You are on page 1of 30

2 l=i cd;lh

l=reKE., wjêh
Nd.Hj;=ka jykafiaf.a mQ¾j fuu l;d ish,af,a u wdlD;suh
W;am;a;s l;d lshkakd jQ jD;a;dka; jYfhka iudk;ajhla ;sfí' j;auka
fyj;a mQ¾j pß; l;d cd;l l;d l;dj" w;S; l;dj yd ifudaOdkh
kï fõ' ms<sfj<ska we;=<;a j ;sîu tu
cd;l l;d ieliS we;af;a mer‚ ,laIKhhs' j;auka l;dfõ nqÿka
Ndr;Sh iudch wdY%h lrf.k h' jykafia jev isák w;r w;S;
tfy;a ld,jljdkqj ms<sn| úúO l;dfõ fndai;dKka jykafiaf.a
u; mj;S' nqoafOda;amdo ld,hg;a pß;h yuq fõ' ifudaOdkh hkq
fmr mgka u meje;s l;d miq l,l j;auka w;S; l;d .e<mSuhs'
cd;l l;d njg m;a jQ nj tla fndai;dKka jykafiaf.a YS,h"
u;hls' nqÿka jykafiaf.a YS% uqL {dkh" ù¾h" bjiSu" ;Hd.jka; nj
foaYkd f,i cd;l l;d ish,a, wdÈh w;S; l;dfjka ksrEms; h'
ìys jQ njg o u;hla mj;S' flfia tu.ska Wmfoia iemhSu" iqpß;fhys
fj;;a ;s%msglfha iQ;% msglfha Lqoaol w.h fmkajd§u isÿ flf¾' foõ ñksia
ksldfha fmd;a 15 w;rg cd;l l;d i;a;aj pß; w;S; l;dfjka yuqfõ
wh;a fõ' nqÿka jykafia flf¾ ;snQ l¾uh" mqk¾Njh ms<sn| fmkajd§u;a
wp, Nla;sh ksid wkdÈu;a ld,hla cd;l l;dj,ska isÿ flf¾' t ksid
mqrd uqL mrïmrdkq.; j fïjd i¾jld,Sk njla ;sfí'
mej;s‚' fuu l;d jia;=j, idys;Huh
uyskaod.ukh;a iu. ,laÈjg jákdlula o we;' .+V ñksia is;
f.k tkq ,enQ fï l;d ck;dj újrKh lsÍu tys,d jeo.;a fõ' ta
w;r ckms%h úh' fï fya;=j ksid l;d weiqfrka ,shd we;s fmd;-m;
l=reKE., rdcOdks iufha y;rjk fndfyda h' úydr Ñ;%" uQ¾;s
merl=ïndjkaf.a wkq.%yfhka md,sfhka ldjH kdgl <ud l;d" iskud mg
mej;s tu l;d ir, isxy,hg i|yd o cd;l l;d miqìï lrf.k
mßj¾;kh lr we;' tf;la md,s we;' nd, uy¨ mKaä; ljrl=g
NdIdfjka ;snQ —md,s cd;lÜG l:dj˜ jqj o lshùfuka o weiSfuka o ri
isxy,hg ke.Su ùrisxy m%;srdc ú¢h yels h' cd;l fmd; lshùfuka
wud;H;=udf.a ueÈy;a ùfuka isÿ jQ ñksfil=g jir 200la Ôj;a ù ,nk
nj uyd jxifha i|yka fõ' mkaish w;aoelSï ,nd.; yels nj uyd
mkia cd;l fmdf;ys we;af;a l;d .;alre ud¾áka úl%uisxy i|yka lr
547ls' th l;d 550la j meje;s njg o ;sfí' —l=i cd;lh˜ cd;l fmdf;a
úoaj;a u;hla mj;S' we;s 523 jk l;dx.hhs'

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


13
Ydikh flf¾ l,lsreKq NslaIqka ù we;' l=i cd;lh w;=re l;djlska
jykafia flkl=ka wrnhd th foaYkd o iukaú; fõ' mndj;shf.a rEm
lr we; fYdaNdfjka u;a j f;acdkaú; l=i
ia;S%ka flf¾ oeä rd. is;a we;s lr ne,fufyjr lsÍug mjd fm,fUk
.ekSu f;aciska msßyS fkdfhla whqre ydiH rih uqiq lrñka fuys
úkdYhkag uqyqK mEug fya;= jk úia;r flf¾' l=i cd;lh j;auka
nj j;auka l;dfjka fmkajd fohs' iudchg mjd .=re fldg .; yels fõ'
tu ixisoaêh ;yjqre lsÍu i|yd l=i bka oelafjk oyï m‚úvhg;a jvd
rcq ms<sn| w;S; l;dj bÈßm;a lr bka cks; jk idys;H rih ksid
we;' ia;s%h ms<sn| mer‚ iudcfha u ,dxlsl ck iudcfha uq,a nei
mej;s wdl,amh;a fuu woyig mdol f.k we;s nj i|yka l< yels h'

;j o oin,OdÍ jQ iqrdiqrjrpl%pdre Èji¿ ls¨gq ùu h" YÍrh ÿ¾j¾Khg


pQvduŒuÍÑi`[aphmßpqïì; prKhq., meñŒu h" folsis,af,ka vd jeySu h
we;s i¾j{hka jykafia ieje;akqjr ÈjHf,dalfhys wd,h u|ùu h hk fï
iómfhys jQ fÊ; kï rdc l=udrhkaf.a mxpmQ¾j ksñ;a;fhda my<fjoao t
Whkays wfkams`vq uyisgdKka úiska mßoafoka u Wlg,S jQ is;a we;sj
isõmkia fl<la Ok úhoï fldg lrjd Ydikfhka msßfykq leu;s NslaIQkag;a
ms<s.kajk ,o rd;%sia:dk Èjdia:dk ieoE kue;s u,a u,dkslùu h ms<s
pxl%uK uKavm ud,ld§ka úrdcudk is,a ls¨gqùu h lerjeyeï yd kq.=K
jQ moafuda;am, l=j,hl=uqol,aydr me;sfrñka úrEm njg meñŒu h" laf,aY
l=iqfudamfYdaNs; mqIalrŒka ruH jQ kue;s vd jEySu h" úfõlia:dkfhys
N=ñm%foaY we;s fÊ;jk uyúydrfhys fkdwe,Su h hk mxpmQ¾j ksñ;a;fhda
ÈjH n%yau wd¾h B¾hdm: úyrKfhka my< jkakdy' ta uyK yg o tlshk
ojia hjk fiala iiafkys Wlg,S jQ ,o mia jeoEreï jQ .=Kfhda o my<
tla;rd NslaIq flfkl=ka wrNhd fï jQy' tnj oek fiiq NslaIQka jykafia
l=icd;l O¾ufoaYkdj jod< fial' ta uyK fkdleue;s lrjd nqÿka
ta flfia o h;a@ iómhg le|jd f.k f.dia —iajdóks" uQ
ieje;a kqjr jikakd jQ tla;rd Ydikfhys Wlg,S jQ˜ hhs oelajQ fial'
l=,mq;%fhla nqÿiiafkys fh§ uyK j tl, i¾j{hka jykafia —uyK ;d
tla ojila ieje;akqjr ms~q is`.d Ydikfha Wlg,S jQfha oe˜hs úpdrd
weúÈfka h" i¾jdNrK úN+Is; jQ tla jodrd ienEhe iajdókshs oekajQ l,ays
ud;=.duhl= oel iqNksñ;a; .%yKfhka —uyK laf,Y ji`.j fkdmj;=j fï
n,d laf,aYji`. j Ydikfhys ud;=.dufhda kï múgq i;a;aj flfklehs
we¨ï ke;sj Èla jQ kshflia yd Tjqka flfrys ms<sn| is;a yer Ydikfhys
bms¨Kq kyrnyka ls¨gq jQ isjqre yd we,S jdih lrj ia;%Ska flfrys ms<sn|
iqÿue,s jQ isrere we;s j jikafka h' is;a ksid f;ciaù jQ;a mqrd;kfhys
hï fia ÈjHf,dalfhka pq; jkakd jQ kqjKe;af;da f;aciska msßyS fkdfhla
ÈjHmq;%hkag me,¢ u,a u,dksl ùu h" jHdikhg meñ‚hdyq fjoaoe˜hs jodrd

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


14
NslaIQka jykafia úiska wdrdê; jQ jykafia yer wjfYaI ia;%Ska y< uekj'
mrÿlaLÿlaÅ; jQ lreKd ksOdk jQ taldka;fhka fuf;la fokd w;=frka
;sf,da.=re nqÿrcdKka jykafia lv;=rdjla l=i,a we;s flfkla ore flfkl=ka
my fldg úÑ;% Ñ;%l¾udka;hla ,n;s˜hs lSjdyq h' tl, rÊcqrefjda
olajk flfkl=ka mßoafoka Njfhka Tjqkaf.a niska tf,i lrjd;a ore
m%;sÉPkak jQ bl=;aj;a l:dj lD;hq. flfkl=ka fkd,Èka fkdi;=gq jQy'
uyfï>hla ke.S jiakd l,la fuka kej; kqjr jeiafida /ia j flda,dy,
f.kyer olajd jodrk fiala' l<dy' ta wid rÊcqrefjda —f;dm yeu
hg.sh oji u,, rg l=idj;S kï kqjr lSfuka mqrx.kdjka /lj,a yrjd;a
Tlaldl kï rÊcqre flfkla oirdc tf;la fokdf.ka ore flfkl=;a ,;a
O¾ufhka oeyefuka rdcH lrkakdy' flfkl=;a ke;' oeka l=ula lrfudaoehs
Tyqf.a fidf<dia oyila mqrx.kdjkag úpdrd Tjqka úiska —foajhka jykai"
m%Odk jQ iS,j;S kï w.fufyiqka fï ish¨ ia;S%yq ÿrdpdÍ l=i,a u| i;aj
ìfida flfkla jQy' ¥ mq;a ore flfkla flfkl' fudjqkag oremska ke;ehs
ke;a;dy' tl, kqjr jeiafida yd kqUjykafia ksre;aidy kqjqj uekj
rdcH jdiSyq yd mqrfodrg /iaj rg w.fufyiqka jQ iS,j;S foaùka jykafia
kiafka h úkiafka hhs uy;a fldg iS,dpdr iïmkak fial' Wka jykafia
flda,dy, l<dyq h' ta flda,dy, weiQ /lj,ska y< uekj' ore flfkla
rÊcqrefjda iSueÿre ljq¿j yrjd —ud we;s fj;shs lS i| rÊcqrefjda tnia
rdcH lrñka isáh § wkHdhla lrk ms<sf.k kqjr jeishka /ia lrjd
flfkla ke;a;dy' l=ula ksid iS,j;S foaùkajykafia i¾jdNrKfhka
fudr.jqoe˜hs úpd<y' irid ud,s.dfjka msg;a l<dyq h'
tl, Tjqka úiska —ienj" foajhka tflfKys ìijqkaf.a iS,dkqNdjfhka
jykai" wO¾uldÍ flfkla ke; jxY Yl% foafõkaøhkaf.a mdKavqlïn,
mßmd,kh lrkag ksis ore flfkla ffY,dikh Wka fkdlue;s mßoafoka
ke;a;dy' wksla flfkla wm rdcHh yqKq úh' tflfKys óg ldrKd lsïfoda
werf.k wO¾ufhka rdcHh ki;s' fyda hs ;ukaf.a oyila kqjKeia fufyhd
ta ldrKfhka oeyefuka rdcHh n,d iS,j;S foaùka orejka m;k kshdj
lrkag ksis mq;Kq flfkl=ka me;=j oek —ud úiska Wkag ore flfkl=ka
uekje˜hs lSy' ti| rÊcqrefjda o Èh hq;=˜h is;d ish¨ ;õ;sid Njkh
orejka m%d¾:kdlrkakd jQ ud úiska n,d f.k f.dia thska pq; j u;af;ys
l=ula lghq;=oehs úpd<dyq h' —foajhka ÈjH f,dalhg hkq leu;s j isáhd jQ
jykai" kqU jykafiaf.a ;=kajeoEreï jQ fndaêi;a;ajhka oel Yl%foafõkaøfhda
kdgl i;S%kaf.ka m<uqfldg /lj,a Tyqf.a úuka fodrg f.dia —in|
we;s j msg; bkakd jQ iq¿ k¿ uq¿ f;dm úiska ukqIHf,dalhg f.dia
/lj,a yer ia;S%ka is; fia weúokdj Tlaldl rÊcqrejkaf.a w.fufyiqka
yer jod< uekj bÈka bka tla flfkla ìijqka l=i ms<sis| .; hq;= hhs lshd
ore flfkl=ka ,oaod kï uekj' .súiajd wka ÈjH mq;%fhl=;a tf,i u
ke;akï blaì;s w.fufyiqka ìijqka .súiajd —ljqre;a ìijqkaf.a iS,fNaoh

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


15
fkdflfr;aj˜hs is;d ;=uQ uy¨ nuqKq ke.S fkdfhla Èjk¿jka úiska
fjila ujd f.k rÊcqrejkaf.a ud<s.d msßjrk ,ÿj mri;= rel uq, m~qq
fodrg .shdyq h' ti| /ia jQ fndfydafok weUq,ai, wiafkys b| Èj biqre ú¢kdjQ
ta Yl% n%dyauKhd oel —l=ula ksid f;da ilafoõrcyq lrd f.dia je| tl;amiaj
fu;kg wdfhysoe˜hs hkd§ka mßNj isáfhda h'
neK úpd<dy' tl, Yl%foafõkaøfhda f;dmg jrodkhla
ta wid Yl%foafõkaøfhda o —l=ula ksid foñ" leu;s jrhla b,ajd .ke˜hs lSy'
ug kskaod lrjq o YÍrh crm%dma; tnia wid i;=gq jQ ìiõ —foajhka jykai
muKla úkd rd.h ;reK jkafka h' mq;% jrhla ÿkuekje˜hs b,ajQ h' tl,
bÈka iS,j;S foaùka ,Èka kï f.k Yl%foafõkaøfhda —foaùks tla flfkl=ka
fhñ hs is;d wdñ˜ lshd ;ukaf.a ;nd orejka fokafkl= foñ' n, bka
wdkqNdjfhka yeufokdg fmrgqj tla flfkla kqjKe;s j rE ke;s fj;s'
isgf.k msg;a jQ ìijqka w; w,ajdf.k tla flfkla rE we;s j kqjKe;s fj;s'
ta ish¨ ckhd kskaod mßNj lrñka Tjqka fofokdf.ka m<uq j ljqreka
isáh § kslauqKdyq h' ti| ìiõ o ,nkakdoe˜hs úpdrd —kqjKe;s ;eke;a;ka
fï uy¨ nuqKq ud f.khkafka hhs m<uq j ,nkakd leue;af;ñ˜ lS i| tnia
ms<sl=f,ka fm,S ,Êcdjg meñ‚fhda h' Yl%foafõkaøfhda ms<sf.k tìijqkag
rÊcqrefjda o nuqKq ud,a,d úiska f.khk l=i;K ñgla o Èji¿jla o Èji÷ka
,o ìijqka oel fkdi;=gq jQ h' blaì;s yrhla o mri;= uodrd u,a o fldlko
Yl%foafõkaøfhda ìijqka werf.k kï ùKdjla o § ìijqka le|jdf.k
kqjr jdi,ska msg;a j jdi,a iómfhys wjq;a rÊcqrejkaf.a Y%S hyka .nvdjg
mkjk ,o o`vqueis we;s yrkd ,o jeo rÊcqrejka yd tla hyka lrjd
fodrme,,s we;s me,am;la ujd ta me, ;udf.a mh uymg we`.s,af,ka ìijqkaf.a
iómhg .sfhda h' tl, ìiõ —fï fmlksh msßueo iqrmqrg u ke.S .shdy'
kqUf. f.oroe˜hs úpdrd nuqKq úiska tflfKys mqrk,o fndaêiïNdr we;s
—tfiah fid÷r m<uq uu Wol,dfhñ' wm uy fndai;dfKda ;õ;sid Njkfhka
oeka wms fofok fuda jQïy' tfyhska ud pq;j wjq;a iS,j;S foaùka nv ms<sis|
id,a ud¿ wdÈh is`.df.k tkf;la fï .;ay'
ueiafia jefodje˜hs lshd ìijqka weÕ ìijqka ;uka l=i ore.en msysánj o;ay'
fudf,dl;ska msßueo Èjmyia m;=rejd blaì;s rÊcqrefjda msìo ìijqka oel
ksÈ .kajd Èjmyia ,en úix{j ksokag —foaùks ljqreka úiska f.khk,o oe˜hs
jka i| ;ukaf.a wdkqNdjfhka ìijqka úpdrd Yl%foafõkaøhka úiskehs lSl,
;õ;sid Njkhg f.k f.dia iryk —fï lsfula o uy¨ nuqfKl= f.k.sh
,o ÈjH úudkfhlays w;=rk ,o Èj kshdj uu Èáñ l=ula lshd ug j<yd
hykays i;mamdÆy' lshõ oe˜hs lsjq h" —foajhka jykai"
blaì;s ìiõ i;shlska msìo tys woyd.; uekj" Yl%foafõkaøfhda ud
ÈjH f,dalfhys iïm;a oel —fï yerf.k ÈjHf,dalhg .shdyqh˜hs
ud f.kdfha ñksfila fkdfjhs fofjks ;=kafjksj;a lshd .súiajd,sh
Yl%foafõkaøfhda jke˜hs is;d hykska fkdyS Yl%foafõkaøhka úiska fok,o

