ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΝΩΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ

(Π.Ο.Ε.Σ.)
Νόμιμα αναγνωρισμένη συνδικαλιστική Ομοσπονδία με την υπ΄ αριθμ. 4/2019 διαταγή του Ειρηνοδικείου Λαυρίου,
καταχωρημένη στα βιβλία Ομοσπονδιών του Πρωτοδικείου Αθηνών με αύξοντα αριθμό 860

Φειδίου 10, ΤΚ 10678, Αθήνα, Τηλ: 2168004777, FAX: 2168004778

ηλεκτρονική διεύθυνση: www.poes.gr e-mail: info@poes.gr

ΠΡΟΣ : Αρ. πρωτ. 591/2024

Πίνακας Αποδεκτών Αθήνα, 13 Μαΐου 2023
ΚΟΙΝ. :

ΘΕΜΑ: Σχολιασμός Σχεδίου Νόμου ΥΠΕΘΑ

ΣΧΕΤ.: α. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 1516/2023 έγγραφό μας

β. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 169/2024 έγγραφό μας
γ. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 229/2024 έγγραφό μας
δ. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 277/2024 έγγραφό μας
ε. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 323/2024 έγγραφό μας
στ. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 393/2024 έγγραφό μας
ζ. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 486/2024 έγγραφό μας
η. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 535/2024 έγγραφό μας
θ. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 538/2024 έγγραφό μας
ι. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 588/2024 έγγραφό μας
ια. Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας με Τίτλο «Ίδρυση
Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας, εκσυγχρονισμός θεσμικού πλαι-
σίου των Ανωτάτων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, σύσταση Κοι-
νού Σώματος Πληροφορικής στις Ένοπλες Δυνάμεις και λοιπές διατάξεις»

Κύριε Υπουργέ.

Μέσα στη Μ.Εβδομάδα, κυριολεκτικά νύχτα, αναρτήθηκε σε δημόσια διαβού-

λευση ένα νομοσχέδιο που αν και φαινομενικά σε ελάχιστα, πολύ συγκεκριμένα
σημεία θα μπορούσε να ενδιαφέρει το προσωπικό των ΕΔ, εντούτοις έχει προκαλέσει
τεράστιες και απολύτως αιτιολογημένες αντιδράσεις, παρά το γεγονός ότι διαπιστώ-
νουμε ότι δεν έχει γίνει αντιληπτή η πλήρης επίδρασή του.

Κατ’ αρχάς, προκειμένου να αποφευχθεί η σπέκουλα από τρίτους, ξεκαθαρίζουμε

προς πάσα κατεύθυνση ότι η Ομοσπονδία μας έχει ήδη έτοιμο πακέτο ρεαλιστικών
και ελεγμένων προτάσεων πολλές από τις οποίες ήδη γνωρίζετε και το οποίο θα
καταθέσουμε με τη σοβαρότητα που διαχρονικά χαρακτηρίζει τις ενέργειές μας,
ενώπιον της αρμόδιας επιτροπής, την στιγμή που πρέπει και μακριά από επικοινω-
νιακά παιχνίδια. Μέχρι τότε συνιστούμε συνιστούμε σε όλα τα στελέχη των ΕΔ να
παραμένουν σε εγρήγορση, διότι δυστυχώς φαίνεται ότι είμαστε μόνο στην αρχή
όσων κάποιοι μετ’ επιτάσεως διέψευδαν το προηγούμενο διάστημα.

Ως προς το σχολιασμό τώρα, παρά τις ελάχιστες θετικές διατάξεις που υφίστα-
νται, πρόκειται για ένα κατά βάση εξαιρετικά κακό σχέδιο νόμου, που ακολουθεί
την πεπατημένη του εργασιακού μεσαίωνα που διάνοιξε ο νόμος «μέριμνας» του
προκατόχου σας. Το σ/ν εμπεριέχει πλήθος συγκαλυμμένων δυσμενών μέτρων των
οποίων οι στοχεύσεις είναι αδύνατον να παραμείνουν κρυφές και των οποίων η
τεράστια επίδραση θα φανεί σε επόμενα σχέδια νόμου που θεωρούμε βέβαιο ότι θα
ακολουθήσουν, όπως εξάλλου θα αποδειχθεί και από το συνολικό σχολιασμό μας και
προς πλήρη επιβεβαίωση όσων έχουν δει το φως το προηγούμενο διάστημα, είτε
από την Ομοσπονδία μας, είτε από ΜΜΕ του αμυντικού ρεπορτάζ.

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Το σχέδιο νόμου κινείται φαινομενικά σε τέσσερις (4) άξονες:

α. Στην ίδρυση του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (άρθρα 3

έως 13).

β. Στην αναβάθμιση των ΑΣΕΙ (άρθρα 14 έως 42).

γ. Στην δημιουργία του Κοινού Σώματος Πληροφορικής (άρθρα 43 έως

58).

δ. Στις «λοιπές ρυθμίσεις» (άρθρα 59 έως 76, με επέκταση στα 77 έως

80), η σαρδελοποίηση των οποίων υπό αυτόν τον άχρωμο όρο υποδηλώνει και το
πραγματικό ενδιαφέρον της Ηγεσίας για το προσωπικό των ΕΔ.

Το σχέδιο νόμου δεν είναι κακό μόνο εξαιτίας όσων περιέχει, αλλά και εξαιτίας
όσων αποφεύγει να συμπεριλάβει, παράλειψη που μπορεί να υποδηλώνει μόνο
δύο ενδεχόμενα. Το πρώτο ενδεχόμενο, το «απλό, επιβεβαιώνεται όσα βιώνουν οι
στρατιωτικοί στην καθημερινότητά τους και καταλήγει στη μη επίλυση προβλημάτων
λόγω γενικότερης αδιαφορίας της Ηγεσίας. Είναι κάτι που έχει ξανασυμβεί και δεν
αναμένουμε να σταματήσει τώρα.

Το δεύτερο ενδεχόμενο είναι το πιο ενδιαφέρον, διότι βασίζεται σε ένα καίριο

ερώτημα: είναι δυνατόν το Υπουργείο να «καινοτομήσει» και ως προς το θέμα
της παροχολογίας σε προεκλογική περίοδο και να αποφύγει συνειδητά να
επιλύσει σοβαρότατα προβλήματα που αναμφίβολα θα έχουν αρνητικότατες
(εκλογικές) επιπτώσεις;

Θα αναφέρουμε ενδεικτικά το μείζον πρόβλημα των απολύσεων των ΕΠΟΠ που

αναμένονται να ξεκινήσουν το προσεχές διάστημα, για το οποίο εκφράζουμε τη
βεβαιότητα, όχι μόνο ότι θα επιλυθεί αλλά και ότι η λύση είναι ήδη έτοιμη και όχι μόνο
για το θέμα των ΕΠΟΠ. Προφανώς και δεν θα είναι πολλά αυτά τα θέματα για να μην
«κακομαθαίνει» ο κόσμος, αλλά κάποια θα επιλυθούν και αυτό θα γίνει με τροπολο-
γίες της τελευταίας στιγμής. Εδώ υφίστανται δύο προβλήματα: γιατί μια δεδομένη
επίλυση να μην συμπεριλαμβάνεται στο κυρίως σώμα του σχεδίου νόμου και να
αποφεύγεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, ακόμα και άσχετα αν το νομοσχέ-
διο κατ΄ επιλογή κυκλοφόρησε κυριολεκτικά τη νύχτα και μάλιστα εορταστική;

Η απάντηση είναι προφανής: διότι δεν αναμένεται να είναι μια καλή λύση και
προφανώς θα προκαλέσει νέες αντιδράσεις. Κάτι παρόμοιο αναμένουμε να ισχύσει
και για άλλες προεκλογικού τύπου τροπολογίες που θα συμπεριληφθούν, για τις
οποίες σας γνωρίζουμε ότι έχουν γνώση οι φύλακες: είμαστε βέβαιοι ότι θα βρεθούμε
ενώπιον ενός κακόγουστου θεάτρου θριαμβολογίας, η οποία θα επιχειρήσει να
καλύψει όσα δυσμενή μέτρα θεσπιστούν. Θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε
ποιοι και πως και με τι δικαιολογίες θα βάλουν πλάτη σε όσα είμαστε βέβαιοι ότι
σχεδιάζονται. Οι απαντήσεις θα δοθούν προσεχώς…

Ακολούθως θα σχολιάσουμε λεπτομερώς τα άρθρα του σ/ν με βάση τα πραγμα-

τικά προβλήματα που δημιουργούνται και όχι με βάση το φαινομενικό αντικείμενο
κάθε μέρους:

α. Ύπαρξη σκόπιμων ασαφειών

Αν και η ύπαρξη ασαφειών αποτελεί σχετικά σύνηθες φαινόμενο σε σχέδια

νόμου, στη συγκεκριμένη περίπτωση (όπως θα φανεί και στη συνέχεια) το πλήθος
και, κυρίως, η «ποιότητα» των ασαφειών είναι τέτοια που δεν αφήνουν περιθώρια να
εκληφθούν ως παραλείψεις ή σφάλματα. Πόσο μάλλον όταν οι ασάφειες αυτές
διαρκώς περιστρέφονται γύρω από τα ίδια αντικείμενα.

