You are on page 1of 38

ại học Bách Khoa – Đại học quốc gia TP HCM

Ch ơ t ì h kĩ s chất l ợng cao Việt Pháp


--------------

BK
TP. HCM

P. F. I. E. V

om
.c
MÔN: &
TỔNG HỢP T N S ng
co

MẠCH PHÁT FM VÀ GÂY


an
th

NHIỄU
g
on
du

GVHD:
u

Sinh viên: Lê Quang Long 41001755


cu

Lê Khá h H 51001377

N uyễ Hoà Vũ 51004076

Nhóm : 01

Lớp : VP10VT
TP HCM – tháng 12/2014

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Nội dung
I. YÊU C ........................................................................................................................................4
II. NGUYÊN LÝ PHÁT THANH TRÊN SÓNG FM ..........................................................................4
a) Khái niệm về tín hiệu âm tần. .......................................................................................................4
b) Khái niệm về tín hiệu cao tầ và só iện từ..............................................................................4
c) Ưu và h ợc iểm của sóng FM. .................................................................................................4
e) Điều chế FM .................................................................................................................................6
Tín hiệu sau iều chế FM ............................................................................................................6

om
Bă thô của tín hiệu iều chế FM ...........................................................................................7
f ) Giải iều chế FM..........................................................................................................................8

.c
 Dùng mạch tách sóng cổ iển ...................................................................................................8
 Dùng vòng khóa pha (PLL) ..................................................................................................8
II H CH N CH
ng
..............................................................................................................10
co
a) Sơ ồ khối phát FM stereo: .....................................................................................................10
b) Cấu trúc & chức ă C BA1404..........................................................................................11
an

c) Nguyên lý hoạt ộng mạch phát fm stereo dùng BA1404 ......................................................12


th

Sơ ồ mạch .................................................................................................................................12
Mô tả hoạt ộng của mạch ..........................................................................................................12
g
on

d) Thực hiện - thi công mạch và o ạc ......................................................................................14


IV. M CH KHUẾCH Đ I SIÊU CAO T N ....................................................................................19
du

a) Cấu trúc & chức ă .............................................................................................................19


u

b) Các khối chức ă chí h của một KĐ...............................................................................20


cu

 Khối công suất nguồn .........................................................................................................20


 Tầng ngõ vào ......................................................................................................................20
 Tầng ngõ ra .........................................................................................................................20
 Các lớp khuếch ại .............................................................................................................20
c) Thực hiện – thi công mạch. ....................................................................................................22
Kết quả o khoảng cách: Khi qua mạch khếch ại khoảng cách tối a thu tốt tín hiệu là 30m......34
V. Mạch tổng hợp tần số : ............................................................................................................34
VI. TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................................................38

Trang 2

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Danh sách hình

Hì h 1 Sơ ồ khối tổng quát của máy phát iều tần (FM)...................................................................5


Hì h 2 Điều chế FM ............................................................................................................................6
Hì h Só ma ch a iều chế ........................................................................................................6
Hì h 4 Só ma sau iều chế...........................................................................................................7
Hình 5. Hàm Bessel ...................................................................................................................7
Hình 6. Hàm Bessel J(n) .......................................................................................................................8
Hình 7. Mạch tách sóng ........................................................................................................................8
Hình 8. Bộ giải iều chế FM dùng PLL ...............................................................................................9
Hì h 9 Sơ ồ khối phát FM stereo .....................................................................................................10
Hình 10. Phổ tín hiệu bă ốc của FM stereo ...................................................................................10
Hì h 11 Sơ ồ khối IC BA1404 ........................................................................................................11

om
Hì h 12 Sơ ồ mạch phát FM stereo với BA1404 ............................................................................12
Hì h 1 Sơ ồ mạch ghép kênh FM stereo........................................................................................13
Hình 14. Phổ tín hiệu dải nền ghép kênh FM .....................................................................................13

.c
Hình 15. Mạch iều chế (dao ộng Cotpitt).................................................................................14
Hình 16. FM hai cuộn dây ..................................................................................................................14
ng
Hình 17. Mạch FM thực tế..................................................................................................................16
Hình 18. Phổ tín hiệu phát FM ...........................................................................................................18
co
Hì h 19 Đồ thị biểu diễn tín hiệu vào vi(t) và dòng Ic(t) của KĐ lớp A .......................................20
Hình 20. Ví dụ về KĐ lớp B ...........................................................................................................21
an

Hình 21. Đồ thị biểu diễn tín hiệu vào vi(t) và dòng Ic(t) của KĐ lớp B........................................21
Hì h 22 Đồ thị biểu diễn tín hiệu vào vi(t) và dòng Ic(t) của KĐ lớp AB.....................................22
th

Hình 23. Shematic mạch khuếch ại RF.............................................................................................22


Hình 24. Mạch khuếch ại ..................................................................................................................24
g

Hình 25. Mô hình mạch FM và mạch Khuếch ại..............................................................................24


on

Hình 26. Dạng sóng trên Ocsiloscop của Mạch khuếch ại ...............................................................25
du

