Πειραιώς
- Ναλμπαντή, Δ., (2016), Η Αγορά Χρυσού Και Η Συσχέτισή Του Με Άλλους
Δείκτες, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
- Συριόπουλος, Κ., (2008), Διαχείριση Τραπεζικού Κινδύνου, Ελληνικό Ανοικτό
Πανεπιστήμιο
50

101491 ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

101491 ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

«ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ

Επιβλέπων Μέλος ΣΕΠ: ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΤΡΑΣ

Περίληψη (Στην Ελληνική) 3

Περίληψη (Στην Αγγλική) 4

Κεφάλαιο Α: Αγορές Πετρελαίου - Χρυσού

1.1 Εισαγωγή - Βιβλιογραφική Επισκόπηση 5

1.3 Αγορά Χρυσού 12

1.4 Σχέσεις Μεταξύ της Αγοράς Πετρελαίου και Χρυσού 17

Κεφάλαιο Β: ΑΠΟΔΟΣΗ – ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ -DCC GARCH

2.2 Δεδομένα για τις τιμές πετρελαίου και χρυσού 19

2.3 Δεδομένα για την απόδοση πετρελαίου και χρυσού 21

2.4 Ανάλυση συντελεστή Συσχέτισης 28

2.5 Ανάλυση αποτελεσμάτων Παλινδρόμησης 31

Στην παρούσα Διπλωματική Εργασία θα καταγράψουμε τις δυναμικές συσχετίσεις

Κατόπιν με τη βοήθεια του μοντέλου DCC GARCH, θα προσπαθήσουμε να βρούμε τη

Στο τέλος θα βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με το θέμα.

Finally, we will draw useful conclusions on the subject.

Στην παγκόσμια βιβλιογραφία υπάρχουν εκτεταμένες αναφορές σχετικά με το

1.2.2 Ιστορική Αναδρομή

Κοινώς λεγόμενες πετρελαιοπηγές, «αποθήκες πετρελαίου» δηλαδή, βρίσκουμε στο

Αποστολή του Οργανισμού, σύμφωνα με το καταστατικό του, αποτελεί ο συντονισμός

Δεκαετία του 1960:

Δεκαετία του 1970:

Η δεύτερη ήταν τον Φεβρουάριο του 1979 όταν πραγματοποιήθηκε η Ιρανική

Δεκαετία του 1980:

Στη δεκαετία αυτή οι τιμές κινήθηκαν σε περισσότερο ορθολογικά πλαίσια, παρότι

Η επανάσταση στις επικοινωνίες, οι νέες τεχνολογίες καθώς και η καινούργια αγορά

Δεκαετία του 2000:

Στις αρχές της συγκεκριμένης δεκαετίας ένας καινοτόμος μηχανισμός τιμολόγησης,

Ο ΟΠΕΚ πρωτοστάτησε στις προσπάθειες της αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης.

2010 έως σήμερα:

Εν τω μεταξύ ο ΟΠΕΚ συνεχίζει να επιδιώκει τη σταθερότητα στην αγορά πετρελαίου,

1.3 Αγορά Χρυσού

Ειδικότερα σε περιόδους πολέμων ή παγκόσμιων οικονομικών κρίσεων, η κατοχή του

1.3.2 Επενδύσεις και Χρυσός

Όλο και περισσότεροι επενδυτές τα τελευταία χρόνια προτιμούν να εντάξουν στα

Πολλοί οικονομικοί αναλυτές αλλά και γενικά γνωρίζοντες τα οικονομικά θέματα,

- Ο χρυσός δύναται να υποστηρίζει την διεθνή αγοραστική τους δύναμη

1.3.3 Ιστορική Αναδρομή

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν την ιστορική αναδρομή του χρυσού:

Ο κλασικός κανόνας του χρυσού 1821 - 1914

Για να λειτουργήσει σωστά ο συγκεκριμένος κανόνας, θα πρέπει να ισχύουν τρείς

- Τα εγχώρια νομίσματα να δύναται να μετατρέπονται αμοιβαία σε χρυσό

Επρόκειτο δηλαδή, για ένα σύστημα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών, επειδή

Το σύστημα της μερικής μετατρεψιμότητας σε χρυσό

Το σύστημα των κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών: 1931 – 1946

Το Σύστημα του Bretton Woods: 1946 – 1971

Το επονομαζόμενο λοιπόν Bretton Woods σύστημα είχε τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

Το συγκεκριμένο σύστημα λειτούργησε για 25 χρόνια, μέχρι δηλαδή το 1971 ώσπου

Το Σύστημα μετά το Bretton Woods: 1971 έως σήμερα

Από το 2008, μετά τη δημιουργία μιας ανησυχίας σχετικά με την οικονομική

Βλέπουμε λοιπόν ότι στις χρονικές περιόδους οι οποίες χαρακτηρίζονται ως αβέβαιες

1.4 Σχέσεις μεταξύ Αγοράς Πετρελαίου και Χρυσού

Το θέμα που θέλουμε να εξετάσουμε είναι το με ποια σχέση συμπεριφέρονται οι δύο

Πολλοί μελετητές έχουν καταλήξει σε συμπεράσματα μελετώντας αυτές τις αγορές σε

Κεφάλαιο Β: ΑΠΟΔΟΣΗ – ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ -DCC GARCH

2.2 Δεδομένα για τις τιμές πετρελαίου και χρυσού

Στην παράγραφο αυτή θα δούμε τα αποτελέσματα που παρουσιάζουν οι τιμές των

Πίνακας 1, Στοιχεία για τις τιμές Πετρελαίου και Χρυσού

Μέση Τιμή Τυπική Ελάχιστο Μέγιστο

2.3 Δεδομένα για την απόδοση πετρελαίου και χρυσού

Στην παράγραφο αυτή θα δούμε τα αποτελέσματα που παρουσιάζουν οι αποδόσεις των