β. Διατάξεις ενδιαφέροντος Μετοχικών Ταμείων ΕΔ

Με πλήθος εγγράφων μας έχουμε σχολιάσει την αδιανόητη μεθόδευση της

στέγασης (και μάλιστα «χωρίς αντάλλαγμα») ενός, προς ώρας, ανύπαρκτου νομικού
προσώπου, σε χώρο του ΜΤΣ καθώς και τις διαφαινόμενες ευρύτερες παρεμβάσεις
[σχετικά (στ), (θ) και (ι)]. Το γεγονός ότι το κτίριο του ΜΤΣ επί της οδού Κολοκοτρώνη
13 στην Αθήνα έχει επιλεγεί, όταν το σ/ν προβλέπει «χώρο ιδιοκτησίας του Υπουρ-
γείου Εθνικής Άμυνας ή εποπτευόμενου από αυτό νομικού προσώπου» (άρθρο 7,
παρα.3) δημιουργεί εύλογες απορίες, οι οποίες ενισχύονται περαιτέρω από την
αποκάλυψη ότι ήδη φέρεται να έχουν βρεθεί κατάλληλοι χώροι με τη μεταστέγαση του
ΕΛΟΑΣ, γεγονός που δεν δύναται να τεκμηριώσει τη διπλή (μετα)στέγαση. Εν λόγω
νομοθετική παρέμβαση έρχεται σε αντίφαση με έτερες νομικές υποχρεώσεις περί τον
τρόπο εκμισθώσεων ακίνητης περιουσίας των ΝΠΔΔ κλπ), ενέργειες που οφείλουν
να διενεργούνται μέσω διαδικασίας δημόσιου πλειοδοτικού διαγωνισμού. Επιπλέον
τούτου, εν λόγω ρύθμιση πλήττει ευθέως τα έσοδα του ΜΤΣ.

Εν πάση περιπτώσει, το πρόβλημα είναι ότι η ενασχόληση του σ/ν με τα ΜΤ των

ΕΔ δεν σταματάει στην στέγαση του, προς ώρας, ανύπαρκτου νομικού προσώπου
και μάλιστα με διαδικασίες «κατ’ εξαίρεσιν». Προκειμένου να μην υπάρχουν αμφιβολί-
ες περί του είδους του νομικού προσώπου, το καταστατικό του (άρθρο 13) καθιστά
ξεκάθαρο ότι πρόκειται για Ανώνυμο Εταιρία («ΕΛΚΑΚ ΑΕ», σύμφωνα με το άρθρο
1 του καταστατικού περί της νομικής μορφής). Η λεπτομέρεια αυτή θα μας απασχο-
λήσει εκ των πραγμάτων και παρακάτω.

Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το άρθρο 6 του σ/ν, το οποίο περιγράφει τους

πόρους της Εταιρίας: «Το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας χρηματοδοτείται
από τις ετήσιες πιστώσεις που εγγράφονται στο εξοπλιστικό πρόγραμμα
προμηθειών του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, αφού αφαιρεθεί το προβλεπόμενο
στην παρ. 5 του άρθρου 7 του ν. 2919/2001 (Α’ 128) ποσό, διατίθεται ποσοστό
τουλάχιστον ενάμισι τοις εκατό (1,5%). […] 2. Τα ταμεία του άρθρου εικοστού όγδοου
του καταστατικού του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας χρηματοδοτούνται
ως εξής: α) Το Ταμείο Καινοτομίας Εθνικής Άμυνας με ποσοστό ογδόντα τοις εκατό
(80%) επί του ποσού της παρ. 5 του άρθρου 7 του ν. 2919/2001 για την ανάπτυξη της
αμυντικής έρευνας και τεχνολογίας. β) Το Ταμείο Ανάπτυξης Εθνικής Άμυνας από
χορηγήσεις και επενδύσεις χρηματοδοτικών οργάνων και οργανισμών της Ευρωπαϊ-
κής Ένωσης ή άλλων διεθνών οργανισμών, χορηγήσεις, δωρεές και λοιπές χρη-
ματοδοτήσεις και επενδύσεις ερευνητικών κέντρων, φορέων του Δημοσίου,
Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών του ν. 4873/2021 (Α΄248), κλαδικών
φορέων και φυσικών και νομικών προσώπων του εσωτερικού και του εξωτερι-
κού.»

Από τα ανωτέρω εδάφια προκύπτουν δύο ιδιαίτερα ανησυχητικά συμπεράσμα-

τα:
 • Σε μια εποχή που καταβάλλονται άοκνες προσπάθειες συρρίκνω-
σης και στραγγαλισμού των πόρων των ΜΤ των ΕΔ, πληροφορούμαστε ότι (γενικώς
και αορίστως) πιστώσεις που σχετίζονται με τα εξοπλιστικά προγράμματα θα διοχε-
τεύονται στη συγκεκριμένη Εταιρία.
• Με δεδομένο ότι τα ΜΤ είναι «νομικά πρόσωπα του εσωτερικού» και
υπό την, προφανώς, διαβολική σύμπτωση ότι τα αποθεματικά τους προβλέπεται να
αξιοποιούνται για επενδυτικούς σκοπούς, όπως εξάλλου έχουμε σχολιάσει με το (στ)
σχετικό ότι προβλέπει η νομοθεσία. Η «σύμπτωση» γίνεται ακόμα μεγαλύτερη καθώς
αναλογιζόμαστε ότι η δυνατότητα της «χρηματοδότησης από νομικά πρόσωπα»
(γενικώς και αορίστως) συμβαδίζει με την αποκάλυψη της δημιουργίας (σε μεταγενέ-
στερο χρόνο) ενός ενιαίου φορέας Διαχείρισης της Περιουσίας των ΜΤ, ο οποίος θα
έχει τη μορφή ΝΠΙΔ και έχει σχεδιαστεί να απορροφήσει έως και το ΥΠΑΑΠΕΔ.
• Νέες απορίες δημιουργούνται καθώς διαβάζουμε το 28 ο άρθρο του
καταστατικού της Εταιρίας, όπου στην παρα.1β (όπου και υπάγονται οι φορείς του
Δημοσίου και τα νομικά πρόσωπα εσωτερικού και εξωτερικού γενικώς) προβλέπει
«Ταμείο Ανάπτυξης Εθνικής Άμυνας, το οποίο χρηματοδοτείται από κεφάλαια
τρίτων, με σκοπό τη χρηματοδότηση της υλοποίησης προγραμμάτων έρευνας και
ανάπτυξης επενδυτικού ενδιαφέροντος ιδίως φορέων εκτός Υπουργείου Εθνικής
Άμυνας.». Εδώ, οι τρίτοι δεν μνημονεύονται, ενώ προστίθεται με κρυστάλλινη διαύ-
γεια η λεπτομέρεια ότι η χρηματοδότηση αυτή δύναται να ενδιαφέρει τρίτους, εκτός
ΥΠΕΘΑ. Εν ολίγοις δημιουργείται η δυνατότητα αξιοποίησης των χρημάτων των ΜΤ
των ΕΔ προς όφελος τρίτων και όχι προς όφελος των Ταμείων και των μετόχων και
μερισματούχων αυτών.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το 8ο άρθρο του καταστατικού (άρθρο 13 του

σ/ν), το οποίο περιγράφει λεπτομερώς το μετοχολόγιο της Εταιρίας, όπου μεταξύ
άλλων διαπιστώνουμε ότι η μεταβίβαση των μετοχών εγκρίνεται από τη Γενική
Συνέλευση (η οποία πιθανώς να κληθεί να διαχειριστεί χρήματα άλλων, πχ δυνητικά
των μετόχων και μερισματούχων των Μετοχικών Ταμείων των ΕΔ). Σε συνέχεια
τούτου, το 9ο άρθρο του καταστατικού μεταξύ άλλων προβλέπει ως έσοδα και ένα
«ποσοστό 20% επί των ετησίων καθαρών κερδών των ταμείων που διαχειρίζεται το
Ελληνικό Κέντρο Καινοτομίας», τα οποία ταμεία ως προαναφέρθηκε είναι αυτά του
28ου άρθρου, στα οποία εμπεριέχονται δυνητικά και τα ΜΤ των ΕΔ. Παράλληλα, το
άρθρο 12 ορίζει θέματα πρόσθετων αμοιβών (όπως πριμ παραγωγικότητας κλπ),
θέμα που, για λόγους που θα τεκμηριώσουμε ακολούθως, εγείρει πολύ σοβαρά
ερωτήματα, ενώ ακόμα μεγαλύτερες απορίες προκαλεί το 26 ο άρθρο, όπου οι παρα.2
και 3 παρέχουν τη δυνατότητα πολλών παρεκκλίσεων από τα ισχύοντα, αναφορικά
με θέματα αμοιβών, τα οποία θα ορίζονται (και) από Εσωτερικό Κανονισμό.

