‫سهمیه پذیرش آزاد به بخشی از ظرفیت پذیرش دانشگاهها و موسسات آموزش عالی اشاره دارد که بدون در نظر گرفتن‬

‫معیارهای خاصی مانند سهمیههای قومی‪ ،‬جغرافیایی یا سایر موارد‪ ،‬به داوطلبان اختصاص داده میشود‪ .‬این سهمیه امکان‬
‫برابر برای همه داوطلبان را فراهم میآورد تا بر اساس شایستگی و نمرات کسب شده در آزمونهای ورودی‪ ،‬برای پذیرش‬
‫در رشتههای تحصیلی مختلف رقابت کنند‪.‬‬

‫سهمیه پذیرش آزاد‪ ،‬فرصتهای مساوی برای تحصیل در رشتههای مورد عالقه و دستیابی به اهداف شغلی و حرفهای را‬
‫برای همه داوطلبان فراهم میآورد و در درازمدت به توسعه علمی و فرهنگی جامعه کمک میکند‪.‬‬

‫سهمیه پذیرش آزاد چیست؟‬

‫سهمیه پذیرش آزاد به افرادی اختصاص داده میشود که در مناطق غیر بومی انتخاب رشته کردهاند و بر اساس رتبه کل‬
‫کشوری در در سهیه آزاد قرار گرفته اند‪.‬‬

‫در واقع سهمیه پذیرش آزاد در آزمون سراسری‪ ،‬سهمیهای مستقل از کلیه سهمیههای موجود در کنکور از قبیل سهمیههای‬
‫منطقهای‪ ،‬ایثارگران‪ ،‬شهدا‪ ،‬بهیاران و غیره محسوب میشود و نسبتی از ظرفیت پذیرش در رشتههای آزمونهای سراسری‪،‬‬
‫کارشناسی ارشد و دکتری به این سهمیه اختصاص یافته که بر پایه رتبه کل کشوری در هر رشته تعیین میگردد‪.‬‬
 ‫سهمیه پذیرش آزاد آزمون سراسری‬

‫سهمیه های کنکور سراسری در کشور ما شامل سهمیههای گوناگون است‪ ،‬این سهمیهها شامل ‪:‬سهمیه مناطق در کنکور‪،‬‬
‫سهمیه مناطق محروم‪ ،‬سهمیه مناطق سیلزده‪ ،‬سهمیه ایثارگران در کنکور‪ ،‬سهمیه رزمندگان در کنکور سراسری‪ ،‬سهمیه‬
‫خانواده شهدا‪ ،‬سهمیه بهیاران‪ ،‬سهمیه کارمندان‪ ،‬سهمیه فرزندان اساتید عضو هیئتعلمی دانشگاهها است‪.‬‬

‫افرادی که هیچ یک از سهمیههای یاد شده را ندارند‪ ،‬جزو سهمیه پذیرش آزاد محسوب میشوند و بر اساس نمره کل در‬
‫زیرگروه کشوری در رشته مورد نظر خود سنجیده و گزینش خواهند شد‪.‬‬

‫در جدول زیر میتوانید سهمیههای مختلف را مشاهده نمایید‪.‬‬

‫سهمیه مناطق‬
‫تمامی دانشآموزان سراسر کشور با توجه به محل سکونت خود‪ ،‬تحت پوشش سهمیهبندی مناطق ‪ ۲ ،۱‬و ‪ ۳‬قرار میگیرند‪.‬‬

‫داوطلبانی که از خارج از کشور به ایران مراجعت کرده و در آزمون سراسری شرکت میکنند‪ ،‬در گروه سهمیه منطقه ‪۳‬‬
‫قرار خواهند گرفت‪.‬‬
‫سهمیه مناطق دچار سیل‬

‫این سهمیه تنها برای رشته محلهای واقع در استانهای بومی مد نظر قرار میگیرد‪.‬‬

‫سهمیه مناطق محروم‬

‫سهمیه مناطق محروم شامل داوطلبان استانهای ایالم‪ ،‬بوشهر‪ ،‬چهارمحال و بختیاری‪ ،‬سیستان و بلوچستان‪ ،‬کردستان‪ ،‬کرمانشاه‪،‬‬
‫کهگیلویه و بویراحمد‪ ،‬لرستان و هرمزگان میشود و دستکم ‪ ۴۰‬درصد از ظرفیت کد رشته محلهای ناحیهای‪ ،‬قطبی و کشوری‬
‫روزانه به داوطلبان بومی این استانها اختصاص مییابد‪.‬‬