Hình 27. Công suất ngõ ra bộ khuếch ại với ngõ vào -20dBm .........................................................28
Hì h 28 Sơ ồ nguyên lý mạch khuếch ại dùng switch ...................................................................29
Hì h 29 Sơ ồ nguyên lý mạch khuếch ại dùng switch ...................................................................30
u
cu

Hình 30. Mạch in thực tế ....................................................................................................................30


Hình 31.Phổ FM .................................................................................................................................31
Hình 32. Bộ Splitter ............................................................................................................................33
Hình 33. Mạch khuếch ại RF và Bộ Splitter .....................................................................................34
Hì h 4 Sơ ồ nguyên lý mạch tổng hợp tần số ................................................................................34
Hình 35. Layout mạch tổng hợp tần số ...............................................................................................35
Hì h 6 Hì h sơ ồ mạch in thực tế ..................................................................................................36
Hì h 7 Hì h sơ ồ mạch in thực tế bộ tổng hợp tần số ..................................................................36
Hì h 8 Hì h sơ ồ mạch in thực tế bộ tổng hợp tần số ..................................................................37
Hì h 9 A te và cáp ồng trục ........................................................................................................37

Trang 3

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
hiết kế mạch phát ste eo hai cuộ dây
hiết kế mạch khuếch ại 2 tầ hằm tă khả ă t uyề xa
hiết kế bộ a te
hiết kế mạch tổ hợp tầ số

II. NGUYÊN LÝ PHÁT THANH TRÊN SÓNG FM


là viết tắt của ( yque cy oducatio Điều chế tầ số ) là iều chế theo
ph ơ thức làm thay ổi tầ số của tí hiệu cao tầ theo biê ộ của tí hiệu âm tầ ,
khoả tầ số biế ổi là 150KHz.
Sóng FM là só cực ắ ối với tí hiệu Radio, só th phát ở dải tầ từ
88 Hz ế 108 Hz.

a) Khái niệm về tín hiệu âm tần.

om
í hiệu âm tầ là tí hiệu của só âm tha h sau khi ợc ổi thà h tí hiệu iệ

.c
thông qua Micro.
Só âm tha h là một dạ só cơ học t uyề t o khô ia , khi só âm tha h
va chạm vào mà ic o làm cho mà ic o u lê , làm cho cuộ dây ắ với mà
ic o ợc ặt t o từ t ng
của am châm dao ộ , hai ầu cuộ dây ta thu ợc một
iệ áp cảm ứ => ó chí h là tí hiệu âm tầ
co
í hiệu âm tầ có iải tầ từ 20Hz ế 20KHz và khô có khả ă bức xạ thà h
só iệ từ ể t uyề t o khô ia , do ó ể t uyề tí hiệu âm tầ i xa hà t ăm,
an

hà à Km N i ta phải iử tí hiệu âm tầ cầ t uyề vào só cao tầ ọi là só


ma , sau ó cho só ma bức xạ thà h só iệ từ t uyề i xa với vậ tốc á h sá
th

b) Khái niệm về tín hiệu cao tầ v só đ ện từ.


g
on

í hiệu cao tầ là các tí hiệu iệ có tầ số t ê 30kHz, tí hiệu cao tầ có tí h


chất bức xạ thà h só iệ từ hí dụ t ê một dây dẫ có tí hiệu cao tầ chạy qua, thì
dây dẫ có một só ây ca hiễu a xu qua h, ó chí h là só iệ từ do dò iệ
du

cao tầ bức xạ a khô ia


ó đ ệ từ Là só t uyề dẫ t o khô ia với vậ tốc bằ vậ tốc á h
u

sá , có tầ số từ 0KHz ế hà à Hz, co i ã sử dụ só iệ từ t o
cu

các lĩ h vực thô ti , vô tuyế iệ , t uyề tha h, t uyề hì h, t o ó Radio là lĩ h vực


t uyề tha h chiếm iải tầ từ 0KHz ế khoả 16 Hz với các só iều chế A , và từ
76 Hz ế 1 0 Hz với các só iều chế

c) Ưu v ược đ ểm của sóng FM.

Só có hiều u iểm về mặt tầ số, dải tầ âm tha h sau khi tách só iều
tầ có chất l ợ ất tốt, cho âm thanh trung thực và có thể t uyề âm tha h ste eo, sóng
ít bị ca hiễu hơ só với só A
Nh ợc iểm của só là cự ly t uyề só ắ , chỉ t uyề ợc cự ly từ vài
chục ế vài t ăm km, do ó só th ợc sử dụ làm só phát thanh trên các
ịa ph ơ

Trang 4

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
d) Máy p át FM cơ bả

om
Hình 1 ơ đồ khối tổng quát của máy p át đ ều tần (FM)

.c
+ Khối chủ só có hiệm vụ tạo a dao ộ cao tầ (só ma ) có biê ộ
và tầ số ổ ị h, có tầm biế ổi tầ số ộ uố vậy ta phải dù mạch dao
ộ LC kết hợp với mạch tự ộ ng
iều chỉ h tầ số (AFC).
co
+ Khối tiề khuếch ại có thể dù ể hâ tầ hoặc khuếch ại dao ộ cao
tầ ế mức cầ thiết ểkích thích tầ cô suất làm việc Nó cò có hiệm vụ
an

