Տեղեկատվության

պաշտպանության հիմունքներ

1
 Կեսարի գաղտնագիրը

Այբուբենի յուրաքանչուր տառը ներկայացվում է

նույն այբուբենի 3 դիրքով շեղված մեկ այլ տառով

A D B E

X Y Z A B C

Շեղումը կարող է լինել ոչ միայն 3 այլև

կամայական թիվ 1-ից 25-ը
2
Կեսարի գաղտնագիրը

D O G

Գաղտնագրման
բանալի G R J
=
Բանալի
Վերծանման բանալի

F D W

C A T
3
 Կեսարի գաղտնագիրը

D O G F D W

G R J C A T

d=26-e
Գաղտնագրման =3 Վերծանման = 23 = 26-
բանալի բանալի 3
4
 Կեսարի գաղտնագիրը
Ինչքանո՞վ է գաղտնակայուն
համակարգը

Ո՞ր դասի գրոհը կարող է

արդյունավետ լինել

• բոլոր հնարավոր բանալիների հատարկման եղանակով

գրոհը արդյունավետ է, քանի որ կա ընդամենը 25
բանալի

• հայտնի բաց տեքստի առկայության դեպքում գրոհը

միարժեք արդյունավետ է, քանի որ բավարար է միայն մեկ
բաց և գաղտնագրված տառի զույգի առկայությունը

5
Պարզփոխարինմանգաղտնագիրը
Համապատասխանության աղյուսակ
A B C D E F G H I J K L M
D I Q M T B Z S Y K V O F
Բանալի

N O P Q R S T U V W X Y Z
E R J A U W P X H L C N G
Մի բանալի - երկու տարբեր ալգորիթմ
GET ZTP IYZ BIG
Կեսարի գաղտնագիրը պարզ փոխարինման գաղտնագրի մասնավոր դեպքն
է
6
Պարզփոխարինմանգաղտնագիրը
Ո՞րն է բանալիների քանակը

k=26 >4x1026 1տար >3x10

7
! Որքա՞ն ժամանակ է պետք բանալիներիի հատարկման համար
Գրոհի
Գրոհի ուժը
ժամանակը
մարդ (1 դիտարկում/վարկ.) >6x1018
քոմփյութեր (106
դիտ./վարկ.) >6x1012
1000 քոմփյութեր >6x109
7
6 6
Պարզփոխարինմանգաղտնագիրը
Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում բանալին

Բանալին 26 տառերի անկանոն

հաջորդականություն է

Ինչպե՞ս հիշել բանալին

Գրե՞լ թղթի վրա կամ առանձին ֆայլում

Ի՞նչ անել եթե բանալին կորցվածէ

Ձևակերպել բանալիների ստեղծման

կանոններ

8
 Պարզփոխարինմանգաղտնագիրը

Պարզ օրինակ.
1. Ընտրվում է որոշակի բանալու արտահայտություն՝

State Engineering University of

2. Հեռացվում են բոլոր կրկնվող տառերը: Ստացվում է բանալու
Armenia
սկզբնամասը՝

STAENGIRUVYOFM
3. Այբուբենից հեռացվում են սկզբնամասի տառերը: Ստացվում է բանալու
վերջնամասը՝

BCDHJKLPQWXZ
4. Բանալու սկզբնամասը և վերջնամասը միավորում են
9
Պարզփոխարինմանգաղտնագիրը

Նոր բանալին կլինի՝

A B C D E F G H I J K L M
S T A E N G I R U V Y O F

N O P Q R S T U V W X Y Z
M B C D H J K L P Q W X Z

Բանալիների քանակը որոշակիորեն կրճատվում է

բայց շարունակում է մնալ շատ մեծ
10
 Լեզվիվիճակագրությունը
Անգլերեն տեքստերում տառերի վիճակագրությունը
տա տոկոս տա տոկոս տառ տոկոս
ռ ռ
A 8,167 B 1,492 C 2,782
D 4,253 E 12,702 F 2,228
G 2,015 H 6,094 I 6,966
J 0,153 K 0,772 L 4,025
M 2,406 N 6,749 O 7,507
P 1,929 Q 0,095 R 5,987
S 6,327 T 9,056 U 2,758
V 0,978 W 2,360 X 0,150
Y 1,974 Z 0,074
Բոլորից հաճախ օգտագործվում են E, T, A, O տառերը
11
 Լեզվիվիճակագրությունը
Անգլերեն տառերի վիճակագրության հիստագիրը

E, T, A, O

E H H E
12
 Լեզվիվիճակագրությունը
Գաղտնագրված տեքստում տառերի վիճակագրությունը

E H
T W

T H E

W * H
13
 Լեզվի վիճակագրությունը
Ի՞նչ է հարկավոր անել հակառակորդի խնդիրը բարդացնելու համար