Ακολούθως, το άρθρο 77 (παρα.4 και 5) ένεκα των εντελώς ασαφών όρων που
εμπεριέχει, δημιουργεί ξεκάθαρα συνθήκες για λήψη περαιτέρω δυσμενών αποφά-
σεων εις βάρος των ΜΤ, προς ενίσχυση των ταμείων της Εταιρίας («με απόφαση του
Υπουργού Εθνικής Άμυνας»), η οποία κατά τα λοιπά σύμφωνα με το 1ο άρθρο του
καταστατικού της διέπεται και από «τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας» (πέραν
της ύπαρξης μετόχων, βεβαίως).

Τέλος, η παρα.1α του άρθρου 80 φέρεται να έχει θετικό πρόσημο, αφού απο-
καθιστά μια ολιγωρία που είχε δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα στο ΜΤΣ. Εντούτοις,
εν όψει της γενικότερης κινητικότητας «ενδιαφέροντος», θα είναι μια εξέλιξη που θα
παρακολουθήσουμε με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, για ευνόητους λόγους.

γ. Αποζημίωση για εκτέλεση υπηρεσίας στο ΠΝ («επίδομα Στόλου»)

Ως γνωστόν, με πλήθος εγγράφων αναδείξαμε τη μείζονα αδικία που υπέστη το

προσωπικό του ΠΝ, το οποίο είδε με μια, κυριολεκτικά άθλια, ΚΥΑ (για την «‘‘προ-
σαύξηση’’ στο επίδομα ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας»), μεταξύ άλλων να καταργού-
νται τα «πλεύσιμα» (ημερήσια αποζημίωση για εκτέλεση υπηρεσίας) και να αντικαθί-
στανται από ένα επίδομα, δηλαδή εισόδημα. Η ενέργεια αυτή προφανώς και δεν έγινε
τυχαία. Το άρθρο 62 του σ/ν διαφαίνεται να είναι ίσως η μοναδική πραγματικά
θετική ρύθμιση στο σύνολο του νομοσχεδίου και η οποία φέρει αποκλειστικά τη
σφραγίδα της Ομοσπονδίας μας, την στιγμή που κάποιοι άλλοι πανηγύριζαν για
τον κατακερματισμό του επιδόματος. Επισημαίνουμε τη λέξη «διαφαίνεται», διότι
έχουμε εντοπίσει ένα ιδιαίτερα σοβαρό τυπογραφικό λάθος που δεν συμβαδίζει ούτε
με την ανάλυση των συνεπειών, ούτε τις εξαγγελίες σας και το γενικότερο πνεύμα του
άρθρου.

Αναφερόμαστε στη δεύτερη παράγραφο που τροποποιεί το άρθρο 153 του

ν.4472/2017. Η περίπτωση ε΄ («Της παρ. ΚΒ΄ του άρθρου 127») παραπέμπει σε
προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ. και σχετίζεται με αθλητικά γεγονότα. Προφανώς, η εν λόγω
ρύθμιση αφορά την περίπτωση ΚΓ΄ που θεσμοθετείται με την παρα.1 του ιδίου
άρθρου («ΚΓ. Στα πληρώματα πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού που βρίσκονται σε
αποστολή χορηγείται ειδική αποζημίωση. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής
Άμυνας και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών καθορίζονται οι δικαιούχοι και το
ύψος της ως άνω αποζημίωσης ανάλογα με τον κατεχόμενο βαθμό και τον τύπο του
πλοίου, καθώς και οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησής της. Η δαπάνη δεν μπορεί
να υπερβαίνει ετησίως το ποσό των είκοσι τεσσάρων εκατομμυρίων (24.000.000)
ευρώ»).

Ως εκ τούτου επειδή απαιτείται άμεσα διόρθωση, επιφυλασσόμαστε να σας

συγχαρούμε δημόσια μετά την ψήφιση της διορθωμένης εν λόγω διάταξης. Ειρήσθω
εν παρόδω οφείλουμε να καταγράψουμε ότι με την εν λόγω ρύθμιση θεσπίζονται
μερικές ακόμα, έστω υπό μορφή ανάσας, ευεργετικές «παρενέργειες» και μάλιστα για
το σύνολο των ΕΔ, ως επίσης και το γεγονός ότι βρήκατε επιπλέον πόρους για το
προσωπικό! Για την ακρίβεια, το συγκεκριμένο ετήσιο κονδύλι προβλέπεται να
αυξηθεί από τα 25 στα 40 εκατομμύρια ευρώ (εκ των οποίων 24 για την κάλυψη των
αναγκών του ΠΝ έναντι των πλεύσιμων υπηρεσιών).

Θα επαναλάβουμε διότι είναι κρίσιμο ότι, εφόσον το προαναφερθέν λάθος

αποδειχθεί όντως ανθρώπινο, μόνο τότε θα έχετε αποδείξει ότι αποκαθιστάτε μια
πολύ σοβαρή αδικία, έστω και κατά μέρος. Αν και εξακολουθούμε να απέχουμε
πολύ από μια πραγματική ανταποδοτική αποζημίωση, τουλάχιστον σε πρώτη φάση
οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι το «τίποτα» σε πολλούς, επιχειρεί να μεταμορφωθεί
σε «κάτι», που μπορεί να αφήσει αχτίδα αισιοδοξίας για κάτι ακόμα καλύτερο. Εντού-
τοις, οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι εξακολουθούν να παραμένουν συγκεκριμένες
παθογένειες. Συγκεκριμένα:

• Εξακολουθεί να υφίσταται αδιαφορία προς το προσωπικό των υπη-

ρεσιών ξηράς που υποστηρίζει τους πλόες (συνεργεία, διοικητική μέριμνα κλπ).
Υπάρχει πλήθος κυριολεκτικά αφανών στελεχών (διότι δεν καταγράφονται υπερωρί-
ες, ως γνωστόν) που εργάζονται νυχθημερόν για να ετοιμαστεί ένα πολεμικό πλοίο
και τα οποία οφείλουν να συμπεριληφθούν στην ανωτέρω πρόνοια.
• Με δεδομένη την έκταση των πλόων, συνδυαστικά με την αναμενό-
μενη δυσχέρεια του ακριβούς προσδιορισμού τους σε ετήσια βάση, εξακολουθεί να
παραμένει το ερώτημα, τι θα συμβεί αν για κάποιον λόγο το προβλεφθέν ποσό των
24 εκ. δεν καταστεί επαρκές.
• Η καταβολή τη εν λόγω αποζημίωσης οφείλει να αποδεσμευθεί
πλήρως και από την αποζημίωση για εκτέλεση 24ωρης υπηρεσίας σε ημέρες αργιών,
καθώς και από την αποζημίωση για νυκτερινή εργασία.
 • Εξακολουθεί να μην επιλύεται το πρόβλημα της θέσπισης υπερω-
ριακής αποζημίωσης όπως ισχύει για το προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ. κατά την περίπτωση
α΄ της παρα.Δ του άρθρου 127 του ν.4472/2017.

Πριν προχωρήσουμε στο δεύτερο μέρος του ίδιου ζητήματος, οφείλουμε να σχο-
λιάσουμε το συνδετικό κρίκο: το άρθρο 62 δεν προβλέπει αναδρομική καταβολή από
1/1/23, οπότε και ξεκίνησε η εφαρμογή της κατάπτυστης ΚΥΑ. Η παρατήρηση αυτή
λαμβάνει ιδιαίτερα μεγάλη αξία, καθώς διαβάζουμε το άρθρο 61 του σ/ν.

Η αλλαγή εδώ φαίνεται, σε πρώτη φάση αμελητέα, σε σημείο δημιουργούνται εύ-

λογες απορίες, γιατί να μπήκε η Ηγεσία στον κόπο να ασχοληθεί με μια τόσο ελάσσο-
να αλλαγή. Ωστόσο, ο διάβολος είθισται να κρύβεται στις λεπτομέρειες: ως προανα-
φέραμε, η κατάπτυστη ΚΥΑ της «προσαύξησης», έφερε πλήθος παρενεργειών εις
βάρος του προσωπικού. Αν και για την πλειονότητα θεωρούμε είχαν προσχεδιαστεί
μέχρι τελικής λεπτομέρειας, (όπως η σύνδεση της αποζημίωσης των πλευσίμων με το
εισόδημα), πιθανώς μία (που έτυχε να είναι υπέρ του προσωπικού) να διέφυγε της
προσοχής.

