Osnove tekstilne tehnologije

Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

Biljana Pejić
Definicija tehnologije netkanog tekstila (TNT)

•Netkani tekstil (NT) predstavlja fleksibilnu tekstilnu

površinu, čija se kompaktnost strukture bazira na koheziji
između vlakana (štapel vlakna ili filamenata), kao
osnovnog gradivnog elementa ovog tekstilnog materijala,
koja se ostvaruje mehaničkim, termičkim, hemijskim ili
nekim drugim putem.

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

 • Netkani tekstil NE PODRAZUMEVA papir ili tekstilni
proizvod dobijen tkanjem i pletenjem.

• Zavisno od tipa upotrebljenih vlakana u netkanim

tekstilnim materijalima, kohezija između vlakana
može se postići mehaničkim, hemijskim ili termičkim
postupcima.

• Netkani tekstil se najčešće izrađuje od vlakana malih

dužina i klasifikuje se u odnosu na način kojim su
vlakna učvršćena.

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

Najčešće korišćene definicije netkanog tekstila potiču od
organizacija:

INDA - Assotiation of the Nonwoven Fabrics Industry

&
ASTM -The American Society for Testin and Materials

INDA – http://www.india.org

http://www.youtube.com/watch?v=nYd0Rdu53Rw&feature=youtube.be

http://www.nonwoven.se/

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

 Netkani tekstilni materijali se najčešće proizvode od
kratkih vlakana (moguća je upotreba dugih vlakana i
filamenata), koja su međusobno povezana različitim
postupcima.

 Netkani tekstilni materijali se mogu proizvesti od:

- konvencionalnih vlakna i
- vlakna visokih performansi.

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

 Konvencionalna vlakna Vlakna visokih performansi
PET Aramidna (Nomex i Kevlar)
Poliolefini (PE i PP) Elektroprovodni PA
Poliamidi (PA6, PA66) Bikomponentna vlakna
Pamuk Melamin (toplotno i vatro otporna)
Viskoza Superapsorbujuća vlakna
Vuna Šuplja vlakna
Liocel Spandex (poliuretan)
Modakrilna Vezivna kopoliestarska vlakna
Lan PA6 ojačavajuća
Konoplja Slaklena mikrovlakna
Juta Visoko hlorovana vlakna
Kokos Antibakterijska
Čelična
Gumene niti
PTFE
Ugljenična
Nanovlakna

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

Proizvodnja NTM obuhvata sledeće faze:

1) Izradu plastice (izbor i priprema vlakana i formiranje

osnovnog sloja);

2) Učvršćivanje plastice (učvršćivanje osnovnog

sloja, kako bi se dobio sirovi NTM) i

3) Naknadnu obradu (oplemenjivanje sirovog NTM

završnom obradom).

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

1. Formiranje osnovnog sloja – plastice

 Osnovni sloj ili plastica (koprena) predstavlja

mrežu vlakana karakterističnog oblika tj. geometrije.
 Karakteristike plastice uslovljene su:
• pravcem i rasporedom vlakana,
• geometrijom vlakana i
• svojstvima vlakana.
Svojstva plastice direktno utiču na karakteristike
netkanog tekstila.

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

 Pod pravcem i rasporedom vlakana
podrazumeva se položaj vlakana u plastici i ona
mogu biti:

- uzdužno ili poprečno orijentisana,

- unakrsno usmerena i
-u izotropnom položaju (vlakna postavljena u svim
pravcima).

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

 Pod geometrijom vlakana se podrazumeva njihov
geometrijski oblik, tj. koliki je stepen njihove kovrdžavosti ili
vijugavosti.

 Svojstva vlakana koja utiču na karakteristike plastice su:

- fizičko-mehanička svojstva vlakana,

- sorpciona svojstva i
- sama struktura vlakana.

 Svojstva plastice direktno utiču na karakteristike netkanog

tekstila.

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

2. Učvršćivanje osnovnog sloja – plastice

 Učvršćivanje osnovnog sloja – plastice,

neophodno je izvršiti kako bi se dobio sirovi netkani
tekstilni materijal. Učvršćivanje osnovnog sloja, može
se ostvariti upotrebom više različitih tehnika.
 Učvršćivanje osnovnog sloja vrši se:
- mehanički,
- termički,
- hemijski ili
- kombinacijom pomenutih postupaka.

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

3. Naknadna obrada netkanog tekstilnog materijala

 Naknadna obrada sirovog netkanog tekstilnog

materijala izvodi se u cilju njegovog oplemenjivanja,
tj. poboljšanja njegovih svojstava.

 Ova faza nije obavezna u slučajevima kada sirovi

netkani tekstilni materijal ima zadovoljavajuća
upotrebna svojstva.

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

 • Naknadna završna obrada netkanog tekstilnog
materijala, direktno zavisi, a ujedno i utiče na
upotrebna svojstva tog materijala.

• Netkani tekstilni materijali mogu posedovati

veoma različita svojstva, koja ih čine vrlo
specifičnim i opredeljuje njihovu namenu.

• U tom smeru naknadna obrada se najčešće vrši u

sličajevima kada se netkani tekstilni materijali
koriste kao materijali specijalne namene.

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

 Naknadna dorada ili oplemenjivanje netkanih
tekstilnih materijala, a sve u cilju poboljšanja
njihovih karakteristika, može se izvršiti:
- suvim i
- mokrim postupcima.

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

  U suve postupke dorade ili oplemenjivanja
netkanog tekstilnog materijala se ubrajaju:
- smuđenje,
- čupavljenje,
- šišanje,
- oblikovanje uzorkovane površine,
- termofi-ksiranje,
- sanforizacija
 U mokre postupke dorade ili oplemenjivanja
netkanog tekstilnog materijala se ubrajaju:
- omekšavanje,
- hidrofobiranje,
- obrada protiv zapaljivosti, prljanja i slično.

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

 Netkani tekstilni materijali, zavisno od naknadne
obrade mogu posedovati sledeća svojstva:
- dobru provodljivost – antistatizam,
- nezapaljivost,
- antimikrobna svojstva,
- dobra sorpciona svojstva i dr.

Osnovi tekstilne tehnologije/ Netkani tekstil i faze njegovog formiranja.

 Vežbe – 13. termin

Formiranje netkanog tekstilnog materijala.

Osnovi tekstilne tehnologije/ VEŽBE -13. termin. Formiranje netkanog

tekstilnog materijala