ÇALILAR

Abelia floribunda
Katmer Çiçekli Abelya
• Dağınık bir tepe yapar. Vatanında max. 3 m boy yapar.
• İlkbaharda veya çiçeklenmenin ardından yazın budanır ancak ihtiyaç duyulması
halinde kışın da budanabilir. Makaslama yere yakın yaşlı dallara uygulanmalıdır.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Yarı herdemyeşil veya herdemyeşil yaprakları parlak yeşil renkli ve serttir. Genç
sürgünler yumuşak ve kızıl tüylüdür.
• Haziran-Temmuz ayında açan çiçekleri parlak purpur kırmızısı renginde, çiçek kurulu
sarkık salkımımsıdır. Ocak ayında bile çiçekli olur.
• İlkbaharda ısıtmalı seralarda yeşil çelik ile, dip sürgünlerin ayrılması ve adi daldırma
ile üretilir. Yaz sonu yarı olgun çelikle camekanda üretilir.
• Duvar diplerinde veya kenar tarhlarında kullanılır. Park ve bahçelerde soliter, grup
veya çit bitkisi olarak kullanılır. Rüzgardan korunaklı yerlere dikilmelidir.
Abelia x grandiflora
Büyük Çiçekli Abelya
• Dağınık bir tepe yapar. Orta hızda büyür, max. 2-3 m boy yapar.
• Budanarak şekil verilebilir. Çiçeklendikten sonra bitki toprak seviyesinden
kesilerek yenilenebilir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Yarı herdemyeşil veya herdemyeşil yaprakların üst yüzü çok parlak koyu
yeşildir. Sonbahar renklenmesi kahverenkli veya kırmızımsıdır.
• Temmuz-Ekim ayında açan çiçekleri beyaz veya pembe renkli, çanak
yapraklar purpur kırmızısıdır.
• Erken ilkbaharda son yıl dal ve sürgün çelikleri veya daldırma ile, yaz
aylarında sera ortamında yeşil çelikler ile üretilir. Dip sürgünlerini ayırma
yolu ile de üretilir.
• Açıkta, kenar tarhlarında ve duvar diplerinde iyi yetişir. Soliter veya grup
halinde kullanılır. Yapraklarının sonbahar renklenmesi ve çiçekleri
bakımından süs değeri fazla olan bir türdür.
Agave americana
Amerikan Agavı
• Yayvan bir gelişim gösterir. Yavaş büyür, max. 50-100 cm boy yapar.
• Budama gereksizdir.
• Işık bitkisidir. Su istekleri azdır. Kuraklığa dayanır, sıcak ve bol güneşli
yerlerde iyi yetişir.
• Herdemyeşil yaprakları 100-150 cm, mızrak biçimli, kalın ve etli, ucu sivri ve
batıcıdır.
• Hermafrodit çiçekleri sarımsı yeşil renkte, güzel kokulu ve dikkat çekicidir.
Yaşamlarında bir kez çiçek açarlar ve bitkinin ölümü de bundan sonra olur.
• Şubat ayında tohumla, yazın dipten çıkan kök sürgünleri ve ayırma ile
üretilir.
• Güney ve Batı bölgelerimizin kıyı kesimlerinde açık alanda ve çim alanları
üzerinde grup ya da soliter olarak kullanılabildiği gibi, teraslarda, salon veya
seralarda kap içinde de yetiştirilir.
Aucuba japonica
Japon Akubası
• Dağınık bir tepe yapar. Max. 2-3 m boy yapar.
• Şekil vermek amacıyla makaslanır. Budamaya çok dayanıklıdır. İyi gelişmesi
için yaprak boğumundan budanmalıdır.
• Gölge-yarıgölge bitkisidir.
• Hep yeşil yaprakları dermsi ve parlak yeşil renkli, eliptik oval biçimlidir. A.j.
«Variegata» kültivarının yaprakları altın sarısı lekeli olup çok dekoratif bir
süs bitkisidir.
• Mart-Nisan ayında açan monoik çiçekleri kırmızı renkli, salkım durumlu ve
çok dekoratiftir.
• Tohum, çelik ve daldırma ile üretilir.
• Kirli havaya dayanır. Soliter, grup ya da sıralar halinde kullanılır. Salon bitkisi
olarak da makbuldür.
Berberis thunbergii «Atropurpurea»
Kırmızı Yapraklı Kadın Tuzluğu
• Yatık büyüme yapar. Tepe çapı 2 m’dir. Orta hızda büyür. Max. 2-3 m boy
yapar.
• Makaslamaya çok yatkındır. Budanarak ya da budanmadan çit tesisinde
kullanılır.
• Gölge-yarıgölge bitkisidir.
• Yaz yeşili yaprakların sonbahar renklenmesi koyu kırmızı renktedir. Yapraklar
uzun süre bitki üzerinde kalır. Sürgünle kızıl kahverenkli ve köşelidir.
• Mayıs ayında açan çiçekleri sarı renklidir.
• Tohum ve çelikle üretilir.
• Kent iklimine dayanır. Grup veya soliter olarak kullanılır. Bünyelerinde bazı
pas mantarlarını konuk ettikleri için hububat sahalarının yakınlarında
yetiştirilmeleri sakıncalıdır. Çit tesisinde 60 cm ara ile dikilir.
Bougainvillea glabra
Mor Çiçekli Gelin Duvağı
• Geniş, yaygın bir form geliştirir. Hızlı büyür. Max. 6 m boy yapar.
• Kuvvetli budamaya yatkındır. Yan sürgünlerin alınması şeklinde sonbaharda
veya erken ilkbaharda budama yapılmalıdır.
• Donlara duyarlıdır. Kolayca kırılabilen, oldukça hassas yüzeysel kökler
geliştirir. Taşınmaktan hoşlanmazlar.
• Işık bitkisidir.
• Herdemyeşil yaprakları kalp şeklinde ve parlak yeşil renklidir.
• İlkbaharda açan çiçekleri yazın ve sonbaharda da bitki üzerinde kalır. Gerçek
çiçek küçük, beyaz ve gösterişsiz olup, brahteler üç parçalı ve çok çarpıcı
mor renktedir.
• Daldırma, kök ve gövde çelikleri ile ökçeli çelikle üretilir.