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


16
l=i;K yd Èj i¿ wdÈh mE .súiajd Æy .Dyjdifhka m%fhdack ke;' udmsh
—jkakdg Yl%foafõkaøfhda f;dm f.k fofokd Ôj;ajk f;la Wmia:dk
.sfhda h' oreflfkl=ka ,ÿoe˜hs úpdrd fldg .=re fofokd wejEfuka f.dia
—tfiah foajhka jykai" oreflfkl=ka uyKfjï h is;d uyfndaêi;a;ajfhda
,Èñ lsjqh'˜ tnia wid i;=gq jQ ;ukaf.a fï woyi ta lïñ;a;shg
rÊcqrefjda ìijqkag .n fmryr ÿkay' lsjq h' ´f;dfuda f.dia tmj;a
blaì;s ta ìijq o l%ufhka oi ìijqkag lsj' ìijq tmj;a rÊcqrejkag
tlvuila wejEfuka mq;Kq flfkl=ka lSy' ta wid rÊcqrefjda fkdi;=gq j
je¥y' ta l=udrhdyg l=i l=udrfhda kej; lSmojilska tf,i u lshd
hhs kï ;=nQy' ta l=i l=udrhka mshjr hjqh fndaêi;ajfhda fkdlue;af;a
k.d weúÈkd ld,fhys wksla ÈjH hhs ;=kah,la j<ld i;rfjks
mq;%fhla foõf,dúka wjq;a ìijqka jdrfhys foujqmshka lSjd fkdfldg
l=i Wmkay' ´yg chïm;S hhs kï jrojd ms<sme§u lghq;= fkdfjhs Bg
;=nQy' ta rdcl=udrjre fofok uy;a jQ ksis Wmfoila flfrñhs is;d uyd
fmryßka fmrvui i| fia u jeäúh fndaêi;ajfhda ;rd,a fogqjl= le|jd
meñ‚hdy' uydfndaêi;a;ajfhda ;uka fndfyda r;arka § tla ia;%SrEmhla
kqjKe;s fyhska ish¨ Ys,amhka u fldg f.fkjhs lshd Tyq kslaujd ;=uq
wdpdÍ flfkl=kaf.ka fkdbf.k r;arkska ia;S% rEmhla lf<da h'
ishkqj‚ka u oek ksujQy' blaì;s fndaêi;a;ajhkaf.a wNsm%dh is;+
uyd fndaêi;a;ajhka fidf<dia yeúßÈ me;+f,i u isoaOjk neúka ta rkarej
jhig meñ‚ l,ays mshrÊcqrefjda lshd ksuúh fkdyels rEmfYdaNd
l=udrhka rdcHfhys wNsfIal lrkq we;af;da úh' tl, uy fndaêi;a;ajfhda
leu;s j ìijqka le|jd —foaùks" f;dmf.a ta rkarej iqr;a flduq ms<shla w|jd
mq;Kqjka wNsfIal lrjd kdgl ia;%Ska Y%S hyka .¾Nfhys isgjQy' blaì;s
yd ftYaj¾h mdjd § Ôj;ajkakd jQ wms fndaêi;a;ajfhda ;rd, weÿrd úiska
rdÊcfhys msysáhdyqf.a Y%S úN+;sh ol=ïy' f.fkk,o rkarejg kskaodfldg
fï uq¿ oUÈj hï rclayqf.a ÿjl —hj" wmf.a .¾Nfhys ;=nQ iaj¾K rEmh
leu;sfõ o Wka f.kajd w.fufyiqka f.fkjhs iaj¾Kldrhdyg ksfhda.
lrïy" ljr rÊcqreflfkl=kaf.a lf<a h' ti| ta f.dia Y%S hyka .¾Nhg
l=udßldjl leue;af;da o Wkaf.a wNsm%dh jeo ta rkarej oel l=udrhka jykafia yd
oek lshj˜hs lSy' ìijqka hym;ehs iu. l%Svd ms‚i wd ÈjHmairdjla jkehs
.súi l=udrhkag fumj;a lshd wNsm%dh is;d w; Èlalrkag;a fkdfmdai;a j
úpdrdf.k tjhs lshd lïñ;a;l fndaêi;a;ajhka lrd f.dia —foajhka
hjQy' ta ia;%S f.diska fndaêi;a;ajhkag jykai ìijqka jykafia ;ks j jevisá
tmj;a lsjq h' ta wid uy fndai;dfKda fihska jeoao fkdfyñhs lS h' kej;
—uu rE ke;af;ñ' rEmY%Ska hqla; jQ fndaêi;a;ajhka úiska —weÿr" t
rdc l=udßldjla f.fkk ,o kï ud rkarej ielke;sj yerf.k tjhs lshd
oel hll= fuka úrEm jQ fudyq f.ka hjk ,ÿj f.dia f.kdfha h' blaì;s
ug lï lsïoehs m,dhkakS h' ta wmg fndaêi;a;ajfhda nvd,d f.kd r;%ka rej
,Êcd lghq;= jkafka h' tfyhska ug .fnys ,d ;uka l< rej wdNrK wdÈka

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


17
iryd r: hdkdfjlays ;nd —fun÷ rEmY%S tkqjr uÿ rÊcqrejkaf.a ÈjH ia;%Ska
we;s flfkl= ,Èka kï mdjd .ksñ˜ yd iudkj W;=ï jQ rEmfYdaNd
lshd rkarej uE‚hka iómhg hjQy' we;s ¥ wgfofkla we;' Tjqka weufokdg
ta oel ìiõ i;=gq j wud;Hhka jeäud¨ m%Ndj;Sf.a YÍrfhka yeu
/ialrjd —i.fhks" umq;Kqfjda kï fõf,ys u nd,d¾lrYañhg n÷ jQ meye
uymske;a;dy' Yl%foafõkaøhka úiska úysÿfKa h >kdkaOldrjQ;a rd;%sfhys
fok ,o flfkl' tfyhska iqÿiq i;rßhka f.fhlays m%§mdf,dalhla
l=udßld flfkl=ka ,efn;s' f;ms ke;sj YÍrdf,dalfhka u tldf,dal
yeu fï rkarej ms<sika r: hdkdfjl jkafka h' Wkag lsßujq jQ l=ÿ f;dfuda
;ndf.k uq¿ oUÈj weúÈñka hï m%Ndj;Skag kyk meka f.fkk ms‚i
rÊcqre flfkl=kaf.a fun÷ rE we;s ia;%Ska wgfofkl= ,jd rka l< wgla
l=udßldjl ÿgq kï ta rcyg fï rka f.kajdf.k ijia fõf,ys mekg
rej § Tlaldl rÊcqrejka jykafia hkakS' Tlaldl rÊcqrejkaf.a rkarej
kqUjykafia yd iu. újdy iïnkaOhla f.kd mqreIhka úiska uxyi isgqjk
lrkq leu;s fiale˜hs lshd ojiaa kshu ,o rej oel m%Ndj;S hhs hk is;ska
fldg tjhs ksfhda. l<dyq h' <Õg f.dia —fï fkdlSlre orefjda wm
ti| ta ksfhda. ,o weu;sfhda uy mekg tjd ;=uQ fï fõf, m<uq fldg
fmryßka u ta rkarej yerf.k wjqÈka fu;k isáfhda h' rcl=,hg
weúÈkdyq hï kqjrlg meñfKoao tys mßNj Wmojkakd jQ fl,a," bÈka
ijiafõf,ys fndfydafokd /iajk rÊcqrejka jykafia o;a fiala ù kï
f;kl ta rej jia;%dNrK l=iqud§ka wm yeu kidmshk fiale˜hs lshd lsmS
iryd rkaisúf.fhlays ;nd mekaf;dgg fldmq,f;ys myrla .eiqj' tflfKys
hk tk uxyi isgqjd ;=uQ bj;a j w;a, me,S hk l,la mßoafoka
hkq tkakka nia wikq ms‚i ieÕù fõokdjg meñK rka rejlehs oek
isákdy' tl, fndfydafok ta rej ,Êcdj iskdfiñka —n,. ud l<fohl
oel rkarejlehs fkdoek —ukqIHjQ;a uï uf.a Èh‚hlehs is;d myrla .eiSñ
fuda f;dfuda ÈjHmairdj fuka b;d fuda f;du udf.a orejkaf.a rejg l=ula
fydnkS h' fuda f;dfuda fldhsisg w.S o udf.a w;g wdhdi jQ muKle˜hs
wjqoehs l=ula ksid fu;k isáhd o ;ud yd tla j .shjqkag lsj' tnia wid
wmf.a kqjr fun÷ rEmY%S we;s flfkla rdc ¥;fhda —udf.a Èh‚fhda óg;a jvd
ke;ehs hkd§ka m%Yxid flfrñka rE we;a;dyhs lshkakdyq f;ms l=ula
hkakdy' tl, wud;Hfhda —bÈka lshõoe˜hs úpd<dyq h'
fukqjr fun÷ jQ l=udßld flfkla tl, Tjqkag fï rkarej uÿ
we;akï wfida rÊcqrejkaf.a wfida rÊcqrejkaf.a Èh‚hka m%Ndj;Skaf.a
wud;Hhkaf.a Èh‚hka jeksfhda hhs rEmY%Ska fidf<diajk l,dfjka
lsh;s' tf,i fkdlSfha taldka;fhka l,djl=;a fkdy`.fka hhs l=o lsj' Tyq
fun÷ rE we;s flfkl=ka fukqjr tnia wid i;=gq j rcf.hs jdi,g f.dia
ke;s fyhske˜hs ta rej yerf.k wksla Tlaldl rcacqrejkaf.ka wd ¥;fhda
kqjrlg hkakdy' fï f,i l%ufhka jdi, isáhdyqh˜hs uÿ rÊcqrejkag
f.dia uÿrg id., kqjrg meñ‚hdyq h' lshd hjqy' tnia wid uÿ rÊcqrefjda

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


18
Wkiafkka ke.Sisg —f.fkj f.fkj˜hs i¾jdNrKfhka ieriS lsßujqka
jyd f.kajd.k ÿgy' tl, ¥;fhda úiska msßjrk ,ÿj wjq;a kekao‚hka
—foajhka jykai" wmf.a rÊcqrejka oel,d isáhdy' iS,j;S foaú
jykafia kqU jykafiaf.a iqjÿla úpd< m%Ndj;Ska oel fï l=udßld hym;a rE
fial'˜ hkd§ka l:dfldg lrk ,o we;a;S h' umq;Kqfjda úrEmhy' bÈka uQ
iïNdjkd we;sj rÊcqrejka úiska Wka Ègqyq kï tlojil=;a fkdr|d m,d
—l=ula ms‚i wjqoe˜hs úpd< l,ays hkakdy' Bg ksis Wmdhla flfrñhs
—wmf.a rÊcqrejka jykafiaf.a isxy is;d blaì;s ìij —uyrc" udf.a
.¾ckdjg n÷ jQ wNS;kdo we;s l=i fhfy<‚fhda umq;Kqjkag ksiaiy'
kï l=udrfhla we;' wmf.a rÊcqrejka t;l=ÿ Wj;a wmf.a jxY mrïmrdfjka
jykafia Wka jykafiag rdcHh fokq mej; tk pdß;%fhla we;' bÈka uQ
leu;s fiala" kqU jykafia iómhg ta jQ f,i ms<smÈ;a kï le|jdf.k
tjQ fial' kqUjykafiaf.a m%Ndj;S hïyhs uÿ rÊcqrejkag lsjq h' ta wid
kï l=udßldjka jykafia fï rkarej uÿ rÊcqrefjda —ljr wdpdrfhlaoe˜hs
úhoug werf.k fojd jod< uekeje˜hs úpd<y' wmf.a jxifhys ore.¾Nhla
lsjq h' msysgk f;la ia;%Syq odj,a idñmq;%hd
ta wid uÿ rÊcqrefjda —fun÷ jQ olskag fkd,n;s' bÈka uQ tf,i mj;s;a
uyrÊcqre flfkl=ka yd iu. újdy kï le|jdf.k hïy˜hs lsjq h' ta wid
iïnkaOfhla jkafkahhs i;=gq j rÊcqrefjda —Èh‚fhks" tf,i mj;skag
uekjehs .súiaidy' tl, ¥;fhda wm ms<sjkaoe˜hs úpd<y' m%Ndj;S zhym;eZhs
úiska l,a heúh fkdyelehs jyd f.dia .súiaiy' blaì;s Tlaldl rÊcqrefjda uÿ
rdcl=udßld flfkla we;s kshdj rÊcqrejkag fndfyda iïm;a § m%Ndj;Ska
wmf.a rÊcqrejka jykafiag lshïy' le|jdf.k .shy' uÿ rÊcqrefjda;a
Wka jykafia u wjq;a le|jd f.k uyfmryßka Èh‚hka kslaujQy'
hkfiale˜hs lsjq h" ta rÊcqrefjda;a Tlaldl rÊcqrefjda f.dia l=idj;S kqjr
hym;ehs ms<sf.k ¥;hkag m%ido § ÈjHmqrhla fuka irid nkaOk.;
hjQy' Tyq f.dia tmj;a rÊcqrejkag yd ish¨ i;a;ajhka uqod yrjd mq;Kqjkag
ìijqkag lsjq h' tmj;a wid Tlaldl m%Ndj;Ska w. fufyiqka fldg wNsfIal
rÊcqrefjda uy msßjßka l=idj;S kqjßka lrjd l=i rÊcqrejkaf.a wd{djhhs
kslau l%ufhka f.dia id., kqjrg wKfnr ,jd fiai;a kexjQy'
meñ‚hy' tnj wid uÿ rÊcqrefjda oUÈj ish¨ rcorefjda ;uka ;ukaf.a
isjqr`. fik`. msßjrd fmr .uka f.dia orejka l=i rÊcqrejkag fiajh ms‚i
kqjrg le|jd f.k f.dia uy;a i;aldr tjQy' tl, fndaêi;ajfhda k¿ kdgld
iïNdjkd l<dyq h' lSmojilska Tlaldl § uy;a msßjßka hqla;j wmuK jQ
rÊcqrejkaf.a iS,j;S foaùf;dfuda ftYaj¾hfhka rdcH Y%S ú|skdy'
kqjKe;s neúka ljqre oksoaoehs is;d
rÊcqrejka jykafia fhfy<‚hka ti| l=i rÊcqrejka yd m%Ndj;S
olakd leue;a;ïyhs uÿ rÊcqrejkag foaú yd fofokd Èjd Nd.fhys
lsjq h' rÊcqrefjda;a uekjehs ms<sf.k Tjqfkdjqka fkdoel rd;%sfhys u
Èh‚hka le|jd hjq h' ti| m%Ndj;S olakdy' ta m%Ndj;Skaf.a YÍr