Από την στιγμή που μεγάλο μέρος των αποζημιώσεων για εκτέλεση υπηρεσίας
με έμφαση στα «πλεύσιμα» συνδέθηκαν με τη μορφή επιδόματος στο εισόδημα,
αυτονόητα αυξήθηκαν οι κρατήσεις σε όλα τα επίπεδα (άρα και υπέρ του ΕΛΟΑΝ και,
βεβαίως, κατ’ αντιστοιχία των έτερων ΕΛΟΑ), με αποτέλεσμα να αυξάνουν το
δικαιούμενο εφάπαξ. Εδώ υφίσταται το εξής παράδοξο: ενώ τα ΜΤ έχουν λάβει
αυτές τις κρατήσεις (και εν προκειμένω με το κέντρο βάρους να μετακινείται αυτονόη-
τα προς το ΜΤΝ λόγω πλόων), προφανώς κρίθηκε «ασύμφορο» αυτές να συνδεθούν
με το εφάπαξ. Με τη ρύθμιση του άρθρου 61 επιχειρείται να επιτευχθεί το απόλυτο:
και οι ΕΛΟΑ να αποδεσμευθούν αναδρομικά από 1/1/23 (εδώ δεν παραλήφθηκε η
αναδρομικότητα) από τις καταβολές της «προσαύξησης», αλλά και για την αποδέ-
σμευση να μην υφίσταται σχετική ρύθμιση επιστροφής των κρατήσεων ως αχρεω-
στήτως καταβληθείσες, αφού πλέον δεν θα σχετίζονται με το εφάπαξ βοήθημα.
Κοινώς, πρόκειται για μια συνδυαστικά πάρα πολύ δυσμενή διάταξη εις βάρος του
προσωπικού, την στιγμή που το Ταμείο έχει λάβει προσαυξημένες τις αναλογούσες
κρατήσεις.

δ. Στρατιωτικές Σχολές Αξιωματικών και Υπαξιωματικών (ΑΣΕΙ-ΑΣΣΥ)

Διά των σχετιζόμενων άρθρων καθίσταται κατ’ αρχάς σαφές ότι θεσμοθετείται η
πλήρης ανωτατοποίηση των ΑΣΕΙ, τα οποία καθίσταται απολύτως ισότιμα με τα ΑΕΙ.
Εξυπακούεται ότι επικροτούμε αυτή την ενέργεια επί της αρχής. Προβαίνουμε σε
αυτή τη διευκρίνιση, διότι φοβούμαστε ότι η ανωτατοποίηση δεν ήταν ο αυτοσκοπός,
αλλά ένα αναγκαίο επακόλουθο στο πλαίσιο της υλοποίησης άλλων σχεδιασμών.

Το πρώτο που διαπιστώνει κανείς διαβάζοντας από την αρχή το σχέδιο νόμου
και που βεβαίως προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση, είναι το γεγονός ότι για τα ΑΣΕΙ δεν
διαβάζουμε στο ΜΕΡΟΣ Γ΄, αλλά στο ΜΕΡΟΣ Β΄, δηλαδή για την ΕΛΚΑΚ ΑΕ. Επί-
σης, στο ίδιο πεδίο πληροφορούμαστε και για την οριστική υποβάθμιση των Σχολών
Υπαξιωματικών, η οποία σταδιακά τεκμηριώνεται ενδελεχώς. Πιο συγκεκριμένα:

• Στο άρθρο 4 («Σκοπός και αντικείμενο…», παρα.1γ) πληροφορού-

μαστε ότι η Εταιρία μεταξύ άλλων έχει τη δυνατότητα να προβαίνει ή δημιουργεί «τη
συνεργασία με άλλους φορείς και ιδίως με Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, με
Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, με σχολές των Ενόπλων Δυνά-
μεων και με ερευνητικά κέντρα.». Διαπιστώνουμε ότι οι ΑΣΣΥ δεν αναφέρονται καν,
διότι απλούστατα πλέον δεν υπάρχουν για το ΥΠΕΘΑ. Υποβαθμίζονται διά της
σαρδελοποίησης με τις «σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων» γενικώς. Η εν λόγω πολύ
επικίνδυνη γενίκευση μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες πλήρους καταβαράθρωσης
του χαρακτήρα των Σχολών Υπαξιωματικών, στις οποίες οι σπουδαστές επιτυγχά-
νουν μέσω πανελλαδικών εξετάσεων, αφού δημιουργεί συνθήκες εξίσωσής τους
με εσωτερικές σταδιοδρομικές και μη σχολές, όπως η Σχολή Πολέμου, η Σχολή
Συνεννόησης, τη Σχολή Εκμάθησης Ναυτικής Τέχνης κλπ.
• Οι παρα.2γ-δ του ιδίου άρθρου δημιουργούν συνθήκες περαιτέρω
ελέγχου των ΑΣΕΙ διά της «συνεργασίας» με την ΕΛΚΑΚ ΑΕ. Μάλιστα, διευκρινίζεται
το (μέχρι πρότινος) αδιανόητο: η Εταιρία «λειτουργεί ως Γραφείο Μεταφοράς Τεχνο-
λογίας της περ. ζ) του άρθρου 52 του ν. 4864/2021 (Α΄ 237), με αρμοδιότητα την
υποστήριξη των Ανώτατων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και των
ερευνητών τους στην εμπορική αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων και
γνώσεων και στη μεταφορά τεχνολογίας επί των υλοποιούμενων προγραμμάτων
έρευνας και ανάπτυξης.»
• Προκειμένου να μην υφίστανται αμφιβολίες ως προς το τι σημαίνει
το προαναφερθέν εδάφιο, το άρθρο 8 στην παρα.9 προβλέπει ότι «Το Ελληνικό
Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας δύναται να αναθέτει την υλοποίηση προγραμμάτων
έρευνας και ανάπτυξης επιχειρησιακού ενδιαφέροντος των Ενόπλων Δυνάμεων
απευθείας σε Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και σε ερευνητικά κέντρα
των Ενόπλων Δυνάμεων», ενώ το άρθρο 11 του σ/ν («Διανοητική Ιδιοκτησία»)
ξεκαθαρίζει ότι η Εταιρία καθίσταται όχι μόνο δικαιούχος αλλά και διαχειριστής «των
δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας […] των προϊόντων των
υλοποιούμενων προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης…» και μάλιστα με δυνατότητα
να συμπεριλαμβάνονται (στις συμφωνίες) ανταλλάγματα.
• Για την περίπτωση που τα παραπάνω θεωρηθούν «αποκυήματα
της φαντασίας», στο άρθρο 39 του σ/ν (Συμμετοχή στρατιωτικών σε ερευνητικά
προγράμματα») θεσμοθετείται μια ακόμα δυνατότητα εξωϋπηρεσιακής επαγγελματι-
κής απασχόλησης για τους στρατιωτικούς, οι οποίοι δύνανται να συμμετέχουν (κατό-
πιν σχετικής αδείας βεβαίως) «σε ερευνητικά προγράμματα των Ανωτάτων Εκπαιδευ-
τικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.) ή των Ανωτάτων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων
(Α.Σ.Ε.Ι.), επ’ αμοιβή και σύμφωνα με τους όρους του ερευνητικού προγράμματος,
χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού». Πρόκειται προφανώς για αδιανό-
ητη σύμπτωση, το γεγονός ότι η πρόνοια αυτή συμπίπτει, όχι μόνο με τις δραστηριό-
τητες του ΕΛΚΑΚ ΑΕ, αλλά και με τις δυνατότητες μισθοδότησης (άρθρο 12, παρα.
2αδ).
• Προς επίρρωσιν όλων των ανωτέρω, η παρα.2στ του άρθρου 4
προβλέπει για την Εταιρία τη δυνατότητα να «Ιδρύει εταιρείες-τεχνοβλαστούς, για τις
οποίες εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του Μέρους Γ΄ του ν. 4864/2021 ως προς
τα Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, τα ερευνητικά κέντρα των Ενόπλων
Δυνάμεων και το πολιτικό και στρατιωτικό προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων.».

Πλέον, έχοντας εξαντλήσει το ΜΕΡΟΣ Β΄ που, επαναλαμβάνουμε ότι, αφορά μια

Ανώνυμη Εταιρία, ερχόμαστε στο κομμάτι που υποτίθεται ότι αφορά αποκλειστικά τα
ΑΣΕΙ. Κατ’ αρχάς ήδη από το άρθρο 14 (συνεπικουρούμενο από το άρθρο 16)
καθίσταται σαφής η πλήρης ανωτατοποίηση δίχως αστερίσκους και προϋποθέσεις,
ενέργεια αναμφίβολα σωστή την οποίαν επικροτούμε. Ωστόσο, αντίστοιχη ενέργεια
για τις ΑΣΣΥ λάμπει διά της απουσία της, έναντι των αντίστοιχων εκπαιδευτι-
κών ιδρυμάτων τεχνολογικής εκπαίδευσης.

Ίσως το μεγαλύτερο σοκ σε όλο το ΜΕΡΟΣ Γ΄ έρχεται από την εξής διαπίστωση:
το προσωπικό καθηγεσίας για τα ΑΣΕΙ αφορούν τα δεκαεννέα (19) από τα συνολικά
είκοσι εννέα (29) άρθρα, τα οποία καθορίζουν έως και ασυμβίβαστα ή πειθαρχικές
κυρώσεις. Μέσα σε ένα δαιδαλώδες σύνολο 19 άρθρων, οι ΑΣΣΥ υποβαθμίζονται έτι
περαιτέρω διά της σαρδελοποίησης σε μία (1) παράγραφο μόλις πέντε (5) γραμμών
και συγκεκριμένα την παρα.9 του άρθρου 28. Επαναλαμβάνουμε: ΣΕ ΜΙΑ (1) ΠΑ-
ΡΑΓΡΑΦΟ.