• Çardak, pergola, balkon ve terasların örtülmesinde kullanılan bir türdür.
Rüzgardan koruntulu yerlere dikilmelidir. Büyük kap ve bidonlarda
yetiştirilebilir.
Buxus microphylla
Osmanlı Şimşiri
• Yuvarlak ve sık bir tepe yapar. Çok yavaş büyür max. 1 m boy yapar.
• Makaslamaya yatkındır. Kolayca budanabilir ancak mevsim sonunda
budanması, kış yaralanmalarını atlatması açısından yararlı olur.
• Donlara duyarlıdır. Kolayca kırılabilen, oldukça hassas yüzeysel kökler
geliştirir. Taşınmaktan hoşlanmazlar.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Herdemyeşil yaprakları kısa saplı, derimsi, parlak koyu yeşildir.
Yapraklar özellikle ıslakken koparıldığında keskin kokuludur.
• Tohum ve çelikle üretilir.
• Ekstrem kent iklimine ve endüstriyel kirliliğe dayanır. Park ve
bahçelerde soliter veya grup halinde kullanılan değerli bir süs
bitkisidir. İyi bir çit elemanı olan türün odunu sert ve dayanıklı olup
hediyelik eşya yapımında kullanılır.
Callistemon citrinus
Fırça Çalısı (Limon At Kuyruğu)
• Dağınık bir tepe yapar. Orta hızda büyür. Max. 4-5 m boy yapar.
• Budamaya çok yatkındır. Şekil vermek amacı ile ilkbaharda hafifçe budanır.
• Su baskınlarına dayanıklıdır. Düzenli olarak sulandıklarında çiçek verimi
artar. Fazla soğuğa dayanıklı değildir. Kuraklığa oldukça dayanıklıdır.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Herdemyeşil yapraklar mızrağımsı, düz, sert ve sıktır. Yapraklara
bastırıldığında hoş bir limon kokusu yayılır ve tür adını buradan alır.
• Tohum ve çelikle üretilir.
• Park ve bahçeler için değerli bir bitkidir. Çit, perde ve bordür bitkisi olarak
kullanılabilirler. Çiçekleri kuşları cezbeden niteliktedir. Yapraklarından
yapılan çay içilir.
Camellia japonica
Kamelya
• Dağınık bir tepe yapar. Yavaş büyür. Vatanında max. 10-15 m boy yapar.
• Budanabilir ancak kuvvetli budamaya karşı hassastır.
• Rutubetli yazlar ve serin kışlardan hoşlanır.
• Yarıgölge bitkisidir. Açık alanda güneş etkisi çiçek rengini bozar.
• Herdemyeşildir. Şubat-Nisan ayında açan çiçekleri hermafrodit, çok kısa saplı, büyük
ve kokusuzdur. Varyetelerin çiçekleri katmerlidir.
• Tohum ve çelikle üretilir.
• Tek tek, gruplar halinde veya kenar tarhlarında kullanılır. Yaz aylarında yapraklarının
üzerine kireçsiz su püskürtülmelidir. Tomurcuk döneminde bitkinin yerinin
değişmesi, ani ve yüksek sıcaklık değişimlerine maruz kalması, aşırı sulama ve çok
gölgeli yerde tutulması tomurcukların dökülmesine neden olur. Özellikle soğuk
rüzgarlardan koruntulu yerlere dikilmelidir.
Cotoneaster horizontalis
Yatık Dağ Muşmulası
• Yayvan bir tepe yapar. Tepe çapı 1-1.5 m’dir. Yavaş büyür. Max. 1.5 m boy yapar.
Yatay bir gelişme gösterir.
• Budama kırpma halinde yapılmalıdır.
• Bol güneşli yerleri sever. Şiddetli geçmeyen kışlara dayanır.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Yaz yeşili yaprakların sonbahar renklenmesi kırmızı turuncudur.
• Meyveleri küçük, çok sayıda ve parlak kırmızı renklidir. Eylül-Ekim’de olgunlaşıp
Aralık ayına kadar bitki üzerinde kalan meyve lezzetlidir ve yenir.
• Tohum ve çelikle üretilir.
• Kent iklimine, kirli havaya ve endüstriyel yörelere dayanıklıdır. Soliter, grup içinde,
duvar diplerinde, taş bahçelerinde, alan yeşillendirmelerinde ve kapta, doğal
drenajın olmadığı çatı, balkon, teras vb. beton zeminlerde yetiştirmeye uygundur. Arı
konukçusudur. Rüzgara dayanıklıdır.
Cotoneaster microphyllus
Küçük Yapraklı Dağ Muşmulası
• Yayvan bir tepe yapar. Oldukça yavaş büyür. Max. 1 m boy yapar.
• Makaslama ve budamaya dayanıklıdır.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Yarı hepyeşil yaprakları parlak koyu yeşildir.
• Geç ilkbaharda gerçekleşen çiçeklenmenin ardından görülen
meyveler gül kırmızısı renginde, oval yada basık yumurta
biçimindedir.
• Tohum ve çelikle üretilir.
• Kent iklimine, kirli havaya dayanıklıdır. Alan yeşillendirmelerinde, yer,
duvar ve kaya örtücüsü olarak kullanılır. Çiçekleri kötü kokuludur.
Cotoneaster salicifolia
Dağ Muşmulası
• Dağınık bir tepe yapar. Tepe çapı 4-5 m’dir. Yavaş büyür. Max. 3-4 m boy yapar.
• Budamaya dayanıklıdır. Budama kırpma halinde ve az yapılmalıdır.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Herdemyeşil yaprakları parlak koyu yeşil ve buruşuktur. Sonbahar renklenmesi sarı-
açık kırmızı tonlardadır.
• Meyveler yuvarlağımsı, bol ve açık kırmızı renkli olup, bütün sürgünleri doldurur,
lezzetlidir ve Aralık ayına kadar sürgünlerde kalır.
• Tohum ve çelikle üretilir. Üretiminde yanaştırma aşı da kullanılır.
• Kent iklimine, kirli havaya dayanıklıdır. Park ve bahçelerde grup veya soliter olarak
kullanılır. Çatı, balkon ve teraslarda yetiştirmeye uygundur. Meyveli olarak çok
dekoratif görünür. Meyveleri iyi bir kuş yemidir.