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


19
fYdaNdj uydfndêi;a;j a hka f;aciska kï l=i rÊcqrefjda fig kqjr meol=Kq
iQ¾hdf,dalfhys lfodame‚hka fuka o flfr;s' f;ms tafj,djg iSueÿre
Èjd pkaøhd mßoafoka o ksIam%Nd úh' ljq¿fjka ol=j˜hs lshd fojk ojia
l=i rÊcqrefjda;a Y%S hyka .ìka myka kqjr iryjd rÊcqrejkaf.a u,Kqjka
jkakg m<uq j msg;ajkakdy' fuf,iska chïm;s l=udrhka rdcdNrKfhka
l,la .sh i| m%Ndj;Ska odj,a olakd iryd uÕ=,e;=msg ys÷jd fndaêi;a;ajhka
leu;sj uE‚hkag lsjq h' uE‚fhda;a we;af.djq fõYfhka mYaÑudikfhys
Tyq nia wid —mq;Kqfjks ore flfkl=ka b÷jd kqjr meol=Kq lrjd m%Ndj;Ska
,nkl,a bjiqj˜hs kej;+y' le|jd.k iSueÿre ljq¿fjka n,ñka
fndaêi;a;ajfhda kej; kej;;a —f;dmf.a iajdñmq;%hdKkaf.a Y%S
weúá,s fldg lsjq h' tl, uE‚fhda úN+;sh n,j˜hs lsjqh' tl, m%Ndj;S
—olakd leu;fyd;a we;ay,g f.dia chïm;s l=udrhka oel —ug iqÿiq
we;af.dõjka yd tlaj isgqj" uu t;kg j,a,NhdK flfkl=ka ,Èñ˜
le|jd.k tñ" tl, weiamqrd oel mshj" i;=gq jQ h' tojia we;af.dõ fjiska
f;dm jQ kshdj fkdy`.j˜hs lsjq h' msámi Wka fndaêi;a;ajfhda is;a jQ
fndaêi;a;ajfhda;a hym;ehs ms<sf.k mßoafoka m%Ndj;Ska olsñka yia;
we;ay,g .shdyq h' tl,ays iS,j;S foaú úldr uqLúldrfhka Wiq¿ úiq¿ mE
m%Ndj;Ska we;ay,g le|jdf.k f.dia fl<shy'
fï wij,a we;d h fï wij,a kï tf,i we;a .sh miq —f;dmf.a
we;dhhs kï lsh lshd olajolajd hk iajdñmq;%hdKka ÿgqoe˜hs m%Ndj;Ska úpdrd
i| l=i rÊcqrefjda m%Ndj;Skaf.a msg Wka úiska —iajdóks" Èáñ msámiafia Wka
we;a b,;a;shla .eiQy' tl, m%Ndj;S we;af.djq b;d u pm,h" ug Wiq¿ úiq¿
—rÊcqrejka jykafiag lshd f;dmf.a w; mEfha h" tn÷ jQ fkdyslauqKq mskau|
lmamd,ñ˜ hkd§ka lshd ìijqka ,jd;a ;eke;a;jq l=ula ms‚i rÊcqrejkag
fldam lerjQ h" ti| ìijq m%Ndj;Skaf.a msámiafia b÷jqoe˜hs lsjq h' tnia
msg w;ska msß ueo —fï we;ay, fld,af,da wid ìijq —Èh‚fhks" rÊcqrejkag
kï b;d pm,fhda h' kqU jykafiag wdrlaId ms‚i ie,iQ we;af.dõjdh˜hs
WrKjkafkdah˜hs hkd§ka lshd wiajid j<yd lsjq h' ta wid m%Ndj;S —fï
rcf.g .shyq h' we;af.dõjd b;d ks¾NS; h rÊcqrejkag
;j o lf,lska fndaêi;a;ajfhda m%Ndj;Ska rÊcqre flfklehs fkdis;hs' fï
olakd leu;sj fmrmßoafoka u uE‚hkag lsfulao l=i rÊcqrefjda kï uQj ukehs
lshd wiai,g f.dia wiai,hlayq taldka;fhka Wka rE ke;s flfkl=ka
mßoafoka isg m%Ndj;Ska oel t;k§;a úh hq;= h' ta ldrKfhka ud fkdolaj;s˜
wiafnÜgla .eiQ h' toji o lsmshd jQ is;d l=o le|jd —hj uE‚hks" l=i
m%Ndj;Ska ìijq ikays÷jQ h' blaì;s rÊcqrefjda we;=msg bÈßfh Wka
l,ahdfuka m%Ndj;Ss fndaêi;a;ajhka ;eke;af;da o fkdfyd;a msámiafia Wka
olakd leu;sjkehs kekao‚hkag f;ke;af;daoehs kshu oekf.k tj˜hs
lshd Wka úiska j<lk ,ÿj kej;;a lsjq h' tú.i —uu flfia oek.ksïoe˜hs
hdÉ[d fldg ìijqka úiska —tfia ù úpd<y' l=og —m<uqfhka we;=msg ng

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


20
f;ke;af;da rÊcqrefjda h' fuf,i kï we;a;, § b,;a;shkq;a wiai,§
i,l=fKka kshu oekf.k tj˜hs wiafnáfhkq;a uqka úiska u .ik
lsjq h' ta ksfhda. ,o l=o f.dia tla ,Èñ' we;=f.a mYaÑudikfhys o ud
f;kl isg m<uqfldg fndaêi;a;ajhka fjfyijqfjda;a uQu h' fufia úrEm jQ
yd fofjks j chïm;s l=udrhka ng ÿ¾uqL jQ j,a,Nhdf.ka ug m%fhdack
kshdj ÿg' tl, fndaêi;a;ajfhda wE; lsï o" Ôj;aj Wksï kï ug j,a,Nhka
uE; n,d ÿr isg l=o oel uE wdfha wreu fkdjkafka h˜hs is;d ;uka yd
fï mÍlaId lrkakg hhs oek <`.g tlaj wd wud;Hhka hjd —hdk jdyk
le|jd —fï f;dr;=re fkdlshj˜hs iryj" wo ojfia u kslafuñ˜hs lSy'
lshd kslaujQy' ´ f.diska —fmr Tyq tmj;a rÊcqrejkag lSjdy h' ta wid
wdikfha Wka f;ke;af;da u m<uq rÊcqrefjda —uQ hkag wjir fkd,oaÿ
fldg u ngqh˜hs lshd .súiajdÆy' kej; kï <h me<S ñh hkakdy' jkakdg
l,ahdulska fndaêi;a;ajfhda m%Ndj;Ska oekg fh;aj˜hs kej; udf.a n,fhka
olakd leu;sj uE‚hkag lsjq h' ìfida f.kajd .ksñ is;d .uka wkqo;ay'
kj;d.; fkdyS —tfia ù kï wm%isoaO tl,ays m%Ndj;S msßjr yd iu. msh
fõYfhka Whfka f.dia isgqj˜hs lsjq h' rÊcqrejkaf.a id., kqjrg u .sfhda h'
tnia wid l=i rÊcqrefjda Whkg m%Ndj;S f;du l=i rÊcqrejkag cd;sfhys
f.diska uÕ==,a fmdl=fKa lrjgla Èhg l< m%d¾:kdfjka fkdleu;s jqj fndaê
nei fk¿ï m;lska bi jidf.k i;a;ajfhda o mQ¾jfhys lrk ,o wl=i,
fk¿ï u,lska uQK jidf.k isáhdyq h' n,fhka úrEmj .shy'
ìijqka m%Ndj;Ska Whkg le|jdf.k ta flfiao h;a
f.dia ijia fõf,ys mqIamM,m,a,jfhka
i[apkak jQ imq ÿkqfla kd mkd iSksoao hg.sh oji nrKeia kqjrg kqÿre .fulays
fnda,soao oEiuka wdÈ .ia ,sh o .srd ùÓ foll flf<ô l=,foflla we;af;a
fndl,a wE mlaISka o olajñka uÕ=,a h bka f.hl mq;a;= fokafkla jQy'
Whka weúof.k wef. is;a fmd,Uñka blaì;s fndaêi;ajfhda nd, u,Kqfjday'
fmdl=Kq f;rg .sfhda h' tflfKys wksla flf<ô l=,fhys ÈhKs flfkla
m%Ndj;S f;dfuda miamshqfuka .ejiS.;a jQy' ta l=udßldj fndaêi;a;ajhkaf.a
fmdl=K oel kykq leu;sj msßjr nEKkag irK f.kajQ h' fndaêi;ajfhda
yd iu. fmdl=Kg nei fl<sñka fjk f.hla fodrla ke;sj nEKkaf.a
uyfndaêi;a;ajhka uQK jidf.k f.hs jdih flfr;s' blaì;s tla ojfil
isá mshqug w; Èlal<d h' tl,ays w;sri lejqï msi lsis lghq;a;la ksid
rÊcqrefjda fk¿ïm; bj;a fldg —uu j, .sh fndaêi;a;ajhkag ;snd ;=uQ
l=i rch˜hs m%Ndj;Ska w; we,aÆ h' fofok wkqNj l<y'
Tyqf.a uqLh oel —hlaIfhla ud w; tfõf,ys is`.d jeä mfia nqÿ flfkl=ka
w,ajd .;e˜hs uqr.dñka Nhska uq¾Pdj jykafia oel fndaêi;a;ajhkaf.a
.shd h' ti| rÊcqrefjda w; wermSy' neoE‚fhda Wkag lejqï miqj msi
blaì;s ìfida isys ,Èka is;kakdyq —ud Èhyelalehs is;d fndaêi;a;ajhkag ;snQ
w; we,a¨fjda bÈka l=i rÊcqrefjda ù fldgi ms<s.ekajQy' fndaêi;a;ajfhda

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


21
f;dm ika;l fldgi ld mshd uf.a iuDoaO jQ fï rdcHh m%Ndj;S le|jdf.k
fldgi oka fokag ldrKd lsïoe˜hs lsmS tkf;la mdjd.; uekje˜hs uE‚hkag
¨yqn|jd f.diska mfia nqÿkajykafiaf.a lshd wjir b,ajQy'
md;%fha ;=nQ lejqï wr.;a;= h' tl, tnia wid ìfida ìhm;aj —mq;" ia;%Syq kï
ia;%S uE‚hkaf.a f.g f.dia imqu,a fkdfhla jxpd oks;s˜ hkd§ka wjjdo
fm;a;lafia >krkajka jQ w¨;a oejQ lshd u.§ wkqNjlrk ms‚i wk.s
.sf;,a f.k md;%fhys mqrd i;=gqj rifhka hqla; jQ rdcfNdackh rkauqvul
—iajdóks" ud Wmkqmka cd;sfhys mqrd ÿkay' ti| uydfndaêi;ajfhda
udf.a YÍrfhka wdf,dal me;sf¾jhs uE‚hka ;=kah,la meol=Kq fldg
W;=ï jQ rE we;sfjïjhs wi;amqreIhd miÕ msysgqjd je| —Ôj;aj Wksï kï
yd tl;ek jdih fkdflfrïj˜hs iemfia wjq;a olsfkï fõoe˜hs lshd
lshd l< m%d¾:kd jYfhka m%Ndj;S wjir b,ajdf.k Y%Shyka .nvdjg
fndaêi;a;ajhka fkdleu;s jQ h' jeo ÿkquq.=re lvq fldka;fidá hk
fndaêi;a;ajfhda o mfia nqÿkajykafiaf.a m[apdhqO ikakoaOj f.k n;a uqvu
md;%hg lejqï fldgi ms<s.kajd yd iu. lyjkqoyil=;a mhsfhys ,d
—iajdóks" bÈka fhdÿka ishhl Wk;a f.k fldlko kï ùKdj w;ska f.k
uqka udf.a n,fhka f.kajdf.k ug kqjßka msg;aj u.g ms<smkaj uy;a jQ
mdomßpdßld lrkag iu¾: fjïj˜hs n,ù¾h we;s uydfndaêi;ajfhda tojia
m%d¾:kd lf<da h' odj,a n;g mkiafhdÿka u.f.jd f.k
lsmS f.dia mfianqÿkaf.a md;%fha ;=nQ f.dia n; wkqNj fldg miajreNd.
lejqï yer.;a fyhska uqLh úiq¿ j fhys ;=nQ mkiafhd;ak f.jd f.dia
.sfha h' fï f;u fudjqkaf.a mQ¾jl%shd ijiafõf,ys meka ikyd id.,kqjrg
jkafka h' fndaêi;ajfhda m%Ndj;Ska .sh jkay' fndaêi;a;ajhka tkqjrg jka
kshdj wid fYdalhg meñ‚hy' wjfYAI flfKys u m%Ndj;S Wkiafkys b|
kdgl ia;S%yq fkdfhla m%ldrfhka is;a fkdyS hyfkka ìug neimqj' tl,
k<jkakdyq fmd,Ud.; kqyqKqjy' kqjrg jeo úvdm;a j hkakd jQ
fndaêi;a;ajhka oel tla;rd ia;s%hla
m%Ndj;Ska ke;s rcf.h l=irÊcqrejkag ;udf.a f.g le|jdf.k f.dia b¢kd
ysiajQjdla fuka jegfykafka h' wiqka § mhfidaOjd ie;mS yqkal,ays
fuf,iska rd;%sfhys fndfyda ÿla ú| n;aud¿ imhd wkqNjlrjQ h' ti|
w¨hu ke.Sisg id., kqjrg f.dia i;=gq jQ uydfndaêi;a;ajfhda rkauqvu
m%Ndj;Sfoaù le|jdf.k tñ lshd ud yd iu. uiqodi ta ia;s%hg § f.k.sh
tkf;la rdcHh mshdKkajykafiag m[apdhqOh tu f.hs ;nd —ud f.dia
fõjdhs u,Kqjkag fõjhs mdjd§ ,Sï wdhq;= ;efkla wef;˜hs lshd ùKdj
kï kej; wer.ekau wdhdi fõoehs is;d w;g werf.k we;ay<g f.dia —fï
—uE‚hka iS,j;Sfoaùka iómhg f.dia rd;%sfhys ie;fmk f;kla fojq kï
uE‚hka jykai Ok OdkHd§ka Nß;jQ f;dmg ùKd .dhkd flfrñ˜ lshd
we;awe‚ wiawe‚ ßhn,hhs isõr`. we;af.dõjka úiska wkqokakd ,ÿj tla
fik.ska hqla; jQ mxpll+ONdKavhka f;kl jeofyj u|la ksod msìo .uka
we;s ish¨ WmfNda. mßfNda. jia;=fjka

