Professional Documents
Culture Documents
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM FAKÜLTESİ
VİZE ÖDEVİ
4.SINIF
DANIŞMAN
HAZIRLAYAN
1
KIRIKKALE-2023
Öz
Yabancılara Türkçe öğretimi, Türk kültürünü ve dilini tanıtmak için önemli bir alandır. Bu
alanda çalışan öğretmen ve eğitmenlerin, yabancı dil olarak Türkçe öğretimine yönelik
kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olması gerekir. Yabancılara Türkçe öğretiminin
tarihçesi, Türkçenin yabancılar tarafından öğrenilmesinin geçmişten günümüze nasıl
geliştiğini gösterir. Yabancılara Türkçe öğretiminin başlangıcı, Osmanlı İmparatorluğu
dönemine kadar uzanır. O dönemde, Osmanlı Devleti ile ilişkisi olan yabancı devletlerin
elçileri, konsolosları, tüccarları ve din adamları Türkçe öğrenmek için çeşitli yollar
aramışlardır. Bu amaçla, Osmanlı Devleti tarafından bazı Türkçe ders kitapları hazırlanmıştır.
Bu kitaplar, yabancılara Türkçe öğretiminin ilk materyalleri olarak kabul edilebilir.
Cumhuriyet döneminde ise, yabancılara Türkçe öğretimi daha sistemli bir şekilde yapılmaya
başlanmıştır. Atatürk'ün dil reformu ile, Türkçenin sadeleştirilmesi ve yaygınlaştırılması için
çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar, yabancılara Türkçe öğretimini de
kolaylaştırmıştır. Cumhuriyet döneminde, yabancılara Türkçe öğretimi için kurulan ilk kurum
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi bünyesindeki Türk Dili Enstitüsü'dür
(1932). Bu kurumda, yabancılara yönelik Türkçe kursları verilmiştir. Daha sonra, 1950'li
yıllarda İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde de yabancılara Türkçe kursları açılmıştır.
1960'lı yıllarda ise, Ankara Üniversitesi TÖMER (Türkçe Öğretim Merkezi) kurulmuştur.
TÖMER, yabancılara Türkçe öğretiminin en önemli kurumlarından biridir. TÖMER'in
başarısı, diğer üniversitelerde de benzer merkezlerin açılmasına yol açmıştır. Bugün,
Türkiye'deki pek çok üniversitede yabancılara Türkçe öğretimi için merkezler bulunmaktadır.
Ayrıca, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) gibi devlet kurumları da
yabancılara Türkçe öğretimi için çeşitli programlar düzenlemektedir. Yabancılara Türkçe
2
öğretimi hem kültürel hem de ekonomik açıdan önemli bir alandır. Yabancılara Türkçe
öğreten öğretmen ve eğitmenlerin bu alanda kendilerini geliştirmeleri ve güncel kalmaları
gerekmektedir.
Abstract
3
Giriş
Dil, insanların birbirleriyle anlaşmalarını sağlayan, kendine özgü kuralları olan ve seslerden
oluşan bir sistemdir. Dil, insanların düşünce ve duygularını ifade etmelerine, bilgi ve kültür
aktarmalarına, ortak bir kimlik oluşturmalarına olanak tanır. Dil, canlı ve sosyal bir varlıktır.
Zaman içinde değişir, gelişir ve farklılaşır. Dilin farklı lehçe, şive ve ağızları vardır. Dilin
kullanımı da duruma ve kişiye göre değişir. Bazı durumlarda argo veya sen dili gibi özel diller
de kullanılabilir. Dil, günümüzde teknoloji ve iletişim araçlarıyla daha da önem kazanmıştır.
Dil öğrenmek hem kişisel hem de toplumsal faydalar sağlar. Yabancı dil öğrenimi, günümüz
dünyasında birçok açıdan önemli bir beceridir. Yabancı dil öğrenen kişiler, farklı kültürlerle
iletişim kurabilir, uluslararası iş fırsatlarından yararlanabilir, akademik ve kişisel gelişimlerine
katkı sağlayabilir ve zihinsel yeteneklerini geliştirebilirler.
İlk olarak, yabancı dil öğrenmek, farklı kültürlerle iletişim kurmayı kolaylaştırır. Yabancı dil
bilen kişiler, seyahat ettikleri veya yaşadıkları ülkelerde yerel halkla daha iyi anlaşabilir,
onların geleneklerini, değerlerini ve yaşam tarzlarını daha iyi anlayabilir ve saygı duyabilirler.