Cycas revoluta
Sikas
• Dağınık bir tepe yapar. Çok yavaş büyür. Max. 2-3 m boy yapar.
• Makaslama ve budamaya yatkın değildir.
• Yarıgölge bitkisidir. Direkt güneş ışığından hoşlanmaz. Ilıman ve sıcak
iklimlerde dışarıda, soğuk yörelerde kapalı ve korunaklı fakat güneş gören
mekanlarda yetişir. Fazla su köklerine zarar verir. Türün en dayanıklı olanıdır.
• Herdemyeşil yaprakları tüysü, uzun ve uçları sivri batıcıdır.
• Meyveler sarımsı kahve, çiçekleri altın sarısı renklidir.
• Çoğunlukla bitkiden ayrılan yavrularla, nadiren de tohum ile üretilir.
• Çok değerli ve dekoratif bir süs bitkisidir. Kış bahçelerinde ve sıcak
bölgelerde dışarıda soliter olarak kullanılır.
Cydonia japonica
Japon Ayvası (Bahar Dalı)
• Dağınık bir tepe yapar. Tepe çapı 1-1.5 m’dir. Yavaş ve dikine büyür. Max. 1-2 m boy
yapar.
• Budamaya mutedil derecede hassas olup, budama işlemi periyodik olarak ve
çiçekler döküldükten sonra yapılmalıdır.
• Işık-yarıgölge bitkisidir. Fazla ışık meyve verimini artırır.
• Nisan-Mayıs ayında yapraklanmadan açan çiçekleri, kırmızı renklidir ve bahar
müjdecisidir.
• Yaz yeşili yaprakları parlak koyu yeşildir.
• Meyveler elma biçiminde, oldukça sert, sarımsı yeşil renkte, tatları acıdır ve yenmez.
• Tohum, çelik ve aşı ile üretilir.
• Kirli hava şartlarına dayanıklıdır. Çok güzel, dekoratif bir türdür. Çit yapmaya
elverişlidir. Park ve bahçelerde tek tek ya da grup teşkilinde kullanılır. Sahil bölgeler
için kıymetli bir peyzaj öğesidir.
Daphne pontica
Karadeniz Defnesi
• Dağınık bir tepe yapar. Yavaş büyür. Max. 1 m kadar boylanan çalı durumundadır.
• Budamaya yatkındır.
• Bol yağışlı sahil mıntıkalarının tipik bitkisidir.
• Yarıgölge-gölge bitkisidir.
• Herdemyeşildir. Yapraklar mızrağımsı, parlak koyu yeşildir.
• Meyveler salkım halinde, mavimsi-siyah olup sonbaharda olgunlaşır.
• Nisan-Mayıs ayında açan çiçekleri yeşilimsi-sarı veya beyaz renkli olup kokuludur.
• Tohum ve çelik ile üretilir.
• Park ve bahçelerde soliter veya kümeler içinde kullanılır. Dikim erken sonbaharda
yapılmalı, soğuk yerlerde ise ilkbahara kaydırılmalıdır. Çıplak köklü dikimde başarı
düşük olduğundan kaplı ve topraklı fidan kullanılmalıdır. Fidanlar dikimi takiben
malçlanmalıdır.
Deutzia gracilis
Havlu Püskülü
• Dağınık bir tepe yapar. Tepe çapı 2-3 m’dir. Yavaş büyür. Max. 1-2 m kadar boylanan
çalı durumundadır.
• Budamaya yatkındır. Yaz başında ve çiçeklenmeden sonra budama yapılır. Budama
ile ölü dalların atılıp bitkinin yenilenmesi ve güzel bir form kazanması sağlanır.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Yaz yeşili yaprakları sivri uçlu, kenarları düzensiz dişli ve yeşil renklidir. Genç
sürgünlerin içi boştur.
• Nisan-Mayıs ayında açan çiçekleri beyaz renkte, salkım kuruluşundadır. Çiçeklenme
dönemi 1-2 hafta sürer. Çiçek açma zamanı bol su ister.
• Çelikle üretim esastır. İlkbaharda tohum ile de üretilebilir.
• Kirli hava şartlarına dayanıklıdır. Küçük bahçelerde gruplar halinde ya da öncü bir tür
olarak kullanılır. İyi bir örtücüdür. Korunaklı yerleri tercih eder.
Evonymus alatus
Yanar Çalı
• Gençlikte dikey, ileri yaşlarda yuvarlak veya yatay bir form geliştirir. Yavaş büyüyen
bir çalıdır. 3.5-5.5 m boy yapar, yatay büyümesi de aynı miktardadır.
• Budamaya yatkındır.
• Işık çalısıdır. Gölge koşullarında renklenme yoğunluğu azalır.
• Yaz yeşili yaprakların kenarları muntazam testere dişlidir. Sonbahar renklenmesi
koyu parlak kırmızı renklidir.
• Eylül ayında olgunlaşan meyveleri parlak kırmızı veya portakal renkli olup
yaprakların altında bulunur. Meyveler dikkat çekmez. Mayıs ayında oluşan çiçekleri
sarı renklidir.
• Tohum ve çelikle üretilir.
• Son derece gösterişli, parlak kırmızı sonbahar renklenmesi ile park ve bahçelerde
soliter veya grup halinde kullanılır. Kent iklimine, endüstriyel yörelere ve funda
bahçelerine uygun bir türdür.
Evonymus fortunei «Emerald’n Gold»
Altuni Yapraklı Bodur Taflan
• Yuvarlağımsı bir tepe yapar. Max. 50 cm boy yapar.
• Budamaya yatkındır. Yaz, kış budamayla istenilen şekil verilebilir.
• Işık-yarıgölge çalısıdır.
• Herdemyeşil yaprakların kenarları düzensiz altın sarısı, ortası koyu
yeşil renklidir.
• İlkbaharda açan çiçekleri yeşilimsi-beyaz renklidir.
• Tohum, daldırma ve çelikle üretilir. Gövdeler toprağa değdiği
noktadan hemen kök saldığından üretimi kolaydır.
• Ağaç ve çalıların kademesinde, mozaik ve bordür bitkisi olarak, kaya
bahçelerinde, kap içinde, balkon ve teraslarda yetiştirilebilir.