Προκειμένου να μην υπάρχει καμία αμφιβολία ως προς τις πραγματικές προθέ-

σεις της πολιτικής Ηγεσίας έναντι των ΑΣΣΥ (και των Υπαξιωματικών γενικότερα), ας
δούμε τι προβλέπει αυτή η παράγραφος: «Τα μαθήματα των Ανώτερων Στρατιωτικών
Σχολών Υπαξιωματικών (Α.Σ.Σ.Υ.) διδάσκονται, κατόπιν προκήρυξης που εκδίδεται
από την οικεία Σχολή, από στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, τα οποία αμείβονται
ως στρατιωτικοί εκπαιδευτές. Σε περίπτωση αδυναμίας κάλυψης της θέσης διδα-
σκαλίας για οποιονδήποτε λόγο από στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, η θέση
καλύπτεται κατ’ εξαίρεση, κατόπιν όμοιας προκήρυξης, από ωρομίσθιο διδακτικό
προσωπικό με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, που συνάπτε-
ται από την οικεία Σχολή.». Κοινώς, για τις ΑΣΣΥ δεν προβλέπονται ούτε καθηγητές,
αλλά ούτε καν στρατιωτικό διδακτικό προσωπικό (για το οποίο υπάρχουν αυστηρότε-
ρες απαιτήσεις). Προβλέπονται μόνο στρατιωτικοί εκπαιδευτές όπου κι αν δεν βρε-
θούν «δεν τρέχει τίποτα», μέχρι να βρεθεί «λύση», το πολύ οι σπουδαστές να κάνουν
περισσότερη γυμναστική, όπως έχει αποκαλυφθεί ότι συνέβη με τη Σχολή Μονίμων
Υπαξιωματικών φέτος [σχετικό (η)].

Προκειμένου να καταρριφθούν και οι τυχόν τελευταίες αμφιβολίες που μπορεί να

υπάρχουν ως προς το αν τα παραπάνω αποτελούν αντικείμενο κάποιας «παρερμη-
νείας» ή όχι, θα επισημάνουμε το εξής: στην αρχική μορφή του σ/ν που είχε «διαρ-
ρεύσει» σε ΜΜΕ πριν από περίπου 2 μήνες, στην παρα.13 των εξουσιοδοτικών
διατάξεων (άρθρο 68 της «διαρροής») οι ΑΣΣΥ μνημονεύονταν ρητώς: «Με κοινή
απόφαση των Υπουργών Εθνικής Άμυνας, Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού,
Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών καθορίζεται η
διαδικασία χορήγησης διδακτικών συγγραμμάτων στους σπουδαστές των ΑΣΕΙ και
των ΑΣΣΥ μέσω της Υπηρεσίας Διαχείρισης Διδακτικών Συγγραμμάτων «Εύδοξος», ο
τρόπος εκκαθάρισης των αντίστοιχων δαπανών με επιβάρυνση του προϋπολογισμού
του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας καθώς και κάθε άλλο απαραίτητο ζήτημα.». Επειδή ο
ν.4957/2020 αφορά τα ΑΕΙ προφανώς οι ΑΣΣΥ συμπεριελήφθησαν εκ παραδρομής
και ως εκ τούτου η (αρχική) παρα.13 των εξουσιοδοτικών διατάξεων μετασχηματίστη-
κε σε άρθρο 75, το οποίο παραλείπει εντελώς το ενοχλητικό ακρωνύμιο. Για την
ιστορία θα υπενθυμίσουμε ότι αν οι ΑΣΣΥ ήταν ιδιωτικά Κολλέγια, τριετούς
φοίτησης και άνευ πανελλαδικών εξετάσεων θα ήταν πλήρως ισότιμα με τα ΑΕΙ
και, βεβαίως, με αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα, όπως προκύπτει
συνδυαστικά από τους ν. 4763/2020 (Α΄ 254, άρθρο 164) και ν.4653/2020 (Α΄ 12,
άρθρο 50). Όμως όχι μόνο δεν είναι ιδιωτικές, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις που
έχουν και υψηλότερη βάση εισαγωγής από τα ΑΣΕΙ (ιδέτε βάσεις εισαγωγής
ΣΜΥΝ/ΣΝΔ για το 2024).

Τέλος, ταιριαστό επίλογο στην προσπάθεια ενταφιασμού των ΑΣΣΥ έρχεται το

άρθρο 68 («Ειδικά προγράμματα θητείας»), διά του οποίου θεσμοθετείται υπό όρους
και προϋποθέσεις η δυνατότητα φοίτησης σε ΑΣΕΙ ακόμα και για στρατευσίμους. Με
την αφορμή αυτή οφείλει να τεθεί ένα εύλογο ερώτημα: τι ισχύει για την, κατά τα
λοιπά συνηθισμένη, περίπτωση όπου Υπαξιωματικός φοιτά σε ΑΕΙ παράλληλα με την
εργασία του; Θα υπάρξει αντίστοιχη πρόνοια, ή δεν αφορά Υπαξιωματικούς το θέμα;

Ως καθίσταται προφανές, όλα τα ανωτέρω δεν συνηγορούν σε μια «απλή»

αναβάθμιση των ΑΣΕΙ, αλλά σε ένα πλήρη επανασχεδιασμό της εισαγωγής στις ΕΔ,
στο πλαίσιο του οποίου, αφενός τα ΑΣΕΙ καθίστανται εμμέσως παραρτήματα του
ΕΛΚΑΚ ΑΕ, αφετέρου (ως είχαμε αποκαλύψει ότι θα επιχειρείτο) οι Σχολές Υπαξιω-
ματικών δεν θα έχουν καμία θέση. Προφανώς έχει εκτιμηθεί ότι η ανωτέρω μεθό-
δευση θα επιφέρει πολλαπλά «οφέλη»: το μεν ΕΛΚΑΚ ΑΕ θα αποκτήσει έναν ανέξο-
δο τεράστιο μηχανισμό παραγωγής έρευνας και μελετών, αποφεύγοντας σημαντικό
μέρος των σχετικών δαπανών, αφ’ ετέρου θα εισέλθει από το παράθυρο η πολυπό-
θητη «για τους δημοσιονομικούς περιορισμούς» μείωση του μισθολογικού κόστους
ανοίγοντας οριστικά το δρόμο στη δημιουργία του Σώματος Υπαξιωματικών [σχετι-
κά (γ), (δ) και (η)].

ε. Κοινό Σώμα Πληροφορικής

Την εν λόγω περίπτωση την έχουμε σχολιάσει ενδελεχώς με το (ε) σχετικό

έγγραφό μας. Θεωρούμε αδιανόητη την εμμονή να συμπεριληφθούν στελέχη με
σταδιοδρομία σε εξέλιξη στο νέο Κοινό Σώμα και εκφράζουμε εκ νέου τη θέση ότι η εν
λόγω, κατά τα λοιπά θετική, διάταξη οφείλει να έχει εφαρμογή εφεξής, για τους
λόγους που έχουμε τεκμηριώσει.

στ. Στρατιωτικά Νοσοκομεία

Τα άρθρα 59 και 60 του σ/ν είναι από αυτά με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, αφού
έχουμε σχολιάσει πέραν πάσης αμφιβολίας τις επιδιωκόμενες εξελίξεις, κάτι που
έχουμε σχολιάσει κατ’ επανάληψη με στοιχεία [ενδεικτικά, ως σχετικά (β) και (ζ)].
Ωστόσο, νέα ερωτήματα έχουν προκύψει. Κατ΄ αρχάς το ΝΙΜΤΣ εξακολουθεί να
αντιμετωπίζεται διακριτά ως προς τα υπόλοιπα στρατιωτικά νοσοκομεία. Την στιγμή
που η Πολιτεία αποφασίζει και διατάζει τη διαγραφή μέρους των χρεών του ΕΟΠΥΥ
προς τα νοσοκομεία, το ΝΙΜΤΣ εξαιρείται. Αυτό δύναται να ερμηνευθεί είτε ως πλή-
ρης εξόφληση των χρεών προς το ΝΙΜΤΣ (άρα δεν το αφορά η διαγραφή χρεών), είτε
ως μη εξόφληση (μερική ή πλήρης) χρεών προς το ΝΙΜΤΣ. Και στις δύο περιπτώσεις,
το αποτέλεσμα βεβαίως δεν αλλάζει. Πρόκειται για δαπάνες που έχουν περατωθεί επ’
ωφελεία του ΕΟΠΥΥ και οι οποίες απλά διαγράφονται. Ωστόσο, για μια ακόμα φορά ο
διάβολος συνηθίζει να κρύβεται στις λεπτομέρειες.