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


22
úvd ikays÷jd f.k ùKdj ;;a iryd fkdfjhs weÿrelug ksiafida h' f;da
ish¨ kqjrjdiS i;ajfhda fï wi;ajhs fu;eka mgka Wkaf.ka is,am W.kqj'
is;d .S lshñka ùKd .dhkd lrkakdy' ;j o tf;u fu;eka mgka udf.a
tl,ays ìu jeofyd;a m%Ndj;S o ta Yíoh orejkag fl<sj<ka flf¾j˜hs
wid fï wksla flfkl=kaf.a ùKd ksfhda. fldg —fï ´yg fojd,˜hs
Yíofhla fkdfjhs taldka;fhka l=i fndaêi;ajhkag rka uiqoyila hjd fï
rÊcqrejka jykafia ud ksid fï kqjrg l=vd j<ka orejkag foj˜hs hjQy'
wd fiala u hhs o;a;dyq h' l=U,d o ta j<ka werf.k wka;#mqrf.g
uÿrÊcqrefjda o úKd Yíoh wid —b;d f.dia fl<sj<ka f.kdñ lshd
ñysß fldg .dhkd lrkafka h' fig hjqfha h' tnia wid rdcl=udßldjre
Tyq le|jd .dhkd lrkag Wjuekje˜hs t;kg /iajQ h' ta l=U,d úiska
is;=y' fndaêi;ajfhda fu;k úiSfuka j<ka fnok i| fndaêi;ajhkaf.a
m%Ndj;Ska oelal fkdyelal tfyhska wdkqNdjfhka m%Ndj;Ska Wfoid rE k.d
wia:dkhhs Wodikla fia u we;ay,ska lrk ,o j<ka u Wkag Èk' ti| m%Ndj;S
kslau iji n;a wkqNj l< f.ka u ta j<kaj, uydfndaêi;ajhkaf.a yd
fmr n;a wkqNj fldg ùKdj f.hs ;nd ;ukaf.a yd l=of.a rE oel —fï wksla
uÿrÊcqrejkaf.a u.=,a l=U,df.a f.g flfkl=ka úiska l< fohla fkdfjhs
f.dia ´yg w;jeis j tlojiska u l=i rÊcqrejka úiska u lrk,oe˜hs
ueá f.kyer —wdpdÍks j<ka flfrï lsmS —fuhska ug m%fhdack ke; leu;s
oe˜hs úpdrd" —tfiah" l<uekje˜hs lS flfkl=kag §mshj˜hs lsjq h' ti|
i| ueámsvla werf.k iflys ;nd il Wkaf.a k.= lsms nj oek fï l=i
lrlejQy' tflfKys tlúg lrljk ,o rcqcqrejka jykafia úiska l< fohlehs
ta il br uqÿkg tkf;la u lrleúK' is;jq o" l=U,d úiska l<d h" wer.kqj˜hs
uydfndaêi;a;ajfhda fkdfhla m%ldr hkd§ka lsjq h' ta m%Ndj;S f;du l=i
we;s l=vd uy;a fndfyda j<ka rE k.d rÊcqrejka t kqjr .sh nj o ta j<ka Wka
fldg fï rE m%Ndj;Ska úkd wksla úiska l< nj o Tjqkag fkdlSj' blaì;s
ljqre;a fkdols;ajhs wêIAGdk l<dyq h' l=U,d rÊcqrejkaf.ka hjk ,o uiqoyi
f.kf.dia fndaêi;ajhkag § —in|"
fuf,iska j<ka Wld úh<d m,yd rÊcqrejka jykafia f;dmg iudê jQ fial'
l=U,ay, msrEy' ti| l=U,afogqjd fu;eka mgka rdcl=udßldjrekag u
fkdfhla úis;=re w;alï olajd lrk f;ms j<ka lrj" uu ta f.kf.dia
,o j<ka f.kajd f.k f.dia rÊcqrejka foñ˜ lSfhah' ta wid fndaêi;ajfhda
oelaùh' tl, uÿrÊcqrefjda kqÿgq —m%Ndj;Ska fu;k jid;a oelal
úrE u j<ka oel i;=gq j fï lf<da fkdyelale˜hs is;d ta lyjkqoyi ´yg
ljqreoehs úpdrd l=U,d úiska —uu h" u § t;kska f.dia rÊcqrejkag uÕ=,a
iajdóks˜ lSl,ays —f;dmf.a l¾udka;h fufylrk k<lrejd <`.g f.dia
uu fkdoksï o fkdj<yd lshj˜hs ´yg w;jeisj ;,a jegla fldg tys u
;rj úpd< i| —foajhka jykai udf.a fiai;h" rdy,h" rd Tvu f.k isá
w;jeiaid úiska lrk ,oe˜hs lSh' m%Ndj;Skaf.a rEmh hkd§ úis;=re jQ
—tU, ta ;g w;jeis lug ksis tflla

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


23
w;alï oelajQ h' k<lrejd ta ;,ajeg ta u,alrejd o fndaêi;a;ajhka úiska
wd§ fndaêi;a;ajhka úiska lrk ,o m%Ndj;Ska Wfoid rE k.d lrk ,o
l¾udka; úfYaIh f.dia oelaù h' u,aiqUq, Wkag u ÿkafka h' m%Ndj;S o ta u,a
rÊcqrefjda ta l¾udka; úfYAIh oel iqUqf,ys l=irÊcqrejkaf.a yd ;ukaf.a
—fu;,ajeg wdÈh ljqreka úiska lrk yd fkdfhla rE oel l=irÊcqrejkaa l<
,oafoa oe˜hs hkd§ka fmr mßoafoka úpdrd nj oek lsmS ìug oeuQj' f;iq k.= fmr
uiqoyila § fu;,ajeg wdÈh —udf.a mßoafoka u fjfyiQ h' u,alrejd o
l=udßldjrekag foj˜hs ksfhda. l<y' uiqoyi f.kf.dia fndaêi;a;ajhkag
ta l¾udka;hka fnod fok k<lrejd o § tmj;a lSfha h' fndaêi;a;ajfhda
fndaêi;a;ajhka úiska m%Ndj;Ska Wfoid —fuhs;a ug wia:dkh˜hs t rka ´yg
lrk ,o ;,ajeg Wkag u ÿkafka h' § t;kska rÊcqrejkaf.a wrlaleñhd
ti| m%Ndj;S ta úis;=re rEmhka oel lrd f.dia ´yg w;jeis j ojila
l=irÊcqrejka úiska lrk ,o nj oek wrlaleñhd rÊcqrejkag fï jvd
leu;s flfkla wer.kqjhs ìug oeuQj" f.k hñka ;uyg msik ms‚i
ta oel b;sß l=udßldjreka fjfyik fndaêi;a;ajhkag weguqiq ovuila §,d
,o' k<lrejd rÊcqrejka úiska fok ,o .sfha h' fndaêi;a;ajfhda o ta wegh
uiqoyi f.k f.dia fndaêi;a;ajhkag msi uq¿ kqjr iqj| me;sfrk fia
ÿkafka h' ÿïlrjQ y' ti| rÊcqrefjda iqj| wid
—lsfula o" uq¿;ekaf.hs wksla ud¿jl=;a
blaì;s fndaêi;a;ajfhda —fuhs;a ug msi;aoe˜hs úpdrd wrlaleñhd úiska
wia:dkh˜hs is;d ta rka ´yg § t;kska —foajhka jykai" wksla msik ud¿jla
f.dia rÊcqrejkaf.a ud,dldrhdg ke;af;a h' t;l=ÿ j;a weguqiq uila
w;jeisj fkdfhla m%ldr we;s u,amá wm weug msik f,i w;jeiaidg È,d
f.d;d m%Ndj;Ska ms‚i fkdfhla reúka wdñhs" tys iqj| úh hq;= h˜hs lS i|
úis;=re fldg u,aiqUq,la o l<dyq h' rÊcqrefjda ta f.kajdf.k bka iq`.la
u,alrejd;a ta ish,a, yerf.k f.dia wkqNj fldg neÆh' tflfKys tys
rÊcqrejkag ÿkafka h' ri i;aishhla muK ri kyrj,
rÊcqrefjda;a úfYaI l¾udka;h oel me;sr isáfha h' rÊcqrefjda t ri
—fï f.;=fjda ljqreoe˜hs úpdrd ;DIaKdfjys ne£ ´yg uiafika
—foajhka jykai" ud úiske˜hs lSl,ays oyila § —fu;eka mgka f;dmf.a
—f;dmf.a u,a f.;Su wms fkdokqfuda o w;jeiaid ,jd ug;a udf.a orejkag;a
fï f.;=jka lshj˜hs ;rfha úpdrk n;a ud¿ msi ud orejkag Tyq úiska
,oafoa —w;jeiaid úiska f.d;k ,oe˜hs f.kfokag lshj" f;da wmg f.fkj˜hs
lSfha h' tnia wid rÊcqrefjda ksfhda. lf<a h' wrlaleñ f.dia
—tf;u w;jeiafila fkdfjhs" f;dmg fndaêi;a;ajhkag lSfha h' tnia wid
weÿrelug ksis h' Tyq flfrka u,a fndaêi;a;ajfhda —oeka udf.a ufkdar:h
f.;Sï bf.k.kqj" Tyq ,jd u fu;eka uia;lm%dma; j .sfhah˜hs i;=gqj
isg udf.a orejkag u,a f.d;d,j˜hs —fu;eka mgka m%Ndj;Ska olsñ˜ is;d
i;=gqj uiqoyila § —fï u,alï ´yg rkaoyi § fojk ojia n;aud¿ msi
orejkag foj˜hs hjQy' rÊcqrejkag § wrlaleñhd w; hjd rdc

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


24
l=udßldjrekag f.khk jiqkalo ;=uQ ta rdcHY%Sfhka ug m%fhdack
yerf.k f.dia m%Ndj;Skaf.a ud<s.djg ke;af;a h" furg u jdih lrñ˜ lSy'
kex.yq h' ti| m%Ndj;Ska jiqkalo fndaêi;a;ajhka úiska fuf,i
f.fkk fndaêi;a;ajhka oel uqka lSl,ays uQ úms,sirj ke.S fh;s" mßNj
jykafia ;uka jykafiag kqiqÿiq jQ fldg lshñka isáh § u ud flfrys
jy,a l<ukdfoh lrk fial' bÈka we,S u l:d flfr;s" bÈka uQ uu
uu ojia .Kkla neK fkdke.S Wksï l=irc hhs wjq;a ud w; w,ajd .;a;=
kï uQ ud leue;af;da jkehs is;d wka kï ljqre j<l;aoehss f.g jeo fodr
f;klg f.dia ud oel oel fuys jdih w.=¿ ,d .;a;= h'
lrk fial' tfia fkdfldg fuys
weis,a,l=;a fkdr|d hk ieáfha neK fndaêi;a;ajfhda o jiak yerf.k
fodvd kslaujñ is;d fodr wvj,fldg f.dia f;iq rdcl=udßldjreka n;a
f.kf.dia tla w;lska fodr w,ajdf.k lejQy' blaì;s m%Ndj;S —l=irÊcqrejka
w`.=¿lkqfõ je;sr isg —l=irÊcqrejka úiska imhk ,o wdydrh f.fkj˜hs
jykai" fun÷ jQ ldßhla bÈka Ôú;h l=og úOdk fldg f.kajdf.k
fia kuq;a fkdlrk fial' t;l=ÿ —fï n;a wkqNj fkdflfrñ" f;dms
jqj;a ud ksid Wodikh ijih uOHu ,;a n;a mshd fï n;a f;dms ldmshj"
rd;%sh uOHdyakh hk úNd.hla ke;sj l=irÊcqrejkajykafia fukqjrg wd nj
Èh or iemhSï mssiSï leùï fmùï ldg;a fkdy`.jj˜hs lsjq h' t;ekamgka
wdÈ ySkl%shdfjka yd ÿ¾fNdack l=o;a m%Ndj;Skaf.a n;a fldgi ;=uQ
ÿlaLfihHdfjka ojia hjñka fuys wkqNj fldg ;ukaf.a n;a m%Ndj;Skag
isg ÿla fkdú| kqU jykafiaf.a fokakS h'
l=idj;S kqjrg ke.S f.dia ud flfrys l=irÊcqrefjda t;eka mgka m%Ndj;Ska
is;sú,a,la fkdis;d kqU jykafia jeks fkdolakdyq h' ud flfrys m%Ndj;Ska
il=re mQjla fia odye,S .sh uqyqKq we;s iafkay we;s ke;s nj mÍlaId flfró
hlskakl w.fufyiqka fldg f.k is;d tla ojila rdcl=udßldjreka
rdcHh l< uekj' bÈka úrEm jQ n;a ljd j<ka lo f.k hñka
kqUjykafia flf;la l,a ó b| ÿla m%Ndj;Skaf.a fodr iómfhys wä
WK;a uu fkdleue;af;ñ" fkdr|d wek j<ka w`vjd mels, jeá yS
jyd kslauqKq uekj˜hs lsjq h' tl,ays fl¢ß.dñka T;a;dyq h' tl, m%Ndj;S
uydfndaêi;a;ajfhda m%Ndj;Skaf.ka fndaêi;a;ajhkaf.a fl¢ß.Eú,s wid
fuúpr l:d iïNdIKhla ,Èñhs i;=gqj f.hs fodr wer n,d lo lr ;ndf.k
—uqjfmd,a,kag n÷ jQ weia we;s fyaudNrK jeofyd;a;jqka oel —uqkajykafia
úN+Is; .d;%d we;s ukd jQ là m%foaY uq¿ oUÈjg w.%rdchka fial' ud ksid
we;s rkalñka úis;=re jQ jia;%fhka ? odj,a ÿla ú¢ñka isõue,s neúka
fYdaNudk jQ foay we;s m%Ndj;Sks" f;dmf.a jiqka lo nßka ueã jeà .sh fial'
rEm fi!kao¾hfhka meyer .kakd ,o bÈka wuq;af;la ùka kï ug óg jvd
is;a we;s laf,aYdkaOldrfhka jik je/oafola ke;' m%dKh weoao keoaoehs
,ÿj ÈlaúNd.fhys wiu¾: fyhska mÍlaId flfrñ˜hs is;d Nh f.k f.ka
l=idj;S kï rdcOdkshg hd fkdtñ' msg;a j fndaêi;a;ajhkaf.a Yajdih

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


25
mÍlaId lrkq ms‚i keUqre j uqyqK fm%Audkaú; jQ l:d iïNdIK ud;%hl=;a
ne¨j' ti| l=i rÊcqrefjda fl< lgla fkd,oaod jQ uu ydjNdj,S,dlgdlaI
mqrd f.k m%Ndj;Ska uqyqKg oeuQy' tl, ksÍlaIKukaoiañ;uOquOqrNdIs;d §
m%Ndj;S neK fodvd f.dia f.g jeo fodr fi!Nd.Hfhka hqla; fldau,dx. we;s
wvj¨ fldg —rÊcqrejka jykai" hfula f;dmf.a <h .,lska lrk ,oehs is;ñ'
úrEmS j rE we;a;ka m%d¾:kd flf¾ o ;j o m%Ndj;Sks" f;ms hï muK l,la
fkdleu;shka leu;s fõ o ´yg wjev fldamfhka neu ì| rEIag j n,kakS o
jkafka h˜ hkd§ka m%Ndj;Ska úiska ta;dla uÿ rÊcqrejkaf.a fï Njkfhys
fkdfhla f,i neK fodvd mßNj l<;a ÿla ú¢ñka wrlaleñ j jdih flfrñ'
fndaêi;a;ajfhda Wka flf¾ fkdl,lsÍ hï lf,lays iskd my< lr iaks.aO jQ
tïnd m%Ndj;Sks" fï f,dalfhys hï ksÍlaIKfhka i;=gq j n,kafkys o tl,
mqreIfhla f,daldiajdor;s jYfhka Ñ;a; ika;dmhka ÿrefldg rdcHY%Shg
;ud fkdleu;s jQ o ia;s%hf.ka o¾Ykh meñ‚hdla fuka fjñ' tfyhska
iam¾Yh iïNdIKh iïfNda.hhs hk fid÷r fu;eka mgka fun÷ jQ ;ouka
fuhska tla;rd ikaf;daI ldrKhla fkdlr j˜ hkd§ka hd{d lSjdyq h'
,efío tfia ,nk ,o ,dNh ukd tnia wid m%Ndj;S f;du fuf;u j÷re
jQ ,dNhlehs m%Yxid lrïy' ;ud ,dfjys ne÷Kq jdkrhlayq mßoafoka
fkdleu;sj;a ia;s%h flfrka m%S;shla ud flf¾ b;d Yla; j lshkafka h'
fkd,eîu kmqre jkafka h' tfyhska Wmfoilska fndrejla lshd fuhska
f;dmf.a o¾Yk ,dNd§ ftYaj¾h ú¢ñka kslaujó is;d —uyrc" l=i rÊcqrejka
fuys u jdih flfró˜ lSy' jykafia ug iajdñ jk fiala o fkdjk
fndaêi;a;ajhka fuf,i lS l,ays;a fialaoehs ksñ;a; úpd< f;k ta ksñ;a;
m%Ndj;S u|l=;a miq fkdnei ;o fldg u mdGlfhda kqU jykafia i;alvla fldg
lshd fudyq m,jñ is;d —u|l=;a iafkyr;s lemqj;a Wkajykafiag w. fufyiqka
jYfhka fkdleu;a;djQ;a ud flfrys jkafka ke;ehs ;rfha u lsjq h' tfyhska
ms<sn| is;ska leu;s j jikakd jQ f;ms fkdfhla ldrKfhka fkdleu;s jQ
msmdidfjka mSä; j fnd<|lñka lsysß ud ksid ÿla fkdú| kqUjykafiaf.a
W,la werf.k .,afmd;a;la leK meka rgg u m,d.sh uekje˜hs lsjq h'
yer.kakd leu;shlayq o >¾ufhka ta wid l=i rÊcqrefjda;a Tjqkag lS
mSä; j oe,la ne| iq<ka r|jkaklayq nia m%;Hq;a;rfhka u miqniajñka
yd o iudk h˜ hkd§ka ;omreI —fid÷r" ud úiskq;a ksñ;a; úpd< ;ek
nia lshd fovqj' udf.a rg ksñ;a; mdGlfhda f;dm
úkd Wkag j,a,N flfkla ke;a;dyhs
tnia wid l=irÊcqrefjda —pdgq ufkda{ ;rfha u lsjq h' tlS ksñ;a;fhkq;a ud
jQ wx.m%;Hx.d§ ia;%Sfi!Nd.Hfhka ÿgq ldrKfhkq;a ud úkd f;dmg wksla
hqla; jQ m%Ndj;Sks" wfkalfldaá yd j,a,N flfkla ke;' ta ldrKfhka
kdgl ia;%Ska yd wkka;iduka;pl% f;dmf.a ;o uka yer mshj˜hs lSy'
fu!,sud,,d,s; mdo mSG we;s rdcHY%S o
yer fmr f;dm flfrys ne÷Kq is;ska m%Ndj;S l=irÊcqrejkaf.a nia wid ljr
fkdrgg meñK ÿla ú¢ñka f;dm yd iu. f,ilskq;a uqka ,Êcdjg muqKqjd.;
fkdyelafla h' fhajd fkdfhajd