Evonymus fortunei «Gracilis»
Gümüşi Yapraklı Bodur Taflan
• Yuvarlağımsı bir tepe yapar. Max. 40 cm boy yapar.
• Budamaya yatkındır. Yaz, kış budamayla istenilen şekil verilebilir.
• Işık-yarıgölge çalısıdır.
• Herdemyeşil yaprakların kenarları düzensiz gümüş beyazı, ortası koyu
yeşil renklidir.
• İlkbaharda açan çiçekleri yeşilimsi-beyaz renklidir.
• Tohum, daldırma ve çelikle üretilir. Gövdeler toprağa değdiği
noktadan hemen kök saldığından üretimi kolaydır.
• Ağaç ve çalıların kademesinde, mozaik ve bordür bitkisi olarak, kaya
bahçelerinde, kap içinde, balkon ve teraslarda yetiştirilebilir.
Forsythia giraldiana
Altın Çanı
• Dağınık bir tepe yapar. Hızlı ve dikine büyüme yapar. Max. 1.5-2 m boy
yapar.
• Budamaya yatkındır. Budama çiçekler döküldükten hemen sonra
yapılmalıdır. Sonbaharda yapılması uygundur. Kuvvetli budama dallanmayı
kolaylaştırır ve çiçek verimini artırır.
• Yaz yeşili yaprakları mızrak biçimindedir.
• Mart ayında yapraklanmadan önce açan çiçekleri açık sarı renklidir ve
sürgünler üzerinde tek tek bulunurlar.
• Tohum, daldırma ve çelikle üretilir.
• Endüstriyel yörelere ve kirli havaya dayanıklıdır. Park ve bahçelerde soliter
veya grup halinde kullanılır. Bordür, çit ve perde tesisinde de kullanılır.
Hibiscus rosa sinensis
Çin Hatmisi
• Dağınık bir tepe yapar. Hızlı büyür. Max. 5 m boylanabilen çalı veya
ağaççık durumundadır.
• Genellikle budanmaz ancak kırpmalar uygulanır.
• Herdemyeşil yaprakları parlak yeşildir.
• Yazın açan çiçekleri trompet biçimli, kırmızı, pembe, turuncu ve sarı
gibi göz alıcı renklerde, uzun saplı, yalın yada katmerlidir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Tohum, çelik ve aşı ile üretilir.
• Park ve bahçelerde soliter veya gruplar halinde veya kap içinde
salonlarda yetiştirilir. Soğuk iklim şartlarında himayeye ihtiyaç duyar.
Rüzgara dayanıksızdır.
Hibiscus syriacus
Ağaç Hatmi
• Yuvarlak bir tepe yapar. Tepe çapı 1-1.5 m’dir. Hızlı büyür. Max. 2-3 m
boylanabilen çalı veya ağaççık durumundadır.
• Genellikle budanmaz ancak kırpmalar uygulanır.
• Yaz yeşili yaprakları koyu yeşildir.
• Haziran-Eylül arası açan çiçekleri kısa saplı ve sürgün üzerinde tek tek
dizilidir. Yalın yada katmerli olan çiçekleri beyaz, pembe, kırmızı veya eflatun
renkli ve geniş çan biçimlidir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Tohum, çelik ile üretilir.
• Rüzgara karşı korunaklı yerlere dikilmelidir. Şehir ve sahil şartlarına
dayanıklıdır. Kenar tarhları, çit teşkili ve peyzaj planlamalarında münferit
veya gruplar halinde diğer türler ile birlikte kullanılır. Çiçekleri kaynatılarak
elde edilen çay öksürüğe iyi gelir.
Hydrangea macrophylla
Büyük Çiçekli Ortanca
• Ovalimsi, yuvarlak bir tepe yapar. Hızlı büyür. Max. 2 m boy yapar.
• Budamaya son derece yatkındır. Gövde budaması çiçeklenmeden önce, Mart ayında
yapılır. Yazın kuru sürgün ve çiçekler haftada bir makaslanarak alınır.
• Yaz yeşili yaprakları parlak yeşildir.
• Yazın açan çiçekleri sürgünlerin ucunda, şemsiyemsi salkım kuruluşunda, beyaz,
pembe, karmen kırmızısı, mavi, koyu mavi ve kırmızı renktedir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Çelikle üretim esastır.
• Güzel ve dekoratif çiçeklerinden dolayı park ve bahçelerde makbul sayılan bir süs
bitkisidir. Kap içinde de yetiştirilebilir. Ortancaların toprak pH’ını değiştirerek
çiçeklerin rengini değiştirmek mümkündür. pH’ı %2’lik alüminyum sülfat ile
düşürerek çiçek rengi pembeden maviye, ilkbahar veya sonbaharda toprağa verilen
kireçtaşı ile çiçek rangi maviden pembeye dönüştürülebilmektedir.
Juniperus horizontalis
Yaygın Ardıç
• Yaygın görünüşlü bir tepe yapar. Toprak yüzeyine tamamen yatmış olarak
yetişir. Yavaş büyür. Max. 1 m boy yapar. Büyüme bütün yıl devam eder.
• Budamaya yatkındır. Her mevsim budanabilir. Sürgün verme gücü yüksektir.
• Herdemyeşildir. İğne yapraklar mavimsi-yeşil renktedir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Çelik ile üretim esas olmakla birlikte tohumla da üretilebilir.
• Alan yeşillendirmelerinde örtücü yada soliter olarak, taş kaya bahçeleri ile
mezarlılarda kullanılır. Kap içinde yetiştirilebilir. Yamaç ve kumulların
tespitinde de yararlanılır. J.h. «Glauca» adlı varyetesinin yaprakları çelik
mavisi renkli ve kışa dayanıklı olup renk değiştirmez.
Ligustrum japonicum
Japon Kurtbağrı
• Yaygın ve yayvan bir tepe yapar. Hızlı büyür. Max. 5-6 m boy yapar.
• Budamaya yatkındır. Çit olarak yetiştirildiği taktirde biri erken ilkbahar,
diğeri yaz ortasında olmak üzere yılda iki defa budanmalıdır. Ağır budamaya
dayanır. Budama yapılmadığı taktirde çiçekler yaz sonuna kadar dallarda
kalır.
• Herdemyeşil yaprakları derimsi, geniş ya da uzun yumurta biçimlidir.