Αν ανατρέξουμε στην αρχική διαρροή του σχεδίου νόμου, το άρθρο 66 κάνει

λόγο για οφειλές ύψους 106.850.551 €. Ο αριθμός αυτός είναι το 80% των συνολικών
οφειλών του ΕΟΠΥΥ προς τα στρατιωτικά νοσοκομεία για το διάστημα 2012-2022. Το
άρθρο 59 του σ/ν, ωστόσο, μνημονεύοντας ακριβώς το ίδιο ποσόν και το ίδιο χρονικό
διάστημα πλέον κάνει λόγο για το 90% των οφειλών. Ωστόσο, και το αρχικό και το
τελικό λεκτικό παραπέμπουν σε δελφικό χρησμό, αφού δεν καθιστούν σαφές αν το
«συνολικό ύψος» αφορά το ποσοστό (όπου αρχικώς είχε καθοριστεί σε 80%) επί των
οφειλών του ΕΟΠΥΥ, ή τις οφειλές του ΕΟΠΥΥ. Σε κάθε περίπτωση, υφίσταται ένα
νεφελώδες ποσόν ύψους 106.850.551 €, το οποίο αφορά κάποιες οφειλές του
ΕΟΠΥΥ προς τα στρατιωτικά νοσοκομεία (πλην ΝΙΜΤΣ, που προφανώς έχει πάψει
να είναι στρατιωτικό) για το διάστημα 2012-2022. Εντούτοις, ανατρέχοντας σε σχετική
απάντηση σε ερώτημα κοινοβουλευτικού ελέγχου από τον Υπουργό Υγείας (αρ.πρωτ.
10472/28.03.2024), προκύπτει παραδοχή για το ίδιο χρονικό διάστημα για ύπαρξη
χρέους από τον ΕΟΠΥΥ προς τα στρατιωτικά νοσοκομεία, συνολικού ύψους
143.463.008,02 € (και προς το ΝΙΜΤΣ 61.783.815,44 €). Όποια εκδοχή κι αν υιοθε-
τήσει κανείς, καμία δεν καταλήγει σε αποτέλεσμα 106.850.551 €.

Όσον αφορά το άρθρο 60, δεν αποσαφηνίζει τι ακριβώς αφορά η «κατά παρέκ-
κλιση» αντιμετώπιση. Η ανάλυση συνεπειών, όπως εξάλλου ισχύει για την συντριπτι-
κή πλειοψηφία του σχεδίου νόμου, δεν διαφωτίζει τους λόγους και τις συνέπειες της
ρύθμισης, ούτε διευκρινίζει γιατί τίθεται χρονικό όριο και τι ισχύει πριν από αυτό.

ζ. Μεταθέσεις - Μέριμνα

Δυστυχώς το άρθρο 69 αποτελεί μια ακόμα απόδειξη των πραγματικών προθέ-

σεων της Ηγεσίας έναντι του προσωπικού και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι προκά-
λεσε τεράστιες αντιδράσεις, ενώ αναμένουμε να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερες. Το
συγκεκριμένο άρθρο εμπεριέχει εγγενώς μια απαράδεκτη παραδοχή: οι συνθήκες
στις ΕΔ είναι κακές, θα επιδεινωθούν, οι παραιτήσεις είναι ξεκάθαρο ότι δεν μπορούν
να αναχαιτιστούν, νέος κόσμος δεν έρχεται κι αν έρχεται φεύγει, άρα αφού «τόσοι
είμαστε» με αυτούς θα κάνουμε αναγκαστικά τη δουλειά μας. Με αυτή τη νοοτροπία,
επιχειρείται μια ρύθμιση η οποία συνεχίζει στην άθλια οδό που άνοιξε η αντίστοιχη
ΚΥΑ «μέριμνας», και η οποία είχε δείξει εμφανή σημάδια που κυμαίνονταν από την
απόλυτη φαιδρότητα έως την απανθρωπιά.

Υπενθυμίζουμε ότι η εν λόγω ΚΥΑ στον ορισμό των ΑμεΑ έχει προσθέσει την
προϋπόθεση της απόδειξης για «ανικανότητα για κάθε βιοποριστικό επάγγελμα ή
εργασία και τα ανήλικα άτομα με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον εξήντα επτά τοις
εκατό (67%)» (άρθρο 1, παρα.β αυτής), μέσα από χορήγηση βεβαίωσης που παρέχε-
ται από οικεία Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α), τα οποία όμως δεν είχαν
αρμοδιότητα έκδοσης τέτοιας βεβαίωσης και δεν υφίστανται προς ώρας ενδείξεις ότι
το πρόβλημα έχει επιλυθεί.

Το εν λόγω άρθρο επιφέρει τις εξής μείζονες αλλαγές στην παρα.1α(2α) του
άρθρου 5 του ν.3883/2010, συμπαρασέρνοντας την παρα.2 του ιδίου άρθρου:

• Από τα κριτήρια για μετάθεση αφαιρούνται οι περιπτώσεις στελεχών

που δικαίως υπάγονται σε ειδικά κοινωνικά κριτήρια, ενώ αντίστοιχα αυστηροποιού-
νται τα κριτήρια επιλογής τόπων μεταθέσεων [από την παρα.1α(2α) άρθρου 5]..
• Τροποποιείται το χρονικό διάστημα παραμονής στους «νέους» δι-
καιούχους, με αύξηση στα 6 έτη.

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι, μέσα από συνθήκες όπου έχει καταστεί
ιδιαίτερα δυσχερής ακόμα η συγκέντρωση των αναγκαίων δικαιολογητικών αλλά και
οι σχετικές διαδικασίες, στελέχη που εξακολουθούν να υπάγονται (ας μην το ξεχνάμε)
σε ευπαθείς ομάδες, εξαιρούνται από αυτές με κριτήρια που δύσκολα μπορεί να
πιστέψει κανείς ότι σχετίζονται με την ιατρική επιστήμη. Την ίδια στιγμή, παρέχονται
επιπλέον πρόνοιες στα στελέχη που παραμένουν στις ευπαθείς κατηγορίες, ενώ
δικαιολογημένη «ανακούφιση» δημιουργείται σε όσα στελέχη αισθάνονται (και κατά
πάσα πιθανότητα είναι) εγκλωβισμένα στην παραμεθόριο και το Στόλο, όπου βλέ-
πουν να αυξάνεται η «δεξαμενή» διαθεσίμων προς μετάθεση, αλλά θεωρούμε ότι
σύντομα θα διαπιστώσουν ότι οι προσδοκίες τους θα διαψευστούν.

Η ανωτέρω, ξεκάθαρα επιθετική, τακτική επιχειρεί να δημιουργήσει εσωτερικό

κοινωνικό αυτοματισμό, στρέφοντας ομάδες στελεχών (που έχουν δίκαια αιτήματα)
κατά άλλων ομάδων (που επίσης έχουν δίκαια αλλά διαφορετικά αιτήματα), με τη
λογική του «διαίρει και βασίλευε». Σύμφωνα με σχετικά πρόσφατες πληροφορίες, οι
εκατοντάδες, απολύτως δικαιολογημένες αντιδράσεις από στελέχη που θίγονται από
τη ρύθμιση αυτή, προκάλεσε την σπασμωδική αντίδραση της «διαρροής» της είδησης
ότι το άρθρο θα αποσυρθεί. Ως αποτέλεσμα, θα δημιουργηθεί εξίσου αιτιολογημένη
αγανακτισμένη αντίδραση από τα θιγόμενα στελέχη της απόσυρσης. Όλα αυτά
δείχνουν την απίστευτη προχειρότητα με την οποίαν αντιμετωπίζεται το προ-
σωπικό των ΕΔ, από το οποίο αναμένεται (άτυπα) να υπάρξει αποδοχής της
υφιστάμενης, απαράδεκτης κατάστασης που επικρατεί στις ΕΔ και την οποίαν ανα-
δεικνύουμε συνεχώς.

Πληροφορίες για υπαναχωρήσεις από πλευράς Υπουργείου που διακινούνται,

προφανώς βάσιμα, το τελευταίο διάστημα σε διάφορα ρεπορτάζ υποδηλώνουν ότι
δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός σε κανένα επίπεδο. Εκ του (έως τώρα) αποτελέ-
σματος διαφαίνεται να υπάρχει (από την Υπηρεσία) μόνο μια επεξεργασία εντοπισμέ-
νων προβλημάτων, η οποία επιχειρείται να διευθετηθεί κατά βάση με τον πιο πρόχει-
ρο διαθέσιμο τρόπο. Οικογένειες στελεχών με 3-4 παιδιά έχουν σε μόνιμη βάση
προβάδισμα έναντι στελεχών δίχως ή με 1-2 παιδιά, όταν δεν θα έπρεπε καν να
τίθεται θέμα σύγκρισης. Ομοίως, στελέχη με σοβαρά θέματα υγείας (δικά τους ή
οικείων) προφανώς δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται το ίδιο με στελέχη απολύτως
υγιή (συν τις οικογένειες), πρακτική που θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια τα
«δεύτερα» να καταλήξουν με προβλήματα αντίστοιχα με των «πρώτων» (κάτι που
έχουμε αναδείξει ότι ήδη συμβαίνει). Είναι σαφές ότι όλα τα προβλήματα αρχίζουν και
τελειώνουν στις δυσμενείς εργασιακές συνθήκες, μέρος των οποίων είναι και η
πλήρης έλλειψη μέριμνας. Η λύση προφανώς και δεν μπορεί να έρθει διά της
ελαχιστοποίησης ή ανακατανομής των δικαιούχων.

