 Konstantinopolj- grad koji je car Konstantin podigao na

Bosforu, mestu gde se spajaju Evropa i Azija, a gde se

nalazila antička grčka kolonija Vizant.
 Vizantijsko carstvo je trajalo 1000 godina, započeto
osnivanjem prestonice, a trajalo do osvajanja turskog
sultana Mehmeda II Osvajača 1453 god.
 Vizantijom je vladao kralj odnosno vasilevs. Njegova
vladavina je data od boga i on je imao primat nad crkvom,
tako da su vizantijski vasilevsi predsedavali Vaseljenskim
saborima.
 Vizantija se zasniva na tri stuba: rimsko pravo, hrišćansku
veru i helenističku kulturu.
• Smatra se da je vizantijska umetnost polugrčka,
poluistočnjačka; grčka po ljubavi prema čistim i
harmoničnim formama, azijatska po smislu za boju.
• Njena glavna karakteristika je konstantnost i odanost
htišćanskim kanonima.
• U arhitekturi se razlikuje od grčke po upotrebi cigle kao
građevinskog materijala, po uvođenju kupola na
pandatifima kao građevinskog oblika i sklonosti prema
dekoraciji u boji.
• Zidovi i svodovi građevina su prekriveni mozaicima.
• Najviše se gradilo u Konstantinopolju i Raveni
• Grade se dva tipa crkava: bazilike i crkve sa
centralnom osnovom
San Apolinare
in Klase
grad Ravena
 San Vitale
 Osnova crkve je
osmougaona

• Osnova crkve je oktogonalna sa asimetrično postavljenim narteksom

na zapadnoj strani, oltarskim prostorom i apsidom na istočnoj strani.
Iznad se nalazi kupola. Oko centralnog oktogona nalaze se bočni
brodovi iznad kojih se nalaze galerije.
• Istočni oltarski deo zasvođen je krstastim svodom ispod kojeg se
nalazi oltarski presto, dok je u produžetku izdužena apsida unutar
koje se nalaze mozaici.
• Ovakav tip dvorske crkve pojaviće se kasnije u dvorskoj kapeli u Ahenu
Sveta Sofija u Carigradu
• Sadašnju crkvu podigao je Justinijan 532 god.
• Za gradnju crkve angažovao je dvojicu arhitekata koji su imali posebne
veštine. Antemije iz Trala je bio stručnjak za geometriju, teoriju statike i
kinetike, dok je Isidor iz Mileta bio stručnjak za fiziku i pisao je o
tehnikama presvođavanja. U literaturi se pominje, da je nakon izgradnje
došlo do urušavanja kupole i da je taj zadatak zapravo završio Isidor
Mlađi.
•Crkva je spoj
crkve podužnog tipa
(crkva bazikalnog tipa) i
crkve centralnog tipa sa
kupolom.

• U cenralnom delu se
nalazi velika kupola koja
simboliše nebeski svod,
dok se podnožju nalazi
niz prozora koji bočno
propuštaju svetlost.
• Sama kupola počiva na
dve polukalote, dok je sa
strane podupiru četiri
polukalote, ispod se
nalaze dve polukružne
niše sa otvorenim
arkadama.
• Kupola počiva na četiri
stupca koji nose snažne lukove, dok je
prelaz iz kvadrata u krug oboda kupole
izveden uz pomoć sferičnih trouglova koji
se nazivaju pandantifi.
• Kupola na pandantifima postaće
uobičajena za sve crkve sa kupolom u
istočnom svetu.
• Crkva sa centralnom
osnovom upisanog
sažetog krsta
• Crkva sa
centralnom
osnovom upisanog
razvijenog krsta