• Temmuz-Eylül ayları arasında açan çiçekler kremsi beyaz renkli, salkım
şeklinde ve hafif kokuludur.
• Işık-yarıgölge bitkisidir. Yarıgölgede yaprak rengi daha hoştur.
• Tohumla üretim esastır.
• Kirli hava şartlarına dayanıklıdır. Çok iyi bir çit ve bordür bitkisidir. Kısa boylu
yol ağacı olarak, soliter veya gruplamalarda kullanılır.
Mahonia aquifolium
Sarı Boya Çalısı
• Dik, yaygın bir tepe yapar. Tepe çapı 80-100 cm’dir. Yavaş büyür, max. 1-2 m boy
yapar.
• Budamaya yatkındır. Odunlaşarak kalınlaşmış sürgünlerin budanması çiçek verimini
artırır. Budama çiçeklenmeden sonra yapılır.
• Herdemyeşil yaprakları sert ve derimsi, kenarları diken dişli, parlak koyu yeşildir.
Sonbahar renklenmesi kırmızıdır.
• Ocak-Mayıs’ta açan çiçekler hafif kokulu, salkım kuruluşunda ve altın sarısı renklidir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir. Yarıgölgede yaprak rengi daha hoştur.
• Tohumla üretim esastır.
• Kirli hava şartlarına ve kent iklimine dayanıklıdır. Çit ve küme teşkilinde, siper
altında, alan yeşillendirmede veya soliter olarak kullanılır. Kapta, doğal drenajın
olmadığı çatı, balkonn, teras gibi beton zeminlerde yetiştirilebilir.
Nerium oleander
Zakkum
• Dağınık ve geniş bir tepe yapar. Hızlı büyür, max. 3-5 m boy yapar.
• Kışın ya da çiçeklenmeden sonra budanırsa daha bol çiçeklenme sağlanır.
• Herdemyeşil yaprakları uzun, derimsi, sivri uçlu, şeridimsi mızrak biçimindedir.
Yaprak ve sürgünler zehirlidir. Sürgün uçlarının kesilmesi çiçek verimini artırır.
• Mayıs-Ekim arasında açan çiçekler düz yada yarı katmerli, gösterişli, pembe veya
beyaz renkli, şemsiyemsi salkım kuruluşunda ve kokuludur.
• Işık-yarıgölge bitkisidir. Yarıgölgede yaprak rengi daha hoştur.
• Tohumla ve çelikle üretilir.
• Kirli hava şartların, tuza ve rüzgara dayanıklıdır. Kapta ve doğal drenajın olmadığı
çatı, balkon, teras gibi beton zeminlerde yetiştirmeye uygundur. Park ve bahçelerde
soliter veya küçük alle ağacı olarak kullanılır.
Philadelphus coronaria
Filbahri
• Yaygın bir tepe yapar. Tepe çapı 3 m’dir. Hızlı büyür. Max. 3-5 m boy yapar.
• Budamaya yatkındır. Sonbaharda ve çiçeklenmeden sonra kuvvetli kalın
sürgünlerin uç kısımlarından yapılan budama çiçek verimini artırır.
• Yaz yeşili yaprakları koyu yeşil renklidir.
• Mayıs-Haziran ayında açan çiçekler beyaz renkli ve çok güzel kokuludur.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Tohumla ve çelikle üretilir.
• Kirli hava şartlarına ve rüzgara dayanıklıdır. 2-2.5 m boyda formlu çit
tesisinde, soliter veya grup halinde kullanılır. Sürgünleri pipo yapımında
kullanılır. Yapraklarından odun cilası ve sabun yapılır. Bordür bitkisidir.
Pittosporum tobira
Yapışkan Tohum
• Dağınık bir tepe yapar. Yavaş büyür. Max. 2-3 m boy yapar.
• Kuvvetli budanabilir. Fakat makaslamadan hoşlanmaz. Tepe sürgünü kesilerek
yuvarlak bir form kazandırılabilir.
• Herdemyeşil yaprakları sert, derimsi, parlak koyu yeşil ve tüysüzdür. Meyvenin
içinde zehirli, küçük, kırmızı renkli ve yapışkan birçok tohum bulunur.
• Haziran’da açan çiçekleri portakal kokulu, önceleri beyaz sonra sarı renklidir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Tohumla ve çelikle üretilir.
• Kirli hava şartlarına ve rüzgara dayanıklıdır. Çit tesisinde, gruplamalarda veya
soliter olarak kullanılır. Kapta doğal drenajın olmadığı çatı, balkon, teras gibi
beton zeminlerde yetiştirmeye uygundur. İlk yıllarda yapılan azot gübrelemesi
yaprakların parlaklığını ve yeşilliğini artırarak daha dekoratif bir görünüm
kazanmasını sağlar. P.t. «Nana» türün, park ve bahçelerde kullanılan değerli bir
Pyracantha coccinea
Ateş Dikeni
• Geniş bir tepe yapar. Tepe çapı 2 m’dir. Hızlı büyür. Max. 2 m boy yapar.
• Erken ilkbaharda hafif budama yapılabilir.
• Herdemyeşil yaprakları parlak açık yeşil renklidir. Sürgünleri sık ve dikenlidir.
Koyu turuncu renkli meyveleri sonbaharda olgunlaşır ve kış boyunca dallarda
kalır.
• Yaz aylarında açan çiçekleri hafif kokulu, beyaz-pembe renklidir.
• Işık-gölge bitkisidir.
• Tohumla ve çelikle üretilir.
• Kent iklimine dayanır. Bahçelerde münferit ya da gruplamalarda, şevlerde,
refüjlerde ve alan yeşillendirmelerinde kullanılır. Meyvelerinden dolayı son
derece dekoratiftir. Meyveleri reçel ve marmelat yapımında kullanılır.
Rosa spp.
Gül
• Dağınık bir tepe geliştirir. Hızlı büyür, max. 2-3 m boy yapar.
• Budamaya yatkındır. Budama hafif yapılmalı ve uzayan dallar
kısaltılmalıdır.
• Yalın, yarı katmerli veya katmerli olan çiçekleri beyaz, sarı, pembe,
kırmızı, turuncu, leylak hatta siyahımsı renktedir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Tohumla, çelikle ve göz aşısı ile üretilir.