‫سهمیه ایثارگران ‪ ۵‬درصد‬

‫مختص جانبازان زیر ‪ ۲۵‬درصد و خانوادههای آنها است‪.‬‬

‫سهمیه ایثارگران ‪ ۲۵‬درصد‬

‫سهمیه ایثارگران ‪ ۲۵‬درصد به همسران و فرزندان شهدا‪ ،‬آزادگان و خانوادههای آنها و جانبازان با بیش از ‪ ۲۵‬درصد جانبازی‬
‫اختصاص دارد‪ ،‬به گونهای که ‪ ۲۵‬درصد ظرفیت هر رشتهمحل به این دسته از داوطلبان تعلق میگیرد‪.‬‬

‫سهمیه رزمندگان‬

‫سهمیه رزمندگان شامل رزمندگان بسیجی‪ ،‬جهادگران جهاد کشاورزی‪ ،‬رزمندگان ستاد کل نیروهای مسلح با داشتن حداقل ‪ ۶‬ماه سابقه‬
‫حضور در جبهه به عالوه داوطلبان حاضر در جبهه به عنوان سرباز یا پایور (‪ ۷۵‬درصد مدت حضور آنها در نظر گرفته میشود)‬
‫است‪.‬‬

‫سهمیه خانوادههای شهدا‬

‫سهمیه خانوادههای شهدا شامل پدر‪ ،‬مادر‪ ،‬خواهر و برادر شهید است‪.‬‬

‫سهمیه بهیاران‬

‫سهمیه بهیاران از سال ‪ ۱۴۰۰‬به مدت ‪ ۵‬سال و حداکثر ‪ ۵‬درصد رشتهمحلهای روزانه و مختص رشته پرستاری در نظر گرفته شده‬
‫است‪.‬‬
‫موارد و سهمیههای مورد اشاره در جدول فوق‪ ،‬سهمیههایی خواهند بود که در آزمون سراسری سال ‪ ۱۴۰۳‬اعمال میگردند‪.‬‬
‫داوطلبانی که تحت هیچ یک از سهمیههای ذکر شده قرار نگیرند‪ ،‬در دستهبندی سهمیه پذیرش آزاد قرار میگیرند و شیوه‬
‫پذیرش آنها بر پایه امتیاز کلی کسب شده در زیرگروه کشوری رشته انتخابی است‪.‬‬

‫سهمیه پذیرش آزاد کنکور کارشناسی ارشد‬

‫آزمون کارشناسی ارشد نیز به نوبه خود‪ ،‬دارای تخصیص سهمیههایی است تا دسترسی داوطلبان واجد شرایط به این سهمیه‬
‫ها را محیا نماید‪ .‬این سهمیهها شامل‪ :‬سهمیه رزمندگان‪ ،‬سهمیه ایثارگران در کنکور و سهمیه پذیرش آزاد است‪.‬‬

‫داوطلبان کارشناسی ارشد که تحت پوشش هیچ یک از سهمیه های رزمندگان و ایثارگران قرار نگیرند‪ ،‬در زمره داوطلبان‬
‫سهمیه پذیرش آزاد قرار گرفته و رتبه کلی آنها در زیرگروه مرتبط‪ ،‬با سایر داوطلبان مشابه در سراسر کشور مقایسه خواهد‬
‫شد‪.‬‬
‫عالوه بر این‪ ،‬برای داوطلبان آزمون کارشناسی ارشد‪ ،‬سهمیهای تحت عنوان سهمیه استعدادهای درخشان کارشناسی ارشد در‬
‫نظر گرفته شده است که داوطلبان‪ ،‬در صورتی که شرایط الزم را داشته باشند‪ ،‬میتوانند از این سهمیه بهرهمند شوند‪.‬‬

‫️❇ سهمیه رزمندگان کارشناسی ارشد‬

‫استفاده از سهمیههای کنکور ارشد دارای شرایط خاصی است که بیان آنها به دقت در دفترچه ثبت نام کنکور ارشد انجام شده‬
‫است‪ .‬این سهمیهها به منظور تعیین حق برخورداری از اولویت در ورود به دورههای تحصیلی ارشد در دانشگاهها مورد‬
‫استفاده قرار میگیرد‪ .‬این شرایط شامل مواردی همچون سابقه تحصیلی‪ ،‬مدت زمان حضور جبهه و سایر موارد مرتبط است‬
‫که بر اساس آنها داوطلبان برای شرکت در این آزمون انتخاب میشوند‪ .‬تبصرههای مختلف نیز در دفترچه ثبت نام ذکر شده‬
‫است که جزئیات بیشتری راجع به این شرایط و موارد قابل توجه دیگر ارائه میدهند‪.‬‬