ệm, làm iảm ả h h ở của các tầ sau ế ộ ổ ị h tầ số của khối chủ só


Vì vậy mà khối tiề khuếch ại có thểcó hiều tầ tầ ệm; tầ hâ tầ và tầ
th

tiề khuếch ại cao tầ


g

+ Khối khuếch ại cô suất cao tầ có hiệm vụ tạo a cô suất cầ thiết


on

theo yêu cầu cô suất a Pra của máy phát Cô suất a yêu cầu cà lớ thì số tầ
khuếch ại t o khối khuếch ại cô suất cao tầ cà hiều
du

+ ạch a ể phối hợp t ở khá iữa tầ khuếch ại cô suất cao tầ cuối


u

cù và a te ể có cô suất a tối u hất (Pra tối u)


cu

+ A te ể bức xạ ă l ợ cao tầ (biế ổi ă l ợ dao ộ cao tầ


của máy phát thà h só iệ từ t uyề i t o khô ia )

Đối với máy phát iều tầ thì yêu cầu iệ áp âm tầ khô lớ lắm, ê tí
hiệu âm tầ từmic o chỉ cầ qua một bộ tiề khuếch ại âm tầ ồi a tới bộ chủ
só ặt khác do tí hiệu iều tầ có tầ sốlàm việc cao hơ hiều so với tí hiệu
iều biê ê số tầ hâ tầ t o bộ tiề khuếch ại cô suất hiều hơ Đồ
th i dù hiều tầ hâ tầ thì ộ di tầ lớ hơ (∆f = ±75 KHz) Độ ổ ị h tầ
số của máy phát iều tầ cũ yêu cầu cao hơ (10-5÷ 10-7), ê hệ thố A C
th có cấu tạo phức tạp

Trang 5

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
e) ều ch FM

Hình 2 ều ch FM

Với mạch iều chế tầ số thì só ma có biê ộ khô ổi, h tầ số thay ổi


theo biê ộ của tí hiệu âm tầ , khi biê ộ tí hiệu âm tầ tă thì tầ số cao tầ tă , khi

om
biê ộ âm tầ iảm thì tầ số cao tầ iảm Nh vậy só ma có tầ số tă iảm
theo tí hiệu âm tầ và iới hạ tă iảm ày là +150KHz và -150KHz , h vậy tầ số
só ma iều tầ có dải thô là 00KHZ

.c
hí dụ ếu ài tiế ói việt am phát t ê só 100 Hz thì ó t uyề i một
dải tầ từ 99,85 Hz ế 100,15 Hz
Tín hiệu sau đ ều ch FM ng
xc(t) = Accos(2fct + (t))
co

Với: fc là tần số của sóng mang.


an

Ac là biê ộ của sóng mang.


th

(t) là óc pha thay ổi theo tín hiệu.


g
on

Đối với FM: (t) = 2f∫


du

Tần số của tín hiệu sau iều chế: f(t) = fc + fx(t) t o ó f là ộ dịch tầ ảm bảo
u

f(t) > 0 (thô th ng f < fc).


cu

2
bien do

-2

-4
0 1 2 3 4 5 6 7
thoi gian -3
x 10

Hình 3 ó ma c ưa đ ều c

Trang 6

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4

bien do
0

-2

-4
0 1 2 3 4 5 6 7
thoi gian -3
x 10

Hình 4 ó ma sau đ ều c

ă t ô của tín hiệu đ ều ch FM


Xét tín hiệu x(t) có dạng x(t) = Amcos(mt) suy ra (t) = sin(mt) với  = fAm / fm

om
xc(t) = Ac[ cos((t))cos(2fct) - sin((t))sin(2fct)]

.c
= Ac[cos(sin(mt))cos(2fct) - sin(sin(mt))sin(2fct)]

Áp dụng phép khai triển:


ng
co
cos(sin(mt)) = J0()+2Jn()cos(nmt) với n chẵn.
an

sin(sin(mt)) = 2Jn()sin(nmt) với n lẻ.


th
g

Jn() là hàm Bessel bậc n với ối số .


on

Các giá trị của Jn(1) cho bởi hình sau:


du

0.8
u

0.6
cu

0.4

0.2

-0.2

-0.4

-0.6
-10 -8 -6 -4 -2 0 2 4 6 8 10

Hình 5. Hàm Bessel

Ta thấy phổ tần của tín hiệu fm là vô hạn (không thể truyề h vậy). uy hiê biê ộ
của các hài bậc cao rất bé, ta có thể loại bỏ. Nh vậy bă thô có thể ợc giới hạn
tuy nhiên sẽ gây méo tín hiệu do mất hài bậc cao.Vì vậy cần lựa chọ ể tín hiệu méo
dạng có thể chấp nhậ ợc.
Trang 7