• Տեղափոխվել կամ հեռացվել բացատները գաղտնագրված

տեքստից

• Կատարել տառերի զույգերի պարզ փոխարինում

26x26 = 676տառերի զույգ

Անգլերենում կարող է լինել

Ո՞րն է բանալիների քանակը

k=676!
Տվյալ դեպքում շատ ավելի բարդ
է հիշել բանալին
14
 Լեզվիվիճակագրությունը

Տառերի զույգերի օգտագործման վիճակագրությունը

զույ տոկոս զույ տոկոս զույգ տոկոս
գ գ
TH 6,3 AR 2,0 HA 1,7
IN 3,1 EN 2,0 OU 1,4
ER 2,7 TI 2,0 IT 1,4
RE 2,5 TE 1,9 ES 1,4
AN 2,2 AT 1,8 ST 1,4
Գաղտնագրված տեքստի վիճակագրական վերլուծությունը
կարող է կիրառված գաղտնագրի վերաբերյալ որոշակի
հետևություններ կատարելու հնարավորություն ընձեռել

15
 Փլեյֆեյրի գաղտնագիրը
Տառերի զույգերի գաղտնագրում
իրականացնող գործնական
գաղտնագիր

Բանալի

S T A N D Տեքստի նախնական
E R C H B ձևափոխում.
• բոլոր J-ի տառերը փոխարինել I-երի
K F G I L • բաժանել տեքստը տառերի զույգերի
• եթե հերթական զույգը նույն տառերից է նրանց
M O P Q U միջև ավելացնել Z տառը
• եթե վերջին զույգում մեկ տառ է, լրացնել այն Z
V W X Y Z տառով
Հնարավոր են ձևափոխման այլ տարբերակներ

Ո՞րն է բանալիների քանակը k=25!>1,5x1025

 Փլեյֆեյրի գաղտնագիրը
Ընդլայնված Գաղտնագրման կանոնները.
բանալի • եթե երկու տառը բանալու նույն տողի վրա
S T A N D S են, ապա նրանցից յուրաքանչյուրը
փոխարինվում է բանալիում իրենից աջ
E R C H B E գտնվողով

K F G I L K
• եթե երկու տառը նույն սյունում են, ապա
M O P Q U M նրանցից յուրաքանչյուրը փոխարինվում է
իրենից ցածրով
V W X Y Z V
• եթե երկու տառը տարբեր տողերում և
S T A N D սյուներում են, ապա նրանցից
յուրաքանչյուրը փոխարինվում է իր տողի
վրա մյուս տառի սյունում գտնվող տառով
 Փլեյֆեյրի գաղտնագիրը
Գաղտնագրում
S T A N D S Տեքստի նախնական
E R C H B E ձևափոխում.
• բոլոր J-ի տառերը փոխարինել I-երի
K F G I L K • բաժանել տեքստը տառերի զույգերի
• եթե հերթական զույգը նույն տառերից է նրանց
M O P Q U M միջև ավելացնել Z տառը
• եթե վերջին զույգում մեկ տառ է, լրացնել այն Z
V W X Y Z V տառով
S T A N D
GOOD BROOMS SWEEP
CLEAN
GO OD BR OO
OZ OM
MS SW
SZ SW
EE PC
EZ EP
LE AN
CL EA NZ
FP UT EC UW PO DV TV BV CM BG CS DY
 Փլեյֆեյրի գաղտնագիրը
Վերծանման բանալի Վերծանման կանոնները.
• եթե երկու տառը բանալու նույն տողի վրա
V W X Y Z են, ապա նրանցից յուրաքանչյուրը
փոխարինվում է բանալիում իրենից ձախ
D S T A N D գտնվողով

B E R C H B • եթե երկու տառը նույն սյունում են, ապա

նրանցից յուրաքանչյուրը փոխարինվում է
L K F G I L իրենից վերինով
U M O P Q U • եթե երկու տառը տարբեր տողերում և
սյուներում են, ապա նրանցից
Z V W X Y Z յուրաքանչյուրը փոխարինվում է իր տողի
վրա մյուս տառի սյունում գտնվող տառով
 Փլեյֆեյրի գաղտնագիրը
Վերծանման բանալի Վերծանում
գաղտնագրմանը հակառակ գործողությունների
V W X Y Z հերթականություն

D S T A N D • զույգերի վերծանում բանալիով

B E R C H B ըստ տեքստի իմաստի.

• ավելորդ Z-րի հեռացում
L K F G I L • բառերի ձևավորում զույգերից
• ավելորդ I-երի փոխարինում J-երով
U M O P Q U
Z V W X Y Z
FP UT EC UW PO DV TV BV CM BG CS DY
GO OD BR OZ OM SZ SW EZ EP CL EA NZ
GOOD BROOMS SWEEP
 Փլեյֆեյրի գաղտնագիրը
Ինչպե՞ս հիշել բանալին

Կարելի՞ է արդյոք ձևակերպել բանալիների

ստեղծման կանոններ

State Engineering
University of Armenia S T A E N
G I R U V
Y O F M B
C D H K L
P Q W X Z
STAENGIRUVYOFMBCDHJKLPQWXZ
Շնորհակալություն

22