• Çok iyi ve vazgeçilmez bir peyzaj elemanıdır. Münferit veya çeşitli
renklerin uyumlu bir şekilde gruplanması halinde kullanılır. Kirli hava
şartlarına dayanıklıdır. Sulama püskürtme ve yağmurlama ile
yapılmalıdır aksi taktirde rutubetli çiçekler mantarlaşır ve kısa
Spiraea x bumalda
Keçi Sakalı
• Dik ve yuvarlak görünüşlüdür. Tepe çapı 1 m’dir. Hızlı büyür, max. 1 m
boy yapar.
• Budamaya yatkındır. Budama erken ilkbahar ve çiçeklenmeden sonra
yapılmalıdır.
• Yaz yeşili yaprakları dar, mızrak biçimli, önceleri kırmızımsı sonraları yeşil
renklidir.
• Temmuz-Eylül’de açan çiçekleri koyu pembe renkli ve bol miktardadır.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Çelikle, dip sürgünü ayırma ve daldırma ile üretilir.
• Kirli havaya dayanır. Çiçeklerinden dolayı dekoratif bir görünüm kazanır.
Park ve bahçelerde soliter olarak kullanılır. Çatı, balkon, teras gibi
Spiraea vanhouttei
Keçi Sakalı
• Şemsiyemsi bir tepe yapar. Hızlı büyür, max. 3-4 m boy yapar.
• Budamaya yatkındır. Budama erken ilkbahar ve çiçeklenmeden
sonra yapılmalıdır.
• Yaz yeşili yaprakları oval, koyu yeşil renklidir.
• Nisan-Mayıs’ta açan çiçekleri boldur, sürgünleri doldurur,
şemsiyemsi ve beyaz renklidir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Çelikle, dip sürgünü ayırma ile üretilir.
• Kirli havaya dayanır. Çit tesisinde, park ve bahçelerde süs bitkisi
olarak kullanılır. Çiçeklerinden dolayı çok tercih edilen bir türdür.
Symphoricarpus albus
Beyaz İnci
• Gevşek, yaygın, çok dallı ve dik yapılı bir kökendir. Yavaş büyür,
max. 1-2 m boy yapar.
• Budamaya yatkındır. Vejetasyon dönemi dışında yapılmalıdır.
• Yaz yeşili yaprakları eliptik, koyu yeşil renklidir.
• Sonbahar sonuna kadar dallarda kalan meyveleri küre şeklinde ve
çok sayıda üzümsü, beyaz renklidir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Tohum ve çelik ile üretilir.
• Kent iklimine ve endüstriyel yörelere dayanıklıdır. Çit tesisinde ve
gruplamalarda kullanılabilir. Yabani hayvanların besinidir. İnci
Syringa vulgaris
Leylak
• Süpürgemsi bir tepe yapar. Tepe çapı 4 m’dir. Orta hızda büyür, max. 6-7 m
boy yapar.
• Her yıl bol çiçek vermesi isteniyorsa, çiçeklenmeden sonra solan çiçek
sürgünleri kesilerek uzaklaştırılmalıdır. Çok fazla büyümüş leylaklar toprak
seviyesinin 10 cm üzerinden kesilerek gençleştirilebilir.
• Yaprağını geç döker. Yapraklar yürek biçimli, koyu yeşildir.
• Mayıs-Haziran ayında açan çiçekleri mor ve leylak renkli, kokulu olup son
sürgünlerin ucundadır. Çiçek kurulları uzun ve çok gösterişlidir.
• Işık bitkisidir.
• Çelik, daldırma, kök çeliği, kalem aşısı ve sürgün ayırma ile üretilir.
• Rüzgar perdesi, çit bitkisi veya soliter olarak kullanılır. Kirli hava şartlarına
dayanıklıdır. Çit tesisinde istenilen yüksekliğe göre 50-120 cm aralıklarla
Tamarix parviflora
İlkbahar Ilgını
• Yaygın bir tepe yapar. Tepe çapı 3 m’dir. Hızlı büyür. Max. 3-4 m boy yapar.
• Çiçeklerini geçen senenin sürgünleri üzerinde oluşturduklarından ve erken çiçek
açtıkları için çiçeklenme bittikten sonra, hemen budanmalıdır. Aksi taktirde o yıl
çiçek verimi az olur. Budamada dış kısımlara gelen gövdelerin alınması yoluyla
bol çiçeklenme sağlanır.
• Yaz yeşili yaprakları pul yaprak durumundadır. Soluk renkli yaprakların ucu
sivridir.
• Nisan-Eylül arasında açan çiçekleri pembe renkli ve salkım kuruluşundadır.
• Işık bitkisidir.
• Tohum ve çelik ile üretilir.
• Rüzgara, kısa süreli su baskınlarına ve yaralanmalara dayanıklıdır. Kumulların
tespitinde, kıyı bantlarının tutulmasında ve batak toprakların ıslahında kullanılır.
Güzel görünüşü ve çiçekleri yönünden süs bitkisi olarak değeri vardır.
Viburnum japonicum
Japon Kartopu
• Dar ve konik bir tepe şekli geliştirir. Tepe çapı 2-3 m’dir. Yavaş büyür. Max.
2.5-4.5 m boy yapar.
• Budamaya yatkındır. Zayıf dallar çiçeklenmenin ardından, yaz sonunda
uzaklaştırılır.
• Herdemyeşil yaprakları derimsi, parlak, koyu mavi-yeşil renklidir.
• Meyveleri kırmızı renkli ve geç yazda olgunlaşır. Erken ilkbaharda açan
çiçekleri beyaz renkli, salkım kuruluşunda ve kokuludur.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Tohum ve çelik ile üretilir.
• Bitkinin tohumlu halde görüntüsü çok dekoratiftir. Yoğun yapraklanma
gösteren bir tür olduğu için çit, perde, bordür bitkisi olarak kullanıma çok
Viburnum opulus
Yaygın Kartopu
• Yuvarlakça bir tepe yapar. Tepe çapı 3 m’dir. Hızlı büyür. Max. 3-4 m boy
yapar.
• Budama kuruyan alt dalların alınması şeklinde ve hafif yapılmalıdır.
