Zgromadzenie Narodowe

Wprowadzenie
Przeczytaj
Animacja
Sprawdź się
Dla nauczyciela

Bibliografia:

Źródło: Ewelina Gierach, Zgromadzenie narodowe - wybrane zagadnienia, 2015 r., dostępny
w internecie: orka.sejm.gov.pl [dostęp 16.12.2019 r.].
Źródło: Ewa Milewicz, Zgromadzenie Narodowe nikomu nie zaszkodzi, 19.02.2011 r.,
dostępny w internecie: wyborcza.pl [dostęp 14.12.2019 r.].
Źródło: Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 czerwca 2018 r.
w sprawie zwołania Zgromadzenia Narodowego w celu wysłuchania orędzia Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 16.12.2019 r.].
Źródło: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Zgromadzenie Narodowe w 150. rocznicę urodzin
Marszałka Piłsudskiego, 2018 r., dostępny w internecie: youtube.com [dostęp 7.04.2020 r.].
Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921 roku, dostępny w
internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 25.02.2020 r.].
Źródło: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, dostępny w
internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 25.02.2020 r.].
 Zgromadzenie Narodowe

Rozpoczęcie posiedzenia Zgromadzenia Narodowego 4 czerwca 2014 r.

Źródło: Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Na początku lutego 2011 r., w niecały rok po katastrofie smoleńskiej, szefowa klubu Polska
Jest Najważniejsza Joanna Kluzik‐Rostkowska zwróciła się do marszałków sejmu i senatu
z propozycją, by w pierwszą rocznicę tragedii smoleńskiej zebrało się Zgromadzenie
Narodowe.

„Gazeta Wyborcza” w artykule Zgromadzenie Narodowe nikomu nie zaszkodzi pisała o tym
tak:

“
Ewa Milewicz

Zgromadzenie Narodowe nikomu nie zaszkodzi

Marszałek senatu Bogdan Borusewicz propozycję odrzucił, po
konsultacji z marszałkiem sejmu Grzegorzem Schetyną. Borusewicz
powiedział PAP: „Zgromadzenie Narodowe zwołuje się w dwóch
przypadkach zapisanych w konstytucji. Pierwszy to odebranie
przysięgi nowo wybranego prezydenta, a drugi to impeachment
prezydenta. Więc nie widzę żadnej możliwości zwołania
Zgromadzenia.”
 Konstytucja zna jeszcze inną przyczynę zwołania Zgromadzenia. Może
się ono zebrać, aby wysłuchać orędzia prezydenta. Może prezydent
w tę rocznicę zechce coś powiedzieć w parlamencie?

Zdarzało się już zresztą, że posłowie i senatorowie zbierali się w sali

sejmowej, ale nie nazywało się to Zgromadzeniem Narodowym, tylko
uroczystym spotkaniem posłów i senatorów. Prawnie to co innego, ale
w istocie - to samo.

Było tak na przykład 11 czerwca 1999 r. Marszałkowie sejmu Maciej

Płażyński (zginął pod Smoleńskiem) i senatu Alicja Grześkowiak razem
prowadzili spotkanie Jana Pawła II z sejmem i senatem. Było też tak 13
kwietnia zeszłego roku, kiedy zebrali się posłowie i senatorowie, aby
uczcić ofiary katastrofy. Marszałek Borusewicz uważa, że 13 kwietnia
to był wyjątek.

Dlaczego właściwie nie można powtórzyć tego wyjątku teraz,

w pierwszą rocznicę? Dlaczego nie można zrobić tak, jak chce
opozycja, nawet tylko jej część? Przecież marszałkowie reprezentują
cały sejm i cały senat, a nie tylko koalicję. Czego komu ubędzie od
takiego spotkania?
Źródło: Ewa Milewicz, Zgromadzenie Narodowe nikomu nie zaszkodzi, 19.02.2011 r., dostępny w internecie: wyborcza.pl
[dostęp 14.12.2019 r.].

Jak sądzisz, kto miał rację w tym sporze i dlaczego? Czy możliwe było zwołanie
Zgromadzenia Narodowego w tej sprawie? Czy istniało inne rozwiązanie, które mogłoby
pogodzić obie strony sporu, usatysfakcjonować pomysłodawców?

Twoje cele

Przeanalizujesz kompetencje Zgromadzenia Narodowego.