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1
n=0
0.8 n=1
n=2
0.6
n=3

ham Bessel bac n,doi so beta


n=10
0.4

0.2

-0.2

-0.4

-0.6

-0.8

-1
0 5 10 15
beta

Hình 6. Hàm Bessel J(n)

om
hô th ng ta sẽ loại bỏ các vạch phổ có | Jn() | <  với  chọn từ 0,01 ế 0,1 Bă

.c
thông của tín hiệu: BW = 2(+2)fm(max).

f ) Giả đ ều ch FM ng
co
 Dùng mạch tách sóng cổ đ ển
Hình 1 mô tả sơ ồ khối của mạch tách sóng phân biệt.
an

Mạch dịch pha tuyến tính có chức ă tạo ộ trễ pha t1, ồng th i tạo ộ lệch pha
0
90 trên sóng mang.
th
g
on
du
u
cu

Hình 7. Mạch tách sóng

Tín hiệu ra từ bộ hâ i qua mạch lọc thông thấp sẽ loại bỏ thành phần tần số cao,
ta nhậ ợc tín hiệu yD(t) tỷ lệ với x(t).

 Dùng vòng khóa pha (PLL)


Hình 2 mô tả sơ ồ khối của mạch giải iều chế FM dùng PLL.

Trang 8

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hình 8. Bộ giả đ ều ch FM dùng PLL

Bộ so sánh pha (Phase comparator) hay bộ phát hiện pha (Phase detector) là một
thiết bị so sánh các tần số ở lối vào, tín hiệu lối ra phản ánh sự khác nhau về pha giữa chúng
(ví dụ, nếu h chú khác hau về tần số, nó sẽ tạo ra ở lối ra một dao ộng tuần hoàn có
tần số bằng hiệu hai tần số). Nếu tần số tín hiệu vào f0 không bằng tần số dao ộng của bộ
VCO thì tín hiệu sai pha từ ngõ ra bộ so sá h pha, sau khi ợc lọc và khuếch ại, lại ợc

om
a ế VCO Điều khiển tần số của VCO h ớng tới f0 . Cứ thế, bộ VCO sẽ nhanh chóng
“khoá” vào f0 và duy trì một mối liên hệ vững chắc với tín hiệu lối vào.

.c
Bằng các phép biế ổi toán học, i ta chứ mi h ợc sai số pha tức th i ở
ngõ ra bộ so sánh là tỷ lệ với tín hiệu iều chế x(t).
Ưu v ng
ược đ ểm của vòng khoá pha (PLL):
Sử dụ vò khóa pha PLL h một hệ thống lọc so với bộ lọc tích cực RC dùng
co
kỹ thuật hồi tiếp hay những mạch cộ h ởng LC có nhữ u iểm sau:
 Khả ă hoạt ộng ở tần số cao:
an

Vò khóa pha PLL ơ khối có thể hoạt ộng ở phạm vi tần số cao (2÷ 160MHz)
trong khi phần nhiều kỹ thuật hồi tiếp RC tích cực bị giới hạn ở dải tần số d ới 100Hz.
th

 Sự ộc lập về khả ă chọn lọc và iều h ởng tần số trung tâm:


g

Tần số trung tâm thì ợc “tần số chạy tự do” của VCO (Vottage Controlled
on

Oscillator), còn tính chọn lọc của PLL ợc xác ịnh bằng bộ lọc thông thấp của vòng này.
Điều này loại trừ ợc vấ ề ồng chỉnh phức tạp khi dùng nhiều tầng lọc iều h ởng LC
du

nối kết với nhau. Mặt khác việc thay ổi tần số của PLL khô làm thay ổi phẩm chất Q
h mạch cộ h ởng LC.
u

 Dễ dàng trong việc iều h ởng:


cu

PLL có thể ợc iều h ởng theo1 tần số yêu cầu ào ấy, bởi sự chọn lọc riêng
của“tần số chạy tự do VCO” ần số ày thô th ợc quyết ịnh bởi phần tử ơ bê
ngoài (tụ iện C) và có thể ợc iều chỉnh liên tục từ 1Hz ến phạm vi lệch tần số mong
muốn là 50MHz.
Tuy có nhiều u iểm h t ê , PLL vẫn không thểthay thế hoàn toàn cho những bộ
lọc cộ h ởng LC hay bộ lọc tích cực RC trong tất cả các ứng dụng vì:
 Sự thiếu thông tin về biê ộ tín hiệu:
PLL chỉ áp ứng với tần số của tín hiệu vào, mà không áp ứng với biê ộ, miễn là
biê ộ vào cao ủ ể duy từ khóa Nh vậy, PLL chỉ lọc ợc những tần số mong
muốn. Trong khi dùng mạch cộ h ởng LC (hay dùng mạch lọc tích cực RC có hồi
tiếp) thì không những lọc ợc tần sốmong muốn mà tại tần số ó biê ộtín hiệu là
cực ại.
 Sự khó khă t o vấ ề tự ộ iều chỉnh hiệu số khuếch ại (AGC):

Trang 9

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Mặc dù 1 số khuyết ểm h vậy, h PLL d ới dạng vi mạch ơ khối có khả
ă thực hiện nhiều chức ă hất trong các thiết bị iện tử viễ thô t ơ tự, công tác
ở nhiều lĩ h vực khác nhau.