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


26
ug kï lï lsïo is;d fodr w.=¿ l=ÿ;a fndaêi;a;ajhkaf.a nia wid
,d.;a;= h" tl, fndaêi;ajfhda j<kalo —foajhka jykai" kqU jykafia ielhla
lr ;ndf.k m,d .shdyq h' fkdis;=j uekj" lSmojilska Wka kqU
t;eka mgka oel=uq;a ke;sj wrlaleñlï jykafia jYhg muqKqjd udf.a idud¾:Hh
lrñka oUq uqiq iS,a n;a lñka n;a ksjk olajd ,ñ˜hs fndaêi;a;ajhkag lshd ;ud
Trej msg ihkh flfrñka or m<ñka .sh ld¾hh iuDoaO fldg f.k m%Ndj;Ska
meka f.fkñka j<ka fidaoñka WoEik lrd f.dia Wkaf.a f.h li< wÈkakshl
le| wjq¿ odj, n;a ud¿ wjq¿ msif.k fuka hg;a msßfihska .id ,kag ksis
f.dia ljñka fmdjñka uOqrdkakmdk leglaa úprl=;a f.hs fkd;snd jyka
ihk jia;%dNrKdÈhla ke;=j mgka ish,a,u fodr .djd,d f.h yeuo
ldu;DIaKdkq rd.fhka ne¢ fndfyda ÿla li< oud fodrg msg,d t<sm;a mäh Wia
ú¢ñka tla ojila uq¿;ekaf.h ñÿf,ka mqgqjla ,d Bg ñá j m%Ndj;Skag wiakla
hkakdjq l=o oel" le|jd m%Ndj;S flfrys mkjd —Èh‚fhks" fufia wj uekj'
Nhska fkdweiQlkaj hqyqj hk i| jyd bi n,ïy˜hs m%Ndj;S ñá mqgqfjl b÷jd
f.dia idñÿj fuka ;o j .shyq h' f.k f;dfuda Wia mqgqfjl ;udf.a oK
fuf;la ojia uq¿,af,ys f;dm yeu folska Wkaf.a bi jy, fldg f.k uola
iómfhys jei iqj ÿla úpdÍï úprl=;a biksh .d —wfka" uqkaf.a bi Wl=fKda
fkd,ÿïy' fiiq ,dNfhla le<u fõo" fndfyda j .sfhdahhs lshñka ;udf.a
t;l=ÿ jqj;a m%Ndj;Skaf.a ;o uka wrjd biska Wl=Kka yerf.k m%Ndj;Skaf.a
olajd ,sh tõoe˜hs úpd<d' ta wid l=È;a w;af,ys ,d —f;dmf.a bi Wl=Kkaf.a
—hym;e˜hs lsj' tl, fndaêi;a;ajfhda úpr n,j˜hs hkd§ka fkdfhla l:d
i;=gq j —bÈka we;afid`vla fuka fldg fndaêi;ajhkaf.a .=K lshñka
l%fudakak;j ug is¨gq jQ W!re hq.,la —fï m%Ndj;S f;dfuda l=irÊcqrejkaf.a
we;s m%Ndj;S f;du f;dmf.a iujdfhka kqjr jik iufhys t l=irÊcqrejka
fm%AuoDIaáfhka neÆ kï fõjhs ud yd jykafia f.ka wkakmdk jia;%dNrK
ikaf;daIfhka hqla;j m%sh l:djla .kaOud,d ;dïnq,d§ lsis i;aldrhl=;a
l<d kï fõjhs fkdfhla iafkayfhka uqka fkd,oehs is;ñ' ldrKd lsu h;a
ukaoiañ;shla mj;ajd ud fijdmq kï ia;S%yq kï tlojil=;a welfhys je;sr
fõjhs ;j o ud oel i;=gqj udyd T;a iajdñmq;%hdf.a is;a fkdl,lsrej;s'
iskdfhka hqla;j neÆ kï fõjhs bÈka fï l=irÊcqrejka jkdys wrlaleñ j
lreKd¾lrYaóka m%úlis; irisrey f;dm ksid rdcHY%Sh yer wjq;a ne,fufy
fidaor iquqÿ fldu,md‚m,a,jfhka fldg ÿla ú¢ñka isáh§;a iqjÿla
udf.a YÍrh iam¾Y l<d kï iem fia úpdÍul=;a fkdlrj bÈka Wkajykafia
udf.a l=idj;S kqjrg f.dia jka ojia u flfrys iafkayh ke;;a uq¿ oUÈjg
fu ;sf.a l=o yer hk mßoafoka ydr w.%rdcka jq fï l=i rÊcqrejka jykafia
flahqr lkl lgl kQmqr rikd ;e,suqÿ ud ksid u ÿla .kakd fialehs oek
wdÈ i¾jdNrKfhka ;S iryd,ñ' f;ms Wka jykafiag lsis i;aldrhla lrkag
m%Ndj;Skag ldrK lshd udf.a jYhg Wjuekj˜hs lsj' tnia wid m%Ndj;S lsms
muqKqjd,j˜hs lSy' i| l=o;a ke.Sisg m%Ndj;Ska lráh w,ajd
we;=¿f.g oud f;dfuda msg;aj fodr

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


27
jid fodr wÈkd ,kqj weo w,ajdf.k we;s .=K i,ld f;dmf.a rE we;af;ñ
isáhd h' ti| m%Ndj;S Wka w,ajd .; hk ;ouka yer Wkajykafia
fkdyS fodruq, jeoisg wEg fodvñka flfrys isksoi m;=rejd,˜hs hkd§ka
fun÷ jQ fkdlsjukd nia lshkakdla jQ fndaêi;a;ajhkaf.a fkdfhla .=K lshd
fkdlghq;= okakd fufl,s ishqï uqjy;a wjjdo l<d h'
we;s Yia;%fhka ðõydÉfþokh ,nkakg blaì;s tnia wid m%Ndj;S f;dfuda
ksis tllZhs hkdÈ lsmqKdh' —blaì;s fldamfhka È,syS —l=o f;da ;sf.a muK
l=o;a <x j ,kqj w,ajd f.k isg mskau| fkdoek .¾ckd lrkafkys h' w;g
fkdlSlre f;ke;a;sh" ;sf.a rej ldg meñ‚hd ù kï iajdñorejka we;s
l=ula flf¾ o wms f;dmf.a rEmfhka kshdj w÷kajd,ñ˜ hkd§ka lshd l=o Nh
ld î /flk fofhla weoao˜ hkd§ka .ekajqj" ti| l=ÿ;a —tïn, ;S rlakd ksid
fodvd fndaêi;a;ajhkaf.a .=K j¾Kkd fuf;la ojia uq¿,af,a l=irÊcqrejka
flfrñka —f;, m%Ndj;sh" wdfrdy fukqjrg wd kshdj f;dmf.a mshdKka
mßKdyfhka hqla; jQ isoaOdx.kd m%;sNd. jQ jykafiag fkdlSñ' jkakdg" wo ojia
úYsIgA jQ rE we;af;ñhs ;sf.a rEm fi!kao¾h rÊcqrejka jykafiag lshd ;sg ksy~
yd ta rdcdêrdc jQ l=i rdfcda;a;uhka yd lshjkafkï fõoe˜hs uy;a fldg lshd
iudk fldg fkdis;j' l=i rÊcqrejka Wka Nh .ekajqj' m%Ndj;S ti| Nhska
jykafia wmßñ; n,jdyk o uydkqNdj fjjq,d —uE‚fhks tfia fkdlshj
o uqla;dud‚lHixLis,dm%jd,lkl uekje˜hs lshd l=o wiajeiqj'
rc;dÈ uyd Ok we;s fial' ;suo .,s;
yia;srdchl= mßoafoka lsisjlayq úiska uyfndaêi;a;ajfhda o m%Ndj;Sf.a oel=uq;a
je<lsh fkdyels ldhn, we;s fial' fkd,en ÿífNdack ÿlaLfihHd§ka
wkakmdkjia;%dNrK .%dulafIa;%d § i;auila uq¿,af,ys ÿlaú|;a —uEf.a
ish¨ WmfNda. mßfNda. jia;=fjka oel=ï úprl=;a fkd,nñ' b;d ;omreI
iuDoaO jQ ldYsfldai,d § jQ fndfyda .;a ye`.s jQ uEf.ka ug m%fhdack lsï o
rdcHhg wêm;s fial' il,cïnqoaùmfhys udf.a rgg f.dia ujqmsh fofok oel
wkka; rdcOdksj, ta ta rcorejkag jdih lrñ˜hs is;+y'
w.%rdcka fial' Y;%eck kue;s u;a; ti| ukqIHf,dalh neÆ Yl%foafõkaøfhda
yia;Ska uOHhg jka isxyrdcfhl= l=i rÊcqrejka i;auila uq¿,af,ys
mßoafoka wNS; isxykdo we;s fial' ÿlaú|;a m%Ndj;Ska oelalfkdyS Wlg,S
l=rúflú,a,kag n÷ jQ ,Sf,dfm; kshdj oel wE ,efnkag lsis ldrKhla
.S;iajr we;s fial' .ïNSfrdaodr flfrñ is;d uÿ rÊcqrejkaf.ka
uOqrY%jŒh luŒh m%;HkSh uOqriajr .sh ¥;hka n÷ fldg —m%Ndj;S f;du
we;s fial' iajhïN+{dkfhka m%;sfõO l=irÊcqrejka yerf.dia mshd m,d
lrk ,o wlaIr,sÅ;.‚;.dkaO¾jd§ wjqh" jyd wjq;a Wka l|jdf.k hjhs
wIagdoY úoHdia:dkd§ wfkal Y; i;arÊcqreflfkl=kag fjk fjk u
m%fNao Nskak Ys,amhka we;s fial' m;a wiqka we;sj ¥;hka hjQy' Tjqka oel
WNh l=, mßY=oaO wkkHidOdrK rÊcqrefjda i;=gq j fjk fjk u ish
iqN.=Ku‚.KdlS¾K blaIjdl=jxY fik. msßjrd id., kqjrg wjq;a jg,d
iïN+; jQ l=i rÊcqrejka jykafiaf.a f.k Wkqka oel —f;dms l=ula ksid wjqo

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


28
f;dms l=ula ksid wjqoe˜hs Tjqfkdjqka ks¾u, jQ lsis le,,la ke;s fmïnr
úpdrd m%Ndj;ska ksid uÿ rÊcqrejka jQ o< lvñgq we;s levm;ska n, n,d
úiska le|jd hjQ fyhska wdïy˜hs hkq iryk ,o udf.a fï uqL ìïnh fï
wid" —fïf;u ;udf.a tl ÿj wm i;a rÊcqrejka úiska ouk ,ÿj j,e
i;afokdg u foa," uqf.a fkdlghq;a;la ;sfnkafka fõ o ;j o uE‚hka jykai"
n,j" wm fjfyiqfha hhs oKavd>d; nur je,i,d fuka wlanUqre isks÷
úIf>dar i¾mhka mßoafoka lsmS fjk fudf<dla Èla jQ i÷ka idkaø cndÿ wd§ jQ
fjk u wmg m%Ndj;Ska fyda foj" hqoaO iqj| .kajk ,o fï udf.a flia jeáh
fyda lrj˜hs m;a wiqka hjQy' wuqfidfydfkys ouk ,ÿj Wl=iafida
ta wid uÿrÊcqrefjda n,j;a Nhm;a j .scq,sys‚ wdÈ mlaISyq kshmiqfrka
wud;Hhka le|jd l=ula lrfuda oehs nodf.k wdl=, jHdl=, fldg wE; uE;
úpd<y' tl, wud;Hfhda —foajhka wÈkafkda fõo ;j o uE‚hka jykai"
jykai" fï rcorefjda i;afok m%Ndj;Ska mn¨o¨ fuka r;a jQ ksh we;s idjqka
ksid u wjq h' bÈka kqÿkfyd;a mjqre nv f,dï fia uDÿ fldu, ;=kqf,dñka
mokï jdi,a ì|f.k kqjrg jeof.k .ejiS.;a r;a i÷ka iqj| .,a jk,o
Ôú;laIhg muqKqjd rdcHh yer. ufkda{ jQ udf.a yia; hq.,h furcqka
kqïyhs lshd fiakdj ikakoaO fldg úiska lmdouk ,ÿj fldlakdjqka úiska
f.k hqoaOdNsuqL j isákdy' jÈkdg taldka;fhka veyef.k hkq ,nkafkda
m<uq fldg m%Ndj;Ska hjïy˜hs lSjdyqhs' fõ o ;j o uE‚hka jykai udf.a fï
iaj¾K;d,M,hg n÷ jQ Wmud we;s
tnia wid rÊcqrefjda —tlaflfkl=kag uqL moaufhys f,d,aj Wvn,d Wka
m%Ndj;S mjd Èkqfuda kï f;iafida hqoaO iaj¾K pl%jdl hq.,h fuka kqyqKqjd
lrkakdy' tfyhska tlaflfkl=kag jQ jgug jQ i÷ka fldl=u`.rd uq;=yßka
§ ikays|úh fkdyelal' uq¿ oUÈj fydnkd jQ fï udf.a ;khq.,h lmd
w.%rdckaj isá l=i rÊcqrejka yermshd j, ouk ,o l,ays uE‚hkaf.a ;kfha
wd .ukg úmdl olajñ' uE i;a lvla t¨K nd, orejka mßoafoka lekys,a¨
fldg lmd rc orejka i;a fokdg tf,kakdyq fõ o
§ mshd .e,fjïj˜hs lsjQ h' tf,i
rÊcqrejka ls nia rdcdx.Kh uq¿,af,ys ;j o uE‚hka jykai" fuudf.a
m%ldY j .sfha h' tmj;a weiQ mßjdr rkafmdarejla fuka m<,a jQ ;,dyUd
ia;s%yq f.dia m%Ndj;Skag lSy' tnia wid fj,d ufkda{ fldg leg lrk ,o
m%Ndj;S urK Nhska fmr<S y~ñka rkariqoe,ska hqla; jQ fujq,aoñka
Wkiafkka ke.S cdïfndako iaj¾Khg iY%Sl jQ làm%foaYh fï rcqka úiska lmd
n÷ jQ rkajka meye we;s rkalñka úis;=re j, ouk ,ÿj fldlakyjq veyef.k
jia;%OdÍj kÕ=ka yd mßjdr ia;%Ska úiska leu;s f;klg f.k f.dia lkafka
msßjrk ,ÿj uE‚hkaf.a f.g f.dia fõ o
kuialdr fldg w~w~d isg —uE‚hka ;j o uE‚hka jykai" n,af,da h"
jykai" udf.a i÷ka ;=jr,d lia;=re fldlakyjq h" lekys,a¨ h hkd§ jQ o<
lmqre wdÈ iqj|iqkafkka W,d Tmak.k we;s i;a;aj flfkla we;akï ta ish¨
,o m%shlre jQ ukd weia iÕ,la we;s i;a;ajfhda m%Ndj;Skaf.a YÍrudxih