• Yaz yeşili yaprakları yuvarlakça yumurta görünüşünde, açık yeşil ve
tüysüzdür.
• Meyveleri salkım biçimli, pembeden mercan kırmızısı tonlarına kadar
değişen renklerde olup Aralık ayı içine kadar dallarda kalır. Mayıs-Haziran
ayında açan çiçekleri beyaz renkli, şemsiyemsidir.
• Işık-gölge bitkisidir.
• Tohum ve çelik ile üretilir.
• Park ve bahçelerde grup veya soliter olarak kullanılır. Kirli hava şartlarına
dayanıklıdır. Yamaçların tespitinde, otoyol refüjlerinde ve kuş konukçusu
Viburnum tinus
Defne Kartopu
• Boyu kadar yayılış yapar. Max. 3 m boy yapar.
• Budama kuruyan alt dalların alınması dışında az olmalıdır.
• Herdemyeşil yaprakları dar yumurta biçiminde, parlak koyu
yeşildir.
• Meyveleri şemsiyemsi, önceleri koyu mavi, sonraları siyah ve
kurucadır. Kasım-Nisan ayları arasında açan çiçekleri beyaz veya
açık pembe renkli ve az kokuludur.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Tohum ve çelik ile üretilir.
• Kirli hava şartlarına dayanıklıdır. Park ve bahçelerde süs bitkisi
Weigela florida
Vangelya
• Geniş bir tepe şekli geliştirir. Tepe çapı 3 m’dir. Orta hızda büyür, max.
3 m boy yapar.
• Çiçek dökümünü takiben yapılan budama çiçek verimini artırır.
• Yaz yeşili yaprakları kısa saplı, yeşil ve kenarları dişlidir.
• Mayıs-Haziran ayında açan çiçekleri çan şeklinde, koyu pembe veya
pembe renklidir. Güneşli ve rutubetli yerlerde iyi çiçek açar.
Çiçeklenme dönemi iki haftadır.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Tohum ve çelik ile üretilir.
• Kirli hava şartlarına dayanıklıdır. Park ve bahçelerde süs bitkisi olarak
grup halinde veya soliter kullanılır. Bordür çalısı olarak da
Yucca gloriosa
Avize
• Dağınık tepeli bir türdür. Yavaş büyür, max. 2 m boy yapar.
• Budama gereksizdir.
• Herdemyeşil yaprakları uzunca mızrak görünüşünde, sivri uçlu, dik,
sert ve mavimsi-yeşil renktedir.
• Yaz ve sonbahar ortasında açan çiçekleri başak biçimli bir çiçek
kurulu oluşturur. Sarımsı beyaz renkli çiçekleri geniş bir çan biçiminde
ve aşağı sarkıktır.
• Işık bitkisidir.
• Üretimi kök bölünmesi, gövde çeliği ve tohum ile yapılır.
• Çim alanları üzerinde soliter ya da küçük gruplar halinde kullanılır.
Süs bitkisi olarak değerlidir. Y.g. «Variegata» sarı, alacalı yaprakları
SARILICILAR
Ampelopsis veitchii
Amerikan Sarmaşığı
• Tırmanıcı, yaygın bir formu vardır. Güneşli ve aydınlık yerlerde hızlı büyür. Max. 8-12
m tırmanabilir.
• Makaslamaya yatkındır. Bitkinin gençleşmesi ve şekillendirilmesi düşünülüyorsa
yerden 1 m yüksekten budanmalıdır. Budamanın erken ilkbaharda yapılması
uygundur.

• Yaz yeşili yaprakları uzun ve beş yaprakçıklıdır. İlkbaharda eflatun, yazın yeşil,
sonbaharda kızıl bir renk alan yapraklar bir elin parmaklarını andırır. Genç sürgünler
kırmızı renktedir.
• Haziran-Ağustos aylarında açan çiçekleri beyazımsı renkli salkım kuruluşundadır.
Sonbaharda olgunlaşan meyveleri mavimsi-siyah renklidir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.

• Tohum ve çelikle üretilir.

• Duvarların, çit ve çardakların örtülmesinde kullanılır. Beton ve demire bile tırmanma
özelliği vardır. Sonbahar renklenmesi ile dekoratif görünümlüdür. Yer değişiminden
Campsis radicans
Acem Borusu
• Tırmanıcı, yaygın bir formu vardır. Hızlı büyür, max. 10 m tırmanabilir.
• Sık budama önerilir. Ancak budamada dal miktarını azaltmak değil, dal uçlarını
almak esastır. Budama erken ilkbaharda ve birkaç göz alınarak yapılır.
• Yaz yeşili yaprakları tüysü, karşılıklı dizilişte ve kenarları dişlidir.
• Çiçekleri kış hariç üç mevsim dallarda kalır. Yaz sonunda açan çiçekleri parlak
kırmızı-portakal renkli ve uzunca, borumsu huni görünüşlüdür. Kapsül meyve
silindirik, uzun ve kahve renkli olup sonbaharda olgunlaşır ve kışa kadar dallarda
kalır.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Tohum ve çelikle üretilir.
• Duvarları örtmede, parmaklık, pergola ve çardakların yeşillendirilmesinde çok
kullanılır. Süs bitkisi olarak değerlidir. Akdeniz’de yerlerde yerörtücü olarak
kullanıldıklarında kışın da yaprak dökmezler. Çiçek ve yaprakları zehirlidir. Ilık
Hedera helix
Orman Sarmaşığı
• Tırmanıcı, yaygın bir formu vardır. Önceleri yavaş, sonra hızlı büyür, max. 30 m
tırmanabilir.
• Erken ilkbaharda yapılan yıllık budamalarda istenilen şekil ve yayılış sahası sağlanır.
• Herdemyeşil yaprakları derimsi, parlak koyu yeşil ve beyaz damarlıdır.
• Meyve yuvarlak üzümsü meyve durumlu, mavimsi-siyah renkli ve pürüzsüzdür.
Meyveler zehirlidir. Ekim-Kasım aylarında açan çiçekleri yeşilimsi sarı renkli, şemsiye
kuruluşunda ve dikkat çekici değildir.
• Işık-gölge bitkisidir.

• Tohum ve çelikle üretilir.