‫داوطلبانی که از تاریخ ‪ ۳۱‬شهریور ‪ ۱۳۵۹‬تا همین تاریخ در سال ‪ ۱۳۶۷‬حداقل ‪ ۶‬ماه حضور متناوب و یا متوالی در‬
‫جبهه را تجربه کرده اند‪ ،‬و دارای این سهمیه می باشند‪.‬‬

‫پرسنل کادر ثابت‪ ،‬پیمانی و وظیفه نیروهای مسلح جمهوری اسالمی که عالوه بر میزان موظفی‪ ،‬در بازه زمانی ‪۳۱‬‬
‫شهریور ‪ ۱۳۵۹‬تا همین تاریخ در سال ‪ ،۱۳۶۷‬حداقل ‪ ۶‬ماه متوالی یا ‪ ۹‬ماه متناوب در مناطق عملیاتی جنگ حضور داشتهاند‪،‬‬
‫نیز از این سهمیه برخوردار خواهند بود‪.‬‬

‫الزم به ذکر است کسانی که مطابق شرایط ذکر شده مشمول سهمیه رزمندگان کنکور کارشناسی ارشد هستند‪ ،‬بایستی‬
‫حداقل ‪ ۸۰‬درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در سهمیه پذیرش آزاد را کسب کرده باشند‪ ،‬در غیر این صورت سهمیه پذیرش‬
‫آزاد برای آنها محاسبه خواهد شد‪.‬‬

‫️❇ سهمیه ایثارگران کارشناسی ارشد‬

‫به عنوان متقاضی کنکور ارشد‪ ،‬اهمیت داشتن آگاهی کافی از سهمیهها و شرایط مورد نیاز برای شرکت در این آزمون بسیار‬
‫باالست‪ .‬اطالعات دقیق و کامل در مورد این موارد به داوطلبان کمک میکند تا بتوانند بهترین استراتژی را برای آمادگی و‬
‫شرکت در این آزمون انتخاب کنند‪ .‬بنابراین‪ ،‬مطالعه دقیق دفترچه ثبت نام و درک صحیح اطالعات موجود در آن از اهمیت‬
‫ویژهای برخوردار است‪ .‬مشموالن این سهمیه شامل موارد زیر میباشند‪:‬‬

‫‪ ۲۵‬درصد سهیه به همسر و فرزندان شهدا و مفقوداالثر‪ ،‬آزادگان‪ ،‬همسر و فرزندان آنان‪ ،‬جانبازان با حداقل ‪ ۲۵‬درصد‬
‫جانبازی و همسر و فرزندان آنان اختصاص میبابد‪.‬‬

‫‪ ۵‬درصد مخصوص جانبازان با کمتر از ‪ ۲۵‬درصد جانبازی و همسر و فرزندان آنان به عالوه همسر و فرزندان‬
‫رزمندگان با حداقل ‪ ۶‬ماه حضور در جبهه‬
‫در صورتی که سهمیه مخصوص ایثارگران توسط اشخاص مشمول تکمیل نگردید‪ ،‬با فرض کسب نصاب موردنیاز‪،‬‬
‫افراد دارای سهمیه ‪ ۵‬درصد ایثارگری در اولویت قرار خواهند گرفت‪ ،‬در صورت عدم تکمیل مجدد سهمیه‪ ،‬داوطلبان سهمیه‬
‫آزاد در اولویت قرار خواهند گرفت‪.‬‬

‫برای بهرهمندی از سهمیه ایثارگران‪ ،‬داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد باید حداقل ‪ ۷۰‬درصد از نمره کل آخرین فرد‬
‫قبولشدهدر سهمیه پذیرش آزاد را کسب نمایند‪.‬‬

‫سهمیه پذیرش آزاد کنکور دکتری‬

‫در آزمون کنکور دکتری‪ ،‬سهمیهها برای گروههای مختلفی از داوطلبان در نظر گرفته شده است‪ .‬این سهمیهها شامل ‪ ۵‬و ‪۲۵‬‬
‫درصد ایثارگران‪ ،‬رزمندگان‪ ،‬مربیان و پذیرش آزاد است‪.‬‬
‫داوطلبانی که از هیچکدام از سهمیه های موثر در آزمون دکتری بهره نبردهاند‪ ،‬به سهمیه پذیرش آزاد تعلق دارند و نمره آنها‬
‫با داوطلبان دیگر در کشور مقایسه خواهد شد‪.‬‬