Ayrıca, yabancı dil öğrenmek, küreselleşen dünyada çok çeşitli insanlarla arkadaşlık kurmak,
iş birliği yapmak veya paylaşımda bulunmak için de faydalıdır. İkinci olarak, yabancı dil
öğrenmek, uluslararası iş fırsatlarından yararlanmayı sağlar. Yabancı dil bilen kişiler,
işverenler tarafından daha çok tercih edilir, çünkü farklı pazarlara ulaşabilir, müşterilerle veya
ortaklarla daha iyi iletişim kurabilir ve kültürlerarası becerilere sahip olabilirler. Ayrıca,
yabancı dil öğrenmek, kişinin kariyerinde ilerlemesine veya yurtdışında çalışmasına da
yardımcı olabilir. Üçüncü olarak, yabancı dil öğrenmek, akademik ve kişisel gelişime katkıda
bulunur. Yabancı dil bilen kişiler, farklı kaynaklardan bilgi edinebilir, yeni bakış açıları
kazanabilir ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirebilirler. Ayrıca, yabancı dil öğrenmek,
kişinin kendine güvenini artırır, hedeflerine ulaşmasına motive eder ve hayat boyu öğrenme
tutkusunu destekler. Son olarak, yabancı dil öğrenmek, zihinsel yetenekleri geliştirir. Yabancı
dil bilen kişilerin beyinleri daha esnek ve verimli çalışır, çünkü farklı diller arasında geçiş
yapmak zihni zorlar ve egzersiz yapar. Yabancı dil öğrenmek ayrıca hafızayı güçlendirir,
dikkati artırır ve yaşlanmaya bağlı bilişsel bozulmayı önlemeye yardımcı olur. Türkçenin
yabancı dil olarak öğretilmesi, son yıllarda gittikçe artan bir ilgi alanı haline gelmiştir. Bu
alanda çalışan akademisyenlerin görüşleri ise farklılık göstermektedir. Bazı akademisyenler,
4
Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesinin Türk kültürünü ve değerlerini tanıtmak için bir
fırsat olduğunu düşünmektedir. Bu akademisyenlere göre, Türkçe öğrenen yabancılar,
Türkiye'nin tarihini, coğrafyasını, sanatını, edebiyatını ve sosyal yaşamını daha iyi anlayabilir
ve Türkiye ile ilişkilerini geliştirebilirler. Ayrıca, Türkçe öğretimi, Türkiye'nin uluslararası
alanda etkinliğini ve prestijini artırabilir. Diğer yandan, bazı akademisyenler ise Türkçenin
yabancı dil olarak öğretilmesine karşı çıkmaktadır. Bu akademisyenlere göre, Türkçe
öğretimi, Türkçenin dil yapısını ve zenginliğini kaybetmesine yol açabilir. Çünkü yabancı dil
olarak öğretilen bir dilde basitleştirme ve yozlaşma eğilimi vardır. Ayrıca, Türkçe öğretimi,
Türkiye'nin kültürel kimliğini ve milli değerlerini zayıflatabilir. Çünkü yabancı dil olarak
öğretilen bir dilde asimilasyon ve kültürel erozyon riski vardır.
Araştırmanın Amacı
Bu çalışmanın amacı; Dinleme, konuşma, okuma, yazma dört temel dil becerisinin
bağlamında yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin önemini açıklamak, bu becerilerin
gelişiminde kullanabilecek etkinlikler oluşturmaktır.
Bulgu ve Yorumlar
A. Dinleme Becerisi
Yabancı dil öğretiminde dinleme anlama becerisi, yabancı dilde konuşulanları anlamak ve
yorumlamak için gerekli olan bir beceridir. Dinleme anlama becerisi, yabancı dil
öğrenenlerin iletişim kurma, bilgi edinme ve kültürel farkındalık kazanma gibi amaçlara
ulaşmasını sağlar. Dinleme anlama becerisi, yabancı dil öğretiminde diğer becerilerle
(konuşma, okuma ve yazma) birlikte geliştirilmelidir. Dinleme anlama becerisinin
geliştirilmesi için öğrencilere çeşitli dinleme metinleri sunulmalı, dinleme stratejileri
öğretilmeli ve dinleme sonrası değerlendirme yapılmalıdır.