III. M FM
a) ơ đồ khối phát FM stereo:

om
.c
ng
co
Hình 9 ơ đồ khối phát FM stereo
an

Tín hiệu từ kênh trái và phải sẽ ợc a qua 2 bộ cộng và trừ tạo ra 2 tín hiệu L+R và L-R.
Tín hiệu L-R ợc iều chế DSB tại tần số 38KHz.
th

Tín hiệu DSB này cùng tín hiệu L+R và pilot 19KHz cộng lại với nhau tạo thành tín hiệu
g

cuối.
on

Tín hiệu này sẽ ợc iều chế phát i


du
u
cu

Hình 10. Phổ tín hiệu bă ốc của FM stereo

Trang 10

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
b) Cấu trúc & chức ă A1404
IC BA1404 là một IC phát FM stereo, mỗi IC gồm 3 khối chức ă chí h
 Khối iều chế stereo: Tạo tín hiệu stereo tổng hợp từ tín hiệu MAIN (L+R), SUB
(L-R) và tín hiệu pilot từ bộ dao ộng thạch anh 38kHz.
 Khối iều chế FM: Tạo sóng FM có tần số sóng mang nằm trong dải tần 75-
108MHz.
 Khối khuếch ại R Phát i tí hiệu ã mã hóa và cũ là bộ ệm cho khối
iều chế FM.

IC BA1404 gồm 18 chân với sơ ồ kết nối và chức ă cụ thể h sau

om
.c
ng
co
an
th
g
on
du
u

Hình 11 ơ đồ khối IC BA1404


cu

Chân số Tên Chức ă


1 Ngõ vào tín hiệu audio kênh R Kết nối ến mạch tiền nhấn
2 Ngõ vào bộ khuếch ại Kết nối ến tụ bypass
3 Nối ất Nối ất tần số thấp
4 Bộ dao ộng 38 kHz Kết nối ến tụ bypass
5 Bộ dao ộng 38 kHz Kết nối với bộ tạo dao ộng thạch
anh 38kHz
6 Bộ dao ộng 38 kHz Kết nối ến tụ tải của bộ tạo dao
ộng thạch anh
7 Ngõ ra RF Kết nối ến mạch cộ h ởng
LC
8 Đất Nối ất tần số cao
9 Bộ dao ộng RF Kết nối ến tụ bypass
10 Bộ dao ộng RF Kết nối ến tụ và mạch cộng

Trang 11

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
h ởng LC
11 Nguồn áp Kết nối ến varicap
12 Ngõ vào tín hiệu iều chế Kết nối ến tụ bypass và nguồn
tín hiệu ã iều chế
13 Ngõ ra tín hiệu pilot Kết nối ến mạch trộn RC
14 Ngõ ra tín hiệu ghép kênh Kết nối ến mạch trộn RC
15 Vcc Nguồn áp
16 Bộ hép kê h iều chế cân bằng Kết nối ến trở trimport (?)
17 Bộ hép kê h iều chế cân bằng Kết nối ến trở trimport (?)
18 Ngõ ra tín hiệu audio kênh L Kết nối ến mạch tiền nhấn

c) Nguyên lý hoạt động mạch phát fm stereo dùng BA1404


ơ đồ mạch

om
.c
ng
co
an
th
g
on
du

Hình 12 ơ đồ mạch phát FM stereo với BA1404


u
cu

Mô tả hoạt động của mạch

Khối điều chế Stereo


Đầu vào là tín hiệu âm tần kênh R tại chân số 1 và chân L tại chân số 18. Mỗi tín
hiệu âm tầ ợc khuếch ại 37dB rồi a ến bộ ghép kênh.
Thạch anh 38kHz nối vào chân 5&6 tạo sóng mang 19kHz và sóng mang con 38kHz.
Tín hiệu âm tầ và só ma co ợc cân bằ và iều chế tại bộ ghép kênh FM stereo

Sơ ồ khối bộ hép kê h ste eo ợc vẽ h hì h , bộ này tạo tín hiệu dải nền FM


ste eo t ớc khi ợc dù ể iều chế FM sóng mang fc. Tín hiệu âm tha h ầu vào ở
dạng lập thể (stereo) gồm micro trái L và micro phải R. Hai tín hiệu ày ợc lọc tiền nhấn
bởi các bộ lọc Hpe sau dó qua ma trận cộng trừ ể tạo tín hiệu L+R và L-R.

Trang 12

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tín hiệu L+R ợc iều chế bì h th ể máy thu FM mono vẫn thu nhận
ợc.Tín hiệu L-R dù ể iều chế DSB, một só ma 8kHz ợc tạo a do hâ ôi
tần số từ dao ộng chuẩn 38kHz.