Wyjaśnisz różnice między Zgromadzeniem Narodowym a wspólnym posiedzeniem
sejmu i senatu.
Przedstawisz funkcjonowanie Zgromadzenia Narodowego w ujęciu historycznym.

Dla zainteresowanych
Funkcje parlamentu Polskie konstytucje – Konstytucja i jej funkcje
podsumowanie

Konstytucja – najwyższe
władze
Przeczytaj

Historyczne początki
Instytucja Zgromadzenia Narodowego wywodzi się z Francji czasów rewolucyjnych, kiedy
to obradujące początkowo osobno Stany Generalne, po licznych perturbacjach, ostatecznie
połączyły się w jeden organ. Rozwiązanie takie – tj. stworzenie organu złożonego
z zazwyczaj odrębnych izb parlamentu, któremu w sytuacji wspólnego obradowania
przyznaje się szczególne kompetencje, odmienne od tych, jakie mają każda z izb z osobna –
przyjęło wiele państw demokratycznych, w tym również Polska.

W międzywojennej konstytucji marcowej Zgromadzeniu Narodowemu („sejm i senat,

połączone w Zgromadzenie Narodowe”) nadano uprawnienia wyboru Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej i odebrania od niego przysięgi. Art. 125 konstytucji marcowej
przewidywał również, że Zgromadzenie Narodowe winno co 25 lat poddać ustawę
zasadniczą rewizji. Z tego drugiego uprawnienia Zgromadzenie Narodowe miało nigdy nie
skorzystać. Instytucję tę zniesiono w kolejnej polskiej ustawie zasadniczej – Konstytucji
kwietniowej.

Współczesność

Prezydent Andrzej Duda składający przysięgę przed Zgromadzeniem Narodowym, 6 sierpnia 2015 r.
Źródło: Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
Na odrodzenie Zgromadzenia Narodowego jako elementu struktury organów władzy
państwowej trzeba było czekać aż do roku 1989. Wówczas Zgromadzenie Narodowe,
składające się z sejmu kontraktowego i w pełni demokratycznie wybranego senatu, wybrało
na Prezydenta PRL generała Wojciecha Jaruzelskiego, a następnie odebrało od niego
przysięgę. W początkowym okresie funkcjonowania III RP Zgromadzenie Narodowe
dysponowało szerszymi niż dziś uprawnieniami. Nawet kiedy kolejny raz wybierano głowę
państwa – tym razem już w wyborach powszechnych – to Zgromadzeniu Narodowemu
przypadła kompetencja stwierdzania ważności tego wyboru oraz, tradycyjnie już, odebrania
przysięgi od prezydenta elekta. Co jednak znacznie ważniejsze – Zgromadzenie Narodowe
w początkach III RP dysponowało uprawnieniami ustrojodawczymi – to właśnie
Zgromadzenie Narodowe uchwaliło najpierw Małą konstytucję z 1992 r., a następnie pełną,
obowiązującą obecnie ustawę zasadniczą z 1997 r. Tym samym jednak zakończyły się
ustrojodawcze kompetencje Zgromadzenia Narodowego – na mocy obecnej Konstytucji RP
takich kompetencji Zgromadzenie już nie ma.

Prezydent Bronisław Komorowski wygłaszający orędzie przed Zgromadzeniem Narodowym, 6 sierpnia 2010 r.
Źródło: Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Obrady Zgromadzenia Narodowego zwołuje marszałek sejmu w drodze postanowienia.

Obradom przewodniczy marszałek sejmu, a w jego zastępstwie marszałek senatu.
Parlamentarzyści podczas posiedzenia Zgromadzenia Narodowego są sobie równi (brak
rozróżnienia na posłów i senatorów). Zgromadzenie nie ma określonego harmonogramu
posiedzeń i działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu.

Co ważne, należy odróżnić Zgromadzenie Narodowe od sytuacji, kiedy posłowie

i senatorowie spotykają się na wspólnym posiedzeniu, np. z okazji wizyty ważnej osobistości
lub w ramach obchodów rozmaitych świąt państwowych czy w celu uczczenia ważnych
wydarzeń. Takie zgromadzenie posłów i senatorów nie ma kompetencji Zgromadzenia
Narodowego. Określa się je mianem „zgromadzenia posłów i senatorów” lub „wspólnego
posiedzenia sejmu i senatu”. Tego typu spotkania zwykle odbywają się w sali posiedzeń
sejmu, rzadziej – w sali posiedzeń senatu.