Düzey: A1
5
Materyal: Ormanın birinde çok kurnaz bir tilki yaşarmış. Bir gün açlıktan kıvranırken,
ağacın dalında bir karga görmüş. Karganın gagasında da lezzetli bir peynir parçası varmış.
Tilki, peyniri kapmak için bir plan yapmış.
- Merhaba karga kardeş, demiş. Ne kadar güzel ve parlak tüylerin var. Senin gibi güzel bir
kuşu daha önce hiç görmedim. Karga, tilkinin bu sözlerine çok sevinmiş ama peyniri
bırakmamak için susmuş.
- Sadece tüylerin değil, gözlerin de çok güzel, demiş tilki. Senin gibi güzel gözlü bir kuşu
daha önce hiç görmedim. Karga, tilkinin bu sözlerine daha da sevinmiş ama peyniri
bırakmamak için susmuş.
- Peki ya sesin? demiş tilki. Sesin de çok güzeldir eminim. Senin gibi güzel sesli bir kuşu
daha önce hiç duymadım. Lütfen bana bir şarkı söyle de kulaklarım paslanmasın. Karga,
tilkinin bu sözlerine iyice inanmış ve kendini övmesinden çok hoşlanmış. Peyniri bırakıp
şarkı söylemeye karar vermiş. Ama gagasını açar açmaz peynir yere düşmüş. Tilki hemen
atlayıp peyniri kapmış ve kaçmaya başlamış.
- Ey karga kardeş, demiş giderken. Senin tüylerin güzel olabilir, gözlerin güzel olabilir
ama aklın yok. Bir dahaki sefere yalancıların sözüne kanma da peynirini koru. Karga ise
pişmanlık içinde kalmış ve bir daha asla yalancılara inanmamaya yemin etmiş.
Sorular
Düzey: A1-A2
6
Uygulama: Öğrencilerin metinden hareketle kendilerini karganın ve tilkinin yerine
kendilerini koymaları istenir.
Düzey: B2
Uygulama:https://www.youtube.com/watch?v=pJBfjREF8GA&ab_channel=T
%C3%BCrk%C3%A7eRock Akıllı tahtadan Erkin Koray’ın şarkısı açılır. Öğrenciler iki
kere dinler. Ardından şarkıda geçen deyim, atasözü veya şarkı mısraları hakkında tartışılır.
Ardından münazara yapılır.
Tartışma Sorusu: Kara yazı yazıldı sanma, insanın da kaderi böyle. Sizce insanın kaderi
böyle midir?
Düzey: C1
Uygulama:https://www.youtube.com/watch?
v=7y6nWPkbUPM&ab_channel=romeovejulietolmeli Öğrencilere Uygur Türkçesi ile
yazılmış Karşılaşınca şiiri/Türküsü dinletilir. Öğrencilerden anlayabildikleri sözcükleri
yazmaları istenir video tekrar açılır. Öğrenciler anlamlarına bakarak tekrar dinler.
B. Konuşma Becerisi
Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi konuşma becerisi, yabancı öğrencilerin Türkçeyi
etkili bir şekilde kullanabilmeleri için gerekli olan bir beceridir. Konuşma becerisi,
öğrencilerin Türkçe sesleri doğru telaffuz etmelerini, dilbilgisi kurallarına uygun cümleler
kurmalarını, uygun kelime seçimleri yapmalarını, dilin işlevsel ve kültürel yönlerini
anlamalarını ve uygulamalarını içerir. Konuşma becerisinin geliştirilmesi için yabancı dil
olarak Türkçe öğretiminde çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler arasında
iletişimsel yaklaşım, doğrudan yöntem, telkin yöntemi, görev temelli öğrenme, iş birlikli
öğrenme gibi yöntemler sayılabilir. Bu yöntemlerin ortak amacı, öğrencileri konuşmaya
teşvik etmek, onlara gerçekçi ve anlamlı konuşma fırsatları sunmak ve konuşma sırasında
7
karşılaşabilecekleri zorlukları aşmalarına yardımcı olmaktır. Bu çalışmada, yabancı dil
olarak Türkçe öğretiminde konuşma becerisinin önemi, konuşma becerisinin bileşenleri ve
konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik yöntemler hakkında bilgi verilmektedir.