Hình 13 ơ đồ mạch ghép kênh FM stereo

om
.c
ng
co
an
th

Hình 14. Phổ tín hiệu dải nền ghép kênh FM

Nh vậy, 3 thành phần tín hiệu L+R, L-R và pilot 19kHz ợc ghép chung thành tín
g

hiệu dải nền xb(t) có phổ h hì h 14, xuất ra ở chân 14.


on

Khối điều chế FM


du

Mạch dao ộng cao tần loại Colpitts, tín hiệu vào ở chân 12 nối ến chân B của
transistor. Bằng cách cộng tín hiệu âm tần vào cực nề , iệ khá t a sisto thay ổi Điều
u

chỉnh th i hằng trên mạch dao ộng, tần số ợc iều chế.


cu

Tần số cộ h ở ợc xác ịnh từ mạch cộ h ởng RC nối giữa nguồn Vcc và


chân số 10.

Trang 13

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hình 15. Mạc đ ều ch FM (da động Cotpitt)

om
Khối khuếch đại cao tần
Là mạch ơ tần cực emitter nối ất (hình 15).

.c
Ngõ ra RF ở chân số 7 kết nối tới mạch cộ h ởng song song ghép một phầ iện
du ể chọn lọc tần số ngõ ra. ng
co
d) Thực hiện - thi công mạch v đ đạc
ơ đồ uy mạch FM.
an
th
g
on
du
u
cu

Hình 16. FM hai cuộn dây

Trang 14

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
ơ đồ mạc .

om
.c
ng
co
an
th

Hình 17. Layout Mạch FM


g
on
du
u
cu

Trang 15

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
t uả mạc t ực

om
.c
ng
co
an
th
g
on

Hình 17. Mạch FM thực t


du
u
cu

K t quả đ tr sc scpe xem dạng sóng tín hiệu FM

Trang 16

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
an

Lắp và ti đ đạc trên máy phân tích phổ :


th
g
on
du
u
cu

Trang 17

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 K t quả đ
a) K t quả đ đạc bằng máy phân tính phổ cho mạch 2 cuộn dây (k c ưa có mạch
khu c đại RF)
Tần số phát ở 104.4 MHz, do tính chất phi tuyến mạch iều chế nên phổ tần số ngõ ra gồm
fc , mf c m 1, 2...
Phổ : khi m(t)=0

om
.c
ng
co
an
th

Hình 18. Phổ tín hiệu phát FM


g
on

a o ợc công suất : P1= -65.64dBm


du

Phổ : khi m(t) 0


u
cu

Trang 18

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
a o ợc công suất : P2= -52.32.dBm
Suy ra công suất của mạch (BA1404) khi ch a qua hai tầng khuếch ại là :
an

PBA=P2-P1 = -52.32 +65.64 = 12.32dBm


Nhận xét: Do ộ lệch tần nhỏ và ộ phân giải của thiết bị o, ta khô qua sát ợc sự
th

khác nhau khi ngõ vào m(t) 0 và m(t) 0 .


g
on

IV. M CH KHU I SIÊU CAO T N


du

1. Mạch Khuếch ại Không dùng Switchvà Splitter

a) Cấu trúc & chức ă


u

Mạch khuếch ại công suất siêu cao tầ ợc sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩ h vực
cu

h hô ti vô tuyến, Truyề hì h, Rada …


Các kỹ thuật cơ bản dùng trong khuếch ại công suất cao tần có thể sử dụng các lớp
h A, B, AB, C, D,… cho dãy tần số từ VHF ến siêu cao tần.
Công suất ngõ ra từ vài mW ến hàng MW, tùy ứng dụng.
Chức ă chí h của 1 mạch khuếch ại ( KĐ) là hận tín hiệu vào và làm cho
biê ộ của nó lớ hơ Có hiều loại KĐ tùy theo mục ích sử dụng. Ví dụ mạch phát
sóng vô tuyến dùng MKĐ tần số vô tuyế (R ) ể khuếch ại tín hiệu t ớc khi a ến
anten phát.
Các thông số quan trọng nhất cầ qua tâm ối với một KĐ cô suất siêu cao tần
là:
 Công suất ngõ ra
 Độ lợi
 Tính tuyến tính

Trang 19

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Độ ổ ịnh
 Nguồn áp cấp DC
 Hiệu suất
 Tính bền vững

b) Các khối chức ă c í của một M

 Khối công suất nguồn: Chức ă ầu tiên của khối này là nhận công suất xoay
chiều từ ổ cắm và chuyể ổi ó thà h iện áp một chiều. Quá trình chuyể ổi này
là cần thiết vì các thiết bị bán dẫ bê t o KĐ (t a sisto s, E s, OS E s,
v.v...) chỉ hoạt ộng với dạng áp này.
 Tầng ngõ vào: Thu nhận tín hiệu chuẩn bị cho việc khuếch ại ở tầng ngõ ra.
 Tầng ngõ ra: Chuyể ổi tín hiệu vào biê ộ thấp thành một bả sao có ă

om
l ợng lớ hơ hiều lần có khả ă t uyền tải công suất lớ ến anten. Khối này
th ng sử dụng các transistor công suất hoặc MOSFETs và tỏa nhiệt nhiều nhất

.c
to KĐ

 Các lớp khu c đại:


Lớp t o
ng
KĐ liê qua ến việc thiết kế mạch, th ng là ở Tầng ngõ ra. Trong
co
thực tế có nhiều lớp ợc sử dụ t o 1 KĐ, các lớp phổ biến bao gồm:
Lớp A: Các mạch khuếch ại lớp A có sự méo dạng rất thấp, tuy nhiên chúng có
an

hiệu suất kém (khoảng 50%) và hiếm khi ợc dùng cho các thiết kế công suất lớn. Sự méo
th

dạng thấp là do transistor trong mạch ợc phân cực ON khi mạch chạy không tải KĐ
lớp A th ợc sử dụng cho các mạch công suất thấp.
g
on

Lớp A có tính tuyến tính cao nhất trong các lớp.