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


29
kue;s ridhkh wkqNj fldg fmr fmrd i;alvla fldg lmd fï
taldka;fhka wcrdur fj;S is;ñ' rcorejkag fok ,ÿj humqrhg hkakS
;jo uE‚hka jykai" fï tlajQ rc fõ o
orefjda iafkayfhka bÈka udf.a YÍr ;j o fï f,dalfhys hï i;ajfhla
udxYh ,shdf.k .shdyq kuq;a Tjqkag jefvys yeisfrk ysf;aISkaf.a lSu
hd{dj lshd;a weg yerf.k foux fkdlrkafka o tf;u fun÷ jQ
w;=frlays oudmqj uekj' ÿlalïlgq¿ ,ÿj fkdfhla wkh
;j o uE‚hka jykai" ta fidfydka ìu jHikhg o meñfKkafka h' ;j o
u,aj;= lrjd tys W÷ ls‚ysß .ia u we;s rkalñka Wÿ, ud‚lH fïL,dodufhka
lrj' ysu ld,hdf.a fl<jr ueÈka ui úrdcudk jQ m%Ndj;Sks" bÈka ;udf.a
msmS jekS.sh u,a f.kajdf.k rkaiquqÕla is;a miafia fkdf.dia" WNhl=,
mqrd Trmsg ;nd f.k udf.a Èh‚hka mßY=oaO wiïNskak iQ¾hjxYm%iQ;
m%Ndj;Skaf.a Púj¾Kh fun÷hhs n, fY!rù¾húl%uiukaú; l=irÊcqrejka
n,d ud isysl< uekje˜hs hkd§ka yd tla j f;dm yd iudk rEmY%Ska
n,mdñka uE‚hkaf.a iómfha u ys| we;s oel=ïlghq;= jQ l=udr flfkl=ka
we~Q h' ,o fyd;a wm weu we;=¿ jQ fndfyda
{d;sj¾.hd úiska i;aldr iïNdjkd
ti| uÿrÊcqrejkaf.a ksfhda.fhka lrk ,ÿj ish¨ ÿla ÿrefldg fndfyda
jOlhd ;udf.a fmdrj;a fld<Uqj;a ojila iem fia jdihlrkakS fõ o
werf.k rcf.g wdfha h' ta jOlhd
wd nj rdcdx.Kfhys m%ldY úh' ta wid ;j o udf.a fid÷re jQ Èh‚fhks" hï
m%Ndj;Sf.a uE‚fhda rÊcqrejka lrd l=ircyqf.a u‚lKl rc;d § jQ úÑ;%
w`vw~d f.dia fmdrj yd fld<Uqj oel jQ l¾udka;fhka hqla; rdcNjkfhys
—foajhka jykai" ukdj yeiqKq isyska i¾jdNrKfhka ieryqKd jQ
is`.=j,Õ we;s udf.a Èh‚hka fï ÈjHdx.kd m%;sNd. mqrdx.kdjka úiska
fmdrfjka lmd fnod fï i;arÊcqrejkag jhk ,o mxpdx.sl ;+¾hkdo wkjr;fhka
fojk fialaoehs úpdf<da h' mj;S o ukd jQ ,laIKdkaú; ux.,
yia;Ska m%Odk fldg we;s ffl,dil+g
blaì;s rÊcqrefjda ìijqka .súiajñka m%;sNd. wfkalY;u;a;yia;Syq kdo
—foaùks" m%Ndj;Ska lmd fkd§ wksla flfroao'
l=ula lrjq o" f;dmf.a Èh‚fhda ish¨
oUÈjg w.% rÊcqrejka úrEmhhs yermshd ;j o m%Ndj;Sks" rdcdx.Kfhys Wodik
.sh uy tu msh fkdueflkf;la urK iji ukd jQ ,laIK we;s ux.,
k<, ;sndf.k wjqh' oeka ;udf.a wYajrdchd m%Odk jQ laISr id.rfhys
rE ksid lrk ,o B¾IHdfjys úmdl ;rx. mrïmrdfjka úrdcudk jQ
,nkakS fõoe˜hs lSy' fkdfhla oyia.Kka wYajfhda l=,au;ska
fyaIdrj mj;ajkakdyq o"
tnia wid ìfida Èh‚hka <`.g f.dia
w`vñka j,mñka —Èh‚fhks f;dmg ;j o hï l=idj;S rdcOdksfhlays ta
wukdmhla is;skq;a fkdis;kakd jQ ta ia:dkfhys i¾jdNrK úN+Is; isoaO
udf.a nia fkd.súi f;dm oeka f,a úoHdOrhka jeks k¿ kdgl iuQyfhda
fkdfhla m%fNao we;s ;+¾hNdKavhka

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


30
f.k yeufõf,ys u iqÅ;uqÈ; j fiajh kkafodv jQ o" w{dkfhka uQV jQ m%,dm
flfroao" fodvjQ o" fnd,|lñka lsjukd foh
;j o m%Ndj;Sks l=irÊcqrejkaf.a hï ;nd wkslla lshjQ o f;dm fï
.DfydaoHdk úoHq,a,;d iY%Sl j úrdcudk lshkafka lsï o ta l=i rÊcqrefjda bÈka
jQ iaj¾KuhQr rdchka úiska ñys`.= fnr fï kqjrg wjq kï wmg fkdoefkkag
y`äka u;a j mj;ajk ,o flldkdofhda ldrKd lsï o bÈka t;a kï wmg lshd
o fldia,sys‚hka úiska mj;ajk ,o tjd ;ukaf.a fiakdjdykhka msßjrd
wkqrd.fhka Nß; fõ o" tn÷ jQ Y%S fka;a o" uEf.a l=uk kka foãfula o˜
fi!Nd.Hh yd ftYaj¾h úfYAI we;s hkd§ka fovQ h'
ta l=idj;S rdcOdksfhys biqre yer Bg ti| m%Ndj;S uE‚hka jykafia
jvd ljr iemfhla fldhs we;s fyhska l=ula lSj;a woyd fkd.kakd fial'
óg wjqo˜ hkd§ka m%Ndj;Skag wjjdo m%;HlaIfhka olajd,d lshó is;d
jYfhka l=idj;sfhys úN+;sh j¾Kkd uE‚hkaf.aw; w,ajdf.k u;=ud,a;,hg
fldg bÈka ta l=irÊcqrefjda wo fu;k ke.S f.dia iSueÿre ljq¿j yer msg;
ù kï fï i;arcorejka urd ¨yqn|jd n,d j<ka fidaOñka isá fndaêi;a;ajhka
udf.a Èh‚hkag meñ‚ fï ÿla ÿrefldg Èidjg w; È.=fldg —uE‚hka
le|jdf.k hkafkda fõo" lmqgq / jykai" f;f, l=udßldjrekaf.a
ila legla .id m,jd ,kakdla fuka wka;#mqr wdikakfhys uq¿;ekaf.hs
;ukaf.a jpk ud;%hlska u il, Y;%e ñÿf,ys ;rfha leimg .kajd wrlaleñ
u¾okh lrkakd jQ bÈka is;=jfyd;a fõYfhka keUqre j isg j<ka fidaOk
tlaishla rdcOdkSkq;a yer.kag ksis jQ fiala l=i rÊcqrejka jykafia˜ hhs oeka
iu¾: we;s úYsIag jQ m%{dkqNdj we;s jQ h'
ta l=i rÊcqrefjda wo fukqjr jQ kï tl, fndaêi;a;ajfhda m%Ndj;Ska ksid
wm yeug meñ‚ fï ÿlska .,jd i;arÊcqre flfkla fu kqjr jg,d
.kakdyqhhs hkd§ka l=irÊcqrejkaf.a .;a;dyhs hkq wid wo ojia udf.a
fndfyda .=K l:kh l<dyq h' ufkdar:h uqÿka meñfKkafka hhs
tl,ays m%Ndj;S f;dfuda —l=i udf.a fï .ug wd kshdj wo ojia
rÊcqrejkaf.a .=K lshkakd jQ udf.a m%Ndj;S foujqmshkag lshkakS h" ta
uE‚hka jykafiaf.a uqL fkdiEfykafka wid ud f.kajd f.k Wka ug mdjd
h' tfyhska Wka jykafia wrlaleñ fo;s" tl, ud .;a ÿla id¾:ljkafka
fldg fï .u jik nj uE‚hka hhs j<ka fidaOd ;ekam;a fldg ;nñ
jykafiag lshñ˜hs is;d —uE‚hka jykai" is;d meka f.kjq;a j<ka fidaOkag
wkkH idOdrK.=K.KdNrKúN+Is; mgka.;ay" ti| j<ka fidaOñka isá
f.!rù¾hn,mrdl%um%;dmm%{d.=K we;s rÊcqrejka oel Èh‚hkag WrK j
fï i;=rka kid wm yeu rlskag ksis jQ —fl,a," f;da pKavd, tlla o" wjfYaI
l=irÊcqrejka jykafia wmg wd<dßlj ySk cd;sfhys tlla o fkdfyd;a fun÷
fu;k u jdih lrk fial' Wka rdc jxYh kikag Wmka tlla o uÿ
jykafia le|jïoe˜hs úpd<d h' rc l=,fhys Wmka f;da il, rdc
blaì;s —m%Ndj;Sks" urKNhska mSä; j fu!,sud‚lHldka;Ska nn<k ,o

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


31
mdomSG we;s f;dmf.a j,a,N jQ l=i rcyq lsls‚oe,ska fYdaNudk jQ úisoyila
,jd odil%shd lrõoe˜hs mßNj ìKqh" muK r: ksrka;rfhka ie§ isà o"
blaì;s m%Ndj;S f;du udf.a uE‚hka ;johïrdfcda;;a uhlayf
q .a
jykafia ud ksid fï l=irÊcqrejka OrŒ;,dj;S¾K ffklj¾K we;s
jykafia wjq;a fukqjr jik nj wN%l+g iyi%fhka fYdaNudk jQ
fkdokakd fiala jkehs is;d" —uE‚hka >k.¾ckdlr jDIN .¾ckd we;s
jykai" uu pKavd, ia;s%hl;a fkdfjñ" ksidk ;ïueg tleiafnr wdÈka iryk
f;iq ySk cd;s tll;a fkdfjñ" kqU ,o msgq we;s úisoyila muK j%IN
jykafiaf.a rdcjxYh kik tll;a rdcfhda u;a; yia;Ska fuka ;ma,d l=r
fkdfjñ" fï blaIjdl= rdc jxYhg wek isá;a o"
k.k ,o fla;=jla jeks rÊcqrejka
jykafia hhs oksñ' bÈka kqU jykafia ;j o rla; kS, iafõ; lDIAKd § jQ
odi flfkl=hehs fkdis;ñ˜ lshd wfkal j¾fKdÊj,s; wkjr;fhka
fndaêi;ajhkaf.a ftYaj¾h j¾Kkd jEfykakd jQ laISr Odrd iyi%fhka
lrkakd jQ m%Ndj;S f;dfuda —uE‚hka ikays÷jk ,o .%SIau ika;dmhka we;s
jykai" fï l=i rÊcqrejka jykafia ila; jQ ;=x. ;rx. Nx.dldr we;s
;%súOfõomdrm%dma; iodpdr ksr; jQ úis oyila muK fokqka i;;fhka
úisoyila muK n%dyauKhka ud<s.dfhys rc; iaj¾Kuh Ndck mqrd laISr
uOqrdkakmdKfhka ika;¾mKh lrjk fodayKh flfroao˜ hkd§ka m%Ndj;S
fiala o" l=i rÊcqrejkaf.a hfYda úN+;sh
m%Yxid fldg —fun÷ jQ ftYaj¾h
;j o rkai;a rkafmdfrdaÿ rka we;s rdcdêrdchd kqU jykafia u
ikakdyfhka iok ,o lkl.sß oiafldg is;k muK úkd uu tf,i
isLr iqkaor jQ ;%suo.,s; jQ úisoyila fkdis;ó˜ hkd§ka fndaêi;a;ajhkaf.a
muK yia;Syq i;;fhka ieryS isáoao .=K l:kh l<dyq h'
hï rÊcqrejka jykafiaf.a m%pKav
udre;fhka fufyhk ,o Yr;a ld,fhys tl, ìijq —f;dfuda u wiïNS;j
fï>l+g kslr iqkaor jQ ufkda{ lshkakS h˜hs taldka;fhka woydf.k
,laIKdkaú; rdcjdyk fhda.H jQ uÿ rÊcqrejka lrd f.dia tmj;a lsjq h'
fkdfhla wYajd,xldrfhka iryk ,o tnia wid rcacqrefjda hqyq j m%Ndj;Ska
úisoyila muK wYajfhda yeufõf,ys u lrd f.dia —Èh‚hks l=i rÊcqrejka
ikakoaO j isáoao" fukqjrg wdfha ienEoe˜hs úpd<y'
ti| m%Ndj;Ska —tfia h" mshdKka
;j o hï rÊcqrejkaf.a iqrf,daldj;S¾K jykai Wka jykafia fukqjrg wjq;a
iqkaor úudkhla fuka fYdaNudk jQ rdc l=udßldjrekag wrlaleñlï
k.k ,o Oj,d; m;%fhka úrdcudk lrkafka oeka i;a ufilehs lsjq h" ta
jQ iryk ,o isxydikfhka iY%Sl jQ wid uÿ rÊcqrefjda Wkaf.a nia woyd
iqriqkaoÍka iudk mqriqkaoÍka úiska fkdf.k l=o le|jd úpdrd kshu
i,k ,o pdrepdurkslrdlS¾K jQ ish¨ fldg oek —tU, fl,a," fjiaj<d uqvq
r:d,xldrfhka úÑ;% fldg iryk fjiska meñK úIf>dar i¾mrdchl=
,o t,ajk,o uf,da,Uq u,aoï rkañ‚ mßoafoka il, N=jk fYaLr jQ úYsIag

