BIOMEHANIKI ASPEKT

OSTEOGENEZE
 Elementi lokomotornog sistema

Lokomotorni sistem ovjeka je ovjekov zglobno-kotano-

miini sistem koji mu omoguava kretanje.
Ovaj sistem ima pasivni i aktivni dio
Pasivni dio su kosti i zglobovi, a aktivni dio su skeletni miii
Sile koje djeluju na tijelo su vanjske (gravitacija) i unutranje
koje su posljedica miinih kontrakcija i prenose se
neposredno na kosti skeleta. Zato se kosti ponaaju po
zakonima poluge, a ove poluge u sistemu povezuju zglobovi.
 Kosti

... Se dijele na duge, kratke i pljosnate

Duge kosti su one kod kojih je jedna dimenzija mnogo vea
od drugih (ramena kost-humerus, natkoljenica femur).
Kratke kosti imaju svetri dimenzije sline (kosti ake i
stopala).
Pljosnate kosti imaju dvije dimenzije vee od tree (kosti
lobanje, karline kosti, grudna kost).
 Zglobovi

Jednoosni ili cilindrini (slini baglami na vratima) npr. Zglob

lakta, koljena, zglobovi prctiju rotacija oko jedne ose
Dvoosni zglobovi: ili elipsoidalni, npr. Skoni zglob stopala,
zglob korjena ake
Troosni zglobovi ili kuglasti: zavravaju se u sfernom obliku,
npr. Zglob ramena ili zglob kuka
 Miii
Kontrakcija i dilatacija:
Statiko i dinamiko djelovanje miia
Ako je duina miia stalna, onda on djeluje statiki, a ako
se mijenja u vremenu, onda je to dinamiko djelovanje.
Fizioloki presjek miia: za vretenaste miie on se mjeri
na najirem dijelu okomito na miina vlakna i predstavlja
povrinu ovog presjeka.
Intenzitet miinog djelovanja je sila koju ispoljava jedinina
povrina fiziolokog presjeka koji je maksimalno
kontrahovan. Za sve miie on se kree u rasponu od 0,6
do 1,4 MPa.
 Kotana depozicija i apsorpcija

Kotano tkivo ine kotane elije koje su na povrini kostiju

zbijenije, a u unutranjosti razrjeenije
Svaka kost je pokrivena pokosnicom (periostom) u kojoj se
nalazi najvei dio mladih kotanih elija (osteoblasta)
Kotane elije neprekidno stvaraju kotano tkivo i
omoguavaju rast kostiju u duinu i u irinu kotana
depozicija (taloenje)
U graninim oblastima mnogih upljina kostiju nalaze se
krupne elije osteoklasti koje razaraju i apsorbuju
unutranje dijelove kotanog tkiva kotana apsorpcija
Funkcionalna adaptacija kostiju

Ako se stepen koritenja nekog

dijela tijela ili organa uvea on e da
se uvea (hipertrofie), a ako ne,
onda e on da se smanji (atrofie).
Osteogeneza (proces nastanka i
formiranja kostiju) omoguava da se
kost funkcionalno adaptira na sile
koje djeluju na njega i to u smislu
promjene strukture i u smislu
promjene forme
Zakon transformacije kostiju

1892. Julius Wolff

Svaka sila koja trajno ili veoma esto
djeluje na odreenu kost miino-
skeletnog sistema dovodi do
ovravanja te kosti, tj.poveanja
gustine kotanih elija i debljine kosti.
Permanentno fiziko optereenje kostiju
ima stimulativan efekat na kotanu
depoziciju.
Adaptacija forme kosti

Osteogeneza omoguava i trajnu

adaptaciju forme kostiju u skladu sa
silama koje djeluju na kost (kost se
svojim izvijanjem titi od djelovanja
poprenih ili transverzalnih sila, teei da
se postavi longitudinalno u odnosu na
pravac djelovanja sile na nju).
Forma kosti se mjenja u toku ivota
zavisno od funkcija koje vri.
Kosti su ugaone poluge.
Mahaniki model adaptacije forme kosti
Qa- aksijalna komponenta
sile Q ije se dejstvo prenosi
du ose poluge tako da ona
djeluje na zglob

Qt- transverzalna
komponenta sile Q, tei da
savije polugu nanie

F- sila znatno jaa od

komponente Qt, smanjuje
uinak sile Qt
Ako se poluga savije tako da ini
tup ugao s tjemenom u B, moe se
pokazati da e sile u potpunosti
djelovati aksijalno, t.j. du oba
dijela poluge.

Poluga ovog oblika nije izloena

transverzalnim komponentama sila
i ona je u ravnotei. S druge
strane, kost je po svojoj strukturi
izuzetno otporna na djelovanje
aksijalnih sila, a poveana
povrina glave kosti titi klizne
povrine u zglobu od jakih
pritisaka izazvanih ovim silama.
 Zakljuujemo:
Smjer savijanja kosti je suprotan smjeru
djelovanja sile.
Smjerovi sila F i Q su takvi da se njihove
napadne linije uvijek sijeku u taki B, tj. u
tjemenu ugla poluge. Tako moe da se
predvidi mjesto izmjene forme kosti pri
djelovanju sila na nju
Kao to kod prave poluge rezultantna sila
koja na nju djeluje mora da prolazi kroz
oslonac, tako i rezultujua R sila F i Q
takoer prolazi kroz centar O rotacije
poluge, tj.zglob. Cjelokupno djelovanje
poluge na zglobnu aicu je tada aksijalno,
tj.sila na aicu djelovae du ose onog
dijela poluge koji ulazi u aicu