Góc dẫn: 3600: Transistor dẫn trong toàn chu kỳ của tín hiệu vào.
du
u
cu

Hình 19 ồ thị biểu diễn tín hiệu vào vi(t) và dòng Ic(t) của M ớp A

Trang 20

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Lớp B: KĐ lớp B ợc dùng trong các thiết kế giá thành thấp. Nó có hiệu suất
á kể hơ so với lớp A (khoảng 78.5%), tuy nhiên chúng chịu sự méo dạng lớn (tính
tuyến tính thấp) khi tín hiệu nhỏ ớc sự xuất hiện của các KĐ C, KĐ lớp B khá phổ
biến trong các mạch vô tuyến hoặc các ứng dụng mà chất l ợng âm thanh không quan
trọng.
Góc dẫn: 1800: Transistor dẫn trong ½ chu kỳ của tín hiệu vào.

om
.c
ng
co
an

Hình 20. Ví dụ về M ớp B
th
g
on
du
u
cu

Hình 21 ồ thị biểu diễn tín hiệu vào vi(t) và dòng Ic(t) của M ớp B

Lớp AB: ây là lớp khuếch ại ợc dùng nhiều nhất hiệ ay t o các KĐ


ste eo và t ơ tự. Nó là sự kết hợp nhữ u iểm của lớp A và lớp B: hiệu suất cao của

Trang 21

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
lớp B và tính ít méo dạng của lớp A. Sự méo dạng lớn nhất khi tín hiệu nhỏ và nhỏ nhất khi
tín hiệu qua iểm cắt.
Góc dẫn: giữa 1800 và 3600 : Transistor dẫ t o hơ ½ chu kỳ của tín hiệu vào.

om
.c
Hình 22 ồ thị biểu diễn tín hiệu vào vi(t) và dòng Ic(t) của M ớp AB

c) Thực hiện – thi công mạch.


Sơ ồ uyê l mạch khuếch ại
ng
co
an
th
g
on
du
u
cu

Hình 23. Shematic mạch khu c đại RF

Chú em sử dụ mạch khuếch ại 2 tầ với B R91


B R 91 là 1 t a sisto có tác dụ khuếch ại tí hiệu õ vào

Trang 22

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hình 28. BFR 91

B R91 có ộ lợi cao, hệ số nhiễu thấp. Gồm có 3 cực 1=Collector, 2=Emitter, 3=Base.

Sơ đồ mạc của mạch khu c đại:

om
.c
ng
co
an
th
g
on
du
u
cu

Hình 28. Layot mạch khu c đại

cô t ực t :

Trang 23

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
Hình 24. Mạch khu c đại

.c
ô hì h mạch và ạch Khuếch ại 2 tầ
ng
co
an
th
g
on
du
u
cu

Hình 25. Mô hình mạch FM và mạch Khu c đại

d. Kết quả :

Trang 24

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Xem dạng sóng Ocsiloscope:

om
.c
ng
co
an
th
g

Hình 26. Dạng sóng trên Ocsiloscop của Mạch khu c đại
on
du

Do với tầ số lớ hơ 104 Hz ,v ợt quá iới hạ của máy o Nê ta dùng máy phân tích
phổ ể qua sát kết quả tốt hơ
u
cu

Lắp ặt và tiế hà h o với mạch khuếch ại hai tầ t ê máy phâ tích phổ :

Trang 25

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
an
th
g
on

 Kết quả o ạc mạch khuếch ại cao tầ


Khi m(t)=0
du
u
cu

Trang 26

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
an

a o ợc công suất : P1= -65.03dBm


th
g
on
du
u
cu

Trang 27

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khi m(t) 0

om
.c
ng
co
an
th

Hình 27. Công suất ngõ ra bộ khu c đại với ngõ vào -20dBm

a o ợc công suất P2=-41.67dBm


g
on

So sánh với kết quả khi o khô có mạch khếch ại ta thấy công suất tín hiệu ã ợc khuếch ại
lên sau khi qua mạch khuếch ại
du

Suy ra : Công suất khi có mạch khuếch ại 2 tầng là : PRF = P2-P1= 23.36dBm
u

ộ ợ mạc k u c đạ
cu

G PRF PBA
23.36 (12.32)
11.04[dB]

Trang 28

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Kết quả o khoá cách

Khi không có mạch khuếch ại: khoảng cách thu ợc tốt tín hiệu FM tối a là 2m

Khi có mạch khuếch ại: khoả cách thu ợc tốt tín hiệu FM tối a ợc tă lê ến 30m

2. Mô hình mạch Khuếch ại RF dùng switch :


Mạch khuếch ại ày có switch ể chuyể ổi giữa hai ngõ vào khuếch ại.
Ngõ thứ nhất t ơ ứng với tín hiệu ợc khuếch ại và a ế Cáp ồng trục và phát
ra qua Anten.
Ngõ thứ hai t ơ ứng với tín hiệu của mạch tổng hợp tần số ( sẽ trình chi tiết trong phần
mạch tổng hợp tần số ) Sau ó tí hiệu a ợc a a ế Cáp ồng trục và phát ra qua
Anten.