Słownik
impeachment

(z ang. – „postawienie w stan oskarżenia”); procedura pochodząca z anglosaskiej tradycji

parlamentarnej, służąca realizacji odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta,
wiceprezydenta i funkcjonariuszy cywilnych w USA

katastrofa smoleńska

katastrofa lotnicza polskiego samolotu wojskowego, do której doszło w Smoleńsku

w sobotę, 10 kwietnia 2010 r.; zginęło w niej 96 osób, stanowiących delegację polską na
uroczystości związane z obchodami 70. rocznicy zbrodni katyńskiej, w tym wiele
znamienitych osobistości, pełniących ważne funkcje w państwie, jak np. Prezydent RP

PAP

Polska Agencja Prasowa, jedyna państwowa agencja informacyjna w Polsce

sejm kontraktowy

Sejm PRL wybrany 4 i 18 czerwca 1989 r. pod rządami Konstytucji PRL z 1952 r. w wyniku
porozumień politycznych Okrągłego Stołu

Stany Generalne

historyczne zgromadzenie reprezentujące przedstawicieli trzech stanów Francji:

szlachty, duchowieństwa i stanu trzeciego, czyli reszty społeczeństwa, zwoływane jako
doradczy organ króla, zwłaszcza w sprawach ustalania podatków
Animacja

Polecenie 1

Zapoznaj się z animacją i wykonaj ćwiczenia.

Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DZ73Ze963

Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Nagranie filmowe opowiadające o zwoływaniu Zgromadzenia Narodowego.

Ćwiczenie 1

Przedstaw, które z uprawnień Zgromadzenia Narodowego jest twoim zdaniem najważniejsze.

Uzasadnij swoją opinię.
Ćwiczenie 2

Przypomnij sobie sytuację przedstawioną we „Wprowadzeniu” do e-materiału i wykonaj

zadania.

Na początku lutego 2011 r., w niecały rok po katastrofie smoleńskiej, szefowa klubu Polska
Jest Najważniejsza Joanna Kluzik-Rostkowska zwróciła się do marszałków sejmu i senatu
z propozycją, by w pierwszą rocznicę tragedii smoleńskiej zebrało się Zgromadzenie
Narodowe.

„Gazeta Wyborcza” w artykule Zgromadzenie Narodowe nikomu nie zaszkodzi pisała o tym
tak:

“
Ewa Milewicz

Zgromadzenie Narodowe nikomu nie zaszkodzi

Marszałek senatu Bogdan Borusewicz propozycję odrzucił, po

konsultacji z marszałkiem sejmu Grzegorzem Schetyną. Borusewicz
powiedział PAP: „Zgromadzenie Narodowe zwołuje się w dwóch
przypadkach zapisanych w konstytucji. Pierwszy to odebranie przysięgi
nowo wybranego prezydenta, a drugi to impeachment prezydenta. Więc
nie widzę żadnej możliwości zwołania Zgromadzenia”.

Konstytucja zna jeszcze inną przyczynę zwołania Zgromadzenia. Może

się ono zebrać, aby wysłuchać orędzia prezydenta. Może prezydent
w tę rocznicę zechce coś powiedzieć w parlamencie?

Zdarzało się już zresztą, że posłowie i senatorowie zbierali się w sali

sejmowej, ale nie nazywało się to Zgromadzeniem Narodowym, tylko
uroczystym spotkaniem posłów i senatorów. Prawnie to co innego, ale
w istocie - to samo.

Było tak na przykład 11 czerwca 1999 r. Marszałkowie sejmu Maciej

Płażyński (zginął pod Smoleńskiem) i senatu Alicja Grześkowiak razem
 prowadzili spotkanie Jana Pawła II z sejmem i senatem. Było też tak 13
kwietnia zeszłego roku, kiedy zebrali się posłowie i senatorowie, aby
uczcić ofiary katastrofy. Marszałek Borusewicz uważa, że 13 kwietnia
to był wyjątek.

Dlaczego właściwie nie można powtórzyć tego wyjątku teraz,

w pierwszą rocznicę? Dlaczego nie można zrobić tak, jak chce opozycja,
nawet tylko jej część? Przecież marszałkowie reprezentują cały sejm
i cały senat, a nie tylko koalicję. Czego komu ubędzie od takiego
spotkania?

