Ang tayutay ay isang sinadyang paglayo sa karaniwang paggamit ng mga salita upang madaling maunawaan, mabisa at kaakit-akit ang

pagpapahayag. Nakadaragdag ito sa kalinawan, kapamagitan at kagandahan ng isang katha, pasalita man o pasulat.

Mga Uri ng Tayutay

1.

Pagtutulad (simile)

Ito ay isang payak at lantad na paghahambing at karaniwang ginagamitan ng mga salita t pariralang: katulad ng, tulad ng, para ng, anaki y, kawangis ng, gaya ng, kasing-, sing-, ga-, atbp.

Halimbawa:

Ang tao ay kawangis ng Diyos.

2.

Pagwawangis (Metaphor)

Ito ay isang tuwirang paghahambing na di gumagamit ng mga salitang katulad ng at iba pa, ngunit nagpapahayag ng hambingan sa pamamagitan ng paglalapat ng pangalan, tawag, katangian, o gawain ng isang bagay na inihahambing.

Halimbawa:

Matigas na bakal ang kamao ng boksingero.

3.

Pagtatao (Personification)

Ito ay tinatawag ding pagbibigay katauhan at personipikasyon. Pahayag ito na ang mga katangian, gawi at talinong sadyang angkin lamang ng tao ay isinasalin sa mga karaniwang bagay. Nagagawa ang pagsasalin sa paggamit ng pandiwa o pangngalan.

Halimbawa:

Sumasayaw ang mga dahon sa pag-ihip ng hangin.

4.

Pagmamalabis (Eksaherasyon) (Hyperbole)

Ito ay isang pagpapahayag na lampas sa mahinahong larawan ng katotohanan sa hangaring magbigaydiin sa katotohanang pinagmamalabisan.

Halimbawa:

Umulan ng pera sa pagtama ko sa lotto.

5.

Pagpapalit-saklaw (Synecdoche)

Ito ay ang pagbanggit sa bahagi bilang katapay ng kabuuan, o ng kabuuan bilang katapat ng bahagi.

Halimbawa:

Ang panahong ito ng Hunyo ay maulan.

6.

Panghihimig o Onomatopeya

Ito ang paggamit ng mga salitang kung ano ang tunog ay siyang kahulugan.

Halimbawa:

Himutok na umaalingawngaw sa buong gubat.

7.

Panawagan (Apostrophe)

Ginagawa rito ang pakikipag-usap sa karaniwang bagay na para bang nakikipag-usap sa Isang buhay na tao o isang taong parang naroon at kaharap gayong wala naman.

Halimbawa:

Diyos Ama, ituro nyo po sa amin ang tamang daan.

8.

Pag-uyam (sarcasm)

Mga pananalitang nangungutya sa tao o bagay sa pamamagitan ng mga salitang kapag kukunin sa tiyakan ay tila kapuri-puring mga pananalita ngunit sa tunay na kahulugan ay may bahid na pang-uyam.

Halimbawa:

Ubod siya ng gara kung lumalabas! Napaka dumi naman ng bahay.

9. Paglilipat-wika o Transferred Epithet

Tulad ng pagbibigay-katauhan na pinasasabagay ang mga katangiang pantao, na ginagamit ang pang-uri.

Halimbawa:

Patay tayo diyan.

10. Pagpapalit-tawag (Metonymy)

Isang pansamantalang pagpapalit ng mga pangalan ng mga bagay na magkakaugnay.

Halimbawa:

Ang anghel sa kanilang tahanan ay isang malusog na sanggol.

Ang pangatnig ay ang mga salita o lipon ng mga salita at kataga na ginagamit sa pag-uugnay ng isang salita sa kapwa salita, ng isang parirala sa kapwa parirala, o ng isang pangungusap sa kapwa pangungusap. Mga Uri ng Pangatnig 1. Paninsay. Ito ay ginagamit sa pangungusap na ang dalawang isipan ay nagkakasalungatan. Halimbawa: Namatay si Mang Isko ngunit ang kanyang prinsipyo ay mananatiling buhay. 2. Pananhi. Ito ay ginagamit upang makatugon sa mga tanong na bakit o upang maipakilala ang mga kadahilanan ng isang pangyayari at ng anumang iniisip o niloloob. Halimbawa: Ang kanyang prinsipyo ay mananatiling buhay sapagkat nariyan si Dong na magpapatuloy ng kanyang naudlot na gawain. 3. Pamukod. Ito ay ginagamit upang ihiwalay, itangi, o itakwil ang isa sa ilang bagay o isipan. Halimbawa: Maging ang mga kasamahan niyay nagpupuyos ang kalooban. 4. Panlinaw. Ito ay ginagamit upang dagdagan o susugan ang kalinawan ng mga nasabi na. Halimbawa: Sumisigaw ang kanyang pusoat humihingi ng katarungan.

Pangatnig na panimbang din ang tawag sa at, ngunit, datapwat sapagkat nag-uugnayng mga salitang magkakapantay; ng mga parirala, ng mga sugnay na pantulong, at ngmga sugnay na nakapag-iisa. Panlinaw rin ang mga pangatnig na samakatuwid, kunggayon, kaya. 5. Panubali. Nagsasaad ito ng pagkukurong di-ganap at nangangailangan ng ibang diwa o pangungusap upang mabuo ang kahulugan. Halimbawa: Sakaling hindi ibigay, magpapatuloy ang welga. 6. Panapos. Nagsasaad ito ng wakas ng pagsasalita. Halimbawa: At sa wakas naibigay rin ang kanilang sahod. 7. Panulad. Nagpapahayag ito ng paghahambing ng mga gawa o pangyayari. Halimbawa: Kung ano ang utang, siya ring kabayaran