Το δε, γεγονός ότι δεν υφίσταται απολύτως καμία βούληση επίλυσης του
ζητήματος αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ουδεμία μεταβολή λαμβάνει χώρα στη
σκανδαλώδη διαδικασία των εκτάκτων μεταθέσεων που διενεργούνται άνευ
κριτηρίων, όπου κατά καιρούς υπάρχουν διαμαρτυρίες για «σημεία και τέρατα».

η. Λοιπές Διατάξεις Ενδιαφέροντος

Στο πλαίσιο των ασαφειών, έχουν εντοπιστεί πολύ σοβαρά σημεία που χρήζουν
διευκρινίσεων. Για παράδειγμα, η παρα.10 του άρθρου 8 αναφέρει επί λέξη «Προ-
γράμματα έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας και ασφάλειας, τα οποία δεν
συμπεριλαμβάνονται στον Ειδικό Στρατηγικό Σχεδιασμό Προγραμμάτων Έρευνας και
Ανάπτυξης και για τα οποία δεν υπάρχει άμεσο επιχειρησιακό ενδιαφέρον των
Ενόπλων Δυνάμεων, δύναται να χρηματοδοτούνται από κονδύλια που προέρ-
χονται από τα ταμεία του άρθρου εικοστού όγδοου του καταστατικού του, όταν
το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας εκτιμά αιτιολογημένα ότι οι γνώσεις
που πρόκειται να παραχθούν από την υλοποίησή τους ενδέχεται να καταστούν
χρήσιμες για τις Ένοπλες Δυνάμεις και το αμυντικό οικοσύστημα στο μέλλον. Η
υλοποίηση των προγραμμάτων αυτών δεν γεννά οποιαδήποτε υποχρέωση προμή-
θειας ή αξιοποίησης των προϊόντων τους από τις Ένοπλες Δυνάμεις.». Σύμφωνα με
αυτή την παράγραφο, ακόμα και σε περιπτώσεις όπου οι ΕΔ κρίνουν ότι δεν τους
ενδιαφέρει ένα σχέδιο του ΕΛΚΑΚ ΑΕ, το τελευταίο έχει τη δυνατότητα να το χρημα-
τοδοτήσει από κονδύλια των ταμείων, στα οποία δυνητικά μπορούν να συμπεριλαμ-
βάνονται και τα αποθεματικά των ΜΤ των ΕΔ. Μάλιστα, εάν η εν λόγω δραστηριότητα
εκληφθεί από το ΔΣ της Εταιρίας ως αυξημένη παραγωγικότητα, θα υπάρχει και
σχετικό πριμ, ακόμα κι αν δεν έχει υπάρξει ενδιαφέρον για την πρόκλησή της.

Στο ίδιο άρθρο, η παρα.12 προβλέπει κάτι ακόμα πιο εντυπωσιακό: «Αν η
υλοποίηση της πρότασης έρευνας και ανάπτυξης περιλαμβάνει την ανάγκη συν-
δρομής σε είδος (μέσα και υπηρεσίες) εκ μέρους των Ενόπλων Δυνάμεων, η
αποτίμηση της συνδρομής γίνεται από τα Γενικά Επιτελεία, υπό τον συντονισμό της
Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων του Υπουργείου Εθνι-
κής Άμυνας και συμπεριλαμβάνεται στον υπολογισμό του κόστους της πρότασης.».
Πλέον, οι ΕΔ (δηλαδή οι στρατιωτικοί) θα υποχρεούνται να συμμετέχουν στο πλαίσιο
πληρωμής σε είδος προς μία ανώνυμη εταιρία, όποτε το κρίνει αυτή. Διερωτόμαστε: τι
ακριβώς σημαίνει «μέσα και υπηρεσίες»; Και από που (δηλαδή ως προς την αποστο-
λή των ΕΔ) προβλέπεται η συμμετοχή των στρατιωτικών με «είδος» σε τέτοιες
δραστηριότητες;

Το άρθρο 12 που αφορά το προσωπικό, γίνεται ακόμα πιο εντυπωσιακό, αφού,

πλέον, πιθανότατα για πρώτη φορά (εκτός αν μας διαφεύγει κάποια περίπτωση), το
χρονικό διάστημα της μετάθεσης των στρατιωτικών σε μια ανώνυμη εταιρία θα
λογίζεται («ως έννομη συνέπεια») ως χρόνος υπηρεσίας και χρόνος διοίκησης ή
ειδικής υπηρεσίας (παρα.2ε)!

Από τα υπόλοιπα άρθρα μπορεί να προκύψει ένας σύντομος σχολιασμός, μόνο

για να αποδειχθεί πέραν πάσης αμφιβολίας η προχειρότητα του σ/ν. Τα άρθρα 71
και 72 ως προς το θέμα της δημιουργίας αντιπυρικών ζωνών και της πυρασφάλειας
γενικότερα, βρίσκονται σαφώς προς την σωστή κατεύθυνση, ωστόσο εμπεριέχουν
ένα ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα: δεν υφίσταται προσωπικό στις ΕΔ σχετική εξειδί-
κευση, ενώ αμφιβάλλουμε αν υφίσταται και σχετικός εξοπλισμός (συμπεριλαμβανο-
μένων μηχανημάτων, όπως καλαθοφόρα). Συνεπώς οφείλει να τεθεί ένα εύλογο
ερώτημα: υπό ποιες συνθήκες προστασίας της Υγείας και της Ασφάλειας των
στρατιωτικών θα αναλαμβάνονται τέτοιες εργασίες;

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Θα συνοψίσουμε επαναλαμβάνοντας ότι το νομοσχέδιο, όπως αποδείξαμε,

είναι κατά βάσιν πολύ κακό. Θεωρητικά ασχολείται με λίγα θέματα, όμως θίγει πολλά
περισσότερα. Το ουσιαστικότερο, και αυτό πρέπει να μείνει ως εικόνα, όλα τα «κρυ-
φά» μέτρα που λαμβάνονται δείχνουν να βρίσκονται σε πλήρη ευθυγράμμιση με το
έγγραφο με τίτλο «Ανάπτυξη Οδικών Χαρτών στο Πλαίσιο Προώθησης Παρεμβάσεων
του ΥΠΕΘΑ», το οποίο είδε προ εβδομάδων το φως της δημοσιότητας μέσα από
ΜΜΕ. οι εκπλήξεις δεν μπορούν να απουσιάζουν.

Στα ελάχιστα θετικά του νομοσχεδίου βρίσκονται αναμφίβολα με την αυτή

σειρά:

• Η (σε μεγάλο βαθμό) προσπάθεια αποκατάστασης της μείζονος α-

δικίας που υπέστη συνολικά το προσωπικό του ΠΝ, μέσα από την οποίαν βγαίνει
κερδισμένο το σύνολο του προσωπικού των ΕΔ. Η ύπαρξη ενός σοβαρού μεν,
πλην οφθαλμοφανέστατου τυπογραφικού λάθους που προς ώρας διατηρεί την
αποζημίωση των πλόων στα κριτήρια του εισοδήματος, θεωρούμε ότι δεν
υποκρύπτει κάποια άλλη σκοπιμότητα και ως εκ τούτου αναμένουμε να διορθωθεί
πάραυτα, επιβεβαιώνοντας ένα αποτέλεσμα, το οποίο, θα επαναλάβουμε ότι, όταν
ολοκληρωθεί θα έχει προκύψει αποκλειστικά από τις ενέργειές μας, όταν άλλοι
πανηγύριζαν για τον κατακερματισμό, βάζοντας πλάτη στις αυξανόμενες παραιτήσεις.
Ωστόσο η διάταξη χρήζει βελτίωσης και δεν πρέπει να υπερτιμηθεί ως προς το
προσδοκώμενο αποτέλεσμα.
• Η πλήρης αναβάθμιση των ΑΣΕΙ σε σχέση με τα ΑΕΙ.
• Η δημιουργία ενός φορέα που να ασχολείται με την πληροφορική,
έστω κι αν αυτό γίνεται με τον πλέον εσφαλμένο τρόπο.
• Η διόρθωση μιας παλαιάς ολιγωρίας που δημιούργησε σοβαρό
πρόβλημα στα έσοδα του ΜΤΣ.
• Επίσης, στα θετικά βρίσκεται και η πρόνοια αποκλεισμού (συμπερι-
λαμβανόμενης της έκπτωσης) τόσο από το ΕΛΚΑΚ ΑΕ, όσο και από τα ειδικά προ-
γράμματα θητείας όσων έχουν καταδικαστεί αμετάκλητα για συγκεκριμένα αδική-
ματα (μεταξύ άλλων για κλοπή). Ευελπιστούμε η πρόνοια αυτή να επεκταθεί ως
αυτονόητη και στο σύνολο του εσωτερικού των ΕΔ. Αναφέρουμε αυτή τη σημαντική
λεπτομέρεια, διότι πρόσφατα υπήρξε αρθρογραφία ενδιαφέροντος που θα μας
απασχολήσει έντονα το επόμενο διάστημα.