Sơ ồ nguyên lý mạch khuếch ại dùng switch:

om
.c
ng
co
an
th
g
on
du

Hình 28 ơ đồ nguyên lý mạch khu c đại dùng switch

Layout của mạch khuếch ại :


u
cu

Trang 29

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
Hình 29
ng
ơ đồ nguyên lý mạch khu c đại dùng switch
co
Thi công mạch thực tế :
an
th
g
on
du
u
cu

Hình 30. Mạch in thực t

Trang 30

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Kết quả với nguồn phát m(t) từ máy tính :

Khi ch a có mạch khuếch ại :

om
.c
ng
co
an
th
g

Hình 31.Phổ FM
on
du
u
cu

Trang 31

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
an

Khi m(t)=0
th

a o ợc công suất : P1 = -63.72 dBm

0
g

Khi m(t)
on

a o ợc công suất : P2 = -64.82 dBm


du

Suy ra : PBA =1.1 dBm

Khi qua mạch khuếch ại :


u
cu

Khi m(t)=0 thi ta o ợc P1 = -65.64 dBm

Khi m(t) 0 ta o ợc P2 = -55.28 dBm

Suy ra : PRF =10. 36 dBm

Do ó Độ lợi khuếch ại

G= 10.36dBm -1.1 dBm =9.26dB

Trang 32

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
an
th
g
on
du

Hình 32. Bộ Splitter


u
cu

Trang 33

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
an

Hình 33. Mạch khu c đại RF và Bộ Splitter

Kết quả o khoảng cách: Khi qua mạch khếch ại khoảng cách tối a thu tốt tín hiệu là 30m.
th

V. Mạch tổng hợp tần số :


g
on

Sơ ồ uyê l :
du
u
cu

Hình 34 ơ đồ nguyên lý mạch tổng hợp tần số

Trang 34

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Layout:

om
.c
ng
co
Hình 35. Layout mạch tổng hợp tần số
an
th

ạch thi cô thực tế


g
on
du
u
cu

Trang 35

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hình 36 sơ đồ mạch in thực t

Giải thích hoạt ộ


Hệ thố ồm mạch, mỗi mạch tổ hợp a một tầ số khác hau, ể tạo a ba tầ số
mo muố là 99 9 Hz, 104 5 hz và 105 5 hz

ỗi tầ số ợc tạo a từ mỗi mạch tổ hợp tầ số ợc a vào bộ Splitte ể tạo a một


tầ số tổ hợp và ợc a ế mạch khuếch ại t ớc khi phát a oài qua a te

om
.c
ng
co
an
th
g
on
du
u
cu

Hình 37 sơ đồ mạch in thực t bộ tổng hợp tần số

Hình kết quả o mạch tổng hợp tần số :

Mạch tổng hợp ợc tấn số :

99.9Mhz và 104.5 Mhz

Trang 36

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
Hình 38 sơ đồ mạch in thực t bộ tổng hợp tần số
an
th
g
on
du
u
cu

Hình 39. A te v cáp đồng trục

Trang 37

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
:

Các iá t ị của các li h kiệ h iệ t ở, tụ iệ , cuộ dây là khô thể chí h xác
h t o sơ ồ mạch ã êu, có thể ợc thay thế bằ các iá t ị khác lâ cậ

Do t o quá t ì h thi cô , các li h kiệ có iá t ị ch a thật sự chí h xác, sự phối


hợp t ở khá ch a ợc tốt ê mạch khuếch ại không dùng switch có ộ lợi khoả
11.04dB, do ó chỉ có thể khuếch ại t o t ò bá kí h khoả 30m.

Do trong quá t ì h thi cô , các li h kiệ có iá t ị ch a thật sự chí h xác, sự phối


hợp t ở khá ch a ợc tốt ê mạch khuếch ại khô dù switch có ộ lợi khoả
9 26dB, do ó chỉ có thể khuếch ại t o t ò bá kí h khoả 0m

Hệ thố dù Switch thuậ tiệ cho hoạt ộ kiểm t a , mạch và ổ hợp tầ số


hoạt ộ ồ th i , và ợc iều khiể khuếch ại thô qua switch của mạch khuếch ại

om
.

À L AM Ả

.c
 “ ạch iệ tử thô ti ” tác iả PGS- S Hoà Đì h Chiế
 Datasheet BA1404 ng
co
an
th
g
on
du
u
cu

Trang 38

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt

You might also like