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


32
ldhn, [dKn, we;s ta l=i rÊcqrejka udf.a mdmsg ufvys u jeo fydjñ˜hs
fjiaj,d f;dm ksid óg wjq;a i;a is;d j<kaj, ;snQ meka ìu kud
uila uq¿,af,ys ÿla .ksñka isáh § l,úgla muK ;eka md.d fndrfldg
wmg fkdlshd l< oE taldka;fhka fndruvfhys isáhdyq h' tl, m%Ndj;S
je/oafoa h˜ hkd§ka Èh‚hkag fodvd f.dia fndaêi;a;ajhkaf.a m;af,ys bi
fõ.fhka blauka j fndaêi;a;ajhka ;nd uy mjkska uq,ska Wmqgd t,k
lrd f.dia iqjÿla úpdrd noaOd[ac,S j ,o iaj¾K ;d,ialkaOhla mßoafoka
isg —uyrÊcqrejka jykai" i;a uila ufvys je;sr" ;udf.a iqrla;m,a,jdNs
uq¿,af,ys ÿla .ksñka isáh § kqU rdu jQ uDÿfldau, md‚ hq.,fhka
jykafia fjiaj<d wjq;a fu.u isá fndaêi;a;ajhkaf.a lreKdreK lsrK
nj fkdokqïy' ta wm fkdoek l< iïm¾lfhka m%úlis; jQ ikaOHdrd.
wmrdOhla laIud lr jod< uekje˜hs ks¾úfYaI m%Nd iqr mdomoauhq.,h
hd{d l<y' w,ajd f.k urK Nhska mSä; j uy
tnia wid uyd fndaêi;a;ajfhda —bÈka y`äka y`vy`vd —foajhka jykai"
uu ;ofldg lSï kï fudyqf.a <h me<S udf.ka fjkaj kqU jykafia úiska
hkafka h' tfyhsska wiajid lshñ˜ is;d rdcH Y%SúN+;sh yer wmuK ÿlaLfhka
j<ka wiafiys isg —foajhka jykai" hï muK l,la blaujk ,o o tmuK
fun÷ jQ uu iïm%dma; jQ rdcHY%Sh yer ld,hla uq¿,af,ys ud úiskq;a ÿ¾fNdack
m%Ndj;Ska flfrys noaOdNs,dIfhka ÿlaLfihHd§ka yd iakdkmdk rys;
fjiaj<d wjq;a wrlaleñlï flfrñka ùfuka kqUjykafia fia u ÿlska u ojia
ÿla jq‚ï o ud l< ta wl¾;jHh u hjk ,oafoa h' tfyhska ug fkdlsmS
wêrdcHhka j isá ud n÷kag kqiqÿiq laIud fldg jod< uekj'
fyhska udf.a u jerÈ úkd kqU ;j o uy rÊcqrejka jykai" udf.a i;H
jykafiaf.a je/oaola ke;af;a h" tfyhska jpkhla weiqj uekj' uu fu;eka
fï ud l< fohg kqU jykafia u laIud mgka Èúysñfhka lhska jpiska ukiska
fldg jod< uekje˜hs lSy' wukdmhla fkdis;ñ" fkdlrñ bÈka ud
ti| uÿrÊcqrefjda uyd fndaêi;a;ajhka fufia hd{d fjñka isáh § ug laIud
úiska m%sh jpkfhka lshk ,o ms<si|r fkdfldg udf.a nia fkdms<s.;a fiala
l:d we;sj ikaf;daIm%dma; j m%didohg ù kï oeka umshdKka jykafia fui;a
f.dia m%Ndj;Ska le|jd —kqjK ke;s rcorejkag ud i;a lvla fldg lmd
;eke;a;sh" uydn, mrdl%u we;s l=i fok fial' tfyhska ug laIud fldg
rÊcqrejka lrd f.dia laIud lrjd /lal uekjehs hd{d l<dh'
.kqj˜hs lSy' tl, l=i rÊcqrefjda m%Ndj;Skaf.a nia
ti| m%Ndj;S msh rÊcqrejkaf.a nia wid —bÈka in|" f;ms u fõo okakd
wid kÕ=ka yd mßjdr ia;S%ka úiska ta ug wehsoehs lSï kï uqkaf.a <h
msßjrd fndaêi;a;ajhka isá f;kg me,S hkafka h" tfyhska uqka wiajid
.shd h' l=irÊcqrefjda o fufy lshñhs is;d —m%Ndj;Sks" f;dm fï f,i
lrñka isg m%Ndj;Ska ;uka lrd tk hd{d fjñka isáh § l=ula ksid f;dm
kshdj oek" —oeka uu uEf.a uka ì| lSjd fkd flfrï o f;dm flfrys

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


33
udf.a u|l=;a fldamhla lkiai,af,la oe<s /jq¨ wkaoï ;sîï we;sj bia fidaOd
ke;af;a h" ;j o f;dms lsisúgl;a kyd ish¨ rdcdNrKfhka ieryS weu;s
fkdnj" ;j o l,K .=Khka we;s u~q¨ wd§ oY fï ;eka msßjrd ud<s.djg
rdcmq;%sh" i;H jpkhla we;s lshñ' fhñka w;a fmd<ika foñka ish¨
uu;a fu;eka mgka lhska jpkska wka;#mqr i;ajhka n, n,d i;=gqjk
ukiska wm%shhla fkdflfrñ' fï tl mßoafoka wNS; kdo meje;ajQy'
uÿ rc l=,h ;nd fun÷ fkdfhla tl, uÿrÊcqrefjda ukdj yslaujk
ish .Kka rdc l=,hka u¾okh fldg ,o rkaie;a rka fmdfrdÿ rkaikakdy
ud leu;s mßoafoka f;dm werf.k l¾K pdurd§ ish¨ yia;Hd,xldrfhka
hkag iu¾: jqj;a uu f;dm ksid iryk ,oaod jQ k.k ,o Oj,d;m;% we;s
udf.a tn÷ rdcH Y%Sh yer ySk l%shd u.=,e;a iryd fndaêi;ajhka kef.k
flfrñka fuf;la ojia uq¿,af,ys ÿla ms‚i hejQy' tl, l=i rÊcqrefjda ta
úkafoñ' tn÷ jQ ud fmkS isáh§ f;dmg we;= msg mekke.S m%Ndj;Ska mYaÑu
lsishï Nhl=;a ke;af;a h˜hs hkd§ka wdikfha ys÷jdf.k p;=rx.s‚ fiakdj
m%Ndj;Ska wiajid ish¨ rcmsßjßka úiska msßjrk ,ÿj kqjr kef.kysr
msßjrk ,ÿj laI;%shudk Wmojdf.k jdi,ska msg;a j lekys,a /ila uOHhg
—ud Ôj;a j isáh § udf.a Nd¾hdj jka flaYr isxyrdchl= mßoafoka
wksfll= werf.k fh;e˜hs flaYr hqoaON+ñhg jeo —uï l=i rch" m%dKd¾:
isxyrdchl= fuka me,fUñka —fï ish¨ flfkla näka ;,dfh;aj˜hs lshd
id., kqjr jdiSyq ud fu;kg wd nj wiksiïmd; ks¾f>daI f>dar fldg
oks;aj˜hs wE; uE; mksñka wNS;kdo ;=kah,la isxykdo iajrfhka wNS; kdo
mj;ajñka w;afmd,ika foñka meje;a;+y'
—oeka oeka ta fld,a,ka Ôj.%yfhka
w,ajdf.k tñ'˜ ish¨ wka;#mqr jdiSka ti| l=ikf¾kaøisxyhdf.a ta isxykdoh
wiajid —;j o u‚lkl rc;d§ wid Nhg m;aj bia Æ Æ w;
úÑ;% Ñ;% l¾udka;fhka úrdcudk m,d f.dia m¾j; >kjk .ykdÈhg
jQ r: hdkdfjlays yslauqKd jQ lSlre jka uD.iQlrd§ka mßoafoka Y;%e
ish¨ wYajd,xldrfhka iryk ,o rcorejka msßjrd isá fkdfhla ishoyia
wYajhka fhdoj' oeka oeka Y;%e .Kka >k.¾ckdldr NSukdo we;s
u:kh lrkakd jq udf.a n, mrdl%u NSufiakdkqldßfhdaOdNsrEV ;%suo.,s;
idu¾:Hh n,j'˜ hkd§ka wNS; kdo ;reK lrjdrfKkaø fiakdj o
mj;ajñka —Y;%eu:kh lsÍu ug m%,hld, m%jDf;daodr pKavudre;d
Ndrh" f;ms f;dmf.a ud<s.djg f.dia Ns>d; iskaOq;=x.;rx.Nx.dkqldß
biafidaOd kyd ieryS .k jeo ys÷jhs rx.;=rx.dkqêIaÀ; jQ hqoaOu¾okdNs,dI
m%Ndj;Ska t;kska kslaujQy' tl, we;s oyia .Kka wirejka úiska Wm,laIs;
uÿ rÊcqrefjda o l=i rÊcqrejkag wYajfiakdjka o fõrïn jd;fhka
msßia iryk ms‚i wud;Hhka hjQy' fm%aß;j f>darks¾f>daI mj;ajñka
ta ksfhda. ,o wud;Hfhda f.dia È.dka;rdNsOdjkh lrk úoHq,a,;d
uq¿;ekaf.hs ñÿf,ys jg;srhla ne| iyi%fhka iY%Sl jQ fï>l+gdkqldÍ
t,jk ,o ta u.=,almqjd úiska lrk ,o j r:d,xldrfhka iryk ,o úÑ;%

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


34
Oc m;dldNslS¾K .ïySrpl%èjks msá;, whd ne|f.k ta rK N+ñfhka
we;s m%pKavfod¾oKavfldaoKav fkdfhla chf>daId mj;ajd f.k
ldKavdNs,laIs; m%n, fhdaOdêIaá; r: ud‚lH r;akfhys wdkqNdjfhka
fik. o kdkdfõY .%yK NSIK jQ Èúo<ka Tmak.d lrk ,o iaj¾K
ÿ¾jdr.¾fjdaÈO; mjkd;smd;fõ. we;s m%;sudjla fuka úrdcudk j wkkH
Lâ.uqoa.r f;daur l=ka;pdre pdmndKd§ idOdrK Y%S úN=;sfhka hqla; j
úúOdhqO.%yKd;sNSIK wfkalfldaá iqrfika msßjrd iqcd;djka yd ftrdjK
mdn< fiakdjoehs hkd§ fï fiakdj jdykdrEV j wiqr úch fldg wjq;a
urKNhska ;%ia; j isá msh isáh ffjchka; m%idohg jokd Yl%foafõkaø
fkdyS Nfhdakaudofhka uq¾Pdjg ú,difhka ud<s.djg jeo uÿ rÊcqrejka
meñK Tjqfkdjqka we¢k.; fkdyS oel —uhs,Kqjka jykai" kqU jykafiag
ish fikÕ u fldgd jgd Èj mek úreoaO j wjq Èka kqjr jg,d.;a Y;%e
úvdm;a j ta ta w; ÈjmQy' fiakdj u:kh fldg rc orejka i;a
ti| fïreidr jQ l=i rÊcqrefjda fokd Ôj.%dyfhka w,ajd f.k wdñ"
ukaorm¾j;fhka w<,k ,o uydiuqøh fudjqka ur;;a uerej uekj" yß;ka
mßoafoka ksrdhdifhka ;ukaf.a y,uekj" jy,afï .ks;;a .; uekj"
isxykdo ud;%fhka ta Y;%eid.rh u:kh leue;a;la l< uekje˜hs lSy'
fldg m%Ndj;Skaf.a m%d‚.%yKh ms‚i tnia wid uÿrÊcqrefjda —uyrÊcqrejka
wd i;a rcqka Ôj.%yfhka w,ajd chf.k jykai wm weu fokdg u
isá i| Yl%fofõkaøfhda ;ukaf.a m%Odk j isáfyhska fudyq kqU
oyila kqjKeia fufyhd ukqIH jykafiag u i;=frda h" ur;;aa ;n;;a
f,dalh n,d ta rKOr‚uOHfhys wß;;a kqU jykafiag u leue;a;la l<
Y;%ercorejka yd iu`. úch Y%S uekje˜hs lSy'
ldka;djf.a md‚.%yKh l< wmf.a uÿrÊcqrejka úiska fuf,i lS l,ays uyd
úiqoaO Y%S uydfndaêi;a;aj jQ l=irdcdê fndaêi;a;ajfhda —fudjqka urd ,nkafka
rdfcda;a;uhd mrysxidjla fkdfldg lSï o" uqka yeu fï kqjrg wd.uka jH¾:
isxy kdo muKlska legla .eiQ lmqgq fkdfõjhs" m%Ndj;Skaf.a k.+ka i;a
/ila m,jk mßoafoka ksrdhdifhka fokd rcorejka i;a fokdg fojd ,ñ˜
lrk ,o Y;%e fiakd u¾okh oel is;d —foajhka jykai" ÈjHmairdjka
i[acd; m%S;s m%fudaofhka m%uqÈ; j fï iudk rEm fYdaNd we;s kqU jykafiaf.a
W;a;u mqreIhdf.a úrEm;dj ÿre fldg ¥ka i;afokd furc orejkag mdjd § uqka
W;=ï rEm fi!kao¾hfhka irykag yeu nEK fldg .; uekje—hs lsjQ h'
Wj uekjhs is;d ;reKd¾l rYaóka tnia wid uÿrÊcqrefjda uyd rÊcqre
m%odkhla fuka §ma;su;a j úfrdapk jykai" wmg;a Wkag;a kqU jykafia u
kï jQ wIagjxl ud‚lHr;akhla m%Odk fial' bÈka leu;s fiala ù kï
;=Iaáodkfhka f.kyer Wria;,fhys fojd jod< uekje—hs lsjQ h'
me<|jQy'
blaì;s l=irÊcqrefjda tA laI;%sh
ti| uydfndaêi;a;ajfhda ti;a rcqka lkHdjka i;afokd i¾jdNrKfhka
w,ajd Tjqfkdjqkaf.a W;=re i¿fjka iryd rcorejka i;afokdg uyu.=f,ka

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


35
md‚.%yKh lrjd ÿkay' ti| rcorfjda yd fofok tld;añl j iuÕ jdifhka
i;afok ia;%Sr;ak m%;s,dNfhka Èú mu‚ka oi rc oyñka hqla; j rdcH
w;sYfhka i;=gq j l=i rÊcqrejka je| Y%S wkqNj fldg fl<jr lï jQ mßoafoka
wjir b,ajdf.k ;u ;ukaf.a rdcHhg ixidrhd;%dj l<dyq hhs ;sf,da.=re
u .shd y' nqÿrcdKka jykafia O¾uiNduKavmhg
blaì;s Wmdh fl!Y,H{dkh we;s /iajQ Ydikfhys Wlg,S jQ tA NslaIQka
uydfndaêi;a;ajfhda lSmojila tys jdih jykafia m%Odk fldg we;s isõjkla
fldg uhs,a rÊcqrejkaf.ka wjir b,ajd m¾Iog fï w;S; l:dj f.kyer
f.k m%Ndj;Ska le|jdf.k p;=rx.s‚ olajd O¾u foaYkd fldg jodrd ÿlaL
fiakdj msßjrd uy;a jQ rdcdkqNdjfhka i;Hh" iuqoh i;Hh" ksfrdaO i;Hh
id., kqjßka kslau ukd j iryd ud¾. i;Hh hk p;=rd¾h i;Hhka
ms<sfh, lrk ,oaod jQ k.k ,o Oj,d; m%ldY fldg fï cd;l O¾u foaYkdj
m;% we;s úú;% Ñ;% l¾fudaÊj,s; jQ mQ¾jdmrikaê .<md ksujd jod< fial'
r:hdkdjlska f.dia ud‚lHr;ak p;=iai;H O¾ufoaYkdjf.a fl<jr
ldka;Ska m%Ndj;Ska yd úYsIag jQ rEm Wlg,S jQ NslaIQka jykafia oyila khska
fi!kao¾h fYdaNdfjka úrdcudk j fyìhd jQ fidajdka m,fhys msysgd ksjka
úudkia:j .uka .;a isoaO hq.,hla ÿgq fial'
mßoafoka l=idj;S rdcOdksfhys ish¨ tl, ujqmsh fofok iqfOdaok rÊcqrejka
i;a;ajhkag fkf;%da;aij flfrñka yd uydudhd foaù jQy' chïm;s l=udrfhda
kqjrg jkay' kï O¾uNdKavd.dßl jQ wdkkao
ti| fndaêi;a;ajhkaf.a uE‚fhda ia:úrfhda jQy' tiufhysÿl=;a oeka
iS,j;S foaú —l=i rÊcqrejka m%Ndj;Ska LqÊcqka;rd kï NslaIQŒ jQy' m%Ndj;S
lekaodf.k kqjrg wdy˜hs hkq wid f;dfuda rdyq, ia:úrhkag ujq ìïndfoaú
lEï îï wdÈ fndfyda WmlrK werf.k jQh" tiufhys rc msßia oeka nqÿ msßia
uymsßjßka fmr.uka fldg f.dia oel úh' m%Ndj;S ksid i;auila ÿlaf.k i;a
i;=gq j fndaêi;a;ajhka le|jdf.k rcqka ukauev fifuys ;nd m%Ndj;Ska
kqjr meol=Kq fldg ud<s.djg jeo rdc f.kjq;a rdcHh l< l=i rÊcqrefjda
Y%Sfhys msysgjQy' kï ;sf,da.=re nqÿ jQ uï u fõoehs ;uka
t;eka mgka m%Ndj;Ska yd l=i rÊcqrejka jykafia olajd jod< fial'