Όσον αφορά, τώρα, τα αρνητικά σημεία, δυστυχώς κλέβουν την παράσταση και
μάλιστα με δύο τρόπους: για όσα εμπεριέχονται και για όσα δεν εμπεριέχονται. Ως
προς τα πρώτα:
 • Δημιουργούνται οι βάσεις για την αφαίμαξη της περιουσίας των
ΜΤ των ΕΔ, η οποία θα έρθει με το μανδύα της προόδου που υποτίθεται ότι θα φέρει
η ίδρυση της ανώνυμης εταιρίας ΕΛΚΑΚ.
• Επιχειρείται ουσιαστικό πλήγμα στη φύση των ΑΣΣΥ με προφα-
νή σκοπό την κατάργησή τους διά της ουσιώδους υποβάθμισης. Στο βάθος ήδη
αχνοφαίνεται η «λύση» του Σώματος Υπαξιωματικών.
• Δημιουργείται εσωτερικός κοινωνικός αυτοματισμός ανάμεσα σε
ομάδες που, ξεκάθαρα, όλες έχουν δίκαιο, θεσπίζοντας νέες αδικίες και διακρίσεις,
θέτοντας στο επίκεντρο των διαφωνιών έως και το ιερό αγαθό, αυτός της Υγείας.
• Δημιουργείται μια ιδιαίτερα στενή σχέση, σχεδόν σε βαθμό πα-
ρερμηνείας, ανάμεσα στην ΕΛΚΑΚ ΑΕ και τους στρατιωτικούς, συμπεριλαμβανομέ-
νων των ΑΣΕΙ. Πιθανώς για πρώτη φορά στην Ιστορία, είτε ένα στέλεχος υπηρετεί
στο Στόλο, είτε στον Έβρο, είτε στη συγκεκριμένη ανώνυμη εταιρία στο Κέντρο της
Αθήνας, έχει την ίδια νομική αντιμετώπιση σε επίπεδο σταδιοδρομίας. Ο σχεδιασμός
αυτός δεν μπορεί να εκληφθεί ως τυχαίος.
• Οι ΕΔ μετατρέπονται σε δεξαμενή διάθεσης εργαζομένων, στο
πνεύμα της γενικότερης απασχόλησης των στρατιωτικών σε κάθε πιθανό κενό του
κρατικού μηχανισμού. Παράλληλα θεσμοθετείται η δωρεάν εργασία υπό τον ελκυστι-
κό όρο της «έρευνας και ανάπτυξης» υπό το πέπλο του ακαδημαϊκού κύρους, τα
δικαιώματα επί των οποίων θα διαχειρίζεται η Εταιρία.
• Στο ίδιο πνεύμα, ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί ο συσχετισμός της
αναβάθμισης των ΑΣΕΙ με την έρευνα και ανάπτυξης που θα εκπροσωπεί η εταιρία
αυτή.
• Η μεθόδευση για το Κοινό Σώμα Πληροφορικής αναμένεται να
οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε αύξηση των παραιτήσεων. Η στελέχωση του
Κοινού Σώματος θα έπρεπε να ξεκινάει εφεξής.
• Θεσπίζεται το πρώτο βήμα για να οδηγηθούν τα στρατιωτικά νοσο-
κομεία σε οικονομικό στραγγαλισμό διά της δια διαγραφής χρεών του ΕΟΠΥΥ
προς αυτά, όταν ακόμα και το ποσόν δεν προκύπτει από ευκρινή στοιχεία. Παράλλη-
λα δεν αποσαφηνίζεται γιατί και με ποιον τρόπο εξαιρείται το ΝΙΜΤΣ και τι συνεπάγε-
ται η εξαίρεση αυτή.
• Έμμεσα επιβάλλεται η αποδοχή της υφιστάμενης εργασιακής
κατάστασης στις ΕΔ, η οποία ωθεί ολοένα περισσότερο κόσμο σε παραίτηση, αντί
να θεσπίζονται μέτρα και να παρέχονται κίνητρα που να καθιστούν ελκυστικές τις ΕΔ.

Ως προς τα προβλήματα που παραμένουν εκτός και αφορούν χιλιάδες στελέχη

των ΕΔ, πραγματικά προκαλεί ιδιαίτερα αρνητική εντύπωση το γεγονός ότι, σε ένα
σχέδιο νόμου που ασχολείται έως και με την υλοτομία ή το σύστημα αναδοχής
φάρων, δεν βρέθηκε χώρος για το μείζον θέμα των απολύσεων των ΕΠΟΠ λόγω
πρόωρης κατάληψης ηλικιακών ορίων. Ή για την αποκατάσταση των σταδιοδρομι-
κών αδικιών που υπόκεινται οι Αξιωματικοί εξ ΑΣΣΥ. Ή για τη μισθολογική
αδικία που βιώνουν οι Αξιωματικοί ΕΜΘ. Αναφέρουμε τρία εντελώς ενδεικτικά
παραδείγματα από την, δυστυχώς, πολύ πλούσια ατζέντα μας με προβλήματα (και
προτάσεις), η οποία εμπεριέχει από τα πλέον πολύπλοκα έως απλά.

Εντούτοις, όπως σχολιάσαμε και στο ξεκίνημα του παρόντος, όμως, φοβούμα-
στε θα υπάρξουν λύσεις που θα έρθουν ως τροπολογίες της δήθεν τελευταίας
στιγμής (παρά το γεγονός ότι αρκετές ίσως να χρήζουν πολύμηνων οικονομοτεχνι-
κών μελετών) και ακριβώς επειδή αναμένουμε να είναι κακές λύσεις, θεωρούμε ότι γι’
αυτό υπήρξε σκόπιμη παράλειψη, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν κατά το
δυνατόν οι αντιδράσεις (και βεβαίως να καταστούν πιο εύκολα μετρήσιμες και ελεγ-
χόμενες).
 Κύριε Υπουργέ.

Οι στρατιωτικοί κουράστηκαν από τη διαιώνιση των προβλημάτων, τα συνεχή ή-

ξεις-αφίξεις, την αναβλητικότητα, τη διόγκωση των προβλημάτων. Το σοβαρότερο
όλων είναι το γεγονός ότι τα προβλήματά τους διογκώνονται κατά βάση μέσα από
επικαιροποιήσεις ή ανανεώσεις του υφιστάμενου κανονιστικού και θεσμικού πλαισίου.
Η εμπειρία έχει αποδείξει ότι υφίσταται πάντα περιθώριο διορθώσεων ακόμα και σε
ένα κακό νομοσχέδιο. Σας παρακαλούμε θερμά να αναλογιστείτε τις συνέπειες που
θα φέρει ένα τέτοιο νομοσχέδιο (συμπεριλαμβανομένων δυσμενών τροπολογιών) και
να μεριμνήσετε εγκαίρως για τη διόρθωση κάθε κακώς κειμένου. Εν ανάγκη, ας το
αποσύρετε προσωρινά για περαιτέρω επεξεργασία και ας το επαναφέρετε ανανεωμέ-
νο σε δημόσια διαβούλευση, υπό το φως της μέρας αυτή τη φορά. Μην γίνετε κι
εσείς μέρος του προβλήματος. Λύσεις υπάρχουν, στην πολιτική βούληση πάσχουμε.

Παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή πληροφορία.

Οι κ.κ. βουλευτές της Βουλής των Ελλήνων, προς τις/τους οποίες/ους κοινοποιεί-
ται το παρόν, παρακαλούνται για την ανάδειξη του θέματος, δια του κοινοβουλευτικού
ελέγχου.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας

Μεθενίτης Δημήτριος Τσακαλάκης Διονύσιος

Ανθυποπλοίαρχος (Ε) Συνταγματάρχης (ΜΧ)
6957831045 6944998221

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ
Αποδέκτες για ενέργεια
ΥΕΘΑ
Αποδέκτες για πληροφορία
ΥΦΕΘΑ
Βουλευτές της ΒτΕ
Α/ΓΕΕΘΑ, Α/ΓΕΣ, Α/ΓΕΝ, Α/ΓΕΑ
ΔΝΕ, ΔΑΕ, ΓΕΣ/Δ4
ΝΙΜΤΣ/401 ΓΣΝΑ/ΝΝΑ/251 ΓΝΑ
ΜΤΣ-ΜΤΝ-ΜΤΑ
ΣΣΕ, ΣΝΔ, ΣΙ, ΣΣΑΣ, ΣΑΝ, ΣΜΥ, ΣΜΥΝ, ΣΜΥΑ
Π.Ο.Ε.Σ.
ΕΑΑΣ-ΕΑΑΝ-ΕΑΑΑ
Περιφερειακές ενώσεις – μέλη μας (για ενημέρωση των μελών τους)
Περιφερειακές ενώσεις στρατιωτικών (για ενημέρωση των μελών τους)
Σύλλογοι Αποφοίτων ΑΣΕΙ - ΑΣΣΥ
Αστικά Σωματεία Στρατιωτικών
Στρατιωτικοί Συντάκτες
Μ.Μ.Ε.