Źródło: Ewa Milewicz, Zgromadzenie Narodowe nikomu nie zaszkodzi, 19.02.2011 r., dostępny w internecie:
wyborcza.pl [dostęp 14.12.2019 r.].

Wyjaśnij, czy możliwe było zwołanie Zgromadzenia Narodowego w opisywanym przypadku.

Przedstaw, czy istniało alternatywne rozwiązanie, które mogłoby pogodzić obie strony sporu.
Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia: 輸醙難

Ćwiczenie 1 輸

Dopasuj do wymienionych typów zgromadzeń odpowiednie okoliczności ich zwoływania.

Zgromadzenie posłów i senatorów

w celu wysłuchania orędzia

Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej

w celu złożenia przysięgi przez

Zgromadzenie Narodowe
nowo wybranego Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej
Aleksandra Kwaśniewskiego

z okazji 10. rocznicy złożenia

przysięgi przez Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej Lecha
Kaczyńskiego

poświęcone 25. rocznicy

powstania „Solidarności”

z okazji przystąpienia
Rzeczypospolitej Polskiej do Unii
Europejskiej

z okazji wizyty Jego

Świątobliwości Papieża Jana
Pawła II

poświęcone uczczeniu pamięci

ofiar katastrofy lotniczej pod
Smoleńskiem

z okazji objęcia przez Polskę

przewodnictwa w Radzie Unii
Europejskiej
Ćwiczenie 2 輸

Przeanalizuj materiał źródłowy i wykonaj polecenie.

“ Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej

Polskiej z dnia 19 czerwca 2018 r. w sprawie
zwołania Zgromadzenia Narodowego w celu
wysłuchania orędzia Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej

Na podstawie art. 114 ust. 1 w związku z art 140. Konstytucji

Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. poz. 483,
z 2001 r. poz. 319, z 2006 r. poz. 1471 oraz z 2009 r. poz. 946)
postanawia się, co następuje:

§ 1. Zwołuje się Zgromadzenie Narodowe w celu wysłuchania orędzia

Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 2. Zgromadzenie Narodowe odbędzie się w Zamku Królewskim

w Warszawie dnia 13 lipca 2018 r. o godzinie 12:00.

§ 3. Postanowienie wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Źródło: Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 czerwca 2018 r. w sprawie zwołania
Zgromadzenia Narodowego w celu wysłuchania orędzia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, dostępny w internecie:
prawo.sejm.gov.pl [dostęp 16.12.2019 r.].

Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.

Stwierdzenie Prawda Fałsz

Zgromadzenie Narodowe zwołuje marszałek sejmu
 
w drodze postanowienia.
 Stwierdzenie Prawda Fałsz
Stałym miejscem obrad Zgromadzenia Narodowego jest
 
Zamek Królewski.

Jednym z powodów zwołania Zgromadzenia Narodowego

 
jest wysłuchanie orędzia Prezydenta RP.

Ćwiczenie 3 醙

Uzupełnij tekst dotyczący okoliczności, w których Zgromadzenie Narodowe decyduje

w sprawie zakończenia urzędowania przez Prezydenta RP.

Prezydent RP za naruszenie konstytucji, lub za popełnienie może być

pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem . Postawienie Prezydenta

Rzeczypospolitej w stan oskarżenia może nastąpić uchwałą Zgromadzenia Narodowego
podjętą większością co najmniej głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia
Narodowego na wniosek co najmniej członków Zgromadzenia Narodowego.
Decyzję w sprawie złożenia Prezydenta RP z urzędu podejmuje Trybunał.
Zgromadzenie Narodowe może uznać niezdolność Prezydenta RP do sprawowania
urzędu ze względu na stan zdrowia podjętą większością co najmniej dwóch trzecich
głosów liczby swoich członków.

ustawowej odchylenia Ludu przestępstwa ustawy połową trwałą

ustawą Stanu połowy obecnej na obradach przejściowy częścią 140

zezwolenia uchwałą dwie trzecie

Materiał źródłowy do ćwiczeń 4‐6.

Źródło I

“ Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2

kwietnia 1997 roku
Art. 114

1. W przypadkach określonych w Konstytucji Sejm i Senat, obradując

wspólnie pod przewodnictwem Marszałka Sejmu lub w jego
zastępstwie Marszałka Senatu, działają jako Zgromadzenie Narodowe.