‫️❇ سهمیه ‪ 25‬درصد ایثارگران‬

‫همانگونه که از عنوان این سهمیه مشخص است‪ ۲۵ ،‬درصد از ظرفیت هر رشته تحصیلی مربوط به برخورداران این سهمیه‬
‫اختصاص داده خواهد شد‪ .‬اشخاص مشمول این سهمیه عبارتند از‪:‬‬

‫همسران و فرزندان شهدا و مفقوداالثر‬

‫افراد آزادشده و همسران و فرزندان آنها‬

‫جانبازانی که دارای حداقل ‪ ۲۵‬درصد جانبازی هستند و همسران و فرزندان آنها‬

‫افرادی که شرایط باال را دارند برای استفاده از تاثیر سهمیه ایثارگران در آزمون دکتری باید حداقل ‪ ۷۰‬درصد از نمره آخرین‬
‫فرد پذیرفته شده در سهمیه پذیرش آزاد را کسب کرده باشند‪.‬‬

‫️❇ سهمیه ‪ 5‬درصدی ایثارگران‬

‫بر اساس اطالعات بیان شده‪ ۵ ،‬درصد از ظرفیت هر کد رشته محل مخصوص مشموالن این سهمیه مخصوص اختصاص‬
‫داده شده است‪ .‬تاثیر سهمیه ‪ ۵‬درصد ایثارگران در کنکور برای افرادی که شرایط زیر را دارند‪ ،‬میسر می باشد‪.‬‬

‫جانبازان با درصد جانبازی کمتر از ‪ ۲۵‬درصد به همراه همسر و فرزندان‬

‫همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل ‪ ۶‬ماه خدمت در جبهه‬

‫یادآوری میشود که برای استفاده از این سهمیه‪ ،‬مانند سهمیه ‪ ۲۵‬درصد ایثارگری‪ ،‬فرد متقاضی باید حداقل ‪ ۷۰‬درصد از‬
‫نمره کل آخرین فرد پذیرفته شده در گزینش آزاد هر کد رشته محل را کسب کرده باشد‪.‬‬

‫همچنین توجه داشته باشید که در صورتی که سهمیه مخصوص ایثارگران توسط افراد مشمول تکمیل نشد‪ ،‬افراد دارای سهمیه‬
‫‪ ۵‬درصد ایثارگری در در صورت کسب حد نصاب در اولویت خواهند بود و در صورت عدم تکمیل سهمیه‪ ،‬داوطلبان سهمیه‬
‫آزاد در اولویت قرار خواهند گرفت‪.‬‬

‫بسیاری از سهمیههای مدنظر در آزمون دکتری از سهمیههای اساسی در این آزمون تلقی میشوند‪ .‬در ادامه به سایر سهمیههای‬
‫این آزمون اشاره شده است‪.‬‬
 ‫سهمیه رزمندگان‬

‫اشخاص متقاضی باید دارای حداقل ‪ ۶‬ماه سابقه حضور داوطلبانه در مناطق عملیاتی جنگ ایران و عراق باشند تا از این‬
‫سهمیه بهرهمند شوند‪ .‬ضروری است که فرد متقاضی‪ ،‬حداقل ‪ ۸۰‬درصد امتیاز آخرین فرد پذیرفته شده در سهمیه پذیرش آزاد‬
‫را کسب نموده باشد‪.‬‬

‫اعضای فعال در پایگاههای بسیج و سایر نیروهای بسیجی فعال که قصد ثبت نام کنکور دارند‪ ،‬مشمول این سهمیه نمیشوند‪.‬‬

‫داوطلبانی که تحت پوشش سهمیههای ایثارگران و رزمندگان قرار دارند‪ ،‬میتوانند با بهرهگیری از دستورالعمل تایید سهمیه‬
‫ایثارگران‪ ،‬سپاه و نیروهای مسلح برای شرکت در آزمون سراسری سال ‪ ،۱۴۰۳‬اقدام الزم جهت تایید سهمیه خویش توسط‬
‫نهاد مربوطه را به عمل آورند تا در نتیجه بتوانند فرآیند ثبتنام خود را به پایان برسانند‪.‬‬
‫استعالم سهمیه ایثارگران از طریق وبسایت ‪ aja.ir‬و استعالم سهمیه ایثارگران سپاه از طریق وبسایت ‪ isaar.ir‬امکانپذیر‬
‫است‪.‬‬