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


36
wre;a meyeÈ,s lsÍu
oin,OdrS jQ - n, oyhlska hq;= jQ
iqrdiqrjr pl%pd< pqvu‚ ußÉ[aph - W;=ï iqr wiqr fika fomd kuÈk úg Tjqkaf.a
mßpñä; prK hq., we;s ysia u; we;s Tgqk qj, ud‚lH rYañfhka
nn<k fomd we;s
isõ mkia fl<la - mkia y;r fldaáhla
pxl%uK uKavm ud,ld§ka úrdcudk jQ - ilauka lrk u¿j,ska hq;= jQ
moafuda;am, - fk¿ï yd udfk,a
l=j,h - ks,auyfk,a
l=uqÿ l,aydr - l=uqÿ yd fy,aue,s
l=iqfudamfYdaNs; - u,aj,ska w,xldr jQ
mqIalr‚ka ruH - fmdl=Kqj,ska w,xldr
BhHdm: úNrKfhka - bßhjqj, msysàfuka
i¾jdNrK úN+Is; jQ - ish¨ wdNrKfhka w,xldr jQ
ud;=.dufhla - ldka;djla
mxp mQ¾j ksñ;a; - ÈjH f,dalfhka pq;jk Èjh mq;%hkag my<jk
ksñ;s my
Wlg,S jQ - l<lsreKq
laf,aY jiÕ j - wdYdjkag f,d,aj
mrÿlaL ÿlaÅ; jQ - wkHhkaf.a ÿfla § ÿlajk
lreKd ksOdk jQ - lreKdjg ksOdkhla jQ
;sf,da.=re - ÈjH" ukqIH" kd." hk ;=ka f,djg .=re jQ
lv;=rejl - frÈlvla ^;srhla&
Njfhka m%;sÉPkak jQ - Njfhka jeiqKq ^ wd;auNdjhka ksid ieÕjqKq&
lD; hq. uy fï>hla - l,amdka; uyd j¾Idjla
oirdc O¾uh - rfcl= ;=< ;sìh hq;= .=K oyhla
odkh" iS,h" mß;Hd.h" iDcq nj" uDÿ nj" ;mi"
wfl%daOh" wúysxidj" bjiSu wúfrdaO;dj
fidf<dia oyila - odih oyila
mqrx.kdjka - wka;#mqr ia;S%ka
wO¾uldÍ flfkla - O¾ufha fkdyeisfrk flfkla
ksre;aidy kqjqj uekj - W;aidyh w;a fkdyerkq uekj
úix{j - isys fkdue;s j
jr odkhla - leue;s fohla
fldlko ùKdj - Yl%hdf.a ùKdjla
.súiajd,sh fkdyS - tlÕ lrjd.; fkdyels j
oi tlv uila - udi kjh yudrla

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


37
ftYaj¾h - iem iïm;a
YS% úN+;sh - ÈhqKqj
lïñ;a;l - odishla
;rd,a fogqfjl= - rkalre kdhlhl=
iqr;a flduq ms<shla - r;= meye;s flduq kQ,ska úhk ,o froaola
rkaisú f.hla ys - mQckSh jia;= ;ekam;a lsÍu i|yd rkska idok ,o l+vqjl
uxyi - mdr wi,
nd,d¾l rYañhg n÷ jQ - ;reK iQ¾h rYañh yd iudk jQ
fidf<diajk l,dfjka l,djl=;a - l,djla hkq Èklg i| msfrk m%udKhhs' ^mQ¾K
pkaøhdf.ka l,djl=;a oyifhka tlla& tn÷ l,djlska
oyifhka tlla
lfoda me‚hka - lKdueÈßhka
we;a b,;a;shla - we;a fnÜgla
yia; úldr uqL úldr - w;ska yd uqúka Wiq¿ úiq¿ mdñka
mia mshqfuka - ´¨" l=uqÿ" uyfk,a" r;= fk¿ï" iqÿ fk¿ï
uq¾Pdj - isysiqka j
mYaÑudikfhys - miqmi wdikfhys
flf<ô l=,fhys - Wiia l=,hl
neoEKsfhda - jeäuy¨ fidfydhqrdf.a Nd¾hdj
mxp ll=O NdKav - rc flfkl=f.a rdcH;ajh m%ldY lrk NdKav my
^k<,amg" uÕ=,a lvqj" rka ñß jeä iÕ," o< mq~q fiai;"
j,aúÿkdj&
rka uqvul - r;arka Ndckhl
mhsfhys - mefiys
n;a uqvu - n;a Ndckh
uÕ=,a l=U,d - rdclSh j<x idokakd
w;jeis j - hgy;a fiajlfhl= j
;,ajeg - jgdm;
u,am‚ - u,a ud,
u,a iqUq,la - u,a orKqjla
rÊcqrejkag fï jvdf.k hñka - rcqg wdydr /f.k hñka
weg uqiq jQ ov uila - weg lgq iys; uia
iqÕla - álla" iaj,amhla
uia;l m%dma; j - uqÿka m;a j

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


38
jiqka lo - wdydr lo
w.=¿ lKqj - W¿ wiai
ÿ¾fNdack ÿlaL fihHdfjka - lgqldydr .ekSfuka yd lgql ia:dkj, ys£fuka
iïNdIKhla - ms%h jpk l;d lsÍulaa
fyaudNrK úN+Is; - rkska l< wdNrKj,ska hq;=
là m%foaY - bÕ fmfoi
laf,aYdkaOldrfhka - flf,ia kue;s w֧ka
úms,sir j - ÿlg m;a j
f,daldiajdo r;sh - iïfNda.h
>¾ufhka mSä; j - oeä WKqiqñka úvdnr j
ufkda{ jQ wx. m%;Hx. - ukdj ieliqKq YÍr wjhj
wkka; iduka; pl% - fkdfhla m%dfoaYsh rdc iuQyhd
fu!,sud,,d,s; - Tgqkq u,d j,ska ieriqKq
ydj Ndj ,S,d - bÕs ìÕs mEu
lgdlaIksÍlaIK - fk;Õne¨u
ukaoiañ; uOq uOqr NdIs;d § - u| iskd" rij;a jpk wdÈ
fi!Nd.Hfhka hqla; fldau,dx. - iïm;a;sfhka hqla; uDÿ wjhj
rEIag j - kmqre j
iaks.aO - isks÷
rdcHYS%hg meñ‚hdla fuka - rc jQjdla fuka
hd{dj - hgy;a j b,a,d isàu
j÷re,dfjys ne÷Kq jdkrhlayq mßoafoka - j÷re ,dgqfõ we¨Kq j÷frl= fia
Yla;j - iu¾:" fmdfydi;a
ÿUq¨ úiQ iS,a n;a lñka - wmsßisÿ isys,a jQ n;a lñka
ldu ;DIaKdkqrd.fhka - ldudYdfjka
W!re hq.,la - l<jd hqj<la
fma%u oDIaáfhka - wdorfhka n,k ne,aula
ukaoiañ;sh - u| iskdfjka
;reKd¾lriañfhka m%úlis; irisrey uDÿ - <má ysre /iska msmqKq fk¿ï u,la jeks
fldu< md‚ m,a,jfhka fudf<dla fldau, w;a keu;s <d o¨ j,ska
ydr flhqr lkl lgl kQmqr rikd - ud," w;a m<|kd" rka j<¨" md i,U fujq,aoï
;e,s" uqÿ wdÈ ia;S% wdNrK

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


39
;dïnq, - nq,;a
isoaOdx.kd - ÈjH wmaird
uqla;d ud‚lH ixL is,d m%jd, lkl rc; - uq;=" ue‚la" yla f.ä" mn¿" rka" ߧ wd§
l=rú flú,a,ka - ñysß .S .hk flú,shka
,Sf,dafma; - nn<k$ f,f,k
.ïNSfrdaodr uOqr Y%jŒh lukShH m%d¾:kSh - .eUqre Wodr ñysß weiSug ms%h is;a w,jk iq¨
uOqr iajr we;s me;=ï lghq;= ñysß y~ we;s
iajhïN+ {dkfhka m%;sfõO lrk ,o - ;udf.a u kqj‚ka jgyd .kakd ,o
.dkaO¾j - ix.S;
wIagdoY úoHd - oy wgla Ys,am
Y; m%fNao Ys,am - j¾. ishhla muK jQ Ys,am
wkkHidOdrK - wfkll= yd iudk fkdjk
iqN.=Ku‚.KlS‚ - hym;a .=K keu;s ue‚la rdYsfhka hqla; jQ
blaIjdl+jxY iïN+; jQ - Tlaldl jxYfhys my< jQ
isksoi - fifkyi
wiajeiqu - iekiSu
¥;hka - m‚jqvlrejka
oKavd>d; úIf>dar i¾mhka mßoafoka - oKafvka myr lE úil=re i¾mhka f,iska
cdïfnda ko iaj¾Khg n÷ rkajka - cïnq kÈfha r;%ka fuka meyefhka hq;=
meye we;s
uqL ìïnh - uqj u~,
wlanUre - w.ska lrlejqKq flia frdo
idkaÿ cnd ÿ - i÷ka wdÈ iqj| øjH
fldlakdjqka - jDlhka
iaj¾K;d, M,hlg n÷ jQ - rka ;,a f.ähla jeks jQ
iaj¾K pl%jdl hq., fuka - rkajka ilajd,sys‚ hqj,la fuka
wcrdur - fkdñfhk iq¨
Pú j¾Kh - ifï meyeh
isÕ= j,Õ - isyska b.áh
ysf;aISka - ys;j;=ka
rka lñka kqÿ, - r;%kska leghï lsÍfuka nn<k
WNh l=, mßY=oaO - ujqmsh fomd¾Yjfhka u msßisÿ jQ
wiïNskak iQ¾h jxY m%iQ; - fkdì÷Kq iQ¾h jxYfha Wmka
m[apdx.sl ;+¾h NdKav - mxp ;+¾h NdKav
^wd;;" ú;;" ú;;d;;" >k" iQiSr&
iqÅ; uqÈ; j - iemj;aj i;=gg m;a j

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


40
iaj¾K uhQr rdchka - rka fudkr rdchka
ñysÕ= fnr - fou< fnr kï jQ fnr úfYaIh
flld kdofhka - fudkr kdofhka
wkkH idOdrK .=K.KdNrK úN+Is; - ieug idOdrKh kï .=K .K wdNrKfhka
ieriqKq
fY!r ù¾h n, mrdl%u m%;dm m%{d - Y+r ùr jQ n,j;a jQ m%;dmj;a Yla;su;a jQ
.=K we;s m%{djka; jQ o .=K we;s
w<dßlj - ySk j
fu!,sud‚lH ldka;Ska nn<k ,o mdo - Tgqkafka ue‚laj, §ma;sfhka nn<k mdmqgq we;s
mSG we;s
fla;=jla - fldähla
;s%úO fõo mdrm%dma; - ;=kafõofhys mrf;rg m;a
;s%uo .,s; - ;=ka ;eklska uo je.sfrk
iqrf,daldj;S¾K - foõf,dfjka meñ‚hd jQ
pdre pdur kslrdlS¾K jQ - hym;a fifur rdYshla hqla; jQ
OrŒ;,dj;S¾K ffkl j¾K we;s - ìug md;a jQ fkdfhla meye we;s
wN%l+g iyY%fhka fidaNudk - j,dl=¿ oyiska w,xldr jQ
wiïNS;j - ks¾NS; j$ tä;r j
noaOd[ac,S j - we|s,s ne|f.k
noaOdNs,dIfhka - noaO¬wNs,dIfhka wfmalaId iy.; j$
n,dfmdfrd;a;= iys; j
l,úgla muK - lu;la ;rug
iaj¾K ;d, ialkaOhla fia - rka ;,a .ila mßoafoka
iqrla; m,a,jdNsrdu jQ uDÿ fldu,md‚ - fndfyda r;= mdg ,d o¨jla n÷ ishu
q e,s w;a foflka
hq.,fhka
;reKdreK lsrK iïm¾lfhka m%úlis;jQ - ,d ysre /ia je§fuka msmqKd jQ
ikaOHd rd. ks¾úfYaI m%Ndydiqr - ie|e meyeh yd iudk ldka;sfhka nn<k md mdo
moau hq., mshqï
Ôj.%dyfhka - mK msáka
yia;Hd,xldrfhka - yia;s w,xldrfhka
Oj,d;m;% - fiai;a
mYaÑu wdikh - msgqmi wiqk
wiks iïmd; ks¾f>daI f>dar fldg - fyKhla .eiQ l,l fuka ìhlre y~ fldg
uD. iQlrd§ka - uqj W!re wd§k
m%,hld, m%jDf;daor pKav udre;dNs>d; - úkdY ld,fha mj;akd jQ ie~ iq<Õska myr fokq
iskaOq ;=x. ;rx. Nx.dkqldÍ ,enQ id.rfhka ke.=Kq Wia r< fma<s ì£u yd
iudk jQ
rx.;=rx.dêIaÀ; j - kD; wiqka msg ke. .;a

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


41
fï>l+gdkqldÍ úÑ;% - jeys j<d n÷ úis;=re Ocm;dlj,ska
Ocm;dldNslS¾K .ïySrpl%èjks we;s - .ejiqKq pl%j,ska kef.k y~ we;s
m%pKav foda¾oKav fldaoKav - b;d pKav jQ oukh lsÍug ÿIalr jQ ÿkq Bj,ska
ldKavdNs,dlaIs; m%n, fhdaOdêIaÀ; ieriqK n,j;a fhdaOhka ke.S isá
úfrdapk - nn<k
wIag jxl ud‚lHh - wg ia:dkhlska jla jQ ue‚l
uy uÕ=,ska md‚ .%yKh lrjd - uyd W;aijhlska újdy lrjd
úÑ;% l¾fudaÊ,s; - úis;=re is;a;ñka nn<k
úudkia: j - úudkfha ys|
fkaf;%da;aij - fka;% ¬ W;aij" weig ms%h oelau
uqjy;a we;s Yia;%fhka ðõydÉfÊokh - ;shqKq wúhlska Èj lmd fjka lrk

,sÅ; wNHdi

1' l=i cd;lh mdGl" Y%djl is;a ;=< ydiH rih ckkh lrk l;d jia;=jls'
ksoiqka ;=klaj;a fhdod.ksñka meyeÈ,s lrkak'
2' cd;l l;dlrejd ñksiqkaf.a .+V is;=ú,s oek ye¢k tajd mdGlhd yuqfõ
bÈßm;a lr we;s wdldrh l=i rcqf.a pß;h weiqfrka úuiqug ,la lrkak'
3' ienE f,dalfha ldka;djlf.a Ñ;a; iajNdjh mndj;shf.a pß;fhka ksrEmKh
fjhs' ksoiqka ;=klaj;a foñka idlÉPd lrkak'
4' l=i cd;lfhka ksrEmKh jkafka ird.S is;=ï ñi msú;=re fifkyi fkdfõ'
l;d mqj; weiqfrka úuikak'
5' l=i cd;l l;dfõ m%n, ixl,am rEm uefjk wjia:d ;=kla úuiqug n÷ka
lrkak'
6' cd;l l;dlrejd l=i cd;lh rij;a j bÈßm;a lsÍu i|yd NdIdj yiqrejd
we;s wdldrh ms<sn| úuisSula lrkak'
7' cd;l l;dlre mndj;sh flf¾ mdGl is;a ;=< Wmydih ckkh l< wdldrh
úia;r lrkak'
8' l=i cd;lh lshjk úg § fyda wid isák úg § wmQ¾j jd.aÑ;% ueùu tu l;d
mqjf;a úfYaI;ajhls' tjka wjia:d ;=kla ms<sn| úia;r lrkak'

fkdñf,a fnod yeÍu i|yd h'


42

You might also like