2. Zgromadzenie Narodowe uchwala swój regulamin.

Art. 130

Prezydent Rzeczypospolitej obejmuje urząd po złożeniu wobec

Zgromadzenia Narodowego następującej przysięgi:

„Obejmując z woli Narodu urząd Prezydenta Rzeczypospolitej

Polskiej, uroczyście przysięgam, że dochowam wierności
postanowieniom Konstytucji, będę strzegł niezłomnie godności
Narodu, niepodległości i bezpieczeństwa Państwa, a dobro O jczyzny
oraz pomyślność obywateli będą dla mnie zawsze najwyższym
nakazem”.

Przysięga może być złożona z dodaniem zdania „Tak mi dopomóż

Bóg”.

Art. 131

1. Jeżeli Prezydent Rzeczypospolitej nie może przejściowo sprawować

urzędu, zawiadamia o tym Marszałka Sejmu, który tymczasowo
przejmuje obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej. Gdy Prezydent
Rzeczypospolitej nie jest w stanie zawiadomić Marszałka Sejmu
o niemożności sprawowania urzędu, wówczas o stwierdzeniu
przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta
Rzeczypospolitej rozstrzyga Trybunał Konstytucyjny na wniosek
Marszałka Sejmu. W razie uznania przejściowej niemożności
sprawowania urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Trybunał
Konstytucyjny powierza Marszałkowi Sejmu tymczasowe
wykonywanie obowiązków Prezydenta Rzeczypospolitej.

2. Marszałek Sejmu tymczasowo, do czasu wyboru nowego

Prezydenta Rzeczypospolitej, wykonuje obowiązki Prezydenta
Rzeczypospolitej w razie:
1) śmierci Prezydenta Rzeczypospolitej,
2) zrzeczenia się urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej,
3) stwierdzenia nieważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej lub
innych przyczyn nieobjęcia urzędu po wyborze,
4) uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności
Prezydenta Rzeczypospolitej do sprawowania urzędu ze względu na
stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów
ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego,
5) złożenia Prezydenta Rzeczypospolitej z urzędu orzeczeniem
Trybunału Stanu.

3. Jeżeli Marszałek Sejmu nie może wykonywać obowiązków

Prezydenta Rzeczypospolitej, obowiązki te przejmuje Marszałek
Senatu.

4. Osoba wykonująca obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej nie

może postanowić o skróceniu kadencji Sejmu.

Art. 140

Prezydent Rzeczypospolitej może zwracać się z orędziem do Sejmu,

do Senatu lub do Zgromadzenia Narodowego. Orędzia nie czyni się
przedmiotem debaty.

Art. 145

1. Prezydent Rzeczypospolitej za naruszenie Konstytucji, ustawy lub

za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do
odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu.

2. Postawienie Prezydenta Rzeczypospolitej w stan oskarżenia może

nastąpić uchwałą Zgromadzenia Narodowego podjętą większością co
najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia
Narodowego na wniosek co najmniej 140 członków Zgromadzenia
Narodowego.

3. Z dniem podjęcia uchwały o postawieniu Prezydenta

Rzeczypospolitej w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu
 sprawowanie urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej ulega
zawieszeniu. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio.
Źródło: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp
25.02.2020 r.].

Źródło II

“ Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17

marca 1921 roku
Artykuł 39

Prezydenta Rzeczypospolitej wybierają na lat siedem bezwzględną

większością głosów Sejm i Senat, połączone w Zgromadzenie
Narodowe. Zgromadzenie Narodowe zwołuje Prezydent
Rzeczypospolitej w ostatnim kwartale siedmiolecia swego
urzędowania.

Jeżeli zwołanie nie nastąpi na 30 dni przed upływem siedmiolecia,

Sejm i Senat łączą się z samego prawa w Zgromadzenie Narodowe na
zaproszenie Marszałka Sejmu i pod jego przewodnictwem.

Artykuł 54

Przed objęciem urzędu Prezydent Rzeczypospolitej składa

w Zgromadzeniu Narodowem przysięgę następującej treści:

„Przysięgam Bogu Wszechmogącemu, w Trójcy Świętej Jedynemu,

i ślubuję Tobie, Narodzie Polski, na urzędzie Prezydenta
Rzeczypospolitej, który obejmuję: praw Rzeczypospolitej,
a przedewszystkiem Ustawy Konstytucyjnej święcie przestrzegać
i bronić; dobru powszechnemu Narodu ze wszystkich sił wiernie
służyć; wszelkie zło i niebezpieczeństwo od Państwa czujnie
odwracać; godności imienia polskiego strzec niezachwianie;
sprawiedliwość względem wszystkich bez różnicy obywateli za
pierwszą sobie mieć cnotę; obowiązkom urzędu i służby poświęcić
 się niepodzielnie. Tak mi dopomóż Bóg i Święta Syna Jego Męka.
Amen”.