• Kent iklimine ve endüstriyel yörelere dayanıklıdır. Evlerin ve bahçelerin
bezenmesinde ve hatta toprak yüzeyinin örtülmesinde kullanılır. İç mekanlarda ve
kaplarda yetiştirilmeleri halinde, aydınlık ve günde 12 saat ışıklandırılmış serin
mekanlarda iyi gelişir. Duvarlara sardırmak için duvar diplerine 50-100 cm aralıklarla
dikilmesi yeterli olup, kaplara yeni dikilenler ilk altı ay gübrelenmemelidir. Erozyonu
Jasminum humile «Revolutum»
Sarı Çiçekli Yasemin
• Sürünücü, sarılıcı bir bitkidir. Hızlı büyür, max. 4 m boy yapar.
• Budamaya yatkındır. Çiçeklenme öncesi erken ilkbaharda budama
yapılabilir.
• Herdemyeşil yaprakları yumuşak, parlak ve koyu yeşil renklidir.
• Yaz aylarında açan çiçekler genelde sürgün ucunda, kümeler halinde,
hafif kokulu, yalınkat ve parlak sarı renklidir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Çelik, kök sürgünlerini ayırma ve daldırma ile üretilir.
• Sarmaşık ve çardak bitkisi olarak, duvarların örtülmesinde, kap içinde
balkon ve teraslarda, geniş alanlarda örtücü olarak kullanılabilir.
Jasminum officinale
Yasemin
• Sürünücü, sarılıcı bir bitkidir. Hızlı büyür, max. 4-10 m boy yapar.
• Budamaya yatkındır. Çiçeklenme öncesi erken ilkbaharda budama
yapılabilir.
• Kışın yaprak döken bazen herdemyeşil yaprakları karşılıklı tüysü yeşil
renklidir.
• Yaz-sonbahar aylarında açan çiçekler şemsiyemsi kurullar halinde, çok güzel
kokulu ve beyaz renklidir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Çelik, kök sürgünlerini ayırma, daldırma ve tohum ile üretilir.
• Çardak, pergola, duvar, bahçe çitlerine sardırılarak veya geniş alanlarda
örtücü olarak kullanılabilir. Çiçekleri parfüm endüstrisinde kullanılır.
Lonicera etrusca
Hanımeli
• Tırmanıcı, sarılıcı bir formu vardır. Max. 5 m boylanır.
• Budama erken ilkbaharda yaşlı ve ölü dalların uzaklaştırılması
şeklinde yapılır.
• Yaz yeşili yaprakları tüysüz ve koyu yeşildir.
• Çiçekleri üç başcıklı, taç yaprak uzunca boru şeklinde, güzel
kokulu, önceleri pembe sonra sarımsı-krem beyazı renklidir. Yazın
çiçek açar.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.
• Çelik, kök sürgünlerini ayırma, daldırma ile üretilir.
• Çardak, pergola, değişik objelere, duvar ve bahçe çitlerine
sardırılarak veya geniş alanlarda yerörtücü olarak kullanılabilir.
Passiflora caerulea
Mavi Çiçekli Çarkıfelek
• Hızlı büyür, max. 10 m boy yapar.
• Yaşlı dalları yok etmek ve azman gelişimi engellemek amacıyla her yıl
çiçeklenme döneminden sonra büyüyen kısımlar çokça budanır.
• Herdemyeşil yaprakları tüysüz ve mavimsi koyu yeşildir.
• Haziran-Eylül arası açan çiçekleri kokulu, yıldız gibi yaygın çanak yapraklı,
güzel mavi renkli olup çok sayıdadır. Meyveleri etli, koyu sarı yada turuncu
renkli, hoş ve asitli bir tadı vardır. Meyveler çiğ veya pişirilerek yenilebilir.
• Işık sever.
• Tohum, aşı ve çelik ile üretilir.
• Duvarların yüzünü örtmede ve camekanlarda kullanılır. Çiçekleri, yaprakları
ve sarılıcı bitki durumu ile değerli bir süs bitkisidir. Çiçeklerinden şurup
yapılır.
Vinca major- Vinca minor
Büyük Yap.-Küçük Yap. Cezayir Menekşesi
• Hızlı büyür, İyi bir toprak örtücüdür.
• İyi bir gelişim için ilkbahar başlangıcında olmak üzere her yıl veya en az iki yılda
bir budama yapılır.
• Herdemyeşildir.
• Vinca major çiçekleri Nisan-Haziranda açar, açık veya koyu mavi-viyolet
renginde, tekerlek biçimindedir. Vinca minor çiçekleri Mayıs-Eylül arası açar,
leylak mavisi renkli, tekerlek biçimindedir.
• Yarıgölge-gölge bitkisidir.
• Çelik ile üretilir.
• Yüzeysel erozyonu önler. Yamaç topraklarının tutulması ve durdurulmasında
kullanılır. Çiçek ve yaprakları bakımından güzel görünüşlü olan ve süs değeri
bulunan bir çok formu vardır. Kapta, doğal drenajı olmayan zeminlerde kolaylıkla
Vinca minor
Vinca
major
Wisteria chinensis
Mor Salkım
• Çok güçlü ve hızlı gelişen bir sarmaşıktır. 8 m kadar tırmanır. Budanmadığı zaman 30
m kadar tırmanabilir..
• Ağır budamaya yatkındır. Bitki budama sırasında tabandan tamamen kesilse de
yenide sürebilir. Sonbahar-kış arasında 2-3 göz kalacak şekilde budanması önerilir.

• Yaz yeşili yaprakların her birinde 7-13 adet yaprakçık bulunur.

• Meyve bakla meyve durumunda olup derimsi ve tüylüdür. Nisan-Mayıs ve Ağustos
sonunda olmak üzere iki kere çiçek açar. Çiçekleri mavimsi menekşe renkli, hafif
kokulu, sarkık salkım kuruluşunda ve sıktır. Sıcak havalarda çok hoş koku verir.
• Işık-yarıgölge bitkisidir.

• Çelik, tohum ve kök çeliği ile üretilir.

• Güneşli fakat rüzgardan ve sabah soğuğundan koruntulu yerlere dikilmelidir.
Genellikle bir nesneye dolandırılır ve çardaklara sarılır. Tohum ve tohum kapsülü
wisterin adlı bir madde içerir. Pişirilerek kullanılır.