Düzey: A1
Uygulanışı: Öğrencilere; su, Türkiye, güneş, ekmek vb. kelimeler verilir. Bu kelimelerle
ilgili 1 dakikalık konuşma yapmaları istenir.
Düzey: A2
Düzey: B2
Uygulanış: Öğrenciler önceki hafta iki gruba ayrılır. Her gruba savunması için tez verilir.
Bir ders vakti boyunca tezlerini savunurlar.
Düzey:C1
C. Okuma Becerisi
8
Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde okuma anlama becerisi, öğrencilerin yazılı
metinleri anlamalarını ve yorumlamalarını sağlayan bir beceridir. Okuma anlama becerisi,
Türkçenin ses yapısı, sözcük bilgisi, dil bilgisi ve metin türleri gibi unsurlarını kapsar.
Okuma anlama becerisinin geliştirilmesi için öğrencilere uygun seviye ve ilgi alanlarına
göre çeşitli metinler sunulmalı ve etkinlikler yapılmalıdır. Okuma anlama becerisi,
yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin dil edinimini ve kültürel farkındalığını artırmada
önemli bir rol oynar.
Düzey: A1
Uygulanışı: Öğrencilere Üç Küçük Domuz metni tonlamalara ve harf çıkışlarına uygun bir
şekilde okunur.
Düzey: A1-A2
Uygulanışı: Üç Küçük Domuz metni ile ilgili ufak bir bulmaca hazırlanır. Öğrenciler
bulmacayı çözer.
Düzey: B2
Uygulanışı: Bir çark yapılır üzerinde okuma çubuklarının olduğu. Çubukların altında puan
yazar. Doğru okuyan öğrenci bu puanları alır.
Düzey: C1
9
Uygulanışı: Öğrencilere öncelikle şiir türü ile ilgili bilgi verilir. Ardından şiir okunur
tonlamaya dikkat edilerek. Sonra Anadolu şiiri öğrencilere okutulur. Hataları şiiri
okuduktan sonra düzeltilir.
D. Yazma Becerisi
Yazma anlatma becerisi, bir konu hakkında düşüncelerini yazılı olarak ifade etme
yeteneğidir. Yazma anlatma becerisi, yabancı dil öğreniminde önemli bir rol oynar. Çünkü
yazma anlatma becerisi, dilbilgisi, kelime bilgisi, metin türleri, yazım kuralları ve
noktalama işaretleri gibi dilin temel unsurlarını kullanmayı gerektirir. Ayrıca yazma
anlatma becerisi, yabancı dilde düşünme, planlama, taslak oluşturma, gözden geçirme ve
düzeltme gibi bilişsel süreçleri de içerir. Bu nedenle yabancı dil olarak Türkçe
öğretiminde yazma anlatma becerisinin geliştirilmesi için etkili yöntem ve stratejiler
kullanılmalıdır.
Düzey: A1
Uygulanışı: Öğretmen kendisini kapsamlı bir şekilde tanıtır. Aynı şekilde öğrencilerden de
kendilerini tanıtmaları istenir. Öğrenciler kendilerini tanıttıkları yazıları deftere yazar.
Düzey: B2
Uygulanışı: Öğrencilere örnek bir anı okunur. Okuma bittikten sonra öğrencilerden
yaşadıkları ve en unutamadıkları zamanla ilgili bir anı yazmaları istenir.
Düzey: C1
10
Uygulanışı: Öğrencilere kurmaca bir metin yazdırmadan önce bir karakter tasarlamaları
istenir. Bunun için bazı sorular sorulur ve bunun akabinde karakter tasarlanır.
Düzey: C1
Uygulanışı: Öğrenciler tasarladıkları karakter ile ilgili kısa bir öykü yazar.
Sonuç-Değerlendirme
11
gerekmektedir. Sonuç olarak, YÖT, Türkiye'nin dil politikası açısından önemli bir alan
olmakla birlikte, pek çok sorunla karşı karşıyadır. Bu sorunların çözümü için hem devlet
hem de sivil toplum kuruluşlarının iş birliği yapması gerekmektedir. YÖT'nin
geliştirilmesi, hem Türkiye'nin uluslararası alanda tanınırlığını artıracak hem de
yabancılara Türk kültürünü tanıtma fırsatı sağlayacaktır.
Kaynakça
12