Artykuł 125

Zmiana Konstytucji może być uchwalona tylko w obecności co

najmniej połowy ustawowej liczby posłów, względnie członków
Senatu, większością 2/3 głosów.

Wniosek o zmianę Konstytucji winien być podpisany co najmniej

przez 1/3 ustawowej liczby posłów, a zapowiedziany co najmniej na 15
dni.

Drugi z rzędu na zasadzie tej Konstytucji wybrany Sejm może

dokonać rewizji Ustawy Konstytucyjnej własną uchwałą, powziętą
większością 3/5 głosujących, przy obecności co najmniej połowy
ustawowej liczby posłów.

Co lat 25 po uchwaleniu niniejszej Konstytucji ma być Ustawa

Konstytucyjna poddana rewizji zwyczajną większością Sejmu i Senatu,
połączonych w tym celu w Zgromadzenie Narodowe.
Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921 roku, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp
25.02.2020 r.].

Ćwiczenie 4 醙
Porównaj przepisy dotyczące Zgromadzenia Narodowego w Konstytucji marcowej z 1921 r.
i obecnie obowiązujące. Podaj podobieństwo w zakresie kompetencji tego organu.

Ćwiczenie 5 難
Porównaj przepisy dotyczące Zgromadzenia Narodowego w Konstytucji marcowej z 1921 r.
i obecnie obowiązujące. Podaj różnice w zakresie kompetencji tego organu.
Ćwiczenie 6 難
Porównaj przepisy dotyczące Zgromadzenia Narodowego w Konstytucji marcowej z 1921 r.
i obecnie obowiązujące. Rozstrzygnij, na mocy której ustawy zasadniczej Zgromadzenie
Narodowe dysponowało większymi kompetencjami. Uzasadnij swoją odpowiedź.

Rozstrzygnięcie: Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Uzasadnienie:

Ćwiczenie 7 難

Zapoznaj się z filmem i wykonaj ćwiczenie.

Film dostępny pod adresem h ps://zpe.gov.pl/a/DXYZYolAF

Źródło: Zgromadzenie Narodowe w 150. rocznicę urodzin Marszałka Piłsudskiego, Sejm RP/youtube.com [dostęp 7.04.2020
r.], licencja: CC BY-SA 3.0.

Nagranie filmowe dotyczące Zgromadzenia Narodowego otwartego z okazji 150. rocznicy

urodzin Marszałka Piłsudskiego.

Rozstrzygnij, czy na przedstawionym materiale widać obrady Zgromadzenia Narodowego.

Uzasadnij swoją odpowiedź.

Rozstrzygnięcie: tak

Uzasadnienie:
Ćwiczenie 8 難

Przeanalizuj materiał źródłowy i wykonaj polecenie.

“
Ewelina Gierach

Zgromadzenie narodowe - wybrane zagadnienia

Od czasu reaktywowania w 1989 r. Zgromadzenia Narodowego toczyły

się spory o jego charakter ustrojowy. Wydaje się, że na gruncie
przepisów konstytucji z 1997 r. przeważył pogląd o tym, iż
Zgromadzenie Narodowe jest konstytucyjnym organem państwa
istniejącym obok sejmu i senatu.

Jednocześnie ciągle otwarta pozostaje kwes a pozycji

prawnoustrojowej marszałka sejmu jako przewodniczącego
Zgromadzenia w okresie, kiedy organ ten nie obraduje i nie zaistniały
przesłanki do zwołania jego posiedzenia. Ponadto sformułowany w ust.
2 art. 114 konstytucji wymóg uchwalenia regulaminu Zgromadzenia
wymaga podjęcia stosownych prac prawodawczych. Dopóki bowiem
aktywność Zgromadzenia Narodowego ogranicza się w praktyce do
odbierania przysięgi od nowo wybranego Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej i wysłuchania orędzia, praktyka jego obradowania nie budzi
poważniejszych wątpliwości. Kazuistyczne, dokonywane pod presją
czasu, uchwalanie regulaminu na potrzeby realizacji pozostałych dwóch
kompetencji może okazać się niezwykle trudnym do wykonania
zadaniem.

