TERMOKIMIA

satu perubahan kimia yang membebaskan

tenaga haba ke persekitaran
TINDAK BALAS EKSOTERMIK TINDAK BALAS ENDOTERMIK

Haba dibebaskan dan dipindah Haba diserap dan dipindahkan ke

dari bahan tindak balas ke bahan tindak balas
persekitaran

Suhu campuran tindak balas dan Suhu campuran tindak balas dan
bekas meningkat bekas menurun

Tenaga kimia diubah kepada Tenaga haba diubah kepada

tenaga haba tenaga kimia

Campuran tindak balas dan bekas Campuran tindak balas dan bekas
menjadi panas menjadi sejuk
ENTALPI
∆H – Perubahan tenaga haba suatu bahan
Gambarajah aras tenaga – satu rajah yang menunjukkan perubahan
tenaga bagi satu tindak balas kimia.
TINDAK BALAS EKSOTERMIK
Haba dibebaskan dalam tindak
balas eksotermik. Jumlah
kandungan tenaga hasil tindak
balas, Hhasil tindak balas adalah kurang
daripada jumlah kandungan
tenaga bahan tindak balas,
Hbahan tindak balas
Pek panas
•Mengandungi bahan kimia yang
bertindak balas untuk
membebaskan haba (tindak balas
eksotermik)
• la digunakan untuk memanaskan
sesuatu seperti memanaskan
tangan dan kaki, dan digunakan
untuk mengurangkan kesakitan
otot-otot
TINDAK BALAS ENDOTERMIK
Haba diserap dalam tindak balas
endotermik. Jumlah kandungan
tenaga hasil tindak balas, H hasil lindak
balas adalah lebih daripada jumlah
kandungan tenaga bahan
tindak balas, Hbahan tindak balas
Pek sejuk
• Mengandungi bahan kimia yang
bertindak balas dengan menyerap
haba (tindak balas endotermik)
• la digunakan untuk menyejukkan
sesuatu seperti untuk digunakan
pada dahi kepala bagi
mengurangkan demam. la juga
digunakan untuk mengurangkan
pembengkakan.
 Haba pemendakan –
perubahan tenaga haba apabila
satu mol mendakan terhasil
daripada larutan akueusnya

• Satu mendakan putih plumbum(ll) sulfat, PbS04 terhasil apabila

larutan plumbum(ll) nitrat(V), Pb(N03)2 ditambahkan kepada
larutan natrium sulfat(VI), Na2S04.
• Haba pemendakan bagi plumbum(ll) sulfat ialah -51 kJ mol -1
• Persamaan termokimia bagi tindak balas pemendakan ini ialah
Pb(N03)2(ak) + Na2S04(ak)  PbS04(p) + 2NaN03(ak)
AH = -51 kJ mol1
• Satu mol mendakan plumbum(ll) sulfat, PbS04 terhasil.
Persamaan ionik ialah:
Pb2+(ak) + S042 -(ak)  PbS04(p)
 Haba penyesaran - perubahan tenaga
haba apabila satu mol logam disesarkan
daripada larutan garamnya oleh logam
yang lebih elektropositif

• Penyesaran ferum, Fe daripada ferum(ll) klorida, FeCI 2 oleh magnesium,

Mg ditunjukkan dalam persamaan termokimia di bawah:
Mg(p) + FeCI2(ak)  MgCI2(ak) + Fe(p)
AH = -202 kJ mol 1
• Haba penyesaran bagi ferum, Fe oleh magnesium, Mg ialah -202 kJ mol -
1
.
• Satu mol ferum, Fe disesarkan. Persamaan ionik adalah seperti berikut:
Mg(p) + Fe2+(ak)  Mg2+(ak) + Fe(p)
• Jika magnesium ditukar ganti dengan zink untuk bertindak balas
dengan ferum, didapati bahawa haba penyesaran berkurang. Ini kerana
zink kurang elektropositif daripada magnesium.
1 .Serbuk zink, Zn berlebihan ditambah kepada 50 cm3, 0.2 mol dm-3
larutan kuprum(II) sulfat, CuS04. Suhu campuran tindak balas
meningkat sebanvak 10 °C. Tentukan haba penyesaran kuprum,
Cu daripada larutan garamnya oleh zink, Zn.
• [Muatan haba tentu, c: 4.2 J g-1 °C-1; ketumpatan larutan: 1.0 g
cm-3]
 Haba peneutralan -
perubahan tenaga haba apabila satu mol air terhasil daripada
peneutralan antara satu mol ion hidrogen, H+ daripada satu
asid dan satu mol ion hidroksida, OH" daripada satu alkali

• Peneutralan antara asid hidroklorik, HCI dan natrium

hidroksida, NaOH ialah:
HCI(ak) + NaOH(ak) — NaCI(ak) + H20(ce)
AH = -57.3 kJ mol 1
• Haba peneutralan ialah -57.3 kJ mol-1.
• Satu mol air terhasil daripada tindak balas antara satu mol
ion hidrogen, H+ dan satu mol ion hidroksida, OH -. Persamaan
ionik adalah seperti berikut:
H +(ak) + OH(ak)  H20(ce)
1 Apabila 100 cm3,1.2 mol dm-3 asid hidroklorik ditambah
kepada 100 cm3, 1.2 mol dm-3 Iarutan ammonia, suhu
campuran tindak balas berubah dari 27 °C kepada 34.5 °C.
Kirakan haba peneutralan asid hidroklorik dan Iarutan
ammonia. [Muatan haba tentu, c: 4.2 J g-1 °C-1; ketumpatan
larutan: 1.0 g cm-3]
 Haba pembakaran –
perubahan tenaga haba apabila satu mol bahan
api dibakar dengan lengkap dalam berlebihan
oksigen, 02

• Persamaan termokimia untuk pembakaran propana, C3H8 ialah

C3H8(g) + 502(g)  3C02(g) + 4H20(ce); AH = -2202 kJ mol-1
• Haba pembakaran propana, C3H8 ialah -2202 kJ mol-1. Propana, C3H8
dibakar dengan lengkap dalam berlebihan oksigen, 0 2 untuk
menghasilkan karbon dioksida, CO. dan air sahaja.
• Jika bilangan atom karbon per molekul meningkat, haba pembakaran
juga meningkat. Ini kerana lebih banyak molekul air dan karbon dihasilkan.
Lebih pembentukan ikatan menyebabkan haba pembakaran meningkat.
1. Haba yang terbebas apabila 1.5 g propan-l-ol (C3H7OH)
dibakar dalam oksigen berlebihan meningkatkan suhu
1500 g air sebanyak 9.2 °C. Kira haba pembakaran bagi
propan-l-ol.
• [Muatan haba tentu, c: 4.2 J g-1 °C-1; ketumpatan larutan:
1.0 g cm-3, jisim atom relatif: H, 1, C, 12; 0,16]
Kewujuda
n
Pelbagai
Sumber
Tenaga