‫️❇ سهمیه مربیان‬

‫در هر رشته تحصیلی‪ ،‬به افراد واجد شرایط‪ ،‬سهمیه مربیان ‪ ۱۰‬درصد از ظرفیت اعالم شده توسط سازمان سنجش‬
‫اختصاص داده خواهد شد‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬اگر ظرفیت پذیرش دانشجویان دکتری در یک رشته ‪ ۱۰‬نفر باشد‪ ،‬عالوه بر ‪۱۰‬‬
‫نفر پذیرفته شده‪ ۱ ،‬نفر از افراد دارای سهمیه مربیان نیز قبول خواهد شد‪.‬‬

‫افرادی که از این سهمیه استفاده میکنند شامل مربیان رسمی قطعی و رسمی آزمایشی تمام دانشگاهها (دولتی‪ ،‬غیردولتی‪،‬‬
‫آزاد) و موسسات آموزش عالی میشوند‪.‬‬

‫داوطلبان کنکور دکتری باید حداقل ‪ ۸۰‬درصد از نمره کل آخرین فرد پذیرفته شده در سهمیه پذیرش آزاد را کسب کرده‬
‫باشند تا بتوانند از سهمیه مربیان بهره مند شوند‪.‬‬

‫داوطلبانی که از هیچ یک از سهمیههای مذکور برخوردار نیستند‪ ،‬به عنوان سهمیه پذیرش آزاد محسوب میشوند و با‬
‫سایر داوطلبان مقایسه و انتخاب خواهند شد‪.‬‬

‫آیا سهمیهها در سوابق تحصیلی هم تاثیر داده میشوند؟‬

‫اثر سهمیه ها بر معدل یا نمرات داوطلبان وجود ندارد؛ به عبارت دیگر‪ ،‬داوطلبی که سهمیه ‪ ۲۵‬درصدی دارد‪ ،‬معدل او از‬
‫‪ 16‬به ‪ 18‬تغییر پیدا نخواهد کرد‪.‬‬

‫تاثیر سهمیهها در پذیرش رشتههای بدون کنکور یا پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی است‪ ،‬به این شکل که داوطلبی که سهمیه‬
‫‪ ۲۵‬درصدی دارد‪ ،‬هنگام تحصیل در یکی از رشتههای بدون کنکور و بر اساس سوابق تحصیلی‪ ،‬معدل او تغییری نخواهد‬
‫کرد‪ ،‬بلکه سوابق تحصیلی او تنها با داوطلبانی که سهمیه ‪ ۲۵‬درصدی دارند مقایسه خواهد شد‪.‬‬
 ‫مزایا و معایب سهمیه پذیرش آزاد‬

‫یکی از مهمترین مزایای سهمیه پذیرش آزاد‪ ،‬افزایش فرصتها برای دسترسی به آموزش عالی است‪ .‬این سهمیه به‬
‫افرادی که ممکن است به دالیل مختلف از جمله موقعیت جغرافیایی‪ ،‬اقتصادی یا اجتماعی نتوانند از طریق رقابت آزاد وارد‬
‫دانشگاهها شوند‪ ،‬کمک میکند تا شانس بیشتری برای قبولی داشته باشند‪.‬‬

‫یکی از عمدهترین انتقادات وارده به سهمیه پذیرش آزاد‪ ،‬کاهش عدالت آموزشی و تاثیر منفی بر کیفیت آموزش است‪.‬‬
‫برخی بر این باورند که این سهمیهبندی میتواند منجر به پذیرش دانشجویانی شود که از نظر علمی در سطح پایینتری نسبت‬
‫به سایر دانشجویان قرار دارند‪ ،‬که این امر میتواند بر کیفیت کلی آموزش تاثیرگذار باشد‪.‬‬
 ‫خالصه مطلب سهمیه پذیرش آزاد‬

‫سهمیه پذیرش آزاد‪ ،‬فرصتهای برابری را برای تمام داوطلبان فراهم میکند و به آنها اجازه میدهد تا بر اساس تواناییها و‬
‫استعدادهای خود‪ ،‬در آزمونها و فرآیندهای انتخاب رشته شرکت کنند‪.‬‬

‫این سهمیه به ویژه برای آن دسته از داوطلبانی که ممکن است به دالیل مختلف در سایر سهمیهها جای نگیرند‪ ،‬اهمیت بیشتری‬
‫دارد‪.‬‬

‫هدف از ایجاد سهمیه پذیرش آزاد‪ ،‬تقویت عدالت آموزشی و دسترسی برابر به فرصتهای تحصیلی برای همه افراد است‪.‬‬
‫این امر باعث میشود تا استعدادها و توانمندی های فردی بیشتری در جامعه شناسایی و پرورش یابند و به این ترتیب‪ ،‬سطح‬
‫کیفی نیروی انسانی کشور ارتقای پیدا کند‪.‬‬