Co więcej, wydaje się, że należy zawrócić uwagę na praktykę

odbywania wspólnych uroczystych posiedzeń sejmu i senatu oraz
podejmowania przez izby wspólnych, choćby okolicznościowych, aktów,
a także przemyślenie kwes i ustanowienia bezpośrednich podstaw
prawnych w tym zakresie.
 Źródło: Ewelina Gierach, Zgromadzenie narodowe - wybrane zagadnienia, 2015 r., dostępny w internecie:
orka.sejm.gov.pl [dostęp 16.12.2019 r.].

Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.

Stwierdzenie Prawda Fałsz

Zdaniem autorki marszałek sejmu nie powinien być
 
przewodniczącym Zgromadzenia Narodowego.
Autorka postuluje uchwalenie stałego regulaminu
 
Zgromadzenia Narodowego.
Autorka uważa, że brak jest podstaw prawnych dla
wspólnych posiedzeń sejmu i senatu, wobec czego nie  
powinno się ich organizować.
Dla nauczyciela

Autorka: Anna Rabiega

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Zgromadzenie Narodowe

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

4) przedstawia strukturę oraz organizację pracy Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu

Rzeczypospolitej Polskiej (prezydium, komisje, kluby i koła; kworum, rodzaje większości)
oraz status posła, w tym instytucje mandatu wolnego i immunitetu; wymienia kompetencje
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Zgromadzenia
Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

analizuje kompetencje Zgromadzenia Narodowego;

wyjaśnia różnice między Zgromadzeniem Narodowym a wspólnym posiedzeniem sejmu
i senatu;
przedstawia funkcjonowanie Zgromadzenia Narodowego w ujęciu historycznym.

Strategie nauczania:

konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:

dyskusja;
debata oksfordzka;
analiza materiałów źródłowych;
rozwiązywanie ćwiczeń interaktywnych;
analiza tekstu literackiego.

Formy zajęć:

praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Uczniowie zapoznają się z treścią artykułu w sekcji „Wprowadzenie”.

2. Dyskusja: Kto miał rację w sporze? (celem dyskusji jest wprowadzenie i zaciekawienie
uczniów, a nie ustalenie jednoznacznej odpowiedzi – to będzie przedmiotem lekcji).

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z animacją nt. Zgromadzenia Narodowego i wynotowują

wszystkie jego kompetencje. Chętne/wybrane osoby przedstawiają, co zanotowały.

2. Powrót do dyskusji z początku lekcji:

Czy możliwe było zwołanie Zgromadzenia Narodowego w opisywanym przypadku?

Czy istniało alternatywne rozwiązanie, które mogłoby pogodzić obie strony sporu?

3. Nauczyciel wyświetla film z ćwiczenia interaktywnego 7 z sekcji „Sprawdź się”.

Chętne/wybrane osoby przedstawiają swoje propozycje rozwiązania ćwiczenia.

4. Uczniowie w parach rozwiązują ćwiczenia interaktywne 4‐6 z sekcji „Sprawdź się”.

Chętne/wybrane osoby przedstawiają swoje rozwiązania.
5. Debata oksfordzka: Zgromadzenie Narodowe jest organem zbędnym i należałoby je
zlikwidować.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie samodzielnie rozwiązują i sprawdzają ćwiczenia interaktywne 1–3 z sekcji

„Sprawdź się”.

Praca domowa:

Rozważ propozycję uchwalenia stałego regulaminu Zgromadzenia Narodowego. Wskaż,

jakie argumenty przemawiają za tym, że jest to potrzebne, oraz jakie negatywne
konsekwencje mogłoby mieć takie rozwiązanie.

Materiały pomocnicze:

Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 czerwca 2018 r.

w sprawie zwołania Zgromadzenia Narodowego w celu wysłuchania orędzia Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej, prawo.sejm.gov.pl.

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, prawo.sejm.gov.pl.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921 roku, prawo.sejm.gov.pl.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Zgromadzenie Narodowe w 150. rocznicę urodzin Marszałka

Piłsudskiego, youtube.com, 2018.

Ewelina Gierach, Zgromadzenie narodowe – wybrane zagadnienia, orka.sejm.gov.pl, 2015.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Animacja może posłużyć do przygotowania się do lekcji powtórkowej.